SPIS TREŒCI. Warto wiedzieæ, e

Transkrypt

1

2

3

4

5 SPIS TREŒCI Warto wiedzieæ, e Telekomunikacja WYDARZENIA, US UGI, TARGI, SPRZÊT, BEZPIECZEÑSTWO, TECHNOLOGIE, SYSTEMY INDEKS numer 3 (99), rok dziesi¹ty lipiec/wrzesieñ 2008 PL ISSN Cena 15 z³ (w tym 0% VAT) Nak³ad: egz. Wydawca: MSG MEDIA MSG Media s.c. M. Kantowicz, G. Kantowicz ul. Stawowa 110, Bydgoszcz tel ; fax office@msgmedia.pl Rada programowa Przewodnicz¹cy: prof. dr hab. in. Ryszard S. Choraœ Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Bydgoszcz Cz³onkowie prof. dr hab. in. Daniel Józef Bem Politechnika Wroc³awska, prof. dr hab. in. Andrzej Dobrogowski Politechnika Poznañska, prof. dr hab. in. Andrzej Jajszczyk Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków, prof. dr hab. Józef Modelski Politechnika Warszawska, dr in. Marian Molski Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Bydgoszcz, prof. dr hab. in. Józef WoŸniak Politechnika Gdañska. Dyrektor wydawnictwa Marek Kantowicz tel ; kom marek.kantowicz@msgmedia.pl Redaktor naczelny Grzegorz Kantowicz tel ; kom grzegorz.kantowicz@msgmedia.pl Oddzia³ redakcji w Warszawie ul. Rostworowskiego 34/13, Warszawa tel Mieczys³aw Borkowski, kom mieczyslaw.borkowski@msgmedia.pl msg.borkowski@wp.pl Korekta Ewa Winiecka Marketing Janusz Fornalik tel ; kom fax janusz.fornalik@msgmedia.pl DTP: Czes³aw Winiecki tel czeslaw.winiecki@msgmedia.pl Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji materia³ów. Materia³y nie zamawiane nie bêd¹ zwracane. Wszystkie materia³y objête s¹ prawem autorskim. Przedruk artyku³ów tylko za zgod¹ redakcji. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam i ma prawo odmówiæ publikacji bez podania przyczyny. Druk: Drukarnia ABEDIK Sp. z o.o Bydgoszcz, ul. Glinki 84 tel./fax info@abedik.pl; Mieczys³aw Borkowski Komunikacja elektroniczna przed Euro XIX Miêdzynarodowe Targi INTERTELECOM 2008 Grzegorz Kantowicz Regulacje i bariery inwestycyjne INTERTELECOM 2008 Mieczys³aw Borkowski Przysz³oœæ komunikacji elektronicznej VII KONGRES INFOTELA Po³¹czenia wideo najwy szej jakoœci Avaya onex Communicator ukasz Wojciechowski Zintegrowane rozwi¹zania dla bran y teleinformatycznej Micha³ Muszalski Systemy PowerCat Grzegorz Kantowicz Narzêdzie do przeprowadzania instalacji i weryfikacji sieci Fluke EtherScope Network Assistant Swissvoice dla domu i biura XIX Targi INTERTELECOM Grzegorz Kantowicz Telefony VoIP o jakoœci g³osu HD Telekonferencje dla biznesu ASTRA2Connect Internet przez satelitê Zasilanie i ch³odzenie dla systemów IT o znaczeniu krytycznym Sieci od zaplecza Informatyka SPRZÊT, BEZPIECZEÑSTWO, RAPORTY, ANALIZY, ZARZ DZANIE Jesteœmy dobrze przygotowani Cyfryzacja w TP Emitel Janusz Fornalik Nowe technologie, nowe zagro enia Pamiêci flash USB Audyt bezpieczeñstwa w polskich przedsiêbiorstwach Polskie firmy straci³y na braku dostêpu do danych ponad 800 milionów dolarów Anton Grashion Jak firmy mog¹ siê chroniæ przed kradzie ¹ to samoœci Nieuœwiadomione zagro enia Z³oty Laur 2008 za projekt wdro enia obs³ugi klentów i rozliczeñ us³ugi WLR w Exatel S.A Marek Kantowicz Mapa niebezpiecznych miejsc Niebezpieczny Hongkong, bezpieczna Finlandia Grzegorz Kantowicz Technika dla samorz¹dowców Starostwo w Pszczynie z technologi¹ tanich PC Jaros³aw eliñski Chairman có to jest? Oprogramowanie, strategia czy mo e po prostu kluczowy opiekun klienta? Panda Managed Office Protection Us³uga zabezpieczaj¹ca zamiast tradycyjnego oprogramowania Telewizja US UGI, SYSTEMY, WYWIADY Telewizja IP (IPTV) pokazuje wartoœæ sieci Nowe spojrzenie na sieci i us³ugi Grzegorz Kantowicz ERICSSON zaprezentowa³ Mobile TV w Sopocie Telewizja w komórkach Mieczys³aw Borkowski Czy nadszed³ czas na telewizjê mobiln¹ w Polsce? Kongresowego tematu ci¹g dalszy... Telewizja Ultra HD na targach NAB Nowe kierunki rozwoju telewizji

