Publikacja dofinansowana przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska w Warszawie

Transkrypt

1 Warszawa 2003

2 Informator zawiera niezbędne informacje dla kandydatów na studia wyższe w RP. Są tu zamieszczone informacje nt. systemu kształcenia w Polsce, warunkach stypendialnych dla studentów polonijnych, szczegółowo są omówione zagadnienia legalizacji pobytu na terytorium RP i warunki studiowania i zamieszkania podczas studiów. Ponadto zamieszczony został wykaz uczelni wyższych RP wraz z prowadzonymi kierunkami studiów, adresy Urzędów Wojewódzkich i niektórych konsulatów oraz wzory podań i inne pożyteczne informacje. Podczas przygotowywania Informatora zostały wykorzystanie m.in. informacje pochodzące ze stron internetowych Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej MENiS ( Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu ( Ministerstwa Spraw Zagranicznych ( stron poszczególnych uczelni oraz doświadczenia własne autorów. ISBN: Copyright: Studencka Międzyuczelniana Organizacja Kresowiaków ul. Wrzosowa 50, Ząbki poczta_smok@wp.pl Publikacja dofinansowana przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska w Warszawie 2

3 Spis Treści SPIS TREŚCI...3 I. I N F O R M A C J E W S T Ę P N E SYSTEM KSZTAŁCENIA W POLSCE...7 Studia licencjackie...7 Studia magisterskie...7 Studia podyplomowe...8 Studia doktoranckie...8 TYTUŁY ZAWODOWE NADAWANE ABSOLWENTOM SZKÓŁ WYŻSZYCH...9 STOPNIE NAUKOWE I TYTUŁY NAUKOWY WARUNKI KSZTAŁCENIA...10 Stypendium rządowe...10 Studia "bez świadczeń"...10 Stypendium prywatne...11 Studia na zasadach ogólnych...11 II. POBYT NA STUDIACH OKRES PRZYGOTOWAWCZY KWESTIE PRAWNE...13 Legalizacja pobytu...13 Wiza pobytowa...13 Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony (tzw. Karta Pobytu)...14 Zatrudnienie...15 Leczenie i nagłe wypadki NA UCZELNI...16 Jednostki wydziału...16 Biblioteki MIESZKANIE...17 Akademiki...17 Stancje prywatne BEZPIECZEŃSTWO POSIADANYCH FUNDUSZY WYŻYWIENIE ORGANIZACJE STUDENCKIE INNE WAŻNE WSKAZÓWKI...19 a) poczta elektroniczna ( )...19 b) internet...19 c) kursy doszkalające...19 d) pisanie podań...20 III. UZNAWALNOŚĆ DYPLOMÓW...21

4 IV. ORGANIZACJE DO KTÓRYCH MOŻNA I WARTO SIĘ ZWRACAĆ PO POMOC...22 STUDENCKA MIĘDZYUCZELNIANA ORGANIZACJA KRESOWIAKÓW (SMOK)...22 STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"...23 FUNDACJA POMOC POLAKOM NA WSCHODZIE...26 FUNDACJA JANA PAWŁA II...26 UNESCO...26 V. PAŃSTWOWE UCZELNIE WYŻSZE RP...27 UNIWERSYTETY...27 Uniwersytet Jagielloński...27 Uniwersytet Warszawski...28 Uniwersytet w Białymstoku...30 Uniwersytet Gdański...31 Uniwersytet Śląski...32 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej...33 Katolicki Uniwersytet Lubelski...34 Uniwersytet Łódzki...35 Uniwersytet Opolski...36 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu...37 Uniwersytet Szczeciński...38 Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu...39 Uniwersytet Wrocławski...40 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie...41 Uniwersytet Rzeszowski...41 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie...42 Uniwersytet Zielonogórski...42 POLITECHNIKI...43 Politechnika Białostocka...43 Politechnika Częstochowska...43 Politechnika Gdańska...44 Politechnika Śląska w Gliwicach...45 Politechnika Świętokrzyska w Kielcach...46 Akademia Górniczo-Hutnicza...47 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki...48 Politechnika Lubelska...49 Politechnika Łódzka...50 Politechnika Opolska...51 Politechnika Poznańska...51 Politechnika Radomska im. Kazimierza Puławskiego...52 Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza...52 Politechnika Szczecińska...53 Politechnika Warszawska...54 Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej...55 Politechnika Wrocławska...56 Politechnika Koszalińska...57 AKADEMIE PEDAGOGICZNE...57 Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego...57 Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie...58 Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach...59 Akademia Pedagogiczna im. KEN w Krakowie...59 Akademia Podlaska w Siedlcach...60 Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku...60 Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej...61 AKADEMIE EKONOMICZNE...61 Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego

5 Akademia Ekonomiczna w Krakowie...62 Akademia Ekonomiczna w Poznaniu...62 Szkoła Główna Handlowa...63 Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego...63 UCZELNIE ROLNICZE...64 Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie...64 Akademia Rolnicza w Lublinie...64 Akademia Rolnicza w Poznaniu...65 Akademia Rolnicza w Szczecinie...66 Akademia Techniczno-Rolnicza im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy...67 Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie...67 Akademia Rolnicza we Wrocławiu...68 UCZELNIE MEDYCZNE...69 Akademia Medyczna w Białymstoku...69 Akademia Medyczna im. Ludwika Rydygiera...69 Akademia Medyczna w Gdańsku...70 Śląska Akademia Medyczna w Katowicach...71 Akademia Medyczna w Lublinie...72 Uniwersytet Medyczny /Łódź/...72 Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego /Poznań/...73 Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie...73 Akademia Medyczna w Warszawie...74 Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu...74 AKADEMIE MUZYCZNE...75 Filia Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Białymstoku:...75 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy...75 Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki...76 Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego...76 Akademia Muzyczna w Krakowie...77 Akademia Muzyczna w Łodzi...77 Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego...78 Filia Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Szczecinie...79 Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina...79 Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego...80 AKADEMIE SZTUK PIĘKNYCH...80 Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku...80 Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie...81 Filia ASP w Krakowie w Katowicach...81 Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi...81 Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu...82 Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie...83 Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu...83 INNE UCZELNIE ARTYSTYCZNE...84 Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie...84 Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera...84 Wydziały zamiejscowe PWST Kraków we Wrocławiu...85 Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza...85 AKADEMIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO...85 Akademia Wychowania Fizycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku...85 Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach...85 Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie...86 Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu...86 Akademia Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie...87 Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

