SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Transkrypt

1 Załącznik do decyzji Nr 6/2012 Wiceprezesa Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 27 lutego 2012 r. Nr referencyjny: (numer referencyjny postępowania) Adres strony internetowej, na której będzie zamieszczona SIWZ: SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA dla przetargu na wykonanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej do celów projektowych metodą (należy wpisać rodzaje produktów i metodę wykonania) np. osnowa geodezyjna GNSS, mapa metodą fotogrametryczną, mapa z pomiaru bezpośredniego, ortofoto, itp. dla (nazwa zadania) realizowanego w ramach projektu (nazwa projektu) (numer projektu) TOM I TOM II TOM III INSTRUKCJE DLA WYKONAWCÓW (IDW) WARUNKI UMOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

2 Sporządzono na podstawie dokumentu bazowego: _2010_6 w Strona 2 z 41

3 Spis treści dla (nazwa zadania)... 1 realizowanego w ramach projektu (nazwa projektu) (numer projektu) ZAMAWIAJĄCY INFORMACJE PODSTAWOWE CELE ZAMÓWIENIA I SPODZIEWANE REZULTATY Cele bezpośrednie Zakres prac Rezultaty, które mają być osiągnięte przez zaangażowanie Wykonawcy ZAŁOŻENIA I RYZYKO Założenia dla realizacji projektu Rodzaje ryzyka SZCZEGÓŁOWY OPIS PRODUKTÓW Założenie (zaprojektowanie, zastabilizowanie i pomierzenie) jednolitej stabilnej osnowy geodezyjnej Opracowanie materiałów geodezyjnych dla modernizacji linii kolejowej Wykonanie zdjęć lotniczych Warunki dla projektowania lotu fotogrametrycznego Fotogrametryczna osnowa polowa Sygnalizacja i pomiar fotopunktów i punktów kontrolnych Warunki dla pory wykonania zdjęć Zawartość operatu Aerotriangulacja zdjęć lotniczych Precyzja pomiarów Dokładność wyników Wymagania dla systemu pomiarowego i systemu wyrównania Wymagania dla projektu aerotriangulacji Wymagania dla realizacji aerotriangulacji Dokumentacja aerotriangulacji Opracowanie ortofotomapy Lotniczy Scaning Laserowy Numeryczny Model Terenu (NMT) Warunki techniczne tworzenia NMT Sposób przekazania NMT Numeryczna mapa sytuacyjno wysokościowa 3D Dokumentacja opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej Pikietaż linii i profile podłużne linii kolejowej Warunki techniczne dla profilu podłużnego linii kolejowej z pikietażem linii Przekroje poprzeczne linii kolejowych Zestawienie odchyleń położenia osi toru w planie i profilu Wykaz działek ewidencyjnych i ich właścicieli i władających Aktualizacja okresowa opracowanych materiałów do czasu rozpoczęcia realizacji inwestycji OKRES REALIZACJI USŁUGI WYKONAWCY NADZÓR NAD REALIZACJĄ ZLECENIA RAPORTY Z POSTĘPU PRAC PRZEKAZYWANIE WYNIKÓW PRAC PROCEDURA ODBIORU PERSONEL AKTY PRAWNE OBEJMUJĄCE TEMATYKĘ PRAC GEODEZYJNYCH Strona 3 z 41

4 1. ZAMAWIAJĄCY PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna (PKP PLK S.A.) Warszawa ul. Targowa INFORMACJE PODSTAWOWE Obiekt: Linia (należy wpisać szczegółowe określenie linii kolejowej i obszaru opracowania mapy) 3. CELE ZAMÓWIENIA I SPODZIEWANE REZULTATY 3.1 Cele bezpośrednie Celem bezpośrednim zlecenia jest: Zakres prac do realizacji przez Wykonawcę, obejmuje: (należy wybrać asortyment prac i metody wykonania jeśli jest potrzebny podzial na zadania lub etapy należy przy asortymencie wpisać numer zadania lub etapu jeśli przewidywane w danym asortymencie prace nie obejmują całej trasy należy określić odcinki trasy podając kilometraż początku i końca odcinka, dla opracowań powierzchniowych wskazane jest określenie zakresu na załączniku graficznym) założenie (zaprojektowanie, zastabilizowanie i pomiar), w oparciu o system GNSS, jednolitej stabilnej osnowy geodezyjnej, (wpisać rodzaj osnowy np.: sytuacyjno-wysokościowa, pozioma, wysokościowa) stanowiącej system odniesienia dla przygotowania, prowadzenia i inwentaryzacji powykonawczej robót modernizacyjnych oraz późniejszej eksploatacji zmodernizowanej linii kolejowej określić numer zadania lub etapu; wykonanie zdjęć lotniczych (lotniczego skaningu laserowego); opracowanie ortofotomapy o dokładności mapy w skali 1:500; opracowanie NMT (Numerycznego Modelu Terenu) dla celów projektowych; opracowanie numerycznej mapy sytuacyjno wysokościowej w standardzie 3D do celów projektowych o dokładności mapy w skali 1:500 wraz z uzbrojeniem podziemnym terenu i ewidencją gruntów, na bazie ortofotomapy i bezpośrednich pomiarów uzupełniających, szczególnie w zakresie pomiaru geometrii torów, budowli inżynierskich, uzbrojenia nad- i podziemnego; opracowanie numerycznej mapy sytuacyjno wysokościowej (wpisać standard mapy i cel wykonania); wykonanie pikietażu linii i profili podłużnych linii kolejowej; wykonanie przekrojów poprzecznych linii kolejowej; sporządzenie zestawienia odchyleń położenia osi toru w planie i profilu względem stanu archiwalnego w oparciu o protokoły zdawczo-odbiorcze regulacji osi toru; Strona 4 z 41

5 wykonanie wykazu działek ewidencyjnych i ich właścicieli i władających, objętych obszarem opracowania mapy do celów projektowych. 3.2 Zakres prac (należy wpisać szczegółowo terytorialny zakres prac dla całego projektu lub dla wybranych asortymentów jeśli zakresy są różne) (należy określić zakres opracowania względem zamkniętego obszaru kolejowego oraz ustalić obowiązujące poszerzenia zakresu mapy o przyległe 30 m pasy) Zamawiający przewiduje udzielenie zamówień uzupełniających / nie przewiduje udzielenia zamówień uzupełniających, polegających na aktualizacji opracowanych materiałów. 3.3 Rezultaty, które mają być osiągnięte przez zaangażowanie Wykonawcy Zlecenie objęte niniejszym Opisem Przedmiotu Zamówienia (OPZ) powinno przynieść następujące główne, równorzędne rezultaty: 1) Uzyskanie osnowy geodezyjnej z określeniem współrzędnych X, Y, H z przeznaczeniem do wykorzystania jej jako osnowy systemu odniesienia dla projektowania, realizacji i inwentaryzacji przyszłej budowy inwestycyjnej oraz obsługi geodezyjnej zmodernizowanej linii kolejowej; 2) Uzyskanie materiałów cyfrowych i kartograficznych dla opracowania dokumentacji poszczególnych etapów przygotowania inwestycji, w tym opracowania projektu, prowadzenia modernizacji i inwentaryzacji oraz eksploatacji linii: opracowanie fotogrametrii lotniczej (zdjęcia, skaning laserowy) dla inwentaryzacji modernizowanej infrastruktury i opracowania koncepcji i studiów projektowych; ortofotomapy dla inwentaryzacji modernizowanej infrastruktury, opracowania koncepcji i studiów projektowych, synchronizacji zamierzeń inwestycyjnych z otoczeniem (infrastrukturą drogową, urbanistyczną, zagospodarowaniem terenów przyległych, itp.); numerycznego modelu terenu (NMT) dla opracowań projektowoych; numerycznej mapy sytuacyjno wysokościowej 3D/2D do celów projektowych, (dla opracowania projektu budowlanego), o dokładności mapy w skali 1:500 wraz z uzbrojeniem podziemnym terenu i ewidencją gruntów; pikietażu i profili podłużnych linii kolejowej; przekrojów poprzecznych linii kolejowej; zestawienia odchyleń położenia osi toru w planie i profilu względem stanu archiwalnego w oparciu o protokoły zdawczo- odbiorcze regulacji osi toru; wykazu działek ewidencyjnych i ich właścicieli i władających, objętych obszarem opracowania mapy do celów projektowych. 4. ZAŁOŻENIA I RYZYKO 4.1 Założenia dla realizacji projektu Prace powinny być wykonane w oparciu o nowoczesne technologie: Strona 5 z 41