6 WARTO WIEDZIEÆ, E......Komisja Europejska nie zgadza siê na dalsz¹ regulacjê TP Prezes Urzêdu Komunikacji Elektronicznej wycofa³ z notyfikacji Komisji Europejskiej projekty decyzji w sprawie regulacji Telekomunikacji Polskiej na rynku tranzytu oraz na rynku dzier awy ³¹czy miêdzymiastowych. Regulator nie przekona³ KE, e istnieje potrzeba regulacji TP w tym zakresie. Komisja Europejska ju 27 maja 2008 roku opublikowa³a listy do polskiego regulatora, zg³aszaj¹ce powa ne w¹tpliwoœci wobec z³o onych w kwietniu 2008 roku propozycji regulacji TP. W ocenie Komisji oba rynki s¹ w Polsce konkurencyjne, nie ma zatem potrzeby ich regulacji i ograniczania swobody dzia- ³alnoœci gospodarczej. Na obu rynkach dzia³a kilkudziesiêciu operatorów, a udzia³ rynkowy TP nie jest na tyle istotny, aby zagra aæ rozwojowi konkurencji....tp z³o y³a drugi wniosek o dop³atê do us³ugi powszechnej TP z³o y³a do Urzêdu Komunikacji Elektronicznej wniosek o dop³atê w wysokoœci 220 mln z³ za œwiadczenie w 2007 roku us³ugi powszechnej. Pieni¹dze pozwol¹ zrekompensowaæ firmie us³ugi, które by³y œwiadczone poni ej kosztów, m.in. plan socjalny, czyli ofertê dla najubo szych klientów i po³¹czenia z automatów telefonicznych. Ze wzglêdu na szczególny charakter us³ugi powszechnej, wyznaczonemu przez UKE operatorowi przys³uguje dop³ata w wysokoœci tzw. kosztu netto, czyli kosztów, których operator nie poniós³by, gdyby nie by³ zobowi¹zany do œwiadczenia us³ugi powszechnej. Wysokoœæ dop³aty jest pokrywana proporcjonalnie przez wszystkich operatorów, których przychody przekraczaj¹ 4 mln z³, w tym tak e TP....Rusza kana³ Orange Sport Orange Sport to nowy kana³ telewizyjny, który bêdzie produkowany i nadawany przez Telekomunikacjê Polsk¹ przy wspó³pracy z Canal+ Cyfrowy. Zaprezentuje g³ównie rozgrywki polskiej ekstraklasy, w tym a 6 meczów na ywo w ka dej kolejce. To pierwsza tego typu oferta w Polsce. Uruchomienie programu planowane jest na ostatni weekend lipca, czyli podczas inauguracji nowego sezonu ekstraklasy 2008/2009. Nowy kana³ bêdzie dostêpny dla klientów TP w ramach us³ugi multipakiet tp oferowanej za poœrednictwem linii telefonicznej (IPTV) oraz abonentów Cyfry+. TP zamierza rozbudowywaæ ofertê programow¹. Oprócz rozgrywek ekstraklasy pi³karskiej w ofercie Orange Sport znajd¹ siê te mecze szwedzkiej ligi u lowej, rozgrywki NBA oraz koszykówka pañ w wydaniu amerykañskiej WNBA....KE chce wiêkszej obni ki cen po³¹czeñ na komórki Komisja Europejska (KE) og³osi³a plan obni enia o 70 proc. stawek hurtowych w rozliczeniach miêdzy operatorami telefonicznymi. Chodzi przede wszystkim o stawki z tytu³u zakañczania po³¹czeñ g³osowych w komórkowych sieciach telefonicznych (MTR Mobile Termination Rates), które s¹ podstaw¹ do rozliczeñ pomiêdzy operatorami w przypadku rozmów miêdzy ró nymi sieciami. Operator osoby odbieraj¹cej po³¹czenie obci¹ a bowiem pewnymi kosztami operatora sieci, z której po³¹czenie by³o wykonane. W rezultacie wysokoœæ stawek MTR znajduje odzwierciedlenie na rachunku za wykonane po³¹czenia. Obecnie stawki MTR, ustalane przez krajowe urzêdy regulacyjne (w Polsce Urz¹d Komunikacji Elektronicznej UKE), wahaj¹ siê od 2 eurocentów na Cyprze do ponad 18 eurocentów w Bu³garii.....Altar Video IVR Firma Altar wprowadzi³a do swojej oferty telefoniczn¹ platformê œwiadczenia us³ug wideo. System Altar Video IVR umo liwia prowadzenie serwisu udostêpniaj¹cego transmisjê g³osow¹ i wideo dla osób posiadaj¹cych telefony 3G. Rozwi¹zanie pozwala równie na œwiadczenie us³ug mobilnych w czasie rzeczywistym poprzez kana³ wideo telefonii komórkowej 3G-324M. Premiera Altar Video IVR mia³a miejsce podczas czerwcowych Targów Contact Center w Warszawie. Altar Video IVR bazuje na standardzie 3G-324M i na ³¹czach GSM oraz TDM. System do przetwarzania mediów wykorzystuje technologiê firmy Dialogic i dzia³a pod kontrol¹ komercyjnego systemu operacyjnego Linux. Zarz¹dzanie systemem jest mo liwe z dowolnego komputera z przegl¹dark¹ internetow¹.....netia przejmuje Tele2 Polska W transakcji wartoœæ firmy (enterprise value) Tele2 zosta³a wyceniona na 29,1 mln euro (98,0 mln z³otych). Po uwzglêdnieniu docelowego stanu œrodków pieniê nych netto w kwocie 2,3 mln euro (7,8 mln z³otych) cena zakupu wynosi 31,4 mln euro (105,8 mln z³otych) i mo e wzrosn¹æ o kolejne 4,8 mln euro (16,2 mln z³) w zale noœci od przysz³ych wyników dzia³alnoœci operacyjnej po dacie nabycia spó³ki. Poprzez przejêcie Tele2 Netia zwiêkszy swoj¹ bazê klienck¹ do ponad 300 tysiêcy klientów us³ug szerokopasmowych i ponad 1,2 miliona klientów us³ug g³osowych. Oczekuje siê, e w ci¹gu najbli szych 12 miesiêcy od transakcji przychody wzrosn¹ o ponad 40 procent przy jednoczesnym dodatnim wp³ywie na EBITDA. Transakcja przynosi tak e znacz¹cy potencja³ do sprzeda y dodatkowych us³ug do przejêtej bazy nowych klientów, co powinno skutkowaæ obni eniem jednostkowych kosztów pozyskania klienta (SAC). 4...WSA o dop³acie do us³ugi powszechnej Wojewódzki S¹d Administracyjny uchyli³ decyzjê Prezesa UKE o odmowie przyznania Telekomunikacji Polskiej dop³aty do kosztów œwiadczenia us³ugi powszechnej. Telekomunikacja Polska (TP) jest przedsiêbiorc¹ wyznaczonym przez Prezesa Urzêdu Komunikacji Elektronicznej do œwiadczenia us³ugi powszechnej na obszarze ca³ego kraju. W konsekwencji firmie przys³uguje dop³ata do kosztów œwiadczonych przez ni¹ us³ug wchodz¹cych w sk³ad zestawu us³ugi powszechnej w przypadku ich nierentownoœci. W ubieg³ym roku TP wnioskowa³a o dop³atê w wysokoœci ,51 z³ netto....wyszukiwarka pkt.pl w komórce Nowa funkcja pozwala uzyskaæ za pomoc¹ telefonu komórkowego dane teleadresowe pochodz¹ce z bazy pkt.pl Polskie Ksi¹ ki Telefoniczne, a nastêpnie zlokalizowaæ na mapie wybrane firmy i instytucje. Korzystanie z us³ugi jest bezp³atne, a u ytkownik ponosi jedynie koszty transmisji danych zgodnie z cennikiem operatora. U ytkownicy telefonów komórkowych oraz innych urz¹dzeñ przenoœnych (PDA itp.) wyposa onych w przegl¹darkê internetow¹ i aktywn¹ us³ugê transmisji danych mog¹ za ich pomoc¹ wyszukiwaæ informacje dotycz¹ce firm, produktów i instytucji w bazie pkt.pl. W celu odnalezienia firmy wystarczy wpisaæ adres mobile.pkt.pl do przegl¹darki oraz podaæ kryteria wyszukiwania. Aplikacja udostêpnia wszystkie zasoby informacyjne pkt.pl....ruszy³a polska wersja MSN Microsoft poinformowa³ o oficjalnym uruchomieniu polskiej wersji znanego serwisu internetowego MSN. Portal MSN, przygotowany z myœl¹ o u ytkownikach indywidualnych, jest odpowiedzi¹ na rosn¹ce zapotrzebowanie internautów na treœci zwi¹zane z rozrywk¹, a tak e ³atw¹ komunikacjê i mo liwoœæ dzielenia siê prywatnymi zbio- INFOTEL3/2008

7 WARTO WIEDZIEÆ, E... rami plików. Pod adresem polscy u ytkownicy bêd¹ mieli dostêp nie tylko do informacji z ca³ego œwiata, zorganizowanych w ramach kana³ów tematycznych, lecz tak e do bogatych zasobów multimediów, licznych klipów wideo, które u ytkownicy bêd¹ mogli równie zamieszczaæ samodzielnie, oraz atrakcyjnych funkcjonalnoœci wynikaj¹cych z integracji MSN z narzêdziami Windows Live....Netia i telewizja nowej generacji n podpisa³y umowê o wspó³pracy Wspó³praca dotyczy partnerstwa strategicznego przy przygotowaniu, oferowaniu i pracach nad rozwojem zaawansowanych serwisów triple-play. Partnerzy upatruj¹ w porozumieniu korzyœci natury strategicznej: ITI Neovision pozwoli rozszerzyæ ofertê na segment rynku osi¹gany drog¹ kablow¹ (czyli g³ównie obszary miejskie), natomiast dla Netii oznacza wzbogacenie portfolio o profesjonalne us³ugi multimedialne telewizjê o niespotykanej gdzie indziej funkcjonalnoœci oraz wideo na ¹danie. Wspó³praca obu firm obejmowaæ bêdzie przygotowanie, wdro enie, wspóln¹ sprzeda i rozwój us³ug w modelu 3play oraz 2play ( Telewizja + internet ). Us³ugi œwiadczone bêd¹ w technologii IP i dostêpne dla abonentów szerokopasmowego dostêpu do internetu Netii na wiêkszoœci ³¹czy kablowych w³asnych operatora oraz na ³¹czach pozyskanych z TP SA w wyniku uwolnienia pêtli lokalnej (LLU)....E-podpis nie jest zbyt popularny Tylko 31 proc. z 2000 przebadanych przez BCC przedsiêbiorstw korzysta z podpisu elektronicznego. Firmy wykorzystuj¹ e-podpis do kontaktów z urzêdami, rozliczeñ podatkowych i przekazywania deklaracji rozliczeniowych do ZUS. Zastosowanie e-podpisu zna 86 proc. badanych firm. 71 proc. firm uwa a, e jest on potrzebny w ich dzia³alnoœci gospodarczej. 69 proc. respondentów w ogóle nie korzysta z e-podpisu. O jego wprowadzeniu myœli 59 proc. badanych, a 34 proc. waha siê. Koszt korzystania z e-podpisu na poziomie 400 z³ jest zbyt wysoki dla 58 proc. firm, a tylko 42 proc. akceptuje go....telefonia komórkowa w ASTER ASTER staje siê pierwsz¹ w Polsce firm¹, która oferuje pakiet czterech us³ug telekomunikacyjnych (quadruple play). Nowa us³uga, oferowana pod mark¹ ASTER, jest dope³nieniem dotychczasowej oferty: telewizji kablowej, szerokopasmowego dostêpu do internetu i telefonii stacjonarnej. Telefonia komórkowa ASTER jest w pe³ni funkcjonalnym rozwi¹zaniem bazuj¹cym na sprawdzonym operatorze. Do œwiadczenia us³ug wykorzystywana jest ogólnopolska sieæ PTK Centertel, dziêki czemu us³uga telefonii komórkowej ASTER jest dostêpna dla abonentów w kraju i za granic¹. Jest to pierwsza i jedyna na polskim rynku MVNO us³uga abonamentowa (post-paid). ASTER zapewnia pe³n¹ obs³ugê klienta poprzez w³asny system bilingowy, zaplecze techniczne oraz salony ASTER. W pierwszym etapie sprzeda us³ugi telefonii komórkowej bêdzie oferowana w Warszawie, a we wrzeœniu br. w Krakowie i Zielonej Górze....Drugi multipleks bêdzie przydzielony w ramach konkursu Prezes Urzêdu Komunikacji Elektronicznej i Przewodnicz¹cy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji podtrzymuj¹ zamiar udostêpnienia przestrzeni na polskim rynku telewizji cyfrowej konkurencyjnym nadawcom ju w okresie przejœciowym. W zwi¹zku z powy szym, UKE i KRRiT podjê³y prace nad dokumentacj¹ do konkursu na drugi multipleks. UKE opracuje kryteria techniczne, konkurencyjnoœci i wiarygodnoœci operatora multipleksu, natomiast KRRiT rozpocznie konsultacje programowe. W konkursie zostan¹ uwzglêdnione oczekiwania rynku co do HD. Konkurs zostanie przeprowadzony w II po³owie 2008 roku. Multipleks pierwszy pozostaje dostêpny dla nadawców komercyjnych na dotychczas oferowanych zasadach. Nadawcy zachowaj¹ prawo do nadawania do 2014 roku w technologii analogowej (na mocy obecnie wa nych koncesji KRRiT) i prawo do rekoncesji cyfrowej od 2014 roku. W przypadku gdy udzia³ obecnych nadawców w procesie cyfryzacji nast¹pi od 2014 roku, wówczas prawo do rekoncesji cyfrowej pozostanie w wymiarze 1 program cyfrowy za 1 program analogowy, a nie 2 cyfrowe za 1 analogowy....ró ne koncepcje cyfryzacji telewizji naziemnej Polsat i TVN zaprezentowa³y w³asny, ró ni¹cy siê od wizji UKE, plan cyfryzacji, który nie odpowiada TVP. Zak³ada on, e do 2012 r. pasywnymi operatorami dwóch pierwszych multipleksów by³yby Polsat i TVN, które po 2012 r. zosta³yby ich operatorami aktywnymi (mog³yby samodzielnie kszta³towaæ ich zawartoœæ). Trzecim zarz¹dza³aby aktywnie TVP, a dopiero operator czwartego i kolejnych byliby wybierani w konkursie. UKE chce natomiast docelowo oddaæ prywatnym nadawcom tylko pierwszy multipleks, wybraæ w konkursie operatora drugiego i czwartego, a pi¹ty i szósty podzieliæ miêdzy telewizjê mobiln¹ i naziemn¹. Tu trzeci tak e by³by dla TVP. Prezes UKE wielokrotnie podkreœla³a, e brak konsensusu nie powstrzyma jej przed kontynuowaniem prac nad cyfryzacj¹, a dyskusja na ten temat, zamiast zmierzaæ ku koñcowi, zatacza coraz szersze krêgi....tvp uruchomi w³asn¹ platformê cyfrow¹ Telewizja publiczna bêdzie mia³a w³asn¹ platformê cyfrow¹. Po d³ugich debatach zarz¹d TVP da³ zielone œwiat³o na stworzenie jej z operatorem satelitarnym SES Astra dowiedzia³a siê Rzeczpospolita. Wed³ug Marcina Bochenka, cz³onka zarz¹du TVP ds. nowych technologii, w tym roku na start platformy TVP nie ma ju szans, realny jest jednak debiut w przysz³ym roku. Plany zak³adaj¹, eby ruszyæ w przysz³ym roku potwierdza Krzysztof Surgowt, prezes spó³ki Astra Polska. To ona jest technologicznym partnerem TVP odpowiedzialnym za stworzenie ca³ej technicznej infrastruktury platformy oraz call center i biura obs³ugi klienta....wymagania dla odbiorników telewizji cyfrowej Minister infrastruktury okreœli wymagania techniczne i eksploatacyjne dla urz¹dzeñ konsumenckich s³u ¹cych do odbioru cyfrowych naziemnych transmisji telewizyjnych. Zgodnie z projektem tego rozporz¹dzenia, jako podstawowe wymagania przyjêto parametry odbiornika telewizji cyfrowej zdefiniowane w ETSI TS V.1.8.1:2007 jako 25 Hz H.264/AVC HDTV video, MPEG-2 Layer 2 and E-AC-3 audio, for a Baseline IRD able to decode up to 1920 x 1080 interlaced 25 Hz video pictures or 1280 x 720 progressive 50 Hz video pictures. Projekt rozporz¹dzenia by³ wstêpnie konsultowany z nadawcami i odzwierciedla ich plany w kwestii parametrów nadawanego sygna³u w systemie naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T (Digital Video Broadcasting Terestrial). Wspomniany dokument stanowi wa n¹ wskazówkê dla konsumentów, którzy przy zakupie telewizyjnego sprzêtu odbiorczego powinni zwracaæ uwagê, czy dany odbiornik DVB-T lub telewizor ze zintegrowanym tunerem DVB-T jest w stanie poprawnie odtwarzaæ obraz jakoœci HD (wysokiej rozdzielczoœci) zakodowany zgodnie ze standardem MPEG-4 (H.264/AVC) oraz dÿwiêk wielokana³owy zakodowany zgodnie ze standardem dolby digital plus (E-AC-3). INFOTEL 3/2008 5

