Prof. Bogumiła Jung, prof. zw. UAP Wydział Architektury i Wzornictwa Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Poznań, al. Marcinkowskiego 29

Transkrypt

1 Prof. Bogumiła Jung, prof. zw. UAP Wydział Architektury i Wzornictwa Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Poznań, al. Marcinkowskiego 29 bjung@poczta.onet.pl Tel RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr. Tomasza Gacka sporządzona w związku z przewodem doktorskim w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej: sztuki projektowe, wszczętym przez Radę Wydziału Architektury Wnętrz i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu Niniejszą recenzję sporządziłam na podstawie dostarczonych mi: tomu pracy doktorskiej, zatytułowanej Projekt serii wzmacniaczy instrumentalnych. Nawiązania stylistyczne w projektowaniu wzorniczym produktu TOMASZ GACEK Wybrany dorobek projektowy z lat TOMASZ GACEK Wybrany dorobek projektowy z lat oraz tom dokumentacji przewodu doktorskiego Tomasz Gacek, urodzony w 1977 r. w Kłodzku, zaraz po ukończeniu nauki w liceum ogólnokształcącym rozpoczął studia na kierunku wzornictwo w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu na Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego. Tytuł magistra sztuki uzyskał w 2001 r., a Jego praca dyplomowa, wykonana pod kierunkiem promotora dr hab. Włodzimierza Dolatowskiego prof. ASP została zaprezentowana w gronie laureatów konkursu Najlepsze Dyplomy w kwartalniku projektowym 2+3D. Za dyplom ten otrzymał także wyróżnienie Rektora Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Tomasz Gacek przebywał na podyplomowym stypendium i stażu w biurze projektowym SM Design w Wiedniu w 2001 i 2002 r., gdzie poszerzał wiedzę praktyczną jako dizajner. W latach poznawał arkana sztuki złotniczej i pracował jako projektant w pracowni złotniczej w Kłodzku. Z dołączonych do pracy doktorskiej dwóch tomów Portfolio wynika, że w ciągu ponad dekady działalności projektowej Tomasz Gacek zajmował się 1

2 projektowaniem produktu w zakresie wzornictwa, a także unikatem jako projektant biżuterii, projektowaniem graficznym oraz wystawiennictwem. Szeroki zakres tych prac oraz zaprezentowane ciekawe rozwiązania świadczą o pełnej dojrzałości twórczej i wysokich umiejętnościach Autora. Jego rzetelny warsztat projektowy pozwala na skuteczne podejmowanie się różnorodnych wyzwań, z bardzo dobrym rezultatem. Wybrane przykłady, zaprezentowane w dokumentacji to bardzo interesujące koncepcje oraz zrealizowane projekty, które potwierdzają wysoką klasę tego projektanta. Działalność dydaktyczną Tomasz Gacek rozpoczął w 2004 r., podejmując pracę jako asystent w Pracowni Projektowania Produktu, prowadzonej przez prof. Włodzimierza Dolatowskiego - w Katedrze Wzornictwa Przemysłowego na Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. PRACA DOKTORSKA Tom pracy doktorskiej, zatytułowany Projekt serii wzmacniaczy instrumentalnych. Nawiązania stylistyczne w projektowaniu wzorniczym produktu - to bardzo obszerne opracowanie, liczące 234 strony, z bogatą i intersującą warstwą ilustracyjną, na którą składają się zdjęcia, ryciny, wizualizacje oraz rysunki dokumentacyjne. Pracę otwiera rozdział zatytułowany Wprowadzenie cel i zakres pracy, dalej mamy treść logicznie zbudowaną i uporządkowaną w czterech rozdziałach: Rozdział 1 NAWIĄZANIA STYLISTYCZNE W PROJEKTOWANIU WZORNICZYM PRODUKTU Rozdział 2 AMPLIFIKACJA DŹWIEKU Rozdział 3 SERIA WZMACNIACZY INSTRUMENTALNYCH Rozdział 4 ANEKS. Na końcu zamieszczona jest obfita i właściwie usystematyzowana Bibliografia oraz Źródła ilustracji co dopełnia pozytywny obraz tego opracowania. Autor zaczyna od przedstawienia celu i zakresu swej pracy, w której zamierza podjąć się ambitnego zadania: z jednej strony zrealizować swe zamierzenia, aby zaprojektować serię urządzeń-instrumentów, tj. wzmacniaczy, a z drugiej chce osiągnąć uświadomienie producentowi sprzętu muzycznego, jak istotną rolę odgrywa projektant w procesie tej grupy produktów. W pierwszym rozdziale Tomasz Gacek omawia wpływ postępu technicznego na niektóre aspekty naszej kultury, jako projektant przygląda się takim pojęciom jak ponowoczesność i marketing nostalgii, analizuje fenomen mody retro i sięgania po inspiracje sprzed półwiecza na przykładzie grupy produktów. Przeprowadzona w rozdziale 2 faza studialna, poprzedzająca podjęcie działań projektowych, jest oparta o bardzo rzetelną prezentację ewolucji formy instrumentów muzycznych zwłaszcza w kontekście poszerzania możliwości brzmieniowych i artykulacyjnych, a także obserwowanych zmian kulturowych w ostatnich dekadach. Autor, omawiając ciekawie i wnikliwie zagadnienia związane z koniecznością wzmocnienia dźwięku, prezentuje poszczególne rozwiązania i osiągnięcia, będące kamieniami milowymi w rozwoju wzmacniaczy i innych tego typu urządzeń. Jednocześnie wnikliwie analizuje metamorfozę instrumentów, związaną ze splotem różnych czynników, m.in. wynikających z zastosowania coraz nowszych materiałów, rozwiązań technicznych i technologicznych. Prezentowane przykłady wzmacniaczy to niezwykle interesujący zbiór, ciekawie omówiony pod 2

