Rijk Zwaan Polska. Warzywa szklarniowe 2014/2015. Sharing a healthy future

Transkrypt

1 Rijk Zwaan Polska Warzywa szklarniowe 2014/2015 Sharing a healthy future

2 Szanowni Państwo, Spis treści Spis treści 2 Wstęp 3 Ogórek 4 Ogórek RZ 4 Ogórek szklarniowy - odmiany 6 Podkładka ogórkowa 11 Ogórki partenokarpne 12 Ogórki partenokarpne - odmiany 13 Pomidor 14 Managua RZ 14 Pomidor szklarniowy 18 Podkładki pomidorowe 24 Podkładki pomidorowe - odmiany 26 Mahitos RZ 27 Esmira RZ 28 Pomidor tunelowy - odmiany 30 Papryka 32 Dlaczego warto uprawiać Papryki z Rijk Zwaan! 32 Papryka 34 Odporności 35 Ogólne warunki sprzedaży i dostaw firmy Rijk Zwaan 36 legenda wysoka / standardowa odporność umiarkowana / średnia odporność nowość Niniejszym oddajemy w Państwa ręce nasz najnowszy katalog zawierający opisy odmian pomidora, ogórka i papryki przeznaczonych do uprawy w szklarniach i tunelach foliowych. Wydanie to ma dla nas szczególne znaczenie, ponieważ zbiega się z jubileuszem 25 lat działania firmy Rijk Zwaan w Polsce. Cieszymy się, że nasze odmiany w większości spełniają Państwa oczekiwania i przyczyniają się do rozwoju polskiego ogrodnictwa. Zdajemy sobie sprawę z zachodzących zmian na rynku i rosnących oczekiwań w stosunku do nowych odmian. Dlatego nasi hodowcy ciągle ulepszają już istniejące odmiany i tworzą nowe tak, aby poprawić ich wydajność, jakość i poziom odporności na patogeny i szkodniki. Przykładamy również wielką wagę do jakości nasion tak, aby wyrównanie wschodów i jakość uzyskanych roślin była jak najlepsza. Na przestrzeni minionych 25 lat nasza firma w Polsce mogła ewoluować dzięki współpracy z Państwem - naszymi partnerami. To co nas cieszy najbardziej to to, że wielu naszych partnerów mocno się rozwinęło, i są dziś prężnie rozwijającymi się firmy ogrodniczymi. Stosują one najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, stawiające je na równi z najlepszymi firmami europejskimi. Dlatego mamy nadzieję, że w niniejszym katalogu znajdziecie Państwo odmiany odpowiednie dla własnego kierunku uprawy i tak jak dotychczas będą one również źródłem Waszych sukcesów. Życzymy powodzenia w uprawie Zespół Rijk Zwaan Polska 2 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/2015 3

3 Ogórek RZ czyli uniwersalność w najlepszym wydaniu - nowość od Rijk Zwaan! W Polsce rynek warzyw uprawianych W powszechnej opinii ugruntowało Jednak jesień 2014 roku przynosi Główną zaletą w porównaniu Z pewnością warto skorzystać z jej pod osłonami podlega nieustannym się przekonanie, że ogórki krótkie przełom w tej kwestii. Firma Rijk do dotychczas uprawianych odmian wielu zalet i cech, które wcześniej zmianom i przeobrażeniom. o długości owoców cm nie Zwaan wprowadza komercyjnie krótkich jest tolerancja na brak tak trudno było ze sobą połączyć. Zmieniają się zarówno technologie, szklarnie, ale również oczekiwania stawiane nowym odmianom. są polecane do zbyt wczesnych nasadzeń z uwagi na względnie niską tolerancję na brak światła na rynek ogórek RZ, który po kilkuletnich testach we wszystkich rejonach Polski pokazał siłę światła. Owoce RZ nie ulegają tak silnemu wydłużaniu się w okresach z dużą ilością światła Zachęcamy Państwa do wypróbowania tej innowacyjnej odminy. Są one coraz większe. w stosunku do odmian z grupy midi i uniwersalność pod tymi względami. późną wiosną i latem. Dodatkowym Odmiany ogórków dzieli się obecnie na wiele grup i typów biorąc pod uwagę różne kryteria podziału. Jednym z nich jest długość owoców. Obecnie coraz trudniej zakwalifikować odmianę do konkretnej grupy i określić np. minimalną czy maksymalną długość owoców. Dlatego granice pomiędzy grupami (półdługich). Okazuje się jednak, że można mieć odmianę o relatywnie wysokiej tolerancji na brak światła tj. nadającą się do wczesnych nasadzeń, a jednocześnie tworzącą krótkie owoce. Do tej pory nie było na rynku odmiany, która łączyłaby te właśnie dwie pożądane przez rynek i ogrodników cechy. Jest to odmiana tworząca ciemnozielone, lekko żebrowane, cylindryczne owoce o długości cm. Można ją sadzić w szklarniach i tunelach foliowych. W szklarniach na południu Polski już od początku stycznia, w centrum od około stycznia, a na północy od ostatniego tygodnia atrybutem tej odmian jest wczesność. Natomiast otwarty pokrój roślin i umiarkowana regeneracja sprawiają, że jest to odmina mało pracochłonna. Może ona być uprawiana zarówno w systemie na parasol, jak i wysokiego drutu od wiosny do jesieni. ulegają powolnemu zacieraniu się. stycznia. 4 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/2015 5

4 Ogórek szklarniowy Cucumis sativus ogórek krótkowowocowy - mini Kaspian RZ F1 Khedira RZ F1 Ccu/Px CMV Czas uprawy: od marca do jesieni Ccu/Cca/Px CVYV Czas uprawy: od połowy lutego do jesieni Owoce: cm, intensywne zielone zabarwienie Owoce: cm (z pędów bocznych do 22 cm Cechy rośliny: tworzy od dwóch do kilku zawiązków z węzła latem), o jednolitej, ciemnozielonej barwie Cechy rośliny: otwarty pokrój, mniej pędów mniejsza Uwagi: wysoka tolerancja na niskie pracochłonność temperatury, do uprawy na podłożach inertnych i organicznych Uwagi: polecana do uprawy w podłożach inertnych oraz organicznych; szczególnie do uprawy w systemie Deltastar F1 RZ Ccu/Cca/Px CMV/CVYV Czas uprawy: od połowy lutego do jesieni Owoce: cm, intensywne zielone zabarwienie Cechy rośliny: silny wzrost, bardzo dobra regeneracja Uwagi: dobrze rośnie przy bardzo wysokich temperaturach na parasol, bardzo dobre wyniki w zimnych tunelach foliowych ogórek typu midi Media RZ F1 Ccu/Cca CVYV/CMV/Px Czas uprawy: od połowy grudnia do jesieni Owoce: długość cm, intensywne zielone, bez tendencji do jaśnienia, żebrowane o małej komorze nasiennej i wyjątkowym smaku Cechy rośliny: duża siła wzrostu, umiarkowana regeneracja Uwagi: najbardziej sprawdzona, niezawodna od lat odmiana na nasadzenia wczesne i jesienne, proponowana do wszystkich systemów uprawy oraz obiektów; bardzo wysokie plonowanie Mewa RZ F1 Ccu/Cca CVYV/CMV/Px Czas uprawy: od połowy grudnia do jesieni Owoce: długość cm, intensywny połysk, bez tendencji do jaśnienia Cechy rośliny: długie międzywęźla, bardzo silna regeneracja, średniej wielkości liście Uwagi: na najwcześniejsze nasadzenia oraz jesienne; proponowana również do produkcji doświetlanych; szczególnie dobre wyniki w systemie wysokiego drutu (opuszczanym) Meleas RZ F1 Ccu/Cca CVYV/CMV/Px Czas uprawy: od stycznia do jesieni Owoce: długość cm, intensywne zielone, bez tendencji do jaśnienia, żebrowane o bardzo dużej gęstości (ciężkie), bardzo twarde Cechy rośliny: umiarkowana siła wzrostu, umiarkowana regeneracja, bardzo krótkie międzywęźla, ciemnozielone liście Uwagi: polecana do wszystkich systemów uprawy oraz obiektów; bardzo wysokie plonowanie i wyniki w systemie na parasol; nadaje się również do uprawy w niskich/starszych obiektach RZ F1 Ccu CVYV/CMV/Px Czas uprawy: od stycznia do jesieni Owoce: długość cm (nie przerasta na długość), intensywne zielone, żebrowane Cechy rośliny: umiarkowana siła wzrostu, rośliny otwarte, mało pracochłonne, umiarkowana regeneracja Uwagi: polecana do wszystkich systemów uprawy oraz obiektów; bardzo wysoki plon wczesny; do uprawy w systemie na parasol oraz opuszczanym 6 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/2015 7

