!"#$%&'"#$()' *"+%,-$.'"/0+10%2,3

Transkrypt

1 PRZESYŁ Elektryczna 9/2016 DYSTRYBUCJA!"#$%&'()!*+(,-.' KLIENT Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej Rynek i regulacje Technika i technologie Wydarzenia w branży 8#6*%' 9:;%6"/(#< Inwestycja "'=$7>'?$27#45' Grid!"#!$%&! po prostu #'()*)+++! Strategia bez $4$%5$*3,-4$.' %$"67),.# Janusz Kisiel, Ryszard Migdalski:!"#$%&'"#$()' *"+%,-$.'"/0+10%2,3

2 Zdjęcie: Julia Sheveloff Szanowni Państwo Stało się dobrą tradycją, że wrześniowe wydanie Energii Elektrycznej koncentruje swoją uwagę wokół największego wydarzenia w branży energetycznej targów ENERGETAB. W tym roku mamy szczególny powód do przyjrzenia się tej wyjątkowej imprezie, przypomnienia jej twórców oraz kluczowych momentów w procesie rozwoju. Mija właśnie 25 lat od zapoczątkowania dobrej i kreatywnej współpracy pomiędzy PTPiREE a Zakładem Informatyki, Automatyki i Doskonalenia Zawodowego inicjatorem i organizatorem tego dorocznego międzynarodowego wydarzenia w Bielsku-Białej. Cieszy nas fakt, że mimo wielu obowiązków, niemal w przededniu imprezy spotkali się z nami: Janusz Kisiel, prezes ZIAD Bielsko-Biała oraz Ryszard Migdalski, dyrektor ds. targów i szkoleń ZIAD. Dzięki tej rozmowie możemy spojrzeć nie tylko na poszczególne etapy rozwoju ENERGETAB-u, ale również na jego współczesne oblicze. A obecny wizerunek dynamicznych i prężnych targów bielskich kreują w dużej mierze wystawcy, ich ambitne projekty i rozwiązania techniczne. Jedną z wartych odnotowania innowacji są rozwiązania w zakresie automatyzacji sieci proponowane przez Schneider Electric, firmę kojarzoną dotychczas na rynku energetycznym jako dostawcę zabezpieczeń. Natomiast rozwiązania, o których rozmawiamy na naszych łamach z dyrektorem sprzedaży Schneider Electric, Piotrem Dąbrowskim pozwalają w znaczący sposób poprawić wskaźniki SAIDI i SAIFI, a poprzez to realizować postawione przed energetyką ambitne cele związane z poprawą niezawodności dostaw energii elektrycznej. W dziale Technika i technologie przyglądamy się również problematyce strat w sieci SN wywołanych przez rozproszone źródła energii. Targi bielskie w naturalny sposób koncentrują naszą uwagę na sprawach technicznych. W bieżącym wydaniu nie zapominamy jednak o zagadnieniach związanych z rynkiem i regulacjami. W dziale im poświęconym przyglądamy się długofalowym planom rządu wobec energetyki, wyłaniającym się z zaprezentowanej niedawno Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj zapowiadane wprowadzenie rynku mocy oraz konkretne działania Ministerstwa Energii w tym kierunku. Ich celem długofalowym jest zapewnienie ciągłości i stabilności dostaw energii elektrycznej. Jak zawsze, także i w bieżącym wydaniu dokonujemy przeglądu najważniejszych zmian w prawie, prezentujemy wydarzenia w branży, a także przyglądamy się poszczególnym spółkom i prezentujemy najciekawsze informacje związane z ich działalnością. Mając nadzieję, że Energia Elektryczna będzie towarzyszyła Państwu podczas tegorocznych targów ENERGETAB, a także długo po ich zakończeniu zapraszam do lektury! Spis treści 4 INFORMACJE ZE SPÓŁEK ROZMOWA MIESIĄCA W NUMERZE 6 Wywiad z Januszem Kisielem, prezesem ZIAD Bielsko-Biała oraz Ryszardem Migdalskim, dyrektorem ds. targów i szkoleń ZIAD 9 Z DZIAŁALNOŚCI PTPIREE RYNEK I REGULACJE 11 Strategia bez energetycznej rewolucji 14 PARAGRAF W SIECI TECHNIKA I TECHNOLOGIE 16 Inwestycja w Self Healing Grid to się po prostu opłaca Generacja rozproszona źródłem strat w sieci SN WYDARZENIA 26 Wydarzenia w branży 28 Wydarzenie dla branży 30 FELIETON KLIENT DYSTRYBUCJA PRZESYŁ Elektryczna Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej 9/2016 