6 UCZELNIE TEOLOGICZNE...87 Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie...87 Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie...88 Papieski Wydział Teologiczny w Poznaniu...88 Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie...88 Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu - Pontificia Facultas Theologica...88 Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna "IGNATIANUM" w Krakowie...89 Instytut Teologiczny im. Bł. Wincentego Kadłubka w Sandomierzu...89 WYŻSZE SZKOŁY MORSKIE...89 Akademia Morska w Gdyni...89 Wyższa Szkoła Morska w Szczecinie...90 UCZELNIE WOJSKOWE...91 Akademia Obrony Narodowej im. Święta 1 Października w Warszawie...91 Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni...91 Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie...91 Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie...92 Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu...92 WYKAZ PAŃSTWOWYCH WYŻSZYCH SZKÓŁ ZAWODOWYCH...93 VI. ZAŁĄCZNIKI WYKAZ URZĘDÓW WOJEWÓDZKICH WZORY PODAŃ o stypendium o akademik o uwzględnienie studiów odbytych na innej uczelni o zasiłek na zagospodarowanie (wyłącznie na pierwszym roku studiów i tylko stypendyści MENiS) o zasiłek losowy (tylko stypendyści MENiS) o zasiłek w związku z przygotowaniem pracy dyplomowej (tylko stypendyści MENiS) PRZYDATNE ADRESY Białystok Bydgoszcz Częstochowa Gdańsk, Gdynia, Sopot Katowice (aglomeracja) Kielce Koszalin Kraków Lublin Łódź Olsztyn Opole Poznań Radom Rzeszów Szczecin Toruń Warszawa Wrocław WYBÓR AMBASAD I PRZEDSTAWICIELSTW POŻYTECZNE ADRESY INTERNETOWE TELEFONICZNE NUMERY KIERUNKOWE Numery kierunkowe niektórych polskich miast Wybrane numery międzynarodowe

7 I. Informacje wstępne 1. System kształcenia w Polsce W Polsce istnieją państwowe szkoły wyższe oraz niepaństwowe szkoły wyższe, które zaczęły powstawać po 1990 roku. Niepaństwowe szkoły wyższe są tworzone na podstawie zezwolenia Ministra Edukacji Narodowej i uzyskują osobowość prawną po wpisaniu do rejestru szkół niepaństwowych prowadzonego przez Ministra Edukacji Narodowej. Od 1998 r. powstają państwowe i niepaństwowe wyższe szkoły zawodowe. Uczelnie te kształcą studentów w zakresie specjalności zawodowych oraz przygotowują ich do wykonywania zawodu, dzięki włączeniu do programu kształcenia 15 tygodni obowiązkowych praktyk. Studia mogą być prowadzone jako dzienne, wieczorowe, zaoczne i eksternistyczne. Podstawowym systemem studiów są studia dzienne. O przyjęcie do szkoły wyższej mogą ubiegać się osoby, które uzyskały świadectwo dojrzałości. Zasady przyjęć na I rok studiów są określane autonomicznie przez szkoły wyższe. Niektóre uczelnie organizują egzaminy wstępne, inne przyjmują na studia na podstawie konkursu ocen ze świadectwa dojrzałości, jeszcze inne - tylko na podstawie zapisu. Na wyższych uczelniach w Polsce, podobnie jak w niektórych innych państwach europejskich, obowiązuje 2-stopniowy system studiowania. Studia licencjackie Są to studia tzw. wyższe zawodowe, które trwają 3 lata. Po napisaniu i obronie pracy licencjackiej uzyskuje się tytuł licencjata. Takie wykształcenie oferują przede wszystkim Kolegia Nauczycielskie, ale można też skończyć studia na szczeblu licencjackim na uniwersytecie, czy na innej uczelni wyższej. Podstawowa różnica polega na tym, że studenci wyższych uczelni mogą kontynuować studia na szczeblu magisterskim, natomiast absolwentom kolegiów takie prawo nie zawsze przysługuje w praktyce. Dlatego przed rozpoczęciem studiów w Kolegium Nauczycielskim warto się zorientować, czy dana szkoła współpracuje z jakąś wyższą uczelnią i czy ta współpraca upoważnia absolwentów kolegium do podjęcia studiów magisterskich na wyższej uczelni. Jeżeli ktoś dostanie stypendium rządowe na studia licencjackie, to może później starać się o stypendium na studia magisterskie, nie ma jednak pewności, że je otrzyma. Studia magisterskie Mogą trwać 2-3 lata, jeśli są to tzw. studia magisterskie uzupełniające, podejmowane po trzyletnich studiach licencjackich. Na większości uczelni obowiązuje 7

