ks. Mariusz Rosik Nierozerwalność małżeństwa w kontrowersji Jezusa z faryzeuszami (Mk 10,2-12; Mt 19,3-10)
|
|
- Barbara Zielińska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ks. Mariusz Rosik Nierozerwalność małżeństwa w kontrowersji Jezusa z faryzeuszami (Mk 10,2-12; Mt 19,3-10) W perykopie zawierającej wypowiedzi Jezusa odnoszące się do małżeństwa (Mk 10,2-12; Mt 19,3-10) już od samego początku zarysowana jest kontrowersja z judaizmem. Zarówno Mateusz, jak i Marek zanotowali, że faryzeusze przyszli do Jezusa chcąc wystawić Go na próbę. Być może faryzeusze chcieli skłócić Jezusa z Herodem, który miał drugą żonę, a który przebywał wtedy na pobliskich terenach. Zamiarem ich było także skompromitowanie Jezusa za laksystyczne - jak się spodziewali - poglądy o małżeństwie. Zresztą wydaje się, że jakakolwiek odpowiedź Jezusa miała przyczynić się do utraty Jego popularności, gdyż pytanie dotyczyło tematu szczególnie drażliwego, a każda z opinii miała zarówno gorliwych zwolenników, jak i gwałtownych przeciwników. Obaj ewangeliści nieco inaczej przedstawili dyskusję Jezusa z faryzeuszami, dlatego w dalszych rozważaniach odwoływać się będziemy do różnic w przekazie dwóch pierwszych synoptyków. Już przy pierwszej lekturze obydwu relacji narzuca się spostrzeżenie, że Mateusz ujmuje dyskusję Jezusa z faryzeuszami w formę zwykłego dialogu, Marek natomiast wzoruje się na schemacie rabinistycznych dysput składających się z trzech części: publiczne pytanie wroga, publiczna odpowiedź rabina, pytanie uczniów i wyjaśnienia po odejściu rozmówców. Na pytanie faryzeuszy w obu relacjach Jezus odpowiada pytaniem. U Marka brzmi ono: Co wam nakazał Mojżesz? (Mk 10,3), u Mateusza natomiast treść pytania zawartego w Mt 19,4 jest powtórzona w Mt 19,8 i ma swą paralelę w Mk 10,6. Jak wynika z dalszej wypowiedzi Jezusa, miał On na myśli nie zezwolenie rozwodu dopuszczonego przez Mojżesza, lecz fundamentalne prawdy o małżeństwie zamieszczone w księgach, których autorstwo przypisywane było Mojżeszowi.. Podczas gdy oponenci mówią o pozwoleniu (w relacji Marka), Jezus wyraźnie mówi o przykazaniu. W pytaniu zawartym w ewangelii według św. Mateusza (Mt 19,4) Jezus od razu odwołuje się do pierwszych rozdziałów księgi Rodzaju, zwłaszcza do 1,27 (Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę) i 2,24 (Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swoją żoną tak ściśle, że stają się oboje jednym ciałem). W świetle tych tekstów rozwód jest bezprawny i nigdy nie był w planach Bożych, a małżeństwo jest najsilniejszym związkiem, jaki może istnieć pomiędzy ludźmi. Przymioty jedności i nierozerwalności małżeństwa zostały przez Boga ustanowione
2 jeszcze przed upadkiem pierwszych ludzi, natomiast przepisy o rozwodzie mają za swe źródło skażoną grzechem ludzką naturę. Warto zwrócić uwagę, że przytoczony przez Jezusa werset z Rdz 2,24: Dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę, i złączy się ze swoją żoną i będą oboje jednym ciałem został w Septuagincie ubogacony o znamienny szczegół. Dodatek ci dwoje (oi duo) wyklucza wszelką wątpliwość co do monogamicznego charakteru zamierzonego przez Boga małżeństwa. Małżonkowie w myśl zamierzeń Stwórcy łączą się ze sobą do tego stopnia, że stanowią jedno ciało, co w języku semickim oznaczało po prostu jedność, gdyż słowo ciało używane było na określenie całego człowieka. Poza tym akcent w cytacie przytoczonym przez Jezusa jako argument przeciw faryzeuszom akcent pada nie na rzeczownik ciało, lecz na zaimku liczebnym jeden, co jeszcze bardziej uwypukla przymiot nierozerwalności małżeństwa. Tę część swej wypowiedzi Jezus kończy słowami uważanymi za ipsissima verba Domini: Co Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela (Mk 10,9; Mt 19,6). Niektórzy próbują odnosić słowo człowiek (anqrwpov) odnosić do osoby trzeciej (np.sędziego), nie ma jednak powodu, dla którego taka interpretacja byłaby uzasadniona. Odniesienie do tekstu Rdz 2,24 rodzi pewne trudności, gdyż we fragmencie pochodzenia jahwistycznego (ok.10 wiek przed Chrystusem) występuje czas teraźniejszy: opuszcza. Cytat zanotowany przez