Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Transkrypt

1 Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu. Uk ad graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJ CY PESEL Miejsce na naklejk z kodem dysleksja EGZAMIN MATURALNY Z J ZYKA POLSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 Instrukcja dla zdaj cego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin. 2. Arkusz zawiera dwa tematy. Wybierz jeden z nich i napisz wypracowanie nie krótsze ni dwie strony (oko o 250 s ów). 3. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l. 5. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane. 6. Mo esz korzysta ze s ownika poprawnej polszczyzny i s ownika ortograficznego. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 8. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 180 minut Liczba punktów do uzyskania: 40 MPO-R1_1P-112

2 2 Temat 1. Zinterpretuj fragment dramatu S awomira Mro ka mier porucznika. Okre laj c sytuacj dramatyczn i sposób jej budowania, odpowiedz na pytanie, jak rol odgrywaj w tek cie nawi zania do twórczo ci Adama Mickiewicza i tradycji literackiej romantyzmu. Wykorzystaj odpowiednie konteksty interpretacyjne. MIER PORUCZNIKA (akt II) STARZEC (przechodzi na rodek komnaty) Zamknijcie drzwi od kaplicy! adnej lampy, adnej wicy! (m odzi podnosz si i otaczaj Starca. Pauza) Zamykajcie drzwi na k ódki, stawcie w rodku kocio wódki! CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Drzwi ju zamkni te, ale nie ma wódki. STARZEC Niech ksi yca wiat o blada szczelinami tu nie wpada. CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Nie wpada. [...] STARZEC Hej, ty, co z ci kim duchem jeste do tego pado u przykuty a cuchem z cia em i dusz pospo u, cho ci anio mierci wo a, z filologicznych katuszy ywot si wydrze nie zdo a. Gdy cierpisz kar tak srog, ludzie te robi, co mog, cho ju do zam tu mamy, wzywamy ci, zaklinamy [...] CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Powiedz, czy ci czego braknie? Czy on pragnie czego, aknie? G OS ZA SCEN Hej! Ksi gi moje, diablice, o, wy przekl te ar oki, opu cie mnie cho na chwil, odst pcie cho na dwa kroki! [...] STARZEC Wszelki duch! Jaka potwora! Widzicie tego upiora? POETA (ukazuje si jako swój w asny duch, wyci ga r ce do m odzie y) Dzieci! Nie znacie mnie, dzieci? CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Kto nam znany! [...] POETA (do m odzie y) Jam wasz klasyk, moje dzieci, przypomnijcie tylko sobie. Jak i dawniej, w waszej dobie, ledwo czyta gdy zaczniecie, ju wam ka umie w szkole moje ksi gi, my l z nich uska. CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Przebóg! Co nas spotyka! Widzicie tego klasyka? POETA Ach, zbyt ci ka r ka boska! Za to, e ka de pachol musi si dzisiaj wypluska w idei moich odm cie, okropne cierpi m czarnie, bo taki jest nieba rozkaz. CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Nie zna e lito ci, panie! JEDEN Z M ODZIE CÓW Nie lubisz literatury! A pomnisz, jak raz w jesieni mia em wypracowanie o tym, jakich odcieni u y e w opisach przyrody? CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Nie zna e lito ci, panie! JEDNA Z DZIEWCZ T Nie lubisz literatury! A pomnisz, gdym, prawie dzieckiem, musia a umie na pami twe pie ni filareckie? CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Nie zna e lito ci, panie! STARZEC Nie lubisz literatury! A pomnisz, gdym wróci ywy z mej wysadzonej reduty, ty mówi, em nieprawdziwy, bo wiersz na mym zgonie osnuty? POETA (zwracaj c si w stron starca) Orson! [...] Po co mnie wzywa, poruczniku?