8 pięcioletni tok magisterski, wówczas studia się rozpoczyna po zdaniu matury. W obu przypadkach tytuł magistra uzyskuje się po napisaniu pracy magisterskiej i zdaniu egzaminu magisterskiego. Tytuł magistra uzyskują studenci jedynie wyższych uczelni, jakimi są: uniwersytet, politechnika, akademia i wyższa szkoła pedagogiczna. Niektóre uczelnie rezygnują z przyjmowania studentów na pięcioletnie studia magisterskie. Proponują coraz częściej dwustopniowy system kształcenia: najpierw trzyletnie studia licencjackie, a następnie (na zasadzie konkursu prac licencjackich bądź średniej ocen) dwuletnie studia magisterskie. Istnieje możliwość podejmowania studiów równoległych, czyli w trakcie studiowania na jednym kierunku rozpoczęcia nauki na drugim. Zasady przyjmowania na studia równoległe są określane przez władze poszczególnych wydziałów i tam też należy się o nie dowiadywać (przeważnie, aby rozpocząć naukę na drugim kierunku trzeba mieć wysoką średnią ocen na kierunku pierwszym). Trzeba jednak pamiętać, że stypendium rządowe przyznawane jest tylko na studia na jednym kierunku, a zatem trzeba się liczyć z tym, że po wygaśnięciu pierwszego stypendium nie przysługuje już drugie na dokończenie studiów na drugim kierunku. Może się również okazać, że zmuszeni będziemy do odpłatności dewizowej za drugi kierunek. Studia podyplomowe Są odpłatne, trwają od roku do dwóch lat. Adresowane są do osób posiadających już wyższe wykształcenie. Dają możliwość podniesienia swoich specjalistycznych kwalifikacji zawodowych. Studia doktoranckie Są prowadzone zazwyczaj w trybie dziennym i zaocznym. Trwają od 3 (w Polskiej Akademii Nauk) do 4 lat (na uczelniach wyższych), kończą się napisaniem i obroną pracy doktorskiej. O przyjęciu na studia decyduje spełnienie wymogów formalnych (przede wszystkim bardzo dobra praca magisterska) oraz znalezienie promotora, zebranie wielu pozytywnych opinii popierających z uczelni i organizacji polonijnych. Czasem niezbędne jest odbycie rozmowy kwalifikacyjnej. Stypendium RP na studia doktoranckie może być dwóch rodzajów dzienne i zaoczne. Stypendium w trybie studiów dziennych jest wypłacane co miesiąc w kwocie równej 250% stawki wynagrodzenia zasadniczego. Stypendium zaoczne wypłacane jest tylko przez trzy miesiące w ciągu roku. Jeżeli nie uda się uzyskać stypendium RP, chociażby zaocznego, to należy być prawie na 100% pewnym, że konieczne będzie wnoszenie opłat za studia w wysokości ok euro rocznie. 8

9 TYTUŁY ZAWODOWE NADAWANE ABSOLWENTOM SZKÓŁ WYŻSZYCH Licencjat - tytuł uzyskany po ukończeniu wyższych studiów zawodowych, które trwają 3 lata lub 3,5 roku, Inżynier - tytuł uzyskany po ukończeniu wyższych studiów zawodowych na kierunkach technicznych, rolniczych lub ekonomicznych, które trwają 3,5 roku lub 4 lata. Magister oraz tytuły równoważne: magister edukacji, magister sztuki, magister inżynier, magister inżynier architekt, lekarz, lekarz stomatolog lub lekarz weterynarii - nadawane po ukończeniu 5-letnich jednolitych studiów magisterskich. Na kierunkach medycznych i weterynarii nauka trwa do 6 lat. Tytuł zawodowy magister można uzyskać także po ukończeniu 2-2,5-letnich uzupełniających studiów magisterskich, które mogą podjąć osoby, które ukończyły wyższe studia zawodowe z tytułem zawodowym licencjat lub inżynier. Aby uzyskać wymienione powyżej tytuły zawodowe student musi zaliczyć wszystkie przedmioty i praktyki objęte planem studiów, złożyć i obronić pracę dyplomową oraz zdać pomyślnie egzamin dyplomowy. Absolwent szkoły wyższej otrzymuje dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku studiów, trzy odpisy a także - na swój wniosek również - dyplom w języku obcym. STOPNIE NAUKOWE I TYTUŁY NAUKOWY Doktor - stopień naukowy nadawany osobie, która zdała z wynikiem pomyślnym egzaminy doktorskie oraz przygotowała i obroniła pracę doktorską. Do ubiegania się o stopień naukowy doktora uprawnia tytuł zawodowy magistra lub równorzędny. Doktor habilitowany - stopień naukowy nadawany osobie, która posiadając stopień naukowy doktora uzyskała znaczny dorobek naukowy lub artystyczny, przedłożyła rozprawę habilitacyjną i pomyślnie przeszła przewód habilitacyjny. W zakresie sztuki i dyscyplin artystycznych nadawane są kwalifikacje I i II stopnia będące podstawą do przyznawania uprawnienia równoważnego stopniowi naukowemu odpowiednio doktora i doktora habilitowanego. Stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego są nadawane w jednostkach organizacyjnych szkół wyższych oraz w innych placówkach naukowych, które posiadają uprawnienia do ich nadawania. Profesor - tytuł naukowy nadawany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 9

10 2. Warunki kształcenia O status studenta wyższej uczelni w Polsce może w zasadzie ubiegać się każda osoba, która chce studiować. W przypadku studentów-obcokrajowców należy złożyć stosowne podanie u Rektora wybranej uczelni. Często wymagana jest również opinia Dziekana. Jedną z najistotniejszych okoliczności, o jakich należy pamiętać przy podejmowaniu studiów jest zapewnienie sobie źródła utrzymania na okres nauki. Są bowiem 4 możliwości: Stypendium rządowe Przyznawane jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu (w praktyce Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej MENiS; Warszawa, ul. Smolna 13, tel.: (+4822) , fax: (+4822) , bwm@menis.gov.pl, osobom, które pomyślnie zdały egzaminy w trakcie rekrutacji na studia do Polski, prowadzonej corocznie przez konsulaty RP. Stypendystami MENiS-u zostają też laureaci Olimpiady Języka Polskiego i Literatury. W ramach tego systemu nauka jest bezpłatna, a ponadto stypendysta otrzymuje miesięcznie kwotę równą 150% wynagrodzenia zasadniczego, czyli nieco ponad 700 zł. Stypendium może być zawieszone, gdy stypendysta powtarza semestr lub rok studiów, nie ma zalegalizowanego pobytu, przebywa poza granicami RP dłużej niż miesiąc. W przypadku, gdy stypendysta podał nieprawdziwe informacje, na podstawie których zostało mu przyznane stypendium, powtarza wielokrotnie dany semestr lub rok studiów bądź też został ukarany dyscyplinarnie stypendium może mu zostać cofnięte. Studenci - stypendyści RP mogą też ubiegać się o następujące zasiłki: Na zagospodarowanie dotyczy to jednak wyłącznie osób na pierwszym roku i w praktyce pochodzących z tak odległych krajów, jak np. Kazachstan max. 60% maksymalnego stypendium. W wypadkach losowych (np. kradzież, zgon w rodzinie), które powinny być odpowiednio udokumentowane bądź poświadczone zeznaniem na policji max. 40% maksymalnego stypendium. Na pisanie pracy dyplomowej lub magisterskiej ta pomoc finansowa przysługuje studentom na ostatnim roku ich studiów max. 40% maksymalnego stypendium. Studia "bez świadczeń" Po zdanych egzaminach komisja rekrutacyjna może nam zaproponować tzw. "studia bez świadczeń" - nie płacimy wtedy za naukę, ale nie mamy opłacanego akademika ani utrzymania. Po dwóch latach studiowania bez opłat za studia i bez świadczeń finansowych z MENiS-u można się ubiegać o stypendium MENiS-u. 10