Rynek i regulacje Technika i technologie Wydarzenia w branży Biuletyn Branżowy Energia Elektryczna miesięcznik Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej Redaguje zespół: Andrzej Pazda (redaktor naczelny), Małgorzata Władczyk (zastępca redaktora naczelnego), Aleksandra Rakowska (redaktor dział techniczny), Sebastian Brzozowski, Marzanna Kierzkowska Adres redakcji: ul. Wołyńska 22, Poznań, tel , faks , redakcja@e-elektryczna.pl Wydawca: Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, ul. Wołyńska 22, Poznań, tel , faks , ptpiree@ptpiree.pl, Opracowanie graficzne, skład, łamanie i druk: Media i Rynek, ul. K. Pułaskiego 41, Kalisz Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca nadesłanych materiałów oraz zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmianę ich tytułów. Nakład: 1000 egzemplarzy Data zamknięcia numeru: 31 sierpnia 2016 r. Zdjęcie: archiwum ZIAD Inwestycja Grid po prostu Strategia bez Janusz Kisiel, Ryszard Migdalski: Na okładce: Janusz Kisiel, prezes ZIAD Bielsko-Biała oraz Ryszard Migdalski, dyrektor ds. targów i szkoleń ZIAD ENERGIA 3

3 ENERGETAB największe targi w branży Ćwierć wieku twórczej współpracy» W 1991 roku, a więc równo 25 lat temu, PTPiREE nawiązało ścisłą współpracę ze ZIAD Bielsko-Biała. Oczywiście, nie oznacza to braku wcześniejszych kontaktów ZIAD-u z energetyką. Wszak powiedział kiedyś, wielce zasłużony dla energetyki, Jacek Szpotański, że kto nie jest w Bielsku na spotkaniach pod Szyndzielnią, ten nie jest w energetyce. Prawda, ale proszę powiedzieć, jak to się stało i dlaczego akurat w Bielsku-Białej? J.K.: Historia targów ENERGETAB miała swój początek w 1984 r., kiedy to z inicjatywy ówczesnego Ministerstwa Górnictwa i Energetyki zorganizowano u nas pięciodniową Krajową Giełdę Elektrownianych Projektów Wynalazczych. W tym czasie Ośrodek Wdrażania Postępu Technicznego w Energetyce, bo tak nazywała się nasza firma, był zakładem w wielozakładowym przedsiębiorstwie Zakłady Energetyczne Okręgu Południowego w Katowicach. Zadaniem giełdy była prezentacja najnowszych projektów wynalazczych i racjonalizatorskich powstałych w elektrowniach, zakładach energetycznych czy biurach projektowych i spowodowanie ich rozpowszechnienia w innych jednostkach energetyki zawodowej. Miało to pomóc modernizować urządzenia energetyczne oraz poprawić poziom ich eksploatacji w kryzysowej sytuacji połowy lat osiemdziesiątych, kiedy trudno było pozyskać materiały i części zamienne, nie wspominając o inwestycjach. Kolejne giełdy były organizowane w Bielsku-Białej co dwa lata. R.M.: Dlaczego w Bielsku-Białej? Otóż OWPTwE wybudowano ze środków Rekomendacja wydana dla ENERGETAB przez Polską Izbę Przemysłu Targowego energetyki zawodowej, jako główne centrum doskonalenia zawodowego pracowników krajowej energetyki. Pierwsze kursy zorganizowano tutaj już w Stopniowo powstawały nieźle wyposażone laboratoria: elektryczne i automatyki cieplnej. W 1976 r. utworzono poligon do prac pod napięciem (PPN), na którym z pomocą narzędzi i osprzętu francuskiego wdrażano pierwsze technologie PPN na niskim napięciu, opracowywane w gliwickim Zakładzie Bezpieczeństwa Pracy Instytutu Energetyki. W połowie lat 80. uruchomiono w ośrodku komputerowe symulatory bloku energetycznego 200 MW i sieciowy dla szkolenia dyspozytorów ZDR i RDR. Ośrodek miał też hotel, a interesujące położenie u podnóża Szyndzielni powodowało, że pracownicy energetyki tym bardziej chętnie uczestniczyli w organizowanych tutaj szkoleniach i konferencjach. Ta popularność przekładała się też na rozwój giełd, które od 1992 r. były już organizowane co roku. Po zmianach ustrojowych w Polsce nastąpiło usamodzielnienie