Opinia. Związku Pracodawców Forum Energetyki Odnawianej do uwag Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej

Transkrypt

1 Warszawa, 29 stycznia 2013 r. Opinia Związku Pracodawców Forum Energetyki Odnawianej do uwag Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej w sprawie przyłączania mikroinstalacji OZE do sieci W ramach prac Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej ds. tzw. małego trójpaku energetycznego (druk sejmowy 946), Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energi Elektrycznej (PTPiREE), zrzeszające m.in. operatorów sieci dystrybucyjnych (OSD) sformułowało swoje zastrzeżenia wobec planów Ministerstwa Gospodarki zaproponowanych wcześniej w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii i wykorzystanych w poselskim projekcie nowelizacji Prawa energetycznego, dotyczących rozwoju mikroinstalacji OZE, a w szczególności instalacji fotowoltaicznych. PTPiREE stawia m.in. tezę, że przyłączenie mikroinstalacji OZ,E bez każdorazowej, indywidulanej analizy i zgody OSD jest groźne dla sieci i ludzi, i proponuje zachować stan obecny, w którym nie ma miejsca rozwoju mikroinstalacji. Podjęcie samego tematu przez PTPiRE jest ważne, ale wymaga szerszej dyskusji i szerszej perspektywy. Dyskusja ta powinna odbyć się jednak przy okazji ustalania rozwiązań szczegółowych, np. rozporządzeń wykonawczych i instrukcji o charakterze technicznym. Z uwagi krytyczny moment kształtowania się właśnie rozwiązań prawnych o charakterze systemowym, gdy decyduje się o kierunkach rozwoju regulacji dla energetyki prosumenckiej, Związek Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej (ZP FEO) czuje się w obowiązku zaprezentowania swojej opinii w stosunku do niektórych uwag zgłoszonych przez PTPiREE, które uznaje za niedostatecznie uzasadnione i które pozostawione bez komentarza mogą niepotrzebnie zawężać pole dyskusji, a nawet z uwagi na charakter problemu - wprowadzać w błąd. Poniżej przytoczono kolejno cytaty z uwagami z oryginalnego dokumentu PTPiREE wraz z komentarzem i opinią ZP FEO. str. 1

2 Uwaga PTPIREE: Teza o niekontrolowanym, nawet lawinowym przyroście mocy mikroinstalacji, które zdaniem PTPiRE mogą zagrozić bezpieczeństwu systemu nie ma uzasadnienia w świetlę obowiązujących dokumentów i projektu ustawy o OZE. Krajowy plan działania w zakresie energii z odnawialnych źródeł energii (KPD) przyjęty przez rząd w 2010 roku przewiduje moc systemów PV na 2020 r. na poziomie jedynie 3 MW, a tylko w wariancie maksymalnym (tzw. scenariusz C będący załącznikiem nr 1 do KPD ) moc systemów PV sięga 1800 MW. W Ocenie skutków regulacji (OSR) do projektu ustawy o OZE, który uzasadnia też wielkość wsparcia dla mikrositalacji i małych instalacji OZE, łączna moc systemów PV będących mikroinstalacjami wynosi 235,8 MW w 2020 r., a moc wszystkich nowych źródeł prosumenckich (mikro- i małych instalacji) ma wzrosnąć do 909 MW. Projekt ustawy o OZE daje możliwość Ministrowi Gospodarki (MG) zmiany wysokości taryf co roku, a efektem uzgodnień na komitecie stałym Rady Ministrów jest propozycja MG aby w zależności od dynamiki taryfy zmieniać kwartalnie lub nawet miesięcznie (jak w Niemczech). Nie ma powodu aby a priori wątpić w kompetencje organów państwa w tym zakresie. Zakończenie prac na nowelizacji Prawa energetycznego w ramach małego trójpaku bez uchwalanie ustawy o OZE, nie wpłynęłoby na rozwój energetyki prosumenckiej, w związku z tym obawy zgłoszone PTPiREE akurat przy okazji obecnej nowelizacji prawa nie odnoszą się w tym względzie do realnych zagrożeń. str. 2

