Moja edukacja, moja przysz³oœæ

Transkrypt

1 Marcin Rosiñski Moja edukacja, moja przysz³oœæ Poradnik dla maturzystów Wydawnictwo dofinansowane z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego (Program Operacyjny Kapita³ Ludzki, Dzia³anie 9.1.2) w ramach realizacji projektu Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu yrardowskiego. yrardów 2014

2 Uczniowie Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Puszczy Mariañskiej i Liceum Ogólnokszta³c¹cego Zespo³u Szkó³ Nr 3 w Wiskitkach brali udzia³ w warsztatach doradztwa edukacyjnego i zawodowego. Ka dy warsztat sk³ada³ siê z trzech modu³ów: Mój potencja³ moja przysz³oœæ. Jak oceniæ swoje mo liwoœci edukacyjne i zawodowe?, Matura i co dalej? Kierunki kszta³cenia oraz Odchodzimy od stereotypów równoœæ p³ci w karierze naukowej i zawodowej. Warsztat obejmowa³ 9 godzin szkoleniowych. Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Czes³awa Tañskiego w Puszczy Mariañskiej

3 Wasza edukacja to Wasza przysz³oœæ Oddajemy publikacjê Moja edukacja, moja przysz³oœæ. Poradnik dla maturzystów, która powsta³a podczas realizacji projektu Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu yrardowskiego dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego. Poradnik jest tak e efektem Waszej pracy. Wspólnie z trenerem i doradc¹ zawodowym uczestniczyliœcie w cyklu warsztatów. Ocenialiœcie swój potencja³ osobisty i naukowy, uczyliœcie siê szukaæ informacji o rynku pracy, dostrzegliœcie d³ugofalowe trendy gospodarcze, spo³eczne i ekonomiczne nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Z tymi cennymi umiejêtnoœciami i wiedz¹ wyruszycie w œwiat w poszukiwaniu kierunków dalszego kszta³cenia b¹dÿ pracy. Wiemy, e kierunki matematyczne i in ynieryjne maj¹ w sobie olbrzymi potencja³, gwarantuj¹ zdobycie œwietnego zawodu, a w konsekwencji pozwol¹ znaleÿæ dobr¹ pracê i zarabiaæ dobre pieni¹dze. To s¹ konkretne rzeczy, tak jak konkretne s¹ liczby. Pracodawcy mówi¹ g³oœno szukamy dobrych in ynierów i gotowi jesteœmy zap³aciæ za ich wiedzê i umiejêtnoœci. W³aœnie te fakty wyznaczaj¹ nasz kurs na sukces. Piszemy projekty, dziêki którym uzyskujemy dofinansowanie na naukê i rozwój. Jest to dla nas bardzo wa ne. yczymy Wam powodzenia nie tylko na maturach, ale nade wszystko w podejmowaniu decyzji, które wyznacz¹ przysz³oœæ i powodzenie osobiste na d³ugie lata. Cieszy fakt, e w tym wa nym momencie ycia macie dobre wsparcie w swoich szko³ach. Wykorzystajcie te chwile, bo to jest Wasz czas. Wojciech Szustakiewicz Starosta yrardowski

4 Poradnik dla wszystkich, którzy pragn¹ fajnego ycia. Skoro czytasz tê publikacjê to znaczy, e jesteœ zainteresowany tematem studiów. Pamiêtaj, aby czytaj¹c ten poradnik wykorzystaæ jak najwiêksz¹ iloœæ informacji, odpowiadaj¹cych Twojej sytuacji. Skorzystaj z rad aby w przysz³oœci nie mieæ do siebie alu. Przy czym, al mo e byæ najmniej bolesn¹ konsekwencj¹ tego zaniedbania. Polecam do sprawy podejœæ zdecydowanie. Najwa niejsze by skupiæ siê na sobie jako na osobie, która bêdzie odpowiedzialna za w³asn¹ decyzjê. Wybór w³aœciwego kierunku nie jest ³atwy. Maturzyœci bombardowani s¹ z wielu stron miêdzy innymi reklamami uczelni, reklamami popularnych kierunków, upustami w op³atach za studia, idealnymi warunkami studiowania, nowoczesnoœci¹ kierunku itp. To sprawia, e dla przeciêtnego maturzysty wybór studiów jest trudnym zadaniem. Jeœli jesteœ maturzyst¹ to rodzice, którzy oczywiœcie chc¹ jak najlepiej, czêsto widzieliby Ciê w roli np. lekarza b¹dÿ prawnika. Maturzysta jest pod wielk¹ presj¹ bliskiego jaki i dalszego otoczenia. A przecie w m³odym wieku trudno jest oceniæ, co bêdzie dobre.

