kombinacja substancji naturalnych lub syntetycznych, a której zadaniem jest uzupełnienie ęści lub spełnienie ich funkcji. prawidłowego zachowania

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "kombinacja substancji naturalnych lub syntetycznych, a której zadaniem jest uzupełnienie ęści lub spełnienie ich funkcji. prawidłowego zachowania"

Transkrypt

1 Biomateriały 1.) Podstawowe definicje inŝynierii biomateriałów 2.) Elementy anatomii: -wiadomości ogólne -układ kostny -wybrane działy anatomii miękkiej 3.) Klasyfikacja materiałów stosowanych w medycynie 4.) Zastosowanie materiałów w medycynie 5.) Testy biologiczne

2 Biomateriał to kaŝda substancja inna niŝ lek albo kombinacja substancji naturalnych lub syntetycznych, która moŝe e być uŝyta w dowolnym okresie, a której zadaniem jest uzupełnienie lub zastąpienie tkanek narządu, albo jego częś ęści lub spełnienie ich funkcji. [European Society for Biomaterials] Biozgodność jest to zdolność prawidłowego zachowania materiału u w kontakcie z tkanką w określonym zastosowaniu [Biomaterials Science An Introduction to Materials in Medicine- ELSEVIER 2004 Academic Press]

3 Część 1 Wprowadzenie do budowy ciała ludzkiego

4 Tkanki Nabłonkowa Łączna Mięśniowa Nerwowa

5 Tkanka nabłonkowa Funkcje: -Pokrywowo ochronna -Resorbcyjna -Wydzielnicza -Barierowa -Zmysłowa

6 Tkanki Nabłonkowa Łączna Mięśniowa Nerwowa

7 Tkanka łączna Podział: wiotka -Łączna właściwa -Łączna wyspecjalizowana w swoistych czynnościach zbita tłuszczowa barwnikowa -Łączna szkieletowa chrzęstna kostna siateczkowa

8 Tkanki Nabłonkowa Łączna Mięśniowa Nerwowa

9 Tkanki Nabłonkowa Łączna Mięśniowa Nerwowa Neuron

10 Układy narządów Główne osie i płaszczyzny ciała Kostno- stawowy Mięśniowy Naczyniowy Pokarmowy Oddechowy Moczowy Płciowy Nerwowy Powłoka wspólna

11 Układ kostno stawowy Rodzaje kości Kości długie (ossa longa) Kości płaskie (ossa plana) Kości krótkie (ossa brevia) Kości róŝnokształtne (ossa multiformia) Kości pneumatyczne (ossa pneumatica) Połączenia kości Ścisłe (nieruchome) Więzozrosty (syndesmosis) Chrząstkozrosty (synchondrosis) Kościozrosty (synostosis) Wolne (ruchome) czyli stawy (articulatio)

12 Stawy Podział Zawiasowy (ginglymus) Obrotowy (trochoidea) Śrubowy (cochlearis) Elipsoidalny (elipsoidea) Siodełkowaty (sellaris) Kulisty wolny (spheroidea) Kulisty panewkowy (cotylica) Nieregularny Płaski

13 Czaszka Kość czołowa (os frontale) Kość klinowa (os sphenoidale) Kość ciemieniowa (os parietale) Kość skroniowa (os temporale) Kość sitowa (os ethmoidale) Kość potyliczna (os occipitale) śuchwa (os mandibule) Szczęka (os maxillare) Kość jarzmowa (os zygomaticum) Kość nosowa (os nasale) Kość łzowa (os lacrimale) Lemiesz (vomer) Kość podniebienna (os palatinum) MałŜowina nosowa dolna (concha nasalis inferior)

14 Czaszka

15 Czaszka

16 Czaszka

17 Czaszka

18 Czaszka

19 Czaszka Kość czołowa (os frontale) Kość klinowa (os sphenoidale) Kość ciemieniowa (os parietale) Kość skroniowa (os temporale) Kość sitowa (os ethmoidale) Kość potyliczna (os occipitale) śuchwa (os mandibule) Szczęka (os maxillare) Kość jarzmowa (os zygomaticum) Kość nosowa (os nasale) Kość łzowa (os lacrimale) Lemiesz (vomer) Kość podniebienna (os palatinum) MałŜowina nosowa dolna (concha nasalis inferior)

20 Czaszka Kość czołowa (os frontale) Kość klinowa (os sphenoidale) Kość ciemieniowa (os parietale) Kość skroniowa (os temporale) Kość sitowa (os ethmoidale) Kość potyliczna (os occipitale) śuchwa (os mandibule) Szczęka (os maxillare) Kość jarzmowa (os zygomaticum) Kość nosowa (os nasale) Kość łzowa (os lacrimale) Lemiesz (vomer) Kość podniebienna (os palatinum) MałŜowina nosowa dolna (concha nasalis inferior)

21 Czaszka Kość czołowa (os frontale) Kość klinowa (os sphenoidale) Kość ciemieniowa (os parietale) Kość skroniowa (os temporale) Kość sitowa (os ethmoidale) Kość potyliczna (os occipitale) śuchwa (os mandibule) Szczęka (os maxillare) Kość jarzmowa (os zygomaticum) Kość nosowa (os nasale) Kość łzowa (os lacrimale) Lemiesz (vomer) Kość podniebienna (os palatinum) MałŜowina nosowa dolna (concha nasalis inferior)

22 Czaszka Kość czołowa (os frontale) Kość klinowa (os sphenoidale) Kość ciemieniowa (os parietale) Kość skroniowa (os temporale) Kość sitowa (os ethmoidale) Kość potyliczna (os occipitale) śuchwa (os mandibule) Szczęka (os maxillare) Kość jarzmowa (os zygomaticum) Kość nosowa (os nasale) Kość łzowa (os lacrimale) Lemiesz (vomer) Kość podniebienna (os palatinum) MałŜowina nosowa dolna (concha nasalis inferior)

23 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

24 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

25 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

26 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

27 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

28 Kręgosłup Kręgi szyjne (vertebrae cervicales) Kręgi piersiowe (vertebrae thoracicae) Kręgi lędźwiowe Kość krzyŝowa Kość ogonowa (os coccygis)

29 Klatka piersiowa

30 Kończyna górna (membrum superius) Obojczyk Łopatka Kość ramienna Kość łokciowa Kość promieniowa Kości nadgarstka Kość śródręcza Paliczki

31 Kończyna dolna (membrum inferius) Kość miedniczna Kość udowa Kość piszczelowa Strzałka Kości stępu

32 Układ krąŝenia- serce (cor) Naczynia krwionośne Tętnice krąŝenia duŝego śyły krąŝenia duŝego Naczynia chłonne KrąŜenie małe (czynnościowe)

33 Układ krąŝenia- serce (cor) Naczynia krwionośne Tętnice krąŝenia duŝego śyły krąŝenia duŝego Naczynia chłonne KrąŜenie małe (czynnościowe)

