USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 185, poz.1243 ze zmianami)

Transkrypt

1 USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 185, poz.1243 ze zmianami) 1. Definicja odpadu. Odpady substancje lub przedmioty należące do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz odpadów pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do pozbycia których jest obowiązany. Klasyfikacja odpadów dokonywana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w/s katalogu odpadów ( Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do: - mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z realizacją inwestycji, jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie robót budowlanych określają warunki i sposób ich zagospodarowania, a ich zastosowanie nie spowoduje przekroczeń wymaganych standardów jakości gleby i ziemi, o których mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, - mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż wraz z ich przerabianiem, jeżeli koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż udzielona na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późn. zm.) lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich zagospodarowania, - mas ziemnych pochodzących z pogłębiania akwenów morskich w związku z utrzymywaniem infrastruktury zapewniającej dostęp do portów oraz infrastruktury portowej, a także z pogłębiania zbiorników wodnych, stawów, cieków naturalnych, kanałów i rowów w związku z utrzymywaniem i regulacją wód, stanowiących niezanieczyszczony urobek, - odchodów zwierząt, obornika, gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu, -zwłok zwierzęcych, w zakresie uregulowanym przepisami rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. ustanawiającego przepisy sanitarne dot. produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, -substancji wykorzystywanych jako czynniki chłodnicze przeznaczone do regeneracji. Z definicji odpadów komunalnych wyłączono pojazdy wycofane z eksploatacji. (art.3 ust.3pkt4) Przez odpady komunalne rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. 1

2 2. Zasady postępowania z odpadami 1. HIERARCHIA PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ ( art.5) - Zapobieganie powstawaniu odpadów, - Odzysk, - Unieszkodliwianie ( w tym składowanie) - 2. ZASADA BLISKOŚCI ( art.9) 3. OBOWIĄZEK SELEKTYWNEGO ODBIERANIA ODPADÓW I OGRANICZENIE ILOŚCI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH DO SKŁADOWANIA (art. 10 ust. 2) Obowiązek ten obciąża podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. 4. ZAKAZ PROWADZENIA ODZYSKU LUB UNIESZKODLIWIANIA POZA INSTALACJAMI LUB URZĄDZENIAMI SPEŁNIAJĄCYMI OKREŚLONE WYMAGANIA (art. 13 ust.1) obowiązuje od r. WYJĄTKI: - Odzysk w postaci procesów R10, - Kompostowanie na potrzeby własne przez osoby fizyczne, - Unieszkodliwianie za pomocą procesu D2, - Spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych, jeżeli na terenie gminy nie jest prowadzone selektywne zbieranie lub odbieranie odpadów ulegających biodegradacji, a spalanie nie narusza odrębnych przepisów, - Spalenie za zezwoleniem marszałka ze względów bezpieczeństwa, - Procesy R14 i R 15 w przypadkach wskazanych w przepisach wykonawczych, Minister właściwy do spraw środowiska określił, w drodze rozporządzenia: 1) rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesach odzysku R14 i R15, wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy ( Dz. U. Nr 49/2006, poz. 356) 2) rodzaje odpadów i warunki unieszkodliwiania odpadów w procesie unieszkodliwiania D2, wymienionym w załączniku nr 6 do ustawy, poza instalacjami i urządzeniami, uwzględniając właściwości tych odpadów ( Dz. U. Nr 49/2006, poz. 356) 3) warunki odzysku za pomocą procesu odzysku R10, wymienionego w załączniku nr 5 do ustawy, i rodzaje odpadów dopuszczonych do takiego odzysku, uwzględniając potrzebę ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska (Dz. U. Nr 86/2011, poz. 476). 3. Status transportującego odpady ( art.3 ust. 3 pkt. 13) Definicja posiadacza odpadów brzmi, w ten sposób że z jej zakresu został wyłączony prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów. Konsekwencja : Przewoźnik przestał być posiadaczem odpadów odpowiada jedynie za prawidłowe wykonanie usługi transportu ( art.25 ust. 4-6). Za odpady odpowiada zlecający wykonanie usługi transportu. Wskazuje on miejsce odbioru odpadu oraz docelowego posiadacza odpadów. - Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, odzysku, unieszkodliwiania odpadów lub koncesję na 2

3 składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, posiada decyzję z art. 31 lub art.32 lub jest wpisany do rejestru o którym mowa w art. 33 ust.5, odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami przenosi się na tego następnego posiadacza odpadów, - Zlecający usługę transportu odpadów jest obowiązany wskazać prowadzącemu działalność w zakresie transportu odpadów miejsce odbioru odpadów oraz posiadacza odpadów, do którego należy dostarczyć te odpady. - Prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów jest obowiązany dostarczyć te odpady do posiadacza odpadów, który został mu wskazany przez zlecającego usługę. - Posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie transportu odpadów komunalnych, jest obowiązany dostarczyć je do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania wskazanych w zezwoleniu na prowadzenia działalności w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości. 4. Wytwarzanie odpadów Organy właściwe w sprawach wytwarzania odpadów : Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych. Marszałek - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji instalacji na terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć. ( od r. organem stanie się marszałek województwa) Starosta dla pozostałych przedsięwzięć. Właściwość miejscową organu ustala się wyłącznie według miejsca wytwarzania odpadów. Składowisko odpadów jest instalacją w rozumieniu przepisów Prawa ochrony środowiska. Wyjątek : program gospodarki odpadami : Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych. Marszałek w pozostałych przypadkach. Właściwość miejscową organu, ustala się według miejsca siedziby lub zamieszkania wytwórcy odpadów, a w przypadku przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych oraz w przypadku, o którym mowa w art. 17 ust. 3a według obszaru województwa, na którym następuje przetwarzanie tych odpadów. W przypadku przetwarzaniu odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych organem właściwym jest marszałek województwa, na którym następuje przetwarzanie tych odpadów. 3

