3 (III) 2009 MONOGRAFIA SPOTKANIE Z ZABYTKIEM AUTORZY WYKAZ ALFABETYCZNY. BOCHEN Jerzy Artykuł 1. DULAK Leszek Artykuł 1. HULIMKA Jacek Artykuł 1

Transkrypt

1 AUTORZY WYKAZ ALFABETYCZNY BOCHEN Jerzy Artykuł 1 DULAK Leszek Artykuł 1 HULIMKA Jacek Artykuł 1 KRZĄKAŁA Agnieszka Artykuł 1 LABISKO Marcin Artykuł 1 MAŁAŃCZUK Jacek Artykuł 1 MARCHACZ Michał Artykuł 1 NOWOŚWIAT Artur Artykuł 1 OLECHOWSKA Marcelina Artykuł 1 OULIKOVA Petra Artykuł 1 ZIĘBA Jan Artykuł 1 ŻABA Antonina Artykuł 1 ŻUCHOWSKI Rafał Artykuł 1

2 Artur NOWOŚWIAT 1, Leszek DULAK 1, Marcin LABISKO 2, Michał MARCHACZ 3, Marcelina OLECHOWSKA 3, Rafał ŻUCHOWSKI 1 Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli, Politechnika Śląska, Gliwice JEDNOWSKAŹNIKOWA OCENA AKUSTYCZNA KOŚCIOŁA W BRZEGU Streszczenie. Do oceny akustycznej wnętrz sakralnych stosuje się bardzo często metody wykorzystywane przy wnętrzach audytoryjnych, koncertowych czy operowych. Metodami takimi są metody impulsowe, RASTI, STI, Ando czy Beranka. W artykule zastosowano metodę wskaźnikową oceny akustycznej wnętrza kościoła w Brzegu. Ocena właściwości akustycznych wnętrz sakralnych jest w tym opracowaniu dokonana za pomocą jednej liczby globalnego wskaźnika jakości akustycznej obiektów sakralnych. Zastosowano wskaźnik w oparciu o prace profesora Engela z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie. Słowa kluczowe: akustyka wnętrz sakralnych, wskaźniki oceny, czas pogłosu 1 Dr inż., Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul. Akademicka 5, tel.: , Artur.Nowoświat@polsl.pl, Leszek.Dulak@polsl.pl, Rafał.Zuchowski@polsl.pl 2 Mgr inż., Dyplomant Katedry Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli, Politechniki Śląskiej 3 Mgr inż., Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul. Akademicka 5, tel.: , Michal.Marchacz@polsl.pl, Marcelina.Olechowska@polsl.pl

3 Jacek HULIMKA 1 Katedra Inżynierii Budowlanej, Politechnika Śląska, Gliwice ZABYTKOWA WIĘŹBA DACHOWA KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W BRZEGU Streszczenie. Barokowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża Św. wzniesiony został przez Jezuitów w pierwszej połowie osiemnastego wieku. Pomimo prowadzonych w przeszłości prac remontowych można przypuszczać, że do dzisiaj zachowała się w nim częściowo oryginalna więźba dachowa, będąca świadectwem kunsztu i fachowości ówczesnych budowniczych. W artykule przedstawiono konstrukcję więźby wraz z opisem obecnego stanu technicznego. Ponadto zaprezentowano najważniejsze wyniki przeprowadzonej analizy obliczeniowej dachu, także w aspekcie lokalnych wad i braków elementów usztywniających. Dodatkowo przeanalizowano konstrukcje wsporcze dzwonów na wieżach. Słowa kluczowe: konstrukcje drewniane, stan techniczny, analiza obliczeniowa. 1 Dr inż., Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul. Akademicka 5, tel.: , jacek.hulimka@polsl.pl

4 Jerzy BOCHEN 1 Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli, Politechnika Śląska, Gliwice Agnieszka KRZĄKAŁA 2 Katedra Chemii, Technologii Nieorganicznej i Paliw, Politechnika Śląska, Gliwice BADANIA I ANALIZA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNYCH TYNKÓW ELEWACYJNYCH KOŚCIOŁA PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W BRZEGU Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych tynków z elewacji kościoła w Brzegu. Przedstawiono stan zachowania tynków oraz na podstawie pobranych próbek wykonano badania cech fizyko-chemicznych, takich jak: nasiąkliwość, gęstość, porowatość całkowita, analiza granulometryczna kruszywa oraz analiza składu mineralnego metodą termicznej analizy różnicowej i dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego. Uzyskane wyniki pozwoliły określić rodzaj zastosowanego spoiwa oraz pierwotny skład mineralny badanych wypraw tynkowych co ma istotne znaczenie w pracach rewaloryzacyjnych obiektu. Na podstawie uzyskanych wyników określono zalecenia napraw. Słowa kluczowe: tynki zewnętrzne, cechy fizyczne i chemiczne. 1 Dr inż., Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul.akademicka 5, tel.: , jerzy.bochen@polsl.pl 2 Dr inż., Wydział Chemiczny Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul.b.krzywoustego 6, tel.: , agnieszka.krzakala@polsl.pl