34 Układ krąŝenia- serce (cor) Naczynia krwionośne Tętnice krąŝenia duŝego śyły krąŝenia duŝego Naczynia chłonne KrąŜenie małe (czynnościowe)

35 Część 2 Klasyfikacja materiałów stosowanych w medycynie

36 Podział materiałów Polimery Metale Ceramika (węgliki, szkła ceramiczne i szkła) Materiały naturalne (roślinne i zwierzęce) Materiały kompozytowe (silica reinforced silicone rubber, włókna węglowe, hydroxyapatite particle- reinorced poly (lactic acid))

37 Nowe materiały opracowane de novo Biodegradowalne polimery Bioaktywne ceramiki Celuloza Węgiel pyrolityczny Materiały zmodyfikowane, powierzchnie przeciwdziałające skrzeplinom Tkanki naturalne i polimery połączone z Ŝywymi komórkami

38 Implanty- podstawowe pojęcia Implant- wszelkie przyrządy medyczne wykonywane z jednego lub więcej Biomateriałów, które mogą być umieszczone wewnątrz organizmu, jak równieŝ częściowo lub całkowicie pod powierzchnią nabłonka i które mogą pozostać przez dłuŝszy okres w organiźmie Implant chirurgiczny- uŝywany jest w kontekście umieszczenia go w zamierzonym miejscu w procedurze chirurgicznej. Istnieją takŝe implanty wprowadzane innym sposobem. Do nich zalicza się igły, dreny, sączki itp. Proteza implantowalna- (proteza wewnętrzna lub endoproteza)- przyrząd, który fizycznie zastępuje organ lub tkankę. W odróŝnieniu, bioproteza stanowi implantowaną protezę wykonaną w całości lub częściowo z tkanek dawcy Sztuczny organ- materiał medyczny, który zastępuje w całości lub częściowo funkcje jednego z głównych organów ciała. Sztuczne organy zastępują funkcje organów chorych, częściowo w nieanatomiczny sposób

39 Implanty- oddziaływanie Implanty- oddziaływanie stęŝenia pierwiastków na reakcje procesów Ŝyciowych Oddziaływanie Optimum- Nadmiar Toksyczność Niedobór Śmiertelność StęŜenie

40 Implanty- metaliczne Mo: Fe: hemoglobina Niedobór -próchnica -zaburzenie zębów odczynów immunologicznych -zrzeszotnienie Nadmiar kości -zaburzenia -utrudnienie w dyfuzji funkcjonowaniu enzymów przez gonadbłony komórkowe Odporność korozyjna w zaleŝności od reakcji tkanek na Nadmiar -niekorzystnie katalizuje reakcja prowadzące do powstania wolnych rodników => miaŝdŝyca naczyń, marskość wątroby, -utrudnienie nowotwory oraz dyfuzji biozgodne uszkodzenia enzymów materiały przez DNA i błony RNA prowadzące komórkowe metaliczne do zmian mutagennych -odczyny alergiczne Cr: przyswajanie glukozy i jej przenikanie poprzez błonę do wnętrza komórki Mn: Niedobór reakcje biochemiczne i przemiana witaminy C Niedobór -wzrost poziomu cholesterolu i cukru we krwi -zaburzenia Nadmiar rozwoju kości Toksyczne i narządów płciowych Obojętne Nadmiar -toksyczny -podraŝnienie -uszkodzenie tkanek dróg oddechowych okołowszczepowych i zapalenie i narządów płuc miąŝszowych -uszkodzenie OSN Ni: w śledzionie, wątrobie i nerkach Stopy Ti Ti: Niedobór w śledzionie, wątrobie i nerkach Niedobór -anemia lub zahamowanie wzrostu -obojętny Nadmiar (Ni(CO) 4 Nadmiar -uszkodzenie błon śluzowych oskrzeli -alergia -uszkodzenie lub reakcja ośrodkowego okołowszczepowa układu nerwowegow międzywarstwie implant- kość o czym świadczy obecność makrofagów i limfocytów T Opór polaryzacyjny (ohm/cm 2) Co: związany z witaminą B 12 - pobudza procesy krwiotwórcze i regeneracja organizmu po przebytych chorobach Niedobór -niedokrwistość Witalne Nadmiar -koncentruje się w śledzionie -odczyny alergiczne ODDZIAŁYWANIE NA TKANKI

41 Implanty- korozja Podział reakcji korozyjnych Ubytek masy -cichy -ostry -dyskretny Potencjał anodowy mv [Frank E., Zitter H.: Metallische Implantate in der Knochenchirurgie. Wien-New York, Springer Verlag 1977] [Clarke E. G. C., Hickman J.: J. Bone Jt. Surg. 35-A, 1953]

42 Implanty- powłoki Biofunkcyjność (odporność na ścieranie) CELE Bariery dyfuzyjne (podwyŝszenie odporności na korozję) Poprawa osteointegracji (ceramiczne warstwy bioaktywne) Typy warstwy dyfuzyjne związków tytanu warstwy diamentowe (NCD, DLC) powłoki hydroksyapatytowe warstwy kompozytowe nowość Metody nanoszenia metody wykorzystujące plazmę, fotony, jony: procesy PDT Plasma Diffusion Treatment RFCVD Radio Frequency Chemical Vapour Deposition MWCVD Microwave CVD PLD Pulsed Laser Deposition metoda zol-ŝel

43 Implanty- powłoki Materiały Powłoki: TiN, Ti(C,N), Ti(C,N,O), TiOx, PLC, Si-PLC

44 Implanty- powłoki ADHEZJA KOMÓREK REK-FIBROBLASTÓW PodłoŜe e Wzorcowe Ti/PU TiN/PU 500 µm A B C Mikroskop konfokalny

45 Implanty- powłoki EKSPRESJA RECEPTORA W BŁONIE B KOMÓRKOWEJ FIBROBLASTÓW W DLA FIBRONEKTYNY (CD49e) PodłoŜe e Wzorcowe TiN/PU 500 µm A B Mikroskop konfokalny

46 Implanty- powłoki EKSPRESJA FIBRONEKTYNY PodłoŜe e Wzorcowe Ti/PU TiN/PU A B µm C 500 µm Mikroskop konfokalny

47 Implanty- powłoki TiOx Krzywe wykrzepiania Wyniki SEM płytek na powierzchni

48 Implanty- powłoki TiOx Konfiguracja zadherowanych czerwonych ciałek krwi po testach in vivo

49 Implanty- powłoki TiOx Konfiguracja zadherowanych czerwonych ciałek krwi po testach in vivo -dłuŝszy czas wykrzepiania -mniejsza prędkość hemolizy -mniej zadherowanych płytek -większa polaryzacja powierzchniowa

50 Implanty- powłoki TiOx Morfologia zadherowanych płytek

51 Implanty- powłoki PLC B. D. Ratner Biomaterials Science

52 Ti(C,N,O) Implanty- powłoki -niska temperatura osadzania Ti(CNO)- powłoki amorficzne nm gradientowa powłoka Ti -Chropowatość 2 9 nm. -Powłoki na polimerach

