18 To był świetny rok! Kalendarium 2011 What a great year! 2011 Calendar

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "18 To był świetny rok! Kalendarium 2011 What a great year! 2011 Calendar"

Transkrypt

1 KATOWICE AIRPORT MAGAZINE styczeń luty january february 1 (38) Lanzarote z ognia i wody Lanzarote born of fire and water 18 To był świetny rok! Kalendarium 2011 What a great year! 2011 Calendar 40 Narciarstwo biegowe w Śląskim? Oczywiście! Cross-country skiing in Silesia? Of course!

2

3 wstęp foreword Szanowni Państwo! Oddajemy w Wasze ręce pierwsze w 2012 roku wydanie naszego magazynu. Podsumowujemy w nim m.in. minione dwanaście miesięcy bardzo udany okres dla Katowice Airport, gdyż odprawiliśmy rekordową liczbę 2,54 mln pasażerów. Nie byłoby to możliwe bez zaufania, jakim obdarzają Państwo nasz port i operujące z niego linie lotnicze wybierając Pyrzowice na miejsce, z którego zaczynają się Wasze wakacyjne podróże, w interesach czy do rodziny. W trosce o coraz wyższy poziom świadczonych usług realizujemy największy w historii portu program rozwoju infrastruktury. Oprócz rozbudowy płyt postojowych, bazy technicznej do obsługi samolotów, przeprowadzamy także modernizację terminalu A. Po jej zakończeniu znacząco podniesie się komfort obsługi pasażerów podróżujących do i z krajów strefy non-schengen. W noworocznym numerze Silesia Airport zachęcam do zapoznania się z kalendarium najważniejszych naszym zdaniem wydarzeń ubiegłego roku na pyrzowickim lotnisku. Nie tylko fani Skandynawii z pewnością będą czerpać inspirację do podróży w ten region Europy po przeczytaniu reportażu poświęconego wyprawie nad cieśninę Sund, do Malmö. Ci z Państwa, którzy preferują cieplejsze rejony świata, powinni zwrócić uwagę na artykuł o Lanzarote, wchodzącej w skład archipelagu Wysp Kanaryjskich. Kierunek ten będzie jedną z nowości w letnim sezonie czarterowym 2012 Katowice Airport. Miniony rok to czas, kiedy bardzo często na pyrzowickim lotnisku gościły jedne z największych samolotów świata popularne Jumbo Jety. Wizyty tych kolosów, jak i innych wyjątkowych statków powietrznych, relacjonujemy również na łamach bieżącego wydania Silesia Airport. Dear Readers and Guests! Welcome to the first issue of our magazine for We re taking the opportunity to look back on the past twelve months an incredibly successful period for Katowice Airport as we handled 2.54 million passengers. This wouldn t be possible without the trust that you, our passengers, have shown in our airport and airlines operating from it. A trust that you, our passengers, have shown by choosing to fly from our airport to go on holidays, for work or for family reasons. In order to provide an even higher level of service, we are in the process of realising the largest programme for the development of infrastructure in the airport s history. Apart from the expansion of aprons and the maintenance base for the service of aircraft, we re also modernising terminal A. This project will improve the comfort of passengers travelling to and from non-schengen countries. In this New Year s edition of Silesia Airport, we hope you ll take a look at what, in our opinion, were last year s most important events at Katowice Airport. Not only fans of Scandinavia will find our feature on Malmö on the Danish Straits, inspirational. Those of our readers who prefer warmer climates should find the article on Lanzarote, which is part of the Canary Islands archipelago, a captivating read. This destination will be one of our new additions for the summer charter season in 2012 from Katowice Airport. The past year, the world s largest aircraft popularly-known as Jumbo Jets, were frequent guests at the airport in Pyrzowice. The visits of these colossal machines, as well as other unique aircraft, are also documented in the current issue of Silesia Airport. Zapraszając Państwa do lektury całego magazynu, pragnę złożyć najserdeczniejsze życzenia szczęśliwego Nowego Roku. Niech obfituje w liczne lotnicze podróże z wylotem z Katowice Airport. fot. Piotr Adamczyk In inviting you to enjoy our magazine, I d like to wish you all the best in the New Year and may 2012 bring you many flights from Katowice Airport. Artur Tomasik Prezes Zarządu GTL SA President of the GTL SA Management Board silesia airport 1

4 spis treści table of contents 3 Aktualności News 30 Zabrze w sercu Śląska 6 Malmö cuda Skandynawii Zabrze in the heart of Silesia Malmö pearl of Scandinavia 34 Blisko wiek Rakowa Almost a century for Rakow 10 Dzieje się w Europie What's on in Europe 36 Katowice Miasto Ogrodów w 2012 roku 12 Lanzarote z ognia i wody Katowice City of Gardens in 2012 Lanzarote born of fire and water 18 To był świetny rok! Kalendarium 2011 What a great year! 2011 Calendar 38 Jubileusz Śląskiej Książnicy Silesian Library s anniversary rokiem obfitości w Katowice Airport 2011 a year of abundance at Katowice Airport 40 Narciarstwo biegowe w Śląskim? Oczywiście! Cross-country skiing in Silesia? Of course! tysięcy kilometrów wagonów z węglem 42 Rynek motoryzacyjny: zawirowania i wizje na przyszłość 280 thousand kilometres of coal wagons The automotive market: turbulence and vision for the future Redaktor naczelny Editor in-chief Piotr Adamczyk tel.: e mail: padamczyk@gtl.com.pl Rada programowa Programme Board Monika Krzykawska Artur Tomasik Wydawca Publisher Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA Upper Silesian Aviation Group Przekład Translation Eva Piotrowska Korekta Proofreading Dorota Mańka Skład i opracowanie graficzne Typesetting and graphics Adam Krawczyk Okładka Cover Adam Krawczyk (fot. Stali współpracownicy Regular contributors Aleksandra Hańderek Sylwia Kaczyńska-Adamczyk Michał Jaraczewski Piotr Winkler Kontakt Contact redakcja@gtl.com.pl Reklama Advertising MEGA-ART s.c. tel.: e mail: biuro@mega-art.pl GTL-SERVICE Sp. z o.o. tel.: e mail: marketing@gtlservice.com.pl Patronat Patron Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Marshal Office of the Silesian Voivodeship Śląska Organizacja Turystyczna Silesian Tourist Organisation Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada. The editorial board does not return unsolicited material and reserves the right to abridge and make editorial changes to texts approved for printing. The editorial board does not take responsibility for the content or any error, omission or inaccuracy of advertising material. REKLAMA fot. Adam Krawczyk, Piotr Adamczyk 2 silesia airport

5 aktualności news Statystyki rekordowy 2011 Rok 2011 dla Katowice Airport zakończył się pomyślnie. Po raz pierwszy w historii odprawiono ponad 2,5 mln pasażerów. W przeciągu dwunastu miesięcy na lotnisku przyjęto dokładnie podróżnych, to jest o 141 tys. osób więcej niż w 2010 roku (+5,8%). Wzrost, w porównaniu do roku 2010, zanotowano zarówno w ruchu regularnym, jak i czarterowym, obsługując odpowiednio osób (+0,6%, 10 tys. pasażerów) i (+17,4%, 121 tys. pasażerów). W minionym roku w Pyrzowicach dwukrotnie został także pobity miesięczny rekord odprawionych podróżnych wśród polskich portów regionalnych, ustanowiony w krakowskich Balicach w sierpniu 2007 roku. Po raz pierwszy padł on w lipcu ( pasażerów), a następnie został poprawiony w sierpniu ( pasażerów) i obowiązuje do dziś. Statistics a record finished on a high note for Katowice Airport. For the first time in its history, the airport handled over 2.5 million passengers in one calendar year. Over the past twelve months Katowice Airport welcomed exactly passengers, which is more than in 2010 (+5.8%). Both regularly-scheduled and charter services ended the year on a positive note, with growth recorded in both sectors (+0.6%, passengers) and (+17.4%, passengers) handled respectively. In the past year, the airport in Pyrzowice broke two records regarding the number of passengers handled in one calendar month amongst all of Poland s regional airports. The first record was set at Krakow s Balice Airport in September At Katowice Airport the first time the record was broken was in July ( passengers) and then broken again in August ( passengers). This record still stands. 2,5-milionowy pasażer W dniu 19 grudnia 2011, po raz pierwszy w historii Katowice Airport, został odprawiony 2,5-milionowy pasażer w ciągu jednego roku. Szczęśliwym podróżnym był Pan Piotr Hajewski, który linią OLT Jetair leciał do Gdańska. Od pierwszego rejsu pasażerskiego w 1966 roku samoloty przewiozły z Pyrzowic w sumie 17 mln 807 tys. osób, a od 1994 roku, kiedy to zarządzanie portem objęło Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA 16,1 mln. 2.5 millionth passenger For the first time in its history, on 19 December 2011, Katowice Airport handled its 2.5 millionth passenger in the space of one calendar year. The lucky passenger was Piotr Hajewski, who was flying on an OLT Jetair flight to Gdańsk. All together, from the very first passenger flight in 1966, passengers have flown from the airport in Pyrzowice million passengers have flown out of Katowice Airport since the Upper Silesian Aviation Group took over managing the airport in silesia airport 3

6 aktualności news Rozbudowa Katowice Airport W minionym roku w Katowice Airport rozpoczęto realizację kilku inwestycji, które składają się na największy w historii lotniska zarówno pod względem skali robót, jak i ich kosztów program rozbudowy infrastruktury. W kwietniu 2011 roku do użytku oddano zmodernizowany hangar techniczny do obsługi dwóch statków powietrznych typu Airbus A320. Miesiąc później rozpoczęła się budowa nowego hangaru, również z dwoma zatokami, do serwisowania statków powietrznych. Z tego obiektu linie lotnicze rozpoczną korzystanie w lipcu tego roku. W wakacje ruszyło także przedsięwzięcie związane z budową nowej płyty postojowej samolotów, które realizowane jest w ramach dofinansowanego ze źródeł unijnych projektu Port Lotniczy w Katowicach rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej. Prace budowlane, w ramach których powstanie trzynaście nowych stanowisk postojowych oraz zmodernizowana zostanie część dróg kołowania, zakończą się w III kwartale 2013 roku. Drugim z zadań, wchodzących w skład dofinansowanego ze źródeł unijnych projektu, jest budowa nowej drogi startowej o długości 3200 metrów. Według założeń inwestora budowa powinna rozpocząć się w IV kwartale tego roku. Ostatnią z realizowanych inwestycji jest modernizacja terminalu pasażerskiego A, dzięki której obiekt zostanie powiększony o 1000 m 2 i otrzyma nową elewację od strony parkingu nr 1. Zmodernizowana część terminalu A ma zostać udostępniona pasażerom w maju br. Katowice Airport is growing Several investment projects were started in the past year at Katowice Airport. Together they form the largest investment in the airport s history both in terms of the scale and cost a programme developing infrastructure. In April 2011, the modernised maintenance hangar, which can service two aircraft the size of the Airbus A320 simultaneously, was opened. One month later, work got underway to build the new maintenance hangar which also has two aircraft bays. Airlines will begin using this new hangar in July this year. Over the holidays, however, work began on the construction of a new apron. This project, Airport in Katowice- Development and modernisation of port and airport infrastructure will be subsidised by funds from the European Union. This project which will involve the construction of thirteen aircraft parking areas and the modernisation of a section of the taxiways, will be completed in the third quarter of The construction of a new 3200m-long runway also forms a part of this project subsidised by European Union funds. This part of the project is planned to start in the 4th quarter of this year. The final project is the modernisation of passenger terminal A. After completion, the building will gain 1000m 2 in area and will have a new elevation from the Car Park 1 side. The modernised section of passenger terminal A will be opened to passengers in May this year. rozbudowa terminalu pasażerskiego a potrwa do maja 2012 roku. dzięki niej powierzchnia obiektu wzrośnie do 8000 m 2. budynek uzyska też nowoczesną elewację od strony parkingu The passenger terminal extensions will be completed by May The terminal will gain an elevation from the car park side and will have an area of 8000m 2 nowy hangar techniczny do obsługi statków powietrznych oddany zostanie do użytkowania w lipcu br. będzie można w nim serwisować jednocześnie dwa samoloty wielkości boeinga 737/airbusa a320 The completion of the new maintenance hangar is planned for July. Two aircraft the size of Boeing 737/Airbus A320 will be able to be serviced simultaneously fot. Adam Krawczyk 4 silesia airport

7

8 na weekend for the weekend Malmö cuda Skandynawii Malmö pearl of Scandinavia Skandynawia to nie do końca jeszcze odkryty, ale z każdym rokiem coraz popularniejszy kierunek wypraw krajoznawczych z Polski. Zaledwie godzinę lotu z Katowic znajduje się jedno z ciekawszych turystycznie miast Szwecji Malmö. Zapraszam do lektury krótkiego przewodnika po ośrodku administracyjnym regionu Skåne. Mam nadzieję, że stanie się on inspiracją do lotniczej wycieczki na południe Szwecji. Do Malmö najprościej i najszybciej można dotrzeć samolotem z Katowice Airport. Linia Wizz Air, w sezonie zimowym 2011/2012, oferuje trzy loty tygodniowo: we wtorki, czwartki i soboty. Piąte w Szwecji pod względem wielkości obsługiwanego ruchu lotnisko Malmö-Sturup położone jest 30 km od centrum miasta, do którego najlepiej dostać się wybierając autokar. Kursy dostosowane są do przylotów i odlotów samolotów (19 w dni robocze i 7 w weekendy). Koszt biletu tam i z powrotem to ok. 90 zł. Szczegółowy rozkład jazdy znajdziemy na stronie internetowej Można na niej również kupić bilet. Malmö położone jest na Półwyspie Skania, nad Sundem, należącym do systemu Cieśnin Duńskich, oddzielających Szwecję od Danii. Jest administracyjną stolicą trzeciej co do turning torso Although Scandinavia has not yet been fully discovered as a tourist destination, more and more people from Poland are choosing to visit the area. Malmö, one of the most interesting cities tourism-wise in Sweden, is just an hour away from Katowice. We re going to offer you a small postcard visit through the administrative centre of the Skåne region. I hope that it will encourage and inspire you to fly to southern Sweden and discover it for yourself. The quickest and easiest way to get to Malmö is from Katowice Airport. In the 2011/2012 winter season, Wizz Air is offering three flights a week to the city: Tuesdays, Thursdays and Saturdays. Sweden s fifth largest airport in terms of volume and traffic, Malmö-Sturup, lies 30km from the city centre and the easiest way to get there is by coach. Timetables are set to accommodate aircraft arrival and departure times (19 services on weekdays and 7 at weekends). The return fare is about 90 PLN. Detailed timetables are available at and the website also offers online ticket sales. Malmö is set on the Scania Peninsula on the Oresund Strait which belongs to the system of Danish Straits dividing Sweden fot. 6 silesia airport

