SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. J. KUSOCIŃSKIEGO W DOLSKU

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. J. KUSOCIŃSKIEGO W DOLSKU

2 I. UWAGI OGÓLNE Program Profilaktyki jest ściśle związany z programem wychowawczym szkoły, jest zgodny z podstawą programową, powstał w oparciu o ustawy i rozporządzenia dające podstawę prawną dla działań profilaktycznych: Podstawa prawna: o Ustawa z dnia o systemie oświaty, o Rozporządzenie MEN z dn r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół o Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 o Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn r., o Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dn r., o Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn r., o Rozporządzenie MEN z dn w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach o Konwencja o Prawach Dziecka 2

3 o Rozporządzenie MEN z dn r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. o Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia z późniejszymi zmianami o Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia z późniejszymi zmianami o Statut szkoły o Program wychowawczy szkoły Wyboru obszarów działań, celów i zadań dokonano po analizie wyżej wskazanych dokumentów oraz na podstawie diagnozy potrzeb i oczekiwań środowiska uczniów, rodziców, nauczycieli, środowiska lokalnego jak również diagnozy rzeczywistych problemów występujących w szkole. Bibliografia: 3

4 II. WSTĘP PROFILAKTYKA = działania mające na celu zapobieganie niekorzystnym zjawiskom. Profilaktyka szkolna jest procesem wspomagania dziecka i jego domu rodzinnego w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczaniu i likwidowaniu czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl. Do najważniejszych czynników chroniących dzieci przed podejmowaniem zachowań ryzykownych J. D. Hawkins zalicza: 1) silną więź emocjonalną z rodzicami, 2) zainteresowanie nauką szkolną, 3) regularne praktyki religijne, 4) uwewnętrzniony szacunek do norm, wartości, autorytetów. 5) stałą opiekę sprawowaną przez kompetentną osobę dorosłą, 6) zdolności umożliwiające dobre wyniki w nauce, 7) umiejętność rozwiązywania problemów, 8) wrażliwość społeczna, 9) poczucie własnej skuteczności. 4

5 III. CELE GŁÓWNE Wspieranie rozwoju każdego ucznia biorąc pod uwagę jego specjalne potrzeby edukacyjne. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa wszystkim uczniom zarówno w szkole jak i w domu. Tworzenie w szkole przyjaznej atmosfery poprzez włączanie uczniów i ich rodzin w życie szkoły. Wypracowanie odpowiedniej postawy ucznia wobec przemocy, używek oraz postawy promującej zdrowy tryb życia i pozytywne kontakty międzyludzkie. IV. CELE SZCZEGÓŁOWE Uczeń: - potrafi unikać konfliktów, jest asertywny, dba o zdrowie fizyczne i psychiczne, - unika nikotyny i różnego rodzaju środków odurzających, zdrowo i higienicznie odżywia się, - potrafi efektywnie gospodarować czasem wolnym, - świadomie i umiejętnie korzysta ze współczesnych środków audiowizualnych, - posiada umiejętności prawidłowej reakcji w sytuacji zagrożenia, - zna i stosuje zasady higieny osobistej, - systematycznie realizuje obowiązek szkolny i osiąga sukcesy na miarę możliwości, - otrzymuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną oraz w razie potrzeby materialną. 5

6 V. WYBRANE OBSZARY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNYCH ZAWARTE W NINIEJSZYM PROGRAMIE 1. Bezpieczeństwo dziecka w najbliższym otoczeniu. 2. Umiejętności społeczne i osobiste. 3. Niepowodzenia szkolne. 4. Zachowania ryzykowne profilaktyka uzależnień. 5. Promocja zdrowia. 6. Integracja w środowisku szkolnym. 6

7 VI. PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH OBSZAR: BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA W NAJBLIŻSZYM OTOCZENIU L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Przekazanie uczniom informacji gdzie i do kogo mogą się zwrócić o pomoc w sytuacjach problemowych poszerzanie wiedzy uczniów na temat własnych praw i obowiązków. Wprowadzenie fragmentów ważnych dokumentów opisujących prawa człowieka 2. Obcy wróg czy przyjaciel wyposażenie uczniów w umiejętność rozpoznawania osób, sytuacji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu zorganizowanie spotkań z policjantem (forma dostosowana do wieku uczniów) 3. Przemoc i przestępstwa wśród młodzieży a prawo karne spotkanie z przedstawicielem policji wychowawcy klas nauczyciel historii wychowawcy klas pedagog szkolny, dzielnicowy, wychowawcy klas VI 7