4 Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany : 1. Do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli wytwarza powyżej 1 tony odpadów niebezpiecznych lub powyżej 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. 2. Do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi jeżeli wytwarza do 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie. 3. Do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza od 5 do 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. Wytwórca odpadów nie prowadzący instalacji jest obowiązany : 1. Do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie. 2. Do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg albo powyżej 5 ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. Wyjątek : Wytwórca odpadów, który prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie budowy, rozbiórki i remontów obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw a także przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych zobowiązany jest do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami bez względu na ilość wytwarzanych odpadów. Powyższe wymagania ( uzyskiwanie decyzji lub składanie informacji) nie będą dotyczyły: - Wytwarzania odpadów komunalnych, - Wytwarzania odpadów innych niż niebezpieczne poniżej 5 Mg, ale za wyjątkiem świadczących usługi w zakresie budowy, rozbiórki i remontów obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw a także przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych - Wytwórcy odpadów prowadzącego instalację, na której prowadzenie będzie wymagane pozwolenie zintegrowane. Rodzaje instalacji, dla których będzie wymagane pozwolenie zintegrowane określą dopiero przepisy wykonawcze, - Odpadów z wypadków ( art. 17 b), - Odpadów powstałych z klęsk żywiołowych, - Odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej, - Osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, - Właścicieli pojazdów przekazujących pojazdy wycofane z eksploatacji do punktu zbierania pojazdów i stacji demontażu pojazdów. Dla odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii przemysłowej (art. 17a) informację sporządza się bez względu na ilość odpadów z awarii i przedkłada staroście właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia awarii. 4

5 4. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wydaje się po kontroli WIOŚ funkcjonowania instalacji i urządzeń służących do unieszkodliwiania odpadów. Niesegregowane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz komunalne osady ściekowe powinny być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu na obszarze tego województwa, na którym zostały wytworzone. Zakazuje się przywozu ww. odpadów w ww. celach wytworzonych poza terenem tego województwa. Niesegregowane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz komunalne osady ściekowe mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu na obszarze województwa innego niż w/w, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do instalacji przeznaczonej do odzysku lub unieszkodliwiania. W/w przepisy stosuje się odpowiednio do unieszkodliwiania odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych, zwanych dalej zakaźnymi odpadami medycznymi", oraz do unieszkodliwiania odpadów weterynaryjnych o właściwościach zakaźnych, zwanych dalej zakaźnymi odpadami weterynaryjnymi". Zezwolenie na prowadzenie działalności związanej z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów zobowiązany jest uzyskać posiadacz odpadów, który prowadzi tą działalność. Wyjątki : Prowadzenie tych działań przez podmiot wymaga pozwolenia zintegrowanego, Prowadzenie tych działań przez wytwórcę, który ma pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi Wykorzystywanie odpadów na potrzeby własne przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą Zwolnienia wynikające z przepisów wykonawczych W zakresie stosowania osadów ściekowych osoba władająca nieruchomością, na której osady są stosowane Odpady komunalne zezwolenia w zakresie zagospodarowania takich odpadów wydawane są na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zezwolenie jest wydawane na czas nieoznaczony nie dłuższy niż 10 lat. Organy właściwe w sprawach odzysku i unieszkodliwiania : Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych. Marszałek - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 5

6 wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji instalacji na terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć. Starosta dla pozostałych przedsięwzięć. Właściwość miejscową organu ustala się według miejsca prowadzenia działalności związanej z odzyskiem lub unieszkodliwianiem. 5. Zbieranie i transport odpadów Transport odpadów wykorzystywanych na własne potrzeby przez osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami, - prowadzony przez osoby fizyczne i jednostki organizacyjne - nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej określił w drodze rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 154 ze zmianami) rodzaje odpadów, których zbieranie lub transport nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów : Lp. Kod odpadu Rodzaj odpadu 1. ex Odpadowy toner drukarski z urządzeń biurowych ex Opakowania z papieru i tektury Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z drewna Opakowania z metali Opakowania wielomateriałowe Opakowania ze szkła Opakowania z tekstyliów Zużyte opony 9a * Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone ( zmiana dodana w 2008 r.) * Zużyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC * Urządzenia zawierające freony 12. ex * Lampy fluorescencyjne * * Baterie i akumulatory ołowiowe * Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe * Baterie zawierające rtęć Baterie alkaliczne ( z wyłączeniem ) Inne baterie i akumulatory 18. ex * Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zaw. zw. chlorowcoorganiczne Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zaw. zw. chlorowcoorganicznych Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe * Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Leki inne niż wymienione w * Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w , lub oraz niesortowane baterie i akumulatory zaw. te baterie 6

