PRZEPROWADZONY W KOSZALINIE:

Transkrypt

1 PRZEPROWADZONY W KOSZALINIE: WYKONANY PRZEZ ARKADIUSZA ZABOROWSKIEGO I RYSZARDA ZDROJEWSKIEGO Koszalin, wrzesień 2014 r.

2 2 Spis treści 1. Wstęp Organizatora Monitoringu 1.1 O monitoringu 1.2 Metodologia monitoringu 1.3 Informacja o organizatorze monitoringu 2. Charakterystyka przedmiotu badań 3. Raport z badań w ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu w Koszalinie 3.1 Kwerenda materiałów źródłowych 3.2 Wywiad pisemny 3.3 Wywiady osobiste 3.4 Obserwacje własne 3.5 Badania ankietowe Badanie opinii radnych Rady Miejskiej w Koszalinie na temat sytuacji sportu i rekreacji w mieście Badanie opinii mieszkańców Koszalina dotyczące stopnia zaspokajania ich potrzeb w zakresie sportu i rekreacji 3.6 Podsumowanie raportu 4. Rekomendacje 5. Załączniki

3 3 1. Wstęp organizatora monitoringu 1.1 O monitoringu Obywatelski Monitoring Sportu polegał na zbadaniu, jak wyglądała polityka sportowa konkretnych gmin w 2013 roku. Badane były decyzje podejmowane w samorządzie, dokumenty i sposób wydatkowania pieniędzy wszystko z punktu widzenia mieszkańców. W monitoringu brali udział mieszkańcy gmin i miast, którzy postanowili sprawdzić, czy sport lokalny w ich gminach, finansowany między innymi z ich podatków, był dla mieszkańców rzeczywiście dostępny. Celem tym działań było i wciąż jest doprowadzenie do tego, aby mieszkańcy mieli większy wpływ na politykę sportową gminy, która powinna odpowiadać na ich potrzeby. Sieć Obywatelska Watchdog Polska jako organizator monitoringu dążyła do tego, aby osoby biorące w nim udział nabyły wiedzę i doświadczenie prowadzenia obywatelskiej kontroli władz oraz aby zaangażowały w ten proces innych mieszkańców. Istotnym założeniem monitoringu było wypracowanie lokalnych rekomendacji dotyczących gminnej polityki sportowej. 1.2 Metodologia monitoringu W 2013/2014 r. Obywatelski Monitoring Sportu został przeprowadzony w 8 gminach przez 10 aktywnych obywatelek i obywateli, którym pomagały organizacje oraz grupy mieszkańców. Uczestnicy i uczestniczki, którzy zgłosili chęć monitorowania swoich gmin, zostali wybrani w wyniku rekrutacji. Ze szczegółową listą monitorowanych gmin można zapoznać się na stronie: Uczestnicy i uczestniczki monitoringu kierowali się zasadami obiektywności, jawności, rzetelności i dobra wspólnego, co zadeklarowali, podpisując Kartę Zasad organizacji monitorujących administrację publiczną. Monitoring był prowadzony na podstawie wskazówek zawartych w narzędziu internetowym, przygotowanym przez Sieć Obywatelską. Został do niego wpisany schemat monitoringu: obszary, które warto zbadać, gminne dokumenty dotyczące sportu, które należy przeczytać i wskazówki jakie pytania można zadać, z kim porozmawiać, jak zebrać potrzebne dane. Wśród zaproponowanych do zbadania tematów znalazły się: dokumenty strategiczne gminy, dostęp do obiektów sportowych, oferta sportowa gminy, informowanie o sporcie, badanie potrzeb mieszkańców, wspieranie sportowych inicjatyw mieszkańców. Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że narzędzie miało charakter pomocniczy. Każdy uczestnik mógł skupić się na wybranym przez siebie wycinku polityki sportowej swojej gminy i w związku z tym powstałe w ramach monitoringu raporty będą się różnić między sobą również w zakresie struktury. Dane, umieszczane w narzędziu internetowym i stanowiące podstawę do napisania

4 4 raportu, były zbierane m.in. na drodze wnioskowania o informację publiczną, wywiadów z władzami gminy, mieszkańcami i przedstawicielami organizacji sportowych. Pozyskiwanie informacji, ich analiza i podsumowanie trwało od września 2013 r. do czerwca 2014 r. Wszystkie dane zgromadzone w narzędziu wraz z raportami są dostępne od lipca 2014 r. na stronie Opublikowanie raportów nie oznacza końca działań w ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu. Raport stanowi punkt wyjścia do dyskusji, jak również do wprowadzenia zmian, które umożliwią lepsze dostosowanie polityki sportowej gminy do potrzeb jej mieszkańców. Temat ten został już poruszony w monitorowanych gminach przy okazji rozmów z władzami, mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi. Organizatorzy OMS mają nadzieję, że monitoring przyczyni się do uświadomienia mieszkańcom i wszystkim zainteresowanym środowiskom, że dla dobra publicznego warto głośno wyrażać swoje opinie, rozmawiać i angażować się w sprawy lokalne. 1.3 Informacja o organizatorze monitoringu Organizatorem monitoringu było stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska, którego misją jest działanie na rzecz dobrego rządzenia m.in. przez różne formy obywatelskiej kontroli władz w celu zmiany sposobu działania instytucji publicznych na bardziej przejrzysty i otwarty. 2. Charakterystyka przedmiotu badań Działania podejmowane w ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu służyły poznaniu zasad planowania, finansowania i zarządzania kwestiami związanymi ze sportem przez władze miasta gminy Koszalin w 2013 roku. Koszalin to miasto na prawach powiatu w województwie zachodniopomorskim 1. Położone jest w północnozachodniej Polsce na Pobrzeżu Koszalińskim. Znajduje się w nim siedziba powiatu koszalińskiego, sądu okręgowego, wydziału zamiejscowego urzędu marszałkowskiego i delegatury urzędu wojewódzkiego. Według danych z 30 czerwca 2012 r. miasto miało mieszkańców, co czyniło je drugim co do wielkości miastem na Pomorzu Zachodnim. W obrębie miasta znajduje się wzniesienie morenowe z Górą Chełmską, która stanowi doskonałe miejsce do uprawiania sportu, rekreacji i wypoczynku. U podnóża góry zlokalizowany jest teren rekreacyjny z Parkiem Linowym, a w pobliżu kompleks sportowy Gwardia ze stadionem, boiskami piłkarskimi, halą sportową, halą sportów dostęp czerwiec 2014

