10-lecie KARCAG ÉS KROSNO ODRZAŃSKIE EGYÜTT- MŰKÖDÉSÉNEK 10 ÉVES JUBILEUMA ALKALMÁBÓL WSPÓŁPRACY PARTNERSKIEJ KROSNA ODRZAŃSKIEGO I KARCAG

Transkrypt

1 KROSNO ODRZAŃSKIE 10-lecie WSPÓŁPRACY PARTNERSKIEJ KROSNA ODRZAŃSKIEGO I KARCAG KARCAG ÉS KROSNO ODRZAŃSKIE EGYÜTT- MŰKÖDÉSÉNEK 10 ÉVES JUBILEUMA ALKALMÁBÓL KARCAG

2 Hölgyeim és Uraim! Tisztelt Házigazdáink, Kedves Krosno-iak, Lengyel Barátaink! Népeinket évezredes barátság szálai kötik össze. A nyugati keresztény világ védőbástyájaként a magyarok és a lengyelek mindig barátként, a másik segítőjeként léptek fel. Mindkét nemzetet ugyanazok az egyetemes európai értékek mozgatják! Mind a magyar, mind a lengyel nép eleven választófalként ékelődött a nyugati és a keleti kultúra közé. Így volt ez ezer évvel ezelőtt és így van ez napjainkban is! Küzdelem és kitartás kovácsolta e két newkarcag között. Hiszek abban, hogy a közös kulturális programok és sport események rendkívül fontosak voltak és lesznek mindkét város életében. A városok közötti szoros kapcsolatok, a közös ünnepek, a közös kultúra erősítik az egyes nemzetek közötti kapcsolatot! Az európai közösség tagjaiként az egyetemes európai keresztény eszmék keretében építsük tovább a sikeres testvérvárosi kapcsolatunkat, fejlesszük és ápoljuk azt. Ezért a célom az, hogy polgármesterként mindent megtegyek a meglévő kulturális kapcsolataink tovább erősítéséért, minden lehetőséget megragadjak ezek továbbmélyítéséhez. Azt szeretném, hogy az általam hozott, az itt élők iránt érzett tisztelet, szeretet és megbecsülés még sokáig itt maradhasson; hogy az Önök vendégszeretetét hazavihessem! Panie i Panowie! Szanowni Gospodarze, Drodzy Krośnianie, Nasi Polscy Przyjaciele! Nasze narody łączą więzi tysiącletniej przyjaźni. Na baszcie zachodniego świata chrześcijańskiego Polacy i Węgrzy stawali zawsze jako przyjaciele, wspierając się wzajemnie. Oba narodami kierują te same uniwersalne, europejskie wartości. Zarówno lud polski jak i węgierski zaklinował się żywym murem pomiędzy kulturę wschodnią i zachodnią. Tak było tysiąc lat temu i tak jest w dniu dzisiejszym. Walka i wytrwałość zespoliła przyjaźń tych dwóch narodów i wspólne losy w jedność. Dlatego szczególnie ważną sprawą dla nas było nawiązanie dziesięć lat temu kontaktów partnerskich między Krosnem Odrzańskim i Karcag. Wierzę, że wspólne programy kulturalne i sportowe były i będą nadzwyczaj ważnymi wydarzeniami w życiu naszych miast. Ścisłe kontakty, wspólne święta, wspólna kultura wzmacnia więzi pomiędzy poszczególnymi narodami! Jako członkowie wspólnoty europejskiej, w ramach wytyczonych przez uniwersalne, chrześcijańskie idee budujmy, rozwijajmy, pielęgnujmy nadal, jak dotąd pomyślne, kontakty partnerskie naszych miast! Dlatego, jako burmistrz, za swój cel przyjąłem dalsze wzmocnienie i pogłębienie istniejących kontaktów kulturalnych. Zrobię wszystko, by wykorzystać ku temu wszelkie możliwości. Pragnę, by przywieziony przeze mnie szacunek, jaki odczuwam wobec żyjących tutaj ludzi, miłość i poszanowanie mogły jeszcze na długo tu pozostać i żebym mógł zabrać ze sobą do domu Państwa gościnność! Dobos László Szanowni Państwo, Polak, Węgier, dwa bratanki - to powiedzenie nieprzypadkowo znalazło swoje miejsce w opisach kontaktów między dwoma europejskimi narodami. Wyjątkowe związki mające swoje korzenie w przeszłości, potwierdza dziesięcioletnia współpraca między Krosnem Odrzańskim a Karcag. Jestem przekonany, że bez wymiany naszych doświadczeń rozwój naszych Gmin, rozkwit życia gospodarczego, szkolnictwa, kultury, turystyki i sportu nie byłby tak dynamiczny. Tworzymy dzisiaj więzi, które nie znają granic. Dziękując węgierskim Przyjaciołom za aktywność w podtrzymywaniu partnerskich relacji, chciałbym życzyć nam kolejnego dziesięciolecia, które złotymi literami wpisze się na kartach historii obu miast. Filarami współpracy między Krosnem Odrzańskim a Karcag są wzajemne relacje społeczne i kulturowe. Naszym zadaniem jest podtrzymywanie przyjaźni, która wyrasta także na idei samorządności. Partnerstwo miast jest bowiem bardzo ważnym elementem kształtowania społeczeństwa obywatelskiego. Tisztelt Hölgyeim és Uraim! Lengyel, Magyar két jó barát ez a szólás nem véletlenül került be a két európai ország kapcsolatainak történetébe. A múltban gyökerező kivételes szálakat erősíti a Karcag és a Krosno Odrzańskie között fennálló 10 éves együttműködés. Meggyőződésem, hogy a tapasztalataink cseréje nélkül, a kistérségünk fejlődése, gazdasági élete, az oktatás, a kultúra, a turizmus és sport felvirágoztatása nem lett volna oly dinamikus. Ma határokat nem ismerő utakat nyitunk. Köszönöm magyar Barátainknak, hogy aktívan álltak hozzá a partneri kapcsolatok fenntartásához, szeretnék egymásnak további 10 évet kívánni, amely arany betűkkel fogja beírni magát a két város történetének lapjaira. Karcag és Krosno Odrzańskie együttműködésének oszlopait a kölcsönös társadalmi és kulturális viszonyok alkotják. Feladatunk a barátság erősítése, mely az önkormányzatiság elvén is nő. A városok együttműködése a civil társadalom fejlődésének fontos eleme. Marek Cebula Burmistrz Krosna Odrzańskiego Polgármester, Krosno Odrzańskie Polgármester, Karcag Burmistrz Karcag 2 3