3 Przy zapisanych w projekcie ustawy o OZE ograniczeniach, uprawniających do budowy instalacji OZE na podstawie zgłoszenia (Art. 38), jeśli moc instalacji nie przekracza mocy określonej w dotychczasowych warunkach przyłączenia, przeciążenie nie grozi także istniejącej sieci. Konieczne jest oczywiście zapewnienie bezpieczeństwa sieci i osób podczas zwarć i doziemień. Jednak w przypadku mikroinstalacji przyłączanych do sieci niskiego napięcia jest to zapewnione przez dotrzymanie reżimu stosunku mocy OZE do mocy zwarciowej i odpowiednie wyposażenie samego źródła w urządzenia kontrolne zapobiegające pracy wyspowej. Standardy wyposażenia mikroinstalacji OZE są opracowane od lat stosowane w krajach w których dopuszczono rozwój źródeł rozproszonych. Operatorzy sieci w UE radzą sobie doskonale z tym problemem także w krajach w których moce zainstalowane w samych systemach PV są rzędu kilkudziesięciu gigawatów, w tym w większości w ramach generacji rozproszonej. Należy wspomnieć, że w obecnych ramach prawnych w UE operatorzy sieci mają ustawowy obowiązek działania na rzecz rozwiązywania problemów związanych z rozwojem sieci w tym także na rzecz ułatwiania rozwoju OZE, a nie utrudniania. Z punktu widzenia operatorów sieci nie ma żadnego uzasadnienia dla rozgraniczania wymagań dla przyłączania i reżimów pracy instalacji w budynkach i poza nimi decydująca jest moc oraz stabilność (raczej: niestabilność) i czasowy rozkład produkcji energii a nie sposób zabudowy. Jak najbardziej należy uwzględnić uwarunkowania techniczne, a w tym przepustowość istniejącej sieci i moc zwarciową w miejscu przyłączenia źródła, ale w tym zakresie już do tej pory niektórzy OSD wprowadzili pewne uregulowania a ponadto istnieją europejskie standardy techniczne wymagające jedynie zaimplementowania (np. DIN V VDE V : 2006 Automatic disconnection device between a grid-parallel generator and the public low-voltage network i inne 1 ). Dotychczas także niektórzy krajowi operatorzy wprowadzili część wymagań technicznych poprawiających bezpieczeństwo sieci do swoich Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (np. IRiESD EnergiaPro, wprowadzona , projekt IRiESD Tauron-Dystrybucja, 2012r). Zdecydowanie nie do przyjęcia jest postulat aby w Polsce to operatorzy byli uprawnieni do sterowania rozwojem mikroinstalacji wg >>obiektywnych<< (jakich w konkretnym przypadku?) kryteriów. Dyrektywa 2009/28/WE i ustawodawca wspierają rozwój mikroinstalacji aby to państwo w imieniu obywateli (i prosumentów) a nie OSD sterowali rozwojem rynku mocy, a w szczególności tych zielonych. Jeżeli już próbować włączyć OSD w partnerskie poszukiwanie rozwiązań rzeczywistych problemów (nie wyimaginowanych) bezpieczeństwa technicznego sieci, to poprzez wprowadzenie uprawnienia OSD do oprotestowania zgłoszenia np. w terminie 30 dni (tak jest z pracami budowlanymi realizowanymi na zgłoszenie protestować może właściwa jednostka samorządu terytorialnego) z obligatoryjnym przesłaniem protestu z uzasadnieniem do URE. W takim wariancie dużo trudniej będzie dyskryminować i zwodzić niezależnego producenta energii. Ponadto, jeśli już PTPiRE szermuje pojęciem bezpieczeństwa sieci, w sytuacji gdy to najpierw środowisko OSD powinno się zaangażować w sformułowanie technicznych wskaźników tegoż bezpieczeństwa i określenie liczb, których przekroczenie będzie wskazywać stan zagrożenia. Jest C92F%2F%24file%2FBDEW_RL_EA-am-MS- Netz_engl.pdf&ei=QhoBUfHuK6Og4gTH2ICoDA&usg=AFQjCNGcqWk1gy8F1BlKOPGoUNNuZreFuA&bvm=bv ,d.bGE str. 3

