OTO 10 SPRAW O KTÓRYCH TRZEBA PAMIĘTAĆ PRZED KOŃCEM ROKU:

Transkrypt

1 OTO 10 SPRAW O KTÓRYCH TRZEBA PAMIĘTAĆ PRZED KOŃCEM ROKU: 1.Podziel się i oddaj mniej fiskusowi 2.Nie śpiesz się ze sprzedażą domu lub mieszkania 3.Zostań z dzieckiem i odbierz trzynastkę 4.Odwołaj się od wysokiej opłaty za użytkowanie wieczyste 5.Wykorzystaj dwa dni na opiekę 6.Zatrzymaj do stycznia papiery ze spadku 7.Skróć wychowawczy, zyskasz wypoczynkowy 8.Sprzedaj akcje, które potaniały, i wykaż stratę 9.Odzyskaj VAT przy remoncie 10.Przenieś ulgę na Internet na innego domownika / Rzeczpospolita / O czym musisz pamiętać na przełomie roku prowadząc własną firmę Oto lista zadań: 1. Zebrać wszystkie dokumenty niezbędne do wykonania rocznego rozliczenia Będąc podatnikiem podatku dochodowego pamiętaj o zrobieniu podsumowania roku zarówno dokumentów kosztowych jak i sprzedażowych dotyczących danego roku. Jeżeli prowadzisz Książkę Przychodów i Rozchodów, ustalając wynik, musisz postąpić zgodnie z krokami wyznaczonymi przez Ministra Finansów. Od przychodów odejmujesz koszty, niby proste, ale co z tymi kosztami, jak je ustalić? Postępujemy według działania: Wartość spisu z natury na początek roku + wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kolumna 10) + wydatki na koszty uboczne zakupu (kolumna 11) - wartość spisu na natury na koniec roku + kwota pozostałych wydatków (kolumna 14) - wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach księgi. No właśnie, co z tym spisem z natury? Konieczność sporządzenia spisu z natury dotyczy większości podatników. Jeżeli w trakcie roku księgowałeś zakupy towarów handlowych i materiałów do 10 kolumny księgi i nie sprzedałeś lub nie zużyłeś ich do dnia 31 grudnia, to należy je ująć w remanencie. Jak więc to zrobić? Po pierwsze należy je wycenić : materiały i towary handlowe według cen zakupu lub nabycia, albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia ceny netto dla czynnych podatników Vat, a brutto dla pozostałych, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji według kosztów wytworzenia, odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową według wartości, jaką oszacujesz, mając na uwadze ich przydatność do dalszego użytkowania. Jeżeli więc rozpocząłeś jego sporządzanie, masz 14 dni na jego zakończenie, a musisz go sporządzić przed rozpoczęciem sprzedaży w nowym roku. Remanent końcowy roku 2013 staje się twoim remanentem początkowym i z dniem 1 stycznia 2014 r. należy wpisać go do książki jako pierwszy wpis. Szczegółowe zestawienie z jego przeprowadzenia dołączasz do dokumentów księgowych. Jaki realny wpływ ma na koszty? Porównujesz wartości tych dwóch remanentów: na

2 początek i na koniec roku. Jeżeli wartość spisu z natury na koniec roku jest wyższa od wartości spisu z natury na początek roku, wówczas o tę różnicę koszty uzyskania przychodu zostaną zmniejszone. W sytuacji odwrotnej, gdy wartość spisu z natury na koniec roku jest niższa od wartości spisu z natury na początek roku, wówczas o tę różnicę koszty uzyskania przychodu zostaną zwiększone. Sporządziłeś już remanent i zaksięgowałeś wszystkie dokumenty, przyszedł czas na zamknięcie KPiR. Podsumowujesz wszystkie zapisy na ostatniej stronie księgi, numerujesz każdą z nich i wyliczasz dochód, który przeniesiesz do zeznania rocznego. W tym celu przygotuj sobie także potwierdzenie zapłat składek ZUS za okres XII 2012 XI 2013 oraz potwierdzenia zapłat zaliczek z tytułu podatku dochodowego. Pamiętaj, jeżeli do 21 stycznia 2014 r. złożysz swoje zeznanie podatkowe za 2013, unikniesz zapłaty w styczniu zaliczki za grudzień, czy też IV kwartał, będzie ona bowiem uwzględniona w tym rozliczeniu. A jeżeli zastanawiasz się nad zmianą metody opodatkowania, np. chcesz zrezygnować z zasad ogólnych na rzecz podatku liniowego lub na odwrót, pomyśl o tym już teraz, ponieważ masz czas tylko do 21 stycznia 2014r. W tym terminie będziesz musiał złożyć pisemne zawiadomienie o tym do Naczelnika Twojego Urzędu Skarbowego. Trochę więcej czasu będziesz miał, przechodząc np. z miesięcznego na kwartalne rozliczenie podatku, w tym wypadku zawiadamiasz urząd do końca 20 lutego. 2. Pamiętać o Vacie Jeżeli dodatkowo jesteś czynnym płatnikiem VAT, będziesz musiał złożyć deklarację VAT-7 za miesiąc grudzień do 25-tego stycznia, podobnie jak podatnicy składający VAT-7K za IV kwartał. Pamiętaj, że jeżeli w zeznaniu za ten okres nie wystąpisz z wnioskiem o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, należy go przenieść na następny okres rozliczeniowy, czyli już w nowym roku w styczniu/i kwartale. Natomiast w przypadku, gdy w upływającym roku wykonywałeś zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione z VAT, będziesz zobowiązany po jego zakończeniu do ustalenia struktury sprzedaży na podstawie Twoich rzeczywistych obrotów. Te obliczenia będą podstawą do korekty wstępnie odliczonego podatku za poprzedni rok w deklaracji za pierwszy miesiąc lub kwartał roku 2014 z tytułu nabyć środków trwałych i pozostałych. 3. Dokonać aktualizacji wartości środków trwałych Jeżeli prowadzisz ewidencję środków trwałych, musisz pamiętać o aktualizacji wyliczeń odpisów amortyzacyjnych, szczególnie gdy stosujesz metodę degresywną. Rozpoczynając amortyzację w kolejnym roku, należy więc dla środków, dla których ona nadal trwa, podać wartość faktycznie zrealizowanego umorzenia za lata ubiegłe. Natomiast gdy zatrudniasz pracowników pamiętaj, by.. 4. Złożyć do urzędu deklaracje roczne PIT-4R, PIT 11 oraz PIT-8AR PIT 4R musisz złożyć do końca stycznia następującego po roku podatkowym. Nie zapomnij zachować kopii informacji wysłanej do urzędu. Wykazujesz w nim wszystkie należne zaliczki na podatek za swoich pracowników. Sporządź też w 3 egzemplarzach PIT 11. Masz czas do końca lutego, by przekazać jedną kopię do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania pracowników, a drugą swoim pracownikom. Nie zapomnij o ich podpisach, koniecznie z datą odbioru. Tym, którzy już nie pracują, wyślij deklarację listem poleconym, najlepiej za potwierdzeniem odbioru. Natomiast trzecią dołącz do akta osobowych pracownika. Podmioty dokonujące w 2013 r. wypłaty należności z tytułu świadczenia przez pracownika umów zlecenia, od których pobrany był podatek ryczałtowy, mają obowiązek sporządzić deklarację PIT 8AR za 2013 r. i przekazać ją urzędowi skarbowemu do końca stycznia 2014r.

