WYKŁADY PLENARNE I ZAPROSZONE

Transkrypt

1 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE 49

2 50

3 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP1 FIFTY YEARS F HETERCYCLIC CHEMISTRY AT MACHESTER UIVERSITY John A. Joule School of Chemistry, The University of Manchester, UK This lecture will trace my career from orth Wales to Manchester, then to Princeton and Stanford in the USA, and back to Manchester. Various aspects of Heterocyclic Chemistry 1 will be illustrated, extracted from my research from Early studies involved isolation and structure determination of indole alkaloids: pseudakuammigine from the West African tree Picralima nitida; then ellipticine, uleine and congeners, and apparicine from various Brazilian Aspidosperma species, working with Carl Djerassi in Stanford. Synthetic studies on lycoranerelated compounds working with Richard K. Hill in Princeton were based on Diels Alder chemistry. uleine Me H H Et H H CH 2 The concept that an enamine (conjugated) is more stable than its isomeric allylamine was central to our synthesis of uleine. ur total synthesis of ellipticine, a potent antineoplastic agent, allows the preparation of analogues by proceeding through ellipticine quinone. H ellipticine H Initial attempts to synthesise apparicine were unsuccessful but led to the discovery of indole - nucleophilic substitution processes, which proved to be general for the construction of a variety of fused indoles. Me Me apparicine H CH 2 H PhS 2 Me ur total synthesis of apparicine depended on Mannich chemistry to form the eight-membered ring. There are in excess of forty molybdenum and tungsten enzymes, occurring throughout the entire range of organisms in the biosphere, that catalyse oxygen atom transfer. They all have the same cofactor, known as molybdopterin, that coordinates the metal centre. We synthesized the cofactor, a pteridine derivative, in protected form. H 2 H steps 3-xidopyraziniums act as 1,3-dipoles and undergo cycloadditions generating 3,8-diazabicyclo[3.2.1]octanes. Me + Me + C 2 Me [1] 'Heterocyclic Chemistry', 1 st Edition, J. A. Joule & G. F. Smith, Van ostrand Reinhold Co., 1972; 5 th Edition, J. A. Joule & K. Mills, Wiley, Heterocyclic Chemistry at a Glance, 2 nd Edition, J. A. Joule & K. Mills, Wiley, H Fmoc S Me H S Me Me Me 2 H H Me H H H H Fmoc C 2 Me P S 2 Me S 2 Me 51

4 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP2 TWARD TRUE CARBAPRPHYRIIDS Lechosław Latos-Grażyński Department of Chemistry, University of Wrocław, PLAD Carbaporphyrinoids realize the original concept of macrocyclic ligand construction by fusing the structural motifs of porphyrin and suitable carbon donor(s). An entrapment of metal ions in a coordination core of carbaporphy-rinoids creates a very efficient protection of the metal-carbon bond, and allows to stabilize extremely rare oxidation/electronic states of metal ions in an organometallic environment. A replacement of a single pyrrole of meso-tetraarylporphyrin by cyclopentadiene moiety seems to be a notion of the very first choice for the creation of true carbaporphyrins which ideally conserve the fundamental motif of porphyrin The true carbaporphyrins prompt developments in carbaporphyrinoid and organometallic chemistry building on specific reactivity of cyclopentadienyl moiety. [1] Szyszko,B.; L. Latos-Grażyński, L.; Szterenberg, L. Angew.Chem.Int.Ed. 2011, 50, [2] Szyszko, B.; Kupietz, K.; Szterenberg, L.; Latos-Grażyński, L. Chem. Eur. J. 2014, 20, [3] Berlicka, A.; Dutka, P.; Szterenberg, L.; Latos-Grażyński, L. Angew. Chem. Int. Ed. 2014, 53, SP-WP3 HYDRGE BDIG THE BRIDGE Poul Erik Hansen Department of Science, Systems and Models, Roskilde University, DK-4000 Roskilde, Denmark. E- mail: poulerik@ruc.dk The talk will concentrate on hydrogen bonding, both intra and intermolecular and related to that tautomerism. The talk will be a safari through a number of fundamental subjects in chemistry, biology and pharmacy. The key techniques are a combination of MR, IR and theoretical calculations. The MR experiments are often aimed at determining deuterium isotope effects on chemical shifts. ne of the key questions regarding hydrogen bonding is the difference between inter and intra-molecular hydrogen bonds or rather between hydrogen bonds with variable heavy atom distance (a) and those of fixed distance (b) as illustrated in Fig. a) b) The latter situation is often referred to as resonance assisted hydrogen bonding (RAHB). Deuterium isotope effects on 13 C or 15 chemical shifts may tell about the strength of the hydrogen bond. The importance of RAHB was early on illustrated in enaminones, Fig. 2. The cousins to enaminones, the o-hydroxy Schiff bases are discussed both in terms of neutral vs. zwitter ionic structure, tautomerism and factor analysis. Tautomerism, a fundamental property in relation to reactivity and biological function, is often quite difficult to establish. Deuterium isotope effects on chemical shifts are often a strong tool as demonstrated in -thioxoketones. The use of hyphenated techniques, laser irradiation and MR detection is demonstrated in -thioxoketones and the results are compared with matrix isolation IR experiments. Intermolecular hydrogen bonding is discussed in thioamides leading to new understanding of isotope effects on chemical shifts and demonstrating that the latter can detect long range effects. The structure of protic ionic liquids is also discussed and the importance of hydrogen bonding is emphasized. In addition, the degree of proton transfer as well as the composition is elucidated. In pharmacy, structure activity relationships are important. Equally important is of course to know the correct structure. An example is usnic acid. The correct structure is arrived at using deuterium isotope effects on chemical shifts. 52

5 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP4 STA BADAŃ CIEKŁKRYSTALICZYCH FAZ STACJARYCH Zygfryd Witkiewicz Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna Ciekłe kryształy, jako chromatograficzne fazy stacjonarne, zaczęto badać w latach 60-ych ubiegłego wieku. Duży udział w rozpoczęciu tych badań miał prof. Hans Kelker. W Polsce pierwsze prace w tej dziedzinie pojawiły się już w latach 1970-ych w Wojskowej Akademii Technicznej. astępnie były one kontynuowane we współpracy z prof. Zdzisławem Suprynowiczem w UMCS w Lublinie. Pewne prace wykonał też prof. Roman Kaliszan z Gdańska. Ciekłokrystalicznymi fazami stacjonarnymi (CKFS) interesował się prof. Wiktor Kemula, twórca chromatopolarografii. W WAT były i są dobre warunki badań CKFS ponieważ w tej uczelni istnieje, kierowany przez prof. Romana Dąbrowskiego, zespół zajmujący się syntezą ciekłych kryształów. Jest to jeden z najważniejszych zespołów na świecie, w których otrzymuje się ciekłe kryształy. Są one otrzymywane przede wszystkim do obrazowania informacji ale także do chromatografii. becnie CKFS są badane w kilku ośrodkach naukowych na świecie. Badania dotyczą głównie prętopodobnych, termotropowych monomerycznych ciekłych kryształów. Badane są jednak także ciekłe kryształy dyskopodobne, dendrymeryczne i polimeryczne. Szczególnego znaczenia nabiera badanie jako faz stacjonarnych metalomezogenów o charakterze kompleksów, czyli ciekłych kryształów zawierających w cząsteczkach atomy metali przejściowych. prócz pojedynczych CKFS badane są także fazy mieszane. Ciekłokrystaliczne fazy mieszane mają w wielu przypadkach lepsze właściwości rozdzielcze niż fazy pojedyncze. CKFS mają zastosowanie głównie w chromatografii gazowej, w kolumnach kapilarnych i pakowanych. prócz chromatografii gazowej ciekłe kryształy bada się także jako fazy stacjonarne w chromatografii cieczowej. Ze względu na ich właściwości fizykochemiczne, możliwości wykorzystywania ciekłych kryształów w tym rodzaju chromatografii są ograniczone. Badania ich stosowania w HPLC są jednak wciąż podejmowane. Jednym ze sposobów ich wykorzystania jest wiązanie ciekłego kryształu z podłożem w postaci żelu krzemionkowego. CKFS są fazami wysokoselektywnymi. Mają one zdolność rozdzielania składników mieszanin, w tym izomerów, trudnych do rozdzielenia przy zastosowaniu zwykłych faz stacjonarnych. Prowadzone obecnie badania nowych ciekłych kryształów umożliwiają poznanie mechanizmu rozdzielania oraz zależności zdolności rozdzielczych CKFS od ich budowy cząsteczkowej oraz rodzaju i zakresu mezofazy z uwzględnieniem stanu stałego. Poszukiwane są ciekłe kryształy o dobrych właściwościach rozdzielczych w szerokim zakresie temperaturowym mezofazy. Różne ciekłe kryształy mają różne właściwości rozdzielcze względem składników różnych mieszanin. Wynika to z różnej budowy cząsteczkowej ciekłych kryształów, które w różny sposób oddziaływują z cząsteczkami takich samych chromatografowanych związków chemicznych. Dlatego ważne jest określanie zależności między zdolnością rozdzielczą a strukturą cząsteczkową ciekłego kryształu. prócz badania, za pomocą zwykłej chromatografii analitycznej, zdolności rozdzielczych ciekłych kryształów bada się też ich właściwości fizykochemiczne za pomocą odwróconej chromatografii gazowej. W tym drugim przypadku można badać oddziaływania donorowoakceptorowe układów ciekły kryształ substancja chromatografowana oraz efekty termodynamiczne tych oddziaływań. Przeglądy badań CKFS były opisywane wcześniej w pracach [1-4]. [1] Witkiewicz Z., J. Chromatogr., 1982, 251, 311 [2] Witkiewicz Z., J. Chromatogr. A, 1989, 466, 37 [3] Witkiewicz Z., Mazur J., LCGC, 1990, 8, 224 [4] Witkiewicz Z., J. Chromatogr. A, 2005, 1062,

6 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP5 CQUERIG E F THE LAST BASTIS I RGAIC SYTHESES --- CATALYTIC ASYMMETRIC C C BD FRMATI I 99% EE VIA ZACA PD R CU-CATALYZED CRSS-CUPLIG Ei-ichi egishi*, Shiqing Xu, Akimichi da, and Yohei Matsueda H. C. Brown Laboratories of Chemistry, Purdue University, West Lafayette, I, USA negishi@purdue.edu Zr-catalyzed asymmetric carboalumination of alkenes (ZACA reaction) is a catalytic asymmetric C C bond forming reaction, which has been used to significantly modernize and improve syntheses of natural products including deoxypolypropionates, isoprenoids, and other heterocyclic compounds of biological and medicinal interest. [1] Some key features of the ZACA reaction include (i) catalytic asymmetric C C bond formation, (ii) use of alkene substances of one-point-binding without requiring any other functional groups and, (iii) many potential transformations of the initially formed alkylalane intermediates. Here we will present the recent advances in ZACA reaction for highly enantioselective syntheses of various β- and more-remotely chiral 1-alkanols of 99% ee. [2] ZACA in situ iodinolysis of allyl alcohol and ZACA in situ oxidation of TBS-protected ω-alkene-1-ols protocols were applied to synthesis of both (R)- and (S)-difunctional intermediates 1 and 3 in 80 90% ee, which were further purified to provide enantiomerically pure ( 99% ee) compounds 1 4 by lipase-catalyzed acetylation. These functionally rich intermediates serve as very useful synthons for the construction of a broad array of chiral compounds including those of isotopomers in excellent enantiomeric purity ( 99% ee) by introducing various carbon groups via Cu- or Pd-catalyzed cross-coupling without epimerization. Scheme 1. Strategy for the synthesis of 2-alkyl-1-alkanols of of 99% ee. Scheme 2. Strategy for the synthesis of γ- and more-remotely chiral 1-alkanols of 99% ee. [1] (a) Kondakov, D. Y.; egishi, E. J. Am. Chem. Soc. 1995, 117, (b) Kondakov, D. Y.; egishi, E. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, (c) egishi, E. Angew. Chem. Int. Ed. 2011, 50, (d) Xu, S.; egishi, E. Heterocycles 2014, 88, 845. [2] (a) Xu, S.; Lee, C.-T.; Wang, G.; egishi, E. Chem. Asian J. 2013, 8, (b) Xu, S.; da, A.; Kamada, H.; egishi, E. Proc. atl. Acad. Sci. USA. 2014, 111,

7 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP6 RÓWWAGI FAZWE-PMIARY I MDELWAIE Urszula Domańska-Żelazna Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, oakowskiego 3, Warszawa Pomiary równowag fazowych (ciecz-ciało stałe), (cieczciecz) czy (ciecz-para) w układach dwu- lub trójskładnikowych substancji zapachowych [1], polimerów hiperrozgałęzionych [2], leków [3], czy cieczy jonowych (ILs) [4] z typowymi rozpuszczalnikami, takimi jak alkohole, woda, węglowodory alifatyczne i aromatyczne to podstawowe badania fizykochemiczne nowych materiałów. Badania takie wskazują na parametry procesu, wpływ temperatury i ciśnienia, w tym wysokich ciśnień. Analiza wyników oparta jest na oddziaływaniach międzycząsteczkowych, wpływie wielkości oraz polarności cząsteczek na równowagi fazowe. Prace te mają wielkie znaczenie i wpływ na rozwój Chemii nowych materiałów, w tym cieczy jonowych, substancji o szczególnych właściwościach asocjacyjnych i kompleksujących. Badania właściwości termodynamicznych i fizykochemicznych ILs i innych mają na celu zastosowanie do przyszłych technologicznych opracowań odsiarczania paliw lub gazów. ILs są niezwykle popularne we współczesnych badaniach naukowych z możliwością zastosowań w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym, elektrochemicznym, metalurgicznym, ochrony drewna, środków ochrony roślin i wielu innych. Ich właściwości fizykochemiczne ważne są z punktu widzenia nowych technologii i zastosowań w syntezie organicznej, elektrochemii, magazynowaniu energii oraz procesach ekstrakcji i rozdzielania. ILs są rozpuszczalnikami o bardzo niskiej prężności pary, rozpuszczalnikami o stosunkowo dużym przewodnictwie i dającymi w wyniku dysocjacji aniony o najniższej nukleofilowości. ILs znajdują szerokie zastosowanie w syntezie wielu substancji organicznych. Tego typu związki są od 18 lat przedmiotem naszych badań. Mieszaniny dwuskładnikowe (IL + węglowodory alifatyczne, lub węglowodory aromatyczne, lub alkohole, lub etery, lub woda) wykazują proste układy eutektyczne, lub układy eutektyczne z luką mieszalności w fazie ciekłej z górną krytyczną temperatura mieszalności, lub niemieszalność w fazie cieklej lub wyjątkowo pełną mieszalność w fazie ciekłej. Tylko w niektórych układach tiocyjanianów cieczy imidazoliowych, pirydynowych,pyrolidyniowych i piperydyniowych z węglowodorami aromatycznymi wykryto dolną krytyczną temperaturę mieszalności [4]. pis matematyczny obejmuje korelacje równaniami na G Ex oraz predykcję właściwości równaniami stanu, PC- SAFT [5], non-random hydrogen bonding (RHB) [2], termodynamiczna teoria perturbacji [6], metodami udziałów grupowych, Mod. UIFAC [1] oraz DISQUAC. [1] U. Domańska, K. Paduszyński, Ż.K. iszczona, J. Chem. Thermodyn. 43 (2011) 28. [2] U. Domańska, K. Paduszyński, Z. Żołek-Tryznowska, J. Chem. Thermodyn. 43 (2011) 167. [3] U. Domańska, A. Pobudkowska, A. Pelczarska, Ł.Żukowski, Int. J. Pharm. 403 (2011) 115. [4] U. Domańska, M. Królikowska, M. Królikowski, Fluid Phase Equilib. 294 (2010) 72. [5] U. Domańska, M. Zawadzki, K. Paduszyński, M. Królikowski,J. Phys. Chem. B 116 (2012) [6] K. Paduszyński, U. Domańska, J. Phys. Chem. B 115 (2011)

8 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WP7 W PSZUKIWAIU AKTYWŚCI BILGICZEJ - PEREGRYACJE P MAWCACH (PRZESTRZEI CHEMICZEJ) Grzegorz Grynkiewicz Zakład Chemii, Instytut Farmaceutyczny, Rydygiera 8, Warszawa Koncepcja bio-semiotycznej roli struktur chemicznych oraz zależności właściwości związków organicznych od ich budowy jest powszechnie akceptowana (np. SAR), lecz mimo licznych sukcesów w projektowaniu poszczególnych właściwości i pożądanych funkcji nowych związków, współczesna biochemoinformatyka jest daleka od pożądanej skuteczności w obszarach ocen wieloparametrycznych, takich jak chemia medyczna [1]. Po okresie fascynacji wynikami syntez kombinatorycznych, ponownie dostrzeżono walory zasobów związków naturalnych, jako struktur wiodących dla chemii leków, które przeszły już testy biokompatybilności w procesie adaptacji ewolucyjnej. Autor przedstawi osobistą refleksję na temat roli i osiągnięć syntezy chemicznej w takich obszarach jak akademicka chemia związków naturalnych (metabolitów wtórnych) oraz chemia aplikacyjna zmierzająca do narzędzi badawczych, użytecznych w obszarze nauk o życiu i nauk medycznych. Wśród przykładów omówione będą - fluorescencyjne wskaźniki [2] wewnątrz- komórkowych stężeń jonów wapnia, odgrywających ważne role w inicjacji i regulacji wielu procesów biologicznych, które zostały zaprojektowane i syntetyzowane de novo, na potrzeby konkretnej techniki pomiarowej. W obszarze związków naturalnych, przykłady zależności: struktura funkcja będą zaczerpnięte z różnych grup naturalnych glikozydów, takich jak antybiotyki, flawonoidy i saponiny (np. genisteina [3], escyna [4]), w celu dokonania oceny perspektyw przydatności syntez mimetyków i analogów farmakologicznie zweryfikowanych metabolitów wtórnych roślin. [1] Currano J.; Roth D. Chemical Information for Chemists, Royal Society of Chemistry, Cambridge, [2] Grynkiewicz G., et al., J Biol. Chem., 1986, 2, [3] Rusin A., et al., Acta Biochim. Polon., 2010, 57, [4] Gruza M. et al., Molecules., 2013, 18, Praca finansowana w części przez PI w ramach projektu PIG /09 SP-WP8 CELE I METDY AUCZAIA PDSTAW CHEMII KWATWEJ W LICEACH; CZAS A ZMIAY Krzysztof M. Pazdro ficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o., ul. Kościańska 4, Warszawa Podczas przeglądu kolejnych podstaw programowych ME, standardów wymagań CKE, zadań maturalnych i podręczników do liceów, znalazłem liczne, zaskakujące błędy merytoryczne, wynikające prawdopodobnie z nikłej i przestarzałej wiedzy twórców tych dokumentów oraz autorów większości podręczników. Do podobnych wniosków doszedł W. Kuśmierczuk [1], który zakończył swój wywód apelem orbitale na uniwersytety!. Proponuję inny zestaw treści nauczania, w którym byłyby usunięte liczne terminy i pojęcia wykorzystywane w dotychczasowych ujęciach, m.in. orbital, liczby kwantowe oraz hybrydyzacja (z reguły przedstawiana jako zjawisko!). Sugeruję ograniczyć je do niezbędnego minimum, zakończonego teorią VSEPR. Podobne sugestie już dawno proponowali R.J. Gillespie i współpracownicy [2], a wcześniej L. Pauling, twórca chemii kwantowej [3]. [1] W. Kuśmierczuk: Elementy teorii kwantowej w licealnym kursie chemii, Chemia w Szkole 5/2009, s. 27. [2] R.J. Gillespie, J.. Spencer, R.S. Moog: Demystifying introduction chemistry, Journal of Chemical Education 73, 1996, [3] L. Pauling: Throwing the book at elementary chemistry, The Science Teacher 50, 1983,

9 SP-WZ1 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE MACRMLECULAR CRYSTALLGRAPHY I THE YEAR F CRYSTALLGRAPHY Mariusz Jaskólski Zakład Krystalografii UAM, Centrum Badań Biokrystalograficznych IChB PA, Poznań 2014 has been declared by the U the International Year of Crystallography. Born as a modern discipline with the discovery of X-ray diffraction by Laue (1912), crystallography became a structural science in the UK and its application to structural biology was pioneered by Perutz. The slow progress at first, was accelerated in 1990s owing to the introduction of synchrotron radiation (SR) and recombinant methods for protein production. Created in 1971, the PDB stores today over macromolecular structures. While the experimental part can be very fast now, the computational bottleneck still exists. There are three major methods for crystal structure determination: Isomorphous Replacement, Molecular Replacement and Anomalous Diffraction. The quality of electron density maps and of the final models critically depends on resolution. At ultrahigh resolution (~0.5 Å), multipolar refinement becomes possible. Crystallography has been attacking ever bigger problems, including viruses, ribosomes and modulated structures. Highbrilliance SR allows nanosecond Laue experiments to map chemical processes in crystals. However, the emerging X-ray free electron lasers (XFEL) will offer astronomical possibilities, including serial femtosecond nanocrystallography and imaging of single molecules. SP-WZ2 RĘKPIŚMIEE SKARBY JASEJ GÓRY Grzegorz Majkowski Instytut Filologii Polskiej; Akademia im. J. Długosza; Częstochowa; al. Armii Krajowej 36a Jasna Góra od pierwszych dziesięcioleci XV wieku była nie tylko miejscem kultu obrazu Matki Bożej, ale także ośrodkiem kultury piśmiennej. W klasztorze jasnogórskim kopiowano książki rękopiśmienne łacińskie i łacińsko-polskie. Jasnogórskie rękopisy zawierają polskie glosy, wierszowane modlitwy, preambuły, kolofony, kazania. Wśród zabytków rękopiśmiennych spotykamy na przykład rękopis jasnogórski Bogurodzicy (koniec XV, zaginiony), zamieszczony w kodeksie Manuscriptus Liber, pieśni maryjne: Gwiazdo morza głębokiego oraz Maryja, czysta dziewice z rękopisu Sermones Dominicales (1450 r.), rękopisy Mikołaja z Wilkowiecka (np. Expositio Decalogi, 1566 r.). Wiek XVII to schyłek książki rękopiśmiennej związany z rozwojem drukarstwa w I. poł. XVI w. w Polsce i uruchomieniem ok r. drukarni na Jasnej Górze. SP-WZ3 CHEMIA MUZYCZA, MUZYKA CHEMICZA Z ELEMETAMI PLASTYKI Janusz Rachoń Katedra Chemii rganicznej; Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej; Gdańsk; ul. arutowicza 11/12 W szkołach starożytnego Rzymu i w średniowiecznej Europie wykładano tzw. sztuki wyzwolone artes liberales, które dzieliły się na dwa stopnie: trivium obejmujące gramatykę, retorykę, dialektykę, i quadrivium obejmujące arytmetykę, geometrię, muzykę i astronomię. W czasach odrodzenia plastycy osiągnęli to, że ich sztuka została uznana za wyzwoloną. Dopiero pod koniec XVII w. wytworzyła się świadomość, że w sztuce ważna jest nie tyle wiedza, ile talent i smak, a więc sztuka jest czymś różnym od nauki. Science w krajach anglosaskich i frankofońskich to tylko nauki matematyczne i przyrodnicze o szeroko rozumianej rzeczywistości. Z nurtu hermetycznego, ściśle związanego z kultami religijnymi, zwłaszcza egipskimi wywodzi się sztuka alchemii, zamknięta dla profanów, mająca charakter sztuki i nauki tajemnej staje się w średniowiecznej europie podstawową wiedzą przyrodniczą. a bazie odkryć i doświadczeń alchemii powstaje jedna z najmłodszych dyscyplin nauk przyrodniczych chemia. Czy chemia dzisiaj ma coś wspólnego ze sztuką, szczególnie plastyką i muzyką? Czy chemik może być artystą? 57

10 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE Prezentacja Złotego Sponsora WITK Sp. z o.o. Al. Piłsudskiego Łódź SP-PS1 telefon: telefax: info@witko.com.pl web: WITK Group firma z 25-letnią tradycją. Wdrożony w 2004 roku System Zarządzania Jakością IS 9001 zapewnia ciągłe doskonalenie świadczonych przez naszą organizację usług. Wybieramy do współpracy światowych liderów rynku produkcji odczynników, sprzętu, materiałów eksploatacyjnych oraz mebli laboratoryjnych stosujących zasady GMP, GLP i posiadających certyfikowane systemy zarządzania jakością. Jesteśmy udziałowcem największej kapitałowo europejskiej grupy dystrybucyjnej Lab Logistics Group GmbH (LLG), co umożliwia nam: dostarczanie najnowszych technologii i rozwiązań do laboratoriów, projektowanie laboratoriów w oparciu o meble WALDER, zapewnianie fachowego doradztwa i serwisu, dostawy z palety ponad produktów, z oferty ponad 700 producentów, redukcję kosztów transportu poprzez konsolidację dostaw. Katalog WITK zawiera grupy produktów w 14 działach tematycznych, m.in.: BHP, Analityczne pomiary i testowanie, Mieszanie i wytrząsanie, Przygotowanie próbek, Pompy próżniowe i sprężarki, Grzanie i chłodzenie, Techniki próżniowe, Instrumenty optyczne, Analiza środowiskowa gleby, wody i żywności, Czyszczenie i sterylizacja, Life science i Biotechnologia, Chromatografia. Wyszukiwanie produktów możliwe jest poprzez: grupę, producenta, indeks alfabetyczny, słowa kluczowe, numer katalogowy. Serwis internetowy WITK ( stanowi podstawowe narzędzie zwiększające efektywność naszej współpracy z klientami, umożliwiające: 24-godzinny dostęp do katalogu produktów, stanów magazynowych, cen katalogowych, generowanie oferty, złożenie zamówienia. Autoryzowany serwis gwarancyjny i pogwarancyjny na terenie całego kraju. Czas reakcji na zgłoszenie do 24 godzin daje możliwość szybkiego zdiagnozowania problemu. Instalacje, kwalifikacje IQ/Q/PQ, kalibracje, przeglądy okresowe i konserwacje, szkolenia i doradztwo (serwis@witko.com.pl). SP-PS2 Prezentacja Złotego Sponsora (Royal Society of Chemistry) SP-PS3 Prezentacja Platynowego Sponsora (VWR) 58

11 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WZ4 DESIG AD PRPERTIES F AMATERIALS BASED PHSPHRUS DEDRIMERS. RECET ADVACES Jean Pierre Majoral Laboratoire de Chimie de Coordination, CRS, 205 route de arbonne, 31077, Toulouse Cedex 04 France The development of dendrimer chemistry is due, without any doubt, to the extraordinary pallet of very unique properties of these monodisperse polymers with applications in numerous fields ranging from biology to material sciences, catalysis, surface modification, electronics, electro-optics, chemical or biological sensors, coatings, etc. Further growth in these fields depend crucially of the possibility to modify at will the nature and the density of functional groups grafted either on the surface or within the cascade structure of dendrimers, as well as to monitor their solubility in different solvents including water. This will be illustrated using phosphorous dendrimers for the design of nanomateriels through new applications as for example the design of nanotubes made of dendrimers and used as sophisticated DA chips, the elaboration of brilliant organic nanodots soft substitutes to semiconductors Quantum Dots for in vivo imaging, or the selective encapsulation of dye molecules in dendrimer made- microcapsules by DA hybridization. Emphasis will be put also on the use of dendrimers for writing in water or as efficient catalysts. In all cases spectacular effects are observed making these dendrimers tools of choice for the design of reliable, stable and non toxic new materials. SP-WZ5 CHIRPTICAL SPECTRSCPY: A EMERGIG RELIABLE TL FR THREE DIMESIAL MLECULAR STRUCTURE DETERMIATI Prasad L. Polavarapu Department of rganic Chemistry, Vanderbilt University (USA) Electronic circular dichroism, optical rotatory dispersion, vibrational circular dichroism and vibrational Raman optical activity are four components of chiroptical spectrocopy. In the last decade chiroptical spectroscopy has been widely used for determining the absolute configuration and conformations of chiral molecules. 1 Until early eighties, the experimental chiroptical data remained in isolation without tools to interpret them. However, remarkable developments in quantum chemcial predictions, along with those in sophisticated instrumentation, have changed this status. Experimentalists can now confidently translate their experimental chiroptical spectroscopic results into detals on three dimensional molecular structure, with the help from quantum chemical calculationss that can predict chiroptical properties reliably. Chiroptical spectoscopy has now reached a mature stage for routine applictions in three dimensional structure determination. In this presentation, a review of chiroptical spectroscopic methods and selected examples of their successful applications will be presented. [1] Comprehensive Chiroptical Spectroscopy, Vols 1 &2, Eds:. D. Berova, P. L. Polavarapu, K. akanishi, R. W. Woody, John Wiley (2012). 59

12 WYKŁADY PLEARE I ZAPRSZE SP-WZ6 AZABICYCLIC ATURAL PRDUCT AALGUES VIA DYAMIC CYAIDE IDUCED RIG CLSURE Christian V. Stevens SynBioC Research Group, Department of Sustainable rganic Chemistry and Technology, Faculty of Bioscience Engineering, Ghent University, Coupure links 653, B-9000 Gent, Belgium. Chris.Stevens@UGent.be A variety of azabicyclic natural product analogues have been synthesized using a one pot three component ring closure comprising a substituted ketone, an amine and acetone cyanohydrine. The dynamic addition of cyanide to the corresponding imine followed by intramolecular ring closure leads to the complete conversion of the intermediate cyano amine to the azabicyclic compound. This strategy has been developed for the synthesis of 2,4- methanoproline, a non-proteinogenic amino acid isolated from the seeds of Ateleia herbert smithii Pittier. Methanoproline stabilizes the trans configuration during protein folding and it was suggested to possess anti-feedant activity. This was postulated since the seeds of the plant are denied by more than 100 seed predators. This anti-feedant activity initiated our intrest to study the synthesis and the activity of 2,4-methanoproline and its derivatives containing the 2-azabicyclo[2.1.1]hexane skeleton. All analogues have been tested on their anti-feedant activity towards the larvae of Spodoptera littoralis. The dynamic ring closure could also be used for the synthesis of 7-azabicyclo[2.2.1]heptanes. This skeleton is present in epibatidine, a very active analgesic compound isolated from the skin of the Ecuadorian frog Epipedobates tricolor. Its potency was proven to be 200-fold higher than morphine, however epibatidine cannot be used clinically because of its high toxicity. 4 steps R ur group has been developing different classes of epibatidine analogues trying to minimize toxicity while maintaining activity. H H H H H H ext to the 7-azabicyclo[2.2.1]heptanes, the method proved also useful for the synthesis of 2-azabicyclo- [3.1.1]heptanes and 2-azabicyclo[2.2.2]octanes. A number of compounds showed good in vitro activity on the alfa4,beta2 nicotinic acetylcholine receptor. ovel generations of azabicyclic compounds are currently under development in order to improve in vivo activity of the epibatidine analogues. [1] T. Rammeloo, C.V. Stevens, Chem. Commun., (2002). A new and short Method for the Synthesis of 2,4-Methanoproline [2] T. Rammeloo, C.V. Stevens,. De Kimpe, J. rg. Chem., 67, (2002). Synthesis of 2,4-Methanoproline derivatives via an addition intramolecular substitution Sequence [3] C.V. Stevens, T. Rammeloo, G. Smagghe,. De Kimpe, J. Agric. Food. Chem., 53, (2005). Insect repellent/antifeedant Activity of 2,4-Methanoproline and Derivatives against a leaf- and seed feeding Pest Insect [4] T. Heugebaert, J. Van Hevele, W. Couck, V. Bruggeman, S. Van der Jeught, K. Masschelein, C.V. Stevens, Eur. J. rg. Chem (2010). A straightforward Entry to 7- Azabicyclo[2.2.1]heptane-1-carbonitriles in the synthesis of novel Epibatidine Analogues. [5] A. De Blieck, C.V. Stevens, Synlett, (2011). Synthesis of a variety of 2-Alkyl-2-azabicyclo[3.1.1]heptane-1- carbonitriles via a dynamic addition-intramolecular substitution sequence [6] C.V. Stevens, A. De Blieck, T. Heugebaert, PCT W 2011/ A1, Internat. Publ. Date: 12 May Filing date: Priority: US/04.11/09/ USA GB/ /GBA Substituted 2-Azabicyclo[3.1.1]heptyl derivatives useful as nicotinic acetylcholine receptor modulators for treating neurological disorders 60

13 SEKCJA S01 CHEMIA RGAICZA 61

14 62

15 SESJA JUBILEUSZWA S01-WJ01 REAKCJA MĄKSZY CZTERDZIEŚCI PIĘĆ LAT PÓŹIEJ Michał Fedoryński Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. oakowskiego 3, Warszawa Kataliza międzyfazowa (phase transfer catalysis PTC) jest ogólną metodologią prowadzenia reakcji z udziałem anionów organicznych, opisaną po raz pierwszy w 1965 r., a opatentowaną pięć lat wcześniej. Metodą tą wytwarza się karboaniony działaniem na CH kwasy stężonych wodnych roztworów metali alkalicznych w obecności katalitycznych ilości czwartorzędowej soli amoniowej (TAA). Proces ten zachodzi w układzie dwóch nie mieszających się faz, w którym fazę organiczną stanowią substraty i TAA, a fazę nieorganiczną stężony wodny roztwór zasady. ajbardziej spektakularną i nieoczekiwaną była możliwość zastosowania PTC do generowania dihalokarbenów drogą α-eliminacji cząsteczki HCl z haloformu i prowadzenia reakcji z udziałem tych aktywnych cząstek. Proces ten, znany jako reakcja Mąkoszy, został opisany w 1969 r. Autor wykładu ukończył studia na Wydziale Chemicznym PW w tym samym roku i miał zaszczyt współpracować przez wiele lat z prof. Mąkoszą, obserwując burzliwy rozwój chemii dihalokarbenów, dla którego odkrycie Mąkoszy miało fundamentalne znaczenie. Dlaczego było ono nieoczekiwane, jak do niego doszło, jaki jest mechanizm generowania karbenów w warunkach PTC to właśnie będzie tematem wykładu. S01-WJ02 VICARIUS UCLEPHILIC SUBSTITUTI F HYDRGE A EXCELLET TL FR FUCTIALIZATI F PRPHYRIS Stanisław strowski Institute of Chemistry, Uniwersytet Przyrodniczo Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce A number of porphyrin derivatives are of significant importance due to their potential use in many fields of chemistry, medicine, pharmacology, new materials, etc. The desired precursors for synthesis of these compounds can be isolated from naturally occurring substances (e.g. chlorophyll, heme) or prepared via selective transformations of simple synthetic moieties (e.g. meso-tetraphenylporphyrin, m-tpp). In the recent past, we demonstrated that an excellent tool for the above functionalization is vicarious nucleophilic substitution of hydrogen reaction (VS; see Mąkosza et al.) which allows the synthesis of Ar Cl Cl H 2 H 2 S 2 Me 2 Cl S 2 Me 2 2 S 2 Me 2 PhS 2 H 2 C 2 Ar Ph Cu Ph 2 2 CH 2 S 2 Ph Ph CH 2 S 2 Ph S 2 Tol Zn 2 S01-KJ01 HMLGICZA REAKCJA DARZES'A Michał Barbasiewicz*, Mieczysław Mąkosza *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa, Prekursory karboanionów zawierających grupę opuszczającą w pozycji znajdują liczne zastosowania m. in. w międzycząsteczkowych reakcjach typu Darzens'a, natomiast krótkożyjące homologiczne - i - halokarboaniony, przeważnie reagują wewnątrzcząsteczkowo, cyklizując do pochodnych cyklopropanu i cyklobutanu. Wyniki prac prowadzonych w zespole prof. Mąkoszy wyraźnie wskazują, że możliwe jest także ich wykorzystanie w procesach międzycząsteczkowych, które prowadzą do pochodnych tetrahydrofuranu, cyklopentanu i pirolidyny (schemat).[1,2] Analogiczny mechanizm addycjicyklizacji anionów haloalkoholi (np. 2-chloroetanolu) do związków karbonylowych umożliwia syntezę cyklicznych acetali (dioksanów i dioksolanów) w nieklasycznych warunkach zasadowych.[3] [1] M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, Helv. Chim. Acta 2012, 95, (przegląd). [2] M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, rg. Lett. 2005, 7, [3] M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, rg. Lett. 2006, 8,

16 SESJA JUBILEUSZWA S01- WJ03 AKTYWACJA I TRASFRMACJE PIERŚCIEI ARYLWYCH ZWIĄZAYCH Z ATMEM FSFRU K. Michał Pietrusiewicz Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemii UMCS, ul. Gliniana 33, Lublin kazimierz.pietrusiewicz@poczta.umcs.lublin.pls. rganiczne związki fosforu znajdują szerokie wykorzystanie jako reagenty, ligandy, organokatalizatory a także jako środki ochrony roślin i leki. Ich niezbędna różnorodność strukturalna jest niestety często ograniczana przez niedostatek metod ich syntezy. Dla tych powodów większość z nich musi najczęściej zawierać w swej strukturze jeden lub więcej pierścieni fenylowych związanych z atomem fosforu. Przedmiotem wystąpienia będą rozwiązania syntetyczne dające możliwość aktywacji i rozbudowy strukturalnej pierścieni fenylowych związanych z atomem fosforu uwzględniające reaktywność takich pierścieni w kierunku podstawienia aromatycznego, redukcji, C-H aktywacji oraz C-P aktywacji prowadzącej do rozrywania wiązań P-Aryl [1] Stankevič, M.; Włodarczyk, A.; Jaklińska, M.; Parcheta, R.; Pietrusiewicz, K. M. Tetrahedron 2011, 67, [2] Stankevič, M.; Wójcik, K.; Jaklińska, M.; Pietrusiewicz, K. M. Eur. J. Chem. 2012, [3] Stankevič, M.; Włodarczyk, A.; ieckarz, D. Eur. J. Chem. 2013, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, granty nr i S01-WJ04 BEZ TYTUŁU Mieczysław Mąkosza Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa. 64

17 S01-W01 EACJMERYCZE KATALIZATRY Z ALKALIDÓW GRUPY CHIIY Teodozja M. Lipińska, ina Radzikowska, atalia Swędra WYKŁADY Instytut Chemii,Wydział auk Ścisłych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, ul 3 Maja 54, Siedlce Ważny aspekt w poszukiwaniu organokatalizatorów chiralnych jest możliwość uzyskania obu form enancjomerycznych. Problem ten rozwiązany został dla proliny i jej pochodnych. Chinina i chinidyna oraz cynchonidyna i cynchonina to diastereoizomery zwane pseudoenancjomerami, gdyż różnią się konfiguracją układu β-aminoalkoholowego, kluczowego dla katalizy badanych syntez asymetrycznych [1]. Trzy inne centra stereogeniczne, niezmienne w naturalnych molekułach, alkaloidów grupy chininy, można zlikwidować przez usunięcie bocznej grupy winylowej [1]. Pomysły na usunięcie grupy winylowej, przedstawione przez J. Suszko w 1959 [2], badane były w ramach pracy doktorskiej [3]. statnio opracowaliśmy czteroetapowy cykl reakcji prowadzący do otrzymania czystych racemicznie 6 -metoksytrubanoli z chininy i chinidyny oraz rubanoli z cynchonidyny i cynchoniny. chinina diastereoizomery cynchonidyna chinidyna cynchonina enancjomery 8S, 9R) (8R, 9S) 8S, 9R) (8R, 9S) grupa winylowa [1] Cinchona Alkaloids in Synthesis and Catalysis Song C.E. (Ed), Wiley 2009 [2] Suszko J., Suszko A, Zjazd PTCh, Warszawa 1959, s. 265 [3] Przekształcenie naturalnych alkaloidow kory chinowejchininyi chinidyny do enancjomerycznych 6 -metoksyrubanoli, T. Lipińska, Praca doktorska, UMK Toruń 1987 S01-W02 SYTEZA LIGADÓW DIAMIWYCH Z KSAZLIDYU SEEBACH A I ICH ZASTSWAIE W KATALIZIE ASYMETRYCZEJ Zbigniew Kałuża* Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa Chiralne di-aminy, zarówno pochodzenia naturalnego jak i w pełni syntetyczne są szeroko wykorzystywane w syntezie asymetrycznej [1], [2]. Przedstawiona zostanie nowa metoda syntezy C 2 -symetrycznych ligandów L1 i L2, oraz wysoce efektywnych spirodiamin L3, L4 z oksazolidynonu 1. Kompleksy Cu(II) z L1 i L2 są dobrymi katalizatorami asymetrycznego acylowania mezo-dioli (ee do 92%). atomiast spiroligandy różniące się rodzajem grup na obu atomach azotu dają w reakcji katalizowanej kompleksami Cu(Ac) 2 nitrometanu z wieloma aldehydami odpowiednie (S)- (L3, ee do 95%) lub (R)-nitroalkohole (L4, ee do 99%) z wysoką wydajnością.[3] t-bu H 1 S R L1 R abh(ac) 3 R = Me, Bn, i-pr, Ar R L L3 L S [1] Lectka, T. et al. Chem. Rev. 2003, 103, [2] Kizirian, J. C. Chem. Rev. 2008, 108, [3] Kałuża, Z. Ćwiek, R.; iedziejko, P. J. rg. Chem. 2014, 79, Badania finansowane przez C grant 2012/07/B/Z7/ R L2 L4 S01-W03 PLYPHSPHRUS MACRCYCLES; PRECURSRS AD PRPERTIES D Carmichael*, A Escalle- Lewis, XF le Goff, E Muller, E Payen de la Garanderie, *LCM Ecole polytechnique, CRS, Palaiseau Cedex Low coordination number phosphorus atoms can be stabilised against oligomerisation and cycloadditions by their inclusion into delocalised ring systems. Amongst these, phosphametallocenes stand out for the degree of stabilization that they bring; their relationship with classical metallocenes, which have applications in medicine, catalysis and new materials, also makes them interesting starting materials in a number of areas. We have been interested for a number of years in the factors influencing governing the synthesis of new phosphametallocenes, studying their characteristics, and their elaboration. This presentation will treat the preparation, properties and applications of such disubstituted phosphametallocenes, and how they can be incorporated into linear chains, macrocycles and enantiopure ligands for catalysis. [1] Carmichael, D.; Le Goff, X. F.; Muller, E. ew J. Chem , [2] Carmichael, D.; Klankermayer, J.; Muller, E.; Pietrusiewicz, K. M.; Ricard, L.; Seeboth,.; Sowa, S.; Stankevic, M.; rganometallics, 2011, 30, [3] Carmichael, D.; A. Escalle-Lewis, A.; G. Frison, G.; Le Goff, X. F.; Muller, E. Chem. Commun., 2012, 48, 302 Work supported by CRS and Ecole polytechnique (France) 65

18 WYKŁADY S01-W04 BITIEYLWE PCHDE ACETYLEU I BUTADIYU: UIWERSALE REAGETY W SYTEZIE UKŁADÓW ARMATYCZYCH DEDYKWAYCH RGAICZEJ ELEKTRICE Stanisław Krompiec a Zakład Chemii ieorganicznej,metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul.szkolna 9, Katowice Motywy - tiofenowy, bitiofenowy czy też oligotiofenowy występują w wielu cząsteczkach i makrocząsteczkach atrakcyjnych ze względu na aktywność biologiczną oraz przede wszystkim na zastosowania w organicznej elektronice. W wykładzie przedstawiono możliwości wykorzystania 5-etynylo- 2,2 -bitiofenu, 1,2-bis(2,2 -bitiofen-5-ylo)acetylenu oraz 1,4-bis(2,2 -bitiofen-5-ylo)buta-1,3-diynu w syntezie pochodnych benzenu, naftalenu, pirolu, chinoliny, triazolu, izoksazolu, fluorenu oraz fluorantenu zawierających motywy bitiofenowe. Związki te były otrzymywane w reakcjach cykloaddycji (dipolarnej, [ ], [4 + 2], [ ]), dihydroaminowania i innych. Właściwości otrzymanych nanomateriałów molekularnych i makromolekularnych (luminescencyjne, elektrochemiczne i inne) zostaną także omówione w kontekście zastosowań w organicznej elektronice. Praca finansowana przez CBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. S01-W05 RGAKATALIZA W ASYMETRYCZEJ SYTEZIE ZWIĄZKÓW TRIFLUR- METYLWYCH Z CZWARTRZĘDWYM CETRUM STEREGEICZYM Piotr Kwiatkowski, Krzysztof Dudziński, Dawid Łyżwa, Agnieszka Cholewiak, Adrian Kasztelan Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa Związki organiczne zawierające grupę trifluorometylową, w tym także związki chiralne, odgrywają coraz większą rolę w chemii biomedycznej i farmacji. To wzrastające zainteresowanie stymuluje również rozwój metod ich otrzymywania, a jednym z ważniejszych wyzwań w tym obszarze jest asymetryczna synteza pochodnych trifluorometylowych z IV-rzędowym centrum stereogenicznym [1]. pracowaliśmy enancjoselektywne metody syntezy wybranych pochodnych tego typu z zastosowaniem katalizy organicznej. Przedstawione zostaną przykłady reakcji Michaela z udziałem trifluorometylowanych akceptorów, jak również 1,2-addycji do CF 3 -ketonów i odpowiednich ketoimin (Schemat). Wykazaliśmy, że niektóre z tych reakcji są skutecznie katalizowane w warunkach wysokociśnieniowych (6-10 kbar). R X CF 3 organokatalizator C-nukleofil R = Ar lub Alkil X = CHCR', R', R CF 3 R CF 3 R CF 3 2 CR' C HR' Ar H przykładowe typy produktów (70-99% ee) [1] a) ie, J.; Guo, H.-C.; Cahard, D.; Ma, J.-A. Chem. Rev. 2011, 111, b) Bella, M.; Gasperi, T. Synthesis 2009, Projekt współfinansowany przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego (Grant Iuventus Plus ). S01-W06 DIAMIDCARBAZLES: FRM AI RECGITI T ph SWITCHABLE AI TEMPLATED ASSEMBLY Michał J. Chmielewski*, Krzysztof M. Bąk, Krzysztof Chabuda * Biological and Chemical Research Centre, Faculty of Chemistry, University of Warsaw, Warsaw, Poland Development of receptors highly proficient in anion recognition, sensing or transport has become one of the major areas of supramolecular chemistry. In 2004 we developed a new family of easily available, yet exceptionally potent anion receptors 1,8- bisamidocarbazoles.[1] In the first part of this talk we summarise our recent studies on structure affinity relationship, deprotonation, anion transport and fluorescent sensing properties of diamidocarbazoles. In the second part we demonstrate that diamidocarbazoles form extremely robust 2:1 complexes with sulfate anions S An appropriate choice of side arms directs the assembly towards the formation of either an orthogonal or a biplane structure, both in solution and in the solid state.[2] Furthermore, diamidocarbazoles are able to perfectly distinguish S 4 2- over HS 4 - anion, a feature that we utilized for the construction of a new ph-controllable switching system. [1] Chmielewski, M. J.; Charon, M.; Jurczak, J. rg. Lett. 2004, 6, [2] Bąk, K. M.; Chmielewski, M. J. Chem. Commun. 2014, 50, Praca finansowana przez C, grant nr 2011/01/B/ST5/