8 4. Droga do szkoły i ze szkoły jak się poruszać znajomość przepisów ruch drogowego tematy poruszane podczas lekcji techniki i zajęć edukacji wczesnoszkolnej w kasach I - III wychowawcy klas I-III nauczyciele techniki 5. Bezpieczeństwo wypoczynku w czasie ferii pogadanki dyrektor, wychowawcy klas 6. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w szkole i w domu - przemoc fizyczna lub psychiczna, molestowanie wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog, nauczyciel WDŻ seksualne pogadanki, projekcje filmów 7. Rozmowy indywidualne z ofiarami oraz sprawcami przemocy dyrektor, wychowawcy klas, pedagog 8

9 OBSZAR: UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE I OSOBISTE L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych i poczucia własnej wartości, empatii, nadawanie komunikatów, odmawianie w sytuacjach nacisku wychowawcy klas pedagog rówieśniczego, uczestnictwo w grupie. Wspomaganie rozwoju samoświadomości, kształtowanie umiejętności życiowych. Podczas codziennych zajęć, preferowana forma warsztatów, elementy dramy. 2. Integrowanie różnych środowisk uczniów z miasta i wsi promowanie wszyscy nauczyciele zachowań tolerancyjnych i międzykulturowych wspólne imprezy szkolne, dyskoteki, wycieczki 3. Współodpowiedzialność za otaczające nas środowisko tematy z edukacji przyrodniczej, happeningi, obchody Dnia Ziemi, udział w Eko-rajdzie, nauczyciel przyrody, wychowawcy klas konkurs przyrodniczy Tajemnice Przyrody 4. Budowanie i rozwijanie środowiska szkoły jako wspólnoty wychowawcy klas, pedagog 5. Zwracanie uwagi na kulturę zachowań podczas trwania lekcji i przerw. wszyscy pracownicy szkoły 9

10 6. Cykl zajęć o tematyce wychowawczej dotyczących zasad dobrego wychowania, savoir vivre, 7. Udział w wydarzeniach kulturalnych, rozbudzanie zainteresowań czytelniczych jako wartościowy sposób spędzania wolnego czasu wychowawcy klas nauczyciele, bibliotekarz, opiekun świetlicy OBSZAR: NIEPOWODZENIA SZKOLNE. L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Zapoznanie uczniów ze sposobami efektywnego uczenia się i zapamiętywania pogadanki instruktażowe, gazetki ścienne wszyscy nauczyciele pedagog 2. Podejmowanie działań dydaktycznych o charakterze wyrównawczym w świetlicy szkolnej odrabianie prac domowych w czasie zajęć świetlicowych 3. Przeprowadzanie wczesnej diagnostyki ucznia z problemami edukacyjnymi przeprowadzenie diagnozy wstępnej, testów lateralizacji, techniki i tempa czytania, diagnozy Skali Ryzyka Dysleksji, testy oceniające poziom wiedzy na poszczególnych etapach nauki. opiekun świetlicy dyrektor, pedagog, wychowawcy klas I-III, nauczyciele 10

11 4. Wyrównywanie szans edukacyjnych organizowanie spotkań rodziców ze specjalistami (psycholog, logopeda, terapeuta, socjoterapeuta) 5. Zwiększanie motywacji uczniów do nauki aktywizacja do udziału w konkursach przedmiotowych, dostrzeganie nawet najmniejszych sukcesów uczniów, dyrektor, pedagog pedagog, wszyscy nauczyciele OBSZAR: ZACHOWANIA RYZYKOWNE PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Kształtowanie umiejętności asertywnego odmawiania, opierania się presji grupy. wychowawcy klas, pedagog 2. Informacja o skutkach używania alkoholu, papierosów i narkotyków tematy poruszane podczas zajęć obowiązkowych i godzin wychowawczych z wykorzystaniem TI pedagog, wychowawcy klas, nauczyciel WDŻ, nauczyciel przyrody, współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną w Śremie oraz 11