6 Global Navigation Satellite Systems (GNSS); technologie fotogrametrii lotniczej (zdjęcia, lotniczy skaning laserowy); cyfrowe opracowania graficzne. Wszelkie czynności i prace geodezyjne, wykonywane w ramach kontraktu, muszą być wykonywane zgodnie z przepisami wymienionymi na końcu OPZ (rozdział 12) oraz zgodnie z przepisami i instrukcjami obowiązującymi w Spółce PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wszelkie prace geodezyjne i fotogrametryczne związane z realizacją projektu Wykonawca wykona w oparciu i przy wykorzystaniu założonej osnowy geodezyjnej. Dopuszcza się wykonanie pomiaru fotopunktów bezpośrednio w systemie GNSS, niezależnie od zakładanej osnowy, jednak z niemniejszą dokładnością niż dokładność określenia punktów tej osnowy. Wykonawca ma obowiązek zgłosić wykonywanie robót geodezyjnych dla obszaru kolejowego do właściwych terenowo Kolejowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (KODGiK) funkcjonujących w Oddziałach Gospodarowania Nieruchomościami PKP S.A., na którym leży dany odcinek, natomiast dla pasa przyległego do obszaru kolejowego (o szerokości min. 30 m) do właściwych terytorialnie Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (PODGiK). Wykonawca ma obowiązek zgłoszenia wykonania prac fotolotniczych i przekazania oryginałów wykonanych zdjęć do Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. 4.2 Rodzaje ryzyka Uwzględnienie przy stabilizacji punktów osnowy procesów osiadania i stabilizacji gruntu wokół punktów przed dokonaniem pomiarów; Ograniczony okres wykonywania zdjęć fotogrametrycznych (warunki pogodowe, pory roku, okres wegetacji roślin itp.); Niepełna informacja o stanie i przebiegu urządzeń podziemnych na obszarze kolejowym i trudne warunki do ich lokalizacji za pomocą wykrywaczy elektronicznych. Wykonawca powinien przedsięwziąć konieczne kroki celem możliwie szybkiego zgromadzenia informacji dotyczących przedmiotu niniejszego zamówienia. Wszelkie problemy, które mogą stworzyć ryzyko znacznych opóźnień, powinny być przedstawione Zamawiającemu w celu wspólnego podjęcia przez obie strony wszelkich możliwych kroków zaradczych. 5. SZCZEGÓŁOWY OPIS PRODUKTÓW 5.1 Założenie (zaprojektowanie, zastabilizowanie i pomierzenie) jednolitej stabilnej osnowy geodezyjnej. Kolejową osnowę geodezyjną stanowią: Punkty osnowy poziomej wyznaczane w oparciu o technologię pomiarów satelitarnych GNSS i uzupełniające pomiary klasyczne. Strona 6 z 41

7 Punkty osnowy wysokościowej (repery) wyznaczane metodą niwelacji precyzyjnej w nawiązaniu do reperów II klasy. Jednolita stabilna osnowa geodezyjna, stanowi system odniesienia dla przygotowania, prowadzenia i inwentaryzacji powykonawczej robót modernizacyjnych oraz eksploatacji zmodernizowanej linii kolejowej. Lokalizację punktów osnowy należy tak obrać, aby umożliwić łatwe ich wykorzystanie, a zarazem zapewnić jak największe szanse na pozostanie znaków w stanie nienaruszonym; Punkty osnowy powinny być zakładane w pasie kolejowym, jednak poza torowiskiem, na terenie płaskim, poza ładowniami i rampami, poza pasami przeciwpożarowymi, w miejscach nieobjętych oddziaływaniem robót inwestycyjnych i eksploatacją linii kolejowej; Osnowę geodezyjną należy zastabilizować prefabrykowanymi znakami z głowicą metalową, zgodnie z technologią i warunkami określonymi przez Instrukcję Geodezyjną G-1 lub za pomocą prętów metalowych o długości około 1,5 m, o średnicy co najmniej 10 mm, z zaznaczonym centrem znaku - nawierconego otworu o średnicy nie większej niż 2 mm, ewentualnie innymi znakami zapewniającymi trwałość punktu i jednoznaczność centru znaku. Punkty osnowy szczegółowej, zakładanej jako ciągi poligonowe bądź osnowa powierzchniowa podobnie jak w przypadku osnowy podstawowej powinny być stabilizowane jako znaki ziemne za pomocą prętów metalowych. Należy stosować (na ile pozwalają warunki terenowe) ciągi łańcuchowe punktów, tzn. lokalizować punkty osnowy naprzemiennie w stosunku do osi linii kolejowej tj. po lewej i prawej stronie toru. Zakładana osnowa powinna tworzyć sieć powierzchniową, lecz ze względu na warunki terenowe dopuszcza się zakładanie ciągów poligonowych o długościach km i bokach rzędu m, dowiązanych dwustronnie do czterech punktów osnowy wyznaczonych w oparciu o technologię pomiarów satelitarnych GNSS ; Wskazane jest wykonanie pomiarów satelitarnych GNSS również na wybranych punktach ciągów poligonowych. Zaleca się także, aby pomiary wykonywane były precyzyjnym tachimetrem o dokładności pomiaru kierunku ±1 oraz o dokładności pomiaru odległości ±1 mm+1 ppm, w trzech seriach na każdym stanowisku, metodą trzech statywów, z wykorzystaniem precyzyjnych pionowników optycznych. Zaleca się na każdym stanowisku pomiarowym wykonać kontrolę mierzonych kierunków wykonując np. wyrównanie stacyjne. Długości należy mierzyć z każdego stanowiska. Wyrównanie pomierzonych ciągów poligonowych należy wykonywać metodą ścisłą. Jeżeli warunki terenowe uniemożliwiają zachowanie kryterium odległości maksymalnej, należy założyć dodatkowe punkty osnowy zagęszczającej poza obszarem linii kolejowej z zachowaniem warunku wizur wzajemnych między punktami. Istniejące w terenie nieuszkodzone znaki zapewniające wymagane dokładności i jednoznaczność stabilizacji punktu powinny zostać włączone jako fizyczne punkty zakładanej osnowy, pod warunkiem wyrównania obserwacji z pomiarów klasycznych na tych punktach łącznie z obserwacjami GNSS całej sieci w jednym procesie. Strona 7 z 41