5 Ogórek szklarniowy Cucumis sativus ogórek - długi Euphoria RZ F1 Ccu/Cca Czas uprawy: od stycznia do jesieni Owoce: masa owoców gram, bardzo wysoka jakość Cechy rośliny: rośliny otwarte, łatwe w pielęgnacji Uwagi: odmiana sprawdzona przez wiele lat, niezawodna w plonowaniu Venice RZ F1 Ccu/Cca Czas uprawy: sadzenie od początku grudnia do końca stycznia Owoce: owoce ciężkie o masie 450 gram Cechy rośliny: zbalansowany wzrost roślin, otwarte generatywne Uwagi: mała wrażliwość na niedobory światła Galibier RZ F1 ( RZ) Ccu/Cca Px(ex Sf) Czas uprawy: sadzenie od początku grudnia do końca stycznia Owoce: owoce ciężkie Cechy rośliny: bardzo wysoka tolerancja na brak światła, rośliny otwarte, generatywne, szybko rosnące Uwagi: mała wrażliwość na niedobory światła, na najwcześniejsze nasadzenia Eminentia RZ F1 Ccu/Px Czas uprawy: sadzenie od marca do czerwca Owoce: owoce o masie gram Cechy rośliny: otwarty pokrój, silna regeneracja Uwagi: wysoka plenność i bardzo dobra zdrowotność Proloog RZ F1 Ccu Px(ex Sf) Czas uprawy: od końca stycznia do połowy sierpnia Owoce: owoce ciężkie, bardzo dobrej jakości zarówno z pędu głównego jak i bocznych, wysokie wyrównanie, masa gram Cechy rośliny: rośliny otwarte, mało pracochłonne Uwagi: odporna na Mycospharella, odmiana standardowa w północno-zachodniej Europie, nr 1 w Holandii Carambole RZ F1 Ccu/Cca Czas uprawy: od końca stycznia do połowy sierpnia Owoce: owoce o masie gram, dobrze wypełnione Cechy rośliny: rośliny silne, generatywne Uwagi: wysoka plenność w zbiorach na sztuki, bardzo dobra do uprawy w systemie na parasol i wysokiego drutu (opuszczanym) Roxanna RZ F1 Ccu/Cca Czas uprawy: do uprawy letniej, od końca stycznia do połowy sierpnia Owoce: owoce o masie około 400 gram, ciemnozielone, dobrze wypełnione Cechy rośliny: rośliny zbalansowane o małych liściach Uwagi: wielkość owoców wyrównana zarówno z pędu głównego jak i bocznych, bardzo plenna latem Laureen RZ F1 ( RZ) Cca/Ccu CVYV Czas uprawy: od marca do połowy sierpnia Owoce: owoce krótkie, do produkcji na sztuki, masa gram, dobrze wypełnione, ciemnozielone Cechy rośliny: małe liście, krótkie międzywęźla Uwagi: mało pracochłonna 8 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/2015 9

6 Ogórek szklarniowy Cucumis sativus Podkładka ogórkowa ogórek - długi Cadence RZ F1 ( RZ) Cca/Ccu/Px Czas uprawy: od końca marca do połowy sierpnia Owoce: owoce dobrze wypełnione, ciemnozielone, żebrowane Cechy rośliny: silna, generatywna Uwagi: polecana również do upraw biologicznych, uprawy w ziemi Bonbon RZ F1 CGMMV/Ccu CVYV/Px Czas uprawy: do uprawy letniej i jesiennej Owoce: owoce dobrze wypełnione o masie gram Cechy rośliny: silna i kompaktowa Uwagi: pierwsza odmiana z wysoką odpornością ma wirusa zielonej mozaiki ogórka ogórek cocktailowy Quarto RZ F1 RZ Ccu/Px Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: owoce o masie gram, długości 9 11 cm Cechy rośliny: otwarty pokrój, brak pędów bocznych Uwagi: wysoka plenność i bardzo dobra zdrowotność, tworzy po kilka owoców w każdym kącie liścia; owoce jednolicie zielone, gładkie Azman RZ F1 Fom: 0,1,2,1.2/Va Fon: 0-2 Czas uprawy: wiosna jesień Uwagi: zapewnia mocniejszy system korzeniowy i większą tolerancję na stresowe warunki uprawy, wysoka odporność wobec chorób doglebowych: Fusarium, Verticillium, Pythium i tolerancja wobec Phomopsis sclerotioides 10 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

7 Ogórki partenokarpne Cucumis sativus L. Rijk Zwaan pod osłonami to pewny sukces Od kilku lat konsumenci poszukują wiosną ogórków krótkoowocowych, grubobrodawkowych. Popyt jest duży wobec niskiej podaży, gdyż na rynku nie ma jeszcze ogórków z uprawy polowej. Dlatego cena za ogórki w tym okresie jest bardzo atrakcyjna. Uprawa tego typu ogórka odbywa się w różnego rodzaju obiektach i technologiach. Producenci uprawiają rośliny w szklarniach czy tunelach, ogrzewanych lub na zimno w systemie opuszczanym, na przewodnik czy parasol. Podejmując decyzję przy wyborze odmiany uwzględniają rosnące koszty produkcji, w tym robocizny, i poszukują odmian charakteryzujących się niskimi nakładami pracy. Czynnikiem decydującym o wyborze odmiany do tego typu produkcji jest również plon, który musi być wysoki i stabilny, niezależnie od warunków pogodowych. Ponadto ważna jest zdrowotność roślin oraz jakość i kolor zbieranych owoców. Firma Rijk Zwaan, wychodząc naprzeciw wymaganiom, w swojej ofercie posiada odmiany dostosowane do potrzeb każdego producenta i spełniające powyższe czynniki. Jedną z takich odmian, najlepszą do uprawy w systemie opuszczanym, jest Kybria RZ. Wyróżnia się kilkoma cechami: niższą pracochłonnością (brak pędów bocznych) bardzo wysokim plonem wczesnym i całkowitym tolerancją na niski poziom światła (może być sadzona od przełomu stycznia i lutego) typ multifruit (tworzy wiele owoców w jednym kącie liścia) dla producentów poszukujących odmiany o nieco silniejszym wzroście do opuszczania lub w systemie uprawy na parasol polecamy odmianę Lenara RZ. Odmiana ta wyróżnia się dodatkowo kilkoma cechami: jaśniejszą barwą owoców ograniczoną możliwością tworzenia pędów bocznych (nadal niższe koszty pracy) wysokim plonem wczesnym i całkowitym Na nadchodzący sezon polecamy również odmianę Chaikovskiy RZ o owocach o większej ilości brodawek w porównaniu do owoców odmiany Kybria RZ, jak również odmianę Gravina RZ o wysokiej tolerancji na niski poziom światła i nieco smuklejszych dłuższych owocach. Owoce wszystkich odmian firmy Rijk Zwaan polecanych do uprawy pod osłonami są równomiernie wybarwione, proste, kształtne i nie przerastają. Pozbawione są naturalnej goryczki. Świetnie nadają się na małosolne, na eksport, jak i do bezpośredniego spożycia. Nasi doradcy służą pomocą w doborze odmiany, jak i swoją wiedzą w ich uprawie. ogórek partenokarpny Kybria RZ F1 Ccu/Px(ex Sf) CMV Czas uprawy: od lutego do jesieni Owoce: grubobrodawkowy, stosunek D/G=3,1:1, jednolicie zielony Cechy rośliny: otwarta, generatywna, ograniczona ilość pędów bocznych Uwagi: bardzo wczesna, typ multi-fruit, po kilka owoców w kącie liścia, standard w profesjonalnych gospodarstwach Gravina RZ F1 Ccu/Px(ex Sf) CMV/CVYV Czas uprawy: od lutego do jesieni Owoce: grubobrodawkowy, stosunek D/G=3,4:1, jednolicie zielony, smukły Cechy rośliny: szybko rosnąca Uwagi: wysoka tolerancja na niski poziom światła Lenara RZ F1 Ccu/Px/CMV Czas uprawy: od lutego do jesieni Owoce: grubo brodawkowy, stosunek D/G=3,0:1, nieznacznie jasno zielony, mniejsza ilość brodawek niż w owocach odmiany Kybria RZ Cechy rośliny: krótkie pędy boczne, bardzo silny system korzeniowy Uwagi: bardzo wczesna odmiana Chaikovskiy RZ F1 Ccu/Px/CMV Czas uprawy: od lutego do jesieni Owoce: grubobrodawkowy, stosunek D/G=3,0:1, jednolicie zielony, większa ilość brodawek niż w owocach odmiany Kybria RZ Cechy rośliny: krótkie pędy boczne, bardzo silny system korzeniowy Uwagi: wcześnie wchodzi w owocowanie 12 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