Mateusza występuje w czasie przyszłym (opuści). Zmiana ta pochodzi bądź od samego Jezusa, bądź z Septuaginty bądź dokonana została przez wczesnochrześcijańskiego pisarza w oparciu o pewną żydowską legendę znaną wówczas w Izraelu. Na kolejne pytanie faryzeuszy (Mt 19,7) zanotowane przez Marka w formie zarzutu (Mk 10,4) - o powód, dla którego Mojżesz zezwalał na rozwód, Jezus odpowiada wskazując na zatwardziałość serc (sklhrokardia - Mk 10,5; Mt 19,8). Komentatorzy coraz częściej greckie prov z omawianego logionu tłumaczą jako przeciw. Taki przekład trafnie oddaje myśl poprzedniej wypowiedzi Jezusa i odpowiada biblijnemu znaczeniu zatwardziałości serca: chodzi bowiem nie tyle o stosunek do drugiego człowieka, co raczej o niepoprawną relację z Bogiem, czyli grzech i nieposłuszeństwo. Jeśli więc przyjmiemy wersję: przeciw waszej zatwardziałości, to nie należy logionu pojmować jako usprawiedliwienie słabości Żydów, lecz jako oskarżenie przeciw nim skierowane. Zatwardziałość serca jest nieposłuszeństwem Izraela wobec woli Boga i buntem przeciw porządkowi ustanowionemu przez Stwórcę. Dlatego przepisu z Pwt 24,1-4 o wystawieniu listu rozwodowego nie stanowi ani aprobaty istniejącego stanu, ani tym bardziej nie jest zachętą do praktykowania tego zwyczaju. Ma on na uwadze przede wszystkim ograniczenie samowoli mężczyzny oraz ochronę kobiety. List rowodowy regulował bowiem sytuację prawną: kobieta na nowo stawała się osobą wolną i mogła ponownie zawrzeć małżeństwo. Jedynie faryzeusze mogli w zezwoleniu na rozwód
3 przewrotnie dopatrywać się dowodu łaskawości Boga. Prawo Mojżesza dotyczące rozwodów nie jest zgodne z zamysłem Stwórcy i dlatego przestaje ono obowiązywać. Pytanie faryzeuszy nawiązuje do Pwt 24,1: Jeśli mężczyzna poślubi kobietę i zostanie jej mężem, lecz nie będzie jej darzył życzliwością, gdyż znalazł u niej coś odrażającego, napisze jej list rozwodowy, wręczy go jej, potem odeśle ją od siebie. Trzeba zauważyć, że tekst ten jest odzwierciedleniem historycznej sytuacji Izraela na sześć wieków przed Chrystusem, a nie dotyczy czasów Mojżesza. Rabinistyczne szkoły różnie interpretowały ten wiersz, zastanawiając się nad interpretacją słów coś odrażającego (Pwt 21,1). Szkoła Hillela zezwalała na rozwód w przypadku cudzołóstwa żony, a nawet z dużo bardziej błahych powodów (np. ogólne zaniedbanie obowiązków przez żonę, niewłaściwe zachowanie, złe przygotowanie posiłków). Szamaj nauczał, że wystarczającym powodem rozwodu jest ogólnie rozumiana niemoralność żony. Szkoła rabiego Szamaja odznaczała się tendencjami bardziej konserwatywnymi, niż liberalna szkoła Hillela. Najbardziej liberalne poglądy w kwestii rozwodu prezentowała szkoła rabiego Akiby, według którego powodem rozwodu może być każda przyczyna, którą mąż uzna za wystarczającą. Ponieważ za pierwszy i główny cel małżeństwa uważano posiadanie dzieci, a przede wszystkim synów, dlatego wielu spośród rabinów głosiło wręcz powinność napisania listu rozwodowego żonie w przypadku braku potomstwa po dziesięciu latach pożycia. Jezus odpowiadając na zadane Mu pytanie (u Marka - zarzut) nie opowiada się za żadną ze szkół, lecz (u Mateusza po raz wtóry) odwołuje się do tego, co było na początku (Mk 10,6; Mt 19,8). Stąd cała wypowiedź Jezusa wskazuje, że ważniejszym od przykazań Mojżesza jest pełnienie woli Bożej. Kolejny Jezusowy logion jest jednym z najtrudniejszych interpretacyjnie miejsc Nowego Testamentu. Dotyczy on prawdy o nierozerwalności małżeństwa. Przypuszcza się, że u Marka jest on odzwierciedleniem dyskusji w środowisku rzymskim, gdzie zarówno mężczyzna, jak i kobieta mogli wystąpić o rozwód. Zasadnicza różnica pomiędzy wersją Mateuszową i Markową polega na tym, że u Marka zakaz rozwodu jest bezwarunkowy, u Mateusza natomiast spotykamy klauzulę chyba w wypadku nierządu (mh epi porneia), którą ewangelista zamieścił wcześniej już w 5,32. W przekazie Marka chodzi więc o zasadnicze pytanie, czy rozwód w ogóle jest dozwolony, w przekazie Mateusza natomiast Jezus ma rozstrzygnąć spór prowadzony przez słynne szkoły rabinackie. Istnieje conajmniej kilka prób interpretacji owej kauzuli.