5 5 walki, hotelem, kawiarnią, dalej ciąg parkowo rekreacyjny prowadzący do kompleksu sportowo - rekreacyjnego Bałtyk. Jezioro Jamno, na obrzeżach miasta, to odpowiednie miejsce do uprawiania żeglarstwa i innych sportów wodnych oraz rekreacji. W mieście funkcjonuje średnio ok. 50 klubów sportowych - stowarzyszeń kultury fizycznej. Liczbę ćwiczących i biorących udział w zajęciach sportowych można oszacować na ponad osób, z czego zdecydowaną większość stanowią dzieci i młodzież. 2 W mieście działa klub koszykarski AZS Koszalin S.A., zdobywca Pucharu Polski w koszykówce mężczyzn 2010, który od 2003 występuje w ekstraklasie oraz zdobywczynie Pucharu Polski (w sezonie 2007/2008) piłkarki ręczne Energa AZS Koszalin (Piłka Ręczna Koszalin S.A. od 2004 w ekstraklasie). Ponadto Koszalin posiada wiele klubów sportowych w innych, niższych ligach. W II lidze znajdowali się tenisiści stołowi KTS Koszalinianin Koszalin, skąd wywodzi się aktualny mistrz Europy juniorów. W III lidze rywalizują piłkarze Gwardii Koszalin oraz KKPN Bałtyk. W 2011 roku do I ligi weszły koszykarki KSKK Koszalin. Należy wyróżnić Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych Start w Koszalinie, które posiada dwie wiodące sekcje: podnoszenia ciężarów - wyciskanie sztangi leżąc i lekkoatletyczną. Zajęcia w hali przy ul. Głowackiego prowadzone są dla osób z różnym stopniem niepełnosprawności. W sporcie niepełnosprawnych Koszalin należy do ścisłej czołówki krajowej posiadając zawodników o wysokim poziomie wyszkolenia, w tym jedną olimpijkę z Pekinu oraz dwóch aktualnych olimpijczyków z Londynu. Stowarzyszenie Start w Koszalinie jest przygotowane także do organizowania imprez integracyjnych. Jednym z ważniejszych organizatorów życia sportowego w Koszalinie jest spółka miejska Zarząd Obiektów Sportowych, której przedmiotem działania jest stwarzanie warunków dla rozwoju sportu i rekreacji w mieście poprzez działalność gospodarczą. ZOS zarządza największymi obiektami sportowymi w mieście: hala widowiskowosportowa, kompleksy sportowo-rekreacyjne (hala sportowa i basen przy ul. Głowackiego, skatepark i hala spotów walki), stadion Bałtyk, hala sportowa przy ul. Orlej. W mieście na 2 dużych obiektach sportowych działa klub Gwardia Koszalin (stadion piłkarski, hala widowiskowo-sportowa Gwardia na 1200 miejsc). Koszalin posiada ponadto lodowisko, 5 obiektów, na których znajdują się korty tenisowe oraz 1 ściankę wspinaczkową, Park linowy, motopark, jedną kręgielnię w Galerii Kosmos. W mieście powstała tzw. Sportowa Dolina, Wodna Dolina a w budowie jest aquapark. Według informacji otrzymanych z Urzędu Miejskiego w budżecie miasta Koszalina, w dziale 926 Kultura fizyczna, na rok 2013 zaplanowano kwotę ,00 zł., co stanowiło 1,71% wydatków gminy w całorocznym budżecie. Ponadto pismem z dnia r. prezydent miasta przekazał prowadzącym badania informacje dotyczące ilości obiektów sportowych. Poniżej zestawienie obiektów sportowych w Koszalinie dostęp czerwiec 2014

6 6 Liczba obiektów sportowych należących do Gminy Miasta Koszalin Rodzaj obiektu Liczba obiektów (szt.) Stadiony 4 Boiska 67 Hale sportowe 5 Sale gimnastyczne 39 Korty tenisowe otwarte 8 Korty tenisowe kryte 4 Pływalnie kryte 1 Skateparki 2 Kompleksy Orlik 9 Tor wyścigowy 1 Źródło: pismo prezydenta miasta Koszalina nr OA-I MR z dnia , adresowane do Instytutu Rozwoju Zrównoważonego. W Koszalinie odbywa się wiele imprez sportowych, turystycznych i rekreacyjnych o zróżnicowanym charakterze, różnym poziomie sportowym i znaczeniu. Najsilniejszy promocyjny charakter ma udział koszalińskich drużyn w rozgrywkach ligowych oraz organizacja imprez rangi krajowej i międzynarodowej, między innymi 3 : Międzynarodowy Festiwal Szachowy im. J. Kochana, Międzynarodowy Bieg Wenedów oraz maraton Nocna Ściema, Festiwal Minikoszykówki "CAMP" Międzynarodowy Turniej Tenisowy, Rajd Monte Karlino Turnieje Grand Prix Koszalina w tenisie stołowym Regaty Żeglarskie, Rozgrywki koszykówki ekstraklasy mężczyzn, Rozgrywki piłki ręcznej ekstraklasy kobiet, Turnieje w sportach walki dostęp czerwiec 2014

7 7 Pismem prezydenta miasta Koszalina nr OA-I MR z dnia , adresowanym do Instytutu Rozwoju Zrównoważonego przekazano prowadzącym badania także wykaz klubów sportowych, które w 2013 roku korzystały z dotacji miejskich. Lista ta została opublikowana w narzędziu internetowym OMS. Obywatelski Monitoring Sportu w Koszalinie prowadzony był w okresie listopad 2013 czerwiec 2014 przez Instytut Rozwoju Zrównoważonego, który w formie prawnej stowarzyszenia działa od 2010 roku. Celem działalności tej organizacji jest wspieranie zrównoważonego rozwoju Pomorza Środkowego, a w szczególności m.in.: wsparcie zrównoważonego rozwoju (w dziedzinie: gospodarczej, społecznej i środowiskowej), postępu cywilizacyjnego i krzewienie demokracji w obszarze działania stowarzyszenia; stałe podnoszenie świadomości społecznej w dziedzinie ochrony wolności i praw człowieka, swobód obywatelskich, poszanowania prawa, ochrony dziedzictwa historycznego, kulturowego i przyrodniczego oraz ekologii; promowanie aktywnych postaw życiowych, innowacyjności i kreatywności; upowszechnianie zdrowego stylu życia, promocja zdrowia, kultury fizycznej, sportu, rekreacji i turystyki; Mając na uwadze powyższe cele Instytut zrealizował dotychczas następujące projekty: - RoDoS Rowerem Do Szkoły, sfinansowany ze środków Związku Miast Bałtyckich. Istotą tego projektu bylo opracowanie tras dojazdowych dla rowerzystów do wybranej szkoły w Koszalinie i podniesienie tym samym bezpieczeństwa uczniów dojeżdżających do szkoły. Równie ważnym celem było zachęcenie młodzieży do wyboru roweru jako środka lokomocji oraz podniesienie świadomości znaczenia zdrowego stylu życia wśród młodych ludzi. - "Aktywizacja obywatelska ludzi starszych poprzez nowe technologie", dofinansowany ze środków szwajcarsko-polskiego programu współpracy. Celem tego projektu było zwiększenie aktywnego udziału starszych mieszkańców Koszalina w życiu publicznym miasta poprzez działania dostarczające beneficjentom wiedzę na temat funkcjonowania współczesnego społeczeństwa demokratycznego (konferencje i szkolenia) oraz narzędzia (umiejętności) niwelujące wykluczenie cyfrowe (warsztaty i stronę internetową). Zaangażowanie Instytutu w Obywatelski Monitoring Sportu było logicznym następstwem wcześniejszej działalności zmierzającej do realizacji celów statutowych. W bezpośrednie prace strażnicze zaangażowani byli: - Arkadiusz Zaborowski, absolwent studiów politologicznych, filologii angielskiej i MBA; oraz - Ryszard Zdrojewski, absolwent studiów z elektroniki, marketingu, ekonomii, informatyki, zarzadzania projektami UE i MBA.

8 8 Obaj prowadzący badania dysponowali bogatym doświadczeniem w działalności społecznej, realizacji projektów i przeprowadzaniu badań. Instytut zaangażował ponadto inne swoje zasoby udostępniając odpowiedni sprzęt, pomieszczenia oraz pracę innych osób, które również przyczyniły się do powstania niniejszego opracowania. 3. Raport z badań w ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu w Koszalinie 3.1 Kwerenda materiałów źródłowych Przegląd dokumentów określających stan prawny w odniesieniu do sportu i rekreacji w Koszalinie rozpoczęto od Strategii Rozwoju Koszalina, obowiązującej do 2020 roku, z której pochodzi niżej cytowany fragment. W Strategii Rozwoju Koszalina jest mowa o sporcie w Celu Operacyjnym 3.9 "Koszalin sportowym centrum Regionu", ponadto w Celu Operacyjnym 3.6 "Propagowanie zdrowego stylu życia" mówi się o upowszechnianiu rekreacji fizycznej, co można sprowadzić do rozwoju w gminie rekreacji fizycznej oraz "tworzenia dogodnych warunków prawno - organizacyjnych oraz finansowych dla rozwoju kultury fizycznej w mieście". Cel operacyjny nr 3.9 Koszalin sportowym centrum regionu 4 Podstawowym założeniem realizacji tego celu jest dążenie do zaspokojenia potrzeb i oczekiwań mieszkańców Koszalina oraz osób odwiedzających miasto w zakresie kultury fizycznej, a przez to ukształtowanie i utrwalenie wizerunku miasta jako atrakcyjnego ośrodka kultury fizycznej oraz wydarzeń sportowych. Utrzymanie takiego wizerunku wymaga jednak podejmowania ciągłych działań w tym obszarze, polegających m.in. na utrzymaniu istniejącej bazy obiektów sportowych oraz dalszym, systematycznym jej rozwoju, mającym na celu dostosowanie infrastruktury sportoworekreacyjnej do potrzeb społecznych, a także kreowaniu i organizacji wydarzeń sportowych o randze regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Stałe poszerzanie i różnicowanie oferty sportowej, również z wykorzystaniem potencjału Jeziora Jamno. Realizacja tego celu obejmuje również tworzenie dogodnych warunków prawnoorganizacyjnych oraz finansowych dla rozwoju kultury fizycznej w mieście. Wspieranie dyscyplin sportowych występujących w najwyższej klasie rozgrywkowej oraz skuteczne 4 Strategia Rozwoju Koszalina, Załącznik do Uchwały Nr XXXII/486/2013 Rady Miejskiej w Koszalinie z dnia 23 maja 2013 r., str. 42