12 3. Aktywizowanie rodziców w działania profilaktyki uzależnień - jakie zachowania dziecka powinny niepokoić, gdzie szukać pomocy pogadanki na zebraniach. 4. Wdrażanie uczniów do świadomego dobierania audycji telewizyjnych, radiowych, właściwego korzystania z komputera i Internetu. Uświadamianie zagrożeń wynikających z oglądania telewizji, pracy i zabawy z komputerem. Przestrzeganie zasad netykiety Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wychowawcy klas IV-VI wychowawcy klas, nauczyciele informatyki i zajęć komputerowych, nauczyciel WDŻ OBSZAR: PROMOCJA ZDROWIA L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Edukacja uczniów - czym jest szeroko rozumiane zdrowie, jak należy o nie dbać odpowiednia tematyka zajęć codziennych, udział w akcjach i konkursach pozaszkolnych. wychowawcy klas, higienistka 12

13 2. Dbałość o to, aby dzieci miały prozdrowotne nawyki żywieniowe - organizacja dożywiania w szkole (obiady, mleko w klasach 0 VI, owoce i warzywa w klasach I III), warsztaty kulinarne, 3. Dbałość o dobór odpowiednich form spędzania czasu wolnego m.in. rozwijanie umiejętności wartościowania, wybiórczo selekcyjnego i krytycznego korzystania z telewizji i komputera, organizacja zajęć zimowych, organizacja imprez szkolnych w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych (Bieg o Memoriał Michała Stryczyńskiego, Dzień Patrona na sportowo, Wiosenna Olimpiada Sportowa) dyrektor, pedagog, wychowawcy klas, opiekun świetlicy wychowawcy klas, nauczyciele wychowania fizycznego, pozostali nauczyciele OBSZAR: ADAPTACJA I INTEGRACJA W ŚRODOWISKU SZKOLNYM L.p. Działania i sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Adaptacja w nowym środowisku wprowadzenie uczniów klas I do życia w społeczności szkolnej nawiązanie współpracy z Przedszkolem Stokrotki wychowawcy klas I i III, wychowawcy przedszkolni, pedagog szkolny, higienistka 2. Spotkania z rodzicami - działania nastawione na podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców a także nauczycieli zapoznawanie rodziców z wychowawcy klas 13

14 podstawowymi dokumentami regulującymi pracę szkoły, ulotki dla rodziców, foldery szkolne. 3. Dyskoteki szkolne i inna działalność Samorządu Uczniowskiego wychowawcy klas, opiekun SU 4. Redagowanie gazetki szkolnej Januszek, jako relacji z wydarzeń szkolnych i promowanie pozytywnych postaw. nauczyciele języka polskiego 5. Warsztaty kształtujące odpowiednie stosunki pomiędzy uczniami, opierające się na poszanowaniu i akceptacji drugiego człowieka oraz rozwijanie postaw i kulturalnego współżycia w grupie wychowawcy wszystkich klas 6. Współorganizowanie i udział w Biegu Ulicznym o Memoriał Michała Stryczyńskiego wszyscy nauczyciele 7. Współorganizowanie i udział w imprezach szkolnych wszyscy nauczyciele 7. Popularyzowanie i wspieranie pomocy koleżeńskiej wszyscy nauczyciele 14

15 VII. ZADANIA DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI KLAS I-III 1. Profilaktyka oparta na metodach aktywizujących dostosowanych do możliwości dzieci. 2. Promocja zdrowia, prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki. 3. Umiejętność dostrzegania różnicy między pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi. 4. Informacja jak unikać potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, substancji i osób. 5. Możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiedzialnych dorosłych. 6. Informowanie dorosłych o wszystkim, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci. 7. Akceptowanie i rozumienie faktu, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalna i wartościową. 8. Tworzenie więzi z rówieśnikami, opieka nad młodszymi. 9. Rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów. 10. Rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem społecznym. 11. Dostarczanie uczniom właściwych wzorców i norm postępowania. 12. Stworzenie uczniom możliwości odnoszenia sukcesu. 13. Kształtowanie postaw tolerancji. 14. Budowanie więzi między klasami wychowankami klas. 15