8 Managua RZ średnioowocowy pomidor dla małych i dużych Pracownicy Rijk Zwaan od lat poszukują nowych odmian pomidorów dostosowanych do potrzeb globalnych oraz lokalnych rynków. Działaniem takim odpowiadają na oczekiwania jakie stawiają przed nimi gospodarstwa i firmy zajmujące się ich produkcją, sieci dystrybucyjne oraz handlowe. Jednym z kluczowych elementów w procesie hodowlanym jest precyzyjna wymiana informacji pomiędzy firmami produkującymi pomidory, a pracownikami Rijk Zwaan zaangażowanymi w proces hodowli i selekcji odmian. Precyzyjne określenie potrzeb klientów bardzo ułatwia i skraca proces poszukiwania nowych odmian. Przykładem zakończonym sukcesem takiego właśnie działania jest wyhodowanie niezmiernie interesującej odmiany pomidora z przeznaczeniem do zbioru na pojedyncze owoce. Managua RZ to odmiana, która w poprzednich latach testowana była pod numerem RZ. Tworzy bardzo atrakcyjne owoce o masie gramów. Są one lekko spłaszczone, błyszczące, a twardość ich z powodzeniem pozwala na używanie sortownic mechanicznych do ich sortowania. Potwierdzają to przykłady wielu polskich gospodarstw, które zdecydowały się zimą 2013 na towarową produkcję Managua RZ. Dodatkowymi zaletami tej odmiany jest duże wyrównanie owoców w gronach oraz łatwość zawiązywania owoców nawet w nieoptymalnych warunkach klimatycznych takich jak np. brak światła, czy zbyt wysoki deficyt wilgotności (HD) w powietrzu. Owoce ułożone są w gronach luźno, co mocno ułatwia regulację gron, oraz zbiór dojrzałych owoców. Kolejnym atutem przemawiającym za tą odmianą jest wysoki potencjał plonowania jaki odnotowywano w minionych dwóch sezonach w porównaniu do innych odmian w tej klasie wielkościowej. Obrazują to wyniki z naszej szklarni demonstracyjnej w Kwintsheul. W roku 2013 Managua RZ szczepiona na podkładce Emperador RZ i sadzona 10 stycznia uzyskała jedną z najlepszych wydajności. Dodatkową niezmiernie ważną cechą jest wysoki plon wczesny, który szczególnie w polskich warunkach często decyduje o dochodzie gospodarstwa. Patrz tabela obok. Bardzo korzystnie wypada wielkość doświetlone grona co jest oscyluje w zakresie od 1,8 do 3,3 owoców w porównaniu do odmian szczególnie ważne zimą i wczesną wierzchołka na 1 m 2. występujących na rynku, w uprawie wiosną. Wierzchołki nie mają Szczególnie zbalansowanym całorocznej udział owoców BB tendencji do przechylania się. wzrostem i dobrym plonowaniem i BBB przekracza 60% i jest wyższy Bardzo łatwo i szybko można je odznacza się ta odmiana o około 10% w stosunku do odmian okręcić wokół sznurka. Managua RZ przy uprawie roślin szczepionych standardowych. ma horyzontalnie rosnące liście, na podkładce Emperador RZ. które nie sprawiają problemów Wybór typu roślin szczepionych Obok wydajności zwrócić uwagę przy ich usuwaniu. zależy od terminu sadzenia oraz należy na fakt, iż owoce Managua RZ zagęszczenia początkowego. są bardzo smaczne. Potwierdzają W ostatnich latach odmiana to opinie producentów jak również ta sprawdziła się w najwcześniejszych Polecamy odmianę Managua RZ badania laboratoryjne. W roku 2013 nasadzeniach grudniowych. zarówno gospodarstwom wielkośrednia roczna wartość Brix dla tej Z powodzeniem wytworzyła dobrej powierzchniowym przeznaczającym odmiany oscylowała na poziomie jakości pierwsze grona oraz zawiązywała dużą część produkcji na export około 4,6. na nich owoce przy niedoborze i do sprzedaży sieciom supermar- światła. Większa ilość kwiatów ketów, jak również mniejszym Również rośliny Managua RZ w gronach pozwoliła na wykonanie gospodarstwom produkującym posiadają wiele pozytywnych cech odpowiedniej regulacji i pozostawienie absolutnie najlepszych na lokalne rynki. których oczekują profesjonalni producenci pomidorów. Są otwarte, zawiązków. W zależności od terminu o średniej długości międzywęźlach sadzenia i jakości szklarni polecane i umiarkowanym wigorze. Efektem zagęszczenie dla Managua RZ tego są odsłonięte i dobrze średnia masa wynik do plon w kg/m 2 owoców w gramach kwitnące grono 24 maja 16, sierpnia 41, listopada 70, ,5 14 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

9 Pomidor szklarniowy Solanum lycopersicum do upraw na wełnie mineralnej pomidor mięsisty Taymyr RZ F1 RZ ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Si Czas uprawy sadzenie od początku stycznia Owoce: gramów, głównie rozmiar BBB Uwagi: Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju, zbalansowanym wzroście. Dobry, silny system korzeniowy odmiana o wysokim potencjale plonowania; odporna na mączniaka; zalecana regulacja liczby owoców w gronie do 4 sztuk; owoce lekko spłaszczone, twarde Ladoga RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: sadzenie od połowy stycznia Owoce: gramów, głównie rozmiar BBB Cechy rośliny: roślina o silnym wzroście, dłuższe międzywęźla Uwagi: zalecana regulacja do 4 owoców w gronie; doskonale znosi wysokie temperatury latem Guyana RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy sadzenie od końca grudnia Owoce: gramów; rozmiar BB i BBB Cechy rośliny: roślina o zbalansowanym wzroście Uwagi: polecana do bezpośredniego zbioru do kartonów po uprzedniej regulacji gron do 4 5 owoców; owoce płaskie na początku później kuliste, bardzo wyrównane Bogota RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od końca grudnia do początku stycznia Owoce: gramów, głównie rozmiar BBB Cechy rośliny: roślina o silnym wzroście, dłuższe międzywęźla Uwagi: zalecana regulacja do 4 owoców w gronie; doskonale znosi wysokie temperatury latem Managua RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Owoce: gramów, rozmiar BB, na początku BBB Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju, dłuższe międzywęźla Uwagi: owoce bardzo twarde, intensywnie wybarwione, bardzo wyrównane, płaskie; nadaje się do mechanicznego sortowania, wysoka produktywność; regulacja gron do 5 owoców. Camry RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: gramów, rozmiar BB do B Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju łatwa w pielęgnacji Uwagi: owoce bardzo wyrównane, kuliste, twarde, niepękające, smaczne o rzadko spotykanym połysku; bardzo tolerancyjna na wahania temperatury i wilgotności; doskonale sprawdza się w uprawie jesiennej, wówczas owoce osiągają wagę około 200 gramów; tolerancyjna na gwałtowne zmiany pogody 16 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

10 Pomidor szklarniowy Solanum lycopersicum do upraw na wełnie mineralnej pomidor do zbioru na grona Endeavour RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o zrównoważonym wzroście Uwagi: atrakcyjna czerwona barwa owoców i doskonała trwałość; zielona część grona gruba, trwała i intensywnie zielona przez klika dni po zbiorze; może być zbierana na pojedyncze owoce bez szypułki, wówczas mamy doskonałej jakości owoce do mechanicznego sortowania o rozmiarze BB i B Siranzo RZ F1 ( RZ) ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów; Cechy rośliny: roślina o generatywnym wzroście Uwagi: owoce do zbioru na grona; owoc lekko spłaszczony; atrakcyjna, trwała zielona część grona Levanzo RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: gramów; Cechy rośliny: roślina silna o otwartym pokroju i krótkich liściach Uwagi: Zielona część grona bardzo trwała, gruba stanowi bardzo dobry atut; owoce bardzo wyrównane, gładkie o błyszczącej skórce, twarde, ciemnoczerwone, użytkowana również na pojedyncze owoce bez szypułki w kalibrażu BB Callanzo RZ F1 ( RZ) ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o generatywnym pokroju Uwagi: tworzy bardzo wyrównane, płaskie grona idealne do jednostkowego pakowania z trwałą częścią zieloną; owoce twarde, intensywnie czerwone; zalecana regulacja gron na 5 owoców; bardzo wysoki plon wczesny i ogólny Cappricia RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju, zbalansowanym wzroście, krótkie międzywęźla Uwagi: grona o silnej intensywnie zielonej barwie; może z powodzeniem być uprawiana również w starszych szklarniach; opcjonalnie zbiór na pojedyncze owoce w rozmiarze B Mecano RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów; Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju, krótkie międzywęźla Uwagi: owoce bardzo wyrównane, intensywnie czerwone, twarde i smaczne; charakteryzuje się wysoką zdrowotnością; niską pracochłonnością w uprawie i przygotowaniu gron Lyterno RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju Uwagi: owoce najwyższej jakości, kuliste, bardzo smaczne; trwała część zielona, o intensywnej zielonej barwie; bardzo plenna; wyróżnia się smakiem 18 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