19 S01-W07 EFEKTY RZPUSZCZALIKWE W REAKCJACH RDIKWYCH Grzegorz Litwinienko* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Pasteura 1, Warszawa W rodnikowej syntezie organicznej dobór rozpuszczalnika ma szczególne znaczenie, gdyż reakcje o przebiegu łańcuchowym wykazują dużą wrażliwość kinetyczną - nawet śladowe ilości niepożądanych produktów mogą inhibitować główny proces [1]. Rozpuszczalnik oraz mikrootoczenie mogą również znacząco wpływać na kierunek i szybkość reakcji wychwytu / neutralizowania reaktywnych form tlenu i azotu przez antyoksydanty, prowadząc do ponownego inicjowania peroksydacji. W trakcie wykładu zostanie zaprezentowany szereg przykładów wpływu rozpuszczalnika oraz wpływu ph i mikrootoczenia na mechanizmy i kierunek procesów rodnikowych o WYKŁADY znaczeniu preparatywnym [1,2] jak i o znaczeniu biologicznym [2-5]. [1] Litwinienko, G.; Beckwith, A.L.J.; Ingold, K.U. Chem. Soc. Rev., 2011, 40, [2] Litwinienko, G.; Ingold, K. U. Acc. Chem. Res. 2007, 40, [3] Litwinienko, G.; Mulder, P. J. Phys. Chem. A 2009, 113, [4] Van Wenum, E.; Jurczakowski, R.; Litwinienko, G., J. rg. Chem. 2013, 78, [5] Jodko-Piorecka, K; Litwinienko, G., ACS Chem. eurosci. 2013, 4, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr 2011/03/B/ST4/00629 S01-W08 CUKRY PRSTE JAK SUBSTRATY W SYTEZIE PLIHYDRKSYLWYCH UKŁADÓW KARB- I HETER-BICYKLICZYCH Sławomir Jarosz* *Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa Cukry proste są dogodnym substratem w syntezie wysoce sfunkcjonalizowanych pochodnych karbo- i hetero-bicyklicznych. W Schemacie podano wybrane związki bicykliczne otrzymane z prostych węglowodanów. [1] Jarosz, S. Curr. rg. Chem. 2008, 12, [2] Magdycz, M., Jarosz, S. Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, [3] Witkowski, G, and Jarosz, S., Synlett 2013, [4] Malik M., Witkowski, G. Ceborska, M. Jarosz, S. rg. Lett., 2013, 15, Badania współfinansowane są ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: PIG /09. R R H H H Bn Bn Bn 1 H H H H H X H H X = H, CHH 3 CUKRY PRSTE (np. glukoza) Bn H H Bn H 4 H H Bn Bn H R Bn Bn 2 H H H Bn Bn Bn 5 CHIRY CUKRWE, SYTEZA I ZASTSWAIE W STERESELEKTYWEJ SYTEZIE GLIKKIUGATÓW, PCHDYCH ZWIAZKÓW ATURALYCH S01-W09 Wiesław Szeja*, Katarzyna Komor*, Roman Komor*, Gabriela Pastuch Gawołek*, Anna Kasprzycka*, Piotr Świerk*, Grzegorz Grynkiewicz**, Aleksandra Rusin*** *Politechnika Śląska, Gliwice, Krzywoustego 4; ** Instytut Farmaceutyczny, Warszawa, Rydygiera 8; *** Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Centrum nkologii, Gliwice, Wybrzeże Armii Krajowej 15. Synteza diastereomerycznie czystych glikokoniugatów pochodnych biologicznie aktywnych związków naturalnych wykorzystaniem chironów cukrowych jest w centrum uwagi [1]. W powiązaniu z naszymi wcześniejszymi pracami na tym polu opracowaliśmy nową metodę otrzymywania disacharydów w której cukier 2,3-nienasycony połączony jest wiązaniem glikozydowym z cukrem 1,2-nienasyconym. trzymane diastereomerycznie czyste chirony zastosowano w konwergentnej syntezie złożonych pochodnych cukrów [2]. Syntezowane glikokoniugaty wpływają na przebieg cyklu komórek nowotworowych. [1] Hudlicky, T. Chem. Rev. 1996, 96, [2] Komor, K.; Szeja, W.; Bieg,T.; Kuźnik,.; Pastuch-Gawołek, G.; Komor, R., Tetrahedron Lett. 2014, 55, Praca finansowana przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju, grant PIG /09; Katarzyna Komor i Roman Komor są stypendystami w ramach projektu DoktoRIS Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska współfinan. przez UE. 67

20 S01-W10 SYTEZA I ZASTSWAIE WYCH LIGADÓW FSFRWYCH leg M. Demchuk, K. Kapłon, K. Michał Pietrusiewicz Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, Lublin Związki biarylowe są ważną klasą substancji organicznych o dobrze rozpoznanym znaczeniu praktycznym. Są one zazwyczaj otrzymywane w reakcjach sprzęgania krzyżowego z wykorzystaniem odpowiednio dobranych katalizatorów. [1] becnie chcemy przedstawić podejście do syntezy tych wysoce skutecznych katalizatorów, będących kompleksami palladu z nowymi ligandami fosforowymi o C,P-typie kompleksowania metali.[2] owa generacja naszych katalizatorów została zaplanowana tak by posiadały one dodatkowe, pożądane właściwości - rozpuszczalność w wodzie lub rozpuszczalnikach perfluorowanych. WYKŁADY [1]. Demchuk, K. Kielar, K. Pietrusiewicz, Pure and Applied Chem., 2011, 83, 633; [2] Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego (Grant C 2012/05/B/ST5/

21 S01-K01 TRZYMYWAIE CHIRALYCH AMI D ZASTSWAŃ W REAKCJACH EACJSELEKTYWYCH Agnieszka Wądołowska **, Aneta odzewska*, Ryszard Łaźny* KMUIKATY *Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet w Białymstoku, Aleja Piłsudskiego 14, Białystok **Koło aukowe Chemików UwB Pozyton, Hurtow1, Białystok. Chiralne amidki litu są związkami szczególnie użytecznymi w syntezie asymetrycznej pochodnych związków karbonylowych [1]. W reakcjach metalowania, amina powstaje jako produkt uboczny reakcji amidku metalu ze związkiem karbonylowym i jest skompleksowana z powstałym enolanem metalu [2], przez co zazwyczaj wpływa na wydajność i selektywność reakcji. W niniejszej pracy otrzymano wybrane chiralne aminy, które w reakcji z n- butylolitem dały ich litowe pochodne (amidki litu). Związki te wykorzystano bezpośrednio w modelowej reakcji tropinonu z benzaldehydem. Zbadano wpływ warunków reakcji na jej wydajność i selektywność. [1] Brien, P., J. Chem. Soc., Perkin Trans, 1998, 1, [2] Seebach, D., Angew. Chem. Int. Ed., 1998, 27, S01-K02 EW HIGHLY SELF-RGAIZED BIS-CYCLDEXTRI SYSTEMS Dumarçay-Charbonnier, F.; Joly, J.-P.; Marsura, A. UMR CRS 7565 SRSMC. Université de Lorraine. Faculté des Sciences et Technologies. BP Vandoeuvre-lès-ancy Cedex. France. florence.dumarcay@univ-lorraine.fr. Recent examples of supramolecular systems exhibited enhanced binding abilities as a result of cooperative binding of one guest molecule by two hydrophobic cyclodextrins (CD) cavities located in close vicinity 1. We reported very recently a fine tuning complexation mode of an especially designed bis-cd pseudocryptand receptor towards a linear alkyl bismesylate (i.e. Busulfan) as symmetric guest molecule 2, 3. In view of these results, we shall describe simple, rapid and controlled synthesis of new highly organized supramolecular species, i.e. bis-cyclodextrinyl-diazacrown-[2] cryptorotaxanes 4. Different strategies were used for the construction of these rotaxanes, e.g. the most popular threading strategy (vide infra) where bulky stoppers are attached to both ends of a guest threaded through the cavities of the CD rings. We shall also describe new organized supramolecular assemblies, involving pseudocryptand receptor and bissulfanilate and bis-tosylate cationic salts as short [1] De Jong, M.R.; Knegtel, M. A.; Grootenhuis, P.D.J.; Huskens, J.; Reinhoudt, D.. Angew. Chem. Int. Ed. 2002, 41, [2] Menuel, S.; Joly, J.-P.; Courcot, B. ; Elysée, J. Ghermani, -E. ; Marsura, A. Tetrahedron 2007, 63, , [3] Porwanski, S.; Dumarcay-Charbonnier, F.; Menuel, S.; Joly, J-P.; Bulach, V.; Marsura, A. Tetrahedron, 2009, 65, [4]Dumarcay- Charbonnier, F.; Marsura, A. Chem. Commun., 2012, 48, , [5] Dumarçay-Charbonnier, F.; Joly, J.-P.; Marsura, A. ( to be submitted). S01-K03 SYTEZA FERMU AGREGACYJEG STKI ZIEMIACZAEJ RAZ BADAIE JEG DEGRADACJI EZYMATYCZEJ Weronika Wacławczyk-Biedroń, Daniel Strub**, Hubert Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek*** *Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole, **Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław, ***Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole. Samce stonki ziemniaczanej wytwarzają feromon agregacyjny (S)-1,3-dihydroksy-3,7-dimetylo-6- okten-2-on posiadający w swojej strukturze centrum chiralne na trzecim atomie, warunkujące jego aktywność biologiczną. W zaplanowanej przez nas syntezie tego związku wykorzystujemy optycznie czynną pochodną glikolanu, która w reakcji aldolowej z 6-metylo-5-hepten-2onem prowadzi do otrzymania alkoholu o odpowiedniej konfiguracji. Związek ten po ściągnięciu butanodiacetalu i modyfikacji grup funkcyjnych daje feromon stonki ziemniaczanej, który został wykorzystany w badaniach jego degradacji enzymatycznej. H H 69

22 S01-K04 BADAIA AD CHEM-EZYMATYCZĄ REAKCJIĄ BAEYERA-VILLIGERA Agnieszka Drożdż*, Anna Chrobok* KMUIKATY *Katedra Technologii Chemicznej rganicznej i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice, Polska Chemo-enzymatyczna reakcja Baeyera-Villigera polega na utlenianiu cyklicznych i acyklicznych ketonów do odpowiednich laktonów bądź estrów. Czynnikiem utleniającym w tej reakcji jest nadkwas organiczny wygenerowany in situ w trakcie utlenienia estrów bądź kwasów organicznych nadtlenkiem wodoru. Etap ten jest katalizowany przez enzym lipazę B z Candida antarctica (CALB).[1,2] ajczęściej stosuje się komercyjnie dostępny enzym ovozyme- 435 czyli lipazę immobilizowaną na makroporowatej żywicy akrylowej. W swoich badaniach zaproponowaliśmy nowe katalizatory dla chemoenzymatycznej reakcji BV. [1] Brink, G., Arends, I., Sheldon, R., Chem. Rev. 2004, 104, [2] Rios, M. Y,. Salazar, E., livo, H. F., Green Chem., 2007, 9, Praca finansowana przez C nr UM-2013/09//ST8/02059 S01-K05 WŁAŚCIWŚCI BILGICZE I FIZYKCHEMIA DWUFUKCYJYCH SLI A BAZIE IDUKTRA DPRŚCI RŚLI - BTH Marcin Smiglak*, Piotr Lewandowski*, Rafał Kukawka*, Henryk Pospieszny** *Poznański Park aukowo-technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu **Zakład Wirusologii i Bakteriologii, Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu W dobie nowoczesnych i wysoce wyspecjalizowanych związków ochrony roślin ochrona antywirusowa jest jedną z najtrudniejszych i najbardziej interesujących nurtów badań we współczesnej agrochemii. Badania naszego zespołu skupiły się nad wytworzeniem soli na bazie pochodnych S-metyloestru kwasu 7- karboksybenzo[1,2,3]tiadiazolowego[1],[2]. Zsyntetyzowano kilkanaście nowych dwufunkcyjnych soli posiadających drugą funkcję biologiczną (np. antybakteryjną) bądź modyfikującą rozpuszczalność, co jest szczególnie ważne dla możliwości aplikacyjnych otrzymanych związków w warunkach naturalnych. Komunikat przedstawia wyniki biologiczne i fizykochemię otrzymanych soli, która wykazuje, że cześć z nich można zakwalifikować do grupy dwufunkcyjnych cieczy jonowych. [1] Lewandowski, P.; Kukawka, R.; Pospieszny, H.; Smiglak, M. ew J. Chem. 2014, 38, ; [2] Smiglak, M.; Kukawka, R.; Lewandowski, P.; Pospieszny H. Tetrahedron Let. 2014, 55 (25), Projekt owe, biologicznie czynne ciecze jonowe jako induktory odporności roślin realizowany w ramach programu HMIG PLUS (HMIG PLUS/2012-5/13) Fundacji na rzecz auki Polskiej, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego S01-K06 MLEKULARY MECHAIZM ASYMETRYCZEG SPRZĘGAIA KRZYŻWEG W ŚWIETLE BLICZEŃ DFT leg M. Demchuk*, Radomir Jasiński** *Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, Lublin **Instytut Chemii i Technologii rganicznej, Politechnika Krakowska, ul. Warszawska 24, Kraków Sprzęganie krzyżowe katalizowane przez kompleksy palladoorganiczne jest efektywną metodą syntezy rozlicznych połączeń biarylowych. W przypadku zastosowania umiejętnie dobranych ligandów proces taki można realizować w sposób asymetryczny, ponieważ jedynie niektóre ścieżki podejścia komponentów reakcji do centrum reakcyjnego na atomie Pd będą sterycznie dozwolone. iniejsza prezentacja jest podsumowaniem preliminarnych studiów nad molekularnym mechanizmem tego rodzaju reakcji. W ramach tych studiów wykonano symulacje teoretycznie możliwych kierunków reakcji na uproszczonym modelu molekularnym B(H) 3 Ar- + ArBr Ar-Ar Me Me Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego (Granty C 2012/05/B/ST5/00362 oraz MiSW/Zeus_lokalnie/PK/009/2013) P Pd 70

23 S01-K07 KMUIKATY WY KATALIZATR METATEZY LEFI SYTEZA I PRFIL APLIKACYJY Szymon Suchodolski**, Agnieszka Hryniewicka*, Stanisław Witkowski* *Zakład Chemii Produktów aturalnych, Uniwersytet w Białymstoku, Al. Piłsudskiego 11/4, Białystok. **Koło aukowe Chemików UwB Pozyton, Hurtowa 1, Białystok Metateza lefin (M) jest bardzo ważnym narzędziem syntezy organicznej, umożliwiającym tworzenie nowych wiązań C=C. Proces ten jest katalizowany kompleksami metali przejściowych, najczęściej molibdenu i rutenu [1]. Pomimo znacznej liczby już istniejących, wciąż poszukuje się katalizatorów o szerszym profilu aplikacyjnym. 2,2,5,7,8-pentametylochroman-6-ol (Rys. a) stanowi modelowy układ α-tokoferolu (witamina E). Występujące w jego strukturze efekty stereoelektronowe [2], były podstawą do opracowania nowego katalizatora M ze zmodyfikowanym ligandem -heterocyklicznego karbenu (Rys. b). Aktywność kompleksu przebadano w modelowych reakcjach metatezy. [1] C. Deraedt, M. d Halluin, D. Astruc, Eur. J. Inorg. Chem. 2013, [2] G. W. Burton, T. Doba, E. Gabe, L. Hughes, F. L. Lee, L. Prasad, K. U. Ingold, J. Am. Chem. Soc. 1985, 107, S01-K08 TRZYMYWAIE IESYMETRYCZYCH DISULFAÓW Z TILI W BECŚCI DDQ Dariusz Witt, Tomasz Klucznik, Mateusz Musiejuk Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, arutowicza 11/12, Gdańsk. W toku prac naukowo badawczych prowadzonych Katedrze Chemii rganicznej Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej opracowaliśmy dogodną i wszechstronną metodę otrzymywania niesymetrycznych związków takich jak: disulfany dialkilowe, alkilowo-arylowe, disulfany odporne na niespecyficzną adsorpcję białek [1], disulfany będące pochodnymi L-cysteiny i L-cystyny [2], disulfany diarylowe, trisulfany [3] w oparciu o pochodne kwasu fosforoditiowego. Doskonałe rezultaty zachęciły nas do poszerzenia stosowanej metody do otrzymywania niesymetrycznych disulfanowych pochodnych kwasu fosforoditiowego. P S S P S S + R SH DDQ CH 2 Cl 2 P S R S S pracowaliśmy nowe warunki tworzenia disulfanylowych pochodnych z tioli w obecności DDQ, których zakres i wszechstronność zostanie zaprezentowana. [1] Kowalczyk, J.; Barski, P.; Witt, D.; Grzybowski, B.A. Langmuir 2007, 23, [2] Lach, S.; Demkowicz, S.; Witt, D. Tetrahedron Lett., 2013, 54, [3] Lach, S.; Witt, D. Synlett, 2013, 24, Praca finansowana przez C grant nr 2013/09/B/ST5/01261 S01-K09 SYTEZA DIMERÓW 3-HYDRKSYPIRYDYY Z ŁĄCZIKIEM PLIMETYLEWYM Anna Komasa, Piotr Barczyński, Małgorzata Ratajczak-Sitarz, Zofia Dega-Szafran, Mirosław Szafran Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań. Dibromki bis(3-hydroksypirydyniowe) z łącznikiem polimetylenowym otrzymano przez ogrzewania 3- hydroksypirydyny z odpowiednim dibromkiem alkilowym Br(CH 2 ) n Br (n=3,4,5) w acetonitrylu. Związki charakteryzowano metodami spektroskopowymi (FTIR, Raman i MR), a dla dimeru z n=5 została wyznaczona struktura krystalograficzna. Przeprowadzono obliczenia kwantowo-chemiczne w programie GAUSSIA 09 metodą DFT B3LYP/ G(d,p). a bazie obliczonych częstości harmonicznych dokonano przypisania drgań w widmach FTIR. Eksperymentalne wartości przesunięć chemicznych protonów i atomów węgla w widmach 1 H i 13 C MR skorelowano z obliczonymi wartościami stałych ekranowania otrzymując zależności liniowe. Dibromki bis(3-hydroksypirydyniowe) poddano badaniom na aktywność grzybobójczą. Projekt finansowany przez CBiR z funduszy norweskich w ramach programu Pol-or/203119/32/2013. bliczenia prowadzono w Poznańskim Centrum Superkomputerowo- Sieciowym i w Infrastrukturze PL-Grid. 71

24 S01-K10 WYKRZYSTAIE MIKRFALW SYTEZIE DIMERÓW KARBKSYPIRYDY Łukasz owaczyk*, Piotr Barczyński* *Pracownia Chemii Związków Heterocyklicznych, UAM w Poznaniu, ul. Umultowska 89b Poznań. W ostatnich latach promieniowanie mikrofalowe stało się cennym narzędziem wspomagającym syntezę w chemii organicznej [1]. trzymano nowe dimery 3- i 4-etoksykarbonylopirydyn z łącznikiem polimetylenowym o różnej długości. Porównano wyniki syntezy w warunkach klasycznych i z zastosowaniem mikrofal. Użycie promieniowania mikrofalowego pozwoliło na znaczne skrócenie czasu prowadzenia reakcji, zredukowanie ilości reakcji ubocznych, podwyższenie wydajności i zwiększenie powtarzalności procesu. KMUIKATY Wszystkie otrzymane produkty scharakteryzowano przy pomocy metod spektroskopowych FT-IR, 1 H i 13 C MR, a niektóre z nich zostaną poddane analizie krystalograficznej. [1] Kappe, C.., Angew. Chem. Int. Ed.,2004, 43, S01-K11 IECZEKIWAY PRZEBIEG 1,3-DIPLAREJ CYKLADDYCJI ITRÓW GEERWAYCH Z 2,3--IZPRPYLIDERYBFURAZY Tomasz Rowicki*, Sebastian Łapczyński, Patrycja Guzik, Maciej Malinowski, Maciej Gryszel, Ewa Mironiuk- Puchalska, Mariola Koszytkowska-Stawińska, Magdalena Popławska, Wojciech Sas Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, Warszawa, ul. oakowskiego 3 itrony są ważną grupą dipoli o dużym znaczeniu w syntezie związków naturalnych.[1] Badając reakcję wewnątrzcząsteczkowej 1,3-dipolarnej cykloaddycji -alkenylo nitronów generowanych z 2,3--izopropylidenorybozy zaobserwowaliśmy obok spodziewanych produktów reakcji powstawanie izomerów, posiadających zmienioną konfigurację atomu węgla C2 części cukrowej. Epimeryzacja wymienionego centrum chiralności nie była dotąd wzmiankowana w literaturze, nawet w przypadku związków o bardzo podobnej strukturze.[2] W wystąpieniu zostanie wyjaśniony przebieg zaobserwowanego procesu oraz omówione możliwości jego wykorzystania w syntezie nowych iminocukrów. [1] Synthetic Applications of 1,3-Dipolar Cycloaddition Chemistry Toward Heterocycles and atural Products; Padwa, A., Pearson, W.H., Eds.; John Wiley & Sons: Hoboken, ew Jersey, 2003 [2] Merino, P.; Tejero, T.; Mannucci, V. Tetr. Lett. 2007, 48, Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, projekt nr PIG /09 S01-K12 IEDMKIĘTE KRYPTADY - ARZĘDZIE D BADAŃ IETRWAŁYCH DDZIAŁYWAŃ SUPRAMLEKULARYCH W FAZIE STAŁEJ Kajetan Dąbrowa*, Janusz Jurczak* *Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa. iedomknięte kryptandy (poliamidowe związki makrocykliczne z elastycznym podstawnikiem lariatowym) dowiodły swojej przydatności jako efektywne receptory anionów, operujące nawet w tak polarnym i konkurencyjnym układzie jak MeH- DMS.[1] Ich modularna budowa oraz przewidywalna konformacja pozwala również na wykorzystanie ich do badań nietrwałych supramolekularnych układów, które stabilizowane są w fazie stałej za pomocą wielu słabych oddziaływań niekowalencyjnych (wiązania wodorowe i siły Van der Waalsa). Przedstawiamy dwa przykłady takich układów: wiązania chalkogenkowe S S oraz dyskretny klaster wody. 72

25 S01-K13 SYTEZA, WŁAŚCIWŚCI PTYCZE, ELEKTRCHEMICZE MWYCH PCHDYCH CHILIY Z MTUWEM BITIFEWYM Aneta Słodek, Michał Filapek, Grażyna Szafraniec, Magdalena Szczurek, Stanisław Krompiec KMUIKATY Zakład Chemii ieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice, Polska. trzymano nowe pochodne chinoliny z podstawnikiem bitiofenowym w reakcji katalizowanej rutenem oraz indem. Właściwości optyczne i elektrochemiczne nowych chinolin z podstawnikiem bitiofenowym zostały określone za pomocą absorpcyjnej oraz luminescencyjnej spektroskopii, a także woltamperometrii cyklicznej. Badania nowych chinolin wykazały silny wpływ podstawników (charakter donorowy lub akceptorowy) w pierścieniu chinoliny na ich właściwości elektrochemiczne i spektroskopowe. Praca finansowana przez C grant nr DEC- 011/01/B/ST5/06309, oraz CBiR grant nr PBS2/A5/40/2014 S01-K14 WE UKLETYDWE SUBSTRATY D REAKCJI CUAAC Przemysław Wanat, 2 Sylwia Walczak, 2 Błażej A. Wojtczak, 2 Monika owakowska, 2 Joanna Kowalska, 2* Jacek Jemielity 1,2* 1 CeT, Uniwersytet Warszawski, 2 Z. Biofizyki, W. Fizyki, UW, asia@biogeo.uw.edu.pl, Analogi nukleotydów znajdują liczne zastosowania w biotechnologii i biologii molekularnej. Szczególną podgrupę tych związków stanowią znakowane nukleotydy, umożliwiające m.in. śledzenie wybranych procesów enzymatycznych, wizualizację procesów komórkowych, czy identyfikację i oczyszczanie specyficznych białek. W komunikacie prezentujemy syntezę oraz właściwości nowej klasy analogów nukleotydów zawierających C-fosfonian funkcjonalizowany grupą alkinową w terminalnej pozycji oligofosforanu. Analogi te są substratami w reakcji cykloaddycji Huisgena (CuAAC) pozwalającej na ich koniugację z dowolną cząsteczką zawierającą ugrupowanie azydkowe. Takimi substratami mogą być fluorofory, biotyna, czy nanocząstki. Powstałe addukty znajdą zastosowanie w badaniach enzymatycznych, czy syntezie złóż powinowactwa. HC H P H n P n H CH P H + P H H P MgCl 2, DMF m H H Zasada P H m H H Zasada R- 3, Cu(I) Askorbinian potasu H 2 R Zasada: A, U, C m: 0, 1 n: 0, 1, 2 R: fluorofor, biotyna, nanocząstka Praca finansowana przez MiSW grant nr DI oraz C UM-2011/01/D/ST5/05869 P n H P H P H m H H Zasada S01-K15 WE STRATEGIE SYTETYCZE Z UDZIAŁEM DIEAMI RAZ TRIEAMI JAK KLUCZWYCH ZWIĄZKÓW PŚREDICH Joanna Hejmanowska, Łukasz Albrecht Instytut Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź Asymetryczna organokataliza stanowi dogodną i efektywną metodę wprowadzania chiralności do produktów docelowych. [1,2] W niniejszej prezentacji przedstawiona zostanie możliwość wykorzystania dienamin oraz trienamin w enancjoselektywnej syntezie benzo[1,5]oksazocyn 1 oraz spirocyklicznych ɣ- butenolidów 2. pracowane metodologie syntetyczne charakteryzują się wysoką efektywnością chemiczną i stereochemiczną. [1] P. I. Dalko, L. Moisan Angew. Chem. Int. Ed. 2004, 43, [2] H. Jiang, Ł. Albrecht, K. A. Jørgensen, Chem. Sci. 2013, 4, Badania realizowane w ramach programu Homing Plus Fundacji na rzecz auki Polskiej, współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz grantu wewnętrznego finansowanego z Fundusz Młodych aukowców na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. 73

26 KMUIKATY S01-K16 WA REAKCJA SYTEZY (HETER)ACEÓW I JEJ TIMDYFIKACJA Piotr Bałczewski, Joanna Skalik, Emilia Kowalska Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk w Łodzi, Zakład Chemii Heteroorganicznej, Pracownia Syntezy Materiałów Funkcjonalnych, Sienkiewicza 112, Łódź W prezentacji zostaną przedstawione najnowsze wyniki badań związane z rozwijaną w Pracowni nową reakcją cyklizacji typu Friedla-Craftsa pochodnych diarylometanoli 1 i diarylotiometanoli 2, prowadzącą do R- i SR-podstawionych (hetero)acenów 3 i 4, jak też podstawowe właściwości spektrofotometryczne, elektrochemiczne i elektryczne w roztworze i ciele stałym, decydujące o ich zastosowaniu w organicznej optoelektronice [1]. [1] Bałczewski, P. i wsp.: J. rg. Chem., 2006, 71, 2899; Chem. Eur. J., 2010, 16, 2392; Chem. Eur. J., 2012, 18, 4866; ibid. 2014; EP , , EP , , Praca finansowana ze środków budżetowych przeznaczonych na naukę w latach granty C ( , 2012/05//ST5/00169) i (nr rej.2013/11/b/st5/01610). 74

27 S01-P01 SYTEZA WYCH PCHDYCH 2-AZARBRYLWYCH Mateusz Dorsz*, Magdalena Golimowska, Karolina Kleniewska, Elżbieta Wojaczyńska Zakład Chemii rganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Szkielet 2-azabicyklo[2.2.1]heptanowy (2-azanorbornylowy) wchodzi w skład wielu związków o udowodnionej aktywności biologicznej, takich jak β-mimetyki [1], Epibatydyna o silnym działaniu przeciwbólowym [2], czy antyoksydanty [3]. W ramach naszych badań otrzymaliśmy szeroką bibliotekę związków opartych na szkielecie 2- azanorbornylowym w wyniku stereoselektywnej reakcji aza-dielsa-aldera. W wyniku cykloaddycji chiralnych imin i cyklopentadienu zsyntezowaliśmy nieopisane dotąd w literaturze pochodne azanorbornylowe. Do reakcji użyliśmy różnorodnych amin - pierwszorzędowych, PSTERY cyklicznych (takich jak pirolidyna czy monofunkcjonalizowany trans-(r,r)-diaminocykloheksan) i aromatycznych. [1] D. C. Horwell, D. aylor, H. M. Willems; Bioorg. Med. Chem. Lett. 1997, 7, [2] C. D. Cox, J. R. Malpass; Tetrahedron, 1999, 55, [3] M. Gorbunova, L. Anikina; Eur. J. Med.Chem. 2013, 63, S01-P02 WA METDA TRZYYWAIA -SULFEYLAMIDÓW Mateusz Musiejuk, Dariusz Witt Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, arutowicza 11/12, Gdańsk. W toku prac naukowo badawczych prowadzonych w Katedrze Chemii rganicznej Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej opracowaliśmy nową i dogodną metodę otrzymywania -sulfenyloamidów. Synteza takich układów zawierających wiązanie azot siarka zostały opracowane w oparciu o pochodne kwasu ditiofosforowego [1] i odpowiednie amidy. - sulfenyloamidy [2] są wszechstronnie wykorzystywane w rolnictwie (fungicydy), w medycynie (leki przeciwastmatyczne)[3], jak i również przemyśle wulkanizacyjnym. pracowaliśmy optymalne warunki syntezy, które pozwalają na otrzymanie sulfenamidów z zadowalającą wydajnością. Zostanie zaprezentowany zakres i wszechstronność nowej metody syntezy tych związków. S P S S + R 1 R 2 R 3 2 R R 3 S R 1 [1] Kowalczyk, J.; Barski, P.; Witt, D.; Grzybowski, B.A. Langmuir 2007, 23, [2] Craine, L; Raban, M., Chem. Rev. 1989, 89, [3] Busse, W. D.; Krauthause, E.; Mardin, M.; Chem. Abstr. 1983, 98, Praca finansowana przez C grant nr 2013/09/B/ST5/01261 S01-P03 HIGHLY EFFICIET ASYMMETRIC SIMMS-SMITH CYCLPRPAATI PRMTED BY CHIRAL AZIRIDIYL LIGADS Michał Rachwalski*, Stanisław Leśniak*, Piotr Kiełbasiński** *Department of rganic and Applied Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, Łódź, Poland **Centre of Molecular and Macromolecular Studies, Department of Heteroorganic Chemistry, Sienkiewicza 112, Łódź, Poland. Enantiomerically pure heteroorganic catalysts, bearing a hydroxymoiety, a stereogenic sulfinyl group, and a chiral aziridine function, have proved highly effective in the asymmetric Simmons-Smith cyclopropanation of allylic alcohols, generating the desired products in high yields (up to 95%) and with ee`s up to 94% [1]. The effect of the stereogenic centers at the sulfinyl sulfur atom and in the aziridine moiety on the stereochemistry of the title reaction will be discussed. [1] Rachwalski, M.; Kaczmarczyk, S.; Leśniak, S.; Kiełbasiński, P. ChemCatChem 2014, 6, Financial support by the Polish Ministry of Science and Higher Education, Grant no for PK, is gratefully acknowledged. 75

28 S01-P04 PSTERY SYTEZA I WYKRZYSTAIE LIGADÓW AZIRYDYYLETERWYCH W SYTEZIE ASYMETRYCZEJ Adam M. Pieczonka, Michał Rachwalski, Stanisław Leśniak Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12, Łódź, Polska W ostatnich latach ligandy zawierające w swojej strukturze pierścień azirydyny cieszą się wzrastającą popularnością oraz znajdują coraz szersze zastosowanie w syntezie asymetrycznej. Dotyczy to przede wszystkim reakcji asymetrycznych z wykorzystaniem jonów cynku (II), co jest spowodowane bardzo dużym powinowactwem trójczłonowego pierścienia azirydyny w stosunku do jonów tego metalu [1, 2]. Jak do tej pory, ligandy posiadające w swojej strukturze pierścień azirydyny oraz ugrupowanie eterowe, nigdy nie zostały przebadane pod kontem katalizy asymetrycznej. trzymane przez nasz zespół związki zostały z sukcesem zastosowane jako ligandy w takich reakcjach asymetrycznych jak addycja dietylocynku do aldehydów, addycja fenyloacetylenu do aldehydów oraz kondensacja aldolowa katalizowana jonami cynku (II) prowadzona w obecności wody. [1] A. M. Pieczonka, S. Leśniak, M. Rachwalski, Tetrahedron Letters 2014, 55, [2] S. Leśniak, A. M. Pieczonka, S. Jarzyński, K. Justyna, M. Rachwalski, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, S01-P05 SYTEZA I WYKRZYSTAIE LIGADÓW AZIRYDYWYCH PCHDYCH ATURALYCH AMIKWASÓW Joanna Zawitowska, Adam M. Pieczonka, Stanisław Leśniak Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej ul. Tamka 12, Łódź. aturalnie występujące α-aminokwasy są tanimi i łatwo dostępnymi blokami budulcowymi, które w wyniku prostych przekształceń można przeprowadzić w szeroką gamę różnorodnych związków organicznych. W prezentowanej pracy α-aminokwasy wykorzystano jako związki wyjściowe do syntezy chiralnych ligandów, zawierających w swojej strukturze pierścień azirydyny (Schemat). Jak opisano w literaturze, ligandy azirydynowe są szczególnie skuteczne jako katalizatory w reakcjach asymetrycznych wykorzystujących jony cynku (II) takich jak addycja dietylocynku do aldehydów, addycja fenyloacetylenu do aldehydów, czy kondensacja aldolowa w obecności Zn(Tf) 2 oraz wody [1,2]. [1] S. Leśniak, A. M. Pieczonka, S. Jarzyński, K. Justyna, M. Rachwalski, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, [2] A. M. Pieczonka, S. Leśniak, M. Rachwalski, Tetrahedron Letters 2014, 55, Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/11/D/ST5/02911 S01-P06 SYTEZY I AKTYWŚĆ PRZECIWUTLEIAJĄCA PCHDYCH EBSELEU Agata Pacuła*, Jacek Ścianowski *Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń W ostatnich latach coraz częściej związki selenoorganiczne są wykorzystywane jako użyteczne reagenty i katalizatory w syntezie organicznej [1]. Dużym zainteresowaniem cieszą się również badania dotyczące ich biologicznej roli oraz mechanizmów oddziaływania na organizmy żywe [2]. W poniższej pracy zostaną zaprezentowane wyniki przedstawiające nową metodę syntezy pochodnych 1,2-benzizoselenazol-3(2H)-onu, polegającą na reakcji o-jodobenzamidów z disododiselenidem. trzymano serię -podstawionych pochodnych alifatycznych łańcuchowych i cyklicznych oraz aromatycznych. Przedstawiona zostanie aktywność antyoksydacyjna otrzymanych pochodnych badana w reakcji z wykorzystaniem ditiotreitolu (DTT). Szybkość reakcji określona została za pomocą analizy 1 H MR [3]. [1] rganoselenium Chemistry; Wirth, T. (Ed):WILEY-VCH; [2] Iwaoka, M.; Arai, M., Curr. Chem. Biol., 2013, 7, [3] Kumakura, F.; Mishra, B.; Priyadarsini, I.; Iwaoka, M., Eur. J. rg. Chem., 2010,

29 S01-P07 SYTEZA WYCH CHIRALYCH ZWIĄZKÓW RGAICZYCH Z WYKRZYSTAIEM REAKCJI MAICHA PSTERY Jakub Iwanejko*, Elżbieta Wojaczyńska*, Julia Bąkowicz*, Jacek Wojaczyński** * Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. ** Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, F. Joliot-Curie 14, Wrocław Jedną z metod otrzymywania nowych chiralnych związków organicznych o szerokim spektrum zastosowań jest reakcja Mannicha, prowadząca do tworzenia nowego wiązania węgiel-węgiel. Powstające w jej wyniku związki wykazują często aktywność biologiczną i stanowią cenne bloki budulcowe w syntezie organicznej [1]. Działając na chiralną cykliczną iminę [2] różnymi nukleofilami otrzymaliśmy szereg nowych, czystych enancjomerycznie związków przedstawionych na schemacie. becność grup funkcyjnych w cząsteczkach produktów otwiera drogę do ich dalszych modyfikacji. [1] X. Cai, B. Xie, Arkivoc 2013, [2] E. Wojaczyńska, J. Bąkowicz, M. Dorsz, J. Skarżewski, J. rg. Chem. 2013, 78, S01-P08 SLE SELEIWE - SYTEZA I ZASTSWAIE W REAKCJI EPKSYDACJI Anna Banach, Jacek Ścianowski Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul.gagarina 7, Toruń Związki selenoorganiczne są ciekawą i wciąż mało poznaną grupą reagentów stosowanych w syntezie organicznej. Ze względu na ich specyficzną reaktywność były wykorzystywane przy tworzeniu nowych połączeń C-, C- i C-C [1]. Selenidy znalazły zastosowanie np. w reakcjach asymetrycznej epoksydacji i cyklopropanowania [2]. asze wcześniejsze badania skupione były głównie na syntezie selenoli i diselenidów pochodnych monoterpenów [3]. becnie prezentujemy wyniki syntezy soli selenoniowych zawierających w strukturze fragment monoterpenowy. trzymaliśmy sole pochodne limonenu (Rys.1), mentolu, karanolu i mirtanolu. trzymane sole selenoniowe użyliśmy do reakcji asymetrycznej epoksydacji otrzymując epoksystilben w reakcji z bromkiem benzylu, AgBF 4 i benzaldehydem. [1] rganoselenium Chemistry; Wirth, T. (Ed):WILEY-VCH; [2] McGarrigle, E. M.; Myers, E. L.; Illa,.; Shaw, M. A.; Riches, S. L.; Aggarwal, V. K., Chem. Rev., 2007, 107, [3] Ścianowski, J.; Rafalski, J.; Banach, A.; Czaplewska, J.; Komoszyńska, A., Tetrahedron: Asymmetry, 2013, 24, i tam cytowane. S01-P09 METDY SYTEZY 2,2 -BIBEZIMIDAZLU Iwona Mądrzak-Litwa*, Anna Turguła*, Tomasz Sokolnicki*, Aleksandra Borowiak-Resterna* *Zakład Chemii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań W literaturze istnieje wiele doniesień na temat otrzymywania 2,2 -bibenzimidazolu. Do syntezy, oprócz o-fenylenodiaminy, wykorzystywany jest kwas szczawiowy i jego pochodne, heksachloroaceton lub 2,2,2-trichloroacetimidan metylu. Metody te pozwalają na otrzymanie 2,2 -bibenzimidazolu z bardzo dobrą wydajnością w przypadku, gdy do reakcji zostaną wykorzystane drogie substraty lub gdy reakcja prowadzona jest w skali 1 mmola o-fenylenodiaminy. pracowano dwie nowe metody otrzymywania 2,2 - bibenzimidazolu z o-fenylenodiaminy i kwasu szczawiowego w glikolu dietylenowym, na drodze syntezy jednoetapowej lub dwuetapowej, w której etapem pośrednim jest wydzielenie 1,4- dihydrochinoksalino-2,3-dionu [1,3]. [1] Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Heterocyclic Commun. 2014, przyjęty do druku [2] Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Zgł. Pat. P [3] Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Zgł. Pat. P Praca finansowana z /2014 DS PB 77

30 S01-P10 WYKRZYSTAIE ITRÓW PCHDYCH FLURALU D SYTEZ FLURWAYCH ZWIĄZKÓW HETERCYKLICZYCH Marcin Kowalski, Emilia bijalska*, Grzegorz Mlostoń* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Tamka 12, Łódź. itrony stanowią ważną grupę 1,3-dipoli, powszechnie wykorzystywanych w reakcjach 1,3-dipolarnej cykloaddycji [1]. iemniej, fluorowane nitrony, pochodne fluoralu, są bardzo mało poznane i rzadko wykorzystywane w syntezie organicznej [2]. Wprowadzenie atomów fluoru lub grup perfluoroalkilowych jako elementów struktury związków organicznych powoduje znaczące zmiany w ich właściwościach fizycznych, chemicznych oraz biologicznych [2]. Celem prezentowanych badań było otrzymanie C-fluoroalkilo-nitronów oraz ich wykorzystanie do syntez 4- oraz 5-członowych PSTERY związków heterocyklicznych zawierających atomy azotu, tlenu oraz siarki. _ + R R F R F = CF 3, CHF 2 R F R R R F R R R R F R R R R F R [1] S. Cicchi, M. Corsi, A. Goti, J. rg. Chem. 1999, 64, [2] J.Wang, M. Sánchez-Roselló, A. E. Sorochinsky, Santos Fustero, V.A. Soloshonok, Chem. Rev., 2014, 114, [3] Kirsch, Modern Fluoroorganic Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, Badania sfinansowane zostały przez arodowe Centrum auki; Grant Maestro 3 (Dec 2012/06/A/ST5/00219) S R R S01-P11 SULFAMIDWE PCHDE 1,2,4-TRIAZYY Aneta Kołaczek, Justyna Ławecka, Iwona Fusiarz, Marzena Prochenka Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. Sulfonamidy były pierwszymi lekami szeroko stosowanymi jako środki chemioterapeutyczne i zapobiegawcze w różnorodnych schorzeniach [1]. Pochodne te stanowią olbrzymią grupę wśród których, nieliczne są przykłady związków zawierających pierścienie heterocykliczne - azyn. Jednostkowe literaturowe doniesienia odnotowano dla układów z pierścieniem 1,2,4-triazyny [2]. W prezentowanym komunikacie przedstawiamy wyniki badań nad nową grupą racjonalnie zaprojektowanych sulfonamidów zawierających pierścień 1,2,4-triazyny, których struktury przedstawiono poniżej. Związkami wyjściowymi w syntezie omawianych układów zostały pochodne 3- amino-1,2,4-triazyny oraz 1,2,4-triazyno-3-tiol. S R 1 R 2 [1] Hansh, C.; Sammes, P. G.; Taylor J. B.; Comprehensive Medicinal Chemistry, Vol. 2; Pergamon Press: xford, 1990, Chap [2] Gdaniec M., Sławiński J., Europ. J. Med. Chem. 2005, 40, or S R 1 R 2 S01-P12 FSFIIMIWE LIGADY PCHDE CUKRÓW SYTEZA I WYKRZYSTAIE W REAKCJACH ASYMETRYCZYCH Izabela Szulc, Anna Zawisza, Bogusław Kryczka Zakład Katalizy i Syntezy rganicznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź W ostatnim czasie obserwuje się wzrost zainteresowania węglowodanami w stereokontrolowanej syntezie organicznej. Znajdują one zastosowanie jako pomocniki chiralne, reagenty, ligandy i organokatalizatory [1]. W literaturze chemicznej pojawiło się wiele interesujących ligandów, które zostały wykorzystane jako czynniki kompleksujące w licznych reakcjach takich jak: uwodornienie i epoksydacja alkenów, addycja dietylocynku do aldehydów, a także w katalizowanych kompleksami palladu reakcjach asymetrycznej substytucji allilowej. W komunikacie zaprezentowane zostaną nowe chiralne ligandy fosfino-iminowe pochodne glukozy, galaktozy i allozy zawierające różne podstawniki w pozycji C-6 cukru [2]. Wykażemy także wpływ czynników takich jak: grupy zabezpieczające, konfiguracja cukru oraz rodzaj nukleofila na przebieg prowadzonych reakcji substytucji allilowej. [1] M. M. K. Boysen Chem. Eur. J. 2007, 13, [2] B. lszewska, I. Szulc, B. Kryczka, A. Kubiak, S. Porwański, A. Zawisza, Tetrahedron Asymmetry 2013, 24, 212. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UDA-PIG /09 78

31 S01-P13 SYTEZA I ZASTSWAIE MCZIKWYCH RGAKATALIZATRÓW CUKRWYCH Jolanta Robak*, Bogusław Kryczka *, Michalina Pintal*, Stanisław Porwański* *Zakład Katalizy i Syntezy Asymmetrycznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Tamka 12 becnie jesteśmy świadkami ogromnego zainteresowania chemików reakcjami enancjoselektywnymi i enancjospecyficznymi. W celu uzyskania enacjomerycznie czystych związków stosujemy chiralne katalizatory. Dużym zainteresowaniem w tej dziedzinie cieszą się katalizatory organiczne, tzw. organokatalizatory. W badaniach nad katalizą chemiczna skupiliśmy na syntezie mocznikowych organokatalizatorów cukrowych. Pierwszym etapem syntezy było selektywne wprowadzenie do disacharydów grupy azydkowej a następnie wykorzystanie takich PSTERY pochodnych w reakcji aza-wittiga [1], w wyniku której utworzony jest mostek mocznikowy między cząsteczką sacharydu i odpowiedniej aminy. Skuteczność otrzymanych organokatalizatorów sprawdziliśmy w asymetrycznej reakcji Aza-Henry ego [1]. S.Porwañski, F.Dumarcay- Charbonnier, S. Menuel, J. P. Joly, V. Bulach, A. Marsura, Tetrahedron, 2009, 65 (31) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UDA- PIG /09 S01-P14 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI KMPLEKSUJĄCE MAKRCYKLICZYCH PCHDYCH CUKRÓW Michalina Pintal*, Bogusław Kryczka*, Stanisław Porwański*, Jolanta Robak* *Zakłąd Katalizy i Syntezy Asymetrycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź Chemia supramolekularna należy do silnie rozwijających się dziedzin nauki. Przedmiotem chemii supramolekularnej są między innymi badania procesów wiązania substratów przez molekuły receptorów. W nowoczesnej chemii koordynacyjnej kompleksy typu gość gospodarz znajdują szerokie zastosowanie w: chemii, biologii, inżynierii materiałowej i medycynie. W naszym zespole prowadzone są badania nad syntezą związków powstałych z połączenia eterów azakoronowych z sacharydami [1]. Pełnią one funkcję kryptandów z powodu zdolności do selektywnego wiązania cząsteczek gościa (kationów, anionów bądź cząsteczek obojętnych). W prezentowanym posterze przedstawione zostaną otrzymane przez nas pseudokryptandy na drodze reakcji fosfinoimidowej, które przebadaliśmy jako cząsteczki gospodarza w tworzeniu kompleksów z cząsteczkami obojętnymi. Pintal, M.; Kryczka, B.; Marsura, A.; Porwański, S. Carbohydr. Res. 2014, 386, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UDA- PIG /09 S01-P15 SYTEZA KWASÓW HYDRKSAMWYCH I AMIDÓW WEIREBA A STAŁYM PDŁŻU Bartosz Woźniak, Przemysław Kuchnicki, Gabriela Siemiaszko, Andrzej Wolan Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej, ul. Gagarina 7, Toruń Kwasy hydroksamowe i amidy Weinreba są związkami organicznymi o niezwykle interesujących właściwościach, dzięki którym z powodzeniem wykorzystuje się je we współczesnej farmakologii oraz nowoczesnej syntezie organicznej. becność grupy karbonylowej i hydroksyaminowej czyni je świetnymi ligandami w reakcjach kompleksowania z takimi metalami jak żelazo, cynk czy wanad. Aktualnie poszukiwane są rozwiązania dotyczące między innymi molekuł pełniących rolę inhibitorów metaloenzymów. Z roku na rok znajduje się nowe struktury, które selektywnie działają w organizmie ludzkim oraz stanowią bazę do syntezy nowych, jeszcze bardziej aktywnych analogów [1,2]. W pracy zostaną przedstawione nowe metody syntezy kwasów hydroksamowych i amidów Weinreba na stałym podłożu. [1] Ed Z. Rappoport, J. F. Liebman, The Chemistry of Hydroxylamines, ximes and Hydroxamic Acids, Wiley, 2009 [2] A. G. J. Ligtenbarg, R. Hage, B. L. Feringa, Coord. Chem. Rev., 2003, 237, Praca wspierana przez Synthex Technologies Sp. z o. o. 79