3 KROSNO ODRZAŃSKIE is örvendenek a turisták körében. KROSNO ODRZAŃSKIE w obiektach Ośrodka Sportu i Rekreacji Krosno Odrzańskie a Krosnienski A kulturális rendezvények naptárában Krosno Odrzańskie leży w powiecie funkcjonuje także kręgielnia i squash, (krosno-i) járásban - a Lubuskie különös figyelmet érdemel krośnieńskim, w środkowo zachodniej części, województwa lubuskiego namiotowe. Nie lada gratką są także rej- a latem wypożyczalnia rowerów i pole vajdaság közép-nyugati A Halaratás a város ünnepe, mely részén - a gyorsan fejlődő nyugatlengyelországi a régió egyik legjobb szabadtéri prężnie rozwijającego się regionu Polski sy wycieczkowe po Odrze, które ukazują régióban fekszik. rendezvénye címére pályázik. Zachodniej. Bliskość dużych rynków kon- nieznane dotąd oblicze Gminy Krosno Az EU nagy fogyasztó piacának Krosno Odrzańskie kistérsége óriási Odrzańskie i cieszą się coraz közelsége, a jó minőségű úthálózat, gazdasági kapacitással is rendelkezik. większym zaintereso- az ipar fejlesztéséhez nagyon kedvező A beruházásra alkalmas területek közül waniem wśród turystów. feltételek, a felső oktatási intézmények a 15 ha-s Ipari Övezet érdemel kiemelt W kalendarzu kulturalnym közelsége ezek az előnyök hozzájárulnak figyelmet, mely tértávlati gazdasági na szczególną uwagę zasługuje ahhoz, hogy Krosno Odrzańskie óriási tervvel, média-hálózattal, világítással Rybobranie świę- potenciállal rendelkezik a fejlődésben. és utakkal ellátott ipari park. A potenciális to miasta pretendujące A kistérség területe 21 ezer ha-t foglal befektetők részére lehetőséget nyújt cégük do miana jednej z najlepszych magában, hozzátartozik egy város és 19 elhelyezésére a Speciális Ökonómiai imprez plenerowych falu. Összesen több mint 18 ezer fő lakik itt. Övezet státusszal rendelkező területen vagy a kistérség más területén, a maximális w regionie. Gmina Krosno Odrzańskie Krosno Odrzańskie fekvésének stratégiai adókedvezmények igénybevételével. ma także olbrzymi potencjał jellege abból adódik, hogy egy Odera A Városházán működő Beruházókat sumenckich UE, doskonale rozwinięta sieć gospodarczy. Wśród terenów inwe- folyón átívelő híddal rendelkezik, Szolgáltató Centrum a vállalkozóknak drogowa, bardzo dobre warunki do rozwoju stycyjnych na szczególną uwagę zasługuje amelyen a határ- és a hosszanti irányba igyekvő forgalom bonyolódik le. Az erős mindennemű érdemleges és technikai jellegű segítséget nyújt. przemysłu, bliskość uczelni wyższych te atuty sprawiają, że Krosno Odrzańskie 15-hektarowy obszar Strefy Przemysłowej, objęty miejscowym planem zagospodarowania ütőképességét a kedvező fekvése, Krosno Odrzańskie neve felismerhető ma ogromny potencjał rozwojowy. Obszar przestrzennego, uzbrojony w media, a fontos ország- és nemzetközi utak, illetve márkanévvé válik és nemcsak a Lubuskie Gminy zajmuje powierzchnię 21 tys. ha oświetlenie i drogę. Potencjalni inwestorzy a repülőterek közelsége biztosítja. vajdaságban, hanem az egész országban i jest podzielony na miasto oraz 19 sołectw. mają możliwość ulokowania swojego A kistérség országhatárhoz közeli és Európában is. Nem csak vállalkozó Zamieszkuje go łącznie ponad biznesu zarówno na terenie objętym sta- elhelyezkedése lehetővé teszi kedvet, modern jelszavakat takar e név, 18 tys. osób. tusem Specjalnej Strefy Ekonomicznej, jak a nemzetközi kapcsolatok létrehozását. Krosno Odrzańskie a legrégebbi lengyel városok közé tartozik. A több mint ezeréves hanem rekreációt, történelmet, kultúrát, sportot is jelent. A társadalmi-gazdasági élet számos területére való beruházás Krosno Odrzańskie jest miastem strategicznie położonym, co wynika z faktu posiadania jedynego mostu na Odrze, przez i na gruncie gminnym, korzystając z maksymalnych zwolnień podatkowych. Działające w Urzędzie Miasta Centrum Obsługi tradíció atmoszféráját kiválóan adják kimutatható eredményeket hoz és egyre który odbywa się ruch w kierunku i wzdłuż Inwestora oferuje przedsiębiorcom wszelką vissza a Piaszt Vár (Zamek Piastowski) falai; a közeli tavak, a turistaösvények és vonzóbb a bázis, mely lehetővé teszi az emberi fejlődést, Krosno Odrzańskie-t granicy. Jednym z kilku jego mocnych atutów jest dogodne położenie u zbiegu pomoc merytoryczną i techniczną. Nazwa Krosno Odrzańskie