SPIS TREŚCI. Rozdział I Huczy szumny, gwarny wrzesień. Rozdział II Dom otwiera swoje cztery ściany

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Rozdział I Huczy szumny, gwarny wrzesień Rozdział II Dom otwiera swoje cztery ściany Czesław JANCZARSKI Wrzesień Wakacyjna Ścieżka Joanna OLECH Kości zostały rzucone Tadeusz ŚLIWIAK List z wakacji Edward SZYMAŃSKI Książka Giuseppe ARCIMBOLDO Bibliotekarz Hanna OŻOGOWSKA Popraw tę dwójkę! Szkolna Uliczka Edmund NIZIURSKI Szyfr fizjologiczny Joanna KULMOWA Marzenia Maria KRÜGER Na pensji Lewis CARROLL Codziennie lekcej i lekcej Przyjacielski Zakątek Ignacy KRASICKI Przyjaciele Adam MICKIEWICZ Przyjaciele Antoine de SAINT-EXUPÉRY Spotkanie z lisem Poszukajmy prawdziwych skarbów! Zofia BESZCZYŃSKA Dom Domowe Zacisze Aleksander FREDRO Paweł i Gaweł Tove JANSSON Zbudowałem dom! Wymarzony dom Hundertwassera Rodzinne Strony Joanna OLECH Dynastia Miziołków Jean Jacques SEMPÉ i René GOSCINNY Robiliśmy z tatą zakupy.. 72 Jan TWARDOWSKI O tatusiu Melchior WAŃKOWICZ Dziwne to było wychowanie Jan TWARDOWSKI Co to znaczy kochać? Michel PIQUEMAL Bracia Stanisław GRABOWSKI Rysunek Jerzy FICOWSKI Tutaj Czesław JANCZARSKI Barwy ojczyste Wielka Ojczyzna Józef WYBICKI Mazurek Dąbrowskiego Mała Ojczyzna Juliusz SŁOWACKI W pamiętniku Zofii Bobrówny Poszukajmy prawdziwych skarbów!

2 Rozdział III Za siódmą górą, za siódmą rzeką Rozdział IV Otwieram złotą furtkę snu Artur OPPMAN Za górami, za morzami Janina PORAZIŃSKA Szewczyk Dratewka Jakub i Wilhelm GRIMMOWIE Roszpunka Fantastyczna Dolina Charles PERRAULT Wróżki Józef Ignacy KRASZEWSKI Kwiat paproci Baśniowa Góra Maria KONOPNICKA Czy to bajka, czy nie bajka Selma LAGERLÖF Nie płataj figli krasnoludkom! Jan Christian ANDERSEN Dziewczynka z zapałkami Kraina Andersena Paolo UCCELLO Święty Jerzy i smok Poszukajmy prawdziwych skarbów! Stanisław GROCHOWIAK Snów dobrych życzenia Senna Kotlina Anthony SMITH Sen Sypialniany Kącik Ewa SZELBURG-ZAREMBINA Idzie niebo Agnieszka FRĄCZEK Kołdra Nocna Okolica Adam MICKIEWICZ Zachód słońca Wojciech WEISS Promienny zachód słońca Vincent van GOGH Gwiaździsta noc Gwiaździsta noc (opis obrazu) Roald DAHL Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza Jan BRZECHWA Senne lusterka Lewis CARROLL Wypij mnie Henryk SIENKIEWICZ Czarodziejskie skrzypki Antoine de SAINT-EXUPÉRY Wąż boa, który trawił słonia Michel PIQUEMAL Malarz i myszy Tove JANSSON Co to jest teatr? Teatralna Scena Z wizytą we Wrocławskim Teatrze Lalek Bronisław WROCŁAWSKI i Roma KAMIŃSKA Piotruś Pan Poszukajmy prawdziwych skarbów!

