Easy To Love. Easy To Love

Transkrypt

1

2 Easy To Love Od kilku lat kształcę się w zakresie zdrowia i rozwoju psychiczno-fizycznego dzieci. Od ponad roku jestem mamą i na bazie zdobytej wiedzy oraz codziennego doświadczenia z moim dzieckiem, zrodziła się potrzeba stworzenia linii produktów, których mi jako rodzicowi brakuje. Produkty, które oferuję są piękne, funkcjonalne i dobrej jakości, ponieważ Dzieci na to zasługują. Easy To Love For several years I have been studying health and psycho-physical development of children. I am a mother for over a year now, and based on knowledge and daily experience with my child, I brought out a line of products, which to me as a parent are missing from the current market. Products that I offer are beautiful, functional and good quality, because children deserve it.

3 Dziękuję! Gdy w październiku 2006 r. razem z Zielką zakładałyśmy 2B, było dla nas oczywiste, że powstaje on z potrzeby dzielenia się informacjami o tym, co polskie a niedostępne, i o tym, co angielskie a niezrozumiale. Od 2009 r., gdy Danka stała się mózgiem 2B, magazyn przekształcił się w bardziej profesjonalny i kulturalny. Śmiem twierdzić, że dziś dla Polonii mieszkającej i pracującej w północno-wschodniej Anglii życie tutaj jest dużo prostsze niż w momencie przyjazdu do Wielkiej Brytanii. Z czasem nauczyliśmy się jak funkcjonować w angielskim społeczeństwie, jakie są nasze prawa i obowiązki. Dziś patrzymy z optymizmem w przyszłość i stawiamy przed sobą nowe wyzwania. Grupa wolontariuszy pracujących nad 2B również ruszyła do przodu i dziś jesteśmy już (trochę) innymi ludźmi, na innym etapie życia niż tych 7 lat temu Mamy rodziny, inne priorytety, mniej czasu na wolontariat Ten numer magazynu 2B jest ostatnim, jaki wydajemy przed oficjalnym zamknięciem 2B w obecnej formie. Dziękujemy wszystkim, którzy przez ponad 7 lat dokładali cegiełki do naszego wspólnego projektu pod nazwą Magazyn 2B. Jestem z Was dumna! Dziękuję. Anna (Frania) Fraszczyk Thank you! Around the time of setting up 2B magazine with Zielka in October 2006, we needed to share important information to help us all adjust to this exciting, yet sometimes puzzling, new way of life. Since 2009, Danka has been the brain behind 2B and she has managed to make the magazine both more professional and culturally focused. I dare say that today for the Polish community living and working in the North East of England, life here is much easier than when they first arrived in the UK. In time, we learned how to function in an English society and what our rights and responsibilities are. Today, we look with optimism to the future and set ourselves new targets. The group of volunteers working for 2B have also moved forward and today we are (slightly) different people, at different stages of our lives than seven years ago. We have families and other priorities, which leaves us less time to volunteer... This issue of 2B is the last before the official closure of the magazine in its current form. Thank you to everyone, who for more than 7 years have been the building blocks of our common project, 2B Magazine. I m so proud of you all! Thank you. Anna (Frania) Fraszczyk (Editor ) Duma Każdy numer Magazynu 2B opierał się na pasji tworzących go ludzi, którzy entuzjastycznie poświęcali swój czas na ten projekt. Przez lata nie tylko pracowaliśmy nad Magazynem, ale również organizowaliśmy udane wydarzenia dla lokalnej społeczności i promowaliśmy polską kulturę w rejonie North East. Staraliśmy się również zachęcać Polaków do integracji. Opieraliśmy się na zasadzie, że każda osoba może rozwijać się poprzez wspólne działanie i spotykając się możemy wiele się od siebie nauczyć. Dzięki Magazynowi udało nam się nawiązać wiele przyjaźni i kontaktów. Przez redakcję przewinęło się wiele ludzi, którzy pomagali w tworzeniu 2B. Większość z nich robiła to, ponieważ chciała coś zmienić. Wielkie dzięki im wszystkim! Zachęcam Was do śledzenia tego, co dzieje się u polskich mieszkanców północno-wschodniej Anglii na dostępnych lokalnych serwisach informacyjnych. Strona 2B i grupa 2B North East na Facebooku wciąż działają. Mam nadzieję, że w ciągu nadchodzących lat uda nam się zachować naszą polską tożsamość, która z czasem nie zostanie odsunięta na margines. Jestem bardzo dumna z tego, co udało nam się osiągnąć w 2B, i, chociaż jest to nasze ostatnie wydanie, nasza podróż jeszcze się nie skończyła. Jak zawsze - miłej lektury! Danka Kudłacik Pride Every issue of 2B Magazine has been brought to life by the passionate team of people who enthusiastically devote their time to this project. As well as being busy with the magazine, the 2B team have organised lots of successful events for the local community and worked hard to keep Polish culture alive and strong in the North East. We wanted to encourage Polish people to integrate with the local community. Our underlying philosophy is that each individual can grow through cooperation and when we come together, we can all learn from each other. The success of our events has reinforced this idea. Thanks to the magazine, we have managed to make many friends and contacts. Throughout the years, lots of people have helped with the project most of them because they wanted a chance to make a difference. A big thank you to all of them! I d like to encourage you to follow Polish matters in the North East of England on our websites. The 2B website still operates, as well as the Facebook group 2B North East. I hope we will be able to keep our Polish identity and that it won t be marginalized with the passing years. I am very proud of all that we have achieved at 2B, and although this might be the last edition, the journey is by no means over. As always enjoy reading! Danka Kudłacik (Editor ) Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

4 4 W NUMERZE:/IN THIS ISSUE: Wiadomości 2B / Polskie akcenty Północno-angielski alfabet europejski My i Unia Miksujące dzieciaki Tu byłem ja, Polak Polski mózg wspiera miasto! Język bez granic X lat w unii Rubryka wózeczkowa Tłumaczu, tłumacz się! Miasto otwarte na ludzi ICOS wciąż się rozwija Dni otwarte i zawieszenie działalnosci szkoły polskiej w Berwick Skrzydła nad Europą Kameleon z Orłem na języku Rewolucja Vege Burgerowa #63 maj B NEWS/ Polish accents We and the Union. Mixing kids I was here, I - a Pole Polish brain power supports Newcastle! Language without borders 10 years in EU The buggy column Interpreter, explain yourself! ICOS is still developing Open Day and Suspension of the Saturday Polish School in Berwick We have spread the wings Chameleon with the Eagle on tongue Vege Burger revolution 2b.nepco.org.uk Wiadomości 2B Co świętować? 1 maja Święto Pracy 2 maja Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej 3 maja Święto Konstytucji 3 maja 5 maja - Dzień Tolerancji, Praw Człowieka i Integracji Europejskiej 9 maja - Dzień Europy (Święto Unii Europejskiej) 15 maja Dzień bez Samochodu 21 maja - Światowy Dzień Różnorodności Kulturowej - w Trosce o Dialog i Rozwój 25 maja Dzień Piwowara 26 maja Polski Dzień Matki 31 maja - Światowy Dzień Rozwoju Kulturalnego 1 czerwca Dzień Dziecka 14 czerwca - Światowy Dzień Krwiodawcy 21 czerwca Pierwszy Dzień lata najdłuższy dzień roku 23 czerwca Polski Dzień Ojca Można też świętować nieco mniej typowe święta takie jak: 3 maja Dzień bez Komputera 8 maja Dzień Bibliotekarza i Bibliotek 19 maja Dzień Mycia Samochodów 20 maja Międzynarodowy Dzień Płynów do Mycia Naczyń 21 maja Dzień Odnawiania Znajomości 30 maja Dzień Bez Stanika 1 czerwca Święto Bułki 6 czerwca Światowy Dzień Pocałunku 15 czerwca Dzień Wiatru 21 czerwca Dzień Łaskotek 24 czerwca Dzień Przytulania (DK)