9 9 upowszechnianie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, co przyczyni się do ich przyszłych sukcesów i osiągania znaczących wyników. Sport i działalność stowarzyszeń kultury fizycznej są również ważnymi elementami promującymi miasto oraz mającymi wpływ na jego rozwój. Atrakcyjne i systematycznie organizowane wydarzenia sportowe przyczynią się do postrzegania Koszalina jako ośrodka, którym zainteresowane są środowiska sportowe, media i środowiska turystyczne z całego kraju. Organizacja imprez sportowych o znaczeniu ogólnopolskim i międzynarodowym sprzyjać będzie zorganizowanym i indywidualnym pobytom w mieście, które z kolei wpłyną na promocję miasta w kraju i ugruntują jego pozycję jako atrakcyjnego ośrodka sportu. Wydarzenia nośne medialnie oraz obecność atrakcyjnych obiektów sportowych przyciągną m.in. turystów wypoczywających na Wybrzeżu (podkr. autorów raportu) oraz mieszkańców regionu. Powyższe działania będą miały wpływ na rozwój miasta, na podniesienie jego rangi jako aktywnego ośrodka w sferze kultury fizycznej, turystyki i wypoczynku, a także miasta rozwijającego się, otwartego na nowe wyzwania, inwestycje i przedsięwzięcia. Jest to jedyny dokument wagi strategicznej w Koszalinie, poruszający kwestie sportu i rekreacji, do jakiego dotarli autorzy raportu. Zastępca prezydenta miasta oraz radni Rady Miejskiej potwierdzili w trakcie wywiadów, że Koszalin nie posiada uchwalonej polityki zaspokajania sportowo-rekreacyjnych potrzeb mieszkańców. Nazwa Wybrzeże użyta w cytowanym fragmencie Strategii Rozwoju Koszalina może sugerować, że tekst ten odnosi się w ogóle do innej części kraju, bowiem mianem tym (pisanym z dużej litery) określa się zwyczajowo północną część województwa pomorskiego, Koszalin zaś leży na Pomorzu, a nie na Wybrzeżu. Na pytanie czy oprócz Strategii istnieje jeszcze jakikolwiek inny dokument, w którym omówione zostały cele i założenia polityki sportowej miasta autorzy raportu otrzymali w dniu 16 kwietnia 2014 r. odpowiedź podpisaną przez zastępcę prezydenta Leopolda Ostrowskiego. Czytamy w niej, że na posiedzeniu w dniu 6 marca 2014 r., powołany zarządzeniem prezydenta Koszalina zespół zadaniowy ds. wdrażania Strategii Rozwoju Koszalina, zadecydował, iż w 2015 roku planowane jest rozpoczęcie prac nad programem rozwoju z zakresu sportu. Warunki i tryb finansowania sportu przez Miasto Koszalin reguluje Uchwała Rady Miejskiej Nr V/ 33/ 2011 z 20 stycznia 2011 r. w sprawie określania warunków i trybu finansowania rozwoju sportu przez Gminę Miasto Koszalin. W 1 stwierdza się tam, iż Miasto Koszalin tworząc warunki sprzyjające rozwojowi sportu, zamierza osiągnąć cel publiczny z zakresu sportu, przez który rozumie się: 1)stworzenie jak najlepszych warunków, w tym organizacyjnych i finansowych, uprawiania sportu przez zawodników koszalińskich klubów sportowych; 2)pomoc w osiąganiu przez zawodników koszalińskich klubów sportowych jak najlepszych wyników sportowych; 3)promowanie sportu i aktywnego stylu życia mieszkańców; 4)promowanie wizerunku Koszalina.

10 10 Natomiast w 2 określa się, iż cel publiczny wymieniony w 1 będzie realizowany poprzez udzielanie dotacji celowej z budżetu Gminy Miasta Koszalina koszalińskim klubom sportowym niedziałającym w celu osiągnięcia zysku. Z kolei uchwała Nr V/37/2011 Rady Miejskiej w Koszalinie z dnia 20 stycznia 2011 r. ustanawia zasady i tryb przyznawania i pozbawiania stypendiów sportowych dla zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe oraz trenerów prowadzących szkolenie zawodników. Ponadto uchwała Nr Lx/716/2010 Rady Miejskiej w Koszalinie z dnia 28 października 2010 r. w sprawie ustanowienia nagrody Prezydenta Miasta Koszalina za wybitne osiągnięcia sportowe i działania w dziedzinie sportu i kultury fizycznej dla zawodników, trenerów i działaczy określa szczegółowe zasady i tryb jej przyznawania. Aktualny skład Komisji Edukacji, Kultury Fizycznej i Turystyki Rady Miejskiej w Koszalinie wygląda następująco: Komisja Edukacji, Kultury Fizycznej i Turystyki 1. Grygorcewicz Barbara 2. Karżanowski Sergiusz 3. Mętlewicz Anna 4 Skórka Mirosław 5. Tałaj Sebastian - przewodniczący 6. Tiece Bogumiła 7. Turowski Stefan 8. Wiśniewski Artur Źródło: - dostęp maj 2014 Ponadto w mieście funkcjonuje Rada Sportu. Zarządzeniem Nr 119/579/11 z dnia 07 października 2011 roku Prezydent Miasta powołał Radę Sportu przy Prezydencie Miasta Koszalina w następującym składzie: Andrzej Adamski Cezary Banasiak Emil Bożek (Śp.) Henryk Ficek Ryszard Fornalczyk Edward Jacewicz

11 11 Marek Januszewski Mariusz Kawecki Marcin Kobylarz Mariusz Kostrzewiński Jan Kuczko Wiesław Madej - Z-ca Przewodniczącego Henryk Niski - Przewodniczący Remigiusz Oszmian Jakub Pyżanowski Bartłomiej Siewruk Krzysztof Szumski Stefan Turowski Tomasz Wywioł Rada Sportu jest organem inicjującym, doradczym i opiniodawczym w sprawach kultury fizycznej i do jej zadań należą w szczególności sprawy wymienione w ustawie o sporcie. Członkowie Rady Sportu zostali powołani na okres 4 lat, tj. od 2011 do 2015 roku. Rada Sportu, zgodnie z ustawą o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r. jest ciałem, które powinno opiniować podział środków na cele sportowe. Ustawa w Art. 30 pkt 3 ust 1 mówi, że do zadań Rady Sportu należy opiniowanie strategii gminy w zakresie kultury fizycznej a w pkt 3. Ust 2, że do zadań Rady należy opiniowanie projektu budżetu w części dotyczącej kultury fizycznej. Zdaniem Pana Henryka Niskiego tak nie jest, a znaczenie Rady Sportu jest marginalizowane w procesie decydowania i opiniowania wydatków. W rozmowie przewodniczący Rady Sportu podkreślił także słabą współpracę pomiędzy prezydentem Miasta i urzędnikami Urzędu Miejskiego a Radą Sportu. W Komisji, konkursowej która zajmuje się podziałem środków zasiadają głównie urzędnicy UM (Dorota Pawłowska przewodnicząca, Krzysztof Gliszczyński, Małgorzata Borek, Sylwia Mytnik, Danuta Pieńkosz, Piotr Tyburski) nie ma zaś w ogóle przedstawiciela Rady Sportu przy prezydencie Koszalina. Przedstawiciele Rady Sporu uczestniczą jedynie w pracach Komisji Stypendialnej, której budżet wynosi 72 tys. złotych i jest najmniej znaczącą częścią puli środków przeznaczanych przez miasto na działalność sportową i rekreacyjną. Finansowanie sportowców poprzez ustanowienie stypendiów porusza art. 31 ustawy o sporcie, zgodnie z którym Rada Sportu może się tymi tematami zajmować. W Koszalinie działa także Gminna Rada Działalności Pożytku Publicznego, której skład przedstawiono w internetowym narzędziu OMS. 5 Według załącznika do Protokołu Komisji Konkursowej i Zarządzenia Prezydenta dostęp maj 2014

