NIE JEŻDŻĘ SAMOCHODEM DO KIOSKU. POPRAW KLIMAT SWOJEGO MIASTA

Transkrypt

1 NIE JEŻDŻĘ SAMOCHODEM DO KIOSKU. POPRAW KLIMAT SWOJEGO MIASTA R A P O R T

2 Spis treści 1. Spis treści Apel Ministra Środowiska Wstęp Popraw klimat swojego miasta (informacja przygotowana przez koordynatora europejskiego) Działania promocyjno-informacyjne Ministerstwa Środowiska Kampania w miastach Przykłady najciekawszych działań w miastach Podsumowanie Lista miast uczestniczących w kampanii

3

4 Wstęp Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu (ETZT) to największa ogólnoeuropejska inicjatywa poświęcona zrównoważonemu transportowi miejskiemu. Jest on organizowany co roku w dniach września - w Europie od 1998 r., w Polsce od 2004 r.. Zwieńczeniem Tygodnia jest Europejski Dzień bez Samochodu (EDbS) odbywający się 22 września. Kampania stanowi doskonałą okazję do zwiększania świadomości ekologicznej europejczyków w zakresie szkodliwego wpływu samochodów osobowych na środowisko. Skłania do poszukiwania alternatywnych rozwiązań dotyczących transportu, do próby zmiany postaw wobec nadmiernej eksploatacji aut. Ma pokazać szkodliwość zanieczyszczeń, hałasu i zbyt dużego natężenia ruchu wynikającego z nadużywania samochodu jako indywidualnego środka transportu w centrum miasta. Celem przedsięwzięcia jest ochrona jakości powietrza oraz zapobieganie zmianom klimatu przez zachęcanie mieszkańców miast do zachowań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, zapewnienie mieszkańcom możliwości użytkowania alternatywnych środków transportu, zachęcanie władz lokalnych do wprowadzenia oraz promowania środków transportu przyjaznych środowisku oraz pokazywania korzyści płynących z racjonalnego użytkowania samochodów osobowych (np. tego, w jaki sposób ograniczenie użytkowania samochodów osobowych może wpłynąć na poprawę zdrowia i jakości ich życia). Działania podejmowane przez organizatorów ETZT oraz EDbS mają stworzyć szansę poznania miasta bez ulicznego hałasu oraz uciążliwego ruchu samochodowego i skłonić do rozważań o konieczności wsparcia takiego rodzaju transportu, który nie narusza równowagi ekologicznej. Koordynator krajowy kampanii Ministerstwo Środowiska

5 Popraw klimat swojego miasta (informacja przygotowana przez koordynatora europejskiego) Prywatne samochody emitują dużą ilość gazów cieplarnianych które przyczyniają się do zmian klimatu. Poważnie wpływają także na jakość życia w mieście. Ważne jest zatem, aby władze publiczne oraz obywatele całej Unii Europejskiej przestawili się na środki transportu, które są bardziej zgodne z wymogami zrównoważonego rozwoju. Pomogłoby to zredukować wpływ zmian klimatu oraz ulepszyć warunki życia w naszych miastach. Komisarz ds. Środowiska Stavros Dimas Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) w swoim ostatnim sprawozdaniu z oceny stwierdził, że w ciągu kolejnych kilku dekad globalne emisje gazów cieplarnianych powstałych w wyniku działalności człowieka będą rosnąć. Emisje składające się głównie z metanu (CH4), podtlenku azotu (N 2 O) oraz dwutlenku węgla (CO 2 ) już teraz powodują wzrost temperatur, co sprawia że podnosi się poziom mórz, następują zmiany ekosystemów oraz zwiększa się występowanie chorób zakaźnych. Pojawia się także coraz więcej dowodów łączących wzrost temperatur z częstszymi oraz gwałtowniejszymi zjawiskami pogodowymi takimi jak burze, powodzie oraz susze. Nasz obecny sposób podróżowania, w dużym stopniu uzależniony od wykorzystania prywatnych samochodów napędzanych paliwem kopalnym jest nie tylko głównym źródłem emisji dwutlenku węgla, lecz wpływa także na klimat naszych miast, który cierpi z powodu drogowych zanieczyszczeń oraz hałasu,

6 wypadków śmiertelnych oraz obrażeń odniesionych w wypadkach drogowych, korków, braku przestrzeni publicznej oraz spójności społecznej. Pomimo że najnowsze osiągnięcia, których celem jest wytworzenie czystszych i bardziej energooszczędnych pojazdów, alternatywnych paliw oraz inteligentnych systemów transportu wyglądają obiecująco, one same nie są cudownym rozwiązaniem, zwłaszcza przy postępującym z roku na rok wzroście liczby ludności oraz coraz intensywniejszym korzystaniu z samochodów. Temat tegorocznej kampanii Popraw klimat swojego miasta miał na celu skojarzenie Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu z Konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, która odbędzie się w grudniu 2009 roku w Kopenhadze (COP 15). Jednocześnie miał pokazać, że obywatele oraz władze lokalne mogą przyczynić się do walki z globalnym ociepleniem poprzez promowanie radykalnego odejścia od wykorzystania samochodów osobowych na rzecz środków transportu, które są bardziej przyjazne środowisku - transport rowerowy, pieszy, publiczny, wynajmowanie samochodów lub wspólne korzystanie z samochodów ( car pooling ).