8 W przypadku stwierdzenia ich zniszczenia, bądź braku możliwości wykorzystania, Wykonawca powinien sporządzić mapę wywiadu oraz protokół inwentaryzacji punktów osnów geodezyjnych istniejących na terenie objętym zamówieniem i dołączyć do Operatu Technicznego. Punkty osnowy wysokościowej (repery) mogą być umieszczane w ścianach budynków i na obiektach inżynieryjnych (filary, przyczółki mostów, wiaduktów, przepustów) nieprzewidzianych do modernizacji (przebudowy). Odległość pomiędzy punktami osnowy wysokościowej (reperami) nie powinna przekraczać na szlakach 2,5 km, natomiast na stacjach 1 km. Ze względu na postęp techniczny i specyfikę terenów kolejowych Zamawiający dopuszcza możliwość zastosowania innej stabilizacji, lecz wymagać ona będzie akceptacji Zamawiającego. Równocześnie ze stabilizowaniem punktów, sporządzić należy ich opis topograficzny zgodnie z wytycznymi G-1.5 Szczegółowa osnowa pozioma. Projektowanie, pomiar i opracowanie wyników. Pomiary punktów osnowy należy wykonać w oparciu o technologię satelitarną GNNS z nawiązaniem do stacji referencyjnych systemu ASG - EUPOS emitujących poprawki korekcyjne do lokalizacji satelitarnej. Należy wykorzystać wszelkie możliwe i optymalne nawiązania do punktów sieci ASG - EUPOS oraz sieci POLREF i EUREF. W przypadku, gdy wyznaczenie współrzędnych punktów osnowy wymaga uzupełnienia obserwacji GNSS pomiarami klasycznymi, to wyrównanie obserwacji z pomiarów klasycznych musi odbywać się łącznie z obserwacjami GNSS w jednym procesie. Pomiary kątowo liniowe są zalecane również z uwagi na możliwość ich wykorzystania do oceny stałości sieci, szczególnie przy pomiarach na terenach oddziaływań szkód górniczych. Współrzędne X, Y punktów osnowy geodezyjnej mają być określone w obowiązującym układzie 2000 z błędem średnim położenia punktu nie większym niż 0.01 m względem punktów nawiązania, a dla kompatybilności z dokumentacją istniejącą w państwowym oraz kolejowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, również w układach, w których prowadzone są te zasoby. Obowiązującym poziomem odniesienia rzędnych osnów wysokościowych jest układ wysokości normalnych Kronsztadt 86. W przypadku prowadzenia przez Ośrodki Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej rzędnych w innym układzie, należy podać dane również w tym układzie. Pomiar wysokości założonych punktów osnowy wysokościowej (reperów) należy wykonać metodą ciągów niwelacji geometrycznej precyzyjnej o dokładności +/- 2 mm/km (błąd średni pomiaru niwelacji). Projekt techniczny osnowy wykonany w części graficznej na mapie topograficznej w skali 1: podlega uzgodnieniu z odpowiednim terytorialnie powiatowym ośrodkiem dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (PODGiK), a osnowa przekazaniu do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. W Sprawozdaniu Technicznym należy zamieścić wykaz działek ewidencyjnych, na których umieszczono nowe znaki geodezyjne z informacją, do którego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej przekazano zawiadomienie Strona 8 z 41

9 o umieszczeniu znaku geodezyjnego przesłane do właściciela lub władającego gruntem. Wzdłuż linii kolejowej (należy wpisać szczegółowe określenie linii kolejowej i odcinków) istnieje / nie istnieje osnowa wyznaczona metodami satelitarnymi GNNS. 5.2 Opracowanie materiałów geodezyjnych dla modernizacji linii kolejowej Opracowanie materiałów geodezyjnych dla modernizacji linii kolejowej (należy wpisać szczegółowe określenie linii kolejowej i obszaru opracowania mapy) niezbędnych do wykonania projektu budowlanego, prowadzenia i inwentaryzacji inwestycji oraz późniejszej eksploatacji Wykonanie zdjęć lotniczych Zamawiający oczekuje wykonania zdjęć lotniczych obszaru kolejowego wraz z niezbędnymi pasami terenów sąsiednich, tj. po 30 m po obu stronach poza granicami obszaru kolejowego. Zdjęcia należy wykonać wielkoformatową fotogrametryczną kamerą cyfrową. Wymagany jest obraz barwny RGB, wyostrzony, o 24 bitowej głębi. Wymagane jest wyposażenie kamery w: Urządzenie stabilizacji podwieszenia kamery; Urządzenie elektronicznej kompensacji rozmazu obrazu; System pomiaru położenia środków rzutów oparty na GNSS; System pomiaru kątów orientacji zdjęć oparty o IMU; System zarządzania misją fotolotniczą oparty o GNSS. Wymagane są kalibracje kamery cyfrowej i mimośrodu anteny GNSS. Nie jest wymagana aktualna kalibracja urządzeń IMU, ale tylko w przypadku, gdy błędy systematyczne pomiaru kątów orientacji zostaną wyznaczone w trakcie wyrównania aerotriangulacji. Gdy brak jest tej kalibracji wymagany jest opis układu współrzędnych tłowych, do którego odnoszą się pomierzone kąty orientacji. Aktualność i jakość wykonanych kalibracji powinna być zgodna z wymaganiami producentów urządzeń. Wymagany jest pomiar elementów orientacji zdjęć o błędach średnich nie większych od: Błędy średnie pomiaru współrzędnych środków rzutów (przypadkowe części błędów pomiaru) mx0= my0= mz0= 0.15 m, Błędy średnie pomiaru kątów orientacji zdjęć, (przypadkowe części błędów pomiaru) mω= mφ= 70cc, mκ= 140cc. Odchylenia od pionowości zdjęć i prostoliniowości szeregów nie mogą przekraczać tolerancji wymienionych poniżej: Strona 9 z 41