5 / Polskie akcenty Późne pokazy W ramach the Late Shows, czyli dorocznego weekendu kulturalnego w Newcastle i Gateshead, który zaczyna się po zmroku, będzie można obejrzeć wystawę prac fotograficznych kilku fotografów zajmujących się dokumentem. Tematem wystawy są relacje Rosji z Unią Europejską. Bardzo na czasie! Polecamy! Data: sobota, 17 maja, 7-11pm, adres: 5-9 Side, Newcastle, NE1 3JE, www. thelateshows.org.uk. Angielski za darmo Darmowe konwersacje po angielsku w ICOS dla osób chcących poprawić swoją znajomość języka. W każdy poniedziałek pomiędzy 6 a 8 wieczorem. Poziom nie stanowi bariery. Zdecyduj, czego potrzebujesz. Stephen McCaffery to doświadczony nauczyciel, posiadający odpowienie ceryfikaty. Pomysł na imprezę z polskim akcentem 10 przyłączyć się do zabawy maja odbędzie się coroczny konkurs Eurovision. Można i kibicować polskim reprezentantom Donatanowi i Cleo z piosenką My Słowianie na imprezie w Tyneside Cinema. W cenie 15 organizatorzy zapewniają konkursy z nagrodami, karaoke, specjalnych gości i dodatkowe pokazy. Szczegóły na: Opieka nad dziećmi Drodzy rodzice! Mam na imię Magda. Jestem nowo zarejestrowaną childminderką z dużym doświadczeniem w opiece nad dziećmi, które wyniosłam z pracy w angielskim przedszkolu. Z wielką radościa chciałabym Wam opowiedzieć o nowo otwartym w Newcastle profesjolalnym serwisie opieki nad dziećmi Bubbles Childminding. Opieka odbywa się w domu położonym w spokojnym i zazielenionym Benton, oddalonym od przystanku metra tylko 1 minutę drogi. Do dyspozycji Waszych pociech jest duży pokój wypełniony pięknymi kolorami i przedmiotami, które pomogą rozbudzić i rozbudować ich wyobraźnię. Jest tam również przestrzenny ogród. Program edukacyjny w Bubbles Chilminding jest oparty na angielskim programie edukacyjnym EYFS z elementami koncepcji Reggio. Wspomoże on w rozbudzeniu naturalnego odkrywcy w Waszym dziecku i sprawi, że każdy dzień spędzony w Bubbles Childminding będzie pełen dobrej zabawy. Więcej informacji na: Treningi piłkarskie dla dzieci i młodzieży Zapraszamy na zajęcia do polskiej akademii piłkarskiej Champions Sports Academy w Gateshead. Zajęcia prowadzi Henryk Cackowski, który ma wieloletnie doświadczenie w szkoleniu dzieci i młodzieży. Zajęcia w akademii prowadzone są dla dziewcząt i chłopców w wieku od 4 lat i młodzieży. Treningi odbywają się na boiskach Gateshead International Stadium (Neilson Road, NE10 0EF, Gateshead) w soboty o 15:00, poniedziałki o 18:00 i środy o 18:00. Dni i godziny treningów mogą w przyszłości ulec zmianie, tak aby idealnie dostosować się do potrzeb rodziców i dzieci i uniknąć np. problemów z dojazdem. Zapraszamy! champions_sports_academy@ yahoo.co.uk Tel.: Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

6 Patrząc na wschód Looking East to festiwal filmowy, który w kwietniu i w maju gości w Newcastle. Do tej pory można było zobaczyć filmy: Sztuka znikania [2013], reż. Bartosz Konopka, Incantatio [2009], reż. Tomasz Wysokoński, Phnom Penh Lullaby [2011] - reż. Paweł Kloc. Kolejnym filmem będzie Elektro Moskva [2013], reż. Elena Tikhonova elekroniczna bajka o wynalazcach muzycznych zza żelaznej kurtyny. Zapraszamy! 11 maja godz.19:00, kino Star and Shadow; Stepney Bank, Newcastle upon Tyne, NE1 2NP. Kursy polskiego w Newcastle Zaczęły się kursy polskiego dla nie-polaków w nowopowstałej szkole językowej The Language Centre, ale nadal można się zapisać i dołączyć do grupy! Szkoła mieści się w centrum Newcastle, a kursy przeznaczone są dla osób zainteresowanych poznaniem języka polskiego oraz wybranych elementów kultury polskiej. Miejsce: Commercial Union House, 3rd floor, 39 Pilgrim Street, NE1 6QE (naprzeciwko Tyneside Cinema). Kursy trwają 10 lub 8 tygodni. Zapisy: - wystarczy kliknąć na wybrany język, a potem na enrol here. Jeżeli znacie Państwo kogoś, kto chce uczyć się polskiego, prosimy o przekazanie mu tej informacji. Polska kawiarnia Nowo powstała kawiarnia Mannequin zaprasza na domowej roboty ciasta i desery, a także kanapki, sałatki i dania gorące. Każdego dnia serwowane jest tu oryginalne danie z kuchni z całego świata, a w weekendy właściciele przygotowują coś specjalnego z tradycyjnej kuchni polskiej. Właściciele cieszą się: Mamy bibliotekę - ponad 100 polskich tytułów, polską prasę oraz galerię sztuki, w której można obecnie podziwiać prace fotograficzne Pana Roberta Ossowskiego, a wcześniej Pani Justyny Chrząstek Kowalik. Wszystkich artystów, ludzi pozytywnie zakręconych i zainteresowanych wystawieniem swoich prac - fotografia, malarstwo, rzeźba, a także oryginalne hobby - zapraszamy do współpracy!. Adres: 51 Corporation Road, TS1 1LT, Middlesbrough, mannequin.cafe@live.co.uk. Polski PACT Nazywam się Ron Hogg i sprawuję funkcję Komisarza ds. Walki z przestępczością na terenie hrabstwa Durham. Ze względu na możliwość uzyskania u źródła informacji dotyczących bezpieczeństwa oraz funkcjonowania Policji bardzo sobie cenię spotkania z lokalną społecznością. Załączam kopię ulotki Planu walki z przestępczością, tak aby w sposób szczegółowy zaprezentować pełnioną przeze mnie funkcję oraz ułatwić zdobycie większej ilości informacji dotyczących bezpieczeństwa. 10 kwietnia o godzinie 18:00 w Darlington odbyło się spotkanie polskiej społeczności w ramach PACT, na które zostałem zaproszony. Uczestniczyłem w ciekawej rozmowie z mieszkańcami, poznałem ich problemy i zaproponowałem rozwiązania. Przedstawiłem moją rolę jako Komisarza ds. przestępczości, sposoby nadzoru nad działaniami podejmowanymi przez Szefa Policji, zwłaszcza w obszarze walki z lokalnymi problemami. Podkreślam ze szczególną mocą jak ważne jest zgłaszanie na Policję wszelkich problemów na jakie mieszkańcy napotykają w swojej okolicy. Żadne zgłoszenie nie zostanie zignorowane. Każda informacja jest odnotowywana a następnie dokumentowana w raporcie. Pozwala to kontrolować skuteczność podejmowanych działań. Jeżeli sprawa nie jest pilna, należy zglaszać ją pod numer telefonu 101. W nagłych przypadkach należy zawsze zadzonić pod 999. Chciałbym podziękować za zaproszenie na spotkanie. Jestem gotowy spotykać się z przedstawicielami Waszej społeczności w przyszłości pracując wspólnie możemy wprowadzić wiele pozytywnych rozwiązań. Pozdrawiam, Ron PO WIĘCEJ LOKALNYCH INFORMACJI ZAPRASZA- MY NA NASZĄ STRONĘ INTERNETOWĄ NEPCO.ORG.UK ORAZ GRUPĘ NA FACEBOOKU 2B NORTH EAST. 6 #63 maj b.nepco.org.uk

7 2B news/ polish accents Special concert General Consul of the Republic of Poland Mr Lukasz Lutostanski and Director of Merseyside Polonia Mrs Gosia McKane are organising a Special Concert performed by Around Panufnik celebrating the 10th Anniversary of Poland joining the European Union and the 5th Birthday of Merseyside Polonia. Monday, 12th May 2014 at 6 pm, St George s Hall, St George s Place, Liverpool L1 1JJ. RSVP events@ merseysidepolonia.com Polsih Childminder My name is Magda. I am newly Ofsted registered childminder with experience in childcare which I have gained by working in English nursery. I am pleased to tell you about my new and professional service at Bubbles Childminding. We are based in a peaceful and very green part of Benton. Only 1minute walk from the metro station. The house is nice and very spacious. The large garden is always filled with lots of different birds to observe and listen to. The creatively designed children s room is full of colours and interesting objects which will stimulate and support developing children s imagination. The educational program at Bubbles Childminding is based on EYFS document with elements of Reggio Approach. This program will encourage children to find in themselves a little explorer and make every day spent at Bubbles Childminding full of fun. More information at Let s learn Polish in Cracow The Polish Language School Glossa would like to invite you to Cracow to study Polish and to experience Polish culture. Their Intensive Summer Course has an interesting programme of additional classes, workshops and activities which help to get to know Poland, its culture, history and people. alicja.morawska@glossa.pl or call our school at Free conversational English classes at ICOS For those willing to improve or learn English. - Every Monday, from 6pm to about 8pm (flexible duration). - It s free. No level requirement. - Discuss with the teacher about your needs: customized lessons. Stephen McCaffery is a certificated teacher, with professional experience in training people. Polish PACT meeteing My name is Ron Hogg and I am the Police and Crime Commissioner for Durham. Meeting with residents is important to me, so that I can find out first-hand from yourselves about any policing or community safety concerns you may have. I was invited to a Polish PACT meeting at 6.00pm on Thursday 10th April in Darlington and enjoyed a good discussion with residents addressing local problems and solutions. I explained about my role as Police and Crime Commissioner, and how I hold the Chief Constable to account, especially when tackling local issues. In that regard, I want to stress the need for the community to call the police about issues you may have in your area. No call is wasted, it will be logged and will provide the police with a fuller understanding of what is happening. It will also allow me to ensure that appropriate action is being taken. If it isn t urgent, call 101. In an emergency it is always 999. Thank you for the invite to your meeting. I am keen to meet other members of your community in the future - working together we can make a difference. Regards, Ron Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