53 Implanty- polimery SYNTETYCZE NATURALNE BIOSTABILNE BIODEGRADOWALNE PROTEINY POLISACHARYDY polietylen polisulfon polipropylen politetrafluoroetylen (PTFE) poliamidy poliuretany silikony poliwęglany politereftalan etylu polimery akrylowe polilaktyd (PLA) poliglikolid (PGA) polilaktyd glikolid (PLGA) poli (kaprolakton) poli (dioksan) węglan trójmetylenowy poli (ß-hydroksymaślan) poli (g-etyloglutaminian) poli (DTH iminowęglan) poli (biofenolaiminowęglan) poli (ortoester) poli (cyjanoakrylan) poli (fosfazen) kolagen soja fibrynogen celuloza kwas alginiowy, alginiany chityna chitozan kwas hialuronowy

54 Implanty- materiały bioceramiczne Formy: kształtki gęste kształtki porowate granule proszek pokrycia ceramiczne na implantach metalicznych Techniki pokrywania: plazma elektroforeza CVD, PVD rozpylanie jonowe IBAD osadzanie elektrochemiczne

55 Implanty- materiały bioceramiczne ZALETY: Bardzo dobra biozgodność chemiczna z tkanką kostną Ceramika porowata - zdolność tworzenia naturalnego połączenia z tkanką kostną (mocowanie biologiczne proces przerastania implantu Ŝywą tkanką eliminacja cementów kostnych) Ceramika bioaktywna międzyfazowe połączenie implantu z tkanką kostną poprzez formowanie biologicznie aktywnego hydroksyapatytu na powierzchni implantu w warunkach in vivo Ceramika resorbowalna zastąpienie ulegającego resorpcji implantu przez tkankę kostną MoŜliwość impregnacji lekami

56 Implanty- materiały bioceramiczne PROBLEMY: Modelowanie mikrostruktury podłoŝy dla regeneracji tkanek Brak biozgodności fizycznej z tkanką kostną (za duŝy E, za mała energia pękania w porównaniu z kością) Spadek wytrzymałości mechanicznej in vivo Ujemny wpływ Al na układ nerwowy Ceramika resorbowalna trudności w utrzymaniu odpowiedniej wytrzymałości i stabilności obszaru implantu z kością w czasie degradacji materiału i zastępowaniu go przez tkankę Ŝywą (zbyt duŝa szybkość resorpcji w porównaniu z szybkością regeneracji tkanki kostnej).

57 Implanty- kompozyty Wytrzymałość SpręŜystość Odporność na pękanie Właściwa relacja σ, E, K IC Kompozyty MoŜliwość otrzymania materiału σ, E, K IC

58 Implanty- kompozyty polimerowo- ceramiczne Zastępowanie implantu przez tkankę PLA Po resorpcji Tworzenie tkanki włóknistej PLA + faza bioaktywna Po resorpcji Tworzenie tkanki kostnej

59 Implanty- nośniki leków Kontrolowane uwalnianie leków Optymalne dawki dla określonej terapii Utrzymywanie odpowiednio wysokiego miejscowego stęŝenia leku przez maksymalnie długi okres czasu Typy leków: antybiotyki, cytostatyki, hormony, leki przeciwreumatyczne, leki przeciwrakowe NOŚNIKI LEKÓW ceramiczne (mikroporowate kapsuły) hydroksyapatyt, TCP, bioszkła fosforanowe cementy kostne polimerowe (wiązanie chemiczne ulegające hydrolitycznemu rozpadowi) polimery biodegradowalne biologiczne

60 Implanty- biomimetyka Naśladowanie struktur i procesów występujących w organizmach Ŝywych Struktury laminatowe i włókniste Struktury gradientowe (gradient porowatości, modułu Younga, bioaktywności) Struktury inteligentne Procesy narastania hydroksyapatytu w SBF a

61 Implanty- mechaniczna stymulacja ObciąŜenia cykliczne Modelowanie Przebudowa Przebudowa przez sieć kanalików osteoblastyczna aktywacja

62 Implanty- stenty naczyniowe Kardiochirurgia- stenty naczyniowe KIERUNKI ROZWOJU Poprawa giętkości nowe rodzaje stopów metalicznych CoNi, CoCr monofilamenty metaliczne o grubości ok. 0,001 mm Poszukiwanie nowych przeciwzakrzepowych leków Leki immunosupresyjne obniŝające aktywność komórek (antyproliferacyjne) Stenty wielofunkcyjne pokrywane polimerem jako nośnikiem leków Nowe techniki operacyjne: - angioplastyka balonowa wspomagana stentem rozpręŝanie ciśnieniowe - stenty samorozpręŝające metale z pamięcią kształtu

63 Istota inŝynierii tkankowej 1930 Alexis Carrell koncepcja przeszczepów narządowych opracował metodę zespalania naczyń krwionośnych 1950 Joseph Murray pierwszy przeszczep nerki... Brak optymalnej immunosupresji, brak moŝliwości monitorowania i kontrolowania odrzutu, ograniczona liczba dawców... poszukiwanie alternatywnych rozwiązań era materiałów syntetycznych i ich wykorzystanie do odtwarzania tkanek---- teflon, silikon ---- zastępniki strukturalne ---- NIE FUNKCJONALNE Rozwój technik hodowli komórkowych, badania nad macierzą pozakomórkową, analiza oddziaływań komórek z macierzą i czynnikami wzrostu w niej rezydującymi mariaŝ technologii materiałowej z biologią komórki transplantacje komórek

64 1980 inŝynieria tkankowa dziedzina interdyscyplinarna wykorzystująca zasady inŝynierii materiałowej i biologii w celu stworzenia biologicznych substytutów, które odtwarzają i usprawniają funkcje tkanek

65 Część 3 Istota inŝynierii komórkowej i tkankowej

66 Tkanka Komórki Macierz zewnątrzkomórkowa Systemy sygnalizacyjne

67 TRIADA inŝynierii tkankowej Komórki Nośnik Cząsteczki sygnałowe

68 TRIADA inŝynierii tkankowej śele Gąbki Włókna Membrany NOŚNIKI NIKI Rodziny: TGFb Homeobox Hedgehog WNT SYGNAŁ KOMÓRKI Autologiczne Allogeniczne Macierzyste somatyczne Macierzyste embrionalne Modyfikowane genetycznie

69 TRIADA inŝynierii tkankowej Terapia komórkowa In vivo Komórki Regeneracja tkanek Cząsteczki sygnałowe Regeneracja tkanek Rusztowania Regeneracja tkanek InŜynieria tkankowa In vitro

70 Ograniczenia wytwarzania in vitro substytutów tkanek wraŝliwość na biodegradację przez metaloproteinazy zanim nastąpi przebudowa przeszczepionej tkanki (ang. remodeling) ograniczone moŝliwości odtwarzania wszystkich struktur tkankowych (np. gruczoły i mieszki w skórze) opóźniona neowaskularyzacja tkanki