7 Działania promocyjno-informacyjne Ministerstwa Środowiska Ministerstwo Środowiska przygotowało pakiet działań, których celem było wywołanie refleksji nad nieograniczonym i bezkrytycznym korzystaniem z samochodów osobowych przy każdej okazji. W celu przejrzystej i jasnej identyfikacji opracowano spójną koncepcję graficzną kampanii: Bilboardy Od 16 września w 11 miastach, tj. Warszawa, Poznań, Kraków, Wrocław, Opole, Częstochowa, Łódź, Gdańsk, Białystok, Elbląg, Toruń, w centrach i na drogach wylotowych, można było zauważyć zielone bilbordy z hasłem Nie jeżdżę samochodem do kiosku. Naklejki na autobusach i tramwajach komunikacji miejskiej W trakcie kampanii po ulicach kilkudziesięciu miast Polski jeździły autobusy i tramwaje ozdobione kolorowymi naklejkami zachęcającymi do korzystania z komunikacji miejskiej. Akcję przeprowadzono we współpracy z Izbą Gospodarczą Komunikacji Miejskiej.

8 Zielona karta miejska Dzięki współpracy z Zarządem Transportu Miejskiego, w dniach września Warszawiacy mieli niepowtarzalną okazję wymiany swojej karty miejskiej na nową z oryginalnym wzorem promującym kampanię Ministerstwa Środowiska. Karta okazała się idealnym miejscem na przesłanie kampanii, z jednej strony zachęcając do ograniczenia korzystania z samochodów osobowych, zwłaszcza na krótkich dystansach, z drugiej umożliwiając aktywną realizacją tej idei, przez korzystanie z komunikacji miejskiej.

9 Profil sponsorowany na portalu Nasza-klasa.pl W dniach września wszyscy zwolennicy transportu przyjaznego środowisku mogli wyrazić swoje poparcie dla akcji dołączając jej profil do grona swoich znajomych w największym portalu społecznościowym w Polsce nasza-klasa.pl. Internauci dyskutowali m.in. o dostępności ścieżek rowerowych w kraju, wymieniali się pomysłami na różne sposoby podróżowania, wypowiadali się za i przeciw jeżdżeniu samochodem. W ciągu tygodnia profil obejrzało pond 350 tysięcy osób, a ponad 16 tysięcy umieściło go pośród swoich znajomych. Baner internetowy Zielony baner internetowy pojawił się na stronach partnerów oraz miast uczestniczących w kampanii. Dzięki niemu łatwo można było dotrzeć do najbardziej aktualnych informacji oraz materiałów promocyjnych kampanii.

10 Zakładki w Empiku We współpracy z Empikiem odbyła się akcja ZACZYTANI w autobusie i w tramwaju. W wybranych salonach tej sieci księgarń rozdawane były kolorowe zakładki promujące czytanie w komunikacji miejskiej. Droga do pracy komunikacją publiczną to doskonała okazja do zanurzenia się w ulubionej lekturze. ZACZYTANI... W AUTOBUSIE I W TRAMWAJU EUROPEJSKI TYDZIEŃ ZRÓWNOWAŻONEGO TRANSPORTU września Patronat honorowy Sponsor Partnerzy Patronat medialny Spoty dźwiękowe Przez cały Tydzień w Radiu Zet oraz na dworcach kolejowych można było usłyszeć spoty dźwiękowe zachęcające do korzystania z transportu bardziej przyjaznego środowisku. 16 września - Konferencja prasowa Ministra Środowiska Kampanię Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu oraz Europejski Dzień bez Samochodu rozpoczęła konferencja prasowa Ministra Środowiska, która odbyła się 16 września br. przy stacji Metra Młociny. Prof. Maciej Nowicki - Minister Środowiska powiedział, że poprzez promowanie radykalnego odejścia od wykorzystania samochodów na rzecz środków transportu, które są bardziej przyjazne środowisku możemy przyczynić się do walki z globalnym ociepleniem. W konferencji wzięli udział przedstawiciele Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Polskich Kolei Państwowych, Metra Warszawskiego, Miejskich Zakładów Autobusowych, Komendy Stołecznej Policji.

11 22 września W Warszawie, 22 września przejazdy komunikacją miejską były bezpłatne za okazaniem dowodu rejestracyjnego. W 7 punktach w mieście, za okazaniem dowodu osobistego można było wypożyczyć rower. Akcje zorganizował Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. Jedna z wypożyczalni mieściła się przed Pałacem Kultury i Nauki. Wypożyczający rower dostawali bidony, koszulki, odblaski lub zakładkę do książki. Na miejsce wypożyczalni przybyli reprezentanci Parlamentarnej Grupy Rowerowej gdzie odbył się również briefing z udziałem przedstawicieli władz miasta, Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Infrastruktury, mediów i zaproszonych gości.

12 Zielony park(ing) W centrum Warszawy, na rogu głównych ulic, jedno miejsce parkingowe zostało zamienione w park. Przechodnie mogli, wśród zieleni, odpocząć na ławeczce zrobionej z elementów recyklingowych, dowiedzieć się czegoś więcej nt. kampanii i całej idei akcji.

