nieprawidłowe w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT osobom fizycznym, nieprowadzącym

Transkrypt

1 IP Interpretacja dostarczona przez portal Największe archiwum polskich interpretacji podatkowych. Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Data Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura IBPP4/ /11/AŚ Źródło towarow-i-uslug-oraz-podatek-akcyzowy_/16-przepisy-ogolne/46- przedmiot-opodatkowania/195-zwolnienia/ miejsce-swiadczeniauslug-zwolnienia-z-podatku-od-towarow-i-uslug-pomoc-spoleczna-stawkipodatku.html W zakresie stawki podatku VAT dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku i usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania na terenie Belgii, Holandii, Niemiec oraz obowiązku wystawienia faktury VAT osobom fizycznym, nieprowadzącym działalności gospodarczej; miejsca świadczenia usług wykonywania drobnych napraw, malowania, szklenia, tapetowania, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu INTERPRETACJA INDYWIDUALNA prawidłowe w zakresie stawki podatku VAT dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle nieprawidłowe w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT osobom fizycznym, nieprowadzącym Na podstawie art. 14b 1 i 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz 2 i 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2011r. (data wpływu 17 czerwca 2011r.), uzupełnionego pismem z dnia 18 sierpnia 2011r. (data wpływu 23 sierpnia 2011r.) oraz pismem z dnia 30 sierpnia 2011r. (data wpływu 5 września 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług - jest: chorymi lub osobami w podeszłym wieku i usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania na terenie Belgii, Holandii, Niemiec; działalności gospodarczej oraz w zakresie miejsca świadczenia usług Wnioskodawcy w zakresie wykonywania drobnych napraw, malowania, szklenia, tapetowania, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu. UZASADNIENIE

2 W dniu 17 czerwca 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT oraz stawki podatku VAT dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku i usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania na terenie Belgii, Holandii, Niemiec. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 sierpnia 2011r. (data wpływu 23 sierpnia 2011r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 10 sierpnia 2011r. znak: IBPP4/ ,1014,1015/11/AŚ oraz pismem z dnia 30 sierpnia 2011r. W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny: Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w miejscu stałego zamieszkania od 2008r. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT, rozlicza swoje dochody na zasadach ogólnych, ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest: 1. Usługi sprzątania na terenie Polski na rzecz innych podmiotów gospodarczych. Do wykonywania tych usług Wnioskodawca wykorzystuje zleceniobiorców z Polski. Za wykonane usługi sprzątania Wnioskodawca wystawia faktury VAT ze stawką podstawową na koniec miesiąca zgodnie z zawartymi umowami. 2. Usługi pomocy społecznej, usługi opieki nad niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku oraz pomocy domowej (tzw. hausemajster) - świadczone na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na terenie Belgii, Holandii i Niemiec. Wnioskodawca zatrudnia w tym celu w Polsce osoby na umowy zlecenie i deleguje ich do wykonania usługi do Belgii, Holandii lub Niemiec. Usługi te wykonywane są na podstawie zawartej umowy - kontraktu z osobą podopieczną, której usługa dotyczy. Zapłatę od podopiecznych Wnioskodawca otrzymuje na podstawie umowy miesięcznie w Euro na konto lub do ręki. W piśmie z dnia 18 sierpnia 2011r. wskazano, że poprzez sformułowanie usługi opieki i pomocy domowej" zawarte w pytaniu pierwszym Wnioskodawca miał na myśli usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku" oraz usługi pomocy domowej". Wnioskodawca nie świadczy usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związane. Wnioskodawca nie jest podmiotem wymienionym w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.). Wnioskodawca świadczy natomiast usługi wymienione w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U Nr 54 poz. 535 za zm.). Strona: 2