8 WARTO WIEDZIEÆ, E......Komisja Europejska powinna przyjrzeæ siê cyfryzacji w Polsce Instytut Globalizacji zwróci³ siê do Komisji Europejskiej o zajêcie stanowiska w sprawie procesu cyfryzacji w Polsce. W opinii IG, najwiêkszymi utracjuszami wy³¹czenia analogowego nadawania RTV bêd¹ konsumenci, którzy, zgodnie z badaniami Instytutu, bêd¹ mieli najgorszy dostêp do telewizji cyfrowej w Europie. Instytut Globalizacji alarmuje, e Polsce grozi monopol technologiczny zwi¹zany z przyznaniem wy³¹cznoœci na obs³ugê multipleksu tylko jednej firmie. Ponadto monopolizacja technologiczna przejawia siê tak e w budowaniu wy³¹cznie ma³o wydajnej telewizji naziemnej, co jest ewenementem na skalê europejsk¹, gdzie ró ne technologie dostêpu traktuje siê w sposób komplementarny....nowy iphone bêdzie dostêpny tak e w Polsce Teraz iphone ma siê pojawiæ oficjalnie w 70 krajach. W 25 najwiêkszych ju od 11 lipca, w pozosta³ych do koñca roku. W tej siedemdziesi¹tce jest te Polska. Do tej pory telefon ten oficjalnie by³ dostêpny w szeœciu krajach w cenie 399 dol. lub 499 dol., w zale noœci od pojemnoœci pamiêci. Obecnie model z pamiêci¹ 8 GB ma kosztowaæ 199 dol., model z pamiêci¹ 16 GB 299 dol. W Polsce nie bêdzie wy³¹cznoœci dla adnego z operatorów. Na razie Orange zapowiedzia³ wprowadzenie aparatu do swojej oferty....jambox zmienia oblicze telewizji w Polsce Rusza JAMBOX: Kablówka 3 Generacji interaktywna cyfrowa telewizja kablowa HD, która poza kana³ami TV wprowadza nowe us³ugi, niedostêpne dotychczas na polskim rynku. JAMBOX umo liwia m.in.: korzystanie z internetu na ekranie telewizora, dostêp do treœci multimedialnych, tworzenie regionalnych, lokalnych, a nawet indywidualnych programów telewizyjnych. Telewizja JAMBOX jest ju dostêpna na terenie aglomeracji œl¹skiej, a wkrótce tak e w innych miastach w Polsce. Telewizja JAMBOX pozwala ³atwo dodawaæ nowe programy telewizyjne wykorzystuj¹ce zawartoœæ tworzon¹ przez media, instytucje, firmy, a nawet u ytkowników indywidualnych. Pierwszym tego typu projektem jest rozpoczêcie wspó³pracy JAMBOXA z Akademi¹ Sztuk Piêknych w Katowicach, której efektem bêdzie kana³ tematyczny prezentuj¹cy twórczoœæ artystów zwi¹zanych z ASP kana³ bêdzie dostêpny tylko w ofercie nowej telewizji. Operatorem telewizji JAMBOX jest Œl¹ska Grupa Telekomunikacyjna (SGT SA) stworzona przez lokalnych operatorów telekomunikacyjnych dzia³aj¹cych na terenie aglomeracji œl¹skiej. Grupa ma dostêp do ok gospodarstw domowych. Wspó³pracê z SGT SA nawi¹zuj¹ tak e inni operatorzy zarówno z województwa œl¹skiego, jak i innych regionów Polski....Polaków telewizja marzeñ Program telewizyjny bez pasm reklamowych, mo liwoœæ ogl¹dania ulubionych seriali i programów o dowolnej porze, a tak e dostêp do internetu za poœrednictwem telewizora i pilota takiej telewizji oczekuj¹ dziœ Polacy. Raport na temat potrzeb telewidzów przygotowa³a poznañska firma Inotel we wspó³pracy z TNS OBOP. Jak wynika z raportu, jesteœmy znudzeni tradycyjn¹ telewizj¹. 6 W dobie internetu i dostêpu do niemal nieograniczonej iloœci treœci multimedialnych nasze oczekiwania systematycznie rosn¹. Nic wiêc dziwnego, e a 33 proc. Polaków zak³ada mo liwoœæ rezygnacji z us³ug operatorów telewizji kablowej lub platform cyfrowych, jeœli nie wzbogac¹ one w najbli szym czasie swojej oferty i nie stanie siê ona bardziej spersonalizowana. Wœród osób m³odych i dobrze wykszta³conych wynik ten jest jeszcze wy szy i oscyluje w granicach 47 proc. Polacy s¹ gotowi zap³aciæ wiêcej za wysokiej jakoœci obraz i dÿwiêk, bogatszy repertuar, a tak e dostêp do wielu dodatkowych, niedostêpnych obecnie funkcji....specjalna oferta dla osób w trudnej sytuacji materialnej Telekomunikacja Polska od czerwca wprowadzi³a do swej oferty najtañszy na rynku abonament telefoniczny, przeznaczony dla osób w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej. Nowy plan tp przyjazny kosztuje tylko 15 z³ netto (18,30 z³ brutto). Cena planu przyjaznego nie pokrywa kosztów œwiadczenia us³ugi, dlatego TP uzyska³a zgodê UKE na wprowadzenie nowej oferty pod warunkiem skierowania jej do ograniczonej grupy klientów. Z nowego abonamentu mog¹ skorzystaæ wy³¹cznie osoby korzystaj¹ce ze sta³ego zasi³ku pieniê nego udzielanego przez Oœrodki Pomocy Spo³ecznej (OPS), które na specjalnie przygotowanym formularzu dostarcz¹ do TP potwierdzenie korzystania z pomocy OPS. Dodatkowym ograniczeniem jest aktywacja planu tylko na 12 miesiêcy by j¹ przed³u yæ, nale y dostarczyæ kolejne potwierdzenie z OPS. Z szacunków TP wynika, e z oferty bêdzie mog³o korzystaæ oko³o 200 tys. klientów firmy....polsat wdra a systemy Avid Technology Jedna z najwiêkszych komercyjnych stacji telewizyjnych w Polsce zdecydowa³a siê na unowoczeœnienie dzia³u wiadomoœci w oparciu o kompleksowe rozwi¹zania Avid Technology. Z podobnych rozwi¹zañ skorzystaj¹ te stacje telewizyjne w Bu³garii i Chorwacji. Dziennikarze i specjaliœci bêd¹ pracowaæ na systemie komputerowym z³o onym m.in. z centralnej macierzy dyskowej Unity ISIS, narzêdzia umo liwiaj¹cego intuicyjn¹ edycjê treœci i obrazu Avid inews oraz systemu archiwizuj¹cego Avid Interplay. Newsroom Polsatu przestanie tym samym korzystaæ ze starszego wyposa enia, na które sk³ada³y siê narzêdzia Avid Mediabrowse oraz serwer i system edycyjny Thomson Grass Valley....TP EmiTel testuje telewizjê mobiln¹ Telewizja mobilna dzia³a m.in. w oparciu o cyfrow¹ technologiê DVB-H (ang. Digital Video Broadcasting Handheld) i to ona jest wykorzystana przez EmiTel w testach. Ka dy, kto posiada telefon wyposa ony w technologiê do odbierania DVB-H i znajduje siê w promieniu kilku kilometrów od nadajnika w centrum Krakowa, mo e ogl¹daæ telewizjê. Kana³y telewizyjne, które mo na odbieraæ w Krakowie, to: TVP1, TVP2, TVP Info, Gazeta.pl (Agora), TVP Sport, Polsat, TV Biznes, Puls, TVN, TVN24, TVN Style, TV4, RMF Maxxx. Testy prowadzone s¹ we wspó³pracy z nadawcami i czterema operatorami telefonii komórkowej Centertelem, Polkomtelem, PTC i P4. Od paÿdziernika 2007 roku TP EmiTel testuje równoczeœnie telewizjê mobiln¹ na terenie Warszawy. Urz¹d Komunikacji Elektronicznej (UKE) przygotowuje siê do rozpisania przetargu na operatora telewizji mobilnej....niezadowalaj¹cy poziom jakoœci us³ug telefonicznych Prezes UKE og³osi³ szczegó³owe wyniki badañ wskaÿników jakoœci us³ug telefonicznych PSTN w Polsce za rok Badania te zosta³y wykonane za pomoc¹ systemu zdalnego badania jakoœci us³ug telekomunikacyjnych autorstwa Instytutu ¹cznoœci i objê³y zarówno TP SA, jak i wybranych operatorów publicznie dostêpnych us³ug telekomunikacyjnych. Wyniki tych badañ ujawni³y w szeregu przypadkach niezadowalaj¹cy poziom jakoœci œwiadczenia us³ug, jak i brak w tym zakresie wspó³pracy miêdzy operatorami. INFOTEL 3/2008