7 Lp. Kod odpadu Rodzaj odpadu Baterie i akumulatory inne niż wymienione w a - Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495) (zmiana dodana w 2008 r.) Zbieranie tych odpadów 22a, odbywa się w placówkach handlowych prowadzących sprzedaż wyrobów przemysłowych oraz produktów w opakowaniach po zużyciu których powstają ww. odpady. Dopuszcza się zbieranie odpadów 22a również w punktach serwisowych wykonujących naprawy gwarancyjne i pogwarancyjne sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W rozporządzeniu określono, że zbieranie odbywa się w placówkach handlowych prowadzących sprzedaż wyrobów przemysłowych oraz produktów w opakowaniach, po zużyciu których powstają ww. odpady. W przepisie określono sposób magazynowania tych odpadów oraz zasady transportu. W 2006 r. dopuszczono zbieranie baterii i akumulatorów z wyłączeniem ołowiowych w placówkach oświatowych, kulturalno-oświatowych, punktach serwisowych sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz w siedzibach urzędów i instytucji. Posiadacz odpadów lub prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów, który jest zwolniony z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów zgodnie ze stosownymi rozporządzeniami, ma obowiązek zgłoszenia do rejestru prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, a w przypadku transportu odpadów przez starostę właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów. Rejestr Przy rejestracji podaje następujące informacje: - imię i nazwisko lub nazwę posiadacza odpadów, - adres zamieszkania lub siedziby posiadacza odpadów, - Regon, - wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do zbierania lub transportu, z podaniem ich kodu, - oznaczenie obszaru prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów, - wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów, - wskazanie sposobu i środków transportu odpadów. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów jest obowiązany uzyskać posiadacz odpadów, który prowadzi tą działalność. Zezwolenie takie wydaje starosta. 7

8 Właściwym starostą jest : Do wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadówstarosta właściwy ze względu na miejsce zbierania odpadów. Do wydania zezwolenia na transport odpadów starosta właściwy ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania posiadacza odpadów. Zwolnienie : - Transport odpadów do miejsc wykorzystania przez osoby fizyczne, - Transport i zbieranie odpadów własnych, - Dla placówek handlowych oraz oświatowych na podstawie przepisów wykonawczych (Dz. U. Nr 16/04, poz.154 ze zmianami), ale trzeba się zgłosić do rejestru prowadzonego przez starostę. 5. Magazynowanie odpadów Magazynowanie odpadów to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem. Magazynowanie odpadów jest odpowiednikiem dawnego gromadzenia odpadów, z tym, że : Magazynować można również odpady przeznaczone do składowania Dopuszczalny czas magazynowania będzie wynosił 3 lata, a przeznaczonych do składowania 1 rok, Nie ma odrębnej decyzji na magazynowanie odpadów, określenie miejsca i sposobu magazynowania będzie następowało w innych decyzjach dot. Gospodarki odpadami lub w informacjach o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. Jeżeli posiadacz odpadów nie podejmuje żadnych działań w celu pozbycia się odpadów lub też jeżeli podejmuje działania niezgodne z przepisami, niezależnie od sankcji karnych (możliwość wstrzymania działalności obejmuje tylko te przypadki, gdy posiadacz odpadów legitymuje się pozwoleniem) organ gminy został wyposażony w instrument umożliwiający przywrócenie środowiska do właściwego stanu. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma możliwość nakazania posiadaczowi pozbycia się odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do składowania lub magazynowania odpadów. Wydanie takiej decyzji (decyzja wydawana z urzędu art. 34 ) wskazującej jednocześnie sposób pozbycia się odpadów, umożliwia w razie niezastosowania się posiadacza wszczęcie egzekucji administracyjnej, z wykonaniem zastępczym włącznie. Obowiązki związane z rekultywacją zanieczyszczonej gleby lub ziemi reguluje ustawa z dnia r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie ( Dz. U. Nr 75, poz. 493). 7. Ewidencja odpadów i sprawozdania odpadowe Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji. Obowiązek prowadzenia nie dotyczy osób fizycznych i jednostek organizacyjnych nie będących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne. W przypadku odpadów komunalnych ewidencję prowadzą podmioty prowadzące działalność polegającą na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych na podstawie zezwolenia organów gminy. Pewne wyjątki od w/w reguł zawarte są w rozporządzeniu 8

9 Ministra Środowiska z dnia r. w/s rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1735). Dla 16 rodzajów odpadów zostały określone ilości wytwarzanych odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji tj. odpady o następujących kodach : Lp. Kod odpadu Nazwa odpadu Ilość w skali roku Odpadowa masa roślinna Bez ograniczeń Odchody zwierzęce Bez ograniczeń Odpady kory i korka do 10 Mg Trociny, wióry, ścinki,drewno, płyta do 10 Mg wiórowa i fornir i inne niż wymienione w Odpadowy toner drukarski inny niż do 100kg wymieniony w * Inne oleje silnikowe, przekładniowe i do 10 kg smarowe Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do do 100 kg wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w * Zużyte urządzenia zawierające do 5 kg niebezpieczne elementy inne niż wymienione w , Odpady betonu oraz gruz betonowy z Do 5 Mg rozbiórek i remontów Gruz ceglany do 5 Mg Odpady innych materiałów ceramicznych do 5 Mg i elementów wyposażenia Drewno do 5 Mg Szkło do 5 Mg Tworzywa sztuczne do 5 Mg Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż do 5 Mg wymienione w Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione w do 5 Mg Uproszczoną ewidencję odpadów, polegającą na zastosowaniu wyłącznie karty przekazania odpadów, mogą prowadzić małe i średnie przedsiębiorstwa, które spełniają dwa warunki : 1.wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie, 2. wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne w ilości do 5 Mg rocznie. Ewidencję prowadzi się na formularzu karty ewidencji odpadu, dla każdego rodzaju odpadu odrębnie, oraz karty przekazania odpadu. Nowe wzory druków ukazały się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 249, poz. 1673). Posiadacz odpadu, który przejmuje odpad od innego posiadacza, jest obowiązany potwierdzić przejęcie odpadu na karcie przekazania odpadu, wypełnionej przez posiadacza, który przekazuje ten odpad. 9