5 Mimo wszystko dobrze gdy sam zainteresowany wybierze kierunek studiów. Dziêki temu nie bêdzie móg³ obarczyæ nikogo odpowiedzialnoœci¹ za z³¹ decyzjê. Ponadto studia bêd¹ mia³y najwiêkszy wp³yw na ycie maturzysty i dlatego te ostateczna decyzja powinna nale eæ do niego. Ten poradnik powinien odfiltrowaæ czêœæ informacji, którymi zalewany jest absolwent szko³y ponadgimnazjalnej. Polecamy ponadto posi³kowanie siê radami bardziej doœwiadczonych osób. Im wiêcej zró nicowanych rad us³yszysz, tym zdobêdziesz lepsze rozeznanie w œwiecie, do którego wstêpem s¹ studia. Pamiêtaj, e ta decyzja jest istotna nie tylko dla œcie ki zawodowej ale i dla innych wa nych aspektów twojego ycia. To, co bêdziesz robi³ w yciu zawodowym bêdzie mia³o du y wp³yw na poczucie: realizacji, szczêœcia, wolnoœci, szacunku do samego siebie, rozwoju zawodowego. W przewodniku znajdziesz opis procesów, które wp³ywaj¹ na rynek pracy w poszczególnych ga³êziach gospodarki. Po zapoznaniu siê z nimi lepiej zrozumiesz otaczaj¹cy Ciê œwiat pracy i znajdziesz miejsce w³aœciwe dla siebie.

6 Bonusowa zawartoœæ poradnika: Poradnik zawiera ponadto opis jak zdobyæ pieni¹dze na studia oraz jak skorzystaæ z pomocy jak¹ oferuj¹ uczelnie, pañstwo przy udziale instytucji finansowych. Znajdziesz równie propozycje jak zoptymalizowaæ koszty studiów. S¹ to proste metody, które bezpoœrednio b¹dÿ poœrednio przyczyni¹ siê do oszczêdnoœci twoich pieniêdzy. Kalkulacja ile pieniêdzy bêdziesz potrzebowa³/³a na poszczególnej uczelni pozwoli Ci podj¹æ odpowiednie kroki do ich zdobycia. Wprowadzenie. Co dla Ciebie jest wa ne? Aby wybraæ w³aœciwy zawód dla siebie, jedn¹ z wa niejszych rzeczy w swoim yciu, warto zadaæ sobie kilka pytañ (jeœli chcesz weÿ sobie kartkê i coœ do pisania). Co jest dla Ciebie wa ne? Pouk³adaj w kolejnoœci oraz okreœl, jak wa ne s¹ kolejne cechy. SATYSFAKCJA : du a "pasja" / œrednia "ciekawoœæ" / ma³a / brak "odpychaj¹ca praca" CZAS POŒWIÊCANY NA PRACÊ: praca 8 godzin dziennie / nienormowany czas pracy / praca w ci¹g³ych wyjazdach / mieszana struktura czasu pracy (czêsto wi¹ e siê z tym, e miejsce i czas pracy nie jest znane z wyprzedzeniem )

7 STRES : ci¹g³y i mêcz¹cy / czasowy / œredni / ma³y PIENI DZE : bardzo du o / du o / wystarczaj¹co du o / w sam raz / poni ej oczekiwañ / ma³o / za ma³o PEWNOŒÆ ZATRUDNIENIA : bardzo du a / œrednia / ma³a ZRÓ NICOWANIE ZADAÑ PRZED TOB STAWIANYCH : bardzo du a / œrednia / ma³a MIEJSCE PRACY : w jednym miejscu / czasowe wyjazdy (dni i tygodnie) / ci¹g³e wyjazdy (miesi¹ce i lata) KONTAKT Z LUDZMI : ci sami / czasami poznawanie nowych osób / ci¹gle nowi ludzie Teraz weÿ pod uwagê, e pracê bêdziesz wykonywaæ przez kolejne kilkadziesi¹t lat. Przemyœl, czy i gdzie wprowadzisz zmiany w wykonanym wy ej æwiczeniu. Najczêœciej przy kolejnym przeanalizowaniu swojej listy - has³o "pieni¹dze" spada o kilka miejsc. Natomiast praca w jednym miejscu i czas pracy 8 godzin jest wybierany przez wiêksz¹ liczbê osób

8 Ponadto wykonywanie pracy z satysfakcj¹ staje siê coraz bardziej istotne. W kolejnych rozdzia³ach poznasz mo liwoœci jakie przed Tob¹ stoj¹ oraz poznasz kluczowe zasady, dziêki którym wybierzesz kierunek, uczelniê, miasto. Zapisuj wszystko co, uwa asz za przydatne. Pamiêtaj, e ma³o istotne jest z jakich przedmiotów jesteœ dobry, a z jakich s³abszy. Pamiêtaj, e wiêkszoœæ twoich znajomych jest lepsza z przedmiotów, które s¹ prostsze na etapie szko³y œredniej. Jednak znajomoœæ matematyki, fizyki jest potrzebna na kierunkach technicznych. Nie jest to wiedza nieosi¹galna dla przeciêtnych ludzi, wymaga jedynie trochê wiêcej czasu. Zjawiska kszta³tuj¹ce rynek pracy. Czêsto podejmuje siê decyzje w oparciu o informacje typu: Brakuje budowlañców wiêc warto studiowaæ zarz¹dzanie. Nic bardziej mylnego. Dlaczego? spytasz. Poniewa gdy taka informacja pojawia siê w mediach to wykorzystywana jest przez niezdecydowanych maturzystów, którzy id¹c na ten kierunek powoduj¹ du ¹ konkurencjê.