11 Stypendium prywatne Mogą to być studia "bez świadczeń", ale student otrzymuje środki utrzymania przyznawane przez: osoby prywatne; fundacje i stowarzyszenia, zajmujące się wspieraniem Polaków - głównie stowarzyszenie "Wspólnota Polska". Stypendiów udziela również Fundacja Jana Pawła II, ale dotyczy to studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Do otrzymania stypendium Fundacji niezbędna jest zwykle m.in. pozytywna rekomendacja parafii; urzędy i jednostki administracyjne (np. prezydenci miast, gminy) O takie stypendium należy ubiegać się samodzielnie. Informacje na temat istniejących możliwości można zdobyć w konsulacie RP, w organizacjach i stowarzyszeniach polonijnych, czasem również w parafiach (o Fundacji Jana Pawła II i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim). Nie bez znaczenia są też prywatne znajomości. Osobom, które podjęły studia bez stypendium rządu RP, nie przysługują zasiłki z MENiS-u. Należy natomiast złożyć podanie do rektora wybranej uczelni o zwolnienie z opłat za naukę. Niestety, trzeba się liczyć z możliwością odmowy. Po dwóch latach studiowania bez opłat za studia i bez świadczeń finansowych z MENiS-u można się ubiegać o stypendium MENiS-u. Studia na zasadach ogólnych Taki scenariusz, bez świadczeń ze strony MENiS-u i uczelni, również jest możliwy. Polecany jest jednak wyłącznie dla zamożnych kandydatów, którzy są w stanie zapewnić sobie utrzymanie (np. dzięki wsparciu rodziny) i zapłacić za naukę (1-6 tys. euro rocznie). Osoby, które nie stać na taki wariant, mogą złożyć podanie do rektora wybranej uczelni o zwolnienie z opłat za naukę. Po uzyskaniu zgody można zdecydować się na podjęcie nauki i mieć nadzieję na szybkie znalezienie jakiegoś źródła dochodów. Niektóre stowarzyszenia mogą przyznać zapomogę, ale nie jest to zwykle kwota wystarczająca na pokrycie wszystkich wydatków, a nawet na opłacenie czesnego. Jeżeli płacimy za naukę nie możemy starać się o stypendium z MENiS-u, można starać się jedynie o stypendia od osób prywatnych lub stowarzyszeń i fundacji. * * * * * Jeżeli nie uda Wam się dostać na studia w danym roku możecie próbować w przyszłym. Możecie również starać się o studia u siebie w kraju. Wówczas macie szansę na stypendium Fundacji Semper Polonia. O warunkach uzyskania tego stypendium dowiecie się w Konsulacie RP u siebie w kraju. 11

12 II. Pobyt na studiach 1. Okres przygotowawczy Niemalże wszyscy przyszli studenci, którzy dostali się na studia do Polski za pośrednictwem konsulatu RP, zostają skierowani na tzw. kurs przygotowawczy. Nie dotyczy to tylko laureatów Olimpiady Języka Polskiego i Literatury, jak również osób podejmujących studia samodzielnie. Jeżeli ktoś podejmuje studia samodzielnie może odbyć kurs przygotowawczy, ale odpłatnie na warunkach finansowych określonych przez dyrekcję studium. Pierwszą instytucją, z jaką się styka przyjeżdżający na studia do Polski potencjalny student, jest Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców (SJPDC) w Łodzi, Lublinie, Krakowie czy Wrocławiu. Istnieją dwa rodzaje kursów przygotowawczych: tzw. sesja orientacyjna dla absolwentów szkół z polskim językiem wykładowym lub innych osób z bardzo dobrą znajomością języka polskiego. Sesja ta trwa miesiąc, odbywa się we wrześniu i jest zakończona egzaminem. roczny kurs języka polskiego dla pozostałych osób odbywający się w Studiach Języka Polskiego dla Cudzoziemców. Zazwyczaj abiturienci polskich szkół średnich są kierowani na studia od razu po sesji orientacyjnej. To samo dzieje się z innymi osobami dobrze znającymi język polski. Osoby zakwalifikowane na studia medyczne zdają egzamin testowy organizowany każdego roku w czerwcu przez Ministerstwo Zdrowia (odbywa się on w SJPDC w Łodzi). Z założenia kurs przygotowawczy ma przygotować studenta do studiów pod względem merytorycznym i językowym, jak też wyrównać ewentualne różnice w programach nauczania w różnych krajach. W trakcie trwania rocznego kursu przygotowawczego istnieje możliwość wyboru uczelni, na której by się chciało studiować, jak również choć nie bez trudności zmiany wybranego wcześniej kierunku studiów. O ile przesunięcia w zakresie kierunków częściowo spokrewnionych nie przysparzają większych trudności (polonistyka historia albo odwrotnie) o tyle zamiana polonistyki na ekonomię jest zwykle niemożliwa. Na zakończenie rocznego kursu przygotowawczego zdawane są egzaminy. Osoby, które nie uzyskają wymaganej ilości punktów mogą być nakłaniane do zmiany kierunku studiów na pokrewny, ale mniej popularny (np. medycyna na weterynarię). Brak pozytywnego wyniku ukończenia Studium Języka Polskiego oznacza konieczność jego powtórzenia, ale wówczas słuchacz nie otrzymuje stypendium. 12