5 Jacek MAŁAŃCZUK 1 CHARAKTERYSTYKA METOD POMIAROWYCH W ASPEKCIE INWENTARYZACJI STRUKTURY GEOMETRYCZNEJ SKLEPIEŃ KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W BRZEGU Streszczenie. W artykule zestawiono techniki pomiarowe geodezyjne i fotogrametryczne, którymi można określić kształt sklepienia kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Brzegu. Proponuje się zebranie danych przestrzennych do modelowania tak aby uzyskać średni błąd położenia przestrzennego punktu modelu sklepienia nie większy niż ± 20 mm. Omówiono dostępność sprzętu pomiarowego dla poszczególnych technik inwentaryzacji. Słowa kluczowe: fotogrametria bliskiego zasięgu, skanowanie laserowe 3D, sklepienie. 1 mgr inż., Softline Plus, Wrocław, ul. Robotnicza 72, tel.: , jm@geo.pl

6 Petra OULÍKOVÁ 1 Archiwum Narodowe, Praga PRZYCZYNEK DO ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI JANA KUBENA W CZECHACH Streszczenie. Johann (Jan) Kuben ( Bystrzyca Kłodzka Opole) był jezuickim księdzem, matematykiem i malarzem. Filozoficzne i teologiczne studia zakonne odbył na uniwersytecie w Ołomuńcu, potem przebywał w wielu miejscach w Czechach i na Śląsku. Największym jego dziełem w Czechach jest dekoracja kościoła św. Klemensa w Odolenej Vodzie, który podlegał pod staromiejskie kolegium jezuickie w Pradze (Klementinum). W śląskim Brzegu zachowała się monumentalna dekoracja kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Św. Kuben zasłynął przede wszystkim jako malarz architektury iluzjonistycznej, nawiązując w ten sposób do twórczości jezuickiego artysty Andrei Pozza. Słowa kluczowe: jezuita, malarz, matematyk, malarstwo iluzjonistyczne w Czechach i na Śląsku. 1 PhDr. Petra Oulíková, Ph.D., Archiwum Narodowe, Praga, Praga 6, ul. Milady Horákové 133; tel.: , oulikovap@seznam.cz

7 Antonina ŻABA 1 Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli, Politechnika Śląska, Gliwice PUNTO STABILE W KOŚCIELE PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W BRZEGU Streszczenie. Elementem nierozerwalnie związanym z malowidłami iluzjonistycznoarchitektonicznymi był umieszczony w posadzce krążek nazywany punto stabile. Montowano go w posadzce, aby obserwatorowi wskazać miejsce, z którego powinien oglądać malowidło. Przeprowadzony przez autorkę przegląd wnętrz, w których zachowały się malowidła iluzjonistyczno-architektoniczne wykazał, że w żadnym z tych wnętrz w Polsce nie zachowało się punto stabile. Badania archiwalnych materiałów ikonograficznych pozwoliły ustalić, że punkt taki istniał w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Brzegu. Autorka dokonała restytucji tego punktu a wyniki przedstawiła w pracy Punto Stabile Resitution of Raising of the Holy Cross Church in Brzeg [Żaba 2008]. W niniejszym artykule przedstawiona zostanie weryfikacja wyników zaprezentowanych w cytowanym wyżej artykule. Słowa kluczowe: barok, perspektywa, kwadratura, punto stabile, J. Langer, Brzeg. 1 Dr inż., Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Gliwice, ul. Akademicka 5, tel.: , Antonina.Zaba@polsl.pl

8 Jan ZIĘBA 1 PANORAMY SFERYCZNE JAKO NARZĘDZIE DO PREZENTACJI I POPULARYZACJI ZABYTKÓW ARCHITEKTURY NA PRZYKŁADZIE KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W BRZEGU Streszczenie. W październiku 2009 roku, za namową pani dr Antoniny Żaby z Politechniki Śląskiej, przygotowałem panoramy sferyczne w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Brzegu. Efekt tej pracy można obejrzeć w Internecie pod adresem Niniejszy artykuł zawiera opis sposobu wykonania i wyświetlania takich panoram oraz możliwości ich wykorzystania, w szczególności w celu prezentacji i dokumentacji zabytkowych wnętrz, w tym fresków malowanych na dużych powierzchniach. Słowa kluczowe: panorama sferyczna, wirtualna wycieczka, freski iluzjonistyczne. 1 mgr, tel.: , zieba.jan@gmail.com