8 Jakie związki z Polską i resztą Europy ma North East? Północno-angielski alfabet europejski A Alison Stenning jest profesorem na Uniwersytecie Newcastle i od wielu lat interesuje się przemianami, jakie zachodzą w Polsce; opisuje je w swoich publikacjach, a także jest promotorem doktorantów pracujących nad polskimi tematami. Więcej o Prof. Stenning online: B biblioteka, w sumie 208 książek w języku polskim znajduje się w bibliotekach miejskich w Newcastle. Zbiór obejmuje miedzy innymi słowniki, bajki dla dzieci i klasykę literatury (np. dzieła Adama Mickiewicza). Katalog książek dostępny jest online: library.newcastle. gov.uk. C Census 2011, według danych zebranych podczas ostatniego spisu powszechnego przeprowadzonego w Anglii i Walii w 2011 roku (English Census 2011), w NE znajdowało się wówczas osób urodzonych w Polsce. W ranking zajęliśmy trzecią pozycję, zaraz po osobach urodzonych w Indiach (10 375) i Niemczech (9 797), ale przed osobami urodzonymi w Pakistanie (8 046) i Chinach (6 824). Więcej: fings/north-east-census-profile. D Durham University, według oficjalnej strony internetowej uniwersytetu około 30 polskich studentów studiuje obecnie na tej uczelni. Więcej: countryinfo/?cid=122. E Edynburg to stolica Szkocji, która sąsiaduje z North East. Podobno Polaków w Edynburgu jest około 20 tys., co nawet dla tego 500 tys. miasta jest pokaźną liczbą. Jednym z miast partnerskich Edynburga jest Kraków. 8 #63 maj 2014 F Frytki z octem wciąż pozostają kombinacją trudną do zaakceptowania przez polskie kubki smakowe. Poczekamy kolejne 10 lat i zobaczymy, co się stanie... G - Gateshead to miasteczko położone po drugiej stronie rzeki Tyne od Newcastle, na którego ulicach język polski słychać dosyć często, zwłaszcza w dzielnicy Bensham. H Haggerty, a właściwie Pan Haggerty, to typowe danie z północy Anglii, którego odpowiednikiem w kuchni polskiej jest zapiekanka z ziemniaków. Pomimo setek kilometrów odległości pomiędzy Polską i Wielka Brytanią, mamy jednak wiele wspólnego! I - Ian Fitzgerald, wykładowca Northumbria University w Newcastle upon Tyne, który wspiera Magazyn 2B, od lat zainteresowany emigracją polską do północno- -wschodniej Anglii. J Jack (czyli polski Jacek) to wg statystyk najpopularniejsze imię nadawane dzieciom urodzonym w North East w 2012 roku. W tym samym roku wśród dziewczynek królowało imię Amelia. Natomiast w Polsce w 2012 r. najpopularniejsze były Julia i Jakub. Więcej: K Kraków, linia lotnicza Jet2 oferuje tanie loty z Newcastle International do Krakowa - Balic. Więcej: L Lucy Smout Szablewska to nowa doktorantka na Uniwersytecie Newcastle, która bada zagadnienia związane z Polakami-emigrantami mi w North East. mieszkający- co.uk/morpeth.htm. N nieformalny raportu M Morpeth Common Camp to obóz cywilny w hrabstwie Nothumberland, w którym po II wojnie światowej schronienie znalazło około 300 polskich żołnierzy wraz z rodzinami. Więcej: Northumberland Migrant Research to tytuł opublikowanego w 2009 r. przez organizację Barefoot Research, gdzie opisana jest charakterystyka emigrantów (głównie Polaków) zamieszkujących hrabstwo Northumberland. Więcej: docs/northumberlandmigrantresearch.pdf. 0 - Opactwo Benedyktyńskie w Tynemouth to jedno z wielu atrakcji turystycznych regionu, jego początki siegają siódmego wieku. Podobne opactwo w Tyńcu pod Krakowem -pochodzi z jedenastego wieku. Co ciekawe, polska nazwa Tyniec wywodzi się z celtyckiego tyn oznacza mur, ogrodzenie i pochodzi z czasów przedsłowiańskich. P Polska Szkoła. W północno-wschodniej Anglii działają dwie polskie szkoły sobotnie dla dzieci, jedna w Newcastle upon Tyne ( uk), a druga w Berwick upon Tweed ( R Rachel Clements, doktorantka na Uniwersytecie Newcastle badająca polskie rodziny w North East. S 2b.nepco.org.uk Dr Christian Schweiger z Uniwersytetu w Durham opublikował niedawno artykuł naukowy, w którym analizuje potencjał Polski w Unii Europejskiej. Oryginalny tytuł publikacji: Poland, variable geometry and the enlarged European Union. Europe-Asia Studies 66(3): Więcej: T - Trzcianka w województwie wielkopolskim to miasto partnerskie Berwick upon Tweed, położonego na północy hrabstwa Northumberland. U Jedna osoba o imieniu Urszula ma zarejestrowany adres owy na Newcastle University. W WizzAir, ta linia lotnicza oferuje tanie loty z Doncaster/Sheffield (Robin Hood Airport) do 4 polskich miast: Gdańska, Katowic, Poznania i Warszawy. Y Litera Y najczęściej jest zaliczana w angielskim do spółgłosek (np. young, yellow and yes), rzadziej do samogłosek (np. myth, hymn, sky, try), kiedy tworzy sylabę. Niekwestionowane samogłoski angielskie to a, e, i, o, u. Po polsku y to wyłącznie samogłoska. Z zzz... tak po angielsku można onomatopeicznie określić sen i... chrapanie. Te same odgłosy, zapisywane są w różny sposób w naszych językach angielski pies szczeka woof-woof!, a polski hau! hau!, koty robią miau, co jest bardzo bliskie angielskiemu meow, koń wydaje odgłosy iiihaha, co znacznie różni się od angielskiego neigh. Na szczęście węże wydają w naszych językach podobne odgłosy - ssss i hiss. Różnice między językami to nie tylko to, co mówimy, ale również to, co słyszymy. Warto o tym pamietać, kiedy ktoś krzyknie Howay, bonnie lad/ lass! Opracowała Anna (Frania) Fraszczyk (Współpraca DK)

9 7 sylwetek Polaków mieszkających i pracujących w północno - wschodniej Anglii 1 maja 2004 r. nastąpił wielki przełom w dziejach Polski wstąpienie do Unii Europejskiej. Od tamtego wydarzenia minęło 10 lat. Zapytaliśmy siedmioro Polaków mieszkających i pracujących w północno-wschodniej Anglii ot to, co pamiętają z tamtej atmosfery i jak zbliżenie Polski do zjednoczonej Europy wpłynęło na ich życie. Czy czytają wciąż te same książki i jedzą te same potrawy? Czy ich język angielski się poprawił? Jakie mają plany na kolejne 10 lat? Zapraszamy do poznania sylwetek siedmiu młodych Polaków, którzy, jak się okazuje, są szczęśliwi w Wielkiej Brytanii. Zebrała: Anna (Frania) Fraszczyk My i Unia We and the Union Summary of 7 case studies of Poles who live and work in the North East. Poland became a member of the European Union on the 1st May Ten years later we have asked Poles (3 ladies and 4 men) now living in the North East about their memories of that day and the changes this political event brought to their lives. They all came to the UK after 2004, with the aim to find work or continue with their education. They remember a tense political atmosphere in Poland just before the accession and discussions with their families and friends about opportunities and challenges EU membership brings. Today they all highlight the benefits of a free labour market, which allow them to work legally in the UK. Another important benefit they recognise is free and easy travel within Europe. They admit that the level of their English language improved significantly since they arrived in the UK. Most of them have had four or more jobs since they arrived, where the first one was often a low paid job, such as a production operator, a bus driver or a coffee shop assistant. Today they work for different companies or public organisations, such as national banks or universities or they have set up their own business, such as bike servicing or driving schools. They have international and Polish friends and all declare visiting Poland at least once a year. Thanks to the Internet and newspapers they keep an eye on all news from Poland. They enjoy eating Polish products, which are easily available in Polish shops and supermarkets throughout the region. They like international cuisine and reading books in English. Today they all say they are happy in the North East, although some more than others. Anna (Frania) Fraszczyk My i Unia We and the Union Imię i nazwisko: Mariusz Ilewicz Kod pocztowy: NE15 W Wielkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? Jak mam być szczery, to oprócz relacji telewizyjnych niespecjalnie ta data utkwiła mi w pamięci. Nie ukrywam, że nie był to dla mnie jakiś szczególny dzień i nie odczuwałem tego wydarzenia jakoś wyjątkowo. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Skorzystałem na możliwości swobodnego podróżowania w ramach Unii Europejskiej oraz prawie do pracy w krajach unijnych. W moim przypadku wybór padł na Wielką Brytanię. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Moim pierwszym miejscem pracy w Wielkiej Brytanii był zakład produkujący podzespoły i układy wydechowe do Nissana. Pracowałem na stanowisku operatora robota spawalniczego oraz jako spawacz. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Moi znajomi to w większości Brytyjczycy, ale również Polacy. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak często odwiedzasz Polskę? Polskę odwiedzam średnio 2 razy w roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Tak/nie. Wiadomości z Polski śledzę wybiórczo, głównie za pomocą portali internetowych oraz czasami polskiego radia przez Internet. 10. Czy jesz polskie produkty? Tak. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to:twiele jest takich miejsc, ale szczególnym sentymentem darzę Góry Izerskie, Karkonosze oraz Pogórze Kaczawskie 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Tak. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Tak. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Takich miejsc jest kilka, m.in. Cheviot Hills, Kielder Water. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Moja ulubiona kuchnia to kuchnia włoska wraz z większością jej potraw. W szczególności owoce morza! 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to:najbardziej interesują mnie artykuły. Ostatni przeczytany na jednym z portali dotyczył wyprawy alpinistycznej na Annapurnę w latach 70-tych. Wyjątkowość tej wyprawy polegała na tym, że ekipa składała się z samych kobiet. Magazyny, które czytam, są głównie o tematyce rowerowej i sportowej, tj. BikeWorld, Velonews czy MTB.PL. 17. Ostatnio obejrzany film to: Gravity. 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? W pewnym sensie tak. W ramach pewnych kompromisów. 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Nie mam tak odległych i sprecyzowanych planów co do miejsca pobytu, ale jeśli moja działalność zawodowa rozwinęłaby się po mojej myśli, to prawdopodobnie zostanę w Newcastle i będę prowadził swój własny biznes, czyli Serwis Rowerowy połączony z organizowaniem wypraw rowerowych w Polsce i Europie. Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