71 Optymalny nośnik (ang. Scaffold) wzbogacony w optymalny koktajl cząsteczek sygnałowych kierujących przebudową implantowanej tkanki zdolność do mobilizowania odpowiednich komórek otaczającej tkanki do zasiedlania, krąŝących płynów ustrojowych, lub krąŝących komórek macierzystych

72 Optymalny nośnik (ang. Scaffold) Biokompatybilny Indukuje oddziaływania międzykomórkowe i rozwój tkanki Odpowiednie właściwości mechaniczne i fizyczne Biodegradowalny w odpowiednim tempie aby nie wyprzedzić przebudowy i nie wywołać odpowiedzi immunologicznej, produkty degradacji nie toksyczne Właściwie reguluje zachowanie się komórek adhezja, proliferacja, migracja, róŝnicowanie poprzez białka adhezyjne i czynniki wzrostu

73 Biotechnologia Komórki osadzone na nośniku trójwymiarowym po implantacji muszą mieć dostęp do substancji odŝywczych

74 Biotechnologia Analiza rozwoju lub regeneracji tkanki ułatwiau zaprojektowanie procesu jej rekonstrukcji in vitro -Alloderm -XenoDerm -Integra i inn.

75 Część 4 Zastosowanie materiałów w medycynie

76 Zastosowanie Przezskórne zamykanie połączeń wewnątrz i zewnątrzsercowych

77 Implanty MoŜliwości leczenia 1. Leczenie chirurgiczne Zamykanie ubytków przy pomocy łatek, podwiązek, klipsów lub szycia Ryzyko związane z krąŝeniem pozaustrojowym: krwawienia, zaburzenia neurologiczne, zakaŝenie Dolegliwości pooperacyjne: pragnienie, ból, duszność, zaburzenia rytmu serca Długi pobyt szpitalny Blizna i zrosty utrudniające ponowne operacje 2. Leczenie kardiologiczne interwencyjne Zamykanie ubytków przy pomocy małych implantów Wprowadzanie implantów przez naczynia obwodowe: eliminacja blizn Znikomy ból Często moŝliwość uniknięcia ryzyka znieczulenia ogólnego Krótki pobyt szpitalny Oszczędność pieniędzy podatników

78 Implanty Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu II ASD II NiepoŜądany przepływ krwi z lewego do prawego przedsionka PrzeciąŜenie prawej komory Przekrwienie płuc Zaburzenia rytmu serca Ryzyko zatorów mózgowych

79 Implanty UBYTEK PREGRODY MIĘDZYKOMOROWEJ - VSD Wrodzona wada serca lub powikłanie zawału mięśnia sercowego Powoduje objawy zastoinowej niewydolności serca duszność, złą tolerancję wysiłku, słaby przyrost masy ciała u dzieci oraz zwiększoną częstość zapaleń płuc Późnym powikłaniem jest nadciśnienie płucne, które bardzo skraca Ŝycie

80 Implanty DroŜny przewód tętniczy Botall a - WPROWADZENIE Pozostałość krąŝenia płodowego MoŜe dawać objawy: 1. Niewydolności serca 2. Nadciśnienia płucnego 3. Zapalenia naczyń

81 Implanty- metody zamknięcia Korek Amplatz a - Amplatzer Septal Occluder SamorozpręŜalny wykonany z pamiętającego kształt drutu nitinolowego Kształt podwójnego dysku Dyski połączone talią, odpowiadającąśrednicą ubytkowi w przegrodzie międzyprzedsionkowej Wypełniony tkaniną poliestrową, zwiększającą moŝliwość tworzenia zakrzepu W czasie kilku miesięcy pokrywający się śródbłonkiem

82 Implanty- metody zamknięcia PDA o średnicy >3 mm 29 cewnikowań Stosowane implanty: Amplatzer Duct Occluder (ADO) CardioSEAL / STARflex (CS/SF)

83 Implanty Stenty wieńcowe nowe moŝliwości kardiologii interwencyjnej

84 Implanty- co to jest stent? Rodzaj rusztowania ściany naczynia wieńcowego wzmacniający jego ścianę od strony światła Jest rodzajem endoprotezy wszczepianej metodą niechirurgiczną (cewnikowanie serca z dostępu przez tętnicę obwodową) Implantację (wszczepienie) stentu wykonuje się poprzez rozpręŝenie standardowego balonu do angioplastyki, na którym umieszcza się stent lub poprzez zwolnienie stentu samorozpręŝającego się z zestawu słuŝącego do implantacji Stenty wszczepia się w sytuacji zagraŝającego zamknięcia tętnicy lub niezadowalającego wyniku angioplastyki balonowej (PTCA) Rutynowe uŝycie stentów poprawia wynik bezpośredni i odległy zabiegów angioplastyki balonowej (PTCA)

85 Implanty- stenty wieńcowe Dotter: tętnice obwodowe psa Sigwart: wszczepienie pierwszych stentów u ludzi (Wallstent) - wysoki odsetek powikłań zakrzepowych (do 24%) - brak doświadczeń w prowadzeniu profilaktyki przeciwzakrzepowej (heparyna, dekstran, sykumar, dipirydamol) - stosowane typy stentów: Wallstent, Palmaz-Schatz, Gianturko-Roubin, Wiktor

86 Implanty- I stenty- lata 80-te Wallstent Palmaz-Schatz Wiktor

87 Implanty- lata 90- stentomania wprowadzenie ticlopidyny (1992) blokery GP IIb/IIIa nowe techniki implantacji stentów: : (wysokie ciśnienia, IVUS) efekt : - zmniejszenie ilości zakrzepicy w stencie < 3% - zwiększenie ilości planowych implantacji - rozszerzenie wskazań: : SVG, AMI, LM, <3,0mm

88 Implanty Wallstent Materiał Grubość drutu Skracanie się stentu przy rozpręŝaniu Pokrycie metalem Rdzeń platynowy, powłoka ze stopu kobaltowego 0,08-0,1mm 15-20% ~15%

89 Implanty Wiktor Materiał Grubość drutu Skracanie się stentu przy rozpręŝaniu Pokrycie metalem Odbicie spręŝyste Tantal 0,127 mm <5% 7-9% 3%

90 Implanty Palmaz-Schatz Materiał Grubość drutu Skracanie się stentu przy rozpręŝaniu Pokrycie metalem Odbicie spręŝyste Stal 316L 0,07mm 2,5-5,3% <20% minimalne

91 Implanty- stenty: materiał i tworzywo - stal austenityczna 316L (większość stentów) - nitinol: RadiusTM, CardicoilTM, HARTSTM, ParagonTM - platyna / iryd (90/10): AngiostentTM - tantal: Wiktor, CordisTM, StreckerTM - kobalt: Magic WallstentTM (rdzeń platynowy) - złoto: (zewnętrzna powłoka): NIROYALTM - polimery: fosforylocholina - DyvYsioTM stent, PTFE - Jostent - stopy kobaltu: DriverTM, VisionTM - tytan: TTS (projekt własny)