9 WARTO WIEDZIEÆ, E......Przybywa kana³ów TV wysokiej rozdzielczoœci CYFRA+ do³¹czy³a do swojej oferty HBO HD. Jest to kolejny kana³ w wysokiej rozdzielczoœci dostêpny dla abonentów platformy obok CANAL+ Film HD, CANAL+ Sport HD, National Geographic Channel HD oraz Eurosport HD (od 25 maja). HBO HD prezentuje tê sam¹ ofertê programow¹ co kana³ HBO, z obrazem zakodowanym w standardzie High Definition oraz polsk¹ i angielsk¹ wersj¹ jêzykow¹ nadawan¹ z dÿwiêkiem Dolby Digital. Kana³ oferowany jest tym abonentom, którzy maj¹ dostêp do HBO, jako samodzielna opcja HD lub w ramach opcji Premium HD (wraz z CANAL+ Film HD i CANAL+ Sport HD). przez TP planów telefonicznych, w tym równie od obecnie obowi¹zuj¹cego planu tp socjalnego, przy czym jest równie obwarowany pewnymi ograniczeniami, w szczególnoœci w zakresie grona jego odbiorców. Pakiet specjalny jest bowiem dedykowany bardzo w¹skiej grupie odbiorców, tj. osobom, które pobieraj¹ œwiadczenia pieniê ne w formie zasi³ku sta³ego z Oœrodków Pomocy Spo³ecznej (OPS). Osobom tym bêd¹ potwierdzane przez OPS uprzednio otrzymane od TP bony. Bony te bêd¹ uprawnia³y do korzystania z tego planu od dnia aktywacji, przez okres 12 pe³nych okresów rozliczeniowych nastêpuj¹cych po dniu aktywacji. Przed koñcem okresu uprawniaj¹cego do korzystania z planu specjalnego, Abonent bêdzie zobowi¹zany do z³o enia nowego bonu....jak budowaæ sieci szerokopasmowe w gminach Na stronie internetowej Urzêdu Komunikacji Elektronicznej opublikowany zosta³ podrêcznik, który zawiera informacje dotycz¹ce prowadzenia inwestycji telekomunikacyjnych. Jest to pierwsza publikacja z tej serii. Zagadnienia w niej przedstawione obejmuj¹ ca³y proces inwestycyjny, rozpoczynaj¹c od za³o eñ koncepcyjnych, a na eksploatacyjnych koñcz¹c. Pokazuje przyk³adowe rozwi¹zania techniczne i koszty, jakie s¹ z nimi zwi¹zane. Zawiera wiele praktycznych wzorów dokumentów, takich jak wzór zamówienia czy umowy z wykonawc¹. Przysz³y inwestor stosuj¹c siê do zawartych w podrêczniku informacji uniknie b³êdów, które mog¹ prze³o yæ siê na okreœlone straty finansowe....czy banki przes¹dz¹ o e-podpisie? Nadszed³ czas, by Polak splami³ siê podpisem elektronicznym oznajmi³ W³odzimierz Kiciñski, szef Nordea Bank. Ko³em zamachowym mia³by byæ obowi¹zek stosowania bezpiecznego e-podpisu, równowa nego prawnie z odrêcznym, przez firmy w kontaktach z ZUS. Na razie jednak rz¹d zapowiedzia³, e pierwotny termin wejœcia w ycie tego wymogu (21 lipca) zostanie roz³o ony na kolejne 12 miesiêcy. Po drugie, obowi¹zek ZUS-owski dotyczy tylko przedsiêbiorców. Upowszechnienie siê podpisu elektronicznego zale y g³ównie od tego, czy zaczn¹ go stosowaæ banki do kontaktów z klientami uwa a Wac³aw Iszkowski, prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Dziœ ka dy bank ma inne metody, has³a jednorazowe, SMS-y, zdrapki. Gdyby to zast¹piæ jednym podpisem elektronicznym, akceptowanym w ka dym banku, to koszty uwierzytelniania klientów w bankowoœci elektronicznej by³yby mniejsze....astra stawia na internet przez satelitê Za dwa trzy miesi¹ce SES Astra uruchamia w Polsce us³ugê, która mo e dotrzeæ do 2 mln gospodarstw domowych znajduj¹cych siê poza zasiêgiem stacjonarnej sieci telekomunikacyjnej. Astra zaproponuje trzy pakiety us³ug, w których prêdkoœæ œci¹gania danych bêdzie siê waha³a od 256 kb/s do 1024 kb/s. W drug¹ stronê informacje s¹ wysy³ane z prêdkoœci¹ nawet 128 kb/s. Detaliczne ceny us³ug bêd¹ siê waha³y od ok. 70 do 140 z³ miesiêcznie. Satelitarny internet bêdzie raczej konkurentem us³ug internetowych w sieciach komórkowych. Z uwagi na parametry techniczne nie jest to zagro enie dla najbardziej popularnych typów dostêpu do internetu oferowanego przez sieci telekomunikacyjne i telewizji kablowej. Wed³ug specjalistów oferta Astry ma szansê zdobyæ ok tys. klientów. Przynosi³oby to spó³ce i operatorom oferuj¹cym us³ugê ok. 300 mln z³ rocznie. Barier¹ mo e siê jednak okazaæ cena satelitarnego zestawu odbiorczego, która wynosi ok. 1 tys. z³. Du ych operatorów by³oby staæ na sfinansowanie ich zakupu. Mniejszych niekoniecznie....teta przejê³a wêgierski VT-Soft Polska TETA sfinalizowa³a przejêcie wêgierskiego producenta oprogramowania VT-Soft. Za 31,5 mln z³ polska spó³ka kupi³a 86 proc. akcji firmy. Jest to pierwsza zagraniczna akwizycja TETY. VT Soft zajmuje siê g³ównie produkcj¹, wdra aniem i opiek¹ nad programami do zarz¹dzania kapita³em ludzkim (human resources), outsourcingiem kadrowo-p³acowym, projektami dedykowanymi dla instytucji rz¹dowych oraz programami do zarz¹dzania instytucjami administracji publicznej. Nowy zarz¹d VT-Soft zamierza kontynuowaæ i rozwijaæ dotychczasow¹ dzia³alnoœæ wêgierskiej firmy. Dzia³alnoœæ VT Soft jest komplementarna z dzia³alnoœci¹ TETY. Nasze oferty œwietnie siê uzupe³niaj¹, dlatego nie zamierzamy wprowadzaæ adnych rewolucyjnych zmian w dobrze dzia³aj¹cej organizacji zapowiada Marek Kamiñski, prezes VT-Soft....Ericsson dostarczy system Data Packet Control firmie Polkomtel Ericsson zawar³ z firm¹ Polkomtel, operatorem sieci Plus, umowê na dostawê, instalacjê i integracjê systemu Data Packet Control System (DPCS). Wdro enie tego rozwi¹zania umo liwi efektywne monitorowanie jakoœci us³ugi iplus poprzez szczegó³ow¹ analizê jej parametrów. Ericsson wprowadzi system Data Packet Control System na obszarze ca³ego kraju w ramach projektu monitorowania jakoœci us³ug oferowanych w sieci Plus przez Centrum Nadzoru Us³ug (Service Operation Center) oraz wdro y dedykowany modu³ systemu dla Departamentu Obs³ugi Klienta. W ramach umowy Ericsson bêdzie tak e œwiadczy³ us³ugi wspomagania technicznego dotycz¹ce zarówno oprogramowania jak i platformy sprzêtowej. System DPCS dzia³a w oparciu o oprogramowanie Vantage Service Check (VSC) firmy Compuware....Pakiet specjalny dla osób o niskich dochodach Prezes UKE zatwierdzi³ wprowadzenie nowego planu taryfowego. Nowy plan telefoniczny jest korzystniejszy od aktualnie oferowanych...raport o rynku telekomunikacyjnym w 2007 roku Stan rynku telekomunikacyjnego w 2007 r. w Polsce UKE ocenia jako dobry. Zaowocowa³ znacznym zwiêkszeniem dostêpnoœci us³ug telekomunikacyjnych, zw³aszcza tych oferowanych przez alternatywnych operatorów. Na rynku telefonii stacjonarnej mo na zaobserwowaæ spadek wartoœci wszystkich analizowanych parametrów obrazuj¹cych ca³oœæ rynku. Klienci wykonuj¹ coraz mniej po³¹czeñ, spadaj¹ przychody z tego segmentu rynku. Mimo spadku cen po³¹czeñ, mo liwoœci wyboru operatora jak i wiêkszych mo liwoœci wyboru atrakcyjnej oferty dla klienta wy ej zaobserwowane trendy wydaj¹ siê byæ nie do zatrzymania. Rynek telefonii ruchomej charakteryzuje siê z kolei dynamicznym wzrostem. Zarówno pod wzglêdem u ytkowników, jak i pod wzglêdem liczby wykonywanych po³¹czeñ i ³¹cznego czasu ich trwania. W 2007 r. nominalna penetracja tego rynku przekroczy³a 100 proc. Mo na wrêcz zaryzykowaæ stwierdzenie, e telefonia ruchoma zastêpuje telefoniê stacjonarn¹. Analizuj¹c rynek dostêpu do internetu mo na zauwa yæ przede wszystkim du y przyrost ogólnej liczby ³¹czy internetowych oraz ich zdecydowanie wiêksz¹ przepustowoœæ. Pe³na treœæ Raportu o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2007 roku jest dostêpna na stronie UKE. INFOTEL 3/2008 7