12 12 Miasta Nr 182/12 podział dotacji na zadania publiczne z zakresu wspierania i upowszechniania kultury fizycznej w roku 2013 z dnia 13 grudnia 2012r. wyglądał następująco: Dział Kultura fizyczna i sport, Rozdział Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu, Paragraf plan pierwotny zł. 6 Natomiast w dniu 2 lutego 2014 miała miejsce uroczystość wręczenia stypendiów za wybitne osiągnięcia w sporcie w 2013 roku. Komisja ds. przydziału stypendiów rozpatrzyła 32 wnioski, które zostały podzielone w ramach czterech kategorii: zawodnik, zawodnik niepełnosprawny, dyscypliny zespołowe i trener. Komisja nominowała do stypendiów 12 zawodników, 3 zawodników niepełnosprawnych, 2 przedstawicieli gier zespołowych i 6 trenerów. Władze Koszalina zabezpieczyły na stypendia w budżecie miasta kwotę 72 tysięcy złotych. W trakcie prac monitoringowych ustalono także, iż w Koszalinie podpisano dwie umowy z Wojciechem Grelą, w ramach których miał on za zadanie: skonsultować tworzoną mapę rowerową Koszalina, uczestniczyć przy inwestycjach rowerowych, likwidacji architektonicznych barier dla rowerzystów, analizować zdarzenia z udziałem rowerzystów, współpracować z organizacjami rowerowymi, przygotowywać informacje na stronę internetową nt. inwestycji rowerowych, uczestniczyć w konsultacjach społecznych dot. tras rowerowych (źródło: rejestr umów UM Koszalin). W mediach Pan Grela określany był mianem Miejskiego Oficera Rowerowego (był tak nazywany również przez władze miasta z wywiadach), chociaż formalnie nie został powołany na to stanowisko. W opublikowanej rozmowie z dziennikarzem tygodnika Miasto 7 narzekał, że nie czuł się traktowany jak partner ani przez Urząd Miejski, ani Zarząd Dróg Miejskich, ani przez policję. Według jego relacji w Koszalinie utrudnia się poruszanie rowerzystom po mieście ustawiając znaki Koniec ścieżki rowerowej przed każdą kolizją z innym pasem ruchu, aby następnie kontynuować oznakowanie ścieżki rowerowej po tej kolizji. Żaden z przygotowanych przez niego wniosków nie doczekał się aprobaty i realizacji. W takiej sytuacji Wojciech Grela nadal waha się nad kontynuowaniem współpracy z ratuszem. Jego zdaniem łatwiej mu było objechać rowerem Amerykę Południową niż cokolwiek poprawić w infrastrukturze rowerowej w Koszalinie. UM w komentarzu do niniejszego raportu wskazał inicjatywy Wojciecha Greli, które zostały zrealizowane. Są to m.in. kontrapas na ul. Kościuszki, przejazdy rowerowe na ul. Waryńskiego i Batalionów Chłopskich oraz zdemontowanie we wskazanych miejscach znaków koniec drogi rowerowej dostęp maj Miasto, tygodnik koszaliński, wyd. z dn czerwca 2014

13 13 Wnioski: W Strategii Rozwoju Miasta fragment dotyczący sportu ma ogólnikowy charakter i niepokoi brak chociażby jasno sformułowanych celów gminy w dziedzinie sportu i rekreacji. Miasto, które wydaje 8,5 mln zł. na kulturę fizyczną zdaniem autorów powinno wiedzieć, co i w jakim horyzoncie czasowym chce osiągnąć w rezultacie tego wydatku. Powinno także mieć zdefiniowane metody pomiaru efektów prowadzenia takiej a nie innej polityki sportowej. Jednakże brakuje nawet diagnozy potrzeb mieszkańców, która powinna lec u podstaw tworzenia jakiejkolwiek polityki. Warto zwrócić uwagę, że miasto planuje rozpocząć prace nad programem rozwoju sportu. Brak polityki gminnej w zakresie sportu i rekreacji uniemożliwia racjonalne planowanie, realizację i ocenę skutków działań, które miasto podejmuje. Jest to tym bardziej kuriozalna sytuacja, zważywszy, że w Koszalinie powołano Głównego Specjalistę ds. Sportu, co zdaje się sugerować, iż miasto przykłada wyjątkową wagę do spraw związanych ze sportem. Mogłoby się wydawać, że podstawowym celem powołania Głównego Specjalisty ds. Sportu jest stworzenie i wdrażanie gminnej polityki sportu i rekreacji. Tymczasem jego zadania opisane się w sposób bardzo ogólny jako: kultura fizyczna i sport. 8. Podobnie wygląda sytuacja jeśli chodzi o uchwałę regulującą warunki i tryb finansowania sportu w Koszalinie. W treści tej uchwały znaleźć można cele gminnej polityki sportowej, ich sformułowanie nie zostało jednak poprzedzone żadną diagnozą potrzeb społecznych. Brakuje natomiast uchwały regulującej i ujednolicającej dostęp mieszkańców do obiektów sportowych. Podsumowując, dokumenty w sposób bardzo ogólny mówią o sporcie. Cele w nich wskazane nie są oparte o badanie potrzeb mieszkańców. Mimo funkcjonowania kilku organów zajmujących się sportem trudno zauważyć, żeby była prowadzona spójna polityka sportowa. Zresztą organy takie jak RS czy Pełnomocnik ds. Rowerowych nie czują, aby miały wpływ na to, co dzieje w sporcie koszalińskim. 3.2 Wywiad pisemny W związku z badaniem sposobów finansowania sportu (zarówno klubów jak i organizacji pozarządowych) autorzy raportu zwrócili się z pytaniami do spółek miejskich czy w 2013 finansowały działania o charakterze sportowo-rekreacyjnym. Z dostęp czerwiec 2014

14 14 nadesłanych odpowiedzi wynika, iż co najmniej 3 spośród 6 komunalnych spółek miejskich przekazywały pieniądze klubom sportowym w oparciu o umowy sponsorskie lub reklamowe. Spółki te przekazały informację o przelewaniu od kilkuset złotych do kilkunastu tysięcy złotych na finansowanie imprez, małych klubów i stowarzyszeń, jednak odmówiły ujawnienia wielkości kwot przekazywanych klubom sportowym na podstawie tzw. umów handlowych. W ten sposób w Koszalinie finansowany jest, między innymi, Klub AZS Koszalin, dla którego dotacja z budżetu miasta (przyznana w ramach konkursu na realizację zadania publicznego w obszarze kultury fizycznej) wyniosła 900 tys. zł. w pierwszym półroczu 2013 r,. a na drugą połowę roku 600 tys. zł. Zdaniem autorów raportu spółki komunalne dysponują publicznymi środkami i dlatego sposób ich wydatkowania powinien być jawny. Mieszkańcy mają prawo znać wydatki tych spółek, które przecież świadczą odpłatnie ważne usługi komunalne. Wyższe koszty działalności tych spółek zwykle przekładają się na wyższe ceny usług dla ludności. Tymczasem wybranym klubom sportowym przekazywane są pieniądze koszalińskich podatników w sposób daleki od przejrzystości. Zdaniem autorów pieniądze publiczne przekazywane przez miasto na sport powinny być dystrybuowane jedynie w drodze oficjalnych konkursów i tak, aby mogły podlegać społecznemu nadzorowi. Wątpliwości autorów raportu wzbudza ponadto celowość wydatkowania znacznych kwot na reklamę przez komunalne spółki miejskie, które w zakresie swojej działalności są przecież monopolistami na lokalnym rynku. W narzędziu internetowym OMS znajdują się odpowiedzi od spółek miejskich MWiK, MEC, PGK i MZK a także oficjalne dane z BIP UM Koszalin oraz treść ogłoszenia konkursu na dotację na II połowę 2014 roku. 3.3 Wywiady osobiste W ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu w Koszalinie autorzy raportu odbyli 12 spotkań z reprezentantami środowiska sportowego w Koszalinie. W trakcie tych spotkań przeprowadzone zostały wywiady, z których większość nagrano za zgodą pytanych osób część rozmówców nie wyraziła zgody na nagrywanie i wtedy autorzy musieli opierać się na notatkach robionych w czasie spotkań. Nagrania dokumentujące te wywiady oraz streszczenia rozmów zostały umieszczone w internetowym narzędziu OMS pod adresem: Lista osób, z którymi przeprowadzono wywiady osobiste wygląda następująco: 1. Spotkanie z zastępcą prezydenta Koszalina Leopoldem Ostrowskim w dniu 7 stycznia 2014r. 2. Spotkanie z przewodniczącym Rady Miasta Koszalina Stefanem Turowskim dnia 14