10 Odchylenia osi głównej kamery od linii pionu 3. Dopuszcza się przekroczenie wymienionego odchylenia dla nie więcej niż 5% zdjęć; Skręcenia zdjęć ϰ w stosunku do osi szeregów 5. Dopuszcza się skręcenia zdjęć o nie więcej niż 15, ale dla nie więcej niż 10% zdjęć; Zejście statku powietrznego w bok od projektowanej osi szeregu do 5% terenowego zasięgu zdjęcia; Odstępstwo wysokości lotu od wysokości projektowanej wynosi: do 2% wysokości fotografowania poniżej projektowanej wysokości lotu, do 5% wysokości fotografowania powyżej projektowanej wysokości lotu; Rozmazanie obrazu spowodowane ruchem statku powietrznego maksymalnie jedna wartość terenowej odległość próbkowania (GSD) Warunki dla projektowania lotu fotogrametrycznego 1) Terenowy rozmiar piksela (GSD) nie większy niż 0.05 m. 2) Blok zdjęciowy co najmniej 2 szeregowy. 3) Pokrycie podłużne: dla terenów otwartych w granicach od 60% do 65%, dla terenów z wysoką zabudową niemniejsze niż 70%. 4) Pokrycie poprzeczne między szeregami od 50% do 60%. 5) Granicę obszaru fotografowania należy powiększyć w stosunku do obrysu obiektu: po dwie bazy fotografowania na wlocie i na wylocie każdego szeregu, o 25% zasięgu zdjęcia w kierunku poprzecznym do granicy opracowania szlaku kolejowego. 6) Podział obiektu na rejony fotografowania powinien zapewnić wykonanie zdjęć sąsiednich w pokryciu poprzecznym, w odstępie czasu nie dłuższym niż 30 minut Fotogrametryczna osnowa polowa Fotopunkty dla aerotriangulacji należy pomierzyć przy spełnieniu następujących warunków: Należy sygnalizować fotopunkty i punkty kontrolne; Fotopunkty należy projektować jako punkty XYZ; W narożnikach prostoliniowego odcinka należy lokalizować w pobliżu siebie po dwa fotopunkty; Lokalizowanie fotopunktów wzdłuż prostoliniowego odcinka szlaku kolejowego nie może być rzadsze niż co 30 baz fotografowania - po jednym fotopunkcie na obu krawędziach bloku zdjęciowego; Fotopunkty i punkty kontrolne należy sytuować w pasie potrójnego pokrycia zdjęciami i w sposób zapewniający półautomatyczny pomiar na wszystkich zdjęciach na których fotopunkt występuje; Punkty kontrolne należy lokalizować z dala od fotopunktów, w liczbie 1 punkt na 9 km szlaku kolejowego, ale nie mniej niż 3 punkty dla prostoliniowego odcinka. Strona 10 z 41

11 Sygnalizacja i pomiar fotopunktów i punktów kontrolnych Należy stosować podwójną (zapasową), sygnalizację w danej lokalizacji, gdyż z zasady nie dopuszcza się fotopunktów naturalnych. Zaleca się stosowanie sygnału w kształcie krzyża z wydzielonym centralnym elementem. Wielkość centralnego elementu sygnału ma wynosić 3xGSD. Precyzja wykonania sygnalizacji oraz ewentualnego centrowania sygnału nad punktem osnowy geodezyjnej nie może być mniejsza niż 0.01 m. W okresie przed lotem należy sprawdzać kompletność sporządzonej sygnalizacji. Pomiar należy wykonać przy następujących warunkach: Wyznaczenie współrzędnych należy wykonać w oparciu o technologię GNSS w wyborze metody pomiaru należy brać pod uwagę te z nich, które zapewniają pomiar wolny od błędów systematycznych; Błędy średnie wyznaczonych współrzędnych nie mogą być większe od podanych poniżej mx= my= m, mz= 0.05 m Warunki dla pory wykonania zdjęć Zdjęcia lotnicze zaleca się wykonywać w porze wiosennej, przed rozwojem liści na drzewach, lub jesienią przy bezlistnych drzewach przed opadami śniegu. Dopuszczalna minimalna wysokość słońca nad horyzontem wynosi 30% dla obszarów miejskich i górskich, 25% dla pozostałych obszarów. Zdjęcia lotnicze zaleca się wykonać przy bezchmurnej i słonecznej pogodzie oraz przy dobrej widzialności pionowej, Dopuszcza się wykonanie zdjęć przy wysokim zachmurzeniu Zawartość operatu Operat z wykonania zdjęć lotniczych, powinien zawierać następujące dokumenty: 1) Sprawozdanie techniczne z opisem procesu wykonania zdjęć lotniczych powinno zawierać: informacje o Zamawiającym i Wykonawcy, podstawę prawną, obowiązujące normy prawne oraz instrukcje techniczne, skład imienny zespołu Wykonawcy, przedmiot zlecenia i lokalizacja obiektu, warunki techniczne, wykaz materiałów otrzymanych dla projektowania lotu, opis przebiegu prac, wykaz materiałów przekazywanych Zleceniodawcy. 2) Kopię zgłoszenia do CODGiK, 3) Plan lotu, 4) Karty pracy fotolotniczej, 5) Wykaz wykonanych zdjęć z danymi: liczba zdjęć, skala, data nalotu, 6) Wykaz użytego sprzętu i oprogramowania, 7) Mapę przeglądową fotopunktów, Strona 11 z 41

12 8) Kopię metryki kamery, 9) Kopie raportów z kalibracji anten GNSS i urządzeń IMU, 10) Wykaz elementów orientacji zewnętrznej zdjęć wraz ich błędami średnimi oraz opis układu współrzędnych tłowych, do którego pomierzone kąty się odnoszą. 11) Wyniki kontroli jakości - geometrycznej i fotograficznej, zdjęć lotniczych, wykonanej przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Operat z pomiaru osnowy fotogrametrycznej powinien zawierać: 1) Sprawozdanie techniczne z wykonania terenowych pomiarów punktów, zawierające następujące informacje: opis zastosowanej metody pomiaru oraz nazwy i typy odbiorników (z podaniem numerów), opis topografii sieci pomiarowej, rodzaj i liczbę punktów nawiązania (w tym minimalną i średnią), liczbę obserwowanych satelitów (w tym minimalna i średnią), współczynnik PDOP, średnie i maksymalne odległości pomiędzy punktami nawiązania a fotopunktami, czas trwania sesji pomiarowej, opis oprogramowania użytego do opracowania obserwacji GNSS, interwał z jakim rejestrowano dane, parametry zastosowane w procesie obliczeniowym, zastosowane metody kontroli poprawności uzyskanych wyników, wymagany jest komentarz dotyczący oceny precyzji wyznaczonych współrzędnych, a w szczególności odniesienie się do niebezpieczeństwa obciążenia błędem systematycznym wyznaczonych współrzędnych. 2) Dokumentację techniczną z pomiarów terenowych zawierającą: wykaz współrzędnych fotopunktów wraz z błędami średnimi, katalog szkiców topograficznych i fotogrametrycznych, szkic lokalizacyjny fotopunktów Aerotriangulacja zdjęć lotniczych Precyzja pomiarów Wymaga się, aby pomiary dla aerotriangulacji miały błędy nie większe od wartości podanych w tabeli nr 1. Tabela 1 Dopuszczalne błędy średnie pomiarów dla aerotriangulacji Współrzędna fotopunktu [m] Współrzędna środka rzutów [m] Kąt orientacji [cc] Współrzędna tłowa [μm] Strona 12 z 41

