Uchwała Nr XIV/123/04 Rady Miejskiej w Kowalewie Pomorskim z dnia 30 czerwca 2004 roku.

Transkrypt

1 Uchwała Nr XIV/123/04 Rady Miejskiej w Kowalewie Pomorskim z dnia 30 czerwca 2004 roku. w sprawie zatwierdzenia i przyjęcia do realizacji Planu Rozwoju Gminy Kowalewo Pomorskie Na podst. art. 18 ust. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz z późni. zm.) Rada Miejska uchwala, co następuje: 1 - Zatwierdza i przyjmuje do realizacji Plan Rozwoju Gminy Kowalewo Pomorskie na lata wg załącznika stanowiącego integralną część niniejszej uchwały. - Aktualizacja i modyfikacja Planu Rozwoju Gminy Kowalewo Pomorskie wprowadzone będą po uprzednim zatwierdzeniu przez Radę. 2 Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Kowalewo Pomorskie. 3 Sprawozdanie z wykonania uchwały Burmistrz Miasta Kowalewo Pomorskie przedstawi w okresie rocznym, nie później niż do końca kwietnia każdego roku począwszy od 2005 roku. 4 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej. Zygmunt Szczepański 1

2 SPIS TREŚCI AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE I. OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU 1 1. Położenie 1 2. Ludność 5 3. Kultura 6 4. Sport 7 5. Turystyka, rekreacja 8 6. Ochrona przyrody i zasobów kulturowych 8 7. Zagospodarowanie przestrzenne identyfikacja zagrożeń środowiska Gospodarka odpadami Gospodarka wodno-ściekowa Elektroenergetyka, ciepłownictwo Drogi Hałas (komunikacyjny i przemysłowy) Zagrożenie ze strony pól elektromagnetycznych W zakresie stanu zasobów przyrodniczych Znaczna podatność gleb na erozję Zagrożenie walorów krajobrazowych Sytuacja mieszkaniowa Gospodarka Bezpieczeństwo Oświata i wychowanie Aktywność zawodowa lokalny rynek pracy Pomoc społeczna Zdrowie i opieka zdrowotna 41 II. ZADANIA PLANOWANE DO REALIZACJI W CELU POPRAWY SYTUACJI NA OBSZARZE GMINY KOWALEWO POMORSKIE. 43 A Zmiany w strukturze gospodarczej, zasady kształtowania polityki przestrzennej 43 B Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury 46 C Poprawa stanu środowiska naturalnego 51 D Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców 54 E Rozbudowa infrastruktury turystycznej, sportowej i kulturalnej 58 F Polepszenie stanu bezpieczeństwa publicznego 63 III. ZADANIA DO REALIZACJI lata IV. ZADANIA DO REALIZACJI lata

3 V. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 120 3

4 I. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU 1. Położenie Obszar miasta i gminy Kowalewo Pomorskie znajduje się w środkowo-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego w powiecie golubsko-dobrzyńskim. Gmina Kowalewo Pomorskie graniczy z gminami Ciechocin i Golub-Dobrzyń (powiat golubsko-dobrzyński), Lubicz, Łysomice i Chełmża (powiat toruński) oraz Wąbrzeźno i Dębowa Łąka (powiat wąbrzeski). Gmina Kowalewo Pomorskie ma charakter rolniczy. Liczba podatników podatku rolnego wynosi osób. Powierzchnia użytków rolnych, na których prowadzona jest działalność rolnicza przez osoby fizyczne, stanowi ,00 ha. W przeliczeniu na jednego rolnika przypada średnio 9,62 ha użytków rolnych. Gospodarstwa rolne w przedziale od 5-10 ha posiada 25,5 % rolników z terenu gminy. W grupie od ha znajduje się 28 % rolników. Największą grupę stanowią rolnicy posiadający gospodarstwa rolne od 1 do 5 ha. Tylko 12 rolników z terenu gminy Kowalewo Pom. użytkuje gospodarstwa rolne powyżej 50 ha. Nieznaczną powierzchnię użytków rolnych (149 ha) zajmują podatnicy podatku od nieruchomości. W posiadaniu tej grupy podatników znajdują się również grunty pod zabudową mieszkaniową (grunty pozostałe). Powierzchnia tych gruntów stanowi 94 ha. Powyższe zostało uwidocznione w tabeli, gdzie dokonano podziału na poszczególne sołectwa. L.p. Sołectwo 1. Bielsk 2. Borówno 3. Chełmonie 4. Chełmoniec 5. Elzanowo 6. Frydrychowo 7. Kowalewo Pom. 8. Kiełpiny Liczba podatnikó w R-69 N-22 R-56 N-21 R-56 N-9 R-39 N-7 R-54 N-11 R-49 N-13 R-103 N-738 R-40 N-117 Powierzchnia gruntu 857,25 8,47 475,54 5,64 515,79 2,48 362,84 1,78 469,99 3,90 456,90 2,43 271,79 26, ,33 6,82 Średnia gospodarst w Ilość gospodarstw poszczególnych grupach Od Od Od Do Powyż ha ha ha ha ha 12, , , , , , , ,

5 9. Lipienica R-21 N Mariany R-27 N Mlewiec R-17 N Mlewo R-101 N Napole R-56 N Nowy Dwór R-48 N Pluskowęsy R-60 N Pruska Łąka R-66 N Sierakowo R-67 N Srebrniki R-55 N Szychowo R-59 N Wielka Łąka R-69 N Wielkie R-70 Rychnowo N Zapluskowęsy R-53 N-4 RAZEM R N ,28 6,01 280,46 0,71 102,14 2,66 743,91 7,01 495,58 3,69 363,59 9,51 473,76 4,55 558,37 13,09 737,12 8,14 606,77 3,46 502,58 2,46 589,57 14,79 450,15 13,16 355,13 2, ,84 149,23 11, , , , , , , , , , , , , , Śr. 9, Dochody z podatku rolnego uzyskane od rolników w 2003 r. wynoszą ,00 zł, co stanowi 94,35 % należnego gminie podatku rolnego. Osoby prawne prowadzące działalność rolniczą dokonały wpłaty w 100 % tj. w kwocie , 00 zł. Wpływy z podatku od nieruchomości od osób fizycznych winny wynieść ,00 zł. Dokonano wpłat na kwotę ,00 zł. Ściągalność podatku od nieruchomości wynosi 86,96 %. Dochody uzyskane od osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy Kowalewo Pom. wyniosły ,00 zł. Ściągalność podatku od nieruchomości od osób prawnych wynosi 92,44 %. Ogólna powierzchnia ewidencyjna obszaru miasta wynosi 445 ha. 5

6 Ogólna powierzchnia ewidencyjna obszaru gminy wynosi ha. r a z e m: ha Struktura użytkowania gruntów: teren miasta: użytki rolne 304 ha grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 2 ha grunty zabudowane i zurbanizowane- 116 ha grunty pod wodami - 1 ha nieużytki 22 ha teren gminy: użytki rolne ha grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 916 ha grunty zabudowane i zurbanizowane- 458 ha grunty pod wodami ha nieużytki 314 ha użytki ekologiczne - 4 ha tereny różne 11 ha Struktura własnościowa gruntów: Miasto Gmina Grunty Skarbu Państwa 24 ha 1701 ha Grunty Skarbu Państwa 19 ha 20 ha oddane w użytkowanie wieczyste Grunty Gminy Kowalewo Pom. Grunty Gminy Kowalewo Pom. oddane w wieczyste 69 ha 388 ha 17 ha 6 ha użytkowanie Grunty spółdzielni 3 ha 2 ha Grunty kościołów 4 ha 194 ha Grunty powiatu 11 ha 0 Grunty osób fizycznych 219 ha ha wchodzące w skład gospodarstw rolnych Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gosp. rolnych 79 ha 255 ha 6