92 Implanty- poŝądane cechy stentów Giętko tkość (flexibility) Łatwość przesuwania w cewniku i tętnicach t tnicach (tractability) Niski profil stentu na balonie Widzialność fluoroskopowa (radiopacity) Niska trombogenność Neutralność tkankowa (biocompatibility) Dobra rozpręŝ ęŝalność (expandability) Brak odbicia spręŝ ęŝystego (elastic recoil) Wytrzymałość mechaniczna na siły y zewnętrzne (radial strenghth) Dobre pokrycie stentemściany naczynia (circumferential coverage) Mała a całkowita powierzchnia metalu (stent surface area) Dobre własnow asności reologiczne

93 Implanty- oddziaływanie stentu na krew i ścianę tętnicy Odczyn zapalny 0: Brak odczynu zapalnego I: Ogniska komórek w <25% otaczają drut II: Komórki zapalne w 25-50% otaczają drut III: Komórki zapalne w 50-75% otaczają drut IV: Komórki zapalne w 100% otaczają drut Obecność fibryny 0: Brak obecności fibryny wokół drutu I: Złogi fibryny w <25% otaczają drut II: Złogi fibryny w 25-50% otaczają drut III: Złogi fibryny w 50-75% otaczają drut IV: Złogi fibryny w 100% otaczają drut Ukrwotocznienie 0: Brak erytrocytów wokół drutu stentu I: Złogi krwinek w <25% otaczają drut II: Złogi krwinek w 25-50% otaczają drut III: Złogi krwinek w 50-75% otaczają drut IV: Złogi krwinek w 100% otaczają drut Endoteliali alizacja 0: Brak pokrycia drutu komórkami śródbłonka I: Pokrycie <25% powierzchni drutu II: Pokrycie 25-75% powierzchni drutu III: Pokrycie 100% powierzchni drutu IV: Drut pokryty przez neointymę

94 Implanty Komory wspomagania serca

95 Implanty- komory wspomagania serca Konstrukcja poziomy implantowania

96 Implanty- komory wspomagania serca Wspomaganie krótkoterminowe

97 Implanty- komory wspomagania serca Pulsacyjna, pneumatyczna pompa zewnątrzustrojowa BerlinHeart róŝne wielkości pompy wyposaŝone w zastawki dyskowe nowe pompy wyposaŝone w zastawki PU przeŝycie > 1year

98 Implanty- komory wspomagania serca Pulsacyjna, pneumatyczna pompa zewnątrzustrojowa MEDOS VAD róŝne wielkości pompy wyposaŝone w zastawki PU

99 Implanty- komory wspomagania serca Pulsacyjna, pneumatyczna pompa zewnątrzustrojowa POLVAD The Polish VAD 80 cc pompa z zastawakami dyskowymi

100 Implanty- komory wspomagania serca Wspomaganie długoterminowed

101 Implanty- komory wspomagania serca Komory częściowo wszczepialne Novacor LVAD siłownik elektromechanicznypodłączenie na zewnątrz > 1000 zastosowań > 4 letnie wspomaganie > 50% efektywność w pomostowaniu

102 Implanty- komory wspomagania serca Komory częściowo wszczepialne HeartMate LVAD siłownik elektromechanicznypodłączenie na zewnątrz > 1000 zastosowań > 3 wspomaganie

103 Implanty- komory wspomagania serca Wspomaganie permanentne

104 Implanty- komory wspomagania serca Urządzenia całkowicie wszczepialne LionHeart LVAD siłownik elektromechaniczny (bazujący na Penn State TAH) pierwsze zastosowanie 2000 przeŝycie > 1 year

105 Implanty- komory wspomagania serca Mechaniczne wspomaganie serca- projekt Polski

106 Implanty- komory wspomagania serca POLVAD A) krótkoterminowe wspomaganie- system zewnątrzustrojowy B) system implantowalny z przedłuŝonym czasem wspomagania C) system całkowicie wszczepialny do wspomagania permanentnego D) system całkowicie wszczepialny

107 Implanty- komory wspomagania serca System POLVAD

108 Implanty- komory wspomagania serca Pulsacyjna, pneumatyczna pompa zewnątrzustrojowa POLVAD The Polish VAD POLVAD-EX POLVAD-IMPL

109

110 Implanty- komory wspomagania serca System całkowicie wszczepialny POLHIVAD LVAD pulsacyjny system elektrohydrauliczny zaprojektowany do wszczepienia do klatki piersiowej prototyp w testach laboratoryjnych

111 Implanty Implanty ortopedyczne

112

113 Część 4 Testy biologiczne

114 MODELE IN VIVO

115

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. 1. Klasyfikacja materiałów medycznych

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. 1. Klasyfikacja materiałów medycznych BIOMATERIAŁY 1. Klasyfikacja materiałów medycznych BIOMATERIAŁY Tworzywa metaliczne Stale i stopy Stale austenityczne Stopy na osnowie kobaltu Tytan i jego stopy Stopy z pamięcią kształtu Bioceramika Resorbowalna

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY BIOMEDYCZNE

MATERIAŁY BIOMEDYCZNE MATERIAŁY BIOMEDYCZNE BIOMATERIAŁY Tworzywa metaliczne Polimery Stale i stopy Stale austenityczne Stopy na osnowie kobaltu Tytan i jego stopy Stopy z pamięcią kształtu Bioceramika Resorbowalna w organizmie

Bardziej szczegółowo

Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową

Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową PLAN WYKŁADÓW Regulacja wzrostu i różnicowania komórek poprzez oddziaływanie komórek z macierzą zewnątrzkomórkową Kontrola rozwoju tkanki in vitro Biomateriały i nośniki w medycynie odtwórczej - oddziaływanie

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA BIOMATERIAŁOWA OWA

INŻYNIERIA BIOMATERIAŁOWA OWA INŻYNIERIA BIOMATERIAŁOWA OWA 1 Inżynieria biomateriałów jest interdyscyplinarną dziedziną wiedzy, łączącą w sobie obok inżynierii materiałowej elementy medycyny, biomechanikę, mikrobiologię i immunologię.

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy Iza Falęcka

Układ szkieletowy Iza Falęcka Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka

Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka WskaŜ strzałką element zbudowany z tkanki kostnej zbitej i napisz jego nazwę a następnie podpisz wskazane strzałkami części kości Uzupełnij tabelę. Rodzaj związku

Bardziej szczegółowo

Biomateriały. Biomateriały. Materiały metaliczne. Polimery. Bioceramika. Szkła. Kompozyty 2009-05-31

Biomateriały. Biomateriały. Materiały metaliczne. Polimery. Bioceramika. Szkła. Kompozyty 2009-05-31 Biomateriały biomateriał Słowo nie zostało jeszcze zauważone przez twórców polskich drukowanych słowników i encyklopedii (jedynie internetowa encyklopedia PWN oraz podręcznik inżynierii materiałowej podają

Bardziej szczegółowo

BIOMATERIAŁY. Definicje, kryteria jakości, metody badań

BIOMATERIAŁY. Definicje, kryteria jakości, metody badań BIOMATERIAŁY Definicje, kryteria jakości, metody badań Definicja wg European Society for Biomaterials Substancja inna niż lek lub kombinacja substancji syntetycznych lub naturalnych, która może być użyta

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. 6. Układ oddechowy złożony z dróg oddechowych i płuc.