staje się marką a kerékpárutak gazdag hálózata, illetve minden tekintetben a lehetőségek ważnych krajowych i międzynarodowych rozpoznawalną już nie tylko na mapie a nordic walking, az aktív pihenéshez adnak kedvet. Azon kívül kistérségévé alakítja szlaków komunikacyjnych, a także bliskość lotnisk. To transgraniczne położenie województwa lubuskiego, ale także kraju i Europy. Kryje w sobie nie tylko hasła takie a Sport- és Rekreációs Gminy umożliwia nawiązanie międzynarodowych jak przedsiębiorczość czy nowocze- Centrumban tekepálya és squash működik, nyáron kerékpárkölcsönző és sátorkemping áll rendelkezésre. kontaktów. Krosno Odrzańskie należy do grona najstarszych polskich miast. Klimat ponad 1000-letniej tradycji doskonale oddają sność, ale także rekreacja, historia, kultura, sport. Inwestycje w wiele dziedzin życia społeczno-gospodarczego przynoszą wymierne efekty w postaci coraz atrakcyjniejszej Felejthetetlen élményt wnętrza Zamku Piastowskiego, a okoliczne bazy umożliwiającej rozwój ludzki nyújtanak a hajójáratok jeziora, bogata sieć ścieżek i szlaków pod każdym względem czyniąc z Krosna az Oderán és egyre rowerowych oraz nordic walking zachęca Odrzańskiego gminę wielu możliwości nagyobb népszerűségnek do aktywnego wypoczynku. Ponadto, 4 5

4 KARCAG Karcag Jász-Nagykun-Szolnok megyében a Hortobágy és a Sárrét találkozásánál, a Nagykunság keleti szélén helyezkedik el. A Nagykunság legnépesebb, az ország negyedik legnagyobb határú települése több mint félezer éves múltra tekint vissza. Karcag fekvésének, kulturális, kereskedelmi, a Debreceni Egyetem Kutató Intézetének az arborétumát. Az Akácliget gyógyés strandfürdő gyógyvízzel és aktív kikapcsolódással, felfrissüléssel és minden igényt kielégítő kempinggel is várja az idelátogatókat. A gyógyvize kiválóan alkalmas mozgásszervi megbetegedések kezelésére, nőgyógyászati panaszok enyhítésére, bőrbetegségek gyógyítására, valamint krónikus degeneratív gerinc és ízületi betegségek, kezdődő gerincsérv, törések és ortopédiai műtétek utáni rehabilitációra. A karcagi határ több, a Hortobágyi Nemzeti Park Igazgatóságának a felügyelete alá tartozó természeti értéket is őriz pl: az alföldi puszta különleges növény és állatvilága mellett építészeti emléket, a folyó szabályozást megelőző időből a ma már teljesen száraz környezetben álló Zádor-hidat. Karcag évente számos turisztikai rendezvénynek ad otthont. Ezek közül legjelentősebb a június utolsó hétvégéjén rendezett Birkafőző Fesztivál, ahol a birkafőzés hagyományainak megőrzése és továbbápolása a cél. A jellegzetes karcagi birkapörkölt ban elnyerte a hungarikum címet. Az augusztusi Nagykunsági Kulturális Napok, illetve a szeptemberi Lovas Napok is várják az idelátogatókat. Bízom abban, hogy felkeltettem az érdeklődését és egyre több lengyel barátunk fog ellátogatni hozzánk, hogy személyesen megismerje a kulturális és természeti értékeinket, gasztronómiai hagyományainkat. KARCAG Karcag znajduje się w komitacie Jász-Nagykun- Szolnok, na pograniczu terenów Hortobágy i Sárrét, na wschodnim krańcu krainy Nagykunság. Pod względem liczby mieszkańców to największa miejscowość w Nagykunság, a pod względem długości granic - rozległości obszaru - zajmuje czwarte miejsce w kraju. Historia Karcag liczy ponad pół tysiąca lat. Miasto stało się centrum krainy, dzięki geograficznemu położeniu oraz roli kulturalnej, handlowej, leczniczej, edukacyjnej i gospodarczej. Jest siedzibą powiatu, spełnia funkcje sterujące okręgowym lecznictwem i edukacją. To miasto niezwykle bogate w atrakcje turystyczne. Warto zwiedzić zbudowany w końcu 18 wieku Kościół Reformacki (Kalwiński), Kościół Rzymskokatolicki Św. Stefana, Kościół Grekokatolicki oraz zabytkowy budynek Synagogii. Muzeum Nagykun im. Istvána Györffyego przedstawia pochodzące z XIII-XIX w. pamiątki oraz codzienne życie tutejszych ludzi. Dom regionalny Fazekas-ház przechowuje przedmioty dawno minionych czasów. Warto pospacerować na placu centralnym oraz odszukać położony na skraju miasta, zbudowany w 1859 r. wiatrak - zabytek historii przemysłu lub arboretum Instytutu Naukowego Debreczyńskiego Uniwersytetu. Kąpielisko lecznicze i rekreacyjne Akácliget z kempingiem spełniającym wszelkie wymogi, zawiera liczne możliwości aktywnego wypoczynku i orzeźwienia, z basenami oczekującymi na użytkowników przez cały rok. Zdrowotna woda termalna doskonale nadaje się do kuracji leczących schorzenia narządów ruchu, do łagodzenia dolegliwości kobiecych, leczenia chorób skóry oraz chronicznych zwyrodnień kręgosłupa i stawów; w początkowych fazach przepukliny kręgosłupa, do rehabilitacji pourazowej w przypadkach złamań kości i po operacjach ortopedycznych. Okolice Karcagu zachowują wartości przyrodnicze, nad