9 Nale y wzi¹æ te pod uwagê - czy jeœli informacja pojawi³a siê dziœ czy bêdzie nadal aktualna za kilka lat? Czy przez resztê swojego ycia bêdziesz móg³ wykonywaæ zawód nie konkuruj¹c z rzeszami absolwentów tego samego kierunku? Naszym zdaniem wykorzystywanie tego typu informacji nie prowadzi do obiektywnych wniosków. Jako pierwsz¹ zaproponujê Ci metodê polegaj¹c¹ na dopasowaniu tego, co chcesz robiæ z zapotrzebowaniem na pracê w przysz³oœci. Zatem - zale eæ nam bêdzie na znalezieniu zawodów, których przysz³oœæ rysuje siê w jasnych barwach. Postaram Ci siê doradzaæ przedstawiaj¹c fakty i opinie, które bêd¹ Ci przydatne. Pamiêtaj jednak, e ostateczna decyzja nale y do Ciebie. Zaczynamy! Decyzje w sprawie przysz³ego zawodu warto podejmowaæ po odpowiedzi na pytanie. Czy twój zawód bêdzie potrzebny w przysz³oœci albo czy bêdzie bardziej potrzebny w przysz³oœci ni dziœ? Aby wyrobiæ sobie pogl¹d na ten temat rozwa kilka istotnych faktów: Spo³eczeñstwo siê starzeje. Fakt I. Na przestrzeni najbli szych 25 lat liczba osób w wieku produkcyjnym przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym spadnie o 50%. Na przestrzeni najbli szych 25 lat liczba dzieci i m³odzie y przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym spadnie o 65%. Wyd³u aj¹cy siê przeciêtny czas ycia dodatkowo nasila proces starzenia siê spo³eczeñstwa.

10 ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS AW KLUZA, Instytut Statystyki i Demografii Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paÿdziernik 2005 W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie przyrostu naturalnego bardzo du ¹ grupê spo³eczeñstwa stanowiæ bêd¹ osoby w wieku od 60 do 75 lat. Starsi ludzie maj¹ potrzeby zdrowotne i korzystaj¹ z pomocy lekarzy. Co za tym idzie w przeci¹gu kilkudziesiêciu lat zwiêkszy siê zapotrzebowanie na okreœlone zawody np.: wszelkiej specjalnoœci lekarze (ortopedów, reumatologów, okulistów, chirurgów oraz szerokiego grona lekarzy zajmuj¹cych siê chorobami przewlek³ymi) i zawody oko³o medyczne jak: pielêgniarz, analityk medyczny, ratownik medyczny, pracownik socjalny, fizjoterapeuta, farmaceuta i inne. Równie wa ne i potrzebne bêd¹ zawody wykonywane po kierunkach studiów jak: in ynieria biomedyczna, fizyka medyczna, informatyka medyczna, biotechnologia, biofizyka, zdrowie publiczne. Gdy powo³ywaæ siê na ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u do Prognozowania Popytu na Pracê przy Rz¹dowym Centrum Studiów Strategicznych to stawiaj¹ oni miêdzy innymi na zawody: - Fizykoterapeuta - kierunek na akademiach medycznych, akademiach wychowania fizycznego. - Pracownicy medyczni opieki domowej - kierunek pielêgniarstwo na akademiach medycznych

11 Popularyzacja nowoczesnych technologii w codziennym yciu. Fakt II. Zmiany wynikaj¹ce z postêpu technologicznego, który nast¹pi³ w Polsce w latach 90-tych. Wraz z czasem spo³eczeñstwo bêdzie w wiêkszej skali korzysta³o z nowoczesnych technologii. Dlaczego? - to proste. W dzisiejszych czasach wiêkszoœæ osób w wieku powy ej 50 lat nie korzysta z komputerów w ogóle albo korzysta z nich w znikomym procencie. Z czasem osoby, które od m³odoœci korzystaj¹ z komputerów bêd¹ poszerzaæ grono osób od 50 lat wzwy, które korzystaj¹ z nowych technologii na co dzieñ. Grupa ludzi korzystaj¹cych z nowych technologii bêdzie siê powiêkszaæ jeszcze przez kilkadziesi¹t lat. Podobne zmiany mo na zaobserwowaæ w przedsiêbiorstwach, które coraz szerzej wykorzystuj¹ nowoczesne technologie. A w szerszej skali np. Japonia jest przyk³adem kraju, który jest o krok przed innymi w popularyzacji nowoczesnych technik. Trend ten uwidacznia siê w wiêkszoœci krajów rozwiniêtych i rozwijaj¹cych siê.