10 Imię i nazwisko: Otylia Mrowińska Kod pocztowy: NE42 W Wielkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? To był czas wielkich zmian dla Polski, którym tak naprawdę towarzyszyło wiele kontrowersji. Nie byliśmy pewni co do pozytywnych aspektów tego wydarzenia. Rozmowom na ten temat z bliskimi i przyjaciółmi nie było końca. Jednak dość szybko okazało się, że dla wielu otworzyły się nowe życiowe szanse i możliwości, które na zawsze zmieniły życie wielu z nas. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Dziś można powiedzieć, że zyskałam prawo do pracy - stałą pracę i możliwość bezpłatnej edukacji, którą otrzymałam zaraz po przybyciu do Wielkiej Brytanii. Oczywiście otworzyła się też możliwość swobodnego podróżowania. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Operator Produkcji Lawson Fuses Factory Ponteland. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Zdecydowanie towarzystwo międzynarodowe. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak często odwiedzasz Polskę? Średnio raz w roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Oczywiście Internet, gazety. Generalnie wszystko, co wpadnie mi w ręce! 10. Czy jesz polskie produkty? Tak, oczywiście. Jestem uzależniona od polskiego majonezu i ogórków kiszonych. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to:rodzinne strony, miasto Ostrów Wielkopolski oraz Mazury. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Tak. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Rozważam to bardzo poważnie. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Newcastle upon Tyne, Lake District. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Uwielbiam kuchnię włoską oraz chińską. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: Nieskończoność według Holly Jane-Rahlens z gat. fantastyki. 17. Ostatnio obejrzany film to: Raise the Red Lantern, The Wolf of Wall Street. 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? Jestem zdecydowanie szczęśliwa w Wielkiej Brytanii. Do pełni szczęścia brakuje mi tylko moich bliskich. 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Swoje plany na niedaleką przyszłość wiążę z obecnie wykonywanym zawodem i miejscem pracy. Od ponad 5 lat pracuję dla Barclays Bank Plc, obecnie jako Business Relationship Manager. Moim marzeniem jest nieustannie się doskonalić i podnosić kwalifikacje zawodowe. Poza tym chciałabym nawiązać bliższe kontakty z polskimi partnerami biznesowymi zamieszkującymi tereny Tyne and Wear, aby rozszerzyć współpracę polsko-angielską i wspomóc działalność polskich przedsiębiorców z terenu North East. 10 #63 maj 2014 We and the Union My i Unia Imię i nazwisko: Grzegorz Szastak Kod pocztowy: NE5 W Wielkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? Wspominam to jako coś na tyle ważnego dla kraju, że politycy, bez względu na opcję jaką reprezentowali, potrafili mówić jednym głosem przed referendum w sprawie przystąpienia Polski do unii. Nigdy przed ani po tym czegoś takiego nie widziałem Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Na pewno największą korzyścią dla mnie było otwarcie rynków pracy w krajach unijnych. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jestem krytyczny wobec siebie, więc nie będzie to zadowalająca ocena, co najwyżej Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Byłem kierowcą autobusu. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? 4. Byłem kierowcą autobusu, kierowcą ciężarówki, taksówkarzem, a teraz jestem instruktorem nauki jazdy. 6. Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Większość moich znajomych stanowią Polacy i Brytyjczycy. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak wspomniałem jestem wobec siebie krytyczny i nigdy nie uczyłem się języka w szkole czy na kursie, ale obecny poziom języka pozwolił mi na przygotowanie się i zdanie egzaminów potrzebnych do uzyskania licencji Aproved Driving Instractor. Część moich klientów stanowią Brytyjczycy. 8. Jak często odwiedzasz Polskę? Staram się odwiedzać Polskę 2 razy w roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Internet i telefon są jednymi z narzędzi, których używam w pracy, ale dzięki nim jestem w kontakcie z przyjaciółmi i rodziną, a nawet słucham polskiego radia w samochodzie. 10. Czy jesz polskie produkty? Oczywiście, że jem polskie produkty :-) 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to:zdecydowanie Kraków. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Tak. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Tak. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Lake District, już sama droga od Langley sprawia, że każdy, kto lubi motocykle i samochody, dojeżdża tam z uśmiechem na twarzy. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Patrząc na wagę dochodzę do wniosku, że każda kuchnia jest moją ulubioną. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: Brak czasu nie sprzyja czytaniu, ale na szczęście są audiobooki: Fałszerz F. Forsyth 17. Ostatnio obejrzany film to: Wolf of Wall Street, polecam. 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? Tak. 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Dziewięć lat temu przyjechałem tu na rok, może dwa... Przestałem planować :-) 2b.nepco.org.uk We and the Union My i Unia

11 We and the Union My i Unia Imię i nazwisko: Wojciech Mrozik Kod pocztowy: NE3 W Wilkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? Dla ludzi takich jak ja, kończących studia w 2004 r., był to czas oczekiwania na nowe możliwości i kompletną zmianę rynku pracy. Wielu moich znajomych już wtedy planowało wyjazd, niekoniecznie na emigrację, a że wielu zostało za granicą, to już inna historia. Dzień przystąpienia do Unii spędziłem na imprezie zorganizowanej przez miasto Gdańsk. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Jeśli chodzi o podróżowanie, to specjalnej różnicy nie odczuwam. Wcześniej, jako student, włóczyłem się po Europie z paszportem i nie miałem żadnych problemów z przekraczaniem granicy. Właściwie to trochę żałuje, że już nie mam pieczątek w paszporcie ;). Co do pracy, to nie trzeba się martwić o żadne pozwolenia, wizy i ew. kontrole i deportacje przyjeżdżasz i pracujesz. Co do zasiłków, to trudno mi się wypowiedzieć, bo oprócz Child Benefit na swoje dzieci, które są ze mną w UK, z innych nie korzystam i nie korzystałem. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Naukowiec (Researcher). 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Towarzystwo międzynarodowe, w tym Polacy i Brytyjczycy. Taka jest specyfika mojej pracy. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak często odwiedzasz Polskę? 1-2 razy do roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Tak. 10. Czy jesz polskie produkty? Tak. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to:pomorze i Kaszuby. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Nie. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Nie. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Mur Hadriana. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Jednak polska pierogi i pieczeń w sosie miodowo-czosnkowym. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: Pomnik Cesarzowej Achai Andrzeja Ziemiańskiego ale ja w ogóle dużo czytam książek i czasopism. Proza tylko polska, bo ze względu na zawód czytam mnóstwo angielskiej literatury fachowej i dlatego muszę mieć jakiś relaks. 17. Ostatnio obejrzany film to: 300 Rise of the Empire fabuła jak fabuła, ale za to bardzo podobały mi się efekty (3D) oraz sposób filmowania. 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? Jak najbardziej. Najbliższa rodzina jest tutaj ze mną i jak na razie także są zadowoleni. A jeśli ktoś chce mnie odwiedzić, np. rodzice, to można tutaj dotrzeć szybciej samolotem niż jadąc pociągiem z Gdańska do innego miasta w Polsce Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Trudno powiedzieć, bo mobilność jest wpisana w zawód naukowca. Więc tak naprawdę mogę być dalej w UK, niekoniecznie w tym samym mieście, co teraz; wrócić do Polski; albo wylądować np. na Antypodach. Write to: 2B@nepco.org.uk Imię i nazwisko: Martyna Pastok Kod pocztowy: NE6 W Wilkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? Pamiętam ten czas jako wyjątkowe historyczne wydarzenie. Wówczas zdawałam sobie oczywiście sprawę z korzyści, jakie może przynieść wstąpienie Polski do UE i jak może ułatwić wiele życiowych spraw, m.in. podroży i możliwości realizacji marzeń. Nie patrzyłam jednak jeszcze wtedy na to wydarzenie pod kątem zmian w moim życiu u tego, co mogę na tym zyskać. Pamiętam, że z tej okazji spotkaliśmy się ze znajomymi na piwie w jakiejś poznańskiej knajpie. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Łatwiej było zorganizować wyjazd do Szkocji w ramach wymiany Socrates Erasmus, na który wybierałam się w 2005 roku. Mój doktorat w Wielkiej Brytanii był finansowany przez Marie Curie Early Stage Training Fellowship. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Byłam studentką na uczelni i pracowałam w laboratorium w Scottish Agriculture College, w międzyczasie pracowałam też w Accomodation Services na Uniwersytecie w Edynburgu w okresie wakacyjnym, przygotowując pokoje dla nowych gości, którzy zatrzymywali się w akademikach. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Totalna mieszanka wszyscy po trochu. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak często odwiedzasz Polskę? 1-2 razy w roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Tak. 10. Czy jesz polskie produkty? Tak. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to: Wiele. Poznań, Bieszczady, Hel, Jura krakowsko-częstochowska, Wrocław... Długo by wymieniać. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Nie. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Nie. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Alnmouth, Tynemouth, Hadrian Wall w okolicach Once Brewed, Northumbrian Park, Lindesfarne 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Bardzo trudne pytanie, dużo gotuję potraw z wielu krajów i wiele próbuję, lubię kuchnie z mnogością przypraw i chilli, ostatnio tajską, indyjską, syczuańską, ale też marokańską. Lubię dobry polski sernik, cebularze i polskie drożdżówki, poznańskie rogale Marcińskie, barszcz zrobiony na zakwasie, śledzie matjasy na wiele sposobów, kluski śląskie, chłodnik litewski Dużo zależy od pory roku. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: We are all made of glue Marina Lewycka 17. Ostatnio obejrzany film to: One day 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? Tak. 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Nie wiem czas pokaże! Najchętniej pracowałabym na jakimś uniwersytecie w Europie, może w Wielkiej Brytanii, może we Francji #63 may 2014 We and the Union My i Unia 11