3 5. Wypełnić i przesłać do ZUS informację ZUS IWA Jeżeli byłeś zgłoszony w ZUS jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe nieprzerwanie od 1 stycznia do 31 grudnia 2013r. oraz przez co najmniej jeden dzień stycznia 2014 r. i w 2013 r. zgłosiłeś do ubezpieczenia wypadkowego w przeliczeniu na miesiące co najmniej 10 ubezpieczonych oraz dodatkowo na dzień 31 grudnia 2013 r. będziesz wpisany do rejestru REGON, musisz się liczyć z tym, że do dnia 1 lutego 2013 r. będziesz musiał sporządzić informacje ZUS IWA. Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie, jeżeli więc chociaż jeden z nich pozostaje niespełniony, obowiązek ten Cię nie dotyczy. Natomiast jeżeli składałeś już ZUS IWA za 3 kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, ZUS sam wyliczy wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe na podstawie danych tam zawartych. Tak ustalona składka będzie obowiązywać cię przez okres składkowy tj. od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r 6. Udzielić pracownikom urlopu wypoczynkowego, by nie stał się on zaległym Co do zasady pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w roku kalendarzowym, w którym nabył on do niego prawo. Jeżeli nie został on wykorzystany w tym terminie urlop należy udzielić pracownikowi najpóźniej do końca września następnego roku kalendarzowego. Przeanalizuj więc sytuację urlopową w swojej firmie, aby móc ustalić, ile dni urlopu pozostało im jeszcze do wykorzystania. I jeżeli sytuacja w firmie na to pozwala, wyślij pracownik na urlopu jeszcze w tym roku lub ustal jego wykorzystanie w terminie do 30 września przyszłego roku. Pamiętaj także o tym, iż ci którzy nie wykorzystali jeszcze limitu urlopu na żądanie, mogą wykorzystać go do końca roku, w przeciwnym wypadku stają się one zwykłym urlopem zaległym do wykorzystania jak wyżej. Weź pod uwagę, także to, że pracownik, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, ma prawo do 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, bo złożył ci z początkiem 2013r. pisemne oświadczenie o zamiarze korzystania przez z tego uprawnienia. A jeżeli do tej pory nie wykorzystał ich, może tego dokonać do końca roku, ponieważ nie przechodzą one na rok następny. Pamiętaj, że początek roku kolejnego to czas złożenia przez rodzica kolejnego takiego oświadczenia, tylko jeden rodzic bowiem może z tego uprawnienia skorzystać. Jak jesteśmy już przy kwestii urlopów 7. Ustalić plan urlopów na rok 2014 Tworzenie planów urlopów reguluje Kodeks Pracy. Nie precyzuje on jednoznacznie terminu jego stworzenia. Przyjmuje się jednak, że powinien on zostać opracowany pod koniec danego roku na rok następny, gdyż co do zasady pracownik nabywa prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego w danym roku już w dniu 1 stycznia. Nie ma również żadnego przepisu, który nakazuje opracowanie planu już w tym momencie na cały rok kalendarzowy, możesz go więc opracować np. na pierwsze półrocze. Mając odpowiednią wiedzę na temat planów urlopowych pracowników, będziesz mógł efektywniej zaplanować realizację podstawowych działań firmy. 8. Pamiętać o zmianie wysokości minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2014r. Od 1stycznia 2014 r. będzie obowiązywać nowa kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę i będzie wynosić 1680 zł brutto. Jeżeli w umowie o pracę określiłeś kwotowo wysokość wynagrodzenia odpowiadającego najniższemu wynagrodzeniu obowiązującemu w roku zawarcia umowy, będziesz musiał sporządzić stosowny aneks do umowy o pracę. Pamiętaj jednak, może wystąpić pewien wyjątek, gdy zastosujesz poprzednio obowiązujące kwoty. Jeżeli wypłacasz wynagrodzenie w miesiącu następnym, czyli za grudzień 2013 do 10 stycznia 2014, to wypłata dla pracowników zarabiających minimalne wynagrodzenie lub pracujących w nocy nastąpi w wysokości obowiązującej w miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie, bowiem jest ono należne za wykonaną pracę, a więc jego wysokość jest ustalana według zasad