10 Kartę przekazania odpadów sporządza się w odpowiedniej liczbie egzemplarzy: - dla przekazującego odpady, - dla przyjmującego odpady, - dla prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów. Poza prowadzeniem ewidencji posiadacz odpadów obowiązany jest sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o wszystkich rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz instalacjach i urządzeniach do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Takie zbiorcze zestawienie danych sporządza również wytwórca osadów komunalnych. Zbiorcze zestawienie danych za poprzedni rok kalendarzowy należy przekazać marszałkowi województwa do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Za rok 2010 r. sprawozdanie należy sporządzić na wzory formularzy w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 101, poz. 686). Ukazało się nowe rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w/s zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz. U. Nr 249, poz. 1674). Będzie obowiązywało przy sporządzeniu sprawozdania za rok W przypadku posiadacza odpadów przekazującego odpady na składowisko oraz zarządzającego składowiskiem odpadów ewidencja dodatkowo obejmuje : Podstawową charakterystykę odpadów; Wyniki testów zgodności. Podstawowa charakterystyka odpadów sporządzana jest przez wytwórcę lub posiadacza odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami, w przypadku odpadów komunalnych przez prowadzącego działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW Zgodna z art.36 ust. 1c ustawy o odpadach 1. Nazwa, siedziba i adres wytwórcy lub posiadacza odpadów kierującego odpady na składowisko odpadów 2. Kod odpadu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w/s katalogu odpadów ( Dz. U. Nr 112, poz. 1206) 3. Syntetyczny opis procesu wytwarzania odpadów uwzględniający podstawowe użyte surowce i wytworzone produkty 4. Oświadczenie o braku odpadów wymienionych w 55 ust. 1 pkt. 1-7b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach w odpadach kierowanych na składowisko 4. Opis zastosowanego procesu unieszkodliwiania lub odzysku, a także opis sposobu segregowania odpadów lub oświadczenie o przyczynie, dla której wymienione działania nie zostały wykonane, W załączeniu 10

11 PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW Zgodna z art.36 ust. 1c ustawy o odpadach 5. Opis odpadu podający kolor, postać fizyczną oraz jego zapach, 6. Wykaz właściwości z załącznika nr 4 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, w odniesieniu do odpadów niebezpiecznych, które mogą zostać przekwalifikowane na inne niż niebezpieczne na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w/s warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U. Nr 128, poz.1347), 7. Typ składowiska odpadów, na którym odpady po przeprowadzeniu badań zgodności z kryteriami dopuszczenia odpadów do składowania mogą być składowane, 8. Oświadczenie, że nie występuje możliwość odzysku, w tym W załączeniu recyklingu odpadów, które są przedmiotem niniejszej podstawowej charakterystyki. 9. Częstotliwość przeprowadzania testów zgodności Informacje dodatkowe, o ile są istotne dla eksploatacji danego typu składowiska odpadów 9. Fizykochemiczny skład oraz podatność na wymywanie, 10. Zachowanie środków ostrożności na składowisku odpadów. Podstawową charakterystykę odpadów może stanowić kopia wydanej decyzji lub kopia przyjętej informacji. Jeśli brak jest jakiś danych to trzeba je uzupełnić w karcie. Wyniki testów zgodności zawierają wyniki badań składu chemicznego i właściwości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania na składowisku odpadów, umożliwiające weryfikację informacji zawartych w podstawowej charakterystyce odpadów, w szczególności potwierdzenie faktu spełniania przez te odpady kryteriów dopuszczania odpadów do składowania na składowiska odpadów danego typu. Zwolnienie z prowadzenia ewidencji odpadów dotyczy: wytwórcy odpadów komunalnych, wytwórcy odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, Dopuszczalne jest niesporządzenie karty przekazania odpadu, jeżeli jeden z posiadaczy odpadów jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów. Marszałek województwa może w drodze decyzji zobowiązać posiadacza odpadów do przedłożenia dokumentów ewidencji odpadów, w przypadku gdy zbiorcze zestawienie danych budzi wątpliwości lub gdy jest to niezbędne do prowadzenia innych postępowań z zakresu ochrony środowiska będących w jego kompetencji. Poza prowadzeniem ewidencji posiadacz odpadów obowiązany jest sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o wszystkich rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz instalacjach i urządzeniach do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 11