13 Kampania w miastach Kampania to doskonała okazja dla władz lokalnych do testowania i wprowadzania innowacyjnych rozwiązań skutkujących poprawą komunikacji publicznej, pieszej i rowerowej. To możliwość promocji miasta jako miejsca przyjaznego środowisku naturalnemu oraz poprawie życia mieszkańców i zwiększenia atrakcyjności miasta. Zaangażowanie władz miast jest kluczem do sukcesu tego przedsięwzięcia. W 2009 r. w kampanii wzięło udział 127 miast w Polsce, co było rekordową liczbą od momentu przystąpienia naszego kraju do tego przedsięwzięcia. Jak co roku w kampanię organizowaną przez urzędy miast włączyły się m.in. organizacje społeczne, miejskie przedsiębiorstwa komunikacji publicznej, Polskie Koleje Państwowe, szkoły, przedszkola, wyższe uczelnie, biblioteki, domy kultury, straż miejska, policja, straż pożarna, firmy komercyjne, nadleśnictwa, lokalne i regionalne media. Podejmowane przez miasta działania można podzielić na dwa zasadnicze rodzaje: inwestycyjne oraz promocyjno-informacyjne. W pierwszej grupie znalazły się: Nowe ułatwienia dla rowerzystów - ścieżki rowerowe, miejsca do parkowa- nia, oznakowania tras rowerowych, systemy wypożyczania rowerów. Działania zachęcające do ruchu pieszego oraz poprawa infrastruktury w celu za- pewnienia bezpiecznej drogi do szkoły (budowa chodników, przejść dla pieszych). Poprawa sieci transportu publicznego przez przedłużenie tras lub budowę nowych linii komunikacyjnych, wydzielenie osobnych pasów ruchu dla autobusów, budowa nowych przystanków i węzłów przesiadkowych, modernizacja taboru m.in. przez wprowadzanie efektywnych energetycznie, czystszych ekologicznie pojazdów. Wyciszenie ruchu ulicznego i wdrożenie systemów regulacji ruchu: wprowadze-

14 nie ostrzejszych ograniczeń prędkości pojazdów, nowych aranżacji objazdów i parkingów, przeprojektowanie ulic, przemieszczenie przestrzeni drogowej. Działania mające na celu zwiększenie dostępności komunikacyjnej przez: budowę nowych chodników, zwiększenie liczby niskopodłogowego taboru miejskiego, usunięcie barier architektonicznych, budowę podjazdów dla wózków inwalidzkich. Promowanie racjonalnego wykorzystania transportu indywidualnego, takie- go jak wspólne korzystanie z samochodów. Wyłączenie z ruchu samochodowego wybranych ulic miasta (czasowo lub stale). Wśród działań promocyjno- informacyjnych największą popularnością cieszyły się: Przejazdy rowerowe. Festyny, konkursy i zabawy sportowe. Znakowanie rowerów. Zniżki na przejazdy komunikacją publiczną.

15 Kolportaż ulotek i plakatów, Egzaminy na kartę rowerową. zakładek do książek. Zasady bezpieczeństwa na drodze i zasady udzielanie pierwszej pomocy. Pogadanki w przedszkolach i szkołach. Tworzenie lokalnych stron internetowych. Promocja w środkach masowego przekazu: programy w telewizji, audycje radiowe, artykuły w prasie, konferencje prasowe.

16 Przykłady najciekawszych działań w miastach Mistrz kierownicy - Częstochowa Częstochowska Szkoła Podstawowa razem z Komendą Miejską Policji zorganizowała konkurs dla młodych rowerzystów. Uczniowie mogli sprawdzić swoje umiejętności na torze przeszkód i wiedzę na temat zasad bezpiecznego poruszania się na drodze. Zdobyte doświadczenie wykorzystali w testach sprawdzających na kartę rowerową. Kontrapas rowerowy - Gdańsk Gdańsk otworzył pierwszy w mieście specjalny pas ruchu, którym rowerzyści mogą poruszać się pod prąd. Kantrapasy należą do jednych z bezpieczniejszych sposobów prowadzenia ruchu rowerowego, zwłaszcza wtedy, gdy jedyną możliwością jest jazda wielopasmowymi drogami i wykonywanie niebezpiecznych lewoskrętów. Rowerzyści, co jest dość istotne, mogą poruszać się nimi tylko w jedną stronę. Kontrapas umożliwił połączenie wschodnich dzielnic Gdańska ze Śródmieściem. Stał się przedłużeniem istniejącej już drogi rowerowej biegnącej z dzielnicy Stogi oraz ułatwił tranzyt dla ruchu rowerowego z dzielnicy Rudniki.