którymi sprawuje pieczę Dyrekcja Parku Narodowego Hortobágyi, np. specyficzny świat flory i fauny, charakterystyczny dla stepu Wielkiej Niziny Węgierskiej. Obok tego zabytek budowlany sprzed okresu regulacji rzeki most Zádor, stojący dziś już w całkowicie suchym otoczeniu. Karcag jest gospodarzem licznych, corocznych imprez turystycznych. Najznaczniejsza z nich to Festiwal Gotowania Baraniny Birkafőző Fesztivál, organizowany w ostatni weekend czerwca - impreza, której celem jest zachowanie i pielęgnowanie tradycji gotowania baraniny. Specyficzny gulasz z baraniny birkapörkölt uzyskał w 2013 r. tytuł Hungarikum. Dni Kultury Kumańskiej - Nagykunsági Kulturális Napok oraz Dni Jeździectwa Lovas Napok - są godną uwagi atrakcją także dla przyjezdnych turystów. Mamy nadzieję, że wzbudziliśmy zainteresowanie naszych Polskich Przyjaciół i zapraszamy do osobistego zapoznania się z walorami kulturalnymi i przyrodniczymi Karcagu oraz kulinarnymi tradycjami naszego miasta. egészségügyi, oktatási és gazdasági szerepének köszönhetően vált a táj központjává. Járási székhely, térségi feladatokat ellátó egészségügyi központ, valamint oktatásirányítás centruma is. A város turisztikai látnivalókban igen gazdag. A 18. század végén épült református templomot, a Szent István római katolikus templomot, a görög-keleti templomot és a műemlék zsinagógát is érdemes felkeresni az idelátogatónak. A tájegység századi emlékeit, az itt élők mindennapjait mutatja be a Györffy István Nagykun Múzeum. A rég múlt emlékeit őrzi a Tájház, a Fazekasház. A főtéri séta mellett érdemes felkeresni a város szélén álló 1859-ben épült ipartörténeti műemlék szélmalmot, 6 7

5 ELŐSZÓ Az első formális kapcsolat Krosno Odrzańskie és magyarországi Karcag között 2005 januárjában jött létre. Akkor az első dolgos találkozónak Magyarország adott helyet, az együttműködés területeinek megbeszélése céljából. Korábban a két város képviselői a német Schwarzheideban találkozhattak, amely mindkét önkormányzat közös testvérvárosa május 28-án Krosno Odrzańskie-ban a város alapításának évfordulója alkalmából rendezett ünnepélyes városi tanácsi ülésen aláírásra került a partneri együttműködésről szóló dokumentum. A Karcag és Krosno Odrzańskie közötti te stvérvárosi szerződést, a városok polgármesterei Andrzej Chinalski és dr. Fazekas Sándor írták alá. A szerződés írásban foglalt szándéknyilatkozata a város és kistérség fejlesztését, gazdasági élet, oktatás, kultúra, turisztika és sport területein való együttműködést tartalmazta. Az ily módon megkötött együttműködés, azóta több közösen megvalósult projekttel gazdagadott, számos alkalmat teremtve a következő tapasztalatcserére, biztosítva a társadalom integrációját. A többsíkú lengyel-magyar együttműködés gyakran nyer külső forrásokból eredő pénzügyi támogatást, az Európai Uniótól és a Nemzetközi Visegrádi alapítványtól. WSTĘP Pierwsze formalne kontakty pomiędzy Krosnem Odrzańskim a węgierskim miastem Karcag nawiązano w styczniu 2005 r. Wówczas doszło do pierwszej roboczej wizyty na Węgrzech celem omówienia obszarów współpracy. Wcześniej przedstawiciele tych dwóch miast mieli okazję spotykać się podczas wizyt w niemieckim Schwarzheide, które jest wspólnym miastem partnerskim obu samorządów. 28 maja 2005 r. w Krośnie Odrzańskim podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej z okazji 1000-lecia miasta odbyło się podpisanie dokumentu o współpracy partnerskiej. Umowę podpisali ówcześni burmistrzowie - Andrzej Chinalski i Dr. Sándor Fazekas. Wyrażono w niej wolę współpracy w dziedzinach rozwoju miast i gmin, życia gospodarczego, szkolnictwa, kultury, turystyki i sportu. Nawiązane w ten sposób partnerstwo owocuje wieloma wspólnie zrealizowanymi projektami, stwarzającymi kolejne okazje do wymiany doświadczeń i pozwalając na integrację społeczeństw. Wielopłaszczyznowa współpraca polsko węgierska zyskuje często wsparcie finansowe pochodzące ze źródeł zewnętrznych, takich jak środki pochodzące z Unii Europejskiej, czy Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Deklaracja współpracy - umowa miast partnerskich. Az együttműködés szándéknyilatkozata - testvérvárosi szerződés. 8 9

