logistyczny POLSKI OBRONNY PRZEMYSŁ str. 13 ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE ELEMENTÓW ROZPOZNAWCZYCH str. 17 SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ str.

Transkrypt

1 przegląd logistyczny ISSN KWARTALNIK WRZESIEŃ 2011 NR 3 (015) str. 13 POLSKI PRZEMYSŁ OBRONNY ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE ELEMENTÓW ROZPOZNAWCZYCH str. 17 SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ str. 49

2 TRENDY str. 9 SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO Licytacja elektroniczna str. 20 Pododdziały logistyczne na zaopatrzeniu WOG TRENDY str. str. 13 Polski przemysł obronny DOŚWIADCZENIA str. 44 Ochrona środowiska w warsztacie remontowym SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO str. 37 Zakresy uprawnień w procesie dowodzenia Dyrektor: Marek Sarjusz-Wolski tel.: CA MON , , faks: sekretariat@zbrojni.pl Aleje Jerozolimskie 97, Warszawa Redaktor prowadzący: ppłk rez. dr inż. Zdzisław Burawski tel.: CA MON ; przeglad-sz@zbrojni.pl Redaktor merytoryczny: mjr Grzegorz Predel Opracowanie stylistyczne: Katarzyna Kocoń tel.: CA MON Kolportaż i reklamacje: TOPLOGISTIC tel.: faks: biuro@toplogistic.pl Zdjęcie na okładce: Marian Kluczyński Druk: Interak Drukarnia sp. z o.o., Czarnków Przegląd Logistyczny ukazuje się od marca 2008 roku Od 1 stycznia 2011 r. korespondencję do Gazety Internetowej Wojskowego Instytutu Wydawniczego prosimy kierować na adres: portal@zbrojni.pl ZAPOBIEGANIE ZAMIAST LECZENIA

3 TRENDY Działalność sztabu IWspSZ w 2011 roku gen. bryg. Ryszard Szczepiński... 4 Pododdziały logistyczne na zaopatrzeniu WOG kpt. Przemysław Kęsicki... 9 Polski przemysł obronny ppłk dr inż. Tomasz Nalepa, kmdr por. rez. mgr Bogdan Wójtowicz, ppłk dr inż. Cezary Sochala SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO Zabezpieczenie logistyczne elementów rozpoznawczych kpt. Piotr Michałowski Licytacja elektroniczna kmdr ppor. Dariusz Kloskowski, mgr Emanuela Sowińska Zabezpieczenie logistyczne działań psychologicznych ppłk Ryszad Berent, mjr Mariusz Żabiński Zakresy uprawnień w procesie dowodzenia por. Jacek Zaczko ZABEZPIECZENIE TECHNICZNE Ochrona środowiska w warsztacie remontowym mgr inż. Beata Słodkowska Substancje zubożające warstwę ozonową płk Tadeusz Wnuk DOŚWIADCZENIA Przygotowanie sekcji przewodników psów chor. Krzysztof Zagulski INNE ARMIE Reforma finansowa sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej ppłk nawig. Piotr Cieślik Aleje Jerozolimskie 97, Warszawa, tel.: CA MON , , , sekretariat@zbrojni.pl Treści numeru są dostępne na stronie internetowej przegląd logistyczny WRZESIEŃ 2011 NR 3 (015) Szanowni Czytelnicy! Zawartość kolejnego numeru naszego kwartalnika z pewnością zainteresuje nie tylko przedstawicieli służb logistycznych. Szczególnie polecam Kierunki działalności sztabu IWspSZ w 2011 roku, w którym autor dokonuje podsumowania działalności Inspektoratu w ubiegłym roku oraz skupia się na zasadniczych kierunkach działania w roku bieżącym. Kolejny artykuł jest adresowany przede wszystkim do tych żołnierzy, którzy służą w jednostkach mających w perspektywie przejście na zaopatrzenie WOG-ów. Ta wielce skomplikowana i rewolucyjna zmiana wywołuje różne opinie. Jednak, zdaniem autora, przyniesie nową jakość pozwoli przygotować w pełni profesjonalne i gotowe do realizacji najtrudniejszych zadań bojowych pododdziały logistyczne. O polskim przemysłowym potencjale obronnym w międzynarodowych uwarunkowaniach jego funkcjonowania oraz wdrażaniu nowych technologii połączonych z nowoczesną organizacją pracy i produkcji, ze standaryzacją i właściwymi zasadami kontroli, a także nową opcją kształcenia kadr traktuje kolejne opracowanie. Powstanie grup kapitałowych było podstawą koncentracji potencjału produkcyjnego, jak również stworzyło warunki do usprawnienia funkcjonowania sektora przemysłu obronnego. Ciekawe są również pozostałe artykuły. Podjęte w nich problemy wskazują na nowe zadania i obowiązki w sferze logistyki. Liczę na komentarze do opublikowanych artykułów oraz życzę przyjemnej lektury. ppłk rez. dr inż. Zdzisław Burawski redaktor prowadzący 2011/03 przegląd logistyczny 3

4 TRENDY Główny organ dowodzenia gen. bryg. Ryszard Szczepiński Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych Absolwent WSOWZ (1980) i ASG WP (1989). Ukończył studia podyplomowe w bydgoskiej WSP oraz w AON. Pełni obowiązki zastępcy szefa Inspektoratu szefa sztabu IWspSZ. Działalność sztabu IWspSZ w 2011 roku Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych jest jednostką organizacyjną podległą ministrowi obrony narodowej. Bezpośrednio jest on podporządkowany szefowi Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Rok 2010 był pierwszym, w którym Inspektorat funkcjonował w strukturze w pełni zawodowej. Uzawodowienie pododdziałów było jakościową ich zmianą. Specjaliści z bogatym doświadczeniem, zwłaszcza z dziedziny wojsk inżynieryjnych oraz szeroko rozumianej logistyki, zasilili szeregi jednostek podległych Inspektoratowi. Podsumowanie roku Proces profesjonalizacji oraz zadania realizowane w roku 2010 wyznaczały zasadnicze kierunki działania sztabu w roku następnym. BOGUSŁAW POLITOWSKI przegląd logistyczny 2011/03