się zakładów energetycznych, a także naszego ośrodka, który już wtedy nosił nazwę Zakład Informatyki, Automatyki i Doskonalenia Zawodowego (stąd skrót ZIAD). Powstałe w 1990 roku PTPiREE, którego jednym z podstawowych celów było podejmowanie wspólnych działań na rzecz wdrażania nowych rozwiązań w branży energetycznej stało się naturalnym wsparciem dla organizowanych giełd.» Właśnie, zaczęło się od Giełdy pomysłów i wynalazczości, a dzisiaj, już po raz 29., organizowane są największe branżowe targi dla energetyki! Jaka przyświecała Panom idea, kiedy podejmowaliście się tego zadania w roku 1984, a jakie dzisiaj macie przed sobą cele? J.K.: Cele tego przedsięwzięcia praktycznie niewiele się w ciągu tych przeszło 30 lat zmieniły, poza ich oczywistą w gospodarce rynkowej komercjalizacją. Czyli nadal głównym zadaniem jest promowanie najnowszych rozwiązań technicznych i technologicznych dla energetyki, zarówno tej zawodowej, jak i przemysłowej. Zdecydowanie zmieniło się spektrum prezentowanych produktów, gdyż dzisiaj na naszych targach prezentowane są urządzenia, aparaty czy rozwiązania powstające nie tylko w fabrykach w naszym kraju, ale w firmach z całego świata, także w Chinach czy USA. R.M.: To przekształcanie się wcześniej organizowanych giełd w targi następowało stopniowo w latach 90., 6 l ENERGIA elektryczna

4 Zdjęcie: archiwum ZIAD Janusz Kisiel, prezes ZIAD Bielsko-Biała i Ryszard Migdalski, dyrektor ds. targów i szkoleń ZIAD a oficjalnie imprezę nazwano targami w 1996 r. Natomiast w 1998 r. przyjął się ENERGETAB, będący skrótowcem nazwy,,energetyczne Targi Bielskie. Obecnie wystawcy naszych targów mogą liczyć na zainteresowanie nie tylko polskich inwestorów, gdyż od wielu lat systematycznie wzrasta zainteresowanie ENERGETAB-em wśród obcokrajowców. Głównie są to zwiedzający pochodzący z krajów sąsiadujących z Polską, ale spotykamy także bardziej egzotycznych gości: z dalekiego Wschodu, z krajów Półwyspu Arabskiego czy Afryki. J.K.: Użył Pan Redaktor określenia,,największe targi branży energetycznej i jest to prawda, potwierdzona liczbami wystawców czy wynajmowanej powierzchni pod ich stoiska. Dane te są audytowane przez CENTREX wyspecjalizowaną instytucję międzynarodową, która audytuje wiele targów organizowanych w naszej części Europy, a jej ustalenia są honorowane przez Polską Izbę Przemysłu Targowego oraz międzynarodowe organizacje, jak AUMA czy UFI. Od kilku lat liczba wystawców na naszych targach oscyluje wokół 750, natomiast łączna powierzchnia stoisk przekroczyła w ubiegłym roku 20 tys. m 2. Są to liczby, które upoważniają nas do określenia ENERGETAB-u liderem targów energetycznych w Europie Środkowej. A w Polsce targi ENERGETAB plasują się w pierwszej dziesiątce wśród wszystkich organizowanych targów.» Może jeszcze parę słów na temat wyróżnień targowych, a także trochę liczb i statystyki. R.M.: Prezentowane na targach najnowocześniejsze produkty i technologie konkurują o zdobycie prestiżowych wyróżnień w konkursie targowym na szczególnie wyróżniający się produkt. Prestiż ten wynika zarówno ze znaczenia fundatorów nagród, jak i obiektywnych werdyktów podejmowanych po wielodniowych, dociekliwych obradach Komisji Konkursowej, złożonej z uznanych w polskiej energetyce ekspertów, a którym przez pierwsze 15 lat przewodniczył prof. Wiesław Seruga, długoletni dyrektor Instytutu Elektrotechniki w Warszawie. Kolejnym pięciu komisjom konkursowym przewodniczył mgr inż. Tomasz Kołakowski redaktor naczelny bardzo zasłużonego dla rozwoju energetyki miesięcznika Energetyka, wcześniej pełniący kierownicze stanowiska w energetyce zawodowej (ZEOPd, PSE SA). Od 2014 r. Komisji Konkursowej