32 PSTERY S01-P16 WE LIGADY DIAMIWE Z L-PRLIY I ICH ZASTSWAIE W EACJSELEKTYWEJ REAKCJI ITRALDLWEJ Piotr iedziejko*, Magdalena Szewczyk*, Zbigniew Kałuża* *Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa, piotr.niedziejko@icho.edu.pl Chiralne diaminy są z powodzeniem stosowane, zarówno jako ligandy w reakcjach katalizowanych kompleksami metali, jak i w organokatalizie [1,2]. Zostanie przedstawiona kilkuetapowa synteza nowych ligandów diaminowych z L-Proliny oraz ich zastosowanie w katalizowanej jonami miedzi (II) enancjoselektywnej reakcji nitroaldolowej. Stosowane w badanej reakcji kompleksy miedzi wykazały wysoką aktywność (wydajności do 94%) oraz indukcję asymetryczną (ee do 92%). [1] Kizirian, J. C., Chem. Rev. 2008, 108, [2] Zhang, L., Luo, S., Synlett 2012, 23, Praca finansowana przez Program peracyjny Kapitał Ludzki w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. S01-P17 WE ZWIĄZKI FLURESCECYJE Z KWASU CYTRYWEG Piotr Krzywda*, Wiktor Kasprzyk*, Szczepan Bednarz* *Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej. Kwas cytrynowy to interesujący i mało poznany prekursor do otrzymywania związków fluorescencyjnych zarówno małocząsteczkowych, jak również polimerowych [1] oraz tzw. węglowych kropek kwantowych [2]. Z tego powodu przeprowadzono badania produktów kondensacji tego kwasu z wybranymi związkami -difunkcyjnymi zawierającymi grupy aminowe, hydroksylowe lub tiolowe. Reakcje prowadzono w układzie bezrozpuszczalnikowym, w temperaturze niższej od temperatury degradacji termicznej kwasu. Zakres badań obejmował przeprowadzenie syntezy i wydzielenie związku lub związków o właściwościach luminescencyjnych metodami chromatograficznymi oraz charakterystykę produktów technikami spektroskopowymi ESI, FTIR i MR. trzymane związki mogą posłużyć do syntezy nowych polimerów o właściwościach fluorescencyjnych [1] i przyczynić się do lepszego poznania zjawiska luminescencji nanokropek węglowych. [1] W.Kasprzyk, S.Bednarz, D.Bogdał., Chem.Comm. 2013, 49, [2] P.G. Luo, F.Yang et al., RSC Advances, 2014, 4, Badania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier chemiczny (BIC), nr umowy PKL / S01-P18 PTYCZIE CZYE KWASY HYDRKSAMWE ICH SYTEZA I ZASTSWAIE Agnieszka Wasilewska, Andrzej Wolan Katedra Chemii rganicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Gagarina 7, Toruń W mojej pracy przedstawię syntezę ligandów do nowych, aktywnych i tanich połączeń typu kwas hydroksamowy-metal przejściowy (wanad, molibden, żelazo, ruten) oraz różnorodne sposoby ich wykorzystania. Ze względu na swoje właściwości elektronowe związki te mogą być wykorzystywane jako ligandy w katalizatorach wielu reakcji, między innymi w enancjoselektywnym utlenianiu alkoholi allilowych, olefin czy też siarczków. Ponadto badane przeze mnie kwasy hydroksamowe mające w swojej budowie fragmenty chromoforowe mogą znaleźć zastosowanie w budowie Barwnikowych gniw Słonecznych. [1] Michaelson R.C., R.E. Palermo, K.B. Sharpless J.Am. Chem. Soc. 1977, 99,1990. [2] Barlan A. U., Zhang W., Yamamoto H. Tetrahedron 2007, 63, [3] Bolm C. Coordination Chemistry Reviews 2003, 237, 245. [4] Hirao T. Chemical Reviews, 1997, 97, 8, [5] Hoshino Y., Yamamoto H. J. Am. Chem. Soc., 2000, 122, Badania wspierane przez firmę Synthex Technologies Sp. z o.o. 80

33 S01-P19 WYKRZYSTAIE REAKCJI SPRZĘGAIA SGASHIRY W SYTEZIE WYCH PCHDYCH ZAWIERAJĄCYCH MTYW BITIFEWY Dawid Zych*, Iwona Grudzka*, Stanisław Krompiec* PSTERY *Zakład Chemii ieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice Motyw bitiofenowy występuje w wielu materiałach stosowanych we współczesnej organicznej elektronice. W związku z tym wiele grup badawczych zajmuje się syntezą nowych pochodnych bitiofenu o oczekiwanych właściwościach. Źródłem motywu bitiofenowego w prowadzonych badaniach był 5-jodo-2,2'-bitiofen, otrzymany w skali powiększonej z 2,2'-bitiofenu. Substrat ten został użyty w rekcjach sprzęgania Sonogashiry m.in. z generowanym in situ 1,3- butadiynem oraz acetylenem, procesy te zostały również przeprowadzone w skali powiększonej. pracowane warianty wyżej wymienionych syntez w powiększonej skali są przedmiotami zgłoszeń patentowych. S S S I S S S S S S S S01-P20 BADAIE REAKTYWŚCI TSYLAU ELU CYCHTKSYY Katarzyna Piechocka, Sylwester Domański, Teodozja M. Lipińska Instytut Chemii, Wydział auk Ścisłych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, ul 3 Maja 54, Siedlce Cynchotoksyna (cynchonicyna), otrzymana przez Pasteura z cynchoniny, występuje także w korze chinowca. Badanie struktury tego związku przyczyniło się do ustalenie struktury alkaloidów grupy chininy, ale mechanizm rozszczepienia toksynowego jest dotychczas przedmiotem dyskusji [1]. asze ostatnie badania wykazały, że tosylan cynchoniny, trudno ulegający hydrolizie do 9- epicynchoniny, daje, w środowisku słabych kwasów, tosylan enolu cynchotoksyny w procesie eliminacji wewnątrzcząsteczkowej-rozszczepienia bicyklicznego układu chnuklidyny [2]. Przedmiotem prezentacji jest optymalizacja otrzymywania tego nowego związku i wyniki badania jego reaktywności poprzez obliczenia teoretyczne, a następnie poddanie wybranym procesom cykloaddycji [4+2] i cross-couplingu. H Ts H -tosylocynchonina H HA, H 2, MW H H H 9-epicynchonina optymalizacja H Ts obiekt badania [1] Song C.E. Cinchona Alkaloids in Synthesis and Catalysis, Wiley [2] Lipińska T. M. Piechocka K. Denisiuk M, Chmiel B. Skórska- Stania A., Arkivoc 2012, vi, H S01-P21 IECZEKIWAE PRDUKTY REAKCJI 2-AMI- -ARYLBEZAMIDY Z BUTADIEM Wojciech Szczepankiewicz, Katedra Chemii rganicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii, Politechnika Śląska, Gliwice. 2-amino- -arylobenzamidyny są użyteczne w syntezie haterocykli azotowych, szczególnie chinazolin [1,2]. Reakcje z kwasem mrówkowym, aldehydami oraz gem-dicyjanoetenami prowadzą w kierunku 4- aryloaminochinazolin. ie znaleziono dotychczas odpowiedniej metody cyklizacji amidyn z ketonami, z wyjątkiem butanodionu. Ta ostatnia reakcja prowadzi nieoczekiwanie w kierunku 3-arylopochodnych 1,2- dihydro-4(3h)-iminochinazolin, które następnie ulegają hydrolizie do chinazolonów. bliczenia kwantowo-chemiczne wykonane za pomocą metody (PM7/CSM) wyjaśniają ten kierunek reakcji. [1] Szczepankiewicz, W., Suwinski, J., Bujok, R., Tetrahedron, 2000, 56, [2] El-Shaieb, K.M., Hopf, H., Jones, P.G., Z. aturforsch. B, 2009, 64, [3] Szczepankiewicz, W., Kuźnik,., Boncel, S., Siewniak, A., Chem. Heterocycl. Comp., 2014, w druku. 81

34 S01-P22 CHEMSELEKTYWE ADDYCJE (TRIFLURMETYL)- I (DIFLURMETYL)SILAÓW D IMIKETÓW Greta Utecht, Emilia bijalska, Grzegorz Mlostoń *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Tamka 12, Łódź Chemia związków fluoroorganicznych jest intensywnie rozwijanym obszarem nowoczesnej syntezy organicznej. [1] (Fluoroalkilo)silany są odczynnikami stosowanymi w celu wprowadzenia grupy CF 3 lub CHF 2 do cząsteczek związków organicznych. [2] pracowano metody syntezy β-aminoα-(fluoroalkilo)alkoholi 3 oraz difluorometylodioli 4b przy użyciu CF 3 SiMe 3 oraz CHF 2 SiMe 3 (1a,b). Reakcja α-iminoketonów 2 z 1a lub 1b w obecności inicjatora prowadziła do otrzymania eterów sililowych. W wyniku redukcji tych produktów otrzymano PSTERY oczekiwane β-aminoalkohole 3. pracowano również wersję enancjoselektywną powyższej procedury. Ar H CHF 2 R HR H Ar R R H F 2 R 3a,b 4b [1] P.. Kirsh, Modern Fluoroorganic Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, Germany, 2004.Groeger, H., Chem. Rev. 2003, 103, [2] Y. Zhao, W. Huang, J. Zheng, J. Hu, rg. Lett., 2011, 13, Praca Badania zostały sfinansowane z Grantu SATA # DEC- 2011/03/D/ST5/05231 S01-P23 WE CHIRALE AZIRYDYYLALKHLE JAK EFEKTYWE KATALIZATRY W ASYMETRYCZEJ ADDYCJI ZWIĄZKÓW CYKRGAICZYCH D ALDEHYDÓW Szymon Jarzyński a, Michał Rachwalski a, Stanisław Leśniak a a Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej Łódź, Tamka 12 Celem przeprowadzonych badań było zsyntezowanie serii chiralnych ligandów oraz przebadanie ich właściwości stereoróżnicujących. Koncentrowały się one na syntezie optycznie czynnych azirydynyloalkoholi, czyli aminoalkoholi, w których funkcję aminową stanowił pierścień azirydynowy [1,2]. Kluczowym związkiem do otrzymania odpowiednich azirydynyloalkoholi był enancjomerycznie czysty ester kwasu -trityloazirydyno-2-karboksylowego. W kolejnym etapie badań otrzymano odpowiedni amid Weinreba, który w reakcji z odczynnikiem metaloorganicznym prowadził do uzyskania odpowiednich azirydynyloketonów, poddanych następnie stereokontrolowanej redukcji. Dyskusja wyników będzie tematem niniejszego komunikatu. [1] M. Rachwalski, S. Jarzyński, S. Leśniak, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 421. [2] M. Rachwalski, S. Jarzyński, M. Jasiński, S. Leśniak, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 689. Badania zostały sfinansowane z Grantu 2012/05/D/ST5/ przez arodowe Centrum auki S01-P24 SYTEZA I BADAIE AKTYWŚCI KATALITYCZEJ WYCH CHIRALYCH LIGADÓW AZIRYDYWYCH Szymon Jarzyński a, Michał Rachwalski a, Stanisław Leśniak a a Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej Łódź, Tamka 12 Synteza asymetryczna jest intensywnie rozwijanym działem syntezy organicznej obejmującym metody i strategie otrzymywania chiralnych, enancjomerycznie czystych związków chemicznych przy użyciu reakcji stereoselektywnych. Prezentowane badania skupiają się na syntezie chiralnych ligandów posiadających w swojej strukturze fragment azirydynowy. Wybór pierścienia azirydynowego wynika z naszych doświadczeń, wskazujących na dużo wyższą efektywność w reakcjach z udziałem jonów cynku w porównaniu z innymi aminami [1,2,3]. trzymane związki zostały przebadane jako chiralne ligandy w reakcjach asymetrycznych. Dyskusja wyników będzie tematem niniejszego posteru. [1] M. Rachwalski, S. Jarzyński, S. Leśniak, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 421. [2] M. Rachwalski, S. Jarzyński, M. Jasiński, S. Leśniak, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 689. [3] M. Rachwalski, S. Jarzyński, S. Leśniak, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, Badania zostały sfinansowane przez arodowe Centrum auki z Grantu 2012/05/D/ST5/

35 S01-P25 ESTRY HIPDIFSFRAWE UKLEZYDÓW Marta tręba*, Katarzyna Ślepokura*, Łukasz Górecki**, Tadeusz Lis* PSTERY *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. ** Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. Estry hipodifosforanowe nukleozydów są analogami strukturalnymi nukleotydów. Dotychczasowy stan wiedzy na temat analogów hipodifosforanowych obejmuje badania ich aktywności biologicznej i enzymatycznej [1]. Wykorzystując znaną metodę karbodiimidową postanowiliśmy zsyntezować monoestry dwóch nukleozydów [2]. Przeprowadzając reakcję między 2,3 -izopropylidenonukleozydem, a hipodifosforanem tri-nbutyloaminy otrzymano monoestry adenozyny oraz guanozyny. Związki scharakteryzowano przy użyciu spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego, spektrometrii mas, a dla monoestru adenozyny otrzymano kryształy i wyznaczono strukturę. [1] Kukhanova, M.K.; Zakirova,.F.; Ivanov, A.V.; Alexandrova, L.A.; Jasco, M.V.; Khomutov, A.R. Biochem. Biophys. Res. Commun., 2005, 338, [2] Setondij, J.; Remy, P.; Dirheimer, G.; Ebel, J.P. Biochim. Biophys. Acta, 1970, 224, S01-P26 SYTEZA WYCH EPKSYESTRÓW Barbara Gawdzik*, Mariusz Urbaniak*, Alicja Wzorek* * Instytut Chemii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce Wśród wielu związków biologicznie aktywnych tak naturalnych jak i syntetycznych znaczące miejsce zajmują połączenia zawierające w swej strukturze pierścień epoksydowy, które pełnią rolę między innymi feromonów owadzich [1]. Kontynuując badania nad syntezą nowych aktywnych biologicznie δ-hydroksy-γlaktonów, opracowano kilkuetapowy proces w wyniku, którego otrzymano nowe karboetoksylowe pochodne z ugrupowaniem epoksydowym 6. W reakcji p-podstawionych pochodnych aldehydu benzoesowego 1 z maloninem monometylu 2 otrzymano α,βnienasycone estry metylowe 3, które poddano redukcji LiBH4 w celu uzyskania odpowiednich alkoholi allilowych 4. trzymane alkohole 4 w wyniku przegrupowania Claisena przeprowadzono w estry 5 [2]. W kolejnym etapie β,γ-nienasycone estry etylowe 5 utleniano kwasem metachloronadbenzoesowym do karboetoksy epoksydów 6, które w swej strukturze zawierają p-podstawione pierścienie fenylowe. R-CH + CMe CH MeC(Et) 3 EtCH, 138 o C pyridyna piperydyna R CMe MCPBA LiBH 4 Et 2, 0 o C R CEt 5 6 [1] Mori, K., Acc. Chem. Res., 2000, 33, [2] Wzorek, A., J. Mol. Struct., 2013, R R CEt H S01-P27 WE PDADREZRCAREY I ICH WŁAŚCIWŚCI KMPLEKSTWÓRCZE Mariusz Urbaniak*, Barbara Gawdzik*, Alicja Wzorek*, Łukasz Lechowicz** * Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce ** Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce. Podandorezorcareny [1,2] to nowa klasa związków supramolekularnych otrzymywanych z wysoką wydajnością w reakcji rezorcarenu z pochodnymi glikolu etylenowego [3]. Przejawiają one silne właściwości kompleksotwórcze względem kationów wielu metali. Wnęki tego typu podandów mogą dopasować się do rozmiaru gościa. Mogą kompleksować jeden lub kilka różnych kationów a także tworzyć większe supramolekularne struktury takie jak dimery lub trimery. Badania, przeprowadzone technikami MS pokazały, że stechiometria tworzonych kompleksów zależy od teminalnej grupy podandowej oraz rodzaju kationów. Zaobserwowano dużą powinowactwo otrzymanych pochodnych względem biologicznie ważnych kationów takich jak sód, potas i wapń. Stwierdzono aktywność biologiczną tych pochodnych względem wybranych szczepów bakteryjnych. [1] Gokel, G. W.; Murillo,. In Comprehensive Supramolecular Chemistry, Pergamon Press: ew York, [2] Łęska, B.; Gierczyk, B.; Eitner, K.; Rybachenko, V. I.; Schroeder G. Supramol. Chem., 2004, 16, [3] Urbaniak M., Mattay, J., Iwanek, W., Synthetic Commun, 2011, 41,

36 S01-P28 SYTEZA 4-TRIFLURMETYL PCHDYCH KUMARYY W WARUKACH PRMIEIWAIA MIKRFALWEG Magdalena Czarna, Joanna rtyl, PSTERY Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków, jortyl@chemia.pk.edu.pl, mczarna@onet.eu Kumaryna oraz jej pochodne to związki pochodzenia naturalnego charakteryzujące się interesującą charakterystykę absorbancji i fluorescencji, dzięki czemu mogą być wykorzystywane jako chromofory sond fluorescencyjnych. [1] Z punktu widzenia potencjalnych zastosowań badanych chromoforów do zastosowań w fotochemii ważna jest występująca w badanych układach, odpowiednio przesunięta charakterystyka absorpcji w stronę długofalowego widma UV. W związku z zachęcającymi wstępnymi wynikami badań przeprowadzono syntezę 4- trifluorometylo pochodnych kumaryny prowadzonych w warunkach konwencjonalnych, a także w warunkach promieniowania mikrofalowego. [1] S.R. Trenor, A.R. Shultz, B.J. Love, T.E. Long, Chemical Reviews 2004, 104, Prace finansowane w ramach projektu Bioinżynier chemiczny (BIC)" w ramach PKL Zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy" współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS. Umowa nr PKL / S01-P29 ASYMETRYCZA SYTEZA ALKALIDÓW ERYTHRIA Mirosław Dygas*, Danuta Mostowicz*, Zbigniew Kałuża* *Instytut Chemii rganicznej PA, mdygas@icho.edu.pl. Alkaloidy Erythrina wykazują silną i różnorodną aktywność biologiczną[1]. Większość syntez tych związków prowadzi do racematów. Prezentujemy stereoselektywną syntezę alkaloidów Erythrina z taniego i łatwo dostępnego odczynnika jakim jest kwas L-jabłkowy. Pokazane zostaną główne problemy syntetyczne takie jak uzyskanie odpowiedniej konfiguracji na atomach węgla C3 oraz C5, jak również skonstruowanie pierścienia A. Zaprezentowana ścieżka syntetyczna gwarantuje pełną kontrolę stereochemiczną pozwalającą na otrzymanie optycznie czystej (+)-erysotramidyny 1, (+)-erysotriny 2 i (+)-dihydroerysotriny 3, jak rownież innych alkaloidów Erythrina A Me Me B C D Me Me Me Me Me Me [1] Chrzanowska, M.; Rozwadowska, M.D. Chem. Rev. 2004, [2] Tsuda, Y.; Hosoi, S.; Ishida, K.; Sangai, M. Chem. Pharm. Bull. 1992, 40, Praca finansowana przez C grant nr Me S01-P30 SYTEZA WYCH AMIWĘGLAÓW ALLILWYCH I ICH PRÓBY WYKRZYSTAIA W SYTEZIE ZWIĄZKÓW HETERCYKLICZYCH Beata lszewska, Anna Zawisza Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, ul.tamka 12, Łódź. Związki heterocykliczne stanowią dużą grupę związków organicznych. Wśród licznych metod otrzymywania układów heterocyklicznych atrakcyjne okazały się reakcje katalizowane kompleksami palladu. W nowoczesnej syntezie organicznej homogeniczna kataliza kompleksami palladu zajmuje szczególne miejsce, głównie ze względu na możliwość kontrolowania regio- i stereochemii reakcji, prowadząc jednocześnie do produktów z doskonałymi wydajnościami. Takie możliwości daje opracowana w naszym zespole cyklizacja pochodnych węglanów allilowych [1,2]. W komunikacie zostaną zaprezentowane optycznie czynne pochodne pirolidyny i piperydyny uzyskane na drodze cyklizacji węglanów allilowych zawierających wewnętrzny nukleofil azotowy w obecności kompleksów Pd(0) i Pd(II). [1] lszewska, B.; Kryczka, B.; Zawisza, A. Tetrahedron Lett., 2012, 53, [2] lszewska, B.; Szulc, I.; Kryczka, B.; Kubiak, A.; Porwański, S.; Zawisza, A. Tetrahedron: Asymmetry, 2013, 24, Projekt finansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09//ST5/

37 S01-P31 SELEKTYWA METDA TRZYMYWAIA 1-CHLRALKIÓW Bartłomiej Pigulski, urbey Gulia, Marta Charewicz, Sławomir Szafert Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. 1-Chloroalkiny znajdują szerokie zastosowanie w syntezie organicznej, np. w reakcjach sprzęgania wegiel-węgiel lub w syntezie różnego typu chloroalkenów. Znane metody otrzymywania tego typu związków zazwyczaj wymagają użycia terminalnych alkinów i agresywnych odczynników. W wyniku prowadzonych badań została opracowana wydajna metoda bezpośredniej syntezy 1-chloroalkinów z prekursorów zabezpieczonych trialkilosilanami [1]. Jako odczynnik chlorujący zastosowany został CS (-chloroimid kwasu bursztynowego) w obecności Ag 3 i TBAF (fluorek tetrabutyloamoniowy). Łagodne warunki pozwoliły też na uzyskanie bardzo PSTERY rzadko spotykanych w literaturze poliynowych analogów 1-chloroalkinów. Dodatkowo, możliwe okazało się selektywne chlorowanie alkinów zabezpieczonych grupą SiMe 3 w obecności alkinów i alkoholi zabezpieczonych bardziej rozbudowanymi sterycznie silanami. [1] Gulia,.; Pigulski, B.; Charewicz, M.; Szafert, S. Chem. Eur. J., 2014, 20, Praca finansowana ze środków arodowego Centrum auki (Grant nr UM-2012/05//ST5/00665) oraz w ramach realizacji projektu Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności Uczelni. S01-P32 SYTEZA MAKRCYKLICZYCH META-FEYLE-BUTADIYYLEÓW Z HYDRFILWĄ WĘKĄ urbey Gulia, Bartłomiej Pigulski, Agata Arendt, Sławomir Szafert Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Związki makrocykliczne zawierające hydrofilową wnękę jak np. etery koronowe, cyklodekstryny, kaliksareny posiadają niezwykłe zdolności do kompleksowania jonów metali, co pozwala wykorzystywać je jako kryptandy i jonofory. Przeprowadzono badania mające na celu syntezę makrocyklicznych meta-fenyleno-butadiynylenów posiadających hydrofilową wnękę. Produktem wyjściowym były para-podstawione fenole, które jodowano w pozycjach 2,6, zabezpieczono grupą metylową, podstawiano atomy jodu grupami (trimetylosililo)etynylowymi w reakcji Sonogashiry, a następnie usuwano grupy TMS. Tak przygotowane dietynylowe prekursory poddawano utleniającemu homosprzęganiu w warunkach reakcji Eglintona, w wyniku której otrzymywano docelowe produkty makrocykliczne. Badania współfinansowane w ramach projektu Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności uczelni S01-P33 SYTHESIS AD CHARACTERIZATI F EW XATHEE PLYMERS Kamila lech*, Szczepan Roszak*, Wolfgang Schuhmann** and Jadwiga Soloducho* *Faculty of Chemistry, Wrocław University of Technology, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław, Poland **Analytische Chemie, Ruhr-Universität Bochum, Universitätsstr, 150, D Bochum, Germany Conjugated polymers gain much attention due to its various application in electronic and photovoltaic devices. Despite many donor-acceptor systems were designed, the development of new stable organic semiconductors with unique optical and electronic properties is required. The first indication about xanthene polymers appeared in 2010 when Morisaki et al. described 4,5-substituted xanthene oligomers as hole-transporting materials [2]. However, there is still no literature about less hindered 2,7-substituted conducting derivatives, which according to our initial DFT calculation possess lower band gap and show better frontier orbitals delocalization. Molecular modelling, synthesis and electrochemical investigation on new linear xanthene building blocks will be presented. [1] Sołoducho J.; Cabaj J.; lech K.; Data P.; Łapkowski M. Curr. rg. Chem. 2013, 17, [2] Morisaki, Y.; Fernandes, J.A.; Chujo, Y. Macromol. Chem. Phys. 2010, 211, The project is co-financed by the European Union as part of the European Social Fund. The Polish ational Centre of Progress of Explorations Grant no. 2012/05/B/ST5/00749, WCSS, DAAD and Ruhr University Bochum authors are gratefully acknowledged. 85

38 S01-P34 SYTEZA HIPERWALECYJYCH PCHDYCH JDU(III) Ewelina Kiklica, dr inż. Joanna rtyl PSTERY Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków. W roku 1885 Conrad Willgerodt otrzymał pierwszą organiczną pochodną jodu(iii), którą był (dichlorojodo)benzen [1]. Związki poliwalencyjnego jodu jednak dopiero w okresie ostatnich dwudziestu lat znalazły szersze zastosowanie w chemii organicznej i w chemii polimerów. becnie prowadzone interdyscyplinarne badania dotyczą różnych właściwości pochodnych poliwalencyjnego jodu. Koncentrują się one zarówno na aspektach związanych z charakterem tworzonych wiązań, jak i na spektroskopii, fotochemii oraz elektrochemii tych związków [2]. Hydroksy(tosyloksy)jodobenzen stosuje się w utlenianiu olefin, dearomatyzacji fenoli i syntezy soli jodoniowych. W niniejszej pracy przedstawiliśmy wyniki badań sytezy serii pochodnych hydroksyl- (tosyloksy)jodoarenów. [1] Willgerodt C., J. Prakt. Chem. 1886, 33, [2] Stang P.J., Zhdankin V.V., Chem. Rev. 1996, 96, Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach programu operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt,, Bioinżynier chemiczny (BIC), nr umowy PKL /11-01 S01-P35 TETRAPDSTAWIE PCHDE AFTALEU REAKCJE CYKLADDYCJI KATALIZWAE KMPLEKSWYMI ZWIĄZKAMI RDU LUB REU. Agata Szłapa a, Sławomir Kula a, Marek Matussek a, Michał Filapek a, Stanisław Krompiec a a Zakład Chemii ieorganicznej,metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul.szkolna 9, Katowice Reakcje cykloaddycji dipodstawionych alkinów do β- ketoestrów bądź kwasów fenyloboronowych, katalizowane związkami renu(i) lub rodu(iii), stwarzają nowe możliwości w syntezie związków organicznych, projektowanych z myślą o zastosowaniach w optoelektronice [1],[2]. Szczególnie interesujące właściwości posiadają układy typu D-A-D. Celem pracy była synteza etynylowych pochodnych z odpowiednich jodopochodnych 2,2 -bitiofenu lub fluorenu z gazowym acetylenem [3]. trzymane alkiny zostały następnie wykorzystane w reakcjach cykloaddycji prowadzących do powstania pochodnych naftalenu. W ten sposób otrzymano π-sprzężony układ w którym silnie donorowe fragmenty bitienylowe (D) połączone są z akceptorowym frarmentem naftalenowym (A). Strukturę związków potwierdzono metodami spektroskopowymi. [1] Y. Kuninobu, et al, J. rg. Chem.,2010,75, [2] T. Fukutani, et al, J. rg. Chem., 2011, 76, [3] S. Krompiec, et al, Synthetic Metals 2013, 165, 7 16 Praca finansowana przez CBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Agata Szłapa jest współfinansowana w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt DoktoRIS. S01-P36 SYTEZA, WŁAŚCIWŚCI, ZASTSWAIE WEJ PCHDEJ 1,3-BUTADIYU Z FLUREWYM RAZ KARBAZLWYM MTYWEM Marek Matussek, Agata Szłapa, Aneta Słodek, Sławomir Kula, Agnieszka Jędrzejowska, Stanisław Krompiec a Zakład Chemii ieorganicznej,metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul.szkolna 9, Katowice Dynamicznie kształtujący się rozwój technologiczny w dziedzinie szeroko pojętej elektroniki, spowodował, iż w ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie materiałami luminescencyjnymi. Z tych względów, znaczna część związków organicznych, już na wstępie jest projektowana a następnie syntezowana pod kątem możliwości ich późniejszego zastosowania w materiałach optoelektronicznych. Pod tym kątem intensywnie bada się także fluorenowe oraz karbazolowe pochodne [1]. Zaprezentowana na poniższym schemacie, otrzymana nowa pochodna 1,3- butadiynu zawierająca w swej strukturze zarówno fluorenowy jak i karbazolowy motyw została zsyntezowana z 2-etynylo-7-(-karbazylo)-9,9- dioktylofluorenu na drodze sprzęgania Glasera z wykorzystaniem CuCl jako standardowego układu katalitycznego. H 17C 8 C 8H 17 H 17C 8 C 8H 17 [1] Shin-ichiro Kato, et al., J. rg. Chem., 2012, 77, Praca finansowana przez CBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Marek Matussek jest współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt DoktoRIS. 86

39 PSTERY S01-P37 REAKCJE CYKLADDYCJI KATALIZWAE KMPLEKSWYMI ZWIĄZKAMI REU - PETAPDSTAWIE PCHDE BEZEU Sławomir Kula a, Agata Szłapa a, Angelika Bugaj a, Aleksandra Tkocz a, Michał Filapek a, Stanisław Krompiec a a Zakład Chemii ieorganicznej,metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul.szkolna 9, Katowice Bardzo ważną grupą materiałów stosowanych w organicznej elektronice są pochodne tiofenu. Dlatego też ciągle opracowywane są nowe metody otrzymywania zarówno molekuł jak i makromolekuł z tym motywem. Zupełnie nowym spojrzeniem na syntezę pochodnych tiofenu jest wykorzystanie cykloaddycji [ ] dipodstawionych alkinów do β-ketoestrów, katalizowanej kompleksami renu, z następczą reakcją Dielsa Aldera [4+2] [1] [2]. W pierwszym etapie pracy otrzymano 1,2-bis(2,2 - bitiofen-5-ylo)acetylen (na drodze sprzęgania Sonogashiry) [3], który następnie poddano reakcji cykloaddycji do odpowiednio sfunkcjonalizowanego β- ketoestru, otrzymując finalnie pentapodstawione pochodne benzenu o oczekiwanych właściwościach. Struktury związków potwierdzono za pomocą spektroskopii: 1HMR, 13CMR i HRMS. [1] Y. Kuninobu et.all, rg. Lett., 2008,10, [2] Y. Kuninobu, J. rg. Chem., 2010,75, [3] S. Krompiec, Synthetic Metals 2013,165, Praca finansowana przez CBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Sławomir Kula jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt Forszt. S01-P38 ZASADY SCHIFFA W ASYMETRYCZEJ ADDYCJI TMSC D ALDEHYDÓW. Ewelina Błocka*, Mariusz Bosiak*, Joanna Hejmanowska**, Mirosław Wełniak* *Katedra Chemii rganicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń. **Instytut Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka,, Łódź W reakcji asymetrycznej addycji jonu cyjankowego do związków karbonylowych powstają optycznie czynne cyjanohydryny, będące znaczącymi produktami pośrednimi. Posiadają one dwie grupy funkcyjne (-C i H), dzięki którym z łatwością przekształcane są w ważne związki biologiczne, np. - hydroksykwasy i estry, -hydroksyaldehydy i ketony, -aminokwasy oraz -aminoalkohole [1, 2]. (1S,2S,4S)-3-Amino-1,7,7-trimetylobicyklo[2.2.1] heptan-2-ol otrzymano z kamfory metodą opracowaną przez Mariusza Bosiaka [3]. Zasady Schiffa uzyskano w reakcji kondensacji odpowiednich aldehydów aromatycznych z uzyskanym wcześniej aminoalkoholem uzyskując wydajności rzędu (41-69%). Uzyskane zasady Schiffa zostały przebadane w reakcji enancjoselektywnego cyjanowania aldehydów przy zastosowaniu jako źródła jonów cyjankowych TMSC. [1] L. Chengwei, X. Daqian, W. Shoufeng, M. Cheng-Xia, X. Chungu, S. Wei, Catalysis Communications, 12, 2011, [2] D.H. Ryu, E.J. Corey, J. Am. Chem. Soc., 126, 2004, [3] M. J. Bosiak, M. P. Krzemiński, P. Jaisankar, M. Zaidlewicz, Tetrahedron:Asymmetry, 19, 2008, 316. S01-P39 BADAIA AD UTLEIAIEM BAEYERA-VILLIGERA CYKLICZYCH KETÓW D LAKTÓW Z ZASTSWAIEM KATALIZATRÓW KWAŚYCH Magdalena Sitko*, Anna Chrobok* *Katedra Techn. Chem. rg. i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice, Polska Laktony, związki będące ważnymi półproduktami w syntezie organicznej, otrzymuje się na drodze utleniania Baeyera-Villigera cyklicznych ketonów przy zastosowaniu takich czynników utleniających jak nadkwasy, wodoronadtlenki organiczne, tlen cząsteczkowy i nadtlenek wodoru. W przypadku nadtlenku wodoru istnieje konieczność użycia katalizatora, najczęściej o charakterze kwaśnym [1]. Przedstawione wyniki dotyczą badań nad utlenianiem Baeyera-Villigera cyklicznych ketonów do laktonów z zastosowaniem nadtlenku wodoru wobec katalizatorów w postaci chlorków metali, chlorometalicznych cieczy jonowych i chlorometalicznych cieczy jonowych immobilizowanych na krzemionce. [1] Brink, G-J.; Arends, I.; Sheldon R. A.; Chem. Rev. 2004, 104, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM- 2012/06/M/ST8/

40 PSTERY S01-P40 WE AALGI KŃCA 5 - MRA FUKCJALIZWAE GRUPĄ ALKIWĄ Błażej A. Wojtczak 1, Kaja Fac 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 2,1 1 Zakład Biofizyki, IFD, UW; 2 CeT, UW; blazej.wojtczak@gmail.com Prezentujemy syntezę analogów monometylo-kapu (m 7 GpppG) zawierających atom siarki w pozycji 5 - nukleozydu. W przypadku, gdy modyfikacja znajduje się w pozycji 5-7-metylo-guanozyny, otrzymany związek (m 7 G-S-pppG) wykazuje zwiększoną odporność na działanie enzymu DcpS oraz wysokie powinowactwo do tego enzymu. iektóre z otrzymanych związków posiadają dodatkowe modyfikacje mostka 5-5 -trifosforanowego w celu dodatkowego zwiększenia stabilności otrzymanych pochodnych na działanie innych enzymów zdolnych do hydrolizy struktury kapu.[1] W celu przyłączenia m 7 G-SpppG, w pozycję 2 -drugiego nukleozydu wprowadzono ugrupowanie alkinowe, które umożliwia koniugację z 3 -RA, znacznikami fluorescencyjnymi lub nanocząstkami w reakcji cykloaddycji azydkowoalkinowej (CuAAC) w łagodnych warunkach. [1] Jemielity, J., et al. ew J. Chem. 34 (2010) Praca finansowana z grantu nr UM-2012/05/E/ST5/03893 S01-P41 ACETYLEWE PCHDE BEZKSAZY. SYTEZA I CHARAKTERYSTYKA Agata Arendt, urbey Gulia, Sławomir Szafert Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Benzoksazyny stanowią klasę monomerów do otrzymywania polimerów o doskonałych właściwościach fizycznych i mechanicznych [1]. Polibenzoksazyny charakteryzują się wysoką odpornością termiczną, niską absorpcją wody oraz niską kurczliwością podczas polimeryzacji. Polimery te wykorzystuje się m. in. w przemyśle lotniczym [2]. Wprowadzenie fragmentu acetylenowego do cząsteczki 1,3-benzoksazyny daje szansę na otrzymanie w procesie polimeryzacji materiału o unikalnych właściwościach takich jak: nieliniowe właściwości optyczne czy przewodnictwo elektryczne [3]. Praca przestawia syntezę i charakterystykę benzoksazyn, do których wprowadzony został fragment acetylenowy w reakcji Sonogashiry. W kolejnych etapach łańcuch węglowy był sukcesywnie wydłużany dając w efekcie związki poliynowe z benzoksazynową grupą końcową. [1] S.-A. Garea et al. Polymer Testing, 2007, 26, [2] P. Chutayothin, et al. Macromolecules 2010, 43, [3] Y. Yagci, et al. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 2009, 47, S01-P42 SYTEZA HRMÓW STERIDWYCH WSPMAGAA PRMIEIWAIEM MIKRFALWYM Agata Baran, Marek Piątkowski* Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków, * mpiatkowski@chemia.pk.edu.pl Hormony steroidowe to związki należące do grupy steroidów. Są niezbędnymi substancjami do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dzielą się na pięć klas: androgeny, estrogeny, progestyny, mineralokortykoidy, glikokortykosteroidy. Jednym z najważniejszych hormonów steroidowych o słabej aktywności androgennej jest epiandrosteron. Epiandrosteron jest metabolitem testosteronu prekursora dehydroepiandrosteronu. Hormon ten i jego syntetyczne pochodne, takie jak stanozolol są szeroko stosowane w medycynie [1]. Przeprowadzone badania koncentrują się na modyfikacji epiandrosteronu do stanozololu z zastosowaniem promieniowania mikrofalowego w wybranych etapach syntezy. trzymane wyniki porównano z reakcjami prowadzonymi w warunkach konwencjonalnych [1] S.A. Gupte, M. Tateyama, T. kada, M. ka, R. ch, Journal Molecular and Cellular Cardiology, 2002, 34, Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier chemiczny (BIC), nr umowy PKL /

41 S01-P43 SPRZĘGAIE SGASHIRY Mateusz Korzec*, Jarosław Polański* *Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Śląski, Katowice. Sprzęganie Sonogashiry polega na tworzeniu wiązania C-C pomiędzy alkinami terminalnymi (sp) a halogenkami arylami lub pochodnymi kwasu triflatowego (sp 2 ) prowadzonego przy wykorzystaniu katalizatorów palladowych z użyciem (lub bez) soli miedzi(i) [1]. Sprzęganie Sonogashiry jest szeroko wykorzystywane w przemyśle chemicznym nie tylko do syntezy związków o udowodnionej aktywności biologicznej [2] ale również do produkcji nowych materiałów (np.: polimerów przewodzących dla optoelektroniki) [3]. Spośród opisanych dotychczas katalizatorów heterogenicznych stanowiących propozycję dla przemysłu, wyszczególnić można pallad PSTERY naniesiony na: węgiel, metal, usieciowany polimer, materiały pochodzenia naturalnego i inne [1]. X R 1 + HC R Pd/Cu Et 3, PPh 3 [1] Chinchilla R., ajera C. Chem. Soc. Rev. 2011,40, [2] Crawely M.L., Tors B.M An Industrial Perspective. John Wiley &Sons. [3] Krompiec S. et al Synthetic Metals. 2013, 165, Badania wykonane w ramach grantu PBS: RGAMET nr. PBS2/A5/40/2014 R 1 R S01-P44 AI SIARCZAWY JAK PRZEŁĄCZALY TEMPLAT Krzysztof M. Bąk, Michał J. Chmielewski* *Laboratorium Chemii Supramolekularnej, Centrum auk Biologiczno-Chemicznych, Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, mchmielewski@chem.uw.edu.pl Dokonany w ostatnich latach postęp w projektowaniu nowych receptorów na aniony pozwolił na ich szersze zastosowanie w syntezie templatowanej katenanów, rotaksanów czy helikatów. Szczególne zainteresowanie wzbudza jon siarczanowy, który charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami kompleksotwórczymi oraz tetragonalną geometrią, pozwalającą na syntezę związków o skomplikowanej architekturze. Receptory 1 i 2 oparte na jednostce 1,8-diamokarbazolu tworzą z jonem siarczanowym trwałe kompleksy o stechiometrii 1:1 oraz 2:1 [1]. Jednocześnie nie wiążą one anionu wodorosiarczanowego, co otwiera drogę do konstrukcji układów przełączalnych przy pomocy ph. [1] Bąk, K. M.; Chmielewski, M. J. Chem. Commun., 2014, 50, Praca finansowna przez C w ramach grantu PUS 2011/01/B/ST5/ S01-P45 WE PCHDE CHIAZLIÓW I FTALAZYÓW Zbigniew Malinowski, Monika owak, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej, ul. Tamka 12, Łódź Chinazolinony oraz ftalazynony stanowią grupę związków, wykazujących różnorodną aktywność biologiczną. Stwierdzono, że układy te działają m.in. przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie oraz przeciwnowotworowo.[1-3] Celem prowadzonych badań była synteza nowych amino- oraz sulfanylo- pochodnych chinazolinonów i ftalazynonów. Głównym etapem syntezy tych układów była rekcja -podstawionych bromolaktamów z wybranymi aminami oraz merkaptanami, w obecności katalizatora palladowego. [1] Michael J.P., at. Prod. Rep. 2007, 24, [2] Mhaske S.B., Argade.P., Tetrahedron 2006, 62, R 4 S R 2 R 3 R 1 R 1 Br Y X H R 4 S R 2 R 3 Y, X = CH, ; R 1, R 2, R 3, R 4 = alkil, ary l, H R 1 R 1 [3] Dogruer D.S., Kupeli E., Yesilada E., Sahin M.F. Arch. Pharm. Med. Chem. 2004, 337,

42 PSTERY S01-P46 SYTEZA BEZ[H]- I BEZ[F]CHIAZLIÓW Monika owak, Zbigniew Malinowski, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej, ul. Tamka 12, Łódź Związki zawierające w swojej strukturze układ chinazolinonu posiadają różnorodne właściwości biologiczne m.in.: przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe [1-2]. Celem naszych badań była synteza nowych bromobenzochinazolinonów B i D z wykorzystaniem reakcji pochodnych naftyloamin A i C ze związkami metaloorganicznymi, a także cyklizacji otrzymanych aminoestrów w warunkach reakcji iementowskiego. [1] Wang, S.; Ryder, H.; Pretswell, I.; Depledge, P.; Milton, J.; Hancox, T. C.; Dale, I.; Dangerfield, W.; Charlton, P.; Faint, R.; Dodd, R.; Hassan, S., Bioorg. Med. Chem. Lett. 2002, 12, [2] Pandeya,.; Sriram, D.; ath, G.; De Clercq, E., Pharm. Acta Helv. 1999, 74, S01-P47 AMIWE I SULFAYLWE PCHDE BEZ[H]- I BEZ[F]CHIAZLIÓW Monika owak, Zbigniew Malinowski, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganiczne, ul. Tamka 12, Łódź Katalizowane związkami palladu reakcje tworzenia nowych wiązań węgiel-heteroatom stanowią cenną metodę modyfikacji związków organicznych [1]. Celem naszych badań było uzyskanie nowych aminowych i sulfanylowych pochodnych benzo[h]- oraz benzo[f]chinazolinonów (B i D). W związku z tym wybrane aminy i tiole poddaliśmy arylowaniu za pomocą bromków benzochinazolinonów (A i C) w obecności układu Pd(Ac) 2 /XantPhos. [1] (a) Muci, A. R.; Buchwald, S. L., Top. Curr. Chem. 2002, 219, (b) Hartwig, J. F., Angew. Chem. Int. Ed. 1998, 37, (c) Schopfer, U.; Schlapbach, A., Tetrahedron. 2001, 57, S01-P48 AMETALICZE KATALIZATRY SELEKTYWEG UTLEIAIA ALKHLI Maciej Kapkowski*, Monika Słota*, Jarosław Polański* *Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice ul. Szkolna 9. Jednym z priorytetowych problemów obecnej chemii i technologii organicznej jest opracowanie skutecznych metod przerabiania tzw. biomasy. To ogólne surowce dostarczane nam przez przyrodę takie jak celuloza, oleje, tłuszcze itp. W procesach otrzymywania biopaliw powstają duże ilości gliceryny, która jest tanim surowcem będącym potencjalnym źródłem oksygenantów (C 1 do C 3 ) [2]. Zagospodarowanie jej nadwyżek stanowi główny powód, że obecne badania w tym aspekcie koncentrują się na opracowaniu i rozwijaniu selektywnych i wydajnych technologii konwersji gliceryny do produktów o istotnych zastosowaniach przemysłowych [1,3]. W ramach prowadzonych badań opracowano nowe efektywne układy nanokatalizatorów metali szlachetnych osadzonych na różnych nośnikach do reakcji utleniania alkoholi w szczególności gliceryny. owe nanokatalizatory złota zwłaszcza na nośnikach bimetalicznych stanowią atrakcyjną alternatywę wobec obecnie stosowanych i w niedalekiej przyszłości mogą być stosowane na skalę przemysłową. [1] Katryniok, B., Green Chem., 2011, 13, [2] Besson, M., Chem. Rev., 2014, 114, [3] Brett, L.G., Angew. Chem. Int. Ed., 2011, 50, Praca finansowana przez CBiR (PBS) r: PBS2/A5/40/