5 Priorytety G łówny wysiłek sztabu w 2011 roku jest skupiony na rozwijaniu zdolności do realizacji zadań zgodnie z przeznaczeniem, na zaspokajaniu potrzeb wojsk organizujących rotacyjne ćwiczenia wojskowe NSR, a także na doskonaleniu systemu szkolenia w warunkach profesjonalizacji oraz zwiększaniu intensywności i podnoszeniu jakości tego procesu. Ponadto na bezkolizyjnym przejęciu zadań rozformowanych dowództw okręgów wojskowych. Najważniejsze zadania z ubiegłego roku to: reorganizacja terenowych organów administracji wojskowej (TOAW), polegająca na zmniejszeniu liczby wojskowych komend uzupełnień (WKU) do 86 oraz opracowanie dla nich nowych struktur organizacyjno-etatowych; utworzenie Narodowych Sił Rezerwowych (NSR) przez powoływanie ochotników do służby przygotowawczej, którzy szkolą się obecnie w jednostkach rodzajów sił zbrojnych, oraz zaspokajanie przez Inspektorat potrzeb jednostek wojskowych w zakresie nadawania przydziałów kryzysowych; wykonanie zadań organizacyjno-dyslokacyjnych związanych z formowaniem regionalnych baz logistycznych (RBLog) i wojskowych oddziałów gospodarczych (WOG); wdrożenie nowych programów szkolenia i instrukcji; przygotowanie komponentów polskich kontyngentów wojskowych (PKW), Grupy Bojowej Unii Europejskiej oraz Sił Odpowiedzi NATO; realizacja zadań wynikających z zagrożeń powodziowych. Nie mniej ważne zadania IWspSZ w 2010 roku to: przyjęcie w podporządkowanie 1 i 2 Ośrodka Szkolenia Kierowców, zabezpieczenie szkolenia specjalistów oraz przygotowania do utworzenia Centrum Szkolenia Logistycznego (CSLog). W związku z tym powołano zespoły i grupy robocze oraz systematycznie organizowano odprawy W tym roku planowane jest rozformowanie dwóch ośrodków szkolenia z jednoczesnym sformowaniem Centrum Szkolenia Logistyki w Grudziądzu. koordynacyjne. W ich efekcie opracowano zasadnicze dokumenty normujące proces organizowania i funkcjonowania systemu. Nie bez znaczenia była działalność racjonalizatorska. W minionym roku zgłoszono 90 rozwiązań nowatorskich, z których 79 było projektami racjonalizatorskimi. Dotyczyły one przede wszystkim organizacji szkolenia, logistyki oraz oprzyrządowania (oprogramowania) procedur obowiązujących lub stosowanych w systemach logistycznych. Główne kierunki działania Przeprowadzono naradę szkoleniowo-metodyczną z przedstawicielami podległych jednostek i instytucji wojskowych IWspSZ, na której wskazano główne kierunki szkolenia dowództw, sztabów i wojsk oraz przekazano zalecenia dotyczące dalszej działalności. Wyznaczono następujące cele do osiągnięcia: zwiększenie intensywności wdrażania wniosków z przeprowadzonych ćwiczeń podczas planowania i realizacji kolejnych zamierzeń w ramach szkolenia operacyjno-taktycznego, a także współdziałania z układem pozamilitarnym; udzielanie wszechstronnej pomocy w organizowaniu przedsięwzięć szkoleniowych dowództw, sztabów i wojsk na etapie przygotowania ćwiczeń; uwzględnianie w planowanych przedsięwzięciach szkolenia operacyjno-taktycznego zagadnień związanych ze zgrywaniem systemów walki, zwłaszcza z dziedziny dowodzenia i zabezpieczenia logistycznego; pogłębianie znajomości postanowień nowo wprowadzanych dokumentów szkoleniowych: Doktryny szkolenia Sił Zbrojnych RP DD/7(A); Organizacji szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP DD/7.1 (A); Instrukcji o przygotowaniu i prowadzeniu ćwiczeń z dowództwami, sztabami i wojskami w Siłach Zbrojnych RP DD/7.1.1 (A). W marcu tego roku przeprowadzono kurs szkoleniowo-metodyczny dla kierowniczej kadry jed- 2011/03 przegląd logistyczny

6 TRENDY Główny organ dowodzenia nostek i instytucji Inspektoratu. Jego głównym celem była wymiana doświadczeń oraz sprecyzowanie zadań związanych z intensyfikacją procesu szkolenia dowództw, sztabów i wojsk. Podczas pokazu praktycznego szkolenia w obiektach garnizonu Bydgoszcz uczestnicy kursu zapoznali się z rozwiązaniami szkoleniowymi przyjętymi w 1 Brygadzie Logistycznej oraz batalionie dowodzenia Inspektoratu. Wnioski z tego kursu pozwoliły nakreślić najważniejsze zadania, do których należy zaliczyć: dokonanie zmian organizacyjno-dyslokacyjnych (wynikających z planu zamierzeń Inspektoratu w tej dziedzinie na rok 2011); ustalenie głównych kierunków działania sztabu w roku 2012; w szkoleniu dowództw i sztabów: sprawdzenie gotowości stanowiska dowodzenia (SD) Inspektoratu do wykonywania zadań zgodnie z przeznaczeniem; rozpoczęcie szkolenia według nowych zasad (modułów szkoleniowych); realizowanie kolejnego cyklu zgrywania wybranych elementów systemu walki; wykonywanie zadań na potrzeby gromadzenia rezerw i uzupełnień oraz powołania NSR. Szkolenie dowództw Główny wysiłek został skupiony na doskonaleniu zdolności operacyjnych obsady SD do dowodzenia w tylnej strefie działań oraz na przygotowaniu grup operacyjnych do udziału w: a) ćwiczeniach dowódczo-sztabowych wspomaganych komputerowo Wiosna 11, prowadzonych przez szefa Sztabu Generalnego WP; b) ćwiczeniach dowódczo-sztabowych na mapach Jesion 11, prowadzonych przez dowódcę operacyjnego sił zbrojnych; c) ćwiczeniach taktycznych z wojskami Dragon 11, prowadzonych przez dowódcę Wojsk Lądowych; d) ćwiczeniach taktycznych z wojskami Solina 11, prowadzonych przez szefa IWspSZ z wybranymi jednostkami wojskowymi. Przygotowania do udziału w tych przedsięwzięciach przebiegają w dwóch zasadniczych etapach. W I etapie doskonalone są umiejętności obsady SD IWspSZ, związane z planowaniem wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk oraz z kierowaniem tymi działaniami, a także z wypełnianiem funkcji państwa gospodarza w ramach operacji obronnej. Służą temu trening sztabowy SD Inspektoratu oraz cykl szkoleń zbiorowych i uzupełniających. W etapie tym główny nacisk jest położony na zapoznanie obsady SD z programami wspomagającymi proces dowodzenia oraz zasadami tworzenia dokumentów rozkazodawczych, sprawozdawczych i informacyjnych. W związku z tym odbywają się: warsztaty, konferencje i odprawy, NOTATKA Na uwagę zasługuje umiejętne wykorzystywanie (podczas przygotowania i prowadzenia ćwiczeń) wniosków oraz doświadczeń z operacji prowadzonych poza granicami kraju, a także z ćwiczeń narodowych i międzynarodowych oraz prowadzonych kontroli. na których szkolą się między innymi żołnierze mający przydziały mobilizacyjne oraz oficerowie łącznikowi. W II etapie będą zgrywane jednostki organizacyjne Inspektoratu w realizowaniu zadań w tylnej strefie działań oraz wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk narodowych i sojuszniczych w operacji obronnej we współdziałaniu z pozamilitarnymi strukturami obronnymi państwa w aspekcie rozformowania dowództw okręgów wojskowych oraz funkcjonowania regionalnych baz logistycznych. Służyć temu będą ćwiczenia taktyczne z wojskami Solina 11 z udziałem wybranych jednostek IWspSZ. Ponadto, w cyklu szkoleń zbiorowych, uzupełniających i warsztatów będą doskonalone umiejętności żołnierzy związane z planowaniem i prowadzeniem działań, a także z organizowaniem przedsięwzięć szkoleniowych zgodnie z nowymi dokumentami doktrynalnymi. W ćwiczeniach szczególny nacisk jest kładziony na przygotowanie do korzystania z systemów wspomagania dowodzenia. Do udziału w ćwiczeniach prowadzonych przez szefa IWspSZ planuje się włączać przedstawicieli wszystkich rodzajów sił zbrojnych. W obu tych etapach priorytetowym zadaniem jest opanowanie procedur planowania i zabezpieczenia przemieszczania narodowych i sojuszni- przegląd logistyczny 2011/03