12 To jest wymarzony scenariusz dla ludzi którzy decyduj¹ siê na zawody: programista, administrator systemów, analityk, administrator baz danych, informatyk, tester oprogramowania, webdeveloper, architekt systemu i wiele, wiele innych. Zapotrzebowanie na tego typu zawody jest i przez lata bêdzie wci¹ bardzo du e. Wed³ug ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u do Prognozowania Popytu na Pracê dzia³aj¹cego przy Rz¹dowym Centrum Studiów Strategicznych o pracê nie bêdzie trudno dla zawodów: - analitycy i in ynierowie tworz¹cy oprogramowania (np. in ynier oprogramowania, in ynier bezpieczeñstwa danych, - specjaliœci i eksperci techniczni sieci komputerowych (np. specjalista sieci danych, analityk sieci komputerowych), - administratorzy sieci komputerowych - konieczne s¹ studia z informatyki na uczelniach technicznych i niektórych uniwersytetach. Inn¹ metod¹ na dobre miejsce pracy w przysz³oœci jest skoncentrowanie siê na specjalizacji informatyki lub po³¹czenie wiedzy informatycznej z inn¹ dziedzin¹. Do tego obszaru nale y np. informatyka stosowana, która umo liwia studiowanie zastosowania informatyki w modelowaniu komputerowym w naukach: medycynie, ekonomii, fizyce, chemii, biologii, biofizyce, bioinformatyce, automatyce, sterowaniu, robotyce czy nawet psychologii i badaniach nad mózgiem.

13 Œrednia pensja w bran y IT jest wiêksza ni w bankowoœci i najwy sza ze wszystkich bran na rynku. Dlatego przez lata kierunki informatyczne bêd¹ doskona³ym wyborem œcie ki kariery i dostatniego ycia. Ponadto ewolucja dziedzin informatyki powoduje rozwój nowych zawodów i specjalnoœci. W dzisiejszych czasach powstaj¹ one nie na przestrzeni dekad lecz na przestrzeni lat. Czyli prawdopodobne jest, e w trakcie studiów pojawi¹ siê kolejne specjalnoœci, które bêdziesz móg³ wybraæ. Poza normalnym wzrostem zapotrzebowania na informatyzacjê UE dostrzeg³a potencja³ tkwi¹cy w tej dziedzinie gospodarki. Polski Rz¹d podobnie jak Komisja Europejska podj¹³ d³ugotrwa³e dzia³ania na rzecz rozwoju informatyzacji oraz budowy spo³eczeñstwa informacyjnego. Ten proces jest zaprojektowany na lata i bêdzie stanowi³ kolejny powód, dla którego wybór tej dziedziny jest perspektywiczny.

14 Poni ej znajdziesz jeden z wielu argumentów, z powodu którego politycy zainwestowali w rozwój nowych technologii. Technologie informacyjne i komunikacyjne (ang. information and communication technologies ICT) odpowiadaj¹ za oko³o jedn¹ czwart¹ wzrostu PKB oraz za 40% wzrostu produktywnoœci w Unii Europejskiej. Poni ej kilka dzia³añ Rz¹du Polskiego w tej tematyce: Dotychczasowe ramy dzia³ania w zakresie rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego: * Regionalne Programy Operacyjne * Regionalne strategie rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego * Strategie sektorowe przygotowane przez poszczególne resorty * Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Programy Operacyjne * Ustawa o informatyzacji dzia³alnoœci podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne * Strategia rozwoju szerokopasmowego dostêpu do Internetu

15 Niska dzietnoœæ spo³eczeñstwa. Fakt III. Korzystaj¹c z analiz naukowców na temat zmian spo³eczno - ekonomicznych przedstawiam istotny fragment: Prosta zastêpowalnoœæ pokoleñ ma miejsce przy wskaÿniku dzietnoœci powy ej 2,1. WskaŸnik dzietnoœci powy ej 2,1 zosta³ po raz ostatni osi¹gniêty w 1988 r. W XXI w. Polska wkroczy³a z ujemnym przyrostem naturalnym i dalszym spadkiem dzietnoœci. Najni szy wskaÿnik dzietnoœci zosta³ osi¹gniêty w 2004 r. i wyniós³ on 1,22, co oznacza, e pokolenie dzieci narodzonych w tym czasie jest o 42% mniej liczne od pokolenia swoich rodziców. Pocz¹wszy od 2007 r. w wiek doros³y wkracza³y pokolenia ni u demograficznego zapocz¹tkowanego wraz z nadejœciem transformacji systemowej. ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS AW KLUZA, Instytut Statystyki i Demografii, Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paÿdziernik 2005 W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie p³odnoœci bardzo du ¹ grupê spo³eczeñstwa stanowiæ bêd¹ osoby w wieku od 60 do 75 lat. Dodatkowo nak³ada siê coraz popularniejszy model na ycia d³u sze bycie singlem. Te fakty wskazuj¹ na to, e w zmniejszy siê zapotrzebowanie na inne zawody np.: nauczyciel, przedszkolanka, po³o na, lekarz pediatra, psycholog dzieciêcy.