13 2. Kwestie prawne Legalizacja pobytu Nie ma w prawodawstwie polskim różnicy pomiędzy obcokrajowcami ze względu na ich pochodzenie Polacy z dowolnego kraju są traktowani tak, jak inni cudzoziemcy. Bezwizowy jest tylko ruch turystyczny, pozwalający przebywać w Polsce do 90 dni, a i on dotyczy jedynie niektórych krajów. Nie dotyczy to studiujących obcokrajowców, gdyż są oni zobowiązani do zalegalizowania swojego pobytu na terenie RP w okresie studiów; w tym celu należy wyrobić wizę bądź kartę pobytu. Należy się o wizę starać jeszcze w konsulacie RP w kraju zamieszkania, w ostateczności trzeba ją wyrobić natychmiast po przyjeździe do Polski. W przeciwnym razie pobyt uznaje się za nielegalny i w najgorszym wypadku może stać się powodem wydalenia z Polski bez prawa wjazdu na kilka lat. Pobyt na terytorium Polski legalizuje się w Konsulacie, bądź Wydziale ds. Cudzoziemców Urzędu Wojewódzkiego (tylko Karty Pobytu). Są dwa rodzaje dokumentów, o które należy się ubiegać: Wiza pobytowa Wizę wydaje tylko konsul. Wojewoda wydaje wizę tylko w dwóch przypadkach: małoletniego urodzonego na terytorium RP, którego przedstawiciel ustawowy przebywa w Polsce na podstawie wizy, w trybie szczególnym za zgodą Prezesa Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców: dot. cudzoziemca, wobec którego zachodzą okoliczności przemawiające za odmową udzielenia wizy, jeżeli zaistniała wyjątkowa sytuacja wymieniona w ustawie. Wojewoda przedłuża wizę tylko w przypadku wystąpienia zdarzeń niezależnych od woli cudzoziemca i niemożliwych do przewidzenia w chwili wydania wizy przez konsula (studia nie są takim przypadkiem). Wizę można przedłużyć tylko jeden raz. Wniosek o przedłużenie wizy składa się na co najmniej: 7 dni przed upływem okresu pobytu oznaczonego w wizie krótkoterminowej, 14 dni przed upływem okresu pobytu oznaczonego w wizie długoterminowej (D/6). Bieg sprawy rozpoczyna się z chwilą złożenia kompletu dokumentów. Oryginały składanych dokumentów do wglądu. Dokumenty winny być sporządzone w języku polskim, tłumaczenia oryginałów dokonane przez tłumacza przysięgłego lub konsula. Wniosek (do pobrania w Konsulacie) należy wypełnić w języku polskim, czytelnie, drukowanymi literami. Wymagane dokumenty to: aktualna kolorowa fotografia, dokumenty potwierdzające posiadanie źródeł dochodów lub własnych środków materialnych i ich wysokość (dla stypendystów zaświadczenie o wysokości stypendium, a dla osób nieotrzymujących stypendium - najczęściej wyciąg z konta bankowego), aktualne poświadczenie zameldowania na pobyt czasowy, 2 kopie ważnego dokumentu podróży (kopie strony paszportu ze zdjęciem) akt urodzenia (w przypadku wniosku o udzielenie wizy małoletniemu urodzonemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), dokumenty uzasadniające ubieganie się o przedłużenie wizy (np. zaświadczenie z uczelni o odbywanych studiach). 13

14 Niekiedy, w sytuacji, gdy dostaliście się na studia do Polski za pośrednictwem konsulatu, w którym się ubiegacie o wizę wystarczy sam paszport, fotografia i np. legitymacja studencka. Wizę zamieszcza się w dokumencie podróży - paszporcie jeżeli okres jego ważności przekracza co najmniej o 3 miesiące termin, w którym musi nastąpić wyjazd z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy. Okres pobytu na podstawie wizy nie może przekroczyć: 3 miesięcy w okresie 6 miesięcy - w przypadku wizy krótkoterminowej licząc od dnia pierwszego wyjazdu 1 rok - w przypadku wizy długoterminowej (o taką wizę powinniśmy się starać, jeżeli przyjeżdżamy do Polski na pierwszy rok lub na rok przygotowawczy) Jeśli chcemy zalegalizować swój pobyt w Polsce na dłużej, to należy starać się o tzw. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony (tzw. Karta Pobytu) Formalnie Cudzoziemiec uzyskuje zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony po wykazaniu okoliczności uzasadniających jego zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące, a zatem każdy student ten warunek spełnia. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony ma teoretycznie ważność do 2 lat, ale okres ważności został ograniczony do 1 roku w przypadku studentów. Wniosek o udzielenie zezwolenia składa się do Wojewody właściwego ze względu na miejsce zamierzonego pobytu na co najmniej 45 dni przed upływem okresu pobytu na podstawie wizy lub okresu na jaki udzielone zostało poprzednie zezwolenie. Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony nie może być złożony przez cudzoziemca przebywającego w Polsce na podstawie wizy udzielonej w trybie szczególnym, za zgodą Prezesa Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców. Bieg sprawy rozpoczyna się z chwilą złożenia kompletu dokumentów. Dokumenty winny być sporządzone w języku polskim, tłumaczenia oryginałów dokonane przez tłumacza przysięgłego lub konsula. Oryginały składanych dokumentów należy okazać do wglądu. Wniosek należy wypełnić w języku polskim, czytelnie, drukowanymi literami. Wymagane dokumenty: 4 egzemplarze wypełnionego wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, 4 aktualne kolorowe fotografie o wymiarach 4,5 x 3,5cm, przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, w taki sposób, aby ukazywały lewy półprofil z widocznym lewym uchem z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy (zdecydowanie usprawni prowadzenie postępowania złożenie dodatkowej piątej fotografii), ważny dokument podróży (2 kserokopie strony paszportu ze zdjęciem), potwierdzenie zameldowania czasowego. zaświadczenie potwierdzające podjęcie lub kontynuowanie studiów w państwowej lub niepaństwowej szkole wyższej oraz określające przewidywany termin zakończenia nauki, dokumenty potwierdzające posiadanie środków finansowych na pokrycie kosztów pobytu. W toku prowadzonego postępowania cudzoziemiec (czyli my) )może zostać wezwany do osobistego stawiennictwa w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności niezbędnych 14