6 AZ EGYÜTTMŰKÖDÉS TERÜLETEI TRADÍCIÓ A magyarok és a lengyelek egyaránt ragaszkodnak a hagyományokhoz. A két nemzet által ápolt értékek megbecsülésének kifejezője az adott kultúrában élő hagyományok közös megünneplése. Az elmúlt 10 év során megvalósult számos, a kulturális örökség átadását népszerűsítő kezdeményezés. Krosno Odrzańskie delegációi több alkalommal vettek részt a Kováts Mihály, Karcag Hőse tiszteletére rendezett ünnepségen (2006, 2008, 2009, 2011) - akiben tisztelhettük a nélkülözhetetlen szabadságvágyat, és hősi tetteinek emlékezete elkötelez minket a nemzeteink közötti barátság fenntartásához és fejlesztéséhez. Megismerhettük a harcias Kunok hagyományait is, akik XIII. században telepedtek le a magyar Alföldön, a tiszteletükre rendezett Nagykun Kulturális Napok, illetve a karcagi Nagykun-látogató Központ látogatása során (2012). A tradíció és kultúra igazi támaszpontjai és a nemzedékről nemzedékre átadott hagyományok kultiválásának helyei a falusi települések. A Termény ünnepe az év egyik legszebb napja a lengyel mezőgazdaság történetében bejegyzett tradíció. Ezért külön figyelmet szántak mindig a lengyel aratóünnepi hagyományok ápolására, amelyek három alkalommal nemzetközi jelleget vettek fel, a külső források támogatását élvezve (2007, 2010, 2013). Hasonló jellegű rendezvények, amelyeknek viszont Magyarország adott helyszínt, a Kézműves Napok (2005) és a Lovas Napok (2013) voltak. PŁASZCZYZNY WSPÓŁPRACY TRADYCJA Zarówno Polacy, jak i Węgrzy są bardzo przywiązani do tradycji. Wyrazem szacunku do wartości pielęgnowanych przez oba narody jest wspólne kultywowanie obyczajów wynikających z danej kultury. Na przełomie 10-lecia zrealizowano wspólnie wiele inicjatyw mających na celu szerzenie wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego. Delegacje z Krosna Odrzańskiego wielokrotnie uczestniczyły w święcie organizowanym na cześć bohatera Karcag Kovatsa Mihaly (2006, 2008, 2011) człowieka dla którego wolność była wartością nadrzędną, a pamięć o jego bohaterskich czynach stanowi zobowiązanie do podtrzymywania i rozwijania przyjaźni między naszymi narodami. Mogły także poznać obyczaje wojowniczych Kumanów, którzy osiedlili się na Wielkiej Nizinie Węgierskiej w XIII wieku, uczestnicząc w festiwalu organizowanym na ich cześć oraz poznając pamiątki znajdujące się w Muzeum Wielkiej Kumanii w Karcag (2009, 2012). Prawdziwą ostoją tradycji i kultury, a także miejscem celebrowania obyczajów, przekazywanych z pokolenia na pokolenie są obszary wiejskie. Święto plonów, to jeden z najpiękniejszych dni w roku to tradycja wpisana w historię polskiego rolnictwa. Z tego względu szczególną uwagę przykładano do wspólnego kultywowania polskich zwyczajów dożynkowych, które w historii współpracy trzykrotnie miały charakter międzynarodowy uzyskując wsparcie finansowe ze źródeł zewnętrznych (2007, 2010, 2013). Wydarzeniami o podobnym charakterze zorganizowanymi na Węgrzech były natomiast Dni Sztuki Rzemieślniczej (2005) i Dni Jeździectwa (2013)

7 KULTÚRA Az együttműködés egyik fontos területe a kultúra, mely a társadalom szellemi és anyagi munkásságát foglalja magában. Az együttműködés baráti jellegének bizonyítéka a külföldi partnerek részvétele a városi napokon. Karcag delegációja háromszor volt jelen a Krosno Odrzańskie-i Napokon (2005, 2008, 2012). Vendégül láttuk a magyar küldöttséget a Halaratás első rendezvényén (2014), amikor Krosno-iak megkóstolhatták a magyar halászlevet. A Krosnoi-ak kétszer vettek részt a Birkafőző Fesztiválon (2010, 2012), a fiatalok fellépésével gazdagítva a rendezvény kulturális programját. Gyöngyszemként mutatkozott be az együttműködésben a Krosno Odrzańskie-ban rendezett Jadwigensis Fesztivál, nemzetközi zeneművészeti kezdeményezés a Visegrádi Alapítvány tagállamai és Németország jelenlétével (2007, 2008, 2009, 2010, 2011), ennek köszönhető a fesztivál nemzetek fölötti mértéke, és a közös európai munkásságnak a civil társadalommal való megismertetése. A Jadwigensis Fesztivál koncertjei nem csak a kulturális életet gazdagították, de lehetőséget adtak a partnerek művészi sikereinek megismeréséhez. A Krosno Odrzańskie-ban fellépő művészek között volt a híres magyar zongoraművész Press Attila is. KULTURA Jedną z podstawowych płaszczyzn współpracy jest kultura. Rozumiana jest ona jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Dowodem na przyjacielski charakter prowadzonej współpracy jest udział partnerów zagranicznych w imprezach okolicznościowych. Delegacja z Karcag trzykrotnie wzięła udział w Dniach Krosna Odrzańskiego (2005, 2008, 2012). Gościła także podczas pierwszej edycji Rybobrania (2014), racząc przy tej okazji gospodarzy zupą rybną po węgiersku. Krośnianie mieli okazję uczestniczyć w dwóch edycjach Festiwalu Gotowania Baraniny (2010, 2012), wzbogacając program imprezy o występy artystyczne młodzieży. Perełką we wzajemnej współpracy okazał się organizowany w Krośnie Odrzańskim Festiwal Jadwigensis międzynarodowe przedsięwzięcie artystyczne z udziałem przedstawicieli państw członkowskich Funduszu Wyszehradzkiego oraz Niemiec (2007, 2008, 2009, 2010, 2011). Ich udział nadał imprezie wymiar ponadnarodowy, co przyczyniło się to do budowy społeczeństwa obywatelskiego świadomego dorobku kulturowego wspólnej Europy. Koncerty zorganizowane w ramach Festiwalu Jadwigensis nie tylko wzbogaciły ofertę kulturalną, ale również stworzyły możliwość poznania dorobku artystycznego partnerów. Jednym z artystów występujących w Krośnie Odrzańskim był słynny węgierski pianista Attila Pless