17 Zielony autobus - Katowice Na ulice Katowic wyjechały dwa autobusy pełne sadzonek drzew. W siedmiu śląskich miastach pasażerowie, w zamian za okazanie biletu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, mogli otrzymać sosny, świerki, dęby, modrzewie, olchy i buki. W obu autobusach, które przejechały przez aglomerację od Dąbrowy Górniczej po Gliwice, rozdano półtora tysiąca drzewek. Miasteczko komunikacyjne - Katowice Zamknięta dla ruchu samochodowego ulica w Katowicach zamieniona została w miasteczko komunikacyjne z tematycznymi przystankami. Na jednym z nich pn. Widziane z okna autobusów dzieci mogły sprawdzić swoją wiedzę nt. najbliższej okolicy i regionu. Na innym, policjanci z Komendy Miejskiej w Katowicach opowiadali o tym, jak bezpiecznie podróżować autobusami i tramwajami oraz poruszać się piechotą, nawiązując w ten sposób do Roku pieszego. Na przystanku Ekobus dzieci mogły zmierzyć poziom emisji wydzielanych przez miejski autobus i samochód osobowy spalin oraz zapoznać się z pracą instruktorów Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego w Katowicach. Harcerze uczyli udzielania pierwszej pomocy. Duże emocje wywołało bicie rekordu na najdłuższy tramwaj zbudowany z klocków LEGO. Tele-Bus - Kraków Mieszkańcy Krakowa nie chcąc czekać na przystankach na autobus zamawiają go przez telefon. To pierwsze w Polsce takie udogodnienie dla pasażerów podróżujących komunikacją miejską. Dzięki usłudze tele-bus mogą oni łatwo i szybko dojechać do pracy, czy szkoły. Wystarczy zadzwonić do dyspozytora i podać miejsce oraz godzinę, o której tele-bus ma podjechać. Taki sposób

18 podróżowania skraca czas podróży. Korzystając z tele-busa pasażerowie mogą dojechać do miejsc, w których przesiądą się na pojazdy regularnych linii, w celu kontynuowania podróży. Miejska Wypożyczalnia Rowerów - Kraków BikeOne to bezobsługowa wypożyczalnia rowerów w Krakowie. Jest ona w pełni automatyczna. Każdy może wypożyczyć rower z dowolnej stacji w mieście, przemieszczać się na rowerze pomiędzy stacjami i zwrócić rower po ukończonej podróży w zupełnie innej stacji na terenie miasta. Wypożyczenie i zwrot roweru odbywa się w pełni automatycznie, przy pomocy numerów ID i PIN lub przy pomocy karty zbliżeniowej. Wypożyczalnia BikeOne premiuje krótkie przejazdy pomiędzy stacjami do 20 minut, za które nie są pobierane opłaty. Zaprzęgi konne Nowy Tomyśl Na ulice Nowego Tomyśla wyjechało ponad 20 zaprzęgów konnych. Wśród nich można było spotkać bryczki wiozące przedstawicieli policji, straży miejskiej, ratownictwa medycznego. Odbył się pokaz funkcjonowania muzealnego

19 sprzętu przeciwpożarowego. Alternatywą dla autobusu była drynda, czyli dorożka okresu powojennego, popularny środek komunikacji miejskiej przewożący mieszkańców miasta na dworzec kolejowy. Kolorowy korowód - Skarżysko-Kamienna Cykliści, wrotkarze, deskorolkowcy, osoby uprawiające nordic walking oraz skarżyska młodzież, a także dorośli przeszli ulicami miasta w kolorowym korowodzie. W trakcie przemarszu najmłodsi skandowali Stop Samochodom!!.

20 Urzędnicy oraz Prezydenci na znak swojego poparcia dla akcji pozostawili w tym dniu swoje samochody w domach. Zaczytani w autobusie i tramwaju - Sieradz Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji Sp. z o.o. w Sieradzu wraz z Powiatową Biblioteką Publiczną promowali publiczne środki transportu pod hasłem Zaczytani w autobusie i tramwaju Przez cały tydzień w wybranych miejskich liniach autobusowych zostały udostępnione dla pasażerów książki i czasopisma, tak aby każdy chętny mógł wypożyczyć wybraną pozycję i poczytać podczas podróży. BYPAD - Tczew W Tczewie, jako pierwszym polskim mieście ruszyło kompleksowe badanie polityki rowerowej. BYPAD (Bicycle Policy Audit) jest narzędziem, które wprowadza koncepcję kompleksowego zarządzania jakością (Total Quality Management) do polityki rowerowej prowadzonej przez władze samorządowe we współpracy z lokalnymi politykami i rowerzystami. Ocena BYPAD jest punktem wyjściowym dla inicjatyw oraz grup działań niezbędnych do poprawy polityki rowerowej na terenie miasta, powiatu czy gminy.

21 Buspasy Warszawa W Warszawie przybyło siedem kilometrów nowych buspasów. Dzięki nim przejazd autobusem z Ochoty na Pragę jest krótszy nawet o 15 min. Buspasy mają przekonać warszawiaków do zamiany samochodu na komunikację miejską. Na trasie, na której zostały utworzone buspasy pojawiły się dwie nowe linie autobusowe. Zwiększona została również częstotliwość kursujących już autobusów. Takie rozwiązanie to ułatwienie dla mieszkańców stołecznych osiedli pozbawionych komunikacji szynowej, którzy do tej pory byli skazani na stanie w korkach.