7 Miasto Gmina Grunty spółek Skarbu Państwa, przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych osób prawnych Grunty spółek prawa handlowego 36 ha 386 ha Struktura użytków rolnych Miasto Gmina grunty orne sady łąki trwałe pastwiska trwale grunty rolne zabudowane grunty pod stawami 0 4 grunty pod rowami 4 88 Struktura gruntów zabudowanych i zurbanizowanych Miasto Gmina tereny mieszkaniowe tereny przemysłowe 6 3 inne tereny zabudowy 5 8 zurbanizowane tereny niezabudowane tereny rekreacyjnowypoczynkowe drogi tereny kolejowe użytki kopalne 0 2 Struktura gruntów leśnych Miasto Gmina lasy grunty zadrzewione i zakrzewione 1 18 Struktura gruntów pod wodami Miasto Gmina wody płynące wody stojące 0 2 7

8 2. Ludność Gminę miejsko wiejską Kowalewo Pomorskie zamieszkuje w/g danych Biura ewidencji ludności i Urzędu Statystycznego w latach 2002 ogółem w tym gmina w tym kobiet mężczyzn miasto w tym kobiet mężczyzn ogółem gmina w tym kobiet mężczyzn miasto w tym kobiet mężczyzn Gmina dzieli się na 22 sołectwa w tym jedno sołectwo miejskie i obejmuje swymi granicami 31 miejscowości. Średnia wielkość sołectw w gminie to 350 mieszkańców, najliczniej zasiedlone to Wielka Łąka 772 osoby, Wielkie Rychnowo 700, Kiełpiny 580, mniej niż 200 mieszkańców liczą sołectwa: Lipienica, Mariany i Zapluskowęsy. Według danych w roku 2003 w gminie liczba kobiet jest podobna liczbie mężczyzn, natomiast asymetria płci występuje wśród ludności miasta jest o 198 kobiet więcej niż mężczyzn. Liczba mieszkańców w poszczególnych sołectwach Borówno 322 Bielsk 334 Chełmonie 271 Chełmoniec 252 Elzanowo 301 Frydrychowo 480 Kiełpiny 580 Lipienica 145 Mlewo 365 Mlewiec 236 Mariany 145 Nowy Dwór 240 Napole 265 Pluskowęsy 401 Pruska Łąka 417 Sierakowo 360 Srebrniki 310 Szychowo 238 8

9 Wielka Łąka 772 Wielkie Rychnowo 700 Zapluskowęsy Kultura Głównym ośrodkiem życia kulturalnego w miejsko-wiejskiej gminie Kowalewo Pomorskie jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, w którego strukturze występują: Dom Kultury, Biblioteka Publiczna oraz filie biblioteczne w Wielkim Rychnowie, Wielkiej Łące i Pluskowęsach. Filie w Wielkim Rychnowie i Wielkiej Łące zlokalizowane są w budynkach szkół podstawowych. Natomiast filia w Pluskowęsach w obiekcie OSP, która docelowo zostanie przeniesiona do pomieszczenia Szkoły Podstawowej w Pluskowęsach. MGOK prowadzi działalność kulturalno - rozrywkową poprzez organizację wielu imprez (przeglądy twórczości artystycznej, imprezy okolicznościowe, konkursy itp.), jak również poprzez edukację kulturalną w kółkach zainteresowań dzieci i młodzieży. Wśród licznych form działalności tego ośrodka należy podkreślić wydawanie lokalnego miesięcznika p.n. Goniec Kowalewski informującego o działalności lokalnych placówek kulturalnych, wydarzeniach na terenie miasta i gminy, pracy Rady Miejskiej i Burmistrza Miasta. Na terenie gminy Rady Sołeckie dysponują świetlicami wiejskimi zlokalizowanymi głównie przy obiektach Ochotniczych Straży Pożarnych. Świetlice znajdują się w Bielsku, Chełmoniu, Chełmońcu, Elzanowie, Kiełpinach, Lipienicy, Marianach, Mlewcu, Mlewie, Pluskowęsach, Pruskiej Łące, Sierakowie, Srebrnikach i Wielkim Rychnowie i wykorzystywane są do różnorodnych spotkań i imprez środowiskowych. Propagatorami szeroko rozumianej działalności kulturalnej również są : - Towarzystwo Miłośników Kowalewa Pom. (TOMIKO) - Stowarzyszenie ARS skupiające lokalnych artystów amatorów. 4. Sport W zakresie sportu działalność na terenie miasta i gminy prowadzą następujące kluby: Ludowy Klub Sportowy Promień w którym istnieją 2 drużyny piłkarskie (1 seniorów i 1 juniorów), sekcja szachowa i sekcja biegów oraz uczniowskie kluby sportowe Olimpijczyk w Publicznym Gimnazjum w Kowalewie Pomorskim. Orlik w Szkole Podstawowej w Kowalewie Pomorskim, Sokół w Szkole Podstawowej w Wielkim Rychnowie. Na terenie miasta znajduje się stadion miejski wyposażony w pełnowymiarowe boisko do gry w piłkę nożną oraz wielofunkcyjne boisko asfaltowe do innych gier zespołowych (siatkówki, piłki ręcznej, koszykówki, minikoszykówki i tenisa). Stadion 9

10 dysponuje pełnym zapleczem socjalnym i widownią. Pełnowymiarowe zweryfikowane boisko do gry w piłkę nożną znajduje się również w Wielkiej Łące. Boiskami przyszkolnymi dysponują wszystkie szkoły podstawowe w gminie, salami gimnastycznymi szkoły podstawowe w Kowalewie Pomorskim, Pluskowęsach, Mlewie, Wielkim Rychnowie i Wielkiej Łące oraz Zespół Szkół w Kowalewie Pomorskim. Poza obiektami szkolnymi w Sierakowie i w Kowalewie Pom Osiedle Brodnickie znajdują się urządzone boiska, a nieurządzone w Bielsku, Chełmońcu i Mlewcu. Przy wsparciu organizacyjnym i finansowym udzielanym przez Radę Miejską, Dyrekcje szkół, Rady Sołeckie, Zarządy OSP oraz prywatnych sponsorów na terenie miasta i gminy organizowanych jest szereg imprez sportowych kulturalnych i rekreacyjnych o zasięgu regionalnym jak i ogólnopolskim. Do cyklicznych z masowym udziałem mieszkańców miasta i gminy imprez zaliczyć należy: - Zakładowy Turniej Piłki Nożnej - Ogólnopolski Bieg Uliczny i bieg na rolkach - Ogólnopolski Turniej Piłki Ręcznej Dziewcząt - Sportowe Spotkania Osób Niepełnosprawnych Bądźmy Razem - Spotkania Integracyjne Sportowo-Rekreacyjne - Błyskawiczny Turniej Piłki Nożnej o Puchar Miasta Kowalewo Pom. - Międzynarodowy Turniej Szachowy - Błyskawiczny Turniej Piłki Nożnej Drużyn Sołeckich - Gminne Zawody Strzeleckie 5. Turystyka, rekreacja Na terenie gminy nie występują ośrodki turystyczne typu pobytowego. Mimo iż przez obszar gminy przebiega droga krajowa Nr 15 w kierunku Olsztyna, na całym jej gminnym przebiegu nie powstał żaden obiekt noclegowy ani gastronomiczny, prócz funkcjonujących przy stacjach paliw. Wśród obiektów gastronomicznych na terenie miasta i gminy występują: pizzerie, puby i piwiarnie, w których istnieje możliwość spożycia posiłków. Istniejąca na terenie gminy baza noclegowa: Dom Wycieczkowy w Kowalewie Pom. przy ul. Brodnickiej 1 (pokoje gościnne całoroczne) 13 miejsc Dom Pielgrzyma w Chełmoniu (miejsca noclegowe sezonowe) 40 miejsc Dylewo parking leśny o niskim standardzie. Mimo braku uważanych powszechnie za atrakcyjne walorów, na terenie gminy powstało szereg obiektów budowlanych rekreacyjnych, realizowanych przez prywatnych inwestorów tzw. domków letniskowych. Zabudowa letniskowa występuje nad brzegami jeziora Kazaniec w miejscowościach: Mlewo, jeziora Kamionkowskiego w miejscowości Nowy Dwór 10