8 GAZDASÁG A gazdaság területén való külföldi együttműködés a testvérvárosok vállalkozói számára kezdeménye- -zett találkozásokból áll, esélyt mutatva és lehetőséget adva az együttműködés megkötéséhez, illetve a gazdasági témájú konferenciák szervezéséhez. Ennek példája az ún. Nemzetközi Gazdasági Párbeszéd (2007) projektjének közös megvalósítása a helyi önkormányzati adminisztráció képviselőinek, vállalkozóknak, a szomszédos községek polgármestereinek és a regionális médiának címezve. A találkozó kiváló lehetőségként szolgált a külföldi vállalkozók között az esélyek bemutatására, az együttműködések megkötésére, a tapasztalatok cseréjére, a különböző üzleti közösségek integrációjára, a vállalkozások promóciójára. A gazdasági együttműködésnek szintén kedvez a külföldi cégek képviselői által tett látogatás a helyi cégeknél, intézeteknél, illetve az ipar területén. GOSPODARKA Współpraca zagraniczna w obszarze gospodarczym polega na inicjowaniu spotkań przedsiębiorców z miast partnerskich, wskazywaniu szans i możliwości nawiązania współpracy oraz organizowaniu konferencji o charakterze gospodarczym. Przykładem działań w tej dziedzinie jest wspólna realizacja projektu pn. Międzynarodowy Dialog Gospodarczy (2007) skierowanego do przedstawicieli lokalnej administracji samorządowej, przedsiębiorców, wójtów i burmistrzów sąsiednich gmin oraz regionalnych mediów. Spotkanie było doskonałą okazją do wskazania szans i możliwości nawiązania współpracy zagranicznej pomiędzy przedsiębiorcami, wymiany doświadczeń, integracji różnych środowisk biznesu oraz promocji rodzimej przedsiębiorczości. Współpracy gospodarczej sprzyjają również wizyty przedstawicieli firm zagranicznych w lokalnych firmach, instytucjach oraz na terenach przemysłowych

9 OKTATÁS Az egyik legfontosabb cél a külföldi együttműködés területén az európai oktatás, vagyis a testvérvárosok egyetemes értékeinek ápolása a fiatalok között, mint például az emberi jogok tisztelete, a tisztességes civil társadalom formálása, a nemzeti identitás érzése, saját helyünk meghatározása az európai kultúrában. A közös események megvalósítása a fiatalok cseréjén keresztül az EU államok nyelvének terjesztésére irányulnak, megismerve egymás kultúráját, hagyo- -mányait és szokásait. A fent említett célok eléréséhez szolgáltak az iskolai cserék. Az első Karcagon lett megszervezte 2007-ben. Részt vett benne 14 diák Lengyelországból és 4 nevelő. A következő, egy évvel később, szünidei tábor hangulatú volt és a Négy város közös úton projekt keretében valósult meg ben Karcagot meglátogatta 3 általános iskolás felsőosztályos diák tanáraival együtt. A Kováts Mihály az iskola patrónusa ünnepségen vettek részt. A partneri kapcsolatokhoz a tantestület is hozzájárult óta a Wężyska-i Iskola Komplexum együttműködik a Karcagi Általános Iskolával. A barátság keretében 2010 novemberében a lengyel oktatási intézményt meglátogatta a magyar pedagógusok delegációja. A visszalátogatásra az egy hónappal később Karcagon megrendezett oktatásügyi konferencia szolgált. EDUKACJA Spośród głównych celów prowadzonej współpracy zagranicznej wyróżnić moża edukację europejską, czyli pielęgnowanie wśród młodzieży z miast partnerskich uniwersalnych wartości takich jak poszanowanie praw człowieka, kształtowanie postaw obywatelskich, poczucia tożsamości narodowej czy określanie swojego miejsca w kulturze Europy. Wspólne działania realizowane poprzez wymianę młodzieży polegają na rozpowszechnianiu języków państw UE, poznawaniu wzajemnych kultur, tradycji i obyczajów. Osiągnięciu powyższych celów służyły wymiany szkolne. Pierwszą zorganizowano w 2007 roku w Karcag. Uczestniczyło w niej 14 uczniów z Polski i 4 opiekunów. Kolejna, rok później, miała charakter obozu wakacyjnego i odbyła się w ramach projektu Cztery miasta na wspólnym szlaku. W 2011 roku Karcag odwiedziło 3 gimnazjalistów wraz z opiekunami. Uczestniczyli oni w święcie Kovatsa Mihaly a patrona szkoły. Kontakty partnerskie nawiązała także kadra nauczycieli. Od 2006 roku Zespół Szkół w Wężyskach współpracuje ze Szkołą Podstawową w Karcag. W ramach nawiązanej przyjaźni w listopadzie 2010 roku polską placówkę oświatową odwiedziła delegacja węgierskich pedagogów. Okazją do rewizyty była konferencja edukacyjna organizowana miesiąc później w Karcag