3 Rozdział V Zielono mam w głowie i fiołki w niej kwitną W rytmie pór roku Kazimierz WIERZYŃSKI Zielono mam w głowie Konstanty Ildefons GAŁCZYŃSKI Sposób na dobry humor Śmieszna Zatoka Wiktor WOROSZYLSKI Śmieszek Joanna OLECH Dynastia Miziołków Dobry żart tynfa wart! Małgorzata MUSIEROWICZ Żarówka Tove JANSSON Opowiadanie o niewidzialnym dziecku Ewa ZAWISTOWSKA Radość Alan Alexander MILNE Kłapouchy obchodzi swoje urodziny i dostaje dwa prezenty Szczęśliwe Ustronie Valérie PÉRONNET Nono Władysław KOPALIŃSKI Zabawy, zabawki i gry Thomas EAKINS Dziecko i zabawa Laura ŁĄCZ Tajemnicza skrzynka Stanisław GROCHOWIAK Telewizor Telewizyjny Kąt Poszukajmy prawdziwych skarbów! JESIENNE SKARBY Kazimiera IŁŁAKOWICZÓWNA Jesienny żart Andrzej WALIGÓRSKI Jesień idzie Agata JURKOWSKA Andrzejkowe wróżby Zenon GIERAŁA Skąd przybywa Mikołaj? ZIMOWE WIDOKI Jerzy FICOWSKI To już zima Krzysztof DZIKOWSKI Dzień jeden w roku Jerzy MARTIN O choince Anna KAMIEŃSKA Babcia Wanda CHOTOMSKA Dzień Dziadka WIOSENNE CZARY Michał BOBROWSKI Wiosna Barbara OGRODOWSKA Wielkanoc Irena LANDAU Nasza kochana mama Beata WRÓBLEWSKA Obchodzimy Dzień Matki Tadeusz KONWICKI Dawny rycerz? Pirat? Indianin? Ojciec LETNIE WYPRAWY Ludwik Jerzy KERN Lato czeka Na przestrzeni wieków Indeks autorów Najważniejsze pojęcia i terminy

4 Instrukcja obsługi podręcznika W podręczniku znajdziecie wiele ciekawych tekstów, niektóre z nich zostały poprzedzone ćwiczeniami pod tytułem: Zanim przeczytasz utwór, które mają ułatwić Wam odbiór danego utworu. Huczy szumny, gwarny wrzesień b) Ułóż zdanie, w którym użyjesz jak najwięcej powyższych wyrazów. Zanim przeczytasz utwór Napisz, co nosisz w tornistrze? Zajrzyj do swojej teczki i wspólnie z kolegami stwórz alfabetyczny spis rzeczy, które przynosicie do szkoły. Podzielcie je na niezbędne i takie, bez których można się obejść. Zobacz, kto ma najwięcej niepotrzebnych rzeczy. Poradź zwycięzcy, jak uniknąć noszenia zbędnych kilogramów. Joanna KULMOWA Po każdym proponowanym przez nas utworze pojawia się hasło: Odkrywajmy, które sygnalizuje grupę poleceń służących odkryciu znaczenia utworu, jego przesłania, rozwijających wyobraźnię, umiejętność pisania, mówienia itd. 0 Huczy szumny, gwarny wrzesień Jeśli zjawiskom natury, zwierzętom, roślinom, pojęciom dodaje się cechy typowo ludzkie, np. słońce się śmieje lub wiatr szepcze, to taki rodzaj przenośni nazywa się uosobieniem. MARZENIA Czasem poeci, opisując jakieś przedmioty, zjawiska, posługują się przenośnią. Jest to rezultat zabiegu, który polega na nazwaniu jakiejś osoby, rzeczy lub sytuacji za pomocą słowa oznaczającego inną osobę, rzecz lub sytuację, mającą jednak pewne cechy wspólne z tą pierwszą, np. radość siedzi i macha nogami, słonko płynie po niebie, a marzenia odbywają dalekie podróże. Ja nie lubię chodzić do szkoły, choć nic nie ma we mnie z lenia. Ja nie lubię chodzić do szkoły bo w tornistrze się nie mieszczą marzenia. W szkole jest wielki porządek. Nikt nie trzyma pod ławką marzeń. Muszę zostawiać je w domu pod stołem albo w jakiejś szparze. A one przez ten czas rosną. fragment fragment 2 Odbywają samotne podróże. I kiedy wracam ze szkoły, za dalekie są i na mnie za duże. fragment 3 Odkrywajmy Kim jest postać mówiąca w wierszu? 