11 Pomidor szklarniowy Solanum lycopersicum do upraw na wełnie mineralnej pomidor średnioowocowy na pojedyncze owoce Arvento RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów; Cechy rośliny: roślina o zbalansowanym wzroście Uwagi: owoce bardzo wyrównane, kuliste, twarde, jednakowo wybarwione; jakość owoców idealnie dopasowana do pakowania po 4 lub 6 owoców; szczególnie polecana na rynki Niemiec, Skandynawii i Anglii; bardzo wysoki plon; doskonała zdrowotność roślin w ciągu całego sezonu; odporna na mączniaka pomidor cocktailowy Amoroso RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si / Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o dużej sile wzrostu Uwagi: owoce kuliste, bardzo trwałe, zbierana na grona; zalecana regulacja na 8 10 owoców w gronie; doskonały smak; wysoka zawartość likopenu; uważana za jedną z najsmaczniejszych odmian dostępnych na rynku Brioso RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o silnym wzroście Uwagi: zbiór na grona; standard w tej kategorii w Holandii; najwyższy plon i jakość owoców; owoce kuliste; sprawdzony w warunkach uprawy ze sztucznym światłem Vimoso RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od grudnia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o silnym wzroście Uwagi: zbiór na grona; owoce kuliste; bardzo mocna i trwała część zielona grona; wysoki plon wczesny i ogólny pomidor cherry kulisty Tastery RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/TYLCV/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0/Si Owoce: gramów; Cechy rośliny: zrównoważony wzrost Uwagi: zbiór na grona lub pojedyncze owoce; owoce kuliste Cheramy RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0/Si Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o luźnym pokroju i przewadze cech generatywnych Uwagi: zbiór na grona lub pojedyncze owoce; owoce kuliste; tworzy długie i w dużej części podwójne grona; owoce doskonałej jakości, smaczne; idealne do pakowania w pojemniki po 250 gramów Sassari RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o zbalansowanym wzroście Uwagi: zbiór na pojedyncze owoce, także na grona, owoc kulisty, twardy, odporny na pękanie, wysoki plon; doskonały smak, wysoki poziom brix Daltary RZ F1 ( RZ) ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0/Si Owoce: 16 gramów Cechy rośliny: roślina o silnym wzroście Uwagi: zbiór na pojedyncze owoce, owoc kulisty, twardy, odporny na pękanie, doskonały smak 20 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

12 Pomidor szklarniowy Solanum lycopersicum do upraw na wełnie mineralnej pomidory śliwkowe i specjalne Confetto RZ F1 ToMV:0-2/Fol:0,1 Sbl Segment: typ Santa (śliwkowy blocky) Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina generatywna, o otwartym pokroju Uwagi: optymalna liczba owoców w gronie 12 sztuk zbiór na grona; polecana do uprawy na pojedyncze owoce i grona Idolini RZ F1 ( RZ ) ToMV:0-2/Fol:0 Segment: mini San Marzano Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o generatywnym wzroście Uwagi: zbiór na grona; grona regularne, bardzo wyrównane Pareso RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0/Si Segment: mini śliwkowy Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o dość silnym wzroście Uwagi: zbiór na pojedyncze owoce; grona regularne; dobry smak Tiarino RZ F1 ( RZ) ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0 Segment: mini śliwkowy Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o wzroście generatywnym Uwagi: zbiór na grona; grona regularne, płaskie Wasino RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si / Segment: średni śliwkowy Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o dość silnym wzroście Uwagi: zbiór na grona RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0 Segment: duży śliwkowy Owoce: gramów Cechy rośliny: roślina o dość silnym wzroście Uwagi: zbiór na grona lub na pojedyncze owoce Papeletto RZ F1 ToMV:0-2/Fol:0/For/Va:0/Vd:0/Si Segment: owoce typu blocky Owoce: 50 gramów Cechy rośliny: roślina silna i o dość długich międzywęźlach Uwagi: zbiór na grona pomidor malinowy odmiana o owocach mięsistych TY-12 RZ F1 ToMV:0-2/TYLCV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Sbl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: sadzenie od połowy stycznia Owoce: około 200 gramów Cechy rośliny: roślina o generatywnym, otwartym wzroście Uwagi: zalecane regulowanie gron do 3-4 owoców; zalecane szczepienie na podkładce Emperador RZ, która wzmacnia wzrost rośliny i pozwala uzyskać latem i jesienią owoce lepiej wypełnione i większe odmiana do uprawy na grona Haiku RZ F1 ( RZ) ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0/Si Czas uprawy: sadzenie od stycznia Owoce: 100 gramów, głównie do zbioru na grona Cechy rośliny: roślina o otwartym pokroju, zbalansowanym wzroście, łatwa w uprawie Uwagi: owoce najwyższej jakości, kuliste, bardzo smaczne; trwała część zielona, o intensywnej zielonej barwie; plenna 22 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

13 Podkładki pomidorowe pione w systemie 1 do 1 będą odznaczać się dużo wyższą siłą wzrostu jak w systemie 2 do 1. Dotychczas najbardziej popularnym systemem produkcji w Polsce jak również w wielu innych krajach jest szczepienie 2 do 1 i sadzenie Podkładka Bruce RZ Emperador RZ Kaiser RZ Stallone RZ Wigor bardzo silny silny silny silny, generatywny w zagęszczeniu początkowym 2,5szt/m 2. Niestety niedobory światła zwłaszcza przy wczesnych terminach nasadzenia powodują, Firma Rijk Zwaan posiada bardzo szeroką gamę odmian podkładek pomidorowych. Wiąże się to z faktem, że podobnie jak odmiany pomidorów, podkładki pomidorowe charakteryzują się różnym wigorem. Dlatego poza właściwym wyborem odmiany do uprawy istotną rolę odgrywa prawidłowy dobór podkładki do uprawianej odmiany. Podkładka o odpowiedniej charakterystyce wzrostu i wigorze dopasowana do odmiany szlachetnej pozwala w mniej pracochłonny i bardziej energooszczędny sposób utrzymać rośliny w prawidłowym balansie. Zbyt silna podkładka skorelowana z odmianą o dużej sile cieplnej oraz pracy (usuwanie liści) w celu zrównoważenia wzrostu. Podkładki pomidorowe Emperador RZ czy Kaiser RZ pozwalają uzyskać bardzo dobre wyniki w kombinacji z każdą odmianą. Podkładka Bruce RZ charakteryzująca się bardzo silnym wigorem polecana jest do odmian pomidorów o przewadze cech generatywnych. Z drugiej strony odmiana Stallone RZ o silnym wigorze i bodźcu generatywnym, bardzo dobrze sprawdza się w kombinacji z odmianami pomidorów charakteryzujących się bardzo silnym wzrostem wegetatywnym. Przykładem właściwego doboru Podkładki te wydatnie zwiększają poziom plonowania odmiany szlachetnej przy czym nie powodują zbyt silnego wzrostu masy wegetatywnej. Nadają roślinom bardziej otwarty pokrój, co przekłada się na większą ilość gron z owocami o większej masie średniej. Decydując się na uprawę pomidora Amoroso RZ, która wyróżnia się dużą siłą wzrostu i wymaga sterowania w kierunku generatywnym, bardzo dobrym wyborem jest zastosowanie jako podkładki odmiany Stallone RZ, dzięki czemu unikniemy nadmiernego wzrostu wegetatywnego roślin. że część ogrodników decyduje się na sadzenie rozsady szczepionej 1 do 1 w zagęszczeniu 1,7 szt/m 2. Zaletą takiego systemu jest większa ilość światła w początkowym okresie wzrostu docierająca do roślin. Należy jednak pamiętać o wypuszczeniu pędów bocznych przy w miarę dogodnych warunkach świetlnych. Kolejnym systemem, którego znaczenie wzrasta, jest sadzenie rozsady pomidora szczepionej 1 do 1, w początkowym zagęszczeniu 2,5 szt/m 2. Taki system ma wiele zalet, choćby ze względu na wyrównanie roślin, jednak należy pamiętać, że rośliny takie posiadają wzrostu może spowodować bardzo jest uprawa pomidora odmiany Równocześnie z doborem podkładki, dość duży wigor, dlatego trzeba silny wzrost roślin, a co się z tym Endeavour RZ na podkładce zapada decyzja o systemie szcze- sterować je w kierunku wzrostu wiąże dodatkowe nakłady energii Emperador RZ bądź Kaiser RZ. pienia, ponieważ odmiany szcze- generatywnego. 24 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