16 ¹cz¹c to z faktem kiedy na przestrzeni kilku ostatnich lat iloœæ studentów kierunków pedagogicznych by³a du a, wybór zawodu nauczyciela nie jest najlepszym pomys³em. Zwróæ uwagê, e pod wzglêdem popularnoœci na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia pedagogika by³a na pierwszym lub drugim miejscu w latach Chocia i wœród kierunków pedagogicznych mo na znaleÿæ wyj¹tki. Mam na myœli nauczycieli jêzyków lub jêzykoznawców, którzy wiedzê ze studiów mog¹ wykorzystywaæ piastuj¹c szereg stanowisk poza edukacj¹. Oczywiœcie zawód nauczyciela nie zaniknie ale zapotrzebowanie na pracowników siê zmniejszy. W zwi¹zku z nisk¹ dzietnoœci¹ system ubezpieczeñ spo³ecznych przestanie dzia³aæ. Emerytury bêd¹ bardzo niskie. Komentarz do Starzenie siê spo³eczeñstwa. Przeczytaj poni szy cytat by wyci¹gn¹æ wnioski z dwóch wspó³wystêpuj¹cych faktów: Pog³êbianie siê niekorzystnych procesów demograficznych w d³ugim horyzoncie czasowym grozi zapaœci¹ finansów publicznych i niemo liwoœci¹ œwiadczenia opieki przez pañstwo na rzecz starszych pokoleñ. Wtórny regres demograficzny przesuwa ponad proporcjonalnie moce produkcyjne gospodarki w kierunku obs³ugi i konsumpcji osób starszych.

17 Jednoczeœnie osoby m³odsze s¹ zbyt eksploatowane, aby wychowaæ sobie dostatecznie liczne nowe pokolenia. Gospodarka zorientowana na konsumpcjê starszych pokoleñ nie inwestuje w badania i rozwój. W d³ugim okresie spowalnia, a nastêpnie ulega odwróceniu rozwój gospodarczy. W zwi¹zku z powy szym fakt podany jako pierwszy Starzenie siê spo³eczeñstwa powinien zostaæ opatrzony w dodatkowy komentarz. Oznacza to g³ównie by zapewniæ sobie bezpieczeñstwo w wieku poprodukcyjnym konieczne bêdzie posiadanie bardziej licznego potomstwa ni model obowi¹zuj¹cy wspó³czeœnie. Nowe proekologiczne dzia³ania. Fakt IV. Nowe technologie pozyskiwania energii oraz nastawienie na ochronê œrodowiska. Najpierw cytat jednej z osób, która sytuacjê widzi z najlepszej perspektywy: "Jedna rzecz jest pewna - epokê ³atwej ropy mamy ju za sob¹. To, co teraz zrobimy, zadecyduje, na ile skutecznie zaspokoimy potrzeby energetyczne œwiata w tym stuleciu i w przysz³oœci". ród³o: David J. O'Reilly, szef Chevron Corp., 2005(Chevron to koncern paliwowy, drugi pod wzglêdem wielkoœci w Stanach Zjednoczonych)

18 Poznaj kilka istotnych wniosków: Znajdujemy siê w okolicy najwiêkszego wydobycia ropy naftowej. Z up³ywem czasu koszty wydobycia bêd¹ siê powiêkszaæ. Premierzy wielu krajów wspierani przez czo³owych geologów œwiata, a nawet koncerny naftowe ostrzegaj¹, e "czas ³atwo dostêpnej i taniej energii" dobieg³ koñca. Wraz z wzrostem ceny ropy coraz bardziej op³acalne bêdzie wykorzystanie alternatywnych Ÿróde³ energii. Jej zast¹pienie w dziedzinie transportu jest bardzo trudne. A to dlatego, e ropa stanowi bardzo wygodny magazyn energii i jest kluczowym elementem wspó³czesnego systemu gospodarczego. Informacje o znalezieniu bardzo bogatych z³ó w Kanadzie dawa³a nadzieje na lepsze czasy. Niestety okaza³o siê, e koszt pozyskania ropy z piasków roponoœnych jest bardzo du y.