2 Wyjaśnij, dlaczego postać mówiąca w wierszu nie lubi chodzić do szkoły. Giuseppe Arcimboldo (27 93) Bibliotekarz 3 Przeczytaj, co się dzieje z marzeniami, które zostają w domu. Wyjaśnij, co może się dziać w tym czasie z marzycielem w szkole. 4 Jakie marzenia Ty zostawiasz w domu? Giuseppe Arcimboldo [czyt. dżjuseppe arczimboldo] a) Przyjrzyj się reprodukcji obrazu G. Arcimbolda z pewnej odległości. Co przedstawia obraz? 33 b) Co widzisz na obrazie, gdy przyjrzysz mu się z bliska? c) Określ, czy to portret człowieka, czy martwa natura (kompozycja z przedmiotów). Uzasadnij swoje zdanie. 2 Opisz elementy dające złudzenie: włosów, nosa, ręki, palców. 3 Jaki tytuł nosi obraz? Dlaczego malarz namalował bibliotekarza w ten sposób? 4 Zapisz trzy pytania, które chciałbyś/chciałabyś zadać bibliotekarzowi, aby lepiej poznać jego pracę. Pamiętaj o prawidłowym zapisie pytań. Obrazy znanych malarzy oglądasz w książce dzięki technice kopiowania. Reprodukcja (kopia) ma często inny wymiar niż dzieło oryginalne (musi zmieścić się w książce, więc najczęściej jest pomniejszana). Przygotuj podobny portret wybranej postaci: piłkarza, strażaka, marynarza, kierowcy, malarza itp. Wytnij z kolorowych czasopism zdjęcia odpowiednich przedmiotów, ułóż je na kartce papieru w kształt twarzy, przyklej wycinki i zatytułuj swoje dzieło. Wśród tekstów znajdują się też obrazy (lub inne dzieła sztuki), grupę zadań służących ich odkrywaniu zatytułowaliśmy:. 2 Podobnie oznaczone zostały specjalne strony z zadaniami. to grupa zadań sprawdzających czytanie ze zrozumieniem, które zachęcą Was do wnikliwego odkrywania tekstu i intensywnego myślenia. Testy zawierają 8 pytań poprawna odpowiedź na wszystkie oznacza, że świetnie czytacie ze zrozumieniem, jeśli pytania będą sprawiały Wam kłopoty to znak, że trzeba jeszcze poćwiczyć czytanie. Huczy szumny, gwarny wrzesień Uważnie przeczytaj tekst, wtedy na pewno odpowiesz na wszystkie pytania. Obok każdego pytania podane są cztery odpowiedzi, wybierz poprawną (najlepszą). Alicja rozmawia z: Głównym tematem rozmowy jest: A. Piłą i Gryfonem. A. morze. B. starym żarłaczem i Piłą. B. obrzydzielenie. C. Gryfonem i Fałszywym Żółwiem. C. Alicja. D. Rekinem i Fałszywym Żółwiem. 2 Rozmówcy odnoszą się do dziewczynki: D. szkoła. 6 Alicja uczyła się nadobowiązkowo: A. grzecznie. A. francuskiego i muzyki. B. z lekceważeniem. B. prania i muzyki. C. z miłością. C. czyhania i zwisania. D. serdecznie. 3 Gryfon stanowczo uciął rozmowę, ponieważ: D. histerii i wodografii. 7 Morska szkoła przypomina zwykłą szkołę, ponieważ w obu: A. Alicja zapędziła rozmówców w kozi róg. A. codziennie jest lekcej i lekcej. B. zasmuciły go wspomnienia. B. są lekcje, nauczyciele i uczniowie. C. nudziło mu się. C. uczy się tego samego. D. nie miał więcej czasu. 