3 Wnioskodawca potwierdził, że usługi opieki nad niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku na rzecz osób fizycznych nieprowadzącym działalności gospodarczej (swoim podopiecznym) w Belgii, Holandii i Niemczech świadczy w miejscu ich zamieszkania. Wnioskodawca wskazał, że Usługi pomocy domowej" polegają na wykonywaniu typowych prac domowych i prac ogrodowych: pranie, prasowanie, sprzątanie, gotowanie, drobne naprawy, malowanie, szklenie, tapetowanie, pielęgnacja ogrodu i drzew przy domu. Jednocześnie Wnioskodawca nie potwierdził, by usługi pomocy domowej były niedającym się wyodrębnić elementem usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej lub będące niedajądcym się wyodrębnić elementem usługi opieki nad niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku. Kwota obrotu brutto z działalności na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej w miejscu ich zamieszkania - to jest w Belgii, Holandii i Niemczech z tytułu świadczenia na ich rzecz usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, oraz usług pomocy domowej w poprzednim roku podatkowym wyniosła ,55 zł w przeliczeniu na PLN. Zaznaczyć należy, że Wnioskodawca zapłatę otrzymuje w miejscu świadczenia usług w walucie EURO. Do tej pory Wnioskodawca nie dokonywał ewidencji sprzedaży świadczonych usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, oraz usług pomocy domowej świadczonych w miejscu ich zamieszkania tych osób tj. Belgia, Holandia Niemcy, gdzie usługodawcami są osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, przy użyciu kasy fiskalnej. Wnioskodawca nie wystawia faktur swoim podopiecznym, którymi się opiekuje lub świadczy usługi pomocy domowej. Wnioskodawca nie posiada kasy fiskalnej. Dla celów księgowych Wnioskodawca prowadzi zeszyt przychodów od danego podopiecznego, gdzie zapisuje datę otrzymania zapłaty za usługi, wartość w Euro, dane osobowe po przeliczeniu na złotówki, według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego, Wnioskodawca wpisywał do Książki Przychodów i rozchodów do kolumny Przychody ze sprzedaży - do kolumny sprzedaż zwolniona z VAT. W odniesieniu do świadczonych usług - opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, oraz pomocy domowej, za które zapłata następuje w całości gotówką lub na rachunek bankowy, z ewidencji dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika jakiej konkretnie transakcji wpłata dotyczyła. Numery PKWiU dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku: 1. kody PKWiU z roku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom dorosłym niepełnosprawnym pozostałe usługi w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowane. Strona: 3

4 3. kody PKWiU z roku usługi opieki społecznej bez zakwaterowania, pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane Numery PKWiU dla usług pomocy domowej: kody PKWiU z roku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczone osobom niepełnosprawnym. kody PKWiU z roku usługi jednoosobowych podmiotów gospodarczych wynajmujących się do pracy wyłącznie na rzecz jednego podmiotu, w charakterze pomocy domowych. W związku z powyższym zadano następujące pytanie (pytanie pierwsze wniosku, ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 30 sierpnia 2011r.) : Czy Wnioskodawca powinien wystawiać faktury VAT i z jaką stawką VAT w przypadku świadczenia usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, w miejscu ich zamieszkania tj. Belgia, Holandia Niemcy na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej (niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług) usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania w Belgii, Holandii, Niemczech (niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług) r.): Stanowisko Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 30 sierpnia Przedmiotem działalności Wnioskodawcy zgodnie z PKD wg wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 22 września 2009r. jest: Z - pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych Z - pozostała pomoc społeczna bez zakwaterowania, gdzie indziej nie sklasyfikowana Z - pomoc społeczna z zakwaterowaniem zapewniająca opiekę pielęgniarską Strona: 4