9 wielkości aglomeracji tego kraju, składającej się z dwunastu gmin, a liczącej ok. 630 tys. mieszkańców. Panuje tu klimat oceaniczny. Lata są ciepłe z falami upałów, zima nie tak chłodna jak na ten region Europy. Uczucie chłodu powodują wiejące niemal nieprzerwanie silne wiatry. Malmö ma bogatą historię. Prawa miejskie nabyło w 1353 roku, ale już wiek wcześniej pojawiały się informacje o powstaniu wieku XX przemysł stoczniowy był kołem zamachowym lokalnej gospodarki. O jego potędze niech świadczy fakt, że w Kockums znajdował się największy wówczas na świecie żuraw stoczniowy o nośności 1500 ton. Kryzys lat 80-tych i 90-tych sprawił, że przemysł ten zaczął chylić się ku upadkowi. Włodarze miasta wybrali nową drogę rozwoju postawiono na edukację i kulturę. W 1983 roku powstała tu, pod auspicjami Międzynarodowej Organizacji and Denmark. It s the administrative capital of the third largest agglomeration in Sweden and is made up of 12 municipalities and has a population of 630 thousand. The oceanic climate here is typical for southern Sweden. Summers are warm with some heat-waves, winters aren t as cold as the rest of this region of Europe. The wind-chill factor from the strong winds makes the area feel colder than the ground temperature would suggest. very significant year for the city as it coincided with the opening of one of the largest shipyards in the world. Throughout the remainder of the 19th century and the first seven decades of the 20th century, the shipyards and resulting industries churned the local economy. The fact that Kockums was home to the largest shipyard crane in the world one that had a carrying capacity of 1500 tonnes is testament to the city s power in the shipping industry. The crisis of zamek Malmöhus został zbudowany w 1536 roku The Malmöhus castle was built in 1536 w miejscu jego położenia ufortyfikowanego grodu. Przez stulecia należało do Danii. W XV wieku wyrosło na lidera Hanzy i było jednym z największych portów Morza Bałtyckiego. Dwieście lat później weszło w szwedzkie posiadanie i tak pozostało do dziś. Ważnym rokiem w historii miasta jest 1840, kiedy to w Malmö otwarto jedną z największych stoczni na świecie. Do końca XIX wieku i przez pierwsze siedem dekad Morskiej, jedna z największych marynistycznych wyższych uczelni na świecie: Światowa Akademia Morska. Oprócz niej w Malmö funkcjonuje m.in. uniwersytet, na którym naukę pobiera ok. 24 tys. studentów. Najważniejszym wydarzeniem artystycznym miasta każdego roku jest Malmö Festival, nieprzerwanie, od 1985 roku, odbywający się w każdy trzeci tydzień sierpnia. W jego trakcie Malmö has a rich and diverse history. Although it was granted city rights in 1353, information about the location of a fortified township exists from even a century earlier. For centuries the town belonged to Denmark and in the 15th century grew to become the leader of the Hanseatic League and was one of the largest ports in the Baltic Sea. Two hundred years ago Malmö came under Swedish rule and remains to this day was a the 1980s and 1990s caused the industry to decline dramatically. A new route to growth and development was chosen education and culture. One of the largest tertiary maritime academies, the UN World Maritime University, was opened in 1983 under the auspices of the International Maritime Organisation. Malmö is also home to other tertiary institutions including a university with a population of 24 thousand students. silesia airport 7

10 na weekend for the weekend Öresund godna faraonów inwestycja połączyła w 1999 roku Danię ze Szwecją. Składa się na nią most o długości prawie 8 km, czterokilometrowa sztuczna wyspa i tunel, liczący 3,5 km. To jedna z atrakcji turystycznych Malmö, którą koniecznie trzeba zobaczyć Öresund a mammoth investment project completed in 1999, connects Denmark and Sweden. The bridge itself is almost 8km long, includes a four-kilometre long man-made island and a tunnel that is 3.5km long. A must-see in Malmö mają miejsce liczne wydarzenia kulturalne. To także okazja do skosztowania znakomitej lokalnej kuchni, nie tylko szwedzkiej, ale także reprezentowanej przez liczne mniejszości narodowe zamieszkujące miasto. Będąc w Malmö warto swoje kroki skierować w stronę rynku Stortorget, z renesansowym ratuszem z 1546 roku. Ma on nietypowy kształt, gdyż w XIX wieku dobudowano do niego dwie restauracje. Nieopodal stoi otoczony podwójną linią fos zamek Malmöhus z 1536 roku. W pobliżu znajduje się Muzeum Techniki i Morza. Koniecznie należy zwiedzić najstarszy w mieście budynek pochodzącą z XIV wieku gotycką katedrę św. Piotra. Ten wyjątkowy obiekt sakralny ma największy w Szwecji ołtarz. Gdy zapoznamy się już z zabytkami miasta, należy poznać jego drugą, nowoczesną stronę. Najlepiej zrobić to odwiedzając Västra Hamnen, czyli Zachodnią Przystań. Jeszcze w latach dziewięćdziesiątych XX wieku był to jeden z wielu przemysłowych dystryktów Malmö. Od 2001 roku jego charakter zaczął się zmieniać i z czasem stał się najbardziej ekskluzywną dzielnicą mieszkaniową miasta. Powstało tutaj m.in. 500 nowoczesnych apartamentów spełniających proekologiczne założenia, np. samowystarczalności w zakresie energii. Wizytówką tego miejsca, jak i samego Malmö, jest Turning Torso skręcony, niczym amerykańskie lody nowoczesny, 190-metrowy wieżowiec. To najwyższy tego typu obiekt w Szwecji. Dla turystów Västra Hamnen ma także jeszcze jedną zaletę znajduje się Held in the third week of August every year since 1985, the annual Malmö Festival is the city s most important cultural event. It is also an opportunity to sample the flavours of the local cuisine not only Swedish but also those representing the numerous minority nationalities of the city s residents. While visiting Malmö, it s worth making your way to Stortorget market square with its Rennaissance City Hall dating back to The building owes its unique shape to the fact that two restaurants were built on to it in the 19th century. The Malmöhus castle is surrounded by a double moat and was built in It lies nearby the Science and Technology Museum and the Maritime Museum. Dating back to the 14th century, St Peter s Cathedral is a must. This gothic pearl is the city s oldest building and boasts the largest altar in Sweden. Having discovered the city s heritage buildings it s time to take a look at Malmö s other, more modern face. The best place to start is Västra Hamnen, or the Western Harbour. In the 1990s, this area was one of the many industrial districts of Malmö. From 2001, the area began to undergo gentrification and in time has become the most exclusive residential neighborhood in the city. The district, with 500 modern apartments fulfills all ecological aims such as self-sufficiency in terms of energy. One of the showpieces of the area and Malmö in itself is Turning Torso Tower a 190m-high tower is made up of 9 twisting cubes. It is also the tallest tower in Sweden. With its fot. 8 silesia airport

11 tu wiele atrakcyjnych cenowo, o dobrym standardzie hoteli. To idealne miejsce na nocleg w trakcie zwiedzania miasta. A jeden dzień z pewnością nie wystarczy, gdyż region słynie także z pięknych plaż, nazywanych często Riwierą Północy lub Riwierą Szwedzką. Połacie ze złotym piaskiem rozciągają się wzdłuż zachodnich wybrzeży portu w Malmö. Jeśli nie zraża nas zimna woda latem, jest to znakomite miejsce do kąpieli. Polecając atrakcje turystyczne tego miasta, nie można pominąć najdłuższego mostu świata, Öresund, łączącego Malmö ze stolicą Danii, Kopenhagą. Cały projekt jest godny faraonów: składa się na niego most o łącznej długości 7845 m, sztuczna wyspa, powiększająca konstrukcję o 4055 m i tunel, mierzący 3510 m. Szlakiem tym przebiega dwupasmowa jezdnia i dwa tory kolejowe. Ten fenomen inżynierii bez wątpienia był jednym z motorów napędowych rozwoju szwedzkich i duńskich regionów, położonych na jego krańcach. Dzięki Öresund rozwinęły się takie dziedziny przemysłu, jak biotechnologia, usługi informatyczne czy produkcja żywności i leków. Liczę, że ten krótki przewodnik sprawi, iż zechcecie poczuć chociaż odrobinę klimatu Skandynawii, wsiądziecie w Pyrzowicach do samolotu i wybierzecie się na kilkudniową wycieczkę do południowej Szwecji, za bazę obierając przepiękne Malmö. Czekają tam malownicze plaże, cuda współczesnej inżynierii i ten skandynawski, ogólnie panujący spokój, którego tak często zazdrościmy mieszkańcom tej ziemi. many reasonably-priced hotels, Västra Hamnen is the ideal place to stay the night. One day is definitely not enough to see Malmö. The region is also famed for its stunning beaches, often called the Riviera of the North or the Swedish Riviera. The golden sands stretch along the Western coastline of Malmö. If you re not afraid of cold water in summer, then this is also the perfect place to take a dip. In suggesting tourist attractions in Malmö, it s impossible to overlook the longest bridge in the world. Öresund links Malmö with Copenhagen, the Danish capital. The whole project is reminiscent of the achievements of Pharaohs the combined twin-track railway and dual carriageway bridge has a combined length of 7845m, a man-made island extending the construction by 4055m and a tunnel 3510m in length. This engineering feat is without doubt one of the driving forces of the development of the coastal regions of Sweden and Denmark. The Öresund bridge link also helped develop other industries such as biotechnology, IT services and the production of food and medicine. I hope that this short guide to Malmö will encourage you to want to get a taste of Scandinavia. So get on a plane in Katowice and spend a few days in Sweden s southern regions starting from Malmö. Picturesque beaches, contemporary engineering feats and that peaceful atmosphere that Scandinavia is famed for. Piotr Adamczyk REKLAMA

12 wydarzenia events Dzieje się w Europie What's on in Europe W styczniu i lutym, w kalendarzu europejskich wydarzeń kulturalnych, dominują liczne i różnorodne zabawy karnawałowe. Polecamy hucznie świętować ten radosny okres w Londynie i Frankfurcie. Pierwsze dwa miesiące nowego roku to także wyprzedaże i ważne imprezy modowe. Tutaj przodują Włosi, stąd zachęcamy do odwiedzenia Rzymu i Mediolanu. Fani sztuki współczesnej powinni wybrać Madryt, a zakochani spędzić Walentynki w Paryżu. Do wszystkich wymienionych miast można dotrzeć bezpośrednio korzystając z oferty lotów regularnych Katowice Airport. Many different Carnival events dominate the cultural calendar for January and February. We strongly suggest joining in the festivities in London and Frankfurt. The first two months of the year are also synonymous with sales and fashion and Italians know exactly how to celebrate both, so Rome and Milan are an obvious choice for a visit. Fans of contemporary art should visit Madrid and Valentine s Day in Paris is the perfect choice for lovers. And the best news is that all of these cities are just one flight away from Katowice Airport. Mediolan wielka wyprzedaż Mediolan to bez wątpienia jedno z najważniejszych miast europejskiego designu. Dla wszystkich fanów niepowtarzalnych przedmiotów codziennego użytku karnawał to czas, kiedy koniecznie muszą wybrać się do stolicy Lombardii. Tam bowiem, od 6 stycznia do 5 lutego, trwa wielka wyprzedaż. Sklepy pozbywają się jesienno-zimowego asortymentu oferując go w wyjątkowo atrakcyjnych cenach, tym samym przygotowując się do zaprezentowania kolekcji na wiosnę i lato. Milan huge sales Milan is without a doubt one of the most influential cities on the designer's map of Europe. For all enthusiasts of unique and oneof-a-kind items, Carnival is the perfect time to visit the capital of Lombardy. The sales are on from 6 January to 5 February. In preparation for spring and summer, stores are moving their autumn-winter stock at rockbottom prices. AltaRoma rzymski weekend mody AltaRoma to wydarzenie, podczas którego moda jest prezentowana w bardzo oryginalny sposób. Łączy ze sobą tradycyjne pokazy z niekonwencjonalnymi prezentacjami, np. w trakcie eksperymentalnych spektakli. Imprezie towarzyszą wystawy fotograficzne dotyczące sztuki ubioru, prelekcje i konferencje. Swoje kolekcje prezentują zarówno uznani projektanci, jak i młode talenty. W tym roku AltaRoma odbędzie się pomiędzy 28 a 31 stycznia. Więcej informacji na: AltaRoma a Roman weekend of fashion AltaRoma is fashion event with a twist fashion presented in an out-of-the-or-dianry manner. Traditional fashion shows with unconventional presentations eg. during experimental performances. The event is accompanied by photo exhibitions regarding the stylist s art, lectures and conferences. Renowned designers present their collections at the AltaRoma, as do new up-and-coming talents. This year s AltaRoma will take place January. More information at: fot. (5), 10 silesia airport

13 Chiński Nowy Rok w Londynie Zapraszamy na największe poza Państwem Środka obchody Chińskiego Nowego Roku Roku Smoka, które odbędą się 29 stycznia w Londynie. To fascynujące, kolorowe wydarzenie rozpocznie się w samo południe na Trafalgar Square. Następnie uroczystości przeniosą się na Strand, Charing Cross Road i Shaftesbury Avenue. Więcej informacji na: Chinese New Year in London Join in the largest Chinese New Year celebrations outside of China itself. The festivities of the Year of the Dragon in London will take place 29 January. The stunningly colourful event will start on the dot of midday at Trafalgar Square and will move through The Strand, Charing Cross Road and Shaftesbury Avenue. More information is available at: Święto zakochanych w Paryżu Któż nie chciałby wyznać miłości ukochanej osobie pod Wieżą Eiffla? Świetną okazją ku temu jest obchodzony 14 lutego dzień patrona zakochanych świętego Walentego. W stolicy Francji można spędzić go na tysiące sposobów, np. zabierając swoją sympatię na Montmartre, gdzie na ścianie miłości, w ponad trzystu językach, zapisano dwa magiczne słowa: kocham Cię. To tylko mała podpowiedź na spędzenie romantycznego dnia w Paryżu, bo możliwości ogranicza tylko nasza wyobraźnia. Paris for lovers Who wouldn t want to express their love to that special someone under the Eiffel Tower? The city of love is the perfect place to spend the 14 February and celebrate Valentine s Day. There are thousands of ways to celebrate this special day in capital of France eg. visit the Wall of Love in Montmartre where those magical words I love you appear in over three hundred different languages. That s just one tiny little suggestion the number of ways you can spend a romantic day in Paris is almost beyond comprehension. Międzynarodowe Targi Sztuki Współczesnej w Madrycie Fani sztuki współczesnej powinni skierować się do Madrytu. To właśnie tam, od 15 do 19 lutego, odbędzie się jedno z największych na świecie wydarzeń poświęconych tej dziedzinie. Na targach zostaną zaprezentowane najnowsze trendy m.in. w malarstwie, rzeźbie, grafice, fotografii czy nowych mediach. Więcej informacji na: International Contemporary Art Fair in Madrid Fans of contemporary art should turn to Madrid for inspiration in February. This is where one of the largest events in the world concerning contemporary art will take place from 15 to 19 February. The newest trends in eg. painting, sculpture, graphic design, photography and new media, will be showcased at the fair. More information is available at: Karnawał we Frankfurcie Jedna z najstarszych w Europie parad karnawałowych, której tradycja sięga XIV wieku, odbędzie się 19 lutego we Frankfurcie nad Menem. Zgodnie z wielowiekowym zwyczajem, parada symbolizuje zwycięstwo człowieka nad złymi duchami zimy, przedstawionymi w trakcie przemarszu pod postaciami błaznów, czarownic i różnych straszydeł oraz powitanie obfitej, dostatniej wiosny. Wydarzenie odbywa się w feerii barw, blasku świateł i przy dźwiękach rytmicznej muzyki. Więcej informacji na: Carnival in Frankfurt Dating back to the 14th century, one of the oldest Carnival parades in Europe will take place on 19 February in Frankfurt am Main. As tradition dictates, the parade symbolises the victory of mankind over evil spirits, taking the form of jesters, witches and monsters, as well as the welcoming of spring. This event guarantees a myriad of colours, bright lights and music. More information at: Rejsy z Katowice Airport do Madrytu, Mediolanu, Paryża i Rzymu obsługuje linia lotnicza Wizz Air, trasę do Londynu Ryanair (lotnisko Stansted) oraz Wizz Air (lotnisko Luton), a do Frankfurtu niemiecki narodowy przewoźnik Lufthansa. Szczegółowe rozkłady lotów i rezerwacja biletów na i Routes from Katowice Airport to Madrid, Milan, Paris and Rome are operated by Wizz Air. Flights to London are operated by Ryanair (to Stansted) and Wizz Air (to Luton). The Frankfurt route is operated by the German national carrier, Lufthansa. Details relating to timetables and tickets are available at and silesia airport 11