WSTĘP. 6. Układ oddechowy złożony z dróg oddechowych i płuc. WSTĘP Biologia jest nauką zajmującą się opisywaniem budowy i funkcjonowania organizmów żywych. Dzielimy ją na takie działy, jak: morfologia, która jest nauką o budowie organizmu, i fizjologia, która jest

Bardziej szczegółowo

Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk. Spis treści

Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk. Spis treści Anatomia zwierząt. T. 1 Aparat ruchowy - K. Krysiak, H.Kobryń, F. Kobryńczuk Spis treści PRZEDMOWA WSTĘP WYKAZ SKRÓTÓW CZĘŚĆ I OKOLICE CIAŁA, PARTES ET REGIONES CORPORIS Okolice głowy, regiones capitis

Bardziej szczegółowo

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa wykorzystuje metody obrazowania narządów oraz sprzęt i techniki stosowane w radiologii naczyniowej do przeprowadzania zabiegów leczniczych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi Układ krwionośny 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi 3.Zaznacz opis osocza krwi. A. Jest to opalizujący płyn zawierający wodę, białka i białe

Bardziej szczegółowo

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej Dorota Kunkel Implant wszystkie przyrządy medyczne wykonywane z jednego lub więcej biomateriałów, które mogą być umiejscowione wewnątrz organizmu, jak też częściowo lub całkowicie pod powierzchnią nabłonka

Bardziej szczegółowo

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17

Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17 Księgarnia PWN: K. Krysiak, H. Kobryń, F. Kobryńczuk Anatomia zwierząt. T. 1 PRZEDMOWA 11 WSTĘP 13 WYKAZ SKRÓTÓW 17 CZĘŚĆ I OKOLICE CIAŁA, PARTES ET REGIONES CORPORIS 19 Okolice głowy, regiones capitis

Bardziej szczegółowo

Osteologia. SZKIELET OSIOWY- Czaszka

Osteologia. SZKIELET OSIOWY- Czaszka Osteologia SZKIELET OSIOWY- Czaszka SZKIELET LUDZKI szkielet osiowy skeleton axiale szkielet kończyn skeleton appendiculare SZKIELET OSIOWY szkielet klatki piersiowej ossa thoracis kręgosłup columna vertebralis

Bardziej szczegółowo

W związku z otrzymanymi zapytaniami do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, Zamawiający wyjaśnia:

W związku z otrzymanymi zapytaniami do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, Zamawiający wyjaśnia: Toruń, dnia 25-07-2014 r. W.Sz.Z: TZ-280-85/14 W/g listy adresowej dotyczy: przetargu nieograniczonego na dostawę: systemu do rekonstrukcji więzadła krzyżowego; implantów do zespoleń śródszpikowych; folii

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Zespół Obróbek Jarzeniowych Zakład Inżynierii Powierzchni Wydział Inżynierii Materiałowej TRIBOLOGIA

Bardziej szczegółowo

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

Biomateriały i nośniki w medycynie odtwórczej - oddziaływanie komórek z polimerami

Biomateriały i nośniki w medycynie odtwórczej - oddziaływanie komórek z polimerami Biomateriały i nośniki w medycynie odtwórczej - oddziaływanie komórek z polimerami Biologiczne materiały bioresorbowalne kolagen I glikozaminoglikany chitosan polihydroksyalkaniany Biologiczne materiały

Bardziej szczegółowo

Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.

Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Podaj nazwy odcinków kręgosłupa oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. Zadanie 2. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.

Bardziej szczegółowo

(total artificial heart overview 10 min) Implanty i Sztuczne Narządy Piotr Jasiński

(total artificial heart overview 10 min) Implanty i Sztuczne Narządy Piotr Jasiński https://www.youtube.com/watch?v=bv0ydt3rqli (total artificial heart overview 10 min) Implanty i Sztuczne Narządy Piotr Jasiński 1 2 Serce Czynność serca objawia się zgodnymi i na przemian występującymi

Bardziej szczegółowo

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów

Bardziej szczegółowo

Hala technologiczna IBWCh - reaktor do syntezy polimeru. Schemat technologiczny zespołu do polimeryzacji metodą sekwencyjną w skali 30 l - IBWCh

Hala technologiczna IBWCh - reaktor do syntezy polimeru. Schemat technologiczny zespołu do polimeryzacji metodą sekwencyjną w skali 30 l - IBWCh POIG 01.01.02-10-025/09 Hala technologiczna IBWCh - reaktor do syntezy polimeru Schemat technologiczny zespołu do polimeryzacji metodą sekwencyjną w skali 30 l - IBWCh Projekt badawczy strategiczny POIG

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii, wykłady

Podstawy anatomii, wykłady Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab.,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo

Właściwości i zastosowania wybranych materiałów ceramicznych do zastosowań medycznych

Właściwości i zastosowania wybranych materiałów ceramicznych do zastosowań medycznych Właściwości i zastosowania wybranych materiałów ceramicznych do zastosowań medycznych Dr inż. Zbigniew Jaegermann Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Zakład Bioceramiki Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz

Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz Rdzeń kręgowy > część ośrodkowego UN > bodźce z mózgowia do obwodowego UN > Ф 1cm, 30g, 45cm > poniżej L2: ogon koński Uszkodzenia rdzenia kręgowego

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 1 - ZESTAW DO UTRZYMANIA HEMOSTAZY PO NAKŁUCIU TĘTNICY PROMIENIOWEJ METODĄ PNEUMATYCZNĄ, Z REGULACJĄ SIŁY UCISKU

ZADANIE 1 - ZESTAW DO UTRZYMANIA HEMOSTAZY PO NAKŁUCIU TĘTNICY PROMIENIOWEJ METODĄ PNEUMATYCZNĄ, Z REGULACJĄ SIŁY UCISKU Załącznik do SIWZ nr D-54/N/8 % Kwota VAT ZADANIE - ZESTAW DO UTRZYMANIA HEMOSTAZY PO NAKŁUCIU TĘTNICY PROMIENIOWEJ METODĄ PNEUMATYCZNĄ, Z REGULACJĄ SIŁY UCISKU Lp. Opis/Parametry przedmiotu zamówienia

Bardziej szczegółowo

OPIS IMPLANTÓW. nazwa handlowa lub kod... producent...