3 3 ORSON eby za wiadczy. Kiedy o mojej mierci wiadczy e k amliwie. Dzi twojego ducha ja bior za wiadka, em jeszcze jest ywy. POETA Masz wi c swoj zemst. STARZEC Nie idzie o zemst, mam ja inne cele. [...] POETA Wi c mam przy dzieciach zaprzecza sam sobie, g o no po wiadczaj c, e wtedy nie zgin? K am zada wierszom, które zna na pami zebrana tu m odzie? Gdzie twoje sumienie, gdzie wzgl d wychowawczy? Móg by to za atwi cho nie przy m odzie y. STARZEC Jedna jest prawda. [...] POETA Przyznaj si, tylko szczerze, cho mi tak wygra asz i blu nisz, czy odda by sw s aw, by y nie dla ludzi, lecz z lud mi? STARZEC Nie, nie! Nie pozwol! To jest podst p, s owne sztuczki. POETA A wi c powiem dla nauczki. Pos uchajcie! Czy widzicie, jak targuje si o ycie ze mn, co mu je zabra em, by je odda stokro d u sze, oprawione w glori czynu? Cho przekona moj dusz, zna on dobrze smak wawrzynu. Lecz to ma o, on mnie wielbi! [...] On mnie wielbi, bom poeta! [...] STARZEC Ja mam z tob pa ski krzy, a kysz, a kysz. A kysz! POETA Ha, wi c wielbi! (Muzyka jazzowa, na jej tle deklamacja CHÓRU WYKOLEJONEJ M ODZIE Y) CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y Uczniowie, hej uczennice! I my nie znajmy lito ci! Szarpajmy klasyka na sztuki, niechaj nagie stercz ko ci! (puszczaj si w tany i szarpi Poet ) STARZEC Gdy w takim jest nastroju, zostaw e nas w spokoju, a kysz! A kysz! CHÓR WYKOLEJONEJ M ODZIE Y (ta cz c i szarpi c) Dalej, panowie i panie! Za m k naszej nauki i my nie znajmy lito ci! Szarpajmy klasyka na sztuki, a kiedy klasyka nie stanie, szarpajmy jego sztuki, poema i wierszowanie, niechaj nagie wiec ko ci! POETA (wo a odchodz c hieratycznie) On mnie wielbi! On mnie wielbi! (g os jego niknie przeci gle za scen ) [...] S awomir Mro ek, Dramaty, Kraków 1990

4 4 Temat 2. Porównaj sposoby kreowania obrazów ta ca i jego funkcje we fragmencie poematu Kwiaty polskie Juliana Tuwima i w wierszu Niech yje bal Agnieszki Osieckiej. KWIATY POLSKIE 1 [cz VI] Patrz w a nie na promieniach s o ca Wje d a confetti barw sypi ca W centrum bukietu banda pijana Lwich pyszczków. 2 Przyjrzyj si tym pyszczkom. Rozdziawi y si wszystkie i piszcz Rozgardiaszem weneckiej zabawy W lesie, Gdzie skacz ce letniaczki si mizdrz, Gdzie si Sypi pstre confettiowe kurzawy. Galopada mieszcza ska ród sosen, Miotaj ca farbiarskim bigosem Strojów, W bachanalii si wije i niesie W znoju Pod dyndaniem lampionów po lesie Lampionów, festonów, kretonów, pomponów, Krawatów rozwianych, kolorowych balonów, W girlandowym unosi si roju. Ju z lwich pyszczków lwie pyski w orkiestrze: To puzony mosi ne dm w przestrze, Wydymaj balony, syfony, Mno pstre kotyliony w miliony! Dm i z tr b wyfruwaj tancerze (Z tr b, co l ni jak kuchenne mo dzierze): P uc wydechem ich tr bacz wyrzuca, Potem wdechem znów wch ania ich w p uca, Wi c lataj jak ptaki na wichrze Straszne pyszczki letników wci dziksze [...] W wiruj cym kolisku m tniej Pary Ze studentów, dentystek i aptekarzy, Z pa rozgrzanych, podlotków i kominiarzy Ko uj cy si zrobi karuzel Szary. 1 Swój utwór Tuwim zacz pisa w listopadzie 1940 r. w Brazylii, kontynuowa prac w Stanach Zjednoczonych ( ) oraz po powrocie do kraju (1946). Fragmenty utworu ukazywa y si w londy skich Wiadomo ciach Polskich, Politycznych i Literackich od 16 lutego 1941 r., a pó niej w londy skiej Nowej Polsce od marca 1942 roku. Tom I utworu, po licznych zmianach w zwi zku z cenzur, ukaza si w drugiej po owie stycznia 1949 r. 2 lwie pyszczki zdrobnienie nazwy kwiatów lwie paszcze