13 mx i my mz mx0, my0 i mz0 mω i mφ mκ mx i my Dokładność wyników Miarą dokładności wyniku aerotriangulacji jest przeciętne standardowe odchylenie współrzędnej terenowej punktu wiążącego liczone jako średnia kwadratyczna ze wszystkich odchyleń standardowych współrzędnych punktów wiążących w bloku nie większa od wartości w tabeli nr 2. Tabela 2 Dopuszczalne przeciętne odchylenie standardowe współrzędnej punktu wiążącego Dopuszczalne przeciętne odchylenie standardowe współrzędnej terenowej punktu wiążącego [m] MX i MY MZ Wymaga się, aby dla każdego punktu kontrolnego różnice współrzędnych otrzymane z wyrównania i z pomiaru terenowego były nie większe od trzykrotnej wartości podanej w tabeli 1, kolumny 1 i 2. Wymaga się, aby dla każdego punktu kontrolnego różnice współrzędnych otrzymane z pomiaru na modelach stereoskopowych zorientowanych na podstawie wyników aerotriangulacji i z pomiaru terenowego, były nie większe od trzykrotnej wartości podanej w tabeli 2, kolumny 1 i Wymagania dla systemu pomiarowego i systemu wyrównania 1) Pomiary na zdjęciach należy wykonać za pomocą systemu automatycznego lub półautomatycznego, pozwalającego uzyskiwać podpikselową precyzję pomiaru współrzędnych tłowych. 2) System powinien mieć funkcje wspomagające wykrywanie błędów grubych w pomiarze oraz funkcje edycyjne zapewniające realizację założeń projektowych w zakresie kompletności wiązań. 3) Wymagane cechy systemu wyrównania w zakresie modelu matematycznego: wyrównanie pomiarów metodą wiązek, możliwość opracowania bloków zdjęć wykonanych wieloma kamerami, uwzględnianie pomiaru elementów orientacji zewnętrznej zdjęć, uwzględnianie poprawek z tytułu krzywizny Ziemi i refrakcji atmosferycznej, wyznaczanie błędów systematycznych pomiaru elementów orientacji zewnętrznej zdjęć, Strona 13 z 41

14 wyznaczanie dodatkowych parametrów wyrównania kompensujących błędy systematyczne, z użyciem modelu dodatkowych parametrów, takiego jak model: Ebnera; Gruena; Bauera, Millera, Jacobsena; lub modelu o podobnych możliwościach, zaleca się użycie modeli dodatkowych parametrów wyrównania dedykowanych dla danego typu kamery cyfrowej (jeżeli system wyrównania posiada taką możliwość). 4) Wymagane cechy systemu wyrównania w zakresie modelu statystycznego: uwzględnianie różnych klas precyzji pomiaru: współrzędnych tłowych, współrzędnych fotopunktów, ocena dokładności wyznaczonych niewiadomych, obliczanie błędów średnich poszczególnych grup pomiarów na podstawie wyników wyrównania, tzn. błędów średnich aposteriori, wykrywanie i lokalizacja błędów grubych za pomocą metody poprawki standaryzowanej lub za pomocą metody estymacji mocnej. 5) Wymaga się, aby system wyrównania miał zdolność do tworzenia raportów w zakresie: przekazywania następujących danych i wyników: niewyrównanych współrzędnych pomiarów, które wzięły udział w końcowym wyrównaniu, wyznaczonych elementów orientacji zewnętrznej zdjęć wraz z ich oceną dokładności, wyznaczonych współrzędne terenowe punktów wiążących wraz z oceną dokładności, skutków wyznaczenia dodatkowych parametrów wyrównania do systemów opracowania modeli stereoskopowych i ortofotomap, utworzenia nowego zbioru kalibracyjnego kamery w przypadku wyznaczenia zmian podstawowych elementów orientacji wewnętrznej kamer Wymagania dla projektu aerotriangulacji Projekt podbloków Podział zdjęć opracowywanego obiektu na podbloki, których aerotriangulacja będzie stanowiła podstawę dla opracowania numerycznego modelu terenu, ortofotomapy i mapy wektorowej musi spełniać następujące warunki: Aerotriangulacja podbloku musi spełniać wszystkie wymagania niezależnie od innych podbloków; W przypadku zdjęć wykonanych więcej niż jedną kamerą, podział powinien zapewniać, aby w podbloku znalazła się możliwie duża liczba zdjęć wykonanych daną kamerą, gdyż zapewnia to dobre wyznaczenie dodatkowych parametrów wyrównania dla kompensacji błędów systematycznych zdjęć pochodzących z tej kamery; Sąsiednie podbloki mogą mieć wspólne (zakładkowe) szeregi i zdjęcia; Strona 14 z 41

15 Należy unikać tworzenia bloków ze zdjęć wykonanych w istotnie różnym czasie; Nie należy łączyć podbloków w większe bloki aerotriangulacji, gdy wcześniej wyniki z podbloków wykorzystano do wytworzenia wymienionych wyżej produktów fotogrametrycznych Projekt punktów wiążących Wymagane jest pomierzenie co najmniej 2. punktów wiążących w każdym rejonie Grubera, przy założeniu, że punkt wiążący zostanie pomierzony na wszystkich zdjęciach. Zaleca się, aby liczba punktów wiążących w rejonie Grubera wynosiła od 3 do 5 punktów. Dopuszcza się, aby w sześciokrotnym pokryciu (lub większej liczbie pokrywających się zdjęć), punkt wiążący został zaobserwowany tylko na 5 zdjęciach. Wymaga się, aby punkty wiążące szeregi, obserwowane na 4 i więcej zdjęciach stanowiły nie mniej niż 35% wszystkich punktów wiążących Wymagania dla realizacji aerotriangulacji Pomiar na zdjęciach Pomierzone punkty wiążące należy edytować według następujących wymagań: 1) Wymagane jest usunięcie z pomiaru wiązań niekompletnych i nieefektywnych. 2) Wymagane jest uzupełnienie pomiaru punktów wiążących w tych miejscach bloku, gdzie ich liczba i jakość nie odpowiada założeniom projektu. 3) Należy opracować zestawienie podające procentowy udział punktów pomierzonych na: trzech, czterech, pięciu i więcej zdjęciach oraz udział wszystkich punktów wiążących szeregi w całkowitej liczbie punktów wiążących w bloku Wyrównanie bloku 1) Należy: do wyrównania użyć współrzędnych tłowych nieskorygowanych, uwzględnić krzywiznę Ziemi i refrakcję atmosferyczną, wyznaczyć systematyczne błędy pomiaru elementów orientacji zewnętrznej zdjęć, wyznaczyć dodatkowe parametry wyrównania kompensujących błędy systematyczne, nie należy dokonywać zmian podstawowych elementów orientacji wewnętrznej kamer (odległość obrazu, położenie punktu głównego), bez uzasadnionego powodu (np. duże zmiany temperaturowe kamery) oraz bez spełnienia warunków związanych z wyznaczalnością tych elementów. 2) Należy wykrywać błędy grube w pomiarach za pomocą metody poprawki standaryzowanej lub za pomocą metody estymacji mocnej. Wykrywanie błędów grubych tylko na podstawie poprawek wyrównawczych jest niewystarczające. 3) Wymagane jest skorygowanie wprowadzonych do wyrównania błędów grup pomiarów, tzn. błędów średnich a priori w stosunku do błędów średnich grup pomiarów obliczanych przez program wyrównania. Strona 15 z 41