15 do podjęcia decyzji oraz zobowiązany do złożenia innych dokumentów, które pozwolą organowi administracyjnemu na dokładne wyjaśnienie sprawy i podjęcie decyzji z uwzględnieniem zarówno interesu społecznego, jak i słusznego interesu strony. Opłaty wnoszone przy składaniu wniosku w znakach opłaty skarbowej: od wniosku 5 zł (x4, czyli 20 zł) od każdego załącznika 0,50 zł (2 kserokopie, zaświadczenie z uczelni, zameldowanie, zaświadczenie o wysokości stypendium lub wyciąg z konta bankowego - razem ok. 3-4 zł) Opłaty wnoszone przy odbiorze zezwolenia: za wydanie zezwolenia na zamieszkanie zł na wskazane konto, za wydanie karty pobytu 50 zł na wskazane konto; Razem ww. zezwolenie będzie więc kosztowało studenta polonijnego jednorazowo ok. 375 zł, a w ciągu całych studiów w zależności od ich trwania koszty legalizacji pobytu wynoszą ok zł. Ponadto karta podlega wymianie w przypadku: zmiany danych w niej zamieszczonych (np. adresu, gdy otrzymamy inny akademik), zmiany wyglądu utrudniającego ustalenie tożsamości, uszkodzenia dotychczas posiadanej karty w stopniu utrudniającym posługiwanie się nią, utraty lub zniszczenia dotychczas posiadanej karty. Należy wówczas złożyć w odpowiednim Urzędzie Wojewódzkim wniosek o wymianę Karty, 2 kolorowe fotografie oraz kserokopię paszportu. Opłaty jak przy składaniu wniosku + 50 zł przy odbiorze. Razem max. 60 zł. Zatrudnienie Generalnie studenci-obcokrajowcy nie mają prawa do pracy w RP, chyba, że uzyskają na to zgodę odpowiednich władz. Studenci studiów dziennych mogą podjąć pracy wakacyjnej na okres 3 miesięcy bez zezwolenia na pracę i zgody Powiatowego Urzędu Pracy. Jeśli pracodawca jest zainteresowany dłuższą współpracą, powinien wystąpić do ww. Urzędu o zezwolenie na pracę i zgodę za zatrudnienie studenta obcokrajowca na określonym stanowisku. Jeśli student posiada kartę pobytu, wówczas zezwolenie i zgoda wydawane są jednocześnie. Po dopełnieniu formalności (dość trudnych do spełnienia) student może pracować do końca ważności posiadanej karty pobytu, ale tylko na wcześniej ustalonym stanowisku i u danego pracodawcy. Następnie należy się od nowa ubiegać najpierw o przedłużenie karty pobytu, a następnie o kolejne zezwolenie na pracę. W dziale "Prawo" dostępne są rozporządzenia dotyczące szczególnych przypadków, gdy nie są wymagane zezwolenia na pracę Leczenie i nagłe wypadki Żeby korzystać z powszechnej opieki lekarskiej w Polsce należy być ubezpieczonym i opłacać składki. Studenci i doktoranci ubezpieczają się w Narodowym Funduszu Zdrowia (tzn. zawierają umowę) dobrowolnie i samodzielnie. Za osoby polskiego pochodzenia składki opłaca Uczelnia na której studiują (nie trzeba być stypendystą RP). Najistotniejsza sprawa: żeby uczelnia zaczęła opłacać za nas składkę powinniśmy jej dostarczyć zaświadczenie z Konsulatu RP w kraju zamieszkania o tym, że rzeczywiście 15

16 mamy polskie pochodzenie i to w myśl ustawy o repatriacji. Jakiekolwiek inne zaświadczenie, w tym nawet pieczątka w paszporcie o tym, że jesteśmy Polakami w wielu przypadkach może nie wystarczyć i będziemy musieli przywieźć obowiązujące potwierdzenie polskości. Słuchacze kursu przygotowawczego (Studium Języka Polskiego) traktowani są w tym zakresie jak studenci. Gdy już wszelkie formalności zostaną pozytywnie załatwione i zostaniemy ubezpieczeni, to należy pamiętać o konieczności aktualizacji informacji na Uczelni co 3 miesiące. Osoby nieposiadające polskiego pochodzenia (bądź niemogące udowodnić, że posiadają) muszą regulować składki z własnych funduszy. Poza ubezpieczeniem zdrowotnym na większości uczelni wszystkim studentom sugerowane jest ubezpieczenie o następstw nieszczęśliwych wypadków. Składkę opłaca się raz do roku z własnych funduszy. Jest to kwota nieco powyżej 40 zł, która się zmienia co rok. 3. Na uczelni Jednostki wydziału Nie w każdej sprawie należy się zwracać do rektora czy dziekana. W tym celu są bowiem wyznaczone specjalne osoby, będące pośrednikami pomiędzy studentami a władzami wydziału. Są to pełnomocnicy dziekana do spraw studenckich. To do nich właśnie należą decyzje we wszelkich studenckich sprawach (dofinansowania, udzielanie urlopu, przedłużenie sesji itp.) Warto się też dowiedzieć, czy jest na wydziale osoba, zajmująca się studentami zagranicznymi. Czasami ten urząd znajduje się dopiero na szczeblu rektoratu, a więc najwyższych władz uczelni. Wszystkie formalności związane ze studiowaniem załatwia się w Sekcji Toku Studiów na własnym wydziale. Natomiast informacji co do programu studiów, ich przebiegu, obowiązujących egzaminów i zaliczeń można zasięgnąć u opiekunów roku. Biblioteki Nie sposób, będąc studentem, nie korzystać z dobrodziejstw bibliotek. Największymi zasobami książek z interesującej nas dziedziny dysponują zawsze czytelnie wydziałowe, jak również centralne biblioteki uniwersyteckie. Studenci mogą też korzystać z bibliotek i czytelni publicznych. Jednakże studenci obcokrajowcy niemający stałego zameldowania w mieście, w którym studiują, mogą mieć trudności z wypożyczaniem książek. Nie jest to regułą i zależy często od dobrej bądź złej woli pań bibliotekarek. Czytelnie natomiast zawsze są ogólnodostępne. 16