14 NA WAKACJE FOR THE HOLIDAYS Lanzarote z ognia i wody Lanzarote born of fire and water Jameos del Agua to obowiązkowy punkt wycieczek po Lanzarote Jameos del Agua is a compulsory stop on a trip around Lanzarote fot. Piotr Adamczyk 12 silesia airport

15 Sto kilometrów na północny- -zachód od wybrzeży Afryki położony jest archipelag Wysp Kanaryjskich. Ta przepiękna kraina powstała miliony lat temu, gdy z wód Oceanu Atlantyckiego, w wyniku gigantycznych erupcji podwodnych wulkanów, wypłynęły pióropusze lawy. Miejscem, gdzie dogłębnie można prześledzić wulkaniczną historię tego rejonu świata, powstałego z ognia i wody, jest Lanzarote (Isla de los Volcanes). jeszcze nie tak popularne jak Teneryfa, Gran Canaria czy Fuerteventura. Przybywając tutaj zawsze ma się wrażenie, że trwa wieczna wiosna. Statystyki meteorologiczne potwierdzają odczucia. Przez ok. 330 dni w roku świeci słońce, a temperatury rzadko spadają poniżej 20 C, zazwyczaj są pięć stopni wyższe. Tym, co odróżnia Lanzarote od pozostałych wysp archipelagu, to po pierwsze wręcz kosmiczny, wulkaniczny krajobraz w jej południowej One hundred kilometres northwest off the coast of Africa lies the Canary Islands archipelago. Magma from enormous underwater volcanic eruptions forced this stunning land from the waters of the Atlantic Ocean millions of years ago. Lanzarote (Isla de los Volcanes), is a place where the volcanic history of this region of the world that grew out of fire and water is evident and open to discovery by all visitors. This is or Fuerteventura, Lanzarote is an amazing place to spend holidays. With an average of 330 sunny days every year, temperatures rarely fall below 20 C and are generally 5 degrees higher a perpetual springtime. What makes Lanzarote stand out from the other islands belonging to the archipelago is, first and foremost, the almost-moonlike volcanic landscape in its southern part, and secondly the unique atmosphere of the small villages, with their low dwel- Góry Ognia znajdują się w centrum Parku Narodowego Timanfaya. W tym miejscu można na własne oczy przekonać się o sile wulkanów i potędze Ziemi, która tkwi w jej głębi The Mountains of Fire are in the middle of the Timanfaya National Park. This is where you can feel the power of volcanoes and the forces of nature for yourself To czwarta co do wielkości wyspa archipelagu i najdalej z całej szesnastki wysunięta na wschód. Zamieszkuje ją niemal 100 tysięcy osób. Ze względu na bliskość Afryki, jej pierwsi rezydenci przybyli właśnie z tego kontynentu. Władali nią także Portugalczycy. Dziś wszystkie Wyspy Kanaryjskie tworzą hiszpańską, autonomiczną prowincję. Lanzarote to znakomite miejsce na spędzenie wakacji, choć części, po drugie specyficzny klimat małych miasteczek o niskiej zabudowie i charakterystycznym, białym kolorze niemal wszystkich budynków. Ten ład architektoniczny, który nie zaburza kontemplowania piękna lokalnej przyrody, jest zasługą chyba najbardziej zasłużonego dla Lanzarote mieszkańca, Césara Manrique a. Wypoczywając na wyspie warto zapoznać się z jego projektami. Jednym z najbardziej spektaku- the fourth largest island of the archipelago and of all sixteen islands, the one situated furthest east. It has a population of almost 100 thousand and owing to its close proximity to Africa, it's no surprise that its first inhabitants came from there. The Portuguese also ruled at one stage but today, all the Canary Islands together are an autonomic province of Spain. Although still not quite as popular as Tenerife, Gran Canaria lings and buildings all painted in characteristic white. The orderly architecture doesn t interfere with quiet contemplation of the area s natural beauty. For this we can mainly thank Lanzarote s most renowned resident, César Manrique. When staying on the island it s worth taking a closer look at his designs and projects. One of the most spectacular is located in the world s longest underwater tunnel set in hardened lava. silesia airport 13

16 NA WAKACJE FOR THE HOLIDAYS Los Hervideros. Tu, w XVIII wieku, erupcje wulkanów spowodowały, że ich lawa wdarła się do oceanu, powiększając wyspę i tworząc na jej wybrzeżu liczne groty o fantazyjnych kształtach Los Hervideros. Volcanic eruptions in the 18th century caused lava to flow into the ocean, thus extending the island and creating a coastline of numerous grottoes of the most fanciful shapes larnych jest stworzony w najdłuższym na świecie podwodnym tunelu powstałym w zastygłej lawie. Túnel de la Atlántida, o długości 1600 metrów, to efekt erupcji wulkanu Montaña de la Corona. Projekt nazwano Jameos del Agua. Dziesięć metrów pod powierzchnią ziemi znajdziemy kilka grot, a w nich jeziora z malutkimi krabami- -albinosami, audytorium z doskonałą akustyką i miejscami dla sześciuset osób oraz przepiękny basen z ogrodem. Znajduje się tu także muzeum, gdzie można zapoznać się z geologiczną historią powstania Wysp Kanaryjskich i mechanizmami rządzącymi działalnością wulkanów. Innym sztandarowym projektem Césara Manrique a na wyspie jest Mirador del Río. Ten punkt widokowy, z restauracją i dwoma kopułami, położono na szczycie jednego z wulkanów, na wysokości 471 metrów. Rozciąga się stąd przepiękny widok na leżące nieopodal wysepki archipelagu Chinijo. Jednak to, co najpiękniejsze na Lanzarote, nie jest dziełem człowieka, a potężnych sił natury. Wypoczywając wśród szczytów wygasłych wulkanów, koniecznie trzeba odwiedzić Park Narodowy Timanfaya w południowo-zachodniej części wyspy. W latach doszło tu do największej opisanej przez człowieka erupcji wulkanów. Wydobywająca się lawa zniszczyła jedenaście miejscowości i całkowicie zmieniła krajobraz w promieniu kilkunastu kilometrów. Okolica znajduje się teraz pod całkowitą, ścisłą ochroną i bez wątpienia jest największą atrakcją turystyczną Lanzarote. W centrum Timanfaya znajdują się Góry Ognia The Túnel de la Atlántida is 1600m long and is an aftereffect of an eruption of Montaña de la Corona. The project was named Jameos Del Agua. Located ten metres underground, the grottoes with lakes are not only home to tiny albino crabs, but also hold an auditorium with amazing acoustics and seating for up to 600 people. There s also a beautiful pool and garden. In addition, there s a museum highlighting the geological history of the Canary Islands and the mechanisms governing the activity of the archipelagos volcanoes. Another César Manrique project on the island is Mirador del Río. This lookout with a restaurant and two domes sits on the top of one of the volcanoes 471m above sea level, and offers a stunning view of the Chinijo Archipelago lying near the island. However, what is most beautiful about Lanzarote is not man-made but a result of the destructive powers of nature. Resting amongst the peaks of extinct volcanoes a visit to the Timanfaya National Park in the south-western part of the island is an absolute must. The largest volcanic eruptions in the history of mankind took place here between 1730 and The lava flows destroyed eleven townships and completely altered the landscape within a radius of almost 20km. This is now a protected area and is without a doubt the biggest tourist attraction on Lanzarote. The Montañas del Fuego or the Mountains of Fire as the mountain range of volcanoes is known, stretch through the central part of Timanfaya and are testament to the devastating events three hundred years ago. fot. Piotr Adamczyk 14 silesia airport

17

18 NA WAKACJE FOR THE HOLIDAYS Stoki wygasłych wulkanów wokół La Gerii pokrywają hodowle winorośli, z których produkuje się wykwintne lokalne wina The slopes of the extinct volcanes around La Geria are covered in vineyards which produce exquisite local wines (Montañas del Fuego) pasmo wulkanów, które jest świadectwem wydarzeń sprzed zaledwie trzystu lat. Na terenie parku notuje się wysoką aktywność geotermiczną, stanowiącą podstawę do ciekawych eksperymentów. Doświadczymy ich w Islote de Hilario (jak większość najbardziej znanych obiektów turystycznych, także zaprojektowana przez Césara Manrique a). W tym miejscu temperatura Ziemi zaledwie 10 cm pod powierzchnią wynosi 140 C, a trochę głębiej dochodzi nawet do 400 C! Poczujemy to na własnej skórze biorąc w dłonie fragmenty gorącego, pokrywającego tę okolicę wulkanicznego żużlu. Będziemy także świadkami sztucznego wywołania gejzeru i zjawiska potwierdzającego fakt, że wcale nie trzeba mieć zapałek, aby rozpalić ognisko. Na zakończenie wizyty można skosztować kanapki z grilla ogrzewanego ciepłem Ziemi. Po tych emocjach czekają na nas kolejne, gdyż Islote de Hilario to początek i meta 45-minutowej autokarowej wycieczki po parku, w trakcie której zarówno widoki, jak i kunszt kierowców poruszających się wąskimi drogami, prowadzącymi nad przepaściami, zapiera dech w piersiach. Zresztą przepięknych miejsc, stworzonych siłami natury, jest więcej. Warto odwiedzić Los Hervideros, położone pomiędzy Salinas de Janubio a El Golfo. Podczas XVIII-wiecznych erupcji wulkanów lawa w tym miejscu wdarła się do oceanu tworząc podziemne tunele, głębokie, skalne szczeliny, szyby i galerie. Połączenie mrocznych, powulkanicznych skał z potęgą rozbijających się o nie wód Atlantyku robi niesamowite wrażenie. Kilka kilometrów dalej, we wspomnianym El Golfo, znajduje się jezioro Charco de los Clicos, ze względu na szmaragdową barwę nazywane także Lago Verde. Wypełnia je woda morska, a swój oryginalny kolor zawdzięcza obecności specyficznego fitoplanktonu. Snując opowieść o Lanzarote warto podkreślić, że niszczycielska siła wulkanów nie tylko ukształtowała oryginalny kraj- The park has high geothermic activity which forms a basis for interesting experiments such as those in Islote de Hilario as with many tourist attractions, this is also designed by César Manrique. Here, only 10cm beneath the ground, the temperature is 140 C and only a bit deeper than that, the temperature reaches 400 C! You can feel the effect of the heat for yourself by picking up a handful of the volcanic gravel that covers the ground, witness a geyser being triggered and see that you don t actually need to have matches to start a fire. At the end of the visit you can taste grilled sandwiches, heated by the ground of course. Islote de Hilario is the both the beginning and end of a 45-minute coach trip through the park, during which the views are breathtaking and the coach-driver s ability to manoeuvre the coach along the narrow roads and steep precipices is awe-inspiring. The area is full of amazing places formed by the forces of nature. It s worth visiting Los Hervideros, situated between Salinas de Janubio and El Golfo. During the volcanic eruptions in the 18th century, the lava made it to the ocean and formed underground tunnels, deep rocky canyons, shafts and galleries. The contradiction of dark post-volcanic cliffs meeting the power of the Atlantic pounding at their base is amazing to behold. Several kilometers further, at El Golfo, the Chargo de los Clicos lake, which is also called Lago Verde because of its emerald-green waters offers a stunning view. Phytoplankton is responsible for the vivid green colour of the sea-water lake. It s worth mentioning that the destructive power of the volcanoes not only changed and reshaped the Lanzarote s original landscape but also determined the very specific form of plant cultivation here. This is particularly evident around the township of La Geria which is surrounded by a layer of volcanic ash. On first glance the area is completely devoid of arable land, but somehow fot. Piotr Adamczyk 16 silesia airport