12 My i Unia 12 We and the Union Imię i nazwisko: Paulina Pilarska-Poole Miasto: Newcastle upon Tyne W Wielkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? Wstąpienie do Unii Europejskie pamiętam bardzo dobrze. Jako studentka politologii na US dużo o tym rozmawialiśmy, prowadziliśmy dyskusje oksfordzkie o pozytywach i negatywach wstąpienia do Unii. Nikt tak naprawdę do końca nie spodziewał się, że to już teraz... 1 maja 2004 r. pracowałam jako au-perka w St Albans - miasteczku pod Londynem. Oczywiście już wtedy znałam parę Polek - tak jak ja pracujących i uczęszczających do college u. Większość Polaków zamieszkujących wtedy St Albans pracowała w restauracyjnych kuchniach cash in hand bez możliwości otwarcia rachunku bankowego, zarejestrowania się u lekarza czy w Job Centre. W przeciągu paru dosłownie tygodni małe uliczki St Albans zapełniły się młodymi ludźmi, studentami z Polski, którzy przyjechali nie tylko podszlifować swój angielski, ale również znaleźć pracę wakacyjną. Z dnia na dzień było to możliwe, bez aplikowania o wizę, bez paszportu - po prostu przyjeżdżasz i szukasz mieszkania i pracy. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Mnie głównie chodziło o prawo do pracy i dostępu do unijnych programów dla studentów albo młodych ludzi, którzy właśnie ukończyli studia. Dużą przyjemność sprawia mi też możliwość podróżowania kiedy i gdzie chcę, bez starania się o wizę i wypełniania druczków. Po prostu bukujesz bilet i jedziesz. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? 7. Pamiętam, że dosyć pewnie czułam się w posługiwaniu językiem angielskim, ale sprawiało mi trudność zrozumienie tutejszego akcentu. 4. Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Pierwszą pracę dostałam po jednym dniu szukania w coffee shopie, gdzie głównie sprzedawałam kawy i obsługiwałam kasę. Na kontrakcie miałam zapisane Asystenka. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Ponad Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Większość Polaków poznałam podczas pracy jako kelnerka i w Polskiej Szkole Sobotniej. W 2006 roku częściej chodziło się na imprezy organizowane przez i dla Polaków, teraz przestało mi już na tym zależeć. Dobieram znajomych ze względu na zainteresowania i wspólne tematy, a nie narodowości. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? 9 (zawsze może być lepiej, ale akcentu już pewnie nigdy nie zmienię). 8. Jak często odwiedzasz Polskę? Zazwyczaj raz w roku, chyba że mamy rodzinne okazje - chrzciny, wesela czy specjalne urodziny. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Tak, ale bardziej śledzę wiadomości z Wielkiej Brytanii (BBC). 10. Czy jesz polskie produkty? Tak, głównie te dostępne w supermarketach. Zazwyczaj kupuję polskie produkty przed świętami Bożego Narodzenia czy Wielkanocą, aby przygotować tradycyjne potrawy. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to: Moje rodzinne miasto, Podbeskidzie, Beskidy jest ich cale mnóstwo. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Tak. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Pewnie kiedyś tak, ale póki co jakoś mi na tym nie zależy. 14. Twoje ulubione miejsce w północno-wschodniej Anglii to: Lake District, uwielbiam ten park narodowy z zielonymi dolinkami, skalistymi szczytami, wioskami i miasteczkami i przytulnymi pubami, gdzie można odpocząć po całodniowej wędrówce. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Lubię eksperymenty kulinarne, więc trudno powiedzieć. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: Games of Thrones (obecnie tom 4). 17. Ostatnio obejrzany film to: Dallas Buyers Club (Tyneside Cinema) 18. Czy jesteś szczęśliwy/a w Wielkiej Brytanii? TAK! 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? A kto jest to w stanie przewidzieć? Czas pokaże. A co planuję robić? Być szczęśliwa. #63 maj 2014 My i Unia Imię i nazwisko: Jacek Chlaściak Kod pocztowy: NE15 W Wilkiej Brytani od: Jak wspominasz czas wstąpienia Polski do Unii Europejskiej? 10 lat to z jednej strony mało, ale z drugiej to może być cale życie. Gdy Polska wstępowała do Unii Europejskiej, dla mnie był to czas możliwości. Już wtedy w pracy zajmowałem się funduszami przedakcesyjnymi, a wraz z wejściem do Unii - apetyt rósł w miarę jedzenia. 2. Co według Ciebie zyskałeś na wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Oprócz prawa do pracy w krajach unijnych i możliwości podróżowania bez paszportu, to Europejski Trybunał Sprawiedliwości i wolny przepływ kapitału. 3. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego w dniu przyjazdu do Wielkiej Brytanii? Jaka była twoja pierwsza praca w Wielkiej Brytanii? Valet Parking Assistant. 5. Ile prac miałeś/as w Wielkiej Brytanii od czasu przyjazdu? Ponad Większość twoich znajomych w Wielkiej Brytanii to: Towarzystwo międzynarodowe. 7. W skali od 1 do 10 jak oceniasz swój poziom języka angielskiego dzisiaj? Jak często odwiedzasz Polskę? 1-2 razy w roku. 9. Czy śledzisz wiadomości z Polski (np. Internet, gazety)? Nie. 10. Czy jesz polskie produkty? Tak. 11. Twoje ulubione miejsce w Polsce to:tatry, Mazury i Pomorze. 12. Czy masz brytyjskie prawo jazdy? Tak. 13. Czy planujesz wystąpić o brytyjskie obywatelstwo? Nie. 14. Twoje ulubione miejsce w północno- -wschodniej Anglii to: Newburn Riverside, Holy Island, St Mary s Lighthouse, Cheviot Hills, Once Brewed. 15. Twoja ulubiona kuchnia/potrawa to: Kuchnia włoska, chińska i indyjska. 16. Ostatnio przeczytana książka/magazyn to: Game of Thrones 17. Ostatnio obejrzany film to: Meet the parents little rockers. 18. Czy jesteś szczęśliw y/a w Wielkiej Brytanii? Bardzo. 19. Gdzie planujesz być i co robić za 10 lat? Ciężko powiedzieć, gdyż 10 lat temu nigdy bym nie powiedział, że będę mieszkał w Newcastle. Myślę, że wrócę do Polski, ale chciałbym mieć możliwość kontaktu zawodowego z North East. 2b.nepco.org.uk

13 Jak polscy rodzice w północno-wschodniej Anglii pielęgnują polskość u swoich dzieci? Miksujące dzieciaki Według danych urzędu statystycznego w północnowschodniej Anglii przebywa około 8 tysięcy Polaków urodzonych poza granicami Wielkiej Brytanii. Ile dzieci Polaków urodziło się na ziemi angielskiej - nie wiadomo, jednak gołym okiem widać i słychać (np. na ulicy, w sklepie, w autobusie, w szkole ), że polskojęzycznych dzieci jest w naszym regionie dużo. Zapytaliśmy polskich rodziców mieszkających w północno- -wschodniej Anglii, w jaki sposób radzą sobie z pielęgnowaniem polskości u swoich pociech. Czy czytają razem bajki po polsku? Czy jedzą polski chleb? A może podtrzymują polskie tradycje, takie jak dzień babci i dziadka w styczniu czy Wigilia 24 grudnia? Ankieta składająca się z dziesięciu prostych pytań była dostępna online przez 8 dni, od 29 marca do 6 kwietnia 2014 r. 42 osoby wypełniły ankietę, z czego odpowiedzi 38 z nich zostały ostatecznie uwzględnione (np. wtedy, gdy tylko jeden rodzic i tylko rodzice z północno-wschodniej Anglii). Wyniki ankiety pokazują, że Polacy pielęgnują polskość u swych dzieci poprzez język (rozmowa po polsku w domu 100 proc. i czytanie bajek 84 proc.) i kontakt z rodziną i przyjaciółmi w Polsce (urlop 87 proc. i rozmowy 92 proc.). Ponad połowa ankietowanych zadeklarowała oglądanie polskiej telewizji (61 proc.) i spotkania z polskimi rówieśnikami (61 proc.), a prawie jedna trzecia przyznała się do uczęszczania do polskiego kościoła (29 proc.). Natomiast zaledwie 8 proc. zadeklarowało posyłanie swoich dzieci do Polskiej Szkoły Sobotniej w Newcastle. Anna (Frania) Fraszczyk How do Polish parents and their children maintain Polish language and traditions in the North East? Mixing kids According to the Office of National Statistics there are about 8,000 Poles in the North East who were born outside of the UK. It is difficult to know how many Polish children were born in the UK since 2004, but the number is great. Polish speaking kids are now everywhere. We have asked Polish parents living in the North East how they manage to maintain the Polish language, culture and traditions together with their kids. Do they read stories in Polish? Do they eat Polish bread? Or maybe they cultivate Polish tradition0,s such as Grandma and Granddad s day in January or Christmas Eve supper on the 24th December? We have asked them 10 easy questions and the results for 38 families are displayed (in Polish) on Figure 1. It shows that 100% of Polish or half-polish families declare using Polish language to talk to their children at home, followed by 84% who read stories in Polish. 87% of respondents admitted going on holidays to Poland. Well over half of the sample, 61%, declared watching Polish TV at home and meeting other Polish children of the same age. 29% of the families visit Polish churches and only 8% send their children to the Polish Saturday School in Newcastle. Anna (Frania) Fraszczyk Nagrodę - grę Scrabble Scramble z polskimi znakami - wygrała pani Dominika Chwiałkowska z Newcastle. Gratulujemy i całej rodzinie życzymy udanej zabawy z językiem polskim! Fot. A. Fraszczyk Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