19 Po drugie, do 2020 roku Polska powinna osi¹gn¹æ 15% udzia³ Odnawialnych róde³ Energii w produkcji energii i 20% udzia³ do roku Obecnie udzia³ "zielonej" energii wynosi oko³o 30% wymaganego poziomu. W zwi¹zku z zmianami czynników kszta³tuj¹cych wspó³czesn¹ gospodarkê (miêdzy innymi taniej ropy) Unia Europejska podejmuje konkretne dzia³ania. Polityka Unii Europejskiej k³adzie nacisk na ochronê œrodowiska i dofinansowuje dzia³ania z ni¹ zwi¹zane. UE stawia wymogi fabryk¹, elektrowni¹, kopalni¹ i innym podmiotom np. stosowanie filtrów, specjalistycznych instalacji ochrony œrodowiska, wymóg okresowe badania wp³ywu na œrodowisko itd. W dziedzinie proekologicznych dzia³añ Unia dofinansowuje budowê instalacji sanitarnych, oczyszczalni œcieków. Przyk³adowe kierunki studiów: ochrona œrodowiska, in ynieria œrodowiska Przyk³adowe zawody, na które zapotrzebowanie mo e wzrastaæ z przyczyn dzia³ania UE : Inspektor ochrony œrodowiska - nadzór nad przestrzeganiem przez ró ne podmioty rynku przepisów ochrony œrodowiska, monitorowanie stanu œrodowiska oraz kontrola instalacji chroni¹cych przed zanieczyszczeniem.

20 Doradca ekologiczny - praca w œwiecie przepisów prawa i dyrektyw unijnych dotycz¹cych ochrony œrodowiska. Praca polega na doradztwie podmiotom rynku by dzia³a³y w poszanowaniu prawa. Praca doradcy ma minimalizowaæ negatywny wp³yw firmy na œrodowisko naturalne. Moim zdaniem decydowanie siê na dwa wy ej wymienione zawody nie jest najlepszym pomys³em. Poleganie na dzia³aniach polityków bywa zawodne. Dzia³ania polityczne s¹ niestabilne w d³u szej perspektywie poniewa czêsto ze zmian¹ rz¹dów zmieniane s¹ te priorytety dzia³añ. Dlatego przed podjêciem decyzji proponujemy g³êbsz¹ analizê tematu. Teraz w skrócie fakty, które bêd¹ kszta³towaæ zmiany w nadchodz¹cych latach: W zwi¹zku z wprowadzeniem nowych certyfikatów (uprawnienia do emisji CO2) w UE koszt produkcji energii w klasycznych technologiach bêdzie dro szy. Dlatego farmy wiatrowe w Europie zachodniej rosn¹ jak grzyby po deszczu. Polska w porównaniu ze swym s¹siadem Niemcami jest daleko w tyle. Tê ró nicê mamy nadrobiæ. Ju dziœ rozgl¹daj¹ siê po okolicy odnajdziecie pierwsze wiatraki.

21 Coraz bardziej popularne staj¹ siê alternatywne metody pozyskiwanie ciep³a do wykorzystania w budynkach. S¹ to - najbardziej popularne kolektory s³oneczne (ciep³a woda u ytkowa) i rzadziej wykorzystywane pompy ciep³a (ogrzewanie pod³ogowe "niskotemperaturowe"). Energetyka j¹drowa mia³aby byæ jednym ze sposobów na pokrycie rosn¹cego zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ po 2010 r. Jednak opory spo³eczne, du e koszty budowy utrudniaj¹ jej powstanie, co pewnie sami obserwujecie w mediach. Powy sze fakty daj¹ z³udne wra enie, e gwa³townie wzroœnie zainteresowanie pracownikami mog¹cymi wykonywaæ potrzebne zadania. Nie przecenia³ bym powy ej opisanych informacji pod wzglêdem wp³ywu na rynek pracy. Poniewa wspó³czeœnie in ynierowie w wiêkszoœci s¹ w stanie obs³u yæ powstaj¹ce zapotrzebowanie. Ponadto inwestycje i popularyzacja tego typu technologii trwa latami a przypadek elektrowni atomowej jest odosobniony i nie powinien stanowiæ punktu zaczepienia. W tej dziedzinie warto wybraæ zawód, na który bêdzie zapotrzebowanie mimo zmian wspólnotowego prawa lub dzia³añ politycznych nakierowanych na t¹ bran ê.

22 Zwróci³ bym tu uwagê na alternatywne metody ogrzewania budynków. Nie nale y przeceniaæ ze wzglêdu na ograniczenie dostêpnoœci kredytów przez banki w ostatnim czasie. Istnieje ogromy rynek do zagospodarowania, ale do jego wykorzystania konieczne s¹ stosunkowo dobre warunki gospodarcze, a na ich poprawê na przestrzeni kolejnych lat raczej siê nie zanosi. Kolejnym punktem do rozwa enia bêd¹ informacje p³yn¹ce z MNiSW. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy szego opublikowa³o listê kierunków zamawianych, uznanych za strategiczne dla rozwoju Polski. Na liœcie znalaz³y siê miêdzy innymi: ochrona œrodowiska, in ynieria, biotechnologia oraz informatyka. To jest pewnego rodzaju podpowiedÿ dla maturzystów, gdy na wsparcie tych kierunków resort zamierza przeznaczyæ œrodki finansowe. Polska krajem na granicy Unii. Fakt V. Polska posiada d³ug¹ granicê (wschodni¹ granicê Unii) z krajami, które do Unii nie nale ¹. W zwi¹zku z tym granica ma pozostawaæ wyj¹tkowo szczelna. W zwi¹zku z tym, e w Unii obowi¹zuje swobodny przep³yw osób, ochrona przed nielegaln¹ imigracj¹ ze wschodu ma miejsce na terenie Polski i na granicy.

