57 Azjatów 21 Europejczyków 14 Amerykanów (Północna, Środkowa i Południowa) 8 Afrykanów

Transkrypt

1

2 Gdyby można było zmniejszyć ludność całego świata do wioski o 100 mieszkańcach, zachowując proporcje wszystkich ludzi mieszkających na Ziemi, wioska składałaby się z: 57 Azjatów 21 Europejczyków 14 Amerykanów (Północna, Środkowa i Południowa) 8 Afrykanów

3 6 osób posiadałoby 59% całego bogactwa i wszyscy oni pochodziliby z USA 80 mieszkałoby w ubogich domach 70 byłoby analfabetami 50 cierpiałoby niedożywienie 1 umierałaby właśnie 1 właśnie by się rodziła 1 posiadałaby komputer 1 (tak, tylko jedna) posiadałaby dyplom uniwersytecki

4 Wprowadzenie - wpływ procesu globalizacji i integracji europejskiej na narodowe systemy kultury fizycznej Globalizacja Proces integracji europejskiej Kreowana polityka Narodowe systemy kultury fizycznej Realne struktury Źródło: Żyśko (2008)

5 Globalizacja jest pojęciem wieloznacznym. Może ona być rozpatrywana jako zjawisko: społeczne, ekonomiczne lub kulturowe.

6 Polityczne aspekty procesu globalizacji stanowiły w literaturze także przedmiot dość intensywnej debaty (Casanova, 1996), (Rosenau, 1989).

7 W literaturze przedmiotu dominuje niewątpliwie podejście do globalizacji jako do procesu ekonomicznej współzależności i współpracy przedsiębiorstw w skali globalnej oraz całych narodowych systemów gospodarczych i ekonomicznych (Rhodes i Apeldoorn, 1998).

8 Podejście kulturowe Globalne rozumienie kultury jest niezmiernie użyteczne dla tych wszystkich podejść badawczych, które kierują się zasadą holizmu, a więc zmierzają do opisania i wyjaśniania rzeczywistości kulturowej w jej całokształcie.

9 Zależność zjawisk kulturowych oraz form rekreacji i sportu od procesu globalizacji jako fenomenu, a także pod wpływem bardziej wyselekcjonowanych czynników i tendencji globalnych (Featherstone, 1990), (Maguire, 1993), (Robertson, 1992) (Robertson, 1995), (Smith, 1990), (Street, 1993).

10 Globalizacja będzie postrzegana w tej pracy jako motor szeregu różnorakich przemian, które nadają kształt współczesnym społeczeństwom, jako dynamiczny i otwarty proces, którego złożony przebieg może ulegać zmianom i który obejmuje nierzadko sprzeczne tendencje.

11 Globalizacja to oczywiście intensyfikacja ogólnoświatowych relacji społecznych, które łączą odległe społeczności lokalne w taki sposób, że na wydarzenia lokalne wpływają wydarzenia zachodzące w miejscach bardzo odległych, ale zachodzi również przecież proces odwrotny (Giddens, 1990). Trudno będzie więc kształtować struktury globalne bez uwzględniania lokalnego charakteru

12 Do najistotniejszych przyczyn politycznych postępu globalizacji A. Giddens (2004) zalicza: upadek komunizmu, rozwój międzynarodowych i regionalnych mechanizmów rządowych, powstawanie i działalność ponadnarodowych organizacji rządowych i pozarządowych.

13 Polityka globalna Polityka europejska Polityka narodowa Międzynarodowy Komitet Olimpijski UNESCO World Sports Alliance Rada Europy Unia Europejska Organizacje rządowe Organizacje pozarządowe

14 Non-profit PAŃSTWO Formalny Profit Nieformalny Sektor publiczny Publiczny Sektor organizacji dobrowolnych Prywatny Sektor komercyjny Sektor nieformalny RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

15 Internacjonalizacja, czyli proces umiędzynarodowienia - proces ten ma polegać na równouprawnieniu i współpracy wszystkich narodów w sporcie, odnosi się głównie do wymiany ponadnarodowej w szeroko rozumianej branży sportowej, dotyczy to głównie i przede wszystkim sportowców, ale także idei wymienianych ponad granicami państw. Według B. Houlihana (2005) przykładem na internacjonalizację w sporcie jest rozwój szeroko rozumianego rynku sportowego oraz rosnąca liczba cyklicznych zawodów międzynarodowych w sporcie.