14 Podkładki pomidorowe Mahitos RZ wczesność, plenność i smak to jego walory Bruce RZ F1 ToMV:0,2/Ff :B,D/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: całoroczna Wigor: Uwagi: bardzo silny daje bardzo dobre rezultaty przy szczepieniu odmian szlachetnych o przewadze cech generatywnych Emperador RZ F1 ToMV:0,2/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: całoroczna Wigor: silny Uwagi: wydatnie zwiększa poziom plonowania odmiany szlachetnej, nadaje roślinom bardziej otwarty pokrój co przekłada się na większą ilość gron z owocami o większej masie średniej Kaiser RZ F1 ToMV:0,2/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: całoroczna Wigor: silny Uwagi: nadaje odmianie szlachetnej właściwy wigor i pozwala utrzymać prawidłowy balans Stallone RZ F1 ToMV:0,2/Ff:B,D/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: całoroczna Wigor: silny, generatywny Uwagi: przeznaczona do szczepienia odmian szlachetnych, wyróżniających się dużą siłą wzrostu i wymagających sterowania siły wzrostu w kierunku generatywnym W sezonie 2013/2014 firma Rijk Zwaan wprowadziła do asortymentu nową odmianę pomidora mięsistego Mahitos RZ. Odmiana ta, przeznaczona do uprawy w podłożach tradycyjnych pod osłonami, od razu zdobyła uznanie producentów oraz konsumentów. Mahitos RZ łączy w sobie wiele cech charakterystycznych dla różnych segmentów pomidora, które w połączeniu stanowią o sukcesie w produkcji tej odmiany. Pomimo, że jest to odmiana wysokorosnąca wczesność jej jest porównywalna z odmianami samokończącymi, a więc jest bardzo wczesna. Jest to szczególnie istotne przy wczesnych nasadzeniach wiosennych, gdy generalnie sprawdza się stara zasada, że im wcześniej zbieramy tym drożej sprzedajemy. Kolejną ważną cechą Mahitos RZ jest jego bardzo dobra plenność w połączeniu z wysoką jakością owoców i szeroką gamą odporności. W doświadczeniach w naszej stacji doświadczalnej, w krótkim cyklu uprawowym tj. 5-6 gron Mahitos RZ uzyskał plony na poziomie 5,5 kg/ roślinę (13,75 kg/m 2 ) przy średniej masie owoców gramów. Wyniki na podobnym poziomie zostały potwierdzone u producentów w rejonie Sandomierza czy Warszawy. Oczywiście odmiana ta z powodzeniem może być uprawiana w tunelach w cyklach przedłużonych tj gron. Wielu producentów uprawiających Mahitos RZ w okresie lata, zwróciło uwagę na jego duży wigor, który pozwalał utrzymać roślinę w bardzo dobrej kondycji szczególnie w niskich tunelach foliowych przy ekstremalnie wysokich temperaturach. Równocześnie wiązanie owoców na wyższych gronach pozostało bardzo dobre. Dodatkowym walorem Mahitos RZ, pomimo dużych liści, jest otwarty pokrój, który sprawia, że odmiana nie jest podatna na choroby a prace pielęgnacyjne przy niej nie są zbyt czasochłonne. Zarówno producenci jak i konsumenci zwrócili uwagę na owoc pomidora odmiany Mahitos RZ, który wyróżnia się przede wszystkim trwałością, ładnym, jednolicie czerwonym wybarwieniem oraz wyśmienitym smakiem charakterystycznym dla odmian mięsistych. 26 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

15 Esmira RZ pomidor malinowy o niepowtarzalnym smaku Pomidor Esmira RZ to odmiana, która z roku na rok zdobywa coraz liczniejsze grono zwolenników, zarówno wśród producentów, jak i konsumentów w Polsce, na Ukrainie i w Rosji, a więc rynkach, na których pomidor malinowy jest szczególnie popularny. Jest ona przeznaczona do uprawy pod osłonami w podłożach tradycyjnych. Na podstawie obserwacji Esmira RZ na przestrzeni dwóch ostatnich lat, jak również spostrzeżeń producentów, odmiana ta charakteryzuje się wzrostem o przewadze cech generatywnych, ma luźny, otwarty pokrój oraz krótkie międzywęźla. Esmira RZ może być uprawiana na: 5-6 gron - w krótkich cyklach uprawowych gron - w tzw. cyklu przedłużonym w uprawie tradycyjnej W cyklu przedłużonym zaleca się szczepienie Esmira RZ na podkładce. W tym przypadku polecamy podkładki firmy Rijk Zwaan: Emperador RZ oraz Kaiser RZ o dość silnym wigorze i przewadze cech wegetatywnych dzięki czemu obie podkładki bardzo dobrze komponują się z odmianą standardową. Dodatkowo mają one podwyższoną odporność na korkowatość korzeni (Pyrenocheta lycopersici). W związku z generatywnym pokrojem, Esmira RZ może być sadzona w zagęszczeniu 2,5 do 3,0 szt./m 2. Wyższe zagęszczenie tj. 3 szt./m 2 możemy zastosować w przypadku uprawy na 5-6 gron. Przy większym zagęszczeniu należy liczyć się z mniejszą średnią masą owoców. W przypadku standardowego zagęszczenia tj. 2,5 szt/m 2 średnia masa owoców w uprawie na 5-6 gron powinna wynieść ok gramów, natomiast w cyklu przedłużonym na gron ta średnia masa owoców będzie oscylowała w granicach gramów. Odmiana charakteryzuje się bardzo wysokim plonem wczesnym, który ma szczególnie istotne znaczenie w produkcji tunelowej, gdzie cykl uprawowy jest krótki, nasadzenia ze względu na koszty ogrzewania coraz późniejsze, więc o dochodowości w dużym stopniu decydują pierwsze zbiory. Esmira RZ jest odmianą charakteryzującą się bardzo dobrym wiązaniem szczególnie na pierwszych gronach. Dodatkowo owoce w gronach dojrzewają w miarę jednocześnie, co daje wysokie jednorazowe zbiory, ale też powoduje mocne obciążenie roślin. W związku z tym wskazana jest ich regulacja. Wynika to z faktu, że po bardzo dobrym wiązaniu na pierwszych gronach, następuje silne obciążenie roślin, a w efekcie na wyższych gronach 6-7 może wystąpić efekt przeciążenia. Sposobem na równomierne plonowanie jest regulacja pierwszych gron: w krótkim cyklu uprawowym na 4-6 owoców, w cyklu przedłużonym na 4 maksymalnie 5 owoców. Owoce odmiany Esmira RZ na pierwszych gronach są lekko spłaszczone i karbowane, a w późniejszym okresie lekko się zaokrąglają. Poza tym są wyrównane w gronie, równomiernie wybarwione i odznaczają się intensywnym połyskiem. Charakteryzując odmianę Esmira RZ nie sposób pominąć jej wyśmienitego waloru smakowego, który potwierdzają również producenci, podkreślając, że liczne grono odbiorców na rynkach hurtowych i lokalnych, po pierwszym zakupie dopytuje czy to ta sama odmiana co ostatnio. Jednocześnie owoce Esmira RZ wyróżniają się dobrą twardością w porównaniu do innych odmian malinowych. Esmira RZ może być z powodzeniem uprawiana w cyklu wiosennym, jak i jesiennym. 28 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

16 Pomidor tunelowy Solanum lycopersicum pomidor malinowy Esmira RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Sbl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: generatywna, krótkie międzywęźla Uwagi: owoce malinowe bardzo smaczne o dobrej twardości i trwałości, wysoki plon wczesny Abellus RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: generatywna, krótkie międzywęźla Uwagi: odmiana bardzo wczesna, bardzo dobre wiązanie, owoce wyrównane odporne na mikrospękania Alamina RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: generatywna, otwarty pokrój Uwagi: odmiana bardzo wczesna, doskonałe wiązanie w różnych warunkach klimatu Clarabella RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Sbl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: średnia siła wzrostu Uwagi: wysoki plon ogólny, bardzo dobry smak Doufu RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/Sbl/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: generatywna, otwarty pokrój Uwagi: odmiana wczesna, atrakcyjne czerwone owoce z bardzo ładną szypułką Gaheris RZ F1 ToMV:0-2/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: generatywna, krótkie międzywęźla Uwagi: owoce bardzo trwałe, wyjątkowo odporne na mikrospękania, mała podatność roślin na szarą pleśń Mahitos RZ F1 ToMV:0-2/TSWV/Ff:A-E/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0 Czas uprawy: wiosna jesień Owoce: gramów Cechy rośliny: umiarkowana siła wzrostu, roślina kompaktowa Uwagi: wyjątkowa wczesność, porównywalna do odmian samokończących, owoce mięsiste o jednolitym czerwonym wybarwieniu 30 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