23 Mimo zniesienia granic wewnêtrznych Unii nadal funkcjonuje system urzêdów celnych wewn¹trz ka dego kraju UE. Natomiast w zwi¹zku ze zniesieniem granic stworzono system patroli celnych, uprawnionych do prowadzenia kontroli w dowolnym miejscu. Nacisk na zwiêkszenie obronnoœci kraju. Europejska Polityka Bezpieczeñstwa i Obrony (ESDP) pozostaje drugim, obok cz³onkostwa w NATO, podstawowym filarem polskiej polityki bezpieczeñstwa. Wieloletnie dzia³ania polityczne maj¹ce na celu zwiêkszeniu obronnoœci kraju. Mo na wymieniæ konkretne przyk³ady dzia- ³añ, w których Polska: - jest stron¹ wieloletnich projektów typu tarcza antyrakietowa (nie ma jasnoœci co do daty wprowadzenia projektu). - stopniowo realizowane s¹ wieloletnie rz¹dowe programy zwiêkszenia obronnoœci kraju przez zakup specjalistycznego sprzêtu i zwiêkszanie kompetencji polskich si³ zbrojnych - wprowadzono s³u bê o³nierza zawodowego Ni ej znajdziesz kolejne dzia³ania podejmowanych przez Polskê. Przedstawiam informacje zaczerpniête ze strony internetowej Ministerstwa Obrony Narodowej:

24 Uzyskania przez nasz kraj cz³onkostwa w Unii Europejskiej w 2004 roku zdynamizowa³o zaanga owanie Polski w ESDP. W lipcu 2006 roku Polska przyst¹pi³a do Miêdzyrz¹dowego re imu stymuluj¹cego konkurencyjnoœæ europejskiego rynku zbrojeniowego Jest równie jednym z najwiêkszych uczestników jej pierwszego programu naukowo-badawczego (Ochrona Wojsk). Polska aktywnie anga uje siê w tworzenie Grup Bojowych, umo liwiaj¹cej UE natychmiastowe reagowanie w sytuacjach kryzysowych. Obecnie trwaj¹ prace nad utworzeniem wspólnej takiej jednostki z Niemcami, S³owacj¹, Litw¹ i otw¹. Polska jest odpowiedzialna za jej przygotowanie i funkcjonowanie. Te zmiany zwiêkszaj¹ zapotrzebowanie w zawodach wojskowych. Równie dobrym rozwi¹zaniem jest wst¹pienie w szeregi policji, która pozwoli wam kontynuowaæ naukê i jednoczeœnie podj¹æ pracê w s³u bach mundurowych. Dlatego praca w wojsku, policji, CBŒ lub CBA mo e staæ siê równie powodem dla wybrania konkretnych kierunków studiów. Przyk³adowe kierunki bezpoœrednio zwi¹zane z powy ej opisanymi informacjami: bezpieczeñstwo narodowe, administrowanie systemami bezpieczeñstwa, bezpieczeñstwo wewnêtrzne, studia na uczelniach wojskowych. Aby zobaczyæ co konkretnie mo na tam studiowaæ odwiedÿ strony uczelni:

25 Akademia Obrony Narodowej w Warszawie Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni Wy sza Szko³a Oficerska Wojsk L¹dowych we Wroc³awiu Wy sza Szko³a Oficerska Si³ Powietrznych w Dêblinie Uniwersytet Medyczny w odzi - Wydzia³ Wojskowo-Lekarski W zwi¹zku z now¹ form¹ dzia³añ strategicznych, czyli obronnoœci¹ elektroniczn¹. Specjaliœci dziedzin komputerowych bêd¹ mieli szanse s³u yæ obronnoœci kraju. Dla przyk³adu poni ej podane s¹ sytuacje, które mog¹ wp³ywaæ na zainteresowanie powy szymi zawodami w przysz³oœci: - celem ataków czêsto bywaj¹ rz¹dowe lub wojskowe sieci. Ju w 1989 roku hakerzy z dawnego RFN wykradli z USA dane i sprzedali je radzieckiemu KGB. By³ to pierwszy tak powa ny atak. Kilka lat póÿniej by³o ponad 200 tys. ataków hakerskich na ministerstwo obrony USA, przy czym ponad 60% niestety zakoñczonych sukcesem hakerów.