4 Niektórzy greckie słowo porneia uważają za synonim do moiceia (cudzołóstwo). Ponieważ cudzołóstwo jest zerwaniem więzi małżeńskiej, więc rozwód jest właściwie tylko potwierdzeniem stanu faktycznego (tzn. aktem, który ujawnia, że więź małżeńska została zerwana). Na tej linii interpretacji klauzuli umieścić należy poglądy kościołów protestanckich i prawosławnego. Jeśli porneia oznacza tutaj przedmałżeńską nieczystość - jak chcą niektórzy - wówczas interpretacja wypowiedzi Jezusa byłaby następująca: gdy po ślubie mąż odkryje, że jego żona nie jest dziewicą, wtedy ma prawo do rozwodu. Ewangelia Dziecięctwa Jezusa (Mt 1-2) wspomina o chęci porzucenia Maryi przez Józefa ze względu na podejrzenie cudzołóstwa. Nie chodzi jednak o rozwód w sensie ścisłym, gdyż nadal istnieje zakaz ponownego zawarcia małżeństwa, chyba że pomiędzy małżonkami nie doszło do dopełnienia małżeństwa. Niektórzy egzegeci zwracają się ku tezie, że w logionie chodzi o separację bez możliwości powtórnego zawarcia małżeństwa. Możliwość takiej separacji byłaby uzasadniona w przypadku nieprawości żony. Takiej interpretacji jednak sprzeciwia się - zdaniem oponentów tej hipotezy - użycie słowa cwrizw przez obu ewangelistów, które w przypadku małżeństwa zawsze oznacza rozwód, a nie czasowe odłączenie. Kolejna interpretacja mówi, że chodzi w tekście o małżeństwo zawarte nieważnie, choć wydaje się, że jest ono legalne. Prawu żydowskiemu znane było pojęcie nieważności małżeństwa. Mateusz wspomina o tym ze względu na adresatów swej ewangelii, Marek natomiast opuszcza ten wyjątek, gdyż pisze do chrześcijan pochodzenia pogańskiego. Istnieją wreszcie egzegeci, którzy widzą pewien związek omawianego logionu z tzw. klauzulą Pawłową z 1 Kor 7,15: Lecz jeśliby strona niewierząca chciała odejść, niech odejdzie! Nie jest skrępowany ani "brat", ani "siostra" w tym wypadku. Gdy jedno z dwojga pogańskich małżonków się nawraca, wówczas może przerwać pozostawanie w takim związku pod pewnymi warunkami. W takiej interpretacji należy przyjąć, że klauzula jest późniejszym dodatkiem do słów Jezusa wynikającym zapewne z praktyki pierwotnego Kościoła. Coraz częściej przyjmowany przez komentatorów pogląd głosi, że Mateusz ma na myśli sytuację związku uznanego za kazirodczy według prawa żydowskiego, dopuszczalnego natomiast przez świat pogański. Nawet jeśli związek mężczyzny i kobiety uchodzi za ważny i legalny, to jednak zbyt bliskie pokrewieństwo każe uznać go za związek kazirodczy. Na takie znaczenie tekstu może wskazywać np. Kpł 18,6-18 i opierający się na tym fragmencie dekret Apostołów z Dz 15,29. Wyjątek dotyczyłby więc głównie szczegółowych problemów pomiędzy nieżydowskimi prozelitami wewnątrz
5 Mateuszowej wspólnoty. Ewangelista zamieścił ten wyjątek w omawianej wypowiedzi Jezusa dostosowując ją w ten sposób do konkretnych potrzeb swojej wspólnoty. Liczne próby odszukania właściwego sensu omawianej wypowiedzi Jezusa nie dają jednoznacznego rozwiązania. Zresztą już reakcja uczniów Jezusa na te Jego słowa (zob. Mt 19,10) świadczy, że również i oni nie zrozumieli do końca ich sensu. Św. Mateusz, który swoją ewangelię adresował do judeochrześcijan, znając prawodawstwo rabinistyczne mówi tylko o mężczyźnie popełniającym grzech cudzołóstwa. Marek natomiast jakby przystosowuje tekst do czytelnika pogańskiego, i dlatego wspomina również o kobietach. Niektórzy egzegeci sugerują nawet, że być może wypowiedzi Jezusa znajdujące się w Mk 10,2-9 skierowane są do tłumów, którym Jezus przedstawia ogólną zasadę, natomiast wiersze mają za adresatów uczniów Pańskich i stanowią pierwsze zalążki prawa Kościoła. Inni wreszcie sugerują, że wiersz 12 (mówiący o możliwości popełnienia cudzołóstwa przez żonę) jest Markowy i powstał na zasadzie dedukcji i paraleli do wiersza 11. Niektóre liberalne szkoły rabinackie nauczały, że w następujących przypadkach żona ma prawo opuścić swojego męża: kiedy choroba lub zawód męża pociąga za sobą takie przykrości, których kobieta nie potrafi znieść; kiedy mąż zmusza żonę do złożenia przysięgi czy ślubowania, którego nie może ona wypełnić; kiedy kobieta wyszła za mąż przed 12 rokiem życia i jednocześnie po śmierci swego ojca. Tzw. małżeństwa mieszane mogły być rozwiązane zarówno ze strony kobiety, jak i mężczyzny, ale tylko strona żydowska mogła wystosować list rozwodowy. Istnieje jeszcze jedna ważna różnica w słowach Jezusa pomiędzy relacjami obu synoptyków, a dotyczy ona osoby, która popełnia cudzołóstwo. Gdy czyniła to żona - popełniała grzech względem swego męża, natomiast gdy cudzołóstwo popełniał mąż - czynił to według Marka względem własnej żony, według Mateusza - wobec męża kobiety, z którą się spotykał. Podsumowując omawianie wypowiedzi Jezusa dotyczących małżeństwa należy stwierdzić, że pomimo różnych prób interpretacji zasadnicza ich treść jest jednoznaczna: Jezus staje na straży nierozerwalności i monogamiczności małżeństwa. Te przymioty związku między mężczyzną i kobietą pochodzą z ustanowienia Bożego, a nie wynikają z ludzkich tylko tradycji. Jezus mówi więc o zachowaniu Prawa (choć jego łamanie niejednokrotnie Mu zarzucano), faryzeusze natomiast zainteresowani są rozluźnieniem i obejściem Prawa, choć wydawać by się mogło, że zawsze żądają rygorystycznie jego przestrzegania. Ogólnie ujmując przesłanie perykopy, ująć je można w następujących słowach: nierozerwalność małżeństwa wypływa z porządku ustanowionego przez Boga, natomiast zwyczaj oddalania żony stoi w jaskrawej sprzeczności z wolą Bożą.