OPIS IMPLANTÓW. nazwa handlowa lub kod... producent... Zadanie 1 Klatki międzytrzonowe lędźwiowo-krzyżowe zakładane z dostępu przedniego typu ALIF z biomateriałem wypełniającym 30 kompletów Klatki międzytrzonowe lędźwiowo-krzyżowe zakładane z dostępu przedniego

Bardziej szczegółowo

Organizacja tkanek - narządy

Organizacja tkanek - narządy Organizacja tkanek - narządy Architektura skóry tkanki kręgowców zbiór wielu typów komórek danej tkanki i spoza tej tkanki (wnikają podczas rozwoju lub stale, w trakcie Ŝycia ) neurony komórki glejowe,

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy

Bardziej szczegółowo

2. Biomateriały metaliczne wykorzystywane w medycynie

2. Biomateriały metaliczne wykorzystywane w medycynie Biomateriały metaliczne Najpopularniejsza definicja biomateriału brzmi następująco: biomateriał to każda substancja inna niż lek lub kombinacja substancji syntetycznych lub naturalnych, która może być

Bardziej szczegółowo

Grafen: medyczny materiał przyszłości? Dr n. med. Dariusz Biały

Grafen: medyczny materiał przyszłości? Dr n. med. Dariusz Biały Grafen: medyczny materiał przyszłości? Dr n. med. Dariusz Biały Grafen Budowa: Jednoatomowa warstwa Zbudowany tylko z atomów węgla Heksagonalna sieć (jak grafit) Właściwości: Wysoka powierzchnia właściwa

Bardziej szczegółowo

1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1)

1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1) Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział X Ruch Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania.

Bardziej szczegółowo

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA ć i ; 4 T m»4 TOM I Redakcja wydania II MedPharm T O M I KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA Redakcja wydania II autorzy: Elżbieta Błaszczyk Danuta Biegańska-Dembowska

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ Kod usługi Nazwa usługi A01 ZABIEGI WEWNĄTRZCZASZKOWE Z POWODU POWAŻNEGO 5.51.01.0001001 URAZU

Bardziej szczegółowo

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. Metody pasywacji powierzchni biomateriałów. Dr inż. Agnieszka Ossowska

Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: BIOMATERIAŁY. Metody pasywacji powierzchni biomateriałów. Dr inż. Agnieszka Ossowska BIOMATERIAŁY Metody pasywacji powierzchni biomateriałów Dr inż. Agnieszka Ossowska Gdańsk 2010 Korozja -Zagadnienia Podstawowe Korozja to proces niszczenia materiałów, wywołany poprzez czynniki środowiskowe,

Bardziej szczegółowo

Kości, stawy i więzadła

Kości, stawy i więzadła ANATOMIA Kości, stawy i więzadła Polskie mianownictwo anatomiczne Flashcards Wydanie 7 Redakcja naukowa wydania polskiego Grzegorz Żurek Układ kart i tekst zostały przygotowane przez Larsa Bräuera 125

Bardziej szczegółowo

Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix

Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix Prof. WSZUIE Dr hab. med Dawid Murawa wstęp Współczesne implanty

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu

Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej w Ustroniu ODPORNOŚĆ DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH Z PAMIĘCIĄ KSZTAŁTU TYPU Ni-Ti W PŁYNACH USTROJOWYCH ZAWIERAJĄCYCH JONY FLUORKOWE. Edyta Ciupek Promotor: prof. zw. dr

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.8

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM I UKŁAD RUCHU Poznań 2014 SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział

Bardziej szczegółowo

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy

Bardziej szczegółowo

w sprawie świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych z budŝetu państwa, z części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia

w sprawie świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych z budŝetu państwa, z części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych z budŝetu państwa, z części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia

Bardziej szczegółowo

OPIS IMPLANTÓW. Zadanie 1. Proteza dysku szyjnego. nazwa handlowa lub kod... producent...

OPIS IMPLANTÓW. Zadanie 1. Proteza dysku szyjnego. nazwa handlowa lub kod... producent... Zadanie 1 Proteza dysku szyjnego producent... Zadanie 1 proteza dysku szyjnego Wymagania : Konstrukcja jednoelementowa tytanowo-silikonowa W częściach tytanowych kolce stabilizujące w sposób pewny implant

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 13 grudnia 2004 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 13 grudnia 2004 r. Dz.U. z 2004r. Nr267, poz.2661 ostatnia zmiana Dz.U. z 2006r. Nr231, poz. 1687 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych z budŝetu

Bardziej szczegółowo

Podstawowe własności biopolimerów

Podstawowe własności biopolimerów BIOPOLIMERY Podstawowe własności biopolimerów Powtarzalna jakość materiału Łatwość formowania kształtu Łatwość sterylizacji Odpowiednia jakość fizykochemiczna Nieinicjowanie odczynów alergicznych lub toksycznych

Bardziej szczegółowo

Produkty zużycia ciernego jako przyczyna obluzowanie implantów stawów biodrowych. Małgorzata Figurska

Produkty zużycia ciernego jako przyczyna obluzowanie implantów stawów biodrowych. Małgorzata Figurska Produkty zużycia ciernego jako przyczyna obluzowanie implantów stawów biodrowych Małgorzata Figurska Plan prezentacji Wprowadzenie do tematyki alloplastyki i obluzowania implantów stawów biodrowych Badania

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

1600-Le5MREG-J Kod ERASMUS 12.00

1600-Le5MREG-J Kod ERASMUS 12.00 Załącznik do zarządzenia nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny opis Nazwa

Bardziej szczegółowo

Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski

Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski Dr Andreas Gruentzig (1939-1985) 23 lata po PCI Restenoza po 6 tygodniach Bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Nanokompozytowe membrany włókniste; możliwości zastosowań medycznych

Nanokompozytowe membrany włókniste; możliwości zastosowań medycznych Nanokompozytowe membrany włókniste; możliwości zastosowań medycznych Ewa Stodolak-Zych 1, Magdalena Kocot 2, Marta Juszczak 1, Maciej Boguń 3 1 Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza,

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii 1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rehabilitacja medyczna Rehabilitacja medyczna to dziedzina medycyny

Bardziej szczegółowo

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia

Bardziej szczegółowo

NAUKI O CZŁOWIEKU. Biologia kości Terminologia

NAUKI O CZŁOWIEKU. Biologia kości Terminologia NAUKI O CZŁOWIEKU Biologia kości Terminologia PODSTAWOWE INFORMACJE O KOŚCIACH Kośd jest jedną z najmocniejszych substancji biologicznych Szkielet jednak to mniej niż 20% masy ciała FUNKCJE KOŚCI Układ

Bardziej szczegółowo

Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe

Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013 Załącznik nr 1 WYKAZ NIEULECZALNYCH, POSTĘPUJĄCYCH, OGRANICZAJĄCYCH ŻYCIE CHORÓB NOWOTWOROWYCH INIENOWOTWOROWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA

Bardziej szczegółowo

Nauka o Materiałach dr hab. inż. Mirosław Bućko, prof. AGH B-8, p. 1.13, tel

Nauka o Materiałach dr hab. inż. Mirosław Bućko, prof. AGH B-8, p. 1.13, tel Nauka o Materiałach dr hab. inż. Mirosław Bućko, prof. AGH B-8, p. 1.13, tel. 12 617 3572 www.kcimo.pl, bucko@agh.edu.pl Plan wykładów Monokryształy, Materiały amorficzne i szkła, Polikryształy budowa,