19 obraz, ale także zdeterminowała specyficzną formę hodowli roślin. Znakomicie jest to widoczne w okolicach miejscowości La Geria, która ze wszystkich stron pokryta jest warstwą wulkanicznych popiołów. Na tym, na pierwszy rzut oka niedostępnym do uprawy terenie, znajdują się liczne winnice. Jak to możliwe? Wystarczy dobry pomysł. Pojedyncze krzaki winorośli sadzi się w dołach wykopanych w wulkanicznym pyle tak, że swoimi korzeniami sięgają do właściwej warstwy gleby. Doły otacza się murkami, które chronią rośliny przed wiatrem. Wulkaniczny popiół spełnia dwie role: w nocy zbiera wilgoć (bo na Lanzarote, w związku z niewielkimi opadami deszczu, występuje problem z dostępem do słodkiej wody), ponadto, dzięki właściwości znakomitej przepuszczalności powietrza sprawia, że leżące na nim winorośle nie gniją. Ta metoda hodowli zapewne w dużej mierze wpływa na niepowtarzalny smak produkowanego na wyspie wina. Gdy już nasycimy swoje zmysły przepięknymi krajobrazami, czeka nas powrót do hotelu. Zapewne będzie się on znajdował w jednej z dwóch najpopularniejszych miejscowości wypoczynkowych na Lanzarote: Playa Blanca lub Costa Teguise. Wakacje w tym miejscu na długo zapadną w pamięć zarówno ze względu na piękne krajobrazy, cudowne warunki klimatyczne, jak i przyjacielskie nastawienie mieszkańców wyspy. Podróż na Lanzarote, z wylotem z Katowice Airport dzięki Biuru Podróży ITAKA, będzie można odbyć już od kwietnia 2012 roku. Zapraszamy! there are grape vines growing. How is this possible? All it takes is a good idea. Individual vines are planted in deep holes dug into the volcanic ash so that the vines roots reach the arable earth below. These holes are enclosed by walls to protect the plants from the wind. The volcanic dust performs two important roles: at night it collects water (owing to very low rainfalls, there is a problem with adequate amounts of fresh water on Lanzarote), but more importantly, the ash allows for air circulation, which in turn means that the vines lying on top of it won t rot. This method of cultivation most definitely influences the unique taste of wine produced on the island. When the stunning landscapes have satiated our senses, it s time to return to the hotel. It will almost definitely be located in one of the two most popular resort towns on Lanzarote: Playa Blanca or Costa Teguise. Gorgeous views, a fantastic climate and the friendliness of the locals means that a holiday here will become a benchmark for holidays to come. From April 2012, ITAKA will offer holidays on Lanzarote, departing from Katowice Airport, of course! Piotr Adamczyk Artykuł powstał dzięki This article is sponsored by REKLAMA

20 lotnisko od zaplecza the airport behind the scenes To był świetny rok! Kalendarium 2011 What a great year! 2011 Calendar Rok 2011 za nami. To było najlepsze dwanaście miesięcy w dotychczasowej historii Katowice Airport. Osiągnięte zostały znakomite wyniki w liczbie odprawionych pasażerów, co pozwoliło umocnić pozycję lidera w zakresie obsługi ruchu czarterowego wśród polskich portów regionalnych. Pełną parą ruszyły prace budowlane w ramach największego programu inwestycyjnego w historii lotniska. Obsłużone zostały liczne, potężne maszyny, co potwierdziło doskonałe przygotowanie portu do przyjęcia tych wymagających rejsów. O tym wszystkim, a także o pozostałych, ważnych z perspektywy Katowice Airport wydarzeniach, w naszym kalendarium. Zapraszamy do lektury has been and gone. This was the best twelve-month period in the history of Katowice Airport. Fantastic results in terms of handling passengers allowed the airport to further cement its position as leader in charter traffic amongst all Polish regional airports. Building works as part of the largest investment programme in the airport s history started full steam ahead. The many enormous aircraft that Katowice Airport hosted during the year show exactly how well the airport is prepared to handle these demanding routes. More information about these and other significant events for Katowice Airport in 2011 is available in our calendar. STYCZEŃ Wystartował program Fly Silesia!. Dzięki niemu pasażerowie Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach, na podstawie kart rabatowych lub kuponów, mogą korzystać ze zniżek m.in. na lotniskowy parking czy w wybranych punktach handlowych, usługowych oraz gastronomicznych, zlokalizowanych zarówno w terminalach Katowice Airport, jak i na terenie województwa śląskiego. Szczegółowe informacje na stronie january The launch of Fly Silesia!. This programme lets passengers of Katowice Airport in Pyrzowice make the most of discounts for eg. parking at the airport or at the many retail and service and food outlets at the airport itself, or in the Silesian region, by presenting a discount card or vouchers. For more information visit luty Katowice Airport po raz pierwszy odwiedził towarowy Ił T rosyjskiej linii lotniczej Polet Flight. Statek powietrzny, o maksymalnej masie startowej 265 ton, zabrał z Pyrzowic do Moskwy ponad 90 ton frachtu. Był to pierwszy w 2011 roku z kilku ogromnych, dalekodystansowych transportów, zrealizowanych ze śląskiego lotniska przez ciężkie, szerokokadłubowe samoloty. February A cargo IL T aircraft belonging to Russian airline Polet Flight visted Katowice Airport. With a maximum take-off weight of 265 tonnes, the aircraft transported 90 tonnes of freight from Pyrzowice to Moscow. This was the first of several long-haul cargo flights operated from Katowice Airport by heavy wide-bodied aircraft. Marzec Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA, firma zarządzająca Międzynarodowym Portem Lotniczym Katowice w Pyrzowicach, obchodziła jubileusz dwudziestej rocznicy powstania. Spółka została oficjalnie założona 6 marca 1991 roku, aby trzy lata później, w maju 1994 roku, rozpocząć administrowanie pyrzowickim lotniskiem. Wtedy obsługiwano rocznie ok. 50 tys. pasażerów, w minionym roku odprawiono ich ponad 2,5 mln. march The Upper Silesian Aviation Group, which manages Katowice Airport in Pyrzowice celebrated its 20th anniversary. The Group was officially set up 6 March 1991 and three years later, in May 1994 began administrating the airport in Pyrzowice. At the time, the airport handled passengers per year. This past year saw more than 2.5 million use Katowice Airport. fot. Piotr Adamczyk, Adam Krawczyk 18 silesia airport

21 Kwiecień Otwarto zmodernizowany hangar techniczny do obsługi statków powietrznych. Wybudowany w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku budynek, o kubaturze ,52 m 3 i powierzchni 5107,74 m 2, po generalnym remoncie spełnia wszystkie normy nowoczesnego obiektu infrastruktury lotniskowej, służącego do obsługi liniowej (technicznej) samolotów. Jednocześnie można w nim serwisować dwie maszyny klasy Boeinga 737/Airbusa A320. April The modernised aircraft maintenance hangar was opened. Built in the 1950s, the building with a cubature of m 3 and an area of m 2, now fulfils all the norms of modern airport infrastructure for the line service of aircraft. Two aircraft the size of a Boeing 737/ Airbus A320 can be serviced simultaneously. Maj Linia Wizz Air obchodziła siódmą rocznicę działalności operacyjnej w Katowice Airport. Pierwszy lot z pyrzowickiego lotniska przewoźnik wykonał 19 maja 2004 roku. Była to trasa do Londynu-Luton. Od tego czasu linia przewiozła z Pyrzowic ponad 7 mln pasażerów. Aktualnie Wizz Air bazuje na lotnisku pięć samolotów Airbus A320 i oferuje dwadzieścia kierunków. Czerwiec Na pyrzowickim lotnisku, pierwszy raz w jego historii, w ciągu jednego dnia obsłużono dwa towarowe Boeingi 747 popularne Jumbo Jety. Maszyny, należące do amerykańskiej linii Atlas Air, wykonały rejs na trasie Katowice Buenos Aires z ładunkiem o łącznej wadze ok. 160 ton. Był to także pierwszy czarterowy przelot frachtowy z Katowice Airport do Ameryki Południowej. May Wizz Air celebrated 7 years of aircraft operations at Katowice Airport. The airline operated its first flight from the airport in Pyrzowice to London (Luton) on 19 May 20. Since then, the airline has transported over 7 million passengers from Katowice Airport. Currently, Wizz Air bases five Airbus A320 aircraft at Katowice Airport and offers twenty destinations. June For the first time in its history, Katowice Airport handled two cargo Boeing 747 aircraft, commonly known as the Jumbo Jet. Both machines belonging to American airlines Atlas Air flew the Katowice-Buenos Aires route carrying cargo with a combined weight of approximately 160 tonnes. It was also the first chartered cargo flight from Katowice Airport to South America.

22 lotnisko od zaplecza the airport behind the scenes Lipiec Rozpoczyna się największa inwestycja w historii Katowice Airport budowa nowej płyty postojowej dla samolotów wraz z modernizacją dróg kołowania. Łącznie powstanie prawie 140 tys. m 2 nowych nawierzchni lotniskowych, w tym 110 tys. m 2 składa się na nową płytę postojową, na której znajdzie się trzynaście stanowisk dla statków powietrznych wielkości Airbusa A320/Boeinga 737. Inwestycja zostanie oddana do użytku w drugim kwartale 2013 roku. July The start of the largest investment project in Katowice Airport s history the construction of a new apron for aircraft as well as the modernisation of taxiways. Together, there will be almost m 2 of airport surfaces, of which m 2 will be the new apron. This apron will be have thirteen parking positions for aircraft the size of an Airbus A320/ Boeing 737. This investment will be completed in the second quarter of Sierpień Katowice Airport potwierdza dominującą pozycję w zakresie obsługi ruchu czarterowego wśród polskich portów regionalnych. W sierpniu lotnisko bije swój lipcowy rekord liczby odprawionych podróżnych w ciągu jednego miesiąca. W ósmym miesiącu 2011 roku z siatki połączeń pyrzowickiego lotniska skorzystało pasażerów, w tym osób z rejsów czarterowych. Wrzesień August Katowice Airport confirms its dominant position with regards to charter traffic amongst regional airports in Poland. In August, the airport broke its July record of the number of passengers handled in one calendar month. In the eighth month of 2011, passengers used the Katowice Airport network. Of these, were charter connections. September W Pyrzowicach, po raz pierwszy w historii, wylądował pasażerski Jumbo Jet. Potężny Boeing , należący do izraelskich linii lotniczych El-Al, w 2011 roku cztery razy odwiedził Katowice Airport. We wrześniu śląskie lotnisko obsłużyło także pierwszy rejs cargo do USA. Samolot MD-11F firmy kurierskiej FedEx zabrał stąd ponad 70 ton frachtu, przewożąc go do jednego z największych amerykańskich portów specjalizujących się w obsłudze frachtu lotniczego Dallas Fort Worth. A passenger Jumbo Jet lands at Katowice Airport for the first time in its history. All together, the enormous Boeing belonging to Izraeli airline El-Al visited Katowice Airport four times in Silesia s airport also handled the first cargo flight to the USA. The MD-11F aircraft belonging to FedEx took over 70 tonnes of freight onboard and transported it to one of the largest airport s in America specializing in handling air freight Dallas Fort Worth. Październik Początek modernizacji terminalu pasażerskiego A Katowice Airport. Obiekt otrzyma nową elewację od strony parkingu i zostanie powiększony o 1000 m 2. Zmodernizowane zostanie także jego wnętrze. Planowane zakończenie prac budowlanych i oddanie nowej części budynku do użytku przewidziane jest w maju 2012 roku. October The modernisation of passenger terminal A at Katowice Airport begins. The building will gain a new elevation from the car park side and will increase in size by 1000m 2. The building s interior will also undergo modernisation. Building works are set to finish and be opened to the general public in May Listopad january Linia lotnicza Ryanair otworzyła dwie nowe regularne trasy z Katowice Airport. Rejsy realizowane są dwa razy w tygodniu: do Manchesteru w środy i niedziele, a do Bristolu we wtorki i soboty. W 2012 roku Ryanair planuje przewieźć z pyrzowickiego lotniska 260 tys. pasażerów. Grudzień Kończy się najlepszy rok w historii Katowice Airport. W trakcie minionych dwunastu miesięcy na lotnisku obsłużono ponad 2,5 mln pasażerów, o 5,8% więcej niż w roku W tej liczbie z usług lotniska skorzystało 815 tys. pasażerów czarterowych, co daje 17,4% przyrost w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Ryanair opened two new regularly-scheduled routes from Katowice Airport. Flights will operate twice a week: to Manchester Wednesdays and Sundays, and to Bristol Tuesdays and Saturdays. In 2012, Ryanair plans to transport passengers from the airport in Pyrzowice. December The best year in Katowice Airport s history comes to an end. Over the past 12 months the airport handled 2.5 million passengers, which is 5.8 % more than in Of these, were charter passengers, which signals a growth of 17.4 % in comparison to the same period in the previous year. fot. Piotr Adamczyk (3), wizualizacja Budoprojekt 20 silesia airport

23

24 okiem spottera A spotter's perspective 2011 rokiem obfitości w Katowice Airport 2011 a year of abundance at Katowice Airport Pierwsza wizyta MD-11F, legendarnego trzysilnikowego transportowca The first visit of the MD-11F, legendary trijet transport aircraft Ogromne, rzadkie i niezwykłe dla nas samoloty to chleb powszedni na największych lotniskach świata. Przylot giganta jest dla regionalnego portu wyjątkową szansą. Wzrasta jego prestiż, bo udowadnia, że jest w stanie taką maszynę obsłużyć i choć częściowo dorównać randze lotnisk dużo większych od siebie. Katowice Airport wykazał już niejednokrotnie, że w dążeniu do budowania renomy nie ma sobie równych. Potężne samoloty powoli wpisują się na stałe w krajobraz portu, co cieszy zarówno Zarządzającego, jak i fanów, w tym naturalnie pasjonatów lotnictwa spotterów. Korzystają na tym wszyscy: Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach poszerza swoją działalność oraz zyskuje szanse rozwoju, a miłośnicy awiacji mają możliwość podziwiania maszyn jakich nigdzie w Polsce nie zobaczą. Rok 2011 był dla pyrzowickiego lotniska osobliwym czasem. Pomimo spadku koniunktury w przewozach lotniczych na świecie, Katowice Airport bardzo dobrze sobie radzi i pozyskuje stale nowych pasażerów. Jeszcze lepiej jest z przewozami Enormous, rare and unique aircraft are commonplace at the world s largest airports. For a regional airport, the arrival of one of these giants is a unique event. Proving that it can handle this kind of aircraft means that the airport s prestige grows and shows that it can, even in some small way, equal much larger airports. Katowice Airport has many times shown that it has no rival in building renown. Enormous aircraft are slowly but surely becoming permanent fixtures at the airport, which makes not just the airport s management happy, but also fans, and of course aviation enthusiasts plane-spotters. Everyone benefits from this: Katowice Airport in Pyrzowice widens its activities and gains the opportunity to develop and aviation enthusiast can admire aircraft that they wouldn t see anywhere else in Poland was for the airport in Pyrzowice a study in contrasts peculiar yet positive. Despite a worldwide drop in passenger volume, Katowice Airport continues to attract new passengers. The statistics are even better for handling cargo: More fot. Piotr Adamczyk 22 silesia airport