przewodniczy prof. Jacek Wańkowicz do niedawna dyrektor Instytutu Energetyki w Warszawie. Najwyżej cenionym laurem w konkursie jest Puchar Ministra obecnie Ministra Energii, a wcześniej Ministra Gospodarki czy Ministra Przemysłu i Handlu. Wśród prestiżowych wyróżnień są medale: PSE SA, PGE Energia Odnawialna, SEP, targów ENERGETAB oraz puchary czy statuetki partnerów targów: PTPiREE, IGEiOŚ, PIGE, Polskiego Stowarzyszenia Elektroinstalacyjnego. Wyjątkową rolę pełnią na targach wyróżnienia w postaci Złotych Lwów im. Kazimierza Szpotańskiego, fundowane przez jego syna Jacka Szpotańskiego, wielokrotnego prezesa SEP, które mają wspierać polskich producentów i konstruktorów. J.K.: Od poprzednich targów jednym z fundatorów kolejnego wyróżnienia jest Prezydent Bielska-Białej, którego wyróżnienie ma postać statuetki, indywidualnie projektowanej przez uznanych rzeźbiarzy z naszego miasta. W ciągu tych 22 lat organizowania konkursu wyróżnienia otrzymało prawie 450 produktów i, patrząc z perspektywy tego czasu, nie możemy powiedzieć, aby któryś z nagrodzonych produktów nie sprawdził się na wymagającym rynku energetycznym. Najlepiej to świadczy o pracach Komisji Konkursowej, która rozpatruje wnioski wystawców dotyczące szerokiego spektrum urządzeń, aparatów, systemów informatycznych czy osprzętu elektrycznego.» ZIAD to oczywiście nie tylko ENERGETAB, ale także znacząca działalność szkoleniowa, połączona z praktycznymi ćwiczeniami poligonowymi. Prośba o kilka słów na temat historii, działań obecnych i tego, co przed nami. R.M.: Jak już wspomnieliśmy wcześniej, działalność szkoleniowa to był główny cel powstania ośrodka przed 42 laty. ENERGIA 7

5 I przez te lata organizacja kursów, a także konferencji czy seminariów nadal stanowi jedną z głównych form działalności firmy. Oczywiście, tematyka szkoleń ewaluowała w czasie, ale zawsze były to specjalistyczne kursy dla energetyków i elektryków, wykorzystujące ciągle modernizowane wyposażenie techniczne naszego Ośrodka Doskonalenia Kadr. Rocznie w szkoleniach u nas bierze udział ponad 2 tys. osób nie znajdziemy chyba przedsiębiorstwa energetycznego w Polsce, którego pracownicy nie byliby u nas szkoleni. Wśród kilkudziesięciu tematów kursów oferujemy szkolenia pracowników eksploatacji, nadzoru i wykonawstwa, zwłaszcza pod kątem nowych technologii oraz bezpieczeństwa pracy, kursy dla automatyków, dyspozytorów, a także szkolenia przygotowujące do egzaminów na uprawnienia wynikające z Prawa energetycznego w zakresie kwalifikacji wymaganych przy eksploatacji i dozorze urządzeń energetycznych (URE) czy z Prawa budowlanego szkolenia na uprawnienia do obsługi wybranych maszyn i urządzeń budowlanych (IMBiGS). Wśród tematów cieszących się największym powodzeniem są szkolenia na poligonie do PPN na niskim napięciu, a od roku także na napięciu 15 i 20 kv. Coraz częściej organizujemy szkolenia kierowane do określonego klienta, których tematyka i program są indywidualnie uzgadniane. J.K.: Po przekształceniu w 1999 r. w spółkę akcyjną, której 100% akcji posiada Gmina Bielsko-Biała, poszerzono zakres jej działalności głównie o świadczenie usług turystycznych w oparciu o przewozy kolejką linową na Szyndzielnię, gruntownie przebudowany hotel,,dębowiec, a od niedawna o prowadzenie działalności Ośrodka Rekreacyjno-Narciarskiego,,Dębowiec.» Prowadzenie tak szerokiej działalności wymaga niemałego budżetu. Oczywiście, aktywność ZIAD-u to przedsięwzięcia z misją, adresowane do energetyki, ale przecież nie pozbawione aspektu komercyjnego. Trudno by było podejmować je bez wsparcia ze strony władz samorządowych, będących przecież 100-procentowym właścicielem akcji ZIAD. Mówił o tym rok