4 obowiązujących w okresie, w jakim ta praca była wykonywana. Natomiast w zakresie wyliczeń kwoty do wypłaty, w tym do naliczania zaliczki na podatek dochodowy, czy potrącanych składek od wypłacanego wynagrodzenia należy zastosować wszystkie stawki obowiązujące na dzień dokonania wypłaty wynagrodzenia 9. Jeżeli pracownik zwróci się do Ciebie o rozliczenie jego przychodów wypełnić za niego PIT 40 Jeżeli pracownik nie korzysta z przysługujących mu odliczeń, może zgłosić pracodawcy, by to on wypełnił za niego zaznanie roczne. Zgłoszenia takiego dokonuje na druku PIT 12 do dnia 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym. W takiej sytuacji będziesz musiał za niego złożyć deklarację PIT 40 w terminie do końca lutego 2014r. i przekazać wypełnione zeznanie zarówno podatnikowi jak i urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania pracownika. Jeżeli w wyniku wyliczeń wyjdzie niedopłata, będziesz musiał zapłacić ją za pracownika, jednocześnie pobierając ją z jego dochodu za marzec 2014r. r. lub na wniosek pracownika z dochodu za kwiecień 2014 r., czy też w miesiącu, za który została pobrana ostatnia zaliczka, w sytuacji, gdy stosunek pracy ustał wcześniej. Natomiast, gdy z obliczeń wyjdzie nadpłata, będziesz musiał zaliczyć ją na poczet zaliczki należnej za marzec 2014 r. Jeżeli i po tym działaniu nadpłata nadal wystąpi, wówczas zwrócisz ją pracownikowi w gotówce. Następnie kwotę dokonanego zwrotu pomniejszysz o kwoty pobranych zaliczek przekazywanych do urzędu. 10. Sporządzić roczne RMUA Od 2012 rok nie musisz już co miesiąc przekazywać ubezpieczonym informacji o zapłaconych składkach na druku RMUA. Możesz przekazać pracownikowi takie informacje raz w roku w podziale na poszczególne miesiące w terminie do 28 lutego 2014 roku za poprzedni rok kalendarzowy. Jeżeli mimo to przekazywałeś je co miesiąc, roczną informację sporządzasz tylko na wniosek pracownika. 11. Sprawdzić, czy będziesz musiał utworzyć w 2014r. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, a gdy on już funkcjonuje będziesz musiał dokonać korekty jego odpisów Sprawdź stan zatrudnionych na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego, bowiem jeżeli zatrudnisz na umowy o pracę, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę, wliczając w to także tych przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych oraz bezpłatnych, co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełen etat, Twoim obowiązkiem stanie się utworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie ma tu znaczenia czas, na jaki zostały one zawarte, ani nawet, czy dotyczyły pełnych wymiarów czasu pracy czy tylko jego części. W takim przypadku będziesz musiał przeliczyć liczbę pracowników na pełny wymiar. A jeżeli już tworzysz takie odpisy, masz obowiązek dokonania do 31 grudnia 2013r. jego korekty. Podstawą naliczania odpisu jest przeciętna planowana liczba zatrudnionych osób, którą to musisz skorygować na koniec roku do faktycznej przeciętnej liczby pracowników, mogłeś bowiem zatrudnić w ciągu roku kolejnych pracowników. Do końca roku kalendarzowego podejmiesz też decyzję o ewentualnej rezygnacji z niego. 12. Ustalić, czy w przyszłym roku będziesz płatnikiem zasiłków O tym, czy w 2014 r. będzie wypłacał zasiłki i świadczenia rehabilitacyjne w razie choroby pracownika, decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada 2013 r. Jeżeli więc w tym dniu zgłosiłeś do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób, w tym także siebie samego, będziesz w 2014 r. wypłacał zasiłki. Wydaje się tego dużo, ale nie jest to takie straszne jak się wygląda na pierwszy rzut oka. Mając wiedzę o tym, co trzeba zrobić, pójdzie Ci łatwiej. Jeżeli rozpoczynając rok, będziesz odhaczać wymienione wyżej kwestie, jako spełnione, oznaczać to będzie, że wykonałeś wszystko co potrzeba. W wypełnieniu większości z tych obowiązków pomoże ci program Super Księga

5 Podatkowa. Ustalisz w nim stan inwentaryzacji na koniec roku, sporządzisz spis z natury. Wyliczysz i uwzględnisz zarówno w książce przychodów i rozchodów, jak i w ustaleniu dochodu, różnice remanentowe. Bez większego wysiłku sporządzisz rozliczenie twojej działalności gospodarczej, w tym wypełnisz zeznania podatkowe PIT 36, 36 L, czy też PIT 28, a dla pracowników PIT 11 czy też roczne PIT 4R, 8AR dzięki systemowi aktualizacji. W zakresie podatku VAT aplikacja wyliczy za Ciebie współczynnik obrotu opodatkowanego w ogóle sprzedaży na podstawie zaksięgowanych dokumentów. Jeżeli amortyzację środków trwałych będziesz obliczać planowo, zgodnie z wyliczeniami programu, co do wysokości i ilości odpisów, będziesz mógł kwotę dotychczasowego umorzenia zwiększyć w programie automatycznie. Równie automatycznie dokonasz wyliczeń ich korekt rocznych, gdy prowadzisz sprzedaż mieszaną, jak i dokonasz aktualizacji ich historii zapisanej w programie. Dokonasz także rocznego podsumowania zapłaconych składek zusowskich na formularzu RMUA oraz będziesz miał podgląd na stan urlopów danego roku, dzięki prowadzonym w aplikacji Kartom Pracy. Każdy rok to osobna instalacja na dysku, dzięki czemu zawsze płynnie przejdziesz do prac w nowym roku i w każdej chwili wrócić do poprzednich danych. Wszystkie te działania sprawią, że w nowy rok wejdziesz spokojnie i z pewnością co do aktualności zastosowanych parametrów obliczeń. Taki program odciąży cię od większości żmudnych działań, jakie przyjdzie Ci wykonać na przełomie każdego roku. W 2014 roku limity podatkowe w górę Od nowego roku małym podatnikiem w PIT i CIT będzie przedsiębiorca, którego przychód w 2013 r. nie przekroczy zł. Z kolei w 2014 roku firmy, których przychody za obecny rok wyniosą co najmniej zł, będą miały obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Limit ten jest wyższy w porównaniu z 2013 rokiem o zł. Limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych W 2014 roku osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz spółdzielnie socjalne będą miały obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody za 2013 rok wyniosą, co najmniej euro. Kwotę euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy. Limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych Zgodnie z tabelą kursów średnich nr 189/A/NBP/2013, średni kurs euro 30 września 2013 r. wyniósł 4,2163 zł. A zatem: euro x 4,2163 zł = zł. Jeżeli w 2013 r. przychody jednostki wyniosą co najmniej zł, to w 2014 roku, będzie musiała prowadzić księgi rachunkowe. W przyszłym roku limit będzie wyższy w porównaniu z 2013 rokiem o zł. W 2013 r. wynosi zł. Podstawa prawna: art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 330). Mały podatnik w VAT W 2014 r. status małego podatnika VAT będzie miał podatnik, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości euro. Po przeliczeniu będzie to zł.

6 Małym podatnikiem jest także prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami powierniczymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości euro. Po przeliczeniu będzie to kwota zł. Kwoty wyrażone w euro przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do zł. Kurs euro 1 października 2013 r. był równy 4,2230 zł (tabela kursów średnich NBP nr 190/A/NBP/2013) euro x 4,2230 zł = zł. Po zaokrągleniu jest to zł eurox 4,2230 zł = zł. Po zaokrągleniu jest to zł. W2013 r. kwota graniczna wynosiła zł oraz zł. Podstawa prawna: art. 2 pkt 25 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 nr 177, poz ze zm.). Mały podatnik w podatku dochodowym W 2014 r. małym podatnikiem będzie osoba, której przychód w 2013 r. nie przekroczył euro. W przeliczeniu będzie to zł. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do zł. 1 października 2013 r. ogłoszony kurs euro był równy 4,2230 zł (tabela kursów średnich NBP nr 190/A/NBP/2013) euro x 4,2230 zł = zł. W 2013 roku kwota graniczna wynosi zł. Podstawa prawna: art. 5a pkt 20 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), art. 4a pkt 10 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.). Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podatek zryczałtowany od przychodów ewidencjonowanych można stosować w przypadku przychodów: z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie, wyłącznie z tytułu udziału w spółce - od przychodów osiągniętych łącznie przez wspólników, - jeżeli przychody tych podatników za 2013 r. nie przekroczą równowartości w złotych euro, niezależnie od tego, w jakiej formie podatnik był wtedy opodatkowany. Zatem kwotą graniczną w 2014 r. będzie zł (w 2013 r. kwotą graniczną było zł). Kwartalnie mogą płacić podatnicy, którzy w 2013 r. osiągnęli przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie: a) samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej euro, czyli zł (w 2013 r. kwotą graniczną było zł), b) w formie wymienionych w pkt 1 lit. b) spółek, jeżeli przychody spółki nie przekroczą euro, czyli zł (w 2013 r. kwotą graniczną było zł).