11 oraz w pobliżu Strugi Rychnowskiej w sołectwie Pruska Łąka. W miejscowości Mlewo nad jeziorem Jeziorek powstało kąpielisko. Przez teren gminy Kowalewo Pom. przebiega oznaczony pieszy szlak turystyczny zielony, liczący 71 km biegnący z Ciechocina do Jabłonowa Pomorskiego poprzez takie miejscowości naszej gminy jak: Kowalewo Pom., Podborek, Pluskowęsy i Piątkowo. Atutem szlaku są dwory, pałace, kościoły, grodziska oraz liczne pomniki przyrody. 6. Ochrona przyrody i zasobów kulturowych Działania ochronne i konserwatorskie podejmowane w takich obiektach jak: parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody, użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne, zespoły przyrodniczo krajobrazowe, parki rekreacyjne, szczególnie chronione gatunki fauny i flory, obiekty zabytkowe. OBIEKTY ZABYTKOWE Wprowadzone na terenie obszaru średniowiecznego miasta Kowalewa Pomorskiego strefy ochrony konserwatorskiej bezpośredniej i pośredniej zobowiązują gminę do przeprowadzania pod kontrolą i zgodnie z zaleceniami Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków ochrony i konserwacji z rewaloryzacją obiektów, celem przywrócenia wartości historycznych. Najważniejszymi zespołami i obiektami wpisanymi do rejestru zabytków nieruchomych są: kościół parafialny rzymsko-katolicki p.w. Świętego Mikołaja, mury miejskie z XIV XV w wraz z okrągłą basztą, ruiny zamku z XIII/XIV w. oraz zajazd obecnie Urząd Miejski przy Placu Wolności 1, murowany w 1912 r. W odniesieniu do obiektów architektury i budownictwa o wartości kulturowej gdzie najbardziej wyeksponowane są XIX-wieczne kamienice zlokalizowane na rynku miasta, zespół dworca kolejowego głównego i miasta z około 1900 r., plebania parafialna z końca XIX w, park dworski z pałacykiem z pocz. XVIII w. o pow. 1,8 ha, cmentarz parafialny rzymsko-katolicki z 1890 r. czynny z kostnicą z 1909 r. i inne zabytki środowiska kulturowego objęte rygorystyczną ochroną gdzie wszelkie prace inwestycyjne przeprowadzane są pod kontrolą konserwatorską. Wszelka nowa zabudowa zostaje harmonijnie wkomponowana w istniejący układ historyczny. Przedmiotem ochrony są zachowane elementy struktury przestrzennej gminy obejmujące: zachowane układy ruralistyczne wsi, zachowane obiekty bądź zespoły obiektów, w tym również tereny cmentarzy poza istniejącą zabudową wsi, a także elementy świadczące o ciągłości historycznej osadnictwa na terenie gminy w postaci stanowisk archeologicznych, eksponowanych w terenie grodzisk i stanowisk archeologicznych, nie posiadających własnej ekspozycji w terenie. Najcenniejsze zasoby kulturowe to: 11

12 - wieś Chełmonie; kościół parafialny rzymsko katolicki pw. Św. Bartłomieja z pierwszej połowy XIVw. (odnawiany w 1865 r. i 1890 r), zespół pałacowo-dworski z końca XVIIIw., stanowisko archeologiczne z okresu późnośredniowiecznego, - wieś Chełmoniec; stacja kolejowa z ok r., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., stanowiska archeologiczne płaskie, - wieś Gapa; folwark z XIX w., stanowiska archeologiczne, - wieś Kiełpiny; park podworski ze skupieniem 8 dębów, pomników przyrody, - wieś Mlewiec; zespół pałacowo-parkowy z folwarkiem z około połowy XIX w. - wieś Napole; stanowiska archeologiczne płaskie, - wieś Piątkowo; zespół pałacowo-parkowy z połowy XIX w. - wieś Pluskowęsy; kościół parafialny rzym.-katol. Pw. Św. Jana Chrzciciela z 1311 r., dwór z parkiem dworskim z połowy XIX w., - wieś Pruska Łąka; zespół pałacowo parkowy z połowy XIX w., - wieś Szewa; stanowiska archeologiczne, - wieś Sierakowo; cmentarz ewangelicki z końca XIX w., stanowiska archeologiczne, - wieś Srebrniki; kościół parafialny rzym.-kat. pw. Św. Matki Bożej Śnieżnej, murowany z XIII/XIV w., - wieś Szychowo; dwór murowany z II połowy XIX w., - wieś Wielka Łąka; kościół parafialny rzym.-kat. pw. Św. Katarzyny i Małgorzaty murowany, z XIII/XIV w., zespół pałacowo dworski z XVIII w. cmentarz parafialny czynny, 7. Zagospodarowanie przestrzenne identyfikacja zagrożeń środowiska 7.1. Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie prowadzona jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.) oraz uchwały nr XXII/170/97 Rady Miejskiej w Kowalewie Pomorskim z dnia 28 maja 1997r. w sprawie ustalenia zasad i sposobu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie. Na prowadzenie przez przedsiębiorców działalności w zakresie zbierania i transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych wymagane jest uzyskanie zezwolenia Burmistrza Miasta. Na terenie całej gminy funkcjonuje indywidualny system gromadzenia odpadów. Mieszkańcy posiadają indywidualne umowy na wywóz i utylizację odpadów komunalnych. Większość tych umów zawartych jest z ZGKiM Sp. z o.o., gdzie wywóz dokonywany jest zgodnie z opracowanym harmonogramem. Na terenach wiejskich odbywa się 1 raz na miesiąc w okresie wiosennym, letnim i jesiennym, raz na dwa miesiące w okresie zimowym. Na terenie miasta wywóz dokonywany jest dwa razy w miesiącu. 12