10 telekomunikacja TARGI, KONFERENCJE XIX Miêdzynarodowe Targi INTERTELECOM 2008 Mieczys³aw Borkowski Komunikacja elektroniczna przed EURO 2012 Przemys³owy rodowód odzi sprawia, e miasto to odgrywa szczególn¹ rolê na mapie Polski. W dniach 8-10 kwietnia br. do tamtejszego Miêdzynarodowego Centrum Targowego przybyli, ju po raz dziewiêtnasty, reprezentanci bran y teleinformatycznej. I to nie tylko z kraju, ale tak e z Belgii, Czech, Danii, Holandii, Korei, Niemiec, USA, Wêgier oraz Wielkiej Brytanii. Zaprezentowali wiele premierowych rozwi¹zañ technologicznych, us³ug i produktów, o czym szerzej w dalszej czêœci tej relacji. Warto zauwa yæ za Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzejem Panasiukiem i dynamiczne zmiany zachodz¹ce na rynku mediów elektronicznych sk³aniaj¹ resort do realizacji dzia³añ zwi¹zanych z wdro eniem naziemnej telewizji cyfrowej w standardzie wysokiej rozdzielczoœci. Budowa nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej ma du e znaczenie w kontekœcie organizacji Mistrzostw Europy w Pi³ce No nej w 2012 roku. Zapewnienie sprawnej komunikacji elektronicznej podczas tak du ej imprezy staje siê zadaniem równie wa nym, jak wzniesienie obiektów sportowych, hotelowych czy drogowych podkreœli³ wiceminister w s³owach skierowanych do uczestników INTERTELECOM Internet pod strzechy O profilu tegorocznej imprezy najlepiej opowiada Pawe³ Fendler Dyrektor Generalny Miêdzynarodowych Targów ódzkich. Standardowo Targi INTERTELECOM mówi dyrektor s³u ¹ prezentacji projektów i rozwi¹zañ w zakresie systemów telekomunikacyjnych i informatycznych dla administracji publicznej, biznesu, ale g³ównie dla nas wszystkich. Mówi¹c proœciej, koncentrujemy siê na fenomenalnych mo liwoœciach internetu, na cudach telefonii komórkowej czy nawigacji satelitarnej, która trafia pod strzechy. Tak e na telewizji kablowej, która ma zupe³nie inne oblicze, bo oto zmierza w kierunku interaktywnoœci, odbioru zindywidualizowanego. Wreszcie œwiat³owody i ca³y wielki problem infrastruktury, który staje obecnie przed telekomunikacj¹ polsk¹. Obudziliœmy siê (jak zwykle) spóÿnieni stwierdzaj¹c, e w³aœciwie nie mamy odpowiedniej bazy. Potrzebne s¹ olbrzymie pieni¹dze na inwestycje, eby przynajmniej ten szerokopasmowy internet trafi³ faktycznie pod owe przys³owiowe strzechy. I to jest przedmiotem tegorocznych targów. Jednym z laureatów Targów INTERTELECOM zosta³a berliñska firma AVM, producent zintegrowanych rozwi¹zañ sieciowych dla odbiorców indywidualnych oraz ma³ych firm. Berliñczycy byli ju wielokrotnie nagradzani za innowacyjne urz¹dzenia z rodziny FRITZ!, które umo liwiaj¹ szybki i przyjazny dla u ytkownika dostêp do internetu, ³atwe po³¹czenie komputerów w sieæ, korzystanie z taniej telefonii internetowej oraz ró nych funkcji multimedialnych. Tym razem Z³otym Medalem nagrodzono FRITZ!Box Fon WLAN Udzia³ firmy AVM w tegorocznych Targach INTER- TELECOM w odzi mówi³a pani Ida Storm Jansen, specjalistka ds. marketingu uwa am za bardzo udany, lepszy ni w roku ubieg³ym i to nie tylko ze wzglêdu na fakt, e zdobyliœmy kolejne wyró nienie. Mimo e targi odwiedzi³o mniej osób, to nasze stoisko cieszy³o siê du ym zainteresowaniem. Oznacza to, e ludzie coraz lepiej orientuj¹ siê 8 INFOTEL 3/2008