Bardziej szczegółowo

geistlich pharma CHIRURGIA I IMPLANTOLOGIA przegląd oferty fm dental 15

geistlich pharma CHIRURGIA I IMPLANTOLOGIA przegląd oferty fm dental 15 CHIRURGIA I IMPLANTOLOGIA geistlich pharma Szwajcarska firma Geistlich Pharma jest pionierem i światowym liderem w produkcji biomateriałów dla stomatologii regeneracyjnej. Wprowadzając na rynek materiały

Bardziej szczegółowo

HEMOSTATYKI WCHŁANIALNE

HEMOSTATYKI WCHŁANIALNE HEMOSTATYKI WCHŁANIALNE Wchłanialna hemostatyczna gąbka żelatynowa Gąbka żelatynowa MEDISPON została zaprojektowana z myślą o szybkiej i skutecznej hemostazie. Doskonale powstrzymuje krwawienie śródoperacyjne

Bardziej szczegółowo

Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego

Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego HEMOSTAZA Definicja: Całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w obrębie łożyska naczyniowego Założenia: Mechanizmy hemostazy są aktywowane o Jedynie w miejscu w którym są niezbędne

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz

Spis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...

Bardziej szczegółowo

1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59

1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 PLACÓWKA MEDYCZNA 1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 ZAKRES ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH zabiegi angioplastyki wieńcowej z implantacją

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Świątek KOROZYJNA STALI 316L ORAZ NI-MO, TYTANU W POŁĄ ŁĄCZENIU Z CERAMIKĄ DENTYSTYCZNĄ W ROZTWORZE RINGERA

Aleksandra Świątek KOROZYJNA STALI 316L ORAZ NI-MO, TYTANU W POŁĄ ŁĄCZENIU Z CERAMIKĄ DENTYSTYCZNĄ W ROZTWORZE RINGERA WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ Aleksandra Świątek,,ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L ORAZ STOPÓW W TYPU CO-CR CR-MO, CR-NI NI-MO, TYTANU

Bardziej szczegółowo

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Autonomiczny układ nerwowy - AUN Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych

Bardziej szczegółowo

Ze względu na sposób zamocowania w kanale kostnym: Ze względu na różnorodność rozwiązań konstrukcyjnych:

Ze względu na sposób zamocowania w kanale kostnym: Ze względu na różnorodność rozwiązań konstrukcyjnych: 1. Rodzaje kwalifikacji endoprotez Ze względu na sposób zamocowania w kanale kostnym: o cementowe cement kostny PMMA in situ, wzrost temperatury sprzyjający obumieraniu sąsiednich tanek, możliwość depolimeryzacji,

Bardziej szczegółowo

Światłolecznictwo. Światłolecznictwo

Światłolecznictwo. Światłolecznictwo Światłolecznictwo Światłolecznictwo Dział fizykoterapii, w którym wykorzystuje się promieniowanie podczerwone, widzialne i nadfioletowe, nie ma zgody na kopiowanie 1 Rodzaje promieniowania 1. Podczerwone

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Anatomia Kod przedmiotu: 3 Rodzaj

Bardziej szczegółowo

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń.

// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. // // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. Prof. Aleksander Sieroń jest specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i medycyny fizykalnej. Kieruje

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2015 Kardiologia inwazyjna - terminologia DIAGNOSTYKA: Koronarografia Cewnikowanie prawego serca Badanie elektrofizjologiczne LECZENIE: Angioplastyka wieńcowa Implantacje

Bardziej szczegółowo

perspektywa zastosowania ksenotransplantów na szerszą skalę

perspektywa zastosowania ksenotransplantów na szerszą skalę KSENOTRANSPLANTACJE KSENOTRANSPLANTACJE (gr. ksenos obcy; łac. transplanto przesadzam) przeszczepy międzygatunkowe, czyli transplantacje organów, tkanek lub komórek z organizmu jednego gatunku do organizmu

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologiczne podstawy człowieka. 2. KIERUNEK: Turystyka i rekreacja 3.

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologiczne podstawy człowieka. 2. KIERUNEK: Turystyka i rekreacja 3. Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologiczne podstawy człowieka 2. KIERUNEK: Turystyka i rekreacja 3. POZIOM STUDIÓW: I 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/I 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w

Bardziej szczegółowo

Alloplastyka odporna na ścieranie plastyczna duża wytrzymałość zmęczeniowa odporność na naprężenia. Physiotherapy & Medicine

Alloplastyka odporna na ścieranie plastyczna duża wytrzymałość zmęczeniowa odporność na naprężenia. Physiotherapy & Medicine Alloplastyka Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Bóle Ograniczenie ruchów Usztywnienie biodra po stronie przeciwnej Usztywnienie kolana po stronie jednoimiennej ZZSK Złamanie podgłowowe szyjki kości

Bardziej szczegółowo

Technika zabiegu sinuslift metodą otwartą polega na stworzeniu dostępu poprzez wykonanie okna w bocznej ścianie zatoki szczękowej, podniesieniu błony

Technika zabiegu sinuslift metodą otwartą polega na stworzeniu dostępu poprzez wykonanie okna w bocznej ścianie zatoki szczękowej, podniesieniu błony Technika zabiegu sinuslift metodą otwartą polega na stworzeniu dostępu poprzez wykonanie okna w bocznej ścianie zatoki szczękowej, podniesieniu błony Schneidera i umieszczeniu pod nią biomateriału. Zestaw

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób otrzymywania bioaktywnej powłoki na implantach i wszczepach medycznych oraz bioaktywna powłoka otrzymana tym sposobem

PL B1. Sposób otrzymywania bioaktywnej powłoki na implantach i wszczepach medycznych oraz bioaktywna powłoka otrzymana tym sposobem PL 221704 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221704 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 397877 (22) Data zgłoszenia: 23.01.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń Ilość godzin: 40h seminaria Ilość grup: 2 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Kierunek: Fizjoterapia ścieżka neurologiczna Rok: II - Lic Tryb: stacjonarne

Bardziej szczegółowo

- obrzęk po złamaniu kości oraz zwichnięciach i skręceniach stawów, - ostre zapalenie tkanek miękkich okołostawowych (ścięgien, torebki stawowej,

- obrzęk po złamaniu kości oraz zwichnięciach i skręceniach stawów, - ostre zapalenie tkanek miękkich okołostawowych (ścięgien, torebki stawowej, Fizykoterapia jest działem lecznictwa, w którym stosuje się występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizyczne, jak czynniki termiczne, promieniowanie Słońca oraz czynniki fizyczne wytworzone przez różnego

Bardziej szczegółowo

A. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy

A. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy ZAD 1 ( 4p) Biorąc pod uwagę hierarchiczną budowę organizmu człowieka, uporządkuj podane struktury w kolejności od najmniej do najbardziej skomplikowanej Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer A. Komórka

Bardziej szczegółowo