13 Ogółem w 2003 r. z terenu miasta i gminy dokonano wywozu 4.906,628 m 3 odpadów. Na terenie miasta i gminy prowadzona jest selektywna zbiórka stłuczki szklanej i tworzyw sztucznych. Obecnie funkcjonuje 18 punktów selektywnej zbiórki, na których ustawionych jest 19 pojemników PA 1100 l do gromadzenia szkła oraz 25 pojemników siatkowych na plastiki. Łącznie w roku 2003 zebrano: 127,4 m 3 stłuczki szklanej, oraz 9.017,5 kg tworzyw sztucznych. Odpady komunalne z terenu miasta i gminy wywożone i utylizowane są na wysypisku w m. Niedźwiedź gm. Dębowa Łąka, na podstawie umowy zawartej pomiędzy gminą Kowalewo Pom. a administratorem składowiska firmą EKOSYSTEM Sp. z o.o. w Wąbrzeźnie. Umowa obowiązuje do dnia 15 listopada 2005 r. O ile zmienią się warunki i nie będzie możliwości składowania i utylizacji odpadów na istniejących w sąsiednich gminach wysypiskach, planowana jest budowa składowiska na terenie gminy Kowalewo Pom. Gmina posiada 5 ha gruntu na terenie byłej żwirowni w m. Nowy Dwór, przeznaczonych na składowisko odpadów. Celem realizacji zadania zakładane jest utworzenie spółki pomiędzy zainteresowanymi gminami, która zajmie się budową i eksploatacją nowego wysypiska. Opracowanie dokumentacji oraz budowa zgodnie z wymogami i standardami UE Gospodarka wodno-ściekowa W mieście i gminie Kowalewo Pom. funkcjonuje 304 km sieci wodociągowych (bez połączeń prowadzących do budynków). Na koniec 2003r. do wodociągu przyłączonych było 1931 budynków. Miasto i gmina są w całości zwodociągowane. Wodociągi są zasilane w wodę z ujęć podziemnych w Piątkowie (149,0 m 3 /h), Marianach (105,0 m 3 /h) i Wielkiej Łące (21,4m 3 /h). Ujęcie wody w Kowalewie Pom. ze względu na dużą zawartość żelaza wyłączone jest z eksploatacji. Ujęcia wyposażone są w stacje uzdatniania wody i hydrofornie. W mieście i gminie Kowalewo Pom. z sieci wodociągowej korzysta 99,4 % ludności. Zużycie wody z wodociągów w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2003r. wynosiło 25,87 m 3 /osobę. Odprowadzanie ścieków Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie gospodarka ściekowa obejmuje 3 rodzaje rozwiązań: systemy kanalizacji zbiorczej wyposażone w grupowe (komunalne, zakładowe) oczyszczalnie ścieków, systemy kanalizacji indywidualnej oparte na małych (przyzagrodowych) oczyszczalniach ścieków, systemy tradycyjne, oparte na zbiornikach wybieralnych (szambach). 13

14 Długość sieci kanalizacyjnej (bez przykanalików) na terenie miasta i gminy Kowalewo Pom. sprowadzającej ścieki do oczyszczalni ścieków wynosi łącznie 34,6 km, w tym 31,1 km sieci doprowadzającej ścieki do oczyszczalni w Kowalewie Pom., 0,6 km do Piątkowa i 2,9 km do Wielkiej Łąki. Z usług kanalizacyjnych korzysta 96% mieszkańców miasta Kowalewa Pom., 52% mieszkańców Frydrychowa, 89% mieszkańców Piątkowa i 71 % mieszkańców Wielkiej Łąki. Na koniec 2003r. do sieci kanalizacyjnej przyłączonych było 477 budynków. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców podłączoną do sieci zbiorczych w stosunku do liczby wszystkich mieszkańców miasta i gminy, stopień skanalizowania miasta wynosi 96%, zaś gminy 18%. Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie funkcjonują trzy mechanicznobiologiczne oczyszczalnie ścieków: w Kowalewie Pom. wraz ze stacją zlewną, w Piątkowie i Wielkiej Łące. Przepustowość oczyszczalni wynosi: w Kowalewie Pom m 3 /dobę, w Piątkowie - 40,00 m 3 /dobę, natomiast w Wielkiej Łące 80,00 m 3 /dobę. Ilość odprowadzanych ścieków do oczyszczalni w Kowalewie Pom. wynosi średnio m 3 /dobę, w Piątkowie m 3 /dobę, natomiast w Wielkiej Łące m 3 /dobę. Na terenie miasta i gminy wskaźnik ilości ścieków poddawanych procesowi oczyszczania w istniejących oczyszczalniach (453 m 3 /d) do ogólnej ilości ścieków (1146 m 3 /d) jest jeszcze stosunkowo niski i wynosi niecałe 40 %, przy czym w mieście wynosi 96 %. Podstawowym problemem jest zatem niedostatecznie rozwinięta sieć kanalizacyjna na terenie gminy (18 % skanalizowania). Drugi ważny wniosek wynikający z analizy gospodarki wodno-ściekowej to stwierdzenie, że moce przerobowe istniejącej oczyszczalni ścieków w Kowalewie Pomorskim są wykorzystane w ok. 25 % (w stosunku do Q śr), co wskazuje na duże możliwość przyjęcia większej ilości ścieków z terenu miasta i gminy. Oznacza to, że dla zaspokojenia potrzeb gminy, w zakresie pełnego oczyszczania należy przede wszystkim dążyć do rozbudowy sieci kanalizacyjnej oraz budowy uzupełniająco oczyszczalni przyzagrodowych, w rejonach nieprzewidzianych do skanalizowania. Gospodarka ściekowa na terenach wiejskich. Obszar gminy i miasta Kowalewa Pomorskiego należy w przeważającym obszarze do zlewni rzeki Drwęcy, która jest źródłem wody pitnej dla mieszkańców miasta Torunia. Prowadzone ochronne w odniesieniu do wód powierzchniowych i podziemnych są ukierunkowane na podnoszeniu stanu jakości wód poprzez eliminację zanieczyszczeń ściekami bytowo gospodarczymi. Ścieki bytowo gospodarcze stanowią podstawową grupę ścieków wiejskich. Tereny gminy są w przeważającej części rolniczo sadownicze, urozmaicone bezodpływowymi oczkami wodnymi oraz rowami melioracyjnymi. 14

15 Obecnie w przeważającej ilości w gospodarstwach znajdują się zbiorniki do gromadzenia nieczystości płynnych lub brak jest jakichkolwiek urządzeń kanalizacyjnych. W większości przypadków zbiorniki są nieszczelne, co powoduje przedostawanie się ścieków do gruntu i wód podziemnych. Na dzień r. na terenie gminy Kowalewo Pomorskie wybudowano ogólnie 64 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków we wsiach Szychowo i Bielsk gdzie przed opracowaniem dokumentacji technicznej dla budowy przedmiotowych obiektów sporządzana była Koncepcja skanalizowania wsi. W koncepcji przeanalizowano alternatywne sposoby rozwiązania gospodarki ściekowej we wskazanych wsiach : wariant I - kanalizację ściekową za pośrednictwem kanałów grawitacyjnych i ciśnieniowych, wariant II oczyszczalnie przyzagrodowe. typ a oczyszczalnie hydroponiczne, typ b oczyszczalnie biologiczne z osadem czynnym. Powyższe warianty możliwe były do realizacji na obszarze objętym projektowaniem. Jednakże na przyjęcie wariantu rzutuje w największym stopniu koszt inwestycji. Obszar objęty projektem charakteryzuje się zabudową rozproszoną w terenie pagórkowatym przy wartościach rzędnych 86,00 95,00 m n. p. m. Szacunkowa wartość budowy kanalizacji grawitacyjno ciśnieniowej dla m. Bielsk i części Szychowa sporządzona na podstawie zbioru jednostkowych wskaźników cenowych z zakresu budownictwa ogólnego mieszkaniowego oraz przemysłowego na roboty inwestycyjne z czerwca 2002r. Bistyp Consulting sp. z o.o. W-wa stanowi kwotę ,20 zł, co w przeliczeniu na jednego użytkownika przedsięwzięcia daje kwotę ,70 zł. Wariant II typ a tj. oczyszczalnie przyzagrodowe hydroponiczne pozwalają oczyścić ścieki bytowe do I klasy czystości wody. Są bardzo dobrym rozwiązaniem technicznym w terenie o zabudowie rozproszonej, jednakże uśredniony koszt budowy obiektu sięga kwoty ,- zł. Biorąc pod uwagę zapisy umów cywilno prawnych zawartych pomiędzy Zarządem Miasta Kowalewo Pom. a zainteresowanymi kanalizacją swoich gospodarstw mieszkańcami Bielska i Szychowa, w których to mieszkańcy zastrzegli górną wartość inwestycji do poniesienia przez zainteresowanego w wysokości 4.000,- zł, nie można było dokonać wyboru technologii na bazie oczyszczalni hydroponicznych. Najlepszym rozwiązaniem pozwalającym oczyścić ścieki bytowe w gospodarstwach domowych, uwzględniającym wyżej opisany aspekt ekonomiczny oraz osiągnięcie parametrów zanieczyszczeń była budowa oczyszczalni przyzagrodowych biologicznych z osadem czynnym. Technologia oczyszczania ścieków opiera się na: 15