6 Literatura: H.L. Strack, P.Billerbeck, Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrash. Erster Band. Das Evangelium nach Matthaus, Munchen H.Langkammer, Biblijne podstawy duchowości chrześcijańskiej, Wrocław J.Murray, Divorce, Philadelphia E.Best. Following Jesus. Discipleship in the Gospel of Mark, Sheffield M.Geldard, Jesus' Teaching on Divorce, Churchman 92 (1978) 137. A.Mahoney, A New Look at the Divorce Clauses in Mt 5,32 i 19,9, Catholic Biblical Quarterly 30 (1968) E.Szymanek, Wykład Pisma Świętego Nowego Testamentu, Poznań 1990.
Sakrament małżeństwa. Spotkanie grupy LiM Wspólnoty Trudnych Małżeństw SYCHAR Nysa luty Marcin Kłos kesolk
Sakrament małżeństwa Spotkanie grupy LiM Wspólnoty Trudnych Małżeństw SYCHAR Nysa luty 2016 Marcin Kłos kesolk Czym jest sakrament? SAKRAMENT - to znak widzialny niewidzialnej łaski. Każdy sakrament to
Bardziej szczegółowoZasady postępowania duszpasterskiego w sprawach małżeństwa, rozwodu i powtórnego małżeństwa
Zasady postępowania duszpasterskiego w sprawach małżeństwa, rozwodu i powtórnego małżeństwa I. MAŁŻEŃSTWO 1. Małżeństwo jest ustanowionym przez Boga duchowym i prawnym związkiem między mężczyzną i kobietą.
Bardziej szczegółowoVI PRZYKAZANIE. Nie cudzołóż
Nie cudzołóż źródła YK 400-415, 424-425 KKK 2331-2359, 2380-2391 seksualność a miłość (YK 400-403) Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, by byli dla siebie nawzajem i dla miłości. Stworzył ich, uzdalniając
Bardziej szczegółowoWspólnota Trudnych Małżeństw SYCHAR Każde trudne sakramentalne małżeństwo jest do uratowania!
Wspólnota Trudnych Małżeństw SYCHAR Każde trudne sakramentalne małżeństwo jest do uratowania! Propozycje duszpasterskiego wsparcia i towarzyszenia małżonkom sakramentalnym po rozwodzie we wzroście w miłości
Bardziej szczegółowoSAKARAMENTY KOŚCIOŁA
SAKARAMENTY KOŚCIOŁA Wykład 34 Ks. Piotr Łabuda SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA Czy na kartach Biblii pojawia się często określenie małżeństwo? Na kartach Pisma Świętego dość rzadko pojawia się określenie termin
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Pismo Święte o rodzinie (11-R1-12-r1_28)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Pismo Święte o rodzinie (11-R1-12-r1_28) 1. Informacje ogólne koordynator modułu ks. dr Maciej Basiuk rok akademicki 2014/2015
Bardziej szczegółowoDokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie
Dokumenty Kościoła o małżeństwie i rodzinie Kościół rzymskokatolicki zawsze otaczał małżeństwo i rodzinę szczególną troską. Wskazywał na ich niezastąpioną rolę w rozwoju człowieka i społeczeństwa. Genezy
Bardziej szczegółowoI. Małżeństwo w zamyśle Bożym
SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA (Katechizm Kościoła Katolickiego) Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do
Bardziej szczegółowoNa początku tak nie było... TEOLOGIA CIAŁA. oprac. Joanna Kiedrowicz DIAKONIA ŻYCIA
Na początku tak nie było... TEOLOGIA CIAŁA oprac. Joanna Kiedrowicz DIAKONIA ŻYCIA Jezus o małżeństwie (Mt 19, 1-9) Gdy Jezus dokończył tych mów, opuścił Galileę i przeniósł się w granice Judei za Jordan.