14 Polskie miejsca w Wielkiej Brytanii 14 Tu byłem ja, Polak Magiczne miejsca często gościły na łamach 2B. Doradzaliśmy, gdzie warto pojechać i co zobaczyć. A teraz czas na nasze miejsca. Na Wyspach mieszkali przecież znani i zasłużeni Polacy. Miejscowości, w których żyli, do dziś noszą wspomnienie po nich. Śladami Szopena Trudno chyba o wiekszy symbol polskości niż osoba Fryderyka Szopena. Mimo że wszyscy kojarzymy go z emigracją francuską, Chopin pod koniec swego życia spędził 7 miesięcy podróżując po Wyspach, koncertując i udzielając lekcji w Londynie, Glasgow i Edynburgu. Niestety, nie ma już budynku, w którym kompozytor mieszkał w stolicy, ale można podziwiać dwa inne, w których dał najważniejsze koncerty. W Lancaster House grał dla Królowej Wiktorii i jej męża Księcia Alberta - podobno Książę, sam utalentowany muzyk, przesiadł się tak, by widzieć klawiaturę i ręce Fryderyka i obserwować jego technikę gry. Natomiast 16 listopada 1848 roku Chopin dał swój ostatni w życiu koncert, występując na rzecz polskich emigrantów w sali Guildhall. Przy placu St James s Place pod numerem 4 znajduje się tablica upamiętniająca dom, z którego kompozytor wyszedł właśnie na ten historyczny koncert. Trzy fortepiany, których używał Szopen w Anglii i Szkocji, zachowały się do dziś. Jeden z nich był jego własnością i przypłynął z nim z Paryża. Obecnie są częścią The Cobbe Collection największego w Europie zbioru instrumentów klawiszowych związanych ze znanymi kompozytorami. Kolekcję można oglądać w posiadłości Hatchlands Park w hrabstwie Surrey, która znajduje się pod opieką National Trust. Za piórem Conrada Józef Conrad Korzeniowski obrał sobie Wielką Brytanię za drugą ojczyznę i otrzymał obywatelstwo w 1886 r. #63 maj b.nepco.org.uk Mimo że wychowany na polskiej literaturze i w duchu patriotycznym, wszystkie swe książki napisał po angielsku. Co więcej, uznaje się go za jednego z największych anglojęzycznych nowelistów. Tereny polskie opuścił jako szesnastoletni chłopak, by zostać marynarzem najpierw we francuskiej, a potem brytyjskiej marynarce handlowej. Po zakończeniu kariery na morzu osiadł w Wielkiej Brytanii i poślubił Angielkę. Pod koniec życia zamieszkali w małej wiosce Bishopsbourne, w hrabstwie Kent (15 mil od Dover). Do dziś stoi tam dom zwany Oswalds, który należał do Korzeniowskiego, a aula miasteczka nosi ku jego czci miano Conrad Hall. Pisarz pochowany został na cmentarzu w Canterbury, a jego grób można znaleźć w alejce zwanej Westgate Court Avenue. Ku pamięci lotników Wojskowa baza lotnicza celem turystycznej wycieczki? Niekoniecznie. Ale lotnisko RAF Northolt w londyńskiej dzielnicy Hillingdon to miejsce ważne dla Polaków. W czasie Bitwy o Anglię była to główna siedziba polskich dywizjonów myśliwskich - między innymi stacjonował tu legendarny Dywizjon 303. Dziś obok bazy znajduje się okazały pomnik ku pamięci ponad dwóch tysięcy polskich lotników poległych podczas drugiej wojny światowej. Jest on często celem oficjalnych wizyt i wieńce pod nim złożyli prezydentowie Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski. Polskie Morpeth Morpeth to szczególne miejsce dla wielu rodzin o polskich korzeniach. W latach mieścił się tu obóz przesiedleńczy, do którego początkowo przewieziono 700 Polaków, między innymi żołnierzy Armii Andersa. Po drugiej wojnie światowej około 250 tys. obywateli polskich osiedliło się w Wielkiej Brytanii. Żołnierze walczący u boku aliantów oraz ich rodziny obawiali się powrotu do komunistycznej Polski. Rząd brytyjski stworzył więc dla nich Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia i ulokował w ok. 260 obozach. Stopniowo w ramach przystosowywania się do życia w cywilu, zdobywania nowych zawodów i zatrudnienia, rodziny wyprowadzały się z obozów i asymilowały w społeczeństwie brytyjskim. Obóz w Morpeth stał na miejscu dzisiejszego klubu piłkarskiego Craik Park a jedyny budynek, który pamięta obozowe czasy, to stary kamienny dom, który pełnił funkcję szpitala, a potem przekształcony został na mieszkania. Natomiast na cmentarzu w Morpeth (SS. Mary and James Churchyard) pochowanych zostało 74 polskich żołnierzy i 26 cywilów. Nad ich grobami do dziś czuwa Komisja Wspólnoty Narodów ds. Mogił Wojennych (Commonwealth War Graves Commission). Joanna Lompart Chlaściak

15 I was here, I - a Pole Polish places in the UK. We often wrote about magical places in 2B. We were advising on where to go and what to see. And now it s time for our places. Famous and meritorious Poles often lived on the British Isles. There are still places that remember them. In the footsteps of Chopin It is difficult to think of a greatest symbol of Poland than the person of Frederic Chopin. Although we all associate him with the French emigration, Chopin at the end of his life spent seven months travelling around Great Britain, performing and giving lessons in London, Glasgow and Edinburgh. Unfortunately, the building where the composer lived in the capital city no longer exists, but you can still see the two where he played his most important concerts. In the Lancaster House he played for Queen Victoria and her husband Prince Albert apparently the Prince, himself a talented musician, changed seats so as to see the keyboard and hands of Frederic and watch his playing technique. On 16 November 1848 Chopin gave his last concert performing for Polish immigrants in the Guildhall. At No 4 St James s Place there is a plaque commemorating the fact that the composer left that building on the way to this historic concert. Three pianos, that Chopin used in England and Scotland, still exist to this day. He owned one of them and it sailed with him from Paris. Currently, they are part of The Cobbe Collection - Europe- s largest collection of keyboard instruments associated with famous composers. The collection can be viewed at Hatchlands Park in Surrey, which is under the care of the National Trust. Following Conrad s writing Joseph Conrad Korzeniowski chose Great Britain as his second homeland and became its citizen in Though raised on Polish literature and in a patriotic spirit, he wrote all his books in English. What s more, he is considered to be one of the greatest English-language novelists. He left Polish soil as a sixteen year old boy to become a sailor first at French and then British merchant navy. Having finished his career at sea, he settled in Britain and married an Englishwoman. At the end of his life he lived in a small village called Bishopsbourne in Kent (15 miles from Dover). To this day, there is a house called Oswalds, which belonged to Korzeniowski, and a village hall bears the name Conrad Hall in his honor. The writer was buried at the Canterbury cemetery, and his grave can be found in an alley called Westgate Court Avenue. In memory of airmen A military airbase as a tourist destination? Not necessarily! However, RAF Northolt Airport in the London Borough of Hillingdon is an important place for Poles. During the Battle of Britain it was the main location of the Polish fighter squadrons - including the legendary 303 Squadron. Today, next to the base there is monument in memory of more than two thousand Polish airmen who died in the Second World War. It is often visited by Polish officials - Presidents Lech Walesa and Alexander Kwasniewski laid wreaths there. Polish Morpeth Morpeth is a special place for many families with Polish roots. In the years a resettlement camp was based there and 700 Poles were initially transported there, including the Anders Army soldiers. After World War II about 250 thousand Polish nationals settled in the UK. Soldiers, who fought alongside the Allies, and their families feared to return to the communist Poland. The British government created Resettlement Corps to help them and placed ex-service men in about 260 camps. Gradually, in order to adapt to civilian life, they gained new occupations, found jobs, moved out of the camps with their families and assimilated into British society. The camp in Morpeth stood on the site of today s football club Craik Park. The only building that still remembers those days is an old stone house, that used to serve as a hospital and was then converted into flats. At the Morpeth cemetery (SS. Mary and James Churchyard) 74 Polish soldiers and 26 civilians have been buried. Their graves are being looked after by the Commonwealth War Graves Commission. Joanna Lompart - Chlasciak Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

