Transkrypt

1

2 Chorzy w parafii W ka d¹ pierwsz¹ sobotê miesi¹ca odwiedzamy w naszej parafii ludzi chorych, cierpi¹cych, podesz³ego wieku z pos³uga kap³añsk¹. Jako kap³ani doskonale wiemy, e ci ludzie czekaj¹ na ksiêdza, który wys³ucha Spowiedzi œw., udzieli Komunii œw. a czasem tak e i Sakramentu Chorych. Czytaj¹c te s³owa mo na zapytaæ: A Pan Jezus? Czy ksi¹dz o Nim nie zapomnia³? Nie! On jest moj¹ szczególn¹ radoœci¹ w dniach odwiedzin chorych. To nie ja biorê Jezusa ze sob¹. To On mnie prowadzi do tych ludzi, którzy zawsze Mu byli, i s¹, szczególnie bliscy. A jak oni czekaj¹! Zwykle jestem u ka dego i ka dej chorej o tej samej porze, no, kwadrans prêdzej czy póÿniej. Stolik nakryty od wczesnego rana, na nim krzy i dwa lichtarze z zapalonymi œwiecami, oczekiwanie tej chwili, wygl¹danie przez okno. - Ju myœla³am, e ksi¹dz nie przyjedzie. Ksi¹dz? Tak siê tylko mówi. Naprawdê to oni czekaj¹ na Jezusa na spotkanie z Nim w Spowiedzi œw., Komunii Sw. i co jakiœ czas w Sakramencie Chorych. Mo na nie czytaæ... Bie ¹ce wydanie "Na oœcie " przynosi pewien zasób informacji i refleksji na temat sakramentu chorych, w ramach has³a "Przypatrzmy siê powo³aniu naszemu". Warto przeczytaæ refleksjê ks. Proboszcza w "Zamyœleniach". Polecam te rozmowê miesi¹ca z ks. Piotrem oraz teksty ks. Wojciecha i Kfad'a. Nie mo na pomin¹æ "Pok³osia kolêdowego", które opracowa³ ks. Proboszcz. Z pewnoœci¹ najg³oœniejsze s¹ liczby. Mnie osobiœcie utkwi³a jedna z nich - 50%, a jest to liczba osób wierz¹cych, które wype³niaj¹ doroczny obowi¹zek Spowiedzi i Komunii œw. wielkanocnej. Warto w Wielkim Poœcie zrobiæ "wielki namys³", bowiem zza zebranych opinii, trosk, liczb i planów wy³ania siê aktualny obraz naszej wspólnoty parafialnej u progu zbli aj¹cego siê jej XXV-lecia. Cieszy zapowiedÿ synodu parafialnego i podjête starania o utworzenie u nas sanktuarium. Ka da rodzina, która otwar³a drzwi kolêduj¹cemu kap³anowi otrzyma³a "Kalendarz parafialny", rodzaj przewodnika po dniach i celebracjach 2007 roku, jak te starannie przygotowane informatorium: telefony, charakterystykê pracy grup i wspólnot itp. S¹ te i inne teksty, jak choæby o dzia³aniach "Wiatraka", czy pos³udze Zespo³u "Samemu Bogu". Nastêpne wydanie ju na Wielkanoc. W NUMERZE M.IN.: Pok³osie kolêdowe (str. 7) Sakrament strachu, czy... (str. 8) Piechot¹ po cud (str. 11) W NASTÊPNYCH NUMERACH: O æwiczeniach wielkopostnych O nowych wydarzeniach parafialnych. Na str. 1 ok³adki - moment udzielania sakrramentu chorych, fot. Mieczys³aw Paw³owski FRED Mówi¹c o chorych i starszych parafianach warto przypomnieæ sobie, e Sakrament namaszczenia nie jest przeznaczony tylko dla tych, którzy znajduj¹ siê w niebezpieczeñstwie œmierci. To jest sakrament daj¹cy chorym moc i odwagê oraz ³askê chrzeœcijañskiego przyjmowania i prze ywania choroby. Mo na go przyj¹æ wiele razy w ci¹gu ycia. Szafarzem sakramentu jest tylko kap³an. Materi¹ sakramentu jest olej z oliwek albo, gdy okolicznoœci tego wymagaj¹, inny olej roœlinny. Biskup œwiêci olej, u ywany w obrzêdach sakramentu chorych w Wielki Czwartek. Na obrzêdy sakramentu sk³adaj¹ siê nastêpuj¹ce czynnoœci: kap³an nak³ada w milczeniu rêce na g³owê chorego, modli siê nad chorym, namaszcza go œwiêtym olejem. Dwa kierunki Proboszczowskie zamyslenia Nieprzypadkowo poœcimy przez czterdzieœci dni. Przede wszystkim czynimy to na pami¹tkê pobytu Jezusa na pustyni. On równie poœci³ przez czterdzieœci dni i nocy. Jednak Jego post by³ wype³nieniem o wiele d³u szej tradycji, obecnej w historii zbawienia. Liczba czterdzieœci, bardzo czêsto wymieniana w Piœmie Œwiêtym (163, przyp. red.), zazwyczaj zwi¹zana jest w³aœnie z postem, pokut¹, modlitw¹ lub kar¹. Wody potopu spada³y na ziemiê przez czterdzieœci dni i nocy. Równie czterdzieœci dni i nocy przebywa³ na górze Synaj bez jedzenia i picia Moj esz. Kolejnym przyk³adem kontynuowania tej tradycji mo e byæ prorok Eliasz, który, pokrzepiony przez anio³a, szed³ przez czterdzieœci dni i nocy a do Bo ej góry Horeb. Ewidentnym przyk³adem zwi¹zania liczby czterdzieœci z czasem pokuty jest przypadek Niniwy, której mieszkañcy, wstrz¹œniêci nawo³ywaniem proroka Jonasza, pokutowali przez czterdzieœci dni, dziêki czemu uniknêli kary Bo ej. Wreszcie nale y wspomnieæ o czterdziestu latach wêdrówki Izraelitów przez pustyniê, co równie by³o kar¹ za grzech nieufnoœci pope³niony wobec Boga. Jakie znaczenie nios¹ w sobie te wszystkie przyk³ady? Zdaniem œw. Augustyna liczba czterdzieœci "oznacza ycie ziemskie, w czasie którego musimy znosiæ udrêkê". Oznacza wiêc ona czas potrzebny do wype³nienia jakiejœ rzeczywistoœci. W przypadku potopu, czy te wêdrówki Izraelitów przez pustyniê by³ to czas potrzebny do wype³nienia kary. Jednak w przypadku Moj esza pobyt na górze Synaj by³ czasem potrzebnym do poznania ca³oœci prawa, które Bóg przekaza³ Izraelowi. Podobnie by³o w przypadku czterdziestu dni, które Jezus spêdzi³ ze swoimi uczniami po Zmartwychwstaniu. Wi- Korzystaj¹c z okazji warto przypomnieæ, komu i kiedy udziela siê tego sakramentu: - osobom os³abionym podesz³ym wiekiem mo na udzieliæ namaszczenia chorych równie wtedy, gdy nie zagra a im niebezpieczna choroba. - chorym, którzy stracili przytomnoœæ, udziela siê sakramentu, gdy istnieje prawdopodobieñstwo, e jako wierz¹cy prosiliby o to, gdyby byli przytomni. - nie udziela siê go osobom zmar³ym, ani tym, które uparcie trwaj¹ w jawnym grzechu ciê kim. Warto pamiêtaæ, e w czasie choroby moc Bo a zawarta w tym Sakramencie pozwoli nam cierpienie, chorobê i ludzkie s³aboœci prze ywaæ wespó³ z Synem Bo ym. ks. proboszcz Jan dzimy, jak pod liczb¹ czterdzieœci ukryte s¹ dwie rzeczywistoœci: z jednej strony jest to czas potrzebny do wype³nienia pokuty, z drugiej zaœ to czas potrzebny do poznania prawd Bo ych. Pozbawienie siê pokarmu, a czêsto i napoju przez okres postu, ma z jednej strony byæ pokut¹ za pope³nione grzechy, z drugiej natomiast przygotowaniem do s³uchania Bo ego S³owa. Nasz post powinien byæ prze ywany dwukierunkowo: jako pokuta za grzechy i jako ws³uchanie siê w S³owo. Oderwanie siê od naszego cia³a, od jego zachcianek, a czêsto i potrzeb, jest dla nas zawsze uci¹ liwie. Trud tego zmagania ma dla nas byæ szans¹ odpokutowania za pope³nione grzechy. Mówi siê czêsto o poskramianiu cia³a podczas postu, wydaje siê jednak, e co innego jest tutaj wa ne. Nie cia³o jest naszym g³ównym punktem zainteresowania, lecz wola. Post ma uczyniæ nasz¹ wolê mocniejsz¹, a nie os³abiæ cia³o. Najtrudniej przezwyciê yæ te pragnienia, które s¹ nam najbli sze, dlatego post zwi¹zany z cia³em jest najbardziej skuteczny. Jednak to nasza wola zawsze stoi w centrum uwagi. Ka de zwyciêstwo w poœcie bêdzie procentowa³o na wielu p³aszczyznach naszego ycia. T¹ sam¹ wol¹ przecie przeciwstawiamy siê zarówno pokusie ³akomstwa, jak i innym grzechom. Drugim wymiarem postu jest przygotowanie do s³uchania S³owa Bo ego. Post, odrywaj¹c nas od tego, co przyziemne i doczesne, ma nam u³atwiæ ws³uchanie siê w to, co wieczne. Myœliwy, aby us³yszeæ zwierzynê zamyka oczy, by w ca³oœci skoncentrowaæ siê na jednym zmyœle - s³uchu. Podobnie czynimy poszcz¹c. Aby us³yszeæ S³owo Bo e, trzeba zamkn¹æ dop³yw informacji nap³ywaj¹cy poprzez inne zmys³y. Na tym polega w³aœnie post. Nasza uwaga skupiona jest na tym, co najwa niejsze. Wojciech Surówka OP Tekst pochodzi z akcji Dzielmy siê s³owem prowadzonej przez Dom Wydawniczy Rafael 2 Na oœcie (2/2007)

3 Rozmowa miesi¹ca ARS MORIENDI z ksiêdzem Piotrem Krakowiakiem rozmawia Mieczys³aw Paw³owski Mieczys³aw Paw³owski: Powiedzia³ ksi¹dz na kazaniu tak: " m³ody, zdolny, piêkny i bogaty, to obraz cz³owieka ukazywany dziœ w mediach i swego rodzaju "reklama" ycia bez problemów i bez jego koñca, czyli œmierci. A to jest niepe³ny obraz. Có wiêc robiæ? ks. Piotr Krakowiak: Wracaæ do ars moriendi (sztuki umierania, przyp. red.), czyli do tego tematu, który by³ w œredniowieczu tak powszechny, który jest ci¹gle obecny w Koœciele, ale jest coraz mniej obecny w œwiecie. Paradoksalnie te jest coraz mniej obecny w mediach. Chocia z innej strony siê wydaje, e media epatuj¹ cierpieniem i umieraniem, albo œmierci¹. I to prawda. Media epatuj¹ na pierwszych stronach gazet, np. news'em jest to, e ktoœ zgin¹³, gdzieœ by³ wypadek, p³on¹ dwie wie e, gdzieœ jest wojna, ktoœ siê zderzy³ samochodem, uton¹³ statek, ale to jest œmieræ, która jest tak¹ œmierci¹ nienaturaln¹, która tak naprawdê siê wydarza tylko ma³emu procentowi ludzi. Ogromna wiêkszoœæ ludzi umiera w spokoju i w domach, w szpitalu, albo w hospicjum, w otoczeniu najbli szych i tej œmierci siê pokazuje zdecydowanie za ma³o. Mówi siê o niej za ma³o, pomija siê j¹. To czym jest œmieræ w mediach? Œmieræ jest albo news'em, albo sposobem na zabawê np. w komputerze, albo w filmach grozy. Ale o œmierci, jako o wydarzeniu, do którego siê trzeba sposobiæ, którego siê trzeba uczyæ, który jest egzaminem yciowym, takiego powa nego podchodzenia do œmierci jest ci¹gle za ma³o. Myœlê, e dziêki hospicjom i kulturze, które hospicja nios¹, a tak e powrotowi do ars moriendi o tak trudnym temacie, jakim jest umieranie i œmieræ, ktoœ chce mówiæ, a ktoœ chce s³uchaæ. I w³aœnie niedziela hospicyjna, w której biorê udzia³ w waszej parafii jest tego dowodem. Jest to temat wa ny, duszpasterze czuj¹ potrzebê by ten temat poruszyæ i dlatego zaprosili mnie tutaj. Jesteœmy w tej wyj¹tkowej sytuacji, bo mamy hospicjum na miejscu w parafii. To prawda. Zacznijmy od wspomnienia. Kiedy by³em ma³ym ch³opcem i mia³em cztery, mo e piêæ lat, mama prowadzi³a mnie za rêkê do swojej znajomej, która bez ma³a trzydzieœci lat le a³a sparali owana w ³ó ku. Myœlê, e to w rodzinie i przez rodzinê powinniœmy siê uczyæ o chorobie i cierpieniu. Ten obraz, o którym pan wspomina, bardzo nawi¹zuje do tego co pisze o medycynie paliatywnej i hospicjach Elisabeth Kübler Ross. Psychiatra? Tak, psychiatra. Wyemigrowa³a ze Szwajcarii do Stanów Zjednoczonych w czasie, kiedy siê ze Szwajcarii z powodu biedy siê emi- growa³o. Pojecha³a do Stanów i w Chicago dosta³a pracê jak¹ dawa³o siê emigrantom, czyli na oddziale dla nieuleczalnie chorych. Ten oddzia³ by³ najbardziej zaniedbanym oddzia³em w mieœcie - tam nie by³o sukcesu w medycynie, tam by³a pora ka, a nikt do tej pora ki nie chcia³ siê przyznaæ. Patrzy³a jak bardzo, w tym nowoczesnym amerykañskim spo³eczeñstwie, w latach szeœædziesi¹tych ubieg³ego stulecia wyparto œmieræ z myœlenia spo³ecznego, nawet medycznego. Jako cztero- czy piêcioletnia dziewczynka w swojej Szwajcarii, w ma³ej wiosce uczestniczy³a kiedyœ w rytuale œmierci bliskiej osoby, dok¹d mama j¹ zaprowadzi³a, gdzie by³o czuwanie, gdzie by³a modlitwa, gdzie by³a agonia, gdzie by³a w tym wielka godnoœæ, gdzie by³o prze ywane misterium œmierci we wspólnocie. Doœwiadczenie to zapamiêta³a na ca³e ycie. I tam - w Stanach, pracuj¹c na wspomnianym oddziale zaczê³a siê z tymi ludÿmi spotykaæ i z pasj¹ opisywaæ ró ne przypadki. Ona siê nie ba³a tych ludzi, otworzy³a siê na nich i napisa³a epokow¹ ksi¹ - kê "Rozmowy o œmierci i umieraniu", która sta³a siê bestsellerem w Stanach Zjednoczonych i w ca³ym œwiecie. By³a bardzo wa n¹ czêœci¹ rewolucji hospicyjnej, czyli powrotu do otwartego mówienia o œmierci. Raymond Moody napisa³ kiedyœ ksi¹ kê " ycie po œmierci". I kiedy sam j¹ przeczyta³em da³em j¹ do przeczytania mojemu dziadkowi, który mia³ wtedy - pod koniec lat osiemdziesi¹tych ubieg³ego wieku prawie dziewiêædziesi¹t lat. Przeczyta³ j¹ i powiedzia³: - Ja to wszystko wiem. Dziadek, z tego co wiem, przyjmowa³ sakrament chorych w zagro eniu œmierci kilka razy w yciu. Ksi¹dz czyta³ tê ksi¹ kê? Czyta³em tê ksi¹ kê. Bywam pytany równie o to czy takie doœwiadczenie relacjonuj¹ lu- 3 Na oœcie (2/2007) dzie, których ja spotykam. W hospicjum niestety mamy do czynienia z osobami, które jednak takich cudownych powrotów, które Moody zebra³, tak czêsto nie prze ywaj¹. Zdarzaj¹ siê takie, ale s¹ to raczej wyj¹tki ni regu³a. ycie po yciu jest zawsze tajemnic¹. Natomiast jest oczywiste dla mnie dlaczego ta ksi¹ ka jest popularna, bo wszyscy chcielibyœmy te tajemnice poznaæ. To jest taka dziurka od klucza? Tak, i to jest tajemnica jej sukcesu. Ale moje doœwiadczenie spotkania z ludÿmi umieraj¹cymi to jest jednak misterium, to jest tajemnica i dlatego tej ksi¹ ki bym tak nie rekomendowa³, jak tej poprzedniej. Tamta opisuje fakt, e cierpienie i œmieræ to jest tajemnica, e s¹ jakieœ etapy dochodzenia do koñca ycia, natomiast ta - Moody'ego - próbuje te tajemnice wyjaœniæ, a to jest pójœcie o jeden krok za daleko, bo nie jesteœmy nawet przy wszystkich zbiorach przypadków, doœwiadczeñ i jakiœ jednostkowych przyk³adów nie jesteœmy w stanie wyjaœniæ tej tajemnicy i lepiej, ebyœmy nie próbowali, poniewa tak jest z za³o enia. Pan Bóg powiedzia³, e On zna czas i porê i tylko On wie co jest po drugiej stronie, a my do tego misterium musimy siê sposobiæ. Nale y Ksi¹dz do wspólnoty Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Kim s¹ Pallotyni? Palotyni s¹ wspólnot¹ Koœcio³a Katolickiego. Nie jesteœmy ani zakonem, ani ksiê mi diecezjalnymi, a jesteœmy Stowarzyszeniem ycia Apostolskiego. Pallotti, który by³ diecezjalnym ksiêdzem, chcia³ za³o yæ stowarzyszenie ludzi œwieckich, którzy mieliby rozwin¹æ dzia³alnoœæ w Koœciele. By³ spowiednikiem kilku papie y w Rzymie i by³ bardzo znanym duchowym przewodnikiem i by³ uwa- any za œwiêtego za ycia. Mia³ tak du o zajêæ, e nie zd¹ y³ napisaæ regu³y dla zgromadzenia. W koñcu, kiedy ju przyszed³ do papie a i poprosi³ o zatwierdzenie Stowarzyszenia, to papie powiedzia³, e jednak jakieœ regu³y musz¹ byæ i jakiœ strój duchowy musi byæ. I okazuje siê, e strój pallotyñski jest taki jak papieski. Jest jego kopi¹ tylko jest czarny. Regu³a jest wzorowana na regule filipinów, ale równie ma elementy duchowoœci œw. Franciszka Salezego i jest ich kompilacj¹. To bardzo ciekawa historia Najciekawsze jest to, e Palloti, który by³ cz³owiekiem bardzo uniwersalnym, by³ ksiêdzem od wszystkiego. By³ spowiednikiem papie a, a jednoczeœnie wzywano go do najwiêkszych grzeszników, którzy umierali bluÿni¹c, bo wiedzieli, e ma tak¹ moc, potrafi wyspowiadaæ, pojednaæ z Bogiem, e potrafi w ich agonii jakoœ pozytywnie uczestniczyæ. By³ kapelanem w szpitalu pa- [ci¹g dalszy na str. 4]