3 kątem zależności kształtowania ich formy, w kontekście rozwoju techniki i wprowadzanych zmian stylistycznych. Rozdział 3 omawia genezę podjęcia takiej właśnie tematyki w pracy doktorskiej, prezentuje też wczesne koncepcje ideowe. Nawiązanie współpracy w niewielką firmą producencką bardzo zmienia perspektywę Autora: z analitycznokoncepcyjnej na zaangażowaną w realizację finalną produktu - jako efektu współpracy projektanta i producenta. Autor podkreśla tu konieczność dokonywania wielu kompromisów, spowodowanych pewną skromnością możliwości technicznych producenta i jego granicami finansowymi. Wydaje się jednak, że szczęśliwie sytuacja taka zaowocowała tym, że wyzwoliła w projektancie wielką energię i dyscyplinę, a nawet reżim projektowy, które pozwoliły wyjść obronną ręką z tych ograniczeń. Powstał projekt serii wzorniczej, która definiuje się jednoznacznie i wyraziście, wnosząc oryginalny rys formalny, a jednocześnie uwzględnia nader ważne kwestie produkcji i montażu oraz ewentualnego serwisu sprzętu. Projekt zaprezentowany w ramach doktoratu jest owocem współpracy Autora z Markiem Laskowskim, właścicielem firmy Mark L Custom Guitar Amplifiers. Po czasie koniecznym na wzajemne dookreślenie oczekiwań i możliwości, barier i kompromisów, doszło do pozytywnej sytuacji bliskiej kooperacji, a w efekcie przygotowania projektu, poprzedzonego wnikliwym studium badawczym, w czym niezwykle poważny udział miał sam producent - wysokiej klasy specjalista. Tomasz Gacek wykonał też nowe logo marki, zarezerwowanej odtąd dla wzmacniaczy - jako wyodrębnionego zakresu działalności firmy. Tym samym projektant-designer wpisał się już na początku w proces tworzenia produktu, który z założenia miał być wytwarzany krótkoseryjnie, ale z najwyższą dbałością o jakość brzmienia i utrzymanie przyjętych parametrów. Bardzo interesująco w pracy doktorskiej zaprezentowana jest faza badawcza, poszukiwanie rozwiązań technicznych i różnych koncepcji formalnych jako punkt wyjścia do tworzenia ostatecznego kształtu produktu. W rozdziale 4 mamy też zaprezentowane kolejne ciekawe projekty innych urządzeń, wykonane dla tego samego producenta, będące rozwinięciem współpracy co samo w sobie stanowi rekomendację dla Autora. Omawiana praca doktorska to bardzo złożone, całościowo opracowane dzieło, zawierające kompendium wiedzy na temat istoty zmian formy, budowy i zakresu możliwości działania instrumentów muzycznych- wzmacniaczy. Napisane z pozycji projektanta wzornictwa dostarcza innej wiedzy, niż to, które byłoby napisane z punktu widzenia historyka sztuki czy muzykologa. Podkreślam to szczególnie, bo jest to istotny walor tej pracy, która zasługuje na szerszą publikację. Kolejnym atutem jest to, że materiał ten został znakomicie zilustrowany, wybrane zdjęcia tworzą bogaty zbiór historyczny, ale także ładnie prowadzą czytelnika w czasie opowieści o meandrach realizacji projektu i kolejnych etapach wdrożenia. Tu jednak mam też uwagę krytyczną: brak podpisów pod ilustracjami (tylko nieliczne podpisy pod zdjęciami na stronach prezentujących zabytkowe wzmacniacze) bardzo ogranicza pełne delektowanie się lekturą. Wskazanie na końcu tekstu źródeł nie wystarcza, to przecież zupełnie inna kwestia. To zapewne przeoczenie, ale należy uwzględnić ten fakt i dokonać korekty edytorskiej, eliminującej też literówki i drobne błędy w samym tekście. Cennym walorem przedstawionej do oceny pracy doktorskiej jest wartość wdrożonych projektów, które powstały jako wyraz języka form współczesnych - ale wyraźnie czyta się odniesienia do klasyki gatunku, co wynika z dużej świadomości Twórcy. Zwraca uwagę też dobra równowaga pomiędzy rygorami produkcji i montażu, a z drugiej strony funkcją użytkową, co więcej - wydaje się, że jest ona dominantą. Autor wykazał w opracowaniu szeroką wiedzę i pełną świadomość istoty zawodu projektanta, łączy wiele wątków w swej pracy - od odniesień do kontekstów kulturowych, po znajomość największych niuansów konstrukcji i towarzyszenie 3

