Spis treści. WYKAZ UśYTYCH SKRÓTÓW I OZNACZEŃ 11 CZĘŚĆ I ŚRODKI POMOCNICZE STOSOWANE W OTRZYMYWANIU I PRZETWÓRSTWIE POLIMERÓW.

Transkrypt

1 Tworzywa sztuczne : chemia, technologia wytwarzania, właściwości, przetwórstwo, zastosowanie. T. 3, Środki pomocnicze i specjalne zastosowanie polimerów / Włodzimierz Szlezyngier, Zbigniew K. Brzozowski. Rzeszów, 2012 Spis treści WYKAZ UśYTYCH SKRÓTÓW I OZNACZEŃ 11 CZĘŚĆ I ŚRODKI POMOCNICZE STOSOWANE W OTRZYMYWANIU I PRZETWÓRSTWIE POLIMERÓW. RECYKLING 15 WPROWADZENIE STABILIZACJA I STABILIZATORY Podstawowe reakcje Starzenie się polimerów i stabilizatory przeciwstarzeniowe Stabilizacja polimerów podczas jednoczesnego działania tlenu i podwyŝszonej temperatury Stabilizacja procesów starzeniowych zachodzących w polimerach pod wpływem światła Stabilizacja polimerów pod wpływem promieniowania jonizującego Dezaktywowanie inicjującego działania metali o zmiennej wartościowości, występujących w polimerach Stabilizacja przemian zachodzących w polimerach pod wpływem napręŝeń mechanicznych (zmęczenie polimerów) Synergizm stabilizatorów Stabilizacja niektórych podstawowych polimerów Poliolefiny Polioksymetyleny (poliformaldehydy) Polichlorek winylu) Stabilizowanie związkami ołowiu Stabilizowanie mydłami metalicznymi Kostabilizatory do PVC Środki pomocnicze do poliamidów Inne polimery MODYFIKATORY WŁAŚCIWOŚCI POLIMERÓW Plastyfikatory Znaczenie plastyfikacji Plastyfikacja niektórych polimerów Poliamidy 42

2 Poliwęglany Poliolefiny Poli(chlorek winylu) Napełniacze i nośniki wzmacniające Wiadomości ogólne Napełniacze proszkowe Napełniacze włókniste Włókna szklane Włókna węglowe i grafitowe Włókna z termoplastycznych polimerów Napełniacze i wzmacniacze elastomerów (kauczuków) Sadza jako napełniacz wzmacniający Napełniacze w postaci mikrobalonów i mikrokulek Nanonapełniacze Modyfikatory powierzchni napełniaczy (środki sprzęgające) Barwienie i środki barwiące Warunki procesu Barwienie niektórych polimerów Barwienie poli(chlorku winylu) Barwienie polietylenu i polipropylenu Barwienie poliwęglanu Barwienie poli(metakrylanu metylu) Barwienie poliamidów Barwienie fenoplastów i aminoplastów FUNKCJONALNE ŚRODKI POMOCNICZE Środki smarne (poślizgowe) Środki antyadhezyjne Wymagania co do środków rozdzielających Woski Mydła metaliczne Silikony Związki fluorowęglowe Oleje i tłuszcze Polioksyalkileny Poli(alkohol winylowy) Środki spieniające Organiczne i nieorganiczne porofory Ekologiczne porofory do pianek poliuretanowych Związki powierzchniowo czynne (surfaktanty) Emulsje i emulgatory Rodzaje układów dyspersyjnych Mechaniczny sposób emulgowania Rozpuszczalniki i rozcieńczalniki aktywne Środki sieciujące 78

