VADEMECUM. Prawa pacjenta. Prawo pacjenta do wiadcze zdrowotnych. Prawo wyboru. wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "VADEMECUM. Prawa pacjenta. Prawo pacjenta do wiadcze zdrowotnych. Prawo wyboru. wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych"

Krystian Dziedzic
7 lat temu
Przeglądów:

1 VADEMECUM wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych Prawa pacjenta Prawa pacjenta s zbiorem praw, zawartych mi dzy innymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie o wiadczeniach opieki zdrowotnej nansowanych ze rodków publicznych, ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, czy te ustawie o dzia alno ci leczniczej. Przestrzeganie praw pacjenta jest ustawowym obowi zkiem wszystkich uczestnicz cych w udzielaniu wiadcze zdrowotnych. Od organów w adzy publicznej pocz wszy, poprzez osoby wykonuj ce zawód medyczny, do wszystkich innych, którzy z racji wykonywanego zawodu maj kontakt z pacjentem. Prawo pacjenta do wiadcze zdrowotnych Pacjent ma prawo do wiadcze zdrowotnych udzielanych z nale yt staranno ci, odpowiadaj cych wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Pacjent ma prawo do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych listy oczekuj cych w sytuacji ograniczonej dost pno ci do wiadcze zdrowotnych. Pacjent ma prawo da drugiej opinii. W razie w tpliwo ci pacjent ma prawo da, by lekarz zasi gn opinii innego lekarza lub zwo a konsylium lekarskie, a piel gniarka (po o na) zasi gn a opinii innej piel gniarki (po o nej). danie oraz ewentualn odmow odnotowuje si w dokumentacji medycznej. Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia wiadcze zdrowotnych ze wzgl du na zagro enie zdrowia lub ycia. Prawo wyboru Ka dy pacjent korzystaj cy ze wiadcze opieki zdrowotnej nansowanych ze rodków publicznych ma prawo wyboru: w ramach podstawowej opieki zdrowotnej lekarza, piel gniarki i po o nej; w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lekarza 32

2 Prawa pacjenta specjalisty spo ród wszystkich lekarzy przyjmuj cych w poradniach specjalistycznych, które maj umow z NFZ. Wybór placówki medycznej realizuj cej wiadczenia w ramach kontraktu z NFZ jest dowolny; w ramach leczenia stomatologicznego lekarza dentysty spo ród wszystkich lekarzy przyjmuj cych w poradniach, które maj umow z NFZ; w ramach leczenia szpitalnego dowolnego szpitala, posiadaj cego umow z NFZ, na terenie ca ej Polski. Prawo do informacji Pacjent ma prawo do informacji o swoich prawach, dlatego ka da placówka udzielaj ca wiadcze opieki zdrowotnej jest zobowi zana umie ci stosown informacj na temat praw pacjenta. Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie wiadcze udzielanych u danego wiadczeniodawcy oraz o osobach udzielaj cych tych wiadcze. Pacjent ma prawo do informacji zrozumia ej i przyst pnej dla niego. Ma prawo prosi o wyja nienia tak d ugo, a przekazana informacja b dzie przez niego w pe ni zrozumia a. Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych i leczniczych, daj cych si przewidzie nast pstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Ma tak e prawo zdecydowa, komu i jakie informacje o tym mog by przekazywane. Pacjent ma prawo do rezygnacji z otrzymywania informacji. Powinien jednak dok adnie wskaza, z których informacji rezygnuje, np. o swojej sytuacji zdrowotnej. Pacjent do uko czenia 16. roku ycia ma prawo do uzyskania od lekarza informacji w formie i w zakresie niezb dnym do prawid owego udzielenia wiadczenia. W przypadku utraty wiadomo ci przez pacjenta obowi zuj wcze niejsze ustalenia poczynione z pacjentem. 33

3 VADEMECUM wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych Prawo do wyra enia zgody Pacjent, tak e ma oletni, który uko czy 16 lat, ma prawo do wyra enia wiadomej zgody na udzielenie wiadczenia zdrowotnego. Je eli pacjent: nie uko czy 18 lat, jest ca kowicie ubezw asnowolniony, niezdolny do wiadomego wyra enia zgody, prawo do wyra enia zgody ma przedstawiciel ustawowy, a w przypadku jego braku opiekun faktyczny. Pacjent ma prawo odmówi lub za da zaprzestania udzielania wiadczenia. Pacjent: który uko czy 16 lat, ubezw asnowolniony, chory psychicznie lub upo ledzony umys owo, lecz dysponuj cy dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyra enia sprzeciwu co do udzielenia wiadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie s du opieku czego. W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzaj cych podwy szone ryzyko dla pacjenta, zgod wyra a si w formie pisemnej. Zgoda lub odmowa powinna zosta poprzedzona przedstawieniem pacjentowi wyczerpuj cej informacji na temat planowanego, b d ju udzielanego wiadczenia. 34