4 Na podstawie tekstu można powiedzieć, że Rekin był nauczycielem: Huczy szumny, gwarny wrzesień Poszukajmy prawdziwych skarbów! a) Przejrzyj rozdział Huczy szumny, gwarny wrzesień. Przeczytaj teksty, których nie znasz (lub nie pamiętasz). Przypomnij sobie poznane utwory, obejrzyj obrazy. Co Ci się spodobało? Które dzieło zapamiętasz? D. nauczycielami są rekiny i raki. 8 Powiedzenie ugryź się w język oznacza: A. niesprawiedliwym i złośliwym. B. tolerancyjnym i łagodnym. C. surowym i wymagającym. D. wesołym i życzliwym. A. nie wygadaj się. B. nie wygłupiaj się. b) Spójrz na swoje wypracowania, rysunki, inne prace stworzone podczas omawiania tego rozdziału. Wybierz najlepsze, najwartościowsze. Przerysuj i wypełnij tabelkę. C. nie krzycz. Prawdziwy skarb to: D. nie przeszkadzaj. wiersz opowiadanie obraz inne dzieło moja praca (plastyczna, literacka) 2 Porównaj swoje wybory z wyborami innych uczniów w klasie. Stwórzcie ranking skarbów. Jeśli chcesz wiedzieć, czy umiesz czytać ze zrozumieniem, sprawdź sam/sama! 3 W tym rozdziale poznaliście fragmenty wielu książek. Oto one: Za każdą poprawną odpowiedź przyznaj sobie jeden punkt. książki warte odkrycia, czyli skrzynia pełna skarbów 8 pkt doskonale rozumiesz tekst, który czytasz. Brawo! 7 pkt bardzo dobrze rozumiesz czytany tekst. Możesz być zadowolony/zadowolona. 6 pkt nieźle rozumiesz to, co czytasz. Bardziej się koncentruj. pkt słabo rozumiesz tekst, który czytasz. Musisz ćwiczyć tę umiejętność! 0 4 pkt umiejętność czytania ze zrozumieniem to Twoja słaba strona. Koniecznie pracuj nad nią! 43 Poszukajmy prawdziwych skarbów! to podsumowanie każdej z pięciu kolejnych wizyt na wyspach. To test zawierający zadania dotyczące całego działu, pytania podsumowujące. Jeśli któraś książka Cię zainteresowała, może uda Ci się znaleźć ją w bibliotece i przeczytać. Jeśli okaże się ciekawa, poleć ją koledze, koleżance.

5 Wybrani autorzy omawianych tekstów zostali przedstawieni w krótkich notach biograficznych (zawierają one m.in. zdjęcie, zapis poprawnej wymowy imienia i nazwiska, informacje o życiu i twórczości). Na końcu podręcznika znajduje się indeks autorów z odsyłaczami do not o autorach. Po grupie powiązanych ze sobą tekstów pojawiają się wyróżnione strony. To miejsca dłuższych postojów ze specjalnymi ćwiczeniami, zabawami związanymi z danym tematem (np. wakacjami, śmiechem), więc nazwaliśmy je odpowiednio Wakacyjną Ścieżką, Śmieszną Zatoką itp. i umieściliśmy na mapie. Łatwo odszukacie je w odpowiednim rozdziale. Huczy szumny, gwarny wrzesień Rozdział I Wakac yjn a Śc i eżk a Oto mapa Polski. Przyjrzyjcie się jej uważnie i wskażcie miejsca Waszego wakacyjnego odpoczynku. 3 Jeśli spędziliście wakacje w różnych miejscach Polski, mieliście otwarte oczy i nadstawialiście uszu, to zapewne potraficie odpowiedzieć na podane niżej pytania: Jak nazywa się polskie morze? Huczy szumny, gwarny wrzesień Jakie góry znajdują się na południu Polski? Jak nazywają się dwie najdłuższe polskie rzeki? opisz dominujące barwy i nastrój (czyli uczucia, jakie w Tobie obraz wywołuje). Wszystkie odpowiedzi zapiszcie do zeszytu pełnymi zdaniami. 