16 4) Należy sprawdzać prawidłowość podziału pomiaru środków rzutów na profile GNSS podziału na ciągi pomiarów o tych samych błędach systematycznych. 5) Należy sprawdzać rozbieżności współrzędnych uzyskane na punktach kontrolnych. Różnica współrzędnej otrzymana na punkcie kontrolnym nie może być większa od 3 krotnej wartości podanych w tabeli 1 kolumna 1, 2. Przyczyna większej różnicy musi zostać wykryta i usunięta w trakcie procesu aerotriangulacji. 6) Należy określić procentowe udziały poszczególnych typów wiązań, tak jak zostało to podane w punkcie ) Należy utworzyć zbiory z danymi pomiarowymi, które zostały użyte w wyrównaniu i zbiory z wynikami aerotriangulacji, w zakresie określonym w punkcie Dokumentacja aerotriangulacji Dokumentacja aerotriangulacji Sprawozdanie techniczne Sprawozdanie należy przekazać w postaci papierowej i elektronicznej. W sprawozdaniu należy zawrzeć: 1) Dane ogólne aerotriangulacji: opis obiektu, jego lokalizacja, okres wykonania zdjęć, charakterystyka zdjęć lotniczych, wielkość i kształt bloku (podbloku) aerotriangulacji, pokrycie podłużne i poprzeczne, układ odniesienia, w którym przeprowadzono wyrównanie, nazwy kamer oraz liczba zdjęć wykonanych poszczególnymi kamerami, wykorzystanie pomiaru elementów orientacji zewnętrznej zdjęć, rodzaj i rozmieszczenie osnowy polowej. 2) Opis sposobu wykonania: cechy obiektu wpływające na jakość aerotriangulacji, nazwa i wersja systemu pomiaru punktów wiążących i systemu wyrównania, metoda pomiaru punktów wiążących i fotopunktów, sposób rozmieszczenia i liczba punktów kontrolnych, sposób uwzględnienia błędów systematycznych pomiarów na zdjęciach dystorsji obiektywu kamery, krzywizny Ziemi i refrakcji atmosferycznej, metoda wyznaczenia systematycznych błędów pomiaru elementów orientacji zewnętrznej, nazwę modelu matematycznego użytego do wyznaczania dodatkowych parametrów wyrównania, w przypadku wyznaczania zmian podstawowych elementów orientacji wewnętrznej kamer należy podać przyczyny takiego postępowania oraz wielkości zmian tych elementów w odniesieniu do kalibracji laboratoryjnej, sposób kontroli podziału pomiaru środków rzutów na profile GNSS, metoda wykrywania błędów grubych w pomiarach. Strona 16 z 41

17 3) Uzyskane precyzje pomiarów i dokładności wyniku aerotriangulacji: wartości błędów średnich poszczególnych grup pomiarów wprowadzone do wyrównania (a priori) i ich wartości obliczone przez program wyrównania (aposteriori) oraz stosunek tych błędów (wynik testu aposteriori/a priori), przeciętne odchylenie standardowe współrzędnej MX, MY i MZ punktu wiążącego średnie kwadratyczne z odchyleń stanadardowych wszystkich współrzędnych terenowych punktów wiążących w bloku, przeciętne różnice współrzędnych (średnie kwadratyczne) uzyskane na punktach kontrolnych oraz maksymalne różnice, przeciętne dokładności wyznaczenia elementów orientacji zewnętrznej zdjęć (średnie kwadratyczne z odchyleń standardowych). 4) Charakterystyki liczbowe aerotriangulacji, zawierające: procentowy udział zdjęć, które miały pomiar elementów orientacji zewnętrznej w stosunku do wszystkich zdjęć bloku, statystykę wykonanego pomiaru punktów wiążących w odniesieniu do wymagań dla projektu i do wymagań dla realizacji pomiaru, w przypadku, gdy zastosowano różne klasy precyzji pomiarów w poszczególnych grupach, należy je wymienić wraz z krótkim opisem przyczyny zróżnicowania precyzji, przeciętną poprawkę do współrzędnych tłowych, przeciętne poprawki do współrzędnych fotopunktów (średnie kwadratyczne), przeciętne poprawki do pomierzonych elementów orientacji zewnętrznej zdjęć (średnie kwadratyczne), wykaz profili GNSS wraz z zakresem numerów (nazw) zdjęć w poszczególnych profilach. 5) Charakterystyka orientacji modeli i zdjęć: nazwy i wersje systemów, w których orientowano modele i zdjęcia, opis sposobu uwzględnienia w orientacjach następujących parametrów: krzywizny Ziemi, refrakcji atmosferycznej, dystorsji i skutków wynikających z dodatkowych parametrów wyrównania, (ewentualnie zmian podstawowych elementów orientacji wewnętrznej kamer), zestawienie oceniające poprawność wykonanych orientacji, zawierające określone dla całego bloku następujące wielkości: przeciętną i minimalną liczbę punktów wiążących na modelu stereoskopowym, przeciętną i maksymalną paralaksę poprzeczną oraz przeciętne i maksymalne poprawki do współrzędnych Szkic bloku Należy sporządzić szkic powykonawczy aerotriangulacji w postaci wektorowej, w jednym z popularnych formatów zapisu (dgn, dxf, dwg), w formie zbioru elektronicznego i w postaci papierowej. W przypadku, gdy wyrównanie zostało Strona 17 z 41

18 wykonane więcej niż w jednym układzie odniesienia, należy przekazać dla każdego układu oddzielny szkic. Na szkicu należy przedstawić następujące informacje: Tytuł szkicu, zawierający: nazwę obiektu, nazwę bloku (podbloku), skalę zdjęć, GSD, liczbę zdjęć w bloku, okres wykonania zdjęć, nazwę firmy wykonującej aerotriangulację, przybliżoną skalę szkicu w postaci papierowej; Granicę obiektu; Zasięgi arkuszy ortofotomapy, godła arkuszy; Środki rzutów zdjęć lotniczych, nazwy zdjęć; Fotopunkty, z wyróżnieniem typu fotopunktu, nazwy fotopunktów; Punkty kontrolne, z wyróżnieniem typu punktu kontrolnego, nazwy punktów; Wyróżnienie zdjęć, które nie miały pomiaru środków rzutów lub pomiaru kątów; Granice fragmentów bloku wykonanych poszczególnymi kamerami oraz nazwy kamer i daty wykonania zdjęć; Legendę do zastosowanych oznaczeń Dane wejściowe dla programu wyrównania Wymagane jest przekazanie niżej wymienionych zbiorów z danymi. W przypadku, gdy wyrównanie zostało wykonane więcej niż w jednym układzie odniesienia, należy przekazać dla każdego układu oddzielny komplet zbiorów. Dane zamieszczone w zbiorach należy uzupełnić informacjami w nagłówku danych, identyfikującymi jednoznacznie: nazwy kamer, znaczenie oraz jednostki danych. Należy przekazać następujące zbiory: Kopie raportu z kalibracji kamer (w postaci papierowej i skanowanej); Kopie raportu z kalibracji anteny odbiorników pokładowych GNSS, (w postaci papierowej i skanowanej); Kopie raportu z kalibracji urządzeń IMU, jeżeli kalibracja została wykorzystana w aerotriangulacji, (w postaci papierowej i skanowanej), lub jeżeli z niej nie korzystano, opis układu współrzędnych tłowych do którego odnoszą się pomierzone kąty; Zbiór współrzędnych tłowych, niewyrównanych (z końcowego wyrównania po wyeliminowaniu błędów grubych); Zbiór współrzędnych fotopunktów, niewyrównanych, (z końcowego wyrównania po wyeliminowaniu błędów grubych), z błędami średnimi współrzędnych zweryfikowanymi w trakcie wyrównania; Zbiory z pomiarami elementów orientacji zewnętrznej zdjęć, niewyrównanymi, (z końcowego wyrównania po wyeliminowaniu błędów grubych), w podziale na profile GNSS, ze znacznikiem czasu, jeżeli został zarejestrowany. Strona 18 z 41