7 Jeżeli podatnik nie przekroczył tej kwoty, w roku 2014 nadal może płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w 2014 r. ma zawsze prawo do wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania. Podstawa prawna: art. 6 ust. 4-6, art. 7, art. 21 ust. 1b ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 ze zm.). Jednorazowy odpis amortyzacyjny W2014 r. kwota jednorazowego odpisu amortyzacyjnego wynosi w przeliczeniu zł (w 2013 r. było to zł). Jednorazowo odpisów amortyzacyjnych mogą dokonywać podatnicy, którzy w roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali podatnicy. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w tym wypadku jednorazowo od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Przeliczenia na złote kwoty limitu dokonujemy według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w zaokrągleniu do zł. Podstawa prawna: art. 22k ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), art. 16k ust. 7 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.). Podsumowanie Limity Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych W 2013 r zł W 2014 r zł Jednorazowy odpis amortyzacyjny zł zł Mały podatnik w VAT zł zł zł zł Mały podatnik w podatku dochodowym zł zł Limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r.

8 zł zł Koniec każdego roku kalendarzowego to u większości przedsiębiorców okres wytężonej pracy związany z rocznym podsumowaniem rezultatów działalności gospodarczej. Aby prawidłowo podsumować kończący się rok, każde zdarzenie gospodarcze musi być zaewidencjonowane we właściwym momencie i w prawidłowej wysokości. Dlatego zdarzenia gospodarcze występujące na przełomie roku wymagają szczególnej uwagi, jeśli chodzi o sposób ujęcia ich w księgach rachunkowych oraz rozliczenie podatkowe. O ile przepisy podatkowe dość precyzyjnie wskazują na moment ujęcia transakcji w rachunku podatkowym, o czym informują przepisy wyznaczające: moment powstania przychodu lub datę poniesienia kosztu w podatkach dochodowych, datę powstania obowiązku podatkowego lub prawa do odliczenia podatku naliczonego w podatku od towarów i usług, o tyle przepisy o rachunkowości nie zawierają tak szczegółowych regulacji. Zawierają one natomiast zbiór zasad, które wskazują na sposób ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych. Zasady te tworzą podstawę do sporządzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, stanowiącego roczny raport jednostki, z którego powinna wynikać rzetelna informacja o jej kondycji finansowo-ekonomicznej za ten okres. Spośród dość licznych zasad wynikających z ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm., do kluczowych zasad mających szczególne zastosowanie na przełomie roku należy: zasada wiarygodności (art. 4 ust. 1 uor), która zobowiązuje jednostkę do rzetelnego i jasnego przedstawienia jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, zasada memoriału (art. 6 ust. 1 uor), która wyraża się tym, że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty, zasada współmierności (art. 6 ust. 2 uor), która stanowi, że dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione, zasada istotności (art. 8 ust. 1 uor), która polega na tym, że jednostka, określając zasady (politykę) rachunkowości, powinna zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności (zasada ta umożliwia jednostce stosowanie uproszczeń, o ile nie wpłynie to negatywnie na realizację podstawowego obowiązku przedstawienia jej rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego). I. Przychody na przełomie roku 1. Sprzedaż towarów dokonana w grudniu potwierdzona fakturą wystawioną w styczniu Obecnie obowiązuje zasada fakturowania sprzedaży w ciągu 7 dni od jej dokonania. Określa ją przepis 9 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, zgodnie z którym fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Regulacja ta powoduje, że grudniową sprzedaż można udokumentować po 31 grudnia.

9 Od przyszłego roku termin fakturowania sprzedaży będzie jeszcze dłuższy. Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., fakturę będzie można wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Data powstania obowiązku podatkowego w VAT Do końca 2013 r. ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT wyznaczają przepisy art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT. Stanowią one, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi. Jeżeli jednak sprzedaż ta powinna być potwierdzona fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej wystawienia, jednak nie później niż 7. dnia, licząc od dnia wydania towarów lub wykonania usługi. W praktyce oznacza to, że do końca 2013 r. obowiązek podatkowy w transakcjach pomiędzy podmiotami gospodarczymi, co do zasady, jest związany z datą wystawienia faktury. Od 1 stycznia 2014 r. data powstania obowiązku podatkowego będzie związana z datą sprzedaży, a nie jak dotychczas z datą jej zafakturowania. Podstawowy termin powstania obowiązku podatkowego będzie wyznaczał art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi. VAT 2014 Podstawowy termin powstania obowiązku podatkowego będzie wyznaczał art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi. Zatem w przypadku gdy wydanie towaru nastąpi np. 25 stycznia 2014 r., a faktura zostanie wystawiona np. 1 lutego, to obowiązek podatkowy powstanie w styczniu 2014 r. Moment powstania przychodu podatkowego Moment powstania przychodu podatkowego uzyskanego w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej określają przepisy art. 12 ust. 3 i ust. 3a updop oraz art. 14 ust. 1 i ust. 1c updof. Wynika z nich, że za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Za datę powstania tego przychodu, co do zasady, uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: 1) wystawienia faktury albo 2) uregulowania należności. Jeżeli sprzedawca wydał towary w grudniu, a fakturę potwierdzającą tę sprzedaż wystawił w ciągu 7. kolejnych dni, co spowodowało, że dostawa została zafakturowana już w styczniu następnego roku, to dla celów podatku dochodowego datę powstania przychodu wyznacza u niego dzień wydania towarów. W rezultacie przychód podatkowy z tytułu grudniowej dostawy towarów zafakturowanej w styczniu należy rozpoznać w grudniu 2013 r. Urzędy skarbowe przedłużają termin zwrotu VAT Eksperci Pracodawców RP podkreślają, że konieczne jest określenie maksymalnego okresu przedłużenia weryfikacji rozliczenia podatnika. Taka regulacja byłaby gwarancją bezpieczeństwa

