Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Transkrypt

1 Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu. Uk ad graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJ CY PESEL Miejsce na naklejk z kodem EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2012 Instrukcja dla zdaj cego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 10 stron (zadania 1 11). Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin. 2. Rozwi zania zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l. 5. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane. 6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 7. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 180 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 Cz I 20 pkt Cz II 30 pkt MFI-R1_1P-122

2 2 Egzamin maturalny z filozofii Cz I (20 punktów) Zadanie 1. (2 pkt) Ka demu z poni szych cytatów przyporz dkuj jeden z podanych terminów. Terminy: idealizm subiektywny, realizm, antynatywizm, absolutyzm, relatywizm. a) Zuchwalstwem by oby przypuszcza, e idee barw s wrodzone u stworzenia, które Bóg obdarzy wzrokiem i zdolno ci otrzymywania ich z pomoc oczu od przedmiotów zewn trznych. b) To, co si mówi o absolutnym istnieniu rzeczy niemy l cych, bez adnego zwi zku z tym, e s postrzegane, wydaje mi si ca kowicie niezrozumia e. Ich esse to percipi i nie jest mo liwe, aby mia y jakiekolwiek istnienie poza umys ami, czyli rzeczami my l cymi, które je postrzegaj. Zadanie 2. (2 pkt) Przyporz dkuj poni szym zdaniom odpowiednie koncepcje prawdy, zgodnie z którymi s one prawdziwe. Koncepcje prawdy: klasyczna, koherencyjna, ewidencyjna, ontologiczna, korespondencyjna, pragmatyczna, zgody powszechnej. 1. Polska reprezentacja pi ki no nej jest bardzo s aba, skoro wszyscy Polacy tak s dz. Koncepcja prawdy: Suma k tów trójk ta równobocznego wynosi 180 stopni. Koncepcja prawdy: Racj ma ta partia, która zwyci y a w wyborach. Koncepcja prawdy:... Zadanie 3. (1 pkt) Wska, które z podanych zda poprawnie definiuje stoick ataraksj. a) Ostro no w wyg aszaniu twierdze. b) Powstrzymanie si od wydawania s dów. c) Wycofanie z ycia publicznego. d) Stan spokoju i równowagi ducha.

3 Egzamin maturalny z filozofii 3 Zadanie 4. (1 pkt) Wyt umacz poj cie iluminizmu w filozofii w. Augustyna. Zadanie 5. (2 pkt) Wybierz z podanych poni ej nazw szko y i przyporz dkuj jej odpowiedni definicj. Nazwa szko y: ploty ska, sofistyczna, pitagorejska, stoicka. a) Pi kno to odpowiedni, proporcjonalnie harmonijny uk ad cz ci. b) Pi knem jest to, co przyjemne dla zmys u wzroku i s uchu. c) Rzeczy s pi kne, przez swoje wewn trzne wiat o, a nie dlatego, e si komu podobaj. Zadanie 6. (3 pkt) Do ka dej z podanych tez dopisz odpowiadaj ce jej stanowisko filozoficzne. a) Pogl d filozoficzny uznaj cy za podstaw sprawiedliwego ustroju spo ecznego zasad ca kowitej równo ci warunków ycia oraz praw ludzi. b) Pogl d, w my l którego poznanie, a nawet i rzeczywisto maj charakter wzgl dny, zmieniaj cy si w zale no ci od punktu widzenia czy odniesienia. c) Pogl d filozoficzny uznaj cy cz owieka jako centrum i cel wszech wiata.

4 4 Egzamin maturalny z filozofii Zadanie 7. (3 pkt) Przeczytaj uwa nie poni szy tekst, a nast pnie wykonaj polecenia. Wi c kto od kochania ch opców zacz, jak nale y, a wznosz c si ci gle wy ej ju to pi kno ogl da zaczyna, ten stan prawie u szczytu. Bo t dy biegnie naturalna droga mi o ci, czy kto sam po niej idzie, czy go kto drugi prowadzi: od takich pi knych cia z pocz tku ci gle si cz owiek ku temu pi knu wznosi, jakby po szczeblach wst powa : od jednego do dwóch, a od dwóch do wszystkich pi knych cia, a od cia pi knych do pi knych post pków, od post pków do nauk pi knych, a od nauk a do tej nauki na ko cu, która ju nie o innym pi knie mówi, ale cz owiekowi daje owo pi kno samo w sobie; tak e cz owiek dopiero przy ko cu istot pi kna poznaje. Platon 1. Powy szy cytat pochodzi z dialogu pt: a) Pa stwo. b) Timajos. c) Obrona Sokratesa. d) Uczta. 2. Wed ug Platona (w dziele, z którego cytat ten pochodzi) przewodnikiem na drodze do poznania pi kna jest a) Demiurg. b) Eros. c) Idea. d) Afrodyta. 3. Platon uwa a, e a) istnieje wiele rodzajów mi o ci. b) istnieje jedna idea mi o ci. c) mi o ma charakter niezmys owy. d) istot mi o ci jest pop d seksualny. Zadanie 8. (2 pkt) Wpisz obok ka dego zdania prawdziwego TAK, a obok ka dego zdania fa szywego NIE. a) T. Hobbes uwa a, e cz owiek z natury jest istot spo eczn.... b) Stan natury wed ug T. Hobbesa jest to stan wojny wszystkich ze wszystkimi.... c) Stan natury wed ug J. Lockea jest stanem ca kowitego odosobnienia jednostek.... d) Stan natury wed ug J. Lockea jest stanem pokoju, wspó pracy i dobrej woli jednostek.... e) Wed ug J. Lockea cz owiek z natury jest istot aspo eczn....