22 Bądzień Barlinek

23 Bartoszyce Brusy

24 Bydgoszcz 20 września POPRAW KLIMAT BYDGOSZCZY biorąc udział w RAJDZIE ROWEROWYM START GODZ Stary Rynek META Myślęcinek!!! Trasa Rajdu START START: Rejestracja uczestników rajdu o godz Ważna informacja: osoby niepełnoletnie muszą posiadać zgodę rodziców lub być pod opieką rodziców lub prawnego opiekuna. META: Piknik rodzinny na terenie Myślęcinka. Mnóstwo atrakcji. Dla każdego uczestnika rajdu przygotowaliśmy upominki i poczęstunek. Ponadto, nagrody dla najmłodszego uczestnika rajdu i najstarszego rowerzysty oraz loteria fantowa dla każdego. Nagroda specjalna (barierki rowerowe) przypadnie również najliczniej reprezentowanej SZKOLE!!! Nagrodą główną w konkursie wiedzy o EDbS jest rower!!! Organizatorem rajdu jest Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, a osobą koordynującą rajd jest Norbert Łysiak tel Weź udział w konkursie radiowym. Słuchaj radia PiK. Do wygrania rower tandem. Dołącz do nas Bez Ciebie nie zaczynamy Siedlce

25 Elbląg Gniewkowo

26 Kępno Koszalin

27 Kraków Lubań

28 Lubin Nowy Dwór Gdański

29 Nowy Tomyśl Opatów

30 Opole Poznań

31 Pyrzyce Racibórz

32 Radom Radzionków

33 Sulęcin Szczytno

34 Tczew Wąbrzeźno

35 Wolsztyn Złotów

36 PODSUMOWANIE W dniach września br. ponad 2000 europejskich miast w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu oraz Europejskiego Dnia bez Samochodu zorganizowało imprezy poświęcone promocji zrównoważonego transportu. W Polsce do kampanii przystąpiło 127 miast. Kampania była doskonałą okazją do zorganizowania spotkań lokalnych podmiotów w celu omówienia różnych aspektów mobilności, jakości powietrza w miastach, szukania innowacyjnych rozwiązań skutkujących ograniczeniem korzystania z samochodów, a w związku z tym ograniczenia emisji CO 2, jak również testowania nowych technologii. Kampania cieszyła się dużą popularnością wśród mieszkańców miast. Władze lokalne poprzez szereg działań prowadzonych w trakcie trwania Tygodnia zachęcały do korzystania z transportu komunikacją miejską jako alternatywy dla indywidualnego transportu samochodowego. W tym miejscu korzystając z okazji składamy serdeczne podziękowania wszystkim koordynatorom lokalnym, osobom, instytucjom, firmom, organizacjom, mediom zaangażowanym w Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu oraz Europejski Dzień bez Samochodu. Państwa zaangażowanie oraz działania w ramach akcji przyczyniają się do polepszenia środowiska naturalnego, w którym żyjemy, a zarazem stanu naszego zdrowia. Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie i życzymy sukcesów w realizacji kolejnych edycji kampanii Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu oraz Europejski Dzień bez Samochodu. Krajowy koordynator kampanii Ministerstwo Środowiska

37 Lista miast uczestniczących w kampanii BARLINEK Sieniawski Mariusz. Szkoła Podstawowa Nr 1 w Barlinku ul. Jeziorna 12 tel @wp.eu BARTOSZYCE Marta Olszańska Urząd Miasta ul. Bohaterów Monte Cassino Bartoszyce tel ngo@bartoszyce.pl BŁONIE Agnieszka Osówniak Urząd Miasta i Gminy ul. Nowakowskiego Błonie tel w. 160 agnieszka.osowniak@umig. blonie.pl BIAŁA PODLASKA Łukasz Bąkowski Zakład Komunikacji Miejskiej tel BIAŁYSTOK Jarosław Wyszkowski Urząd Miejski ul. Słonimska Białystok tel BIELAWA Wioletta Wróbel-Bahyrycz Urząd Miejski w Bielawie Pl. Wolności Bielawa tel wiola@um.bielawa.pl BOBOLICE Ireneusz Bielecki Urząd Miejski w Bobolicach ul. Ratuszowa Bobolice tel i.bielecki@bobolice.pl BRUSY Adam Mochol Urząd Miejski ul. Na Zaborach Brusy tel a.mochol@brysy.pl BRZEG Paweł Chojnacki Urząd Miasta Brzeg ul.robotnicza Brzeg tel pawel.chojnacki@brzeg.pl BRZESKO Henryk Piela Anna Mleczko Urząd Miejski w Brzesku ul. Głowackiego Brzesko tel. (014) wew. 123 itk2brzesko@wp.pl BYDGOSZCZ Aneta Grzędzicka Urząd Miasta ul. Jezuicka 4a Bydgoszcz tel a.grzedzicka@um.bydgoszcz.pl CHLUDOWO Andrzej Stawski Zakład Komunikacji Publicznej CHOJNÓW Jadwiga Malik insp. d/s ochrony środowiska i reagowania kryzysowego Urząd Miejski w Chojnowie pl. Zamkowy 1 tel j.malik@chojnow.sisco.pl CHOJNICE Sylwester Mietelski Miejski Zakład Komunikacji ul. Angowicka Chojnice tel CIECHANOW Wojciech Dziliński Zakład Komunikacji Miejskiej ul. Gostkowska Ciechanow tel CZARNKÓW Paweł Zajda Miejskie Centrum Kultury ul. Kościuszki Czarnków tel mck@czarnkow.pl CZĘSTOCHOWA Robert Kępa Pełnomocnik Prezydenta Miasta Częstochowy ds. Organizacji Pozarządowych ul. Śląska 11/ Częstochowa tel rkepa@czestochowa.um.gov.pl DĘBICA Henryk Juraszek Miejska Komunikacja Samochodowa ul. Sandomierska Dębica tel DZIERŻONIÓW Zakład Komunikacji Miejskiej w Dzierżoniowie