4 to technicznie możliwe (patrz: dokumenty przytoczone powyżej ), a wykluczy lokalne, autorytarne kształtowanie tych pojęć przez OSD. W powyższej uwadze PTPiREE pojawiła się nazbyt swobodnie postawiona teza o olbrzymich kosztach przyłączenia, bez podania konkretów. Mikroinstalacje dla Kowalskiego, zarówno ze względu na wartość inwestycji jak i możliwości zabudowy, będą nie większe niż kilkanaście kw. Dla takich instalacji koszty przyłączenia nie są wielkie przykładowe koszty w tabeli poniżej, wyjętej z Taryfy Opłat Tauron IV i V grupa oznacza podmioty przyłączone na niskim napięciu, czyli ok. 90% wszystkich mikroinstalacji. Za przyłączenie podmiotów zakwalifikowanych do IV i V grupy przyłączeniowej (o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv) pobiera się opłatę, która stanowi iloczyn stawki opłaty oraz wielkości mocy przyłączeniowej określonej w umowie o przyłączenie - patrz poniżej na wyciąg z cytowanej tabeli opłat: Grupa przyłączeniowa Stawka opłaty [zł/kw] za przyłącze napowietrzne za przyłącze kablowe IV V VI - w przypadku, gdy jest budowane przyłącze VI - w przypadku podłączenia do istniejącej sieci W przypadku, gdy długość przyłącza przekracza 200 metrów od podmiotów zakwalifikowanych do IV i V pobiera się dodatkową opłatę w wysokości zł za każdy metr powyżej 200 metrów długości przyłącza. ZP FEO uważa, że środowisko OSD (PTPiRE) zna te koszty i w swoim stanowisku powinno starać odwołać się do konkretnych wartości, a nie bazując na niedopowiedzeniach formułować daleko idące postulaty w stosunku do ustawodawcy. Oczywiście trudno wymagać aby OSD przyłączał na własny koszt instalację w lokalizacji, np. znajdującej się w odległości kilku kilometrów od sieci. Dlatego można zgodzić się tu tezami (zresztą uwzględnionymi w projekcie ustawy o OZE, poprzez wskazanie że przepisy obowiązują gdy podmiot ma przyznaną już moc przyłączeniową) PTPIREE, z jednym wyjątkiem wyprowadzonego z powyższej tezy następującego postulatu PTPiREE: Zbyt daleko idące jest bowiem stwierdzenie na budynkach, gdyż całkowicie wystarczy w obszarze nieruchomości. Nie ma różnicy dla operatora czy instalacja OZE zabudowana zostanie w bryle budynku czy na trawniku przed budynkiem i w żaden sposób nie wpływa to na podnoszone przez PTPiRE bezpieczeństwo sieci a nawet ludzi (patrz: kolejna uwaga PTPiRE poniżej). str. 4