15 15 stycznia 2014r. 3. Spotkanie z prezesem Zarządu Obiektów Sportowych sp. z o.o. Jakubem Pyżanowskim w dniu 17 stycznia 2014r. 4. Spotkanie z prof. Kazimierzem Szymańskim (prezesem Klubu AZS Politechnika Koszalińska) w dniu 26 lutego 2014r. 5. Spotkanie z Łukaszem Bednarkiem dyrektorem Hali Widowiskowo-Sportowej w dniu 26 lutego 2014r. 6. Spotkanie z Panem Jackiem Czubakiem prezesem Koszalińskiej Amatorskiej Ligi Koszykówki (KALK) w dniu 26 lutego 2014r. 7. Spotkanie z Marcinem Kozakiem prezesem AZS Koszalin w dniu 26 lutego 2014r. 8. Spotkanie z prezesem Fight Club Koszalin Józefem Warchołem w dn. 28 lutego 2014r. 9. Spotkanie z Wojciechem Kuklińskim prezesem ENERGA AZS Piłka Ręczna Koszalin S.A. w dniu 4 marca 2014r. 10. Spotkanie z Panem Krzysztofem Stosio ( obecnie Stowarzyszenie SFX) w dniu 4 marca 2014r. 11. Spotkanie z Arkadiuszem Kozakiem prezesem Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Koszalin w dn. 21 marca 2014r. 12. Spotkanie z Michałem Bielińskim prezesem Zarządu Stowarzyszenia Sportu Rekreacji i Wolontariatu SFX w dniu 8 maja 2014r. 13. Spotkanie z przewodniczącym Rady Sportu w Koszalinie Henrykiem Niskim w dniu 7 czerwca 2014r. Wnioski: W rozmowach z przedstawicielami władz lokalnych próbowaliśmy ustalić czy w Koszalinie istnieje długofalowa polityka rozwoju sportu i czy w dotychczasowej polityce władze Miasta zasięgały opinii mieszkańców i konsultowały potrzeby społeczne w tym zakresie. Obraz, który uzyskano w rozmowach jest dość pesymistyczny jeśli chodzi o sposób tworzenia i planowania polityki sportowej miasta: zarówno prezydent Leopold Ostrowski, jak i przewodniczący Rady Miejskiej Stefan Turowski przyznali, że miasto do tej pory nigdy nie prowadziło konsultacji społecznych ani żadnej innej formy badania

16 16 preferencji i opinii mieszkańców w zakresie sportu. Przewodniczący RM przyznał także, że Rada Miejska nie zajmowała się pracami nad stworzeniem jednolitego systemu udostępniania obiektów sportowych dla mieszkańców. Prezydent Ostrowski zadeklarował chęć wykorzystania wyników Monitoringu dla poprawienia istniejącego stanu rzeczy. W rozmowie z Henrykiem Niskim przewodniczącym Rady Sportu autorzy raportu otrzymali bardzo niepokojące informacje o słabym kontakcie prezydenta miasta z Radą Sportu. Organ ten zgodnie z art. 30 pkt 3 ustawy o sporcie, opiniuje strategię gminy w zakresie kultury fizycznej a także projekt budżetu gminy w zakresie kultury fizycznej. Niestety zdaniem przewodniczącego Rada Sportu jest w tym procesie pomijana co może stanowić naruszenie ww. ustawy. Podobnie rzecz się ma z podziałem środków na kluby sportowe, gdzie w sześcioosobowej komisji dominują przedstawiciele UM brak zaś jest zupełnie przedstawicieli Rady Sportu. Bez praktycznego zastosowania pozostaje postulat rady dotyczący wsparcia finansowego w przypadku projektów unijnych realizowanych przez kluby sportowe. Z kolei prezes Zarządu Obiektów Sportowych Jakub Pyżanowski wyraził w rozmowie pełne zrozumienie i poparcie dla władz polityki miasta i polityki przezeń prowadzonej. Jego zdaniem miasto prawidłowo realizuje model partycypacji mieszkańców w masowym uprawianiu sportu poprzez właściwy podział dotacji pomiędzy kluby i stowarzyszenia sportowe. W trakcie rozmowy (styczeń 2014) zapoznał autorów także z postępem w budowie aquaparku gdzie również nie dostrzegał żadnych nieprawidłowości (w dniu 5 sierpnia br. podał się do dymisji po zapoznaniu się z wynikami kontroli NIK dotyczącej budowy aquaparku, z którymi się nie zgodził i zapowiedział złożenie odwołania). W rozmowach z prezesami klubów sportowych i działaczami sportowymi autorzy raportu odnotowali pełną rozpiętość poglądów dotyczących polityki sportowej miasta i współpracy z UM od pełnego zadowolenia poprzez zadowolenie umiarkowane a na niezadowoleniu kończąc. W rozmowie z założycielem i prezesem Fight Club Koszalin Józefem Warchołem (byłym mistrzem Polskie i Europy w kick-boxingu) dowiedzieliśmy się, że w tym roku przypada 20-ta rocznica powstania klubu, który otrzymał w tym roku 8 tys. złotych i nie otrzymał środków na Galę ORANGE Sport, która była na żywo transmitowana przez TVP, a więc jest także rodzajem promocji miasta. Prezes Fight Clubu poinformował ponadto o, bulwersujących środowisko sportowe, niejasnych, jego zdaniem, okolicznościach finansowania działalności ośrodka Taekwondo i hali Gwardii przez władze miasta. Naszym zdaniem poziom zadowolenia zależał od wysokości środków finansowych otrzymywanych przez klub od miasta. Najwięcej otrzymują klub ekstraklasy koszykówki mężczyzn AZS Koszalin oraz klub ENERGA AZS Piłka Ręczna Kobiet.