4 Prawa pacjenta Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim zwi zanych Pacjent ma prawo do poufno ci zachowania w tajemnicy wszelkich informacji z nim zwi zanych, a w szczególno ci o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu i rokowaniu, badaniach i ich wynikach. Bez zgody pacjenta (lub zgody osoby sprawuj cej opiek prawn nad pacjentem) nie wolno informowa nikogo o jego stanie zdrowia. Pacjent ma prawo wskaza, komu informacje obj te tajemnic b d przekazywane. Prawo to obowi zuje tak e po mierci pacjenta. Prawo do poszanowania intymno ci i godno ci pacjenta Pacjent ma prawo do poszanowania intymno ci i godno ci osoba udzielaj ca wiadcze ma obowi zek post powa w sposób zapewniaj cy poszanowanie tego prawa. Pacjent ma prawo do godnego umierania. Pacjent ma prawo do obecno ci bliskiej osoby przy udzielaniu wiadcze zdrowotnych. Ze wzgl du na bezpiecze stwo zdrowotne pacjenta lub w przypadku prawdopodobie stwa wyst pienia zagro enia epidemicznego osoba udzielaj ca wiadcze zdrowotnych mo e odmówi obecno ci osoby bliskiej pacjentowi. Odmowa musi zosta odnotowana w dokumentacji medycznej. Obecno innych osób przy udzielaniu wiadczenia, np. studentów medycyny, wymaga zgody pacjenta. Je eli pacjent jest ma oletni, ca kowicie ubezw asnowolniony lub niezdolny do wiadomego wyra enia zgody, wymagana jest zgoda jego opiekuna oraz lekarza udzielaj cego wiadczenia zdrowotnego. Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej Pacjent ma prawo do dost pu do dokumentacji medycznej dotycz cej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu wiadcze zdrowotnych (patrz: s. 28, Dokumentacja medyczna). 35

5 VADEMECUM wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy warto ciowych w depozycie Pacjent przebywaj cy w placówce leczniczej przeznaczonej dla osób wymagaj cych ca odobowych lub ca odziennych wiadcze zdrowotnych (np. w szpitalu) ma prawo do przechowywania rzeczy warto ciowych w depozycie. Koszty przechowywania ponosi podmiot wykonuj cy dzia alno lecznicz, chyba e przepisy odr bne stanowi inaczej. Prawo do zg oszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mog wnie sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza, je eli maj one wp yw na prawa lub obowi zki pacjenta. Sprzeciw wnosi si do Komisji Lekarskiej dzia aj cej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za po rednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekaj cego o stanie zdrowia pacjenta. Prawo do poszanowania ycia prywatnego i rodzinnego Pacjent przebywaj cy w placówce leczniczej, przeznaczonej dla osób wymagaj cych ca odobowych lub ca odziennych wiadcze zdrowotnych (np. w szpitalu), ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami, ale te ma prawo do odmowy takiego kontaktu. Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki piel gnacyjnej, która nie polega na udzielaniu wiadcze zdrowotnych (np. opieka sprawowana nad pacjentk w warunkach ci y, porodu i po ogu). Je eli wiadczeniodawca ponosi koszty realizacji powy szych praw, mo e obci y nimi pacjenta. Wysoko op aty rekompensuj cej wspomniane koszty ustala kierownik placówki, a informacj o jej wysoko ci oraz sposobie jej ustalenia udost pnia si w miejscu, gdzie udzielane s wiadczenia. 36

6 Prawa pacjenta Prawo do opieki duszpasterskiej Pacjent ma prawo do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia si stanu zdrowia lub zagro enia ycia pacjenta placówka, w której pacjent przebywa, jest obowi zana umo liwi pacjentowi kontakt z duchownym jego wyznania. Przestrzeganie i poszanowanie praw pacjenta jest jednym z podstawowych obowi zków wiadczeniodawcy. Kierownik lub upowa niony przez niego lekarz mo e ograniczy korzystanie z praw pacjenta w przypadku wyst pienia zagro enia epidemicznego lub ze wzgl du na bezpiecze stwo zdrowotne pacjentów, a w przypadku niektórych praw tak e ze wzgl du na mo liwo ci organizacyjne. Skargi pacjentów W centrali i oddzia ach wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia funkcjonuj komórki do spraw skarg i wniosków (patrz s. 107), w których pacjent mo e z o y skarg zwi zan z udzielaniem wiadcze opieki zdrowotnej w ramach ubezpieczenia w NFZ. Skargi mog by sk adane ustnie lub pisemnie. Pacjent ma prawo da pisemnego potwierdzenia przyj cia skargi. Uwaga Skarga pisemna, która nie zawiera imienia i nazwiska oraz adresu osoby, która j wnios a, nie zostanie rozpatrzona. Pacjent, którego prawo do ochrony zdrowia nie jest realizowane w sposób dla niego zadowalaj cy, mo e tak e z o y skarg do: Biura Rzecznika Praw Pacjenta, Rzecznika Odpowiedzialno ci Zawodowej Izby Lekarskiej, Rzecznika Odpowiedzialno ci Zawodowej Okr gowej Izby Piel gniarek i Po o nych, Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Nie rozpatruje si jako skarg pism dotycz cych spraw, które zosta y rozstrzygni te prawomocnym wyrokiem s du lub ostateczn decyzj administracyjn. 37

Podobne dokumenty

Karta Praw Pacjenta (wyciąg)

Karta Praw Pacjenta (wyciąg) Prawa pacjenta są zbiorem praw, zawartych między innymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,