4 powstawaniu architektury wnętrza projektowanych urządzeń, co przekłada się na ostateczną formę całości. Na koniec chciałabym raz jeszcze podkreślić logiczną konstrukcję przedstawionej do oceny dysertacji oraz dużą złożoność opracowania projektowego, składającego się z kilku projektów, wdrożonych i pomyślnie testowanych na bardzo wymagającym rynku. Dodatkowo wskazano w Aneksie jeszcze kilka projektów następnych urządzeń, związanych z rozszerzającą się ofertą tego producenta sprzętu muzycznego. Wszystkie razem tworzą układającą się pewien ciąg i dopełniającą nawzajem całość. Prezentują wysokie umiejętności Autora i stanowią o pełnym zrealizowaniu także tego założenia, jakim było uświadomienie producentowi, jak istotną rolę ma właściwie rozumiana współpraca z projektantem wzornictwa. KONKLUZJA Po zapoznaniu się z opracowaniem zatytułowanym Projekt serii wzmacniaczy instrumentalnych. Nawiązania stylistyczne w projektowaniu wzorniczym produktu oraz dostarczonymi mi materiałami w portfolio Autora mogę stwierdzić, że Pan mgr sztuki Tomasz Gacek przedstawił bardzo interesującą rozprawę doktorską, składającą się z dzieła projektowego i jego opisu, poprzedzonego wnikliwym, rzetelnym studium z zakresu podjętej problematyki. Autor legitymuje się także interesującym dorobkiem twórczym, którego poziom potwierdza także Jego wysokie umiejętności w prowadzeniu samodzielniej działalności artystyczno-projektowej, co pozwala potwierdzić, że w pełni spełnia On wymagania Ustawy z dn r. o stopniach i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Popieram zatem wniosek do Szanownej Rady Wydziału o nadanie Panu mgr Tomaszowi Gackowi stopnia doktora w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej: sztuki projektowe. Poznań, dn

5