5 5 Ja wódk za wódk w bufecie Oczami po sali drewnianej I serce mi wali. [...] podchodz na palcach i zaraz nad g ow grzmotn o do walca i porywam na ycie na mier do ta ca G r a n d e V a l s e B r i l l a n t e Czy pami tasz, jak z tob ta czy em walca, Panno, madonno, legendo tych lat? Czy pami tasz, jak ruszy wiat do ta ca, wiat, co w ramiona mi wpad? Wyl kniony blu nierca, Dotula em do serca W utajeniu kwitn ce te dwie, Unoszone gor co, Unisono dysz ce, Jak ty ca a w domys ach i w mgle [...] Gdy przez sufit przetaczam Nosem gwiazdy zahaczam, Gdy po ziemi m ynkuj, To udaj si acza. W t e mi nie napr am, Pier cherlaw wyt am, B dziesz mia a atlet I huzara za m a. [...] A tu noga ugrz z a, Drzazga w bucie uwi z a, Bo ma dziur w podeszwie Twój pretendent na m a. Ale szarpn si, wyrw I ju wolny, odesz o, I walcuj, szuraj c Odwini t podeszw. [...] I powolutku w ten las na palcach walca Julian Tuwim, Kwiaty polskie, Warszawa 1975

6 6 NIECH YJE BAL ycie, kochanie, trwa tyle co taniec: fandango, bolero, be-bop, manna, hosanna, ró aniec i szaniec i jazda, i basta, i stop. Bal to najd u szy, na jaki nas prosz, nie graj na bis, chocia al, zanim wi c serca upad o og osz na bal, marsz na bal! Szalejcie aorty, gdy id na korty, roboto, ty w r kach si pal! Miasta nieczu e mijajcie jak porty, bo ycie, bo ycie to bal. Bufet, jak bufet, jest zaopatrzony, zale y, czy tu, czy gdzie tam. Ta cz, póki yjesz, i miej si do ony i pij zdrowie dam Niech yje bal, bo to ycie to bal jest nad bale, niech yje bal, drugi raz nie zaprosz nas wcale. Orkiestra gra, jeszcze ta cz i drzwi s otwarte, dzie wart jest dnia i to ycie zachodu jest warte! Ch oporobotnik i boa, grzechotnik z niebytu wynurza si fal, widzi sw mam i tat, i onk, i rusza, wyrusza na bal. Sucha kostucha, ta Miss Wykidaj o wy czy nam pr d w rodku dnia, pchajmy wi c taczki ob du jak Byron, bo raz mamy bal! Niech yje bal, bo to ycie to bal jest nad bale, niech yje bal, drugi raz nie zaprosz nas wcale. Orkiestra gra, jeszcze ta cz i drzwi s otwarte, dzie wart jest dnia i to ycie zachodu jest warte! 1984 Agnieszka Osiecka, Najpi kniejsze wiersze i piosenki, Warszawa 2010

7 7 WYPRACOWANIE na temat nr...

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

13 PESEL MPO-R1_1P-112 WYPE NIA ZDAJ CY Miejsce na naklejkê z nr PESEL WYPE NIA EGZAMINATOR Nr zad Punkty T R E Œ Æ Kom Styl Jêz Temat: 1 2 Zap Wal SUMA PUNKTÓW D J

14 KOD EGZAMINATORA Czytelny podpis egzaminatora KOD ZDAJ CEGO