10 pieniędzy przedsiębiorców i pewności, że zostaną one im zwrócone bez zbędnej zwłoki twierdzą eksperci Organizacji. Zgodnie z przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług urzędy skarbowe mogą przedłużać termin zwrotu podatku VAT do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika. Jednak jak podkreślają eksperci Pracodawców RP w ustawie o podatku od towarów i usług nie tylko nie uregulowano maksymalnego czasu, na jaki organ podatkowy może przedłużyć termin tego zwrotu, lecz także brakuje w przepisach określonego katalogu przesłanek do zastosowania tej instytucji. Prowadzi to do sytuacji, w której zdarza się, że urzędy skarbowe nadużywają w tej kwestii swoich uprawnień. Wskazują na to zarówno sami przedsiębiorcy oraz ostatnie orzeczenia sądów administracyjnych, także jak i przekazane przez ówczesnego Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów Macieja Grabowskiego dane. Wynika z nich bowiem, że od stycznia do września 2013 r. urzędy skarbowe wypłaciły 180,6 mln zł odsetek z tytułu nieterminowych zwrotów w podatku od towarów i usług. To jednoznacznie wskazuje na występowanie problemów związanych z bezterminowym przedłużaniem czasu na dokonanie zwrotu podatku VAT. Dlatego należy doprecyzować przepisy ustawy o podatku od towarów i usług mówią eksperci Pracodawców RP. 3. Wynagrodzenie należne za grudzień, a wypłacone w styczniu Wynagrodzenie ze stosunku pracy powinno zostać wypłacone najpóźniej do 10. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Tym samym wynagrodzenie należne za grudzień 2013 r. może zostać wypłacone w terminie do 10 stycznia 2014 r. Sporządzenie listy płac dotyczącej wynagrodzeń wypłacanych na przełomie roku wywołuje sporo wątpliwości. Należy pamiętać, że wynagrodzenia te stanowią u pracowników przychód ze stosunku pracy za 2014 r., co powoduje, że obciążenia podatkowo-składkowe powinny być dokonywane w wysokości obowiązującej w 2014 r. Dotyczy to np. kosztów uzyskania przychodów, kwoty wolnej od podatku czy wysokości poszczególnych składek ZUS. Moment uznania wydatku za koszt podatkowy Należności ze stosunku pracy wypłacone przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. W przypadku uchybienia temu terminowi należności ze stosunku pracy będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznej wypłaty lub postawienia do dyspozycji. Tak wynika z art. 15 ust. 4g i art. 16 ust. 1 pkt 57 updop oraz art. 22 ust. 6ba i art. 23 ust. 1 pkt 55 updof. Tym samym wynagrodzenie ze stosunku pracy należne za grudzień 2013 r., a wypłacone w styczniu 2014 r., stanowi koszt uzyskania przychodów: w grudniu 2013 r. jeżeli pracodawca wypłacił wynagrodzenie z zachowaniem terminu jego wypłaty określonego na podstawie przepisów prawa pracy, umowy o pracę lub innego stosunku prawnego łączącego strony (np. w regulaminie wynagradzania), w styczniu 2014 r., tj. w momencie faktycznej wypłaty wynagrodzenia jeśli pracodawca wypłacił je z opóźnieniem (od 11 stycznia 2014 r. do 31 stycznia 2014 r.). Kosztem podatkowym jest wynagrodzenie w kwocie brutto (a nie tylko sama kwota wypłaconego wynagrodzenia po potrąceniu obciążeń podatkowo-składkowych).

11 Natomiast z art. 15 ust. 4h updop oraz art. 22 ust. 6bb updof wynika, że składki na ubezpieczenia społeczne należne od wynagrodzenia ze stosunku pracy, w części finansowanej przez pracodawcę (płatnika), składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności ze stosunku pracy są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone: 1) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne w terminie wynikającym z odrębnych przepisów, 2) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony nie później niż do 15. dnia tego miesiąca. W przypadku uchybienia tym terminom wymienione składki będą stanowiły koszt uzyskania przychodów z chwilą faktycznej ich zapłaty. Termin faktycznej wypłaty wynagrodzenia należnego za grudzień 2013 r. Termin opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej przez pracodawcę (płatnika), oraz FP i FGŚP Moment zaliczenia składek ZUS finansowanych przez płatnika do kosztów uzyskania przychodów do 31 grudnia 2013 r. do 15 stycznia 2014 r. grudzień 2013 r. do 10 stycznia 2014 r. do 15 stycznia 2014 r. grudzień 2013 r. do 10 stycznia 2014 r. 16 stycznia 2014 r. 31 stycznia 2014 r. styczeń 2014 r. do 10 stycznia 2014 r. 1 lutego 2014 r. 28 lutego 2014 r. luty 2014 r. Obowiązki podatkowe Z różnych przyczyn podatnicy decydują się na zmianę miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zmiana ta zwykle wiąże się z koniecznością dopełnienia wielu formalności. Poniżej przedstawiamy zestawienie obowiązków przedsiębiorców z tym związanych, a wynikających z przepisów podatkowych. Zmiana właściwości organów podatkowych Dla podatników prowadzących działalność gospodarczą najważniejszymi organami podatkowymi są organy podatkowe właściwe dla celów podatku dochodowego oraz dla celów podatku od towarów i usług (VAT). Pojawia się w związku z tym pytanie, czy zmiana miejsca prowadzenia działalności oznacza zmianę właściwości tych organów podatkowych. Jeżeli chodzi o podatek dochodowy, zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie powoduje zmiany właściwości organów podatkowych, jeżeli nie jest związana ze zmianą: miejsca zamieszkania lub siedziby. Spowodowane jest to tym, że w przypadku takich podatników o właściwości organów podatkowych nie decyduje miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lecz miejsce zamieszkania lub adres siedziby (na podstawie art Ordynacji podatkowej).

12 Nieco inaczej jest w przypadku VAT. Dla celów tego podatku właściwym organem jest, co do zasady, naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (art. 3 ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest tożsama ze zmianą miejsca wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, podatnikowi zmieni się naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach VAT. Aktualizacja zgłoszenia identyfikacyjnego Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wymaga aktualizacji zgłoszenia identyfikacyjnego. Sposób aktualizacji zależy od tego, czy podatnik zmienia tylko miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (bez zmiany miejsca zamieszkania lub siedziby), czy też zmiana miejsca działalności gospodarczej towarzyszy zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika. W obu przypadkach aktualizacja powinna zostać dokonana nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana (art. 9 ust. 1 ustawy o NIP). Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (bez zmiany miejsca zamieszkania lub siedziby) Aktualizacja polega na: 1) w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej wskazaniu nowego miejsca prowadzenia działalności w części B.11 zgłoszenia NIP-2 (oraz formularzu NIP-C stanowiącym załącznik do zgłoszenia NIP-2). Wypełniając w tym celu zgłoszenie NIP-2, należy zaznaczyć kwadrat 2 w poz. 4 oraz kwadrat 1 w poz. 6; 2) w przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 10.1 (względnie nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 11.3) wniosku CEIDG-1. Wypełniając w tym celu wniosek CEIDG-1, w części 01 wniosku należy zaznaczyć kwadrat w poz. 2 i wskazać datę zmiany miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jako datę powstania zmiany; 3) w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którzy nie są przedsiębiorcami (nie są wpisani do CEIDG), lecz prowadzą działalność gospodarczą lub podlegają zarejestrowaniu jako podatnicy VAT (dotyczy to, przykładowo, rolników czy wynajmujących nieruchomości użytkowe prywatnie zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni) wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.1 (albo nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.2) zgłoszenia NIP-7. Zmiana miejsca działalności gospodarczej połączona ze zmianą miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika Aktualizacja polega na: 1) w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej: wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego w poz. 5 oraz wskazaniu nowego miejsca prowadzenia działalności w części B.11 zgłoszenia NIP-2 (względnie w załączanym do niego formularzu NIP-C). W zgłoszeniu NIP-2 należy zaznaczyć kwadrat 2 w poz. 4, kwadrat 2 w poz. 6 oraz wskazać właściwego przed zmianą naczelnika urzędu skarbowego w poz. 7);