43 S01-P49 MDYFIKACJA TAURYY W PLU PRMIEIWAIA MIKRFALWEG Piotr Pawliszak, Marek Piątkowski* PSTERY Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków, * mpiatkowski@chemia.pk.edu.pl Tauryna oraz jej pochodne są związkami farmakologicznie czynnymi, znajdującymi zastosowanie w kardiologii, onkologii, diabetologii oraz neurologii. Taltrimid posiada właściwości przeciwdrgawkowe i jest stosowany w terapii przeciwpadaczkowej [1]. Taurolidyna wykorzystywana jest do zmniejszenia infekcji pooperacyjnych, a także w leczeniu zapalenia otrzewnej [2]. Przedstawione badania dotyczą syntezy wymienionych pochodnych tauryny, będących związkami wykorzystywanymi w terapiach klinicznych. Syntezy prowadzono w różnych warunkach zarówno metodą konwencjonalną, jak i mikrofalową, w celu poprawy wydajności reakcji, zwiększenia czystości produktu oraz skrócenia całkowitego czasu procesu. Przeprowadzono analizy tożsamościowe i jakościowe otrzymanych związków zgodnie z wymogami przemysłu farmaceutycznego. [1] P. Kontro, S.S ja; europhatology 1987; 26; 1; [2] P. Calabresi, F. A. Goulette, J. W. Darnowski; Cancer Res 2001; 61; Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt "Biotechnolog - Inżynier XXI wieku", nr umowy PKL / S01-P50 REAKCJE ADDYCJI, CYKLADDYCJI RAZ SPRZĘGAIA W SYTEZIE WYCH PCHDYCH AREÓW I HETERAREÓW ZAWIERAJĄCYCH MTYW BITIFEWY Iwona Grudzka*, Michał Filapek*, Aneta Słodek*, Grażyna Szafraniec*, Stanisław Krompiec* *Zakład Chemii ieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 12, Katowice Związki zawierające motyw bitiofenowy cieszą się olbrzymin zainteresowaniem i są badane pod kątem możliwości wykorzystania w różnorakich dziedzinach: począwszy od medycyny a na nauce o materiałach skończywszy. asza praca poświęcona jest syntezie nowych pochodnych arenów oraz heteroarenów zawierających motyw bitiofenowy na drodze reakcji addycji, cykloaddycji oraz sprzęgania z wykorzystaniem: 5- jodo-2,2 -bitiofenu; 1,2-bis(2,2 -bitiofen-5-ylo)acetylenu oraz 1,4-bis(2,2 -bitiofen-5-ylo)buta-1,3-diynu jako substratów. Ponadto nasza praca obejmuje także poszukiwanie nowych, tańszych metod syntezy wspomnianych związków, np. z wykorzystaniem gazowego acetylenu lub buta-1,3-diynu. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr 2011/01/B/ST5/06309 oraz grant nr UM-2012/05//ST5/00733 S01-P51 BADAIA STRUKTURALE CYKLICZYCH Β-AMIKETÓW Z WYKRZYSTAIEM METD BLICZEIWYCH I AALIZY MR Katarzyna Sidorowicz, Ryszard Łaźny, Artur Ratkiewicz, Aneta odzewska Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii, ul. Hurtowa 1, Białystok Badaniom poddano pochodne nortropinonu i norgranatanonu podstawione m.in. benzylem, fenylem, izopropylem, etylem. Specyficzną właściwość badanych związków stanowi ich wewnątrzcząsteczkowa dynamika. Dzięki niej określona konformacja cykliczna może przekształcić się w inną formę cykliczną bez rozerwania wiązania, wyłącznie na skutek ruchu konformacyjnego. Prezentowane związki ulegają szybkiej inwersji konfiguracji w roztworze [1,2]. W celu zbadania tego zjawiska wykorzystano metodę dynamicznej spektroskopii MR. pierając się na wynikach doświadczeń określono, która z konformacji występuje w przewadze oraz oszacowano liczbowo stosunek konformacji aksjalnej do ekwatorialnej i dane te porównano z danymi obliczonymi metodą fukcjonału gęstości (DFT, ang. density functional theory). [1] Closs, G. L. J. Am. Chem. Soc., 1959, 81, [2] Lazny, R.; Ratkiewicz, A.; odzewska, A.; Wynimko, A.; Siergiejczyk, L. Tetrahedron, 2012, 68,

44 S01-P52 PSTERY DERIVATIVES F UCLEBASES FR SYYHESIS F EW CLASS F UCLEIC ACID Michał Dobkowski*, **, Małgorzata Pieszko**, Magdalena Alenowicz**, Anna Miszka**, Jarosław Ruczyński**, Piotr Rekowski**, Piotr Mucha** *IFB UG & MUG, Kładki 24, Gdańsk **Faculty of Chemistry UG, Wita Stwosza 63, Gdańsk A new class of nucleic acid - triazolic nucleic acids (TA) will be synthesized. "Click chemistry" synthesis leads to monomers and then using SPPS protocol TA polymers will be achived[1]. Probably because of the similarity to the peptide bond and the ability to form hydrogen bonds, peptidomimetics containing triazolic ring show a high biological activity[2]. Triazole derivatives obtained by cycloaddition internal alkyne and azide gives nucleic acid monomers. Rhutenium catalyst provides regioselectivity of click reaction. The first step of TA monomers synthesis is to obtain alkyne derivatives of nucleobases. A method of synthesis of such units is shown below on Figure 1. Fig alkynyl derivative of thymine. [1] C. W. Tornøe, M. Meldal, Proc. 17'th Am. Pept. Symp., American Peptide Society, 2001, [2] Gil M.V., Arevalo M.J., Lopez., Synthesis 2007, This work is supported by the European Social Funds (LiSMIDoS) and Polish ational Science Centre grant no S01-P53 STUDIES F BEHAVIUR F AZT SYSTEMI CJUGATE I TMAT PLAT Michał Dobkowski*, **, Małgorzata Pieszko**, Magdalena Alenowicz**, Anna Miszka**, Jarosław Ruczyński**, Piotr Rekowski**, Piotr Mucha** *IFB UG & MUG, Kładki 24, Gdańsk **Faculty of Chemistry UG, Wita Stwosza 63, Gdańsk Systemin is 18-aa defense peptide hormone released in response to plant (tomato, potato, tobacco) damage or pathogen attack [1]. We examinated whether systemin s fast movement through plant tissues could be used for model cargo (AZT) transport. AZT-systemin conjugate has been synthesized by click chemistry, using systemin modified at -terminus with propiolic group and AZT. The conjugation was catalyzed by Cu(I). The reaction was fast, efficient and regioselective. Its progress was easily monitored by capillary electrophoresis (CE). CE was also applied for characterization of systemin and AZT-systemin stability and movement throughout tomato leaf and stem. It was observed that systemin and AZT-systemin conjugate moves rapidly throught tomato tissues. [1] Ryan C.A., Annu. Rev. Cell. Dev. Biol., 1998, 14, [2] M. Dobkowski, P. Mucha, Click chemistry synthesis and capillary, J. Pept. Sci., 2014 (accepted for publication) This work is supported by the European Social Funds (LiSMIDoS) and Polish ational Science Centre grant no S01-P54 SYTEZA WYCH CYKLCHIRALYCH HETERCYKLICZYCH PCHDYCH REZRCYAREU Karolina Stefańska*, Waldemar Iwanek*, Agnieszka Szumna**, Michał Wierzbicki** *Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. **Instytut Chemii rganicznej PA Warszawa Cyklochiralność rezorcynoarenów w postaci otrzymywania czy to enancjomerów czy diastereoizomerów jest jeszcze bardzo mało poznana i udokumentowana. becnie znanych jest jedynie klika klas takich cyklochiralnych pochodnych rezorcynoarenu, jak: oksazynowe, boronowe, mono-i tetrapodstawione rezorcynoareny. Różnorodne możliwości syntezy strukturalnie chiralnych rezorcynoarenów opisaliśmy w pracy [1]. Możliwość wykorzystania reakcji Dielsa-Aldera do konstruowania cyklochiralnych pochodnych rezorcynoarenu nie została jeszcze opisana w literaturze. W pracy przedstawiamy możliwość tworzenia cyklochiralnych pochodnych rezorcarenów poprzez ich o-chinometinowe pochodne(1), które w reakcji cykloaddycji [4+2] z dienofilami (2) typu styrenów tworzą nowe, cyklochiralne heterocykliczne pochodne rezorcynoarenu (3) schemat 1. [1] Iwanek W., Wzorek A., Mini-Reviews in rganic Chemistry, 2009, 6, 398. Praca finansowana przez C grant nr 2012/05/B/ST5/

45 S01-P55 BEZRZPUSZCZALIKWA SYTEZA I STRUKTURA 2-AFTLWYCH PCHDYCH REZRCYAREU Karolina Stefańska*, Waldemar Iwanek*, Agnieszka Szumna**, Michał Wierzbicki** *Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. **Instytut Chemii rganicznej PA Warszawa Rezorcynoareny należą do grupy związków o budowie cyklicznej, tworzących się w reakcji rezorcyny z aldehydami alifatycznymi i aromatycznymi katalizowanej kwasami mineralnymi, kwasami Lewisa oraz zasadami. W prezentowanej pracy pokazujemy możliwość wykorzystania metoksy pochodnej rezorcynoarenu [1] w reakcji z pochodnymi 2-naftolu do syntezy 2-naftolowych pochodnych rezorcynoarenu w procedurze bezrozpuszczalnikowej. W pracy przedstawiono struktury krystaliczne metoksy pochodnej rezorcynoarenu oraz jej 2-naftolowej pochodnej. Bazując na danych literaturowych w zakresie tworzenia się oraz reaktywności o-chino-metinowych pochodnych fenolowych oraz własnych doświadczeniach w zakresie syntezy pochodnych rezorcynoarenowych, proponujemy PSTERY wyjaśnienie tworzenia się tych pochodnych poprzez tworzenie się o-chinometinowego produktu przejściowego schemat poniżej. [1] Urbaniak M., Iwanek W., Tetrahedron, 2006, 62, Praca finansowana przez C grant nr 2012/05/B/ST5/00306 S01-P56 WE UKŁADY KATALITYCZE: ETER KRWY MCA ZASADA W REAKCJI MIGRACJI WIĄZAIA PDWÓJEG Beata Marcol*, Stanisław Krompiec* *Zakład Chemii ieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice. Reakcje izomeryzacji od lat cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Wynika to z chęci odnalezienia uniwersalnego katalizatora, któ y pozwoli na chemo-, regio-, enecjo- i stereoselektywną (zależnie od oczekiwań) migrację wiązania podwójnego. Do tej pory przebadano setki układów katalitycznych (kompleksy metali przejściowych, kwasy Lewisa, organiczna zasady, wodorotlenki i inne) i nie udało się wynaleźć takiego uniwersalnego katalizatora reakcji izomeryzacji. owe układy katalityczne: eter koronowy mocna zasada umożliwiają przeprowadzenie reakcji migracji wiązania podwójnego zgodnie z oczekiwaniami [1, 2, 3]. [1] Krompiec S., Marcol B., Janowicz J., brat P., Malarz J., Penkala M., Szafraniec G., Zemlak K., Jezierski J., Sposób otrzymywanie związków 1-propenylowych, P ( ) [2] Krompiec S., Marcol B., Janowicz J., brat P., Malarz J., Szłapa A., Sposób otrzymywanie związków 1-propenylowych, P ( ) [3] Krompiec S., Marcol B., Janowicz J., brat P., Malarz J., Kuźnik., Sposób otrzymywanie związków 1-propenylowych, P ( ) S01-P57 REGEERACJA KATALIZATRA Ti-SBA-15 RZTWREM ADTLEKU WDRU Edyta Makuch, Agnieszka Wróblewska Instytut Technologii Chemicznej rganicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Pułaskiego 10, Szczecin, emakuch@zut.edu.pl Katalizatory tytanowo-silikatowe tracą aktywność katalityczną podczas prowadzenia procesu epoksydacji związków allilowych, głównie w wyniku wymywania tytanu z ich struktury. Dodatkowo materiały te charakteryzują się dużą wrażliwością na warunki, w których prowadzony jest proces epoksydacji, gdyż w środowisku wodnym i w podwyższonej temperaturze następuje rozpad ich struktury. Przeprowadzono syntezę mezoporowatego katalizatora Ti-SBA-15, jest to jeden z najnowszych katalizatorów tytanowo-silikatowych. Ti-SBA-15 charakteryzuje się grubszymi ścianami porów oraz dodatkową porowatością w porównaniu do katalizatora Ti-MCM-41, stąd może wykazywać dużo większą trwałość w warunkach, w których prowadzony jest proces epoksydacji związków allilowych. Aktywność otrzymanego, mezoprowatego materiału sprawdzono w procesie epoksydacji alkoholu allilowego (AA) za pomocą 30-proc. nadtlenku wodoru i w metanolu jako rozpuszczalniku [1]. Ponadto opracowano sposób regeneracji katalizatora Ti-SBA-15, który uległ dezaktywacji w procesie epoksydacji AA. [1] Wróblewska, A.; Makuch, React. Kinet. Mech. Cat., 2012, 105,

46 S01-P58 REGEERACJA ZDEZAKTYWWAEG KATALIZATRA Ti-MCM-41 Edyta Makuch, Agnieszka Wróblewska PSTERY Instytut Technologii Chemicznej rganicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Pułaskiego 10, Szczecin, emakuch@zut.edu.pl Mezoporowaty katalizator Ti-MCM-41 stosowany w procesach epoksydacji ulega łatwo dezaktywacji. Jedną z przyczyn tego zjawiska jest osadzanie się substancji smolistych w jego porach oraz rozpad struktury katalizatora podczas prowadzenia procesu epoksydacji w podwyższonych temperaturach i w środowisku wodnym. W związku z tym, że Ti-MCM-41 może być stosowany w wielu procesach utleniania w chemii organicznej celowe stało się przeprowadzenie badań nad odzyskiem tego katalizatora z mieszanin poreakcyjnych i jego regeneracją. Katalizator po procesie epoksydacji przemywano mieszaniną rozpuszczalników, suszono, a następnie kalcynowano (po całkowitej utracie aktywności przez katalizator). Struktura Ti-MCM-41 jest stabilna do temperatury 750ºC, po kalcynacji powyżej tej temperatury katalizator traci całkowicie aktywność katalityczną. W związku z powyższym regeneracja Ti-MCM-41 poprzez kalcynację powinna być prowadzona w temperaturze niższej od temperatury niszczącej strukturę katalizatora, przy czym zastosowana temperatura kalcynacji powinna pozwolić na usunięcie substancji smolistych zaokludowanych w porach. S01-P59 REAKCJA IZMERYZACJI DIESTRU S-ETYLWEG KWASU (2R,3R,5R,6R)-5,6- DIMETKSY-5,6-DIMETYL-1,4-DIKSAYL-2,3-DIKARBTIWEG Adam Drop*, Hubert Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek** *Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, **Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole. Pochodne butanodiacetali otrzymane z estrów kwasu winowego są szeroko wykorzystywane w syntezie produktów naturalnych. Zostały m.in. użyte w syntezie 10-hydroksyasymycyny, antaskomycyny B, murikatetrocyny C czy aspycyliny. Jedną z ważniejszych reakcji w syntezie tych produktów jest izomeryzacja jednej z grup estrowych bądź tioestrowych. W literaturze została opisana reakcja izomeryzacji ditioestru (2R,3R)-1 do jego diastereoizomeru (2R,3S)-1 poprzez jony enolanowe. Jest ona jednak mało specyficzna i prowadzi do powstania mieszaniny obu diastereoizomerów w stosunku odpowiednio 1:1,6 [1]. W naszym laboratorium opracowaliśmy metody izomeryzacji dające mieszaninę diastereoizomerów w stosunku 1:6. EtS EtS (2R,3R)-1 1. LDA, THF, -78 C 2. MeH (2R,3S)-1 [1]. Maycock, C. D.; Ventura, M. R. Tetrahedron: Asymmetry 2012, 23, Praca finansowana przez MiSW, grant nr EtS EtS S01-P60 WE STRATEGIE TERAPII PDT WSPMAGAYCH CHELATRAMI ŻELAZA Paulina Zenderowska*, Jarosław Polański* *Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Śląski, Katowice ul. Szkolna 9. owatorskim podejściem w terapii fotodynamicznej (PDT) jest zastosowanie tiosemikarbazonowych chelatorów żelaza jako związków ją wspomagających. Podstawowym założeniem projektu badawczego jest synteza tych związków o zwiększonej biodostępności i rozpuszczalności w rozpuszczalnikach polarnych. Synteza adekwatnych związków będzie zmierzała ku polepszeniu tych właściwości. Realizacja owych wytycznych możliwa jest przede wszystkim po przez wprowadzenie dodatkowych grup funkcyjnych, zwiększających polarność związku oraz ilość miejsc donorowych np.: -H, -CH, -S 3 H, -SH. Autor otrzymał stypendium FRSZT - Fundament ptymalnego Rozwoju: Staże z Technologii Badania wykonane w ramach grantu PBS: RGAMET nr PBS2/A5/40/

47 S01-P61 Α-FLURFSFKARBKSYLAY: SYTEZA RAZ AALIZA MR UKŁADU SPIWEG TYPU ABMX Joanna Gmach, Katarzyna Błażewska Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii rganicznej, ul. Żeromskiego 116, Łódź. α-fluorofosfonokarboksylany, będące analogami bisfosfonianów, zyskały znaczenie ze względu na ich zdolność do inhibicji enzymu Rab geranylogeranylotransferazy (RGGT), stanowiącego potencjalny cel terapeutyczny dla szeregu schorzeń. W ramach badań typy SAR zsyntezowano α-fluorofosfonokarboksylany i poddano je analizie MR. Większość doniesień literaturowych podaje, iż α-fluorofosfonokarboksylany charakteryzowane są widmami MR pierwszego rzędu. Jednakże, widma zsyntezowanych związków zidentyfikowano jako widma drugiego rzędu, PSTERY zawierające układ spinowy typu ABMX, co zostało potwierdzone symulacją oraz iteracją widm MR. [1] McKenna C.E., Coxon F.P. et al. J. Med. Chem., 2010, 53, [2] Gmach J., Huben K., Błażewska K. Phosphorus, Sulfur, and Silicon and the Related Elements przyjęte do druku. Praca zrealizowana w ramach grantu MiSW S01-P62 STERESELEKTYWE RAKCJE JÓW ELAWYCH PCHDYCH BUTADIACETALI Z RÓŻYMI ELEKTRFILAMI Adam Drop*, Huber Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek** **Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, **Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole W reakcji monoestrów lub monotioestrów z diizopropyloamidkiem litu (LDA) otrzymuje się jony enolanowe które reagują stereoselektywnie z różnymi elektrofilami. Powstałe produkty posiadają fragment elektrofilowy przyłączony w położeniu ekwatorialnym, natomiast położenie grupy estrowej zmienia się na aksjalne [1]. Zostaną porównane reakcje wprowadzenia różnych grup R 1, np. atomu fluoru, w pozycję ekwatorialną estru metylowego kwasu (2R,5R,6R)-5,6- dimetoksy-5,6-dimetylo-1,4-dioksanylo-2-karboksylowego oraz jego tioestrowego analogu. R 1. LDA, THF, -78 C 2. R 1 X R 1 R R = Me lub SEt R 1 = F, CF 3, Me, Bn [1] Ley S. V., Michel P., Trapella C., rg. Lett. 2003, 5, Praca finansowana przez MiSW, grant nr S01-P63 SYTEZA CHIRALYCH PRFIRY RAZ ICH ZASTSWAIE W ASYMETRYCZEJ REDUKCJI KETÓW Filip Stanek, Marcin Szewczyk, Jacek Młynarski, Daniel Łowicki Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena 3, Kraków. W literaturze opisanych jest wiele skutecznych metod asymetrycznej redukcji ketonów do alkoholi drugorzędowych z zastosowaniem kompleksów metali takich jak rod, iryd czy też ruten. Ze względu na wysoką toksyczność wymienionych metali, obecnie trwają prace nad otrzymaniem wysoce selektywnych katalizatorów zawierających tańsze i bardziej przyjazne dla środowiska metale takie jak cynk czy żelazo. Celem niniejszej pracy jest synteza chiralnej porfiryny 1 (Rys.1) oraz zastosowanie jej kompleksów z cynkiem i żelazem do reakcji asymetrycznego transferu wodoru katalizowanej zasadą. R R H H R R R = (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 Rys.1 Struktura otrzymanego liganda 1. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr 2012/07/B/ST5/00. 95

48 S01-P64 PSTERY SYTEZA WYCH AALGÓW 3-IPEHPC MDYFIKWAYCH W PIERŚCIEIU HETERCYKLICZYM ATMEM HALGEU Damian Kusy, Katarzyna Błażewska Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii rganicznej, ul. Żeromskiego 116, Łódź Post-translacyjna modyfikacja białek za pomocą lipofilowego łańcucha izoprenylowego jest zjawiskiem obserwowanym u około 2% komórek eukariotycznych. Modyfikacja ta jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania białek. Enzym Rab geranylogeranylo transferaza (RGGT) katalizuje proces prenylowania białek z grupy Rab, których dysfunkcja łączona jest z szeregiem chorób. Dlatego RGGT stanowi potencjalny cel terapeutyczny i poszukiwane są inhibitory tego enzymu. Przedmiotem przedstawionych badań było opracowanie syntezy analogów jednego z najaktywniejszych fosfonokarboksylanowych inhibitorów enzymu RGGT, 3-IPEHPC. trzymane związki są sfunkcjonalizowane atomem halogenowym w pierścieniu imidazo[1,2-a]pirydyny, co pozwoli rozszerzyć badania typu SAR dla tej grupy połączeń. [1] K. M. Błażewska, F.i, R. Haiges, B. A.Kashemirov, F. P. Coxon, C. A. Stewart, R. Baron, M. J. Rogers, M. C. Seabra, F. H. Ebetino, C. E.McKenna, Eur. J.Med. Chem. 2011, 46, Praca finansowana w ramach stypendium naukowe z Własnego Funduszu Stypendialnego PŁ oraz w ramach grantu MiSW S01-P65 SYTEZA WYBRAYCH -[(DIETKSYFSFRYL)AMI]ALKILFSFIAÓW DIETYLU Z UŻYCIEM α-amidsulfów JAK SUBSTRATÓW Łukasz Janczewski, Justyna Kieller, Anna Gajda, Tadeusz Gajda* Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii rganicznej, ul. Żeromskiego 116, Łódź janczewski.lukasz@tlen.pl tadeusz.gajda@p.lodz.pl Celem projektu było opracowanie nowej metody syntezy zróżnicowanych strukturalnie -[(dietoksyfosforylo)amino]alkilofosfonianów dietylu (3). Związki te mogą być stosowane m. in. jako ligandy kompleksów z jonami metali [1]. Tytułowe związki zsyntezowano w reakcji odpowiednich α-[-(dietoksyfosforylo)amino]-alkilop-tolilosulfonów (1) [2] z fosfonianem dietylu (2) w obecności wodorku sodu jako zasady. trzymano serię aminofosfonianów z podstawnikami arylowymi oraz alkilowymi, z wydajnościami 35-80% [1]. L. I. Minaeva L. S. Patrikeeva, M. M.Kabachnik, I. P. Baletskaya; Russ. J. rg. Chem., 2010, 46, [2]. T. Gajda; dane nieopublikowane. Badania wykonano w ramach realizacji działalności statutowej Politechniki Łódzkiej DS/I-18/2014. S01-P66 IESYMETRYCZE DISULFIDWE PCHDE 1,2,4-TRIAZYY Danuta Branowska, Justyna Ławecka, lga Skarżyńska, Andrzej Rykowski Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. iesymetryczne disulfidy stanowią klasę związków odgrywających znaczącą rolę w wielu procesach biologicznych. Tworzenie wiązań disulfidowych leży u podstaw aktywności biologicznej wielu peptydów jak również związków biologicznie czynnych będących analogami białek. Szereg związków chemicznych posiadających w swojej strukturze wiązania disulfidowe znajduje zastosowanie jako skuteczne chemoterapeutyki stosowane w zwalczaniu infekcji bakteryjnych i grzybowych [1]. Disulfidowe pochodne zawierające pierścień 1,2,4- triazyny [2] są otrzymywane w wyniku reakcji symetrycznych disulfidów z odpowienimi tiolami. W celu optymalizacji procesu badano wpływ wielu czynników, które będą przedmiotem wystąpienia. Ph Ph S R S [1] Miller M., Roller E., Wu X., Leece B., Goldmacher V., Chari R., jima I., Bioorg. Med.Chem. Lett., 2004, 14, [2] Lawecka J., lender E., Karczmarzyk Z., Wysocki W., Branowska D., Urbańczyk-Lipkowska Z., Kalicki P., Heterocycl. Chem. 2014, 20,

49 S01-P67 A EW SERIES F Π-CJUGATED LIGMERS Danuta Branowska, Przemysław Ledwoń, Bartosz Chaciak, Andrzej Rykowski PSTERY Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul 3 Maja 54, Siedlce Molecular organic materials with conjugated π- electron systems have found widespread use due to their special optical and electronic properties [1]. Thiophene based on alternating D-A oligomers are recently very attractive because of intramolecular charge transfer (ICT) interaction between the thiophene donor moieties and electron acceptor unit within the D- A oligomer. Many electron acceptors were investigated using five or six membered heteroaromatic ring. This work concern the synthesis of a series of conjugated oligomer based on thienyl and 1,2,4- triazine converted to cycloalkene[c]pyridine moieties. Presented oligomers were synthesized by Stille coupling. The photoluminescence and electrochemical studies are currently under investigations. n( ) ( )n S S [1] Perepichka J. F., Perepichka D. F., Handbook of thiophenebased materials. Applications in rganic Electronics and Photonics, 2009, Wiley and Sons. [2] Branowska D., Chaciak B., Siuchta., lender E., Ledwon P., Lapkowski M., Poronik E., Wysocki W., Karczmarzyk Z., Skora L., Filapek M., Krompiec S., Urbanczyk-Lipkowska Z., Kalicki P., ew J. Chem. 2013, 37, S01-P68 FURA- AD THIPHEE-DERIVED AMIPHSPHATES F PRMISIG CYTTXIC AD PHYTTXIC PRPERTIES Jarosław Lewkowski 1, Agnieszka Matusiak 1, Renata Kontek 2, Anna Agnieszka Klimczak 3, Janusz Szemraj 3, Piotr Rychter 4, Robert Biczak 4 1 Department of rganic Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Łódź, 2 Laboratory of Cytogenetics, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, 3 Department of Medicinal Biochemistry, Medical University of Łódź. 4 Institute of Chemistry, Environmental Protection and Biotechnology, Jan Długosz University in Częstochowa. Synthesis of furan and thiophene-derived aminophosphonic acids and esters was performed through the aza-pudovik reaction [1, 2]. Amino(2-furyl)methylphosphonates were studied in terms of their cytotoxic properties towards squamous esophagus and colon cancer cell lines [1]. For two of them, very promising results were obtained. Amino(2-furyl)methylphosphonic acids and amino- (2-thienyl)methylphosphonates were studied in respect of their phytotoxicity [2]. R P 3 R' 2 X X X =, S R = alkyl, R' = aryl HR [1] Klimczak, A.A.; Kuropatwa, A.; Lewkowski, J.; Szemraj, J., Med. Chem. Res., 2013, 22, [2] Matusiak, A.; Lewkowski, J.; Rychter, P.; Biczak, R., J. Agric. Food Chem. 2013, 61, S01-P69 STERECHEMISTRY F PHSPHITE ADDITI T (R,R)-1,2-DACH-IMIES BEARIG THIPHEE, FURA AD PYRRLE MIETIES Jarosław Lewkowski a, Anna Chrostowska b, Clovis Darrigan b, Said Khayar b, Anna Krzyczmonik a,b, Paweł Tokarz a,b, Katarzyna Ślepokura c, Tadeusz Lis c a Department of rganic Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Łódź. b Université de Pau et des Pays de l'adour, ISAPEM, IPREM, UMR CRS 5254; 2, Av. P. Angot, Pau, France. c Faculty of Chemistry, University of Wrocław. Additions of dialkyl phosphites to three diimines bearing DACH moiety and thiophene 1, furan 2 or pyrrole 3 rings was studied in aspect of their stereochemistry, structure of predominant products and mechanism. Analysis of reaction mixture, X-ray studies of products, UV-photoelectron spectroscopy of starting imines 1-3 were performed experimentally, while reaction paths were calculated with CAM- B3LYP/6-311G(d,p). Quantum calculations demonstrated accordance with the experiment in aspect of the absolute configuration of predominant isomers. X HP()(R) 2 R 2 3 P H H X 1-3 4a-6b X P 3 R 2 1 and 4: X = S; 2 and 5: X = ; 3 and 6: X = H; a: R = Me; b: R = Et [1] Lewkowski, J.; Tokarz, P.; Lis, T.; Ślepokura, K., Tetrahedron: Asym., 2012, 23, [2] Lewkowski, J.; Tokarz, P.; Lis, T.; Ślepokura, K., Tetrahedron, 2014, 70, X 97

50 S01-P70 BIMIMETYCZA METDA SYTEZY α-amifsfiaów Dorota Kowalczyk, Łukasz Albrecht Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii rganicznej, ul. Żeromskiego 116, Łódź Kwasy α-aminofosfonowe są analogami naturalnych α-aminokwasów, w których grupa karboksylowa została zamieniona przez resztę kwasu fosfonowego (V). Wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe oraz przeciwnowotworowe.[1] PSTERY pracowana strategia syntetyczna charakteryzuje się wysoką efektywnością, a optycznie czynne produkty docelowe zostały otrzymane w sposób wysoce enancjoselektywny. Celem prowadzonych badań było opracowanie nowej, biomimetycznej[2] metody syntezy optycznie czynnych α-aminofosfonianów 3 wykorzystując łatwo dostępne acylofosfoniany 1 oraz aminy 2 jako materiały wyjściowe. [1] Liu, W.; Rogers, C.; Fisher, A.; Toney, M. Biochemistry 2002, 41, [2]Xiao, X.; Xie, Y.; Su, C.; Liu, M.; Shi, Y. J.Am. Chem. Soc. 2011, 133, Badania finansowane w ramach programu Lider arodowego Centrum Badań i Rozwoju (nr umowy LIDER/01/87/L-3/11/CBR/2012) S01-P71 WE FLURWAE ISSELECYJAIAWE AALGI SULFRAFAU Tomasz Cierpiał, Piotr Kiełbasiński Zakład Chemii Heteroorganicznej, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź. Sulforafan (1) jest produktem naturalnym należącym do grupy izotiocyjanianów, który cieszy się sporym zainteresowaniem, z uwagi na stwierdzone działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe [1]. Z naszych wcześniejszych prac wynika, że zastąpienie grupy metylowej znajdującej się przy sulfinylowym atomie siarki grupami fluoroalkilowymi wpływa na poprawę aktywności przeciwnowotworowej [2]. Celem prac było otrzymanie analogów sulforafanu (2), w których grupa izotiocyjanianowa zastąpiona została grupą izoselenocyjanianową, a grupa metylowa związana z centralnym atomem siarki różnymi podstawnikami fluoroorganicznymi. trzymane produkty charakteryzują się różną długością łańcucha alifatycznego oraz różnym stopniem utlenienia centralnego atomu siarki. [1] Tomczyk, J.; lejnik, A.; Postepy Hig. Med. Dosw. 2010, 64, 590. [2] Kiełbasiński, P; Łuczak, J.; Cierpiał, T.; Błaszczyk, J.; Sieroń, L.; Wiktorska, K.; Lubelska, K.; Milczarek, M.; Chilmończyk, Z.; Eur. J. Med. Chem. 2014, 76, Badania zostały sfinansowane ze środków C przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05//ST5/ S01-P72 SYTEZA PCHDEJ DISTYRYLBEZEU RAZ JEJ ZASTSWAIE W WIZUALIZACJI MEMBRAWYCH STRUKTUR KMÓREK EUKARITYCZYCH Beata Łukasik, Róża Pawłowska, Justyna Milczarek, Remigiusz Żurawiński, Arkadiusz Chworos Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA w Łodzi, Łódź ul. Sienkiewicza 112 Sprzężone oligoelektrolity zbudowane na bazie pochodnych distyrylobenzenu wykazują zdolność swobodnej interkalacji w dwuwarstwy lipidowe, co skutkuje szybkim i wydajnym procesem wybarwiania struktur komórkowych. W prezentowanej pracy przedstawiona zostanie synteza tiolowej pochodnej distyrylobenzenu 1, której kluczowe etapy obejmują reakcję Hornera-Wadswortha-Emmonsa,-bis(6 -jodoheksylo)-4-aminobenzaldehydu (4) z bisfosfonianem 3, a następnie przekształcenie powstałego 1,4-(4 -(,-bis(6 -jodoheksylo)amino)styrylo)benzenu (2) w reakcji z 2-aminoetanotiolem w związek 1. Związek ten został wykorzystany do barwienia komórek drożdży (Saccharomyces cerevisiae). 98

51 S01-P73 SYTEZA FSFRYLWAYCH PCHDYCH IZIDLIU Piotr M. Zagórski*, Andrzej Jóźwiak*, Mieczysław W. Płotka*, Dariusz Cal** *Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Łódź, ul. Tamka 12 ** Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Łódź, ul. Tamka 12 Substancje zawierające w swojej strukturze szkielet izoindolinonu [1] lub resztę kwasu fosfonowego [2] wykazują znaczną aktywność biologiczną. Wymienione elementy struktury, występują razem w znanych związkach typu A, B i C. [3-4] Addycja soli litowej metanofosfonianu dimetylu do - podstawionych ftalimidów stwarza możliwość uzyskania struktury D, w której grupa fosfonowa jest powiązana z układem izoindolinonu poprzez jedną grupę metylenową. W komunikacie zostaną przedstawione rezultaty eksperymentów, w których wielkość grupy R 1, oraz charakter podstawników PSTERY w pierścieniu aromatycznym R 2 determinuje rodzaj utworzonych produktów. 2 R R R R R R R R P()(Me) 2 P()(Me) 2 P()(Me) 2 P()(Me) 2 A B C D [1] Couty, S.; Meyer, C.; Cossy, J. Tetrahedron Lett., 2006, 47, 767 [2] Lejczak, B.; Kafarski, P. Top. Heterocycl. Chem., 2009, 20, 31 [3] Couture, A.; Deniau, E.; Woisel, P.; Grandclaudon, P. Synthesis, 1997, 1439 [4] Jóźwiak, A.; Zagórski, P. M.; Płotka, M. W.; Cal, D. Tetrahedron Lett., 2014, 55, 2420 S01-P74 ASYMETRYCZE TWRZEIE FSFRYLWAYCH CYKLPRPAITRYLI METDĄ SYTEZY KWASÓW AMI-2-METYLCYKLPRPAFSFWYCH Aneta Rzewnicka*, Agata Sobczak*, Wanda H. Midura* *Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Kwasy aminocyklopropanofosfonowe wykazują aktywność biologiczną związaną ze zdolnością tych związków do selektywnej inhibicji różnego rodzaju enzymów.[1] Ponadto wprowadzenie tego typu kwasu do łańcucha peptydowego, dzięki obecności pierścienia cyklopropanowego jest znakomitą metodą tworzenia usztywnionych peptydomimetyków, a co za tym idzie stanowi dogodne narzędzie w projektowaniu leków. Reakcja cyklopropanowania prowadzona z wykorzystaniem zaprojektowanego w naszym zespole chiralnego ylidu sulfoniowego 1[2] przebiega z wysoką stereoselekcją.[3]. Wykorzystując, jako materiał wyjściowy otrzymany w jej wyniku cyklopropan przeprowadzono syntezę kwasów amino-2- metylocyklopropanofosfonowych (2) i (3). [1].a) R. Pellicciari, M. Marinozzi, E. Camaioni, M. del Carmen unez, G. Costantino, F.Gasparini, G. Giorgi, A. Macchiarulo,. Subramanian, J. rg. Chem. 2002, 67 b) A. Hercouet, M. Le Corre, B. Carboni, Tetrahedron Letters 2000, 41, 197 [2]. W. H. Midura, Synlett, 2006, 733 [3]. W. H. Midura, A. Sobczak, P. Paluch, Tetrahedron Letters 2013, 54, 223 S01-P75 WE ASPEKTY MECHAIZMU RZPADU WIĄZAIA C-P W HETERCYKLICZYCH AMIFSFIAACH Tomasz K. lszewski*, Bogdan Boduszek* *Zakład Chemii rganicznej, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Funkcjonalizowane amino- i hydroksyfosfoniany, kwasy fosfonowe oraz krótkie peptydy zawierające te grupy w swojej strukturze są związkami obdarzonymi ciekawą aktywnością biologiczną [1]. Związki te z reguły są stabilne w środowisku silnego kwasu, jednak niektóre aminofosfoniany i kwasy fosfonowe, fosfinowe oraz fosfinotlenki pochodne układów heterocyklicznych ulegają w tych warunkach rozpadowi z rozerwaniem wiązania C-P [2]. ieoczekiwanie zaobserwowaliśmy, że rozpad wiązania C-P w heterocyklicznych aminofosfonianach i kwasach fosfonowych, zachodzi w obecności czynnika elektrofilowego np. 2 BF 4 w rozpuszczalniku aprotonowym [3]. HR 1 2 BF 4 P()(R 2 ) 2 CH 3C R 1 = alkil, aryl; R 2 = alkil, aryl, H 2 HR 1 F P()(R 2 ) 2 [1] Demmer, C. S., Krogsgaard-Larsen., Bunch, L., Chem. Rev. 2011, 111, [2] Boduszek, B., lszewski, T. K., Goldeman, W., Grzegolec, K., Blazejewska, P. Tetrahedron 2012, 68, [3] Manuskrypt w przygotowaniu. 99

52 S01-P76 SYTEZA CHIRALYCH SELETLEKÓW Z PDSTAWIKAMI PIRYDYLWYMI Bogdan Boduszek*Mateusz Majewski* *Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, ul. orwida 4/6, Wrocław Chiralne selenotlenki, stanowiące analogi sulfotlenków, są równie interesującą grupą związków optycznie czynnych z centrum asymetrycznym położonym na heteroatomie. W pracy przedstawiono próbę syntezy selenotlenków z substratów należących do relatywnie niezbadanej grupy selenidów zawierających na atomie selenu jedną lub dwie grupy pirydylowe. Jako metodę syntetyczną wybrano sprawdzoną w analogicznych reakcjach asymetrycznego utleniania sulfidów oksydację Davisa z użyciem chiralnej (10-kamforosulfono)- oksazirydyny. [1,2] PSTERY [1] Davis, F.A.; Jenkins, R.H.; Awad, S.B.; Stringer,.D.; Watson W.H.; Galloy, J. J. Am. Chem. Soc. 1982, 104, [2] Schwan, A.L.; Pippert, M.F. Tetrahedron: Asymmetry 1995, 6, S01-P77 REAKCJE XA-MICHAELA KMPLEKSÓW METALKARBYLWYCH ZAKWAIE CUKRÓW I UKLEZYDÓW Aleksandra Kubicka*, Bogna Rudolf*, Emilia Fornal**, Agnieszka lejniczak***, *Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Łódź. **Pracownia Zastosowań Metod Separacji i Spektroskopii, Interdyscyplinarne Centrum Badań aukowych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, al. Kraśnicka 102, Lublin. ***Laboratorium Skriningowe, Instytut Biologii Medycznej PA, Łódź. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie reakcją addycji oxa-michaela ze względu na możliwość jej zastosowania w syntezie związków heterocyklicznych i produktów naturalnych [1]. -podstawione maleimidy mogą ulegać reakcji oxa-michaela przy zastosowaniu katalizatorów takich jak aminy (DBU, DIPEA, TEA) oraz K 2 C 3. W ramach niniejszej pracy przeprowadzono szereg reakcji kompleksów metalokarbonylowych typu (η 5 -C 5 H 5 )M(C) 2 (η 1 -maleimidato) (M = Fe, Ru) z wybranymi cukrami i nukleozydami. Wstępne wyniki badań wskazują na możliwość otrzymania różnych biokoniugatów na drodze reakcji oxa-michaela. Reakcja oxa-michaela może zostać wykorzystana w dalszych badaniach do wprowadzenia kompleksów metalokarbonylowych (znaczników łatwych do detekcji za pomocą spektroskopii IR) do biomolekuł posiadających grupy hydroksylowe. [1] C. F. ising, S. Brase, Chem. Soc. Rev., 2012, 41, S01-P78 WA REAKCJA CYKLIZACJI TYPU FRIEDELA-CRAFTSA Emilia Kowalska, Piotr Bałczewski Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk w Łodzi, Zakład Chemii Heteroorganicznej, Pracownia Syntezy Materiałów Funkcjonalnych, Sienkiewicza 112, Łódź W minionym roku, w naszym laboratorium została opracowana nowa tio-modyfikacja reakcji cyklizacji typu Friedela-Craftsa umożliwiająca wprowadzenie do nowego pierścienia (hetero)acenów (2) podstawnika siarkoorganicznego SR 3.[1] Reakcja tio-modyfikacji jest nieznaną w literaturze reakcją i jest uzupełnieniem rozpoznanej przez nas wcześniej wersji tlenowej.[2] owa tiomodyfikacja oparta jest o elektrofilową cyklizację prekursorów (1) zawierających atomy siarki w ugrupowaniach ditioacetalowym i diarylometanotiolowym. Stosując kwas Lewisa FeCl 3 /KI, w temperaturze wrzenia MeH, otrzymano R 3 S-sulfenylowane pochodne antracenów (2). R 3 = n-dodecyl, benzyl, fenyl, naftyl [1] P.Bałczewski, E.Kowalska, J. Skalik: 10-Tiopodstawione pochodne pentahydroksyantracenu, sposób ich wytwarzania oraz związki pośrednie P , ; [2] P. Bałczewski, M. Koprowski, A. Bodzioch, B. Marciniak, E. Różycka-Sokołowska, E. J. rg. Chem., 2006, 71, , Praca naukowa finansowana ze środków naukowych grantu badawczego DEC-2012/07//ST5/01985,

53 S01-P79 SEMISYTEZA I AALIZA KARBAZLWYCH PCHDYCH (-)-CYTYZYY Anna K. Przybył, Paula Helsztajn, Elżbieta Gorzan, Maciej Kubicki Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań. (-)-Cytyzyna (1) jest naturalnym związkiem, który wykazuje właściwości agonistyczne w stosunku do poszczególnych podtypów receptorów nach, stąd jest skutecznym środek w leczeniu uzależnień od nikotyny, także neurofarmakologiczne działanie wykazują jej pochodne [1]. Ze względu na działanie tego alkaloidu, szkielet cytyzyny jest molekularną inspiracją do dalszych modyfikacji w celu otrzymania biologicznie aktywnych modeli. Celem naszych badań jest semisynteza oraz analiza spektroskopowa nowych karbazolowych pochodnych cytyzyny. Pochodne karbazolu wykazują działanie przeciwnowotworowe [2] oraz stosowane są jako środki psychotropowe [3]. PSTERY trzymane produkty mogą być traktowane jako potencjalne interkalatory (związki, stosowane w leczeniu nowotworów m.in. raka piersi czy białaczki). [1] Perez, E.G, at all. at. Prod. Rep., 2012, 29, [2] Dharma, D., at all., J. Serb Chem. Soc., 2014, 79, [3] Issa, S., at all., Eur. J. Med. Chem. 45 (2010) Praca finansowana przez C, UM-2013/11/B/ST5/ S01-P80 SYTEZA 1,2,3-TRIAZLI W PARCIU KATALIZĘ KMPLEKSAMI MIEDZI Jacek Mularski, Wioleta Cieślik, Robert Musioł Instytut Chemii, Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Szkolna 9, Katowice. Synteza organiczna, odznaczająca się dużą selektywnością i wydajnością, a zarazem prostotą wykonania, jest cennym narzędziem zwłaszcza w chemii medycznej. Efektywne i szybkie metody syntezy są szczególnie przydatne w przygotowaniu bibliotek związków do badań przesiewowych. Jednym z takich precyzyjnych i użytecznych narzędzi jest 1,3- dipolarna cykloaddycja pomiędzy azydkami organicznymi i alkinami terminalnymi, szczególnie w oparciu o katalizę związkami miedzi. a schemacie przedstawiono ogólne wzory 1,4- dwupodstawionych triazoli, opartych na szkielecie chinolinowym, które otrzymano stosując katalityczny wariant cykloaddycji (3+2) [1]. Zmodyfikowana metoda pozwala na otrzymanie strukturalnie różnorodnych grup pochodnych z dobrymi wydajnościami. Pochodne tego typu posiadają potencjalne właściwości przeciwnowotworowe oraz przeciwgrzybicze. R 1 R 4 R 2 Cu I L n R 3 3 R 2 R 1 R 3 R 4 [1] Worrell, B.; Malik, A.; Fokin, V. Science, 2013, 340, Badania są finansowane z grantu 2012/07//Z7/ S01-P81 SYTEZA BU PZYCYJYCH IZMERÓW IEZAEJ GRUPY -BRM(HETER)ACEALDEHYDÓW. Joanna Skalik*, Piotr Bałczewski* X, Paweł Uznański*, Dariusz Guziejewski**, Witold Ciesielski**, Sylwester Kania***, Janusz Kuliński***. *Department of Heterorganic Chemistry, Department of Engineering of Polymer Materials Centre of Molecular and Macromolecular Studies, Polish Academy of Sciences, Łódź, Sienkiewicza 112, Poland; X Jan Długosz University in Częstochowa, Institute of Chemistry, Environmental Protection and Biotechnology; The Faculty of Mathematics and atural Sciences, Częstochowa, Armii Krajowej 13/15, Poland; **Department of Instrumental Analysis, University of Lódź, Lódź, Pomorska 163, Poland; ***Centre of Mathematics and Physics, Technical University of Łódź, Łódź, Al. Politechniki 11, Poland. Celem projektu jest synteza nowej klasy pozycyjnych izomerów o-bromo (hetero)acenaldehydów (2) w oparciu o modyfikacje elektrofilowej wewnątrzcząsteczkowej cyklizacji typu Friedla-Craftsa zablokowanych o-acetalodiarylometanoli zsyntetyzowanych z dialdehydów (1). Praca finansowana ze środków budżetowych przeznaczonych na naukę w latach : grant C 2012/05//ST5/