7 Sprawowanie kontroli przez oficera sztabu nad prawidłowym przebiegiem szkolenia EWA KORSAK czych sił w obszar operacji oraz eksponowanie w czasie szkolenia problematyki oddziaływania na proces dowodzenia zarówno czynników militarnych, jak i niemilitarnych oraz współczesnych zagrożeń typu: terroryzm, użycie BMR, niestabilność regionalna, a także zagadnień związanych z ochroną ofiar wojny i dóbr kultury. Szkolenie wojsk Zakres szkolenia wojsk dostosowano do zadań wynikających z operacyjnego przeznaczenia jednostek (dowództwa, sztabu, komendy), stanu etatowego oraz możliwości zabezpieczenia materiałowo-technicznego. Szkolenie sił wydzielonych do realizacji zadań wynikających z sojuszniczych zobowiązań (polskich kontyngentów wojskowych) stosownie do ich szczebla (pododdział) jest realizowane przy pełnym zabezpieczeniu. W przypadku pododdziałów o małym stopniu ukompletowania przewidziano łączenie ich w moduły szkoleniowe. Ważnym elementem przygotowania wojsk jest opanowanie technik przetrwania SERE (survival, evasion, resistance, escape) zgodnie z Koncepcją szkolenia personelu wojskowego SZRP narażonego na izolację. Szkoleniem tym będzie objęty w pierwszej kolejności personel wyznaczony do służby w PKW. W szkoleniu wojsk priorytetowo jest traktowane zwiększenie intensywności wykorzystania urządzeń szkolno-treningowych wspomagających ten proces oraz wpływających na jego efektywność, przy jednoczesnym ograniczaniu eksploatacji sprzętu bojowego w celu zmniejszenia kosztów tego procesu (fot.). W szkoleniu taktycznym, ogniowym i strzeleckim oraz w kierowaniu pojazdami w warunkach ograniczonej widoczności przyjmuje się jako podstawową zasadę wykorzystanie urządzeń noktowizyjnych i termowizyjnych. Działalność w sytuacjach kryzysowych Zadania realizowane w sytuacji zagrożeń niemilitarnych są objęte priorytetem. Planowane są następujące zmiany: dostosowanie sposobu funkcjonowania Dyżurnej Służby Operacyjnej IWspSZ do potrzeb Systemu Zarządzania Kryzysowego IWspSZ; doposażenie terenowych ośrodków administracji wojskowej (TOAW) w środki łączności w celu koordynacji działań pododdziałów wyznaczonych do realizacji zadań reagowania kryzysowego; 2011/03 przegląd logistyczny

8 TRENDY Główny organ dowodzenia zwiększenie możliwości Systemu Wykrywania Skażeń (SWS) IWspSZ wykonującego zadania na rzecz Podsystemu Wczesnego Ostrzegania Sił Zbrojnych przez wyposażenie stacjonarnych punktów monitoringu w automatyczne przyrządy rozpoznania skażeń; wdrożenie w wojewódzkich sztabach wojskowych (WSzW) systemu informatycznego do oceny sytuacji skażeń, ostrzegania i alarmowania wojsk o skażeniach Promień. Wyzwania dla TOAW W konsekwencji zmian organizacyjno-dyslokacyjnych wojskowe komendy uzupełnień (WKU) będą realizować statutowe zadania według nowego terytorialnego zasięgu działania oraz podziału grup etatowych. W dalszym ciągu planuje się doskonalenie struktur organizacyjno-etatowych WSzW. Zmiany będą polegały między innymi na rezygnacji w niektórych wydziałach ze struktury opartej na sekcjach, na wprowadzeniu stanowisk specjalistów, utworzeniu wydziałów prawnych oraz na rozformowaniu sekcji logistyki i pionu głównego księgowego po sformowaniu WOG. Rozformowanie dowództw okręgów wojskowych (POW i ŚOW), z jednoczesnym przekazaniem ich zadań IWspSZ (zadania operacyjne, administracyjno-uzupełnieniowe, zarządzania kryzysowego, szkolenia) i RBLog (zadania zabezpieczenia logistycznego i wsparcia), wymusza na TOAW zmianę podejścia do zasad dotychczasowego funkcjonowania. Jednym z najważniejszych zadań jest działalność promocyjno-rekrutacyjna, prowadzona w ramach naboru do NSR zgodnie z potrzebami jednostek wojskowych. Doświadczenia z minionego roku są podstawą wprowadzania skutecznych rozwiązań podczas akcji promocyjnych. Zadania związane z powoływaniem ochotników do służby przygotowawczej w NSR są realizowane zgodnie z otrzymanym limitem oraz zasadami terytorialnego gromadzenia rezerw osobowych. Wiąże się z tym: zapewnienie odpowiedniego uzupełnienia jednostek wojskowych żołnierzami rezerwy oraz środkami transportowymi i maszynami pobieranymi z gospodarki narodowej; doskonalenie podsystemu uzupełniania wojsk w związku z ponoszonymi stratami osobowymi w czasie wojny stosownie do zmian wprowadzanych w SZRP oraz potrzeb wynikających z nowych uwarunkowań ich funkcjonowania; uczestniczenie w pracach komórek urzędów wojewódzkich odpowiedzialnych za planowanie użycia sił i środków jednostek wojskowych SZRP oraz prowadzenie rekonesansów w miejscach występowania sytuacji kryzysowych i monitorowanie zasadności użycia wydzielonych sił i środków. Główny wysiłek w realizacji zamierzeń organizacyjno-dyslokacyjnych jest skupiony w bieżącym roku na: przeformowaniu wybranych ogniw TOAW oraz jednostek wojskowych; zmianie podporządkowania jednostek oraz struktur dowodzenia; zrealizowaniu zamierzeń wynikających z reformy systemu logistycznego, m.in. na sformowaniu RBLog, WOG, CSLog. Zewnętrzną oznaką dyscypliny jest przestrzeganie postanowień regulaminów w życiu codziennym. Wymaga tego również profesjonalizm, co przejawia się w umiejętności zachowania się żołnierzy w koszarach i w sytuacjach pozasłużbowych. Na dzisiaj są to tylko pobożne życzenia. Sytuacja pod tym względem musi się zmienić. Natomiast dbanie o kondycję fizyczną i strzelecką jest powinnością każdego żołnierza. Zakończenie Nad realizacją i koordynacją zadań czuwa sztab Inspektoratu. Terminowe i skuteczne ich wykonanie zależy jednak od wszystkich ogniw uczestniczących w procesie dowodzenia i szkolenia. Profesjonalne wykonywanie obowiązków na każdym stanowisku służbowym ma wpływ na funkcjonowanie całych Sił Zbrojnych. Wyznacznikiem wykonania zadań w tym roku będzie: sprawne przejęcie zadań po rozformowanych okręgach wojskowych; utworzenie Centrum Szkolenia Logistycznego z jednoczesnym rozformowaniem 1 i 2 Ośrodka Szkolenia Kierowców; zrealizowanie zaplanowanych ćwiczeń w ramach szkolenia dowództw, sztabów i wojsk. przegląd logistyczny 2011/03