38 ELBLĄG Bożena Jolanta Warzecha Urząd Miejski ul. Łączności Elbląg tel fax: ros@umelblag.pl GDAŃSK Remigiusz Kitliński Główny specjalista ds. komunikacji rowerowej - Oficer rowerowy Wydział Gospodarki Komunalnej Urząd Miejski w Gdańsku ul. Nowe Ogrody 8/ Gdańsk tel r.kitlinski@gdansk.gda.pl GDYNIA Alicja Pawlowska Urząd Miasta Aleja Marszalka Piłsudskiego 52/ Gdynia tel GLIWICE Anna Droksa Urząd Miejski w Gliwicach ul. Zwycięstwa Gliwice tel kp@um.gliwice.pl GNIEWKOWO Joanna Kowalska Kierownik Referatu Rozwoju i Promocji Gminy w Urzędzie Miejskim w Gniewkowie ul. 17 stycznia Gniewkowo tel. 052/ kowalska@gniewkowo.com.pl GNIEZNO Magdalena Jurgońska Urząd Miejski ul. Lecha Gniezno tel ochronasrodowiska@gniezno.eu GORZÓW WIELKOPOLSKI Zakład Komunikacji Miejskiej w Gorzowie Wlkp. GRUDZIĄDZ Zakład Komunikacji Miejskiej w Grudziądzu IŁAWA Wojciech Jankowski Urząd Miasta ul. Niepodległości 11b Iława tel INOWROCŁAW Stanisław Milecki Urząd Miasta Al. Sienkiewicza Inowroclaw tel srodowisko@inowroclaw.pl JAROCIN Zakład Komunikacji Miejskiej w Jarocinie JAWORZNO Magdalena Kempny Miejski Zarząd Dróg i Mostów ul. Krakowska Jaworzno tel KALISZ Piotr Bewziuk Kaliskie Linie Autobusowe ul. Majkowska Kalisz tel w.27 KAMIENNA GÓRA Tomasz Kołodziej Urząd Miasta Plac Grunwaldzki Kamienna Góra tel KATOWICE Alodia Ostrych Komunikacyjny Związek Komunalny GOP ul. Barbary 21a Katowice tel aostrych@kzkgop.com.pl KĘPNO Anna Krowiorz Urząd Miasta i Gminy ul. Ratuszowa Kępno tel anna.krowiorz@um.kepno.pl KĘTRZYN Aneta Janczuk Urząd Miasta ul. Wojska Polskiego Kętrzyn tel KĘTY Jacek Stwora Miedzygminny Zakład Komunikacyjny ul. Blonie Kęty tel KIELCE Jadwiga Skrobacka Urząd Miasta w Kielcach Wydział Ochrony Środowiska ul. Strycharska Kielce tel jadwiga.skrobacka@um.kielce.pl KOŁOBRZEG Tadeusz Kazimierski Komunikacja Miejska w Kołobrzegu ul. Solna Kołobrzeg tel KOLNO Agnieszka Rakowska Urząd Miasta Kolno ul. Wojska Polskiego Kolno tel srodowisko@kolno.home.pl

39 KOMORNIKI Andrzej Jezierski Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. ul. Zakładowa Komorniki tel KONIN Małgorzata Malińska Urząd Miejski w Koninie Plac Wolności Konin tel mmalinska@konet.pl KOSZALIN Kinga Kobalczyk Urząd Miejski ul. Rynek Staromiejski Koszalin tel kinga.kobalczyk@um.man. koszalin.pl KRAKÓW Jolanta Zając Urząd Miasta Krakowa Wydział Kształtowania Środowiska Kraków, os. Zgody 2 tel: fax: jolanta.zajac@um.krakow.pl KRZYŻ WLKP. Wioleta Zawileńska Urząd Miejski w Krzyżu Wlkp. ul. Wojska Polskiego 14 tel planowanie@krzyz.pl LĘBORK Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemia Lęborska i Centrum Edukacji Ekologicznej w Lęborku ul. kard. St. Wyszyńskiego Lębork tel/fax. 059/ lotzl@wp.pl LEGNICA Paweł Jacewicz Urząd Miasta Pl. Słowiański Legnica tel LESZNO Jacek Domagała Miejski Zakład Komunikacji ul. Leśna Leszno tel LUBAŃ Agnieszka Wierzbicka Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej O/Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej Rynek-Ratusz Lubań tel/fax: eko@luban.com.pl LUBIN Ryszard Dąbrowski Urząd Miejski w Lubinie ul. Kilińskiego Lubin tel rdabrowski@um.lubin.pl LUBLIN Hanna Mozel Urząd Miasta Lublin Wydział Ochrony Środowiska ul. Leszczyńskiego Lublin tel hmozel@lublin.eu LUBOŃ Bernat Address PT. Translub Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 13/ Luboń tel ŁASK Jerzy Skonieczny Zakład Komunikacji Miejskiej ul. Lutomierska Łask tel ŁOMŻA Bogusław Szczech Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji ul. Spokojna Łomża tel ŁÓDŹ Lech Kwiecień Dyrektor Zarządu Dróg i Transportu w Łodzi ul. Piotrkowska Łódź tel rzecznik.zdit@uml.lodz.pl ŁUKÓW Katarzyna Próchniewicz Urząd Miasta Position ul. Pilsudskiego Łuków tel w. 144 fax: kprochniewicz@um.lukow.pl MALBORK Bożena Gorczyca Urząd Miasta Malborka Pl. Słowiański Malbork tel wew. 123 centrum@um.malbork.pl MIELEC Zakład Komunikacji Miejskiej w Mielcu MIROSŁAWIEC Anna Cieplińska Urząd Gminy i Miasta ul. Wolności Mirosławiec tel MRĄGOWO Lech Gołębicki Centrum Kultury i Turystyki ul. Warszawska Mrągowo tel MUROWANA GOŚLINA Arkadiusz Bednarek Urząd Miasta i Gminy Kierownik Biura Komunikacji Społecznej