5 87.20.Z - pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób z zaburzeniami psychicznymi A - działalność fizjoterapeutyczna C-praktyka pielęgniarek i położnych Z - działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni Z - niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych Z - tynkowanie Z - zakładanie stolarki budowlanej Z - posadzkarstwo, tapetowanie oblicowywanie ścian Z - malowanie i szklenie Z - wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych Działalność gospodarczą Wnioskodawca wykonuje osobiście lub za pośrednictwem pracowników, Wnioskodawca nie prowadzi placówek specjalistycznych dotyczących pomocy społecznej. Usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, prowadzone w miejscu ich zamieszkania tj. Belgia, Holandia, Niemcy, polegają na całodobowej opiece, co oznacza udzielanie pomocy wyżej wymienionym osobom w podstawowych czynnościach życiowych w tym higienicznych (Jedzenie, mycie, kąpiel, ubieranie), pielęgnacje w chorobie, podawanie lekarstw, pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych. Usługi pomocy domowej polegają na wykonywaniu typowych prac domowych i prac ogrodowych: pranie, prasowanie, sprzątanie, gotowanie, drobne naprawy w domu, malowanie, szklenie, tapetowanie, pielęgnacja ogrodu i drzew przy domu. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. Dalej analizując przepisy ustawy o VAT z dnia 11 marca 2004r. z późn. zm.: w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Zgodnie z art. 28c ust. 1 miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d-28f, art. 28g ust. 2, art. 28h-28n. Zatem świadcząc usługi dla osób zamieszkujących w Belgii, Holandii i Niemczech w miejscu ich zamieszkania, niezbędne jest wystawienie faktury VAT, będące potwierdzeniem wykonania usługi i podstawą do otrzymania należności za wykonane usługi. W myśl art. 19. ust. 1 oraz ust.4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) wykonanie usługi powinnam potwierdzić fakturą VAT z następującymi stawkami: przy sprzedaży usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, w miejscu ich zamieszkania - ze stawką VAT zwolnioną - od 1 stycznia 2011r. zgodnie z brzmieniem przepisu art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, do 31 grudnia 2010r. zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z pozycją nr 9 załącznika do ustawy o podatku od towarów i usług; Strona: 5

6 przy sprzedaży usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania w Belgii, Holandii i Niemczech - ze stawką VAT podstawową, tj. od 1 stycznia 2011r. 23%, do 31 października 2010r. 22% - zgodnie z brzmieniem przepisu art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm.). W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się: za prawidłowe w zakresie stawki podatku VAT dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku i usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania na terenie Belgii, Holandii, Niemiec, za nieprawidłowe w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT osobom fizycznym, nieprowadzącym działalności gospodarczej oraz w zakresie miejsca świadczenia usług Wnioskodawcy w zakresie wykonywania drobnych napraw, malowania, szklenia, tapetowania, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu. Zasady dokumentowania sprzedaży reguluje art. 106 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT oraz przepisy obowiązującego do dnia 31 marca 2011r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212 poz. 1337) oraz obowiązującego od 1 kwietnia 2011r. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 68, poz. 360). Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Art. 106 ust. 2 cyt. ustawy o VAT stanowi, że przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze. W myśl ust. 4 ww. artykułu podatnicy, o których mowa w ust. 1-3 nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób Strona: 6

7 podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury. W sytuacji, kiedy dana sprzedaż zostanie udokumentowana fakturą wystawianą na żądanie nabywcy (osoby fizycznej), wówczas podatnik ma obowiązek zaewidencjonowania jej w kasie rejestrującej niezależnie od faktu wystawienia faktury. Do kopii faktury należy "podpiąć" oryginał paragonu fiskalnego. Nabywca (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) uzyskuje więc tylko fakturę, zaś paragon (fiskalny) pozostaje u sprzedawcy ( 7 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług). Przepis ten nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą emitowaną przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w przypadkach gdy wartość sprzedaży i kwota podatku należnego zostały zarejestrowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy 7 ust. 4 ww. rozporządzenia. Z dniem 1 kwietnia 2011r. weszło nowe rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, jednakże powyższe regulacje nie uległy zmianie. Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy o VAT. Zgodnie z regulacjami art. 111 ust. 1 ww. ustawy podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zasadą jest zatem dokumentowanie sprzedaży wystawianiem faktur VAT. W przypadku natomiast gdy sprzedaż jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, sprzedawca obowiązany jest wystawić fakturę VAT jedynie w sytuacji, gdy nabywcy tego zażądają. Poprzez sprzedaż rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ( ). Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w miejscu stałego zamieszkania od 2008r. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT, rozlicza swoje dochody na zasadach ogólnych, ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest: Usługi sprzątania na terenie Polski na rzecz innych podmiotów gospodarczych. Do wykonywania tych usług Wnioskodawca wykorzystuje zleceniobiorców z Polski. Za wykonane usługi sprzątania wnioskodawca wystawia faktury VAT ze stawką podstawową na koniec miesiąca zgodnie z zawartymi Strona: 7