Bardziej szczegółowoLekcja 2 na 14 października 2017
Lekcja 2 na 14 października 2017 Zakon bowiem został nadany przez Mojżesza, łaska zaś i prawda stała się przez Jezusa Chrystusa (Jan 1:17) Wielkie obietnice: lepsze życie w zamian za posłuszeństwo. Lepsze
Bardziej szczegółowoRozwód i powtórne małżeństwo z perspektywy Biblii
Rozwód i powtórne małżeństwo z perspektywy Biblii W tym opracowaniu chcemy zająć się wypowiedziami Biblii dotyczącymi kwestii rozwodu i powtórnego małżeństwa. Nawet słowa Jezusa zazwyczaj tłumaczone jako
Bardziej szczegółowoArchidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 7
391 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 7 KSIĘGA CZWARTA 1. Wstęp... 15 2. W Bogu jest rodzenie, ojcostwo i synostwo... 20 3. Syn Boży jest Bogiem... 22 4. Pogląd Fotyna o Synu Bożym i jego odparcie... 23 5. Pogląd
Bardziej szczegółowoODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą
Bardziej szczegółowoI. Ty ścieżkę życia mi ukażesz
Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERAŁU W KLASACH LO (zgodny z programem nauczania nr AZ-4-0/). Ty ścieżkę życia mi ukażesz MESĄC LCZBA GODZN TREŚC NAUCZANA WYNKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY. Ukochani
Bardziej szczegółowoDEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK
gdzie szukać informacji? YouCat 348 351 KKK 2052 2082 Jacek Salij Dekalog o. Adam Szustak, Konferencje o Dekalogu Valerio Bocci Dziesięć przykazań wyjaśniane dzieciom Wiesława Lewandowska Pan Bóg nie robi
Bardziej szczegółowoLectio Divina Rz 5,12-21
Lectio Divina Rz 5,12-21 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoZespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4
Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Nowy Testament (11-TS-12-NT) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Nowy Testament (11-TS-12-NT) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): _wariantu ( wariantu) 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowoEwangelii. Komparatywna. cytata. Sławomir Snela
Komparatywna cytata Ewangelii Cytata Ewangelii Komentarz konstrukcyjny Ogólny układ synopsy Plan komparabli Spór o szabat i przepisy Prawa Proces Jezusa z podziałem na sceny Plan synoptyczny Przekaz o
Bardziej szczegółowoPotem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo
Lekcja 1 na 6. października 2018 Potem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo twoje.wtedy uwierzył Panu,
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Bardziej szczegółowoZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE
ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE Lekcja 8 na 25. sierpnia 2018 Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni (Dzieje Ap. 15,11) Poganie akceptowali Ewangelią, ale dla
Bardziej szczegółowoKOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
Bardziej szczegółowoTemat: Sakrament chrztu świętego
Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele
Bardziej szczegółowoDrzewo skrutacji J 1, 1-18
1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, [z tego], co się stało. 4 W Nim było życie,
Bardziej szczegółowoList do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne
List do Rzymian podręcznik do nauki religii w drugiej klasie szkoły ponadgimnazjalnej razem 22 jednostki lekcyjne Zagadnienia programowe Lekcja organizacyjna Tematyka Cele i treści szczegółowe Liczba lekcji
Bardziej szczegółowo1 Zagadnienia wstępne
1 Zagadnienia wstępne 2 W ramach powtórki księgi protokanoniczne pisma, które od początku były uznawane przez wszystkie gminy chrześcijańskie za natchnione protokanoniczność nie oznacza, że księgi te mają
Bardziej szczegółowoAUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA
AUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA Lekcja 2 na 8 lipca 2017 A teraz, czy chcę ludzi sobie zjednać, czy Boga? Albo czy staram się przypodobać ludziom? Bo gdybym nadal ludziom chciał się przypodobać, nie byłbym
Bardziej szczegółowoMarek Saj "Rozwiedzeni są w Kościele", Wojciech Zagrodzki, Kraków 2010 : [recenzja] Ius Matrimoniale 16 (22), 279-282
Marek Saj "Rozwiedzeni są w Kościele", Wojciech Zagrodzki, Kraków 2010 : [recenzja] Ius Matrimoniale 16 (22), 279-282 2011 Ius Matrimoniale 16 (22) 2011 WOJCIECH ZAGRODZKI CSSR, ROZWIEDZENI SĄ W KOŚCIELE,
Bardziej szczegółowoŁk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY
Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Tomasz Kiesling Oborniki 2013 Być jak Teofil dziś Teofil konkretne imię adresata, chrześcijanina, do którego pisze św. Łukasz Ewangelię. Ewangelista przeprowadził wiele rozmów
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej
Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Wymagania programowe i kryteria oceniania I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą.
Bardziej szczegółowo8. Drogi życia rodzina
8. Drogi życia rodzina 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE ukazanie rodziny jako jednej z dróg powołania człowieka; odkrywanie wartości życia rodzinnego. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: definiuje
Bardziej szczegółowoKsięga Ozeasza 1:2-6,9
Księga Ozeasza 1:2-6,9 (2) Początek poselstwa Pana przez Ozeasza. Pan rzekł do Ozeasza: Idź, weź sobie za żonę nierządnicę i miej z nią dzieci z nierządu, gdyż kraj przez nierząd stale odwraca się od Pana.
Bardziej szczegółowoEwangelia św. Marka - cz. 4
Ewangelia św. Marka - cz. 4 ks. dr hab. Piotr Łabuda - Krąg biblijny nr 34 4. Czas i miejsce powstania Ewangelii św. Marka Najstarsze świadectwa wskazują, że Marek spisał swoją ewangelię po śmierci Piotra
Bardziej szczegółowoTrójca Święta wzór doskonałej wspólnoty
Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają
Bardziej szczegółowoStudium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
Bardziej szczegółowoPismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP
Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa
WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty
Bardziej szczegółowoCo mówi Jezus o małżeństwie i rozwodzie Cz. 2 (38)
Pozwalamy i zachęcamy do kopiowania i rozprowadzania tego materiału w dowolnej formie, pod warunkiem, że nie zmienia się tekstu w żaden sposób i nie pobiera opłaty poza kosztem reprodukcji. Wszelkie wyjątki
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowo2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)
I. Informacje ogólne OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS). Nazwa modułu : Małżeństwo i rodzina w Biblii 2. Kod modułu 2-DDS29r 3. Rodzaj modułu : obowiązkowy 4. Kierunek studiów: Dialog i Doradztwo Społeczne
Bardziej szczegółowodrogi poznania Boga. drogi poznania Boga. drogi poznania Boga, drogi poznania Boga.
Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERIAŁU W KLASACH II LO I. NA POCZATKU BÓG STWORZYŁ NIEBO I ZIEMIĘ I MIESIĄC TEMAT.Bóg stwarza LICZBA GODZIN TREŚCI NAUCZANIA WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY drogi
Bardziej szczegółowoPrawo Boże cz.3. W Starym Przymierzu sprawa była zasadniczo prosta, Żydzi nigdy
Prawo Boże cz.3 W trzeciej, krótkiej części omawiającej rolę i znaczenie Prawa Bożego, wrócę znów do Starego Testamentu. Pragnę przedstawić znaczenie słów, które miały jakiekolwiek powiązania z Prawem.
Bardziej szczegółowoEwangelia wg św. Jana. Rozdział 1
Ewangelia wg św. Jana Rozdział 1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało.
Bardziej szczegółowoTytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi
Rozkład materiału do podręcznika W rodzinie dla 3 klasy liceum oraz 4 technikum zgodnego z Programem nauczania religii nr AZ-4-01/10 (liceum) oraz AZ-6-01/10 (technikum) Grupa tematyczna Tytuł jednostki
Bardziej szczegółowoRANDKI z biblijnego punktu widzenia
RANDKI z biblijnego punktu widzenia Czy umawianie się na randki jest biblijne? Czy na randce możemy być sami? Czy mogę umawiać się z niechrześcijaninem? Czy mogę umawiać się z kimś, kto jest rozwiedziony?
Bardziej szczegółowoCzego uczy Biblia o małżeństwie?
Czego uczy Biblia o małżeństwie? Biblia uczy o małżeństwie poprzez zasady, które dostarczają nam wskazówek jak postępować. Właściwie interpretowana, Biblia jest najlepszym małżeńskim podręcznikiem, jaki
Bardziej szczegółowoCo jest istotą małżeństwa, do czego jest powołane?
1 Mieczysław Guzewicz Co jest istotą małżeństwa, do czego jest powołane? I. Istota Najkrócej można powiedzieć, że istotą małżeństwa jest bycie ikoną Boga Trójjedynego. Jest to także największe zadanie
Bardziej szczegółowo7. Bóg daje ja wybieram
7. Bóg daje ja wybieram 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE wprowadzenie w problematykę powołania życiowego i chrześcijańskiego powołania do świętości. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: po lekcji
Bardziej szczegółowoW imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Bardziej szczegółowoTest z 1 listu do Koryntian
Literka.pl Test z 1 listu do Koryntian Data dodania: 2011-05-31 22:32:12 Autor: Grażyna Siwiec Pliki zawierają test z 1 listu do Koryntian i klucz odpowiedzi do testu. Test ułożyłam i wykorzystałam na
Bardziej szczegółowoKim jest Jezus? Jezus z Nazaretu mit czy rzeczywistość?
Kim jest Jezus? Jezus z Nazaretu mit czy rzeczywistość? Kim jest Jezus? To nie jest pytanie tylko naukowe. To pytanie dotyczy każdego z nas. Musimy je zadawać nieustannie. Pytanie to organizuje nasze życie,
Bardziej szczegółowoMarek Stokłosa Kolokwium habilitacyjne P. Dr Urszuli Nowickiej. Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 56/1,
Marek Stokłosa Kolokwium habilitacyjne P. Dr Urszuli Nowickiej Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 56/1, 201-204 2013 Z ŻYCIA WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO 201 Prawo Kanoniczne 56 (2013) nr
Bardziej szczegółowo7 Cóż więc powiemy? Czy Prawo jest grzechem? żadną miarą! Ale. 14 Wiemy przecież, że Prawo jest duchowe. A ja jestem cielesny,
Lectio Divina Rz 7, 7-25 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza
WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza Wymagania edukacyjne śródroczne Ocena celująca Ocenę celującą przewiduję dla uczniów przejawiających
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII
ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA IV Program AZ-2-01/10. Ocena dopuszczająca
Bardziej szczegółowoNa zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi:
Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: - dostrzega działanie Boga w świecie - potrafi odczytać przesłanie dekalogu i poznanych tekstów biblijnych - rozwiązuje sytuacje konfliktowe w duchu przesłania
Bardziej szczegółowoCzyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?
Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoŚWIĘTO ŚWIĘTEJ RODZINY
ŚWIĘTO ŚWIĘTEJ RODZINY W Kościele katolickim obchodzi się święto Świętej Rodziny w niedzielę w oktawie Bożego Narodzenia, a jeżeli w danym roku nie ma takiej niedzieli, dnia 30 grudnia. Z kultem Świętej
Bardziej szczegółowoAnselm Grün OSB i Piotr Marek Próba. Ćwiczenia do seminariów: Jak być szczęśliwym... Singlem, Świeckim, Zakonnikiem, Księdzem, Siostrą.
Anselm Grün OSB i Piotr Marek Próba Ćwiczenia do seminariów: Jak być szczęśliwym... Singlem, Świeckim, Zakonnikiem, Księdzem, Siostrą. Anselm Grün OSB & Piotr Marek Próba Ćwiczenia do seminariów: Jak być
Bardziej szczegółowo23. Sakramentalne TAK
23. Sakramentalne TAK 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE odkrywanie egzystencjalnej wartości zobowiązań podejmowanych świadomie na całe życie; pogłębienie rozumienia łaski Bożej jako środka jednoczącego małżonków.
Bardziej szczegółowoMk 10, 1 12 Co więc Bóg złączył, tego człowiek niech nie rozdziela!