17 Dlaczego warto uprawiać papryki z Rijk Zwaan! Mając wieloletnie doświadczenie warunki pogodowe. Podczas letnich wszystkim z bardzo zbalansowa- stanowiskach Traviatta RZ Plon Sondela RZ w 2012 roku w hodowli odmian papryki, głównie upałów dzięki rozległemu systemowi nymi roślinami, które tworzą tyle doskonale się sprawdza nie w tunelach foliowych wahał się do uprawy w szklarni i w tunelach, korzeniowemu i silnie rozbudowanej owoców, ile mogą utrzymać powodując wypadania roślin na poziomie 10 kg/m 2. firma Rijk Zwaan chcąc sprostać roślinie tworzy wiele zawiązków do momentu zbioru. Odpowiednio pod wpływem chorób odglebo- Odpowiednie umiejscowienie bardzo wysokim wymaganiom zapewniających wysoki wysoka siła wzrostu Traviatta RZ wych. Wysoka zdrowotność jest na pędach owoców ułatwia szybki polskiego rynku, wprowadziła i stabilny plon. Natomiast obfite ułatwia producentom pielęgnację gwarantem jednakowej jakości zbiór, a skórka ma aksamitny połysk. do uprawy nowe odmiany: ulistnienie chroni młode zawiązki roślin, a ilość promieni słonecznych plonu. Odmianą podobną do Obie odmiany w warunkach Polski Traviatta RZ i Sondela RZ. przed suchą zgnilizną owoców. docierających do strefy dojrzewają- Traviatta RZ, jest Sondela RZ. doskonale nadają się do uprawy Są to odmiany nowej generacji Roślinę cechuje nieprzeciętny cych owoców powoduje ich bardziej Sondela RZ F1 wyróżnia się przede w tradycyjnych tunelach foliowych. o wysokich opornościach na choroby wirusowe i grzybowe. Można to zauważyć w trakcie uprawy, szczególnie gdy zbliża się okres zbiorów, a temperatura powietrza pod osłonami dochodzi do wigor i wysokość, które stwarzają łagodniejsze warunki klimatyczne ułatwiające wzrost i rozwój owoców. Producenci uprawiający Traviatta RZ w tunelach foliowych, bardzo często podczas równomierne i szybsze wybarwienie. Średnica owoców wynosi średnio 8 cm, przez to owoce nie wymagają sortowania, tylko są układane bezpośrednio do kartonów. Taki produkt przyciąga klientów swoim wszystkim dużą masą owocu często przekraczającą 300 g. Rośliny wysokie z wyłożonymi na zewnątrz owocami. Po osiągnięciu pełnej dojrzałości owoce są intensywnie czerwone, a grubość ściany czasami Optymalny okres uprawy dla tych odmian przypada na okres od połowy kwietnia - sadzenie, do ostatnich zbiorów, nawet na początku listopada. 50ºC. Jako jedna z niewielu odmian rozmów podkreślają wyższość delikatnym i świeżym wyglądem. przekracza 10 mm. Traviatta RZ cechuje się wysoką tej odmiany nad innymi w trakcie W warunkach intensywnej uprawy odpornością na niekorzystne uprawy. Wiąże się to przede papryki nawet na słabych 32 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

18 Odporności Pomidor Papryka Capsicum annuum var. annuum Traviatta RZ F1 Tm:0-3/TSWV Czas uprawy: luty - listopad Owoce: intensywnie czerwone, blocky, g, 3-4 komorowe, kaliber około 8 cm, aksamitny wygląd Cechy rośliny: wysokie rośliny, silnie rozbudowany system korzeniowy Uwagi: uprawa w tunelach foliowych i szklarniach; łatwy zbiór owoców - nie wrastają w rozgałęzienia pędów i lekko pękają w kolanku; wysoka odporność na Verticilium oraz suchą i mokrą zgniliznę owoców; doskonale wiąże w czasie upałów Sondela RZ F1 PVY:0,1/Tm:0/Xcv:1-3 TSWV Czas uprawy: luty - październik Owoce: czerwone, blocky, g, 3-4 komorowe, kaliber 7-9 cm Cechy rośliny: luźny pokrój, relatywnie wysokie rośliny, silny system korzeniowy Uwagi: uprawa w tunelach foliowych; łatwy zbiór owoców; nie wrastają w rozgałęzienia pędów; średniowczesna; doskonała prezentacja w kartonie ToMV Tomato mosaic tobamovirus Wirus mozaiki pomidora TSWV Tomato spotted wilt tospovirus Wirus brązowej plamistości liści pomidora Ff Fulva fulva (ex. Cladosporium fulvum) Brunatna plamistość liści pomidora Fol Fusrium oxysporum f. sp. lycopersici Fuzaryjne więdnięcie pomidora For Fusarium oxysporum f.sp. radicis - lycopersici Fuzaryjna zgorzel szyjki i podstawy łodygowej Sbl Stemphylium botryosum f. sp. lycopersici Septorioza pomidora Va Verticillium albo-atrum Werticylioza Vd Verticillium dahliae Werticylioza naczyniowa Mi Meloidogyne incognita Nicienie Oidium neolicopersici Mączniak prawdziwy Si Silvering Srebrzystość Ogórek CMV Cucumber mosaic cucumovirus Wirus mozaiki ogórka Ccu Cladosporium cucumerinum Parch dyniowatych Px Podosphaeria xanthii Mączniak prawdziwy dyniowatych ZyMV Zuchini yellow mosaic potyvirus Wirus żółtej mozaiki cukini PRSV Papaya ringspot potyvirus Wirus papai na ogórku Cca Corynespora cassiicola Korynesporoza dyniowatych CVYV Cucumber vein yellowing ipomovirus Wirus żółknięcia nerwów ogórka CGMMV Cucumber Green Mottle Mosaic Virus Wirus zielonej mozaiki ogórka Papryka Tm Tomato Mosaic Virus Wirus mozaiki tytoniu PVY Potato Y virus Wirus Y ziemniaka Xcv Xantomonas campestris pv. vesicatoria Bakteryjna plamistość Podkładka do szczepienia ogórka Fom Fusarium oxysporum f.sp. melonis Fuzaryjne więdnięcie ogórka Va Verticillium albo-atrum Werticilioza Fon Fusarium oxysporum f.sp. niveum 34 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/