9 Pierwsze doświadczenia TRENDY kpt. Przemysław Kęsicki 10 Pułk Dowodzenia Absolwent WSO im. T. Kościuszki (1996) i Uniwersytetu Wrocławskiego (2003). Służbę zawodową rozpoczął w 34 BKPanc jako dowódca plutonu. Obecnie jest szefem Sztabu Batalionu Logistycznego w 10 pdow. Pododdziały logistyczne na zaopatrzeniu WOG Zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej od 1 stycznia 2008 roku rozpoczęto wdrażanie pilotażowego programu polegającego na oddzieleniu w jednostkach wojskowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych. W ramach programu oddzielenia w jednostkach wojskowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych zostały sformowane cztery wojskowe oddziały gospodarcze (WOG) w: Dęblinie, Gliwicach, Ustce i Wrocławiu. WOG-i, będące podstawowym ogniwem w systemie stacjonarnego zaopatrywania wojsk, realizują zadania w zakresie 1 : zabezpieczenia logistycznego; zabezpieczenia finansowego; zabezpieczenia medycznego; zabezpieczenia ochrony kompleksów wojskowych; 1 ARTUR WEBER 2011/03 przegląd logistyczny

10 TRENDY Pierwsze doświadczenia Przesłanie Na temat funkcjonowania wojskowych oddziałów gospodarczych, wad, zalet i celowości zmian powstały już dziesiątki artykułów i opracowań. Polemiki pojawiały się (i pojawiają nadal) w czasopismach wojskowych, w oficjalnych dyskusjach, także w rozmowach szefów wojsk. Artykuł kieruję przede wszystkim do tych z Państwa, których jednostki wojskowe mają w perspektywie przejście na zaopatrzenie WOG-ów. Wiem, że ta wielce skomplikowana i rewolucyjna zmiana będzie wywoływała różne odczucia. Jednak, moim zdaniem, przynosi nową jakość. Dzięki niej można przygotować, nie oglądając się na inne zadania, w pełni profesjonalne i gotowe do realizacji najtrudniejszych zadań bojowych pododdziały logistyczne. zabezpieczenia gotowości mobilizacyjnej; świadczenia usług na rzecz środowiska wojskowego. Powrót do korzeni Jako oficera służącego od dłuższego czasu w pododdziałach logistycznych interesuje mnie kwestia nowej, a w zasadzie odnowionej (przywróconej) roli pododdziałów logistycznych w jednostkach ogólnowojskowych i rodzajów Mniej doświadczeni żołnierze twierdzili, że w sytuacji utworzenia WOG utrzymywanie pododdziałów logistycznych jest nieuzasadnione. wojsk 2 (w brygadach pancernych i zmechanizowanych, brygadach i pułkach: dowodzenia, artylerii, saperów, przeciwlotniczych, samochodowych, ochrony, rozpoznawczych, powietrznodesantowych, piechoty górskiej, a także w samodzielnych batalionach). Być może z moimi opiniami i spostrzeżeniami nie zgodzą się żołnierze pełniący służbę w pionach logistyki nazywanej sztabową. Bywało i w mojej służbie, że niektórzy z nich, nie do końca służący w pododdziałach logistycznych lub dowodzący nimi, zastrzegali nazwę logistyka tylko i wyłącznie do osób prowadzących buchalterię w zaciszu kancelarii. Przed przejściem jednostek wojskowych na zaopatrzenie WOG-ów ich pododdziały logistyczne odgrywały zatem typowo usługową rolę. Kompanię zaopatrzenia (kzaop) postrzegano jako zespół branżowych magazynów stacjonarnych, od magazynu mundurowego zaczynając, na MPS i stołówce żołnierskiej kończąc. Podobną funkcję pełniła kompania remontowa (krem), składająca się przede wszystkim z wielu warsztatów remontowo-obsługowych przeznaczonych dla pododdziałów jednostki. Poszczególne warsztaty, a zatem cała kompania, miały profil zgodny ze specjalnością jednostki. Zadania jej pododdziałów logistycznych wynikające z bojowego przeznaczenia jednostki w rezultacie, ze względu na ogrom zadań realizowanych podczas codziennej działalności służbowej, schodziły niejako na dalszy plan. W 2008 roku część jednostek Wojska Polskiego przeszła na pełne zaopatrzenie WOG-ów. Wydawać by się mogło, że pododdziały logistyczne pozostaną w próżni, ponieważ: warsztaty przejęli pracownicy WOG-ów; magazyny branżowe zostały przejęte przez magazynierów również z tej instytucji; żywienie wraz ze stołówkami żołnierskimi zostało przekazane tym oddziałom gospodarczym; pion szefa logistyki uległ likwidacji. Rzeczywistość okazała się łaskawsza. Obecnie główne zadanie kzaop to dostosowanie jej struktury oraz procesu szkolenia do realizacji zadań podczas osiągania przez jednostkę wyższych stanów gotowości bojowej 3 oraz w czasie działań bojowych. Kluczowe będzie zatem przygotowanie dowódców drużyn starszych magazynierów i ich podwładnych do rozwijania magazynów polowych i prowadzenia gospodarki magazynowej w warunkach bojowych. Nietrudno zgadnąć, że zadanie to bardzo różni się od codziennej działalności magazynowej. Wiąże się z nim umiejętność: 2 Dalej będę je nazywał jednostkami wojskowymi. 3 Doktryna logistyczna Sił Zbrojnych RP DD4. Sztab. Gen., Warszawa 2004, pkt przegląd logistyczny 2011/03

11 Świadczenie usług transportowych to zadanie pododdziałów logistycznych JW ARTUR WEBER przygotowania magazynów podczas różnych rodzajów działań bojowych; zorganizowania i prowadzenia lądowych konwojów logistycznych; realizowania innych dodatkowych przedsięwzięć w ramach zabezpieczenia logistycznego jednostki. Można śmiało powiedzieć, że kzaop w czasie działań bojowych prowadzonych przez jednostkę będzie prawie nieprzerwanie stanowiła lądowy konwój logistyczny. Również krem, tracąc niejako swój codzienny warsztat pracy, musi zająć się tym, do czego była stworzona, a mianowicie do: ewakuacji uszkodzonego sprzętu w warunkach bojowych; wystawiania elementów rozpoznania technicznego 4 ; organizowania punktu zbiórki uszkodzonego sprzętu (PZUS); rozwijania poszczególnych czołówek w warunkach polowych; zabezpieczania technicznego maszerujących pododdziałów jednostki oraz organizowanych przez kzaop konwojów logistycznych. Ogrom zadań logistycznych, jaki spada na kzaop i krem w ramach zabezpieczenia logistycznego jednostki w czasie osiągania przez nią gotowości bojowej i prowadzenia działań taktyczno-operacyjnych, przerasta ich możliwości bojowe. Zrównoważyć niedostatek sił i środków Współczesne działania taktyczne prowadzone przez pododdziały zmechanizowane charakteryzują się taką różnorodnością pod względem ich potrzeb, że powoduje to konieczność zapewnienia im wszechstronnego zabezpieczenia, w tym także logistycznego. Ciągłe zabezpieczenie logistyczne walczących pododdziałów jest jednym z decydujących warunków pomyślnego prowadzenia przez nie działań bojowych. 4 M. Brzeziński: Logistyka Wojsk Lądowych. Zabezpieczenie logistyczne oddziałów i pododdziałów w działaniach taktycznych. WAT, Instytut Logistyki, Warszawa 1996, s /03 przegląd logistyczny 11