Mk 10, 1 12 (1) Wybrał się stamtąd i przyszedł w granice Judei i Zajordania. Tłumy znowu ściągały do Niego znowu je nauczał, jak miał zwyczaj. (2) Przystąpili do Niego faryzeusze i chcąc Go wystawić na
Bardziej szczegółowoCo to jest miłość - Jonasz Kofta
Co to jest miłość - Jonasz Kofta Co to jest miłość nie wiem ale to miłe że chcę go mieć dla siebie na nie wiem ile Gdzie mieszka miłość nie wiem może w uśmiechu czasem ją słychać w śpiewie a czasem w echu
Bardziej szczegółowoKilka słów o grzechu
Kilka słów o grzechu Definicja grzechu Grzech - to czyn, słowo lub pragnienie przeciwne prawu wiecznemu św. Augustyn Źródło grzechu Z serca bowiem pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwo, czyny nierządne,
Bardziej szczegółowoWymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej
Bardziej szczegółowoRelacje seksualne stanowią temat tabu w wielu kulturach. Generalnie są one traktowane jak coś grzesznego. Niemniej jednak, Biblia uczy, że Bóg
Lekcja 6 na 11. maja 2019 Relacje seksualne stanowią temat tabu w wielu kulturach. Generalnie są one traktowane jak coś grzesznego. Niemniej jednak, Biblia uczy, że Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, nie
Bardziej szczegółowoMałżeństwo: Wierność. Związki. Charakter. Rodzice: Rodzicielstwo. Wychowanie
Lekcja 5 na 4. maja 2019 Księga Przysłów jest bogata w porady dotyczące związków. Zapoznajmy się z poradami Księgi Przysłów na temat rodziny, relacji między małżonkami oraz między rodzicami i dziećmi.
Bardziej szczegółowoPozyskujący uczniów sługa Boży
www.shepherdserve.org Mile widziane jest drukowanie, kopiowanie, dystrybucja lub rozsyłanie tego dokumentu w jakikolwiek sposób. Warunkiem jest zachowanie integralności i niezmienionej treści oraz nie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV
WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV Rozdział I Żyję w przyjaźni z Jezusem - charakteryzuje postawę przyjaciela Jezusa - wymienia warunki przyjaźni z Jezusem praktykowanie pierwszych piątków
Bardziej szczegółowoTemat 6 : Stworzenie człowieka antropologia.
Temat 6 : Stworzenie człowieka antropologia. Antropologia teologiczna, mówiąca o genezie człowieka, powołuje się przede wszystkim na dwa pierwsze rozdziały księgi Rodzaju, która zawiera dwa opisy stworzenia
Bardziej szczegółowoSŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU. Bądźmy uczniami Chrystusa
SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU Bądźmy uczniami Chrystusa Drodzy Bracia i Siostry, umiłowani Diecezjanie! W niedzielę 2-go grudnia rozpoczęliśmy czas świętego Adwentu. Adwent to czas
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialne rodzicielstwo. Strumienie, 20 XI 2010 r.
Odpowiedzialne rodzicielstwo Strumienie, 20 XI 2010 r. Płodność miłości małżeńskiej (1) Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię» (Rdz 1, 26-18)
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III
WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH KLASY II i III WYMAGANIA Z RELIGII DLA KLASY II I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie
Bardziej szczegółowoSOLA SCRIPTURA PISMO ŚWIĘTE I JEGO AUTORYTET W KOŚCIELE
SOLA SCRIPTURA PISMO ŚWIĘTE I JEGO AUTORYTET W KOŚCIELE Pojęcie Sola Scriptura Sola scriptura - jedna z podstawowych zasad protestantyzmu. Głosi, że Pismo Święte jest samowystarczalnym źródłem wiary chrześcijańskiej,
Bardziej szczegółowow "Szkole Słowa Bożego" - gazetka dla każdego! XXVII Niedziela zwykła 7 X 2018
Krąg Biblijny nr 6 w "Szkole Słowa Bożego" - gazetka dla każdego! SP, G i LO im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek w Rzeszowie XXVII Niedziela zwykła 7 X 2018 (Mk 10,2-16: Biblia Tysiąclecia) (2) Przystąpili
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCEN Z RELIGII
KRYTERIA OCEN Z RELIGII Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada religijne wykraczające poza program nauczania i potrafi je zaprezentować, jest bardzo aktywny na lekcji, chętnie włącza się w dyskusje
Bardziej szczegółowoDOPUSZCZALNOŚĆ ROZWODU WEDŁUG BIBLII 1
DOPUSZCZALNOŚĆ ROZWODU WEDŁUG BIBLII 1 Tomasz Józefowicz, Boże zasady nie są okrutne, bezwzględne i srogie, ale objawia się w nich Boża miłość, łaska i troska o dobro każdego człowieka. Gdyby zapytać ewangelicznie
Bardziej szczegółowo2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM PIERWSZE CZYTANIE Syr 24, 1-2. 8-12 Mądrość Boża mieszka w Jego ludzie Czytanie z Księgi Syracydesa. Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera
Bardziej szczegółowoROK SZKOLNY 2017/2018 WYMAGANIA EDUKACYJNE I SPOSOBY SPRAWDZANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
Klasa- Oddział Przedszkolny - Pan Bóg stworzył świat i nas. - Każdy z nas ma swojego Anioła Stróża. - Modlitwa różańcowa. - Pismo święte słowem Pana Boga. - Nasza codzienna modlitwa. - Uroki pór roku stworzonych
Bardziej szczegółowoTytuł I. Małżeństwo Dział I. Zawarcie małżeństwa
Art. 1. 1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. 2. Małżeństwo zostaje
Bardziej szczegółowoŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA
s. M. Renata Pawlak, prezentka s. M. Aurelia Patrzyk, prezentka ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA wiek: klasy IV - VI czas: 45 minut cele ogólne: dydaktyczny: zapoznanie z osobą Sł. B. Zofii Czeskiej
Bardziej szczegółowoEtyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk
Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece
Bardziej szczegółowoADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122
Bardziej szczegółowoŚw. Augustyn, Wyznania, przekład Z. Kubiak, Znak, Kraków 1997
Św. Augustyn, Wyznania, przekład Z. Kubiak, Znak, Kraków 1997 ks. XI 1. Wyznania nie informują Boga, o czym i tak wie, lecz są wyrazem miłości Augustyna do Boga jako Ojca. 2. Augustyn pragnie poznać Prawo
Bardziej szczegółowoMedytacja chrześcijańska
ks. Tomasz Rusiecki Medytacja chrześcijańska Medytacja wciąż aktualna Często słyszymy słowo medytacja. Dla jednych jest ono obce, dla innych wzbudzające ciekawość i pragnienie poznania medytacji, a jeszcze
Bardziej szczegółowoRADYKALIZM LOGłÓW JEZUSA
RADYKALIZM LOGłÓW JEZUSA Ks. Sławomir Jan Stasiak M. Rosik,Ku radykalizmowi Ewangelii. Studium nad wspólnymi logiami Jezusa w Ewangeliach według św. Mateusza i św. Marka, Wrocław 2000, ss. 188, [bibliografia
Bardziej szczegółowoII Miejski Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Ewangelia św. Mateusza ETAP MIĘDZYSZKOLNY 15 kwietnia 2015 r.