40 ul. Poznańska Murowana Goślina tel.: , MYSŁOWICE Małgorzata Jędrzejczyk Urząd Miasta Mysłowice ul. Powstańców Mysłowice tel m.jedrzejczyk@um.myslowice.pl NAŁĘCZÓW Karol Kucaba Urząd Miejski Al. Lipowa Nałęczów tel NIEMODLIN Alicja Sewiłło Inspektor Urząd Miejski w Niemodlinie ul. Bohaterów Powstań Śląskich 37, Niemodlin tel w. 222 alicja.s@niemodlin.pl NOWE MIASTO LUBAWSKIE Damian Artuszewski Gmina Miejska ul. Rynek Nowe Miasto Lubawskie tel NOWY DWÓR GDAŃSKI Łukasz Ptasznik Urząd Miasta ul. Wejhera Nowy Dwór Gdański tel w. 36 promocja@miastonowydwor.pl NOWY TOMYŚL Ewelina Szofer-Pajchrowska Naczelnik Wydziału Rozwoju i Promocji Urzędu Miejskiego ul. Poznańska Nowy Tomyśl tel e.pajchrowska@nowytomysl.pl NYSA Aleksander Patoła Miejski Zakład Komunikacji ul. Piłsudskiego Nysa tel OBORNIKI Krzysztof Sroka Urząd Miejski ul. Piłsudskiego Oborniki tel promocja@um.oborniki.pl OLKUSZ Zakład Komunikacji Miejskiej w Olkuszu OLSZTYN Zakład Komunikacji Miejskiej w Olsztynie OPATÓW Jarosław Czub Urząd Miasta i Gminy Plac Obrońców Pokoju Opatów tel czub@opatow.um.gov.pl OPOLE Małgorzata Rabiega Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Opola Opole Plac Wolności 7 8 tel , malgorzata.rabiega@um.opole.pl OSTRÓW MAZWOWIECKI Krzysztof Radomski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. ul. Prusa Ostrów Mazowiecki tel OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI Sergiusz Olejniczak Urząd Miasta ul. Głogowskiego 3/ Ostrowiec Świętokrzyski tel serrz@op.pl PŁOCK Piotr Kamiński Komunikacja Miejska Sp. z o.o. ul. Przemysłowa Płock tel PIŁA Lidia Plewa Urząd Miasta Piły Pl. Staszica Piła tel inter@um.pila.pl POZNAŃ Joanna Francuz Jankowska Urząd Miasta Poznania, Biuro Kształtowania Relacji Społecznych Plac Kolegiacki 17, Poznań tel , joanna_francuz@um.poznan.pl PRUSZKÓW Witold Konieczny Urząd Miejski w Pruszkowie Pruszków ul. Kraszewskiego 14/16 tel.: promocja@miasto.pruszkow.pl PUŁAWY Katarzyna Kozicka Urząd Miasta Puławy, Wydział Ochrony Środowiska ul. Lubelska Puławy tel katarzyna.kozicka@um.pulawy.pl PYRZYCE Grzegorz Jastrzębski Urząd Miejski Plac Ratuszowy Pyrzyce tel promocja@pyrzyce.um.gov.pl;