16 1. wstępnym oczyszczaniu ścieków w osadniku gnilnym w procesie dekantacji, a następnie fermentacji beztlenowej, do upłynnienia osadu, 2. obróbce tlenowej za pośrednictwem filtra mechanicznego w koszu puzzollanym, 3. rozsączeniu na filtrze piaskowym. Rozwiązanie to nawiązuje jednocześnie do technologii zastosowanej w 1998 r. dla skanalizowania 19 szt. gospodarstw domowych w m. Szychowo tj. przyzagrodowych oczyszczalni w układzie: osadnik wstępny, drenaż rozsączający, kopiec filtracyjny, filtr piaskowy pionowy lub komora napowietrzenia z osadem czynnym. Zakładany (wg kosztorysu inwestorskiego) koszt zadania w przeliczeniu na jednego mieszkańca stanowi kwotę 1.682,30 zł i jest najkorzystniejszym w stosunku do wyżej opisanych rozwiązań. Powyższe rozwiązanie techniczne przyjęto również dla uporządkowania gospodarki ściekowej w miejscowościach: Kiełpiny i Józefat gm. Kowalewo Pomorskie opracowując dokumentację budowlaną na 40 szt przydomowych oczyszczalni. Zakładany (wg kosztorysu inwestorskiego) koszt zadania w przeliczeniu na jednego mieszkańca stanowi kwotę 1.793,20 zł. Dodatkowe korzyści wynikające ze stosowania oczyszczalni przydomowych to nieskomplikowana konstrukcja obiektów, która daje możliwość obsługi przez samego użytkownika, niski koszt eksploatacji, zarządzanie inwestycją po jej oddaniu do użytkowania. Duży wskaźnik procentowy rozwiązania problemu gospodarki ściekowej w danych wsiach pozwolił na ubieganie się o pomoc finansową w ramach programu SAPARD, Działnie Nr 3 Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich Schemat 3.2 Odprowadzenie i oczyszczanie ścieków komunalnych. Stanowisko dotyczące dalszej realizacji zadań z zakresu gospodarki ściekowej na terenach wiejskich gminy o zabudowie rozproszonej podjęte zostało przez Radę Miejską w Kowalewie Pom. Uchwałą nr XIII/109/04 z dnia 07 kwietnia 2004r. Ilość realizowanych rocznie obiektów oczyszczalni przyzagrodowych wynikać będzie z wielkości środków finansowych zarezerwowanych w budżecie gminy na ten cel. Przyjęto zasadę dotyczącą kolejności zlecania projektów budowlanych obiektów oczyszczalni przyznając pierwszeństwo w realizacji wsi, których mieszkańcy wykażą największe zainteresowanie, potwierdzone zawartymi umowami cywilno prawnymi, w stosunku do ogółu posesji w danej wsi. Budowę oczyszczalni przyzagrodowych planuje się realizować przy udziale finansowym środków strukturalnych Unii Europejskiej, udział mieszkańców, środków z budżetu gminy. 16

17 7.3. Elektroenergetyka, ciepłownictwo Miasta i obszar wiejski gminy Kowalewo Pom. zasilane są w energie elektryczną przez GPZ 110/15kV zlokalizowany w miejscowości Martyniec, powiązany z siecią krajową WN poprzez linie 110kV z GPZ Wąbrzeźno. GPZ w m. Martyniec posiada znaczne rezerwy mocy. Stan linii wysokiego napięcia, w/g oceny Zakładu Energetycznego Toruń S.A., jest bardzo dobry. Z rozdzielni stacyjnej GPZ na teren miasta i gminy Kowalewo Pom. wychodzi sieć napowietrzna i kablowa średniego napięcia. Stan linii kablowych wykonanych kablem tradycyjnym, ZE Toruń S.A. uznaje jako dobry. W przypadku linii kablowych 15 kv, wykonanych z izolacja polietylenu niesieciowanego stan jest nie zadawalający z uwagi na zwiększoną awaryjność notowaną w tych kablach. Z sieci magistralnych i rozgałęźnych średniego napięcia zasilane są stacja transformatorowe 15/0,4 kv. Aktualnie (na dz r.) na terenie gminy pracuje ogółem 153 stacji transformatorowych, w tym: na obszarze wiejskim - 129, w mieście 24. Spośród stacji transformatorowych znajdujących się w mieście, 10 stacji jest zasilanych dwukierunkowymi liniami kablowymi, a 14 stacji słupowych liniami napowietrznymi. Stopień obciążenia tych stacji wynosi średnio 50-87%, co świadczy o pewnej rezerwie mocy. W sieci i stacjach transformatorowych możliwe jest zwiększenie dostaw mocy, np. do celów ogrzewczych czy zasilenia nowych odbiorców energii elektrycznej. Chociaż w przypadkach niektórych stacji może to wiązać się z koniecznością wymiany transformatorów na jednostki odpowiednio większej mocy, łącznie z dostosowaniem sieci niskiego napięcia. Z systemu zasilania sieci 15 kv prowadzona jest sieć niskiego napięcia bezpośrednio do odbiorców energii elektrycznej. Sieć ta w obszarach zurbanizowanych i w przypadkach, gdy narzucają to względy konserwatorskie, jest siecią kablową typu YAKY. W zabudowaniach jednorodzinnych i gospodarczych jest siecią napowietrzną. Stan techniczny linii kablowych niskiego napięcia jest zróżnicowany w od wieku i rodzaju kabli oraz złącz. Natomiast ogólny stan techniczny linii napowietrznych niskiego napięcia jest zadawalający. Jednakże modernizacji wymaga sieć niskiego jak i średniego napięcia w miejscowościach Elzanowo i Srebrniki. Aktualnie miasto Kowalewo Pom. jest zasilane gazem ziemnym wysokometanowym GZ-50 poprzez gazociąg przesyłowy Dn 80 wysokiego ciśnienia do stacji redukcyjnopomiarowej I 0, zlokalizowanej w miejscowości Szychowo. Ze stacji redukcyjno-pomiarowej I 0 odbiorcy zaopatrywani są w gaz ziemny przewodowy poprzez gazociągi dystrybucyjne średniego i niskiego ciśnienia. Gazociągi niskiego ciśnienia zasila stacja redukcyjnopomiarowa II 0, zlokalizowana w miejscowości Szychowo. Gazociągi średniego ciśnienia doprowadzają gaz do kotłowni na Osiedlu Marii Konopnickiej. 17