4 Oto wyrazy o trudnej pisowni, które kojarzą się z wakacjami. podr pla a pał p ygoda g ra ście ka ob z mo e lewa p yroda eka wyb e e Odgadnij, jakie litery zostały zastąpione znakami:, i zapisz wszystkie wyrazy poprawnie w zeszycie. Napisz o swoich wakacjach. Odpowiedz pełnymi zdaniami na następujące pytania: Wielką literą (a nie: z wielkiej litery) piszemy: pierwszy wyraz w zdaniu; imiona, nazwiska, przezwiska; nazwy państw, miast, ulic, placów; nazwy mieszkańców kontynentów, państw, regionów (ale nie: mieszkańców miast); nazwy gór, jezior, rzek, mórz, krain geograficznych; pierwszy wyraz w tytułach książek, filmów. W albumach, książkach, internecie poszukaj innych reprodukcji: pejzaży, portretów, scen rodzajowych, martwych natur. Przerysuj podaną tabelę i zapisz tytuły obrazów oraz ich autorów w odpowiednich miejscach. Huczy szumny, gwarny wrzesień Pejzaż Scena rodzajowa Portret Martwa natura opisz dominujące barwy i nastrój (czyli uczucia, jakie w Tobie obraz 6 Który typ obrazów oglądasz najchętniej? Dlaczego? wywołuje). Jakie jeziora, góry, rzeki znajdowały się w pobliżu? Gdzie spędziłeś/-aś wakacje? W jakiej części Polski? W jakim województwie? Jak spędzałeś/-aś czas? Czym się zajmowałeś/-aś? Pierwszy plan na obrazie, zdjęciu, w filmie itp. to część przestrzeni (wraz z osobami i rzeczami tam umieszczonymi) pozornie najbliższa oku patrzącego. Tło dalszy plan w przestrzeni, przed którym występują przedmioty znajdujące się bliżej osoby obserwującej; część obrazu na dalszym planie. Edmund Niziurski (ur. w 92 r.) współczesny polski pisarz, a także autor słuchowisk radiowych. Popularność przyniosły mu książki dla dzieci i młodzieży. Jego powieści mają często sensacyjną akcję i zawierają sporą dawkę humoru. Najbardziej znane to: Księga urwisów, Sposób na Alcybiadesa, Niewiarygodne przygody Marka Piegusa. W albumach, książkach, internecie poszukaj innych reprodukcji: pejzaży, Obok swojej odpowiedzi możesz umieścić scen rysunek, zdjęcie, widokówkę. widokówkę.. portretów, rodzajowych, martwych natur. Przerysuj podaną tabelę Edmund NIZIURSKI i zapisz tytuły obrazów oraz ich autorów w odpowiednich miejscach. SZYFR FIZJOLOGICZNY Kogo poznałeś/-aś? Z kim się zaprzyjaźniłeś/-aś? Jak podobały Ci się Twoje wakacje? Pierwszy plan na obrazie, zdjęciu, w filmie itp. to część przestrzeni (wraz z osobami i rzeczami Nowy dyżurny? Tak jest, proszę kolegi. tam umieszczonymi) pozornie Edmund Niziurski Nie wyglądasz mi zbyt mądrze wycedził. Wiesz, kto ja jestem? zapytał natura groźnie. najbliższa oku patrzącego. Martwa 2 Czy umiesz grać w Państwa, miasta? Przerysuj podaną tabelkę do zeszytu i wypełnij ją poprawnie, zapisując wyrazy dużą literą. Litera Państwo Miasto Rzeka Pasmo górskie Pejzaż Scena rodzajowa Portret W podręczniku (głównie na marginesach) znajdują się też różne ramki Bardzo często coś mi się nie udaje. A dlaczego? Nie wiem. A jak się kogoś o to pytam, to mi też nie umie wytłumaczyć. Dopiero niedawno przyszło mi na myśl, że może ja jestem pechowy, bo niektórzy ludzie to są pechowi, więc może i ja? () Tak było i teraz. Ledwo rozpoczęła się lekcja, pani wyrwała mnie. Nie miałem innego wyjścia, wstałem