4 [ci¹g dalszy ze str. 3] ARS MORIENDI pieskim, spowiednikiem w seminarium duchownym, spowiednikiem wielu sióstr, z wielu zgromadzeñ. By³ takim omnibusem i tak naprawdê jak siê popatrzy na charyzmat pallotyñski, to jest on bardzo szeroki i jest odzwierciedleniem takiego "omnibusowego" spojrzenia na Koœció³ - tam gdzie potrzeba pomocy, to tam powinni byæ pallotyni. Kiedy pallotyni znaleÿli siê w Polsce? Pallotyni przyszli do Polski w pierwszej po- ³owie XX wieku - w latach dwudziestych, trzydziestych. Od pocz¹tku zajêli siê bardzo intensywnie drukiem i publikacjami. Pallotinum i Apostolicum, to s¹ nasze sztandarowe wydawnictwa, które mog¹ poszczyciæ siê takimi dzie³ami, jak wydanie Biblii Tysi¹clecia i produkowanie jej w milionach egzemplarzy w trudnych czasach komunizmu. To by³o bez w¹tpienia wydarzenie, podobnie msza³, ksiêgi liturgiczne, brewiarze i bardzo wiele, wiele innych pozycji. Podstawowe ksiêgi, których u ywa siê w Koœciele, s¹ od strony edytorskiej waszym dzie³em? Tak, ksiêgi liturgiczne, sam druk, samo wydanie. Dzisiaj to jest bardzo ³atwe, ale kiedyœ zdobycie papieru graniczy³o z cudem i tutaj pallotyni francuscy, którzy z nami wspó³pracowali, bardzo nam pomagali. Wracaj¹c do Pallotiego, jego credo, jego regu³a trochê odbi³a siê w waszym herbie-godle. Tworzy go wyobra enie Trójcy Œwiêtej i Matki Bo ej oraz has³o "Mi³oœæ Chrystusa przynagla nas" i wezwanie: "Proœcie Pana niwa "( ) aby pos³a³ robotników na niwo swoje." Mi³oœæ Chrystusa przynagla nas i idziemy tam, gdzie aktualnie Koœció³ nas potrzebuje. Zaraz po powstaniu zgromadzenia pierwsi Pallotyni wyjechali do Anglii, Ameryki Po³udniowej, Ameryki Pó³nocnej, bo tam Europejczycy wyje d ali masowo, co mo - na porównaæ do dzisiejszych wyjazdów Polaków do Irlandii, Anglii. Duszpasterze jechali z nimi. Pierwsz¹ potrzeb¹ by³o wiêc towarzyszenie emigrantom. Potem by³ powrót do Europy. Polska by³a te takim krajem nowym - dla pallotynów, bo Polska w³aœnie po czasach zaborów uzyska³a niepodleg³oœæ. To by³a mozaika ró nych zaborów i trzeba to by³o z³o yæ razem. Tak. Pallotyni pe³nili poprzez druk i wydawnictwa funkcjê g³ównie integruj¹c¹. Tak by³o te i po II wojnie œwiatowej. Bardzo wa ne w historii Koœcio³a by³y te akcje powo³aniowe, które pallotyni prowadzili. W szeœædziesi¹tych latach pallotyni prowadzili w Polsce szereg rekolekcji, misji na temat powo³añ zakonnych i kap³añskich, nie nawo³uj¹c do tego, eby zostaæ pallotynem, tylko ksiêdzem czy siostr¹. Spotykam do dziœ wielu ksiê y diecezjalnych i zakonnych, którzy mówi¹, e pallotynów znaj¹ w³aœnie z tych rekolekcji powo³aniowych. Sk¹d zatem pallotyni znaleÿli siê w szpitalach i hospicjach? Myœlê, e w ten kontekst pallotyñskich pos³ug - jestem o tym przekonany - wpisuje siê Bo a wola, by pallotyni zwi¹zali siê z ruchem hospicyjnym. Wielu z naszych braci by³o i jest dalej kapelanami w szpitalach w Gdañsku, Szczecinie i w kilku innych miastach w Polsce. To w Gdañsku, w œrodowisku Akademii Medycznej, jeden z d³ugoletnich kapelanów, ks. Eugeniusz Dudkiewicz otworzy³ pierwsze hospicjum domowe w Polsce, które by³o œwietn¹ intuicj¹. Wprawdzie wczeœniej powsta³o hospicjum œwiêtego azarza, zawi¹zane w 1981 roku w Nowej Hucie, przy Arce Pana. Budowa trwa³a piêtnaœcie lat, bo jak wiemy, by³y to trudne lata stanu wojennego, blokady, opory spo³eczne. Ksi¹dz Eugeniusz, z grup¹ wolontariuszy, lekarzy, pielêgniarek, studentów, profesorów, poczynaj¹c od 1983 roku - jeszcze w stanie wojennym, zacz¹³ jeÿdziæ do chorych - do ich domów. Ta domowa opieka by³a organizacyjnie bardzo prosta, bo wystarczy³ samochód proboszcza, telefon proboszcza, salka katechetyczna i kilku ludzi dobrej woli, kilka leków z darów i ju jecha³o siê do chorego i pomaga³o. KS. PIOTR KRAKOWIAK Urodzi³ siê 1965 roku w Koszalinie. Nastêpnie ukoñczy³ Wy sze Seminarium Ksiê y Pallotynów i studia teologiczne w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, pisz¹c pracê z teologii moralnej o eutanazji. Po œwiêceniach pracowa³ jako kapelan w Hospicjum w Gdañsku. W latach przebywa³ poza Polsk¹, studiuj¹c psychologiê we W³oszech i w USA, a tak e interesuj¹c siê psychoonkologi¹. W 2001 roku obroni³ doktorat na Uniwersytecie Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego (dawniej ATK) w Warszawie. Od wrzeœnia 2000 by³ kapelanem i psychologiem w Hospicjum w Gdañsku, a od 2001 roku pracowa³ tak e jako psycholog w Klinice Onkologii i Radioterapii tamtejszej Akademii Medycznej. W listopadzie 2002, po nag³ej œmierci œp. Ks. Eugeniusza Dutkiewicza (SAC), obj¹³ stanowisko dyrektora Hospicjum, które zajmuje do dziœ. W 2003 otrzyma³ nominacjê na Krajowego Duszpasterza Hospicjów przy Konferencji Episkopatu Polski. W 2004 roku powo³a³ do ycia Fundacjê Hospicyjn¹, która wspomaga oœrodek w Gdañsku, wspieraj¹c tak e ogólnopolskie inicjatywy Krajowego Duszpasterza Hospicjów. Nale ¹ do nich: internetowy portal hospicyjny, ogólnopolska kampania "Hospicjum to te ycie" i wiele inicjatyw edukacyjno-szkoleniowych dla hospicjów. Dziœ w parafii mamy niedzielê hospicyjn¹. W kazaniu zawar³ ksi¹dz tak¹ myœl: "Hospicjum to filozofia obecnoœci przy chorym". Jak to rozumieæ? Nale y rozumieæ jako odpowiedÿ na najwa - niejsz¹ kwestiê filozoficzn¹, któr¹ jest koniec ludzkiego ycia. Ka da filozofia, ka da religia na to pytanie próbuje odpowiedzieæ. Trzy pytania: sk¹d siê wzi¹³em, kim jestem i dok¹d zmierzam? To s¹ kluczowe pytania i filozofii i religii, natomiast w filozofii opieki hospicyjnej odnajdujê w³aœciwie zrozumienie ca³oœci sytuacji pacjenta i rodziny i proces postêpowania, który siê z tym wi¹ e. Jeœli go zrozumiemy, to naturaln¹ konsekwencj¹ tego rozumienia bêdzie postêpowanie wed³ug tej tak nazwanej w cudzys³owie "filozofii hospicyjnej". Co sprzyja takiemu podejœciu? Podstawowe do filozofowania jest pytanie jaka jest sytuacja, która towarzyszy cz³owiekowi umieraj¹cemu? Cz³owiek umieraj¹cy siê boi i trzeba ten lêk z³agodziæ. Cz³owiek umieraj¹cy nie chce byæ sam, bo ta samotnoœæ jeszcze to przera enie wzmaga i na pewno nie chce, eby go bola³o, bo jednym z podstawowych lêków jest to, e bêdzie bola³o, e siê uduszê i w takiej sytuacji beznadziejnej nie bêdzie kogo poprosiæ o pomoc. Czyli po prostu lêk przed nieznanym? Tak. To s¹ podstawowe lêki egzystencjalne cz³owieka. Potem pojawia siê ta ca³a sfera duchowa, co jest po drugiej stronie, co mnie czeka? Czy zas³u y³em na karê czy na nagrodê? Pojawia siê potrzeba podsumowania swojego ycia, ekspiacji, przebaczenia - to s¹ bardzo wa ne elementy. No i trzecie, elementy kulturowe. W ró nych kulturach, religiach s¹ systemy, sposoby, a w Koœciele - sakramenty tego towarzyszenia w ostatnim etapie ycia. Ich zrozumienie pozwala na przyjêcie podstaw filozofii hospicyjnej, eby nigdy nie zostawiaæ pacjenta samego, eby zrobiæ wszystko, eby go nie bola³o, eby zrobiæ wszystko, eby jego cierpieniu ul yæ, i eby go na ka dy mo liwy sposób wspieraæ. Cierpi oczywiœcie nie tylko pacjent, ale jego rodzina ca³a jest obci¹ ona, rozci¹ga siê to na ca³e œrodowisko. Wed³ug mnie to wspó³cierpienie przyjê³o wymiar globalny kiedy umiera³ Papie. Zmieñmy jednak temat. Jak Ksi¹dz trafi³ do ruchu hospicyjnego, a konkretnie do hospicjów i sta³ siê, w pewnym momencie, odpowiedzialnym za ruch hospicyjny w Koœciele w Polsce? Pe³niê obecnie funkcjê krajowego duszpasterza hospicjów przy Episkopacie Polskim. To jest zadanie, które zosta³o mi powierzone - jako dyrektorowi hospicjum w Gdañsku przez odpowiedzialnego za s³u bê zdrowia w Episkopacie ks. abpa W³adys³awa Zió³ka. A jak to siê zaczê³o? Zaczê³o siê od przypadku, a poniewa przypadki s¹ tylko w gramatyce, zaczê³o siê od zrz¹dzenia Bo ej 4 Na oœcie (2/2007)

5 Opatrznoœci. Bêd¹c jeszcze w seminarium zosta³em poproszony, by byæ cyrulikiem. Pe³ni³em tam - w seminarium tê funkcjê i by³o to nowe ale fascynuj¹ce zajêcie. Na czym polega³o to zajêcie? To by³a doœæ wszechstronna praca. By³em pielêgniarzem dla trzystu osób, bo tylu nas by³o w seminarium: profesorów, pracowników œwieckich. Moim miejscem pracy by³ normalny gabinet pielêgniarski. Jak trzystu ludzi yje, to wiadomo - s¹ urazy. Na przyk³ad: po ka dej grze w pi³kê trzeba by³o jakieœ siniaki i obrzêki likwidowaæ, po ka dej sesji jakieœ nerwice i bóle o³¹dka i oczywiœcie inne powa ne sprawy. By³y zachorowania starszych wspó³braci, opieka nad ob³o - nie i terminalnie chorymi, umieraj¹cymi równie wspó³braæmi starszymi, ale taka równie przyjemna wspó³praca ze stomatologiem. Mieliœmy gabinet stomatologiczny i przez piêæ dni w tygodniu trzeba by³o asystowaæ lekarzowi, przygotowuj¹c amalgamaty i inne œrodki stomatologiczne. By³y te pielêgniarskie - wakacyjne praktyki szpitalne. Jaki to przypadek sprawi³, e zosta³ Ksi¹dz odpowiedzialnym za ruch hospicyjny w Polsce? Jako cyrulik trafia³em do szpitali, a ze szpitali prosta droga wiod³a do tego, e moje wakacyjne praktyki by³y w domach dla niepe³nosprawnych, albo ob³o nie chorych. I tak by³em na praktyce w Domu Sue Ryder w Konstancinie ko³o Warszawy, dla chorych na reumatyzm, dla chorych z niepe³nosprawnoœci¹. Przez kilka lat by³em w sta³ym kontakcie z chorymi i to by³o moje g³ówne zadanie duszpasterskie, które jako kleryk prze ywa- ³em. Koñcz¹c studia seminaryjne chcia³em napisaæ pracê magistersk¹ o sensie cierpienia, bo wydawa³o mi siê to takie potrzebne i wa ne. Pojecha³em do Gdañska do dyrektora hospicjum i krajowego duszpasterza hospicjów - ksiêdza Eugeniusza Dudkiewicza pallotyna. Poszed³em do niego i mówiê: - Proszê mi daæ literaturê, bo ja chcê pisaæ pracê. Powiedzia³ mi: - Synku, zostaw te ksi¹ ki, siadaj ze mn¹ do samochodu, pojedziemy do chorych i tam poznasz czym jest hospicjum. I rzeczywiœcie to by³y takie przejmuj¹ce spotkania. Pamiêtam je do dziœ i jemu - ks. Eugeniuszowi zawdziêczam to, e zaj¹³em siê cz³owiekiem bardziej ni ksi¹ kami, choæ potem t¹ pracê oczywiœcie napisa³em. Hospicjum imienia ks. Eugeniusza Dudkiewicza palotyna w Gdañsku. Proszê powiedzieæ coœ o historii tego miejsca. Powsta³o w 1983 roku jako ruch wolontaryjny i da³o pocz¹tek domowej opiece hospicyjnej. W 1991 roku zosta³o zarejestrowane jako pierwszy niepubliczny zak³ad opieki zdrowotnej w Polsce, by mog³o œwiadczyæ równie us³ugi, które bêd¹ rozpoznane przez narodowy plan zdrowia. Ksi¹dz Eugeniusz, bêd¹c krajowym duszpasterzem hospicjów troszczy³ siê o to, eby ca³a s³u ba zdrowia rozpozna³a hospicja jako partnerów i to siê dokona³o. I to by³a te jego zas³uga. Dzisiaj hospicjum w Gdañsku obs³uguje oko³o tysi¹ca pacjentów rocznie. Najwiêcej pacjentów jest w opiece domowej dla doros³ych i dla dzieci, ale mamy te oddzia³ stacjonarny dla doros³ych z dwudziestoma kilkoma ³ó - kami i oddzia³ dla dzieci z siedmioma ³ó kami. To jest g³ówny zakres opieki. Mamy te poradniê medycyny paliatywnej i oddzia³ rehabilitacji. Kaplica te oczywiœcie jest Tak. Jest kaplica i sala konferencyjna. Czy w gdañskim Hospicjum jest oddzia³ pobytu dziennego? Nie mamy jeszcze oddzia³u pobytu dziennego, ale marzymy eby go za³o yæ, to wszystko wi¹ e siê z kolejnymi etapami rozwoju, bo jest na pewno potrzeba. Nie zdecydowaliœmy siê na opiekê nad pacjentami chorymi na chorobê Alzheimera i inne, poniewa mamy i tak du o pacjentów z chorobami nowotworowymi, w Gdañsku i ca³ym Trójmieœcie, e mamy pe³ne rêce roboty. fot. Mieczys³aw Paw³owski Wróæmy do w¹tku, który zosta³ wczeœniej zawieszony. By³ Ksi¹dz we W³oszech, w Stanach Zjednoczonych i innych krajach i doœwiadcza³ tamtejszej opieki nad chorymi, co w sumie zaowocowa³o pracami naukowymi. Jaki jest Ksiêdza pogl¹d na funkcjonowanie w tamtych krajach tej czêœci s³u by zdrowia, która opiekuje siê chorym przy koñcu ycia? Po œwiêceniach przez rok pracowa³em w hospicjum. To by³ bardzo wa ny i twórczy dla mnie rok, ale te dosta³em bardzo "w koœæ" mimo, e napisa³em pracê o cierpieniu i myœla³em, e du o wiem na ten temat. Okaza³o siê, e wiem niewiele, albo prawie nic. To by³ po yteczny rok, który nauczy³ mnie pokory jak i prawdy, e o cierpieniu mo na siê uczyæ ca³e ycie i nigdy siê nic nie wie. To chory jest mistrzem cierpienia i wiedzy o tym, a my siê musimy nauczyæ jego s³uchaæ. I przyznam, e tego s³uchania i aktywnej pomocy nie nauczy³em siê dostatecznie du o. Wiêc poprosi³em, eby na studia specjalistyczne pójœæ na psychologiê, eby siê nauczyæ aktywnego s³uchania i pomocy terapeutycznej. Studiowa³em psychologiê w Rzymie, póÿniej mia³em praktykê z psychoonkologii w poliklinice Gemelii. W USA mia³em okazjê prowadziæ badania do doktoratu i pracowaæ w hospicjum i w szpitalu. Dodam jeszcze, e by³em te w hospicjach niemieckich i austriackich. Ka dy z tych krajów ma inne doœwiadczenia i w ka dym z nich mo na coœ jeszcze wiêcej zrobiæ i nigdzie nie ma tak, e jest doskonale. Nie ma rozwi¹zañ, które s¹ idealne, jak te nie ma rozwi¹zañ, które da³yby siê ³atwo zastosowaæ z jednego kraju do drugiego. To wszystko by³o tematem moich studiów, moich dociekañ. Na czym polega ta trudnoœæ? Dla przyk³adu, t³umacz¹c z amerykañskiego na jêzyk polski ksi¹ ki o opiece hospicyjnej, towarzyszeniu i mówieniu prawdy choremu mo na pope³niæ wiele b³êdów, bo mamy ró n¹ wra liwoœæ, ró ny kontekst historyczny i ró ne tradycje. Tam jest metoda anglosaska - zawsze mówiæ prawdê. Kiedy wróci³em do Polski w 2000 roku przywioz³em ca³y baga doœwiadczeñ. Przez te szeœæ lat pobytu za granic¹ nieustannie szuka³em, patrzy³em, jak w hospicjach opiekuj¹ siê pacjentem, jego rodzin¹. Wa ne okazuje siê zagadnienie edukacji spo³ecznej, jak te mówienie o opiece hospicyjnej. Wróci³em z baga em doœwiadczeñ, które teraz staram siê wykorzystywaæ i aplikowaæ tutaj. Ksiêdza rozprawa doktorska zosta³a oceniona jako interdyscyplinarna, czyli z pogranicza psychologii i teologii. i nosi tytu³: "Mo liwoœci adaptacji programu CPE w duszpasterstwie hospicyjnym w Polsce". Co to jest za program i czy uda³o siê w jakiejœ mierze zastosowaæ go w Polsce? Program dotyczy doradztwa duchowego i pastoralnego dla osób chorych, osób w kryzysie. To jest coœ wiêcej ni tylko kapelania i spowiedÿ. Osoby, które s¹ chore maj¹ wiele dylematów yciowych, które z jednej strony sakramentalnie mo na umieœciæ w spowiedzi, ale czasami wykraczaj¹ te pytania poza ni¹ i tu chodzi o cykl rozmów, o doradztwo, towarzyszenie, czy pewien proces pomocy chorym. Jest to wprowadzenie psychologii do duszpasterstwa, edukacja pastoralno-kliniczna. Jest to oprócz sakramentów, oprócz Biblii, kolejne narzêdzie, które pozwoli skutecznie dotrzeæ do pacjenta, do jego potrzeb. Kiedy trafia penitent do Ksiêdza do spowiedzi nie musi go ksi¹dz odsy³aæ do psychologa, bo ksi¹dz jest niejako "dwa w jednym". S¹ takie sytuacje, e mo na po spowiedzi zaproponowaæ konsultacjê psychologiczn¹. Dwa w jednym pewnie nie, ale najpierw spowiedÿ, a póÿniej pomoc. Po powrocie do kraju, pracowa³em jako psycholog w Klinice Onkologii Akademii Medycznej w Gdañsku. To by³a bardzo cenna dla mnie próba, bo musia³em siê zmierzyæ z tym, e inne s¹ oczekiwania od kapelana, a inne od psychologa. Taka synteza jest swoist¹ sztuk¹ i jest wezwaniem, które staje przed kapelanami w Polsce. Roœnie grupa ludzi, która oprócz [ci¹g dalszy na str. 6] 5 Na oœcie (2/2007)