17 4. Mieszkanie Akademiki Studentom ze Wschodu, na ich życzenie, przyznawane są miejsca w akademikach (domach studenckich) przez cały okres studiów, za które płaci się z otrzymanego stypendium. Przed końcem każdego roku akademickiego (na wiosnę) należy złożyć do dziekanatu albo do działu spraw bytowych - rozwiązane to jest różnie, w zależności od uczelni - podanie z prośbą o ponowny przydział miejsca w akademiku, które to zawsze bywa pozytywnie rozpatrywane. Pokoje w domach studenckich są zazwyczaj 2-3 osobowe. Miesięczna opłata jest określona przez standard tegoż akademika. Różni się w różnych miastach znacznie i raczej mieści się w granicach zł. Do dyspozycji studentów często są w takich akademikach sale komputerowe i sportowe, świetlice do nauki (tzw. cichacze ) oraz sale bankietowe, w których po uprzednim uzgodnieniu z administracją można urządzać okolicznościowe imprezy. Mieszkańcy akademika powinni przestrzegać jego regulaminu. W przypadku sporu mieszkańców organem rozstrzygającym jest zwykle Rada Mieszkańców konkretnego domu studenta. Stancje prywatne Mieszkanie na stancji, tzn. w wynajętym pokoju lub mieszkaniu zwykle kosztuje drożej niż w akademiku, ale zależy to od konkretnego miasta. Jeśli jednak ze względu na huczne imprezy u sąsiadów, trudności z przypadkowymi współlokatorami i inne rozglądamy się za stancją, to warto pamiętać o tym, że dla studentów obcokrajowców wiąże się to z pewnymi trudnościami. Do uzyskania wizy pobytowej wymagane są zaświadczenia z miejsca zamieszkania, mieszkając zaś na stancji trudno jest takowe przedstawić. Aby legalnie mieszkać w wynajętym pokoju lub mieszkaniu, trzeba się zameldować. Nie każdy właściciel mieszkania wyraża zgodę na zameldowanie obcokrajowca. Mieszkanie bez umowy, na czarno (nielegalnie) wiąże się z poważnymi kłopotami w przypadku wykrycia tego faktu, poza tym właściciel może w każdej chwili zażądać wyższej opłaty bądź natychmiastowego opuszczena lokalu. 5. Bezpieczeństwo posiadanych funduszy Nie jest raczej tajemnicą, że bezpieczeństwo naszych pieniędzy jest bardzo istotne. Nie jest przy tym ważne, że dysponujemy zwykle niezbyt dużymi kwotami - ich utrata może być bardziej dotkliwa, niż milion dla miliardera. Ryzyko utraty środków do życia znacznie rośnie zwłaszcza w przypadku zamieszkania w akademiku. Dlatego mocno zachęcamy do założenia własnego konta bankowego. Do zalet jego posiadania zaliczyć należy przede wszystkim bezpieczeństwo posiadanych środków i brak konieczności wyczekiwania w kolejkach po stypendium, gdyż zostanie ono comiesięcznie przelane na podane przez nas na 17

18 Uczelni konto. Niestety, posiadanie konta wiąże się z ponoszeniem opłat za jego prowadzenie. Dlatego powinniśmy wybrać raczej bank, gdzie te opłaty są możliwie najniższe. Zwykle banki mają specjalne Konta Studenckie, opłaty za prowadzenie których nie przekraczają 5 zł miesięcznie. Najtańsze i najbardziej godne polecenia dla osób obeznanych z obsługą komputera są tzw. banki wirtualne, tzn. niemające placówek i komunikujące się z klientami za pośrednictwem internetu, telefonu i WAP itp. Te banki nie pobierają z reguły żadnych opłat za prowadzenie rachunków. 6. Wyżywienie O wyżywienie na studiach student dba sam. W większości domów studenckich są oddzielne pomieszczenia kuchnie (wspólne dla piętra lub kilku pokojów), przeznaczone do samodzielnego przygotowywania posiłków. O wyposażenie należy jednak zadbać samodzielnie i przywieźć z domu wszystko to, co niezbędne: garnek, patelnię, talerz, sztućce itd. Tylko niektóre akademiki, ale daleko nie wszystkie, posiadają własne stołówki, gdzie można kupować obiady. Na terenie uczelni, bądź też w jej pobliżu, znajdują się prawie zawsze bary i stołówki studenckie, które oferują posiłki za rozsądną cenę (4-8 zł, przy cenie w restauracji ok zł). Czasami istnieje możliwość wykupienia abonamentowego karnetu obiadowego, który jest jeszcze tańszy, ale nie zawsze obcokrajowcy mają do niego prawo. 7. Organizacje studenckie Pierwszą organizacją, z którą warto skontaktować się od razu po przyjeździe do Polski jest SMOK (Studencka Międzyuczelniana Organizacja Kresowiaków), który ma swe oddziały w wielu miastach. Z założenia stowarzyszenie to ma służyć studentom ze Wschodu wszelkiego rodzaju wsparciem. Co roku organizowane są wyjazdy integracyjne, prowadzone są też kursy szkoleniowe (np. komputerowe). Przy większości oddziałów regionalnych Stowarzyszenia Wspólnota Polska istnieją Kluby Studentów Polonijnych. Informacje oraz kontakty można uzyskać w poszczególnych oddziałach. Na każdej uczelni działa samorząd studencki, który reprezentuje interesy studentów danej uczelni, jest formą samoorganizowania się studentów w celu obrony swoich praw, współdecydowania o własnych sprawach i wspierania wszelkich inicjatyw studenckich. Samorząd pośredniczy w kontaktach pomiędzy studentami a władzami uczelni. Delegaci samorządów poszczególnych uczelni tworzą ogólnopolski Parlament Studencki. Przy większości uczelni RP działają również Niezależne Zrzeszenie Studentów i Związek Studentów Polskich. Są to organizacje ogólnopolskie, mające przy uczelniach filie. Wydają one własne pisma, dbają o prawa studentów, pośredniczą przy poszukiwaniu pracy itd. Są to organizacje niezależne od konkretnej uczelni, choć z reguły intensywnie współpracują z władzami rektorskimi przy różnych sprawach. 18