i zacząłem: Jadą, jadą dzieci drogą wtem coś mnie w gardle zadrapało i zakrztusiłem się. A pani mówi: Zacznij jeszcze raz. Więc zacząłem jeszcze raz: Jadą, jadą dzieci drogą ale dostałem kaszlu i nie mogłem mówić dalej, a pani mówi: Cóż to znaczy? Jadą te dzieci, jadą, a dalej ani rusz. Nie pamiętasz, co było dalej? Co te dzieci widzą w drodze? Proszę pani tłumaczę to wszystko przez tę niepogodę. Gdybyśmy wczoraj byli na wycieczce, to byłoby mi o wiele łatwiej zapamiętać, co się widzi na drodze. Ale padał deszcz, a u nas przez okno to się widzi tylko plac i cegły na budowie, i więcej nic. Mój Jacku mówi pani zawsze masz jakieś dziwne wykręty, a przecież gdybyś przysiadł wczoraj nad książką, dziś nie byłoby kłopotu. Bardzo mnie zabolała ta niesprawiedliwość. O mało nie zapłakałem nad swoim losem, ale przypomniałem sobie, że jestem mężczyzną, a mężczyzna nie płacze, więc tylko powiedziałem: Całą, calutką niedzielę przesiedziałem nad książką. Jeżeli mi pani nie wierzy, to i babcia, i mamusia mogą zaświadczyć. Nad jaką książką? pyta pani. Nad Robinsonem. Aha, szkoda, że nie nad tą, w której był zadany wiersz. A ćwiczenie napisałeś? Pokaż no mi zeszyt! A ja o tym ćwiczeniu na śmierć zapomniałem! Pani obejrzała zeszyt i postawiła w nim dwójkę. Dwójka nie była duża, tylko średnia, to znaczy, że pani nie była strasznie rozgniewana, bo kiedy pani jest strasznie rozgniewana, to dwójki stawia duże. I rzeczywiście pani już nic nie mówiła, tylko powiedziała bardzo smutnym głosem: Jacku, już sama nie wiem, co mam z tobą zrobić. Obiecaj mi, że tę dwójkę poprawisz. Tak, żebyśmy o niej zapomnieli, bo to wielka dla mnie przykrość. Tło dalszy plan w przestrzeni, fizjologiczny dotyczący naturalnych czynności przedprzed którym występują organizmu. przerośnięty się tu: uczeń, mioty znajdujące bliżej który powtarza klasę. osoby obserwującej; część obrazu na dalszym planie. 2 Który typ obrazów oglądasz najchętniej? Dlaczego? 29 Edmund Niziurski (ur. w 92 r.) współczesny polski pisarz, a także autor słuchowisk radiowych. Popularność przyniosły mu książki dla dzieci i młodzieży. Terminy pojawiające się w treści zadań Jego powieści mają często sensacyjną akcję i zawierają sporą dawkę humoru. Najbardziej znane to: Księga urwisów, Sposób na Alcybiadesa, Niewiarygodne oznaczyliśmy innym kolorem czcionki. przygody Marka Piegusa. Huczy szumny, gwarny wrzesień 0 Ko... kolega jest przerośniętym2 Pumeksem, wyczynowcem odrzekłem, czując, że nogi uginają się pode mną. Nieścisłe. Jestem Pumeksem Drugim wbił we mnie bawoli wzrok. Jestem Pumeksem Drugim i w ten sposób odróżniam się od mojego brata z jedenastej, Pumeksa Pierwszego, który zresztą nie dorasta mi do pięt. Powtórz! Kolega jest Pumeksem Drugim. W ten sposób kolega odróżnia się od swojego brata, Pumeksa Pierwszego, z jedenastej, który zresztą nie dorasta koledze do pięt. Dobrze! Podpowiadać umiesz? Tak, ale... Pytam, czy umiesz podpowiadać szyfrem fizjologicznym! tu pokazywane są poedmund NIZIURSKI prawne i błędne formy różnych wyrazów lub związków. SZYFR FIZJOLOGICZNY Miły profesor