10 TURIZMUS ÉS SPORT Fontos aspektusa a külföldi együttműködésnek a testvérvárosok nemzetközi színtéren való turisztikai előnyeinek bemutatása, népszerűsítése és az információ terjesztése. Mindezt elősegítette a Krosno Odrzańskie-ban (2006) és a Karcagon (2009) megrendezett konferencia. A célok elérését szolgálta a rekreációs terület számos projektje, ugyanis a sport és a fair-play jegyében való versenyzés kiválóan megtestesíti a folyamatos integrációt, különösen a fiatal nemzedék körében. Még az együttműködés formális megkötése előtt, 2005 márciusában került megrendezésre Krosno Odrzańskie-ban a Nemzetközi Futball Torna, többek között a karcagi csapat részvételével. A magyar fiatalok az alkalmat megragadva, megnézték a Lubuskie vajdaságot is. A visszavágóra egy évvel később nyílt lehetőség a Wężyska-ban, a Town Twinning program keretében megrendezett sportverseny. Karcag 2014-ben pedig házigazdája volt a Nemzetközi Sportnapnak. Az ünnepség célja a kapcsolatok mélyítése a testvérvárosok iskolái és a fiatal sportolók közti barátság megkötése. A fiatalság megmérette magát fociban, kosárlabdában és kézilabdában. Szintén közös meccset játszottak az önkormányzati csapatok is. TURYSTYKA I SPORT Ważnym aspektem prowadzonej współpracy zagranicznej jest promocja walorów turystycznych oraz rozpowszechnianie informacji o miastach partnerskich na arenie międzynarodowej. Sprzyjały temu konferencje organizowane zarówno w Krośnie Odrzańskim (2006), jak i w Karcag (2009). Osiągnięciu tych celów służy również realizacja licznych projektów na niwie rekreacyjnej, ponieważ sport i rywalizacja w duchu fair play stanowią doskonałą płaszczyznę integracji, szczególnie młodego pokolenia. Jeszcze przed nawiązaniem formalnej współpracy, w marcu 2005 roku w Krośnie Odrzańskim zorganizowano Międzynarodowy Turniej Piłkarski z udziałem m.in. drużyny z Karcag. Przy okazji wizyty młodzież z Węgier zwiedziła również województwo lubuskie. Okazją do rewanżu był turniej sportowy zorganizowany rok później w Wężyskach w ramach programu Town Twinning. Karcag był natomiast gospodarzem Międzynarodowego Dnia Sportu w 2005 i 2014 roku. Celem imprezy było pogłębienie kontaktów między szkołami miast partnerskich oraz nawiązanie przyjaźni między młodymi sportowcami. Młodzież rywalizowała w piłkę nożną, koszykówkę i piłkę ręczną

11 ADMINISZTRÁCIÓ A testvérvárosi együttműködés lehetőséget biztosít az adminisztratív tapasztalatok cseréjére is. Az önkormányzati dolgozók találkozói nemcsak a fejlesztésről és a városok nemzetközi fórumon való promóciójáról szólnak, hanem a külföldi struktúrák révén a tapasztalatok felhasználásával, többek között a külső forrásból származó pénzalapok megny erésének és a kistérség külföldi intézményekkel való integrációjának is kedveznek. Az ilyen jellegű együttműködés kiváló példája volt a lengyel és a magyar testvérvárosok között 2005 júniusában Szolnokon megrendezett Közös úton Európában című konferencia. Melynek célja volt a partneri kapcsolatok terén a tapasztalatok prezentálása és kicserélése, a tanácskozáson az önkormányzati képviselők mellett, a Lengyel Köztársaság Magyarországi Nagykövete és Európai Parlamenti képviselők is részt vettek. Hasonló tematikája volt az egy évvel később Karcagon megrendezett Európa - múltunk- jelenünk - jövőnk című konferenciának. A találkozó kiegészült az oktatás, az önkormányzatok együttműködése civil szervezetekkel és a turisztika témájával ben az együttműködésről tárgyaltak a környezetvédők és Krosno Odrzańskie és Karcag képviselői közösen ünnepelték meg a lengyel helyi önkormányzatok XX. jubileumát és kicserélték tapasztalataikat az önkormányzati adminisztráció működéséről Európában. ADMINISTRACJA Współpraca partnerska daje również możliwość wymiany doświadczeń administracyjnych. Spotkania samorządowców służą nie tylko rozwojowi i promocji miast na forum międzynarodowym, ale sprzyjają także wykorzystaniu doświadczeń partnerów m.in. w procesie pozyskiwania funduszy pozabudżetowych oraz integracji gminy ze strukturami zagranicznymi. Doskonałym przykładem takiej współpracy jest zorganizowana w czerwcu 2005 r. w mieście Szolnok na Węgrzech konferencja węgierskich i polskich miast bliźniaczych pt. Wspólną drogą w Europie. Jej celem była prezentacja i wymiana doświadczeń związanych ze współpracą partnerską, a w dyskusji oprócz samorządowców uczestniczył również ambasador RP na Węgrzech oraz posłowie Parlamentu Europejskiego. Podobną tematykę miała konferencja Europa - nasza przeszłość teraźniejszość przyszłość zorganizowana rok później w Karcag. Wartością dodaną spotkania były warsztaty w grupach tematycznych do spraw: edukacji, współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi oraz turystyki. W 2010 roku o współpracy debatowali również ekolodzy, a przedstawiciele Krosna Odrzańskiego i Karcag podczas wspólnie obchodzonego jubileuszu XX-lecia samorządu