temu w naszej Rozmowie miesiąca Prezydent Bielska- Białej, Jacek Krywult... J.K.: Komunalizacja spółki ZIAD Bielsko-Biała wiązała się ze znacznym podniesieniem jej kapitału, a także z realizacją inwestycji sprzyjających prowadzonej przez spółkę działalności. Przełomowym momentem dla dalszego rozwoju targów była decyzja Prezydenta Miasta Jacka Krywulta o podjęciu budowy hali wielofunkcyjnej na terenach ekspozycyjnych ZIAD-u. Oddana do użytkowania w 2010 r., dała nowy impuls do rozwoju ENERGETAB-u, dzięki podniesieniu komfortu organizacji targów. Kolejnym, istotnym wsparciem ze strony gminy dla poprawy warunków organizacji targów była rozbudowa i modernizacja dróg w Bielsku-Białej, Przełomowym momentem dla dalszego rozwoju targów była decyzja Prezydenta Miasta Jacka Krywulta o podjęciu budowy hali wielofunkcyjnej na terenach ekspozycyjnych ZIAD-u. Oddana do użytkowania w 2010 r., dała nowy impuls do rozwoju ENERGETAB-u, dzięki podniesieniu komfortu organizacji targów. a zwłaszcza w rejonie ZIAD, dzięki czemu organizacja dużych imprez przestała być uciążliwa dla mieszkańców sąsiadujących z terenami targowymi. Warto przytoczyć tutaj deklarację Prezydenta Bielska-Białej złożoną podczas obchodów 40-lecia spółki (w 2014 r.), w której określił on rolę targów i szkoleń dla energetyki, jako strategiczną w dalszym rozwoju spółki obok intensywnego rozwoju w obszarze turystyki (modernizacja hotelu, kolei linowej na Szyndzielnię itp.), co łącznie powinno znacząco wzmocnić potencjał spółki, a tym samym pozwolić jeszcze lepiej organizować duże przedsięwzięcia, jak międzynarodowe targi energetyczne.» Na zakończenie proszę mi pozwolić na jeszcze jedno, standardowe już pytanie. Jak Panowie dziś z pozycji kierownictwa firmy, której właścicielem jest samorząd lokalny i której działalność mocno zorientowano na energetykę postrzegacie działalność stowarzyszeń branżowych, a w tym w szczególności PTPiREE? J.K.: Nie wyobrażamy sobie organizacji targów ENERGETAB bez współpracy z PTPiREE i nie są to słowa wynikające z grzeczności wobec Pana Redaktora, ale oczywistość. Powstanie PTPiREE po rozpadzie scentralizowanej energetyki było, naszym zdaniem, logicznym i bardzo potrzebnym działaniem osób odpowiedzialnie myślących o jej przyszłości, aby móc określać warunki niezbędne dla rozwoju krajowej energetyki, opiniować i konsultować proponowane rozwiązania systemowe, a także wzmacniać pozycję firm energetycznych wobec dostawców wyposażenia. Mimo upływu lat i konkurencyjnych stosunków poszczególnych grup energetycznych wobec siebie nadal pojawia się wiele kwestii, które powinny być rozwiązywane w porozumieniu, po osiągnięciu niezbędnych kompromisów, zarówno w dziedzinie techniki, eksploatacji i rozwoju sieci elektroenergetycznych, jak i legislacji. R.M.: Wracając do organizacji targów przedstawiciele PTPiREE są od ponad 20 lat członkami Komisji Programowej oraz Komisji Konkursowej (jak zresztą przedstawiciele innych izb gospodarczych czy stowarzyszeń działających w branży energetycznej i przemysłu elektrotechnicznego). Należą się tutaj szczególne słowa uznania i podziękowania dla długoletnich przedstawicieli PTPiREE: prof. Aleksandry Rakowskiej i dr Andrzeja Grzybowskiego. Natomiast warsztaty, organizowane przez PTPiREE podczas targów, co roku gromadzą najlepszych specjalistów. ZIAD korzysta ze współpracy z PTPiREE także przy organizacji szkoleń, głównie w zakresie ustalania wymagań programowych, np. PPN. J.K.: Zatem dziękujemy za wielce pożyteczne ćwierćwiecze współpracy i liczymy na kolejne lata dobrego współdziałania z naszą spółką.» Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Andrzej Pazda 8 l ENERGIA elektryczna