54 S01-P82 PSTERY ASYMETRYCZA SYTEZA -p-tluesulfamifsfiaów DIALKILWYCH. ZASTSWAIE CHIRALEG DCZYIKA SLWATUJĄCEG. Rafał Karpowicz*, Jarosław Lewkowski*, Małgorzata Stasiak*, Józef Drabowicz**, Dorota Krasowska** *Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź. **Zakład Chemii Heteroorganicznej, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, ul. Sienkiewicza 112, Łódź. W niniejszej pracy przedstawione zostaną badania dotyczące asymetrycznej syntezy nowych nieopisanych wcześniej w literaturze chemicznej -p-toluenosulfoaminofosfonianów dialkilowych z wykorzystaniem m.in. chiralnych katalizatorów otrzymywanych z drzewa chinowego. admiary enancjomeryczne otrzymanych produktów zbadane zostały za pomocą technik spektroskopowych MR z wykorzystaniem kwasu (+)-(R)-t-butylofenylotiofosfinowego jako chiralnego odczynnika solwatującego [1]. R 1 R 1 = S S R 2 = CH 2 CH 3, CH(CH 3 ) 2 CH 3 HP()(R 2 ) 2 H 3C cat R 2 R 2 [1] Drabowicz, J.; Dudzinski, B.; Mikolajczyk, M.; Colonna, S.; Gaggero,., Tetrahedron: Asymmetry 1997, 8, R 1 P H S Fe S01-P83 REAKCJE DIFEYLKETEU Z TIKETAMI ARMATYCZYMI I HETERARMATYCZYMI Katarzyna Urbaniak, Grzegorz Mlostoń, Anna Szychowska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź Tioketony aromatyczne i cykloalifatyczne są powszechnie znane i wykorzystywane we współczesnej chemii organicznej, jako unikalne substraty do syntezy różnorodnych heterocykli siarkowych [1]. Tioketony heteroaromatyczne, tj. posiadające jeden lub dwa pierścienie heteroaromatyczne połączone z grupą C=S, są mało znane. W ramach realizowanej pracy badano reakcje difenyloketenu (1) z wybranymi tioketonami heteroaromatycznymi i aromatycznymi, typu 2 [2]. Reakcje prowadzone w temperaturze pokojowej, w atmosferze gazu obojętnego, prowadziły w sposób regioselektywny do otrzymania pochodnych tietan-2- onu 3 w postaci krystalicznej. Ph S hydrochinon, Ar S C C R + 1 Ph Ph R 1 R 2 R 2 Ph [1] Mlostoń, G.; Heimgartner, H. in Targets in Heterocyclic Systems, Vol. 9, Attanasi,. A.; Spinelli, D. (Eds.); Società Chimica Italiana: Roma, 2005; p [2] Mlostoń, G.; Urbaniak, K.; Szychowska, A.; Linden, A.; Heimgartner, H. Heterocycles, 2014, w przygotowaniu. Praca finansowana przy wsparciu C Kraków (grant Maestro-3, Dec-2012/06/A/ST5/00219) S01-P84 SYTEZA PTYCZIE CZYYCH KWASÓW t-butylarylti(sele)- FSFIWYCH Patrycja Pokora-Sobczak, Grażyna Mielniczak, Dorota Krasowska, Małgorzata Urbaniak, Józef Drabowicz CBMiM PA w Łodzi, Zakład Chemii Heteroorganicznej, Sienkiewicza 112, Łódź ptycznie czynny kwas t-butylofenylotiofosfinowy 1a wykorzystany po raz pierwszy jako chiralny odczynnik solwatujący przez Harger a w roku 1978 [1] znalazł w ostatnich latach szerokie zastosowanie do oznaczania nadmiarów enancjomerycznych chiralnych pochodnych ze stereogenicznym atomem węgla lub heteroatomem [2]. W komunikacie przedstawione zostaną eksperymenty nad syntezą racemicznych analogów tego tiokwasu ze zmodyfikowaną grupą aromatyczną 1b-e oraz kwasów t-butyloaryloselenofosfinowych 2a-b. mówione zostaną również próby izolacji enancjomerów otrzymanych tio- i selenokwasów na drodze klasycznego rozdziału ich diasteroizomerycznych soli z optycznie czynnymi aminami [3]. [1] Harger, M. J. P. J. Chem. Soc. Perkin II 1978, [2] Drabowicz, J.; Pokora-Sobczak, P.; Krasowska, D.; Czarnocki, Z. Phosphours, Sulfur Silicon and Related Elements (w druku) [3] Drabowicz, J.; Pokora-Sobczak, P.; Zajac, A.; Wach-Panfilow, P., Zgłoszenie patentowe, P , 2013 Praca finansowana przez C UM-2011/01/B/ST/06664(grant JD) 102

55 S01-P85 PSTERY SYTEZA I STRUKTURA PCHDYCH FULEREU C 60 FUKCJALIZWAYCH GRUPAMI PSIADAJĄCYMI STEREGEICZY HETERATM Adrian Zając*, Paulina Wach-Panfiłow,* Józef Drabowicz*, ** *Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PA, Sienkiewicza 112, Łódź. **Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, AJD, Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. Znane są nieliczne pochodne fulerenu C 60 zawierające stereogeniczny atom węgla.[1,2] Analogiczne pochodne posiadające podstawnik ze stereogenicznym heteroatomem powinny stanowić interesującą grupę nowych materiałów lub chiralnych substancji pomocniczych. W komunikacie przedstawione zostaną wyniki eksperymentów mających na celu otrzymanie pierwszych optycznie czynnych pochodnych fullerenu C 60 ze stereogenicznym atomem siarki lub fosforu na drodze reakcji polarnych, rodnikowych lub cykloaddycji.[3] [1] Thilgen, C.; Diederich, F. Chem. Rev. 2006, 106, [2] Sokolov, V.I.; Bashilov, V.V.; Abramova,.V.; Babievsky, K.K.; Ginzburg, A.G. Russ. Chem. Bull. Int. Ed. 2009, 58, 562. [3] Drabowicz, J.; Zając, A. Phosphorus, Sulfur 2013, 188, 512. Projekt finansowany przez arodowe Centrum auki na podstawie decyzji nr DEC-2011/01/M/ST5/ S01-P86 SYTHESIS, STRUCTURE AD SPECTRELECTRCHEMISTRY F FERRCEYL MELDRUM S ACID DR ACCEPTR SYSTEMS Joanna Skiba*, Konrad Kowalski,* Łukasz Szczupak,* Rainer F. Winter,**Rafał Czerwieniec,*** *Faculty of Chemistry, Department of rganic Chemistry, University of Łó dź, Tamka 12, PL Łódź, Poland. **Fachbereich Chemie, Universita t Konstanz, Universita tsstraße 10, D Konstanz, Germany. ***Institut fu r Physikalische und Theoretische Chemie, Universita t Regensburg, Universita tsstraße 31, D Regensburg, Germany. The impetus for the development of donor acceptor ferrocenyl derivatives arises from their possible applications in molecular electronics and optoelectronics. In this poster we report two new donor acceptor ferrocenyl derivatives with Meldrum s acid as nonplanar acceptor substituent. Electrochemical studies show that the acceptor group acts as a moderately strong electron-withdrawing group in the ground state. The electronic absorption spectra of both donor-acceptor systems show characteristic MLCT transitions. These bands display moderately positive solvatochromism and bleach upon oxidation. [1] Kowalski, K.; Szczupak, Ł.; Skiba, J.; Abdel-Rahman,. S.; Winter, R. F.; Czerwieniec, R.; Therrien B. rganometallics 2014 DI: /om400294s. K.K. thanks the ational Science Centre in Cracow, Poland (Grant o. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support. S01-P87 METALLCEE-MDIFIED URACILS A EW CLASS F BIRGAMETALLICS Joanna Skiba*, Konrad Kowalski*, Ingo tt**, Jolanta Solecka*** *Faculty of Chemistry, Department of rganic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, PL Łódź, Poland. ** Institute of Medicinal and Pharmaceutical Chemistry, Technische Universität Braunschweig, Beethovenstr. 55, D Braunschweig, Germany. *** ational Institute of Public Health-ational Institute of Hygiene, Chocimska 24, PL Warsaw, Poland Although ferrocene itself is considered to be a nontoxic, biologically inert compound, many ferrocenyl derivatives exhibit significant anticancer, antibacterial, antiparasitic, antifungal and other biological activities. In that respect, nucleobases, which are known to play a crucial role in biology and pharmacology, remain an attractive targets for ferrocenyl conjugation.within our program directed to the search of new biologically active organometallic compounds, we focused our attention on the ferrocenyl-nucleobase conjugates [1], [2]. In this poster we report the synthesis, electrochemistry, structure, anticancer and antibacterial activity studies of metallocene-nucleobase conjugates. [1] Kowalski, K.; Koceva-Chyła, A.; Pieniążek, A.; Bernasińska, J.; Skiba, J.; Rybarczyk, A. P.; Jóźwiak, Z. J. rganomet.. Chem , 700, 58. [2] Kowalski, K.; Skiba, J.; ehninger, L.; tt, I.; Solecka, J.; Rajnisz, A.; Therrien, B. rganometallics, 2013, 32, J.S. thanks the ational Science Centre in Cracow, Poland (Grant no. DEC-2012/05//ST5/01055) for financial support. 103

56 S01-P88 FERRCEYL AD DICBALT HEXACARBYL CHRMES - IDUCIG XIDATIVE STRESS AD ARRESTIG HUMA CACER CELLS I G2/M PHASE Łukasz Szczupak*, Konrad Kowalski*, Aneta Koceva-Chyła**, Paweł Hikisz** PSTERY *Faculty of Chemistry, Department of rganic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, Łódź, Poland **Department of Thermobiology, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, Pomorska 141/143, , Łódź, Poland Synthesis and characterization of four new chromones functionalized by the organometallic ferrocenyl and dicobalt hexacarbonyl groups are presented. The redox behavior of the novel metallo-chromones has been examined by cyclic voltammetry, revealing a reversible behavior of the ferrocenyl groups, while the dicobalt hexacarbonyl derivatives show irreversible oxidation. The in vitro anticancer activity of the products has been evaluated against: ER + (MCF-7) ER- (MDA-MB-231) breast adenocarcinoma, T-lymphoblast (CCRF-CEM), and hepatocellular carcinoma (Hep G2) human cancer cell lines. The mechanism of action for the most active complexes has been investigated and it seems to involve oxidative stress and apoptosis induction. Furthermore the results show that the investigated metallo-chromones generate damage to DA and arrest the cell cycle in G2/M phase. [1] K. Kowalski, P. Hikisz, Ł. Szczupak, B. Therrien, A. Koceva- Chyła, J.Eur. Med. Chem.,2014, 81, K.K. thanks the ational Science Centre in Cracow, Poland (Grant no. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support. S01-P89 FERRCEYL-FLAVES SYTHESIS, STRUCTURE AD BILGICAL STUDIES Łukasz Szczupak *, Konrad Kowalski *, Aneta Koceva-Chyła **, Paweł Hikisz **, Joanna Bernasińska **, Aleksandra Rajnisz ***, Jolanta Solecka *** *Faculty of Chemistry, Department of rganic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, Łódź, Poland **Department of Thermobiology, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, Pomorska 141/143, , Łódź, Poland ***ational Institute of Public Health-ational Institute of Hygiene, Chocimska 24, Warsaw, Poland Flavonoids are a group of naturally occurring compounds that are commonly in nature, especially in plants in which act as chemical weapons against pathogens, as UV light protectors, and as growth and reproduction stimulators. In human diet their ability for scavenging of oxygen-derived free radicals is well known along with antiallergic, antiviral, antiinflammatory and anticancer properties. Here we report on the synthesis, electrochemistry, anticancer and antibacterial activity studies of ferrocenyl-flavones. Ferrocenyl-flavones were tested against four human cancer cell lines. All investigated compounds show cytotoxic activity against CCRF-CEM cell line. These compounds also were tested for antibacterial activity against four bacterial strains. [1] K. Kowalski, A. Koceva-Chyła, Ł. Szczupak, P. Hikisz, J. Bernasińska, A. Rajnisz, J. Solecka, B. Therrien, J. rganomet. Chem., 2013, , K.K. thanks the ational Science Centre in Cracow, Poland (Grant no. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support. S01-P90 SYTEZA 8-METKSY- I 7-HYDRKSY-6-METKSYCHRMA-2-ÓW Anna aróg*, Monika Kowalewska*, Halina Kwiecień* *Zakład Syntezy rganicznej i Technologii Leków, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szczecin, al. Piastów 42. Związki zawierające układ 2H-chromen-2-onu są stosowane w medycynie jako leki uspokajające, przeciwbólowe [1], przeciwnowotworowe, a także w leczeniu wirusa niedoboru odporności (HIV) [2]. Ponadto pochodne 2H-chromen-2-onów wykazują właściwości promieniochronne [3] oraz antyoksydacyjne [1]. Przedstawiona w pracy nowa, dwuetapowa metoda syntezy 8-metoksy- i 7-hydroksy-6-metoksychroman- 2-onów (3a,b) polega na reakcji odpowiednich 2-hydroksybenzaldehydów (1a,b) z kwasem malonowym i aniliną i następnej redukcji otrzymanych kwasów 2-okso-2H-chromen-3-karboksylowych (2a,b) wodorem nad katalizatorem palladowym. R 3 1. H 2, Pd/C, R C 6 H 5 H 3 R 2 H MeH, DME 3 CH 2 (CH) % ah, R 2 H C 2 H 5 H R % HCl R 2 R 1 R 1 R 1a,b 2a,b 1 3a,b 1,2,3a - R 1 =CH 3, R 2 =R 3 =H 1,2,3b - R 1 =H, R 2 =H, R 3 =CH 3 [1] Venugopale, K..; Rasami, V., dhav, B. Biomem Res. Int., 2013, [2] Asres, K.; Seyoum, A.; Veeresham, C.; Bucar, F.; Gibbons, S. Phytother. Res., 2005, 19, [3] Malik, A.; Kushnoor, A.; Saini, V.; Singhal, S.; Kumar, S.; Yadav, Y.C. Pharma Science Monitor, 2012, 3,

57 S01-P91 REAKCJE HETERDIEWE Z TIKETAMI ARYLWYMI I HETARYLWYMI Paulina Grzelak, Grzegorz Mlostoń Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej; ul. Tamka 12, Łódź Tioketony arylowe i hetarylowe mogą brać udział w reakcjach [2+4]-cykloaddycji pełniąc rolę zarówno dienów jak i dienofili [1]. W ramach przedstawionych badań przeprowadzono reakcję hetero-dielsa-aldera wybranych tioketonów arylowych oraz hetarylowych z dienofilami acetylenowymi, np. acetylenodikarboksylanem dimetylu i propiolanem metylu. Reakcje prowadzono w podwyższonej temperaturze lub w 20 o C, w autoklawie (5 kbar) [2]. We wszystkich przypadkach uzyskano tylko jeden cykloaddukt, co świadczy o pełnej regioselektywności badanych reakcji. Ph, Hetaryl Hetaryl = X X Ph, Hetaryl H S S R R ; (X = S, Se, ) C 2 Me PSTERY X C 2 Me R = H, C 2 Me [1] Gotthardt, H.; ieberl, S.; Liebigs Ann. Chem, 1980, [2] Matsumoto, K.; Hamana, H.; Iida, H. Helvetica Chimica Acta, 2005, 88, Projekt sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki (Grant Maestro, DEC-2012/06/A/ST5/00219); S01-P92 SYTEZA UKŁADÓW AZAHETERCYKLICZYCH Z WYKRZYSTAIEM TERMLIZY W FAZIE GAZWEJ Katarzyna Justyna*, Stanisław Leśniak*, Anna Chrostowska**, Thien Y Vu**, Saïd Khayar**, Alain Dargelos** *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, KChiS; ul. Tamka 12, Łódź. **IPREM UMR 5254, UPPA, Hélioparc Pau-Pyrénées, 2, Avenue du Président Angot, PAU Cedex 9, France. W ostatnim czasie badania reakcji termolizy w fazie gazowej prowadzone w naszym środku koncentrują się na termicznych przemianach azaaromatycznych imin tert-butylowych.[1-3] W powyższym komunikacie przedstawione zostaną wyniki reakcji -tert-butyloimin pochodnych 2-, 3-, 4-pirydyny, 2-chinoliny, 1-izochinoliny oraz 2-chinoksaliny w warunkach FVT. Mechanizm reakcji został ustalony z wykorzystaniem widm spektroskopii fotoelektronowej UV-PES oraz na podstawie obliczeń teoretycznych. But aza-ar X X=C, FVT aza-ar X + aza-ar Me C lub C lub C lub [1] S. Leśniak, B. Pasternak, K. Justyna, T. Y. Vu, T. K. X. Huynh, S. Khayar, A. Dargelos, A. Chrostowska, Tetrahedron 2013, 2, [2] T. Y. Vu, A. Chrostowska, T. K. X. Huynh, S. Khayar, A. Dargelos, K. Justyna, B. Pasternak, S. Leśniak, C. Wentrup, Chem. Eur. J., 2013, 44, [3] K. Justyna, S. Leśniak, R. B. azarski, M. Rachwalski, A. Chrostowska, T. Y Vu, T. K. X. Huynh, S. Khayar, A. Dargelos, C. Wentrup, Eur. J. rg. Chem. 2014, 14, S01-P93 REAKCJE BEZELAKTAMÓW Z FSFRYEM TRIETYLWYM IDUKWAE CHLRKIEM FSFRYLU Patrycja Miszczyk*, Ewa Chmielewska*, Paweł Kafarski* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska,ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Aminobisfosfoniany stanowią dużą i nie do końca poznaną grupę związków organicznych posiadającą interesujące właściwości [1,2]. Ich działanie polega głównie na inhibicji wielu enzymów, dlatego też mogą pełnić mogą rolę substancji biologicznie aktywnych. Celem badań była synteza nowych aminometylenobisfosfonianiów z benzenolaktamów z fosforynem trietylowym i chlorkiem fosforylu. Bazując na wynikach live [3], który przeprowadził analogiczne reakcje z udziałem laktamów alifatycznych, otrzymano pożądane estry aminometylenobisfosfonowe, wyizolowano niespodziewane produkty z miesza- niny poreakcyjnej, a następnie zhydrolizowano. H H P(Et) 3 P 3 Et HCl/H 2 2 n PCl 3 n P 3 Et 2 [1] Russell, R. G. Ann.. Y. Acad. Sci., 2006, 1068, [2] Mucha, A.; Kafarski, P.; Berlicki, Ł. J. Med. Chem. 2011, 54, [3] live, G.; Le Moigne, F.; Mercier, A.; Rockenbauer, A.; Tordo, P. J. rg. Chem., 1998, 63, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (Grant 2011/01/B/ST5/00843) H n P 3 H 2 P 3 H 2 105

58 S01-P94 SLE Ω-SULFIYLALKILAMIWE JAK CHIRALE CIECZE JWE PSTERY Małgorzata Deska 1, Stanislav Miroshnychenko 1, Józef Drabowicz 1,2 1 Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa 2 Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, Łódź, Sienkiewicza112, Jako fragment projektu związanego z syntezą chiralnych cieczy jonowych zawierających stereogeniczny heteroatom [1] w komunikacie zaprezentowana zostanie synteza optycznie czynnych soli -3-p-toluenosulfinylopropylo-,-dimetylo-fenyloamoniowych 1. Stanowią one pierwsze przykłady chiralnych cieczy jonowych których czynność optyczna związana jest z obecnością w cząsteczce chiralnego ugrupowania sulfotlenkowego generowanego według klasycznej metody Andersena[2]. [1] J. Drabowicz, D. Krasowska, M. Deska, D. Kulawik, zgłoszenie patentowe P , [2] J. Drabowicz, P. Kielbasinski, A. Zajac, P. Wach-Panfilow, w Comprehensive rganic Synthesis, 2nd edition, Gary A. Molander and Paul Knochel (eds.),vol 6, xford: Elsevier; pp Praca finansowana przez C nr UM 2011/01/B/ST5/06304 (JD) S01-P95 FSFYLACJA HETERARMATYCZYCH ZWIĄZKÓW LITU JAK JEDETAPWA METDA SYTEZY ARMATYCZYCH FSFIAÓW Monika Prokopowicz*, Ewa Chmielewska*, Piotr Młynarz*, Paweł Kafarski* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. W pracy zaproponowano jednoetapowe bezpośrednie litowanie heteroaromatycznych związków, a następnie fosfonylację z chlorofosforanem dietylowym i w kolejnym kroku utlenianie z wykorzystaniem nadtlenku wodoru. Procedura ta pozwala na uzyskanie pożądanych fosfonianów z zadowalającymi wydajnościami. Ta sama procedura może być wykorzystana do fosfonylacji związków aromatycznych, które nie zostały poddane bezpośredniemu litowaniu, a zatem wymagają zastosowania ich bromków jako substratów do reakcji. Główną zaletą reakcji jest prosta procedura w odniesieniu do tradycyjnych protokołów. Reakcję prowadzi się w niskiej temperaturze, nie obserwuje się przegrupowań i powstawania produktów ubocznych. Zaletą metody jest brak potrzeby stosowania metaloorganicznych katalizatorów sprzęgających. R Y X Br BuLi THF Y X Li 1. ClP(Et) 2 Y 2. H 2 2 X BuLi 1. ClP(Et) 2 THF R Li 2. H 2 2 R 1. TMSCl P 3Et 2 2. MeH P 3 Et 2 HCl/H 2 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki R Y X P 3H 2 P 3 H 2 S01-P96 SYTEZA WYCH SPIRLAKTÓW Z UKŁADEM PIAU Marek Kłobucki*, Aleksandra Grudniewska*, Agata Białońska**, Czesław Wawrzeńczyk* *Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. C.K. orwida 25/27, Wrocław, **Zakład Krystalografii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Kontynuując syntezy laktonów terpenoidowych i badania ich aktywności antyfidantnej w stosunku do owadzich szkodników [1,2] otrzymano w czteroetapowej syntezie nowe spirolaktony z układem pinanu. Związkiem wyjściowym do syntez był ( )- -pinen (1), z którego w pierwszym etapie otrzymano w wyniku utleniania (Se 2, t-buh) alkohol allilowy (+)-pinokarweol. Alkohol ten poddano przegrupowaniu Claisena metodą ortooctanową, a uzyskany γ,δ nienasycony ester hydrolizowano do kwasu karboksylowego. W kluczowym etapie syntezy kwas poddano jodolaktonizacji. W zależności od warunków prowadzenia tego procesu uzyskiwano bądź jodolakton tricykliczny (2) bądź bicykliczny dihydroksy jodolakton (3). [1] Dams, I., Białońska, A., Ciunik, Z., Wawrzeńczyk, C., Eur. J. rg. Chem., 2004, [2] Grudniewska, A.; Dancewicz, K., Białońska, A., Wawrzeńczyk, C., Gabryś, B., J. Agric. Food Chem., 2013, 61,

59 S01-P97 REAKCJE (L)-DIAZPRLIY Z TIKETAMI ARYLWYMI I HETARYLWYMI Paulina Ziębacz, Grzegorz Mlostoń* Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12; Łódź W podjętych badaniach po raz pierwszy przeprowadzono reakcję enancjomerycznie czystego - podstawionego 1-pirolidyno-2-diazoetanonu (1) z tioketonami. Mechanizm reakcji obejmuje [2+3]-cykloaddycję prowadzącą do otrzymania pochodnych 1,3,4-tiadiazolu. astępnie, w wyniku spontanicznej eliminacji azotu, powstaje ylid tiokarbonylowy, który może ulegać 1,5-elektrocyklizacji, tworząc pochodne 1,3-oksatiolu (2) lub 1,3-elektrocyklizacji, dając pochodne tiiranu (3). W warunkach prowadzenia reakcji dochodzi do spontanicznej desulfuracji tiiranów z utworzeniem α,β-nienasyconych ketonów (4) [1]. Sposób PSTERY elektrocyklizacji zależy od struktury tioketonu; o ile aromatyczny tiobenzofenon oraz cykloalifatczny adamantantion ulegają 1,5-elektrocyklizacji, tioketony hetarylowe (5) ulegają 1,3-elektrocyklizacji. R 2 2 R 1 R 2 R 2 R 2 R 1 S R 2 S R 2 X X R 1 R 1 S X=, S, Se R 1 = Bz, Bn, Boc [1] G. Mlostoń, H. Heimgartner, Curr. rg. Chem. 2011, 15, Projekt finansowany ze środków C (Grant Maestro, DEC- 2012/06/A/ST5/00219) S01-P98 t-butafsfia I TIFSFIA 1,1 -BIAFTYL-2,2 -DIYLU. SYTEZA, STRUKTURA I PRÓBY WYKRZYSTAIA W SYTEZIE ASYMETRYCZEJ Dorota Krasowska 1, Małgorzata Urbaniak 1, Ewa Różycka-Sokołowska 2, Bernard Marciniak 2, Józef Drabowicz 1,2 1 Zakład Chemii Heteroorganicznej, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, Sienkiewicza 112, Łódź, 2 Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, Armii Krajowej 13/15, Częstochowa, Wieloletnie zainteresowanie ligandami pochodnymi BIL-u wynika m.in. z ich dobrych właściwości kompleksujących oraz wysokiej trwałości [1]. Jako fragment badań nad tego typu heteroatomowymi pochodnymi [2] w komunikacie omówiona zostanie synteza, reaktywność i analiza rentgenograficzna t-butanofosfonianu (S)-BIL-u. Zaprezentowana zostanie również możliwość wykorzystania jego (oraz siarkowego analogu) w wybranych reakcjach syntezy asymetrycznej.. [1] Brunel.J.M., Chem. Rev. 2005, 105, [2] Drabowicz, J., Krasowska, D.,Marciniak, B., Rozycka- Sokolowska, E., Heteroatom Chem., 2011, 22, Podziękowania: Praca finansowana z grantu Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego UM-2012/06/A/ST5/00227 (kier.j. Drabowicz). S01-P99 AALIZA LEJKÓW ETERYCZYCH Z KWIATÓW GLICYII (WISTERIA SIESIS) Paulina Rokosz*, H. Kwiecień, E. Huzar Zakład Syntezy rganicznej i Technologii Leków, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, al. Piastów 42, Szczecin Glicynia (Wisteria sinensis) jest to gatunek ozdobnego pnącza, którego kwiaty odznaczają się intensywnym, słodkim zapachem. Z danych literaturowych wynika, że ekstrakty zarówno z kwiatów, jak i liści wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne oraz przeciwnowotworowe [1], [2]. W posterze przedstawiono wyniki analizy olejków eterycznych, uzyskanych z kwiatów glicynii (Wisteria sinensis). Materiał do badań pochodził z prywatnego ogrodu w Szczecinie. lejki eteryczne otrzymano w wyniku destylacji z parą wodną świeżych i suszonych kwiatów. Wykonano również analizę składu mineralnego kwiatów glicynii (Wisteria sinensis), stosując metodę fluorescencji rentgenowskiej (XRF, aparat Panalytical, typ Epsilon 3). [1] T. Konoshima, M. Takasaki, M. Kozuka, H. Tokuda, H. ishino, E. Matsuda, M. gai, Biol. Pharm. Bull. 1997, 20, 865. [2] M.A. Mohamed, M.. Hamed, A.M. Abdou, W.S. Ahmed, A.M. Saad, Molecules 2011, 16,

60 S01-P100 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI BILGICZE KATIWYCH I AIWYCH DWUFUKCYJYCH SLI A BAZIE IDUKTRA DPRŚCI RŚLI - BTH Marcin Smiglak*, Piotr Lewandowski*, Rafał Kukawka*, Henryk Pospieszny** *Poznański Park aukowo-technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu **Zakład Wirusologii i Bakteriologii, Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Jednym z poważniejszych i trudnych do rozwiązania problemów rolnictwa są choroby wirusowe, których leczenie i zapobieganie nie może być realizowane na drodze interakcji środek ochrony roślin-patogen. Jedną z metod ich zapobiegania jest generowanie systemicznej odporności w roślinie. Jest to możliwe poprzez stymulację rośliny odpowiednimi aktywatorami. Jednym z nich jest BTH (tioester kwasu benzo[1,2,3]tiadiazolo-7-karboksylowego)[1]. Praca przedstawia modyfikację chemiczną cząsteczki BTH w celu otrzymania anionowej (karbokyslan)[1] i kationowej (alkilowanej)[2] pochodnej tego związku, a PSTERY następnie wymiana przeciwjonu na inny aktywny biologicznie (np. antybakteryjny) bądź regulujący rozpuszczalność. [1] Lewandowski, P.; Kukawka, R.; Pospieszny, H.; Smiglak, M. ew J. Chem. 2014, 38, ; [2] Smiglak, M.; Kukawka, R.; Lewandowski, P.; Pospieszny H. Tetrahedron Let. 2014, 55 (25), Projekt owe, biologicznie czynne ciecze jonowe jako induktory odporności roślin realizowany w ramach programu HMIG PLUS (HMIG PLUS/2012-5/13) Fundacji na rzecz auki Polskiej, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego S01-P101 SYTEZA RGAFUKCYJYCH SILKSAÓW W CIECZACH JWYCH JAK RZPUSZCZALIKÓW W SYSTEMACH MIKRREAKTRWYCH Marcin Smiglak*, Rafał Kukawka*, Anna Pawłowska*, Agnieszka Dutkiewicz*, Michał Dutkiewicz*, Hieronim Maciejewski* *Poznański Park aukowo-technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Rubież 46 rganofunkcyjne związki krzemu, w tym silany i (poli)siloksany ze względu na szerokie możliwości zastosowania jako modyfikatory powierzchni, czynniki sprzęgające, lub sieciujące stanowią przedmiot intensywnych badań. Jednym z przykładów ich syntezy jest reakcja hydrosililowania polegająca na addycji funkcjonalnej olefiny do wiązania Si-H przy użyciu kompleksów metali przejściowych jako katalizatorów. Użycie cieczy jonowych (IL) jako rozpuszczalnika dla katalizatora w reakcji hydrosililowania prowadzi do powstania dwufazowego systemu, łatwego do separacji, a tym samym dającego możliwość ponownego użycia IL z katalizatorem do kolejnych cykli. Zastosowanie systemu mikroreaktorów (MRS) umożliwia z kolei intensyfikację procesu, uzyskanie wysokiej selektywności i wydajności produktu. Celem niniejszej pracy była synteza organofunkcyjnych silanów używając IL jako rozpuszczalnika w MRS i porównanie otrzymanych wyników z reakcjami prowadzonymi w sposób konwencjonalny. Projekt finansowany przez C w ramach programu PUS nr UM-2012/05/B/ST5/0037. S01-P102 MIESZAIY EUTEKTYCZE CIECZY JWYCH Marcin Śmiglak*, lga Stolarska** *Fundacja UAM, Poznański Park aukowo-technologiczny, ul. Rubież 46, Poznań, **Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań. Celem badań było zrozumienie zachowania mieszanin cieczy jonowych, w których tylko jeden jon zostaje zmieniony: [A] + [B] - + [C] + +[B] - (modyfikacja chemiczna lub zastosowanie jonu o analogicznej strukturze). Takie zmiany mogą pozwolić na obniżenie temperatury topnienia mieszaniny, nie wpływając przy tym w sposób znaczący na jej pozostałe właściwości fizyczne (w stosunku do soli macierzystych). iska temperatura topnienia lub temperatura zeszklenia jest pożądana dla wielu zastosowań cieczy jonowych (np. elektrolity, rozpuszczanie biomasy), jednocześnie zastosowania te nie wymagają najczęściej użycia czystej cieczy jonowej (zawierającej tylko jeden kation i anion) [1]-[2]. Jako przykłady mieszanin eutektycznych składających się z samych jonów zostaną przedstawione cztery układy, każdy składający się z dwóch różnych soli o wspólnym jonie. Punkt eutektyczny każdego układu został wyznaczony poprzez analizę DSC serii próbek o różnym składzie procentowym badanych soli. [1] Sifaoui H., Ait-Kaci A., Modarressi A., Rogalski M., Thermochim. Acta 2007, [2] Wonga D. S. H., Chena J. P., Changa J. M., Choub C. H., Fluid Phase Equilib. 2002, ,

61 S01-P103 JDWAE PCHDE EBSELEU W SYTEZIE SPIRLAKTÓW Anna Elżbieta Lauks, Kamila lech, Mirosław Giurg PSTERY Wydziałowy Zakład Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, Wyb. Wyspiańskiego 27, Wrocław, Anna Elżbieta Lauks <analauks@gmail.com> Spirolaktony występują w produktach naturalnych o działaniu przeciwmalarycznym i przeciwwirusowym [1]. Dogodną metodą otrzymywania spirolaktonów jest utlenienie para podstawionych fenoli przy użyciu hiperwalentnych związków jodozoorganicznych [2]. Zastosowaliśmy łatwo dostępny peroksykwas mcpba aktywowany katalitycznymi ilościami, opracowanej w naszym laboratorium, jodowanej pochodnej ebselenu [3]. Zaprezentujemy wyniki utlenienia fenoli i ich eterów 1 podstawionych w jednej lub w obu pozycjach orto, grupą t-butylową lub chlorowcem, do spirolaktonów cykloheksadienonowych 2. [1] S. Quideau, L. Pouysegu, D. Deffieux Synlett, 2008, 4, [2] T. Dohi, T. Uchiyama, D. Yamashita,. Washimi, Y. Kita Tetrahedron Lett., 2011, 52, [3] Praca Finansowana z dotacji Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego na działalność statutową Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej S01-P104 BADAIA DDZIAŁYWAŃ - STACKIG W HEKSAAZAPARACYKLFAIE ZA PMCĄ SPEKTRSKPII UV, 1 H MR I WLTAMPERMETRII CYKLICZEJ Dariusz Sroczyński*, Zbigniew Malinowski** * Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Zakład Chemii ieorganicznej, ul. Tamka 12, Łódź. ** Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej, ul. Tamka 12, Łódź. Zbadano oddziaływania - stacking w symetrycznym heksaazaparacyklofanie za pomocą spektroskopii UV i 1 H MR oraz woltamperometrii cyklicznej w funkcji ph (pd) jego roztworów wodnych (D 2 ). W widmie UV wraz ze wzrostem ph obserwowano zanik struktury subtelnej charakterystycznej dla pasma absorpcji pierścienia benzenowego odpowiadającego przejściu spinowo wzbronionemu A 1g B 2u. W widmie 1 H MR w D 2 stwierdzono obniżenie przesunięcia chemicznego sygnałów protonów aromatycznych wraz ze wzrostem pd. a krzywych woltamperometrycznych stwierdzono anodowe przesunięcie potencjału piku utleniania związku wraz ze wzrostem ph. bserwowane zmiany w widmach UV, 1 H MR i krzywych woltamperometrycznych świadczą jednoznacznie o występowaniu oddziaływania - stacking między pierścieniami benzenowymi heksaazaparacyklofanu. Intensywność tych oddziaływań zależy od stopnia sprotonowania atomów azotu, których odpychanie elektrostatyczne wpływa na konformację elastycznego makrocyklu i zmianę odległości między pierścieniami benzenowymi. S01-P105 WYSKCIŚIEIWE ASYMETRYCZE RGAKATALITYCZE ADDYCJE IDLI D TRIFLURMETYLWAYCH KETÓW I KETIMI Michał Biedrzycki, Adrian Kasztelan, Piotr Kwiatkowski Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. Indol jest bardzo ważnym fragmentem strukturalnym wielu substancji naturalnych, natomiast dodatkowa obecność grupy trifluorometylowej może istotnie modyfikować aktywność biologiczną takich związków. Jednym ze sposobów syntezy chiralnych alkoholi trzeciorzędowych, posiadających w swej strukturze fragment indolowy oraz grupę CF 3, jest reakcja Friedela-Craftsa pomiędzy indolem a łatwo dostępnymi trifluorometyloketonami [1]. W naszych badaniach wykazaliśmy, że addycja indolu do trifluoroacetofenonu jest skutecznie katalizowana np. przez chinidynę w warunkach wysokociśnieniowych (6-10 kbar). Metoda ta pozwala wydajnie otrzymać odpowiednie alkohole z nadmiarami do 86% ee. Zaprezentowane zostaną również przykłady organokatalitycznych reakcji F-C z udziałem trifluorometylowych ketoimin. F 3 C H chinidyna + Ar Ar CF 3 H 1 bar: wyd. <5% H 8 kbar: wyd. >70%, 65-86% ee [1] Török, B. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2005, 44, Projekt współfinansowany przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego (Grant Iuventus Plus ). 109

62 S01-P106 BADAIE MECHAIZMU PRZECIWRDIKWEG DZIAŁAIA WYBRAYCH AALGÓW SULFRAFAU Jakub Cędrowski, Aleksandra Fijołek,Artur Gajda, Grzegorz Litwinienko Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii,ul. Pasteura 1, Warszawa Izotiocyjaniany występują w roślinach z rodziny krzyżowych. Sulforafan (SF) najlepiej poznanyz tej grupy związek, mawłaściwości chemoprewentywne i przeciwzapalne [1]. Poszukuje się nowych analogów SF wpływających jeszcze korzystniej na zdrowie człowieka. SF jest w stanie bezpośrednio wychwytywać rodniki, lecz mechanizm tego działania nie został jak do tej pory wyjaśniony[2]. W prezentowanej pracy przedstawiamy rezultaty badań kinetykireakcjisf i jego 3 wybranych analogów (rysunek) w reakcji z rodnikiem 2,2-difenylo-1- -pikrylohydrazylowym (dpph ). Zaproponowany PSTERY zostanie mechanizm przeciwrodnikowego działania tych związków. [1] Zhang, Y.S.,Talalay, P.Cancer. Res.(Suppl.), 1994, 54, 1976s s. [2] Yuan, H., Yao, S., You, Y., Xiao, G., You, Q.Chin. J. Chem. Eng.2010, 18, Projekt został współfinansowany przez Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego BST 501/86-DSM S01-P107 PRACWAIE METD AALIZY TAURLIDYY I TARLTRIMIDU Piotr Pawliszak*, Marek Piątkowski Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków, * piotrpawliszak@gmail.com Talrimid i Taurolidyna będące pochodnymi tauryny wykazują właściwości przeciwdrgawkowe i przeciwzapalne przez co wykorzystywane są w preparatach leczniczych.[1][2]tauryna dzięki swojemu zastosowaniu przy produkcji produktów leczniczych jest analizowana w przemyśle farmaceutycznym w kryteriach ściśle określonych przez farmakopee. W przedstawionych badaniach opracowano metody analizy związków pochodnych w oparciu o monografię zamieszczoną w farmakopei amerykańskiej USP 30 (2007). Badania te obejmują potwierdzenie tożsamości substancji chemicznej metodą spektroskopii w podczerwieni (IR) oraz badania czystości w zakresie chlorków, siarczanów żelaza, metali ciężkich, pozostałość po prażeniu, strata masy, czystości chromatograficznej. Przeprowadzono wiele prób poszczególnych analiz w celu dobrania wartości granicznych dla badań czystości. [1] P. Kontro, S.S ja; europhatology 1987; 26; 1; [2] P. Calabresi, F. A. Goulette, J. W. Darnowski; Cancer Res 2001; 61; Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt "Biotechnolog - Inżynier XXI wieku",nr umowy PKL / S01-P108 IDUKCJA MIKRFALWA W TRÓJSKŁADIKWEJ KDESACJI FSFA- MAICHA SYTEZA AMIFSFIIAÓW Anna Dziełak*, Artur Mucha* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. Zastosowanie indukcji mikrofalowej w syntezie organicznej znacząco skraca czas prowadzenia reakcji oraz z reguły prowadzi do otrzymania mniej skomplikowanej mieszaniny reakcyjnej, często eliminując powstawanie większości produktów ubocznych [1,2]. Synteza związków fosforoorganicznych cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, gdyż obecność trwałego połączenia węgiel-fosfor generuje duże możliwości ich zastosowania [3]. Prezentujemy użycie indukcji mikrofalowej w trójskładnikowej kondensacji fosfa-mannicha, w której zastosowano: kwas alfa-amino-h-fosfinowy, drugorzędową aminę oraz formaldehyd. Prowadzi to do otrzymania polifunkcyjnych związków wzbogaconych o dodatkowe ugrupowane fosfinometyloaminowe. [1] dinets, I.L.; Matveeva, E.V. The application of green chemistry in organophosphorus synthesis. Russ. Chem. Rev. 2012, 81, [2] Kiddle, J.J. Part 1: Phosph. Sulf. Silic., 2000, 160, Part 2: Tet. Lett., 2000, 41, Part 3: Synth. Comm., 2001, 31, [3] Mucha, A.; Kafarski, P.; Berlicki, Ł. J. Med. Chem. 2011, 54,

63 S01-P109 PSTERY PHYSICCHEMICAL PRPERTIES F MWCT FUCTIALIZED BY CMPUDS CTAIIG S AD P HETERATMS Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Magdalena piłka*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on physicochemical properties of multi-walled (MWCT) carbon nanotubes functionalized with substituents containing a stereogenic heteroatom bonded covalently to the surface of a carbon nanotubes. Thermal analysis of CTs, halogenated CTs and salt of thioacid/ct system were made. The weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured using DSC TG ETZSCH STA 409C apparatus. Also elemental analysis, scanning electron microscope (SEM) with EDS spectroscopy and infrared and ultraviolet studies was performed. The studies and behavior of investigated systems indicates the functionalization of nanotubes. Acknowledgement: This project was financially supported (grant to JD) by the ational Science Center fund awarded based on the decision UM-2011/01/B/ST5/06304 and UM- 2011/03/B/ST5/03233 S01-P110 PHYSICCHEMICAL PRPERTIES F SULPHIILATED MULTI-WALLED CARB ATUBES (MWCT) Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on physicochemical properties of multi-walled (MWCT) carbon nanotubes functionalized using -menthyl P-toluenesulfinate. Thermal analysis of CTs, brominated CTs and salt /CT system were made. The weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured. Also elemental analysis, scanning electron microscope (SEM) with EDS spectroscopy and infrared and ultraviolet studies was performed. The studies and behavior of investigated systems indicates the functionalization of nanotubes. Acknowledgement: This project was financially supported (grant to JD) by the ational Science Center fund awarded based on the decision UM-2011/01/B/ST5/06304 and UM- 2011/03/B/ST5/ S01-P111 THERMAL STABILITY F MWCT FUCTIALIZED BY CMPUDS CTAIIG S AD P HETERATMS Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Magdalena piłka*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on physicochemical properties of MWCT carbon nanotubes functionalized with substituents containing a stereogenic heteroatom bonded covalently to the surface of a carbon nanotubes. Thermal analysis of CTs, brominated CTs and salt of thioacid/ct system were made. The weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured using DSC TG ETZSCH STA 409C apparatus. The weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured using DSC TG ETZSCH STA 409C apparatus. All samples (about 20 mg) were heated in corundum crucible covered with no hermetic lids. Weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were determined. Recorded thermograms were analysed with the ETZSCH TA programmes. Acknowledgement: This project was financially supported by the C fund awarded based on the decision 2011/01/B/ST5/06304 and 2011/03/B/ST5/

64 S01-P112 FUCTIALIZED MULTIWALLED CARB ATUBES/STARCHES SYSTEMS PSTERY Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Magdalena piłka*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on physicochemical properties of MWCT functionalized with substituents containing a stereogenic heteroatom bonded covalently/starches (potato, corn, wheat) systems. The reaction was proceeded in aqua environment. The starches was gelatinized with nanotubes were added in some weight ratio. After reaction the mixture was cleaned nad dried in temperature 50 C. Thermal analysis of MWCTs, oxidized MWCTs and starch/mwct systems were made. The thermal behavior of investigated systems indicates the formation of complexes/systems. Also scanning electron microscope (SEM) spectroscopy, electrochemical and IR studies was carried out. This analysis show significant changes and possibility of creation of new structures. Realization of this project will lead to an enlargement of libraries of functionalized nanotubes and show new physico-chemical properties useful when one considers the application of the designed derivatives. Acknowledgement: This project was financially supported by the C fund awarded based on the decision 2011/01/B/ST5- /06304 and 2011/03/B/ST5/03233 S01-P113 PSSIBILITIES F C-60 FULLERE BRMIATI Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena piłka*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on possibilty of bromination fullerens. Some method of bromination was carried out In first method fulleren were placed in a sealed vessel containing liquid bromine (ml) and stir. The vessel was placed in an oil bath and heated at 30 C with stirring for 10 days ther methods of bromination involve adding fullerene in to liquid bromine and was irradiated in wavelength of 330 nm and 582 nm radiation for 30 minutes The thermal behavior of investigated systems indicates the formation of brominated systems. Also scanning electron microscope (SEM-EDS) spectroscopy was carried out. The EDS analysis carried out after 30 days show presence of the bromine. The bromine is covalently connected to fullerene. This analysis show significant changes and possibility of creation of new structures. Realization of this project will lead to functionalized fullerenes and show new physicochemical properties useful when one considers the application of the designed derivatives. S01-P114 FUCTIALIZED MULTIWALLED CARB ATUBES/Β CYCLDEXTRI SYSTEMS Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on physicochemical properties of MWCT functionalized with substituents containing a stereogenic heteroatom bonded covalently/ β-cd systems. Estrification is a one of the methods for functionalizing of oxidixed multiwalled carbon nanotube (MWCT). After this time the mixture was cleaned nad dried in temperature 50 C. Thermal analysis of MWCTs, oxidized MWCTs and β cyclodextrin/mwct system were made. The thermal behavior of investigated systems indicates the formation of complexes/systems. Also scanning electron microscope (SEM-EDS), electrochemical and IR studies was performed. This analysis show significant changes and possibility of creation of new structures. This project will lead to an enlargement of libraries of functionalized nanotubes and induces new physicochemical properties useful in the application of the designed derivatives. Acknowledgement: This project was financially supported by the C fund awarded based on the decision 2011/01/B/ST5- /06304 and 2011/03/B/ST5/

65 S01-P115 EW METHD F MULTIWALLED CARB ATUBES (MWCT) BRMIATI PSTERY Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena piłka*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on possibilty of bromination MWCT. Some method of bromination was carried out In first method multiwalled carbon nanotubes were placed in a sealed vessel containing liquid bromine (ml) and stir. The vessel was placed in an oil bath and heated at 30 C with stirring for 10 days in order to increase the pressure of bromine its vapor. ther methods of bromination involve adding to MWCT bromine and was irradiated in wavelength of 330 nm and 582 nm radiation for 30 minutes. The thermal behavior of investigated systems indicates the formation of brominated systems. Also scanning electron microscope (SEM-EDS) spectroscopy was carried out. The EDS analysis carried out after 30 days show presence of the bromine. The bromine is covalently connected to MWCT. Acknowledgement: This project was financially supported by the C fund awarded based on the decision 2011/01/B/ST5- /06304 and 2011/03/B/ST5/03233 S01-P116 PRÓBY EZYMATYCZYCH SYTEZ EACJMERYCZIE CZYSTYCH HYDRKSYLWYCH I ESTRWYCH PCHDYCH PTA Małgorzata Kwiatkowska, Piotr Kiełbasiński Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PA, Sienkiewicza 112, Łódź W ostatnich latach 1,3,5-triaza-7-fosfaadamantan (PTA), odporna na utlenianie, rozpuszczalna w wodzie fosfina, wzbudziła ogromne zainteresowanie [1]. Szereg kompleksów PTA i jej pochodnych z metalami przejściowymi zostało zsyntetyzowanych i zastosowanych w syntezie organicznej [2]. Biorąc pod uwagę właściwości PTA postanowiliśmy otrzymać enancjomerycznie wzbogacone hydroksylowe i estrowe pochodne PTA w wyniku enzymatycznego rozdziału racemicznych substratów. Uzyskane wyniki zostaną zaprezentowane i przedyskutowane. [1] A. D. Phillips, L. Gonsalvi, A. Romerosa, F. Vizza, M. Peruzzini, Coord. Chem. Rev. 2004, 248, 955. [2] J. Bravo, S. Bolano, L. Gonsalvi, M. Peruzzini, Coord. Chem. Rev. 2010, 254, 555. Projekt PMST/2013-8/9 realizowany w ramach programu PMST-granty powrotowe Fundacji na rzecz auki Polskiej, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Regionalnego. S01-P117 KATALIZWAA EZYMAMI SYTEZA CHIRALYCH IERACEMICZYCH CHALKGEWYCH KATALIZATRÓW Lidia Madalińska, Małgorzata Kwiatkowska, Piotr Kiełbasiński Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PA, Sienkiewicza 112, Łódź Wśród organicznych katalizatorów i ligandów do kompleksów z metalami przejściowymi ważna rolę odgrywają związki heteroorganiczne [1]. W ostatnim czasie podjęliśmy próby syntezy chiralnych dwui trójzębnych katalizatorów/ligandów z grupą fosfinylową [2]. Z uwagi na brak aktywności katalitycznej tychże związków [3], zdecydowaliśmy się na syntezę katalizatorów, w których ugrupowanie fosfinylowe (P=) zostało zastąpione grupą P=S czy P BH 3. Wyniki zostaną zaprezentowane i przedyskutowane. Schemat 1 [1] Bӧrner, A. (Ed.) Phosphorus Ligands in Asymmetric Catalysis, Wiley-VCH, Weinheim, 2008 [2] Kaczmarczyk, S.; Kwiatkowska, M.; Madalińska, L.; Barbachowska, A.; Rachwalski, M.; Błaszczyk, J.; Sieroń, L.; Kiełbasiński, P.; Adv. Synth. Catal. 2011, 353,

