zamek w Lidzbarku Warmińskim

Transkrypt

1 Opis: Najważniejszą siłą sprawczą i najpotężniejszą władzą na dawnej Warmii dysponowali tutejsi biskupi, noszący tytuł książąt. Niemal niezależni od Krzyżaków, a potem od polskich monarchów, hierarchowie mogli posiadać siły zbrojne i bić własne monety. Dzięki ich fundacjom powstały najbardziej imponujące świątynie i rezydencje z zamkiem w Lidzbarku na czele. zamek w Lidzbarku Warmińskim Jedno z najważniejszych miast Warmii już w 1250 r. należało do biskupów, a dokładnie 100 lat później stało się ich główną rezydencją, pozostając nią aż do 1795 r. Nic dziwnego, że najważniejszym obiektem miasta był i nadal pozostaje zamek biskupów warmińskich. Budowla z cegły, o charakterze obronnym, niezmiennie imponuje rozmiarami i urodą. Zamek zbudowany został w latach u ujścia Symsarny do Łyny. Jest to wysoka, ceglana (na kamiennej podmurówce) budowla zamknięta w kwadracie o boku 48,5 m. Z czterech smukłych wież w narożach trzy wzniesiono na konsolach, a czwarta, najwyższa wieża północno-wschodnim ma 14 kondygnacji. Uwagę zawracają piękne piętrowe krużganki, jedyne tak wiekowe krużganki zamkowe, które przetrwały ponad 600 lat bez zmian. W warowni podziwiać można reprezentacyjne pomieszczenia, w tym wielki refektarz (salę sądową), kapitularz, kaplicę, salę audiencyjną, komnatę letnią, komnatę zimową, kredens zamkowy. Na uwagę zasługują misterne gotyckie sklepienia w poszczególnych salach, w wielu pomieszczeniach zachowały się polichromie i zabytkowe kominki. Warto wspomnieć, że Lidzbark to kolejne miejsce związane z Mikołajem Kopernikiem. Gdy w 1507 r. biskupem warmińskim został Łukasz Watzenrode, wuj Mikołaja, Kopernik mieszkał na zamku (do 1510 r.) i pracował jako lekarz swego krewnego, a także dyplomata. Obecnie w zamku mieści się Muzeum, oddział olsztyńskiego Muzeum Warmii i Mazur, dokumentujące historię miasta. Można tu zobaczyć wystawy sztuki średniowiecznej i współczesnej, a przy okazji podziwiać znakomite przykłady gotyckiej architektury. W sierpniu główną atrakcją miasta stają się Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry, organizowane od 30 lat spotkania kabareciarzy różnych pokoleń. Kolegiata św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim Piękny kościół św. Piotra i św. Pawła w Lidzbarku Warmińskim zbudowano w połowie XIV w. w miejscu starszego drewnianego, zniszczonego przez Litwinów. Jest to ceglana, gotycka budowla trójnawowa. Wieńczy ją gotycka wieża z misternym barokowym hełmem z 1717 r., złożonym z trzech latarni. We wnętrzu podziwiać można gwiaździste sklepienia, pseudogotycki ołtarz z końca XIX w. z rokokowymi rzeźbami, ołtarze boczne w różnych stylach (renesansowy, barokowy), późnogotycki świecznik. W posadzkę świątyni wmurowanych zostało około 25 płyt nagrobnych, część (głównie z okresu 1 / 5

2 renesansu) umieszczono na ścianach. cerkiew św. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim Jeśli wycieczka po Warmii wypada w sierpniu, główną atrakcja Lidzbarka Warmińskiego stają się Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry, organizowane od 30 lat spotkania kabareciarzy różnych pokoleń. Wśród zabytków największe wrażenie robi zamek biskupów warmińskich. Budowla z cegły, o charakterze obronnym, nadal imponuje rozmiarami i solidnością. Krużganki na dziedzińcu przypominają te z zamku na Wawelu. W środku mieści się dziś Muzeum Warmińskie, dokumentujące historię miasta. Można tu zobaczyć wystawy sztuki średniowiecznej i współczesnej. Na drugim końcu zabytkowej części miasta stoi cerkiew prawosławna św. św. Piotra i Pawła. Wybudowano ją jako świątynię ewangelicką. Uwagę przyciągają zwłaszcza dwie wieże, których kolejne kondygnacje zdobią łukowato zakończone okna. Cerkiew ma skromne, jasne wnętrze z drewnianymi emporami, wspartymi na słupach. Cerkiew można zwiedzać, ale wcześniej warto o tym uprzedzić telefonicznie , Mury obronne i Brama Wysoka w Lidzbarku Warmińskim W połowie XIV w. miasto biskupie otoczone zostało wieńcem murów obronnych. Tam, gdzie istniały naturalne przeszkody (obie rzeki), mury były niższe i słabsze, w innych miejscach potężniejsze. Najcenniejszym elementem dawnego systemu obronnego jest Brama Wysoka, choć w rzeczywistości była ona przedbramiem, połączonym 20-metrowym przejściem (tzw. szyją ) z właściwą bramą. Szeroka, pięciokondygnacyjna Brama z półokrągłymi basztami powstała w latach , górna część budowli została nieco zmodyfikowana w połowie XIX w. Zabytek uznawany jest za najcenniejszy obiekt budownictwa tego typu na Warmii. Pałac biskupów warmińskich w Smolajnach Smolajny należały do hierarchów warmińskich już w 1290 r., a latach (z inicjatywy bp. Adama Stanisława Grabowskiego) stanęła tu letnia rezydencja biskupia. Pięknie usytuowany nad wysokim brzegiem Łyny pałac to dwukondygnacyjna późnobarokowa budowla. Na jego osi (na obu elewacjach) zaznaczony jest płytki trzyosiowy ryzalit urozmaicony pilastrami, z frontonem, 2 / 5