19 Wyniki aerotriangulacji Wymagane jest przekazanie niżej wymienionych zbiorów wynikowych, w postaci elektronicznej. W przypadku, gdy wyrównanie zostało wykonane więcej niż w jednym układzie odniesienia, należy przekazać dla każdego układu oddzielny komplet zbiorów. Dane zamieszczone w zbiorach należy uzupełnić informacjami w nagłówku danych, identyfikującymi jednoznacznie ich znaczenie oraz jednostki, w których zostały podane. Należy przekazać następujące zbiory: Zbiór ze współrzędnymi punktów wiążących i fotopunktów w układzie odniesienia wraz z odchyleniami standardowymi współrzędnych; Zbiór ze współrzędnymi tłowymi punktów wiążących i fotopunktów; Zbiór elementów orientacji zewnętrznej zdjęć wraz z odchyleniami standardowymi; Zbiory z kalibracją kamer uwzględniające wpływ dodatkowych parametrów wyrównania lub/i zbiór zawierający siatkę korekcyjną; Jeżeli wyznaczano zmiany podstawowych elementów orientacji wewnętrznej kamer, zbiór z nowymi danymi kalibracyjnymi kamer; Zbiór zawierający różnice współrzędnych uzyskane na punktach kontrolnych; Zbiór z raportem z wyrównania końcowego; Zbiory utworzone przez system pomiarowy aerotriangulacji, (przed i po wyrównaniu). Wzdłuż linii kolejowej (należy wpisać szczegółowe określenie linii kolejowej i obszaru opracowania mapy) (w pasie o szerokości po 500 m po obu jej stronach) występują / nie występują obiekty niejawne Opracowanie ortofotomapy Zamawiający oczekuje wykonania ortofotomapy o dokładności mapy w skali 1:500, dla obszaru inwestycji wraz z niezbędnymi pasami terenów sąsiednich tj. co najmniej po 30 m po obu stronach poza granicami obszaru inwestycji. Szerokość pasa opracowania ortofotomapy nie powinna być mniejsza niż 500 m. Ortofotomapy należy zapisywać w postaci cyfrowej (format GeoTiff) w arkuszach odpowiadających mapom w skali 1:500 w podziale sekcyjnym układu Dodatkowo należy sporządzić w postaci cyfrowej ramki ortofotomap zawierające godła arkuszy (format dgn, dwg i dxf) oraz metadane zgodne ze standardem ISO W ramach opracowania ortofotomapy, należy sporządzić operat techniczny zawierający: 1) sprawozdanie techniczne, 2) mapę przeglądową, 3) dokumentację kontroli jakości. Sprawozdanie techniczne powinno być opracowane w postaci analogowej (format A4) oraz cyfrowej (MS Word, Open Office) i zawierać: 1) podstawę formalno - prawną wykonywanej pracy (nazwa umowy, strony umowy, data zawarcia), Strona 19 z 41

20 2) opis obiektu wraz z podstawowymi informacjami statystycznymi w tym m.in.: krótka charakterystyka zasięgu terytorialnego opracowania, położenie obiektu, układ współrzędnych w jakim ortofotomapa została opracowana, wykaz godeł opracowanych arkuszy, powierzchnia opracowania ortofotomapy, wymiar terenowy piksela ortofotomapy, kompozycje w jakich ortofotomapa została opracowana (np. RGB i CIR), liczbę i lokalizację obiektów niejawnych, wykorzystany format zapisu dla danych cyfrowych. 3) opis zastosowanej technologii w tym: zastosowane oprogramowanie wraz z certyfikatami licencyjnymi, charakterystyka ilościowo-jakościowa wykorzystanych zdjęć lotniczych wraz z datami ich wykonania, charakterystyka aerotriangulacji, pomiaru NMT oraz procesu ortorektyfikacji i mozaikowania ortoobrazów, wykaz fotopunktów i punktów kontrolnych, komentarz w tych przypadkach, w których w trakcie realizacji prac wystąpiły niestandardowe okoliczności. 4) ocena jakości geometrycznej i radiometrycznej (syntetyczne ujęcie dokumentacji kontroli jakości). Mapa przeglądowa powinna być opracowana w postaci analogowej (format A3) oraz cyfrowej (format JPG, TIFF, PNG) i powinna zawierać: 1) podział na arkusze, 2) godła opracowanych arkuszy (dopuszcza się godła skrócone, zasada powinna być podana w sprawozdaniu, 3) pomniejszenia ortofotomap (tzw. wglądówka), 4) nazwa obiektu, rodzaj ortofotomapy (piksel, kompozycja barwna, układ współrzędnych), orientacyjna skala mapy przeglądowej, nazwa wykonawcy, data opracowania. Zamawiający przyznaje sobie prawo do sprawdzenia etapu wykonania ortofotomapy (również i wykonanych zdjęć) przez powołanego przez siebie eksperta uprawnionego fotogrametrę Lotniczy Scaning Laserowy Zaleca się poza nalotem wzdłuż szlaku kolejowego wykonanie nalotów poprzecznych o długości nie mniejszej od dwukrotnej szerokości pasa objętego nalotem wzdłuż linii. Zaleca się również wykonywanie równocześnie ze skaningiem wykonywanie zdjęć fotograficznych, które nie muszą spełniać kryteriów zdjęć fotogrametrycznych. Mają one służyć do wskazania jakie obiekty występują w terenie oraz dokumentować ewentualne przeszkody występujące podczas rejestracji skaningu (głównie stojące i jadące składy pociągów). Parametry techniczne skanera Strona 20 z 41

21 i warunków skanowania powinny zabezpieczać uzyskanie dokładności pomiarów dla mapy o dokładności skali 1:500. Zalecane podstawowe charakterystyki rejestracji: wysokość lotu 300 do 500 m, częstość rejestracji około 500 khz, typ rejestracji fala ciągla, dokładność chwilowej pozycji XYZ (DGPS) na poziomie 0,05 m a kąty mierzone przez system inercyjny od 0,003 0 (przechyły ) do 0,007 0 (azymut), gęstość skanowania około 10 pkt/m Numeryczny Model Terenu (NMT) Warunki techniczne tworzenia NMT Na bazie zdjęć lotniczych lub danych ze skanera lotniczego Wykonawca opracuje Numeryczny Model Terenu (NMT) obejmujący swym zasięgiem obszar inwestycji wraz z terenem przyległym min. 30-metrowym pasem po obu stronach. Szerokość pasa opracowania NMT nie powinna być mniejsza niż 500 m. NMT będzie podstawą projektowania przestrzennego (szczególnie przy robotach ziemnych), pozwalającą projektować w płaszczyźnie pionowej: kształtować krajobraz, widzieć projektowany obiekt, wkomponowywać go w otoczenie jeszcze przed jego wybudowaniem. Umożliwi wizualizację przestrzenną istniejącego ukształtowania i zagospodarowania terenu pozwalając na symulację przestrzenną zjawisk istniejących w terenie, lub które zaistnieją w wyniku oddziaływania inwestycji czy eksploatacji zbudowanego obiektu (propagacja fal radiowych, hałasu, kierunki wiatrów, itp.) warunki techniczne tworzenia NMT 1) W zakresie tworzenia NMT należy pozyskiwać zbiory danych pomiarowych, do których należą: punkty masowe, których położenie względne jest uwarunkowane prawidłowym odwzorowaniem ukształtowania rzeźby terenu, punkty charakterystyczne rzeźby terenu położone na szczycie, siodle i przełęczy oraz w miejscach lokalnych wypiętrzeń i zagłębień, skrzyżowań dróg i zmian ich kierunków, linie położone wzdłuż grzbietów i żlebów dających się zgeneralizować do linii, linie położone wzdłuż krawędzi górnej i podstawy naturalnych bądź sztucznych wypiętrzonych lub zagłębionych liniowych form terenowych (skarpy, urwiska, mury oporowe), linie położone wzdłuż cieków dających się zgeneralizować do linii, linie położone wzdłuż granic obszarów o jednostajnym spadku (rzeki, kanały), linie położone wzdłuż granic obszarów planarnych (jeziora, stawy, osadniki), Strona 21 z 41