25 cargo: z usług naszego lotniska korzysta coraz więcej przewoźników frachtowych, a to znakomicie świadczy o potencjale tego miejsca. W 2011 roku przybyły tu zjawiskowe, zachwycające samoloty transportowe oraz pasażerskie, te duże, a także największe. Dobrą passę zapoczątkował Iljuszyn Ił T rosyjskiej linii Polet Flight, który wylądował w Katowice Airport 2 lutego. Była to zarazem pierwsza wizyta w przepięknym srebrno-granatowym malowaniu, niespodziewanie wylądował na naszej drodze startowej z powodu zamknięcia warszawskiego portu. Zaskoczeniem i niespodzianką była również dwukrotna w tym roku wizyta trzysilnikowego kolosa o oznaczeniu MD-11F. Maszyna, ze stajni amerykańskiego producenta McDonnell Douglas, po raz pierwszy odwiedziła nasz port 27 marca and more freight handlers are using Katowice Airport which perfectly illustrates its potential. In 2011, several exceptional and amazing cargo and passenger, large aircraft and enormous aircraft have been guests at Katowice Airport. The winning streak started with the Ilyushin Il T belonging to Russian airline Polet Flight, which landed at Katowice Airport on 2 February. It was also the first visit of this type of silver and dark blue livery, made a surprise landing on Katowice Airport s runway due to the closure of the airport in Warsaw. Two visits of the three-engined colossus, MD-11F was another complete and utter surprise. This aircraft from the McDonnell Douglas range visited Katowice Airport on 27 March in World Airways Cargo livery. The aircraft, tail number N383WA, operated a charter cargo flight Pasażerskie Jumbo Jety dotychczas były marzeniem, dzisiaj są już rzeczywistością Passenger Jumbo Jets were until now only a dream, today they re reality tego typu maszyny na śląskiej ziemi. Samolot, o rejestracji RA-96103, przewoził wówczas ładunek na trasie Monachium Katowice Moskwa. Ten sporych rozmiarów transportowiec kolejny raz odwiedził Pyrzowice 16 maja, tym razem egzemplarz oznaczony jako RA wykonał pierwszą w historii lotniska operację czarterową frachtu z Japonii, z międzylądowaniem w rosyjskim Krasnojarsku. Trzeci raz pojawił się 2 listopada, ale w wersji -300, na dodatek pasażerskiej. Należący do narodowej rosyjskiej linii lotniczej Aerofłot czterosilnikowy Iljuszyn, w barwach World Airways Cargo. Statek powietrzny, o numerze bocznym N383WA, wykonał czarterową operację frachtową na pokaźnej trasie Maastricht Katowice Kair Johannesburg. Drugi przylot miał miejsce 9 września, wtedy operowany przez przewoźnika FedEx, jednej z największych firm kurierskich. Podobnie jak w marcu, kiedy to MD-11F wykonał pierwszą operację z Katowice Airport do RPA, i tym razem było to ważne dla lotniska wydarzenie. Samolot linii FedEx (rejestracja N580FE) przewoził po raz pierwszy w historii portu fracht do machine in Silesia. The aircraft, with the RA registration number was transporting cargo on the Munich Katowice Moscow route. The same type of large cargo aircraft once again visited Pyrzowice 16 May, but with the RA registration number. However, it was performing the first charter operation to Katowice from Japan, with a refuelling stop in Krasnoyarsk. The aircraft s third visit was on 2 November, but in its -300, passenger version! Belonging to Russia s national carrier, Aeroflot, the Ilyushin with four engines with its stunning on the Maastricht Katowice Cairo Johannesburg route. The aircraft s second visit was 9 September, but this time operated by FedEx, one of the world s largest courier companies. As with the aircraft s first visit, this was also a very important event for Katowice Airport. The FedEx aircraft (tail number N580FE) was transporting cargo to the USA on the Katowice London New York City Dallas route. Legendary in aviation, the Boeing 747, Jumbo Jet, is one of aviation s most distinguishable symbols. Every one knows its silesia airport 23

26 okiem spottera A spotter's perspective Stanów Zjednoczonych, realizując operację Katowice Londyn Nowy Jork Dallas. Jumbo Jet, czyli Boeing 747, to legenda lotnictwa oraz jego najbardziej rozpoznawalny symbol. Model z charakterystycznym garbem znają wszyscy, a spotterzy w zdecydowanej większości wprost ubóstwiają. W Katowice Airport samolot ten najwyraźniej zadomowił się na dobre. Do wyjątkowej kumulacji doszło 16 czerwca. Wówczas, w ciągu jednego dnia, aż dwa Boeingi F frachtowego przewoźnika Atlas Air pojawiły się na naszym lotnisku. Niewiele brakowało do spotkania się tych dwóch kolosów na płycie postojowej. Obydwie maszyny (o rejestracjach N459MC oraz N458MC) realizowały przewóz ładunków do Argentyny. Ostatnia wizyta transportowego Boeinga 747 w katowickim porcie miała miejsce 6 grudnia, co dla spotterów stanowiło swoisty mikołajkowy prezent. Maszyna, w czerwonawych barwach tureckiego operatora MyCargo, zarejestrowana jako TC-ACF, przybyła ze Stambułu i tam również odleciała dnia następnego zabierając ponad sto ton ładunku. Jak widać, transportowe Jumbo Jety stają się w Pyrzowicach normą, lecz o pasażerskich można było pomarzyć, ale tylko do 19 września, bowiem właśnie ten dzień był dla lotniska historyczny. Obsłużono tutaj, znowu po raz pierwszy w dziejach Katowice Airport, pasażerskiego Boeinga 747. Maszyna, w wersji konstrukcyjnej -400, należąca do linii El Al, przyleciała z Izraela przewożąc na swym pokładzie ponad 400 osób. Doskonałe warunki oraz świetne przygotowanie portu do obsługi tak ogromnych samolotów spowodowały, że izraelski przewoźnik postanowił operować na nasze lotnisko częściej. Kolejne wizyty miały miejsce 31 października i aż dwukrotnie w listopadzie (14 i 28). Warto podsumować, że Boeing 747, w obu konfiguracjach, w okresie od stycznia do grudnia ubiegłego roku operował aż 7 razy na Górny Śląsk. Z roku na rok Katowice Airport zaskakuje coraz bardziej. W 2011 miłośnicy awiacji oraz władze portu miały okazję kilkakrotnie świętować, gdyż większość z niezwykle ciekawych i zapierających dech w piersiach samolotów tworzyło historię lotniska i jedyne w swoim rodzaju momenty. Jeśli w najbliższych latach tendencja wzrostowa takich wydarzeń będzie podobna jak w tym wyjątkowym, a wiele na to wskazuje, to Katowice Airport stanie się znakiem rozpoznawczym nie tylko Polski Południowej, ale z całą pewnością Europy Środkowo-Wschodniej. Piotr Winkler very unique and characteristic hump. In fact, plane-spotters adore this aircraft. Luckily, the Boeing 747 has now permanently become part of Katowice Airport s landscape. 16 June was a particularly special day for Katowice Airport as it handled two Jumbo Jets in the one day Atlas Air Boeing F cargo aircraft. In fact, these two colossal aircraft almost met on the airport s apron. Both machines (tail numbers N459MC and N458MC) were transporting freight to Argentina. The latest visit by a Boeing 747 transport jumbo jet aircraft to Katowice Airport was 6 December. For plane spotters, this arrival was like a present from St Nicholas himself. The aircraft bearing the red livery of Turkey s MyCargo, registered as TC-ACF, arrived from Istanbul. The aircraft returned to Istanbul the following day with over one hundred tonnes of cargo. As you can see, cargo Jumbo Jets are becoming permanent fixtures in Pyrzowice, but until now, passenger versions have been a distant dream. But on 19 September, this changed. On this historic day, Katowice Airport handled its first Boeing 747 passenger aircraft. This -400 version aircraft belonging to El Al, flew from Israel with 400 passengers onboard. Wonderful conditions and an airport perfectly prepared to handle such enormous aircraft resulted in the Israeli carrier deciding to operate to our airport more often. The Boeing 747 visited Katowice Airport on 31 October and twice in November (14 and 28). It s worth noting that Boeing 747 aircraft in both its cargo and passenger versions have visited Upper Silesia 7 times since the beginning of the year. Przylot MD-11F linii FedEx jednej z największych firm kurierskich to dowód na wielki potencjał Pyrzowic The arrival of an MD-11F belonging to FedEx one of the world s largest courier companies is testament to Katowice Airport s enormous potential Katowice Airport continues to surprise us more and more each year. In 2011, aviation enthusiasts and airport authorities were given the opportunity to celebrate on several occasions as many of the unique and interesting aircraft visiting this year were historic events at Katowice Airport. If this upward trend of similar events will continue over the coming years, Katowice Airport will become recognisable not only in Southern Poland, in the entire Central-Eastern European region! fot. Piotr Adamczyk (2), Piotr Winkler 24 silesia airport

27 Zapotrzebowanie na transport frachtu do Turcji znacznie wzrosło: jeden Boeing 747 zastąpił kilka Airbusów A300 The demand for transporting freight to Turkey has grown significantly. One Boeing 747 has replaced several Airbus A300 aircraft Drugi z dwóch kolosalnych Boeingów, które przybyły jednego dnia, majestatycznie wznosi się w przestworza The second of the two colossal Boeing aircraft that the airport in Pyrzowice hosted on the one day, majestically ascending into the skies W związku z zamknięciem warszawskiego portu, w Katowice Airport mieliśmy niebywałą okazję zaobserwować ten rzadki okaz IŁ-96 w pięknych barwach Aerofłotu Owing to the closure of the airport in Warsaw, Katowice Airport hosted a unique visitor an IL-96 in the stunning Aeroflot livery silesia airport 25

28 gospodarka economy Jubileusz Spółki Anniversary Celebrations 280 tysięcy kilometrów wagonów z węglem 280 thousand kilometres of coal wagons Uroczystą galę z okazji 60-lecia Spółki Węglokoks, która odbyła się 17 listopada 2011 r. w katowickiej galerii Szyb Wilson, zaszczyciło ponad trzystu partnerów biznesowych i przyjaciół największego, najbardziej znanego i uznanego w kraju i na świecie polskiego eksportera węgla. Wśród wielu listów gratulacyjnych, przesłanych na ręce Zarządu, był także nadesłany przez Wicepremiera Waldemara Pawlaka. List odczytał Przewodniczący Rady Nadzorczej Spółki Jarosław Mąka. Z okazji 60. rocznicy powstania Węglokoks SA pragnę złożyć wszystkim pracownikom najserdeczniejsze życzenia. Przekazuję również wyrazy uznania i gratulacje za dotychczasowe osiągnięcia i sukcesy w działalności spółki. Działalność tej znanej w kraju i zagranicą firmy przyczyniła się w ciągu minionego 60-lecia do właściwego rozwoju branży górniczej i węglowej Śląska napisał Wicepremier. Witając Gości Prezes Zarządu Jerzy Podsiadło, podobnie jak spora część ubrany w galowy mundur górniczy, mówił o roli i znaczeniu Węglokoksu w roz- woju polskiej gospodarki. Przez cztery pierwsze dekady Węglokoks był jedynym eksporterem polskiego węgla, a węgiel najważniejszym surowcem, w oparciu o który Polska zarabiała dolary niezbędne do powojennej odbudowy kraju, modernizacji i unowocześniania polskiej gospodarki. Spółka eksportowała węgiel nie tylko do krajów europejskich, ale również do Stanów Zjednoczonych i Japonii. Nie dlatego, że w Stanach Zjednoczonych i rejonie Pacyfiku brakowało tego surowca, ale dlatego, że polski węgiel zawsze cieszył się uznaniem, a pracownicy Węglokoksu byli i są najwyższej światowej klasy specjalistami. Od 1951 roku firma sprzedała na świecie 1,4 mld ton węgla pochodzącego z polskich kopalń. Do jego przewiezienia trzeba by użyć prawie 24 mln wagonów, a taki skład liczyłby 280 tys. km. Gdyby przeliczyć wyeksportowany węgiel według obecnych cen, to w ciągu 60 lat Węglokoks wniósł do budżetu państwa astronomiczną kwotę 621 miliardów złotych w postaci dewiz podkreślał Prezes nie po to, by epatować wielkimi liczbami, ale po to, by wzmocnić słowa o znaczeniu firmy dla polskiej Jerzy Podsiadło Prezes Zarządu Węglokoks SA Jerzy Podsiadło President of the Management Board, Węglokoks ltd On 17 November 2011, the Szyb Wilson gallery hosted a gala event celebrating the 60th anniversary of the Weglokoks Group. More than three hundred business partners and friends of the Weglokoks Group, the largest, most well-known and renowned coal exporter, both in Poland and abroad, were there to help celebrate. Amongst the many congratulatory letters received by the Group s Management was one sent by the Deputy Premier, Waldemar Pawlak. This letter was read aloud at the gala event fot. archiwum Węglokoks SA 26 silesia airport

29 gospodarki oraz o fachowości i zaangażowaniu ludzi, którzy musieli poradzić sobie z tak gigantycznym przedsięwzięciem logistycznym. Dzisiaj sytuacja zmieniła się. Węglokoks nie jest już jedynym eksporterem, ale wciąż największym, wciąż najbardziej znanym z okazji jubileuszu filmów, ale także do prezentacji monografii Węglokoks i limitowanego kalendarza firmy na rok lat historii to: zdobywanie doświadczeń, umiejętności i wiedzy; to budowanie silnej, stabilnej pozycji by the President of the Group s Supervisory Board, Jaroslaw Maka. For the 60th anniversary of Weglokoks Ltd, I d like to take the opportunity to wish all the group s employees the best. I d like to also congratulate the Group for its achievements and tion of the Polish economy. The Group exported coal not only to European countries, but also to the USA and Japan. The reason for this was not the fact that there were coal shortages in the USA or the Pacific region, but because Polish coal has always been regarded as being of superior quality and employees of poza granicami naszego kraju. Liczby nie są też tak wielkie. W 2010 roku eksport węgla wyniósł blisko 9 milionów ton, w 2011 roku było zdecydowanie mniej niespełna 5 milionów. Stąd też niezbędne są zmiany. Eksport oczywiście pozostanie ważną częścią działalności Spółki. Myśląc o przyszłości, o kolejnych dekadach otwierających się przed Węglokoksem, firma dywersyfikuje swoją działalność. Budowana jest silna grupa kapitałowa, wciąż jednak mocno związana z polskim górnictwem. Uroczystość była nie tylko okazją do sentymentalnej podróży w przeszłość, którą przypomniano przy pomocy nakręconych na rynku polskim i rynkach międzynarodowych; to skupienie w firmie najbardziej kompetentnej kadry menedżerskiej, potrafiącej doskonale sobie radzić w każdej sytuacji; to odpowiedzialność oraz codzienne wsparcie dla społeczności lokalnej Śląska, to odpowiedzialność w stosunkach partnerskich z polskim górnictwem węgla kamiennego; to wsparcie dla naszych partnerów biznesowych w czasach kryzysu i stagnacji; to wreszcie kapitał finansowy, który wypracowaliśmy przez wszystkie te lata, a który dzisiaj może być ratunkiem dla części polskiego górnictwa, znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej. successes. Spanning 60 years, the activities of this Group, renowned in Poland and abroad, contributed greatly to the development of the coal and mining industries in Silesia. The President of the Board of Management, Jerzy Posiadlo, dressed as many guests were, in formal mining uniform, talked about the meaning and role of Weglokoks in the development of the Polish economy. For the first decades of its activities, Weglokoks was the only exporter of Polish coal. Coal being Poland s most important resource for earning dollars, essential for rebuilding the nation after WWII as well as the modernisa- Weglokoks were and continue to be world-class specialists. Since 1951, the company has sold 1.4 billion tonnes of coal from mines in Poland. That s 24 million goods wagons, which would make a train km long. Using today s prices, over the past 60 years, Weglokoks injected an astronomical 621 billion zloty worth of hard currency into the national budget the President noted not to dazzle people with large numbers, but to underline the company s significance with regards to the Polish economy and the professionalism and commitment of the people who needed to deal with this enormous undertaking in logistics. silesia airport 27