12 Wzory formularzy znajdują się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 249, poz. 1674). Marszałek województwa weryfikuje informacje zawarte w zbiorczych zestawieniach danych, o których mowa w ust. 3. Jeżeli z weryfikacji, o której mowa w ust. 3a, wynika, że informacje zawarte w zbiorczym zestawieniu danych są niezgodne ze stanem faktycznym marszałek województwa zobowiązuje, w drodze decyzji, do korekty sporządzonego zestawienia danych, określając termin przekazania korekty. Niedokonanie korekty zbiorczego zestawienia danych, zgodnie z decyzją, o której mowa w ust. 3b, skutkuje uznaniem, że posiadacz odpadów nie wykonał obowiązku przekazania zbiorczego zestawienia danych. Kary pieniężne (Rozdział 9a) Art. 79b ( wydaje WIOŚ) ust.1 Jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady: 1) wytwarza odpady bez wymaganej decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub zatwierdzającej program gospodarki odpadami lub z naruszeniem jej warunków lub 2) wytwarza odpady bez wymaganego złożenia informacji o wytworzonych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami lub prowadzi gospodarkę odpadami niezgodnie ze złożoną informacją, lub 3) wytwarza odpady pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 24 ust. 5, albo rozpoczyna działalność powodującą powstawanie odpadów przed upływem terminu do wniesienia sprzeciwu, lub 4) będąc obowiązany do zgłoszenia do rejestru, o którym mowa w art. 33 ust. 5, nie dopełnił tego obowiązku lub wykonał go niezgodnie ze stanem faktycznym lub dokonuje zbierania odpadów lub transportu odpadów niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru, podlega karze pieniężnej w wysokości zł. ust.2 Jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady: 1) pozbywa się odpadów wbrew przepisom dotyczącym gospodarowania odpadami lub 2) przekazuje je podmiotom, które nie uzyskały wymaganych zezwoleń, chyba że posiadanie zezwolenia nie było wymagane, lub 3) w celu spełnienia kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na składowiskach odpadów, rozcieńcza lub sporządza mieszaniny odpadów ze sobą lub innymi substancjami lub przedmiotami, lub 4) powodując wzrost zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi lub środowiska, miesza odpady niebezpieczne różnych rodzajów lub odpady niebezpieczne z odpadami innymi niż niebezpieczne lub dopuszcza do mieszania tych odpadów, lub 5) prowadzi działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów bez wymaganego zezwolenia lub z naruszeniem jego warunków, lub 6) wbrew zakazom dotyczącym zbierania odpadów dokonuje zbierania odpadów, podlega karze pieniężnej w wysokości zł. 12

13 Art. 79c. ( wydaje Marszałek) 1. Jeżeli zarządzający składowiskiem bez wymaganej zgody organu zamyka składowisko lub jego wydzieloną część podlega karze pieniężnej w wysokości zł. 2. Jeżeli zarządzający składowiskiem pomimo decyzji o zamknięciu składowiska przyjmuje odpady do składowania podlega karze pieniężnej w wysokości zł. 3. Jeżeli posiadacz odpadów, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 37 ust.3 nie przekazuje zbiorczego zestawienia danych podlega karze pieniężnej w wysokości 500 zł. 4. W przypadku nieprzekazania zbiorczego zestawienia danych w terminie określonym w decyzji wydanej na podstawie art. 79 d ust. 3aposiadacz odpadów podlega karze pieniężnej w wysokości zł. 5. Kara pieniężna, o której mowa w punkcie 4, może być wymierzana wielokrotnie, z tym że łączna wysokość kar pieniężnych, o których mowa w ust. 3 i 4, za dany rok kalendarzowy nie może przekroczyć zł. Art. 79d. 1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79b, wymierza, w drodze decyzji, właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska. 2. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79b, wnosi się na odrębny rachunek bankowy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymiarze kary stała się ostateczna. 3. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79c, wymierza, w drodze decyzji, właściwy marszałek województwa. 3a. W decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej, o której mowa w art. 79c ust.3 i 4, marszałek województwa określa termin przekazania zbiorczego zestawienia danych, nie krótszy niż 14 dni. 4. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79c, wnosi się na odrębny rachunek bankowy zarządu województwa w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymiarze kary stała się ostateczna. 5. W sprawach dotyczących kar pieniężnych, o których mowa w art. 79b i 79c, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm. 1 ), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują odpowiednio wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska oraz marszałkowi województwa. 13

14 Opakowania i odpady opakowaniowe. Zasady i kierunki polityki dotyczącej opakowań i odpadów opakowaniowych zostały określone w dyrektywie 94/62/WE z dnia r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Cele generalne dyrektywy to: - Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych, - Promowanie opakowań zwrotnych, przeznaczonych do wielokrotnego użytkowania, - Odzyskiwanie materiałów lub energii z odpadów opakowaniowych - Rozwój przetwórstwa odzyskiwanych materiałów. Podstawowymi aktami prawnymi w Polsce regulującymi te zagadnienia są : - Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ( Dz. U. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.), - Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.). Opakowania - są to wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych, a także części opakowań i elementy pomocnicze połączone z opakowaniami i przeznaczone do tego samego celu, co dane opakowanie. Opakowania dzielimy na : 1. opakowania jednostkowe 2. opakowania zbiorcze 3. opakowania transportowe Odpady opakowaniowe - są to wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w trakcie produkcji opakowań. Ustawa o opakowaniach określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą równoważnego rozwoju. Dotyczy to opakowań wytworzonych w kraju oraz pochodzących z zagranicy. Generalnie wymagania dotyczące opakowań są następujące : - Należy je wytwarzać w sposób ograniczający do niezbędnego minimum ich objętość i masę, - Powinny być tak projektowane, wytwarzane i wprowadzane na rynek aby zapewnić możliwość ich wielokrotnego użycia lub odzysk (w tym recykling) - Należy je tak wytwarzać aby zapewnić jak najmniejszy udział w nich substancji materiałów niebezpiecznych. W przypadku metali ciężkich przepisy określają dopuszczalne graniczne łączne stężenie ołowiu, kadmu, rtęci i sześciowartościowego chromu. Wynosi ono 100 mg/kg za wyjątkiem szkła kryształowego ołowiowego, palet i skrzynek z tworzyw sztucznych będących w obiegu kontrolowanym (do r.), natomiast dla szkła opakowaniowego wynosi 200 mg/kg ( r.). Te okresy 14