12 TRENDY Pierwsze doświadczenia Zapewnienie nieprzerwanych dostaw zaopatrzenia oraz świadczenia usług specjalistycznych i gospodarczo-bytowych niezbędnych wojskom podczas szkolenia i walki to zadanie pododdziałów logistycznych jednostki wojskowej (fot.). Dlatego też nową jakością w działalności szkoleniowej pododdziałów (kzaop i krem), formą ich zintegrowania w celu prowadzenia działań w warunkach bojowych byłoby utworzenie w strukturach jednostki wojskowej batalionu logistycznego. Takie rozwiązanie z powodzeniem funkcjonuje w 10 Pułku Dowodzenia. W jednostce tej Batalion Logistyczny (blog) składa się z dowództwa, sztabu, plutonu dowodzenia oraz kompanii zaopatrzenia i remontowej. Struktura ta pozwala na solidne przygotowanie blog pod kątem użycia w działaniach bojowych. Dowódca batalionu ma możliwość skupienia całego wysiłku logistycznego na najważniejszych potrzebach dowódcy jednostki. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy w jednostce nie ma etatowego szefa logistyki, a jego zadań ze względu na podporządkowanie i umiejscowienie w strukturze sztabu brygady (pułku) nie może w całości przejąć sekcja S-4. Ważnym argumentem przemawiającym za powstaniem tego typu struktury jest możliwość, oczywiście po pewnej modyfikacji procesu szkolenia, wyłonienia w każdej chwili jednolitej kompanii logistycznej (mającej elementy zaopatrzeniowo-transportowe oraz remontowe) do udziału w składzie PKW. Działający w strukturze batalionu dowódcy kompanii mogą w pełni wykorzystać czas przeznaczony na szkolenie, przygotowując swoich żołnierzy do wykonywania zadań związanych z ich wojennym, a także kryzysowym przeznaczeniem. Do czego przygotowywać? Nie wdając się w szczegóły dotyczące planowania i realizowania procesu szkolenia pododdziałów logistycznych szczebla brygady (pułku), pozostawiając tę sprawę w rękach bardziej doświadczonych i zajmujących się tą problematyką osób, chciałbym na podstawie mojego doświadczenia podzielić się kilkoma spostrzeżeniami, które moim zdaniem naprowadziłyby szkolenie na właściwe tory. Zatem szkolenie to należałoby podzielić na dwa bloki. Blok pierwszy przygotowanie pododdziałów do działania zgodnie z wojennym przeznaczeniem obejmowałby realizację zadań związanych z: osiąganiem przez jednostkę wojskową gotowości do podjęcia działań (przeprowadzenie mobilizacji i osiąganie poszczególnych stanów gotowości bojowej); rozwijaniem urządzeń logistycznych w warunkach polowych; klasyfikowaniem uszkodzonego i zniszczonego sprzętu na polu walki; NOTATKA Konflikty interesów i zazębianie się kompetencji były nieuniknione. Z jednej strony kierownicy magazynów byli po prostu dowódcami drużyn zaopatrzenia i jednocześnie podwładnymi dowódcy kzaop. Z drugiej zaś szefowie poszczególnych służb i eksploatacji pionu logistyki chcieli mieć realny wpływ (zresztą słusznie) na funkcjonowanie magazynów, a zatem co się z tym nierozerwalnie wiąże na pracę magazynierów. W realnym funkcjonowaniu zasada jednoosobowości w dowodzeniu była często jedynie teorią. ochroną i obroną urządzeń logistycznych; organizacją przemieszczenia urządzeń logistycznych i zapasów środków bojowych i materiałowych oraz konwojów logistycznych w różnych warunkach. Blok drugi szkolenie z realizacji zadań w operacjach prowadzonych poza granicami kraju to przede wszystkim: przygotowanie lądowych konwojów logistycznych w różnych sytuacjach; udział w konwojach logistycznych (drużyna, pluton, kompania); organizowanie zaopatrywania baz; ewakuacja sprzętu w różnych warunkach bojowych. Pozwoli to na wystawienie przez jednostkę wojskową elementu logistycznego właściwego do działań prowadzonych przez PKW. Zakończenie Artykuł kieruję do Czytelników, których jednostki wojskowe wkrótce przejdą na zaopatrzenie WOG-ów. Wydaje mi się, że już teraz warto przygotować się do rewolucyjnej operacji odnoszącej się do funkcjonowania pododdziałów logistycznych w nowych uwarunkowaniach. 12 przegląd logistyczny 2011/03

13 Konsekwentna współpraca TRENDY ppłk dr inż. Tomasz Nalepa Akademia Obrony Narodowej kmdr por. rez. mgr Bogdan Wójtowicz Ministerstwo Gospodarki, Departament Spraw Obronnych ppłk dr inż. Cezary Sochala Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Strategii i Planowania Obronnego Polski przemysł obronny Członkostwo Polski w NATO oraz przynależność do UE zobowiązują do konsekwentnej współpracy podmiotów przemysły obronnego w dziedzinie rozwoju oraz produkcji uzbrojenia i sprzętu bojowego (UiSW), a także środków bojowych. Polski przemysłowy potencjał obronny (PPO) stanowi jeden z wyznaczników suwerenności państwa, jak również gotowości mobilizacyjnej jego struktur. Utrzymanie PPO przez nasz kraj jest istotną polską racją stanu. Działanie to zapewnia ciągłość produkcji i remontów uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków bojowych na korzyść resortów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa. Sprawnie funkcjonujący przemysł obronny w Polsce jest akceptowany przez Rząd RP, którego celem jest opracowanie stosownych decyzji dotyczących rozwiązywania problemów powstających między innymi na skutek wygaszania dotychczasowych kontraktów zagranicznych, przy jednoczesnym JAROSŁAW WIŚNIEWSKI 2011/03 przegląd logistyczny 13