66 PSTERY S01-P118 SYTEZA MAKRCYKLICZYCH RECEPTRÓW PARTYCH A BAZIE SACHARZY Katarzyna Łęczycka, Sławomir Jarosz Instytut Chemii rganicznej, Polska Akademia auk, Kasprzaka 44/52, Warszawa Me H H CH Me Me 6 Bn 6' Me Me Me 2 Me Me Bn Bn Bn Bn Bn 6 1 H Me Me 3 RCM Me Me Me Me 6 6' 6' Me Synteza makrocyklicznego związku 4 została zrealizowana przez połączenie końcowych pozycji C-6 (glukoza) i C-6 ' (fruktoza) w znanej heksa--benzylosacharozie 1 z odpowiednio modyfikowanymi cukrami prostymi 2. Reakcja obu bloków (1 i 2) prowadzi do diesteru 3. Pożądany pierścień makrocykliczny 4 otrzymano przez reakcję metatezy. 4 Badania współfinansowane ze środków arodowego Centrum auki UM-2012/05/B/ST5/ S01-P119 DIEY CUKRWE JAK BLKI BUDULCWE W SYTEZIE UKŁADÓW BICYKLICZYCH PPRZEZ REAKCJĘ CYKLADDYCJI LEFIA-TLEEK ITRYLU Grzegorz Witkowski*, Sławomir Jarosz* *Instytut Chemii rganicznej PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa α-glukozyd metylu (1) został przekształcony w dieny 2 i 3, które są dogodnymi blokami budulcowymi w syntezie układów bicyklicznych. Aby pokazać użyteczność otrzymanych pochodnych zostały one przekształcone w oksymy oraz następnie poddane wewnątrzcząsteczkowej rekcji cykloaddycji z in situ otrzymanym tlenkiem nitrylu dając odpowiednio pochodne 4 i 5.[1] Badania współfinansowane są ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu peracyjnego Innowacyjna Gospodarka. Projekt o numerze: PIG / [1] G. Witkowski i S. Jarosz, Synlett 2013, S01-P120 SYTEZA PLIHYDRKSYLWYCH PCHDYCH CHILIZYDYY I AZASPIR[4.5]DEKAU Z D-KSYLZY Michał Malik*, Grzegorz Witkowski*, Magdalena Ceborska**, Sławomir Jarosz* *ICh PA, **IChF PA, Kasprzaka 44/52, Warszawa Iminocukry, czyli związki o budowie cyklicznej, zawierające przynajmniej jeden pierścieniowy atom azotu, są rozpowszechnione w przyrodzie [1]. pracowaliśmy metodologię syntezy tytułowych iminocukrów, wychodząc z łatwo dostępnej D-ksylozy [2]. W kluczowym etapie wykorzystaliśmy reakcję addycji bromku allilomagnezowego do ω-bromonitrylu 1, otrzymując, w zależności od warunków reakcji, 2-allilopiperydynę 2 lub 2,2 -diallilopiperydynę 3. astępnie, wykorzystując reakcję metatezy olefin, otrzymaliśmy odpowiednie struktury bicykliczne. Byliśmy w stanie wykorzystać ruten z katalizatora Grubbsa II-giej generacji w następczej syn-dihydroksylacji, realizując tym samym przemianę typu one-pot RCM/syn-dihydroksylacja. Bn H Bn Bn 1. allyl-mgbr 2. abh 4 Br Bn C Bn allyl-mgbr (nadmiar) Bn 2 Bn 1 3 [1] Compain, P.; Martin,. R. (Eds.) Iminosugars: From Synthesis to Therapeutic Applications, Wiley-VCH, Weinheim, [2] Malik, M., Witkowski, G., Ceborska, M., Jarosz, S. rg. Lett. 2013, 15, Praca finansowana z grantu PIG /09 H Bn Bn 114

67 S01-P121 SYTEZA TRIPDSTAWIYCH IZKSAZLI RAZ ICH WŁAŚCIWŚCI BILGICZE Joanna Malarz*, Stanisław Krompiec*, Cezary Pietraszuk**, Josef Jampílek***, Marcela Vejsová**** PSTERY *Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice. **Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań.***University of Veterinary and Pharmaceutical Sciences, Palackeho 1/3, Brno, Czech Republic.****Charles University Medical School and Teaching Hospital, Sokolska 581, CZ Hradec Kralove, Czech Republic. W niniejszym komunikacie zaprezentowano otrzymywanie izoksazolin w reakcji cykloaddycji 1,3- dipolarnej różnych tlenków nitryli do funkcjonalizowanych alkenów (dipolarofilii). Dipolarofile otrzymywano czterema różnymi drogami: a) izomeryzacja związków allilowych; b) homometateza związków allilowych do układów typu QCH 2 CH=CHCH 2 Q; d) izomeryzacja produktów homometatezy do układów typu QCH=CHCH 2 CH 2 Q; d) homometateza układów propenylowych do układów typu QCH=CHQ. Cykloaddycję prowadzono wg metodyki opracowanej i opisanej w naszych poprzednich pracach.[1,2] Wybrane izoksazoliny przebadano pod kątem aktywności przeciwbakteryjnej oraz przeciwgrzybiczej, uzyskując interesujące wyniki. [1] Bujak, P.; Krompiec, S.; Malarz, J.; Krompiec, M.; Filapek, M.; Danikiewicz, W.; Kania, M.; Gębarowska, K.; Grudzka, I. Tetrahedron 2010, 66, [2] Krompiec, S.; Bujak, P.; Malarz, J.; Krompiec, M.; Skórka, Ł.; Pluta, T.; Danikiewicz, W.; Kania, M.; Kusz, J. Tetrahedron 2012, 68, S01-P122 WKRZYSTAIE ITRCYAMIAÓW W UKLEFILWEJ ADDYCJI SIARKI Elżbieta Lewandowska, Jacek Lewandowski * Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu elalew@up.poznan.pl. asze badania nad regioselektywnością reakcji Michaela [1] pokazały, że bariera pomiędzy i β addycją zależy od właściwości elektronoakceptorowych podstawników przy atomie węgla β akceptorów Michaela. becność grupy nitrowej czyni β nitrocynamoniany akceptorami Michaela dającymi produkty nukleofilowej addycji. Dotychczasowe badania nad reakcją addycji siarki pokazały, że reakcje w obecności kat. ilości Et3 prowadzą do odpowiedniej olefiny, wskutek eliminacji in situ H2 z produktu addycji. Reakcja prowadzona w obecności katalizatora Amberlyst.A-21 pozwoliła otrzymać trwały produkt α-addycji tiolu do akceptora Michaela. Reakcje tioli z nitrocynamonianami z tym katalizatorem prowadziły do trwałych β-adduktów. trzymane pochodne mogą być źródłem pozyskiwania tio-pochodnych aminokwasów. [1] D.C. Chatfield, A. Augsten, C, D Cunha, E. Lewandowska, S. F. Wnuk Eur. J. rg. Chem , S01-P123 D RZPUSZCZALIKA D FARMACEUTYKA JAKIE TAJEMICE KRYJE W SBIE DCA Kinga Rola *, Karolina Wereszczyńska *, dr Danuta Kroczewska **, mgr Marek Grzegorczyk ** *Koło aukowe Chemików Spectrum ** Katedra Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3go Maja Siedlce Kwas dichlorooctowy (DCA) jest powszechnie znanym i stosowanym rozpuszczalnikiem organicznym. Proces jego otrzymywania jest łatwy i niedrogi. aukowcy chcąc wgłębić się w jego właściwości odkryli, że DCA przywraca poprawne funkcjonowanie genetycznie uszkodzonych mitochondriów [1]. W toku dalszych badań stwierdzono, że ma to istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie komórki [1]. aukowcy [2] z Uniwersytetu Alberta w Kanadzie zajmujący się badaniami nad komórkami nowotworowymi w 2007 roku powiązali skuteczne działanie DCA w chorobie mitochondrialnej z powstawaniem i rozwojem komórek nowotworowych. DCA powoduje przywrócenie prawidłowego funkcjonowania mitochondriów. DCA jako łatwo dostępny i tani rozpuszczalnik nie może zostać opatentowany, przez co pojawiły się problemy już na pierwszych etapach wprowadzenia jego na rynek farmaceutyczny. [1] [1] L. H. Stockwin, Sherry X. Yu, S. Borgel, Int. J. Cancer, 2010, 127, [2] [2] 115

68 S01-P124 IZKSAZLIDYWE PCHDE URACYLI I ZAHAMWAA IWERSJA A ATMIE AZTU Mateusz Kuprianowicz, Marta Rachwalak, Hanna Wójtowicz-Rajchel Zakład Syntezy i Struktury Związków rganicznych, Wydział Chemii UAM, ul. Umultowska 89b, Poznań Reakcja 1,3 dipolarnej cykloaddycji jest jednym z najbardziej uniwersalnych narzędzi do syntezy skondensowanych układów heterocyklicznych. W reakcjach cykloaddycji nitronów do pochodnych 5- podstawionych uracyli otrzymaliśmy szereg skondensowanych pochodnych izoksazolidynowych (3). Mimo że reakcje przebiegały z całkowitym zachowaniem regio- i stereoselektywności, co powinno prowadzić do nierozróżnialnych enancjomerów, obserwowano za każdym razem powstawanie dwóch izomerów izoksazolidynowych. Ponieważ obecność ugrupowania --- w cząsteczce izoksazolidyny w PSTERY znacznym stopniu podnosi barierę inwersji azotu [1], przeprowadzono szereg badań spektroskopowych 1 H i 13 C MR-u wykazujących istnienie dwóch inwertomerów związków 3a-k. [1] Ali, S.A.; Wazeer, M.I.M., Spectrochim. Acta A 2008, 71, S01-P125 ZGIĘT-RDZEIWE MEZGEY 6-KSWERDAZYLWE Sylwia Ciastek*, Marcin Jasiński*, Damian Pociecha**, Hirosato Monobe***, Jacek Szczytko****, Piotr Kaszyński***** *Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. **Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, ***AIST Kansai Centre, Ikeda, saka Japan. ****Instytut Fizyki Eksperymentalnej, Uniwersytet Warszawski, Hoża 69, Warszawa.*****Department of Chemistry, Vanderbilt University, ashville, T 37235, USA. W komunikacie przedstawiona zostanie nowa klasa zgięto-rdzeniowych materiałów ciekłokrystalicznych typu 1 opartych na stabilnym rodniku 6-oksowerdazylowym. mówione zostaną zagadnienia obejmujące zależność struktura-właściwości, w tym wyniki analizy termicznej (DSC) i optycznej, a także badań magnetycznych, rentgenostrukturalnych (XRD) oraz fotoprzewodnictwa otrzymanych mezogenów. R X 1 X = Ph, C 6 H 4 F, CF 3, C 2 Me, Th R = H 2n+1 C n C 6 H 4 -L-C 6 H 4 C- L = C 2, =, Badania finansowane przez C w ramach grantów nr. 2011/01/B/ST5/06582 oraz 2013/09/B/ST5/01230 R S01-P126 ZASADY SCHIFFA UTWRZE Z AMI-(P-ITRFEYL)METAFSFIAU DIFEYLWEG JAK SUBSTRATY W SYTEZIE ZWIĄZKÓW FLURYZUJĄCYCH Monika Jeżak*, Paweł Kafarski* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław α-aminofosfoniany to związki fosforoorganiczne, które są analogami naturalnych aminokwasów, w których grupa karboksylowa jest zastąpiona przez fosfonową [1]. W przedstawionej pracy opisano syntezę zasad Schiffa otrzymanych z aromatycznego α-aminofosfonianu difenylowego i aldehydów aromatycznych, zawierających w swoich strukturach pierścienie: p-nitrofenylowy, naftalenowy oraz antracenowy. Związki te zostały otrzymane w wieloetapowej syntezie chemicznej, na którą składają się: trójskładnikowa reakcja amidoalkilowania fosforynu trifenylowego z karbaminianem benzylu i aldehydem p-nitrobenzylowym, usunięcie reszty benzyloksykarbonylowej, otrzymanie zasad Schiffa przez kondensację z odpowiednimi aminami. Związki otrzymano z dobrą wydajnością oraz stwierdzono dobre właściwości fluorescencyjne iminy zawierającej dwa pierścienie 4-nitrofenylowe. [1] Mucha A., Kafarski P., Berlicki Ł.; Journal of Medicinal Chemistry, vol. 54;

69 PSTERY S01-P127 ADDYCJA sec-butyllitu D -PDSTAWIYCH 3-HYDRKSYIZIDLIÓW Andrzej Jóźwiak a, Magdalena Ciechańska a, Ryszard azarski b, Ewa A. Skorupska c Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej, Łódź, Tamka 12. Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Pracownia Spektroskopii Molekularnej, Łódź, Tamka 12. Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Środowiskowe Laboratorium Badań Fizykochemicznych, Sienkiewicza 112, Łódź Zainteresowanie pochodnymi izoindolinonu wynika między innymi z ich przydatności w konstruowaniu związków bioaktywnych [1]. statnio opisano zachowanie 3-hydroksyizoindolinonów w reakcjach z sec-butylolitem [2]. Rozwinięcie tych prac stanowi treść komunikatu, w którym zostaną przedstawione dodatkowe aspekty takich procesów, co ilustruje zamieszczony przykład; po reakcji związku 1 z sec-buli powstaje mieszanina produktów 2 i 3. Me Me Me H R H i, ii Me Me 1 2 Me R + Me Me i: sec-buli, THF; ii: H 2 / HCl; R = 4-MeC 6 H 4 Me R H 3 [1] Reyes-Gonzalez, M. A.; Zamudio-Medina, A.; rdonez, M., Tetrahedron Lett. 2012, 53, [2] Jóźwiak, A.; Ciechańska, M., J. Heterocyclic Chem., 2014, 51, S01-P128 ALKILWAIE FRIEDLA-CRAFTS`A ZWIĄZKÓW HETERCYKLICZYCH ZA PMCĄ ARYLIDEWYCH PCHDYCH KWASU MELDRUMA Ewelina ajda*, Karolina Janikowska, Sławomir Makowiec* *Katedra Chemii rganicznej, Politechnika Gdańska, ul. arotowicza 11/12, Gdańsk Alkilowanie Friedla-Crafts`a należy do najstarszych, ale wciąż popularnych sposobów na utworzenie wiązania węgiel-węgiel. ietypowym odczynnikiem alkilującym, jest 5-arylideno-2,2-dimetylo-1,3-dioksa-4,6-dion. Produkty uzyskane w wyniku alkilowania F-C dokonanego tym odczynnikiem ze względu na właściwości kwasu Meldruma mogą być źródłem odpowiednich oksoketenów lub ulegac wymianie fragmentu 2,2-dimetylo-1,3-dioksa-4,6-dionu [1]. Alkilowane związki heterocykliczne muszą cechować się wysoką gęstością elektronową. atomiast reakcja alkilowania F-C zachodzi w obecności typowych nieorganicznych kwasów Lewisa. Ar H + Y X Kwas Lewisa [1] Armstrong, L. E.; Grover, H. K., Kerr, M. A. J.rg. Chem., , Praca finansowana przez Fundację na rzecz auki Polskiej PMST/2013-8/ Ar Y X S01-P129 SKK HELISY I MIESZALŚĆ FAZY SmC* W UKŁADACH DWUSKŁADIKWYCH Katarzyna Kurp*, Marzena Tykarska, Michał Czerwiński *Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, Warszawa Ciekłokrystaliczna faza ferroelektryczna FLC ma zastosowanie w wielu elektro optyczny urządzeniach, takich jak wyświetlacze trójwymiarowe z sekwencyjnym wyświetlaniem kolorów (FSC) 3D LCD i czujniki LC [1, 2]. Badanie mieszalności związków ciekłokrystalicznych jest jedną z metod charakteryzacji tych materiałów, która umożliwia identyfikację faz ciekłokrystalicznych. Skok helisy jest jednym z parametrów charakteryzacji materiałów określającym przydatność związków ciekłokrystalicznych do stosowania w wyświetlaczach i technologiach fotonicznych [3]. Celem badań było sprawdzenie jak struktura domieszek i ich ilości wpływa: na stabilność fazy ferroelektrycznej związku 6F2Bi i jego skok helisy. Badane domieszki różnią się budową łańcucha terminalnego i strukturą rdzenia, ale mają takie same centrum chiralne. 6F2Bi C 6 F 13 C 2 H 4 C C [1] Fan F., Srivastava A. K., Chigrinov V., Kwok H., App. Phys. Lett. 2012, 100, [2] Gasowska J., Dąbrowski R., Drzewiński W, Kenig K., Tykarska M., Mol.Cryst. Liq. Cryst., 2004, 411, [3] Clark. A., Lagerwall S. T. App. Phys. Lett.1980, 36, Praca finansowana z grantu nr: RM/08-964/2014/WAT C*H C 6 H 13 (S) CH 3 117

70 S01-P130 PSTERY KMPLEKSY 1-METYL-3-KARBKSYMETYLBEZIMIDAZLU Z JAMI MIEDZI (II) Łukasz Czekański, Małgorzata Ratajczak Sitarz, Piotr Barczyński Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89, Poznań Projektowanie i synteza nowych polimerów koordynacyjnych z miedzią (II) budzi duże zainteresowanie ze względu na ich architekturę i topologię oraz właściwości aplikacyjne [1,2]. Syntezowano nowe kompleksy miedzi (II) z 1-metylo-3-karboksymetylobenzimidazolem. W reakcji CuBr 2 z betainą (1) w metanolu (w temperaturze pokojowej), otrzymuje się kompleks (1a) w postaci zielonego osadu, a w reakcji z jej bromowodorkiem (2) fioletowy osad kompleksu (2a). W strukturze krystalicznej kompleksu (2a) występują nieoczekiwanie, jako ligandy pochodne estrowe. [1] Kozlevcar, B.; Segedin, P.; Croat. Chem. Acta, 2008, 81, [2] Wen, Z.-Z.; Wen, X.-L.; Cai, S.-L.; Zheng, S.-R.; Fan, J.; Zhang, W.; CrystEngComm, 2013, 15, Praca finansowana przez CBiR z funduszy norweskich w ramach programu Pol-or/203119/32/201. S01-P131 METATETYCZE TWARCIE 7-KSABICYKL[2.2.1]HEPT-5-E-2-KARBITRYLI Piotr Wałejko, Michał Dąbrowski, Aneta Baj, Stanisław Witkowski Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok, Al. J. Piłsudskiego 11/4 Podstawione układy tetrahydrofuranowe są istotnymi elementami struktury szeregu produktów naturalnych.[1] Między innymi neurofuranów i izofuranów - w których występują układy cis-2,5-dialkilo- 3-hydroksytetrahydrofuranowe. [2] W prezentacji przedstawione zostaną wyniki prac nad metatetycznym otwarciem egzo i endo 7-oksabicyklo- [2.2.1]hept-5-en-2-karbonitrylu za pomocą octanu allilu lub alkoholu allilowego. mówione zostaną warunki reakcji faworyzujące produkty RM-CM oraz sposób identyfikacji produktów RM-CM na podstawie danych GC-MS oraz widm 1 H MR (DQF, HMBC i J-resolved). [1] Wolfe, J. P.; Hay, M. B. Tetrahedron 2007, 63, [2] Fessel, J. P.; Porter,. A.; Moore, K. P.; Sheller, J. R.; Roberts, L. J., PAS 2002, 99, Projekt jest finansowany ze środków arodowego Centrum auki, grant nr UM-2011/02/A/ST5/00459 Aparatura wykorzystywana w badaniach została sfinansowana z Programu peracyjnego Rozwój Polski Wschodniej, projekt nr: PPW / S01-P132 SYTEZA KARBACYKLICZYCH AALGÓW WITAMIY E Aneta Baj*, Piotr Wałejko*, Stanisław Witkowski* Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Al. J. Piłsudskiego 11/4, Białymstoku Witamina E jest jednym z najważniejszym naturalnym antyutleniaczem lipofilowym. Z uwagi na to tokoferole cieszą się ciągle zainteresowaniem specjalistów z wielu dziedzin. Pomimo tego zakres działania biologicznego witaminy E nie został jeszcze w pełni poznany[1]. W prezentacji przedstawione zostaną metody otrzymywania nowych karbacyklicznych analogów α-tokoferolu (1) oraz R/S-Troloksu (2) - w których eterowy atom tlenu został zastąpiony grupą metylenową (3-6). Uzyskane pochodne zostaną wykorzystane w badaniach korelacji pomiędzy strukturą witaminy E a jej aktywnością. [1] Castle, L.; Perkins, M. J. J. Am. Chem. Soc. 1986, 108, Praca została wykonana w ramach projektu badawczego numer

71 S01-P133 SYTEZA WYCH SIARKWYCH UKŁADÓW MAKRCYKLICZYCH Monika Stefaniak*, Jarosław Romański Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka , Łódź Jednym z aktualnych kierunków badań, które są prowadzone przez nasz Zespół jest synteza siarkowych układów makrocyklicznych [1]. Głównymi substratami są azydkowe i propargilowe pochodne tioglikoli polietylenowych. a ich bazie zmodyfikowana reakcja Appela [2] pozwoliła otrzymać diazydki oraz ditiole, które następnie poddane reakcji z bromkiem propargilu dają serię acetylenowych pochodnych. Ciekawostką jest fakt, iż jak dotąd wiele z tych pochodnych nie zostało opisanych w literaturze. Układy oligomeryczne otrzymano stosując reakcję cykloaddycji typu click katalizowaną jonami miedzi (I). Kolejnym etapem badań będzie zbadanie właściwości kompleksujących, PSTERY głównie w kierunku metali ciężkich takich jak srebro czy miedź. H S n = 1 lub 2 1. PPh3, BS H n 2. KI, a3 lubcs(h2)2. HS Br S SH n + 3 S n 3 S S S n S [1] Wolf, R.; Hartman, J.; Storey, J, J. Am. Chem. Soc. 1987, 109, [2] Murakami,T.; Furusawa, K, Synthesis 2002, 4, 479. Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznawanych na podstawie decyzji numer DEC- 2011/01B/ST5/06613 n S01-P134 DECARBXYLATI F 3-SUBSTITUTED-2-(2-PHEYLHYDRAZ)BUTAIC ACID Antigoni Kotali,* Anna Maniadaki,* Elvira Kotali,* Philip A. Harris,** Ewa Rozycka-Sokolowska,*** Piotr Bałczewski,***, **** John A. Joule***** *Department of Chemical Engineering, University of Thessaloniki, Greece. **GlaxoSmithKline, Collegeville, USA. ***Jan Długosz University in Częstochowa, Poland. ****Centre of Molecular and Macromolecular Studies, Polish Academy of Sciences, Łódź, Poland. *****The School of Chemistry, The University of Manchester, UK. Hydrazone derivatives have served as valuable starting materials in our research [1-3]. In continuation of our ongoing projects we designed a four step synthesis of compounds of type 1 and we studied their reactivity towards lead tetraacetate and explore the possibility of of either oxidative cyclisation or open chain products formation. The reaction resulted to decarboxylation and isolation of new derivatives of type 2. X-Ray crystallographic analysis was also performed in addition to the specral data. [1] Kotali, A., Arkivoc 2009 (i) [2] Karamouzi, S.; Maniadaki, A.; asiopoulou, D. A.; Kotali, E.; Kotali, A.; Harris, P.A.; Raftery, J.; Joule, J. A.. Synthesis, 2013, 45, [3] Kotali, A.; asiopoulou, D.A.; Harris, P. A.; Helliwell, M.; Joule, J.A. Tetrahedron 2012, 68, S01-P135 VEL RIGID TRICYCLIC MPHSPHIE LIGADS FR RHDIUM-CATALYZED ASYMMETRIC HYDRGEATIS Elzbieta Łastawiecka, Renata Parcheta, Katarzyna Szwaczko and K. Michał Pietrusiewicz* Maria Curie-Sklodowska University, Department of rganic Chemistry, ul. Gliniana 33, Lublin, Poland, kazimierz.pietrusiewicz@poczta.umcs.lublin.pls. Asymmetric synthesis mediated by transition metals bearing chiral phosphine ligands has become a cornerstone of organic chemistry. Phosphine ligands bearing P-centered chirality and phospholane ring as the key structural motifs have recently been proven especially successful. We shall report that novel monodentate phosphines incorporating P-stereogenic phospholane unit embeded in the phosphabicyclo[3.3.0]octane ring system [1] can be readily derived from simple phospholene precursors to provide a series of ligands of increasing sterical crowding around P and restricted conformational freedom. The ligands will be shown to serve as efficient chiral auxiliaries in Rh-catalyzed asymmetric hydrogenations affording products of up to 96-99% ee. The scope and stereochemical aspects of synthesis of the enantiopure ligands and dependence of their catalytic performance on rigidity and bulkiness of their carbocyclic skeleton will be discussed. [1] Pakulski, Z.; Demchuk,. M.; Frelek, J.; Luboradzki, R.; Pietrusiewicz, K. M. Eur. J. rg. Chem. 2004, Financial support of this work from Hoffmann-La Roche, Basel, and grant PBZ KB 08/T09/98-2 is gratefully acknowledged. 119

72 120 PSTERY

73 SEKCJA S02 CHEMIA PLIMERÓW I BIPLIMERÓW 121

74 122

75 S02-W01 PSTĘP W BADAIACH PLIMERYZACJI CYKLICZYCH ESTRÓW Stanisław Penczek, Piotr Lewiński Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Wśród polimerów cyklicznych estrów szczególnie istotne są: polilaktydy i poli(ε-kaprolakton). Tym dwóm polimerom poświęcono największą liczbę prac, m.in. ze względu na ich zdolność do biodegradacji i przemysłowe znaczenie. W referacie przedstawione zostaną główne mechanizmy polimeryzacji: anionowej, kationowej oraz pseudojonowej ( insertion reaction ). mówione zostaną zarówno wcześniejsze prace Zakładu Chemii Polimerów CBMiM PA, jak również prace związane z nową grupą inicjatorów, odgrywających jednocześnie rolę katalizatorów. Są to hydroksyalkilowe pochodne superzasad. WYKŁADY ajczęściej jednak stosowanymi nadal katalizatorami są pochodne Sn(II). Mechanizm polimeryzacji L,L-laktydu i ε-kaprolaktonu był przez długi czas przedmiotem kontrowersji. Przyczyny i charakter tych kontrowersji, jak również kinetyczne i spektroskopowe badania, które pozwoliły na właściwe ustalenie przebiegu inicjowania, a następnie propagacji omówione zostaną bardziej szczegółowo. Praca finansowana przez CBiR, grant PBS2/A1/12/2013 LACMA S02-W02 PLIMERY KRDYACYJE EGZTYKA CZY UŻYTECZE MATERIAŁY Zbigniew Florjańczyk*, Maciej Dębowski*, Konrad Żurawski* *Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, ul. oakowskiego 3, Warszawa, evala@ch.pw.edu.pl Samoorganizacja kationów metali i wielofunkcyjnych ligandów organicznych prowadzi często do powstania wielkich cząsteczek o strukturze liniowej, warstwowej lub trójwymiarowej sieci. Przypuszcza się, że tego typu połączenia mogą znaleźć wiele interesujących zastosowań, m.in. jako materiały sorpcyjne, katalizatory, przewodniki jonowe czy tak zwane gąbki magnetyczne. Jednak droga do ich praktycznego wykorzystania jest jeszcze daleka ze względu na brak wystarczających podstaw teoretycznych pozwalających projektować takie układy i często bardzo kosztowne surowce do ich syntezy. W wystąpieniu zostanie pokazana prosta metoda syntezy polimerycznych pochodnych zawierających centra metaliczne Zn, Al, Mg lub Ca połączone ligandami organofosforanowymi i tworzące struktury liniowe (np. Zn[ 2 P(R) 2 ] 2 ) lub warstwowe (np. Zn 3 PR xh 2 ). mówione zostaną przemiany fazowe, którym ulegają te połączenia a także próby ich praktycznego wykorzystania jako nanonapełniaczy w kompozytach polimerowych. Praca realizowana w ramach Projektu "owoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym", r PIG /08-00 w Programie peracyjnym Innowacyjna Gospodarka (P IG). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. S02-W03 MEZGLBULE TERMCZUŁYCH PLIMERÓW Andrzej Dworak, Barbara Trzebicka, Dawid Szweda, Róża Trzcińska, Łukasz tulakowski Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze, Polska. Agregacja termoczułych polimerów powyżej temperatury przejścia fazowego prowadzi do ich wytrącenia [1]. W bardzo rozcieńczonych roztworach polimery te agregują tworząc sferyczne cząstki (mezoglobule) o rozmiarach zależnych od masy molowej polimeru, jego stężenia i sposobu ogrzewania roztworów [2]. Przedstawiony zostanie proces tworzenia i możliwość kontroli rozmiarów mezoglobul dla poli(metakrylanów glikoli oligoetylenowych) i ich koniugatów z peptydami [3]. Pokazana zostanie droga do otrzymania mieszanych mezoglobul termoczułych polimerów oraz ich wykorzystanie jako rdzeni w syntezie nanocząstek o usieciowanej termoczułej powłoce. [1] Aseyev, V.; Tenhu, H.; Winnik, F. Temperature Dependence of the Colloidal Stability of eutral Amphiphilic Polymers in Water In Conformation-Dependent Design of Sequences in Copolymers II, Khokhlov, A., Ed. Springer Berlin Heidelberg: 2006; Vol. 196, str [2] Aseyev, V.; Hietala, S.; Laukkanen, A.; uopponen, M.; Confortini,.; Du Prez, F. E.; Tenhu, H. Polymer 2005, 46, [3] Trzcinska, R.; Szweda, D.; Rangelov, S.; Suder, P.; Silberring, J.; Dworak, A.; Trzebicka, B. Journal of Polymer Science: Part A: Polymer Chemistry 2012, 50,

76 S02-W04 WYKŁADY CLICKIG PLYMERS TGETHER: ASSEMBLY F CMPLEX, CTRLLED PLYMER STRUCTURES FRM EFFICIET CHEMISTRIES Christopher. Bowman* *Department of Chemical and Biological Engineering, Materials Science and Engineering Program, University of Colorado, Boulder, C A new paradigm encompassing several distinct chemical reactions and a generalized approach to molecular design and synthesis has been adopted in chemical synthesis, biotechnology, materials science, drug discovery, surface science, and polymer synthesis. Click Chemistry focuses on implementation of highly efficient reactions that achieve quantitative conversion under mild conditions. These reactions represent ideal candidates for further development, understanding and implementation. The synergistic combination of these with photochemical initiation and polymer formation has been used to afford 4D control of polymer formation, structure and patterned assembly. Here, we will focus on three distinct implementations of photoclickable polymer systems. The first of these focuses on the development of covalent adaptable networks (CAs) where this ability is used to alter topography by forming materials which are switched revesibly from elastic to plastic by exposure to light. We will discuss the development of approaches to photoinitiate the Cu(I) catalyzed azide-alkyne cycloaddition (CuAAC) reaction. Implementation of this reaction in surface modification, hydrogel formation, lithography and in the development of photopolymerization reactions will be presented. Finally, development and implementation of click nucleic acids (CAs) based on the thiol-ene click reaction will be presented. These oligonucelotides form materials that hybridize with both natural and synthetic olignonucleoitides via Watson-Crick base pairing while being simple to produce in large scales. S02-W05 HIPERRZGAŁĘZIE PLIESTRY I PLIAMIDY Anna Ryczek, Małgorzata Walczak, Henryk Galina Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza, Rzeszów Badając polikondensację hiperrozgałęzioną monomerów typu AB 2, prowadzącą do otrzymania tytułowych polimerów, opracowaliśmy niskotemperaturową metodę syntezy modelowych polimerów hiperrozgałęzionych (A i B oznaczają reagujące wzajemnie ze sobą grupy funkcyjne w monomerze). Synteza polegała na wykorzystaniu karbodiimidów jako aktywatorów grupy karboksylowej. trzymaliśmy polimery kwasów 4,4- bis(4-hydroksyfenylo)pentanowego (I) i 3,5-diaminobenzoesowego, a także kopolimery (I) z bisfenolem A. Reakcję prowadzono w odpowiednio dobranych rozpuszczalnikach, w temperaturze pokojowej, uzyskując maksymalne przereagowanie grup karboksylowych po ok. 6 godz. Prowadzono także polikondensację z wprowadzaniem monomeru w trakcie trwania reakcji. Mimo złożonego mechanizmu polikondensacji, zależności stopnia przereagowania grup karboksylowych od czasu oraz średniego stopnia rozgałęzienia makrocząsteczek były zgodne z modelem teoretycznym procesu, zakładającym dwucząsteczkową, elementarną reakcję kondensacji. Także dyspersyjność polimerów, wyrażona stosunkiem wagowo- do liczbowo-średniej masy cząsteczkowej polimerów, oraz stopień rozgałęzienia makrocząsteczek, wyznaczony na podstawie widm 1 H MR, były zgodne z obliczonymi z modelu. iniejszą pracę dedykujemy Panu Profesorowi Stanisławowi Penczkowi z okazji Jego jubileuszu. S02-W06 RADIATI EGIEERIG F BIMATERIALS Janusz M. Rosiak Institute of Applied Radiation Chemistry, Lodz University of Technology Lodz, Wroblewskiego 15 In the polymer chemistry a rapidly expanding field is the design, formation and testing of materials for medical applications, i.e. biomaterials. In author s laboratory have been developed some original drug delivery systems, constructions for encapsulation of thyroid cells, scaffolds for regeneration of nerves and formation of neural tissue as well as the biomaterial accelerates the regeneration of damaged skin - hydrogel wound dressings. The last one has been commercialized and is used all over the world. Comprehensive review of our works on radiation engineering of biomaterials will be presented. 124

77 S02-W07 WŁAŚCIWŚCI PLIMERÓW Z RZPLĄTAYMI MAKRCZĄSTECZKAMI. Andrzej Gałęski, Kinga Jurczuk Zakład Fizyki Polimerów, CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Polimer krystaliczny, bez splątań makrocząsteczek, jest zdolny do ogromnych odkształceń. Ta szczególna właściwość została w technice wykorzystana do tej pory tylko raz: z żelu o obniżonej gęstości splątań otrzymuje się polietylenowe ultra-wytrzymałe włókna. Polimery z makrocząsteczkami niesplątanymi, oprócz wytworzenia żelu otrzymywać można prowadząc polimeryzację w taki sposób, aby jednocześnie odbywała się krystalizacja. Handlowym polimerem z rozplątanymi makrocząsteczkami jest proszek politetrafluoroetylenu (PTFE) polimeryzowany w temperaturze niższej niż T melt kryształów PTFE. Innym przykładem jest polimeryzacja polietylenu w niskiej WYKŁADY temperaturze na katalizatorze typu single-site. Proszki z polimeryzacji można zgrzewać pod wyższym ciśnieniem, ale w temperaturze poniżej topnienia kryształów i uzyskiwać materiały o ekstremalnie dużej ciągliwości. Inny sposób wykorzystania to silne odkształcanie ziaren rozplątanego polimeru rozproszonego w innym stopionym polimerze podczas wytłaczania lub wtrysku. Powstałe nano-włókniste wtrącenia powodują drastyczne zmiany właściwości reologicznych, po zestaleniu matrycy uzyskuje się nanokompozyt typu all-polymer dużej wytrzymałości i odporności mechanicznej. Praca finansowana przez C, grant Maestro 2012/04/A/ST5/ S02-W08 MIKRSFERY I MIKRKAPSUŁY PLISILKSAWE - SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI Stanisław Słomkowski, Witold Fortuniak, Julian Chojnowski, Jan Kurjata, Urszula Mizerska CemtrumBadań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Sienkiewicza 112, Łódź. W wykładzie zostaną omówione proste metody syntezy nowej klasy mikrosfer z usieciowanych polisiloksanów oraz mikrokapsuł przemiany fazowej (zawierających n- heksadekan lub eikozan jako materiały termoaktywne) o powłoce utworzonej również z usieciowanych polisiloksanów.[1,2] Do syntez wykorzystano równoległe i następcze reakcje hydrosililowania, hydrolizy i dehydrokondensacji, w których jako wyjściowe substraty zastosowano polihydrometylo-siloksan i 1,3- diwinylotetrametylo-disiloksan. pracowane metody umożliwiają otrzymywanie mikrosfer i mikrokapsuł o średnicach w zakresie of 1 do 20 μm. becność grup SiH i SiH w usieciowanych polilsiloksanach umożliwia ich modyfikację przez wprowadzenie grup funkcyjnych 3-aminopropylowych, 3-glicydoksypropylowych, winylowych i chloro-metylowych. Syntetyzowane mikrosfery i miksokapsuły mogą być wykorzystane jako nośniki katalizatorów, enzymów i innych biomolekuł oraz jako materiały termo aktywne. [1] Fortuniak, W.; Slomkowski, S.; Chojnowski, J.; Kurjata, J.; Mizerska, U. Colloid Polym. Sci., 2013, 291, [2] Fortuniak, W.; Chojnowski, J.; Slomkowski, S.; Pospiech, P.; Kurjata, J. Polymer, 2013, 54, [3] Vachal, P.; Jacobsen, E.. J. Am. Chem. Soc., 2002, 124, Praca finansowana przez Ministerstwo Drwali grant nr S02-W09 PLIEDRYCZE LIGSILSESKWIKSAY JAK A-ŚIKI W.A. Stańczyk, T. Ganicz, K. Gradzińska, A. Kowalewska, J. Kurjata, K. Rózga-Wijas Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Sienkiewicza 112, Łódź. Poliedryczne oligosilseskwioksany (PSS) to unikalna grupa siloksanów, w których każdy atom krzemu jest związany z trzema atomami tlenu stanowiącymi mostki z trzema innymi atomami krzemu. ajprostsza struktura to sześcian o przekątnej przestrzennej 1 nm, określana jako T 8, gdzie osiem atomów krzemu posiada po jednym podstawniku organicznym. W procesach metabolicznych klatka silseskwioksanowa ulega przemianie w kwas orto-krzemowy i stąd jest często definiowana jako neutralny, idealny nano-nośnik do zastosowań biomedycznych. W wypadku zastosowania T 8 jako nośnika leku i ugrupowania rozpoznającego np. komórki nowotworowe można otrzymać aktywne, kierowane układy stopniowo uwalniające lek w obszarze zmian nowotworowych. W ramach wykładu zostanie przedstawiony stan badań nad biomedycznym wykorzystaniem silseskwioksanowych nanokompozytów oraz wyniki prac własnych. [1] McCusker C. Chem. Commun., 2005, 996; Fabritz, S., rg. Biomol. Chem., 2013, 11, Praca finansowana przez C, grant 2012/07/B/ST5/

78 S02-W10 STERECHEMICZE ASPEKTY HM- I KPLIMERYZACJI LAKTYDÓW Andrzej Duda, Marta Socka Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź W polimeryzacji cyklicznych estrów alifatycznych (laktonów, laktydów lub weglanów) zaobserwowano dwa zasadnicze rodzaje efektów związanych ze strukturą stereochemiczną monomerów i aktywnych centrów polimeryzacji. Zastosowanie rozbudowanych przestrzennie aktywnych centrów pozwoliło na wyeliminowanie ubocznych reakcji transestryfikacji, a następnie na przeprowadzenie w pełni kontrolowanej syntezy odpowiednich homo- i kopolimerów. Ponadto zastosowanie aktywnych centrów o zróżnicowanych konfiguracjach umożliwiło syntezę gradientowego stereokopolimeru bezpośrednio z racemicznego laktydu oraz na otrzymanie kopolimerów L,L-laktydu z - WYKŁADY kaprolaktonem lub z cyklicznymi węglanami o zróznicowanej mikrostrukurze makrocząsteczek: od bezładnej do blokowej [1]. W niniejszym wykładzie zostanie omówiony proces stereokontrolowanej kopolimeryzacji L,L-laktydu z węglanem trimetylenowym inicjowanej (R)- lub (S)- 2,2 -[1,1 -binaftylo-2,2 -diylbis-(nitrylometylidyno)]- difenolanem izopropoksyglinu oraz scharakteryzowana mikrostruktura kopolimerów. [1] Duda, A., RP of Cyclic Esters. Mechanisms of Ionic and Coordination Processes", w Matyjaszewski K., Moeller M., wyd., Polymer Science: A Comprehensive Reference, Vol. 4, Amsterdam: Elsevier BV 2012 Praca finansowana przez CBiR, grant PBS2/A1/12/2013 LACMA 126

79 S02-K01 SUPRAMLEKULARA RGAIZACJA LIIWYCH SILSESKWIKSAÓW A PWIERZCHI MIKI Anna Kowalewska, Maria owacka, Tomasz Makowski Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Łódź, Sienkiewicza 112. ligomeryczne liniowe [2-(karboksymetylotio)- etylosilseskwioksany] mogą w pewnych warunkach tworzyć w wyniku oddziaływań supramolekularnych specyficznie zorganizowane nanowarstwy. Analiza AFM wykazała bardzo szczególne ułożenie makrocząstek w odniesieniu do modyfikowanych powierzchni. W wyniku działania wspomnianych czynników powstają hydrofilowe materiały kompozytowe o dużej energii powierzchniowej. Kowalewska, A., owacka, M., Tracz, A., Makowski, T., (submitted). Praca finansowana przez DEC-2011/03/B/ST5/02672 KMUIKATY S02-K02 VITRIMERS - THE VEL, IVATIVE AD SPHISTICATED PLYMER MATERIALS CMBIIG THE PRPERTIES F GLASS AD PLASTIC. Anna Jurowska*, Kamil Jurowski**, ***. *Department of Inorganic Chemistry, Faculty of Chemistry, Jagiellonian University in Kraków, Kraków, Ingardena 3. **Department of Analytical Chemistry, Faculty of Chemistry, Jagiellonian University in Kraków, Kraków, Ingardena 3.*** Malopolska Center for Translational Medicine, Faculty of Medicine, Jagiellonian University in Kraków, Kraków, Batorego 3. This communication is reviewing recent works devoted to the new class of materials, called by inventors Vitrimers. Vitrimers are combining reparability and malleability at high temperatures with insolubility. These compounds are three dimensional organic polymeric networks with covalent bonds that can rearrange at the sufficiently high temperature, like inorganic glasses. Thus, are able to change their topology through thermo-activated bond exchange reactions. At low temperatures, exchange reactions are very slow and vitrimers behave like classical thermosets, on the other hand - at high enough temperatures, they can flow and behave like viscoelastic liquids, resembling thermoplastic materials. These very sophisticated properties opens new areas and possibilities in practical applications. [1] Capelot, M.; Unterlass, M. M.; Tournilhac, F.; Leibler, L. ACSMacro Lett. 2012, 1, This article results from participation in the course of Polymer Chemistry at the Jagiellonian University in Kraków, and was made by the support of Anna Jurowska and Kamil Jurowski scholarship by the Krakow Marian Smoluchowski Consortium "Matter-Energy-Future" (KW grant). S02-K03 KPLIESTRY A BAZIE LAKTÓW: SYTEZA, STRUKTURA RAZ WYBRAE WŁAŚCIWŚCI. A. Różański,*, L. Jasińska-Walc**, M.R. Hansen***, D. Dudenko***, M. Bouyahyi****, R. Duchateau**** *Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, ul.sienkiewicza 112, Łódź; ** Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. Gabriela arutowicza 11/12, Gdańsk, ***Instytut Maxa Planca, Mainz, iemcy, ****Sabic Europe B.V., Geleen, Holandia Synteza polimerów otrzymywanych z komponentów pozyskiwanych ze źródeł odnawialnych np. biomasy o właściwościach fizykochemicznych zbliżonych bądź lepszych do używanych obecnie materiałów wytwarzanych ze źródeł konwencjonalnych jest niezwykle istotna. Zaprezentowano efektywną metodę kopolimeryzacji z otwarciem pierścienia laktonów: kaprolaktonu i dekalaktonu z pentadekalaktonem z wykorzystaniem katalizatorów na bazie zasad Schiffa zawierających Zn i Ca (rys.1) [1]. trzymano kopoliestry statystyczne oraz blokowe o wysokich masach cząsteczkowych. Scharakteryzowano strukturę cząsteczkową (MR) i nadcząsteczkową (techniki rentgenowskie: WAXS i SAXS oraz mikroskopia transmisyjna, TEM) otrzymanych kopoliestrów oraz ich właściwości termiczne (kalorymetria różnicowa, DSC). Rys.1. Stuktura otrzymanych kopoliestrów oraz zastosowanych katalizatorów. [1] Jasinska-Walc L., Hansen M.R., Dudenko D., Rozanski A., Bouyahyi M., Wagner M., Graf R., Duchateau R. Polymer Chemistry, 2014, 5,