13 2) w przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami: wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego jako aktualnego w poz wniosku CEIDG-1 (jeżeli podatnik nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT i ten sam naczelnik po zmianie jest właściwy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych oraz VAT) albo w poz (w przeciwnym razie)1 oraz wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 10.1 wniosku CEIDG-1 (względnie nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 11.3). Wypełniając w tym celu wniosek CEIDG-1, w części 01 wniosku należy zaznaczyć kwadrat w poz. 2 i wskazać datę zmiany miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jako datę powstania zmiany; 3) w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którzy nie są przedsiębiorcami (nie są wpisani do CEIDG), lecz prowadzą działalność gospodarczą lub podlegają zarejestrowaniu jako podatnicy VAT: wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego w poz. 6 zgłoszenia NIP-7 oraz wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.1 (albo nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.2). Zmiana miejsca prowadzenia działalności a VAT Zgłoszenie aktualizacyjne. Jeżeli zmiana miejsca prowadzenia działalności (sama w sobie albo towarzysząca zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika) powoduje zmianę właściwości naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów VAT, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub podatnik VAT zwolniony powinien dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R. Aktualizacja nie jest konieczna w przypadku tych podatników, którzy nie są zarejestrowani. Aktualizacji należy dokonać na formularzu VAT-R. Należy go złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego po zmianie w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana (zob. art. 96 ust. 12 ustawy o VAT), z: 1) zaznaczonym kwadratem nr 2 (aktualizacja danych) w poz. 4 formularza, 2) wskazanym w poz. 5 naczelnikiem urzędu skarbowego właściwym po zmianie miejsca prowadzenia działalności, 3) zaznaczonym kwadratem nr 2 (zmiana spowodowała zmianę właściwości organu podatkowego) w poz. 8 formularza, 4) wskazanym w poz. 9 formularza poprzednim urzędem skarbowym (urzędem skarbowym, którym kierował naczelnik właściwy przed zmianą miejsca prowadzenia działalności). Kasy rejestrujące. Zmiana miejsca prowadzenia działalności może też być związana ze zmianą miejsca używania kas rejestrujących. Zmiana taka jest oczywiście możliwa, lecz w związku z jej dokonywaniem na podatnikach ciążą pewne obowiązki. Określają je od 1 kwietnia 2013 r. przepisy 14 ust. 5 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących (wcześniej przepisów określających wprost takie obowiązki nie było; nie oznaczało to jednak, że nie była możliwa zmiana miejsca używania kas rejestrujących zob. przykładowo pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Suwałkach z 31 maja 2004 r., sygn. US.IV-443/25/04, czy pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Zgierzu z 30 grudnia 2005 r., sygn. III/ /05).

14 Z przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r. wynika, że: 1) zmiana miejsca używania kasy nie wymaga odczytania zawartości pamięci fiskalnej kasy ( 14 ust. 7 rozporządzenia), 2) w przypadku zmiany miejsca używania kasy podatnik zapewnia dokonanie zmiany w książce kasy w zakresie określenia miejsca używania kasy oraz zapewnia dokonanie zmiany danych zapisanych w pamięci kasy dotyczących adresu punktu sprzedaży, w którym po dokonanej zmianie kasa będzie używana ( 14 ust. 6 rozporządzenia), 3) podatnik w terminie 7 dni od dnia zmiany miejsca używania kasy informuje o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego2, składając zgłoszenie aktualizacyjne danych dotyczących kasy, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących ( 14 ust. 5 rozporządzenia). Przemieszczenie towarów. Zmianie miejsca prowadzenia działalności często towarzyszy również przemieszczenie towarów do nowego miejsca prowadzenia działalności. Przepisy VAT nie wymagają szczególnego sposobu dokumentowania faktu przemieszczenia towarów w związku ze zmianą miejsca prowadzenia działalności. W konsekwencji nie musi być wystawiany żaden dokument potwierdzający takie przeniesienie. Nie ma jednak przeszkód, aby sporządzić dowód wewnętrzny (dowód przesunięcia) podobny do sporządzanego w przypadku przesunięć (przerzutów) towarów między zakładami podatnika ( 9 ust. 4 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów), jeżeli podatnik uzna, że taki dowód jest mu potrzebny. Faktury. Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie wpływa, co do zasady, na treść wystawianych przez podatników oraz wystawianych podatnikom faktur (oczywiście pod warunkiem, że nie wiąże się ze zmianą miejsca zamieszkania lub siedziby). Spowodowane jest to tym, że obowiązkowym elementem faktur są adresy podatnika i nabywcy towarów lub usług ( 5 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia o fakturach), za które uznaje się, co do zasady: 1) adres miejsca zamieszkania w przypadku osób fizycznych, 2) adres siedziby w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Kwestią sporną jest, czy zamiast adresu miejsca zamieszkania lub adresu siedziby może być na fakturach wskazywane miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika lub nabywcy. Z pisma Ministra Finansów z 9 stycznia 2013 r. (stanowi ono odpowiedź na interpelację poselską nr 12721) wynika, że tak, jeśli jest to zgłoszone za pośrednictwem wniosku CEIDG-1 (względnie zgłoszenia NIP-7) główne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W piśmie tym czytamy, że: (...) podatnik będący osobą fizyczną, który w zgłoszeniu identyfikacyjnym oprócz swojego miejsca zamieszkania zamieścił również adres głównego miejsca prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, może w miejsce adresu zamieszkania w wystawianych fakturach zamieszczać adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (w przypadku gdy podatnik nie wskaże w zgłoszeniu identyfikacji podatkowej adresu głównego miejsca prowadzenia działalności, powinien podawać w fakturze adres zamieszkania). Pismo MF dotyczy co prawda podatników będących osobami fizycznymi, lecz należy uznać, że ma odpowiednie zastosowanie do podatników będących osobami prawnymi oraz jednostkami