14 TRENDY Konsekwentna współpraca braku nowych zamówień dla Bumaru na międzynarodowym rynku. Stan sektora PPO Trzon PPO stanowi obecnie około 60 podmiotów, w których przy realizacji zamówień wojskowych i cywilnych pracuje łącznie 30 tys. osób. W ramach tego sektora przemysłu są produkowane różnorodne nowoczesne typy uzbrojenia i sprzętu wojskowego, przeznaczone zarówno na potrzeby SZRP, jak i na eksport. W ostatnich latach w przedsiębiorstwach PPO przeprowadzono istotne zmiany w dziedzinie struktury własnościowej, majątku, produkcji i zatrudnienia. Kierunki przebudowy strukturalnej zostały określone w przyjętej przez Radę Ministrów 31 sierpnia 2007 roku Strategii konsolidacji i wspierania rozwoju polskiego przemysłu obronnego w latach (dalej: Strategia 2012). Kluczowy jej element stanowią zaplanowane działania systemowe prowadzące do: zaspokojenia, w możliwie największym zakresie, potrzeb Sił Zbrojnych RP dotyczących pozyskania nowoczesnego UiSW; skutecznego konkurowania na międzynarodowym rynku uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz rynku cywilnych wyrobów lotniczych i innych wyrobów podwójnego przeznaczenia; włączenia się w międzynarodowe struktury współpracy. Powstanie grup kapitałowych było podstawą koncentracji potencjału produkcyjnego, jak również stworzyło warunki do usprawnienia funkcjonowania sektora przemysłu obronnego. Utrzymana została pozycja rynkowa podmiotów PPO zarówno wobec odbiorców uzbrojenia oraz sprzętu wojskowego, jak i instytucji finansowych oraz kooperantów. Działalność PPO jest finansowana z następujących zasadniczych źródeł: przychody z realizacji zamówień MON (chociaż nie stabilizują sytuacji ekonomiczno-finansowej PPO, to z punktu widzenia sektora szczególnie istotne znaczenie miał fakt podpisania z MON wieloletnich umów, obejmujących lata , stanowiących znaczący procent całości budżetu MON przeznaczonego na krajowe zakupy UiSW); przychody z eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego (podpisane przez spółki całego, obronnego potencjału krajowego kontrakty eksportowe pozwoliły uzyskać kwotę 368 mln euro); przychody z realizacji programów offsetowych, związane zwłaszcza z zakupem samolotów wielozadaniowych, kołowych transporterów opancerzonych oraz przeciwpancernych pocisków kierowanych. Do 1 lipca 2008 roku Skarb Państwa zawarł 11 umów offsetowych z zagranicznymi dostawcami o łącznej wartości offsetowej (uwzględniającej mnożniki) 6,86 mld dolarów i 1,1 mld euro. Realizacja umów offsetowych o największej wartości rozpoczęła się dopiero w połowie 2003 roku, dlatego wpływ offsetu na działalność inwestycyjną oraz generalnie na sytuację ekonomiczno-finansową sektora PPO był w latach relatywnie nieduży. Podpisanie w imieniu Skarbu Państwa pięciu nowych umów oraz trzech aneksów do umów już podpisanych pozwoliło wielu podmiotom przemysłu zbrojeniowego (zwłaszcza PZL sp. z o.o. w Mielcu, WSK PZL-Rzeszów SA, WSK PZL-Kalisz SA, WZŁ nr 1 SA w Zegrzu, WZL nr 2 SA, Instytut Lotnictwa, Radmor SA, Przemysłowy Instytut Telekomunikacji SA, Przemysłowe Centrum Optyki SA, Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy SA) uzyskać dostęp do nowych technologii, a także nowych zamówień na dostawy wyrobów oraz zleceń na wykonanie prac badawczo-rozwojowych 1. W 2009 roku w Ministerstwie Gospodarki przyjęto dokument pt. Polityka offsetowa 2, który określa działania umożliwiające poprawę efektywności realizacji umów offsetowych. Kierunki działań określone w nim mają na celu stworzenie właściwych warunków do zwiększania efektów związanych z realizacją zobowiązań offsetowych zarówno na poziomie beneficjentów offsetu, w ich otoczeniu rynkowym, jak i w kontekście ewentualnych efektów w skali makro 3. 1 Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki z upoważnienia ministra na zapytanie nr 3936 w sprawie sytuacji przemysłu zbrojeniowego oraz przyszłości Zakładów Mechanicznych PZL Wola filia w Siedlcach E1A/. 2 TOWA.pdf/. 3 Polityka offsetowa przegląd logistyczny 2011/03

15 Dodatkowe źródło finansowania stanowiło wsparcie udzielone podmiotom PPO w ramach środków pochodzących z prywatyzacji spółek PPO (środki w łącznej kwocie 150,7 mln zł zostały wykorzystane na wsparcie działań restrukturyzacyjnych 31 podmiotów PPO). W ustawie budżetowej na 2009 rok założono, że wpływy te wyniosą około 300 mln złotych. W chwili pojawienia się wspomnianych przychodów z prywatyzacji spółek przemysłowego potencjału obronnego MG wspólnie z MON uruchomiły procedurę przyznawania dotacji na wsparcie działań restrukturyzacyjnych określonych w ustawie z 7 października 1999 roku o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP (DzU nr 83, poz. 932). Międzynarodowe uwarunkowania Konsolidacja polskiego przemysłu obronnego nabrała ponadnarodowego charakteru. Trend ten jest dostrzegany zwłaszcza w sektorze lotniczym. Pozwolił na otwarcie nowych rynków dla naszych przedsiębiorców, zwłaszcza w warunkach ograniczonych możliwości sprzedaży na rynku krajowym. Polscy przedsiębiorcy muszą jednak brać pod uwagę zaostrzenie rywalizacji na światowym rynku broni, na którym liczą się tylko dostawcy dysponujący wyrobami konkurencyjnymi pod względem technologicznym oraz cenowym. Szczególne znaczenie ma zainicjowany w 2005 roku przez Europejską Agencję Obrony (EAO), obecnie już zaawansowany, proces tworzenia wspólnego rynku obronnego w ramach UE. Polska zgodnie z decyzją Rady Ministrów z 16 maja 2006 roku w sprawie przystąpienia z dniem 1 lipca 2006 roku do międzyrządowego reżimu stymulującego konkurencyjność europejskiego rynku obronnego uczestniczy w tym procesie. Współpraca z przemysłem obronnym USA i państw UE Obecność kapitału zagranicznego jest wyraźnie zauważalna w polskiej gospodarce. W przypadku USA zasadnicze inwestycje zostały ulokowane m.in. w przemyśle motoryzacyjnym, spożywczym, elektronicznym oraz w budownictwie i energetyce. Wartość inwestycji amerykańskich w Polsce szacuje się obecnie na około 8 mld dolarów. Ponad 120 firm z USA zainwestowało swoje środki finansowe. Wśród nich są: Citibank, General Motors, General Electric Corp., Pepsico, Procter and Gamble, MARS Inc. czy AIG. Przykładem udziału amerykańskich przedsiębiorców w polskim przemyśle obronnym są inwestycje poczynione przez UTC/Pratt&Whitney w Zakładach Lotniczych w Rzeszowie i Kaliszu. Innymi dowodami współpracy polsko- -amerykańskiej są zamierzenia podjęte w WSK Rzeszów. Od 11 marca 2002 roku właścicielem większościowym tej spółki jest United Technologies Holding SA, który przejął 85% akcji. Od momentu zakupu akcji przez UTC nastąpiły korzystne zmiany w zakładzie. Zostały wprowadzone nowe systemy informatyczne i organizacyjno-produkcyjne wzorowane na systemach firm amerykańskich, wdrożono nowe technologie i techniki high-tech. W 2003 roku sprzedaż NOTATKA Zgodnie z ustawą z 7 października 1999 roku o wspieraniu przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP (DzU z 1999 r. nr 83, poz. 932) przez pojęcie przemysłowy potencjał obronny należy rozumieć zasoby materialne i niematerialne przemysłu RP zaspokajające potrzeby obronne państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych RP (SZRP) dotyczące wyposażenia w uzbrojenie lub sprzęt wojskowy. do USA i Kanady stanowiła 48% całkowitego eksportu. Wynegocjowana z Lockheed Martin Corp. umowa offsetowa zawiera wiele interesujących zobowiązań. Najważniejsze z nich to: zbudowanie w Polsce ośrodka produkcji silników turbinowych; modernizacja Rafinerii Gdańskiej oraz uruchomienie produkcji o parametrach zgodnych z normami UE; utworzenie Centrum Komercjalizacji Technologii przy Uniwersytecie Łódzkim oraz opracowanie systemu w celu przyspieszenia realizacji przedsięwzięć gospodarczych wykorzystujących zaawansowane technologie; włączenie polskich przedsiębiorców branży obronnej jako poddostawców kwalifikowanych do dużych amerykańskich korporacji, np.: UTC, Textron, Roystone. 2011/03 przegląd logistyczny 15