22 linie położone wzdłuż obrysów obiektów inżynieryjnych (mosty, wiadukty, tamy, ściany oporowe), przy czym elementy te służą wyłącznie do prawidłowego umiejscowienia rastra ortofotomapy i nie biorą udziału w budowie wynikowego NMT. 2) Dla obszarów w stosunku, do których zawodzą metody fotogrametryczne pomiarów wysokościowych do zbioru danych pomiarowych należy włączyć: warstwice z nadaną wysokością, charakterystyczne punkty wysokościowe (koty) niezbędne do prawidłowego odwzorowania ukształtowania rzeźby terenu. Zaleca się stosowanie laserowych metod pomiaru wysokości terenu. 3) Wymaga się, aby zbiory danych pomiarowych NMT tworzyły bazę danych ciągłą powierzchniowo, składającą się z poszczególnych, spójnych ze sobą, obszarów pasa kolejowego, między którymi nie występuje pokrycie. 4) Wymaga się, aby na styku z sąsiednim obszarem opracowania pasa kolejowego występowała geometryczna kontynuacja mierzonych elementów reprezentujących różne formy i struktury terenowe. Oznacza to kontynuację linii i przyleganie obszarów (w sensie sytuacyjnym i wysokościowym) przedzielonych granicą opracowania. 5) Wykonawca opracuje NMT w modułach odpowiadających arkuszom mapy w skali 1:500 zgodnie z obowiązującym standardem podziału sekcyjnego państwowego układu współrzędnych 2000, przy czym obowiązującym układem odniesienia wysokościowego dla tych danych jest europejski układ wysokości normalnych Kronsztad 86. Dodatkowo Wykonawca przekaże NMT w postaci jednego pliku cyfrowego obejmującego cały obszar opracowania. 6) Dane pomiarowe NMT należy pozyskiwać z zastosowaniem technologii fotogrametrycznej bazującej na pomiarach stereoskopowych na standaryzowanych modelach zdjęć lotniczych o rozdzielczości geometrycznej GSD 0,05 m. 7) Pomiar punktów masowych zbioru danych NMT należy wykonywać z wykorzystaniem algorytmów autokorelacji obrazów (tzw. matching ) w regularnej siatce o oczku, którego wielkość powinna być dostosowana do lokalnych form ukształtowania terenu i uwzględniać wymagane dokładności interpolowanych punktów modelu wynikowego. Gęstość siatki pomiarowej punktów masowych (siatka pierwotna) powinna być nie mniejsza niż 10 m dla terenów falistych i płaskich oraz 5 m dla terenów pagórkowatych i górzystych. 8) Dla terenów zurbanizowanych i terenów z gęstym pokryciem drzewostanu zaleca się pozyskiwać dane pomiarowe NMT techniką lotniczego skaningu laserowego z gęstością przestrzenną nie mniejszą niż 10 punktów/m 2. 9) Punkty wysokościowe pozyskane metodą automatyczną błędnie opisujące topograficzną powierzchnię terenu należy poddać edycji manualnej na cyfrowej stacji fotogrametrycznej. Jeśli w obrębie modelu stereoskopowego więcej niż 20% punktów masowych nie spełnia kryterium dokładności NMT pomiar automatyczny należy powtórzyć. Ze względów ekonomicznych usunięcie błędnie pomierzonych punktów i zastąpienie ich nowymi punktami pomierzonymi manualnie ma Strona 22 z 41

23 uzasadnienie, jeśli co najmniej 80% punktów masowych spełnia kryterium dokładności NMT. 10) Punkty charakterystyczne rzeźby terenu (pikiety)należy pomierzyć metodą manualną z dokładnością zabezpieczającą spełnienie kryterium dokładności NMT. 11) Elementy liniowe wchodzące w skład zbioru danych pomiarowych NMT należy pomierzyć metodą manualną z uwzględnieniem poniższych zasad: pomiarowi podlegają naturalne, bądź sztuczne wypiętrzone lub zagłębione liniowe formy terenowe o nachyleniu ścian bocznych powyżej 40º oraz wysokości lub głębokości względnej powyżej 0,4 m, pomiarowi podlegają cieki o szerokości powyżej 0,3 m, linie opisujące cieki (oś cieku) należy mierzyć zgodnie z kierunkiem przepływu wody, obiekty antropogeniczne (wały, wykopy, nasypy) należy mierzyć w sposób umożliwiający ich powiązanie z innymi obiektami topograficznymi Bazy Danych Topograficznych (TBD) (droga na nasypie, itp.), linie skarp (krawędź górna i podstawa) należy mierzyć w kierunku zapewniającym widoczność stoku zawsze po prawej stronie elementu liniowego. 12) Elementy powierzchniowe wchodzące w skład zbioru danych pomiarowych NMT należy mierzyć metodą manualną, z uwzględnieniem poniższych zasad: a. pomiarowi podlegają obszary planarne oraz obszary wyłączone o powierzchni powyżej 0,05 ha, b. w przypadku, gdy powierzchnia obszaru planarnego jest mniejsza, dla danego standardu, od 0,05 ha obszar ten należy traktować, jako ciek. 13) Dla poprawnego odwzorowania obiektów inżynierskich wznoszących się ponad powierzchnię terenu (np. mosty, wiadukty, rurociągi) należy opracować szkieletowy model obiektu wraz z najbliższym otoczeniem. W przypadku mostów i wiaduktów model składa się z linii poprowadzonych wzdłuż zewnętrznego obrysu mostu (na jego górnej powierzchni) i równoległych do nich linii położonych na powierzchni terenu. 14) Dla obszarów wyłączonych z pomiarów stereoskopowych ze zdjęć lotniczych należy stosować: metodę kartograficzną polegającą na digitalizacji warstwic i innych elementów opisujących rzeźbę z map w skali zabezpieczającej spełnienie kryterium dokładności NMT, metody pomiarów bezpośrednich, a w szczególności metodę tachimetryczną oraz metodę GNNS oraz lotniczy skaning laserowy. 15) Linie warstwic pozyskiwane z wektoryzacji map topograficznych w skali zapewniającej spełnienie kryterium dokładności NMT powinny być doprowadzone do granic obszarów wyłączonych na odległość nie mniejszą niż wielkość oczka siatki pomiarowej. Strona 23 z 41