16 VIII. ZADANIA DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI KLAS IV-VI 1. Propagowanie zdrowia i higienicznego trybu życia; 2. Kształtowanie osobowości dziecka zagrożonego wpływem środowiska; 3. Rozwijanie osobistej odpowiedzialności; 4. Poznanie i przestrzeganie zasad dotyczących środków odurzających; 5. Ukazanie uczniom, jaki wpływ na rozwój i zdrowie człowieka ma zażywanie środków psychoaktywnych; 6. Ukazywanie problemów uzależnienia i instytucji pomagających osobom uwikłanym w ten problem; 7. Poznanie zasad moralnych i prawnych obowiązujących względem używania substancji psychoaktywnych; 8. Ukazywanie skutków oddziaływania reklam; 9. Sposoby przeciwstawiania się presji rówieśniczej; 10. Przeciwdziałanie różnym formom agresji; 11. Rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów; 12. Rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem lokalnym; 13. Doskonalenie umiejętności samokontroli i samodyscypliny; 14. Dostarczenie uczniom właściwych wzorców i norm postępowania; 15. Jak radzić sobie z przeżywanymi lękami i trudnościami osobistymi; 16. Pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności; 17. Modyfikowanie niepożądanych lub nieodpowiednich zachowań; 16

17 18. Uczenie przyjmowania odpowiedzialności za własne zachowanie; 19. Ukazywanie właściwego uszeregowania wartości moralnych i społecznych; 20. Uczenie właściwego korzystania z mediów (telewizor, komputer, gry, muzyka); 21. Ukazanie szkodliwości środków audiowizualnych na psychikę dziecka. IX. Metody pracy Najbardziej znaczącą w tworzeniu szkolnego planu profilaktyki jest osoba samego nauczyciela. Jest on zarówno współtwórcą jak i jego ważnym podmiotem realizacyjnym. W realizacji programu profilaktyki nie można pominąć rodziców dziecka, ponieważ dobra współpraca rodziców i nauczyciela przyczynia się do pożądanych efektów. METODY PRACY PRZEWIDZIANE DLA REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI DLA UCZNIÓW KLAS I-III: 1. zabawy integracyjne, 2. gry i zabawy ruchowe, 3. zajęcia sportowe, 4. scenki, psychodramy, krąg uczuć, 5. wycieczki tematyczne, 6. wyjazdy do kina, teatru, 7. pogadanki, prelekcje, 8. prace plastyczne, artystyczne, literackie, 17

18 9. spotkania i zajęcia praktyczne z pracownikami służby zdrowia, Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, policjantami. METODY PRACY PRZEWIDZIANE DLA REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI DLA UCZNIÓW KLAS IV-VI: 1. pogadanki, prelekcje, 2. projekcje filmów tematycznych, 3. rozmowy z pracownikami służby zdrowia, poradni psychologiczno pedagogicznej, policjantem, 4. spotkania z rodzicami, 5. gry i zabawy interakcyjne, 6. warsztaty poznawczo doskonalące, 7. spotkania z ciekawymi ludźmi, 8. zajęcia w kółkach zainteresowań, 9. zajęcia sportowe, 10. organizowanie wycieczek i wyjazdów do kina i teatru. 18

19 X. PRZEWIDYWANE EFEKTY REALIZACJI PROGRAMU 1. Uczniowie są tolerancyjni wobec siebie i osób ze swojego otoczenia. 2. Uczniowie rozwijają zainteresowania. 3. Uczniowie potrafią efektywnie gospodarować wolnym czasem. 4. Postawa prozdrowotna uczniów. 5. Zwiększona motywacja do nauki. 6. Podejmowanie prób radzenia sobie z niepowodzeniami szkolnymi. 7. Znajomość zachowań w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych. 8. Nabycie rzetelnej wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień. 9. Nauczenie dbałości o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. 10. Lepsze poznanie siebie i innych, swoich mocnych i słabych stron, poznanie zasad funkcjonowania w grupie. 11. Uczeń bierze odpowiedzialność za swoje czyny. 12. Uczeń prawidłowo radzi sobie w sytuacjach konfliktowych, jest asertywny. 13. Uczeń właściwie komunikuje się z innymi. Wszystkie wymienione zadania realizować będziemy w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkoły. 19

20 XI. EWALUACJA Ewaluacją zostaną objęte tylko niektóre elementy programu. Naszym celem przewodnim jest stworzenie w naszej szkole optymalnych warunków do nauki, a także społecznego funkcjonowania w niej w miłej i serdecznej atmosferze. Zespół tworzący Szkolny Program Profilaktyki: Marlena Paszkowiak pedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Aleksandra Grzegorczyk nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Lidia Kubiak nauczyciel przyrody 20