19 Ogólne warunki sprzedaży i dostaw firmy Rijk Zwaan Artykuł 1: Zastosowanie 1. Niniejsze warunki mają zastosowanie do wszelkich ofert i umów pomiędzy firmą Rijk Zwaan (dalej sprzedający ) a kupującym, o ile strony w sposób wyraźny nie postanowiły na piśmie odstąpić od jednego lub więcej postanowień niniejszych warunków. 2. Wszelkie obowiązujące u kupującego ogólne warunki niniejszym zostają wyraźnie odrzucone. Artykuł 2: Oferty, umowy, ceny 1. Oferty składane przez sprzedającego nie są wiążące. Sprzedający może cofnąć niewiążącą ofertę w okresie do trzech dni roboczych od otrzymania potwierdzenia przyjęcia oferty przez kupującego. 2. Podane w ofercie ceny nie obejmują podatków od sprzedaży. 3. Sprzedający zastrzega sobie prawo do okresowych zmian cen. Wszelkie nowe oferty cenowe zastępują wcześniejsze oferty dotyczące zamówień składanych po dacie wprowadzenia nowych cen. 4. Jeżeli złożone zamówienie dotyczy ilości innej niż standardowa jednostka opakowania sprzedającego lub jej wielokrotność, sprzedający ma prawo dostarczyć produkt w ilości odpowiednio większej. 5. Wszystkie podane wagi i liczby są wartościami netto. 6. Oferta złożona kupującemu lub umowa sprzedaży zawarta pomiędzy sprzedającym a kupującym nie oznacza i w żadnym wypadku nie będzie interpretowana jako dorozumiane przyznanie kupującemu licencji na jakąkolwiek własność intelektualną dotyczącą oferowanych lub sprzedawanych towarów. Artykuł 3: Dokumentacja zamówienia Składając zamówienie, lub na pierwszy wniosek sprzedającego, kupujący ma obowiązek określić na piśmie, jakie informacje, specyfikacje i dokumenty są wymagane przez przepisy kraju, w którym ma miejsce dostawa, w tym te dotyczące: - wystawiania faktur, - wymogów fitosanitarnych, - międzynarodowych świadectw, - innych dokumentów lub deklaracji importowych. Artykuł 4: Zastrzeżenie dotyczące udanej uprawy i przetworzenia Wszystkie dostawy podlegają zwyczajowemu zastrzeżeniu udanej uprawy i przetworzenia. W sytuacji, gdy sprzedający w sposób uzasadniony odwoła się do zastrzeżenia udanej uprawy i przetworzenia, sprzedający nie ma obowiązku wywiązania się z umowy, lecz dołoży starań, by dostarczyć towar stopniowo lub dostarczyć podobny do niego towar zastępczy. W przypadku odwołania się sprzedającego do wspomnianego zastrzeżenia kupującemu nie przysługuje prawo do jakiegokolwiek odszkodowania. Artykuł 5: Dostawa 1. Dostawy odbywać się będą zgodnie z Incoterms 2010 na podstawie formuły CIP (przewóz i ubezpieczenie opłacone). Za dostawę towarów będzie uznane przekazanie ich przez sprzedającego pierwszemu przewoźnikowi. Jednocześnie sprzedający zobowiązuje się zawrzeć umowę przewozu do określonego przez kupującego miejsca, pokryć koszty transportu i ubezpieczenia w transporcie. Sprzedający zastrzega sobie prawo do obciążenia kosztami transportu i ubezpieczenia w transporcie kupującego. W takim przypadku zastosowanie będzie miała formuła FCA (dostarczone do przewoźnika) zgodna z Incoterms W przypadku gdy za transport towaru odpowiada sprzedający, transport zostanie zrealizowany w sposób uznany przez sprzedającego za najbardziej odpowiedni. Kupujący zostanie obciążony wszelkimi dodatkowymi kosztami poniesionymi przez sprzedającego w wyniku specjalnych żądań dotyczących transportu stawianych mu przez kupującego. Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia wynikające z dostawy realizowanej przez przewoźnika. 3. Kupujący nie może zwrócić towarów sprzedającemu bez jego zgody. Ewentualny koszt wysyłki zwróconego towaru ponosi kupujący. Artykuł 6: Termin dostawy Termin dostawy jest ustalony między sprzedającym a kupującym. W przypadku przekroczenia terminu dostawy, kupujący poinformuje sprzedającego o niewywiązaniu się z postanowień umownych na piśmie i wyznaczy mu odpowiedni termin na wywiązanie się z umowy. Artykuł 7: Dostawy częściowe Sprzedający uprawniony jest do świadczenia częściowych dostaw towarów. Niemniej jednak wspomniane rozwiązanie nie jest możliwe, jeżeli towary dostarczane w ramach dostaw częściowych niezależnie od siebie nie posiadają żadnej wartości. Sprzedający ma prawo fakturować każdą dostawę realizowaną w częściach oddzielnie. Artykuł 8: Zastrzeżenie prawa własności 1. Towary dostarczone przez sprzedającego i/lub produkty powstałe z dostarczonych towarów pozostają własnością sprzedającego dopóki kupujący nie ureguluje wszystkich należności z nimi związanych. W przypadku nieotrzymania zapłaty sprzedający ma prawo odebrać towary i/lub produkty kupującemu, a kupujący ma obowiązek mu to umożliwić. Kupującemu nie przysługuje prawo do dochodzenia żadnego odszkodowania. Zastrzeżenie prawa własności obejmuje również roszczenia sprzedającego względem kupującego powstałe w przypadku niewywiązania się przez kupującego z jednego lub więcej zobowiązań względem sprzedającego. 2. Towary dostarczone przez sprzedającego i/lub produkty powstałe z dostarczonych towarów, których dotyczy zastrzeżenie prawa własności zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu: a) będą zawsze przechowywane i/lub wykorzystywane w sposób pozwalający na łatwe rozpoznanie towarów i/lub produktów jako własności sprzedającego, b) będą wykorzystywane lub sprzedawane wyłącznie w zwyczajowych celach operacyjnych. W przypadku odsprzedaży kupujący ma obowiązek zastrzec prawo własności na rzecz sprzedającego. Ponadto kupujący jest zobowiązany nałożyć na odkupującego zobowiązania zawarte w artykule Kupującemu nie przysługuje prawo do zastawiania towaru lub zezwalania na zgłaszanie jakichkolwiek innych roszczeń wobec towaru. Artykuł 9: Warunki płatności 1. Zapłaty należy dokonać w ciągu 30 dni od daty wystawienia faktury, chyba że strony ustaliły inaczej. Niewywiązanie się kupującego z płatności w podanym terminie automatycznie interpretowane będzie jako naruszenie przez niego postanowień umownych; kupujący zobowiązany jest do płatności odsetek od zaległej kwoty w wysokości 1% miesięcznie, licząc od daty upływu terminu płatności. Sprzedający zastrzega sobie prawo do wstrzymania dalszych dostaw kupującemu w okresie niewywiązywania się przez niego z obowiązków umownych. 2. W przypadku likwidacji, upadłości lub zawieszenia spłat przez kupującego, kwoty, z płatnością których kupujący zalega, stają się natychmiastowo wymagalne, a sprzedającemu przysługuje prawo do wstrzymania lub unieważnienia wszelkich umów z kupującym, co pozostaje bez wpływu na przysługujące sprzedającemu prawo do ubiegania się o odszkodowanie. 3. Jeżeli strony postanowiły o częściowym dokonywaniu płatności, a kupujący przekroczy jeden z terminów zapłaty, wszystkie pozostałe niezapłacone kwoty staną się natychmiastowo wymagalne bez konieczności wystosowywania dodatkowego powiadomienia w tym zakresie. Wówczas naliczane będą odpowiednie odsetki zgodnie z ustępem Opłaty bankowe pokrywa kupujący. Artykuł 10: Opłaty windykacyjne Jeżeli kupujący nie wywiąże się z nałożonego na niego zobowiązania lub zobowiązań, wówczas zostanie obciążony wszelkimi kosztami windykacji zarówno na drodze sądowej jak i pozasądowej. Artykuł 11: Odpowiedzialność 1. Jeżeli sprzedający uzna, że złożona przez kupującego reklamacja jest uzasadniona, sprzedający zobowiązany jest, w miarę możliwości, według swojego uznania oraz na własny koszt, do usunięcia wady lub zastąpienia wadliwych towarów towarami niewadliwymi. W takiej sytuacji kupujący ma obowiązek w pełni współpracować ze sprzedającym. Kupujący jest zobowiązany w jak największym stopniu zabezpieczyć wadliwy towar, wobec którego złożył reklamację u sprzedającego. 2. Sprzedający nie odpowiada za szkody poniesione przez kupującego wynikłe z wadliwości towaru lub w jakikolwiek sposób z nią związane, w tym dotyczące opakowania, chyba że szkody wynikają z umyślnego wykroczenia lub rażącego niedbalstwa ze strony sprzedającego i/lub jego pracowników. 3. Wszelka odpowiedzialność sprzedającego z tytułu jakichkolwiek szkód poniesionych przez kupującego każdorazowo ogranicza się do wartości faktury wystawionej kupującemu (z wyłączeniem podatku VAT) i dotyczącej danej dostawy. W żadnym razie sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za pośrednie szkody, których doznał kupujący, takie jak (między innymi) szkoda następcza, strata handlowa lub utrata zysku. 4. Ponadto, sprzedający w żadnym razie nie ponosi odpowiedzialności w tytułu szkód wynikłych z domniemanego opóźnienia w dostawie towaru. 