8 umowami. Usługi: opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku: kody PKWiU z roku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom dorosłym niepełnosprawnym pozostałe usługi w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowane. kody PKWIU z roku usługi opieki społecznej bez zakwaterowania, pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane. usług pomocy domowej: kody PKWiU z roku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy Domowej świadczone osobom niepełnosprawnym. kody PKWiU z roku usługi jednoosobowych podmiotów gospodarczych wynajmujących się do pracy wyłącznie na rzecz jednego podmiotu, w charakterze pomocy domowych dla osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej (niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług) w miejscu ich zamieszkania. Wnioskodawca zatrudnia w tym celu w Polsce osoby na umowy zlecenie i deleguje ich do wykonania usługi do Belgii, Holandii lub Niemiec. Usługi te wykonywane są na podstawie zawartej umowy - kontraktu z osobą podopieczną, której usługa dotyczy. Zapłatę od podopiecznych wnioskodawca otrzymuje na podstawie umowy miesięcznie w Euro na konto lub do ręki. Zatem mając na uwadze powyższe przepisy oraz wynikający z treści wniosku opis stanu faktycznego, z którego wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi dla osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania faktury VAT swoim podopiecznym. Zatem w tej części nie można się zgodzić z Wnioskodawcą. Jak już bowiem wskazano wyżej ustawodawca jednoznacznie określił obowiązki w zakresie dokumentowania sprzedaży: dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą za pomocą faktur VAT, a dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą paragonów fiskalnych (jeżeli na podatniku ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej) lub faktur VAT Strona: 8

9 wystawianych na żądanie nabywcy (jednakże w takiej sytuacji podatnik ma obowiązek zaewidencjonowania jej w kasie rejestrującej niezależnie od faktu wystawienia faktury). W przypadku świadczenia usług bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie. I tak w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2009r.: Na mocy art. 27 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28. Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców majątkowych i pośredników w obrocie nieruchomościami oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego - miejscem świadczenia usług jest miejsce położenia nieruchomości. Zatem w tym miejscu należy zaznaczyć, że w odniesieniu do usług pomocy domowej świadczonych przez Wnioskodawcę polegających na wykonywaniu drobnych napraw, malowaniu, szkleniu, tapetowaniu, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu, jako, że niewątpliwie usługi te są usługami związanymi z nieruchomościami, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce położenia nieruchomości. Art. 27 ust. 3 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz: 1. osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub 2. podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w innym kraju niż kraj świadczącego usługę -miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. Natomiast art. 27 ust. 4 ustawy o VAT zawiera katalog usług, których miejscem świadczenia jest kraj nabywcy, pod warunkiem świadczenia ich na rzecz podmiotów wymienionych w art. 27 ust. 3 ustawy. Ww. przepis na przestrzeni lat ulegał zmianom, jednakże nie miał on zastosowania w przypadku Strona: 9

10 Wnioskodawcy, gdyż nigdy nie dotyczył usług, będących przedmiotem pytania Wnioskodawcy. Z dniem 1 stycznia 2010r., ustawą z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504), uchylony został art. 27 i art. 28 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Tym samym od dnia 1 stycznia 2010r. miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy o VAT. Zgodnie z art. 28a ustawy na potrzeby stosowania rozdziału 3 w zakresie określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług: 1. ilekroć jest mowa o podatniku rozumie się przez to: 1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6, 2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej; 2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych przez niego usług. Ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia usług określona została z dniem 1 stycznia 2010r. w art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i 28n. Zgodnie z art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości. Mając na uwadze powyższe przepisy (art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2009r. oraz art. 28b ust. 1 i art. 28e w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2010r.) oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych (za wyjątkiem usług pomocy domowej Strona: 10