41 RACIBÓRZ Wiesława Wójtowicz-Bunczek Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa ul. Stefana Batorego Racibórz tel wojtowicz.wieslawa@um.raciborz.pl RADOM Bernadeta Siek Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urząd Miejski w Radomiu ul. Jana Kilińskiego 30 tel fax: srodowisko@umradom.pl RADZIONKÓW Urząd Miasta Radzionków Jarosław Wroński ul. Męczenników Oświęcimia Radzionków tel promocja@radzionkow.pl RYBNIK Kazimierz Berger ul. Budowlanych Rybnik tel RZESZÓW Tadeusz Szylar Urząd Miasta Rzeszowa Rynek Rzeszów tel tszylar@erzeszow.pl SANDOMIERZ Janusz Chabel Urząd Miejski w Sandomierzu Ul. Zielna Sandomierz tel mosir@um.sandomierz.pl SANOK Andrzej Krzysik Sanockie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej ul. Jana Pawła II Sanok tel SŁUPSK Urząd Miejski Bogdan Czapski Plac Zwycięstwa Słupsk tel SIANÓW Maciej Domeracki Urząd Gminy i Miasta w Sianowie ul. Armii Polskiej Sianów tel.: gpee@sianow.pl SIEDLCE Barbara Myrcha Miasto Siedlce Skwer Niepodległości Siedlce tel barbara.myrcha@um.siedlce.pl SIERADZ Barbara Rogozińska Urząd Miasta Sieradza ul. Portowa Sieradz tel cee@mosirsieradz.pl SKARŻYSKO-KAMIENNA Jan Janiec Urząd Miasta w Skarżysku-Kamiennej ul. Sikorskiego Skarżysko-Kamienna tel j.janiec@um.skarzysko.pl SOSNOWIEC Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej ul. Lenartowicza Sosnowiec tel w. 206 STARGARD SZCZECIŃSKI Jan Gumula Miejski Zakład Komunikacji ul. Składowa Stargard Szczeciński tel STAROGARD GDAŃSKI Maria Malinowska Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Olimpijczyków Starogardzkich Starogard Gdański tel SULĘCIN Edyta Suszek Kluszczyk Kierownik Referatu Promocji Urzędu Miejskiego w Sulęcinie ul. Lipowa Sulęcin tel wew. 167 rzecznik@sulecin.pl SZCZECIN Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego ul. Klonowica Szczecin tel SZCZECINEK Romuald Szkiłądź Komunikacja Miejska Sp. z o.o. ul. Cieślaka Szczecinek tel SZCZYTNO Lucjan Wołos Urząd Miejski ul. Sienkiewicza Szczytno tel sekretarz@um.szczytno.pl SZUBIN Iwona Kubiak Urząd Miejski ul. Kcyńska Szubin tel gim@ugim.szubin.pl

42 ŚCINAWA Anna Haryk Podinspektor ds. ochrony środowiska Urząd Miasta i Gminy Ścinawa tel anna.haryk@scinawa.com.pl ŚWIDNICA Jacek Opiekunko Urząd Miejski w Świdnicy ul. Armii Krajowej Świdnica tel j.piekunko@um.swidnica.pl ŚWIEBODZICE Ilona Szczygielska Wydział Promocji, Informacji i Współpracy Zagranicznej Urząd Miejski w Świebodzicach ul. Rynek Świebodzice tel ilona.szczygielska@swiebodzice.pl TARNÓW Anna Kolendo Urząd Miasta Ul. Goldhammera Tarnów TARNOBRZEG Dariusz Dziedkiewicz Przedsiębiorstwo Miejskiej Komunikacji Samochodowej ul. Ziwerzyniecka Tarnobrzeg TARNOWO PODGÓRNE Waldemar Wereszczyński Komunikacja gminy Tarnowo Podgórne TPBUS Sp. z o.o ul. Rokietnicka Tarnowo Podgórne TCZEW Anna Peichert Pracownia Edukacji Ekologicznej przy UM w Tczewie ul. 30 Stycznia Tczew tel pee@um.tczew.pl TOMASZÓW MAZOWIECKI Andrzej Przybysz Miejski Zakład Komunikacyjny ul. Warszawska 109/ Tomaszów Mazowiecki TORUŃ Maria Zawal Miejski Zakład Komunikacji ul. Sienkiewicza 24/ Toruń TRZCIŃSKO ZDRÓJ Miejski Eliza Pawłowicz Urząd Miejski ul. Rynek Trzcińsko-Zdrój tel TUREK Ewa Muszyńska Urząd Miejski w Turku ul. Kaliska Turek poczta@miastoturek.pl TYCHY Andrzej Kowol Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej ul. Towarowa WAŁBRZYCH Jarosław Stachowiak Zarząd Dróg i Komunikacji w Wałbrzychu ul. Armii Krajowej Wałbrzych tel jstachowiak@zdik.walbrzych.pl WAŁCZ Maciej Szymczak Zakład Komunikacji Miejskiej sp. z o.o. ul. Budowlanych Wałcz WARSZAWA Michał Babicz Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Plac Starynkiewicza 7/ Warszawa tel mbabicz@warszawa.um.gov.pl WĄBRZEŹNO Eliza Wojnowska-Tywanek Urząd Miejski w Wąbrzeźnie ul. Wolności Wąbrzeźno tel srodowisko@wabrzezno.com WĄGROWIEC Marek Wierzbiński Urząd Miejski w Wągrowcu Centrum Edukacji Ekologicznej ul. Kościuszki 15A Wągrowiec tel m.wierzbinski@wagrowiec.eu WŁOCŁAWEK Marek Krygier Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp.z o.o. ul. Rysia Włocławek tel WOLSZTYN Katzrzyna Jęczmionka Urząd Miejski w Wolsztynie ul. Roberta Kocha 12a Wolsztyn tel gci@wolsztyn.pl WROCŁAW Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne ul. B. Prusa Wrocław tel

43 ZAMOŚĆ Zbigniew Białowolski Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. ul. Lipowa Zamość tel ZŁOTÓW Anna Poznańska Urząd Miejski Al. Piasta Złotów tel w.31 ZIELONA GÓRA Marek Paska Urząd Miasta ul. Podgórna Zielona Góra tel ŻAGAŃ Mirosław Paszkiewicz Miejski Zakład Komunikacyjny ul. Młynarska 6 skr. pocz Żagań tel ŻARY Elżbieta Łobacz-Bącal Urząd Miejski Ul.Rynek Żary tel ŻYWIEC Leszek Kamiński Miejski Zakład Komunikacyjny Al. Wolności Żywiec tel

44 Patronat honorowy Sponsor Partnerzy Patronat medialny