30 gospodarka economy Węglokoks to: największy polski eksporter węgla kamiennego; to jedna z najlepiej rozpoznawalnych polskich marek w Europie i na świecie; to 60 lat historii zapisanej sukcesami i dynamicznym rozwojem. Przede wszystkim jednak Węglokoks to ludzie. Dzięki ich wiedzy, umiejętnościom, doświadczeniu, utrzymujemy mocną pozycję na konku- rencyjnych rynkach Europy i poza Starym Kontynentem. W 2010 roku dostarczyliśmy zagranicznym kontrahentom ponad 80 procent całości wyeksportowanego z Polski węgla. To również zaprzeczenie typowego wizerunku spółek handlowych. Swoją wiedzą, doświadczeniem, umiejętnościami i kapitałem wspieramy kopalnie, instytuty badawcze, środowiska naukowe. Wspieramy też społeczności lokalne, z którymi dojrzewaliśmy i stawaliśmy się coraz silniejsi; z którymi łączy nas nie tylko historia i współczesność, ale również wspólny cel budowanie lepszej przyszłości. To partner, na którego można liczyć nie tylko w okresach wzrostu gospodarczego, ale przede wszystkim w trudnych czasach załamań koniunktury i kryzysów. Poczucie bezpieczeństwa naszych partnerów ze spółek górniczych jest dla nas równie ważne jak realizacja założonych planów i celów biznesowych. To wreszcie jasno zarysowana wizja przyszłości. Wizja, w której polskie górnictwo odgrywać będzie kluczową rolę w dalszym rozwoju naszej gospodarki. Przyszłości, w której nowe technologie wpłyną na podniesienie poziomu bezpieczeństwa zarówno w codziennej pracy górników, jak i bezpieczeństwa socjalnego, na którym budujemy przyszłość naszą i naszych najbliższych. Today the situation has changed. Weglokoks isn t the only exporter anymore, but abroad it remains Poland s largest and most well-known exporter. The numbers aren t as impressive any more either. In 2010, the company exported almost 9 million tonnes of coal. In 2011, the figure was much smaller just under 5 million tonnes. This is why change is necessary. Export will, of course, continue to form a significant part of the Group s activities. Looking into the future and of the decades to come, Weglokoks is looking to diversify its activities. A strong capital group is being developed, which will continue to be strongly bound with the Polish mining industry. Although it included the showing of several film documentaries, the event was not only an opportunity for a sentimental trip back in time but also to present the monograph Weglokoks and a limited-edition calendar for years of history is: Gaining experience, abilities, knowledge; building a strong and stable position on the market in Poland and internationally; focusing on building a highly-competent managerial team able to adapt to all manner of situations; responsibility and the every-day support of the local community in Silesia, responsibility in relationships with partners in the Polish mining industry; providing support for our business partners in times of crisis and stagnation; and finally, financial capital acquired over the years, and which today is forms a rescue package for the sections of the Polish mining industry in economic hardship. Weglokoks is: Poland s largest coal exporter; one of the most recognisable Polish brands in Europe and around the world; 60 years success and dynamic growth. First and foremost, however, Weglokoks is people. And it s thanks to their knowledge, abilities, experience that the company continues to hold such a strong position on the competitive markets of Europe and beyond the old Continent. In 2010, over 80% of all the coal exported from Poland came from Weglokoks. Weglokoks is also a contradiction of the typical image of groups. With our knowledge, experience, abilities and capital we support mines as well as research and educational institutions. We support local communities with whom we have grown up, matured and taken ever the more confident steps in the business world; communities that are linked with us not only by history but contemporary times and also a common aim the building of a better future. Weglokoks is a partner that can be counted on not only in times of economic growth but more importantly, in difficult crisis times. The feeling of safety for our partner mining groups is equally as important as the realisation of our plans and business aims. And finally, Weglokoks is a clear vision into the future. A vision in which the Polish mining industry continues to play a key role in the further development and growth of the nation s economy. A future in which new technologies will influence the level of safety not only in the day-to-day work of miners, but also feeling of safety in the community, the foundations of which we are building our future and the future of those closes to us. Andrzej Krzyształowski fot. archiwum Węglokoks SA 28 silesia airport

31

32 region local Zabrze w sercu Śląska Zabrze in the heart of Silesia Skansen Górniczy Królowa Luiza Królowa Luiza Open-Air Museum Nad brzegami rzek Kłodnicy i Bytomki położone jest jedno z najpiękniejszych miast Górnego Śląska Zabrze. To tu lokalna tradycja znakomicie łączy się z nowoczesnością. Miasto, pełnymi garściami, korzysta ze swojej bogatej, industrialnej przeszłości. Zaczynając opowieść o tym magicznym miejscu, warto sięgnąć do kart historii. Pierwsze wzmianki o jednej z dzisiejszych dzielnic Zabrza, Biskupicach, datowane są na 1234 rok. Już na przełomie XIII i XIV wieku po raz pierwszy pojawia się nazwa Zabrze, a dokładnie Sadbre, co oznaczało osadę położoną za debrami, tj. dołami, gąszczem leśnym. Zabrze przez wieki, tak samo jak wiele innych miejscowości na Górnym Śląsku, było senną, typową rolniczą osadą, gdzie ludzie wiedli spokojny żywot utrzymując się z pracy na roli. Koniec XVIII wieku przyniósł jednak radykalne zmiany. W 1790 roku Salomon Isaac z Brabancji odkrył w pobliżu Zabrza pokłady łatwych w eks- Set on the banks of the Kłodnica and Bytomka Rivers, is one of the most beautiful cities in Upper Silesia Zabrze. It is here that the local traditions perfectly link with the contemporary world. The city truly makes the most of its rich industrial heritage. In starting this story about this magical place, it s worth reaching back to the history books. The first mention of what today is one of the Zabrze s neighbourhoods, Biskupice, dates back to Mention of Zabrze as a city, however, first appears at the turn of the 14th century. Sadbre as it was known at first, meant set beyond the forested hollows. As with many townships in Upper Silesia, Zabrze was for centuries a typical farming area, where people lived peacefully and supported their families from what the earth gave them. The end of the 18th century brought radical changes. In 1790 Salomon Isaac from the Duchy of Brabant discovered coal deposits that were rela- fot. archiwum UM Zabrze 30 silesia airport

33 ploatacji złóż węgla kamiennego. Ten fakt zmienił na zawsze obraz tej ziemi i wpłynął na gwałtowny rozwój osady. Z czasem wokół zaczęły powstawać nowe kopalnie, najpierw odkrywkowe, a gdy płytkie pokłady węgla skończyły się, zaczęto po czarne złoto sięgać w głąb ziemi. Pierwszy duży zakład wydobywczy, kopalnię Królowa Luiza, oddano do użytku w 1796 roku. Od tej daty, w krajobrazie coraz prężniej rozwijającego się Zabrza, zaczęły pojawiać się szyby kopalń, a z czasem także kominy hut. XIX i XX wiek to czas intensywnej industrializacji i urbanizacji. Pomimo coraz większego gospodarczego znaczenia, Zabrze prawa miejskie uzyskało dopiero w 1922 roku. Widoczne zmiany zaszły w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Wtedy to zamknięto znaczną część kopalń i hut. Miasto musiało odnaleźć się na nowo w zmienionej rzeczywistości. Postawiono więc w dużej mierze na to, co przez lata dawało jego mieszkańcom chleb, na kopalnie, całkowicie jednak redefiniując ich rolę. Część z wielkich zakładów przemysłowych zamieniono w atrakcje turystyczne. Że był to krok trafny, niech świadczą rzesze turystów, którzy rokrocznie odwiedzają Zabytkową Kopalnię Węgla Kamiennego Guido i Skansen Górniczy Królowa Luiza Oddział Muzeum Górnictwa Węglowego. Pierwszy obiekt powstał w 1855 roku, a dziewięćdziesiąt lat później zaprzestano tu wydobycia. Dzięki staraniom władz miasta oraz wielu ludzi dobrej woli, w 2007 roku kopalnia ponownie otworzyła swoje podwoje, tym razem dla turystów. Zwiedzanie odbywa się na dwóch poziomach: 170 i 380. Na pierwszym odtworzono warunki pracy przełomu XIX i XX wieku. Drugi z dostępnych poziomów to propozycja dla kopalnia węgla kamiennego guido the Guido Heritage Coal Mine tych, którzy chcą poznać pracę współczesnych górników. Warunki na poziomie 380 są niemal identyczne jak na innych fedrujących nadal kopalniach. Niezapomniane wrażenia wizualne i akustyczne pozostawia m.in. znalezienie się w bezpośredniej bliskości pracującego kombajnu. Guido to także miejsce tętniące kulturą. Odbywają się tam podziemne koncerty i spektakle teatralne w ramach projektu Muzyka na poziomie czy Teatr na poziomie. W odległości ok. 1,5 km od Guido znajduje się druga z górniczych atrakcji turystycznych Zabrza, wspomniana już Królowa Luiza. Wydobycia zaprzestano w niej w 1973 roku. Dziś funkcjonuje tu skansen z podzieloną na dwie części ekspozycją. W części naziemnej można zobaczyć prawdziwe arcydzieło myśli technicznej, unikatową parową maszynę wyciągową o mocy 2 tys. KM, wyprodukowaną w 1915 roku w Eisenhütte Prinz Rudolph (Dülmen, Niemcy). Urządzenie do tej pory jest sprawne i z gracją prezentuje swoją siłę. Część podziemna to z kolei 1,5-kilotively easy accessible. This changed the face of this area and resulted in the sudden boom in the city s growth and development. Over time, new mines were opened. When the coal deposits in the first, opencast, mines were depleted, the search for coal went underground. The Królowa Luiza mine was opened in From that date, the landscape of the every-growing city of Zabrze became dotted with more and more mineshafts and steelworks chimneys. The 19th and 20th centuries were a time of intensive industrialisation and urbanisation. Despite continuous growth in economic significance, Zabrze only gained city rights in And the city underwent significant changes in the 1990s when the majority of mines and steelworks were closed. The city needed to rediscover itself in a new reality. The decision was made to continue to focus on what for years had provided for the city s residents. The mines. But in a new and redefined role. Some of the industrial plants were transformed into tourist attractions. The hoards of tourists visiting the Guido Heritage Coal Mine and the Królowa Luiza Open-Air Museum a branch of the Museum of Coal Mining is proof that this was a step in the right direction. The Guido mine was built in Ninety years later, mining ceased and owing to the hard work of city administrators and tireless volunteers, in 2007, the mine opened its doors once again, but not for the miners, but for the tourists. Two levels are open for public viewing: 170m and 380m below ground level. A reconstruction of workconditions from the turn of the 20th century is shown on the first of these levels. The second level on the other hand, showcases the work of contemporary miners. The conditions on level 380 are almost identical those in mines still operating. Amazing visual and acoustic sensations to behold for example the feeling of standing right next to a working combined cutterloader. The Guido mine is also a place teeming with culture with concerts and theatrical events taking place underground as part of the Music at the Coalface or Theatre at the Coalface projects. The Królowa Luiza Open Air Museum is situated 1.5km from the Guido mine and is another significant tourist attraction in Zabrze. Extraction stopped here in Today the exhibitions in the open air museum are divided into two sections. The exhibition on the surface lets visitors admire a true masterpiece of engineering a unique steam winding engine with a two-thousand-horsepower engine. It was built in 1915 by Eisenhütte Prinz Rudolph in Dülmen, Germany. The engine is still in working order and visitors are always surprised at the grace that the machine silesia airport 31

34 region local Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu jedna z najważniejszych w Polsce hal koncertowych Home of Music and Dance in Zabrze one of the most important concert venues in Poland metrowy chodnik, schodzący pod ziemię do głębokości 35 metrów. Przechodząc wyrobiskami z początku XIX wieku oraz współczesnymi, zlokalizowanymi na różnych poziomach, połączonych pochylniami, można prześledzić na podstawie fachowej ekspozycji rozwój techniki urabiania węgla. Kończąc zwiedzanie, strudzeni goście mogą posilić się tradycyjnymi śląskimi potrawami w podziemnej karczmie Guibald. W niedalekiej przyszłości szlak postindustrialnych zabytków Zabrza uzupełni kolejny, chyba najbardziej oryginalny. Trwają prace nad udrożnieniem i udostępnieniem do zwiedzania prawdziwego dzieła XVIII- -wiecznej inżynierii, liczącej ponad 14 km Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Wybudowano ją w latach w celu odwodnienia i podziemnego spławiania urobku pomiędzy kopalniami. W 2012 roku planowane jest umożliwienie odbycia wycieczki po 2,4 km odcinku. Bez wątpienia będzie to jedna z największych atrakcji turystyki poprzemysłowej w Polsce. Zabrze odwiedzającym oferuje nie tylko poindustrialne muzea, ale także bogatą ofertę kulturalną. Najważniejszym ośrodkiem animującym życie artystyczne miasta jest Dom Muzyki i Tańca. Obiekt powstał w 1959 roku. Słynie ze znakomitych parametrów akustycznych i bardzo dużych możliwości technicznych, dzięki czemu swobodnie można go zaadoptować zarówno do koncertów rockowych, występów wybitnych śpiewaków operowych lub dużych widowisk scenicznych. Liczne wydarzenia kulturalne, czy to o charakterze lokalnym, czy ogólnopolskim, cieszą się zawsze ogromnym zainteresowaniem, o czym świadczy fakt, że zazwyczaj licząca 2100 miejsc widownia wypełniona jest po brzegi. Występowali tu m.in. Plácido Domingo, José Carreras i Chris de Burgh. W pierwszych dwóch miesiącach 2012 roku w repertuarze tej instytucji można znaleźć np. koncert exudes. The underground section of Krolowa Luiza is 1.5km of walking track going down to 35m below ground level. Going through sections excavated at the beginning of the 19th century as well as in contemporary times and at different levels all connected by ramps, the well-prepared exhibition allows visitors to follow the development of coal mining technology. To finish off the visit, guests can sample traditional Silesian cuisine at the underground tavern, Guibald. In the near future one more post-industrial piece of Zabrze s heritage will be added to the route. And this is probably the most unique. Work is underway to clear a real pearl of 18th century engineering over 14km of the drift called the Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna and prepare it for visitors to enjoy. Constructed between , the drift was built to drain the underground float of the output between mines. In 2012, 2.4 km section of this drift is planned to open. It is without a doubt that this will become one of the largest post-industrial tourist attractions in Poland. Zabrze isn t just about visiting post-industrial museums, but also offers visitors a plethora of cultural events to enjoy. The most important entertainment centre in the city is the Dom Muzyki i Tańca (Home of Music and Dance). It was opened in 1959 and is famous for its fantastic acoustics and very flexible technical possibilities thanks to which it can be adapted for rock concerts, world-class opera soloists as well as large stage performances. The numerous cultural events, both local and nationwide, are always very popular the 2100 seats are almost always full. Artists like Plácido Domingo, José Carreras and Chris de Burgh have all performed here. In the first two months of 2012, the centre will include performances of AudioFeels (21 January) or the Michael Jackson in Symphony Show (3 February). fot. archiwum UM Zabrze 32 silesia airport