18 Gaz ziemny wysokometanowy GZ-50 przesyłany siecią ma wartość opałową 36,326 MJ/m 3. Stacje redukcyjno-pomiarowe zasilające Kowalewo Pomorskie posiadają następujące przepustowości: - stacja redukcyjno-pomiarowa I 0 Q=3.000 m 3 /h - stacja redukcyjno-pomiarowa II 0 Q=1.500 m 3 /h Czynna sieć rozdzielcza niskiego ciśnienia wynosi 13 km, a długość przyłączy niskiego ciśnienia 5,29 km. Ilość podłączeń do budynków mieszkalnych to 354 szt., a do budynków niemieszkalnych 11 szt. Miasto i gmina Kowalewo Pomorskie posiada systemy ciepłownicze dostosowane do warunków lokalnych. Wszystkie budynki użyteczności publicznej ogrzewane są przez nowoczesne kotłownie olejowe, gazowe lub olejowo-gazowe. Łącznie na terenie gminy w obiektach komunalnych funkcjonuje 13 kotłowni zasilanych paliwem ekologicznym. Największa z nich, kotłownia przy ul. M. Konopnickiej 6 o mocy 2,6 kw została zmodernizowana w latach i ogrzewa osiedla bloków mieszkalnych oraz budynki Szkoły Podstawowej i Publicznego Gimnazjum Drogi Położenie komunikacyjne miasta i gminy Kowalewo Pom. jest stosunkowo atrakcyjne. Przez jej obszar przebiega droga krajowa nr 15 łącząca Toruń i Olsztyn oraz drogi wojewódzkie nr 554 Orzechowo Golub-Dobrzyń i nr 496 Sierakowo Pluskowęsy, a także sieć dróg powiatowych i gminnych. Mimo atrakcyjnego położenia komunikacyjnego, układ dróg w mieście może stanowić barierę rozwojową, ze względu na swoją specyfikę. Nakładające się na siebie trasy przejazdu w starej zwartej zabudowie miasta, brak możliwości poprawy parametrów technicznych dróg wyznaczają, jako jeden z istotnych kierunków poprawy systemy komunikacyjnego w mieście, budowę obwodnicy. Łączna długość dróg gminnych wynosi 110,3 km. Drogi o nawierzchni twardej stanowią zaledwie 25% ogółu dróg. Ich długość wynosi ok. 27,3 km, w tym drogi asfaltowe 15 km, o nawierzchni betonowej (trylinka) 0,1 km, brukowcowe 0,6 km, o nawierzchni z tłucznia kamiennego 11,7 km. Pozostałe drogi, których sumaryczna długość wynosi 83 km, mają nawierzchnię żużlową lub gruntową. Zarówno drogi o nawierzchni twardej jak i drogi nieutwardzone wymagają okresowych napraw oraz dostosowania do transportu, który prowadzony jest często zestawowi o dużym tonażu. Największym zniszczeniom ulegają podczas wywozu wielotonowymi zestawami transportowymi plonów buraka cukrowego będącego jedną z podstawowych upraw w gminie. Drogi o nawierzchni żużlowej lub gruntowej wymagają 18

19 utwardzenia asfaltem lub kamieniem także w celu poprawy ich przejezdności w okresach odwilży i opadów deszczu. Ich utwardzenie zapewni także odpowiednie warunki przy wywozie płodów rolnych lub dostawy artykułów niezbędnych do produkcji rolniczej i działalności gospodarczej. Przez teren gminy Kowalewo Pom. przebiega linia kolejowa o znaczeniu państwowym, tj. dwutorowa zelektryfikowana linia relacji Toruń Iława. Ponadto przebiega linia jednotorowa Chełmża Golub-Dobrzyń, na której od 1990r. został zawieszony przewóz pasażerski. Obecny ruch kolejowy na tej linii jest znikomy Hałas (komunikacyjny i przemysłowy) Hałas komunikacyjny - Dotychczasowe badania wskazują, że zagrożenie hałasem na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie związane jest głównie z hałasem komunikacyjnym i odnosi się do terenów przyległych do głównych tras drogowych i kolejowych. Do głównych czynników mających wpływ na poziom emisji hałasu komunikacyjnego należą: natężenie ruchu, struktura strumienia pojazdów, a zwłaszcza udziału w nim transportu ciężkiego, stan techniczny pojazdów, rodzaj i stan techniczny nawierzchni, organizacja ruchu drogowego, charakter zabudowy (zagospodarowanie) terenów otaczających. Oceniając zagrożenie hałasem komunikacyjnym przyjmuje się, że hałas o poziomie równoważnym poniżej 50 db (w porze dziennej) nie jest uciążliwy dla człowieka. Hałas o poziomie równoważnym powyżej 70 db uważa się za szkodliwy dla człowieka. Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie zasadniczy szkielet układu drogowego tworzą drogi krajowa nr 15 (Toruń-Olsztyn) i drogi wojewódzkie: Kowalewo Pomorskie - Golub Dobrzyń i Kowalewo Pom. - Orzechowo. Przeprowadzony w 2000 roku generalny pomiar ruchu wykazał, że na wymienionej wyżej drodze krajowej średni dobowy ruch (SDR) oscylował w granicach pojazdów na dobę. Najwyższy SDR na drodze Nr l5 wynosił 5800 poj/d. na odcinku Toruń Kowalewo Pom., na żadnym z odcinków SDR nie był niższy niż 3000 pojazdów na dobę. Z pozostałych dróg wojewódzkich i powiatowych dość dużymi wartościami SDR charakteryzują się odcinki dróg: nr 554 Kowalewo Pom Golub Dobrzyń (2400 poj/dobę), pozostałe odcinki dróg wojewódzkich charakteryzują się SRD w granicach pojazdów. 19

20 O wielkości emisji poziomu dźwięku od tras komunikacyjnych decyduje głównie natężenie ruchu pojazdów i udział w nim transportu ciężkiego. Dla wyszczególnionych wyżej dróg udział transportu ciężkiego jest wysoki i wynosi z reguły %, a w niektórych przypadkach, tak jak np. na drodze 534 przekracza 21 %. Dane literaturowe wskazują, że strefy negatywnego oddziaływania akustycznego wynoszą w przypadku dróg: - krajowych o SDR w granicach 5-10 tys. pojazdów - do 160 m, - wojewódzkich o natężeniu ruchu poniżej 5 tys. pojazdów - do 80 m, - dróg powiatowych - około m. Hałas przemysłowy W stosunku do skali problemu, jakim jest hałas komunikacyjny, hałas przemysłowy jest marginesem. Hałas przemysłowy swym zasięgiem obejmuje z reguły znacznie mniejszy obszar i liczbę ludności narażoną na jego oddziaływanie. Stanowić może jednak znaczne uciążliwości. Szczególnie wszędzie tam, gdzie występuje styk zabudowy przemysłowej z zabudowa mieszkaniową. Hałas ten jest bardziej zróżnicowany od hałasu komunikacyjnego ze względu na różnorodność źródeł znajdujących się na terenie podmiotów gospodarczych. Źródłami są instalacje przemysłowe, sieci i urządzenia energetyczne, ale także obiekty gdzie prowadzona jest działalność gastronomicznorozrywkowa (np. dyskoteki). Poniższe zestawienie zawiera podmioty gospodarcze, które obecnie są lub mogą być źródłem uciążliwości hałasu. Lp. Miejscowość Nazwa zakładu źródła hałasu Wielkość przekroczeń dzień noc 1. Kowalewo Pomorskie MAKK Sp. z o.o. Młyn 5,6 db [A] - 2. Wielkie Rychnowo Conkret s.c. Kowalewo Pom.. Z.P. Wielkie Rychnowo chłodnia 4,0 db [A] - Skala przestrzenna zjawiska zagrożenia hałasem przemysłowym na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie jest zdecydowanie mniejsza niż hałasu komunikacyjnego. 20