16 Dr Karolina Rygiel eternal youth within our reach? Karolina works for Newcastle University Health Institute. She told us about the work she does in the lab, and about her educational path that allowed her to follow this particular career. For those inspired by her story, the details of appropriate college courses are to be found in issue 54. Dr Aleksandra Malkowska Alex is a GP in Newcastle. She tells us about her attraction to 16 #63 maj 2014 Dr Karolina Rygiel the UK and Newcastle in particular. In the interview we learn about her work and career opportunities - please go to issue 54 for more. Marcin Lato a vet on a Harley. Marcin presents the details of his convoluted life path that brought him to the North East. He tells us what, apart from his furry patients, gives him satisfaction from his job. He also reveals he is equally fond of mechanical horse power find out more in issue 55. Kasia Makarewicz Polski mózg wspiera miasto! Jesienią 2012 roku, dzięki współpracy z projektem Newcastle - Science City, 2B miało niepowtarzalną okazję, by przedstawić sylwetki kilku Polaków, którzy lokalnie odnieśli znaczący sukces zawodowy w nauce i medycynie. Dr Karolina Rygiel wieczna młodość w zasięgu reki? Pani Karolina pracuje w Instytucie Badania Zdrowia na Uniwersytecie w Newcastle. W wywiadzie opowiedziała nam, czym zajmuje się na co dzień w laboratorium oraz o swojej drodze edukacyjnej, która doprowadziła ją do sukcesu zawodowego w Newcastle. Wszyscy zainteresowani tego typu karierą znajdą wskazówki dotyczące studiów w tej dziedzinie w numerze 53. Dr Aleksandra Małkowska Pani Aleksandra jest lekarzem internistą w Newcastle. Opowiada o tym, co przywiodło ją do Anglii, co tak bardzo pociągało w Newcastle oraz o codziennej pracy i możliwościach rozwoju lekarza w Anglii. Po szczegóły zapraszamy do numeru 54. Marcin Lato weterynarz na Harley u Pan Marcin w wywiadzie dla 2B przedstawia historię swojej zawiłej drogi z Kielc do Gateshead oraz zdradza, co oprócz kudłatych podopiecznych przynosi mu satysfakcję z pracy. Na koniec wyjawia, że i konie mechaniczne są mu bardzo bliskie. Zapraszamy do numeru 55. Kasia Makarewicz Polish brain power supports Newcastle! In autumn 2012, thanks to 2B cooperation with the project Science City, we had a unique chance to present a few portraits of North East-based Poles who enjoy successful careers in science and medicine. 2b.nepco.org.uk Marcin Lato

17 Język bez granic Granice mojego języka są granicami mojego świata słowa L. Wittgensteina były mottem kolumny językowej 2B. Jej celem oczywiście poszerzanie tych granic! Oto o czym pisalismy: Nr 22 kilka wyjaśnień o słówkach-pułapkach, takich jak LUNATIC, CANNY czy TEA. NR 23 Podróż po lokalizmach z krainy Geordie. Nr 24 Wycieczka w historię Wielkiej Brytanii w poszukiwaniu źródeł i inspiracji słów. Anegdoty o tym, skąd w angielszczyźnie wzięły się wyrazy BOBBY, TEDDY, WELLIES. NR 25 Ciąg dalszy historycznej wycieczki. Opowieść o tym, jak do angielskiego weszły wyrazy POSH oraz LOO. Nr 26 Wszystko o PUBIE. Nr 27 Trochę o idiomach, śmiesznych, dziwacznych, zaskakujących. Nr 28 Rzecz o PUDDINGU i jego wielu wcieleniach leksykalnych oraz kulinarnych. Nr 29 Nadal klimaty kulinarne, przedstawiamy kilka brytyjskich przysmaków: ropuchy itp.: TOAD IN THE HOLE, BEANS ON TOAST, SPOT- TED DICK, CHIP BUTTIE, DEEP- -FRIED MARS BARS. NR 30 O sąsiedzkich przezwiskach gdzie mieszka SCOUSER a gdzie JOCK? Czy POMMIE i AUSSIE to to samo? Nr 31- W numerze przedświątecznym piszemy o wysokiej pozycji społecznej karpia w Wielkiej Brytanii oraz o słownictwie i obyczajach na okoliczność narodzin dzidziusia. Nr 32 Poradnik podrywacza. Nr 33 CHEERS! Co, jak i gdzie pić w Anglii słownictwo alkoholowe. Nr 34 GUUUU! Jak tytul bezsprzecznie wskazuje tekst poświęcony brytyjskim obyczajom wielkanocnym. Nr 35 i 36 Nie opowiadaj wieprzowinek! Przedstawiamy klucz do rymowanego slangu COCKNEY. Nr 37 SCREAM BLUE MURDER! Angielski w odcieniach błękitu zbiór slownictwa i idiomów opartych na kolorze niebieskim. Nr 38 Kto ma ŻÓLTY NOS, a kto BRĄZOWY BRZUCH? Znów zbiór kolorowych idiomów, tym razem angielski nabiera jesiennych barw. Nr 39 Nadal poznajemy barwy angielszczyzny. W tym numerze ZIELEŃ I BIEL. Nr 41 C U Rozszyfrowujemy angielskie smsy. Nr 42 ENGLISH ROSE, COLLEEN, LASS. Kobieta w oczach Brytyjczyków. NR 43 WASSUP? To pierwsze dwujezyczne wydanie 2B. Z tej okazji w rubryce językowej przyglądamy się perypetiom, jakie przydarzają się językom w podróżach przez kraje i kultury. Nr 44 HAZARD, FACET - Uwaga! Falszywy przyjaciel! To tekst o podstepnej naturze, na szczęście tylko angielskich słówek. Nr 45 Językowe zoo zbiór zwierzęcych idiomów w języku angielskim. Mamy nadzieję, że rubryka językowa przybliżyla Wam zarówno tajemnice językowe jak i kulturowe Wielkiej Brytanii oraz pomogła poczuć się tu bardziej swojsko. Niech będzie również inspiracją dla Waszych własnych poszukiwań znaczeń, anegdot, zjawisk kulturowych. Każdy kraj, każda kultura ma w sobie tyle piękna i odmienności od tego, co nam bliskie i w czym wyrośliśmy. Życzę Wam na przyszłość chłonnych oczu i umysłu, chcących pogłębiać swoje poznanie i zrozumienie miejsca, wybranego przez wielu z nas na swój stały dom. Aby stać się prawdziwie jego częścią, musimy się go nauczyć. Życzę wszystkim fascynującej podróży poznawania. Kasia Makarewicz Wszystkie numery dostępne są na Potrzebujesz tłumacza? Napisz do Kasi Makarewicz na kasia.m@virgin.net Language without borders The limits of my language mean the limits of my world the words of L. Wittgenstein were the motto of the 2B s language column. Its aim pushing those boundaries! Here is what we wrote about: Issue 22 a note on trap words, such as LUNATIC, CANNY or TEA. Issue 23 a journey into Geordie lingo. Issue 24 anecdotes about the origins of the words BOBBY, TEDDY, WELLIES. Issue 25 more anecdotes: LOO and POSH. Issue 26 everything about an English PUB. Issue 27 a little bit about bonkers idioms. Issue 28 various faces of PUDDING. Issue 29 more on yummy words: TOAD IN THE HOLE, BEANS ON TOAST, SPOT- TED DICK, CHIP BUTTIE, DEEP- -FRIED MARS BARS. Issue 30 About nicknames for neighbours are you a SCOUSER or a JOCK? Issue 31 a short explanation about the British attitude to carp for the Polish readers. Also, new baby idioms and customs. Issue 32 a linguistic cheat sheet on how to hit on girls in the UK. Issue 33 cheers! An alcoholic dictionary for newcomers. Issue 34 Goo! British Easter customs. Issue 35 and 36 don t tell porkies! About Cockney rhyming slang. Issue 37 scream blue murder! A collection of blue idioms in the English language. Issue 38 English idioms in the colours of autumn. Issue 39 more colours of the language- green and white. Issue 41 - C U English text speak decoded. Issue 42 - ENGLISH ROSE, COLLEEN, LASS. A woman through British eyes. Issue 43 WassUp? The first bilingual issue. The language column looked at how words struggle with retaining their meaning while travelling across language and culture borders. Issue 44 False friends in a dictionary. Issue 45 a language zoo some animal idioms in English. We hope the language column helped solve some linguistic mysteries and in turn allowed the Polish newcomers to settle in the UK a bit easier. We also hope it inspired you to search for your own language anecdotes, to observe the customs and behaviours around, sometimes so different from those we are used to. However, is it not the diversity, the new and different ways we discover that make being in a new place so interesting? For the future, I wish you all to forever keep an open and observant mind, to really learn the place you choose to call home. Only through doing that will you truly become a part of it. Have a fascinating journey! Kasia Makarewicz Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