11 polegających na wykonywaniu drobnych napraw, malowaniu, szkleniu, tapetowaniu, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu), których dotyczy pytanie pierwsze Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terenie Polski. Natomiast usługi pomocy domowej świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych zamieszkałych w Belgii, Holandii, Niemczech polegające na wykonywaniu drobnych napraw, malowaniu, szkleniu, tapetowaniu, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu (usługi związane z nieruchomościami) zgodnie z art. 27 ust. 2 - w stanie prawnym do 31 grudnia 2009r. oraz na podstawie obowiązującego od 1 stycznia 2010r. art. 28e ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu na terenie położenia nieruchomości. Tym samym, mając na uwadze art. 106 ust. 1, ust. 2 i ust. 4 oraz art. 2 pkt 22 ustawy o VAT Wnioskodawca obowiązku wystawiania faktur VAT osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, chyba że osoby te (usługobiorcy) zażądają udokumentowania transakcji fakturą. Rozpatrując kwestię budzącą wątpliwości Wnioskodawcy odnośnie stawki podatku VAT dla przedmiotowych usług świadczonych przez Wnioskodawcę: pomocy domowej symbol PKWiU z 1997r.: usługi jednoosobowych podmiotów gospodarczych wynajmujących się do pracy wyłącznie na rzecz jednego podmiotu, w charakterze pomocy domowych symbol PKWiU z 2008r.: usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy Domowej świadczone osobom niepełnosprawnym opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi oraz osobami w podeszłym wieku w miejscu zamieszkania tych osób symbol PKWiU z 1997r.: usługi opieki społecznej bez zakwaterowania, pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane symbol PKWiU z 2008r.: usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom w podeszłym wieku usługi pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczone osobom dorosłym niepełnosprawnym pozostałe usługi w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowane należy zauważyć co następuje: Strona: 11

12 Po pierwsze w tym miejscu podkreślić należy, że tut. organ nie odnosi się w niniejszej interpretacji do stawki podatku VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych zamieszkałych w Belgii, Holandii, Niemczech usług polegających na wykonywaniu drobnych napraw, malowaniu, szkleniu, tapetowaniu, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu (usługi związane z nieruchomościami), dla których jak wykazano wyżej miejscem świadczenia jest miejsce położenia nieruchomości, bowiem usługi te podlegają opodatkowaniu wg stawek właściwych obowiązujących w tych Państwach. Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 1 ustawy o VAT w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010r. stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku. W myśl obowiązującego do 31 grudnia 2010r. art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o VAT. W załączniku tym, stanowiącym wykaz towarów i usług zwolnionych od podatku, w pozycji 9 wymieniono usługi z grupowania PKWiU ex 85 Usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU 85.2). Użycie przez ustawodawcę ex przy grupowaniu PKWiU dotyczącym zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania. Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania zwolnienia lub obniżonej stawki podatku VAT tylko do usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniającego określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce nazwa usługi. Zatem, wynikająca z konkretnego załącznika stawka VAT lub zwolnienie dotyczy wyłącznie danej usługi z danego grupowania. Należy zauważyć, że w pkt 4 wyłączono ze zwolnienia od podatku wyłącznie usługi weterynaryjne. Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że usługi opieki społecznej bez zakwaterowania, pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane (sklasyfikowane przez Wnioskodawcę po nr PKWiU ), świadczone w okresie od 2008r. do 31 grudnia 2010r. korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 jako wymienione w poz. 9 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast usługi pomocy domowej, sklasyfikowane przez Wnioskodawcę jako usługi jednoosobowych podmiotów gospodarczych wynajmujących się do pracy wyłącznie na rzecz jednego podmiotu w charakterze pomocy domowych o symbolu PKWiU w okresie od 2008r. do 31 grudnia 2010r. opodatkowane były podstawową stawką podatku VAT tzn. 22%, gdyż nie zostały wymienione w załącznikach do ustawy, jako korzystające z obniżonych stawek. W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010r. wyznaczenie zakresu zwolnienia usługi z opodatkowania podatkiem VAT następowało poprzez zidentyfikowanie usługi (czynności) w klasyfikacji statystycznej (PKWiU). Strona: 12