3 Wiadomości ogólne Przykłady sieciowania niektórych polimerów Utwardzanie nienasyconych Ŝywic poliestrowych Utwardzanie Ŝywic fenolowo-formaldehydowych Utwardzanie Ŝywic melaminowo-formaldehydowych Utwardzanie Ŝywic epoksydowych Sieciowanie poliolefin Monomery silanowe jako środki sprzęgające Sieciowanie (wulkanizacja) elastomerów Sieciowanie za pomocą wiązań jonowych Środki ułatwiające przetwarzanie tworzyw sztucznych Stabilizatory przetwórstwa Środki przyspieszające krystalizację (zarodkowanie) stopionych polimerów podczas chłodzenia w formie przetwórczej Środki polepszające pozostałe właściwości wyrobów z tworzyw sztucznych Modyfikatory udarności Polimeryczne kompatybilizatory stosowane do wytwarzania mieszanin polimerowych Środki czyszczące elementy maszyn przetwórczych Środki zapobiegające zakaŝeniu mikroorganizmami, pleśniami i algami Środki antyelektrostatyczne Środki zwiększające przewodność elektryczną Środki zwiększające odporność na promieniowanie jonizujące (antyrady) Środki tiksotropowe Środki matujące Biostabilizatory Środki biodegradowalne Środki zapachowe Insektydy i repelenty Zastosowanie pochodnych skrobi jako regulatorów właściwości technologicznych płuczek wiertniczych ŚRODKI ZMNIEJSZAJĄCE PALNOŚĆ Wprowadzenie Rodzaje antypirenów Antypireny halogenowe Antypireny bezhalogenowe Wiadomości ogólne Antypireny fosforowe i azotowe Antypireny nieorganiczne Wodorotlenek glinu Wodorotlenek magnezu 118

4 Antypireny na bazie boru Antypireny na bazie nanocząstek Wiadomości ogólne POSS Podwójne warstwowe wodorotlenki Nanokompozyty jako nowe, bezhalogenowe środki uniepalniające Antypireny na bazie systemów pęczniejących RECYKLING POLIMERÓW ODPADOWYCH ORAZ POUśYTKOWYCH WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Wprowadzenie Recykling tworzyw poliolefinowych Recykling poliuretanów Recykling materiałowy Recykling obuwia Recykling urządzeń chłodniczych Recykling chemiczny (surowcowy) Recykling odpadów poliuretanowych Poliole wytwarzane z surowców roślinnych Recykling polimerów polarnych Recykling PET Recykling tworzyw termoplastycznych Recykling poliwęglanów Recykling poliamidów Recykling poliacetali Recykling tworzyw utwardzalnych Recykling termiczny Recykling materiałowy Recykling chemiczny Recykling gumy i wyrobów gumowych Recykling materiałowy, chemiczny i energetyczny Waloryzacja produktów recyklingu gumy 139 CZĘŚĆ II PROBLEMY BHP, POLIMERY W MEDYCYNIE I FARMACJI. PROGNOZY ROZWOJU TWORZYW POLIMEROWYCH OCHRONA PRZECIWPOśAROWA ORAZ BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY W PRZEMYŚLE TWORZYW SZTUCZNYCH Podstawowe pojęcia z zakresu właściwości poŝarowych surowców, półproduktów i wyrobów z tworzyw sztucznych Metody oznaczania podatności na zapalenie i palność tworzyw polimerowych Kalorymetr stoŝkowy Pozostałe metody 146

5 6.3. Charakterystyka palności wybranych surowców, środków pomocniczych i tworzyw polimerowych Opóźniacze palenia Elektryczność statyczna tworzyw polimerowych Wiadomości ogólne Metody badań Eliminacja elektryczności statycznej Szkodliwość zjawiska Uziemienie przetwarzanych tworzyw polimerowych i urządzeń produkcyjnych Zwiększenie wilgotności względnej powietrza Zmniejszenie oporu elektrycznego tworzyw polimerowych dodatkiem antystatyków Jonizacja powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych Chemiczne substancje szkodliwe dla zdrowia Zapylenie pomieszczeń produkcyjnych Poziom hałasu BHP i ochrona środowiska podczas produkcji niektórych tworzyw sztucznych i gumy Poliolefiny Niektóre inne polimery Polimery styrenowe Polimery chlorowcowinylowe Polimery pochodnych kwasu akrylowego i metakrylowego Polioksyalkileny Kauczuki i guma Poliamidy Poliestry śywice epoksydowe Polimery krzemoorganiczne. Silikony Aminoplasty i fenoplasty Poliuretany TWORZYWA POLIMEROWE STOSOWANE W MEDYCYNIE I FARMACJI Wprowadzenie Właściwości tworzyw sztucznych warunkujące ich zastosowanie w medycynie i farmacji Obecny stan, innowacje i przykłady zastosowań tworzyw sztucznych w medycynie i farmacji Obecne zastosowanie Innowacje w dziedzinie zastosowań technicznych i specjalnych tworzyw sztucznych Warunki stawiane tworzywom sztucznym Rurki, węŝe i inne urządzenia dozujące 178