17 17 Dziedziną sportu, która w Koszalinie rozwinęła się najbardziej, oprócz koszykówki na którą przeznaczane są olbrzymie nakłady finansowe, jest lekkoatletyka. Autorzy raportu poświęcili tej dziedzinie trzy rozmowy: z Arkadiuszem Kozakiem ( prezes TKKF) oraz Michałem Bielińskim i Krzysztofem Stosio ze Stowarzyszenia SFX, którzy są autorami strony Z rozmowy z Arkadiuszem Kozakiem wyłania się obraz zadowolenia i satysfakcji z działalności prowadzonej w ramach Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej. Zdaniem pana Kozaka koszaliński TKKF jest największą tego typu organizacją w Polsce. Prezes Kozak uważa, iż TKKF doskonale wywiązuje się z zadań związanych z promocją sportu wśród mieszkańców miasta do tego stopnia, że nie jest zainteresowany zwiększaniem ilości członków tego klubu w Koszalinie. Zdaniem monitorujących zaliczanie prywatnych podmiotów (np. odpłatnych szkółek sportowych, lub komercyjnych zajęć prowadzonych w klubach osiedlowych), które TKKF w jakiś sposób wspiera lub organizuje wspólne imprezy, do sekcji TKKF jest nieuprawnione i powoduje fałszywy obraz rzeczywistej wielkości klubu i rozmiaru jego prawdziwej działalności. Jako przykład propagowania sportu wśród mieszkańców prezes TKKF podał otwarcie dla nich stadionu Bałtyk w godzinach 18:00 do 20:00 od poniedziałku do piątku i umieszczenie informacji o tym na stronie internetowej klubu, a także na tablicy ogłoszeń. Monitorujący byli kilkakrotnie w tych godzinach na stadionie i nie było tam żadnych osób biegających, więc to otwarcie stadionu wydaje się być niewystarczająco nagłośnione, przez co mieszkańcy niewiele na tym korzystają. W dalszej rozmowie prezes TKKF oświadczył, iż nie widzi nic niestosowanego w tym, że jego zastępca piastuje w ratuszu stanowisko głównego specjalisty ds. sportu. Jednak zdaniem autorów raportu powoduje to występowanie konfliktu interesów, gdzie wiceprezes klubu sportowego może mieć wpływ na wysokość dotacji lub rozliczenie działalności swojego klubu. W rozmowach z działaczami Stowarzyszenia SFX, którzy odeszli z koszalińskiego TKKFu, czuć autentyczną pasję i zaangażowanie, wolę działania. Stowarzyszenie jest organizatorem biegów Nocna ściema Cross na Chełmskiej i Leśna piątka, które maja coraz większą liczbę uczestników pomimo minimalnych dotacji ze strony Urzędu Miejskiego. 3.4 Obserwacje własne Realizując Obywatelski Monitoring Sportu w Koszalinie autorzy raportu nie prowadzili bezpośredniej obserwacji obiektów sportowych. Wiedzę na temat stopnia wykorzystania tych obiektów uzyskano przede wszystkim z badań ankietowych, ale także z wywiadów przeprowadzonych z 12 osobami ze środowisk sportowych i samorządowych. Z jednym wszakże wyjątkiem, który dotyczył stadionu miejskiego

18 18 klubu sportowego Bałtyk. Ten olbrzymi obiekt sportowy tętnił niegdyś życiem o każdej porze dnia. Do godzin popołudniowych wykorzystywały go okoliczne szkoły (włącznie z I LO im. St. Dubois), zaś po południu trenowali tam zawodnicy licznych klubów lekkoatletycznych. Stadion, zwłaszcza jego płyta boczna, był otwarty dla mieszkańców i każdy kto chciał mógł tam wejść pograć w piłkę lub pobiegać. Zimą, na specjalnym terenie ogrodzonym wysoką bandą organizowano lodowisko. Obecnie miejsce to zieje pustką i wbrew stwierdzeniom prezesa TKKF, sprawującego zarząd nad tym obiektem, jakoby mieszkańcy tłumnie korzystali ze stadionu, stanowi miejsce spotkań i trenignów zaledwie kilku-kilkunastu działaczy tego klubu. Autorzy raportu potwierdzili taki stan dokonując kilku wizyt kontrolnych w terminach od 21 marca do 14 maja 2014 roku. Tezę, iż obiekt ten nie jest właściwie wykorzystywany potwierdzili w rozmowach panowie Bieliński i Stosio, którzy dobrze orientują się w kulisach jego zagospodarowania. Według ich opinii zwykli mieszkańcy Koszalina, poza członkami TKKF, nie mają nawet wiedzy o tym, że stadion jest dla nich dostępny w określonych dniach i o wyznaczonych porach. Wśród przyczyn tej sytuacji wskazują, przede wszystkim, na słabą politykę informacyjną miasta. 3.5 Badania ankietowe W ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu w Koszalinie przeprowadzono dwojakiego rodzaju badania ankietowe. Pierwsze z nich dotyczyło opinii radnych Rady Miejskiej na temat sytuacji sportu i rekreacji w mieście, zaś drugie opinii mieszkańców Koszalina dotyczącej stopnia realizacji potrzeb obywateli w zakresie sportu i rekreacji. Wzory ankiet stanowią załącznik do niniejszego raportu. Poniżej przedstawiono wyniki tych badań wraz z komentarzami Badanie opinii radnych Rady Miejskiej w Koszalinie na temat sytuacji sportu i rekreacji w mieście. Badanie opinii radnych Rady Miejskiej w Koszalinie na temat sytuacji sportu i rekreacji w mieście przeprowadzono w formie pisemnej ankiety, która stanowi załącznik do niniejszego raportu. Miało ono na celu próbę odpowiedzi na pytanie: Co gmina robi aby zaspokoić sportowo-rekreacyjne potrzeby swoich mieszkańców? z perspektywy tych, którzy tychże mieszkańców reprezentują i stanowią lokalne prawo. Badaniem objęto 8 osób, które wchodziły w skład miejskiej Komisji Edukacji, Kultury Fizycznej i Turystyki. Po uzgodnieniu formy badania z Przewodniczącym Rady Miejskiej w Koszalinie Stefanem Turowskim ankiety przekazano przewodniczącemu tej komisji

19 19 Sebastianowi Tałajowi, który z kolei dostarczył je pozostałym 7 członkom komisji. Do autorów raportu wróciło 5 ankiet z odpowiedziami i stanowią one podstawę poniższego opracowania. Anonimowa ankieta zawierała 16 pytań, z których większość miała charakter otwarty, dając tym samym dużą swobodę wypowiedzi radnym. Pytania wraz z odpowiedziami umieszczono w internetowym narzędziu OMS. Streszczenie odpowiedzi radnych: Autorzy oczekiwali w wyniku tego badania pewnego ukierunkowania ich dalszych prac dotyczących monitoringu sytuacji sportu w Koszalinie, poprzez wskazanie obszarów problemowych. Analiza wyników badania ankietowego pozwala na sformułowanie następujących tez: 1. Radni nie potrafili wskazać jednolitego zestawu celów polityki gminnej w zakresie sportu. Świadczy to o tym, iż w ostatnich latach nie sformułowano w Koszalinie takich celów, które byłyby jasne nawet dla radnych, ani w oficjalnych dokumentach planistycznych ani w praktyce realizacji corocznego budżetu. 2. Radni nie mogli także wskazać jednogłośnie na jakiej podstawie formułowane były cele polityki sportowej na 2013 rok. Odpowiedzi były rożne, choć większość z nich określała treść ogłoszenia konkursu na dotacje miejskie jako taką podstawę. W rzeczywistości cele takie nie zostały określone, a więc ciężko też mówić o ich podstawach. Zdaniem autorów raportu sytuacją idealną byłoby wyznaczenie celów miasta w zakresie sportu i oparcie ich m.in. o zbadane potrzeby mieszkańców. 3. Na pytanie o akcje promujące aktywne formy wypoczynku przeprowadzone w 2013 roku radni odpowiadali mieszając masowe imprezy sportowe z inicjatywami o charakterze społecznym, takimi jak: bezpieczne wakacje lub zdrowo jesz, zdrowo żyjesz albo, w ogóle z ofertami składanymi przez pozarządowe stowarzyszenia. 4. Odpowiadając na pytanie o to jakie zajęcia sportowe gmina zapewnia mieszkańcom radni wskazywali ogólnodostępne obiekty sportowe (np. Orliki, Sportowa Dolina) lub imprezy SKS-ów dla dzieci i różne zajęcia organizowane przez Rady Osiedli (np. zajęcia taneczne, aerobik, festyny rekreacyjno-sportowe, spartakiady dziecięce). 5. Pytanie o cele publiczne z zakresu sportu, realizowane na podstawie uchwały Rady Miejskiej o finansowaniu sportu, dotyczyło powiązania potrzeb mieszkańców z polityką sportową miasta. Rozrzut odpowiedzi wskazywał, że radni Rady Miejskiej nie znali treści własnej uchwały. Ani jedna osoba nie wskazała żadnego z celów określonych w uchwale nr V [tytułem przypomnienia: 1)stworzenie jak najlepszych warunków, w tym