11 TARGI, KONFERENCJE telekomunikacja w nowych technologiach i wiedz¹, do czego s³u ¹ nasze rozwi¹zania. Zauwa y³am równie, e na targach pojawi³o siê znacznie wiêcej profesjonalistów, natomiast znacznie mniej klientów koñcowych. Nie s¹dzê jednak, by by³ to problem, poniewa na IN- TERTELECOM to do tych pierwszych chcieliœmy dotrzeæ z nasz¹ ofert¹. S³ysza³am opinie przedstawicieli innych firm, e ³ódzkie targi maj¹ siê coraz gorzej. Nie zgodzi³abym siê z tym. W przysz³ym roku odbêdzie siê ju dwudziesty, jubileuszowy INTERTELECOM i AVM weÿmie w nim udzia³. Wiem, e organizator planuje pewne inwestycje i to mnie przekonuje. Po raz piêtnasty ³ódzkiej imprezie towarzyszy³ konkurs o Z³oty Medal INTERTELECOM za najlepszy produkt targowy. Celem tej rywalizacji jest promocja wyrobów i us³ug przyczyniaj¹cych siê do rozwoju telekomunikacji w Polsce. O kolejnych medalistach w dalszej czêœci relacji, natomiast honorowy kr¹ ek Za wybitny wk³ad w kreowanie wizerunku Targów INTERTELECOM odebra³a Anna Stre yñska Prezes Urzêdu Komunikacji Elektronicznej. Bardzo siê ucieszy³am mówi³a w czasie uroczystego otwarcia imprezy Pani Prezes z propozycji objêcia po raz kolejny honorowego patronatu nad Miêdzynarodowymi Targami Komunikacji Elektronicznej INTERTELECOM Jest to bowiem, obok prezentacji najnowszych trendów na polskim rynku telekomunikacyjnym, wspania³a okazja do przedstawienia efektów dwóch lat nowego podejœcia do polityki regulacyjnej. Obecny stan rynku telekomunikacyjnego w Polsce zapewne robi na wszystkich pozytywne wra enie, przede wszystkim z punktu widzenia ogromnych zmian prokonkurencyjnych i prokonsumenckich, które dokona³y siê od 2006 roku. ( ) Zwiêksza siê liczba u ytkowników, szczególnie us³ug internetowych oraz telefonii komórkowej. We wszystkich obszarach obserwujemy dynamiczny spadek cen, a w niektórych, oprócz ni szej ceny za dan¹ us³ugê, otrzymujemy tak e znacznie lepsz¹ jej jakoœæ. Honorowe puchary za wieloletnie wspieranie i promocjê targów otrzymali prezesi Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej oraz Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji. Obraz z komórki Przez ca³y czas szukamy to samoœci naszej imprezy kontynuuje Dyrektor Fendler aby j¹ rozwin¹æ. Obserwujemy CeBIT, który s³abnie. Rozwijaj¹ siê natomiast targi w Barcelonie, specjalizuj¹ce siê w telefonii komórkowej. Rzeczywiœcie, telefony komórkowe staj¹ siê obecnie zupe³n¹ rewolucj¹. Komu œni³o siê jeszcze kilka lat temu, e takim aparatem bêdzie mo na fotografowaæ i to z rozdzielczoœci¹ 5 mln pikseli, w³¹czyæ siê do internetu, pos³ugiwaæ siê nawigacj¹ satelitarn¹? Za chwilê bêdziemy ogl¹dali mecze EURO na ekranach naszych komórek. Trwaj¹ przygotowania do tego, eby telefon komórkowy s³u y³ jako karta p³atnicza. Te rozliczne funkcje s¹ opisywane w coraz grubszych ksi¹ kach. Instrukcje obs³ugi tych aparatów œwiadcz¹ o niezliczonych ich mo liwoœciach. Kolejny Z³oty Medal INTERTELECOM 2008 przypad³ w udziale spó³ce IQ CST Cyfrowe Systemy Telekomunikacyjne za system dystrybucji telewizji cyfrowej IPTV iqtv. Tradycyjne gospodarstwa domowe wyjaœnia przedstawiciel tarnowskiej firmy S³awomir Jasnoch s¹ wyposa one w wiele ró nych urz¹dzeñ do odbioru stacji radiowych i telewizyjnych, odtwarzania muzyki, filmów czy umo liwiaj¹cych dostêp do gier komputerowych. Du a liczba tych urz¹dzeñ, poza kosztami ich zakupu, powoduje m.in. zwiêkszony pobór energii elektrycznej. Wyró niona platforma multimedialna iqtv zosta³a zaprojektowana w celu umo liwienia wdra ania nowoczesnej, cyfrowej telewizji IP udostêpnianej za pomoc¹ dowolnych mediów transmisyjnych wykorzystuj¹cych ³¹cza szerokopasmowe, eliminuj¹c tym samym koniecznoœæ instalowania dodatkowych urz¹dzeñ, takich jak na przyk³ad zewnêtrzne anteny satelitarne. Dziêki temu przygotowane treœci mog¹ byæ dostarczane do nieograniczonej liczby odbiorców, z zachowaniem najwy szych parametrów przekazu. Inn¹ zalet¹ jest mo liwoœæ zakupienia przez lokalnego operatora dowolnych pakietów stacji telewizyjnych lub ³¹czenie najlepszych propozycji w jeden lokalny super- INFOTEL 3/2008 9

12 telekomunikacja TARGI, KONFERENCJE pakiet, uzyskuj¹c tym samym przewagê konkurencyjn¹. Kompleksowe platformy do realizacji telefonii IP konstruuje poznañska firma Activis Polska. Spó³ka powsta³a w 2000 roku mówi Prezes Zarz¹du Jacek Hryniewiecki a za³o ona zosta³a przez zespó³ polskich specjalistów z dziedziny telekomunikacji i informatyki oraz firmê Activis Francja. Przedmiotem naszej dzia³alnoœci jest projektowanie, wdra anie, produkcja i instalacja nowoczesnych urz¹dzeñ teleinformatycznych i telekomunikacyjnych oraz projekty z zakresu bezpiecznego wykorzystania internetu. Na targach zaprezentowaliœmy system VDmaster, bêd¹cy platform¹ do realizacji telefonii korporacyjnej IP. Sk³ada siê on z modu³ów sprzêtowych i programowych umo liwiaj¹cych integrowanie w strukturze opartej na sieci IP wykorzystywanych ju sieci komunikacyjnych TDM i GSM oraz tworzenie spójnego, zarz¹dzanego i skalowanego systemu. Uzyskujemy strukturê prywatnej rozproszonej sieci komunikacyjnej z zaimplementowanym wielopoziomowym systemem po³¹czeñ LCR, optymalizuj¹cym koszty. Kolejn¹ propozycjê wykorzystania wielorakich mo - liwoœci telefonii IP prezentuje krakowska firma Veracomp. Veracomp jest specjalizowanym dystrybutorem rozwi¹zañ teleinformatycznych przedstawia spó³kê Mariusz Kochañski skupiaj¹cym siê na szeœciu obszarach technologicznych: sieci, telekomunikacja, bezpieczeñstwo, serwery i pamiêci masowe, zarz¹dzanie infrastruktur¹ IT, multimedia i peryferia. Na trzech stanowiskach, sk³adaj¹cych siê na nasze stoisko targowe, mo na zobaczyæ, jak dzia³a system monitoringu wizyjnego, przeprowadziæ wideokonferencjê i sprawdziæ funkcjonowanie telefonii IP. Mo - na by³o równie skorzystaæ z konsultacji i uzyskaæ informacje na temat rozwi¹zañ telekomunikacyjnych 31 dostawców, m.in. takich jak: 3Com, Alcatel Lucent, Alvarion, APC. Prowadzimy bowiem dzia³alnoœæ w 15 krajach Europy Œrodkowowschodniej. Mo na dostaæ zawrotu g³owy, podziwiaj¹c owe rozliczne mo liwoœci tych naszych komórek. Jest jednak i druga tendencja dodaje dyrektor Fendler pojawiaj¹ca siê na naszych targach, o czym warto powiedzieæ. Nie wszyscy korzystaj¹ z tych gigantycznych mo liwoœci telefonów. Niektórzy potrzebuj¹ najprostszego aparatu i to z du ym wyœwietlaczem. To ludzie starsi oraz m³odsze dzieci. Im potrzebne s¹ najprostsze funkcje, dostosowane do konkretnego u ytkownika. Mnie na przyk³ad marzy siê, aby telefon przypomina³ mi o wziêciu leku. Takie zindywidualizowane funkcje te s¹ przewidywane. Miniaturyzacja Na tych targach kontynuuje dyrektor pojawi³y siê równie zminiaturyzowane komputery. Przypomnê, e przed wielu laty, w czasie moich studiów by³y takie urz¹dzenia Odra, sk³adaj¹ce siê z kilkunastu wielkich szaf w klimatyzowanym pomieszczeniu. Obs³uguj¹ce je panie nie mog³y nosiæ nylonowych poñczoch, eby nie zak³ócaæ pracy maszyny. Dzisiaj wiêksz¹ moc obliczeniow¹ posiada ma³y laptop, który s³u y jednoczeœnie do komunikacji. A jeszcze usi³uje siê go miniaturyzowaæ do rozmiarów damskiej torebki czy paczki papierosów. Osobnym problemem jest ich funkcjonalnoœæ. Tak¹ miniaturow¹ stacjê satelitarn¹ Universal Mobile Satellite Station (UMSS) zaprezentowa³a na targach w odzi firma TTcomm (Technology Transfer Communications) z Miñska Mazowieckiego. TTcomm posiada bogate doœwiadczenie na polskim rynku us³ug telekomunikacyjnych wyjaœnia jeden z dyrektorów spó³ki Marek Romañski jest bowiem najwiêkszym operatorem satelitarnej transmisji danych w Europie Œrodkowowschodniej. Bezpieczeñstwo i wysok¹ jakoœæ oferowanych us³ug potwierdzaj¹ certyfikaty AGAP oraz ISO 9001:2000. Spó³ka jest wpisana do wykazu przedsiêbiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczym. Na targach zaprezentowaliœmy nasz najnowszy produkt, uniwersaln¹ mobiln¹ stacjê satelitarn¹ UMSS. Firma SCHROFF, cz³onek Pentair Technical Products, posiada w swojej ofercie szerok¹ gamê obu- 10 INFOTEL 3/2008