chce Was ustrzec Nowy dyżurny? przed popełnianiem błędów. Tak jest, proszę kolegi. Jeśli zwracamy się do jakiejś pani, to mówimy: proszę pani, nie zrobiłem zadania, a nie: proszę panią, nie zrobiłem zadania. Tylko wtedy, gdy rzeczywiście o coś prosimy, mówimy: proszę panią (np. o klucz). Ich wyjaśnienie możecie odnaleźć na stronie wskazanej w indeksie terminów umieszczonym na końcu podręcznika. Edmund Niziurski Nie wyglądasz mi zbyt mądrze wycedził. Wiesz, kto ja jestem? zapytał groźnie. Ko... kolega jest przerośniętym2 Pumeksem, wyczynow- to dobrana tema A nad rzeką? Cicho, pusto cem odrzekłem, czując, że nogi uginają się pode mną. przez dzień cały aż do świtu. tycznie, interesująca informacja, Prawda, że i wody lustro pochłodniało od błękitu? Nieścisłe. Jestem Pumeksem Drugim wbił we mnie Tylko w szkole ruch i życie, ciekawość stopień tak jak przedtem wbawoli polu, w lesie. fizjologiczny dotycząwzrok. Jestem Pumeksem Drugim i bo w ten sposób to pierwszy Tylko w szkole, czy słyszycie? Huczy szumny, gwarny wrzesień. cy naturalnych czynności odróżniam się od mojego brata z jedenastej, Pumeksa Pierw- świata! do poznania organizmu. 0 szego, który zresztą nie dorasta mi do pięt. Powtórz! 2 przerośnięty tu: uczeń, Kolega jest Pumeksem Drugim. W ten sposób kolega który powtarza Z przymrużeniem oka to klasę. odróżnia się od swojego brata, Pumeksa Pierwszego, z jedeżartobliwy komentarz do teknastej, który zresztą nie dorasta koledze do pięt. Dobrze! Podpowiadać umiesz? stu (np. anegdota, żart). Dobry Tak, ale... humor będzie nam towarzyszył Pytam, czy umiesz podpowiadać szyfrem fizjow podróży. logicznym! Huczy szumny, gwarny wrzesień W opowiadaniu występuje wymyślona przez autora osoba, która opowiada wydarzenia z perspektywy świadka lub uczestnika wydarzeń; nazywamy ją narratorem. 20 Gdybyś się uczył w Niemczech, najbardziej zadowolony byłbyś z, ponieważ to najwyższa ocena, najsłabszym stopniem jest 6. W Stanach Zjednoczonych zamiast cyfr do oceniania używa się liter: A to najwyższa nota, najniższą oceną jest F. Z przymrużeniem oka Odkrywajmy! 23 a) Jakie dźwięki słychać w szkole opisanej w wierszu? Nazwij je. b) Wyjaśnij sens ostatniego wersu (linijki). 2 Po czym można poznać, że jest już wrzesień? Zwróć uwagę na przyrodę opisaną w utworze Cz. Janczarskiego. 3 W wierszu wymieniono różne miejsca, w których można odpoczywać. Napisz, jakie. Co tam teraz słychać? Przerysuj i uzupełnij podaną tabelkę. tu wyjaśniamy terminy, tłumaczymy pojęcia i odpowiadamy na różne pytania. Miejsca Od przyszłego roku szkolnego lekcje odbywać się będą tylko przez dni w tygodniu. Wszystkie pozostałe dni tygodnia będą wolne od nauki. Jerzy Jesionowski Zwariowana książeczka gwarny głośny, hałaśliwy. Skojarzenia poety Twoje NP ÐWÐLESIE 4 Spośród podanych w ramce wyrazów wybierz właściwe i uzupełnione nimi zdanie wpisz do zeszytu. W opisie wrześniowej natury dominuje i nastrój. przygnębiający smutny pogodny groźny spokojny ponury 3 Na marginesie znajdują się również przypisy wyjaśnienia trudnych do zrozumienia słów pojawiających się w utworze. 29