6 Urządzenia do dializy krwi Obudowy (korpusy) aparatów medycznych Urządzenia medyczne odporne na działanie lipidów Płytki Petriego i elementy wiertarek do kości wykonane z polieteroimidów Instrumenty medyczne z tworzyw sztucznych w mikrochirurgii Syntetyczne polimery ulegające biodegradacji w rekonstrukcjach nerwów obwodowych Protezy z tworzyw sztucznych Wiadomości ogólne Protezy stomatologiczne Wymagania stawiane materiałom na protezy Cementy szklano-jonomerowe w stomatologii zachowawczej Uszczelniające materiały polimerowe w stomatologii zachowawczej Soczewki kontaktowe Protezy naczyń krwionośnych Protezy ścięgien, stawów i kości Sztuczne zastawki i sztuczne serce Syntetyczne nici chirurgiczne Prognozy rozwoju i kierunki badań polimerów biomedycznych Polimery i biopolimery stosowane w farmacji Opakowania Środki aktywne pod względem leczniczym Nośniki leków i środki pomocnicze Mikrokapsułki polimerowe Mikrosfery polimerowe Inne zastosowania w farmacji Leki nanopolimerowe Zastosowanie polimerów silikonowych w medycynie i farmacji Wiadomości ogólne Implanty piersi Innowacyjne zastosowanie kompleksu enzymatycznego pankreatyny Systemy antyodleŝynowe oraz słuŝące walce z urazami rdzenia kręgowego Właściwości pianki poliuretanowej Viscoelastic System FSA Technologia pianki Viscoelastic i system FSA w produkcji materacy Kameleon plus" śywice Z GRUPAMI NADTLENKOWYMI Wprowadzenie Synteza nowych Ŝywic modyfikowanych nadtlenkami Oligomery melaminowo-formaldehydowe z grupami nadtlenkowymi Związki nadtlenkowe w dziedzinie elastomerów 212

7 Wulkanizacja Nadtlenki organiczne jako substancje sieciujące Sieciowanie elastomerów z udziałem nadtlenkowych pochodnych Ŝywic epoksydowych Sieciowanie kompozycji za pomocą nadtlenkowych pochodnych Ŝywic epoksydowych OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU TWORZYW POLIMEROWYCH PO 2010 ROKU Wprowadzenie Postęp technologii i inŝynierii materiałowej polimerów Preferowane kierunki rozwoju badań nad nowymi tworzywami sztucznymi Rewolucja biopolimerowa Materiały polimerowe do produkcji środków transportu Samoloty Wagony Samochody produkowane z biopolimerów Niemalowane części samochodów Formowanie dwupłytowe do produkcji części nadwozi samochodowych Poliuretanowe opony samochodowe Tworzywa spienione Izolacja termiczna z PUR Kompozyty poliuretanowe do budowy domów Wytłaczanie spieniające Technika mikrofalowa Nowe oligomery funkcjonalne jako dodatki Inteligentne rozwiązania w technologii tworzyw "Inteligentne" kompozyty w konstrukcjach Inteligentne ultradźwiękowe programy spawalnicze Sztuczna inteligencja w automatyzacji Technologie nano Dalszy rozwój technologii nano Wartość nanokompozytów Koszt nanorurek węglowych Nowa rola środków pomocniczych Wpływ nowych dodatków Dobór koloru według Ŝyczenia Malowanie w formie Etykietowanie w formie NajwaŜniejsze elementy rozwoju przetwórstwa tworzyw polimerowych Całkowicie elektryczne wytłaczarki z rozdmuchem Monowarstwa - najlepsze rozwiązanie dla butelek barierowych 238

8 Termoformowanie Opóźniacze palenia z efektem synergistycznym Rozwój techniki opakowaniowej Nowe odkrycia w chemii organicznej i w mechanizmach polireakcji Kataliza przeniesienia międzyfazowego Rozwój technologii ATRP ZagroŜenie zdrowia przez niektóre tworzywa polimerowe. Sposoby zaradcze Rozwój recyklingu NajwaŜniejsze kierunki rozwoju w dziedzinie materiałów polimerowych 249 LITERATURA 253 DODATEK DODATEK oprac. BPK