5 Egzamin maturalny z filozofii 5 Zadanie 9. (3 pkt) Dopasuj do ka dego zdania stanowisko filozoficzne oraz przyporz dkuj mu odpowiedni dyscyplin filozoficzn. Odpowiedzi wybierz z poni szych list. Stanowisko filozoficzne: dualizm, absolutyzm, elitaryzm, eudajmonizm, monizm. Dyscyplina filozoficzna: etyka, ontologia, antropologia filozoficzna, estetyka. a) Nie istnieje wielo bytów. stanowisko... dyscyplina... b) Cz owiek sk ada si z duszy i cia a. stanowisko... dyscyplina... c) Celem ludzkiego ycia jest poszukiwanie szcz cia. stanowisko... dyscyplina... Zadanie 10. (1 pkt) Wybierz, z podanych poni ej, postaw reprezentowan przez Nietzschea skiego nadcz owieka. a) pesymizm b) sceptycyzm c) witalizm d) realizm

6 6 Egzamin maturalny z filozofii Cz II (30 punktów) Zadanie 11. (30 pkt) Na podstawie podanych tekstów oraz innych wybranych tekstów filozoficznych napisz esej na temat: Czy stosunek do wiata mo e by determinowany przez sposób pojmowania szcz cia? To arystotelesowskie poj cie szcz cia, oznaczaj ce skumulowanie w cz owieku najwi kszych dost pnych mu dóbr, sta o si na d ugo g ównym poj ciem etyki pod star nazw eudajmonii, który to termin utrzyma si, wypieraj c synonimy u ywane przez Demokryta. Spory o szcz cie, jakie wiedli Grecy w dobie poarystotelesowskiej, mia y za przedmiot szcz cie ju w tym nowym rozumieniu; przede wszystkim spór o to, jakie dobra s niezb dne do szcz cia. Sam Arystoteles by zdania, e niezb dne s do niego dobra rozmaite; nawet dobra najwy sze, moralne i umys owe, same nie wystarczaj. Cz owiek, aby by szcz liwy, nie mo e te by ani bardzo szpetny, ani bardzo z ego pochodzenia, ani s aby i chory, ani w n dzy, ani samotny, pozbawiony rodziny i przyjació ; tylko ró norodne dobra zespolone w cz owieku stanowi o jego szcz ciu. Natomiast doba poarystotelesowska nie podzieli a tego pogl du. Zacz a szuka jedynego najwy szego dobra, do wielkiego, by samo wystarcza o do szcz cia. W adys aw Tatarkiewicz, O szcz ciu, Warszawa 1985, s. 63. Tak samo ma si z darami szcz cia. W adza, bogactwo, dobre imi, nawet zdrowie i ca a pomy lno i zadowolenie ze swego stanu pod nazw szcz liwo ci wytwarzaj mia o, a przez to cz sto tak e zuchwalstwo, je eli nie ma dobrej woli, która ich wp yw na umys, a st d tak e ca zasad post powania, prostuje i robi ogólnie celow ; nie mówi c o tym, e rozumnemu i bezstronnemu widzowi nie mo e nigdy podoba si nawet widok ustawicznego dobrego powodzenia istoty, której nie zdobi aden rys czystej i dobrej woli. Zdaje si wi c, e dobra wola stanowi nawet warunek tego, by [cz owiek] by godny szcz cia. [...] Co do obowi zku b d cego zas ug wzgl dem drugich, to celem przyrodzonym, który maj wszyscy ludzie, jest w asna ich szcz liwo. Wprawdzie ludzko mog aby istnie, gdyby nikt niczym nie przyczynia si do szcz liwo ci drugich, ale przy tym niczego jej umy lnie nie ujmowa, jednak e stanowi to tylko negatywn, a nie pozytywn zgodno z cz owiecze stwem jako celem samym w sobie, gdyby ka dy nie stara si tak e popiera celów drugich ludzi, ile tylko mo e. Albowiem cele podmiotu, jako b d cego celem samym w sobie, musz o ile mo no ci by tak e moimi celami, je eli owo przedstawienie ma we mnie wywo ywa ca kowity skutek. Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralno ci, rozdz. I., s Co jest szcz ciem? Poczucie, e moc ro nie, e opór zostaje przezwyci ony. Nie zadowolenie, lecz wi ksza moc; nie pokój w ogóle, lecz wojna; nie cnota, lecz t yzna [...]. Niech zgin s abi i nieudatni. Friedrich Nietzsche, Antychrze cijanin, 1999, s

7 Egzamin maturalny z filozofii 7

8 8 Egzamin maturalny z filozofii

9 Egzamin maturalny z filozofii 9

10 10 Egzamin maturalny z filozofii BRUDNOPIS