15 przejściowe reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w/s zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach ( Dz.U. Nr.241, poz. 2095). Do ustalenia zawartości metali ciężkich w opakowaniach stosuje się rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w/s sposobu ustalenia sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. Nr.66, poz. 619). OBOWIĄZKI PRODUCENTA, IMPORTERA, DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO NABYCIA, EKSPORTERA I DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ DOSTAWY OPAKOWAŃ 1.Producent, importer, dokonujący wewnątrz wspólnotowego nabycia opakowań będą musieli zgodnie z postanowieniami ustawy ograniczać ilość i negatywne oddziaływanie na środowisko substancji i materiałów stosowanych do produkcji opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych. 2.Do momentu wstąpienia Polski do UE producent, importer opakowań mieli obowiązek ich oznakowania. W chwili obecnej znakowanie jest dowolne. Oznakowanie powinno określać : - Rodzaj materiałów wykorzystanych do produkcji opakowania, - Możliwość wielokrotnego użytku opakowania - Przydatność opakowania do recyklingu. 3.Producent, importer i eksporter opakowań mają obowiązek składania właściwemu marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiałów, z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz o przestrzeganiu ograniczeń do 31 marca za rok poprzedni. Sprawozdania o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań tzw. OPAK- i ( OPAK-1, OPAK-2,OPAK-3): - Za lata rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. Nr 122, poz. 1053), - Za lata rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. z 2005 Nr 4, poz. 30). 4.Opakowania wielokrotnego użytku powinny posiadać takie właściwości fizyczne i wytrzymałościowe, które pozwalają na ich wykorzystanie na planowaną ilość cykli. Odpady z opakowań wielokrotnego użytku powinny nadawać się do odzysku. 5. Ze względu na zalecaną metodę odzysku opakowania mogą być poddane odzyskowi: - przez recykling materiałowy, - w postaci energii, - kompostowanie, - biodegradację. 15

16 Ustawa w art. 5 ust. 4c, 4d,4e, 4f opisuje wymagania szczegółowe dotyczące poszczególnych rodzajów odzysku. Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 4g jeżeli opakowanie lub odpad opakowaniowy jest zgodny z normami zharmonizowanymi, o których mowa w ustawie z dnia r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity Dz. U. Nr 138, poz.935) to wymagania dotyczące odzysku uważa się za spełnione. Normy te zostały wskazane w obwieszczeniu Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego z dnia r. w sprawie wykazu norm zharmonizowanych (Dz. U. Nr 47, poz. 643) w załączniku nr 11. Dokonanie oceny zgodności jest obowiązkowe przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. 6. Wprowadzono dodatkowy obowiązek prowadzenia działań edukacyjnych w zakresie właściwego gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Podmiot może zlecić działania edukacyjne ORGANIZACJI ODZYSKU. OBOWIĄZKI PRODUCENTA, IMPORTERA, DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO NABYCIA, EKSPORTERA I DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ DOSTAWY PRODUKTÓW W OPAKOWANIACH 1.Producent, importer i dokonujący wewnątrz wspólnotowego nabycia produktów w opakowaniach będą musieli zgodnie z postanowieniami ustawy ograniczać ilość i negatywne oddziaływanie na środowisko substancji i materiałów stosowanych do produkcji opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych. 2. Eksporter i wewnątrz wspólnotowy dostawca produktów w opakowaniach jest zobowiązany do składania właściwemu marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o masie wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiału, z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku zastosowanych do opakowania eksportowanych produktów, w terminie do dnia 31 marca za rok poprzedni. 4. Producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia środków niebezpiecznych rozumianych jako substancje i preparaty chemiczne bardzo toksyczne, toksyczne, rakotwórcze kategorii 1 lub 2, mutagenne kategorii 1 lub 2, działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 lub 2 lub niebezpieczne dla środowiska z przypisanym symbolem N określone w przepisach ustawy z dnia roku o substancjach i preparatach chemicznych ( Dz. U. Nr 11, poz. 84 ze zmianami) oraz środki ochrony roślin zakwalifikowane jako bardzo toksyczne lub toksyczne dla ludzi, pszczół i organizmów wodnych określone w przepisach o ochronie roślin uprawnych muszą ustalić wysokość kaucji na opakowania jednostkowe tych substancji, nie niższą niż 10 % a nie wyższą niż 30 % ceny substancji zawartej w tym opakowaniu. Minister Zdrowia w rozporządzeniu z dnia r. w/s kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz.1666) ustalił kryteria i sposób klasyfikacji tych substancji i preparatów, a ponadto w rozporządzeniu z dnia r. w/s oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. Nr 173 poz. 1679) zostało uregulowane oznakowanie opakowań substancji i preparatów niebezpiecznych, a także treść napisów i wzory znaków ostrzegawczych wymaganych dla tych opakowań. Z obowiązku tego zostały zwolnione opakowania po środkach wprowadzanych do prowadzenia badań naukowych lub dydaktycznych oraz czynności 16