16 TRENDY Konsekwentna współpraca Ważny krok Offset stał się pierwszym, poważnym krokiem w kierunku stałej kooperacji między polskim i amerykańskim przemysłem. Ocenia się, że impuls technologiczny oraz transfer technologii, które dzięki offsetowi mogą trafić do polskich podmiotów, są szansą nie tylko dla polskiego przemysłu, lecz także pośrednio dla całej krajowej gospodarki. Przedsięwzięcia te stanowią optymistyczną perspektywę dla polskiej gospodarki, zwłaszcza dla przemysłu obronnego i jego zaplecza naukowo-badawczego. Przedmiotowa współpraca nie ogranicza się tylko do offsetu. Obejmuje również bezpośrednie kontakty między firmami oraz realizowanie wspólnych przedsięwzięć. Świadczy to o tym, że istnieją większe możliwości współpracy firm również poza obszarem offsetu. Przykładem tego rodzaju współpracy jest chociażby Przemysłowy Instytut Telekomunikacji SA z Warszawy, który już w 2003 roku podpisał dwa porozumienia: z Boeing Missile Defence Systems (BMDS), dotyczące udziału PIT we wspólnej Analizie architektury potencjalnego systemu obrony przeciwrakietowej; z Lockheed Martin o współpracy w dziedzinie technologii radarowej. Jednym z przedsięwzięć, w którym mogliby uczestniczyć przedsiębiorcy PPO, są prace nad wspólnym modelem zarządzania ruchem lotniczym ROBERT SIEMASZKO (Air Traffic Management ATM). Wydaje się to celowe ze względu na aspekty bezpieczeństwa oraz ekonomiki i skuteczności, będące atrybutami nowego systemu. Zainteresowanie współpracą z polskim przemysłem obronnym przejawiło Foreign Comperative Testing Industry (FCT), którego przedstawiciele przebywali w Polsce i przedstawili wiele propozycji. Kilka polskich spółek przemysłu obronnego przedłożyło konkretne tematy odnośnie do współpracy między innymi w dziedzinie systemów łączności wojskowej, rozpoznania elektronicznego i optoelektroniki. Jednocześnie ośrodki naukowo- -badawcze zaproponowały tematy, które mogłyby być współrealizowane z amerykańskimi firmami, z korzyścią dla obu stron. Niezależnie od dotychczasowej formuły współpracy przemysłów USA i Polski, systematycznie jest wypracowywane jakościowo nowe podejście do kooperacji na rzecz zwiększania bezpieczeństwa Sojuszu. Służą temu liczne spotkania i posiedzenia na różnych szczeblach w ramach transatlantyckiej współpracy. Uwzględniając doświadczenia z minionej dekady, należałoby nadal ją rozwijać. Można byłoby na przykład stworzyć podstawy systemowej współpracy przemysłowej i naukowo-badawczej. Jednak w tej sferze kluczowe decyzje zależą od polityków obu państw. Zakończenie Integracja gospodarcza, a także globalizacja wywarły istotny wpływ na przemysł współczesnych państw europejskich. Szczególne miejsce w jego ramach zajmują podmioty składające się na przemysł obronny tych państw. Wnioski oraz oceny wskazują na złożoność i wieloaspektowość relacji występujących między wewnątrzpaństwowymi oraz ponadpaństwowymi podmiotami rynku zbrojeniowego. Z analizy przedsięwzięć i zadań państwa oraz organizacji ponadpaństwowych wynika, że prowadzona polityka bezpieczeństwa oraz podejmowane prace badawczo-rozwojowe zmierzają we właściwym kierunku. Natomiast ich skala i waga ze względu na wieloaspektowość określa konieczny warunek, jakim jest szybkie i sprawne dostosowanie się do dynamicznie zmieniających się uwarunkowań. 16 przegląd logistyczny 2011/03

17 Komfort wykonywania zadania SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO tę można odnieść do prowadzenia rozpoznania bezpośredniego, z tą jednak różnicą, że zakres czynności zabezpiekpt. Piotr Michałowski 8 Batalion Walki Radioelektronicznej Absolwent WSO im. gen. J. Bema i AON. Był dowódcą kompanii wsparcia w 20 BZ. Jest szefem logistyki w 8 bwre. Zabezpieczenie logistyczne elementów rozpoznawczych (artykuł dyskusyjny) Istotnym elementem w planowaniu, przygotowaniu i prowadzeniu rozpoznania bezpośredniego jest właściwy dobór wyposażenia. RAFAŁ DERDA Zabezpieczenie logistyczne [ ] stanowi proces zasilania wojsk dostawami zaopatrywania oraz świadczenia usług niezbędnych do zabezpieczenia funkcjonowania, szkolenia i walki 1. Definicję 1 Regulamin działań wojsk lądowych. Warszawa 2008, s /03 przegląd logistyczny 17