terytorialnego w Polsce wymieniali doświadczenia na temat funkcjonowania administracji samorządowej w Europie. ÖSSZEGZÉS PODSUMOWANIE Egyetlen egy szerződés, dokumentum sem képes összekötni két nemzetet, kultúrát, Żadna umowa ani żaden dokument nie są w stanie związać dwóch narodowości, mentalitást, ha nem követi cselekedet. A kölcsönös bizalmat nem lehet megszerezni csak politikai eszközökkel. Bíztató, hogy az együttműködés első tíz éve Krosno bowiem wprowadzić jedynie działaniami politycznymi. Cieszy fakt, że pierwsze kultur, mentalności, jeśli nie pójdą za tym czyny. Wzajemnego zaufania nie da się Odrzańskie és Karcag között számos olyan kezdeményezést eredményezett, melyek ténylegesen dziesięć lat współpracy pomiędzy Krosnem Odrzańskim a Karcag zaowocowały wieloma építették a lengyel-magyar partneri kapcsolatokat. przedsięwzięciami, które realnie przysłużyły się budowie partnerstwa polsko węgier- A megkötött testvérvárosi együttműködésnek köszönhetően számos lakosnak lehetősége skiego adódott a baráti városokba utazni, megismerni más európaiak életét, új kapcsola- Dzięki prowadzonej współpracy partnerskiej wielu mieszkańców miało okazję wyjeżskiegotot kötni. Az említett megállapodások lehetőséget adtak az oktatás, a kultúra, a sport, dżać do zaprzyjaźnionych miast, obserwować życie innych Europejczyków, nawiązać a turizmus, a gazdasági élet és a természetvédelem területén való együttműködésre, nowe kontakty. Zawarte porozumienia umożliwiają współpracę w zakresie oświaty, ezek mellett az önkormányzati adminisztráció működése kapcsán a tapasztalatok kultury, sportu, turystyki, życia gospodarczego i ochrony środowiska, a także wymianę cseréjére. A kapcsolatnak köszönhetően számos közös kezdeményezés jöhetett létre, doświadczeń w zakresie funkcjonowania administracji samorządowej. Dzięki kontaktom mindemellett lehetőséget adott más európai országok szokásainak és kultúrájának megismerésére. możliwe staje się podejmowanie wielu wspólnych inicjatyw, a przede wszystkim poznania zwyczajów i kultury innych państw europejskich

12 A KÖZÖS KEZDEMÉNYEZÉSEK KALENDÁRIUMA KALENDARIUM WSPÓLNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ Dátum: Esemény: Krosno Odrzańskie I. műhely látogatása Nemzetközi Futball Torna /05 Kézműves Napok Krosno Odrzańskie alapításának Évfordulója Konferencia Közös Úton Európában Nemzetközi Futball Torna Kováts Mihály Napok KonTUR Nemzetközi Turisztikai Konferencia Nemzetközi Konferencia és Sportverseny Az európai integráció sport és kultúra által /04 Konferencia Európa jelenünk jövőnk Ifjúsági csere Konferencia Nemzetközi Gazdasági Párbeszéd Kistérségi Terménynap és Fesztivál Jadwigensis I. kiadása Kováts Mihály Napok Ifjúsági Csere A Négy város közös úton projekt keretében Krosno Odrzańskie Napjai Jadwigensis Fesztivál Turisztikai Konferencia Nagykunsági Kulturális Napok Jadwigensis Fesztivál Birkafőző Fesztivál A Lengyelországi Helyi Önkormányzatok 20. évfordulója Nemzetközi Ökológiai Konferencia Nemzetközi Terményünnep az Oderánál Jadwigensis Fesztivál Magyar pedagógus delegáció látogatása Oktatási Konferencia Kováts Mihály Napok Birkafőző Fesztivál Jadwigensis Fesztivál Krosno Odrzańskie Napjai Nagykunsági Kulturális Napok Lovas Napok Nemzetközi Terményünnep Lovas Napok Nemzetközi Sport Torna Halaratás Data: Wydarzenie: I robocza wizyta delegacji z Krosna Odrzańskiego Międzynarodowy Halowy Turniej Piłki Nożnej 04/ Dni Sztuki Rzemieślniczej lecie Krosna Odrzańskiego Konferencja Wspólną drogą w Europie Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej Dni Kovátsa Mihály Międzynarodowa Konferencja Turystyczna KonTUR Konferencja i turniej sportowy w ramach projektu Integracja europejska poprzez sport i kulturę 03/ Konferencja Europa nasza teraźniejszość przyszłość Wymiana młodzieżowa Konferencja Międzynarodowy Dialog Gospodarczy Dożynki gminne i I edycja Festiwalu Jadwigensis Dni Kovátsa Mihály Wymiana młodzieżowa w ramach projektu Cztery miasta na wspólnym szlaku Dni Krosna Odrzańskiego Festiwal Jadwigensis Konferencja Turystyczna Festiwal Kultury Kumańskiej Festiwal Jadwigensis Festiwal Gotowania Baraniny lecie Samorządu Terytorialnego w Polsce Międzynarodowa Konferencja Ekologiczna Międzynarodowe Dożynki nad Odrą Festiwal Jadwigensis Wizyta delegacji nauczycieli z Węgier Konferencja Edukacyjna Dni Kovátsa Mihály Festiwal Gotowania Baraniny Festiwal Jadwigensis Dni Krosna Odrzańskiego Festiwal Kultury Kumańskiej Dni Jeździectwa Międzynarodowe Święto Plonów Dni Jeździectwa Międzynarodowy Turniej Sportowy Rybobranie 22 23

13 URZĄD MIASTA W KROŚNIE ODRZAŃSKIM ul. Parkowa Krosno Odrzańskie tel fax sekretariat@krosnoodrzanskie.pl VÁROSHÁZA KARCAG Kossuth tér Karcag, tel fax phkarcag@ph.karcag.hu