16 Liberalizacja odnosi się do częściowego złagodzenia przepisów prawnych w obszarze sportu. Proces ten w krajach Unii Europejskiej odnosi się głównie do łagodzenia krajowych przepisów, ale także przepisów międzynarodowych, stanowionych na przykład przez międzynarodowe federacje sportowe, który ma miejsce na skutek pojawienia się przepisów ponadnarodowych w tym zakresie (np. prawo Bosmana, przepisy odnoszące się do własności i reklam sportowych w mediach). Liberalizacja odnosi się głównie do wymiaru ekonomicznego sportu.

17 Uniwersalizacja odnosi się raczej do sfery kulturowej procesu globalizacji w sporcie i polega na upowszechnianiu (homogenizacji) pewnych idei i zasad obowiązujących w sporcie i przyjęciu ich jako wartości uniwersalne powszechne. Przykładem uniwersalizacji w sporcie jest według B. Houlihana (2005) globalny zasięg idei olimpijskiej i ruchu olimpijskiego zarówno, jeśli chodzi o liczbę krajów biorących udział w igrzyskach olimpijskich, liczbę krajów, które transmitują te igrzyska, jak i funkcjonowanie uniwersalnego pojęcia olimpizmu i zjawiska ruchu olimpijskiego.

18 Westernizacja/Amerykanizacja to proces polegający na rozprzestrzenianiu się zjawisk i procesów zachodzących na Zachodzie Europy oraz w Stanach Zjednoczonych (nowoczesność, kapitalizm, racjonalna biurokracja, demokracja przedstawicielska), na skutek naśladownictwa innych krajów i regionów. W sporcie według B. Houlihana (2005) proces ten przejawia się głównie w tworzeniu racjonalnie biurokratycznych struktur organizacyjnych (posiadających spisane reguły, monitoring osiągnięć sportowych itp.), naukowym podejściu do procesu rozpoznawania talentów w sporcie, szeroko rozumianej specjalizacji (zarówno w

19 Deterytorializacja rozumiana jako proces, w którym na skutek zmiany percepcji pojęć: przestrzeń, lokalizacja i odległość, różne organizacje życia społecznego zmieniają zasadniczo swój charakter. W sporcie, przykładem może być uczestnictwo fanów lokalnych drużyn piłki nożnej, podróżujących po całym świecie celem obserwacji swoich ulubieńców w zawodach czy rozgrywkach poza granicami państwowymi. Podobny charakter mają transmisje na żywo międzynarodowych imprez sportowych (Houlihan, 2005).

20 Transnacjonalizacja proces towarzyszący globalizacji, polegający na wzrastającej roli czynników ponadnarodowych w różnych dziedzinach życia społecznego. Pojęcie transnacjonalizacji jest konsekwencją powstawania organizacji transnarodowych, które łączą w sobie elementy globalne i lokalne. W sporcie przykładem transnacjonalizacji może być nakładanie się przepisów stanowionych przez rządy i parlamenty państw z zaleceniami odnoszącymi się do legislacji w sporcie wynikającymi z postanowień organizacji transnarodowych jak Unia Europejska czy Rada Europy.

21 Glokalizacja polegająca na podkreślaniu i wzmacnianiu tego, co lokalne, mimo wpływu czynników zewnętrznych: globalnych czy kontynentalnych (np. europejskich).

22 Sport globalny postrzegany jest jako sport, w którym czynniki i procesy narodowe nie odgrywają szczególnego znaczenia. Tożsamość narodowa/ regionalna/lokalna czy religijna sportowców nie jest tutaj prawie w ogóle istotna. Zespół sportowy, liga czy widowisko sportowe nie bazuje na tożsamości czy afiliacji narodowej swoich członków, ale raczej ustrukturalizowana jest globalnie w oparciu o różne inne czynniki, przede wszystkim komercyjne. Najlepszym przykładem sportu globalnego jest Formuła I czy kolarstwo szosowe, gdzie proces tworzenia zespołu oparty jest przede wszystkim na zasadach i pryncypiach komercyjnych. Kluczową rolę odgrywają tutaj komercyjne organizacje sportowe, agencje

23 Sport międzynarodowy stanowi liczna i różnorodna sieć zawodów i imprez międzynarodowych, które rozgrywane są pomiędzy sportowcami, drużynami z całego świata, ale których identyfikacja budowana jest na bazie tożsamości narodowej. Przykładami mogą tu być mistrzostwa czy puchary świata lub kontynentów, które rozgrywają się pomiędzy reprezentacjami kraju. Świadomość i tożsamość narodowa ma tutaj kluczowe znaczenie. Podstawową rolę w kształtowaniu sportu o charakterze międzynarodowym mają międzynarodowe organizacje sportowe (federacje dyscyplin sportu, Międzynarodowy