18 Z kraju ojców X lat w Unii 1 maja 2004 roku Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. O północy ostatniego dnia kwietnia wciągano unijne flagi na maszty przed instytucjami państwowymi, otwierano szampana, a ja niebieską flagę w żółte gwiazdki powiesiłem na swoim balkonie. Od tego dnia mija właśnie X lat. Co zmieniło się w Polsce od tego czasu i czy było warto wejść do tego klubu? Nasze wstąpienie do unii poprzedzone zostało narodowym referendum. W trakcie przygotowań do niego przedstawiano plusy klubu, ale nie brakowało sceptyków, którzy obawiali się unijnego członkowstwa. Największe obawy mieli rolnicy. Straszono ich upadkim gospodarstw rolnych, które miały nie radzić sobie z dotowaną konkurencją. Dzisiaj rolnicy są największymi beneficjentami systemu. Otrzymują dopłaty liczone od ilości posiadanych hektarów ziemi, dopłaty do środków produkcji, a polska żywność, reklamowana jako ekologiczna, sprzedaje się dobrze nie tylko na unijnym rynku. Zapóźnienia infrastrukturalne szczególnie mocno były widoczne na autostradach, to znaczy na ich braku. Temat ten wypływał przy okazji każdych wyborów, a politycy prześcigali się w obietnicach, które nie były realizowane. Ciągły nadmiar kłopotów bieżących sprawiał, że państwo zmuszone było zachowywać się jak straż pożarna, jeżdżąca od pożaru do pożaru. Brakowało pieniędzy na inwestycje. Przynależność do unii sprawiła, że pieniądze oddano do dyspozycji, pod warunkiem wniesienia niewielkiego wkładu własnego. Ponieważ były to pieniądze do wydatkowania na określony cel i w określonym czasie, nastąpiła mobilizacja instytucji państwowych i samorządowych do ich wykorzystania. Niewykorzystane pieniądze bowiem przepadały. Istniały obawy, czy Polska jest w stanie poradzić sobie z deszczem pieniędzy. Trzeba było nauczyć się 18 #63 maj 2014 pisać aplikacje i wykorzystywać środki na zadania celowe. Obawy okazały się płonne. W perspektywie finansowej Polska wykorzystała przyznane jej fundusze. Powstały setki kilometrów autostrad i dróg szybkiego ruchu, a temat ich budowy przestał być tematem dyżurnym wyborów. Oczywiście mnóstwo jest jeszcze do zrobienia, ale nie słyszałem, aby w trakcie toczącej się kampanii wyborczej do Europarlamentu, któraś z partii podniosła temat braku autostrad. Dominuje niestety, wobec tragicznych wydarzeń na Ukrainie temat bezpieczeństwa państwa. Obecna perspektywa finansowa lat przyniosła nam środki jeszcze większe. Do wykorzystania otrzymaliśmy ponad 300 miliardów złotych. Wymagania jednak wzrosły. Obecnie trzeba mieć większy udział własny. Zarówno samorządowcy, jak i urzędnicy państwowi nauczyli się jednak korzystać z tych środków, co daje gwarancję ich wykorzystania. Przy każdym zrealizowanym zadaniu stawiana jest jego etykieta w postaci tablicy informującej o nazwie zadania i ilości pieniędzy przeznaczonych na jego realizację z funduszy polskich (oddzielnie) i unijnych. Takich tablic ciągle przybywa nam przy drogach, ścieżkach rowerowych, boiskach, stadionach, zabytkach, rewaloryzowanych centrach miast, dzielnicach poddawanych rewitalizacji. Beneficjentami unijnych dotacji stali się polscy przedsiębiorcy, którzy także nauczyli się z nich korzystać. Dzięki nim szereg przedsiębiorstw uzyskało możliwość realizowania innowacyjnych projektów i możliwość sprzedawania nowoczesnych wyrobów na rynkach całego świata. Rozwijają się regiony. Województwo dolnośląskie, w którym mieszkam, w początkach naszej przynależności do unii było na czwartym miejscu w Polsce pod względem dochodu na jednego mieszkańca. Obecnie wyprzedza nas tylko województwo mazowieckie. Pojawiają się jednak kolejne przeszkody. Warunkiem czerpania z unijnej kasy jest poziom dochodu na jednego mieszkańca nieprzekraczający 75 proc. średniej unijnej. Na początku było to dużo mniej, obecnie województwo zbliża się do tego progu. Oznacza to zakręcenie kurka z europieniędzmi. Wzbogaciliśmy się i dziś trzeba ustąpić miejsca mniej zamożnym. Jest jeden haczyk. Po wstąpieniu do unii Bułgarii i Rumunii średnia unijna mocno spadła. Skorzystali wreszcie zwykli obywatele, którym łatwiej jest podróżować zarówno w kraju, jak i po świecie. Paszport polski stał się cennym dokumentem, o którego wydanie ubiegają się potomkowie emigrantów w Izraelu. Po wejściu Polski do układu z Schengen południowa i zachodnia jej granica przestała być nadzorowana. Można je swobodnie przekraczać w dowolnym miejscu pod warunkiem posiadania ważnego dokumentu osobistego. Od Bugu do Atlantyku żegnaj więc celniku. Nie stoimy już w kilometrowych kolejkach przed przejściami granicznymi. Jednocześnie wschodnia granica Polski stała się granicą Unii Europejskiej i 2b.nepco.org.uk co jakiś czas słyszymy o nielegalnym jej przekraczaniu przez obywateli egzotycznych dla nas państw. Niedawno o fakcie takim zawiadomił kierowca tira w Przemyślu, gdy zauważył, że z naczepy, po przecięciu brezentu, wyskakuje mu gromada Pakistańczyków, którzy przeczytali na sklepie Kaufland i stwierdzili, że są w Niemczech. Zostali przez Straż Graniczną schwytani i będą odesłani do swego kraju. Z zjawisk drugiej strony ostatnie lata przyniosły szereg niekorzystnych. Brak kontroli granicznych wewnątrz unii sprzyja narkomanii. Powiększyły się obszary biedy. Pustoszeją kościoły. Małohektarowi rolnicy nie są już w stanie utrzymać się ze swoich kawałków ziemi. Bilans wypada jednak na korzyść zwolenników unii. Jestem o tym przekonany. Wam również byłoby trudniej studiować i pracować w Wielkiej Brytanii, gdyby Polska nie była członkiem Unii Europejskiej. Radośnie będziemy więc świętować X lat przynależności. Były one dla Polski niezwykle udane. Teraz czekają nas nowe wyzwania i nowe zagrożenia. O niektórych strach myśleć. Mając to na względzie, wspólnie dołóżmy starań, aby móc świętować pomyślność po kolejnych x latach. P.S. Niezwykle miło było mi się z Państwem spotkać po paru latach. Szkoda, że na tak krótko. Jerzy Wojciech

19 From the Motherland 10 years in EU The final article evaluates the changes that have taken place in Poland since the country joined the European Union 10 years ago on the 30th April Among the positive changes the columnist lists funds granted for owners of big farms and as a result high quality produce sold not only on the European market. Poland also gained many new motorways and surfaced roads, however, these only appeared after a long period of time during which the local governments and organizations learnt to apply for and make the best of time restricted euro- money. Numerous bicycle routes, playgrounds, and stadiums have been built and many Polish city centers. Estates and monuments have been renovated and revitalised. Other improvements concern businesses that could carry out various projects and therefore sell products in the world market. The financial income of many districts have risen. Southern and western country boarders have been removed and it is now easier for people to travel and study abroad. As far as the negative effects of joining the EU are concerned, the author warns that due to no border controls, drug dealing is on the increase. The churches are getting emptier, there are more poor people and small farm owners find it more difficult to cope. Nevertheless, the overall evaluation of the last 10 year period brings a very beneficial outcome. For , Poland received 300 billion, which means new projects and new possibilities. Jerzy Wojciech (translation Ewa Ilewicz) Write to: 2B@nepco.org.uk #63 may

20 KNW is working in partnership with ICOS to help make homes warmer and safer in preparation for the winter months. KNW is one of the largest heating & insulation businesses in the North East of England, and have been serving the communities around the region for over 30 years. Free cavity wall and loft insulation is available to many homeowners, and those in private rented accommodation, and if you are in receipt of certain qualifying benefits, you may be entitled to a new boiler or boiler repair. KNW will liaise with your landlord to obtain permission for the works to go ahead, and in most cases landlords are keen to have their homes improved in this way. You will then benefit from reduced fuel bills when the weather turns cooler. For more information, contact ICOS or office@icos.org.uk. If you do qualify for free insulation or heating work, KNW will give you a 25 TESCO gift voucher to welcome you as a new customer, but the offer is limited so act fast! ICOS (the International Community Organisation of Sunderland) works to improve the quality of life of minority ethnic people and to improve cooperation between different communities in the North East. ICOS offers advice and information, organises cultural projects and offers support with matters ranging from CVs to access to welfare benefits. We help between 200 and 300 people per year. ICOS was founded in 2009 and is now a registered charity (number: ). For more information go to: or KNW i ICOS współpracują udzielając pomocy w kwestii docieplania domów, przygotowując je na nadchodzącą zimę. KNW to jedna z największych firm docieplających i izolujących w Północno-Wschodniej Anglii, działającą w obrębie tego regionu od ponad 30 lat. Darmowa izolacja ścian i poddaszy jest dostępna zarówno dla właścicieli domu jak i lokatorów wynajmujących mieszkanie prywatnie. Jeżeli otrzymujesz niektóre świadczenia socjalne(benefity) to możesz być uprawniony do otrzymania nowego bojleru bądź naprawy starego. W twoim imieniu NKW skontaktują sie z właścicielem mieszkania, które wynajmujesz w celu uzyskania pozwolenie na rozpoczęcie prac. W większości sytuacji właściciele mieszkań chętnie zgadzają się. W ten sposób skorzystasz, płacąc mniejsze rachunki za prąd podczas chłodniejszych dni! Więcej informacji uzyskasz kontaktując się z ICOS , lub office@icos.org.uk. Jeżeli kwalifikujesz się na darmowe ocieplanie bądź ogrzewanie, otrzymasz od KNW powitalny talon na zakupy w TESCO w wysokości 25. Oferta limitowana! ICOS (the International Community Organisation of Sunderland) dąży do poprawy warunków życia grup etnicznych a także, polepszenia współpracy między różnymi społecznościami mieszkającymi w Północno- Wschodniej części Anglii. ICOS udziela porad i informacji, organizuje projekty kulturalne i oferuje wsparcie zaczynając od pomocy w pisaniu CV, a kończąc na pomocy w uzyskaniu zasiłku z opieki społecznej. Pomagamy około osobom rocznie. ICOS został założony w 2009 i obecnie jest zarejestrowany jako organizacja charytatywna (numer ) Więcej informacji można znaleźć na stronach: lub InternationalCommunityOrganisationOfSunderland