80 S02-K04 KMUIKATY PLIMERY GWIEŹDZISTE METAKRYLAÓW GLIKLI ETYLEWYCH W RZTWRZE I A PWIERZCHI. I. Żymełka-Miara *, A. Kowalczuk *, B. Mendrek *, M. Smet **, B. Trzebicka *, A. Dworak * * Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze, Polska ** Wydział Chemiczny, Uniwersytet w Leuven, Celestijnenlaan, 200F, B-3001 Leuven (Heverlee), Belgia Termoczułe polimery gwieździste z hydrofobowym rdzeniem i ramionami polimetakrylanów glikoli etylenowych otrzymano metodą rdzeń najpierw przy użyciu ATRP [1]. Wyznaczono rozmiary i kształty gwiazd w roztworach. W acetonie i w wodzie poniżej temperatury przejścia fazowego gwiazdy występowały w postaci izolowanych makrocząsteczek, natomiast powyżej T cp obserwowano zależny od stężenia proces agregacji. Przeprowadzono udane próby enkapsulacji hydrofobowego związku modelowego w hiperrozgałęzionym rdzeniu gwiazd. Stwierdzono, że 10 cząsteczek fluorescencyjnej sondy jest zdolnych do enkapsulacji w izolowanej w roztworze wodnym makrocząsteczce gwieździstej. astępnie, stosując metodę szczepienia do, gwiazdy związano kowalencyjnie z podłożem uzyskując termoczułe powierzchnie. [1] A. Kowalczuk, B. Mendrek, I.Żymełka-Miara, M. Libera, A. Marcinkowski, B. Trzebicka, A. Dworak, Polymer 2012, 53, S02-K05 MIKRCZĄSTKI STEREKMPLEKSÓW PLILAKTYDU Melania Bednarek, Tadeusz Biedroń, Przemysław Kubisa Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Sienkiewicza 112, Łódź Stereokompleksy polilaktydu powstające w wyniku zmieszania równomolowych roztworów PLLA i PDLA zawierających grupę jonową na końcu łańcucha mają tendencję do tworzenia sferycznych mikrocząstek [1]. Do syntezy polilaktydów z grupami jonowymi wykorzystano kationową polimeryzację według mechanizmu aktywowanego monomeru (AM) [2] stosując odpowiednie inicjatory zawierające obok grupy hydroksylowej grupę jonową (grupę ulegającą jonizacji w warunkach otrzymywania mikrocząstek). Wykazano, że mikrocząstki o różnym stopniu regularności mogą być wykorzystane m.in. do enkapsulacji substancji czynnych biologicznie w wyniku oddziaływań pomiędzy końcowymi grupami jonowymi PLA a grupami funkcyjnymi substancji enkapsulowanej [3]. [1]. Biedron, T.; Brzezinski, M.; Biela, T. et all., J. Polym. Sci., Part A: Pol. Chem., 2012, 50, [2] Kubisa, P.; Penczek S., Prog. Polym. Sci. 1999, 24, [3] Bednarek, M.; Basko, M.; Bedron, T.; Kubisa, P.; Pluta, M., Polym. Bull., 2014, DI /s x. S02-K06 PHB ALIFATYCZY BIPLIESTER DUŻYM PTECJALE Piotr Kurcok*, Michał Michalak*, Michał Kawalec*, Michał Sobota*, Michał Kwiecień* *Centrum Materiałów polimerowych i Węglowych PA, Zabrze. Poli([R]-3-hydroksymaślan) to naturalny poliester produkowany przez wiele organizmów prokariotycznych jako źródło węgla oraz energii [1]. Poliester ten jest termoplastycznym bioresorbowalnym materiałem o dużym potencjale aplikacyjnym w medycynie, farmacji czy ochronie środowiska. W wystąpieniu omówiona zostanie niestabilność termiczna polihydroksyalkanianów w kontekście degradacji zgodnie z mechanizmem of E1cB [2] i jej konsekwencje w typowych procesach przetwórstwa i blendowania alifatycznych poliestrów. Kontrolowana degradacja zachodząca zgodnie z tym mechanizmem prowadzi do produktów zawierających krotonianowe grupy końcowe. Te stosunkowo niereaktywne grupy mogą być łatwo przekonwertowane do oligomerów zawierających bardziej reaktywne ugrupowania (3- metylooksiranowe czy aldehydowe) [3]. [1] Doi, Y. Microbial Polyesters, VCH Publishers, Weinheim, 1990 [2] M. Kawalec; G. Adamus; P. Kurcok; M. Kowalczuk; I. Foltran; M.L. Focarete; M. Scandola Biomacromolecules 2007, 8, [3] M. Michalak, A. A. Marek, J. Zawadiak, M. Kawalec, P. Kurcok Eur. Polym. J. 2013, 49, 4149 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki w ramach projeku nr 2011/03/B/ST5/

81 S02-K07 BIDEGRADWALE KMPZYTY PLIMERWE WŁAŚCIWŚCIACH ELASTYCZYCH. Karolina Diakowska a), Anna Masek a), Marian Zaborski a) a) Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Technologii Polimerów i Barwników; Ul. Stefanowskiego 12/16, Łódź; Wiele ekspertyz wskazuje na to, iż przy zachowaniu obecnej tendencji wykorzystania ropy naftowej do wytwarzania tworzyw sztucznych, taniego surowca wystarczy jedynie na kilka najbliższych dekad. Z tego powodu na całym świecie zaczęto powracać do badań nad polimerami naturalnymi a także zaczęto ulepszać sposoby recyklingu tworzyw sztucznych. [1][2]. W swojej pracy dążymy do otrzymania biodegradowalnych kompozytów z surowców odnawialnych. Zastosowanie epoksydowanego kauczuku naturalnego w połączeniu z polilaktydem, KMUIKATY usieciowanych przy zastosowaniu naturalnych substancji jest elementem nowości naukowej. Blendy kauczuku naturalnego z polilaktydem powinny charakteryzować się dobrymi właściwościami elastycznymi oraz dużą degradowalnością w środowisku naturalnym. W roli napełniaczy stosujemy lignocelulozę oraz jej modyfikowane formy. [1]. Z. Florjańczyk, M. Dębowski, E.Chwojnowska, K. Łokaj, J. strowska Polimery 2009, 10, ; [2].. Bitinis, R. Verdejo, E.M. Maya, E. Espuche, P. Cassagnau, M.A. Lopez-Manchado Composites Science and Technology 2012, 72, ; S02-K08 BIRESRBWALE TERPLIMERY WYKAZUJĄCE PAMIĘĆ KSZTAŁTU Anna Smola 1, Piotr Dobrzyński 1,2, Michał Sobota 1, Janusz Kasperczyk 1 1 Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze. 2 Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. J. Długosza, Al. Armii Krajowej13, Częstochowa. W pracy przedstawiono wyniki badań syntezy i własności terpolimerów otrzymanych na drodze kopolimeryzacji RP L-laktydu z glikolidem, katalizowanej Zr(acac) 4, w obecności makroinicjatorów, jakim były oligomery węglanu trimetylowego zakończone grupami hydroksylowymi. Zastosowano oligomery, o różnej masie molowej i liczbie grup końcowych, z których część posiadała struktury usieciowane. Zbadano wpływ budowy łańcucha terpolimerów na właściwości termomechaniczne oraz efekt pamięci kształtu. Wykazano możliwość kontrolowania szybkości powrotu z kształtu tymczasowego do wcześniej zaprogramowanego kształtu permanentnego, naprężenia powstałego w wyniku tego zjawiska, oraz zakresu temperatur, w którym ono zachodzi poprzez sposób programowania kształtu tymczasowego, jak i odpowiedni dobór mikrostruktury łańcucha terpolimeru, przy jednoczesnym zachowaniu wcześniej zoptymalizowanego składu. Wyniki prowadzonych badań pozwoliły na otrzymanie działających modeli bioresorbowalnych stentów i zacisków chirurgicznych. Praca finansowana przez C projekt nr 2011/01//ST5/02257 S02-K09 WŁAŚCIWŚCI GWIAŹDZISTYCH PLILAKTYDÓW Grzegorz Łapienis Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PA, Łódź, ul. Sienkiewicza 112. trzymano gwiaździste poli(l-laktydy) o 6 ramionach o zróżnicowanej długości (M n = ). Masy molowe polimerów gwiaździstych wyznaczono metodą chromatografii żelowej (detektory RI i LS). C C = PLLA = C CH C CH CH 3 CH 3 Właściwości termiczne scharakteryzowano metodami DSC i TGA. trzymane polimery wykazywały duży stopień krystaliczności ( 96%) oraz mniejszą lepkość w stopie w porównaniu do polimerów liniowych o tej samej masie molowej. Właściwości mechaniczne gwiaździstych poli(l-laktydów) były zbliżone do właściwości handlowych (liniowych) polilaktydów. Praca finansowana przez C, grant nr UM-2013/09/B/ST5/

82 S02-K10 KMUIKATY BADAIA CZYSTŚCI CHEMICZEJ BIDEGRADWALYCH WŁKIE Z PLA PRZEZACZYCH A WYRBY MEDYCZE Karolina Gzyra-Jagieła, Jolanta Jóźwicka, Agnieszka Gutowska, Krystyna Twarowska-Schmidt, Danuta Ciechańska Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych M. Skłodowskiej-Curie 19/ , Łódź owoczesne wyroby medyczne odgrywają istotną rolę w inżynierii materiałowej. ajistotniejszą ich cechą jest biodegradowalność i biozgodność z organizmem ludzkim. Wprowadzone do organizmu w wyniku przemian metabolicznych rozkładają się na różnorodne związki chemiczne, które należy scharakteryzować W tym celu przeprowadza się badania czystości chemicznej wyrobów medycznych [1,2]. Celem przeprowadzonych badań była ocena czystości chemicznej włókien z PLA w aspekcie ich praktycznego zastosowania do otrzymywania płaskich wyrobów o przeznaczeniu higienicznym i/lub medycznym. Badaniom fizykochemicznym poddano ekstrakty wodne przygotowane z polimeru wyjściowego PLA 6201D i włókien PLA z preparacją oraz po jej usunięciu. znaczono parametry czystości chemicznej, m.in. ph, mętność, barwę i zapach wyciągu, zawartość [Cl] -, [H 4 ] +, [S 4 ] 2-, metali ciężkich i środków pianotwórczych. Jóźwicka J., Gzyra-Jagieła K., Gutowska A., Twarowska-Schmidt K., Ciepliński M.,: FTTE, 2012, 6B, Jóźwicka J., Gzyra-Jagieła K., Struszczyk M.H., Gutowska A., Ciechańska D., Krucińska I.: FTTE, 2012, 6A, Badania wykonano w ramach projektu Biodegradowalne wyroby włókniste BIGRATEX-PIG /08 współfinansowanego przez UE ze środków w ramach PIG na lata S02-K11 ACZĄSTKI PWŁCE PIPAM I RDZEIU Z MEZGLBUL PIPAM/PIPX Barbara Trzebicka*, Łukasz tulakowski*, Emi Haladjova**, atalia leszko*, Wojciech Wałach*, Stanislav Rangelov**, Andrzej Dworak* *Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 34, , Zabrze. **Instytut Polimerów, BA, Acad. G. Bonchev str., bl.103a, 1113 Sofia, Bułgaria. Tworzenie się zagregowanych nanostruktur w rozcieńczonych roztworach wodnych badano dla wielu termoczułych polimerów. Powyżej temperatury przejścia fazowego polimery termoczułe tworzą struktury sferyczne zwane mezoglobulami. Prezentowana praca przedstawia możliwość uzyskania stabilnych mieszanych mezoglobul w roztworach wodnych, zawierających dwa termoczułe polimery: poli(-izopropyloakrylamid) (PIPAM) i poli(2- izopropylo-2-oksazolinę) (PIPx). Zależnie od stosowanych procedur otrzymano mezoglobule o różnych rozmiarach (od 150 nm do 2 nm) i strukturze (mieszane lub typu rdzeń-powłoka). Mieszane mezoglobule pokrywano powłoką na drodze polimeryzacji rodnikowej IPAM. Do badania procesu tworzenia się mezoglobul, a także struktury i zachowania w roztworze mezoglobul i nanocząstek wykorzystano techniki rozpraszania światła, UV-Vis, SEM, TEM i AFM. Praca wykonana w ramach współpracy bilateralnej między Bułgarską i Polską Akademią auk. S02-K12 WE ARZĘDZIE D MDELWAIA PRCESÓW PLIMERYZACJI Stanisław Sosnowski*, Paul Brooks**, Lian Hutchings**, Paul Ross-Gardner***, Peter Shaw*** *CBMiM PA, Sienkiewicza 112, Łódź, Polska; **Dept. of Chem., Durham Centre for Soft Matter, Durham, DH1 3LE, U.K., ***Synthomer Ltd., Central Road, Templefields Harlow, Essex, CM20 2BH, U.K. Metoda Monte Carlo, ze względu na liczne zalety, jest często używana do modelowania procesów polimeryzacji i struktury otrzymywanych produktów. iestety, z powodu braku uniwersalnego oprogramowania, stosowanie tej metody wymaga samodzielnego opracowania odpowiedniego i poprawnego algorytmu oraz napisania programu. Przedstawiony będzie nowy, napisany w naszym instytucie, ogólnie dostępny program do modelowania procesów homo- i kopolimeryzacji łańcuchowej. mawiany program, dzięki graficznemu interfejsowi użytkownika, pozwala w wygodny sposób śledzić zmiany wybranych parametrów w czasie procesu, a także generuje chromatogram SEC oraz widmo MALDI- TF produktów dla dowolnego stanu procesu. W szczególności zostaną przedstawione wyniki modelowania procesu anionowej kopolimeryzacji monomerów winylowych prowadzącego do powstawania kopolimerów przemiennych. Ponadto program może także znaleźć zastosowanie jako pomoc naukowa dla studentów kursu chemii polimerów.[1] Sosnowski, S., J. Chem. Edu. 2013, 90, Praca finansowana przez MiSzW oraz EPSRC i Synthomer (U.K.). 130

83 S02-K13 RGAICZE KATALIZATRY/IICJATRY PLIMERYZACJI LAKTYDU. Piotr Lewiński Polimeryzację laktydu z otwarciem pierścienia przeprowadza się wobec szeregu układów opartych na związkach metalo-organicznych (np.: pochodne cyny) oraz układów organicznych [1]. Jako katalizatory organiczne stosuje się silne nukleofile, np. (1,5,7- triazabicyklo[4.4.0]dek-5-en (TBD), 1,8- diazabicyklo[5.4.0]undek-7-en (DBU)), w połączeniu z aminami i/lub alkoholami [2]. W mojej pracy połączyłem funkcje katalizatora (super zasada organiczna) oraz inicjatora (grupa hydroksylowa/pierwszorzędowa grupa aminowa) w jednej cząsteczce (CATALII [3]). Wykazałem, ze w odpowiednich warunkach każda cząsteczka KMUIKATY Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, Sienkiewicza 112, Łódź katalizatora/inicjatora łączy się z makrocząsteczką wiązaniem kowalencyjnym stając się grupą końcową. H [1] Duda A., Penczek S.: Polimery 2003, 48, 16. [2] Hedrick J.L. et al.: Chem. Rev. 2007, 107, [3] S. Penczek; A. Kowalski; T. Biela; P. Kubisa; A. Duda; Patent: PL A1, 30 Jan, Badania wykonane w ramach projektu Lacman ; umowa nr PBS2/A1/12/2013 (ID: ) z dnia r, projekt współfinansowany przez CBiR. H S02-K14 PRZEZRCZYSTE MATERIAŁY PLILAKTYDWE PDWYŻSZEJ CIĄGLIWŚCI. STRUKTURA I WŁAŚCIWŚCI FIZYCZE. Mirosław Pluta, Ewa Piórkowska SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, PA w Łodzi, Łódź, Sienkiewicza 112. Polilaktyd (PLA), biodegradowalny poliester ze źródeł odnawialnych, wykazuje interesujące właściwości fizykochemiczne, porównywalne z niektórymi dla polimerów pochodzenia petrochemicznego. Cechą niekorzystną PLA jest kruchość, podatność na pękanie i zerwanie już przy wydłużeniach z 5 10 %. pracowano sposób poprawy tych właściwości poprzez zmieszanie PLA z trójblokowymi kopolimerami PEG-PPG-PEG [1]. Zastosowano kopolimery o m.m. od 1900 do 4400 g/mol i różnej zawartości segmentów PEG (10 50%) w celu modyfikacji struktury fazowej i plastyfikacji mieszanin. Przeprowadzono badania strukturalne (SEM), termiczne (DSC), mechaniczne (DMTA, Instron, młot Resil), optyczne i barierowe. Wykazano, że modyfikatory nie pogarszają przezroczystości mieszanin, podwyższają barierowość, odporność udarnościową oraz ciągliwość nawet do z 370%, zależnie od składu mieszaniny. [1] Pluta, M., Piórkowska,E., Morawiec, J.; Modyfikowana kompozycja polimeru laktydu zawieraj ca biodegradowalne kopolimery blokowe oraz sposób jej wytwarzania, Zgłoszenie do UP RP, 2012, r P S02-K15 WPŁYW MDYFIKACJI FAZY AMRFICZEJ A WYBRAE WŁAŚCIWŚCI FIZYCZE PLIMERÓW CZĘŚCIW KRYSTALICZYCH Artur Krajenta, Artur Różański Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, ul. Sienkiewicza 112, Łódź. Wprowadzenie substancji o niskiej masie cząsteczkowej w obszar fazy amorficznej [1] wpływa na właściwości termomechaniczne polimerów częściowo krystalicznych podczas ich odkształcania. Modyfikacja prowadzi do zmiany stanu fizycznego obszarów nieuporządkowanych i odpowiedzi mechanicznej takiego układu polimer/modyfikator w stosunku do materiału referencyjnego. W układach polimer/modyfikator zbadano wpływ modyfikatora na strukturę, stan fizyczny fazy amorficznej i wybrane właściwości makroskopowe matrycy polimerowej: intensywność zjawiska kawitacji, właściwości termo-mechaniczne. Zaobserwowano spadek wartości modułu sprężystości i naprężenia na granicy plastyczności (podobne działanie zaobserwowano i wyjaśniono w układzie chloroform/ polipropylen [2]) oraz zmniejszenie intensywności zjawiska kawitacji. [1] Rozanski, A.; Galeski A., Macro., 2011, 44, [2] Rozanski A.; Galeski A., Int. J. Plasticity, 2013, 41, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr DEC- 2011/03/D/ST8/

84 KMUIKATY S02-K16 PLIMERYZACJA KAPRLAKTU UKŁADEM KARBAZL TRIETYLGLI Tomasz Komoń*, Zbigniew Florjańczyk** *Instytut Chemii Przemysłowej, Warszawa; **Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, Warszawa Trimetyloglin i trietyloglin są znane jako bardzo ważne aktywatory i ko-katalizatory w katalizatorach Ziegler- atta używane w syntezie polimerów (olefin). Związki te w formie monomerycznej (AlR 3 ) są silnymi kwasami Lewisa, co jest powodem do ich samoasocjacji do formy oligomerycznej, szczególnie dimerycznej. Ta właściwość jest również powodem bardzo łatwej reakcji z donorami elektronów, takimi jak alkohole, kwasy i aminy. W reakcji związków trialkiloglinowych z pierwszo- lub drugo-rzędowymi aminami powstają kompleksy kwasowo zasadowe, które można zastosować jako inicjatory lub katalizatory polimeryzacji. W reakcji karbazolu z trietyloglinem powstaje dietylo(-karbazolo)glin, który ulega agregacji i występuje w postaci dimerycznej. Monomer i dimer w roztworze występują w równowadze, a ich proporcje zmieniają się w zależności od temperatury. W reakcji dietylo(-karbazolo)glinu i ε-kaprolaktonu następuje zainicjowanie polimeryzacji. Modyfikując inicjator przez dodatek: karbazolu, trietyloglinu, pirydyny, toluenu oraz węglanu etylenu badano właściwości otrzymanego polimeru oraz całego procesu polimeryzacji. S02-K17 CHEMIA CLICK JAK METDA TWRZEIA STABILYCH MEZGLBUL Daria Lipowska, Dawid Szweda, Róża Trzcińska, Barbara Trzebicka, Andrzej Dworak Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze. Mezoglobule, otrzymane w wyniku agregacji termoczułych polimerów, mogą stanowić nośniki hydrofobowych substancji biologicznie aktywnych. Ponieważ mezoglobule takie są stabilne jedynie powyżej temperatury przejścia fazowego tworzącego je polimeru, poszukuje się metod ich stabilizacji. Jedną z nich jest pokrywanie ich powierzchni usieciowaną powłoką [1]. Celem pracy było otrzymanie termoczułych stabilnych mezoglobul opartych na kopolimerach metakrylanu glikolu dietylenowego i metakrylanu 2-aminoetylu (P[DEGMA-co-AMA]). Stosowano mieszaninę dwóch kopolimerów P[DEGMA-co-AMA] zawierającego odpowiednio grupy azydkowe i grupy acetylenowe. Dla obu kopolimerów wyznaczono temperatury przejść fazowych. Metodą dynamicznego rozpraszania światła zmierzono rozmiary mieszanych mezoglobul w roztworach wodnych. Stabilność mieszanych mezoglobul została zapewniona poprzez reakcję click pomiędzy grupami azydkowymi i acetylenowymi z utworzeniem pierścienia triazolowego między łańcuchami. [1] Trzebicka, B.; Weda, P.; Utrata-Wesołek, A.; Dworak, A.; Tsvetanov, C. J. Pol. Sci. Part A Pol. Chem., 2010, 48,

85 S02-P01 PSTERY DEGRADWALE KMPZYTY ELASTMERWE ZAWIERAJĄCE LIGCELULZĘ Karolina Diakowska a), Anna Masek a), Marian Zaborski b) a) Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Technologii Polimerów i Barwników; Ul. Stefanowskiego 12/16, Łódź; Powszechnie wiadomym jest, iż wyeliminowania tworzyw sztucznych z życia codziennego jest niemożliwe. iestety ich eksploatacja generuje olbrzymie ilości odpadów polimerowych. W trosce o środowisko naturalne naukowcy dążą do otrzymywania materiałów polimerowych, które będą biodegradowalne. [1][2]. Celem naszych badań jest otrzymanie biodegradowalnych kompozytów z surowców odnawialnych. Zastosowanie epoksydowanego kauczuku naturalnego w kompozycji z polilaktydem, usieciowanych przy zastosowaniu naturalnych substancji takich jak aminokwasy jest niewątpliwie elementem nowości naukowej. W roli napełniaczy stosujemy lignocelulozę oraz jej modyfikowane formy. Ważnym elementem naszych badań jest uzyskanie kompozytów ER/PLA o właściwościach determinujących ich kontrolowaną degradowalność. [1]. Z. Florjańczyk, M. Dębowski, E.Chwojnowska, K. Łokaj, J. strowska Polimery 2009, 10, ; [2].. Bitinis, R. Verdejo, E.M. Maya, E. Espuche, P. Cassagnau, M.A. Lopez-Manchado Composites Science and Technology 2012, 72, ; R. Auras, B. Harte, S. Selke Macromol Biosci 2004, 4,9, S02-P02 PLIMERYZACJA WLRDIKWA W RZTWRACH SLI AMIWYCH Aleksandra owak*, Szczepan Bednarz* *Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej aleksandra.now2@gmail.com, sbednarz@pk.edu.pl. Kwas itakonowy (IA) to nienasycony, biodegradowalny kwas dikarboksylowy otrzymywany przez fermentację węglowodanów m.in. z użyciem grzybów z rodzaju Aspergillus. Kwas 2-akrylamido-2-metylopropanosulfonowy (AMPS) jest reaktywnym, silnie polarnym, syntetycznym monomerem stosowanym do otrzymywania polimerów i hydrożeli. Przedmiotem badań jest proces polimeryzacji kwasu AMPS i jego kopolimeryzacji z IA w roztworach wodnych lub w układach zawierających sole choliny. trzymane polimeryczne produkty oczyszczono metodą dializy, scharakteryzowano ciężary cząsteczkowe oraz poddano analizie FT-IR. Przy uzyciu techniki in-situ HMR monitorowano przebieg reakcji polimeryzacji i kopolimeryzacji. [1] Synthesis of Hydrogels by Polymerization of Itaconic Acid Choline Chloride Deep Eutectic Solvent. S.Bednarz, M. Fluder, M. Galica, D. Bogdal, I. Maciejaszek, J. Appl. Polym. Sci. 2014, 131, iniejsze badania były finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier chemiczny (BIC), nr umowy PKL / S02-P03 ZASTSWAIE WDEG RZTWRU KRZEMIAU SDU D MDYFIKACJI TRUDZAPALEJ WŁÓKIE PET Andrzej Gawłowski, Janusz Fabia, Tadeusz Graczyk, Jarosław Janicki Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała, ul. Willowa 2. Do modyfikacji trudnozapalnej klasycznych włókien z poli(tereftalanu etylenu) (PET) wykorzystano szkło wodne wyprodukowane przez Zakłady Chemiczne Rudniki S.A. Proces prowadzono przy zastosowaniu dwóch metod: a) metody kąpielowej, b) metody Thermosol. Głównym celem podjętych badań było ustalenie optymalnych parametrów procesu tj. stężenia antypirenu, temperatury, czasu obróbki, stężenia środków pomocniczych. Uzyskane efekty trudnozapalności oceniano przy zastosowaniu metody krytycznego wskaźnika tlenowego LI. Dodatkowo przeprowadzono również badania właściwości termicznych modyfikowanych włókien metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej DSC oraz analizy termograwimetrycznej (TGA). 133

86 S02-P04 BADAIE WŁAŚCIWŚCI TERMICZYCH WŁÓKIE PA6 MDYFIKWAYCH TRUDZAPALIE Andrzej Gawłowski, Janusz Fabia, Czesław Ślusarczyk, Tadeusz Graczyk Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała, ul. Willowa 2. W ramach prezentowanego materiału badaniom poddano ciągłe włókna poliamidowe (PA6) przeznaczone głównie do wytwarzania tekstyliów przeznaczonych do wykończania wnętrz. Do modyfikacji trudnozapalnej włókien PA6 wykorzystano metodę kąpielową. Jako antypiren zastosowano wodny roztwór krzemianu sodu (Zakłady Chemiczne Rudniki S.A). Modyfikowane włókna PA6 badano przede wszystkim w aspekcie zmian właściwości termicznych (DSC, TGA). Dodatkowo przeprowadzono również badania zmian struktury nadcząsteczkowej wykorzystując do tego celu metodę PSTERY szerokokątowej dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego (WAXS). kreślono również wartości krytycznego wskaźnika tlenowego (LI) dla poszczególnych wariantów modyfikacji włókien PA6. S02-P05 BADAIA AD MAKRMMERAMI TRZYMAYMI W WYIKU AIWEJ PLIMERYZACJI β-butyrlaktu Anna Domagała, Piotr Kurcok, Henryk Janeczek, Marta Musioł Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, Zabrze, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34 W ostatnich latach prowadzono badania nad otrzymaniem i zastosowaniem oligo- i poli(3- hydroksymaślanów). Stwierdzono m.in., iż możliwa jest polimeryzacja β-butyrolaktonu wykorzystująca różne rodzaje inicjatorów [1, 2]. W ten nurt włączają się przedstawione obecnie badania. Podjęto prace nad syntezą na drodze anionowej polimeryzacji z otwarciem pierścienia β-butyrolaktonu inicjowaną solą potasową kwasu 1--pirolopropanowego. trzymany w ten sposób makromonomer jest prekursorem biodegradowalnych, elektroaktywnych polimerów, które służyć mogą jako nośniki leków bądź materiały opatrunkowe. HC 1. KH 2. H 3 C C CH CH 2 C H CH 3 n [1] Piddubnyak, V.; Kurcok, P. i in. Biomaterials, 2004, 25, [2] Michalak, M.; Marek, A.A. i in. Eur. Polym. J., 2013, 49, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki w ramach projeku nr 2011/03/B/ST5/01478 S02-P06 WE TERMPLASTYCZE PLI(WĘGLA-URETAY) Z ATMAMI SIARKI Anna Kultys*, Magdalena Rogulska*, Janina owak* *Zakład Chemii Polimerów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, Lublin. Celem realizowanych badań było określenie struktury (metodą FTIR i AFM) i właściwości fizykochemicznych, termicznych (metodą DSC i TG), mechanicznych przy statycznym rozciąganiu, adhezyjnych do miedzi oraz twardości Shore a nowych termoplastycznych poliuretanów segmentowych. Polimery otrzymano metodą jednoetapowej poliaddycji w stopie przy użyciu alifatyczno-aromatycznych przedłużaczy łańcuchów o różnej zawartości atomów siarki, tj. 2,2 -[oksybis(benzeno-1,4-diylosulfanodiylo)]dietanolu (DE) lub 2,2 -[sulfanodiylobis(benzeno-1,4-diylosulfanodiylo)]dietanolu (SDE), 1,1'-metanodiylobis(4-izocyjanianobenzenu) i % mol. poli(heksametyleno-węglano)diolu o M n =860 g/mol jako segmentu giętkiego. trzymane polimery były materiałami o dużych masach molowych (lepkości zredukowane w zakresie 1,0 2,8 dl/g). Ich temperatury odszklenia (T g ), temperatury 1% ubytku masy, wytrzymałości na rozciąganie oraz wydłużenia przy zerwaniu zawierały się, odpowiednio, w zakresie: C, C, MPa, %. Polimery pochodne diolu DE wykazywały niższe T g, a tym samym większy stopień separacji mikrofazowej, lepszą stabilność termiczną oraz większą wytrzymałość mechaniczną przy mniejszym wydłużeniu przy zerwaniu. 134

87 S02-P07 WE PLIAMIDY WŁAŚCIWŚCIACH CIEKŁKRYSTALICZYCH Anna Kultys*, Magdalena Rogulska* *Zakład Chemii Polimerów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, Lublin. Typową drogą uzyskiwania polimerów z grupami mezogenicznymi w łańcuchu głównym są procesy polikondensacji oparte na monomerach ciekłokrystalicznych, prowadzące do układów poliestrowych, poliamidowych i polieterowych. Celem naszej pracy była synteza i charakterystyka nowych ciekłokrystalicznych kwasów dikarboksylowych pochodnych bifenylu, tj. kwasu 2,2'-[bifenylo-4,4'- diylobis(metanodiylosulfanodiylo)]dioctowego, kwasu 2,2'-[bifenylo-4,4'-diylobis(metanodiylosulfanodiylo)]- dipropanowego i kwasu 2,2'-(bifenylo-4,4'- diylodisulfanodiylo)dipropanowego. Kwasy te następnie zostały wykorzystane do syntezy poliamidów PSTERY metodą niekonwencjonalnej polikondensacji z diizocyjanianami [1], takimi jak: 1,1'-metanodiylobis(4-izocyjanianocykloheksanem), 2,4-diizocyjaniano-1-metylobenzenem i 1,6-diizocyjanianoheksanem, prowadzonej w roztworze w obecności katalizatora. Strukturę i właściwości kwasów oraz poliamidów określono za pomocą analizy elementarnej, FTIR, 1 H-MR, termograwimetrii, różnicowej kalorymetrii skaningowej i mikroskopii polaryzacyjnej. Badania mikroskopowe pokazały, że otrzymane kwasy tworzą mezofazę nematyczną i smektyczną, natomiast poliamidy tylko nematyczną. Mallakpour, S.; Youselfian, H. Polym. Bull. 2008, 60, S02-P08 SYTEZA I CHARAKTERYSTYKA µ-plimerów ZAWIERAJĄCYCH W RDZEIU D-(-)SALICYĘ Anna Mielańczyk, Sebastian Grządka, Dorota eugebauer Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Strzody 9, Gliwice Przedmiotem badań jest synteza µ-polimerów gwiaździstych z zastosowaniem 8-funkcyjnego inicjatora na bazie D(-)salicyny (SLBr 6 H 2 ) [1]. W pierwszym etapie zsyntezowano 6-ramienne kopolimery metakrylanu metylu (MMA) z metakrylanem tert-butylu (tbma) za pomocą ATRP oraz polimery posiadające 2 segmenty poli(εkaprolaktonu) (PCL) przy użyciu RP. Pomimo kontrolowanego charakteru obydwu reakcji zaobserwowano większe dyspersyjności dla PCL Đ= w porównaniu z P(MMA-co-tBMA) Đ= W drugim etapie znajdujące się w rdzeniu grupy funkcyjne wykorzystano do otrzymania µ-polimerów. Br Br H Br Br ATRP Br Br H RP SLBr 6 H 2 Br Br Br H H Br H 2 6 RP Br Br ATRP PCL P(MMA-co-tBMA) [1] eugebauer, D., Mielańczyk, A., Waśkiewicz, S., Biela, T., J. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 2013, 51, S02-P09 AMFIFILWE KPLIMERY RZGAŁĘZIEJ TPLGII ZAWIERAJĄCE JEDSTKI KWASU METAKRYLWEG Anna Mielańczyk, Paulina Maksym-Bębenek, Dorota eugebauer Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. M. Strzody 9, Gliwice Metodą ATRP otrzymano serię dobrze zdefiniowanych kopolimerów rozgałęzionych, tj. gwiaździstych i szczepionych, zawierających jednostki metakrylanu tert-butylu (tbma). Wykorzystane w polimeryzacji różne typy wielofunkcyjnych (makro)inicjatorów tj. na bazie poli(glikolu etylenowego) lub propylenowego oraz D-salicyny [1] determinowały kształt makrocząsteczki poprzez rozmieszczenie jednostek tbma, odpowiednio w łańcuchach bocznych lub ramionach. astępnie polimery hydrofobowe przekształcono w amfifilowe poprzez acydolizę grup tert-butylowych do kwasowych. Tym samym makrocząsteczki uzyskały właściwości ph-czułe, a dalsze badania miały na celu porównanie średnic hydrodynamicznych otrzymanych cząstek. Tego typu polimery, ze względu na strukturę, skład i właściwości mogą być rozpatrywane w charakterze potencjalnych nośników substancji biologicznie aktywnych. [1] eugebauer, D., Mielańczyk, A.; Waśkiewicz, S.; Biela, T. J. Polym. Sci. Part A: Polym. Chem. 2013, 51, Praca finansowana w ramach projektów badawczych C DEC-2012/07//ST5/01875, o oraz BKM/508/RCH4/2013/

88 S02-P10 LIGETERLE Z TLEKU ETYLEU I REAKTYWYCH RZPUSZCZALIKÓW MELAMIY Anna Ryczek, Dorota Głowacz-Czerwonka Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza, Rzeszów Przedstawiono wyniki badań dotyczących otrzymywania oligoeteroli z roztworów melaminy w reaktywnym rozpuszczalniku (uzyskanym przy stosunku molowym ketonu etylowo-metylowego do formaldehydu 1:3) i 12 moli oksiranu - tlenku etylenu. Przeprowadzono serię syntez z różnym udziałem wody dozowanej do układu reakcyjnego podczas roztwarzania melaminy. Wprowadzenie wody miało na celu zwiększenie rozpuszczalności trudnorozpuszczalnego związku azacyklicznego. Strukturę produktów potwierdzono w oparciu o analizę widm 1 H-MR, FTIR oraz analizę elementarną. Zbadano wybrane właściwości fizyczne uzyskanych PSTERY oligoeteroli, takie jak gęstość, lepkość, współczynnik załamania światła oraz napięcie powierzchniowe. trzymane oligoeterole stanowiły gęste żywice barwy pomarańczowej. Wstępne badania dowiodły, iż mogą one stanowić substraty (czynniki poliolowe) do otrzymywania pianek poliuretanowych o zwiększonej odporności termicznej. S02-P11 EKSTRAKCJA AWŁÓKIE CELULZWYCH Z BIMASY RŚLIEJ Arkadiusz Bloda, Janusz Kazimierczak, Justyna Wietecha, Grażyna Krzyżanowska, Anna Kluska, Danuta Ciechańska, Ewa Kopania Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych,ul. M. Skłodowskiej-Curie 19/27, Łódź. Biomasa roślinna jest powszechnie uważana za niewyczerpane, odnawialne źródło różnych biopolimerów, m.in. celulozy, hemicelulozy, lignin i pektyn. Spośród nich najbardziej znanym i zbadanym surowcem jest celuloza, zaś włókna celulozowe charakteryzują się szerokim zakresem korzystnych właściwości użytkowych, w tym stosunkowo dużą wytrzymałością, wysoką sztywnością, niską gęstością i podatnością na rozkład biologiczny. W pracy jako materiał wyjściowy stosowano kilka rodzajów biomasy, m.in. słomę konopną. W wyniku procesu oczyszczania biomasy za pomocą obróbki termicznej, mechanicznej i chemicznej otrzymano masę włóknistą o wysokiej zawartości alfa-celulozy. astępnie zastosowano obróbkę enzymami celulolitycznymi w celu ułatwienia fibrylizacji włókien celulozowych do nanowłókien podczas dalszej obróbki mechanicznej z wykorzystaniem wysokich sił ścinających. Zmiany morfologiczne zachodzące podczas obróbki badano za pomocą mikroskopu elektronowego. W obrazie SEM zaobserwowano. nanowłókna o średnicy w zakresie od kilkudziesięciu do kilkuset nanometrów. Praca wykonana w ramach projektu PIG /09-00 "Zastosowanie biomasy do wytwarzania polimerowych materiałów przyjaznych środowisku" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego S02-P12 WPŁYW MDYFIKACJI FAZY AMRFICZEJ A WYBRAE WŁAŚCIWŚCI FIZYCZE PLIETYLEU Artur Krajenta, Artur Różański Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, ul. Sienkiewicza 112, Łódź. Wprowadzenie substancji o niskiej masie cząsteczkowej w obszar fazy amorficznej [1] wpływa na właściwości termomechaniczne polietylenu podczas jego odkształcania. Modyfikacja prowadzi do zmiany stanu fizycznego obszarów nieuporządkowanych i odpowiedzi mechanicznej takiego układu polietylen/modyfikator w stosunku do materiału referencyjnego. W układach polietylen/modyfikator zbadano wpływ modyfikatora na strukturę, stan fizyczny fazy amorficznej i wybrane właściwości makroskopowe matrycy polimerowej: intensywność zjawiska kawitacji, właściwości termo-mechaniczne. Zaobserwowano spadek wartości modułu sprężystości i naprężenia na granicy plastyczności (podobne działanie zaobserwowano i wyjaśniono w układzie chloroform/ polipropylen [2]) oraz zmniejszenie intensywności zjawiska kawitacji. [1] Rozanski, A.; Galeski A., Macro., 2011, 44, [2] Rozanski A.; Galeski A., Int. J. Plasticity, 2013, 41, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr DEC- 2011/03/D/ST8/

89 S02-P13 AALIZA PY-GC/MS PLI(TEREFTALAU ETYLEWEG) Z RECYKLIGU W BECŚCI TMAH I TMAAC Euzebiusz Jan Dziwiński, Jolanta Iłowska, Renata Kulesza, Jan Gniady Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, Kędzierzyn-Koźle, ul. Energetyków 9. Poli(tereftalan etylenu) (PET) jest liniowym, nasyconym poliestrem najczęściej otrzymywanym w dwuetapowym procesie wymiany estrowej i polikondensacji. Zagospodarowanie odpadowego polimeru na drodze recyklingu chemicznego wymaga informacji o jego produktach depolimeryzacji. Celem pracy była identyfikacja metodą pirolitycznej chromatografii gazowej (Py-GC/MS) z udziałem wodorotlenku tetrametyloamoniowego (TMAH) lub octanu tetrametyloamoniowego (TMAAc) produktów pirolizy odpadowego PET-u przeznaczonego do recyklingu chemicznego. Uzyskane dane o składzie pirolizatu PET za pomocą tej metody znacznie PSTERY rozszerzają zakres informacji o budowie chemicznej produktów pirolizy PET, w porównaniu do wyników analiz Py-GC/MS otrzymanych wcześniej, bez udziału reagentów [1] i mogą być wykorzystane do optymalizacji procesu ich termicznego rozkładu. Dziwiński E. J.. Semeniuk I, Przem. Chem. 2013, 92, S02-P14 HYDRFILWE MIKRSFERY PLIMERWE I ICH UKŁADY. METDY PRZYGTWAIA I WŁAŚCIWŚCI Teresa Basińska, Monika Gosecka, Stanisław Słomkowski Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź W pracy będą omówione zagadnienia związane z przygotowaniem, scharakteryzowaniem i wykorzystaniem hydrofilowych mikrosfer polimerowych do tworzenia układów uporządkowanych. Mikrosfery o wielkościach w zakresie nm i małym wsp. dyspersji, zostały zsyntetyzowane metodą kopolimeryzacji emulsyjnej styrenu i makromonomeru -tertbutoksylo- -winylobenzylopoliglicydolu (PGL) w wodzie, z udziałem nadsiarczanu potasu jako inicjatora. Stwierdzono, że w przypadku stężenia PGL przekraczającego krytyczne stężenie micelarne mikrosfery powstają w procesie dwuetapowej nukleacji koagulacyjnej. Z zależności frakcji poliglicydolu w warstwie powierzchniowej mikrosfer od frakcji PGL w całej masie cząstek wynikało, że warstwa powierzchniowa jest znacznie wzbogacona w hydrofilowy polimer. Mikrosfery o budowie jądrohydrofilowa powłoka oraz po modyfikacji warstwy powierzchniowej za pomocą związanej kowalencyjnie L-3,4-dihydroksyfenyloalaniny tworzą układy o wysokim stopniu uporządkowania przestrzennego, tzw. koloidalne kryształy fotoniczne, wykazujące dyfrakcję światła w zakresie światła widzialnego. S02-P15 WYKRZYSTAIE CELULZY JAK UKŁADU MDELWEG W BADAIACH REAKTYWŚCI RGASILAÓW Z DREWEM Paweł Kowalewski, Magdalena Woźniak, Kinga Szentner, Izabela Ratajczak Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wojska Polskiego 75, Poznań Związki krzemoorganiczne znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach ze względu na ich niską toksyczność względem środowiska i ludzi [1]. Stosowane w ochronie drewna polepszają jego właściwości: odporność, stabilność wymiarową, twardość, odporność na czynniki atmosferyczne oraz ogień [2]. Warunkiem umożliwiającym zastosowania organosilanów w preparatach impregnacyjnych do drewna, jest przygotowanie ich przy zachowaniu odpowiednich warunków reakcji. Wyniki badań reaktywności organosilanów z celulozą jako układem modelowym i drewnem jako układem rzeczywistym pozwalają stwierdzić, że proces wiązania tych składników zachodzi w wyniku hydrolizy grup alkoksylowych i grup hydroksylowych w drewnie oraz dalszej ich kondensacji [2]. [1] Xie Y., Hill C.A.S., Sun D., Jalaludin Z., Wang Q., Mai C., BioResources, 2011, 6(3): [2] Tshabalala M.A., Kingshott P., Vanladingham M.R., Plackett D, J. Appl. Polym. Sci., 2003, 88: Projekt jest współfinansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu Polsko-orweska Współpraca Badawcza realizowanego przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju (umowa nr Pol-or/203119/32). 137

90 PSTERY S02-P16 BIKATALIZWAE REAKCJE ESTRYFIKACJI SKRBI Arkadiusz Żarski a, Sylwia Ptak a,b,magdalena Roczkowska a, Przemysław Siemion a, Janusz Kapuśniak a a Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie b InstytutBiochemii Technicznej, Wydział Biotechnologii i auk o Żywności, Politechnika Łódzka Przemysł potrzebuje głownie skrobi modyfikowanych o korzystniejszych właściwościach przetwórczych niż skrobia natywna. Estryfikacja skrobi z użyciem kwasów tłuszczowych jest jedną z bardziej obiecujących metod modyfikacji tego biopolimeru. Celem badań było otrzymanie estrów skrobi ziemniaczanej, pszennej oraz skrobi pszennej poddanej wstępnej obróbce hydrotermicznej, z użyciem kwasu oleinowego w obecności lipazy z Thermomyceslanuginosus jako katalizatora. Reakcje prowadzono metodą klasyczną z zastosowaniem DMS w łaźni wodnej oraz w fazie stałej w polu mikrofalowym. Analiza spektroskopowa w podczerwieni (FTIR) pozwoliła wybrać preparaty, w których zaszła reakcja estryfikacji. Poddano je charakterystyce z wykorzystaniem analizy termicznej (TG/DSC) oraz oznaczono ich stopień podstawienia (DS), rozpuszczalność (AS) i zdolność pochłaniania wody (WBC). ajwyższy DS oznaczono dla produktów estryfikacji skrobi pszennejprowadzonej w łaźni wodnej. ajmniej podatna na modyfikacje okazała się skrobia ziemniaczana. Proces prowadzony w łaźni nie doprowadził do otrzymania estrów skrobiowych. W polu mikrofalowym otrzymano estry o niskim DS. S02-P17 EW FACTS CCERIG PRPYLEE XIDE RIG-PEIG PLYMERIZATI IITIATED WITH DIFFERET PTASSIUM SALTS ACTIVATED 18-CRW-6 Justyna Jurek-Suliga*, Zbigniew Grobelny**, Marek Matlengiewicz**, Kinga Skrzeczyna**, Andrzej Swinarew* * Institute of Materials Science, University of Silesia, Katowice. **Institute of Chemistry, University of Silesia, Katowice. In anionic polymerization of propylene oxide (P) chain transfer reaction to the monomer occurs which leads to the polymer unsaturation and diminishes its molar mass [1].We take into account the second possible source of polymer unsaturation, i.e. deprotonation of the monomer with the initiator used. Several salts activated 18- crown-6, e.g. CH 3 K, sec-prk, tert-buk, Ph 3 CK, Ph 3 HBK, (Me 3 Si) 2 K, KH and KH were applied for initiation. The highest unsaturation had the polymer obtained by KH. All initiators opened oxirane ring of P exclusively in the β-positions, except sec-prk which opens oxirane ring in both positions, i.e. β and α. [1] Ding J.; Price C.; Booth C. Eur. Polym. J. 1991, 27, S02-P18 RIG-PEIG PLYMERIZATI F Ε-CAPRLACTE IITIATED WITH ALKALI METAL HYDRXIDES ACTIVATED MACRCYCLIC LIGADS-DETERMIATI F PLYMERS STRUCTURE BY USE F MALDI-TF Justyna Jurek-Suliga*, Zbigniew Grobelny**, Marek Matlengiewicz**, Kinga Skrzeczyna**, Michał Michalak***, Andrzej Swinarew* * Institute of Materials Science, University of Silesia, Katowice. **Institute of Chemistry, University of Silesia, Katowice. *** Centre of Polymers and Carbon Materials, Polish Academy of Sciences, Zabrze. The only known way of anionic polymerization of ε- caprolactone (ε-cl) is nucleophilic substitution with ring opening in acyl-oxygen position [1]. It occurs with potassium alkoxides. In anionic polymerization of ε- CL chain transfer reactions were observed, i.e. intramolecular and intermolecular ones. However, polymerization of ε-cl initiated with potassium hydroxide was incomplete [2]. In the present work anhydrous alkali metal hydroxides (KH, ah, and LiH) activated macrocyclic ligands complexing metal cations, i.e. coronands 12C4, 15C5, 18C6, DCH24C8 and cryptand C222 were successively used for ε-cl polymerization. [1] Penczek S.; Cypryk M.; Duda A.; Kubisa P.; Słomkowski S. Prog. Polym. Sci. 2007, 32, 247 [2] Dale J.; Schwartz J.-E. Acta Chem. Scand. 1986, B40,