6 [ci¹g dalszy ze str. 5] sakramentów, oczekuje doradztwa i tego, e kapelan, oprócz najwa niejszej i uzdrawiaj¹cej pos³ugi sakramentalnej, tj. ³aski spowiedzi, komunii, czy sakramentu chorych bêdzie mia³ wiêcej czasu, np. na cykl rozmów. Jest takie powiedzenie: "Nie poznasz kogoœ od najlepszej strony, jeœli go nie poznasz od najgorszej strony". I jeœli ktoœ przychodzi do sakramentu pojednania i pokazuje siê od tej najgorszej strony, to z kolei jego predyspozycje, czy umiejêtnoœci, talenty wychodz¹ w tej czêœci psychologicznej, gdzie mo na go budowaæ jeszcze. Oczywiœcie. Jak najbardziej. Ile jest hospicjów w Polsce? Dziœ jest oko³o dwustu, choæ ci¹gle powstaj¹ nowe Oczywiœcie z podzia³em na te, które s¹ w strukturach S³u by Zdrowia i koœcielne, prywatne Koœcielne, czy prywatne - wszystkie s¹ w strukturach S³u by Zdrowia. S¹ hospicja publiczne i niepubliczne. Acha Jak rozmawiaæ z chorym? Mówiæ ca³¹ prawdê? A je eli mówiæ, to jak? Prawda jest jak lekarstwo, mo e uzdrowiæ i mo e zabiæ. Trzeba nauczyæ siê dawkowaæ prawdê i to jest najtrudniejsza sztuka, eby zd¹ yæ z prawd¹. Zamiast recepty potrzebna jest roztropnoœæ? Roztropnoœæ i aktywne s³uchanie. Wiele mo na dowiedzieæ siê o "dawkowaniu", kiedy siê s³ucha pacjenta, to on mówi, co wie na temat swojej choroby. Jeœli dylematem jest to czy mu powiedzieæ, czy nie, to odpowiedzi¹ jest, by go aktywnie pos³uchaæ. eby na jego pytanie odpowiedzieæ, a co ty o tym wiesz, a co ty o tym s¹dzisz? Najczêœciej chorzy wiedz¹ o wiele wiêcej ni sobie wyobra amy. Uporczywa terapia sprzyja zacieraniu granicy nadejœcia momentu naturalnej œmierci. Jak rozpoznaæ ten moment, e zbli y³ siê ju koniec ycia? Wszyscy chrzeœcijanie mamy doœæ jednoznaczny pogl¹d jeœli chodzi o eutanazjê. Sprzeciwiamy siê temu, aby ycie skróciæ. Bo jest pi¹te przykazanie: Nie zabijaj Przy obecnej technologii mo na ycie niepotrzebnie przed³u aæ. Czyli ycie, które nie ma szansy aby samodzielnie egzystowaæ, uporczywie siê podtrzymuje, przysparzaj¹c niepotrzebnych cierpieñ pacjentowi. I to jest w³aœnie ta druga strona medalu, o której siê mo e mniej mówi, ale która, jak twierdz¹ niektórzy, równie w Polsce bywa nadu ywana. Ponad miarê, zbyt d³ugo i niepotrzebnie przed³u a siê cierpienia osób, które powinny ju odejœæ, i których organizm, bez wspierania nieproporcjonalnymi œrodkami by zgas³. ARS MORIENDI Ale jest to dylemat? Tutaj widaæ jak wielki dylemat stoi przed lekarzami, którzy takie decyzje podejmuj¹. Jak trudne s¹ te decyzje, jak trzeba szanowaæ to, e czasami s¹ w¹tpliwoœci i w takim ogólnym wymiarze Koœció³ mówi, e ani eutanazja, ani uporczywa terapia nie s¹ w³aœciwe. Œmieræ z godnoœci¹. Pozwolenie na to, eby pacjent umar³, ale z godnoœci¹, otoczony opiek¹, dok³adnie to co mówi hospicjum - jest z³otym œrodkiem. Jest film Zanussiego pt. " ycie jako œmiertelna choroba przenoszona drog¹ p³ciow¹". Czy Ksi¹dz siê w tym tytule dopatruje jakiegoœ przes³ania, pomijaj¹c oczywiœcie treœæ filmu? To jest prawdziwy tytu³, bo kiedy siê rodzimy, zmierzamy ku œmierci i na to nie ma rady. Byæ mo e jest to tytu³ prowokacyjny i szokuj¹cy, ale on jest jednym z elementów powrotu do ars moriendi, bo ka dy z nas rodz¹c siê jest bytem zd¹ aj¹cym ku œmierci. I chocia wolimy o tym nie myœleæ, chocia wolimy byæ m³odzi, piêkni i bogaci, to przyjdzie taki dzieñ, e œmieræ zajrzy w nasze oczy. Zatem Krzysztofowi Zanussiemu uda³o siê ten tytu³ dobrze wymyœliæ? Zanussi jest najlepszym filozofem poœród re yserów i to jest prawda i jemu siê uda³o. W Gdañsku, na uroczystych obchodach Œwiatowego Dnia Chorego, Krzysztof Zanussi ten film prezentowa³. By³ na pokazie osobiœcie i mieliœmy wyj¹tkow¹ przyjemnoœæ wraz ze studentami Akademii Medycznej ten film ogl¹daæ, wraz z jego komentarzem. Ja ten film wysoko ceniê i mówi on o takich dylematach. A to zwolnienie hamulców, e czegoœ jeszcze nie doœwiadczy³em w yciu, to teraz jest okazja? Ja nie pochwalam wszystkich treœci filmu, natomiast pochwalam sam film. W lutym przypada Œwiatowy dzieñ Chorego, a tegoroczne jego has³o to duchowa i duszpasterska troska nad nieuleczalnie chorym. Do pewnego stopnie jest to powtórzenie zadañ, które wykonuje hospicjum. Tak jest. Czy uda³o siê Wam, czy uda³o siê Papie- owi? Z radoœci¹ stwierdzam, e Koœció³, który w Katechizmie mówi o wyj¹tkowej roli opieki paliatywnej, dostrzeg³ po raz kolejny ju tak¹ zbie noœæ medycyny paliatywnej, hospicjów i troski Koœcio³a. To mo e byæ dla nas powód do radoœci, e Koœció³ w Polsce na tle innych krajów w Europie i na œwiecie bardzo dobrze wypada jeœli chodzi o opiekê paliatywn¹ i hospicja. Jest bardzo du o hospicjów prowadzonych przez Koœció³, a Koœció³ mocno anga uje siê przez asystentów i kapelanów. W³aœciwie jest niewiele hospicjów, które nie maj¹ kapelana i myœlê, e tym wyprzedzamy inne kraje Europy, czy œwiata. 6 Na oœcie (2/2007) W lutowym wydaniu "Na oœcie " wiod¹cym tematem jest sakrament chorych. Jest to kolejny krok w refleksji nad duszpasterskim programem "Przypatrzmy siê powo³aniu naszemu". Czy zmienia siê œwiadomoœæ wiernych po przyjêciu tego sakramentu, e nie trzeba jeszcze umieraæ, a ma byæ on sakramentem umocnienia w czasie choroby i zmagania siê z cierpieniem? Zmienia siê, i kiedy tylko to jest mo liwe zachêcam chorych, nawet nie ob³o nie chorych, ale np. przed operacj¹, eby ten sakrament chorych przyjêli. Kiedy jestem na rekolekcjach, prawie zawsze s¹ w czasie rekolekcji msze œwiête z sakramentem chorych dla wszystkich, którzy czuj¹ siê chorzy na ciele i na duszy. I to jest wed³ug mnie w³aœciwe rozumienie tego sakramentu, który nie jest ostatnim sakramentem, lecz sakramentem ku uzdrowieniu duszy i cia³a. Szafujemy go w hospicjum, ale bywa, e jeden pacjent otrzymuje go kilka lub nawet kilkanaœcie razy, bo jest to np. sakrament przed lêkiem, albo przed jakimœ problemem, który jest nierozwi¹zany, i który oprócz spowiedzi, domaga siê jakiegoœ rytualnego znaku. Jezus w znakach zosta³ z nami i dlatego powinniœmy obficie przekazywaæ ludziom te znaki, eby poczuli namacalnie Jego obecnoœæ. Cieszê siê z tej opinii, e taki jest proces. Mówi³ Ksi¹dz o ars moriendi, czyli tej sztuce umierania. Jak d³ugo trzeba siê tego uczyæ? Ca³e ycie. W jaki sposób? Jako "œmiertelna choroba przenoszona drog¹ p³ciow¹" jest zadaniem na ca³e ycie. A w jaki sposób? Mówi¹c otwarcie o umieraniu. Myœlê, e ta rozmowa jest tak¹ nauk¹. Ka dy kto j¹ przeczyta bêdzie móg³ uczyniæ refleksjê nad œmierci¹ w ogóle, nad swoj¹ œmierci¹, nad swoim umieraniem, nad tym czy dostatecznie siê do tego przygotowuje. A tak bezpoœrednio mo na siê do tego przygotowaæ pomagaj¹c innym, którzy s¹ ciê - ko chorzy, pomagaj¹c jako wolontariusz w hospicjum, pomagaj¹c czy nawet propaguj¹c tê ideê hospicyjn¹, tê filozofiê hospicyjn¹, filozofiê pomagania, yczliwoœci, obecnoœci przy chorym, wra liwoœci na potrzeby cz³owieka. "Hospicjum to te ycie" i tu mo na znaleÿæ miejsce dla siebie W ci¹gu najbli szych trzech lat fundacja hospicyjna ma wielk¹ nadziejê prowadziæ z hospicjami w ca³ej Polsce program zwi¹zany z wolontariatem hospicyjnym. Bêdzie wolontariat dla osób doros³ych i m³odzie y, dla dzieci ze szkó³, gdzie bêdzie wolontariat osób okreœlanych "plus piêædziesi¹t", tj. dla m³odych emerytów, dla osób, które nie musz¹ ju tak du o pracowaæ, maj¹ wiêcej czasu i mog¹ go poœwiêciæ dla innych. I to s¹ jakieœ wezwania. Mam nadziejê, e pa- [dokoñczenie na str. 7]

7 POK OSIE KOLÊDOWE OBRAZ NASZEJ PARAFII W styczniu zakoñczyliœmy duszpasterskie nawiedzenie rodzin - kolêdê. Kolêda jest okazj¹ do spotkania duszpasterzy ze swoimi parafianami. Daje obu stronom sposobnoœæ do rozmowy, która mo e s³u yæ rozwi¹zaniu wszelkich problemów dotycz¹cych ycia religijnego. Niekiedy staje siê bodÿcem do prze³amania obojêtnoœci religijnej itd. Coroczna wizyta duszpasterska w domach ludzi wierz¹cych, stwarza duszpasterzom okazjê do poznania konkretnych sytuacji yciowych ich parafian. Spotkanie "z bliska" z ludÿmi, których zazwyczaj widzi siê w niedzielê "od o³tarza", a tak e z tymi, którzy rzadziej bior¹ udzia³ w liturgii parafialnej, a jednak yczliwie odnosz¹ siê do przyjêcia ksiêdza z kolêd¹, pozwala zorientowaæ siê i oceniæ kondycjê duchow¹ lokalnego Koœcio- ³a oraz problemy, z jakimi musz¹ siê zmagaæ jego cz³onkowie. Sprawy duszpasterskie Cieszy opinia wielu parafian, którzy podkreœlaj¹ uroczysty charakter sprawowania liturgii w naszym koœciele. Z pewnoœci¹ sk³ada siê na tê opiniê aktywnoœæ s³u by liturgicznej o³tarza: celebransów, ministrantów, lektorów, kantorów; chóru parafialnego, zespo³ów m³odzie owych i akademickich, grup m³odzie y i dzieci spontanicznie w³¹czaj¹ce siê w czynnoœci liturgiczne. Msza œw., a zw³aszcza niedzielna Eucharystia jest sercem naszego ycia chrzeœcijañskiego. Bardzo cieszy fakt, e wzrasta zrozumienie wartoœci Najœwiêtszej Ofiary. Wyra a siê ono w tym, e jest wiêcej zamawianych intencji mszalnych i to z ró nych okazji (rocznic rodzinnych, trudnych sytuacji yciowych, jubileuszy, egzaminów itp.). W minionym roku wzros³a te frekwencja spowiedzi œw. z okazji I pi¹tków miesi¹ca (te zas³uga katechetów i katechetek). Dziêkujemy za yczliwe przyjmowanie kartek do spowiedzi wielkanocnej i za zrozumienie funkcji, jak¹ pe³ni¹. Parafialna katecheza doros³ych jest te bardzo ró norodna. Obejmuje rodziców dzieci i m³odzie y przygotowuj¹cych siê do I Komunii œw. i Bierzmowania, osoby korzystaj¹ce z poradnictwa rodzinnego i kursów przedma³ eñskich. Ci¹g³¹ katechezê prowadz¹ tak e dla swoich cz³onków grupy i wspólnoty duszpasterskie, zw³aszcza Koœció³ Domowy i Neokatechumenat. Dynamiczn¹ pracê duszpastersk¹ i kulturaln¹ rozwija DA "Martyria" i CKK "Wiatrak". Wiele wydarzeñ religijno-kulturalnych nie zaistnia³oby nigdy na Fordonie, gdyby nie ich zaanga owanie. Istotn¹ rolê w duszpasterskim formowaniu parafian odgrywa miesiêcznik parafialny "Na oœcie " zamieszczaj¹c ciekawe wywiady, artyku³y, relacje i informacje. Dziêki pomocy redakcji wydano po raz czwarty "Kalendarz parafialny", który nie tylko informuje i przypomina o planowanych wydarzeniach, ale tak e porz¹dkuje prace duszpasterskie. Ta forma przekazu informacji s³u y dobrze ewangelizacji i duszpasterstwu w parafii. Cieszymy siê te, e mamy w³asn¹ stronê internetow¹: za pomoc¹ której transmitowane s¹ "na ywo" wszystkie uroczystoœci koœcielne z naszej œwi¹tyni. Obserwowane statystyki tzw. "wejœæ" na stronê internetow¹ œwiadcz¹ o du ym zainteresowaniu tej formy komunikowania siê i ewangelizacji. ywe jest tak e duszpasterstwo pielgrzymkowe. Z naszej parafii wyruszaj¹ corocznie - nie tylko dwie piesze grupy p¹tników na Jasna Górê, ale równie odbywanych jest szereg pielgrzymek autokarowych m.in. do wielu sanktuariów i miejsc pielgrzymkowych w naszej OjczyŸnie jak i poza jej granicami. Nieraz spotykaliœmy siê z uwagami, e parafialne og³oszenia duszpasterskie s¹ zbyt d³ugie. Nie jest to zjawisko negatywne, a wrêcz odwrotnie - bardzo pozytywne, bowiem og³oszenia i ich ró norodnoœæ œwiadczy o intensywnoœci naszego ycia parafialnego i grup duszpasterskich. Liczby parafialne Parafia liczy mieszkañców, w tym oko³o katolików oraz oko³o 4000 niekatolików i niewierz¹cych: Rodzin katolickich w parafii jest 6280, z czego oko³o 25% nie przyjmuje ksiêdza po kolêdzie. Liczba ma³- eñstw yj¹cych w sytuacji nieprawid³owej wynosi ponad W minionym roku: udzielono 177 chrztów; 136 dzieci przyst¹pi³o do I Komunii œw.; 178 osób by³o bierzmowanych; zawarto 115 ma³ eñstw, w tym 114 miêdzy katolikami i 1 mieszane (z liczby 115 zawartych ma³ eñstw 108 by³o tzw. "konkordatowych"); pogrzebów katolickich by³o 96. Oko³o 50% parafian wype³nia obowi¹zek spowiedzi œwiêtej (przynajmniej raz w roku). W niedzielnej Eucharystii uczestniczy przeciêtnie oko³o 6800, a we Mszy œw. w dni powszednie oko³o 300 wiernych. Liczba komunikuj¹cych w niedzielê wynosi przeciêtnie 2800 osób (liczba rozdzielonych Komunii œw w 2006 roku wynosi oko³o ) osób przyjê³o sakrament chorych, zaœ regularnie korzysta z comiesiêcznej Spowiedzi i Komunii œw. oko³o 120 osób chorych i starszych (w ci¹gu roku mo na korzystaæ z tej pos³ugi kap³añskiej raz w miesi¹cu i na ka - de wezwanie). Plany i zamierzenia Rozpoczê³y siê przygotowania do przysz³orocznych uroczystoœci XXV-lecia istnienia parafii. W bie ¹cym roku w uroczystoœæ odpustow¹ ku czci Patronki parafii rozpoczniemy Synod Parafialny, przygotowuj¹cy nas do jubileuszu. Synod bêdzie okazj¹ do refleksji nad czasem minionym i miejmy nadziejê zaowocuje nowymi inicjatywami duszpasterskimi i spo³ecznymi. Jest naszym zamiarem, aby w przysz³ym roku zakoñczyæ budowê Kalwarii XX wieku w Dolinie Œmierci i wyst¹piæ do w³adz koœcielnych z proœb¹ o ustanowienie naszej œwi¹tyni i pobliskiej Doliny Œmierci Sanktuarium diecezjalnym. Chcielibyœmy, aby ostatnia niedziela miesi¹ca wrzeœnia by³a okazj¹ do modlitewnego spotkania mieszkañców Bydgoszczy i Diecezji Bydgoskiej w tym charyzmatycznym miejscu zwi¹zanym tak mocno z tragiczn¹ histori¹ wielu bydgoszczan i okolicznych miejscowoœci - Dolin¹ Œmierci. Ufamy, e dynamizm apostolski naszych Parafian pozwoli nam godnie przygotowaæ siê duchowo do tych uroczystoœci i zrealizowaæ nakreœlone plany. ks. Jan Andrzejczak - proboszcz Ars moriendi [dokoñczenie ze str. 6] rafia w Fordonie, która ma w swoim terytorium Dom Sue Ryder znajdzie równie czas i energiê, eby do tego programu razem z hospicjum siê w³¹czyæ. U nas w parafii jest w Dniu Chorych szafowanie sakramentem chorych. W og³oszeniach duszpasterskich jest podane, eby przywieÿæ chorych, eby im pomóc, eby podejœæ do tronu ³aski. Czy Ksi¹dz boi siê œmierci? Tak, bojê siê œmierci i by³bym nieprawdziwy gdybym powiedzia³, e nie. Natomiast wierzê, e z tym lêkiem mo na siê oswajaæ. Mawia siê, e najbardziej boj¹ siê œmierci lekarze i ksiê a, którzy z ni¹ na co dzieñ obcuj¹ i którzy na pozór z ni¹ siê oswajaj¹. I ja mimo tego, e bardzo czêsto widzê ludzi umieraj¹cych, ciê ko chorych i w agonii, to czêsto stawiam sobie pytanie - jak ja siê bêdê zachowywa³ gdy bêdê umiera³ i jak to bêdzie wygl¹daæ? I to nie jest myœl pozba- wiona lêku. Ale mo e za ka dym razem kiedy o to pytam, troszkê siê z tym oswajam i troszkê ³atwiej mi o tym myœleæ. Ars moriendi to jest szko³a na cale ycie. I to jest to. Serdecznie dziêkujê za rozmowê i poœwiêcony czas naszym czytelnikom. I ja dziêkujê. Od redakcji: Rozmowê przeprowadzono 21. stycznia 2007 roku na plebanii. 7 Na oœcie (2/2007)

8 SAKRAMENT STRACHU CZY UMOCNIENIA I NADZIEI? Koœció³ wierzy, wyznaje i naucza, e wœród siedmiu sakramentów ustanowionych przez Chrystusa istnieje jeden specjalnie przeznaczony do umocnienia osób dotkniêtych chorob¹, cierpi¹cych i bêd¹cych w niebezpieczeñstwie œmierci, a jest to sakrament namaszczenia chorych. Wspomina o nim œw. Marek, pisz¹c o dzia³alnoœci Aposto³ów, którzy miêdzy innymi wielu chorych namaszczali olejem i uzdrawiali (Mk 6, 13). Poleca go natomiast wiernym i og³asza Aposto³ Jakub pisz¹c w swoim liœcie: Choruje ktoœ wœród was? Niech sprowadzi kap³anów Koœcio³a, by siê modlili nad nim i namaœcili go olejem w imiê Pana. A modlitwa pe³na wiary bêdzie dla chorego ratunkiem i Pan go podÿwignie, a jeœliby pope³ni³ grzechy, bêd¹ mu odpuszczone (Jk 5,14-15). Sobór Trydencki ju w XVI wieku wy³o- y³ w³aœciw¹ naukê o istocie i skutkach sakramentu namaszczenia chorych. W jego dokumentach czytamy: Istot¹ jest ³aska Ducha Œwiêtego. Jego to namaszczenie usuwa winy, jeœli by³yby jeszcze jakieœ do odpokutowania, oraz pozosta³oœci grzechu: przynosi ulgê i umocnienie duszy chorego, wzbudzaj¹c w nim wielk¹ ufnoœæ w mi³osierdzie Bo e. Chory podniesiony na duchu ³atwiej znosi dolegliwoœci choroby i trudy, ³atwiej opiera siê pokusom szatana... a niekiedy odzyskuje zdrowie cia³a, jeœli jest to po yteczne dla zbawienia duszy. Komu udzielaæ namaszczenia? Sakrament namaszczenia chorych nie jest wiêc sakramentem przeznaczonym tylko dla tych, którzy znajduj¹ siê w ostatecznym niebezpieczeñstwie utraty ycia. Odpowiednia zatem pora na przyjêcie tego sakramentu jest ju wówczas, gdy wiernym zaczyna groziæ niebezpieczeñstwo œmierci z powodu choroby lub staroœci. Jeœli chory, który zosta³ namaszczony, odzyska³ zdrowie, w przypadku nowej ciê - kiej choroby mo e ponownie przyj¹æ ten sakrament. W ci¹gu tej samej choroby namaszczenie chorych mo e byæ udzielone powtórnie jeszcze raz lub kilka razy, jeœli choroba siê pog³êbia. Jest rzecz¹ stosown¹ przyj¹æ sakrament namaszczenia chorych przed trudn¹ operacj¹. Odnosi siê to tak e do osób starszych, u których pog³êbia siê staroœæ. Sakrament chorych mog¹ przyjmowaæ równie choruj¹ce dzieci. Szafarz namaszczenia Jak ju wspomniano, œw. Jakub Aposto³ pisze: Choruje ktoœ wœród was? Niech sprowadzi kap³anów Koœcio³a, by siê modlili nad nim i namaœcili go olejem w imiê Pana (Jk 5,14). Jedynie wiêc kap³ani, tzn. biskupi i prezbiterzy, s¹ szafarzami sakramentu namaszczenia chorych. Duszpasterze winni wiêc pouczyæ wiernych o dobrodziejstwach tego sakramentu, aby w razie potrzeby nie zaniedbywali sprawy wezwania kap³ana do chorego. Przygotowanie do sakramentu namaszczenia Stó³ w pobli u ³ó ka chorego nakrywamy bia³ym obrusem. Umieszczamy na nim krzy, a obok œwiecê chrzcieln¹ chorego lub inne œwiece. Na ma³ym talerzyku przygotowujemy plasterek cytryny lub trochê soli oraz kilka kulek z waty do oczyszczenia palców po namaszczeniu. Ustawiamy równie w ma³ym naczyniu wodê œwiêcon¹ i kropid³o. Mo na przygotowaæ równie kubek z wod¹ do popicia po przyjêciu Komunii Œwiêtej. Skutki sakramentu namaszczenia chorych Na temat skutecznoœci sakramentu namaszczenia chorych œw. Jakub Aposto³ pisze bardzo wyraÿnie: A modlitwa pe³na wiary bêdzie dla chorego ratunkiem i Pan go podÿwignie, a jeœliby pope³ni³ grzechy, bêd¹ mu odpuszczone" (Jk 5,15). Podobnie jak w ka dym sakramencie, równie w namaszczeniu chorych, udzielana jest szczególna ³aska Ducha Œwiêtego. Duch Œwiêty umacnia chorego, obdarza go pokojem i odwag¹, by móg³ przezwyciê yæ i znieœæ wszystkie dolegliwoœci zwi¹zane z chorob¹ lub staroœci¹. Duch Œwiêty daje choremu moc do przezwyciê enia pokus z³ego ducha i lêku przed œmierci¹. Prowadzi do uzdrowienia duszy, a tak e uzdrowienia cia- ³a, jeœli taka jest Bo a wola. Ponadto wielkim darem sakramentu namaszczenia chorych jest ³aska przebaczenia: jeœliby pope³ni³ grzechy, bêd¹ mu odpuszczone. Jeœli z jakiegoœ powodu chory fot. Mieczys³aw Paw³owski nie mo e ju odbyæ spowiedzi œwiêtej, dostêpuje odpuszczenia wszystkich grzechów. Wezwani do towarzyszenia chorym Szczególny udzia³ w niesieniu ulgi chorym maj¹ krewni i wszyscy, którzy z jakiegokolwiek tytu³u nimi siê opiekuj¹. Oni to przede wszystkim powinni pokrzepiaæ chorych s³owami wiary i wspóln¹ modlitw¹, polecaæ ich cierpi¹cemu i uwielbionemu Panu, a nawet zachêcaæ, by ³¹czyli siê dobrowolnie z mêk¹ i œmierci¹ Chrystusa. Kiedy zaœ stan zdrowia siê pogarsza, obowi¹zkiem krewnych i opiekunów jest w porê powiadomiæ proboszcza lub innego kap³ana, chorego zaœ delikatnie i roztropnie przygotowaæ do przyjêcia sakramentów w odpowiednim czasie. Z duszpasterskiej troski namaszczenie chorych nale y ³¹czyæ z odwiedzinami chorych przez kap³anów, które odbywaj¹ siê w ka d¹ pierwsz¹ sobotê miesi¹ca w parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników. Chorych zg³aszamy w biurze parafialnym osobiœcie lub telefonicznie kilka dni wczeœniej z zaznaczeniem, e prosimy równie o sakrament chorych. Nie czekajmy zbyt d³ugo, gdy najczêœciej jest ju za póÿno. Wtedy nasze sumienie obci¹ amy wielk¹ odpowiedzialnoœci¹ za nie przygotowanie naszych bliskich na moment spotkania z Bogiem. Kap³ana prosimy równie wówczas do chorego, gdy jest on nieprzytomny, aby udzieli³ mu absolucji i sakramentu namaszczenia, modli³ siê za niego i udzieli³ mu specjalnego b³ogos³awieñstwa. ks. Wojciech Retman Listy, listy, Listy Bydgoszcz, r. Do Redakcji Na oœcie Chcia³abym zapytaæ dlaczego od trzech miesiêcy ka dego 13-tego dnia miesi¹ca nie s¹ odprawiane Msze œw. o dla Grupy Parafialnej Czcicieli Matki Bo ej Fatimskiej "D¹b"? Czy by zosta³a rozwi¹zana? Szkoda, aby po 10 latach istnienia to dzie³o podupad³o. Mam nadziejê, e przyczyn¹ nie jest zmiana daty z 21 na 13 ka dego miesi¹ca. By³oby to bardzo infantylne t³umaczenie. Czy opiekun duchowy i prezes tej Grupy mogliby coœ zaradziæ, abyœmy znowu razem siê modlili i spotykali? Uwa am, e kult Matki Bo ej jest bardzo wa ny. Parafianka (nazwisko i imiê znane Redakcji) Od redakcji: Serdecznie dziêkujemy za pe³en troski, choæ krótki list. Grupa nie zosta³a rozwi¹zana. Trwaj¹ przygotowania do wznowienia dzia- ³ania i jest proœba o modlitwê w tej intencji. 8 Na oœcie (2/2007)

9 Salus aegroti suprema lex esto! Niechaj zdrowie chorego bêdzie najwy szym prawem NIEDZIELA HOSPICYJNA o pos³udze chorym i rodzinie CENTRUM ONKOLOGII im. prof. Franciszka ukaszczyka w Bydgoszczy, ul. Romanowskiej 2 Kaplica szpitalna pw. Chrystusa Mi³osiernego (otwarta od 8.00 do 17.00) MSZE ŒW.: Msze œw.: (w soboty, niedziele, œwiêta); (od wtorku do pi¹tku) * WIZYTA na oddzia³ach codziennie od 8.30 do * SPOWIED na oddzia³ach (na ka de yczenie) i od do w kaplicy. * SAKRAMENT CHORYCH na ka de yczenie oraz w I (pierwsz¹) œrodê miesi¹ca w kaplicy. * NABO EÑSTWA: Koronka do Mi³osierdzia Bo ego o 14.50; Nowenna do MB Nieustaj¹cej Pomocy - w ka d¹ œrodê po Mszy œw. Nowenna do œw. Ojca Pio we wtorki po Mszy œw. (z uca³owaniem relikwii) w kaplicy. ks. Marcin Puziak (kapelan), tel (w Centrum Onkologii) ( ) w parafii (po 16.00) ASYSTENCJA Inicjatywa nazywana niedziel¹ hospicyjn¹ ma swój pocz¹tek w Ogólnopolskich Kampaniach edukacyjno - spo³eczno - medialnych organizowanych przez Fundacjê Hospicyjn¹ w Gdañsku. Do tej pory odby³y siê trzy Kampanie, które za cel stawiaj¹ sobie promocjê idei opieki hospicyjnej o zasiêgu ogólnopolskim. Natomiast niedziele hospicyjne promuj¹ sprawê hospicyjn¹ w œrodowisku lokalnym. Dlatego 21 stycznia 2007 roku, w porozumieniu i za zgod¹ naszego ks. Proboszcza Jana Andrzejczaka, kapelan Hospicjum Sue Ryder Wojciech Retman zaprosi³ do parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy ks. dr. Piotra Krakowiaka (SAC) w³aœnie na tak¹ niedzielê. Ks. Piotr jest pallotynem, Krajowym Duszpasterzem Hospicjów, dyrektorem Hospicjum im. ks. Eugeniusza Dudkiewicza SAC w Gdañsku, wyk³adowc¹ oraz psychologiem. racjê z zdjêciem. Oddano g³os ks. Piotrowi. W kilku s³owach nawi¹za³ on do najpilniejszych spraw i problemów w opiece hospicyjnej, czym otworzy³ dyskusjê. By³a ona o ywiona, tak i spoœród 40 osób przyby- ³ych na spotkanie wiêkszoœæ zabiera³a g³os. Kilka chwil uwagi poœwiêcono nowemu dzie³u Domu Sue Ryder. Jest nim wybudowanie Centrum Szkoleniowo - Edukacyjnego w Solcu Kujawskim. Pocz¹tki tego projektu siêgaj¹ I Ogólnopolskiej Kampanii "Hospicjum to te ycie", na echo której pañstwo Niedaszkowscy, mieszkañcy Solca Kujawskiego, podarowali dla Domu Sue Ryder dzia³kê. To by³ impuls, który poruszy³ dalej serca i umys³y. Powsta³ pomys³ Centrum. Dlatego na spotkaniu obecna by³a vice burmistrz Solca Kujawskiego wraz z delegacj¹ oraz twórca projektu, a tak e osoba odpowiedzialna za wdro enie tego celu z ramienia Hospicjum - pani Karolina Kmiecik. Asystencja to uczestniczenie we Mszy œw. ze "zdrowym" spojrzeniem na chorych: np. wentylacja, podprowadzanie do Komunii, podanie wody. Równie gdy kap³an jest sam przy o³tarzu asystencja jest potrzebna, np. czytanie, podanie czegoœ. Nie bójcie siê! Kto ma trochê litoœci dla chorego niech wygospodaruje czas, choæby raz w tygodniu. Ks. Kapelan i chorzy na pewno siê uciesz¹. DOM SUE RYDER W BYDGOSZCZY Regionalny Zespó³ Opieki Paliatywnej DOM SUE RYDER w Bydgoszczy ul. Wilhelma Roentgena Bydgoszcz KAPLICA pw. œw. Brata Alberta Chmielowskiego (odpust w kaplicy 16. czerwca) POS UGA DUSZPASTERSKA (odwiedziny chorych, rozmowy z pacjentami i ich bliskimi itp.) trwa ka dego dnia od 9.00 do (oprócz poniedzia³ku) i na ka de wezwanie. MSZA ŒW. sprawowana jest w kaplicy œw. Alberta w ka d¹ œrodê o (po niej Nabo eñstwo do MB Nieustaj¹cej Pomocy) i w ka d¹ niedzielê o ks. Wojciech Retman (kapelan), tel (centrala RZOP-DSR) oraz Uczestnicy spotkania w auli domu parafialnego Wyg³osi³ on na Mszach Œwiêtych okolicznoœciow¹ homiliê, gdzie omawia³ sens cierpienia i choroby. Mówi³ o trudnej sztuce komunikowania siê z cz³owiekiem umieraj¹cym, towarzyszenia mu w Jego drodze. Ukazywa³ rolê, jak¹ pe³ni¹ Hospicja, szczególnie znajduj¹cy siê na terenie naszej parafii Dom Sue Ryder. Przytacza³ przyk³ady z ycia, z osobistego doœwiadczenia. Wiele tych cennych wskazówek i przyk³adów znajduje siê w ksi¹ ce ks. Piotra "Zd¹ yæ z prawd¹", któr¹ mo na by³o zakupiæ w tym dniu. Po po³udniu o godz odby³o siê w domu parafialnym spotkanie z naszym Goœciem. Rozpoczê³o siê ono powitaniem zaproszonych. Potem nast¹pi³a projekcja filmu, ukazuj¹ca ycie i dzia³alnoœæ Domu Sue Ryder w Bydgoszczy. Myœlê, e sama Lady Sue nam duchowo towarzyszy³a poprzez deko- Doœwiadczeniem Krajowego Duszpasterza Hospicjów ubogaci³ siê tak e dyrektor Domu Sue Ryder dr n. med. Andrzej Stachowiak wojewódzki Konsultant medycyny paliatywnej, pani Aleksandra Burchacka, z- ca Dyrektora d.s. Pielêgniarstwa Specjalistycznego. Wiele cennych wskazówek i rad us³yszeli wolontariusze Hospicjum, a tak e pozosta³e osoby przyby³e na spotkanie. Na zakoñczenie, w podziêkowaniu wrêczono, ks. Piotrowi statuetkê w kszta³cie onkila - znaku nadziei. Ten gest yczliwoœci i sympatii czynimy wobec tych, których okreœlamy mianem naszych przyjació³. Myœlê, e niedziela hospicyjna pomog³a w przybli eniu idei opieki paliatywnej, w prze- ³amywaniu stereotypów o Hospicjach. Tam te jest ycie. ks. Wojciech Retman fot. Mieczys³aw Paw³owski 9 Na oœcie (2/2007)

10 NAMASZCZENIE CIERPIENIA medytacje o bólu Mê nie znoœ cierpienie; ten ból oka e siê kiedyœ korzystny. Gorycz cierpienia wzmacnia zmêczone serce (Owidiusz) Ju staro ytni widzieli w cierpieniu pewn¹ ³askê. Widzieli korzyœæ p³yn¹c¹ z cierpienia, choæ nie znali jak my, Bo ego wymiaru cierpienia i z³¹czenia go z cierpieniem Chrystusa. A jednak. Cierpienie równie dla nas jest jednym z najtrudniejszych krzy y, jakie mog¹ spocz¹æ na ramionach cz³owieka. Cz³owiek w zasadzie dostrzega sens ycia twórczego prze ywanego w zdrowiu i sile, zarówno cia³a, jak i ducha. Jeœli tego zabraknie, a nawet jeœli to zostanie ograniczone, staje siê nieszczêœliwym. Choroba przecie czêsto prowadzi do niepokoju, zamkniêcia siê w sobie, rozpaczy i buntu przeciw wszystkiemu i wszystkim, nawet przeciw samemu Bogu. Wœród ludzi ma³ej wiary, lub niewierz¹cych niejednokrotnie mo e prowadziæ do rozpaczy, czy nawet samobójstwa. Tote niech nas nie dziwi d¹ enie niewierz¹cych do eutanazji. Oni nie znaj¹ sensu cierpienia. Oni od niego uciekaj¹. Tego jednak nie mo e uczyniæ cz³owiek wierz¹cy, nazywaj¹cy siebie uczniem Jezusa. Przecie Jezus móg³ zgodziæ siê na skrócenie cierpienia na krzy u, a nie uczyni³ tego. On objawi³ nam sens dobrowolnie przyjêtego cierpienia i wezwa³ nas do naœladowania Go. Doœwiadczenie wieków uczy, e choroba bardzo czêsto pobudza do szukania Boga, lub powrotu do Niego. Staje siê tak, bo cierpienie dobrowolnie przyjête nie niszczy, a uszlachetnia cz³owieka. To jednak mo na tylko osi¹gn¹æ poprzez wiarê. Wydaje siê to trudne, ale dla nas ratunkiem staje siê Ewangelia, która mo e nas podÿwign¹æ nawet z najgorszej sytuacji. Przecie na kartach Nowego Testamentu wiele razy mamy do czynienia z wspó³czuciem, jakie Jezus okazywa³ chorym. Ile tam uzdrowieñ. Mo na powiedzieæ za œw. Markiem, e On jest lekarzem którego potrzebuj¹ chorzy. "przyszed³, aby uleczyæ ca³ego cz³owieka - duszê i cia³o". Jednak istotnym elementem towarzysz¹cym uzdrowieniom by³o pytanie Jezusa o wiarê. Mo na powiedzieæ, e Jezus ¹da³ wiary od tych, których chcia³ obdarzyæ ³ask¹ zdrowia. Czyni³ przy tym pewne znaki, g³ównie dotykaj¹c chorego. Tak dzieje siê do dzisiaj. Jezus da³ wyraÿne polecenie Swemu Koœcio³owi "Uzdrawiajcie chorych!" (Mt 10,8). Tym dotykiem Jezusa z tamtych czasów jest dziœ ustanowiony przez Niego sakrament Namaszczenia Chorych. To si³a dla nas, to powo³anie nas, byœmy z wiar¹ siê do Niego zbli yli. Sakrament Namaszczenia jako specjalny obrzêd przeznaczony dla chorych stosowany by³ ju w Koœciele apostolskim. Œw. Jakub informuje nas: "Choruje kto wœród was? Niech sprowadzi kap³anów Koœcio³a, by siê modlili nad nim i namaœcili go olejem w imiê Pana. A modlitwa pe³na wiary bêdzie dla chorego ratunkiem i Pan go podÿwignie, a jeœliby pope³ni³ grzechy, bêd¹ mu odpuszczone". Namaszczenie umacnia cz³owieka tak od strony ducha, jak i cia³a. Jeœli wed³ug Woli Bo ej zdrowie jest potrzebne dla zbawienia cz³owieka, lub do pracy nad zbawieniem innych, niejednokrotnie chorzy powracaj¹ po namaszczeniu do zdrowia, nieraz na d³ugie lata. Ono jest umocnieniem i lekarstwem, czêsto o wiele bardziej skutecznym, ni wszystkie osi¹gniêcia medycyny. Sakrament Namaszczenia jest jednak przez wielu z nas traktowany jako "zwiastun œmierci". To prawda, e czêsto udziela siê go ciê ko chorym, zagro onym œmierci¹. Jednak to nie sakrament jest zwiastunem przejœcia do wiecznoœci, a choroba. Warto dodaæ, jak ju wspomniano, e sakrament ten g³adzi grzechy. Jeœli u kogoœ spowiedÿ jest ju niemo liwa, namaszczenie lecz¹c duszê g³adzi wszelkie grzechy tego cz³owieka. W ten sposób sakrament przygotowuje cz³owieka do spotkania z Chrystusem na progu wiecznoœci. Jest w nim równie zawarta moc potrzebna do pokonania pokus, jakie czêsto atakuj¹ cz³owieka w godzinie œmierci. To sta³o siê podstaw¹, e zaczêto go nazywaæ Sakramentem odchodz¹cych, a z czasem Ostatnim namaszczeniem. Dziœ unika siê tej nazwy, a sakrament Namaszczenia Chorych udzielany mo e byæ wielokrotnie w yciu. Mo e do niego podejœæ ka dy, kto czuje siê s³aby, zmaga siê z chorob¹, z jej nawrotami, kto czeka na operacjê, jest w podesz³ym wieku itp. Piêkny to zwyczaj Koœcio³a, taki jak i w naszej parafii, e organizuje siê specjalne nabo eñstwa, Msze œw. dla chorych, podczas których udziela siê tego sakramentu. Wielu z nas jednak jeszcze nie docenia jego mocy, a szkoda. Nie potrafimy zapewne us³yszeæ wo³ania Jezusa: "chodÿ do Mnie, zbli siê, abym móg³ ciê dotkn¹æ". Kto to dostrze e, kto us³yszy, bêdzie czeka³ na takie uzdrawiaj¹ce dotkniêcie. Bo w tym sakramencie jak w adnym innym Jezus bezpoœrednio nas dotyka, ka dego z osobna. Wierz¹cy cz³owiek w chorobie i cierpieniu nigdy nie jest sam. Jezus jest z nim i warto o tym pamiêtaæ. To przes³anie Sakramentu Namaszczenia Chorych jest dostrzegane oczami wiary. KfAD IdŸ do... Gimnazjum Informujemy, e od 5 lutego br. trwa nabór do klas pierwszych w Gimnazjum Nr 5 przy ul. Berlinga17 w Bydgoszczy. Istnieje mo liwoœæ kszta³cenia w klasach profilowanych: matematycznej, s³owiañskiej, z jêzykiem rosyjskim i sportowej. Wiêcej informacji mo na uzyskaæ w internecie BUDOWANIE POKOJU srebskie spotkanie m³odych Grupa Polaków na spotkaniu w Serbii Prawie czterdzieœci m³odych osób z kilkunastu krajów spotka³o siê w serbskiej miejscowoœci Radalj, by ze sob¹ rozmawiaæ, szukaæ rozwi¹zañ i nowych pomys³ów. Wymiana m³odzie y: "M³odzi w rozwijaniu pokoju" w dniach od 21 do 31 stycznia br. zaciekawi³a g³ównie przedstawicieli organizacji pozarz¹dowych, którzy w liczbie od 3 do 6 osób reprezentowali pañstwo, spo³ecznoœæ lokaln¹ i miasto. Z Polski do Serbii wyjecha³a szeœcioosobowa grupa m³odych osób z Fundacji "Wiatrak". Spotkali siê oni z przedstawicielami: Grecji, Bu³garii, Macedonii, Turcji, Chorwacji, Kosowa, Portugalii i oczywiœcie Serbii. ¹cznie w wymianie uczestniczy³o 38 osób. Ka dy dzieñ wype³nia³y warsztaty, które s³u y³y lepszemu poznaniu siê oraz omówieniu konkretnych tematów. Poruszono problematykê komunikacji bez przemocy, umiejêtnoœci pracy w grupie. Sprawdzaliœmy jak radzimy sobie z podejmowaniem decyzji i czy trudno nam budowaæ zaufanie. Spotkania dotyczy³y te roli p³ci w spo³eczeñstwie oraz pokonywania uprzedzeñ i stereotypów. Próbowaliœmy rozwi¹zywaæ zadane nam konflikty za pomoc¹ mediacji. Wymiana m³odzie y pozwoli³a nam na nawi¹zanie wielu miêdzynarodowych kontaktów, a tak e przyjaÿni. Wieczory up³ywa- ³y nam na wspólnych rozmowach. Ciekawi³y nas szczególnie problemy mieszkañców pañstw, w których jeszcze niedawno toczy³y siê walki. Widzieliœmy zniszczone domy i ludzk¹ biedê. Wyj¹tkowo poruszy³y nas opowiadania osób w naszym wieku, które pamiêtaj¹ wojnê, straci³y w niej bliskie osoby. Ich s³owa mia³y niezwyk³¹ wymowê. Spotkanie to by³o niezwykle cenne dla wszystkich uczestników. W czasie warsztatów pad³o zdanie, e: "nie zmienimy ca³ego œwiata, ale mo emy zmieniæ siebie". I to chcemy czyniæ, ka dego dnia. Budowaæ pokój najpierw w swoim sercu, a potem wokó³ siebie! Aga fot. Archiwum 10 Na oœcie (2/2007)

11 Doroczny Dzieñ Chorych PIECHOT PO CUD... Podczas odbywaj¹cego siê w parafii Fordoñskiego Festynu Maryjnego w 2001 roku nasza Redakcja zorganizowa³a w salkach starej kaplicy parafialnej wystawê pami¹tek maryjnych. Jednym z eksponatów by³ obraz, a raczej czarno-bia³a obramowana fotokopia Groty Masabielskiej w Lourdes (por. fot. obok). Ten niepozorny z wygl¹du eksponat by³, i zapewne jest, cenn¹ pami¹tk¹ rodzinn¹ zwi¹zan¹ z cudownym uzdrowieniem. Jaka musia³a byæ si³a wiary i determinacji mê a, by udaæ siê piechot¹ do Lourdes w intencji uzdrowienia ony. Oto fragmenty relacji tych wydarzeñ opowiedziane przez syna. By³em synem doœæ zamo nej rodziny bydgoskiej, jakich w naszym mieœcie by³o sporo. Ojciec, urzêdnik pañstwowy nieÿle zarabia³, a matka wychowywa³a mnie i o trzy lata m³odsz¹ siostrê. Rodzice moi byli ludÿmi praktykuj¹cymi i g³êboko wierz¹cymi. Jednak rok po urodzeniu siê siostry, czyli w 1922 roku mama ciê - ko zachorowa³a. Leczenie w szpitalu i kuracja w sanatoriach nic nie pomaga³o, choæ leczyli j¹ znakomici lekarze, nie tylko z Bydgoszczy. Diagnoza by³a nastêpuj¹ca, e jest ciê ko i nieuleczalnie chora na p³uca. Nie wiem dok³adnie, w szczegó³ach jak to by³o, bo by³em wówczas 5-letnim ch³opakiem. Byæ mo e by³ to nowotwór? Jej zdrowie z dnia na dzieñ i z miesi¹ca na miesi¹c siê pogarsza³o. Dosz³o do tego, e matka w ogóle nie wstawa³a z ³ó ka. W pewnym momencie podczas wizyty lekarz lecz¹cy j¹ powiedzia³: Tu mo e tylko pomóc cud i g³êboka wiara. Takie stwierdzenie da³o impuls ojcu, który po rozmowie z ksiêdzem z Bazyliki, do której to parafii nale eliœmy postanowi³ udaæ siê do Lourdes po cudown¹ wodê z tamtego Ÿród³a. Rozpoczê³y siê przygotowania, bo postanowi³ pójœæ tam pieszo. Pewnego kwietniowego dnia przyby³a do nas ciocia by prowadziæ dom i opiekowaæ siê nami, a tata wzi¹³ rukzak (plecak), po egna³ siê z nami i poszed³ na Mszê, po której ju poszed³ do Lourdes. W czasie jego wêdrówki nie by³o z nim kontaktu, za wyj¹tkiem kilku kartek pocztowych, w tym jednej z Lourdes. Nie wiem jak d³ugo szed³, ale chyba ponad miesi¹c. W tym czasie mama le a³a i modli³a siê. 24 maja jej stan zdrowia znacznie siê pogorszy³. Straci³a kontakt z otoczeniem, zaniemówi³a. Przyby³ lekarz, który oœwiadczy³ - Przygotujcie siê na pogrzeb, bo ojciec nie zd¹ y przyjœæ, nim umrze. Przyszed³ ksi¹dz z ostatnim namaszczeniem (dziœ sakramentem chorych). Nastêpnego dnia sta³o siê coœ niezwyk³ego. Mama rano przebudzi³a siê. A przed po- ³udniem mówi¹c, e czuje siê lepiej wsta³a z ³ó ka. Trochê pochodzi³a po mieszkaniu. Od fot. Archiwum tego dnia jej stan siê polepsza³, tak e ju w pocz¹tkach czerwca nie le a³a w ³ó ku. Zajmowa³a siê domem i nami. 2 lipca wróci³ strudzony i wychudzony ojciec. Gdy zobaczy³ mamê chodz¹c¹ i zdrow¹ po prostu dosta³ szoku. D³ugo p³aka³, a nastêpnie poszed³ do Fary, gdzie podobno spêdzi³ ponad dwie godziny. Po powrocie opowiedzia³ o swej pielgrzymce mówi¹c, e na miejsce dotar³ 24. maja. Przez ca³¹ noc modli³ siê o zdrowie dla ony, a 25. maja uczestniczy³ w piêciu Mszach œw. w tej intencji. Ze Ÿróde³ka zabra³ wody, kupi³ miêdzy innymi wspomnian¹ pami¹tkê i po dwóch dniach odpoczynku zacz¹³ wracaæ do domu. Wyzdrowienie matki uzna³ za cud i ³askê, jakiej udzieli³a mu Matka Bo a. Wychodz¹c z Bydgoszczy do Lourdes by³ zaniepokojony stanem zdrowia ony, ale gdy wraca³ by³ nad wyraz spokojny. To tyle relacji na temat jednej rodzinnej pami¹tki, która sta³a siê eksponatem na festynowej wystawie i wzruszaj¹cego œwiadectwa z pielgrzymki do cudownego Lourdes, do miejsca objawieñ Matki Bo ej - Uzdrowicielki. Trzeba jeszcze dodaæ, e niestrudzony pielgrzym zmar³ w 1975 roku maj¹c 77 lat, a uzdrowiona ona w 1976 w wieku 74 lat. Oboje zmarli œmierci¹ naturaln¹. S³uchaj¹c tej opowieœci doœwiadczy³em, e jedno jest pewne - to g³êboka wiara mê a sprawi³a, e ozdrowia³a jego ona. I nie cz³owiek, nie miejsce uzdrawia, ale wiara. Warto wspomnieæ biblijne s³owa: IdŸ w pokoju, twoja wiara ciê uzdrowi³a. Resztê niech ka dy z nas sam sobie dopowie. ADALBERT 1% i WIATRAK Kampania siê krêci "Wiatrak" po raz kolejny prowadzi akcjê informacyjno-promocyjn¹ na temat mo liwoœci przekazywania 1% podatku na dzia- ³alnoœæ organizacji po ytku publicznego. S¹ ju ulotki, plakaty, spoty radiowe i telewizyjne. Styczeñ 2007 W pierwszym miesi¹cu kampanii: "1% a krêci Wiatrak" 2007 na konto Fundacji przekazano 35 wp³at. Za ka dy 1% bardzo serdecznie dziêkujemy! PIT za 1% Fundacja "Wiatrak" organizuje pomoc w wype³nianiu PIT-ów. Panie i panowie ksiêgowi s³u ¹ porad¹ w ka dy poniedzia³ek, œrodê i czwartek od do w Klubie Integracji Spo³ecznej Wiatrak przy ul. Kleeberga 2. Prosimy o wczeœniejsze zapisy pod numerem telefonu (052) w. 901 lub osobiœcie w siedzibie KIS-u. Potrzebuj¹cym Œrodki 1% podatku zostan¹ przeznaczone na zakup posi³ków dla dzieci, na rehabilitacjê osób niepe³nosprawnych i dzia³alnoœæ profilaktyczn¹, na pomoc bezrobotnym. Dziêkujemy Fundacja "Wiatrak" kieruje wyrazy wdziêcznoœci za ka dy przekazany 1% podatku oraz za pomoc w propagowaniu akcji. Serdeczne Bóg zap³aæ. Szczegó³y na Agnieszka Libecka BY O BY O BÊDZIE PONADTO ruszy³y spotkania dla par i narzeczonych Co i jak, by powiedzieæ tak (spotkania s¹ w czwartki o 19:30 w Martyrii) w kaplicy odby³o sie spotkanie przedmisteriowe Ostatki a po nich o Msza œw. z posypaniem g³ów popio³em. BÊDZIE - WIELKI POST Wielkopostne Dni Skupienia w kaplicy Gorzkie ale i tak w ka d¹ nastêpn¹ niedzielê Wielkiego Postu Droga Krzy owa o w kaplicy po niej czuwanie wielkopostne w auli I czêœæ sacronoweli Rekolekcje Akademickie prowadzi Krajowy dyr. Œwiatowych Dni M³odzie y ks. Grzegorz Suchodolski Ró aniec z Ojcem Œwiêtym w ³¹cznoœci z krajami Azjatyckimi II cz. Sacronoweli (ca³odniowa) Absolwenckie Dni Skupienia 18 marca - III cz. Sacronoweli na bie ¹co zagl¹daj 11 Na oœcie (2/2007)

12 O studenckim spotkaniu BENEDYKTYÑSKA GAWÊDA (3) Œwiêty Benedykt poucza: szanowaæ wszystkich ludzi. U nas nie ma uszanowania drugiego cz³owieka. Niedawno œpiewaliœmy: Nie bêdzie Niemiec plu³ nam w twarz i dzieci nam germani³, a dzisiaj papie Niemiec mówi: "Jesteœcie ziemi¹ szczególnego œwiadectwa!". Parafrazuj¹c s³owa Ewangelii mówi w Kalwarii kardyna³ z Kolonii: B³ogos³awiona jesteœ Polsko, eœ uwierzy³a!... Tak potrafi¹ patrzeæ dzisiaj na nas Niemcy. A pluj¹ sobie w twarz sami Polacy, nam do tego nie potrzeba Niemca. Wystarczy zobaczyæ w telewizji, poczytaæ w gazetach, jak opluwaj¹ siê Polacy i to ju nie SLD, bo stoi z boku, ale jedni i drudzy je d ¹cy do Czêstochowy. Musi byæ inaczej, bo wszyscy jesteœmy i Polakami i s³ugami Chrystusa. Solidarnoœæ, jak przypomina³ Jan Pawe³ II, to nigdy jeden przeciw drugiemu, ale zawsze jeden z drugim, jeden za drugiego. Ja zacz¹³em uczyæ dzieci w roku 1949, to dla Was epoka kamienia ³upanego, a i w Tyñcu siedzê prawie pó³ wieku, mam wiêc perspektywê. Jak by³o przedtem a dzisiaj, kiedy mo ecie wyjechaæ do krajów Unii nie tylko do pracy, ale na studia, na stypendia. Syn mojej znajomej wyjecha³ bêd¹c w szkole œredniej do USA. Tam w ci¹gu pó³ roku by³ drugi na 400 uczniów, czym zadziwi³ nauczycieli kolegów i media. Robiono z nim wywiady i pisano w lokalnych gazetach o Polsce, która ma tak¹ m³odzie. W waszych rêkach jest ta solidnoœæ i to trzymanie siê razem i to liczenie na siebie wzajemnie.. Jesteœmy na zakrêcie, jak wtedy gdy Europa przechodzi³a ze staro ytnoœci do œredniowiecza, ze œredniowiecza do renesansu, tak my dzisiaj jesteœmy w nowej rzeczywistoœci w dobie globalizacji, by wspomnieæ choæby informatykê czy telekomunikacjê. W tym okresie wielkiego rozmycia wartoœci trzeba bêdzie wróciæ do pionu. Wszelkie budowania bez zwornika, jakim jest Pan Bóg, nie maj¹ sensu... Gdy Pan Bóg nie jest najwa - niejszy, to ka dy próbuje byæ tak wa ny, e drugiemu wychodzi bokiem, niestety. Nie ma mowy o wolnoœci, o równoœci, jeœli nie ma punktu odniesienia, bo wtedy wolny i równy mo e byæ tylko bogaty i silny. Niech s³aby, biedny próbuje byæ wolny. A wobec Boga tak- e s³aby i biedny nie jest byle jaki, nawet, jeœli go nie rozumiej¹ rodzice, nauczyciele, fot. Jaros³aw Szymañski czy ksiê a... Podobno rak to jest taka komórka, która straci³a zdolnoœæ informacji i nie wie co ma robiæ. Normalnie w³osy rosn¹ do góry, a paznokcie do przodu, jeœli skaleczysz siê to komórki rosn¹ do momentu, a rana skór¹ zaroœnie. Natomiast rak nie ma zdolnoœci informacji. Z wielu powodów, czêsto jeszcze do koñca nie poznanych, rozwija siê kosztem koœci, skóry, jelit... Trzeba byæ cz³owiekiem, który nie zatraci³ zdolnoœci informacji. I to nie tylko fizycznie, ale i psychicznie i duchowo, kiedy na przyk³ad rozmawiamy. Dialog, jak mówi³ Karol Wojty³a, to mówiæ tak, eby mnie drugi zrozumia³, a s³uchaæ tak, by chcieæ zrozumieæ drugiego cz³owieka. Zawsze jeden za drugim, nigdy jeden przeciwko drugiemu. Teraz trzeba to przekonwertowaæ na w³asny program yciowy i wtedy jest szansa, e oblicze tej ziemi siê odmieni. Ilu ludzi z pokolenia czterdziestolatków wie ju, o co chodzi. Wybory samorz¹dowe pokaza- ³y, e ju wielu ludzi wiele zrobi³o. S¹ Gminy, które œwietnie pracuj¹ i mam nadziejê, e ku temu idzie, ale trzeba traktowaæ spo³eczeñstwo, i œrodowisko najbli sze, i siebie te jako W przeddzieñ drugiej rocznicy œmierci Ojca Œwiêtego w oœrodku akademickim dominikanów nad Jeziorem Lednickim otwarty zostanie uroczyœcie Dom Jana Paw³a II. Najwa niejsz¹ czêœci¹ dwukondygnacyjnego Domu bêdzie znajduj¹cy siê na pierwszym piêtrze pokój-kaplica. Znajdzie siê w niej miêdzy innymi fotel, na którym siedzia³ Jan Pawe³ II podczas historycznej wizyty w polskim parlamencie w 1999 roku, a tak- e papieska sutanna oraz rzeczy osobiste Papie a, w tym jego rêcznik i chusteczka. - Na wszystkie eksponaty i pami¹tki zwi¹zane z Ojcem Œwiêtym mam certyfikat od kardyna³a Stanis³awa Dziwisza, potwierdzaj¹cy ich autentycznoœæ - zapewnia twórca Domu Jana Paw³a II. Izba wy³o ona zostanie dêbowym parkietem pochodz¹cym z rezydencji arcybiskupów krakowskich przy ulicy Franciszkañskiej 3, gdzie przed wyborem na Papie a mieszka³ kardyna³ Karol Wojty³a. 100 metrów kwadratowych parkietu ojciec Góra otrzyma³ od krakowskiej kurii kilka miesiêcy temu, gdy w pomieszczeniach tych przeprowadzano remont. Do izby nie bêdzie mo na wejœæ, a jedynie zajrzeæ do niej coœ wartoœciowego. Nie jestem byle jaki, jestem jakiœ. Ile wœród was bêdzie dobrych premierów, prezydentów, burmistrzów, dobrych on, mê ów, fajnych sióstr, ksiê y, jakieœ Matki Teresy czy jakieœ inne siostry. (cdn) (*) Tym siê chcia³em podzieliæ Bo w³aœciwoœci¹ osób duchownych i konsekrowanych jest to, e powinny siê dzieliæ, a dlaczego? Dlatego, e nie wypada im siê mno yæ. (Ha, ha, ha, ha...), bo jeœli siê nie mno ¹, ani siê nie dziel¹, to s¹ paso ytami. *Przychodzi pani do ksiêgarni: - Poproszê ksi¹ kê Ojca Leona "Czy Koœció³ zwariowa³?" - Proszê pani, nie ma takiej ksi¹ ki! - A jaka jest? - "Bóg oszala³ z mi³oœci". - A to wszystko jedno, to niech bêdzie. (ha, ha, ha...) Druga pani, we Wroc³awiu, przynosi krzy yk do ksiêgarni katolickiej i mówi: Czy mo e mi pani wymieniæ ten krzy yk, bo na tym Pan Jezus ma tak¹ ponur¹ minê. (ha, ha, ha...) - autentyczne. rozmowê spisa³a S³uchaczka LEDNICKA AMBASADA Koordynatorzy ambasad lednickich poczta: pkielar@lednica2000.pl internet: lista dyskusyjna: Dom Jana Paw³a II na Lednicy przez umieszczone w œcianach okna. Na parterze Domu bêd¹ kuchnia i jadalnia, w której przybysze bêd¹ mogli posiliæ siê za darmo chlebem lednickim, pieczonym wed³ug staropolskiej receptury i skosztowaæ lednickiej zupy. Biletem wstêpu do Domu Jana Paw³a II bêd¹ sprzedawane po symbolicznej cenie specjalne muzealne kapcie w czerwonym kolorze, nawi¹zuj¹ce kszta³tem i barw¹ do mokasynów Ojca Œwiêtego, które nastêpnie bêdzie mo na zabraæ ze sob¹ do w³asnego domu. - Maj¹ one przypominaæ o szlaku Jana Paw³a II - t³umaczy dominikanin. Ojciec Góra wzbrania siê, by lednicki Dom Jana Paw³a II nazywaæ muzeum. - Nazywamy to domem, a nie muzeum, bo nie chcemy konserwowaæ pamiêci o zmar³ym, lecz chcemy, aby Jan Pawe³ II y³ wœród m³odzie y - podkreœla zakonnik. Do przybywaj¹cej na Lednicê od 10 lat m³odzie y Jan Pawe³ II za swego ycia kierowa³ co roku specjalne orêdzie. Po jego œmierci tradycjê tê kontynuuje Benedykt XVI. Od redakcji: Informacja pochodzi z portalu wiara.pl ( ) 12 Na oœcie (2/2007)

13 NA BUDOWIE DOMU FUNDACJA WIATRAK ul. gen. M. Bo³tucia 5, Bydgoszcz, tel. sekretariat: fax * * ckk@wiatrak.org.pl * Biuro czynne od pn do pt ( ) * Poradnia WIATRAK (pn-pt ) Pomoc¹ s³u ¹: psycholog, pedagog, psychiatra, prawnik, logopeda, teolog (tak e informacja nt. sekt). fax +48 (52) ; fax2mail wsparcie: MultiFax Konta bankowe: Fundacja Wiatrak BG SA CKK Wiatrak PKO BP II o/bydgoszcz Fundusz Budowy Domu Jubileuszowego (konto budowy) Bank Pocztowy I O/Bydgoszcz BY O stycznia - miêdzynarodowa wymiana m³odzie y w Serbii 27. stycznia - wrêczenie nagród w konkursie plastycznym "Przestrzeñ Mi³osierdzia" dla osób niepe³nosprawnych 4.lutego - Rodzinne Impresje Malarskie lutego - miêdzynarodowa wymiana m³odzie y w Turcji. 21. lutego - spotkanie Rady Budowy Domu Jubileuszowego BÊDZIE 23. lutego - pokaz filmu "Karol" cz. I, 24. lutego - Mistrzostwa Pamiêci 4. marca - niedziela wiatrakowa. Dzieñ Rodziny. Bajka muzyczna. 21. marca - topienie marzanny. W najbli szych tygodniach planowane s¹ nastêpuj¹ce konkursy: na najpiêkniejsz¹ palmê wielkanocn¹, na najpiêkniejsz¹ pisankê oraz na najlepszego mazurka oraz konkurs na najpiêkniejsz¹ bajkê w trzech kategoriach: bajka w³asnego autorstwa (literacki) * opowiadania bajek (dla rodziców) * Przedstawienia znanej bajki (dla szkó³, przedszkoli itp.) - szczegó³y wkrótce. PÓ KOLONIE ZIMOWE ZABAWY Zima, zima, zima pada, pada œnieg. Jadê, jadê w œwiat sankami, sanki dzwoni¹ dzwoneczkami, dzyñ, dzyñ, dzyñ, dzyñ, dzyñ, dzyñ. Podczas tegorocznych pó³kolonii zimowych niestety nie pada³ œnieg i nie by³o mowy o jeÿdzie na sankach, ale to nie popsu³o Na budowie Domu Jubileuszowego trwaj¹ prace murarskie i porz¹dkowe. Serdeczne Bóg zap³aæ sk³adamy wszystkim, którzy swoj¹ modlitw¹ i ofiar¹ materialn¹ wspomagaj¹ dzie³o budowy. W styczniu na Fundusz Budowy Domu Jubileuszowego wp³ynê³o 6 wp³at, a dodatkowo w ramach kolêdy 48 wp³at. Dziêkujemy firmom i instytucjom, które w ostatnim czasie zaanga owa³y siê w dzie- ³o budowy: Firma "GOTOWSKI" - Budownictwo Komunikacyjne i Przemys³owe, Euroinwest, LECH, Budopol, Urz¹d Miasta Bydgoszczy, Fordoñska Spó³dzielnia Mieszkaniowa, Fabryka Ceramiki Budowlanej "Wac³aw Jopek", Firma MAKTRO- NIK, Atlas, Ekotrade, Wirbud. W biurze "Wiatraka" mo na nabyæ cegie³ki o nomina³ach: 1 z³, 2 z³, 5 z³, 10 z³ i 50 z³. KAMA PRZESTRZEÑ MI OSIERDZIA O FINALE KONKURSU PLASTYCZNEGO 27 stycznia 2007 roku w kaplicy parafialnej odby³o siê wrêczenie nagród w Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym dla Osób Niepe³nosprawnych pt. "Przestrzeñ Mi³osierdzia". Temat by³ bardzo trudny, niemniej jednak na konkurs nades³ano 82 prace, z czego zakwalifikowano 54. Wszystkie prace by³y bardzo interesuj¹ce - zarówno jeœli chodzi o technikê, jak i o temat. "Przestrzeñ Mi³osierdzia" przedstawiano symbolicznie: pod postaci¹ serca, chleba, œwiat³a. Czêsto pojawia³a siê postaæ Ojca Œwiêtego, Pana Jezusa. W konkursie wziê³y udzia³ osoby w wieku od 10 do 82 lat. Pani Daniela Wawrzycka, obok wyró nionej pracy Komisja konkursowa w sk³adzie: Joanna Niedbalska, Jacek Soliñski, Jan Kaja i Piotr Zaporowicz oraz koordynator konkursu - Magdalena Mroziñska zebra³a siê 12 stycznia 2007 roku. Komisja konkursowa mia³a spore trudnoœci z wybraniem najlepszych prac, dlatego te nagrodzi³a 10 prac i przyzna³a a 15 wyró nieñ. Komisja przyzna³a nagrody: w kategorii lat: I miejsce - Eryk Hass, humorów m³odym uczestnikom wiatrakowego wypoczynku. Dzieciaki goœci³y miêdzy innymi w Teatrze Polskim na spektaklu pt.: "Pierœcieñ i Ró a", a tak e w kinie na filmie "Po rozum do mrówek". Bawi³y siê tak e w poszukiwaczy zimy... miêdzy innymi na maskowym balu karnawa- ³owym, I jak siê okaza³o poszukiwania przynios³y oczekiwane rezultaty, gdy ostatniego dnia ferii spad³ œnieg i uradowa³ najm³odszych milusiñskich piêkn¹ aur¹. [AB] fot. Archiwum CKK Wiatrak lat 10, ze SP w unawach; II i III miejsca nie przyznano; wyró nienia otrzymali: S³awomir D¹browski, lat 13, ze SP w Osieku; Wioletta Dobrzyñska, lat 13 i Artur ukasik, lat 12 - ze SP w Osieku; ukasz Glanc, lat 12, Paulina Konopiñska,14 lat, oboje z Oœrodka Szkolno - Wychowawczego w Szerzawach, w kategorii lat: I miejsce - Dawid Grodzicki, lat 17, ze Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Czarnem; II miejsce - Jan Œpica, lat 19, ze Specjalnego Oœrodka Szkolno-Wychowawczego w Tucholi; III miejsce - Alicja Pa³ka, lat 19, z Radzynia Che³miñskiego; wyró nienie otrzyma³ - Mariusz Buzalski, lat 18, ze Szkolnego Oœrodka Szkolno-Wychowawczego w Szerzawach; w kategorii lat: I miejsce - Justyna Fisz, lat 23, z Warsztatów Terapii Zajêciowej "Karczemka" w Ot³oczynie; II miejsce - Krzysztof Je³na, lat 20, ze Specjalnego Oœrodka Szkolno-Wychowawczego w Tucholi; III miejsce - Piotr G³uszkowski, lat 23, ze Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Czarnem; w kategorii - powy ej 25 lat: I miejsce - Renata Jagielska, lat 32, z Fundacji Brata Alberta w Toruniu; II miejsce - Irena Akoliñska, lat 78, z Domu Dziennego Pobytu "Senior" z Bydgoszczy; III miejsce- Maria Grabarczyk, lat 50, z Domu Pomocy Spo³ecznej w Nowej Wsi; wyró nienia otrzymali : Andrzej Nowatkowski, lat 53, Adam Grabowski, lat 33, i S³awomir Sadowski, lat 39, ze Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Rypinie; Daniela Wawrzycka, lat 68, z Domu Pomocy Spo³ecznej "Jesieñ ycia" w Bydgoszczy; Janina Grodecka, lat 82, z Domu Dziennego Pobytu "Senior" w Bydgoszczy; Jerzy Kopczyñski, lat 58 i Jerzy Wawrzyniak, lat 70, z Domu Pomocy Spo³ecznej w Warzynie; Joanna Rêdzikowska, lat 36, ze Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Czarnem; Ewa Wienconek, lat 25, z Warsztatów Terapii Zajêciowej "Karczemka" w Ot³oczynie. Nagrodzone prace mo na by³o ogl¹daæ przez dwa tygodnie w naszym Koœciele. Nied³ugo wystawê bêdzie mo na zobaczyæ w Hospicjum Sue Ryder. Magdalena Mroziñska FUNDACJA WIATRAK (w internecie) ckk@wiatrak.org.pl 13 Na oœcie (2/2007)

14 Dla (nie tylko starszych) dzieci UZUPE NIANKA 2/2007 (opracowa³ KfAD) 1 S K A L 2 A T E K 3 N I W A 4 W E D A 5 M A M A 6 K A A N 7 T R N A 8 I L O N 9 K R O 10 P I N Y 11 1 C H K A 12 M A K O 13 S T E K 14 O B D Y 15 P A I A 16 O S G A 17 U C E K 18 S M E K 19 K O N A ZNACZENIE WYRAZÓW [1] Afera o mniejszym znaczeniu [2] Bawe³niane nici do haftowania [3] G³uchoniemy [4] Zabudowany ganek [5] Aforyzm [6] Drzewo kojarz¹ce siê z maturami [7] U Jezusa - roœlina - przyk³ad chwiejnej wiary [8] Nieme kino [9] Mebel do siedzenia [10] Tam przeciska siê Dunajec [11] Przybrane drzewko wigilijne [12] Namalowa³ Bitwê pod Grunwaldem [13] Miejsce tryumfu Dwernickiego w 1831 roku [14] Prze ywanie uroczystoœci rocznicowych [15] Œmieszne naœladowanie kogoœ [16] Znajdziesz j¹ przy bucie jeÿdÿca [17] Dobrze, gdy to postêpek szlachetny [18] Do ssania dla bobasa [19] Kobieta bardzo bliska sercu. Wpisz brakuj¹ce litery do diagramu. Te z wyró nionych pól dadz¹ rozwi¹zanie, które nale y nadsy³aæ na adres redakcji lub w³o yæ do skrzynki Poczty parafialnej do 18. marca 2007 r. Losujemy nagrodê niespodziankê. PT Autorów rozwi¹zañ prosimy o podawanie wieku. Has³o uzupe³nianki z poprzedniego wydania brzmia³o: CHRZEST JEST POWO- ANIEM. Nagrodê otrzymuje Adam Czajkowski, zam. w Bydgoszczy, przy ul. Konfederatów Barskich 3. Gratulujemy. Nagroda do odebrania w zakrystii. BY O Szko³a Animatora; oo. Jezuici Msza œw. KWC w naszej parafii Msza œw. KWC; oo. Jezuici Zbieg OKO-licznoœci - wystêp Kabaretu OKO - w Domu Muz w Toruniu Oazowy Bal Karnawa³owy w parafii Œwiêtych Polskich Braci Mêczenników. TRWA W Oazie M³odzie y Spotkania w salce oazowej na II piêtrze Domu Parafialnego odbywaj¹ siê w PI TKI po parafialnej Mszy œwiêtej o 18:30, w czasie której pe³nimy pos³ugê liturgiczn¹. W ka dy WTOREK o 19:30 - spotkanie modlitewne w salce oazowej. ZAPRASZAMY! BÊDZIE Kongregacja Odpowiedzialnych Ruchu Œwiat³o ycie; Czêstochowa przypada XX rocznica œmierci za³o yciela Ruchu Œwiat³o- ycie S³ugi Bo ego ks. Franciszka Blachnickiego, a o 12:00 w koœciele parafialnym odprawiona zostanie Eucharystia dziêkczynna za dar ycia S³ugi Bo ego ks. Franciszka Msza œw. w intencji osób uzale nionych, wspó³uzale nionych, w ró ny sposób zniewolonych oraz wszystkich, którym bliskie jest dzie³o Krucjaty Wyzwolenia Cz³owieka w kaplicy parafialnej 18: Msza œw. KWC i spotkanie Diakonii Moderacji Œwieckiej i odpowiedzialnych za wspólnoty Diecezji Bydgoskiej; oo. Jezuici Cz³owiek jest wolny, gdy ma odwagê daæ œwiadectwo prawdzie i yæ ni¹, nie bacz¹c na cierpienia i ofiary, jakie musi ponieœæ. (ks. Franciszek Blachnicki) Zajrzyj na stronê: Forum Oazowe Diecezji Bydgoskiej CHLEB ŒWI TECZNY ( k 4;1-10) Rozwa aj¹c kolejne s³owa ewangelii, myœl¹ idê ku sytuacjom, w których cz³owiekowi wydaje siê, e jest w stanie znaleÿæ sens i si³ê do ycia - w sobie. Pojawiaj¹ mi siê przed oczami postaci artystów ukazuj¹cych piêkno wykonywanej sztuki, sportowców osi¹gaj¹cych niesamowite (coraz to lepsze) wyniki, polityków (w tym kontekœcie nie wa ne, której opcji) walcz¹cych o s³usznoœæ sprawy i sprawiedliwoœæ, naukowców - wynalazców, robotników - fachowców w swojej dziedzinie itp. Czym by³oby to wszystko gdyby zale a³o tylko od cz³owieka. Jaki sens mia³yby wszelkie osi¹gniêcia, wszelka praca, jakikolwiek wysi³ek? Po co by³oby wszelkie d¹ enie do doskona³oœci, rozwój gdyby nie Ten, który jest Najdoskonalszym Bytem. Tam gdzie nie ma Boga, nie ma Mi³oœci. Gdzie nie ma Mi³oœci, nie ma Nadziei. Gdzie nie ma Nadziei, nie ma Sensu. Bez Boga czynienie czegokolwiek, bêdzie czynieniem bez Mi³oœci. To Mi- ³oœæ pozwala odnaleÿæ prawdê, poprawnoœæ i sens tego, co robimy. Dlatego zanim uznamy swoj¹ wielkoœæ, powinniœmy nisko pochyliæ nasze czo³a przed ludÿmi cierpi¹cymi z jakiegokolwiek powodu i tymi najmniejszymi, którzy (wydawa³oby siê) nie maj¹ nic do powiedzenia. Ukazuj¹ nam oni jak wielka jest potrzeba Mi³oœci i potrzeba kierowania siê Ni¹ w swoim yciu. Powinniœmy Bogu dziêkowaæ za to, e raczy³ nam zes³aæ swojego Syna, byœmy mogli iœæ Jego œcie kami. Œwiêty ukasz opisuje nam w³aœnie Chrystusa przechodz¹cego pewne trudnoœci pokus, ale pe³nego Ducha Œwiêtego. W Jezusie tylko i wy³¹cznie jest sens i si³a do ycia nie w nas. On to nam ukazuje jak mamy iœæ przez ycie. Zatem bêd¹c pysznymi, zbyt pewnymi siebie lub smutnymi i cierpi¹cymi uczmy siê pokory i trwajmy w nadziei. "Módlcie siê i nie upadajcie na duchu" - jak to mówi³ œw. o. Pio. moralista 14 Na oœcie (2/2007)

15 Moi Drodzy! Spotykamy siê w lutym, który ma dwa wa ne dni - 2 lutego - Œwiêto Matki Boskiej Gromnicznej i 11 lutego - Œwiatowy Dzieñ Chorego. Nawi¹zuj¹c do tego drugiego wa - nego dnia, chcia³abym Wam powiedzieæ, e kiedy jesteœmy chorzy, opiekuj¹ siê nami nasi rodzice, abyœmy szybko wyzdrowieli. Oprócz rodziców czuwaj¹ nad nami Anio³owie, którzy s¹ przy nas dzieñ i noc. To oni strzeg¹ nas przed ró nymi niebezpieczeñstwami. Warto pamiêtaæ, e Anio³y stworzy³ Pan Bóg, aby Go chwali³y i pomaga³y ludziom w drodze do zbawienia. Ka dy z nas ma swojego Anio³a Stró a, który siê nim opiekuje i pomaga. Specjalnie o Anio³kach wybra³am dla Was wierszyk, który mo ecie przeczytaæ obok. Joasia PS. Mam nowe zadania z nagrod¹ niespodziank¹: wykreœlankê i rebus (w rebusie trzeba u³o yæ rozwi¹zanie z pierwszych liter wyrazów). Idzie Wielki Post i nie dajcie siê misiom. Do zobaczenia w kolejnym wydaniu. Rebus W niebie na ob³oczku bia³ym Anio³eczki siê zebra³y, "Dziœ na ziemiê wszystkie leæmy, By siê opiekowaæ dzieæmi". Mama wysz³a, a za chwilê Ania z okna siê wychyla. "Ju, ju frunê, zd¹ yæ muszê, Trzymam Aniê za fartuszek!" Ci¹gnie za obrus Janeczka, Bo na stole s¹ ciasteczka. Zaraz dzbanek z wrz¹tkiem spadnie! Lecz anio³ek czuwa nad ni¹. Przejœæ przez jezdniê nie jest ³atwo, Gdy za autem jedzie auto. "O, teraz ju przejœæ mo ecie" - Szepcze stró do uszek dzieci. Takie MISIE ANIO KI I DZIECI Michaœ nie chcia³ jadaæ kaszy, Ale skoñczy³ swe grymasy. y ka siê unosi sama, A to siê ucieszy mama! Kasia siê ciemnoœci ba³a, Zap³akana zasypia³a. Anio³ek jej baje baœnie, Zaraz uœmiechniêta zaœnie. Ka de dziecko ma swojego Anio³eczka skrzydlatego, Który zawsze czuwa nad nim, By nie sta³o siê coœ z³ego. ród³o: Autor: Ewa Mas³owska Wydawnictwo WAM, Kraków 1997 MUZYK I ŒPIEWEM Samemu Bogu Wykreœlanka O S B W J E A T E R S W U I K E N N I A S P I Ó D E N I C A K A S M I Z E L K A I P I A M Ê K A M B A L R U Y Z K I A K O P S A Z N U L A Œ N P I O S Z Y K I S P O W D N I E L O U R G O D E S L F Y Z diagramu wykreœl poziomo wyrazy (w kolejnoœci wierszy): sweter, suknia, spódnica, kamizelka, pi amka, bluzka, koszula, œpioszki, spodnie, golfy. Pozosta³e litery czytane poziomo wierszami utworz¹ rozwi¹zanie. Rozwi¹ cie rebus i wykreœlankê - nagroda niespodzianka czeka na Was. Termin nadsy³ania rozwi¹zañ do 18. marca 2007 r. Rozwi¹zanie rebusu brzmia³o: CHRZEST W JORDANIE (W RZECE JORDAN), a wykreœlanki Z MATK BOSK, JÓZEFEM I JE- ZUSEM W NOWY ROK. Nagrodê otrzymuj¹ Noemi i Emilka Balinowskie zam. w Bydgoszczy, przy ul. Altanowej 34. Nagroda czeka w zakrystii. Nadsy³aj¹c rozwi¹zanie podajcie swój adres i koniecznie napiszcie ile macie lat. Od 1993 roku w naszej parafii dzia³a zespó³ wokalno-muzyczny "Samemu Bogu", który za³o y³a s. Miriam Nakonieczna. Pocz¹tkowo by³a to Schola dzieciêca, która œpiewa³a podczas niedzielnej Mszy œw. dla dzieci o oraz bra³a udzia³ w licznych imprezach organizowanych przez parafiê. W przysz³ym roku "Samemu Bogu" obchodziæ bêdzie XV-lecie swojego istnienia. W okresie dzia³ania Zespó³ zdobywa³ wiele nagród i wyró nieñ, z których warto wymieniæ: [1999] - I miejsce w kategorii dzieciêcej na Festiwalu Piosenki Religijnej "Serce Dzieciom" w Nowej Wsi Wielkiej.; [2000] - Festiwal Piosenki Franciszkañskiej i Ekologicznej w Pakoœci; oraz nagranie p³yty "Jestem by kochaæ Ciê"; [2001] - II miejsce w Przegl¹dzie Kolêd i Pastora³ek w MDK nr 2 w Bydgoszczy; [2002] I miejsce w kategorii dzieciêcej na Festiwalu w Nowej Wsi Wielkiej; [2003] - I miejsce na Festiwalu "Adalbertus" w GnieŸnie oraz I miejsce w kategorii m³odzie owej na Festiwalu w Nowej Wsi Wielkiej; [2004] - GRAND PRIX na Festiwalu w Nowej Wsi Wielkiej; [2007] - III miejsce w II Przegl¹dzie Kolêd i Pastora³ek zorganizowanym przez Salezjañskie Stowarzyszenie M³odzie y przy parafii œw. Marka w Bydgoszczy. Drodzy bracia i siostry, patrzymy na Chrystusa przebitego na krzy u! On jest najbardziej wstrz¹saj¹cym objawieniem mi³oœci Boga - tej mi³oœci, w której eros i agape bynajmniej siê sobie nie przeciwstawiaj¹, lecz jedno rzuca œwiat³o na drugie. Na krzy u sam Bóg ebrze o mi³oœæ swojego stworzenia - jest spragniony mi³oœci ka dego z nas. z orêdzia Benedykta XVI na Wielki Post 2007 Obecnie sk³ad Zespo³u stanowi 14 osób, a wœród nich - osoby œpiewaj¹ce: Paulina Arbuz, Emilia Bijak, Dominika Bobicz, Monika Bobicz, Anna Józefczyk, Katarzyna Nowak, Katarzyna Ruczkowska, Marcelina Siudek, Katarzyna Trzpis i osoby graj¹ce: Piotr Arciszewski (bêbenek), Katarzyna P³awska (skrzypce), Piotr Witkowski (gitara), Pawe³ Wojtas (gitara elektryczna), Micha³ urawski (klarnet). Zespó³ przygotowuje oprawê muzyczn¹ Mszy œw. dla m³odzie y o oraz uroczystoœci koœcielnych takich jak: œluby, bierzmowania, komunie, rocznice. 18 lutego zespó³ przygotowa³ oprawê wszystkich Mszy Œwiêtych, po których mo - na by³o z³o yæ ofiarê na dalszy rozwój grupy. Cz³onkowie zespo³u serdecznie dziêkuj¹ parafianom za yczliwe przyjêcie, uœmiech, dobre s³owo oraz wsparcie materialne. Zebrane pieni¹dze zostan¹ przeznaczone na zakup nowego sprzêtu. Za wszelkie ofiary serdeczne Bóg Zap³aæ. Próby odbywaj¹ siê w ka dy pi¹tek o Opiekê duchow¹ sprawuje ks. Dariusz Weso³ek. Kontakt z Zespo³em: , oraz po ka dej niedzielnej Mszy o [ARPA] 15 Na oœcie (2/2007)

16 Ludzie z pomnika (104) ALEKSANDER REPKA vel REPKE Repka Aleksander urodzi³ siê w dniu 27 lutego 1888 roku w Kie³czynie w województwie kieleckim. To malutka miejscowoœæ, w³aœciwie maj¹tek ziemski jego ojca. By³ synem ziemianina Ksawerego i Marty z domu Sporach. Wykszta³cenie powszechne zdobywa³ w domu kszta³cony poprzez wynajêtych nauczycieli. Szko³ê œredni¹ koñczy³ w Warszawie mieszkaj¹c u wujka, który pracowa³ jako doradca w Departamencie Rolnym. Maturê zda³ w dniu 20 czerwca 1907 roku i podj¹³ studia w Wy szej Szkole Nauk Politycznych (Ecole des Sciences Politiques) w Pary u, któr¹ ukoñczy³ w 1912 roku. Od tego czasu zatrudniony by³ na ró - nych stanowiskach - od ekspedienta do dyrektora - w ró nych renomowanych przedsiêbiorstwach i spó³kach handlowych, takich jak: Dom Bankowy Felicjan Soko³owski, Towarzystwo Akcyjne Kowalski & Trylski w Warszawie, Spó³ka Akcyjna "Elibor" w Kielcach, Towarzystwo Handlowo Przemys³owe Techniczeskoje Die- ³o w Petersburgu, G³ówny Zarz¹d Cukrowni w Polsce, Spó³ka Naftowa "Naftraspol" w Rzeszowie itp. By³ te udzia³owcem i cz³onkiem rad nadzorczych w innych spó³kach. Od 1 wrzeœnia 1927 roku przeniós³ siê do pracy w szkolnictwie. Obj¹³ posadê nauczyciela w Liceum Przemys³owo-Handlowym Izby Przemys³owo Handlowej w Bydgoszczy przy ulicy Królowej Jadwigi 25. By³a to posada w szkole, w której na tam- te czasy by³y wysokie pensje. W roku 1937 po ukoñczeniu szeregu kursów dokszta³caj¹cych otrzyma³ od Ministerstwa Wyznañ Religijnych i Oœwiecenia Publicznego dyplom uprawniaj¹cy go do nauczania w œrednich szko³ach handlowych wielu przedmiotów zawodowych. W szkole bydgoskiej uczy³ arytmetyki handlowej, korespondencji handlowej i nauki o handlu. Raz w tygodniu wyk³ada³ te w takiej samej szkole w Poznaniu organizacji przedsiêbiorstw i obrotu gospodarczego. Repka posiada³ te ogromne znajomoœci i kontakty z wieloma znacz¹cymi handlowcami w ca³ej ówczesnej Europie. By³ równie aktywnym dzia³aczem Polskiego Zwi¹zku Zachodniego w Polsce. Aresztowany zosta³ przez Gestapo ju w dniu 20 wrzeœnia 1939 roku i doprowadzony do siedziby Gestapo. Po przes³uchaniach przekazano go do obozu dla internowanych Polaków do by³ych koszar przy ulicy Gdañskiej. W dniu 15 paÿdziernika 1939 roku zosta³ rozstrzelany w Dolinie Œmierci. Osieroci³ onê Zofiê i dwóch synów Romana (1928) i Bernarda (1934). opracowa³ KfAD Od autora: Trzeba zaznaczyæ, e osoba opisywana w tym odcinku wystêpuje w niektórych Ÿród³ach pod nazwiskiem Repke. Tak jest równie na jednej z tablic naszego pomnika. Jednak w wiêkszoœci wspominany jest pod nazwiskiem Repka, wiêc tak bêdê pos³ugiwa³ siê w tym opisie. To na pewno ta sama osoba, bo zgadza siê wiele danych osobistych. Materia³ Ÿród³owy: Kronika Bydgoska Tom XV - TMMB 2003, Informacje od rodziny z Pobiedzisk i Kowala DORABIANIE KLUCZY patentowe * podklamkowe * samochodowe * Gerda * przerabianie wk³adek (przy dorobieniu 15 kluczy - 1 wk³adka GRATIS) NAPRAWA OBUWIA OSTRZENIE NARZÊDZI DOMOWYCH no yczki * no e * sekatory SPRZEDA zamków * k³ódek * akcesoriów elektrycznych * baterii (wymiana baterii w zegarkach) ZAPRASZAMY od poniedzia³ku do pi¹tku ; w soboty 9.00 do Bydgoszcz ul. ochowskiego 4 (klatka druga przy Agencji PKO BP) tel. kom O mojej parafii (30) PIERWSZA WIZYTACJA Budowa koœcio³a, nieukoñczona budowa plebanii, II Kongres Eucharystyczny w Polsce, przygotowania do kolejnej pielgrzymki Jana Paw³a II w naszym kraju to okolicznoœci, w których prze ywaliœmy pierwsz¹ w parafii wizytacjê kanoniczn¹. Przygotowanie do wizytacji poprzedzi- ³y Rekolekcje Wielkopostne i Œwiêta Wielkanocne. Wizytacjê przeprowadzi³ w dniach 23 i 24 kwietnia 1987 ks. biskup Andrzej Œliwiñski z Pelplina. W drugim dniu wizytacji ks. Biskup spotka³ siê z kap³anami, przedstawicielami wspólnot, Rad¹ Budowlan¹, oraz z dzieæmi. Po po³udniu udzieli³ sakramentu bierzmowania 270 m³odym parafianom. Wizytator by³ zaskoczony tym, co zasta³ w naszej wspólnocie. Rozmach i zakres prac budowlanych oraz bogactwo duchowe buduj¹cej siê parafii wywar³y na nim, ogromne wra enie. Wysoko oceni³ pracê duszpasterzy, a szczególnie pracê ks. proboszcza Zygmunta Trybowskiego. Na zakoñczenie wizytacji wpisa³ do Kroniki Parafialnej nastêpuj¹ce s³owa: W dniach kwietnia 1987 r. przeprowadzi³em wizytacjê parafii Matki Bo ej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy - Fordonie. Podziwiam pracê spokojn¹, organiczn¹, a mimo to w znakomitym tempie prowadzon¹. Podziwiam zarówno budowê, jak i wielk¹ opiekê ze strony duszpasterzy. Upraszam obfite b³ogos³awieñstwo za przyczyn¹ Maryi - Królowej Mêczenników dla ksiêdza Proboszcza Zygmunta Trybowskiego, ksiê y Wikariuszów: W³adys³awa Erdmañskiego, Marka Bronikowskiego i Krzysztofa Lewandowskiego, oraz ca³ej parafii. Na trud budowania materialnego i duchowego z serca b³ogos³awiê. Ks. Biskup by³ naprawdê zdziwiony tym, e tak wielu parafian, którzy w wiêkszoœci dopiero sami zagospodarowywali w³asne mieszkania, mimo zwyk³ych dni pracy, potrafili znaleÿæ czas, na uczestnictwo w nabo eñstwach religijnych. Wspomnia³ te czekaj¹ce nas wydarzenia w najbli szej przysz³oœci. Ale o tym napiszê niebawem. (cdn) KfAD Od autora: Gdyby, po lekturze kolejnego odcinka, ktoœ chcia³ coœ dopowiedzieæ do opisywanych zdarzeñ, bardzo proszê o kontakt. 16 Na oœcie (2/2007)

17 Z KANCELARII PARAFIALNEJ CHRZTY Ja ciebie chrzczê: w imiê Ojca i Syna i Ducha Œwiêtego 7 stycznia 2007 Marika Sinko ur Micha³ Stanis³aw Koryszko ur Mateusz Marek Draczyñski ur Weronika Wojnowska ur Antoni Gerard Makowski ur Michalina Monika Tuska ur Miko³aj S³awomir Tuski ur Zuzanna Anna Ogorza³ek ur stycznia 2007 Krzysztof Jaskulski ur Ma³gorzata Anna Filipek ur Nikola Nowicka ur stycznia 2007 Adrian Tadeusz Fikowski ur Jakub Sebastian Kociñski ur lutego 2007 Kinga Helena Rymaszewska ur lutego 2007 Jakub Krzysztof Jaroszewski ur Jagoda Marta Fefer ur Natalia Weronika Czajkowska ur Micha³ Miko³aj Juziak ur ŒLUBY Œlubujê ci mi³oœæ, wiernoœæ i uczciwoœæ ma³ eñsk¹ nie zanotowano ZMARLI B³ogos³awieni, którzy umieraj¹ w Panu Zygfryd Babieracki ur zm Zofia Majdañska ur zm Bogumi³a Maria Derêgowska ur zm Feliksa Dalhman ur zm Leokadia Rydyñska ur zm Marianna Zofia Staniak ur zm Joanna Maciejewska ur zm Andrzej Podgórski ur zm Wies³awa Barbara Rybacka - Kafarska ur zm Marianna Nowacka ur zm Edward Stefan Wruck ur zm Z ksi¹g parafialnych wg stanu w dniu spisa³ Krzysztof D. INFORMACJE SAKRAMENT CHRZTU ŒW. Sakrament sprawowany jest przy udziale wspólnoty parafialnej w czasie niedzielnej Mszy œw. o Dziecko zg³aszaj¹ rodzice w Biurze Parafialnym podaj¹c kandydatów na chrzestnych, tj. osoby ochrzczone, bierzmowane, praktykuj¹ce, maj¹ce ukoñczone 16 lat (je eli yj¹ w ma³ eñstwie musi to byæ zwi¹zek sakramentalny). Zg³aszaj¹c dziecko do Chrztu œw. trzeba przedstawiæ odpis skrócony aktu urodzenia dziecka z USC. Katecheza odbywa siê zawsze przed Chrztem œw. w sobotê po Mszy œw. o Najbli sze terminy Chrztu œw.: 25. lutego oraz 11 i 25 marca 2007 r. SAKRAMENT MA EÑSTWA Osoby pragn¹ce zawrzeæ zwi¹zek ma³ eñski powinny zg³osiæ siê do Biura Parafialnego celem ustalenia terminu œlubu i spisania protoko³u na 3 miesi¹ce przed œlubem. POGRZEB Przy zg³oszeniu nale y przed³o- yæ odpis aktu zgonu z USC. Kompendium (15) PYTANIA I ODPOWIEDZI Redakcja Na oœcie postanowi³a przybli yæ Czytelnikowi wszystkie podstawowe prawdy wiary zawarte w Kompendium Katechizmu Koœcio³a Katolickiego. Oto kolejna czêœæ DZIA DRUGI WYZNANIE WIARY CHRZEŒCIJAÑSKIEJ (8) WIERZÊ 46. Co Jezus Chrystus objawi³ w tajemnicy Ojca? Jezus Chrystus objawi³, e Bóg jest "Ojcem", nie tylko jako Stwórca œwiata i cz³owieka, lecz przede wszystkim, i jest On wiecznie Ojcem w relacji do swojego jedynego Syna, który jest Jego S³owem, jako "odblask Jego chwa³y i odbicie Jego istoty" (Hbr 1,3). 47. Kim jest Duch Œwiêty, objawiony przez Jezusa Chrystusa? Jest trzeci¹ Osob¹ Trójcy Œwiêtej. Jest Bogiem, jednym i równym Ojcu i Synowi. Duch Œwiêty pochodzi od Ojca (por. J 15,26), jako pierwszego Ÿród³a i pocz¹tku ca³ego ycia trynitarnego; pochodzi te od Syna (Filioque) przez odwieczne obdarowanie Syna przez Ojca. Pos³any przez Ojca i wcielonego Syna, Duch Œwiêty prowadzi Koœció³ do poznania "ca³ej prawdy" (J 16,13). 48. W jaki sposób Koœció³ wyra a sw¹ wiarê trynitarn¹? Koœció³ wyra a sw¹ wiarê trynitarn¹, wyznaj¹c jednego Boga w trzech Osobach: Ojca i Syna, i Ducha Œwiêtego. Trzy Osoby Boskie s¹ jednym Bogiem, poniewa ka da z nich co do natury jest pe³nym Bogiem. Osoby Boskie rzeczywiœcie ró ni¹ siê miêdzy sob¹ ze wzglêdu na relacje, w jakich pozostaj¹ one wzglêdem siebie: Ojciec jest Tym, który rodzi Syna, Syn jest Tym, który jest zrodzony przez Ojca, Duch Œwiêty jest Tym, który pochodzi od Ojca i Syna. (cdn.) ród³o: Kompendium Koœcio³a Katolickiego, Jednoœæ, Kielce 2005 Co oznacza dla mnie treœæ przytoczonych tu punktów Kompendium Katechizmu Koœcio³a Katolickiego (KKKK)? Tajemnica Ojca Relacja Ojca do Syna, bêd¹ca pe³nym mi³oœci skierowaniem Ojca ku Synowi, pozostanie zawsze tajemnic¹. Ojciec, kochaj¹c Syna, bêd¹c w sta³ej z Nim relacji, budzi w Nim mi³oœæ, radoœæ, dobro, akceptacjê, zachêca do dzia³ania. Syn bêd¹c w promieniach takiego Ojcostwa, pragnie robiæ to co Jego Ojciec, pragnie pomóc w realizacji Jego planów. Zachwyci³a mnie ta wieczna relacja Ojca do swojego jedynego Syna. Czy Bóg Ojciec o nas te ci¹gle myœli? Czy te jesteœmy w promieniach Jego Ojcostwa? W Piœmie œwiêtym s¹ takie s³owa, które zapewniaj¹ nas o sta³ej opiece Ojca: "Pan umacnia kroki cz³owieka i w jego drodze ma upodobanie." (PS 37,23), a nawet jeszcze mocniej: "Pouczê ciê i wska ê drogê, któr¹ pójdziesz; umocniê moje spojrzenie na tobie. (Ps32,8). Œwiêty Pawe³ te jest pewny nieustannej Bo ej opieki: "Wiemy te, e Bóg z tymi, którzy Go mi³uj¹, wspó³dzia³a we wszystkim dla ich dobra." (Rz 8,28) Syn bêd¹c w sta³ej relacji z Ojcem, jest Jego S³owem, odblaskiem Jego chwa³y i odbiciem Jego istoty. To wielka tajemnica, to tajemnica wielkiej i twórczej mi³oœci miêdzy Ojcem i Synem. Syn czêsto rozmawia z Ojcem. Ewangelia pe³na jest modlitwy Jezusa do Ojca. I nas Jezus prosi abyœmy modlili siê i postêpowali rozwa nie: "Czuwajcie i módlcie siê, abyœcie nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale cia³o s³abe." (Mt 26,41)." Jezus dobrze zna ludzkie s³aboœci. Duch Œwiêty. Kim jest Duch Œwiêty, który od Ojca i Syna pochodzi, który prowadzi Koœció³ do poznania "ca³ej prawdy"? Duch Œwiêty jest Pocieszycielem i prowadzi nas do ca³ej prawdy, bior¹c pod uwagê nasze mo liwoœci. Duch Œwiêty nas kocha i nie ma zamiaru nas zniszczyæ lecz prowadzi nas do wolnoœci od grzechu. "Duch przychodzi z pomoc¹ naszej s³aboœci. Gdy bowiem nie umiemy siê modliæ tak, jak trzeba, sam Duch przyczynia siê za nami b³aganiach, których nie mo na wyraziæ s³owami." (Rz 8,26). Ta Bo a Rodzina, która zwie siê Trójc¹ Œwiêt¹ obejmuje nas swoj¹ mi³oœci¹ i w³¹cza do swojej Rodziny. (IJP) 17 Na oœcie (2/2007)

18 MSZE ŒWIÊTE W NASZYM KOŒCIELE: w dni powszednie: (*) w niedziele i œwiêta: (*) - odprawia sie od poniedzia³ku do pi¹tku INFORMUJEMY - ZAWIADAMIAMY 21. stycznia odby³a siê w parafii Niedziela hospicyjna. Na Mszach œw. kazania g³osi³ ks. dr Piotr Krakowiak SAC (pallotyn) i jednoczeœnie krajowy duszpasterz hospicjów, a zarazem dyrektor Hospicjum im. ks. Eugeniusza Dutkiewicza (SAC) w Gdañsku. * O odby³o siê spotkanie zainteresowanych z ks. Piotrem w Auli Domu katechetycznego (wiêcej o tej Niedzieli na str. 9). 1. lutego zakoñczono doroczne odwiedziny duszpasterskie - zwane kolêd¹. Ka da rodzina, wspólnota, osoba, która otwar³a drzwi swego domu otrzyma³a Kalendarz parafialny Jest on dla ka dego cennym przewodnikiem. 2. lutego przypada³ Dzieñ ycia Konskrowanego. Podczas Mszy œw. o nast¹pi³o poœwiêcenie œwiec dzieciom przygotowuj¹cym siê do I Komunii œw. 11. lutego przypada³ Œwiatowy Dzieñ Chorych. W naszej parafii by³a okazja otrzymania Sakramentu Chorych. Sakrament ten jest wspomo eniem w chorobie i cierpieniu (wiêcej na temat tego sakramentu na str. 8 i 10). 13. lutego by³o spotkanie Sejmiku Parafialnego. Omawiano przygotowania do Wielkiego Postu oraz sprawy zwi¹zane z VII Misterium Mêki Pañskiej w Dolinie Œmierci. 21 lutego przypada³a Œroda Popielcowa. T³umnie rozpoczêliœmy Wielki Post uczestnicz¹c w obrzêdzie posypania g³ów popio³em i Eucharystii. 4. marca rozpoczn¹ siê Wielkopostne Rekolekcje Parafialne i Akademickie, które poprowadzi ks. Grzegorz Suchodolski. 11. marca rozpoczn¹ siê Rekolekcje Wielkopostne dla szkó³ podstawowych. 18. marca rozpoczn¹ siê Rekolekcje dla m³odzie y gimnazjów. * Odprawiona zostanie Diecezjalna Droga Krzy owa w Dolinie Œmierci dla wspólnot Koœcio³a Domowego. Pocz¹tek w koœciele o * W parafii bêdzie tzw. Niedziela misteryjna. 25. marca rozpoczn¹ siê Rekolekcje dla m³odzie y licealnej. * Zostanie odprawiona Ogólnobydgoska Droga Krzy owa w Dolinie Œmierci dla Kó³ Przyjació³ Radia Maryja. Pocz¹tek o W WIELKIM POŒCIE: Drogi Krzy owe w ka dy pi¹tek: dla dzieci o 17.30, doros³ych 9.00 i oraz dla m³odzie y o Gorzkie ale w niedzielê o dla wszystkich z kazaniem pasyjnym oraz o dla m³odzie y w kaplicy (bez kazania). Poradnictwo Rodzinne pe³ni dy ury w ka dy czwartek od do w Biurze Parafialnym. Adoracja Najœwiêtszego Sakramentu w kaplicy w pi¹tki od Inne wiadomoœci na stronach DA Martyria i Fundacji Wiatrak Biuro Parafialne czynne jest w dni robocze (od poniedzia³ku do pi¹tku) od 9.00 do i od do UWAGA: Nast¹pi³a zmiana adresu poczty elektronicznej i dostêpu do internetowego wydania naszego miesiêcznika (patrz stopka redakcyjna - str. 18) Transmisja nabo eñstw w dni powszednie z kaplicy, a w niedziele i œwiêta z koœcio³a parafialnego na stronie internetowej S¹ tam równie og³oszenia duszpasterskie i inne ciekawe informacje. Jak pokazuj¹ obserwacje, coraz wiêcej osób zagl¹da na nasz¹ internetow¹ stronê parafialn¹. Dziêkujemy autorom tekstów i Czytelnikom za listy. Sk³ad ukoñczono i oddano do druku 23. lutego 2007 r. Nastêpne wydanie Na oœcie planowane jest 25. marca 2007r. Miesiêcznik parafialny Na oœcie Redaguje kolegium, ks. Krzysztof Buchholz (asystent koœcielny) * Adres: ul. Bo³tucia 5, Bydgoszcz; naosc@mbkm.pl * (tymczasowy adres internetowy (pod zak³adkami Media i Miesiêcznik parafialny ) * Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega siê równie prawo do zmiany tytu³ów, skrótów i redakcji materia³ów * Wydawca: Rzymskokatolicka Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy KRZY ÓWKA LUTOWA OPRACOWA RASKE WIDIP A B C D E F G H J K L ZNACZENIE WYRAZÓW POZIOMO: [1A] Zjazd naukowców [2G] Nie wszystko co siê œwieci [3A] Czasomierz na rêku [4G] Kolor pogodnego nieba [5A] Drzewo dla jedwabników [6F] Prze³o ony klasztoru [7D] Imiê Orzeszkowej [8A] Pod³y cz³owiek [8H] Johann Sebastian [9D] Od³am wyznaniowy [10A] Mi¹ sz, miêkisz drzewa [11G] Na szyldzie, lub plakacie [12A] Materia³ na pieluchy [13E] Planeta najbli ej S³oñca [14A] Urz¹dzenie do wchodzenia [15E] Stolica Cypru. PIONOWO: [A1] Bardzo dobry pó³przewodnik [A10] Pracowa³ razem z Cyrylem [B5] Odga³êzienia [C1] Kraj i rzeka w Afryce [C10] Wysoki kunszt wykonania [D5] Utwór poetycki [E1] Kapilara [E9] Gdy dojrza³oœci, to matura [F6] Okr¹g³a do kopania [G1] Ten kto wstawia szyby [G11] Pracuje pod wod¹ [H6] W karnawale bywa huczna [J1] Poruszane wios³em [J11] Materia³ nadaj¹cy siê na misie [K6] Szczypce do wyci¹gania gwoÿdzi [L1] Film pe³en grozy [L11] Szklana tafla w ramie. Odgadnij wyrazy i odczytaj has³o wg podanego szyfru. Poszczególne wyrazy has³a oddzielone s¹ nawiasami. W rozwi¹zaniu wystarczy podaæ samo has³o. Oto szyfr: [(L11, D3, G15, C5, H9, C15, J6, G11, K2) (C1, H7, A5, C10, D9, C14, K8, G2, F13, E15, C2, J8) (K8, L8, B1, G13, L13, K8, L1) (A12, J2) (E7, B3, A1, L15, K13, G1, G9, D14, H15) (A14, K4, J14, A3, A15) (F7) (K8, E14, F10, J1, G5)]. Rozwi¹zania nale y nadsy³aæ na adres redakcji lub wrzucaæ do skrzynki Poczty parafialnej do 18. marca 2007 roku. Rozwi¹zanie Krzy ówki styczniowej brzmia³o: PODCZAS CHRZTU BÓG WYZNACZY TWOJE POWO ANIE. US YSZ TEN G OS Nagrodê otrzymuje Urszula Bortkiewicz, zam. w Bydgoszczy przy ul. Berlinga 2. Gratulujemy. Nagroda do odebrania w zakrystii. TELEFONY ks. proboszcz Jan Andrzejczak ks. Krzysztof Buchholz; ks. Krzysztof Danowski ks. Marcin Puziak; ks. Wojciech Retman ks. Dariusz Weso³ek; ks. Zbigniew Zimniewicz Biuro Parafialne (tel. (052) lub od poniedzia³ku do pi¹tku od 9.00 do i od do Na oœcie (2/2007)

19 MIÊDZY MOSTEM A WOD Czy samobójcy mogê iœæ do nieba? "Wtedy Judasz, który Go wyda³, widz¹c, e Go skazano, opamiêta³ siê, zwróci³ trzydzieœci srebrników arcykap³anom i starszym i rzek³: "Zgrzeszy³em, wydawszy krew niewinn¹". Lecz oni odparli: "Co nas to obchodzi? To twoja sprawa". Rzuciwszy srebrniki ku przybytkowi, oddali³ siê, potem poszed³ i powiesi³ siê." (Mt 27, 3-5). Trudno usprawiedliwiaæ zdradê Judasza, jeszcze trudniej fakt, e po wydaniu Nauczyciela nie zechcia³ otworzyæ siê na Bo e Mi³osierdzie, tylko wybra³ œmieræ - nawet, je eli w jego mniemaniu by³a ona po prostu zas³u on¹ kar¹. Z³ama³ bowiem w ten sposób pi¹te przykazanie, w myœl którego, zgodnie z wol¹ Stwórcy, ycie ludzkie od chwili poczêcia a do naturalnej œmierci jest œwiête i nienaruszalne. O koniecznoœci jego poszanowania przypomnia³ nam zreszt¹ niedawno S³uga Bo y Jan Pawe³ II w swej Encyklice Evangelium Vitae: Cz³owiek nie jest absolutnym w³adc¹ i samowolnym sêdzi¹ rzeczy, a tym bardziej ycia, ale jest "s³ug¹ planu ustalonego przez Stwórcê. Ta prawda nie zawsze i nie dla wszystkich by³a jednak oczywista. Œwiêty Augustyn zmuszony by³ ostro potêpiæ dzia³ania sekty donatystów, która profanowa³a œwi¹tynie pogañskie, chc¹c w ten sposób zas³u yæ na mêczeñsk¹ œmieræ. Koœció³ Wschodni zmaga³ siê z kolei w XVIII wieku z prawos³awn¹ sekt¹ raskolników, której wyznawcy do tego stopnia gardzili w³asnym cia³em, e by siê od niego uwolniæ wybierali œmieræ. Dzisiaj natomiast prawdziw¹ plag¹ zaczynaj¹ byæ ataki islamistów-samobójców. Motywacja ludzi, którzy decyduj¹ siê targn¹æ na swoje ycie jest przeró na. Pocz¹wszy od wspomnianej ju wy ej religijnej, a skoñczywszy na osobistej (niepowodzenia yciowe, zawody mi³osne itd.). W skrajnych wypadkach œmieræ samobójcza mo e byæ te sposobem okazania Bogu pogardy. Zawsze bêdzie jednak aktem wykorzystania Ÿle rozumianej wolnoœci przeciw Temu, który da³ nam dar ycia. aden powód nie mo e bowiem usprawiedliwiæ przejêcia kompetencji Boga, który ma wy- ³¹czne prawo decydowania o pocz¹tku naszego ycia i o jego koñcu. Koœció³ przez d³ugi czas traktowa³ samobójców wyj¹tkowo surowo, odmawiaj¹c im chrzeœcijañskiego pogrzebu, czy pochówku w poœwiêconej ziemi, by w ten sposób zniechêciæ potencjalnych naœladowców. Rozwój nauki, a zw³aszcza psychologii, pozwoli³ jednak nieco inaczej spojrzeæ na ten problem. Obecnie ju wiadomo, e samobójstwo jest aktem dokonywanym w stanie bardzo g³êbokiej rozpaczy, co powa nie zaburza zdolnoœæ os¹du i woln¹ wolê, a ta jak wiadomo jest niezbêdna, by zaistnia³a przes³anka grzechu ciê kiego. Potwierdza to kanon 2282 KKK: Ciê kie zaburzenia psychiczne, strach lub powa na obawa przed prób¹, cierpieniem lub torturami mog¹ zmniejszyæ odpowiedzialnoœæ samobójcy. Powracaj¹c zatem do pytania postawionego w tytule. Czy mo liwe jest zbawienie samobójcy? Tak naprawdê odpowiedzieæ mo e na nie tylko Bóg. Koœció³ naucza nas jednak, e: Nie powinno siê traciæ nadziei dotycz¹cej wiecznego zbawienia osób, które odebra³y sobie ycie. Bóg, w sobie wiadomy sposób, mo e daæ im mo liwoœæ zbawiennego alu. Koœció³ modli siê za ludzi, którzy odebrali sobie ycie. (2283 KKK). Na koniec, w duchu pociechy, warto przytoczyæ jeszcze s³owa œwiêtego proboszcza z Ars, Jana Vianeya, który onie samobójcy (rzuci³ siê z mostu do wody) na jej pytanie o mo liwoœæ zbawienia mê a odpowiedzia³ w sposób nastêpuj¹cy: Miêdzy mostem a wod¹ mia³ jeszcze doœæ czasu, aby prosiæ o Bo e mi³osierdzie... (dam) ksi¹dz MELCHISEDEC odpowiada Zd¹ yæ z prawd¹ To tytu³ ksi¹ ki autorstwa ks. Piotra Krakowiaka wydanj przez Fundacjê Hospicyjn¹ w Gdañsku w 2006 roku. Ksi¹ ka zawiera nastêpuj¹ce rozdzia³y : Wstêp, Hospicyjne opowiadania o sztuce komunikacji, Podstawy komunikacji z chorym u kresu jego ycia, II Ogólnopolska Kampania Spo³eczna Hospicjum to te ycie. Ksi¹ kê koñczy Pos³owie. Ksi¹ ka liczy 112 stron i oko³o 30 kolorowych fotografii. Ksi¹ kê mo na jeszcze nabyæ w parafialnym sklepiku. Po co chodziæ co pierwszy pi¹tek miesi¹ca do spowiedzi jak ca³y czas siê ma te same grzechy? - ANETA 12LAT. (imiê i nazwisko znane redakcji) Rzecz w tym, e nie chodzi tylko o "chodzenie" co pierwszy pi¹tek do spowiedzi i wymienianie tych samych grzechów. Przede wszystkim spotykamy siê w tym sakramencie z ywym Bogiem (tak, jak w ka dym innym sakramencie), z Bogiem mi- ³osiernym, przebaczaj¹cym a przede wszystkim obdarowuj¹cym nas swoj¹ nieskoñczon¹ mi³oœci¹, na która nie zas³ugujemy. Kiedy spotykamy siê z Bogiem, to zawsze jest obecny ten "element" oczyszczaj¹cy - Bóg nas oczyszcza po to, byœmy siê z Nim autentycznie mogli spotkaæ. On jest sam¹ Œwiêtoœci¹, my jesteœmy stworzeniem i zawsze bêdziemy potrzebowali tego staniêcia w prawdzie swej s³aboœci, bo tylko wtedy Bóg mo e nas uwolniæ od naszych grzechów. Nie nale y wiêc traktowaæ spowiedzi jako przykrego obowi¹zku, ale jako okazjê do spotkania siê z Bogiem, który pragnie nas 19 Na oœcie (2/2007) obdarowaæ sob¹, nawet wtedy, gdy my na tê Jego mi³oœæ nie zawsze w pe³ni odpowiadamy, pope³niaj¹c te same grzechy. Je eli przestaniesz spotykaæ siê z Bogiem w sakramencie pokuty i pojednania, to z³o i grzechy zaczn¹ Ciê "wch³aniaæ" i wtedy te przestanie Tobie byæ potrzebna Eucharystia, zaczniesz odsuwaæ siê od Boga, który jako Jedyny jest Dobry! Przez regularne i wytrwa³e korzystanie z sakramentu pokuty i pojednania i Eucharystii bêdziesz pog³êbia³a coraz bardziej swoje wiêzi z Bogiem, tym samym bêdziesz mia³a moc i si³ê do tego by z³o zwyciê aæ dobrem, czyli pokonywaæ nawet najbardziej uporczywe grzechy! (por. Rz 12,21; Rodz 4,7; J 8, 34; Rz 5, 21; 6, 12). Bez Chrystusa jest to niemo liwe! PS. Dziêkuje bardzo za pamiêæ i yczenia. Przekazujê Kolegium Redakcyjnemu yczenia ³askawoœci Bo ej w tej piêknej i potrzebnej pos³udze w winnicy Pañskiej! Od redakcji: Masz pytanie? - napisz!

20