15 organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej (tj. podatnicy mogą wskazywać na fakturach adresy głównych miejsc prowadzenia działalności inne niż adres siedziby, jeżeli zostały one wskazane w zgłoszeniu NIP-2). Należy zatem przyjąć, że formalnie zgłoszona zmiana głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej pozwala podatnikom na wystawianie i otrzymywanie faktur na nowy adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Oczywiście po zmianie miejsca prowadzenia działalności połączonej ze zmianą siedziby (w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej) lub zmianą miejsca zamieszkania podatnik powinien wystawiać faktury z nowym adresem siedziby (miejsca zamieszkania). Przepisy nie wskazują, od kiedy należy na fakturach stosować nowe adresy. Skoro prawodawca nie zdecydował się na uregulowanie tej kwestii, to trzeba przyjąć, że na fakturach należy wykazywać nowy adres, poczynając od momentu faktycznej zmiany adresu, a nie jej formalnego ujawnienia. Kwestia ta nie jest jednak oczywista. W konsekwencji należy zalecić, aby zmiany wymienionych adresów podatnicy zgłaszali jak najszybciej, by jak najkrótszy był okres rozbieżności między stanem faktycznym a formalnym zgłoszeniem adresu (miejsca zamieszkania, siedziby lub głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej). Szczególna sytuacja ma miejsce, gdy ujawnienie adresu siedziby we właściwym rejestrze ma charakter konstytutywny, tj. wpis jest wymagany dla skuteczności takiej zmiany. Jest tak zwłaszcza w przypadkach, gdy zmianie adresu siedziby spółki kapitałowej (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej) towarzyszy zmiana umowy lub statutu spółki (zgodnie bowiem z art Kodeksu spółek handlowych zmiana umowy spółki z o.o. wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru; analogicznie art k.s.h. stanowi, że zmiana statutu spółki akcyjnej wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru). W takich przypadkach nowy adres spółki może być stosowany od dnia jego ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców. Problem ustalenia momentu, od którego należy stosować nowe adresy na fakturach, nie jest tak istotny, jak mogłoby się wydawać, gdyż błędy w tym zakresie stanowią tzw. błędy mniejszej wagi. Nie wywołują one negatywnych skutków dla podatników, w szczególności ich popełnieniu nie towarzyszy wyłączenie możliwości odliczania podatku naliczonego z faktur. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 24 listopada 2009 r. (sygn. IBPP2/ /09/WN): (...) z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dacie 6 lipca 2009 r. Sąd dokonujący wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym wydał postanowienie o wpisaniu do KRS nowego adresu Wnioskodawcy. Niezwłocznie po uzyskaniu informacji o wpisie adresu w KRS Wnioskodawca rozpoczął powiadamianie kontrahentów o zmianie adresu. Jednakże w okresie pomiędzy 6 lipca a pierwszymi dniami września 2009 r., kiedy to do większości kontrahentów dotarła informacja o zmianie adresu Wnioskodawcy, wystawiono i przekazano Wnioskodawcy ok. 150 dokumentów głównie faktur VAT ze starym adresem, mających znaczenie rachunkowopodatkowe. Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż fakt otrzymania od kontrahentów faktur z niewłaściwym adresem nabywcy nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w ww. fakturach, o ile z innych, wskazanych na fakturze, danych dotyczących nabywcy jednoznacznie wynika, że nabywcą jest Wnioskodawca, a jednocześnie będzie spełniony podstawowy warunek określony w art. 86 ust. 1 i nie zaistnieją negatywne przesłanki z art. 88 cyt. ustawy o VAT.

16 Koszty zmiany miejsca prowadzenia działalności Koszty ponoszone przez podatników w związku ze zmianą miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (niezależnie od tego, czy zmienia się tylko samo miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, czy też zmienia się również adres siedziby lub miejsca zamieszkania) stanowią podatkowe koszty uzyskania przychodów. Jeżeli bowiem zmiana ta podyktowana jest bardziej efektywnym sposobem prowadzenia działalności, koszty te są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów. Z kolei, jeżeli zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest konieczna z punktu widzenia dalszego prowadzenia tej działalności (gdyż w obecnym miejscu jej prowadzenie jest niemożliwe lub utrudnione), koszty tej zmiany stanowią nie tylko koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, ale również koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji skoro przepisy art. 23 ust. 1 updof oraz art. 15 ust. 1 updop nie wyłączają możliwości ich zaliczania do kosztów uzyskania przychodów stanowią one podatkowe koszty uzyskania przychodów (art. 22 ust. 1 updof oraz art. 16 ust. 1 updop). Zakupy towarów i usług związane ze zmianą miejsca prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej VAT uprawniają również do odliczania VAT naliczonego. Do odliczania podatku naliczonego uprawniają bowiem podatników zakupy towarów i usług wykorzystywanych przez podatników do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), przy czym dla istnienia tego uprawnienia związek między zakupami dokonywanymi przez podatników a czynnościami opodatkowanymi nie musi być bezpośredni. Może to być również związek pośredni (zob. przykładowo wyrok NSA z 29 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 571/10). Taki właśnie charakter mają zakupy związane ze zmianą miejsca prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Być albo nie być? Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku zarzucił naczelnikom podległych mu urzędów skarbowych niezadowalające efekty prowadzonych przez nich kontroli. W piśmie, które dostali jakiś czas temu, określił cele, jakie powinni zrealizować do końca tego roku i w pierwszym kwartale 2014 r. W drugiej połowie 2013 r. powinny, według niego, wzrosnąć o minimum 20 proc. w stosunku do pierwszego półrocza wyniki finansowe kontroli, w I kwartale 2014 r. aż o 30 proc. Dyrektor IS oczekiwał również, że aż o jedną czwartą w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. zmniejszy się liczba kontroli kończących się bez ustaleń. O tyle samo miało być zaś więcej tych, w których ustalenia wynoszą powyżej 1000 zł. Z nieoficjalnych informacji wynika, że wytyczne co do rezultatów działań dały podległym sobie urzędom także inne izby skarbowe. Zdaniem ekspertów to tłumaczy, dlaczego końcówka 2013 r. obfitowała we wzmożone kontrole u przedsiębiorców. I jednocześnie stanowi zapowiedź, że rychło sytuacja się nie zmieni.