20 20 organizacyjnych i finansowych, uprawiania sportu przez zawodników koszalińskich klubów sportowych, 2)pomoc w osiąganiu przez zawodników koszalińskich klubów sportowych jak najlepszych wyników sportowych, 3)promowanie sportu i aktywnego stylu życia mieszkańców, 4)promowanie wizerunku Koszalina.] 6. Na pytanie o to, jakie konkursy były rozpisywane w 2013 r. w Koszalinie w dziedzinie sportu, rozpisywane w 2013 roku, padły odpowiedzi, wskazujące różne aspekty tych konkursów. Najbliższa realiom była następująca odpowiedź: w oparciu o ustawę o działalności pożytku publicznego i wolontariatu na realizację zadań z zakresu kultury fizycznej i sportu. 7. Kolejne pytanie dotyczyło kryteriów wyboru ofert konkursowych oraz tego jak są one ustalane i publikowane. Jedna odpowiedź wskazywała wyraźnie te kryteria, a także sposób publikacji: promocja miasta, udział własny w kosztach realizacji programu, ranking punktowy w rywalizacji dzieci i młodzieży (krajowy i wojewódzki), publikowane na www miasta i w mediach lokalnych. Jedna osoba w ogóle nie odpowiedziała, a trzy następne odsyłają do BIP miasta Koszalina, gdzie są publikowane oferty. 8. W odpowiedzi na pytanie o inne poza budżetem miejskim źródła finansowania zajęć sportowych dla mieszkańców radni wymienili środki własne stowarzyszeń (klubów), budżet wojewódzki, dotacje rządowe i udział sponsorów. Żadna z odpowiedzi nie wskazywała na finansowanie klubów sportowych przez miejskie spółki komunalne, o czym obszerniej w punkcie 3.2 raportu. 9. Na pytanie na jakie wsparcie mogą liczyć organizacje, które nie dostały dofinansowania w ramach konkursów, jedna osoba wskazała możliwość aplikowania o fundusze w ciągu roku do wysokości zł. Inni wymieniali bezpłatne uczestnictwo w masowych imprezach sportowych lub darmowy dostęp do niektórych obiektów sportowych ZOS, a także pomoc w staraniach o dotację, promocję, fundowanie nagród i pucharów itp. 10. Kolejne pytanie dotyczyło warunków na jakich mieszkańcy mają dostęp do miejskich obiektów sportowych. Tutaj wymieniono Dolinę Sportową oraz Orliki jako bezpłatne obiekty sportowe, natomiast wstęp na pozostałe obiekty jest odpłatny. Każdy właściciel lub zarządca miejskiego obiektu sportowego indywidualnie ustala warunki dostępu dla mieszkańców. 11. W odpowiedzi na pytanie o to jak gmina informuje mieszkańców o ofercie sportowej i zasadach dostępu do obiektów sportowych radni wymienili dwa kanały informacji: lokalne media i stronę www miasta. 12. Odpowiedzi na pytanie w jaki inny sposób gmina miasto Koszalin może wpływać na sportowe życie mieszkańców były bardzo urozmaicone. Każda osoba wymieniła inny zestaw potencjalnych działań gminy co świadczy o tym, że radni mają wiele pomysłów, choć koncentrują się one głównie na

21 21 młodzieży szkolnej. Zdaniem autorów raportu w odpowiedziach brakuje jednak pomysłów na aktywizację fizyczną osób starszych. 13. O to jakie działania gminy w zakresie sportu dają mieszkańcom możliwość bezpłatnego uprawiania sportu zapytano w kolejnym pytaniu. Ankietowani radni wymieniali przede wszystkim przykłady miejskich inwestycji w infrastrukturę sportową Orliki, ścieżki rowerowe, trasy spacerowe na Górze Chełmskiej itp. Jedna osoba wspomniała Kartę Dużej Rodziny. 14. Kolejne pytanie dotyczyło tego czy odbyło się kiedyś w Koszalinie badanie potrzeb/opinii mieszkańców w zakresie sportu, a jeżeli tak, to jaki wpływ miały wyniki badań na podejmowane decyzje lub uchwalane dokumenty w zakresie sportu. Najczęstsze odpowiedzi brzmiały: nie wiem, nie mam wiedzy, ale jedna osoba wskazała badanie opinii w oparciu o Radę Sportu działającą przy Prezydencie Miasta, co pozwoliło na uchwalenie Programu Rozwoju Sportu. Autorom raportu nie udało się dotrzeć do takiego programu, ani do wyników tego badania. 15. Na pytanie co należałoby zmienić/poprawić w zakresie gminnej polityki w dziedzinie sportu większość radnych odpowiedziała, że zwiększyć ilość środków przeznaczanych na ten cel oraz zintensyfikować współpracę ze stowarzyszeniami. Szkoda, że żadna z osób nie odpowiedziała, że warto byłoby zapytać o zdanie mieszkańców i na tej podstawie poukładać miejską politykę sportową. Prowadzi to do wniosku, że ankietowani radni realizują politykę sportową trochę w oderwaniu od społeczeństwa. Naszym zdaniem nie czują potrzeby dialogu z mieszkańcami, w sytuacji kiedy przecież decydują na co pieniądze koszalinian będą wydawane. Autorzy mają nadzieję, że wyniki tego badania przyczynią się, choćby w niewielkim stopniu, do zmiany sposobu kreowania i realizacji miejskiej polityki sportowej w Koszalinie Badanie opinii mieszkańców Koszalina dotyczące stopnia zaspokajania ich potrzeb w zakresie sportu i rekreacji W ramach Obywatelskiego Monitoringu Sportu przeprowadzono badanie opinii mieszkańców Koszalina dotyczące stopnia zaspokajania ich potrzeb w zakresie sportu i rekreacji. Ankietowaniu poddano 566 mieszkańców Koszalina w wieku od 16 do 78 lat. Badanie przeprowadzono na próbie losowej w terminie maj czerwiec Ankiety zostały wysłane pocztą do wszystkich działających klubów sportowych, a także do innych organizacji pozarządowych. Drogą mailową ankiety trafiły do wszystkich koszalińskich szkół, a w wersji drukowanej do uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku i młodzieży wybranych szkół. Ankietowanie prowadzone było także dwukrotnie

22 22 na tzw. giełdzie samochodowej (największe targowisko miejskie) oraz podczas Festiwalu Organizacji Pozarządowych. Poniżej przedstawione zostały wyniki tego badania wraz z komentarzem i wnioskami. Metryczka Respondenci Osoby Liczba Udział w % Niepełnosprawne Kobiety % 14 Mężczyźni % 6 Przedział wiekowy w l L. osób od do Razem: 566 Sport uprawiam: Ogółem Liczba Udział w % a Codziennie 80 14% b 2-3 razy w tygodniu % c 1 raz w tygodniu % d Nie uprawiam % % Wg płci K M a Codziennie b 2-3 razy w tygodniu c 1 raz w tygodniu d Nie uprawiam

23 Codziennie 2-3 razy w tygodniu 1 raz w tygodniu Nie uprawiam a b c d W badaniu wzięło udział prawie 50% więcej kobiet niż mężczyzn. Najliczniej reprezentowana była grupa wiekowa lat, chociaż niewiele mniej osób ankietowanych kwalifikowało się do grupy seniorów ponad 60 lat. Okres maturalny w szkołach i rozpoczynające się wakacje sprawił, że od najmłodszych mieszkańców Koszalina ankiety wracały z dużymi trudnościami, stąd mała liczebność tej grupy wiekowej. Z metryczki wynika, iż tak dobrana populacja najczęściej sport uprawia 2-3 razy w tygodniu (34%). Prawie tyle samo osob uprawia sport 1 raz w tygodniu (25%) co nie uprawia w ogóle (27%). Co ciekawe wśród kobiet prawie tyle samo deklaruje uprawianie sportu 2-3 razy w tygodniu (114) co wcale (118), podczas gdy wśród mężczyzn grupy 2-3 razy i 1 raz są wyrównane (odpowiednio 74 i 66). Mogą martwić dane, że tylko 14% populacji uprawia sport codziennie i aż 27% w ogóle nie ćwiczy. 1. Jaki Pani/Pana zdaniem jest stan obiektów sportowych będących własnością miasta (sale sportowe, basen, boiska, korty tenisowe, itp.) w Koszalinie? Ogółem Liczba Udział w % a Są w dobrym stanie technicznym % b Ich stan jest przeciętny % c Są w złym stanie technicznym 32 6% d Nie mam zdania 94 17% e Inne 10 2% Wg płci K M a Są w dobrym stanie technicznym b Ich stan jest przeciętny c Są w złym stanie technicznym 8 24 d Nie mam zdania e Inne 6 4