13 TARGI, KONFERENCJE telekomunikacja dów do zastosowañ w telekomunikacji, zabezpieczaj¹cych urz¹dzenia elektroniczne przed zak³óceniami EMC, ESD oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wielk¹ zalet¹ obudów naszej firmy wyjaœnia Wiktor Kozio³, kierownik sprzeda y produktów jest ich normalizacja i modu³owoœæ rozwi¹zañ, u³atwiaj¹ca dobór elementów do nowych i ju dzia³aj¹cych urz¹dzeñ. Ich rozmiary zaczynaj¹ siê od miniaturowych (liczonych w milimetrach), a koñcz¹ na du ych szafach przemys³owych. W typoszeregu produktów Schroff znajduj¹ siê szafy telekomunikacyjne i serwerowe standardu mechaniki 19 i 21 ETSI, obudowy naœcienne, wolno stoj¹ce i typu desktop, kasety 19, obudowy oraz szafy zewnêtrzne typu outdoor do zastosowañ na zewn¹trz budynków w ka dych warunkach pogodowych. Powiedzia³bym, e jest to taki techniczny zawrót g³owy kontynuuje swoje uwagi dyrektor Fendler zupe³nie niewiarygodny. Musimy odnaleÿæ swoje miejsce w tym wszystkim. Mo e nasze targi powinny mocniej pójœæ w stronê telewizji satelitarnej. Powo³ujemy specjaln¹ Radê Programow¹, w sk³ad której zechcieli wejœæ prezesi kilku Izb zainteresowanych teleinformatyk¹. Chcemy byæ wra liwi na g³osy bran y, dlatego pragniemy powo³aæ taki trust mózgów i spotykaæ siê wczeœniej, aby ustalaæ zakres tych targów z fachowcami. Rozwi¹zania dla administracji Dziêki zaawansowanym technologiom i mediom elektronicznym komunikacja rozwinê³a siê na niespotykan¹ skalê. Powszechna informatyzacja oraz oferowanie us³ug drog¹ elektroniczn¹ to kolejny krok w stronê spo³eczeñstwa opartego na wiedzy. W³adze samorz¹dowe regionu ³ódzkiego rozpoczê³y ju przygotowania do budowy platformy us³ug publicznych dostêpnych dla mieszkañców ca³ego województwa zapewnia³ na kartach programu targowego Marsza³ek Województwa ódzkiego W³odzimierz Fisiak. Na naszym stoisku mówi dyrektor pionu eksploatacji firmy BIATEL Piotr Todorczuk prezentujemy m.in. bezpieczn¹ szerokopasmow¹ szkieletow¹ sieæ samorz¹dow¹. ¹czy ona wszystkie jednostki powi¹zane z samorz¹dem, takie jak: urz¹d gminy, szko³y, zak³ady bud etowe, oœrodki kultury, biblioteki itp. Ze wzglêdu na zró nicowanie terenu, mo e zostaæ wybudowana w oparciu o technologiê przesy³u danych drog¹ radiow¹ lub przewodow¹ œwiat³owodow¹. G³ównym jej zadaniem jest zapewnienie szybkiego, bezpiecznego i sta³ego przesy³u informacji on-line miêdzy jednostkami gminnymi. Jednak do kluczowych jej funkcji nale y zaliczyæ przede wszystkim te, które wp³ywaj¹ na obni enie kosztów funkcjonowania samorz¹du. Dziêki rozwi¹zaniom bezprzewodowym sieæ zapewnia ³atwy dostêp do internetu jednostkom podleg³ym samorz¹dowi. Wykorzystuj¹c pakietowe technologie transmisji oparte na protokole IP daje mo liwoœæ stworzenia sieci telefonii samorz¹dowej w technologii VoIP. Dzisiaj w telekomunikacji zwracaj¹ uwagê problemy w inwestycjach w sieci nowych generacji oraz budowy sieci bezprzewodowych dla potrzeb dostêpu do internetu podkreœla³ Prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji dr in. Wac³aw Iszkowski. Dlatego wa ne s¹ tematy zwi¹zane z coraz nowoczeœniejszym wykorzystaniem w sieciach transmisyjnych komputerów. DGT jest dostawc¹ kompleksowych rozwi¹zañ telekomunikacyjnych wyjaœnia³ Rados³aw Tyœlewicz, Dyrektor Biura Marketingu spó³ki opracowuj¹cym innowacyjne techniki szybkiego przesy- ³ania g³osu, obrazu i danych, dostêpu do szerokopasmowych us³ug multimedialnych z wykorzystaniem mediów tradycyjnych oraz sieci konwergencyjnych. Na targach otrzymaliœmy Z³oty Medal za system DGT GSM For Fixed. Umo liwia on, dziêki wykorzystaniu infrastruktury GSM, dotarcie z us³ug¹ telefonii stacjonarnej POTS wszêdzie tam, gdzie po³o enie tradycyjnej linii przewodowej jest bardzo utrudnione. GSM wykorzystywana jest jako klasyczna sieæ dostêpowa. Operator stacjonarny nabywa od operatora GSM pulê ruchomych ³¹czy abonenckich wraz z us³ug¹ ich utrzymania. Otrzymuje karty SIM, które montuje w terminalach abonenckich DGT 7400-FWT. Abonent mo e do³¹czyæ do niego standardowe urz¹dze- INFOTEL 3/

14 telekomunikacja TARGI, KONFERENCJE nia typu: telefon, fax, modem. Przydzielony mu zostaje równie numer stacjonarny z puli operatora stacjonarnego. Sterownik DGT DPS pe³ni w tym systemie rolê centrali koñcowo-tranzytowej. Dokonywana jest tu translacja z numerów stacjonarnych na mobilne i odwrotnie. Us³uga dostêpu do internetu typu dial-up jest realizowana na warunkach zgodnych z wymogami o œwiadczeniu us³ugi powszechnej. Nasza firma mówi Dawid Siebner, specjalista ds. produktu spó³ki C&C Partners Telecom oferuje kompleksowe rozwi¹zania komunikacyjne dla sieci publicznych i prywatnych, osprzêt telekomunikacyjny, systemy telefonii bezprzewodowej DECT, systemy telewizji przemys³owej itp. Na tegorocznych targach zaprezentowaliœmy system rozwi¹zañ œwiat³owodowych AceNet. Jest on przeznaczony do budowy nowoczesnych sieci œwiat³owodowych, szkieletowych oraz FTTx. Sprawdza siê doskonale tam, gdzie prowadzenie prac wi¹ e siê z du ymi kosztami, koniecznoœci¹ uzyskania pozwoleñ i ograniczeniami administracyjnymi. Stanowi¹ go typowe rozwi¹zania œwiat³owodowe oraz nowoczesne rozwi¹zania oparte na koncepcji kabli modularnych z mikrotubami wype³nionymi mikro-, minikablami lub wi¹zkami EPFU. Katowicka firma Play5 jest pierwszym w Polsce operatorem i dostawc¹ us³ug IPTV opartych na interaktywnej platformie telewizyjnej PlayMax. Dostarcza treœci multimedialne dla operatorów ostatniej mili na terenie ca³ego kraju. Naszym g³ównym rynkiem mówi Rafa³ Szymura, Prezes Zarz¹du spó³ki s¹ lokalni operatorzy Internetu i telewizji kablowych. Zespó³ tworz¹ m³odzi ludzie, którzy swoje doœwiadczenie zawodowe zdobywali pracuj¹c dla najwiêkszych korporacji medialnych oraz telekomunikacyjnych. W zakresie us³ugi IPTV oferujemy dostêp do wiêkszoœci najpopularniejszych kana³ów telewizyjnych obecnych na polskim rynku oraz transmitowanych w polskiej wersji jêzykowej. Obecnie posiadamy w ofercie ponad 100 kana³ów TV cyfrowej. W najbli szym czasie uruchomimy tak e us³ugi PVR (nagrywanie treœci programowych na twardy dysk) oraz TimeShift (przesuwanie obrazu i dÿwiêku w czasie programu telewizyjnego). Medaliœci i malkontenci Oprócz ju wymienionych Z³otym Medalem INTER- TELECOM 2008 wyró niono równie w³ókno jednomodowe ClearCurve firmy Corning Cable Systems Polska. Spó³ka jest polskim oddzia³em œwiatowego lidera w produkcji w³ókna œwiat³owodowego, a zarazem globalnego dostawcy osprzêtu œwiat³owodowego i miedzianego. Na medal oceniono te Asterisk Enterprise Editio firmy DIR z Grudzi¹dza. Wreszcie krakowska spó³ka jawna DIPOL Szyd³owski i Wspólnicy otrzyma³a Z³oty Medal targowy za rejestrator cyfrowy Ultimax-716. Wœród nowych produktów Grupy ZPAS prezentowanych na targach uwagê zwraca³ mikroprocesorowy panel sterowania i nadzorowania warunków klimatycznych w szafach telekomunikacyjnych MPSK G1. Zasadnicz¹ jego funkcj¹ jest ochrona przed przegrzaniem lub przech³odzeniem urz¹dzeñ. Organizatorzy INTERTELECOM chwal¹ siê mówi Krzysztof Karwowski, reprezentuj¹cy Grupê ZPAS e to najwiêksza i najbardziej znacz¹ca wystawa osi¹gniêæ i tendencji rozwojowych komunikacji elektronicznej w Polsce i w centralnej Europie. Tê wypowiedÿ nale y jednak skorygowaæ, poniewa s¹ tu pominiête rzeczywiœcie najwiêksze œwiatowe targi tej bran y CeBIT, odbywaj¹ce siê ka dego roku w okresie przesilenia wiosennego w Hanowerze. Przepaœæ dziel¹ca te dwa wydarzenia jest widoczna ju przy samym porównaniu liczby wystawców. W odzi by³o ich 150, a do Hanoweru zjecha³o 5845 firm z 77 krajów. INTERTELECOM odwiedzi³o 10 tys. osób, natomiast CeBIT 495 tys. Oczywiœcie, i w odzi widoczne s¹ mi³e zmiany. Zaliczy³bym do nich fakt, i targi ³¹cznoœci przeorientowano na komunikacjê elektroniczn¹. Zwi¹zane jest to z ogólnymi tendencjami rozwojowymi, jakie maj¹ miejsce na naszym rynku. Osobiœcie cieszê siê, e od kilku lat silnie zaznaczona przez MSG-Media potrzeba stworzenia pojêcia komunikacji elektronicznej spotka³a siê z ogóln¹ aprobat¹, a has³o komunikacja elektroniczna sta³o siê powszechnie znane. 12 INFOTEL 3/2008