19 Oprócz tego na każdej uczelni istnieje mnóstwo najróżniejszych organizacji studenckich, kół naukowych i klubów zainteresowań. Każdy więc znajdzie coś dla siebie: koła naukowe, dyskusyjne kluby filmowe, związki sportowe, stowarzyszenia katolickiej młodzieży akademickiej i duszpasterstwa akademickie, kluby turystyczne. Osobom o zainteresowaniach artystycznych polecamy amatorskie teatry akademickie, zespoły pieśni i tańca czy też chóry akademickie, które działają w każdym niemalże mieście pod patronatem uczelni. Ponadto, są wydawane pisma akademickie (np. ogólnopolska Gazeta Studencka, "Puls Studenta", "Student.net" itd.), redagowane przez studentów i zawsze otwarte na twórczą współpracę. 8. Inne ważne wskazówki a) poczta elektroniczna ( ) W dniu dzisiejszym ogromnym ułatwieniem w komunikowaniu się jest internet i poczta elektroniczna. Jej niepodważalne zalety to szybkość i zerowe koszty. Dlatego zachęcamy wszystkich, którzy jeszcze nie znają tego sposobu komunikacji do zakładania własnych kont pocztowych. Dla użytku prywatnego w pełni wystarczą darmowe konta udostępniane przez większość portali internetowych. Można je znaleźć np. pod następującymi adresami: Zakładając takie konto otrzymujemy unikalny w skali świata adres w postaci naszlogin(podajemy go przy rejestracji)@domena(zależy od wyboru dostawcy poczty).pl. Możemy w ten sposób również korespondować z rodziną w kraju. b) internet W zasadzie trudno jest wyobrazić sobie taki rodzaj informacji, którego nie ma w tym światowym i absolutnie niekontrolowanym medium. Gdy poszukujemy danych do prac naukowych również warto z niego korzystać. Do wyszukiwania informacji służą wyszukiwarki internetowe. Wpisujemy tam hasło i uzyskujemy zwykle bardzo długą listę odnośników do stron zawierających interesujące nas informacje. Wyszukiwarek internetowych jest bardzo dużo. Największa z nich (pod względem liczby zindeksowanych stron) to Google, dostępna pod adresem Inne przykładowe wyszukiwarki można znaleźć pod adresami itd. Również wymienione portale zawierają własne wyszukiwarki bądź korzystają z innych. Internet, to medium, którym na pewno powinniśmy się bliżej zainteresować. Może nam pomóc w znalezieniu fundatorów stypendiów, wyborze uczelni a także w wielu innych sprawach. c) kursy doszkalające Większość z nas wcześniej czy później stanie przed koniecznością znalezienia zatrudnienia po studiach. Aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy warto wolny czas 19

20 poświęcić dodatkowej nauce. Mogą to być języki obce, obsługa zaawansowanych programów komputerowych, warsztaty tematyczne (np. dziennikarstwo na polonistyce) itp. Zdobyte umiejętności i certyfikaty z całą pewnością zaprocentują w niedalekiej przyszłości. d) pisanie podań Życie studenta wiąże się niestety z częstą koniecznością pisania podań-próśb, dlatego na końcu informatora przytaczamy wzory podań do rozmaitych instytucji. Podczas korzystania z zamieszczonych wzorców należy pamiętać 1. Wasz przypadek jest szczególny i zawsze trzeba napisać podanie indywidualnie i to w taki sposób, by rozpatrujący poznał Waszą sytuację i nie miał wątpliwości, że po pierwsze wszystko, co jest napisane to prawda, a po drugie ustosunkował się pozytywnie do waszej prośby; 2. Przed rozpoczęciem pisania podań trzeba wiedzieć do kogo powinno być ono skierowane, przy czym nie zawsze najlepsza jest zasada "do najwyższego szefa", bo jeśli sprawa jest w gestii dziekana, to pisanie podania do rektora tylko wydłuży czas oczekiwania na odpowiedź; 3. Ktoś mógł już skorzystać z danego wzorca wysyłając podanie akurat do instytucji, do której się zwracacie; 4. Nawet napisanie podania idealnego co do formy i treści niczego jeszcze nie gwarantuje; 5. Nie jesteśmy bezbłędni, a ludzie mają różne poglądy na sposób pisania podań. W związku z tym może się zdarzyć, że akurat Wam zarzucą nieodpowiedniość użytej formy, zwrotu itp. Zwłaszcza, że autorzy tych podań uczyli się wyłącznie na własnych błędach. Niektóre urzędy, uczelnie, bądź poszczególne wydziały określają formę podania albo tylko rodzaj zamieszczanych w nim danych. Należy się bezwzględnie do tego zastosować, bo inaczej podanie może pozostać bez rozpatrzenia; 6. Weźcie sobie do serca 5 powyższych punktów i to wystarczy na początek. 20