18 SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO Komfort wykonywania zadania Cytat z klasyka Słowem wiadomość określamy całą posiadaną znajomość nieprzyjaciela i jego kraju, czyli całą podstawę własnych koncepcji działań. Wystarczy spojrzeć na istotę tej podstawy, na jej niepewność i chwiejność, aby niebawem odczuć, jak niebezpieczna jest konstrukcja wojny, jak łatwo może runąć i pogrzebać nas pod swymi gruzami. Generał Carl von Clausewitz O wojnie czenia logistycznego będzie ograniczony ze względu na niewielką liczbę żołnierzy biorących udział w działaniach rozpoznawczych oraz możliwości przetransportowania niezbędnych zapasów z różnych klas zaopatrywania. Po dokonaniu wstępnej analizy danych można mówić o jakości uzyskanej informacji. Istota rozpoznania Rozpoznanie to działanie wojsk na polu walki, mające na celu wykrycie składu, ugrupowania oraz charakteru działań przeciwnika, a także zdobycie danych o terenie, nastrojach politycznych ludności, gospodarce itp. Wiadomości te są uzyskiwane głównie metodą obserwacji i walki, jak również wywiadu agencyjnego. Od czasów II wojny światowej zwiększył się udział środków technicznych (głównie radiowych i radiotechnicznych, a także satelitarnych) w prowadzeniu rozpoznania 2. Specyfika rozpoznania bezpośredniego polega na tym, że niewielka grupa żołnierzy działa w środowisku dla siebie nieprzyjaznym. Tak więc zaopatrzenie pododdziałów rozpoznawczych w większą ilość sprzętu będzie po prostu niemożliwe. Nie dość, że dojazd do zaplanowanych punktów zaopatrywania będzie wykluczony, w dodatku mogłoby dojść do zdemaskowania rejonu prowadzenia działań rozpoznawczych. Posiadanie informacji o położeniu i działaniach przeciwnika ma kluczowe znaczenie dla powodzenia działań wojsk własnych. Dowódcy wszystkich szczebli chcieliby dysponować danymi rzetelnymi i zweryfikowanymi. Możliwość ich weryfikacji zapewnia rozpoznanie bezpośrednie, które polega na działaniu sił i środków rozpoznania umożliwiającym zdobywanie danych o przeciwniku niezbędnych do prawidłowego planowania działań wojsk własnych 3. Rolą rozpoznania jest zapewnienie dowódcy danych o sposobie działania przeciwnika, jego zdolnościach, sile, wyposażeniu, organizacji i prawdopodobnych zamiarach. Przygotowuje także ocenę skutków oddziaływania elementów środowiska zarówno na siły własne, jak i przeciwnika. Opierając się na tej wiedzy, dowódca jest w stanie zaplanować własne działania, minimalizując ryzyko w walce i zwiększając szansę osiągnięcia sukcesu 4. Gromadzenie i weryfikacja informacji polega na zbieraniu i analizowaniu danych. Gromadzenie, czy inaczej zbieranie informacji, to nic innego jak ciągły proces pozyskiwania wiarygodnych i zweryfikowanych wiadomości, sposób ich przekazywania, ciągła aktualizacja oraz określanie odbiorcy, do którego informacja będzie adresowana. Można pokusić się o stwierdzenie, że rozpoznanie bezpośrednie ma za zadanie gromadzenie i weryfikowanie informacji pochodzących z innych źródeł, a dotyczących terenu, przeciwnika, rozmieszczenia jego elementów ugrupowania, liczebności sił oraz prawdopodobnego kierunku działania. Aby informacje o przeciwniku mogły być gromadzone, i ewentualnie weryfikowane, na bieżąco, niezbędne jest ciągłe działanie grup rozpoznawczych na terenie przez niego opanowanym lub w jego bezpośredniej styczności. Zabezpieczenie logistyczne Prawidłowe i kompleksowe zabezpieczenie logistyczne rozpoznania bezpośredniego jest jednym z elementów zapewniania długotrwałej działalności rozpoznawczej, czyli realizacji procesu ciągłego dostarczania informacji rozpo- 2 Encyklopedia wojskowa PWN. Warszawa 2007, s Instrukcja przygotowania i prowadzenia rozpoznania przez siły zbrojne RP (tymczasowa). Warszawa 1998, s Regulamin działań..., s przegląd logistyczny 2011/03

19 Zestawienie sumaryczne wyposażenia w naliczeniu na jednego żołnierza Strefy klimatyczne umiarkowana zwrotnikowa podzwrotnikowa tropikalna górska zimna Żywność 2 kg 2 kg 2 kg 2 kg 2 kg Umundurowanie 26 kg 27 kg 25 kg 28 kg 30 kg Środki medyczne Broń oraz kamizelka kuloodporna 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 4,5 kg +17,5 kg 4,5 kg +17,5 kg 4,5 kg +17,5 kg 4,5 kg +17,5 kg 4,5 kg +17,5 kg Środki bojowe 2,2 kg 2,2 kg 2,2 kg 2,2 kg 2,2 kg RAZEM 52,7 kg 53,7 kg 51,7 kg 54,7 kg 56,7 kg opracowanie własne znawczych. W związku z tym wszelkie niezbędne środki potrzebne do przetrwania w terenie zajętym przez przeciwnika żołnierz będzie musiał zabrać ze sobą, potocznie mówiąc na własnych plecach. Ważne jest, by ciężar wyposażenia oraz jego przydatność podczas wykonywania zadania były starannie przemyślane i odpowiednio dobrane. Nieprawidłowy dobór wyposażenia (potrzeby a możliwości transportowe) w efekcie NOTATKA Na dobór wyposażenia wpływają wnioski z: analizy terenu, otrzymanego zadania i stopnia trudności jego wykonania, a także czasu oraz pory roku, w której będzie realizowane. może wpłynąć na niewykonanie zadania postawionego przez przełożonego. Załóżmy hipotetycznie, że mamy dostęp do wszelkiego rodzaju wyposażenia będącego w Siłach Zbrojnych RP. Rozpoczynając więc proces planowania rozpoznania, należałoby postawić pytanie, co i ile powinien zabrać żołnierz zwiadowca. Prawidłowej odpowiedzi na to pytanie będzie można udzielić dopiero po otrzymaniu dodatkowych wiadomości na temat: zadania, które jest do wykonania, terenu, pory roku oraz w jakich przewidywanych warunkach atmosferycznych rozpoznanie będzie prowadzone. Dopiero po otrzymaniu tych informacji możliwe będzie dobranie odpowiedniego wyposażenia (tab.). Konkluzja Głównym zadaniem zabezpieczenia logistycznego w odniesieniu do sił prowadzących rozpoznanie bezpośrednie jest staranny dobór wyposażenia w zależności od warunków, w których zadanie rozpoznawcze będzie wykonywane. Do momentu kiedy element rozpoznawczy nie został zauważony przez przeciwnika, może prowadzić działania zgodnie z zatwierdzonym planem. Problem zaczyna się z chwilą jego wykrycia. Wówczas postępowanie zwiadowców zmienia swój charakter. Pojawia się konieczność nieustannej, dynamicznej i w miarę możliwości skrytej zmiany posterunków. Może również wystąpić konieczność prowadzenia krótkiej wymiany ognia. Dlatego ważny jest dobór odpowiedniego wyposażenia, by prowadzone rozpoznanie bezpośrednie było skuteczne i zapewniało komfort pracy, a w razie zagrożenia umożliwiało oderwanie się od przeciwnika oraz stwarzało dogodne warunki do szybkiej ewakuacji elementu rozpoznawczego z zagrożonego rejonu. 2011/03 przegląd logistyczny 19

20 SYSTEM ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO Wymierne korzyści kmdr ppor. Dariusz KLOSKOWSKI Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej Absolwent Akademii Marynarki Wojennej. Obecnie jest starszym wykładowcą cyklu nawigacji w Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Ustce. mgr Emanuela SOWIŃSKA 6 WOG Absolwentka Politechniki Koszalińskiej i studiów podyplomowych w AON. Obecnie jest pracownikiem Sekcji Zamówień Publicznych. Licytacja elektroniczna Licytacja elektroniczna dzięki swym możliwościom powinna być podstawowym trybem udzielania zamówień w wojsku. Z danych statystycznych przedstawionych w Biuletynie Zamówień Publicznych (BZP) za 2010 rok wynika, że opublikowano ogółem ogłoszenia, z czego te o zamówieniu na sumę zł stanowiły 42,30%. Z danych BZP wynika, że łączna liczba opublikowanych ogłoszeń ciągle wzrasta. Tylko w 2010 roku w stosunku do roku poprzedniego ich liczba była o 15% większa. W ogłoszeniach o zamówieniu przeważają przetargi na dostawy (35,95%), następnie na roboty budowlane (33,38%) i usługi (30,67%). Z monitoringu postępowań dotyczących zamówień i konkursów wynika, że zamawiający zdecydowanie preferują tryb przetargu nieograniczonego. Pozostałe tryby, oprócz zamówienia z wolnej ręki, takie jak: przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, licytacja elektroniczna i konkurs, stanowią dopełnienie procedur, jakie wskazuje PZP (rys. 1). KAROLINA PRYMLEWICZ 20 przegląd logistyczny 2011/03