5 Uwaga PTPiREE: W przypadku generacji rozproszonej problem sygnalizowane powyżej rozwiązuje się wymaganiami wobec urządzeń i wspomnianymi już wskaźnikami bezpieczeństwa sieci. Wymagania i wskaźniki wymienione są np. w dokumentach przytoczonych wcześniej. Stawianie tez jak powyższa, gdy nie ma odniesienia do konkretnej sytuacji jest bezproduktywne. Nie jest możliwa indywidualna analiza techniczna przyłączenia nie wiadomo jeszcze gdzie i kiedy zbudowanych tysięcy instalacji o mocach rzędu kilku/kilkunastu kw. W tych okolicznościach potrzebne jest przygotowanie standardów i granicznych wskaźników technicznych, czego PTPiREE nie proponuje. W kontekście celu i treści projektu uwag PTPiRE nadużywane jest pojęcie bezpieczeństwa życia i zdrowia odbiorców. Największe zagrożenie dla ludzi stwarza obecna sytuacja, gdy funkcjonuje ponad tysiąc małych elektrowni wiatrowych oraz kilkadziesiąt instalacji PV i kilka mikrobiogazowni, budowanych sposobem gospodarczym i nie przyłączonych do sieci z powodu braku lub niekorzystnych przepisów. Warto też zauważyć, że dotychczas mikroinstalacje OZE były realizowane samodzielnie przez właściciela lub przez niekoniecznie przeszkolonego instalatora. Dyrektywa 2009/28/WE, projekt ustawy o OZE i w końcu projekt nowelizacji Prawa energetycznej wprowadzają certyfikację instalatorów oraz zasady bezpiecznego przyłączania mikroinstalacji OZE do sieci przez OSD. Są to wystarczające środki poprawiające i zapewniacie bezpieczeństwo. Uwaga PTPIREE: str. 5

6 Teoretycznie jest to sytuacja którą kiedyś można sobie wyobrazić. Ale prawdopodobieństwo, że każdy konsument spośród zasilanych jedną linią, będzie zarazem producentem i to na dodatek o mocy równej własnej mocy przyłączeniowej jest znikome. Jest to przykład z gatunku wybitnie teoretycznych. Właściciel domu, którego moc przyłączeniowa zawiera się w przedziale 5 20 kw, przy przeciętnych rozmiarach domu (rzut pionowy dachu: 100 m 2 ) może na tym dachu zbudować instalację PV o szczytowej mocy (latem, w samo południe) 3 5 kw. Na jednej linii przyłączonych jest zwykle kilkanaście domów jednorodzinnych. Jeśli zaczniemy się zbliżać do sytuacji, w której co drugi zabuduje mikroinstalacji OZE (w skali kraju dałoby to liczbę 2,5 mln inwestycji!), cały sektor będzie na dolnej granicy obszaru zagrożenia linii. Ponadto, mimo że istotnie przy projektowaniu przyjmuje się pewne współczynniki jednoczesności odbiorów, to dla pewnych pór doby charakterystycznych dla typowych potrzeb bytowych nie są one takie małe. Wreszcie, w przypadku oddawania nadwyżek do sieci zawsze część mocy zostanie zużyta przez innych odbiorców wzdłuż linii. Uwaga PTPiRE: Tak jak zauważono w powyższym komentarzu - szczególnym, wyjątkowym przypadkiem byłaby możliwość przekroczenia obciążalności linii. Biorąc pod uwagę obecny czas oczekiwania na analizy i decyzję OSD w przedmiotowej sprawie, to przy większej liczbie - ale de facto niczemu nie zagrażających mikroinstalacji - albo zablokowalibyśmy realne możliwości budowy, albo każdy OSD poniesie niewspółmierne koszty (dodatkowe etaty). W przypadku energetyki prosumenckiej rozwiązaniem są tylko standardy i wskaźniki, a nie indywidualne analizy. PTPIREE odwołując się do doświadczeń zagranicznych nie zauważa że problemy jakie zgłasza już dawno zostały rozwiązane w wielu innych krajach. Uwaga PTPiREE: str. 6

7 Komentarz ZP FEO Większość falowników zarówno do przyłączania systemów PV jak i małych elektrowni wiatrowych jest wyposażana w urządzenia spełniające wymienione funkcje nie trzeba ich zatem odrębnie budować. Nieprawdą jest zatem konieczność ponoszenia znacznych nakładów te urządzenia będą finansowane w ramach instalacji przez prosumenta. Związek Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej Kontakt: zpfeo@zpfeo.org.pl str. 7