17 diagnostyki laboratoryjnej (w rozumieniu ustawy z dnia r. o diagnostyce laboratoryjnej Dz. U. Nr 144/2004, poz. 1529). 5. Producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia środków niebezpiecznych muszą odebrać na własny koszt od sprzedawcy, opakowania wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach. 6. Jeżeli sprzedawca nie może wypełnić tego zobowiązania to wtedy obowiązek ten przejmuje producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia substancji chemicznych. Oddaje on wtedy pobraną wcześniej kaucję. Istotną zmianę wprowadziło rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w/s wysokości kaucji na opakowania jednostkowe niektórych środków niebezpiecznych Zapisy w/w rozporządzenia pozwalają w przypadku środków wymienionych w przedmiotowym rozporządzeniu na ustalenie znacznie niższej kaucji. OBOWIĄZKI SPRZEDAWCY I UŻYTKOWNIKA PRODUKTÓW W OPAKOWANIACH 1.Sprzedawca produktów w opakowaniach jest obowiązany do przekazywania użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach w zakresie : dostępnych systemów zwrotu i odzysku, w tym recyklingu, właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi, znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach -co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży. 2.Jednostki handlu detalicznego o pow. Powyżej 25 m 2 sprzedające napoje konsumpcyjne w opakowaniach jednorazowych, są obowiązane do posiadania w ofercie handlowej podobnych produktów dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku. 3.Jednostki handlu detalicznego muszą przyjmować na wymianę opakowania wielokrotnego użytku po produktach w takich opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej. 4.Natomiast jednostki handlu detalicznego o pow. handlowej powyżej m 2 muszą prowadzić na własny koszt selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej. 5.Sprzedawca substancji chemicznych, o których mowa wcześniej jest obowiązany pobrać kaucję za opakowania jednostkowe tych substancji w wysokości ustalonej przez producenta lub importera. Przy zwrocie opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych następuje zwrot kaucji. Nadzór nad przestrzeganiem w/w obowiązków sprawuje Inspekcja Handlowa. OBOWIĄZKI ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Marszałek województwa na podstawie sprawozdań cząstkowych sporządza raport dla danego województwa, który przekazuje ministrowi właściwemu do spraw ochrony środowiska do dnia 15 maja za rok poprzedni. 17

18 Omówienie obowiązków wynikających z ustawy z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie postępowania z niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz.607 z późn. zm.) Ustawa ta określa obowiązki PRZEDSIĘBIORCÓW będących wytwórcami produktów, importerami lub dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, związane z wprowadzeniem na terytorium kraju produktów w opakowaniach, których rodzaje określa załącznik nr 1 do ustawy i produktów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy. Przepisy ustawy stosuje się do przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz. U. Nr 220/2010, poz z późn. zm.). Przez przedsiębiorcę wprowadzającego na rynek krajowy produkty w opakowaniach, wymienionych w załączniku nr 1, rozumie się również przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę lub jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 m 2, sprzedającego tam produkty pakowane oraz przedsiębiorcę prowadzącego więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5 tysięcy m 2 bez względu na powierzchnię pojedynczej jednostki sprzedającej produkty w tych jednostkach pakowane. Przepisy ustawy dotyczą również przedsiębiorcy wprowadzającego na rynek krajowy w drodze importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towary, których częściami składowymi lub przynależnościami są produkty wymienione w załączniku nr 2 i 3 do ustawy. Przepisy ustawy stosuje się również do : - przedsiębiorcy, który pakuje produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadza je na rynek krajowy, - wprowadzającego produkty na terytorium kraju w drodze importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia na potrzeby własne, - w przypadku gdy produkt lub produkt w opakowaniu jest wprowadzany na rynek krajowy przez przedsiębiorcę niebędącego wytwórcą produktu lub produktu w opakowaniu, który zlecił wytworzenie tego produktu lub produktu w opakowaniu oraz którego oznaczenie zostało umieszczone na produkcie lub produkcie w opakowaniu, obowiązki określone w ustawie obciążają tego przedsiębiorcę. Przez oznaczenie rozumie się : - znak towarowy w rozumieniu ustawy z dnia r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz i z 2004 r. Nr 33, poz. 286), - firma, nazwa przedsiębiorcy - imię i nazwisko ( w przypadku osoby fizycznej). Obowiązki przedsiębiorców, wynikające z ustawy Muszą zapewnić odzysk, a w szczególności recykling odpadów opakowaniowych i poużytkowych, co konkretnie oznacza obowiązek osiągnięcia do r. 18