13 Z dniem 1 stycznia 2011r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 9 wymieniał jako zwolnione usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU 85.2) ex 85 i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ust. 1 ustawy punktów 18 i 19, 22 i 23 regulujących zwolnienia od podatku w zakresie opieki medycznej oraz pomocy społecznej i opieki nad niepełnosprawnymi, chorymi lub osobami w podeszłym wieku, a od dnia 1 kwietnia 2011r. również 18a i 19a. Z dniem 1 stycznia 2011r. ustawodawca odstąpił zatem od identyfikacji usług przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, tym samym opisuje się poszczególne czynności zwolnione od podatku wskazując na ich cechy, charakter oraz okoliczności wykonania. Stosownie do art. 41 ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011r.) w związku z art. 146a ustawy o VAT stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f. Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011r., zwalnia się od podatku usługi opieki nad niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku inne niż wymienione w pkt 22, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez: 1. regionalne środki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej, 2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę: domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody, placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze, 3. placówki specjalistycznego poradnictwa, 4. inne niż wymienione w lit. a c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę, Strona: 13

14 5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy ma zastosowanie do usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi oraz osobami w podeszłym wieku świadczonymi w miejscu ich zamieszkania jeżeli nie są świadczone przez podmioty wymienione w pkt 22. Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca nie jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy. Z wniosku wynika również, że Wnioskodawca świadczy usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi oraz osobami w podeszłym wieku w miejscu zamieszkania tych osób. Biorąc pod uwagę przedstawiony stanu faktycznego wynikający z treści wniosku oraz wskazany wyżej stan prawny należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę w wyżej wymienionym zakresie od dnia 1 maja 2011r. dalej są zwolnione od podatku od towarów i usług. Zwolnienie to wynika z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT. Natomiast świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy domowej, ze względu na to, że przedmiotowe usługi nie są objęte zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT oraz na to, że usługi te nie zostały również wymienione w załącznikach do ustawy, jako korzystające z obniżonych stawek podatku VAT, podlegają opodatkowaniu według stawki 23% na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT w związku z art. 146a, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r. Reasumując świadczone przez Wnioskodawcę usługi: pomocy domowej symbol PKWiU z 1997r.: były od 2008r. do 31 grudnia 2010r. opodatkowane podstawową stawką podatku VAT 22% symbol PKWiU z 2008r.: są opodatkowane od 1 stycznia 2011r. 23% stawką podatku VAT opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi oraz osobami w podeszłym wieku w miejscu zamieszkania tych osób symbol PKWiU z 1997r.: były zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010r. jako wymienione w poz. 9 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług symbol PKWiU z 2008r.: korzystają w dalszym ciągu od 1 stycznia 2011r. ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 23 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011r. Strona: 14

15 Wnioskodawca w odniesieniu do powyższych usług nie ma obowiązku wystawiania faktur VAT osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (usługobiorcom) chyba, że osoby te zażądają udokumentowania transakcji fakturą. W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za: prawidłowe w zakresie stawki podatku VAT dla usług opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku i usług pomocy domowej świadczonych na rzecz osób mających miejsce zamieszkania na terenie Belgii, Holandii, Niemiec; nieprawidłowe w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT osobom fizycznym, nieprowadzącym działalności gospodarczej oraz w zakresie miejsca świadczenia usług Wnioskodawcy w zakresie wykonywania drobnych napraw, malowania, szklenia, tapetowania, pielęgnacji ogrodu i drzew przy domu. Należy zauważyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii poprawności przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę zaklasyfikowania przedmiotowych usług według PKWiU. Tut. organ nie jest właściwy do weryfikacji poprawności przedstawionego przez Wnioskodawcę zaklasyfikowania, gdyż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje swoje towary i usługi według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Łodzi. Tak więc to Wnioskodawcę obciąża obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania świadczonych usług. Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Końcowo zaznacza się, że w zakresie pytania drugiego i trzeciego zawartego we wniosku wydane zostaną odrębne interpretacje indywidualne. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, Gliwice po uprzednim Strona: 15

16 wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, Bielsko-Biała. Strona: 16