35 zespołu AudioFeels (21 stycznia) czy widowisko Michael Jackson Symfonicznie (3 luty). Zabrze to także sport. Tu swoją siedzibę ma jeden z najbardziej zasłużonych polskich klubów piłkarskich Górnik. Statystyki mówią same za siebie: czternaście tytułów Mistrza Polski i sześć zdobytych Pucharów Polski stawia zespół w czołówce narodowych drużyn wszechczasów. Zabrze dba o swoją sportową wizytówkę. Już w 2013 roku emocjonujące sportowe spektakle będzie można oglądać na nowym, pięknym, liczącym 32 tysiące miejsc stadionie. Turystyka, kultura i sport to jednak nie wszystko. Wielu osobom w Polsce i na świecie Zabrze kojarzy się z jednym z najlepszych w Europie Środkowej ośrodków kardiochirurgicznych, Śląskim Centrum Chorób Serca. W tym ultranowoczesnym instytucie wykonuje się bardzo skomplikowane operacje ratujące życie, łącznie z przeszczepami serca i płuc. W Zabrzu działa także Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii, która nosi imię światowej sławy wybitnego kardiochirurga, prof. Zbigniewa Religi. Fundacja prowadzi działalność naukowo-badawczą, m.in. w zakresie protez serca i zastawek serca. Jak widać, nieprzypadkowo mówi się, że serce Śląska bije w Zabrzu. Bije i to intensywnie, nie tylko dzięki prężnie działającym ośrodkom kardiochirurgicznym, ale także dzięki niezwykłym i oryginalnym zabytkom oraz mocy atrakcji kulturalnych. Zapraszamy do wejrzenia w głąb serca Górnego Śląska, zapraszamy do Zabrza! Zabrze is also a city of sporting achievements and is home to the most distinguished Polish football clubs Górnik. The statistics speak for themselves: 14 Polish Championship titles and six Polish Championship Cups puts the club at the head of all-time champions in Poland. Zabrze is taking care of its sporting showpiece will see the opening of a stunning new stadium able to seat spectators. Tourism, culture and sport are not all. For many people in Poland and around the world, Zabrze is associated with one of the best centres of cardiosurgery in Central Europe The Silesian Center for Heart Diseases. This ultra-modern institute performs extremely complicated life-saving surgical procedures including heart and lung transplants. Zabrze is also home to the Foundation of Cardiac Surgery Development, which is named after the worldrenowned heart surgeon, Prof. Zbigniew Religa. The foundation focuses on research into aspects such as artificial hearts and cardiac valves. As you can see, it s no coincidence that people say that Silesia s heart beats in Zabrze. Its healthy heart is beating not only thanks to the thriving centres for heart surgery, but also owing to its unique and very original heritage areas and the strength of its cultural events and attractions. Take a look deep in the heart of Upper Silesia and come and visit Zabrze! Piotr Adamczyk REKLAMA

36 SPORT Blisko wiek Rakowa Almost a century for Rakow Dziewięćdziesiąt lat najstarszego klubu sportowego w Częstochowie stało się faktem. W 2011 roku Raków hucznie obchodził jubileusz, którego punktem kulminacyjnym był mecz towarzyski z Wisłą Kraków. Stadion przy ulicy Limanowskiego znów zapełnił się po brzegi kibicami, a piłkarze stanęli na wysokości zadania i wygrali z Mistrzem Polski 1:0. I pomyśleć, że wszystko zaczęło się na początku drugiej dekady ubiegłego wieku, w 1921 roku 1 września 2011 roku. Ta data na długo pozostanie w pamięci działaczy, trenerów, piłkarzy, kibiców oraz mieszkańców Częstochowy. Właśnie tego dnia, w świetle kamer oraz błysku fleszów, Raków świętował dziewięćdziesięciolecie istnienia. W części oficjalnej, która odbyła się w budynku klubowym, specjalnie przygotowana na tę okazję sala gimnastyczna pękała w szwach od zaproszonych gości. Pojawili się wszyscy, którzy na przestrzeni lat tworzyli historię Rakowa i los klubu nie jest im obojętny. Punktem kulminacyjnym obchodów był mecz towarzyski z krakowską Wisłą aktualnym Mistrzem Polski. Rywala nie trzeba było częstochowianom specjalnie przedstawiać. Bilety na to spotkanie rozchodziły się jak ciepłe bułeczki. Na dwa dni przed rozpoczęciem meczu, który zyskał nawet miano wydarzenia sportowego roku w Częstochowie, zdobycie wejściówek graniczyło niemal z cudem. Rzesza mieszkańców oraz sympatyków klubu tłumnie odwiedziła stadion przy Limanowskiego, a trybuny zapełniły się do ostatniego miejsca. Atmosferę piłkarskiego święta uczcili także zawodnicy Rakowa. W większości młodzi piłkarze, tak naprawdę stawiający dopiero pierwsze kroki w seniorskiej piłce, nie przestraszyli się przeciwników z pierwszych stron gazet. Od początku spotkania toczyli walkę jak równy równym, czego ukoronowaniem była przepiękna bramka, strzelona jeszcze przed przerwą. Na stadionie zapanowała euforia, a kibice, opuszczający obiekt, długo po zakończeniu meczu dzielili się wrażeniami. Miniony niemal wiek to dla Rakowa okres zarówno wzlotów, jak i upadków. Lat tłustych i chudych, awansów i spadków. Gdy na przełomie lat klub balansował na granicy bankructwa, próby ratowania podjęła się grupa wychowanków, na czele z Prezesem Krzysztofem Kołaczykiem oraz Jerzym Brzęczkiem, który po zakończeniu kariery piłkarskiej postanowił wrócić do macierzystego klubu. Kapitan reprezentacji Polski, zdobywcy srebrnego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie (1992), został trenerem drużyny występującej obecnie w Drugiej Lidze Zachodniej. Obaj otoczyli się ludźmi zaufanymi, z którymi w 1985 roku sięgali po Mistrzostwo Polski Juniorów, m.in. Cezarym Suchanem, Grzegorzem Lelonkiem oraz Arturem Lampą. Zdaję sobie sprawę, że dla wielu ludzi moje zaangażowanie w Raków może wydać się nieracjonalne. Tutaj jednak wszystko się zaczęło. Zawdzięczam temu klubowi bardzo dużo. Nadszedł czas, bym zaczął spłacać dług powiedział Brzęczek. Jego decyzja o powrocie w rodzinne strony odbiła się także sporym echem w środowisku piłkarskim. Słowa uznania w stronę szkoleniowca skierował między innymi były reprezentant Polski, Radosław Gilewicz: Raków jest w dobrych rękach. Bądźcie cierpliwi i działajcie razem, bo tym ludziom naprawdę można zaufać. Już niedługo w Częstochowie będziecie mieć w pełni profesjonalny klub zaznaczył. W działalność RKS Raków Częstochowa SA zaangażował się także Jakub Błaszczykowski obecnie piłkarz Borussi Dortmund. Kapitan reprezentacji Polski został Ambasadorem Rakowa i przy każdej nadarzającej się okazji wyciąga do klubu pomocną dłoń. Tutaj się wychowałem, tutaj grałem 8 lat i dużo temu klubowi zawdzięczam. Bardzo by było szkoda, gdyby takie miasto straciło tak zasłużony klub. Rozmawiam z wieloma osobami w całej Polsce i dosłownie wszyscy Częstochowę kojarzą właśnie z Rakowem. Z całym szacunkiem dla innych ważnych dyscyplin, to właśnie piłkę każdy chce oglądać. Wcześniej Raków promował miasto i myślę, że teraz jest dobry moment, by to miasto pomogło wypromować klub w końcu budowany na zdrowych, profesjonalnych fundamentach. Bardzo liczymy, że dobra współpraca z Urzędem Miasta się nie skończy, a jednocześnie zachęcamy wszystkie firmy z Częstochowy i regionu do współpracy zaznaczał Błaszczykowski podczas spotkania z dziennikarzami. fot. archiwum Raków Częstochowa 34 silesia airport

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ Part-financed by EU South Baltic Programme w w w. p t m e w. p l PROSPECTS OF THE OFFSHORE WIND ENERGY DEVELOPMENT IN POLAND - OFFSHORE WIND INDUSTRY IN THE COASTAL CITIES AND PORT AREAS PORTS AS LOGISTICS

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Dlaczego powstało? - świat przeżywa dziś rewolucję w obszarze edukacji, - naszym celem jest promocja śląskiego jako regionu opartego na wiedzy, i najnowszych technologiach,

Bardziej szczegółowo

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku

Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Blow-Up: Photographs in the Time of Tumult; Black and White Photography Festival Zakopane Warszawa 2002 / Powiekszenie: Fotografie w czasach zgielku Juliusz and Maciej Zalewski eds. and A. D. Coleman et

Bardziej szczegółowo

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces,

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces, PREMIUM Za każdym razem, kiedy widzisz biznes, który odnosi sukces, oznacza to, że ktoś kiedyś podjął odważną decyzję. Whenever you see a successful business, someone once made a courageous decision. Szanowni

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL Formanminsidemlookmatmpoliticsxmculturexmsocietymandm economyminmthemregionmofmcentralmandmeasternm EuropexmtheremismnomothermsourcemlikemNew Eastern EuropeImSincemitsmlaunchminmPw--xmthemmagazinemhasm

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Imię i Nazwisko Kandydata/Kandydatki Proszę wstawić X w pole zgodnie z prawdą: Brak znajomości języka angielskiego Znam j. angielski (Proszę wypełnić poniższy

Bardziej szczegółowo

PRODUCTION HALL OFFER

PRODUCTION HALL OFFER PRODUCTION HALL OFFER 1. Name of production hall / Nazwa hali produkcyjnej Bałtowska 2. Location / Lokalizacja PRODUCTION HALL DATA Town / Street Miasto / Ulica Ostrowiec Świętokrzyski/Bałtowska Street

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition)

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition)

Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition) Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition) FotKart s.c Click here if your download doesn"t start automatically Leba, Rowy,

Bardziej szczegółowo

Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition)

Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition) Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition) Wydawnictwo "Demart" s.c Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

Galeria Handlowa Starogard Gdański

Galeria Handlowa Starogard Gdański Galeria Handlowa Starogard Gdański Parkridge Retail Miasto Starogard Gdański leży w południowo-wschodniej części województwa pomorskiego, w pobliżu Borów Tucholskich, nad rzeką Wierzycą na Pojezierzu Starogardzkim.

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 8

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 8 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 8 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to take a rest - odpocząć Muszę odpocząć. (5) Czy chcesz

Bardziej szczegółowo

THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3

THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3 THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3 SOUTHAMPTON Projekt Zagraniczna mobilność kadry edukacji szkolnej realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś IV Innowacje społeczne i współpraca

Bardziej szczegółowo

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2)

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Click here if your download doesn"t start automatically Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition)

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Poland) Wydawnictwo "Gea" (Warsaw. Click here if your download doesn"t start automatically

Poland) Wydawnictwo Gea (Warsaw. Click here if your download doesnt start automatically Suwalski Park Krajobrazowy i okolice 1:50 000, mapa turystyczno-krajoznawcza =: Suwalki Landscape Park, tourist map = Suwalki Naturpark,... narodowe i krajobrazowe) (Polish Edition) Click here if your

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery UWAGA: W zadaniach otwartych eksperci przygotowali odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE I.1. X Have a nice day! Y a) Good idea b) See you soon c) The same to you I.2. X: This is my new computer. Y: Wow! Can I have a look at the Internet? X: a) Thank you b) Go ahead c) Let me try I.3. X: What

Bardziej szczegółowo

Extraclass. Football Men. Season 2009/10 - Autumn round

Extraclass. Football Men. Season 2009/10 - Autumn round Extraclass Football Men Season 2009/10 - Autumn round Invitation Dear All, On the date of 29th July starts the new season of Polish Extraclass. There will be live coverage form all the matches on Canal+

Bardziej szczegółowo

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition)

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Dolny Slask 1:300 000, mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Dolny Slask 1:300 000, mapa turystyczno-samochodowa: Plan Wroclawia

Bardziej szczegółowo

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition)

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Dolny Slask 1:300 000, mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Dolny Slask 1:300 000, mapa turystyczno-samochodowa: Plan Wroclawia

Bardziej szczegółowo

Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik. Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for. Tatras National Park (Slovakia) Director Pawel Majko

Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik. Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for. Tatras National Park (Slovakia) Director Pawel Majko April 22, 2012 Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik Tatrzanski Park Narodowy Director Pawel Skawinski (host) Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for National Parks Jan Reklewski Tatras

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

THE INVESTMENT AREAS - BYTOM, LEŚNA STREET TERENY INWESTYCYJNE - BYTOM, ULICA LEŚNA

THE INVESTMENT AREAS - BYTOM, LEŚNA STREET TERENY INWESTYCYJNE - BYTOM, ULICA LEŚNA TERENY INWESTYCYJNE - BYTOM, ULICA LEŚNA Atrakcyjne tereny inwestycyjne znajdują się przy ul. Leśnej w Bytomiu, w bezpośrednim sąsiedztwie Alei Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Przeznaczona do sprzedaży uzbrojona

Bardziej szczegółowo

Katowice 9 th September 2018 EXHIBITION

Katowice 9 th September 2018 EXHIBITION Katowice 9 th September 2018 EXHIBITION OUR PARTNERS PARTNERZY WYDARZENIA 2 ABOUT CARS & COFFEE Cars & Coffee has become the world s largest car phenomenon, born around the passion of local car enthusiasts

Bardziej szczegółowo

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems Maciej Smolarczyk, Piotr Samczyński Andrzej Gadoś, Maj Mordzonek Research and Development Department of PIT S.A. PART I WHAT DOES SAR MEAN?