26 Zapobieganie tego typu dzia³aniom jest równie w gestii ABW. ABW dysponuje wiedz¹ specjalistyczn¹, która w podobnych przypadkach pozwala ustaliæ personalia sprawcy ataku internetowego. Dla ochrony przed cyber-zagro eniami przy ABW dzia³a zespó³ reagowania na incydenty komputerowe CERT.GOV.PL. Zespó³ funkcjonuje w ramach departamentu bezpieczeñstwa teleinformatycznego. Nale y jednak pamiêtaæ, e zapotrzebowanie na pracowników w ABW jest ograniczone. Jednak w temacie bezpieczeñstwa elektronicznego mo na równie znaleÿæ pracê w innych podmiotach, choæby - w bankowoœci. Miêdzynarodowe œrodowisko. Fakt VI. Badania ELAN zosta³y przeprowadzone w 2006r. dla Komisji UE w przedsiêbiorstwach krajów wspólnotowych. Badanie wykaza³o, e znajomoœæ jêzyka angielskiego uwa ana jest za w prawie koniecznoœæ. Jednak stanowi 29% przysz³ego ogólnego zapotrzebowania na znajomoœæ jêzyków obcych. Licz¹c konserwatywnie, co najmniej 945 tys. europejskich ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw nie bierze udzia³u w przetargach ze wzglêdu na brak znajomoœci jêzyków. Dlatego bêd¹c pracownikiem lub pracodawc¹ w przysz³oœci znajomoœæ jêzyków obcych jest kluczowa i nie mo esz o niej zapomnieæ.

27 Filologia uczy g³ównie znajomoœci jêzyka. Natomiast jeœli chcesz pracowaæ jako t³umacz przysiêg³y to musisz poznaæ dwa fakty: - istniej¹ ustawowe stawki za t³umaczenia przysiêg³e wykonywane dla s¹du, prokuratury, Policji oraz organów administracji publicznej, - aby zostaæ t³umaczem przysiêg³ym konieczne jest: ukoñczenie magisterskich studiów wy szych na kierunku filologia lub ukoñczenie magisterskich studia wy szych na innym kierunku i studia podyplomowe w zakresie t³umaczenia, odpowiednie dla danego jêzyka Nie namawiam tu do od razu wybrania kierunku filologii konkretnego jêzyka jako kierunku studiów. Chcê zaznaczyæ, e znajomoœæ jêzyka obcego jest potrzebna w œrodowisku pracy. Dlatego id¹c na studia weÿ to pod uwagê. Teraz studiuj¹c cokolwiek uczelnie maj¹ obowi¹zek oferowaæ naukê jêzyków. Dlatego korzystaj z tej mo liwoœci i przyk³adaj siê do zajêæ. Pamiêtaj aby sprawdziæ jaki wp³yw powy sze zjawiska spo³eczno-gospodarcze mog¹ mieæ na kierunek, który wybierasz. Jeœli nie bêdziesz przekonany co do swojej oceny wp³ywu tych zjawisk na konkretny kierunek to zwróæ siê o pomoc do kilku osób, które posiadaj¹ wiêksze doœwiadczenie ni Ty. Nastêpnie krytycznie podejdÿ do ich wypowiedzi i zbuduj w³asn¹ opiniê na temat wy ej wymienionych zjawisk spo³ecznych, gospodarczych b¹dÿ politycznych. Do tego punktu wrócisz po przeczytaniu kolejnego rozdzia³u.

28 Gdy zainteresowany jesteœ kierunkiem nie przytoczonym we wczeœniejszych rozdzia³ach. Wystarczy, e zastanowisz siê jaki wp³yw opisane powy ej fakty wp³yn¹ na przysz³oœæ zawodu jaki chcia³byœ wykonywaæ. Mo esz przeszukaæ internet, ale pamiêtaj aby sprawdziæ ka d¹ z przeczytanych opinii pod wzglêdem wiarygodnoœci. Teraz przejdziemy do kolejnych argumentów, które warto uwzglêdniæ przy podejmowaniu decyzji. Wybór kierunku. Aby mieæ pojêcie jakie s¹ najpopularniejsze kierunki wœród maturzystów za przyk³ad mo na podaæ dane z rekrutacji. Obrazuje to - co maturzyœci wol¹ studiowaæ. Tab.1 Najpopularniejsze kierunki studiów stacjonarnych I stopnia i jednolitych magisterskich. Wed³ug ogólnej liczby kandydatów (10 tys. i wiêcej). Na podstawie statystyk opublikowanych przez MNiSW. Na czerwono zaznaczone s¹ kierunki, które moim zdaniem by³y zdecydowanie zbyt popularne wœród maturzystów co bezpoœrednio skutkowaæ bêdzie zbyt du ¹ konkurencj¹ na rynku pracy w przysz³oœci.

29 1. Zarz¹dzanie Stosunki miêdzynarodowe Pedagogika Zarz¹dzanie i in ynieria produkcji Prawo Ochrona œrodowiska Budownictwo Biotechnologia Informatyka Dziennikarstwo i kom. spo³eczna Ekonomia Automatyka i robotyka, Elektronika Administracja Mechanika i budowa maszyn Psychologia Gospodarka przestrzenna Turystyka i rekreacja 22. Kulturoznawstwo In ynieria 23. Geodezja i kartografia œrodowiska Filologia angielska 24. Filologia polska Finanse i 25. Politologia rachunkowoœæ Socjologia Europeistyka 11237