24 24 Najwięcej, spośród osób badanych, jest takich, które uważają, że stan miejskich obiektów sportowych jest przeciętny (53%), tylko ok. ¼ badanych uważa, że stan ten jest dobry (23%), zaś jako zły określa go tylko 6%. Wskazuje to na to, że w opinii mieszkańców stan miejskich obiektów sportowych jest nienajgorszy, choć mógłby być lepszy Są w dobrym stanie technicznym Ich stan jest przeciętny Są w złym stanie technicznym Nie mam zdania Inne a b c d e 2. Jak Pani/Pana zdaniem kształtuje się dostępność obiektów sportowych będących własnością miasta (sale sportowe, baseny, boiska, korty tenisowe, itp.) w Koszalinie? Ogółem Liczba Udział w % a Jest ich za dużo 10 2% b Jest ich wystarczająca ilość % c Jest ich za mało % d Nie mam zdania 86 15% e Inne 10 2% Wg płci K M a Jest ich za dużo 4 6 b Jest ich wystarczająca ilość c Jest ich za mało d Nie mam zdania e Inne 4 6 W tym pytaniu zwraca uwagę fakt, iż ponad połowa badanych (55%) sądzi, że obiektów sportowych jest za mało. Przeciwnego zdania jest tylko 2% populacji a ok. ¼ uważa, że ich ilość jest w sam raz. Taka sytuacja wynika albo z tego, że miejskich obiektów sportowych jest za mało, albo, że wskutek nieracjonalnej gospodarki panuje w

25 25 nich tłok co na jedno wychodzi z punktu widzenia mieszkańców. Niektóre obiekty są okupowane niemal od świtu do zmierzchu, a w wielu innych jest pusto i niewiele się dzieje. Oczywiście, wykorzystanie otwartych obiektów sportowych, na wolnym powietrzu, zależne jest od pory roku i aktualnej pogody. Tak panie, jak i panowie uważają, że w Koszalinie przydałoby się więcej obiektów sportowych. Jakich? odpowiedzi na pytania 7 i 8 sugerują m.in. korty tenisowe, mini boiska do siatkówki i pływalnie (baseny kryte) Jest ich za dużo Jest ich wystarczająca ilość Jest ich za mało Nie mam zdania Inne a b c d e 3. Czy Pani/Pana zdaniem korzystanie z obiektów sportowych będących własnością miasta jest: Ogółem Liczba Udział w % a Zbyt drogie % b W odpowiedniej cenie % c Zbyt tanie 28 5% d Powinno być bezpłatne % e Nie mam zdania 56 10% f Inne 10 2% Wg płci K M a Zbyt drogie b W odpowiedniej cenie c Zbyt tanie d Powinno być bezpłatne e Nie mam zdania f Inne 6 4

26 26 Mimo faktu, że w mieście przysługują różne zniżki i ulgi (karta dużej rodziny, dla seniorów, grup zorganizowanych) największa grupa respondentów uważa, iż korzystanie z obiektów sportowych w Koszalinie powinno być bezpłatne (35%), ale jednocześnie prawie ¼ badanych jest zdania, że wstęp do nich jest w odpowiedniej cenie (22%). Co ciekawe niemal tyle samo osób (27%) uważa, że jest odwrotnie Zbyt drogie 126 W odpowiedniej cenie 28 Zbyt tanie Powinno być bezpłatne Nie mam zdania a b c d e f Inne Skąd czerpią Państwo wiedzę o ofercie sportowej i rekreacyjnej Koszalina (na przykład o zasadach korzystania z obiektów sportowych, o cenach za ich wynajem, o zajęciach sportowych dostępnych w Koszalinie)? Ogółem Liczba Udział w % a Strona internetowa miasta Koszalin/Zarządu Obiektów Sportowych % b Strony internetowe klubów sportowych w Koszalinie % c Media lokalne (prasa, radio, telewizja) % d Tablice ogłoszeń 62 9% e Nie posiadam takie wiedzy 76 11% f Inne 12 2% Wg płci K M

27 27 a Strona internetowa miasta Koszalin/Zarządu Obiektów Sportowych b Strony internetowe klubów sportowych w Koszalinie c Media lokalne (prasa, radio, telewizja) d Tablice ogłoszeń e Nie posiadam takie wiedzy f Inne 4 8 Chyba nikogo nie dziwi, że większość z badanych mieszkańców Koszalina wiedzę o ofercie sportowej miasta czerpie z mediów lokalnych (42%) lub z Internetu (21% - strona miejska i 16% - strony internetowe klubów sportowych). Niepokoi fakt, że 11% badanej populacji nie posiada żadnej wiedzy na temat oferty sportowych obiektów miejskich, o ofercie sportowej i rekreacyjnej Koszalina (na przykład o zasadach korzystania z obiektów sportowych, o cenach za ich wynajem, o zajęciach sportowych dostępnych w Koszalinie itp.) Czy Pani/Pana zdaniem obecne zasady finansowania działalności sportowej w Koszalinie są: Ogółem Liczba Udział w % a Powszechnie znane i przejrzyste 44 8% b Nieznane lub zagmatwane %

28 28 c Zbyt słabo poddane społecznej kontroli % d Nie mam zdania % e Inne 6 1% Wg płci K M a Powszechnie znane i przejrzyste b Nieznane lub zagmatwane c Zbyt słabo poddane społecznej kontroli d Nie mam zdania e Inne 4 2 Niepokoić musi fakt, że obecne zasady finansowania działalności sportowej w Koszalinie są powszechnie znane i przejrzyste tylko dla 8% badanej populacji mieszkańców. Z kolei aż 57% uważa te zasady za nieznane lub zagmatwane i zbyt słabo poddane społecznej kontroli. Wysoki, bo aż 34-o procentowy odsetek osób, które nie mają zdania w tej sprawie może świadczyć o tym, iż mieszkańcy nie interesowali się zasadami finansowania działalności sportowej lub mieli problemy z dotarciem do takich informacji.. Taka sytuacja jest przyczyną napięć i nieporozumień w środowisku sportowym. Zwraca uwagę duża liczba kobiet, które albo uważają, że zasady te zbyt słabo poddane są społecznej kontroli (122), albo w ogóle nie mają zdania (134) Powszechnie znane i przejrzyste Nieznane lub zagmatwane Zbyt słabo poddane społecznej kontrolii Nie mam zdania Inne 6 a b c d e

29 29 6. Jaka jest Pani/Pana ocena oferty sportowej i rekreacyjnej Koszalina? Ogółem Liczba Udział w % a Odpowiada ona moim potrzebom (oceniam ją pozytywnie) % b Nie odpowiada ona moim potrzebom (oceniam ją negatywnie) % c Nie mam zdania % d Inne 20 4% Wg płci K M a Odpowiada ona moim potrzebom (oceniam ją pozytywnie) b Nie odpowiada ona moim potrzebom (oceniam ją negatywnie) c Nie mam zdania d Inne W tym przypadku zastanawiająca jest bardzo duża grupa respondentów, którzy udzielili odpowiedzi nie mam zdania (43%). Świadczyć to może o tym, iż ludzie ci po prostu nie znają oferty sportowej miasta Koszalina i nie potrafią jej ocenić. Zwraca również uwagę fakt, iż grupa osób negatywnie oceniających miejską ofertę sportową (24%) jest niemal równa tej, która tę ofertę ocenia pozytywnie (29%). 7. Jakie działania władz Koszalina mogłyby dać mieszkańcom możliwość bezpłatnego uprawiania sportu? Odpowiedzi na to pytanie można podzielić na sześć następujących grup: