Szkolne Nowinki. Nowy zarząd SU. Misyjne krańce ziemi. Gazetka szkolna Zespołu Szkół w Malawie. Nr 2(19)/2014 październik. W tym numerze: CZYSTE RĘCE

Transkrypt

1 Gazetka szkolna Zespołu Szkół w Malawie Nr 2(19)/2014 październik Szkolne Nowinki W tym numerze: Nowy zarząd SU CZYSTE RĘCE O t y ł o ś ć Misyjne krańce ziemi i wiele innych tematów

2 OD REDAKCJI WITAJCIE! Ostatnie dni w naszej szkole upłynęły pod znakiem wielu nowości - mamy nową redaktor naczelną, Gabrielę Kubas z klasy 2 b Gim. oraz nową przewodniczącą Samorządu Uczniowskiego - Zuzannę Dobrzańską z klasy 2 a Gim. Obu dziewczynom gratulujemy i życzymy sukcesów w nowych rolach. Jakich rad udzieliła Zuzi ustępująca przewodnicząca SU dowiecie się z wywiadu, jaki Redakcja przeprowadziła z Karoliną Płonką. - w nawiązaniu do Światowego Dnia Żywności - kilka słów o otyłości oraz wyniki ankiet badających sposób odżywiania się uczniów naszej szkoły w porównaniu z danymi ogólnopolskimi; - przypomnienie sylwetki Jana Pawła II w związku z 36. rocznicą wyboru Karola Wojtyły na papieża; - nowy, zainicjowany przez ks. Ryszarda Wacka, cykl Misyjne krańce ziemi; - kolejne przykłady prób artystycznych Wiktora Piwońskiego i Darii Czarnik. ZACHĘCAMY DO CZYTANIA 2 Zarówno obecna, jak i poprzednia przewodnicząca SU, działalność na rzecz życia szkoły zaczynały w Szkolnych Nowinkach. Śmiemy zatem wysnuć twierdzenie, że praca w naszym zespole to dobry początek do dalszej kariery. PONADTO W NUMERZE: - kolejne odsłony dwóch znanych Wam już cykli tematycznych: Krasne - moja gmina oraz Sztuka na przestrzeni wieków; - artykuł propagujący mycie rąk w związku z przypadającym na 15 października Dniem Mycia Rąk; foto. Ten kot jest stałym czytelnikiem Szkolnych Nowinek, a TY????

3 Zuzanną, Gabrielą i Piotrem nowym zarządem Samorządu Uczniowskiego Jak czujecie się po wyborach? Zuznna: Jestem mile zaskoczona wynikiem. Nie spodziewałam się tego, jednak nie jest to powód, aby czuć przewagę nad resztą. Wszyscy będziemy pracować jednakowo. Gabriela: Czuję się bardzo dobrze. Jestem mile zaskoczona i cieszę się, że jestem pierwszym zastępcą przewodniczącego. Piotr: Jestem zadowolony z mojej posady i bardzo mi ona odpowiada. Co robiliście, aby wygrać wybory? Z: Osobiście nie robiłam nic wielkiego. Starałam się ułożyć w miarę realny, a zarazem ciekawy plan wyborczy. Również uwierzyłam w siebie i w to, że mam szansę na wygraną. G: Aby wygrać wybory zrobiłam plakat wyborczy, w którym przedstawiłam swoje plany i pomysły. P: Zrobiłem plakat wyborczy, a poza tym nic innego, chciałem dać wyborcom wolną rękę. Czy mimo tego, że Zuza wygrała wybory nadal będziecie ze sobą współpracować? Z: Wydaje mi się, że chociaż to ja wygrałam, to w 100% będziemy ze sobą współpracować. To jeden z naszych planów. G: Oczywiście będziemy wszystko robić i organizować razem, ponieważ Zuzia sama nie da rady i potrzebna jej będzie pomoc. P: Oczywiście. Jakie plany macie na czas najbliższy? Z: Mamy wiele pomysłów, jednak musimy to jeszcze dopracować. Na pewno będzie wiele miłych niespodzianek dla uczniów oraz grona pedagogicznego. G: Mamy wiele planów, które myślę, że chociaż w jakimś stopniu uda się nam zrealizować. P: Na razie przygotowujemy dekoracje, zabawy i pomysły na najbliższe uroczystości i okazje. Zuza, co zrobisz, aby Ci, którzy na Ciebie głosowali wiedzieli, że podjęli słuszną decyzję? Z: Postaram się, aby mój plan był w pełni zrealizowany. Chcę, żeby w naszej szkole było wesoło i każdy wracał do niej z uśmiechem. Myślę, że mile zaskoczę tych, którzy na mnie oddali swój głos. Czy jesteś zadowolona ze swojej wygranej? Z: Tak, jestem zadowolona, chociaż było to dla mnie zaskoczenie. Jak już wspomniałam wcześniej - nie będę się wywyższać, wszyscy będziemy pracować razem! Z Zuzanną Dobrzańską, Gabrielą Marszał i Piotrem Tańculą rozmawiała Gabriela Kubas. 3

4 Karoliną Płonką przewodniczącą Samorządu Uczniowskiego w roku szk. 2013/2014 Byłaś przewodniczącą SU przez cały ubiegły rok szkolny. Jak oceniasz swoją pracę w Samorządzie? Praca w samorządzie była dla mnie nowym życiowym doświadczeniem, gdyż nigdy wcześniej takiej funkcji nie pełniłam. Byłam kilka razy przewodniczącą klasy, ale ta funkcja jest mniej odpowiedzialna i wymagająca. Startując w wyborach do Samorządu Uczniowskiego miałam obawy czy podołam takiemu zadaniu, ale myślę, że się sprawdziłam w tej roli i cała społeczność szkolna będzie mnie miło wspominać. Funkcja przewodniczącego szkoły nie jest trudna, wymaga jednak zaangażowania i czasami poświecenia swojego wolnego czasu. Miałam jednak fantastyczny zespół koleżanek i kolegów, którzy mi we wszystkim pomagali oraz duże wsparcie ze strony opiekunki SU, Pani Dagmary Świrad. Dzięki temu praca w SU układała nam się bardzo dobrze. Czy udało Ci się zrealizować wszystkie obietnice wyborcze? Ciężki temat. Mimo najszczerszych chęci, nie wszystkie moje nowatorskie pomysły udało mi się zrealizować. Wspomnę tutaj chociażby dzień solenizanta, który nie uzyskał akceptacji sporej części grona pedagogicznego. Nauczyciele niechętnie podeszli do tego pomysłu, gdyż w niektórych klasach lekcje z danego przedmiotu są raz tygodniu, ponadto z większości przedmiotów uczniowie mają możliwość zgłoszenia nieprzygotowania. Byłoby więc zbyt wiele okazji, aby wymigać się od odpowiedzi czy pisania kartkówki. Nie udało się też zorganizować nocy filmowej, ale tej formie nauki połączonej z rozrywką podobno przeciwna była spora część rodziców. Inne postulaty wyborcze udało mi się zrealizować, między innymi codziennie działał szczęśliwy numerek, odbywały się dyskoteki w szkole, po których był dzień bez pytania. Na czym polega praca przewodniczącej SU i jakich rad mogłabyś udzielić nowej przewodniczącej? Rola przewodniczącej SU polega na współpracy z gronem pedagogicznym i dyrekcją szkoły w organizowaniu imprez szkolnych i dbaniu o to, żeby pobyt w szkole był miły i przyjemny. Samorząd to nie tyko przewodniczący, ale i szereg osób, bez których pomocy nie udałoby się dokonać wielu przedsięwzięć. Nowej przewodniczącej SU radzę, aby była otwarta na wszelkie pomysły i propozycje ze strony innych uczniów, a także by wykonywała swoją pracę z sercem i wielkim zaangażowaniem. Czego życzysz Zuzi, obecnej przewodniczącej SU? 4

5 Życzę jej wytrwałości i realizacji planów, które sobie założyła jako nowa przewodnicząca szkoły. Na koniec pragnę jeszcze raz podziękować wszystkim za duże poparcie w wyborach, kiedy startowałam na przewodniczącą SU i pomoc w pełnieniu tej zaszczytnej funkcji. Dziękujemy za rozmowę. Światowy Dzień Mycia Rąk 15 października, z inicjatywy UNICEF, obchodzony jest Światowy Dzień Mycia Rąk. Mycie rąk to najbardziej dostępna i efektywna metoda profilaktyki zdrowotnej. Mało kto wie, że mycie rąk z użyciem mydła może zredukować występowanie biegunki aż o 40% oraz zredukować ryzyko występowania infekcji oddechowych o 25%. Mimo to, co roku umiera około 1,5 mln małych dzieci z powodu biegunki. Natomiast co roku ponad 3,5 miliona dzieci poniżej piątego roku życia umiera z powodu chorób układu pokarmowego i oddechowego. W ciągu zaledwie 15 sekund mycia rąk wodą z mydłem redukujemy liczbę bakterii o około 90%, a przez kolejne 15 sekund usuwamy pozostałe drobnoustroje, które mogą być przyczyną groźnych chorób. Są wśród nich między innymi: - salmonelloza - biegunka - wirusowe zapalenie wątroby typu A - czerwonka - grypa - zatrucia pokarmowe i inne. Zaletą częstego mycia rąk jest zmniejszenie ryzyka zarażenia się grypą. A zasadą jest, aby po kichaniu czy kasłaniu umyć ręce mydłem pod bieżącą wodą przez 30 sekund, także między palcami. Aby sprawdzić czystość rąk naukowcy z Centrum Zdrowia Dziecka pobrali od ankietowanych próbki z rąk. Po przebadaniu okazało się, że u niemal wszystkich znaleziono 17 rodzajów niebezpiecznych drobnoustrojów (w tym także bakterie kałowe, bakterie gronkowca złocistego, a nawet grzyby). Pierwszy nasuwający się wniosek z tego badania jest taki, że za rzadko myjemy ręce. Naukowcy z Centrum Zdrowia Dziecka przebadali też czystość mieszkań i miejsc publicznych takich jak centra handlowe, dworce i środki transportu. Najgorzej wypadły wagony. Groźne drobnoustroje znaleziono wszędzie - w tym także w mieszkaniach. Kinga Socha z kl. 6 b 5

6 Rady nie od parady INSTRUKCJA MYCIA RĄK Wiktor Piwoński z kl. 1b Gim. ZDROWIE Każdy człowiek to powie, najważniejsze jest zdrowie, więc bądźmy szczerzy: dbaj o siebie jak należy. Jedz owoce, warzywa, spaceruj, biegaj, pływaj. A gdy jesteś zmęczony - odpoczywaj. Mniej czasu spędzaj przy komputerze Więcej graj w piłkę, jeździj na rowerze. Dla zdrowia i ochłody pij dużo wody. Uśmiechaj się do wszystkich, nie tylko do znajomych i bliskich. Gdy mnie lekceważysz, daję ci drugą szansę, wiem, że sobie poradzisz. Doceń mnie! Pozwól zostać z Tobą! A będziesz szczęśliwą osobą października obchodzony jest Światowy Dzień Żywności. foto. Gabriela Kubas Aż 13% uczniów w Polsce marnuje jedzenie przynajmniej raz w tygodniu, wyrzucając kanapki do kosza - wynika z badań Millward Brown. Rocznie marnowane jest jedzenie za ok. 250 tys.

7 zł; przy założeniu, że jedna kanapka kosztuje tylko ok. 1,5zł. Każdego roku, konsumenci w bogatych krajach marnują tyle jedzenia, ile wynosi cała produkcja netto żywności w Afryce Subsaharyjskiej (część Afryki na południe od Sahary). Paradoks marnowania żywności polega na tym, iż jedna trzecia pełnowartościowego jedzenia trafia na śmietnik, a co 6 sekund z powodu niedożywienia umiera dziecko. Eksperci Federacji Polskich Banków Żywności (FPBŻ) przypominają, że co roku mieszkańcy Unii wyrzucają około 90 mln ton żywności. W samej Polsce w koszu ląduje 9 mln ton żywności. Polska jest na 5 miejscu pod względem marnowania jedzenia. Co marnuje się najczęściej? Najwięcej wyrzucamy produktów, które szybko się psują oraz są najczęściej przez nas spożywane. Według szacunków najczęściej zdarza się nam wyrzucać: (tabelka po lewej). Dlaczego marnujemy żywność? Marnujemy, ponieważ: przegapiamy termin do spożycia, przygotowujemy zbyt duże porcje posiłków, robimy zbyt duże zakupy. Za taki stan rzeczy często odpowiedzialne są reklamy, które podkręcają nasz apetyt oraz restauracje i bary serwując potrawy na coraz większych talerzach. Środowisko Żywność jest surowcem, którego wyprodukowanie wiąże się ze sporym obciążeniem dla środowiska. Produkt spożywczy to produkcja, opakowanie, transport, energia i emisja odpadów przemysłowych. Wyrzucona żywność to zmarnowane hektolitry wody i energia zużyta do jej produkcji, transportu, przechowywania i przygotowania - alarmuje Federacja Polskich Banków Żywności. By dokładniej zobrazować problem wystarczy przytoczyć przykłady: wyrzucona do kosza kanapka z serem to aż 90 litrów zmarnowanej wody, z kolei kilogram ziemniaków to aż 300 litrów, a na wyprodukowanie jednego kilograma wołowiny potrzeba od 5 to 10 tysięcy litrów wody. Produkcja żywności wymaga także energii w postaci paliw i prądu. Na wyprodukowanie 1 kcal żywności zużywa się 10 kcal z paliw. Metan pochodzący z rozkładającej się żywności jest nawet 20- krotnie groźniejszym gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla - alarmuje Marek Borowski prezes Zarządu Federacji Polskich Banków Żywności. Czy można ograniczyć marnotrawstwo żywności? Oczywiście. Każdy z nas może ograniczyć ten proces, wystarczy dobra wola i trzymanie się zasad 4P - przekonuje Marek Borowski - planowanie zakupów, przetwarzanie produktów, podzielenie się żywnością i pamiętanie, że zjawisko marnowania żywności zależy wyłącznie od naszych decyzji. Nie marnuj jedzenia. Myśl ekologicznie. Opracowała Gabriela Marszał 7

8 rys. Weronika Machowska z kl. 1a Gim. BADANIE Spożywanie 5 posiłków dziennie Spożywanie 5 porcji owoców dziennie Picie 1,5 l wody dziennie Spożywanie śniadań o odpowiedniej porze dnia Podjadanie między posiłkami UCZNIOWIE NASZEJ SZKOŁY 44% spożywa mniej POLSKA 15% spożywa regularnie 67% nie spożywa 5% spożywa 25% pije mniej 50% nie spożywa śniadań o odpowiedniej porze 36% pije odpowiednią ilość 20% spożywa śniadania o odpowiedniej porze 75% podjada 90% podjada 8 Nieprawidłowe wyniki ma 20,5% uczniów naszej szkoły (chłopcy i dziewczyny). Średnia krajowa jest równie wysoka, bo wynosi 30%. Należy brać przykład z kolegów i koleżanek uprawiających systematycznie sport, a jest ich aż 90%. 24 października obchodzony jest Dzień Walki z Otyłością. Nadwaga i otyłość u dzieci to w Polsce już prawdziwa epidemia. Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że w ciągu ostatnich 20 lat w naszym kraju trzykrotnie wzrosła liczba dzieci z nadwagą. Polskie 11-latki są grubsze niż ich rówieśnicy w Europie i USA. Skala problemu narasta - naukowcy mówią wręcz o epidemii otyłości wśród młodego pokolenia, W Europie otyłe jest co 4 dziecko. Uczniowie naszej szkoły w ramach projektu z biologii Mierzymy, ważymy, liczymy przeprowadzili badania dotyczące BMI (waga[kg]/wzrost[m 2 ]), którymi objęli 82% uczniów gimnazjum. Otyłość i nadwaga u dzieci staje się ogromnym problemem. Według badań Instytutu Żywności i Żywienia odsetek dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością w Polsce w 1995 r. wynosił niecałe 9%, a w 2000r. już ponad 11%. W kolejnych latach systematycznie wzrastał. Obecnie wynosi niemal 16%. Z dorosłymi nie jest lepiej. Aż co drugi boryka się z nadmiarem kilogramów. Badanie stanu zdrowia Polaków przeprowadzone w 16 województwach potwierdziło, że - według wskaźnika BMI - 62%. mężczyzn i 50% kobiet w wieku od 20 do 74 lat ma nadwagę lub jest otyłych. To groźna sytuacja, ponieważ otyłość jest schorzeniem - to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. Najprostsza definicja otyłości mówi, że jest to patologiczne zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej w organizmie, wynikające z zaburzenia stanu

9 odżywienia - przyjmowania większej ilości energii w pożywieniu, niż wynosi jej zużycie. U zaledwie 5% dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała otyłość ma związek z chorobami układu dokrewnego (np. niedoborem hormonu wzrostu, niedoczynnością tarczycy), zespołami uwarunkowanymi genetycznie czy przyjmowaniem leków, np. kortykosteroidów. U pozostałych 95% nadwaga i otyłość są wynikiem przekarmienia, czyli spożywania większej liczby kalorii, niż wynosi zapotrzebowanie organizmu. Otyłości u dzieci sprzyjają: przekarmianie dzieci, bycie jedynakiem, spożywanie w dużych ilościach fast-foodów i potraw przesyconych tłuszczem, złe nawyki żywieniowe. Źródło: poradnikzdrowie.pl oraz badania przeprowadzone w ZS w Malawie Opracowała Natalia Lew O krajach misyjnych opowiada ksiądz Ryszard Wacek W tym roku szkolnym chciałbym zachęcić drogich Czytelników naszej gazetki, do zainteresowania się tzw. krajami misyjnymi. 19 października 2014 r. będziemy obchodzić Światowy Dzień Misyjny. Dzień ten ustanowił papież Pius XI w 1926 r. Myślę, że warto poznać różne kraje świata i tamtejsze warunki pracy misjonarzy, zarówno duchownych, jak i świeckich. Tak wielu wywodzi się z Polski, a ostatnio przygotowuje się do wyjazdu na misje również nasz rodak z Malawy i absolwent naszej szkoły - ks. Jacek Kędzior (na zdj.). Kraj w którym ma pracować to Papua - Nowa Gwinea. O tym państwie też kiedyś coś opowiem, a dzisiaj chciałbym rozpocząć od kraju w Ameryce Południowej - Brazylii. BRAZYLIA mapa Brazylia to państwo we wschodniej części Ameryki Południowej. Największe na tym kontynencie. Zajmuje obszar 8,51 mln km 2 i liczy ponad 100 mln mieszkańców: 61,7% stanowią biali, 15% ciemnoskórzy, Indianie od 0,8% do 4%. Resztę stanowi ludność mieszana. Jest dużo ludzi biednych. Katolicyzm wyznaje ok. 90% mieszkańców. Ok. 60% powierzchni kraju zajmuje rozległa Wyżyna 9

10 Brazylijska, a na północ od niej rozciąga się obszerna Nizina Amazonki, pocięta siecią licznych rzek, miejscami zabagniona. Klimat Brazylii odznacza się zróżnicowaniem regionalnym. Szata roślinna również jest zróżnicowana. Ok. 60% zajmują lasy. Nizinę Amazonki pokrywają bujne, wilgotne lasy równikowe (selwas) z licznymi cennymi gatunkami drzew. Wyżynę Gujańską porasta suchy las sawannowy - caatinga, obfitujący w kaktusy. Na Wyżynie Brazylijskiej spotkać można bezdrzewne sawanny - campos. Brazylia ma kilka parków narodowych. Kraj ten słynie w świecie z umiłowania do futbolu (piłka nożna jest tutaj od lat na wysokim poziomie), uprawy kawy i tańców (słynne szkoły samby). W ubiegłym roku papież Franciszek wraz z młodzieżą spotkał się w Rio de Janeiro na Światowych Dniach Młodzieży. Warto przypomnieć, że w tym brazylijskim mieście na wzgórzu umieszczona jest potężna figura przedstawiająca postać Pana Jezusa z rozwartymi ramionami (na zdj.). A oto świadectwo Rafaela pochodzącego z Brazylii:,,Moja mama urodziła mnie, gdy miała 14 lat. Taty nie znałem. Zaopiekowała się mną babcia, ale umarła, gdy miałem 4 lata. Po jej śmierci odnalazła mnie mama. Żyła na ulicy, więc i ja trafiłem na ulicę. Spaliśmy w kartonach, jak wielu innych biedaków. Życie na ulicy było złe, pełne przemocy i narkotyków. Pewnego dnia kolega zaprowadził mnie do kościoła. Rozpoczynała się właśnie Msza święta dla dzieci w intencji tatusiów, bo to był Dzień Ojca. A ja bardzo przeżywałem, że nie mam taty i że nigdy go nie poznałem. Jakiś chłopiec czytał fragment Pisma Świętego z Księgi Jeremiasza. Usłyszałem: Ty jesteś moim synem. Rozpłakałem się i padłem na kolana Zapragnąłem poznać Boga, który nazwał mnie synem. Zacząłem chodzić do kościoła i na katechezę. Potem poznałem ojca Enrique Antonello i całą wspólnotę Przymierza Miłosierdzia. Chciałem do nich dołączyć, żeby pomagać innym, tak jak oni pomogli mnie. Po jakimś czasie życia w tej wspólnocie zostałem posłany, aby ewangelizować na ulicy. Podchodziłem do różnych ludzi i opowiadałem im o Jezusie, jak wiele uczynił w moim życiu. Któregoś dnia zobaczyłem żebraka. Był bardzo brudny i zagłodzony. Przyprowadziłem go do domu, wykąpałem i dałem mu jeść. Spędziliśmy razem całe popołudnie. On opowiedział mi o swoim życiu i wtedy okazało się, że to mój tata Musimy zaufać Jezusowi, bo On zawsze chce tego, co dla nas dobre. Bóg uzdrowił moje serce, wypełnił je po brzegi miłością i radością. Jestem teraz w Polsce, we wspólnocie Przymierza Miłosierdzia, aby razem z innymi misjonarzami opowiadać o tym, jakim wspaniałym Ojcem jest Bóg. foto. Misje w Brazylii 10

11 Na koniec zachęcam do udziału w konkursie: Jak nazywa się stolica Brazylii? Pierwsza osoba, która wyśle poprawną odpowiedź na nasz gazetkowy adres otrzyma NAGRODĘ - kalendarz misyjny na 2015r. Czekamy do 10 listopada. Wyślij odpowiedź MOJA GMINA KRASNE --- Miejsca sakralne Wieś Krasne zwana dawniej Krasnopolem sięga swymi początkami XIV stulecia. W źródłach po raz pierwszy wymieniana jest pod 1390 r. Krasne to staropolska nazwa wsi pochodząca z topograficznego określenia jej pięknego położenia i ładnych, żyznych oraz równych pól. W 1412r. właścicielka tej osady Małgorzata z Branic Rzeszowska wraz z córkami Katarzyną i Ofką (Eufemią) ufundowała pierwszy, drewniany kościół parafialny, a biskup przemyski Maciej Janina erygował parafię. Objęła ona swym zasięgiem terytorialnym wsie: Krasne i Strażów oraz część wsi Powietna (Pobitno). Kościół ten został spalony przez Tatarów. Kolejną świątynię wybudował Mikołaj Spytek Ligenza w 1627r., wykorzystując do budowy elementy wystroju malawskiego drewnianego kościółka Marii Magdaleny, który biskup przemyski Achacy Grochowski nakazał przenieść do Krasnego. Od tego czasu datuje się konflikt pomiędzy mieszkańcami Krasnego i Malawy. W 1742r. dzięki materialnemu wsparciu księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego wzniesiono kolejną, tym razem murowaną świątynię. Konsekrował ją pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski dnia r. Obecnie kościół (na zdjęciu) figuruje w rejestrze zabytków i jest prawnie chronionym dobrem sztuki architektonicznej. Jest on dziełem wybitnego niemieckiego architekta Karola Henryka Wiedemanna. Zobacz wnętrze świątyni W 1988 r. podjęto decyzję o budowie czwartego kościoła w dziejach parafii. Poświęcenia nowego kościoła dokonał r. biskup rzeszowski Kazimierz Górny, nadając mu wezwanie Wniebowzięcia Matki 11

12 Bożej. Od 1904r. w parafii osiadły zakonnice - Siostry ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi (Siostry Marianki), które pracują w tutejszej parafii do dnia dzisiejszego. Poznaj historię domu zakonnego w Krasnem Wzmianka nt. Obchodu grunwaldzkiego w Głosie Rzeszowskim z 31 sierpnia 1910 r. Fragment skanu ze zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej. 12 foto. Dom sióstr zakonnych W 1910 r. mieszkańcy Krasnego ufundowali figurę Matki Bożej jako pomnik upamiętniający 500. rocznicę bitwy grunwaldzkiej. Figurę tę do dziś nazywają Grunwaldem. Pomnik Grunwaldzki z figurą Matki Boskiej foto. Dominik Rzucidło Lubomirscy władali Krasnem do końca XVIII w. Jednym z kolejnych właścicieli wsi był sędzia z Rzeszowa dr Bronisław Bielański. Po jego śmierci żona wybudowała dla rodziny

13 Bielańskich na kraśnieńskim cmentarzu kaplicę pod wezwaniem św. Bronisławy. Foto. Kaplica cmentarna p.w. św. Bronisławy w Krasnem. Napis na ścianie kaplicy: Kaplica wzniesiona została w1883 r. z fundacji Emilii Bielańskiej jako kaplica grobowa dla męża dra Bronisława Bielańskiego - sędziego rzeszowskiego, właściciela dóbr w Krasnem. Na ścianie frontowej herby: Gryf - Bielańsich i Korczak - Komorowskich. Wewnątrz ołtarz neogotycki, drewniany z wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego. Poznaj historię Krasnego Informacje i zdjęcia zamieszczone w artykule zaczerpnięto ze strony oraz z artykułu Marka Czarnoty pt. Krasne KRASNE --- Szkoła W latach wybudowano pierwszy budynek posiadający 3 izby szkolne, a jego dyrektorem i jednocześnie nauczycielem została Maria Jaworska. W 1964 r. mieszkańcy Krasnego na zebraniu wiejskim podjęli decyzję o zleceniu wykonania dokumentacji technicznej i rozpoczęciu przygotowań do budowy nowej szkoły. Jednocześnie zdecydowali o współuczestniczeniu w pracach budowlanych i wsparciu finansowym, deklarując opodatkowanie się na ten cel. Prace rozpoczęto w maju 1966 r., zaś rok później r. w ramach obchodów uroczystości 600- lecia Krasnego wmurowano kamień węgielny. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu mieszkańców i dotacjom państwowym zakończono budowę nowej szkoły, a uroczysta inauguracja roku szkolnego w nowym obiekcie odbyła się r. (informacje pochodzą ze strony internetowej szkoły w Krasnem). Poznaj dzieje szkolnictwa w Krasnem Budynek starej szkoły foto. ze strony Szkoły Podstawowej w Krasnem 13

14 Cześć! Węgiel używany jest do wykonywania prac graficznych nie wymagających odwzorowania wielu szczegółów. Pozwala na swobodną i płynną pracę. Bardzo polecam węgiel, ponieważ daje nam fajną zabawę i do końca nie wiadomo, co może z tego wyjść, bo jedna kreska może zmienić wszystko. 14 Daria Czarnik Budynek obecnej Szkoły Podstawowej im. M. Kopernika foto. Dominik Rzucidło W 2004 r. oddano do użytku Gimnazjum im. Jana Pawła II (na zdj.) foto. Martyna Leja Praca Darii pt.,,anioł wykonana węglem drzewnym (foto. Gabriela Kubas)

15 36.. ROCZNIICA WYBORU KAROLA WOJTYŁY NA PAPIIEŻA 16 października 1978 r. - ta data na zawsze zapisała się w pamięci wszystkich Polaków oraz w historii Polski i świata. Tego dnia około godz. 17:15 kolegium kardynałów wybrało papieża, który nie był Włochem. Został nim pierwszy w historii słowiański papież, krakowski kardynał Karol Wojtyła, który przyjął imię Jan Paweł II. Swą posługę na Stolicy Piotrowej sprawował 9497 dni, a zatem 26 lat, 5 miesięcy i 16 dni. Jego pontyfikat jest najdłuższym pontyfikatem XX wieku i trzecim co do długości w dziejach historii Kościoła. Wyjątkowość i przełomowość pontyfikatu Jana Pawła II zapowiadało już jego pierwsze orędzie: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Najdrożsi Bracia i Siostry, jeszcze przeżywamy wielki smutek z powodu śmierci naszego ukochanego papieża Jana Pawia I, a oto najdostojniejsi kardynałowie już powołali nowego Biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju... z dalekiego, lecz zawsze tak bliskiego przez łączność w wierze i tradycji chrześcijańskiej. Bałem się przyjąć ten wybór, jednak przyjąłem go w duchu posłuszeństwa dla Pana naszego Jezusa Chrystusa i w duchu całkowitego zaufania Jego Matce, Najświętszej Maryi Pannie. Nie wiem, czy potrafię rozmawiać waszym... naszym językiem włoskim. Jeżeli się pomylę, to mnie poprawicie. Przedstawiam się wam wszystkim dzisiaj, by wyznać naszą wspólną wiarę, naszą nadzieję, naszą ufność pokładaną w Matce Chrystusa i Kościoła z pomocą Pana Boga i z pomocą ludzi. 15

16 Szwajcarski dziennik "Tribune de Geneve" tuż po wyborze Jana Pawła II sporządził wykaz faktów, z których zasłynął. Oto kilka z nich: Jan Paweł II: to pierwszy od ponad 4,5 wieku papież spoza Włoch, to pierwszy papież pochodzący z kraju komunistycznego, odpowiadał na pytania dziennikarzy, zmieniając audiencję dla mediów w zaimprowizowaną konferencję prasową, z bazyliki św. Piotra przemawiał po polsku i w kilku innych "nietypowych" językach, np. po litewsku, ukraińsku, węgiersku, czesku itp. Tak było w czasie mszy rozpoczynającej jego pontyfikat 22 października 1978 r., czytał i przemawiał bez okularów, nosił zegarek na ręce, uprawiał alpinizm, narciarstwo, kajakarstwo i pływanie, miał piękny głos (pierwszy od czasów zmarłego w 1873 r. Piusa IX), przybył na konklawe, mając przy sobie jedynie kieszonkowe, stanowiące odpowiednik 125 franków szwajcarskich. Historia wyboru kardynała Karola Wojtyły na papieża Rok 1978 przeszedł do historii jako rok dwóch konklawe. 29 września, zaledwie po 33 dniach pontyfikatu na serce zmarł Jan Paweł I. Metropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła, który 4 września wrócił do Polski po konklawe i inauguracji pontyfikatu papieża Jana Pawła I, w swą ostatnią podróż do Rzymu wyruszył 3 października. Konklawe rozpoczęło się po południu 14 października. Brało w nim udział 111 elektorów. Jego początek upłynął pod znakiem konfrontacji między zwolennikami arcybiskupa Genui kardynała Giuseppe Siriego i arcybiskupa Florencji kardynała Giovanniego Benellego. Sytuację tę przewodniczący episkopatu Hiszpanii, kardynał Vincente Trancon skomentował następująco: Bóg poróżnił Włochów i wykorzystał ludzką złość, żeby utrudnić wybór papieża. Gdy żaden z dwóch kandydatów nie miał już szans na wybór, zaczęto rozważać możliwość wyboru kogoś spoza Włoch. Rosnącym poparciem zaczął się cieszyć kardynał Karol Wojtyła. Arcybiskup Wiednia Franz Koenig oficjalnie przedstawił tę kandydaturę 16 października. Argumentował: Kardynał Wojtyła ma dopiero 58 lat, ale to nie powinno być przeszkodą; przeciwnie - wiele zyskałby na tym Kościół. Prymas Polski Stefan Wyszyński został poproszony o to, by przekonać arcybiskupa Krakowa, by zgodził się na wybór. Karol Wojtyła został wybrany w ósmym głosowaniu. Nieoficjalnie wiadomo, że otrzymał 99 głosów. Biały dym, zwiastujący wybór papieża, pojawił się nad Kaplicą Sykstyńską około godziny

17 W tym samym czasie - według relacji świadków - blady z wrażenia, poruszony i zmieszany kardynał Karol Wojtyła wysłuchał pytania zadanego mu przez kardynała prowadzącego konklawe o to, czy przyjmuje wybór. Odpowiedział: W posłuszeństwie wiary wobec Chrystusa, mojego Pana, zawierzając Matce Chrystusa i Kościoła - świadom wszelkich trudności - przyjmuję. Jakie imię przyjmiesz? - pytał go kardynał. Karol Wojtyła odpowiedział: "Jan Paweł II". Podkreśla się, że wybór tego imienia był zapowiedzią kontynuacji drogi trzech poprzedników - Jana XXIII, Pawła VI i Jana Pawła I. Kiedy mistrz ceremonii poprosił nowego papieża, by usiadł i przyjął tzw. homagium kardynałów, czyli ich hołd, odpowiedział: Nie, ja przyjmę moich braci na stojąco. W chwili wkładania papieskich szat zdjętą wówczas z głowy czerwoną piuskę kardynalską Jan Paweł II włożył do kieszeni i jeszcze tego samego dnia polecił wysłać ją do wileńskiej Ostrej Bramy. Po godzinie nowy papież wyszedł na balkon bazyliki świętego Piotra i wygłosił pierwsze przemówienie do wiwatujących tłumów, którym był niemal całkowicie nieznany. Zaledwie dzień po wyborze papież wywołał pierwszą "rewolucję" za Spiżową Bramą, gdyż postanowił opuścić Watykan, by odwiedzić w szpitalu ciężko chorego biskupa Deskura. Kilka dni później w Auli Błogosławieństw Jan Paweł II spotkał się z dziennikarzami, którzy mogli do niego swobodnie podchodzić i z nim rozmawiać. Oficjalna inauguracja pontyfikatu odbyła się w niedzielę 22 października. Podczas uroczystego homagium kardynałów, doszło do najbardziej symbolicznego wydarzenia: polski papież złożył hołd prymasowi Wyszyńskiemu. W liście do wiernych ogłoszonym tydzień po swym wyborze papież napisał między innymi: Wierzcie mi, że udając się do Rzymu na konklawe, najbardziej pragnąłem wrócić do mojej umiłowanej Archidiecezji i do Ojczyzny. Skoro jednak inna była wola Chrystusa Pana, zostaję i podejmuję to nowe posłannictwo, które mi wyznaczył Zobacz Pontyfikat Jana Pawła II w skrócie Karolina Płonka 17

18 Sztuka na przestrzeni wieków Sztuka starożytnego Rzymu Rzym - Wieczne Miasto, słynie z wielu cennych zabytków przypominających o czasach starożytnych. Rzymianie przejmowali artystyczne wzory z Grecji, jednak mimo wielu zapożyczeń, architektura rzymska pozostała odmienna od greckiej. Rzymscy architekci stosowali inne rozwiązania techniczne i konstrukcyjne: półokrągłe łuki, sklepienia, zaprawę wapienną. Do najważniejszych starożytnych zabytków miasta należą: łuki triumfalne, akwedukty, Koloseum, Panteon. Łuki triumfalne - wznoszono ku czci dowódców zwycięskich wojen, składały się z jednej lub trzech arkad, często zdobione kolumnami, posiadające płytę z wyrytym napisem jakiego wydarzenia dotyczą. Imponującymi rzymskimi budowlami są akwedukty - wodociągi, które miały kształt mostów wspieranych na arkadach. Działały one na zasadzie obniżającego się koryta, biegnącego z minimalnym spadkiem, by spowodować przepływ wody. Akwedukt Pont du Gard we Francji Koloseum to wspaniały amfiteatr rzymski, najłatwiej rozpoznawalny zabytek miasta. Wzniesiony został na planie elipsy, składa się z czterech pięter: trzy pierwsze to arkady w porządkach doryckim, jońskim i korynckim, czwarte zaś to masywny mur z małymi oknami. 18 Łuk Tytusa w Rzymie Koloseum

19 Panteon - to rotunda poświęcona wielu bogom. Budowla oparta jest na planie koła i przykryta kopułą, do której budowy użyto cementu. Wnętrze jest mroczne, doświetlone tylko snopem światła z okrągłego otworu w kopule. Wejście główne - fasadę, zdobi rząd ośmiu kolumn w porządku korynckim. Nad nimi wznosi się tympanon. Portret rzymski przedstawia często starszych mężczyzn. W wizerunkach dążono do realizmu, podkreślano fizyczne cechy podeszłego wieku: zmarszczki, bruzdy, zapadnięte policzki, zatroskane oczy. Portret cesarza rzymskiego Decjusza 19 Panteon w Rzymie Rzeźby Rzymskie są realistyczne, czyli dalekie od idealnych greckich proporcji i piękna. Rzeźbiarze starożytnego Rzymu przedstawiali ludzi, dbając o to, aby pokazać ich takimi, jakimi byli naprawdę. Posąg konny jest rodzajem rzeźby która wykształciła się w starożytnym Rzymie. Najsłynniejszym przykładem jest statua cesarza Marka Aureliusza. Posąg konny Marka Aureliusza Mimo upadku cesarstwa rzymskiego kultura antyku przetrwała. Przez kolejne wieki przejawiała się w architekturze, rzeźbie, malarstwie. źródło: opracowała Aleksandra Dziedzic REDAKCYJNA Szkolne Nowinki REDAKTOR NACZELNY: Gabriela Kubas, ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Karolina Płonka, Gabriela Marszał, Zuzanna Dobrzańska, Weronika Dańko, Natalia Lew, Kinga Socha, Weronika Machowska Opiekunowie: p. Beata Chwistek, p. Marta Maciejowska Kontakt: gazetka.zs.malawa@onet.pl www. zsmalawa.pl