Kod ucznia (numer na ławce) Zdobyte punkty:.../50 p. II Miejski Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Ewangelia św. Mateusza ETAP MIĘDZYSZKOLNY 15 kwietnia 2015 r. Test zawiera 8 zadań, dotyczących
Bardziej szczegółowoP R O T O K Ó Ł ROZMÓW KANONICZNO-DUSZPASTERSKICH Z NARZECZONYMI PRZED ZAWARCIEM MAŁŻEŃSTWA
Diecezja Włocławska Pieczęć parafii Formularz 29 L. p.... L.p. zapowiedzi... Data ślubu... godz.... P R O T O K Ó Ł ROZMÓW KANONICZNO-DUSZPASTERSKICH Z NARZECZONYMI PRZED ZAWARCIEM MAŁŻEŃSTWA I. Dane personalne
Bardziej szczegółowoCzy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31)
Lekcja 5 na 4 listopada 2017 Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31) W dniu 31 października 1517 r. Marcin Luter zawiesił swoje dziewięćdziesiąt pięć
Bardziej szczegółowoDlaczego Dekalog? Poniżej drukowany jest wywiad z chrześcijaninem przestrzegającym biblijny Dekalog, jest okazją do
Dlaczego Dekalog? Od redakcji: W Duchu Czasów często piszemy na temat ważności i roli Dziesięciorga Bożych Przykazań. Jest to naturalne, gdyż o ile dla usprawiedliwienia nas z popełnionych grzechów Dekalog
Bardziej szczegółowoEwangelia wg św. Jana Rozdział VIII
Ewangelia wg św. Jana Rozdział VIII Jezus zaś udał się na Górę Oliwną. 2 Wcześnie rano ponownie przyszedł do świątyni, a cały lud przychodził do Niego. On usiadłszy nauczał ich. 3 Uczeni w Piśmie i faryzeusze
Bardziej szczegółowoCzłowiek stworzony do szczęścia
Człowiek stworzony do szczęścia 8 1 Cele katechetyczne wymagania ogólne: ukazanie teologicznego i literackiego sensu opisu stworzenia świata z Rdz 2, 4b 10.15 25; przypomnienie nauki Bożej o szczególnej
Bardziej szczegółowoADWENT, NARODZENIE PAŃSKIE I OKRES ZWYKŁY
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B ADWENT, NARODZENIE PAŃSKIE I OKRES ZWYKŁY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 25 ADWENT I Niedziela Adwentu 30 listopada 2008 Iz 63,16b-17.19b;
Bardziej szczegółowoRodzice mają obowiązek zgłosić dziecko w biurze parafialnym przynajmniej trzy tygodnie przed chrztem, aby omówić sprawy związane z udzieleniem chrztu
SAKRAMENTY - SAKRAMENT CHRZTU (KKK 1213) Chrzest święty jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego, bramą życia w Duchu (vitae spiritualis ianua) i bramą otwierającą dostęp do innych sakramentów.
Bardziej szczegółowoWstęp i lista uproszczonych przykazań
Dekalog jest uważany za trzon zasad moralnych religii judeochrześcijańskiej. Jest to jedyny dokument napisany własnoręcznie przez boga. Jednakże nawet skrócona analiza przykazań dekalogu ujawnia poważne
Bardziej szczegółowo20 Kiedy bowiem byliście. niewolnikami grzechu, byliście wolni od służby sprawiedliwości.
Lectio Divina Rz 6,15-23 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Bardziej szczegółowoKonspekt katechezy. TEMAT: Siostry zakonne we wspólnocie Kościoła.
s. Agata Trzaska Konspekt katechezy TEMAT: Siostry zakonne we wspólnocie Kościoła. Cele: Wiedza: uczeń wie czym jest powołanie zakonne, jakie zadania w Kościele podejmują siostry zakonne Umiejętności:
Bardziej szczegółowoCarlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk
Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 28 września 2000 r., IV CKN 112/00
Wyrok z dnia 28 września 2000 r., IV CKN 112/00 Związek jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po wystąpieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, nie
Bardziej szczegółowo