3 który wypełnia dekoracja stiukowa liście akantu oraz herb bp. Grabowskiego. Powiada się, że z monumentalnego zamczyska biskupiego w Lidzbarku do Smolajn bardzo często przyjeżdżał bp Ignacy Krasicki tu szukając inspiracji dla swej twórczości i doglądając wypielęgnowanego ogrodu (pasją biskupa-poety były egzotyczne rośliny). Pałac zajmuje obecnie szkoła rolnicza, ale wewnątrz częściowo zachowały się dawne sztukaterie i oryginalne sklepienia. Zabytek stoi w otoczeniu pięknego 5,5-hektarowego parku z zachowanymi przykładami starodrzewu. Do pałacu wiedzie efektowna wieża brama z 1765 r., nakryta barokowym hełmem. kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście Zwiedzanie Dobrego Miasta należy rozpocząć od kościoła Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych z XIV w. To gotycka kolegiata imponujących rozmiarów (druga co do wielkości świątynia Warmii). W jej wnętrzu warto zwrócić uwagę na ołtarz Tron łaski, wykonany przez uczniów Wita Stwosza. kościół św. Mikołaja w Dobrym Mieście W Dobrym Mieście można zajrzeć do niepozornego z zewnątrz kościoła św. Mikołaja, obecnie będącego świątynią obrządku ukraińsko-bizantyjskiego, o pięknym, barokowym wnętrzu. Bociania Baszta w Dobrym Mieście W Dobrym Mieście warto zobaczyć pozostałości murów obronnych z Bocianią Basztą. Na jej szczycie znajduje się (zgodnie z nazwą) gniazdo bocianów, a w środku muzeum miejskie. Kościół św. Katarzyny w Lubominie Krótki postój w Lubominie, wsi założonej w 1308 r. przez bp. Eberharda z Nysy, to dobra okazja do wizyty w tutejszym kościele parafialnym. Jednonawowy kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej został wzniesiony między 1340 i 1370 r. Ośmioboczna wieża świątyni, wzorowana na wieży kościoła w Ornecie została podwyższona pod koniec XV w. Po pożarze, który dotknął kościół w 1807 r. jego wyposażenie uzupełniły XVIII-wieczne ołtarze z Braniewa. W skarbcu kościelnym przechowywana jest cenna manierystyczna monstrancja z 3 / 5

4 Piotraszewa. Przed wjazdem do miejscowości znajduje się późnogotycka kaplica św. Rocha z 1617 r. kościół św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty z XIV w. W Ornecie warto zobaczyć kościół św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty z XIV w., utrzymany w stylu gotyckim. Zwraca uwagę formą: nad nawami bocznymi wznosi się wysoka attyka, a bryła świątyni, dzięki obszernym kaplicom, przypomina kwadrat. Elewację północną zdobi glazurowany fryz, który jest dekoracją nietypową na tym obszarze. Wnętrze zachwyca bogactwem wystroju w różnych stylach. Warto zwrócić uwagę na kandelabr z XVI w. oraz imponujący, trzypiętrowy ołtarz główny. ratusz w Ornecie W Ornecie warto zobaczyć gotycki (z barokową wieżyczką) ratusz z najstarszym na Warmii dzwonem (z 1384 r.). To obiekt murowany, z mocno rozczłonkowanym szczytem. Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie Na zachód do starówki w Ornecie położona jest eklektyczna, późnoklasycystyczna cerkiew św. Mikołaja. Powstała w latach jako zbór luterański, być może według projektu słynnego Karla Friedricha Schinkla. Jednonawowe wnętrze świątyni wsparte jest na kolumnach doryckich. We wnętrzu zachowały się tak charakterystyczne dla świątyń luterańskich empory oraz malowidła. Ikonostas cerkwi datowany jest na 2 połowę XIX w. Stojąca obok kościoła wysoka dzwonnica o cechach architektury neoromańskiej została dobudowana na początku XX w. Sanktuarium w Krośnie Sanktuarium maryjne w Krośnie (na północno-wschodnich przedmieściach Ornety) porównywane jest często do starszego o kilkadziesiąt lat zespołu bazyliki w Świętej Lipce. Kompleks powstał w latach z inicjatywy bp. Teodora Potockiego w miejscu kaplicy z około 1400 r., w której przechowywano alabastrową figurkę Matki Bożej. Według legendy rzeźba została znaleziona w nurcie Drwęcy Warmińskiej i z tego względu specjalnie zmieniono bieg rzeki, by ołtarz główny kościoła znalazł się dokładnie w miejscu domniemanego wyłowienia posążka. Głównym obiektem sanktuarium jest 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( Wycieczka Na spotkanie warmi?skiego gotyku wizyta w Lidzbarku Warmi? barokowy kościół Nawiedzenia NMP wybudowany między 1715 i 1720 r. przez Hansa Christophera Reimersa z Ornety. Piękną fasadę świątyni, spiętą dwiema wieżami dekorował przed 1760 r. znany rzeźbiarz i burmistrz Tolkmicka w jednej osobie Krzysztof Perwanger. Sanktuarium obejmuje ponadto obejścia krużgankowe z czterema kaplicami i dawny dom dla emerytowanych księży (obecnie plebania) z wewnętrznym dziedzińcem. Więcej informacji znajdziesz 5 / 5