15 TARGI, KONFERENCJE telekomunikacja Targi, naturalnie, maj¹ swoj¹ renomê ju przez sam fakt wieloletniego utrwalenia ich w kalendarzu polskich wydarzeñ bran owych kontynuuje Krzysztof Karwowski jednak z perspektywy naszej firmy zauwa amy, e pojawiamy siê tu bardziej ze wzglêdu na presti ni w celu penetracji rynku. Faktem jest, e Grupa ZPAS wystawia siê na targach od wielu lat. W czasach rozkwitu przenieœliœmy siê z naszym stoiskiem do perspektywicznej wówczas hali nr 6. Ostatnio jednak mo na zauwa- yæ, e zainteresowanie targami s³abnie. Dla pomieszczenia wystawców wystarczaj¹ ju trzy hale. A jakie by³y oczekiwania organizatorów? pytam zastêpcê Dyrektora Generalnego MT Miros³awa Pietruchê. Pierwszy raz w czasie tej imprezy mówi Miros³aw Pietrucha wybiegamy myœl¹ ku przysz³oœci, do nastêpnych Targów INTERTELECOM. Odby³o siê w³aœnie spotkanie kluczowych decydentów, w czasie którego dyskutowano nad przygotowaniem kolejnej edycji w jeszcze lepszej formie. Tego dotychczas nie by³o. Pewne sugestie zostan¹ przez nas wziête pod uwagê przy planowaniu przysz³orocznej imprezy. Oczywiœcie, zawsze pojawiaj¹ siê jakieœ elementy wymagaj¹ce poprawy. Mamy kontakt mailowy z uczestnikami targów i na bie ¹co reagujemy na ich uwagi. Bol¹czk¹ nasz¹ jest doœæ siermiê na infrastruktura, któr¹ nale y jak najszybciej poprawiæ. Po wejœciu do hali Expo widzimy piêkne stoiska, ale nie w pe³ni wyeksponowane, mimo to wystawcy nie przejd¹ do hali nr 2 czy nr 3, bo tam warunki s¹ jeszcze gorsze. Natomiast moim zadaniem jest jak najlepsza prezentacja poszczególnych stoisk. Konieczna jest nowa hala, aby je odpowiednio rozstawiæ i wyeksponowaæ. Tym wielkim prezentacjom brak w³aœciwej perspektywy. Gotowy jest ju projekt nowego Centrum Targowego, które zamierzamy przygotowaæ na kolejne, XX spotkanie. Pojawi³y siê na tych obecnych targach nowe firmy, co samo w sobie jest ciekawe. Zaczynaj¹ wyrastaæ polskie przedsiêbiorstwa i chc¹ zaprezentowaæ swoje wyroby szerokiej publicznoœci. Zniknê³y wielkie korporacje, a ich miejsce zajmuj¹ drobniejsi producenci i us³ugodawcy. Widz¹ potrzebê wypromowania siebie, a jednoczeœnie zrobienia dobrego interesu na tych targach. Zamiast zakoñczenia Oczywiœcie, targi dzisiaj to nie tylko prezentacja produktów: telefonów, które mo na polewaæ wod¹, laptopów spadaj¹cych z du ych wysokoœci bez najmniejszych nawet uszkodzeñ, mnóstwem gad etów i ciekawostek podsumowuje nasz¹ rozmowê dyrektor Fendler. O ich wartoœci i atrakcyjnoœci œwiadczy program imprez towarzysz¹cych. To merytoryczne, niezwykle m¹dre konferencje. Przy okazji jest to mo - liwoœæ spotkania siê z ludÿmi decyduj¹cymi o przysz³oœci bran y: pos³ami, przedstawicielami rz¹du. Przys³uchiwanie siê temu, jakie akty legislacyjne s¹ tworzone. Podpowiadanie decydentom, w jakim kierunku powinny iœæ zmiany w zakresie telekomunikacji. To forum wymiany myœli, ale równie miejsce spotkañ towarzyskich. Nie ukrywamy, e obok funkcji biznesowych, edukacyjnych i informacyjnych targi daj¹ mo liwoœæ sympatycznego spêdzenia czasu. W kuluarach i podczas imprez integracyjnych powstaj¹ niekiedy œwietne pomys³y, projekty, a wymiana zdañ s³u y dobrze bran y i œrodowisku. A nasza ódÿ znakomicie nadaje siê do tego. W mieœcie jest wiele pubów i rewelacyjna pod tym wzglêdem Manufaktura. Poza tym to centrum Polski, prawie sam œrodek, co stwarza mo liwoœci szybkiego dojazdu. Mamy coraz lepsz¹ bazê hotelowo-noclegow¹. Myœlê, e Targi INTERTELECOM zas³uguj¹ na wsparcie równie z tej przyczyny, e to ju XIX coroczne spotkanie, wiêc dysponuj¹ce pewnym doœwiadczeniem i tradycj¹. Za rok bêdziemy obchodzili jubileusz XX-lecia. Nale y zadbaæ, aby targów nie dotkn¹³ uwi¹d starczy, ale by zyska³y nowy blask. Niech okr¹g³a rocznica stanie siê cezur¹ odm³adzaj¹c¹ i rewitalizuj¹c¹. Chcemy, aby przysz³o tu wiêcej zwiedzaj¹cych, a impreza targowa sta³a siê bardziej otwarta, nie tylko dla ludzi z bran y. Dysponuj¹c infrastruktur¹ adekwatn¹ do tak nowoczesnej dziedziny, jak telekomunikacja elektroniczna, myœleliœmy o po³¹czeniu Kongresu INFOTELA z Targami INTERTELE- COM. Impreza zyska³aby szanse na europejski wydÿwiêk. Pojawi³a siê ju taka propozycja. Wypada jedynie yczyæ powodzenia w realizacji owych planów. I do zobaczenia w odzi za rok. INFOTEL 3/

16

17

18

19

20 telekomunikacja TARGI, KONFERENCJE VII KONGRES INFOTELA Mieczys³aw Borkowski Przysz³oœæ komunikacji elektronicznej W przepiêknej mazurskiej scenerii w Miko³ajkach obradowali w dniach 4-7 czerwca br. uczestnicy VII Kongresu INFOTELA. Honorowy patronat nad imprez¹ przyjê³y podobnie jak w latach ubieg³ych Urz¹d Komunikacji Elektronicznej, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Polska Izba Komunikacji Elektronicznej, Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji oraz Polska Fundacja Wspierania Rozwoju Komunikacji Elektronicznej PIKSEL. 18 Otwarcie VII Kongresu INFOTELA. Grzegorz Kantowicz redaktor naczelny Na pierwszym planie od lewej: Anna Stre yñska Prezes UKE, Antoni Mê yd³o pose³, Wojciech Ha³ka zastêpca dyrektora ds. rozwoju, Instytut ¹cznoœci Dziêki zaanga owaniu sponsorów Grupa ZPAS i TP Emitel Sp. z o.o. oraz partnerów, takich jak Telekomunikacja Polska SA, Grupa INEA oraz informatyczna firma ALTAR Sp. z o.o., mogliœmy w komfortowych warunkach nad mazurskimi jeziorami zorganizowaæ po raz siódmy jedno z najwiêkszych spotkañ bran y komunikacji elektronicznej. Temat tegorocznego spotkania pobrzmiewa³ odrobinê nostalgi¹, rozpoczyna³ siê stwierdzeniem: Na pocz¹tku by³ telegraf. Lecz uczestnicy panelowych dyskusji natychmiast przechodzili do meritum, zastanawiaj¹c siê: Dok¹d zmierza dzisiejszy rynek komunikacji elektronicznej. Chwila wspomnieñ Na pocz¹tku by³ telegraf tymi s³owami rozpocz¹³ swoje wyst¹pienie Prezes Zarz¹du Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji Wac³aw Iszkowski, prowadz¹cy wyk³ad inauguracyjny Kongresu. Urz¹dzenie do telegrafii wyjaœnia³ mówca które po polsku by³o nazywane dalekopisem. adne s³owo, odpowiadaj¹ce angielskiemu teletip owi. Aparat taki powsta³ w 1910 roku i nie do y³ nawet 100 lat, bowiem w 2007 roku w Polsce wycofano tê us³ugê jako przestarza³¹. Jednak w miêdzyczasie zainteresowali siê nim in ynierowie od maszyn matematycznych i postanowili wykorzystaæ go jako urz¹dzenie wejœcia-wyjœcia. PóŸniej zwrócili uwagê na coœ innego u kolegów elektroników, a mianowicie na odbiornik telewizyjny. Jego równie przystosowano do funkcji urz¹dzenia wyjœciowego dla komputerów. Najpierw przesy³aj¹c sygna³ wyœwietlania na wejœcie antenowe, a z czasem dobrano siê do œrodka i stworzono monitor. Przez kolejne lata monitory i telewizory stanowi³y dwie odrêbne linie produkcyjne. Podobne z wygl¹du, z punktu widzenia dzia³ania i funkcjonowania by³y czymœ ca³kowicie odmiennym. Natomiast in ynierów od maszyn matematycznych zainteresowa³a jeszcze taœma magnetyczna, która da³a siê wykorzystywaæ jako noœnik pamiêci. Na tym drogi telewizji, telekomunikacji, radia i informatyki rozesz³y siê nieco kontynuowa³ wyk³adowca poniewa pierwsze by³y realizowane analogowo, natomiast informatyka (taka nazwa ju wówczas powsta³a) opanowa³a technologiê cyfrow¹. W pewnym okresie informatycy postanowili po³¹czyæ ze sob¹ ró ne komputery i w Stanach Zjednoczonych Ameryki powsta³a sieæ ArpaNet. W wyniku wspó³pracy z uczelniami wojsko stworzy³o sieæ przesy³u informacji pomiêdzy komputerami, z Londynu przez satelitê do USA, tam przez Pentagon, Stanford w Kalifornii i znów przez satelitê na Hawaje. Kilkadziesi¹t rozmaitych oœrodków funkcjonowa³o w tym po³¹czeniu. Opracowano wtedy pierwszy protokó³ DSPI, który póÿniej sta³ siê podstaw¹ zasad przesy³u informacji w sieci internetowej. INFOTEL 3/2008