21 7.6. Zagrożenie ze strony pól elektromagnetycznych Głównymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego w dolnym paśmie wysokich częstotliwości (0,1-300 MHz) są linie i stacje elektroenergetyczne a także liczne urządzenia radiokomunikacyjne, takie jak: nadajniki radiowe, nadajniki telewizyjne, radiotelefony, stacje przekaźnikowe oraz rozmaite techniczne urządzenia przemysłowe i medyczne. Według danych literaturowych strefy o podwyższonej wartości pola elektromagnetycznego występują: wokół linii i stacji elektroenergetycznych o napięciu 110 kv lub wyższym; w pobliżu instalacji radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych. Natężenia pól elektrycznych wzdłuż linii elektroenergetycznych szybko maleją wraz z oddalaniem się od linii, osiągając w odległości od 10 do 30 m (licząc od rzutu skrajnego przewodu na powierzchnie terenu) wartość poniżej 1kV/m (dopuszczalna wg obowiązujących przepisów dla obszarów zabudowy mieszkaniowej). Z kolei stacje elektroenergetyczne z reguły charakteryzują się oddziaływaniem ograniczonym do terenu zajmowanej działki. Przez teren gminy i miasta Kowalewo Pomorskie przebiegają dwie linie wysokiego napięcia (110 kv), jedna linia 400 kv oraz zlokalizowana jest jedna stacja elektroenergetyczna WN (Zapluskowęsy). Największe kontrowersje społeczne budzą inwestycje związane z lokalizacją stacji bazowych telefonii komórkowej. Według danych Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty Kujawsko- Pomorskiego Oddziału Okręgowego w Bydgoszczy na terenie miasta Kowalewa Pom. zlokalizowane są 3 stacje bazowe ERA GSM, PLUS GSM, PTK CENTERTEL. Jak wynika z danych literaturowych, jak również analiz dokumentacji sporządzanych na etapie lokalizacji i budowy stacji bazowych telefonii komórkowej, urządzenia te przy prawidłowym zainstalowaniu i wprowadzeniu zabezpieczeń związanych z dostępem do anten, charakteryzują się (na poziomie terenu) bardzo małymi natężeniami pól elektromagnetycznych (EM). Z badań prowadzonych przez służby pomiarowe Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2002, w województwie kujawsko-pomorskim (a tym także na terenie gminy i miasta Kowalewo Pomorskie) nie stwierdzono przypadków przekroczeń norm dopuszczalnych w zakresie promieniowania elektromagnetycznego W zakresie stanu zasobów przyrodniczych Niski udział lasów i terenów zielonych Na terenie gminy Kowalewo lasy zajmują 889 ha, co stanowi zaledwie 6,3% jej powierzchni. Ich rozmieszczenie jest nierównomierne i koncentruje się w dolinie Strugi Rychnowskiej i Kotlinie Elgiszewskiej. Tereny rolnicze, dominujące w krajobrazie gminy, pozbawione są lasów i większych skupisk zadrzewień. 21

22 7.8. Znaczna podatność gleb na erozję Ocenia się, że na terenie gminy Kowalewo Pomorskie zagrożenie erozją gleb dotyczy około 17% powierzchni użytków rolnych (ok. 15% powierzchni gminy). W największej skali zjawiska erozji dotyczą tzw. erozji wietrznej; natomiast w strefach krawędziowych dolin i rynien występują procesy erozji wodnej powierzchniowej i wąwozowej Zagrożenie walorów krajobrazowych Na terenie gminy występuje lokalnie eksploatacja kopalin w rejonie m. Nowy Dwór, i Sierakowo oraz w dolinie Strugi Rychnowskiej w rejonie Wielkiej Łąki i Pruskiej Łąki. Obecnie istnieje tylko kilka niewielkich miejsc indywidualnego pozyskiwania kruszywa, jednak nasilanie powierzchniowej eksploatacji kruszywa może zagrażać wysokim walorom przyrodniczym i krajobrazowym doliny Strugi Rychnowskiej i rynny Jeziora Kamionkowskiego, które są chronione prawnie jako obszar chronionego krajobrazu. Potrzeba ochrony i kształtowanie bioróżnorodności (brak ochrony użytków ekologicznych) Na terenie gminy Kowalewo Pomorskie wyznaczono i objęto ochroną zaledwie 3 użytki ekologiczne (łącznie o pow. 3,93 ha). Na otwartych terenach rolniczych gminy istnieje natomiast bardzo wiele śródpolnych oczek wodnych, mokradeł, torfowisk, które spełniają ważną rolę w utrzymaniu bioróżnorodności terenu (m.in. w rejonie miejscowości: Mlewo, Mlewiec, Srebrniki, Otoruda, Chełmonie). Ulegają one stopniowemu zanikowi i degradacji w wyniku m.in. zabiegów agrotechnicznych i melioracyjnych. Rozpoznanie zasobów przyrody i ich waloryzacja powinny pozwolić na objęcie ochroną prawną kolejnych obszarów i obiektów. 8. Sytuacja mieszkaniowa Zasoby mieszkaniowe miejsko-wiejskiej gminy Kowalewo Pom. na dzień r. wyrażały się liczbą około 3200 mieszkań. Na terenie miasta znajduje się około 1300 mieszkań natomiast na terenach wiejskich około 1900 mieszkań. Zabudowa mieszkaniowa miasta w 57% pochodzi z przed 1945r., a tylko 8% lokali mieszkalnych liczy nie więcej jak 10 lat. W zabudowie mieszkaniowej terenów wiejskich gminy, ponad 40% 22

23 lokali ma metrykę z przed 1945r., a tylko około 5% nie starszą jak dziesięcioletnią. Zdecydowana większość zabudowy mieszkaniowej jest własnością prywatną. Mieszkania komunalne w mieściew tym: w budynkach wspólnot mieszkaniowych Mieszkania komunalne na wsi w tym: w budynkach wspólnot mieszkaniowych Mieszkania spółdzielcze Mieszkania zakładowe i służbowe budyn - ków Liczba Liczba mieszkań wyposażonych w: Rodzaj zasobów mieszkaniowych mieszkań lokatorów wodociąg kanalizację CO gazociąg Zasoby komunalne, łącznie w mieście i gminie stanowią 258 mieszkań tj. 8% ogółu zasobów i zamieszkiwane są przez 771 mieszkańców tj. około 7% ogółu mieszkańców. Są to na ogół zasoby stare z metryką z przed 1945r. 81% komunalnych mieszkań w mieście i 98% zasobów na wsi. Stan techniczny budynków komunalnych nie jest najgorszy 80% budynków w mieście jest w stanie dobrym lub średnim. Natomiast na obszarze wiejskim budynków komunalnych w stanie technicznym dobrym lub średnim jest tylko 28% ich ogółu. Z materiałów Społecznej Komisji Mieszkaniowej wynika, że rocznie wpływa od 30 do 40 wniosków o przydział mieszkania z zasobów komunalnych. W chwili obecnej na przydział oczekuje 19 rodzin. Zasoby spółdzielcze obejmują 10 budynków wszystkie na terenie miasta. Znajduje się w nich 209 mieszkań z 595 mieszkańcami. Stan techniczny budynków jest dobry. Zasoby spółdzielcze są stosunkowo nowe. 7 budynków wyposażonych jest we wszystkie instalacje techniczne, natomiast w 3 budynkach brak jest instalacji doprowadzającej ciepłą wodę. Na terenie gminy znajdują się 22 zakładowe budynki mieszkalne i 14 budynków, w których znajduje się 14 mieszkań zakładowych bądź służbowych. Stan techniczny 20% budynków oceniany jest jako dobry zaś pozostałe 80% jako dostateczny. Lokale to są stosunkowo słabo wyposażone w urządzenia techniczne. 23