17 Ilość czy jakość Koniec roku kojarzył się zazwyczaj z działaniami administracji podatkowej mającymi nie dopuścić do przedawnienia zobowiązań. W tym roku widoczne jest zaś spore ożywienie w kontrolach podatkowych. Inspektorzy prezentują ostatnio bardzo agresywną interpretację przepisów, skrupulatnie sprawdzając każdy szczegół mówi Tomasz Rolewicz, doradca podatkowy, menedżer EY. Jak twierdzi, dotąd nie pojawiały się ze strony administracji podatkowej wytyczne, które by tak jednoznacznie nakazywały zwiększyć efektywność kontroli. Zasada prowadzenia postępowań i kontroli w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych wymaga, aby ich celem była obiektywna i rzetelna weryfikacja rozliczeń, a nie z uwagi na wewnętrzne statystyki krótkoterminowy wynik, tj. przypis podatkowy, który może się nie utrzymać w dalszym toku instancji. Długofalowo właśnie takie wynikowe podejście fiskusa może prowadzić do obniżenia dochodów podatkowych w danym województwie z uwagi na przeprowadzkę podatników do innych regionów (a może i państw), gdzie będą traktowani bardziej po partnersku zauważa Tomasz Rolewicz. Dyrektorom izb powinno zależeć na kreowaniu jak najlepszych jakościowo decyzji, które utrzymają się przed sądami administracyjnymi. Nastawienie wyłącznie na wynik, co nie jest trudne z uwagi na jakość przepisów i ich interpretację, jest działaniem na krótką metę, bo za jakieś półtora roku sądy i tak uchylą takie decyzje twierdzi również Ireneusz Krawczyk, warmińsko-mazurskim organy podatkowe działają tak, jakby były skoncentrowane na wynikach. Według niego powoli normą staje się nadawanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzjom nieostatecznym i to gdy nie ma ryzyka przedawnienia. Podobnie jest z przystępowaniem do natychmiastowego wykonywania decyzji ostatecznych mimo uprzedniego zabezpieczenia zobowiązania hipoteką i przed upływem 30 dni na ich zaskarżenie do sądu administracyjnego. Planowanie i narzucanie liczby i wymiaru finansowego decyzji podatkowych jest jawną demoralizacją administracji skarbowej. To jest wręcz korumpowanie aparatu fiskalnego, zważywszy że osiągane przez kontrolerów wyniki mają wpływ na ich wynagrodzenie mówi Sadocha. Podkreśla, że tak jak w państwie prawa nie wolno planować liczby i kwot mandatów oraz grzywien, jakie mają zostać nałożone na kierowców, tak też nie wolno z góry zakładać liczby osób, które nieprawidłowo rozliczyły podatki, i skali, na jaką to zrobiły. Dyrektor izby skarbowej nie może tego wiedzieć. Co innego, gdyby np. z wywiadu skarbowego dostał listę podatników podejrzanych o przestępstwa i odkrył, że urzędy wzięły pod uwagę tylko połowę z nich. Wtedy mógłby motywować podwładnych do większej skuteczności. Tu jednak nie o taką sytuację chodzi zaznacza Sławomir Sadocha.

18 Trzeba czekać Przedsiębiorcy i eksperci zwracają też uwagę na znaczne wydłużenie czasu trwania kontroli skarbowych. Nie jest już zaskoczeniem, gdy taka kontrola przedłuża się do ponad roku (w skrajnych przypadkach nawet kilku lat), co wcześniej było raczej wyjątkiem niż zwyczajem mówi Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy i partner w Accreo. Artur Nowak, radca prawny w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, wskazuje, że czas trwania kontroli skarbowych u klientów tej kancelarii wynosi co najmniej 6 miesięcy. Dzieje się tak nie tylko w Warszawie, ale w całym kraju. Od kilku lat postępowania kontrolne prowadzone przez Urząd Kontroli Skarbowej w Katowicach u moich klientów nigdy nie zakończyły się przed upływem roku. W skrajnych przypadkach trwają trzy lata i więcej, przy czym liczę czas postępowania w obu instancjach mówi Zbigniew Błaszczyk, doradca podatkowy w Tax-US Podatki Doradztwo. Dodaje, że instancja odwoławcza potrzebuje przeciętnie pół roku, by podtrzymać decyzję organu pierwszej instancji lub ją uchylić, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia. Michał Roszkowski zwraca uwagę, że UKS od pewnego czasu stosują niekorzystną dla podatników interpretację przepisów procesowych: odróżniają postępowanie kontrolne i kontrolę. W toku pierwszego starają się zebrać materiał dowodowy. I stoją na stanowisku, że nie ma żadnych ograniczeń dotyczących czasu jego trwania. W ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) są jedynie terminy instrukcyjne dotyczące trwania postępowań kontrolnych (zgodnie z art. 139 miesiąc lub dwa), ale art. 140 daje nieograniczone możliwości ich przedłużania bez jakichkolwiek konsekwencji wyjaśnia Zbigniew Błaszczyk. Z kolei kontrola mogłaby trwać nie dłużej, niż wynika to z art. 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (np. 18 dni roboczych dla małych i średnich przedsiębiorstw). Jest to sytuacja niedopuszczalna, ale niestety coraz częstsza. Brak skutecznych środków dyscyplinujących organy kontroli skarbowej utrudnia jednak przeciwdziałanie tym praktykom stwierdza Michał Roszkowski. Zdaniem Artura Nowaka postępowania trwają długo, ponieważ rzadko kiedy są wycinkowe obejmujące krótki okres czy wybrane zagadnienia. Z reguły mają charakter kompleksowy: obejmują kilka lat czy wiele miesięcy rozliczeń. Drugą przyczyną jest stosunkowo duży odsetek spraw z wątkiem kryminalnym w tle, takich jak karuzele i wyłudzenia VAT czy sprawy paliwowe stwierdza Artur Nowak. Takie kontrole trwają długo ze względu na znaczny stopień ich skomplikowania i trudności w gromadzeniu dowodów.

19 Zdaniem Zbigniewa Błaszczyka długi czas trwania postępowań kontrolnych wynika też z opieszałości urzędniczej, lekceważenia podatników i braku umiejętności typowania podmiotów do kontroli. Wykonać plan Nasi rozmówcy potwierdzają, że podobnie jak w urzędach i izbach skarbowych, tak i w UKS widać nacisk na kończenie postępowań ustaleniem należności od podatników. Resort finansów w planach kontroli na 2013 r. zakładał, że ich skuteczność wyniesie 71 proc. (udział postępowań kończących się pozytywnie dla fiskusa w ogólnej liczbie przeprowadzonych kontroli dotyczących podatków). W ocenie Artura Nowaka błędem było ustawienie powyższego wskaźnika w odniesieniu do liczby postępowań wszczętych w ogóle. Jeżeli koszt danej kontroli wynosi 50 tys. zł, a uzysk z wymiaru 48 tys. zł w firmie, która ma 50 mln zł przychodów, to zdaniem eksperta trudno to uznać za sukces fiskusa. Taka kontrola jest raczej jego porażką i to taką, za którą płacą wszyscy podatnicy uważa Artur Nowak.