Bardziej szczegółowo

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł)

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) Financial support for start-uppres Where to get money? - Equity - Credit - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) - only for unymployed people - the company must operate minimum

Bardziej szczegółowo

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI O tym, dlaczego warto budować pasywnie, komu budownictwo pasywne się opłaca, a kto się go boi, z architektem, Cezarym Sankowskim, rozmawia

Bardziej szczegółowo

TEORIA CZASU FUTURE SIMPLE, PRESENT SIMPLE I CONTINOUS ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZYSZŁOŚCI ORAZ WYRAŻEŃ BE GOING TO ORAZ BE TO DO SOMETHING

TEORIA CZASU FUTURE SIMPLE, PRESENT SIMPLE I CONTINOUS ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZYSZŁOŚCI ORAZ WYRAŻEŃ BE GOING TO ORAZ BE TO DO SOMETHING TEORIA CZASU FUTURE SIMPLE, PRESENT SIMPLE I CONTINOUS ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZYSZŁOŚCI ORAZ WYRAŻEŃ BE GOING TO ORAZ BE TO DO SOMETHING Future Simple-czas przyszły prosty Be going to- zamierzenia, plany

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK ANGIELSKI POZIOM PODSTAWOWY

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK ANGIELSKI POZIOM PODSTAWOWY Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. KOD UCZNIA UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK ANGIELSKI

Bardziej szczegółowo

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N)

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N) Poziom wód gruntowych [m] Underground water level [m] Czy były prowadzone badania geologiczne terenu (T/) Were geological research done (Y/) Ryzyko wystąpienia zalań lub obsunięć terenu (T/) Risk of flooding

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES KATALOG 2016 CATALOGUE 2016 SPIS TREŚCI / INDEX WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD OGRÓD GARDEN PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE 31-38 21-30 4-20 SKRZYNKI BOXES 39-65 3 WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD 4 WYPOSAŻENIE

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) 112 Informator o egzaminie maturalnym z języka angielskiego od roku szkolnego 2014/2015 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Przedszkole Nr 1 w Zabrzu ANKIETA ul. Reymonta 52 41-800 Zabrze tel./fax. 0048 32 271-27-34 p1zabrze@poczta.onet.pl http://jedyneczka.bnet.pl ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Drodzy Rodzice. W związku z realizacją

Bardziej szczegółowo

Instructions for student teams

Instructions for student teams The EduGIS Academy Use of ICT and GIS in teaching of the biology and geography subjects and environmental education (junior high-school and high school level) Instructions for student teams Additional

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: wie, że czas present perfect

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 6

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 6 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 6 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to eat out jeść poza domem Czy często jadasz poza domem?

Bardziej szczegółowo

Życie za granicą Studia

Życie za granicą Studia - Uczelnia I would like to enroll at a university. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię I want to apply for course. an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time a part-time an online I would

Bardziej szczegółowo

Liebrecht & wood Group, BBI Development Awards

Liebrecht & wood Group, BBI Development Awards www.placunii.pl Plac Unii City Shopping, opened in October 2013, is part of Plac Unii the largest mixed-use investment completed in Warsaw in the recent years. The three level shopping centre offers 15,500

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych?

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pokazuje, jak zastosowanie zasady Pareto może usprawnić Twoją naukę angielskiego. Słynna zasada Pareto mówi o

Bardziej szczegółowo

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND Ala ma kota is a network of non-public education preschools which are entered into the register of non-public schools and institutions of the Capital City of

Bardziej szczegółowo

Polska Szkoła Weekendowa, Arklow, Co. Wicklow KWESTIONRIUSZ OSOBOWY DZIECKA CHILD RECORD FORM

Polska Szkoła Weekendowa, Arklow, Co. Wicklow KWESTIONRIUSZ OSOBOWY DZIECKA CHILD RECORD FORM KWESTIONRIUSZ OSOBOWY DZIECKA CHILD RECORD FORM 1. Imię i nazwisko dziecka / Child's name... 2. Adres / Address... 3. Data urodzenia / Date of birth... 4. Imię i nazwisko matki /Mother's name... 5. Adres

Bardziej szczegółowo

DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS

DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS R 2.1.2-1 R 2.1.2 DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS 1. DELEGACJA SŁUŻB ATS - CTR HERINGSDORF 1. DELEGATION OF ATS - HERINGSDORF CTR Linia łącząca następujące punkty/the line joining the 53 55 20 N

Bardziej szczegółowo

Volley English! Dziś lekcja 1 Zaproszenie. Zapraszamy i my

Volley English! Dziś lekcja 1 Zaproszenie. Zapraszamy i my Volley English! Już od dziś, co miesiąc, znajdziecie w naszym serwisie nową ofertę. Zapraszamy Cię do nauki angielskiego w praktycznym wydaniu. Przygotowaliśmy dla Ciebie wyjątkowe materiały, które odnoszą

Bardziej szczegółowo

POLISH CULTURAL FOUNDATION

POLISH CULTURAL FOUNDATION 177 Broadway Clark, New Jersey 07066 Tel: 732-382-7197 Fax: 732-382-7169 web: www.pcfnj.org e-mail: pcf@pcfnj.org Accept our cordial invitation to JOIN TODAY! Come visit and experience our hospitality.

Bardziej szczegółowo

1. Holiday letters. a. 1. Cele lekcji. b. 2. Metoda i forma pracy. c. 3. Środki dydaktyczne. d. 4. Przebieg lekcji. i.

1. Holiday letters. a. 1. Cele lekcji. b. 2. Metoda i forma pracy. c. 3. Środki dydaktyczne. d. 4. Przebieg lekcji. i. 1. Holiday letters Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości wie, jak wyglądać powinien układ listu nieformalnego, zna słownictwo dotyczące wakacji, zna podstawowe konstrukcje gramatyczne czasów:

Bardziej szczegółowo

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Jan Witkowski : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Project for exhibition photo graphic compositions typography colors Berlin London Paris Barcelona Vienna Prague Krakow Zakopane Jan Witkowski ARTIST FROM

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to be angry with somebody gniewać się na kogoś Czy gniewasz

Bardziej szczegółowo

Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich;

Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich; Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich; Questions of foreigners visiting The Szołaysky House (The Szołayski House, a Branch of MNK situated in the City Center close to the Main Square

Bardziej szczegółowo

III FORUM Polskiej Organizacji Turystycznej, Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych z udziałem Dyrektorów Zagranicznych Ośrodków POT

III FORUM Polskiej Organizacji Turystycznej, Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych z udziałem Dyrektorów Zagranicznych Ośrodków POT III FORUM Polskiej Organizacji Turystycznej, Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych z udziałem Dyrektorów Zagranicznych Ośrodków POT 16-18 listopada 2015 r. Światowe Dni Młodzieży, wydarzenie

Bardziej szczegółowo

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera prof. dr hab. Szymon Malinowski Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski malina@igf.fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

25 27 May th Logistics, Warehousing and Transport Expo. summary.

25 27 May th Logistics, Warehousing and Transport Expo. summary. summary On logistics in a complex manner, at the Expo Silesia fair only Over two thousand visitors came to Expo Silesia on 25-27 May 2010 during the Logistics, and the Rail Transport Fair held at the same

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

PRESENT TENSES IN ENGLISH by

PRESENT TENSES IN ENGLISH by PRESENT TENSES IN ENGLISH by Present Tenses Present Continuous Zastosowanie Czasu Present Continuous używamy, gdy mówimy: o czynności, którą wykonujemy w momencie mówienia, o czynności, w trakcie wykonywania

Bardziej szczegółowo

Regionalny SEAP w województwie pomorskim

Regionalny SEAP w województwie pomorskim ENNEREG International Conference Transfer of knowledge in the field of sustainable use of energy 22 May 2012, Wielkopolska Voivodship Office, Poznań, Poland Regionalny SEAP w województwie pomorskim Katarzyna

Bardziej szczegółowo

III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE 26 29.04.2015 POLAND European Ecotourism: facing global challenges

III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE 26 29.04.2015 POLAND European Ecotourism: facing global challenges www.european-ecotourism.pl registration: office@european-ecotourism.pl enquires: biuro@sie.org.pl tel. +48 725 994 964 Social Ecological Institute is pleased to invite to III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE

Bardziej szczegółowo

Awareness campaign Safe rail-road level crossing "Stop and Live!"

Awareness campaign Safe rail-road level crossing Stop and Live! Awareness campaign Safe rail-road level crossing "Stop and Live!" www.plk-sa.pl Geneva, 12-13 May 2014 The key objective of the campaign is: What are our objectives? - to promote the correct patterns of

Bardziej szczegółowo

OFERTA REKLAMOWA 2017

OFERTA REKLAMOWA 2017 OFERTA REKLAMOWA 2017 LICZBY GRAMWZIELONE.PL FACTS & FIGURES 7LAT NA RYNKU POZYCJA NA RYNKU MEDIÓW W POLSCE DEDYKOWANYCH ENERGII ODNAWIALNEJ RENEWABLE ENERGY MEDIA IN POLAND ODSŁON 4 600 000 WYGENEROWALI

Bardziej szczegółowo

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION. VFR ENR 3.1-1 VFR ENR 3.1 DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS 1. DELEGACJA SŁUŻB ATS - CTR HERINGSDORF 1. DELEGATION OF ATS - HERINGSDORF CTR Linia łącząca następujące punkty/the line 53 55 20 N 014

Bardziej szczegółowo

MIL SUP 60/16 (MIL ENR 5) Obowiązuje od / Effective from 11 AUG 2016 Obowiązuje do / Effective to 15 AUG 2016

MIL SUP 60/16 (MIL ENR 5) Obowiązuje od / Effective from 11 AUG 2016 Obowiązuje do / Effective to 15 AUG 2016 POLSKA AGENCJA ŻEGLUGI POWIETRZNEJ SŁUŻBA INFORMACJI LOTNICZEJ 02-147 Warszawa, ul. Wieżowa 8 AIS HQ: +48-22-574-5610, Fax: +48-22-574-5619, AFS: EPWWYOYX NOTAM Office: +48-22-574-7174, Fax: +48-22-574-7179,

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK ANGIELSKI

EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK ANGIELSKI Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK ANGIELSKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi CZERWIEC 2012 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów Rozumienie

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each

Bardziej szczegółowo

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION. AIP VFR POLAND VFR ENR 3.1-1 VFR ENR 3.1 DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS 1. DELEGACJA SŁUŻB ATS - CTR HERINGSDORF 1. DELEGATION OF ATS - HERINGSDORF CTR Linia łącząca następujące punkty/the line

Bardziej szczegółowo

18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego. 19. Mo liwe pytania egzaminatora i przyk³adowe odpowiedzi egzaminowanego

18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego. 19. Mo liwe pytania egzaminatora i przyk³adowe odpowiedzi egzaminowanego 18. Przydatne zwroty podczas egzaminu ustnego I m sorry, could you repeat that, please? - Przepraszam, czy mo na prosiæ o powtórzenie? I m sorry, I don t understand. - Przepraszam, nie rozumiem. Did you

Bardziej szczegółowo

PEX PharmaSequence monthly report - January 2018 Total open market (sell-out report)

PEX PharmaSequence monthly report - January 2018 Total open market (sell-out report) PEX PharmaSequence monthly report - January open market (sell-out report) Change in comparison to Cumulative YTD Forecast January January January 2016 turnover (PLN million) open market 1 2 968 4,5% 0,0%

Bardziej szczegółowo

Goodman Kraków Airport Logistics Centre. 62,350 sqm available. Units from 1,750 sqm for immediate lease. space for growth+

Goodman Kraków Airport Logistics Centre. 62,350 sqm available. Units from 1,750 sqm for immediate lease. space for growth+ Goodman Kraków Airport Logistics Centre 62,350 sqm available. Units from 1,750 sqm for immediate lease. space for growth Goodman Kraków Airport Logistics Centre ul. Komandosów 1, 32-085 Modlniczka Goodman

Bardziej szczegółowo

Zestawienie czasów angielskich

Zestawienie czasów angielskich Zestawienie czasów angielskich Present Continuous I am, You are, She/ He/ It is, We/ You/ They are podmiot + operator + (czasownik główny + ing) + reszta I' m driving. operator + podmiot + (czasownik główny

Bardziej szczegółowo

VIP Services VIP SERVICES / 01

VIP Services VIP SERVICES / 01 VIP SERVICES VIP Services W trosce o najbardziej wymagających pasażerów Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy oferuje szeroki zakres usług vip. Do skorzystania z oferty zapraszamy pasażerów podróżujących

Bardziej szczegółowo

for me to the learn. See you later. Wolontariusze EVS w roku 2015/2016

for me to the learn. See you later. Wolontariusze EVS w roku 2015/2016 Wolontariusze EVS w roku 2015/2016 1. Kim są? Hello, my name is Constanze and I'm 18 years old. I'm from Magdeburg, which is located in the middle of Germany. As I grew up in a family full of musicians,

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition)

Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition) Wroclaw, plan nowy: Nowe ulice, 1:22500, sygnalizacja swietlna, wysokosc wiaduktow : Debica = City plan (Polish Edition) Wydawnictwo "Demart" s.c Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Lubomierz, Polska

Lubomierz, Polska 02-04.08.2019 Lubomierz, Polska Słowem wstępu PixelMania to elitarny festiwal dla fotografów i cosplayerów, który gromadzi posjonatów z całego świata, zapewniając im niezbędne narzędzia pracy. Rok 2019

Bardziej szczegółowo

BULLETIN 2 II TRAINING CAMP POLISH OPEN MTBO CHAMPIONSHIPS 19-22.06.2014 MICHAŁOWO 23-29.06.2014 TRAINING CAMP WORLD MTB ORIENTEERING CHAMPIONSHIPS

BULLETIN 2 II TRAINING CAMP POLISH OPEN MTBO CHAMPIONSHIPS 19-22.06.2014 MICHAŁOWO 23-29.06.2014 TRAINING CAMP WORLD MTB ORIENTEERING CHAMPIONSHIPS BULLETIN 2 II TRAINING CAMP POLISH OPEN MTBO CHAMPIONSHIPS 19-22.06.2014 MICHAŁOWO 23-29.06.2014 TRAINING CAMP WORLD MTB ORIENTEERING CHAMPIONSHIPS MASTERS WORLD MTB ORIENTEERING CHAMPIONSHIPS MTB ORIENTEERING

Bardziej szczegółowo

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION. AIP VFR POLAND VFR R 3.1-1 VFR R 3.1 DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS 1. DELEGACJA SŁUŻB ATS - CTR HERINGSDORF 1. DELEGATION OF ATS - HERINGSDORF CTR Linia łącząca następujące punkty/the line 53 55

Bardziej szczegółowo

Innowacyjna technologia instalacji turbin wiatrowych z zastosowaniem

Innowacyjna technologia instalacji turbin wiatrowych z zastosowaniem Innowacyjna technologia instalacji turbin wiatrowych z zastosowaniem Ŝurawia GTK1100 Poznań, 24-11-2010 Igor Pawela Forum Czystej Energii Innowacyjna technologia instalacji turbin wiatrowych z zastosowaniem

Bardziej szczegółowo