5. Wszelkie ewentualne roszczenia odszkodowawcze oparte na niniejszych ogólnych warunkach wygasają po upływie roku od dostawy towaru będącego przedmiotem roszczenia, o ile sprzedający nie otrzymał do tej pory żadnego roszczenia na piśmie. Artykuł 12: Użytkowanie i gwarancja 1. Sprzedający gwarantuje, że towary przez niego dostarczane odpowiadają w jak najbardziej zbliżonym stopniu opisom tychże towarów. Specyfikacje produktów, o ile istnieją, nie podlegają gwarancji. Sprzedający poinformuje kupującego, jeżeli dostarczony towar nie odpowiada specyfikacjom produktu zawartym w katalogu udostępnionym przez sprzedającego na dany sezon. 2. Sprzedający nie gwarantuje, że towar dostarczony przez niego kupującemu odpowiada celom, do jakich chce go wykorzystać kupujący. Kupujący wyraźnie przyjmuje do wiadomości, że nawet przy użyciu towaru najwyższej jakości udana hodowla roślin zależy w dużej mierze od metod uprawy, warunków pogodowych i jakości gleby. 3. Wszelkie udostępnione przez sprzedającego na piśmie informacje dotyczące jakości opierają się wyłącznie na odtwarzalnych testach. Dane odzwierciedlają wyłącznie wynik uzyskany przez sprzedającego podczas wykonania testów i w warunkach, w jakich testy mają miejsce. Nie należy zakładać istnienia bezpośredniego związku pomiędzy udostępnionymi danymi a wynikami otrzymanymi przez kupującego. Wynik otrzymany przez kupującego zależy m.in. od miejsca, zabiegów uprawowych, na przykład wykorzystanego do wysiewu podłoża, i/lub warunków klimatycznych. 4. Wszelkie gwarancje udzielone przez sprzedającego wygasają, jeżeli kupujący podda towar obróbce lub przyczyni się do jego obróbki, przepakuje towar lub przyczyni się do jego przepakowania, albo wykorzysta i/lub będzie przechowywać towar w sposób nieprawidłowy lub przyczyni się do nieprawidłowego wykorzystania i/lub przechowywania towaru. 5. Sprzedający w żadnej mierze nie gwarantuje, że użycie dostarczonego towaru nie narusza jakichkolwiek praw (własności intelektualnej) osób trzecich. Artykuł 13: Obróbka nasion na prośbę kupującego 1. Jeżeli na specjalną prośbę kupującego towar zostanie poddany obróbce przez lub w imieniu sprzedającego, sprzedający w żaden sposób nie gwarantuje skuteczności i/lub nie ponosi odpowiedzialności za rezultaty takiej obróbki. Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności z tytułu jakichkolwiek szkód wynikłych w procesie obróbki wykonanej na specjalną prośbę kupującego. 2. Jeżeli mimo to sprzedający zostanie pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu szkód wynikłych w procesie obróbki wykonanej na specjalne życzenie kupującego, odpowiedzialność sprzedającego ogranicza się do wymiany towaru lub zapisania kwoty na dobro faktury dotyczącej danego towaru, w takim stopniu, w jakim jest to możliwe i według jego uznania. 3. Wszelkie dane dotyczące towaru opierają się o testy przeprowadzone przed wykonaną na żądanie obróbką. Artykuł 14: Wady i warunki reklamacji 1. Kupujący jest zobowiązany do analizy towaru w momencie dostawy lub w najszybszym możliwym czasie po dostawie i do poinformowania sprzedającego w ciągu ośmiu dni od momentu dostawy, jeżeli dostarczono niewłaściwy towar i/lub inną niż ustalona ilość. 2. Reklamacje dotyczące oczywistych wad towaru, w tym jego opakowania, należy przedłożyć sprzedającemu na piśmie w ciągu ośmiu dni od daty dostarczenia towaru kupującemu. Reklamacje dotyczące nieoczywistych lub ukrytych wad towaru, w tym opakowania, należy przedłożyć sprzedającemu na piśmie w ciągu ośmiu dni od dnia, w którym domniemana wada została lub mogła zostać w sposób uzasadniony odkryta przez kupującego. Reklamacje należy przygotować w sposób pozwalający sprzedającemu lub osobie trzeciej na weryfikację ich przedmiotu. Reklamacje obejmować będą numer partii oraz szczegóły dotyczące dostawy i faktury. Kupujący zobowiązany jest wskazać, w jakich warunkach towar został użyty, a w przypadku dalszej sprzedaży towaru, kto był jego kolejnym nabywcą. Niezłożenie pisemnej reklamacji sprzedającemu w określonym powyżej terminie skutkuje utratą przysługującego kupującemu prawa do zadośćuczynienia, w tym odszkodowania. 3. W przypadku nierozstrzygniętego sporu pomiędzy stronami dotyczącego kiełkowania, czystości odmiany, jednolitości typu, czystości technicznej lub zdrowia, na prośbę kupującego i/lub sprzedającego oceny może dokonać inspekcja Naktuinbouw (stacja ISTA) z siedzibą w Roelofarendsveen, Królestwo Niderlandów, lub inna bezstronna i niezależna organizacja wskazana za obopólną zgodą kupującego i sprzedającego, na koszt przegranej strony. W przypadku sporu dotyczącego zdrowia preferowane będzie wykorzystanie akceptowanych metod badawczych ISHI (Międzynarodowej Inicjatywy ds. Zdrowotności Nasion). Wynik oceny będzie wiążący dla obydwu stron, niezależnie od prawa stron do zgłaszania władzom określonym w artykule 21 wszelkich sporów dotyczących skutków takiej decyzji. 4. Reklamacje dotyczące faktury wystawionej przez sprzedającego należy mu przedłożyć na piśmie w ciągu czternastu dni od daty wystawienia faktury. Złożenie reklamacji nie uprawnia kupującego do wstrzymania płatności za fakturę, której dotyczy reklamacja. Artykuł 15: Zwolnienie z odpowiedzialności 1. Kupujący zwalnia sprzedającego z odpowiedzialności z tytułu wszelkich roszczeń i praw osób trzecich dotyczących odszkodowania z tytułu (domniemanych) szkód spowodowanych przez towar dostarczony przez sprzedającego lub z nim związanych, w tym roszczeń i praw zgłoszonych przeciwko sprzedającemu jako producentowi towaru na podstawie jakichkolwiek przepisów dotyczących odpowiedzialności cywilnej za skutki wad towaru w jakimkolwiek kraju, chyba że szkody wynikają z umyślnego wykroczenia lub rażącego zaniedbania ze strony sprzedającego. 2. Kupujący zobowiązany jest wykupić odpowiednie ubezpieczenie od wszelkich możliwych roszczeń i odpowiedzialności cywilnej wynikających ze zwolnienia z odpowiedzialności udzielonego w artykule 15.1; na pierwsze żądanie sprzedającego ubezpieczenie zostanie mu przedłożone do akceptacji. Artykuł 16: Wskazówki dotyczące sposobu prowadzenia upraw, opisy odmian i zalecenia 1. Wskazówki dotyczące upraw udzielane przez sprzedającego nie są wiążące. Wskazówki dotyczące upraw, opisy, zalecenia i ilustracje w jakiejkolwiek formie są w sposób jak najbardziej wierny oparte na doświadczeniach uzyskanych podczas badań i w praktyce. Niemniej jednak na podstawie tych informacji sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za odmienne rezultaty po wyhodowaniu towaru. To na kupującym spoczywa odpowiedzialność za określenie, czy towar nadaje się do wykorzystania do konkretnej uprawy i w lokalnych warunkach. 2. Używane w informacjach dostarczonych przez sprzedającego słowa odporność, wytrzymałość i podatność oznaczają: - odporność: nieuleganie atakom określonych szkodników i patogenów; - wytrzymałość: zdolność odmiany rośliny do ograniczenia wzrostu i rozwoju określonych szkodników lub patogenów i/lub powodowanych przez nich szkód w porównaniu z podatnymi odmianami roślin w podobnych warunkach środowiskowych i w warunkach podobnej presji szkodników i patogenów. Wytrzymałe odmiany mogą mieć pewne objawy chorobowe lub zostać uszkodzone w warunkach dużej presji szkodników lub patogenów. Określa się dwa poziomy wytrzymałości: wysoka/standardowa wytrzymałość (HR): odmiany roślin, które dalece ograniczają wzrost i rozwój określonych szkodników lub patogenów w warunkach normalnej presji w porównaniu z podatnymi odmianami. Te odmiany mogą jednak wykazywać pewne objawy lub większe uszkodzenie w warunkach dużej presji szkodników lub patogenów. Umiarkowana/średnia wytrzymałość (IR): odmiany roślin, które ograniczają wzrost i rozwój określonych szkodników lub patogenów, ale mogą wykazywać szerszy zakres objawów lub większe uszkodzenie w porównaniu z odmianami o wysokiej/standardowej wytrzymałości. Umiarkowanie/średnio wytrzymałe odmiany wykazują mniej poważne objawy lub mniejsze zniszczenie w porównaniu z podatnymi odmianami roślin w hodowli w podobnych warunkach środowiskowych i/lub warunkach presji szkodników lub patogenów. - Podatność: niezdolność odmiany rośliny do ograniczenia wzrostu i rozwoju określonych szkodników lub patogenów. Artykuł 17: Siła wyższa 1. Przyjmuje się, że siła wyższa oznacza okoliczności, na które sprzedający nie ma wpływu, a które utrudniają lub uniemożliwiają wywiązanie się z umowy. Oznacza to między innymi następujące sytuacje, o ile znacznie utrud- 36 Rijk Zwaan Warzywa szklarniowe 2014/