24 9. Gospodarka W mieście i gminie Kowalewo Pom. w końcu 2003 roku zarejestrowanych było 479 przedsiębiorców. W strukturze branżowej dominuje sekcja działalności produkcyjno-usługowej oraz handlu. Numer wpisu Oznaczenie podmiotu Miejsce prowadzenia działalności Data rozpoczęcia działalności Wpisu dokonano w dniu Przedmiot działalności Magdalena Kobielnik, ul. ul. Szkolna 7, Kowalewo 1342 Toruńska 23/2, r 24 stycznia 2002r Usługi gastronomiczne bar Pomorskie 410 Kowalewo Pom Firma Handlowo- Usługowa, Regina ul. Toruńska 27/2, Kawula, ul. Toruńska Kowalewo Pomorskie 27/2, Kowalewo r 24 stycznia 2002r Pomorskie Raciniewski Andrzej, ul Toruńska 10, teren kraju 11 kwietnia 2002r 11 kwietnia 2002r Kowalewo Pomorskie Solarium usługi kosmetyczne. Handel artykułami drogeryjnymi i chemicznymi. Handel artykułami spożywczymi i przemysłowymi. Mała gastronomia Wykonywanie robót izolacyjno-budowlanych, handel MAGNOLIA Jan Bielsk 37, Foligowski, Bielsk 37, Kowalewo Pom., ul kwietnia 2002r 24 kwietnia 2002r Kowalewo Toruńska 7, Pomorskie Kowalewo Pom Produkcja sprzedaż zniczy. Sklep z artykułami wielobranżowymi: artykuły drogeryjne, znicze, kosmetyki, prasa, odzież, artykuły gospodarstwa domowego, karty telefoniczne, papierosy, artykuły ogrodnicze Agnieszka Kobielnik, ul. ul. Plac 700-lecia 26, Toruńska 23/2, maja 2002r 25 kwietnia 2002r Gastronomia bar 410 Kowalewo Pom Kowalewo Pomorskie Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Kowalewo Pom., ul DUET, Stanisław Toruńska 6 Kubiak, Srebrniki 31, r., r 05 lipca 2002r Kowalewo Pom Handel odzieżą damską męską oraz dodatkami : torebki plecaki, paski, bielizna, obuwie, pościel, koce, artykuły drogeryjne Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pom. poza oddziałem Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych nie usytuował się żaden inny lider gospodarczy, który w sposób znaczący mógł by stymulować rozwój i absorbować lokalną siłę roboczą. Większość zakładów pracy ma znaczenie głównie lokalne, w znacznej części obsługujące rolnictwo. Do największych pracodawców w mieście i gminie należał Urząd Miejski wraz z podległymi jednostkami oraz firmy: oddział wąbrzeskiego Vinylexu producenta folii, oddział golubsko-dobrzyńskiego Drutpolu (producent drutu), firma Olkop (stacje Benzynowe), Z-d Conkret producent folii, Zgoda, Z-dy Rolne w Piątkowie i Wielkiej Łące oraz bank spółdzielczy. 24

25 Gospodarka na wsi oparta jest głównie na aktywności ekonomicznej ludności prowadzącej gospodarstwa rolne oraz indywidualną działalność gospodarczą. W przypadku gminy Kowalewo Pom. na aktywność tą wpływa wysoka jakość gleb. 10. Bezpieczeństwo W roku 2003 jak i w latach poprzednich Komendy Powiatowej Policji w Golubiu-Dobrzyniu ukierunkowane były w szczególności na podnoszenie poziomu bezpieczeństwa w powiecie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw pospolitych o charakterze kryminalnym i gospodarczym oraz prowadzenie działań w zakresie prewencyjnego zabezpieczenia miejsc zagrożonych. Prowadzone pozwoliły utrzymać na podobnym poziomie stan bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie powiatu jak w roku ubiegłym. Dane statystyczne wskazują, że w 2003 zanotowano 954 przestępstwa tj. o 102 mniej niż w roku Wykrywalność ogólna wyniosła 79,2 %. Ogółem wszczęto 682 postępowania przygotowawcze. W ramach prowadzonych postępowań zanotowano 542 przestępstwa o charakterze kryminalnym, z czego wykryto 357, co w efekcie dało 65,3 % wykrywalności. Zarówno w ilości postępowań wszczętych jak i stwierdzonych przestępstw odnotowano spadek dynamiki, która wynosiła odpowiednio 92,8 % i 90,3 %. Odnotowano natomiast wzrost ilości przestępstw stwierdzonych dotyczących przestępczości gospodarczej, gdzie dynamika wyniosła 146,2 %. Uzyskane wyniki w zakresie wykrywalności ogólnej jak i wykrywalności przestępstw kryminalnych mieszczą się w czołówce województwa i pozwoliły osiągnąć trzecie miejsce wśród 19 jednostek województwa kujawsko-pomorskiego. Realizowane czynności jak i podejmowane nie pozwoliły utrzymać poziomu wykrywalności ogólnej i wykrywalności przestępstw kryminalnych na poziomie roku 2002.Odnotowano spadek wykrywalności ogólnej o 4,6 %. Na taki stan składało się wiele czynników do których zaliczyć należy miedzy innymi: - popełnianie przestępstw przeciwko mieniu na terenach wiejskich lub obrzeżach miast, - przemieszczanie się sprawców przestępstw z terenu innych powiatów i napływu przestępczości wędrownej, - ujawnianie lub zgłaszanie przestępstw przez pokrzywdzonych po upływie znacznego czasu od ich zaistnienia, co ograniczało możliwości właściwego zabezpieczenia śladów i dowodów oraz prowadzenie czynności dochodzeniowych - ograniczone możliwości etatowe i finansowe tutejszej jednostki 25

26 Podejmowane były skuteczne w zakresie ujawniania i wykrywania sprawców przestępstw o dużym ciężarze gatunkowym, do których należy zaliczyć rozboje, gdzie wykrywalność wyniosła 100 % - wzrost o 42,9 %. mimo wzrostowej dynamiki przestępstw stwierdzonych w tej kategorii - 114,3 %. Pozytywnym zjawiskiem, na które należy zwrócić uwagę jest ujemna dynamika w zakresie kradzieży samochodów, która wyniosła przy przestępstwach stwierdzonych 80% jak również wzrost wykrywalności tego typu przestępstw o 4,5 %, która za rok 2003 wynosi 50 %. Widać tu wyraźnie ograniczenie tego rodzaju przestępczości na terenie powiatu golubsko-dobrzyńskiego. Wyniki osiągane przez Komendę Powiatowej Policji przekładają się pośrednio na stan bezpieczeństwa na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie. Na terenie Rewiru Dzielnicowych w Kowalewie Pomorskim w 2003 roku stwierdzono 174 przestępstwa w tym 98 przestępstw o charakterze kryminalnym. Efekty statystyczne osiągnięte w 2003 roku w zakresie wykrywalności ogólnej wyniosły 75,3 %. Ujawnione czyny to przede wszystkim: - kradzieże 32 - kradzieże z włamaniem 33 - kradzieże samochodów 2 - kierowanie w stanie nietrzeźwości 31, - przestępstwa gospodarcze 40, - pozostała liczba inne przestępstwa (przeciwko rodzinie, wypadki, uszkodzenia mienia) Z tego z ogólnej liczby zaistniałych przestępstw wykryto 131. Poniżej przedstawiono zagrożenie oraz wyniki uzyskiwane w latach L.p. rodzaj Ogólna liczba przestępstw stwierdzonych 2 Wykrywalność ogólna 81 % 75,3 % 3 Ilość sporządzonych wniosków o ukaranie Ilość nałożonych mandatów Ilość interwencji Ilość przestępstw popełnionych przez nieletnich i 26