24 Sport wielonarodowy - podstawą tworzenia zespołu jest jej wielokulturowy, wieloetniczny czy wieloreligijny charakter. Narodowa tożsamość jest w tym przypadku nadal istotnym i bazowym elementem tworzenia zespołu, ale cały szereg elementów towarzyszących tak prowadzonej rywalizacji akcentuje (model uczestnictwa, identyfikacja fanów) elementy natury narodowej (np. Szkoci czy Walijczycy w drużynie Wielkiej Brytanii), etnicznej (Katalończycy czy Baskowie w zespołach hiszpańskich) czy religijnej (Igrzyska Makabi) (Houlihan, 2005). Powyższe wyróżnienie sporządzono na podstawie: B. Houlihan

25 PAŃSTWO Model biurokratyczny Model Europejski Model przedsiębiorczy Model strategiczny RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

26 PAŃSTWO Francja Polska Włochy Model Europejski Wielka Brytania Niemcy RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

27 W debacie politycznej na temat sportu w Europie często przywiązuje się dużą wagę do tak zwanego europejskiego modelu sportu. Komisja uważa, że należy propagować pewne wartości i tradycje europejskiego sportu. Jednakże w obliczu różnorodności i złożoności europejskich struktur sportu uważa, że próba określenia jednego modelu organizacji sportu w Europie jest nierealistyczna.

28 Ponadto podobna sytuacja gospodarcza i społeczna w większości państw członkowskich (zwiększająca się komercjalizacja, trudności z finansowaniem ze środków publicznych, zwiększająca się liczba uczestników oraz zastój w rozwoju wolontariatu) spowodowała powstanie nowych wyzwań dla organizacji sportu w Europie. Pojawienie się nowych podmiotów (uczestników działających poza zorganizowanymi dyscyplinami, zawodowe kluby sportowe itp.) stawia nowe pytania związane z dobrym

29 Komisja może odegrać ważną rolę w zachęcaniu do dzielenia się najlepszymi praktykami w zarządzaniu sportem. Może również być pomocna w stworzeniu wspólnego zbioru zasad dobrego zarządzania w sporcie, takich jak przejrzystość, demokracja, odpowiedzialność oraz reprezentacja stron uczestniczących (stowarzyszeń, federacji, zawodników, klubów, lig, kibiców itp.). Realizując to zadanie, Komisja będzie się opierała na wcześniejszych pracach. Należy również zwrócić uwagę na odpowiednią reprezentację kobiet na stanowiskach

30 Wyszczególnienie Sposób zarządzania Podstawa normatywna Styl kierowania Charakter relacji Cel działań Ukierunkowanie działań Organizacja państwa Model biurokratyczny Model przedsiębiorczy Hierarchia Rynek Sieć Prawo administracyjne Biurokratyczny administrowanie Dominacja i podporządkowani e Utrwalanie porządku Kontrakty Menedżerski zarządzanie Konkurencja i współpraca Wywoływanie zmian Model strategiczny Konwencje Partnerski konsultowanie Równość i współzależność Budowanie porozumienia społecznego Procedury Efekty Potrzeby Układy monocentryczne Układy autonomiczne Społeczeństwo obywatelskie

31 Komisja uznaje autonomię organizacji sportowych oraz struktur reprezentacyjnych (takich jak ligi sportowe). Ponadto uznaje również, że zarządzanie leży głównie w gestii organów zarządzających sportem oraz, w pewnym zakresie, państw członkowskich i partnerów społecznych. Niemniej dialog prowadzony z organizacjami sportowymi zwrócił uwagę Komisji na pewne dziedziny, co do których wyraża ona swoje zdanie poniżej. Komisja stoi na stanowisku, że większość kwestii może zostać rozwiązana poprzez samoregulację uwzględniającą dobre praktyki zarządzania, przy przestrzeganiu prawa unijnego. Jest gotowa do odegrania roli instytucji ułatwiającej rozwiązanie

32 Komisja będzie prowadzić dalsze działania związane z inicjatywami przedstawionymi w Białej księdze poprzez wdrożenie zorganizowanego dialogu z podmiotami działającymi w sektorze sportu, poprzez współpracę z państwami członkowskimi oraz propagowanie dialogu społecznego w sektorze sportu.

33 Sport jako obszar zainteresowania polityki na różnych szczeblach zarządzania związki polityki ze sportem (Henry I. 2003, Collins M. 1990), Zmniejszająca się rola państwa opiekuńczego oraz rosnący udział mechanizmów rynkowych (Heinemann 2005), Zmiany w mechanizmach funkcjonowania sektora publicznego i organizacji dobrowolnych (Bayle 2000, Lane 1995, Lowndes 1997) Pomimo istnienia polityki ponadnarodowej dywersyfikacja systemów narodowych.