19 docelowego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, co najmniej w wysokości określonej w załączniku nr 4 do ustawy, z wyłączeniem poziomu odzysku odpadów z opakowań, który jest określony w art.3 ust. 2a ustawy. I tak przedsiębiorca jest obowiązany osiągnąć : - do dnia r. co najmniej 50% poziom odzysku odpadów opakowaniowych łącznie dla wszystkich rodzajów opakowań, w których wprowadził produkty, oraz - do dnia r. co najmniej 60% poziom odzysku odpadów opakowaniowych łącznie dla wszystkich rodzajów opakowań, w których wprowadził produkty. - Ważne zmiany : Uchylony został punkt 7 w załączniku nr 1 do ustawy, który wymieniał opakowania wielomateriałowe. Zgodnie z brzmieniem art. 3a w przypadku wprowadzenia na rynek krajowy w opakowaniu wielomateriałowym, całą masę tego opakowania uwzględnia się w masie opakowań według rodzaju materiału, którego zawartość w masie opakowań wielomateriałowych jest największa. Uchylony został w art. 3 ust.9 pkt. 1, który pozwalał przy obliczaniu osiągniętych poziomów odzysku przez danego przedsiębiorcę na doliczenie do masy opakowań poddanych odzyskowi masy opakowań wielokrotnego użytku użytych powtórnie. Dodano do art. 3 ustępy 9a i 9 b, w których zostały wymienione procesy, które można zaliczyć do odzysku, a które do recyklingu. Przy obliczaniu poziomu : Uwzględniamy procesy zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy z dnia o odpadach odzysku R1-R9, R13 i R14 recyklingu R2-R9, R14 Obowiązki wymieniowe w punktach 1 i 2 przedsiębiorca może osiągnąć samodzielnie albo za pośrednictwem ORGANIZACJI ODZYSKU. Organizacja przejmuje od przedsiębiorcy obowiązki na podstawie zawartej umowy. W przypadku upadku lub liwidacji organizacji odzysku- obowiązki ponownie obciążają przedsiębiorcę w stosunku do ilości lub masy opakowań i produktów wprowadzonych przez niego na rynek krajowy od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu otwarcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości organizacji odzysku. Przedsiębiorca, do którego powróciły obowiązki jest obowiązany złożyć sprawozdanie OŚ-OP1 za okres od dnia wygaśnięcia umowy z organizacją odzysku do końca roku kalendarzowego lub do dnia przejęcia obowiązków przez inną organizację odzysku. Ograniczona została możliwość samodzielnej realizacji obowiązku osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu przez przedsiębiorcę. Od r. samodzielnie może realizować obowiązek wyłącznie przedsiębiorca, który we własnym zakresie poddaje odzyskowi lub recyklingowi wyłącznie wytworzone przez siebie odpady opakowaniowe lub poużytkowe bądź zebrane przez zorganizowaną przez siebie sieć selektywnego zbierania odpadów ( przy czym sieć powinna zapewnić zebranie odpadów tego samego rodzaju i w takiej samej ilości jak wprowadzone przez tego przedsiębiorcę produkty lub produkty w opakowaniach). O ile sieć musi być zorganizowana przez przedsiębiorcę, na którym ciąży obowiązek zapewnienia osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu, to wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem i recyklingiem przedsiębiorca ten może 19

20 zlecić posiadaczowi odpadów spełniającemu wymagania określone w ustawie o odpadach. Możliwość zlecenia odzysku ma również organizacja odzysku. ZAWIADOMIENIA Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność związaną z wytwarzaniem, importem lub wewnątrzwspólnotowym nabyciem produktów w opakowaniach wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy oraz produktów wymienionych w załączniku nr 2 i 3 do ustawy winien powiadomić o tym fakcie Marszałka Województwa na 30 dni wcześniej. Również Przedsiębiorca powinien powiadomić o likwidacji działalności opisanej powyżej (na 14 dni przed faktem). Przedsiębiorca, który w dniu wejścia w życie ustawy wprowadzał na rynek krajowy produkty w opakowaniach wymienionych w załączniku nr 1 oraz produkty wymienione w załącznikach nr 2 i 3 był obowiązany zgłosić ten fakt do dnia 30 stycznia 2002r. Przedsiębiorca oraz organizacja powinni złożyć sprawozdanie roczne Marszałkowi Województwa do dnia 31 marca za rok poprzedni. Wzór sprawozdania został umieszczony : - ROK SPRAWOZDAWCZY 2002 r. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej ( Dz. Nr 157, poz.1865), - ROK SPRAWOZDAWCZY r. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej ( Dz. Nr 220, poz.1189), - ROK SPRAWOZDAWCZY 2005 w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej ( Dz. Nr 234, poz.1996), - ROK SPRAWOZDAWCZY w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej ( Dz. Nr 226, poz.1654), - ROK SPRAWOZDAWCZY 2010 w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej ( Dz. Nr 259, poz.1775). Ponadto przedsiębiorca oraz organizacja powinni prowadzić dodatkowo ewidencję pozaksięgową uwzględniającą także wymagania wynikające z innych przepisów w sposób umożliwiający ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty produktowej. Opłatę produktową obliczają i wpłacają przedsiębiorcy oraz organizacje, którzy nie wypełnili obowiązku uzyskania w danym roku odpowiedniego poziomu odzysku lub recyklingu. Zasady obliczania opłat produktowych Na opłatę składa się opłata za niewykonanie recyklingu opakowań* oraz za niewykonanie odzysku opakowań**. Sposób liczenia opłaty produktowej za niewykonanie odzysku* opakowań przedstawia załącznik nr 5 do ustawy z dnia r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz. 607 z póź. zm.). 20