91 S02-P19 PSTERY WYTWARZAIE AWŁÓKIE PLIMERWYCH I AKPZYTÓW PPRZEZ DKSZTAŁCEIE PLASTYCZE KRYSZTAŁW PLIMERWYCH Justyna Krajenta, Andrzej Pawlak, Andrzej Gałęski Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, ul. Sienkiewicza 112, Łódź. dkształcanie pojedynczych kryształów polimerowych lub ich niedużych agregatów poprzez ścinanie za pośrednictwem drugiego polimeru pozostającego w stanie uplastycznionym jest sposobem wytworzenia włókien i nanokompozytów wyłącznie polimerowych. graniczenie liczby splątań makrocząstek w fazie amorficznej znacznie ułatwia deformację fazy krystalicznej i otrzymania włókien. Polipropylen o ograniczonej liczbie splątań, mieszano z różnymi stopionymi polimerami, w celu uzyskania mikro i nanowłókien PP rozproszonych w matrycy innego polimeru. brazy ze skaningowego mikroskopu elektronowego pokazują obecność zarówno nano metrowych jak i grubszych włókien PP. Przeprowadzono także badania reologiczne, charakterystykę materiałów techniką DSC i zbadano wybrane właściwości mechaniczne. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant MAESTR (DEC-2012/04/A/ST5/00606) S02-P20 KTRLWAE UWALIAIE HERBICYDÓW CHEMICZIE ZWIĄZAYCH Z LIG-(R,S)-3-HYDRKSYMAŚLAAMI K. Cięciwa*, J. Bajor*, A. Siłowiecki**, P. Rychter*, I. Kwiecień***, W. J. Kowalski* *Instytut Chemii, AJD, Częstochowa, **Instytut chrony Roślin, Sośnicowice, ***CMPiW PA, Zabrze. Mieszaniny oligo-(r,s)-3-hydroksymaślanów chemicznie związanych z herbicydami (oligomery HB) syntetyzowano i określano ich budowy strukturalne i rozrzuty mas molowych metodami SEC, MR i ESI-MS. ilościach w określonym czasie, a produkty ich degradacji są identyczne z metabolitami występującymi w środowisku roślinnym. Zmieniając warunki syntezy, można optymalizować parametry fizyko-chemiczne oligomerów HB. (p.: oligo-(r,s)-3-hydroksymaślan MCPA) Wykonano biotesty skuteczności dla chwastów dwuliściennych oraz upraw zbóż [1]. trzymane oligomery HB mogą znaleźć zastosowanie praktyczne, ponieważ uwalniają one toksyczne herbicydy w sposób kontrolowany w żądanych [1] W.Kowalski, M. Głazek, A. Siłowiecki, M. Kowalczuk, I. Romanowska, D. Włóka, Controlled Release of 2,4-D and Dicamba Chemically Bonded to 3-Hydroxybutyric Acid ligomers, ASTM International's, Selected Technical Papers Editorial ffice, STP pp , 2013 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant 3030/B/P01/2010/39 S02-P21 CEA PRZYDATŚCI WYBRAYCH MLEKULARYCH SD FLURESCECYJYCH JAK ARZEDZI D MITRWAIA PRCESÓW FTPLIMERYZACJI METDĄ FPT Katarzyna Kukuła*, Joanna rtyl* *Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej *Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków Fotochemia jest szeroko stosowana w różnych gałęziach nauki, również w chemii polimerów. Przyczyną tego jest rozwój technologii FPT (Fluorescence Probe Technology) opierającej się na zastosowaniu fluorescencyjnych sond molekularnych. Pomiar w FPT jest rejestracją zmian widma fluorescencji sondy w wyniku zmian polarności i lepkości otoczenia, w którym znajduje się sonda. Jako nośnik informacji między czujnikiem a urządzeniem pomiarowym służą kwanty światła. W miarę postępu polimeryzacji maleje polarność układu. Równocześnie wzrasta lepkość układu. Podstawowym celem badań było wyznaczenie związków organicznych do monitorowania procesu fotopolimeryzacji. Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier chemiczny (BIC)", nr umowy PKL /

92 S02-P22 BIDRGRADWALE PLIESTRY JAK MATERIAŁY PAKWAIWE DLA PRZEMYSŁU KSMETYCZEG Katarzyna Wolna-Stypka*, Wanda Sikorska*, Marek Kowalczuk* *Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych, PA, Zabrze Polimery biodegradowalne, w tym poliestry alifatyczne, budzą coraz większe zainteresowanie przemysłu kosmetycznego. iezwykle ważne jest określenie, jakie oddziaływania zachodzą pomiędzy opakowaniami wykonanymi z polimeru biodegradowalnego a składnikami kosmetyków, które zostaną umieszczone w takich opakowaniach. Tworzywo, z którego wykonane jest opakowanie musi być kompatybilne z masą kosmetyczną. Celem pracy było zbadanie procesów chemicznych zachodzących w czasie kontaktu kopoliestru alifatyczno-aromatycznego w substancjami, PSTERY będącymi składnikami preparatów kosmetycznych oraz wykazanie, czy składniki preparatów kosmetycznych wpływają na proces kompostowania przemysłowego wybranego materiału polimerowego. Praca finansowana przez: PLASTiCE (3CE368P1, Innovation value chain development for sustainable plastics in central Europe, CETRAL EURPE Programme, co-financed by ERDF), DoktoRIS Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. S02-P23 PRTYCZE CIECZE JWE, JAK MEDIA PLIMERYZACJI WLRDIKWEJ Kinga Żelazo*, Szczepan Bednarz* *Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków. kinga.zelazo@gmail.com, sbednarz@pk.edu.pl. Ciecze jonowe (IL) są nowym rodzajem rozpuszczalników, które uzyskały w ostatnich latach dużą popularność m.in. w chemii polimerów [1]. Jedną z odmian IL są tzw. protyczne ciecze jonowe (PILs), które otrzymuje się w wyniku reakcji zobojętniania pewnych kwasów i zasad Brønsteda [2]. Utworzone sole są ciekłe w temperaturze pokojowej. Syntezowano i scharakteryzowano PILs otrzymane w reakcji etanoloaminy, dietyloaminy i trietyloaminy kwasem mrówkowym i trifluorooctowym. Uzyskane ciecze zbadano pod kątem ich przydatności, jako rozpuszczalników kwasu itakonowego (IA) i nadsiarczanu amonu (APS) oraz w reakcji polimeryzacji wolnorodnikowej IA. Kubisa, P. J., Pol. Sci. A: Pol. Chem., 2005, 43, Greaves, T.L.; Drummond, C.J. Chem. Rev., 2008, 108, Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt "Biotechnolog - Inżynier XXI wieku", nr umowy PKL / S02-P24 FUKCJALIZWAE MICELE PLIMERWE PLI(L-LAKTYDU); WYTWARZAIE, WŁAŚCIWŚCI I ZASTSWAIE Łukasz Lamch*, Kazimiera A. Wilk*, Julita Kulbacka** *Zakład Technologii rganicznej i Farmaceutycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. **Katedra i Zakład Biochemii Lekarskiej, Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. J. Mikulicza-Radeckiego Wrocław Funkcjonalizacja polimeru lub kopolimeru pozwala na modyfikację jego właściwości. pracowane i wykonane zostały syntezy kopolimerów blokowych poli(l-laktydu) i poli(tlenku etylenu), zawierających przyłączony kwas foliowy jako ligand. Ich struktury potwierdzono metodami spektroskopowymi. Przeprowadzono proces enkapsulacji ftalocyjaniny cynkowej (ZnPc) w micelach otrzymanych kopolimerów i wykonano pomiary rozmiarów (DLS), morfologii (AFM), stężenia załadowanej substancji i ligandu (UV-Vis). kreślono również foto- i cytotoksyczność uzyskanych układów wobec komórek prawidłowych i nowotworowych. FA CH 2 CH 2 C CH H m CH 3 n [1] Bazylińska U. et al. Soft Matter., 2011, 7, [2] Hsieh-Chih T. et al. Biomaterials, 2010, 31, [3] Banerjee S S. et al. Journal of Drug Delivery., 2012, 1,

93 S02-P25 WPŁYW LIPAZY A PRFIL DEGRADACJI RUSZTWAŃ KMÓRKWYCH PAMIĘTAJACYCH KSZTAŁT FRMWAYCH Z TERPLIMERÓW LA/GL/TMC I LA/GL/CAP Marta Kot*, Lidia Wojciechowska*, Anna Smola**, Piotr Dobrzyński*, ** *Zakład Biochemii i Technologii Bioproduktów, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie **Centrum Materiałow Polimerowych i Węglowych PA w Zabrzu. W pracy przedstawiono przebieg degradacji hydrolitycznej bioresorbowalnych porowatych rusztowań przeznaczonych do hodowli osteoblastów i chondrocytów. Rusztowania formowano z terpolimerów; L laktydu/ glikolidu/trimetyloweglanu oraz L-laktydu/ glikolidu/e-kaprolaktonu, stosując jako porofor chlorek sodu. W okresie około 3 miesięcy degradacji notowano ubytek masy tych matryc oraz zmiany masy cząsteczkowej (SEC), składu (MR), temperatury zeszklenia (DSC), jak i zmiany PSTERY zachodzące na powierzchni por (SEM). W wypadku terpolimerów zawierających mikrobloki węglanowe stwierdzono silny wpływ lipazy na na przyspieszenie degradacji. Praca wykonana w ramach projektu C 2011/01/B/ST5/06296 S02-P26 BADAIE KIETYKI PRCESÓW FTPLIMERYZACJI PRZY WYKRZYSTAIU METDY FLURESCECE PRBE TECHLGY MAGDA BILUT*, JAA RTYL* * Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej. Do badań wykorzystano technikę molekularnych sond fluorescencyjnych FPT (od ang.: Fluorescence Probe Technology). Podstawą technologii FPT jest pomiar zmian charakterystyki fluorescencji czujnika molekularnego (dodawanego w ilości % do badanego układu) w miarę zmian właściwości otoczenia, w którym sonda się znajduje [1]. Przeprowadzone badania stały się cennym źródłem informacji na temat kinetyki procesów fotopolimeryzacji przy wykorzystaniu czujników molekularnych. Innowacyjna metoda FPT wzbudza szerokie zainteresowanie oraz nabiera coraz większego znaczenia. Podstawowym celem podjętych badań były badania kinetyki fotopolimeryzacji kationowej i rodnikowej wybranych monomerów przy wykorzystaniu dwuskładnikowych inicjatorów fotopolimeryzacji. [1] J. Pączkowski, Polimery 2005, 50, 520. Badania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier chemiczny (BIC), nr umowy PKL / S02-P27 MRFLGIA RAZ WLAŚCIWŚCI MECHAICZE I TERMICZE AKMPZYTÓW PLIPRPYLEU I MDYFIKWAEJ GRUPAMI AMIWYMI KRZEMIKI Magdalena Grala*, Zbigniew Bartczak* *Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii auk, Sienkiewicza 112, Łódź Jednym z kluczowych problemów napotykanych podczas wytwarzania kompozytów PP okazuje się uzyskanie wystarczająco dobrej dyspersji ziaren napełniacza i eliminacja aglomeratów. W prezentowanych badaniach skupiliśmy się na kompozytach ipp/nanokrzemionka uzyskanych przez reaktywne mieszanie. W celu poprawy dyspersji cząstek nanokrzemionki w matrycy PP powierzchnia napełniacza została zmodyfikowana grupami aminowymi. Zastosowanie PP funkcjonalizowanego bezwodnikiem maleinowym umożliwiło szczepienie łańcuchów PP na zmodyfikowanej powierzchni krzemionki, a w rezultacie pożądaną znaczną poprawę dyspersji napełniacza. Celem prezentowanych badań była ocena wpływu krzemionki modyfikowanej grupami aminowymi i jej szczepienia z łańcuchami PP w procesie reaktywnego mieszania na morfologię, właściwości termiczne i mechaniczne kompozytów ipp/nanokrzemionka. Struktura, morfologia i właściwości fizyczne otrzymanych kompozytów zostały zbadane za pomocą różnych technik, w tym mikroskopowych, rentgenowskich, kalorymetrii oraz testów mechanicznych. 141

94 S02-P28 WŁAŚCIWŚCI PRDUKTÓW UTLEIAIA SKRBI PSZEEJ Magdalena Roczkowska*, Kamila Kapuśniak*, **, Marta Kot*, Przemysław Siemion*, Janusz Kapuśniak* PSTERY *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa **Instytut Chemicznej Technologii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź Spośród produktów modyfikacji skrobi coraz większe zainteresowanie budzi skrobia termoplastyczna (TPS). Jej zastosowanie ograniczają jednak słabe właściwości mechaniczne i hydrofilowe. Istnieją dwa rozwiązania, aby poprawić te właściwości. Jednym z nich polega na zmieszaniu skrobi z innymi biodegradowalnymi polimerami. Kolejną metodą jest przygotowanie pochodnych skrobiowych poprzez chemiczne lub enzymatyczne modyfikacje skrobi. W niniejszym badaniu skrobia pszenna została poddana utlenieniu nadtlenkiem wodoru w obecności jonów miedzi(ii) jako katalizatora. Produkty utleniania scharakteryzowano rejestrując widma FTIR, przeprowadzając analizę termiczną (TG-DSC) oraz analizę SEM. Ponadto dokonano charakterystyki lepkościowej modyfikowanych skrobi za pomocą wiskozymetru rotacyjnego RVA (Rapid Visco Analyzer). S02-P29 PRÓWAIE WŁAŚCIWŚCI PRDUKTÓW UTLEIAIA SKRBI RÓŻEG PCHDZEIA Magdalena Roczkowska*, Przemysław Siemion*, Janusz Kapuśniak* *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. Skrobię w celu poprawienia jej właściwości poddaje się licznym modyfikacjom. Właściwości otrzymanych produktów w bardzo dużym stopniu zależą od pochodzenia botanicznego skrobi, a co za tym idzie od jej budowy i składu [1]. Dokonano porównania właściwości produktów utleniania skrobi pszennej, kukurydzianej i ziemniaczanej za pomocą nadtlenku wodoru w obecności jonów miedzi(ii) jako katalizatora. Dla każdej odmiany skrobi zastosowano te same ilości utleniacza i katalizatora. Porównano wartości stopnia utlenienia, widma FTIR, zdjęcia SEM oraz właściwości fizykochemiczne otrzymanych produktów. Potwierdzono, że pochodzenie ma duży wpływ na właściwości utlenionych skrobi. [1] Perez, S.; Bertoft, E. Starch Stärke 2010, 62, S02-P30 WYTWARZAIE, STRUKTURA I WŁAŚCIWŚCI AKMPZYTÓW PLIAMIDU 4,10 I MDYFIKWAEJ PWIERZCHIW MIKRFIBRYLAREJ CELULZY Agnieszka Leszczyńska, Grzegorz Maj, Krzysztof Pielichowski Politechnika Krakowska, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, ul. Warszawska 24, Kraków anokompozyty polimerów konstrukcyjnych i foliotwórczych oraz naturalnych nanonapełniaczy stanowią nowy typ materiałów polimerowych umożliwiających bardziej zrównoważoną gospodarkę surowcami. Zwiększenie zużycia surowców odnawialnych ma szczególne znaczenie w branży opakowaniowej, gdzie wytwarzane są produkty masowe o krótkim czasie eksploatacji [1,2]. W niniejszej pracy otrzymano nanokompozyty biopoliamidu 4,10 i mikrofibrylarnej celulozy (MFC), zmodyfikowanej powierzchniowo za pomocą mieszaniny bezwodników octowego i masłowego w celu poprawy stabilności termicznej nanonapełniacza i jego kompatybilności z osnową polimeru. Modyfikacja chemiczna MFC umożliwiła zmianę właściwości powierzchniowych i morfologii napełniacza przy zachowaniu wysokiego stopnia krystaliczności, a w konsekwencji skuteczne zdyspergowanie nanododatku w polimerze i uzyskanie nanokompozytów o poprawionych właściwościach mechanicznych. [1] Siró I., Plackett D., Cellulose (2010) 17: ,. [2] Chuanwei M., Wadood Y. H. Cellulose (2013) 20: Praca finansowana przez arodowe Centrum auki w ramach projektu badawczego nr DEC-2011/01/M/ST8/

95 S02-P31 HYDRFBW MDYFIKWAY PLI(ALKHL WIYLWY) JAK WY TERMWRAŻLIWY MATERIAŁ Marcelina Bochenek, Alicja Utrata-Wesołek, Barbara Trzebicka, Andrzej Dworak Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze. Poli(alkohol winylowy) PVA to tani, łatwo dostępny polimer, który cieszy się dużym zainteresowaniem ze względu na swoje właściwości takie jak: rozpuszczalność w wodzie, biokompatybilność czy możliwość łatwej modyfikacji [1]. Dotychczas termowrażliwe materiały z udziałem PVA były otrzymywane poprzez szczepienie lub sieciowanie z termoczułym poli(-izopropyloakryloamidem) [2,3]. Celem pracy było otrzymanie termowrażliwych materiałów opartych na PVA poprzez prostą modyfikację grup hydroksylowych obecnych w łańcuchu etylokarbaminowymi grupami PSTERY hydrofobowymi. W zależności od masy użytego PVA i stopnia podstawienia otrzymane polimery wykazywały termowrażliwość w zakresie temperatur od 9,5 o C do 51 o C. Wykonany w opisany sposób, łatwo dostępny termowrażliwy materiał może znaleźć zastosowanie w takich dziedzinach jak biotechnologia czy medycyna. [1] Georgieva,.; Bryaskova, R.; Tzoneva, R. Materials Letters. 2012, 88, [2] Zhang, J-T.; Bhat, R.; Jandt, K. D. Acta Biomaterialia, 2009, 5, [3] Maolin, Z.; ing, L.; Min, Y.; Jiuqiang, L.; Hongfei, H. Radiation Physics and Chemistry 2000, 57, S02-P32 SURFAKTATY ZDLE D PLIMERYZACJI I ICH ZASTSWAIE D EKAPSULACJI CIECZY DYLATACYJYCH Marcin Kaczorowski, Gabriel Rokicki Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska Surfaktanty zdolne do polimeryzacji (surfmery) są powierzchniowo czynnymi związkami, które zawierają ugrupowania zdolne do polimeryzacji. Amfifilowe właściwości surfmerów powodują, że mogą się one gromadzić na granicy faz. Istnieje zatem możliwość ich zastosowania do otrzymywania cienkich folii lub kapsułek. Ciecze dylatancyjne charakteryzują się występowaniem skokowego wzrostu lepkości przy granicznej wartości szybkości ścinania. Mogą być zastosowane np. w ochraniaczach lub amortyzatorach. W ramach pracy otrzymano dwa typy surfmerów. Przeprowadzono ich próbne polimeryzacje oraz zbadano możliwość ich zastosowania do enkapsulacji cieczy dylatancyjnych opartych na glikolach polietylenowym lub polipropylenowym o ciężarach cząsteczkowych w zakresie Enkapsulowane ciecze będą zamykane w matrycach polimerowych i badana będzie zdolność rozpraszania energii. [1] M. Summers, J. Eastoe Adv. Colloid Interface Sci. 2003, , S02-P33 FUKCYJE PLISILKSAY JAK ŚIKI KATALIZATRÓW Marek Cypryk, Piotr Pospiech Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Łódź, ul. Sienkiewicza 112. Unikalne cechy fizykochemiczne polisiloksanów sprawiają, że stanowią one obiecujące potencjalne nośniki katalizatorów (metali przejściowych). Rozpuszczalne katalizatory na nośnikach polimerowych mogą mieć podobną aktywność katalityczną i selektywność jak homogeniczny kompleks małocząsteczkowy. Po zakończeniu reakcji, katalizator może być łatwo oddzielony ze środowiska i ponownie wykorzystany [1]. Przedstawiono metody syntezy funkcyjnych polisiloksanów o kontrolowanej strukturze na drodze polimeryzacji z otwarciem pierścienia cyklosiloksanów oraz ich modyfikacje w reakcjach z udziałem specyficznych grup bocznych. mówiono syntezy katalizatorów palladowych na nośnikach polisiloksanowych posiadających różną strukturę makrocząsteczek i różne ligandy oraz wyniki badań aktywności otrzymanych układów katalitycznych w modelowych reakcjach Hecka- Mizoroki i Suzuki-Miyaura. [1] D. E. Bergbreiter, J. Tian, C. Hongfa Chem. Rev. 2009, 109,

96 S02-P34 MDYFIKACJA CHITZAU W PLU PRMIEIWAIA MIKRFALWEG Marek Piątkowski* PSTERY Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, Kraków, * mpiatkowski@chemia.pk.edu.pl becnie w wielu ośrodkach badawczych opracowywane są nowe materiały wysokiej czystości oparte na polimerach pochodzenia naturalnego, które znajdą zastosowanie w inżynierii biomateriałów. Z uwagi na szczególne właściwości, coraz większe zastosowanie w inżynierii biomedycznej zyskują różne pochodne chitozanu [1,2]. W Katedrze Biotechnologii i Chemii Fizycznej Politechniki Krakowskiej opracowano nowatorski i oryginalny sposób syntezy pochodnych chitozanu w postaci kopolimerów z kwasem asparaginowym, prowadzonej w warunkach mikrofalowych. Zastosowanie promieniowania mikrofalowego umożliwia całkowite wyeliminowanie toksycznego katalizatora, znacznie skraca czas reakcji i zwiększa wydajność. Ponadto, w roztworze wodnym kopolimery na bazie chitozanu wykazują właściwości hydrożelu oraz selektywną sorpcję jonów metali ciężkich, zwłaszcza z bardzo rozcieńczonych roztworów. [1] Ratner B.D., Hoffman A.S., Schoen F.J., Lemons J.E. (2004) Biomaterials science, Elsevier Academic Press. [2] Bronzino J. D. (2000) The Biomedical Engineering Handbook: Second Edition, Boca Raton: CRC Press LLC. S02-P35 KMPZYTY PLILAKTYDU Z APEŁIACZEM CELULZWYM ARBCEL Michał Cichorek 1, elli Krasnikova 2, Ewa Piórkowska 1 1 SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Łódź, Sienkiewicza Instytut Syntezy Petrochemicznej im. A.W.Topcheva, RAS, Moskwa, Leninski Prospekt 29. W ostatnich latach poświęca się dużo uwagi tzw. "zielonym kompozytom", z biodegradowalnymi napełniaczami. Biodegradowalność napełniacza jest szczególnie istotna w przypadku kompozytów opartych o polilaktyd (PLA), biodegradowalny polimer, który można wytwarzać ze źródeł odnawialnych. trzymano i zbadano kompozyty PLA 2003D (atureworks) z od 10 do 30% wag. napełniacza celulozowego Arbocel UFC 100 (J. Rettenmaier & Sohne GmbH + Co.kg) o średnim rozmiarze ziaren 8 m. Mieszając PLA w stanie stopionym z napełniaczem uzyskano dobrą dyspersję napełniacza. Podczas przetwarzania masa molowa PLA w kompozytach nie uległa znacznemu zmniejszeniu w stosunku do masy molowej czystego PLA. Podczas jednoosiowego rozciągania w temp. 25 C zaobserwowano obniżenie wydłużenia do zerwania i niewielkie zmiany wytrzymałości kompozytów w stosunku do PLA. astąpił natomiast wzrost modułu zachowawczego; moduł kompozytu z 30% wag. napełniacza w temp. 25 C wzrósł w stosunku do modułu czystego PLA o 35%. Praca wykonana w ramach projektu Zastosowanie biomasy do wytwarzania polimerowych materiałów przyjaznych środowisku" BIMASA, PIG /09. S02-P36 SYTEZA PLI(L-LAKTYDU-C-BURSZTYIAU BUTYLEU-C-CYTRYIAU BUTYLEU) D ZASTSWAIA W IŻYIERII TKAKWEJ atalia Śmigiel-Gac*, Anna Smola**, Piotr Dobrzyński* *Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Matematyczno Przyrodniczy, Częstochowa ** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA w Zabrzu W niniejszej pracy przedstawiono przebieg syntezy bioresorbowalnych alifatycznych oligoestrów zakończonych grupami hydroksylowymi, otrzymanych poprzez polikondensację bursztynianu dimetylu, cytrynianu trietylu i butandiolu. trzymane oligomery, różniące się składem i masą cząsteczkową, wykorzystano w następnym etapie, jako makroinicjatory w reakcji polimeryzacji RP z L- laktydem, katalizowanej acetylacetonianem cyrkonu (IV). a tej drodze otrzymano serię terpolimerów zawierających w mikrostrukturze łańcucha długie sekwencje laktydowe oraz bloki bursztynianu i cytrynianu butylenu. Przedstawiono podstawową charakterystykę otrzymanych oligomerów i terpolimerów. Materiały te, ze względu na własności mogą stać się obiecującym materiałem polimerowym do zastosowania w inżynierii tkankowej. Praca częściowo finansowana przez C grant nr 2011/01/B/ST5/

97 S02-P37 SYTEZA I PLIMERYZACJA FUKCJALIZWAYCH Ε-KAPRLAKTÓW Patrycja Komar*, Michał Kawalec **, Piotr Kurcok*,** *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, AJD w Częstochowie; ** CMPW PA w Zabrzu W pracy przedstawiono badania otrzymywania nowych biodegradowalnych (ko)polimerów, z α- funkcjonalizowanych ε-kaprolaktonów (Schemat), czułych na bodźce (ph czy temperatura) o perspektywicznym zastosowaniu w nowoczesnych systemach kontrolowanego uwalniania leków. Syntezę monomerów, pochodnych ε-kaprolaktonów prowadzono różnymi metodami między innymi w reakcji utleniania Baeyera-Villigera [1] funkcjonalizowanego cykloheksanonu kwasem m- chloronadtlenobenzoesowym (mcpba) [A]. astępnie, lakton poddawano polimeryzacji i kopolimeryzacji z otwarciem pierścienia (RP) [B] w PSTERY obecności organokatalizatorów (DBU, TBD, MTBD) [2], które pozwolą na eliminację zanieczyszczeń produktu metalami ciężkimi, a pośród innych zalet, zastosowane katalizatory wykazują znaczną selektywność w RP. [1] Lenoir et al., Macromolecules, Vol. 37, o. 11, 2004 [2] Dove A.P., ACS Macro Lett. 2012, 1, Podziękowania Praca została wykonana w ramach projektu FP Homing Plus 2013/7/7. S02-P38 WA ŚCIEŻKA SYTEZY KATALIZATRA D UTLEIAIA WĘGLWDRÓW TLEEM MLEKULARYM. P. Łątka, E. Witek, B. Reke, P. Łach,K Gawełek Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. R. Ingardena 3, Kraków, Polska Innowacyjność prezentowanych badań polega na opracowaniu nowej ścieżki unieruchamiania HPI w polimerowej matrycy. W pierwszym etapie syntezowano polimerowe matryce z funkcjonalnych monomerów z reaktywnymi grupami aminowymi lub hydroksylowymi. Monomery otrzymano modyfikując chlorek akryloilu mono zabezpieczonymi diaminami bądź diaminami. astępnie poddano je polimeryzacji. Użyto również monomery funkcyjne: bezwodnik maleinowy, chlorek akroloilu, które następnie modyfikowano diaminomi bądź hydroksyloaminami. statnim etapem była immobilizacja za pośrednictwem wiązań kowalencyjnych w polimerowej matrycy prekursora -hydroksyftalimidu oraz przeprowadzenie jego w katalitycznie aktywne ugrupowanie hydroksyimidowe. X 1) chlorek trimelitowy,pirydyna 24h, 0 C 2) chlorowodorek hydrokysloaminy pirydyna, DCM, 24h. 70 C Praca finansowana przez MSW X H S02-P39 WPŁYW IMMBILIZACJI A ZDLŚCI KATALITYCZE EZYMÓW CELULLITYCZYCH Katarzyna Gawełek*, Agnieszka Tąta*, Joanna Świder*, Ewa Witek*, Anna Konieczna-Molenda**, Edyta Proniewicz*, Piotr Łątka* *Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Ingardena 3, Kraków, Polska **Uniwersytet Rolniczy, Katedra Chemii i Fizyki, ul. Balicka 122, Kraków, Polska d wielu lat poszukiwane są możliwości szerszego zastosowania immobilizowanych celulaz w procesach technologicznych i biotechnologicznych [1]. W prezentowanych badaniach, celulaza została zaimmobilizowana, bezpośrednio bądź za pomocą aldehydu glutarowego (GA) [2], na nośnikach polimerowych, otrzymanych na drodze sieciującej kopolimeryzacji -winyloformamidu (VF) z diwinylobenzeniem (DVB) w odwróconej suspensji [3]. Morfologię otrzymanych nośników scharakteryzowano za pomocą obrazów mikroskopowych, natomiast w celu określenia właściwości fizyko-chemicznych posłużono się m.in. analizą elementarną CH oraz metodami spektroskopowymi (FTIR, Raman). [1] Li, C., Yoshimoto, M., Fukunaga, K., akao, K., Bioresearch Technology 98 (2007) [2] Bryjak J., Bachmann K., Pawłów B., Maliszewska I., Trochimczuk A., Kolarz B.., Chem. Eng. J. 65 (1997) 249. [3] Witek E., Polimery 53 (2008) 477. Praca finansowana przez MiSW grant

98 S02-P40 FUCTIAL MATERIALS FRM REEWABLE SURCES PRDUCED BY ELECTRSPIIG TECHIQUE Alena Šišková*, Anita Eckstein Andicsová*, Andrej pálek**, Piotr Rychter*** Electrospinning is nowadays often used method, due to its versatility and cost-effectiveness that allows the production of functional nano-fibers from various materials including polymers, polymer blends, biopolymers, sol-gels and composite materials [1]. Prepared fibers have several remarkable characteristics such as large specific surface area, pore size in nano range, unique physical properties and flexible design, which allows chemical and physical binding of specific additives to the nano-fibers. In our experiments we studied the preparation and modification of electrospun fibers by specific click PSTERY *Polymer Institute, SAS, Dúbravská cesta 9, Bratislava, Slovakia**Institute of Materials and Machine Mechanics, SAS, Račianská 75, Bratislava, Slovakia ***Jan Długosz University in Częstochowa, Institute of Chemistry, Environment Protection and Biotechnology, 13/15 Armii Krajowej, Częstochowa, Poland. reaction to obtain particular materials for medicine and agrochemistry dependent on the active component [2]. The main goal of this research is to prepare the functional electrospun fibers and immobilize the active molecules in the structure of fibers or on their surface for using in special applications. [1] Huang, Z.M., Comp. Sci and Tech. 2003, 63, [2] Galeotti, F.; Andicsova, A.; Bertini, F.; Botta, C., J. Mater. Sci., 2013, 48, The research was supported by Slovak Grant Agencies APVV , VEGA , VEGA , MVTS/CST FP S02-P41 WŁAŚCIWŚCI PRDUKTÓW UTLEIAIA SKRBI KUKURYDZIAEJ Przemysław Siemion*, Magdalena Roczkowska*, Janusz Kapuśniak* *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. Utlenianie jest jedną z najbardziej powszechnych metod chemicznej modyfikacji skrobi. trzymane w ten sposób produkty znajdują szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. W celu utlenienia skrobi do tej pory zastosowano szereg utleniaczy. Jednym z nich jest nadtlenek wodoru [1]. Skrobię kukurydzianą utleniono za pomocą nadtlenku wodoru w obecności jonów miedzi(ii) jako katalizatora. Podczas modyfikacji zastosowano różne ilości utleniacza i katalizatora. Zbadano właściwości otrzymanych produktów. W celu potwierdzenia zajścia modyfikacji wykonano dla nich widma FTIR. Poddano je charakterystyce za pomocą analizy termicznej (zarejestrowano krzywe DSC/TG). Sporządzono także zdjęcia SEM. Wykazano, że wzrost ilości utleniacza oraz katalizatora prowadził do zwiększenia stopnia utlenienia skrobi. ajbardziej optymalny okazał się 0,5-procentowy udział jonów miedzi(ii). [1] Siemion, P.; Kapuśniak, J., Przem. Chem., 2011, 90, S02-P42 WŁAŚCIWŚCI PRDUKTÓW UTLEIAIA SKRBI ZIEMIACZAEJ Przemysław Siemion*, Magdalena Roczkowska*, Janusz Kapuśniak* *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. Skrobia natywna w celu poprawy właściwości poddawana jest licznym modyfikacjom. Są to modyfikacje fizyczne, chemiczne i enzymatyczne. Spośród chemicznych najbardziej popularne są hydroliza i utlenianie [1]. Skrobię ziemniaczaną utleniono za pomocą nadtlenku wodoru w obecności jonów miedzi(ii) jako katalizatora. Podczas modyfikacji zastosowano różne ilości utleniacza i katalizatora. Zbadano właściwości otrzymanych produktów. W celu potwierdzenia zajścia modyfikacji wykonano dla nich widma FTIR. Poddano je charakterystyce za pomocą analizy termicznej (zarejestrowano krzywe DSC/TG). Sporządzono także zdjęcia SEM. Wykazano, że wzrost ilości utleniacza oraz katalizatora prowadził do zwiększenia stopnia utlenienia skrobi. ajbardziej optymalny okazał się 0,5-procentowy udział jonów miedzi(ii). [1] Tomasik, P.; Schilling, C.H. Adv. Carbohydr. Chem. Biochem. 2004, 59,

99 PSTERY S02-P43 ZARDKWZAIE WYSKCIŚIEIWE FRMY GAMMA IZTAKTYCZEG PLIPRPYLEU W WARUKACH IEIZTERMICZYCH P. Sowiński *, E. Piorkowska *, J.-M. Haudin **, S.A.E. Boyer **,*** * SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Łódź, Sienkiewicza 112 ** P PRIME Institute, ISAE-ESMA, UPR CRS 3346, 1 Avenue Clément Ader, Futuroscope *** MIES ParisTech,, UMR CRS 7635, 1 Rue Claude Daunesse, Sophia Antipolis, France Izotaktyczny polipropylen (PP) krystalizuje zwykle pod ciśnieniem atmosferycznym w jednoskośnej formie alfa, natomiast pod wysokim ciśnieniem w rombowej formie gamma, charakteryzującej się odmiennymi właściwościami mechanicznymi np. wyższym modułem sprężystości i naprężeniem na granicy plastyczności. Celem naszych badań było określenie wpływu różnych środków zarodkujących na nieizotermiczną krystalizację PP pod wysokim ciśnieniem. Zastosowano w tym celu różne środki zarodkujące formę alfa pod ciśnieniem atmosferycznym, w tym 2 komercyjne. Próbki PP z 0.2 %wag. tych środków krystalizowano podczas ochładzania, pod ciśnieniem od 1 do 300 MPa. ajsilniejszą aktywność zarodkowania pod wysokim ciśnieniem wykazał Hyperform HP-20E (Milliken Chemical,USA) zawierający sól wapniową kwasu ciscykloheksano-1,2-dikarboksylowego, który najbardziej podwyższał temperaturę krystalizacji PP i który najbardziej zwiększał zawartość formy gamma. S02-P44 SYTEZA PRWATYCH MIKRSFER PLIMERWYCH METDĄ PLIMERYZACJI SUSPESYJEJ METAKRYLAU 2-HYDRKSYETYLU, STYREU I DIWIYLBEEU Z WYKRZYSTAIEM WDY JAK PRGEU Sabina Kleczyńska, Wiktor Bukowski, Agnieszka Bukowska Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej. Al. Powstańców W-wy 6, Rzeszów Cząstki polimerowe o złożonej morfologii od wielu lat cieszą się dużym zainteresowaniem badawczym, ze względu na ich potencjalne zastosowanie w wielu dziedzinach, np. do kontrolowanego przenoszenia leków, w nanotechnologii i katalizie. Do ich wytwarzania mogą być zastosowane różne techniki heterogenicznej polimeryzacji monomerów winylowych i (met)akrylowych. W ramach niniejszej pracy badano możliwość otrzymania nowych porowatych materiałów polimerowych metodą polimeryzacji suspensyjnej, w której fazę rozproszoną stanowi emulsja woda w oleju (w/o). Jako monomery wykorzystano mieszaninę metakrylanu 2-hydroksyetylu, styrenu i diwinylobenzenu. Emulsje w/o o różnej zawartości wody i składzie fazy organicznej otrzymywano przez zemulgowanie wody w roztworze monomerów w rozpuszczalniku organicznym (mieszaninie cykloheksanolu i n-oktanolu) zawierającym inicjator polimeryzacji (nadtlenek benzoilu) i surfaktant (SDBS i TWEE-80). Do charakterystyki otrzymywanych produktów wykorzystano mikroskopię optyczną, SEM oraz porozymetrię helową. Strukturę chemiczną polimeru analizowano metodą FTIR. S02-P45 HETERGEIZWAE A PLIMERACH KATALIZATRY PALLADWE DLA REAKCJI KRZYŻWEG SPRZĘGAIA Sylwia Flaga, Wiktor Bukowski, Agnieszka Bukowska, Karol Bester Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej, al. Powstańców Warszawy 12, Rzeszów Kompleksy palladu odgrywają obecnie znaczącą rolę we współczesnej syntezie organicznej. Są wykorzystywane jako efektywne katalizatory m. in. reakcji krzyżowego sprzęgania C-C, C- czy też C-P, a także procesów selektywnego uwodornienia, czy też utlenienia. Główną wadą tego typu reakcji jest konieczność usuwania i odzyskiwania stosowanego w nich palladu, który jest metalem toksycznym oraz kosztownym. Jednym z rozwiązań tego problemu jest heterogenizacja katalizatorów palladowych na nierozpuszczalnych nośnikach. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem amino-funkcjonalizowanych żeli metakrylanowostyrenowych, jako nośników do immobilizacji jonów palladu(ii). Zakres przeprowadzonych badań obejmował: syntezę nośników metodą polimeryzacji suspensyjnej, ich modyfikację chemiczną poliaminami oraz immobilizację Pd 2+ na otrzymanych nośnikach. Przebadano, wpływ zawartości monomeru funkcyjnego (metakrylanu glicydylu), monomeru sieciującego (diwinylobenzenu) na właściwości sorpcyjne otrzymanych materiałów. trzymane heterokompleksy palladowe charakteryzowano z wykorzystaniem technik FT-IR, DR-UV-VIS, SEM, ICP. 147

100 S02-P46 TWARDS THE E-MIPS: THE IFLUECE F FUCTIAL GRUPS (C)ELECTRPLYMERISATI F THIPHEE DERIVATIVES. Sylwia Golba*, Marta Łężniak*, Dawid Kupczak* * Institute of Materials Science, Silesian University, 75 Pułku Piechoty 1A, Chorzów Some of the most effective sensors for estimation of drug or impurities concentration are based on the molecularly imprinted polymers (MIPs). In these layers recognition act is connected with the presence in the structure of the polymeric matrix previously formed cavities complementary in size and shape with template molecule. The presence in the structure of the polymer functional groups enables the efficient interaction with this template. The study presents results of the investigation devoted to (co)electropolymerisation of thiophene derivatives aimed at formation of stable polymeric matrix prone to further interaction with PSTERY template molecule. To obtain stable (co)polymeric layer on the electrochemical route various monomers solutions were sweeping with cyclic potential. The point of interest was the influence of functional group (the hydroxyl or carboxylic one) attached to the aromatic ring by a linker on the possibility and efficiency of (co)polymeric chains formation. The financial support of this work was START scholarship by FP. S02-P47 DSC STUDY F THE IFLUECE F EVIRMET CTACT LESES MATERIAL. Sylwia Golba*, Marta Łężniak*, Sylwia Przybysz* * Institute of Materials Science, Silesian University, 75 Pułku Piechoty 1A, Chorzów Contact lenses (CL) should ensure comfort and safeness to the patients. Important aspect of wearing CL is the proper storage of the lenses with long-time period of usage. The influence of environment conditions on the CL material can be of great importance leading to the irreversible changes in the structure of the polymer. In the present study we present the changes of properties of three types of CL stored in various solutions (saline solution, commerically available solution for CL storage, artificial tears) or in the air. The experimental technique was differential scanning calorimetry (DSC), which enables estimation of content of water in the material. The properties of water in soft contact lenses like the water content, free-to-bound water ratio, and the extent to which soft lenses dehydrate during wear, are crucial parameters for oxygen transmissibility characteristics. S02-P48 SYTEZA AALGÓW BISFELU-A, JAK MDYFIKATRÓW D PLIMERÓW SPECJALYM ZASTSWAIU Ewa owakowska-bogdan, Ewa Dresler Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9 Kędzierzyn-Koźle Prowadzone w wielu krajach badania wskazują, że obecność bisfenol-a wywołuje negatywne skutki w organizmie człowieka. Dlatego coraz częściej do otrzymywania tworzyw sztucznych do specjalnych zastosowań, wykorzystuje się mniej toksyczne kwasy bis(hydroksyfenylo)alkilokarboksylowe, bądź ich estry. Przedstawicielem tej grupy związków jest kwas 4,4- bis(4-hydroksyfenylo)pentanowy (DPA), powstający w wyniku kondensacji fenolu z kwasem lewulinowym w obecności kwaśnego katalizatora. Wpływa on na polepszenie parametrów otrzymywanych na jego bazie tworzyw oraz dzięki grupie karboksylowej, może on pełnić rolę związku sieciującego i środka spieniającego. Bisfenole otrzymane z ketokwasów lub ich estrów, służą do otrzymywania poliestrów, polieterów, polisulfonów, poliwęglanów i żywic epoksydowych. Skłania to do szukania coraz wydajniejszych i przyjaźniejszych środowisku metod ich otrzymywania np. stosując ciecze jonowe jako alternatywę klasycznych kwasowych katalizatorów. Ewa Dresler jest stypendystą projektu Stypendia doktoranckie - inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 148

101 S02-P49 PSTERY WYKRZYSTAIE KWASU MELITYWEG JAK CZYIKA KMPLEKSUJĄCEG BIAŁKA Grzegorz Ścibisz*, Wojciech Dzwolak** *Kolegium MISMaP Uniwersytet Warszawski **Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego Kwas melitynowy (heksabenzenokarboksylowy) to mało znany aczkolwiek ciekawy kwas organiczny. Jego wysoka symetria oraz tworzenie wielu anionów o zróżnicowanym rozkładzie ładunku w czasie jonizacji [1] zwróciły naszą uwagę na ewentualne struktury które mógłby wytworzyć w kompleksach z białkami. Do badań został wybrany HEWL (Hen Egg-White Lysozyme). W baaniach wykorzystano spektroskopię IR (analiza na poziomie molekularnym), AFM, SEM oraz spektroskopię UV-Vis. Fakt, że kwas melitynowy nie tworzy łatwo kompleksów z białkami mniej zasadowymi niż lizozym oraz to, że położenia pasm amid-i i amid-ii w IR nie uległy przesunięciu oznacza, że mechanizm łączenia MAc i HEWL w kompleksy jest w dużej mierze czysto elektrostatyczny. Badanie kinetyki solubilizacji kompleksów w obecności układu mocznik/ureaza oraz wirowanie w gradiencie gęstości wykazały występowanie co najmniej dwóch różnych form kompleksu, różniących się gęstością i siłą związania kwasu i białka. [1] Tamotsu Inabe, Mellitate anions: unique anionic component with supramolecular self-organizing properties, J. Mater. Chem., 2005, 15, S02-P50 WŁÓKA PLIPRPYLEWE MDYFIKWAE ARURKAMI WĘGLWYMI. KRELACJA STRUKTURY I WŁAŚCIWŚCI MECHAICZYCH. Janusz Fabia*, Andrzej Gawłowski*, Tadeusz Graczyk*, Anna Brzozowska-Stanuch** *Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała, ul. Willowa 2. **Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BSMAL Sp. z o.o., Bielsko-Biała ul. Sarni Stok 93. Prezentowane badania dotyczą włókien wytworzonych z izotaktycznego polipropylenu (ipp) oraz wielościennych nanorurek węglowych (MWCT) użytych w charakterze modyfikatora. Włókna do badań otrzymano metodą stopową (240 C) przy użyciu laboratoryjnej maszyny formującej. W charakterze surowców zastosowano: ipp o wąskim rozrzucie mas cząsteczkowych, do zastosowań włókienniczych, Tatren TI 922 (Slovnaft Petrochemicals Co.) oraz koncentrat Plasticyl 2001 (anocyl), zawierający 20% MWCT. Wstępną przedmieszkę technologiczną zawierającą 2% MWCT przygotowano przy wykorzystaniu laboratoryjnej linii technologicznej wyposażonej w 2-ślimakową wytłaczarkę Maris TM 58 MW40. Badania stopnia krystaliczności matrycy polipropylenowej włókien kompozytowych (zawartość MWCT 0,2%), otrzymanych w szerokim zakresie prędkości formowania, przeprowadzono metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej DSC. W oparciu o wyniki przeprowadzonych badań podjęto próbę wyznaczenia korelacji pomiędzy stopniem krystaliczności podstawowym parametrem struktury nadcząsteczkowej oraz właściwościami mechanicznymi badanych włókien ipp/mwct. S02-P51 WPŁYW UKSZTAŁTWAIA FAZY KRYSTALICZEJ A SPECYFICZE WŁAŚCIWŚCI MECHAICZE ŻYŁEK PLILAKTYDWYCH Janusz Fabia, Czesław Ślusarczyk, Andrzej Gawłowski, Tadeusz Graczyk, Jarosław Janicki Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała, ul. Willowa 2. Polimery bioresorbowalne, w tym alifatyczne poliestry, są coraz częściej stosowane do otrzymywania różnorodnych materiałów biomedycznych. Wśród alifatycznych poliestrów najbardziej znanym i poddawanym w ostatnich latach intensywnym wieloaspektowym badaniom jest polilaktyd (PLA) oraz jego kopolimery, które znalazły zastosowanie m.in. do wytwarzania systemów chirurgicznych spełniających określoną funkcję w limitowanych czasowo warunkach terapeutycznych (np. dynamiczna zmiana danych antropometrycznych u dzieci), przy równoczesnej możliwości wykorzystania w trakcie procesu ich aplikacji (wprowadzania) wykazywanego efektu pamięci kształtu. Prezentowany materiał poświęcony jest badaniom strukturalnym i mechanicznym żyłek polilaktydowych, podjętym pod kątem określenia wpływu zmiany warunków (głównie termicznych) kształtowania się fazy krystalicznej PLA na wybrane właściwości mechaniczne, również te, które związane są z pamięcią kształtu (siła i dynamika powrotu ze stanu tymczasowego, czyli odkształconego, do zapamiętanego). 149

102 S02-P53 AMFIFILWE KPLIMERY SZCZEPIE ZAWIERAJĄCE SEGMETY BCZE PLI(GLIKLU ETYLEWEG) JAK PTECJALE MICELARE ŚIKI IDMETACYY Paulina Maksym-Bębenek,Dorota eugebauer Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. M. Strzody 9, Gliwice Kopolimery o nieliniowej topologii, m.in. szczepionej, stanowią interesującą grupę związków wielkocząsteczkowych, które okazały się obiecującymi nośnikami leków zwłaszcza w układach o wydłużonym czasie uwalniania [1, 2]. W ramach badań otrzymano za pomocą ATRP dobrze zdefiniowane kopolimery metakrylanu poli(glikolu etylenowego) (PEGMA) (5-50 % mol.) i metakrylanu metylu (MMA), które wykorzystano jako nośniki indometacyny (IMC). Kopolimery amfifilowe zawierające % mol. PEGMA wykazywały zdolność do samoagregacji w roztworach wodnych oraz właściwości termoczułe charakteryzowane przez wartości temperatury punktów zmętnienia (ang. Cloud Point) w szerokim zakresie o C. [1] Bury, K.; eugebauer, D. Int. J. Pharm. 2014, 460, [2] Bury, K.; Du Prez, F.; eugebauer, D. Macromol. Biosci.2013, 13, Praca finansowana w ramach projektu badawczego C oraz BKM/508/RCH4/2013/

103 SEKCJA S03 CHEMIA AALITYCZA I ŚRDWISKWA 151

104 152

105 S03-W01 WYKŁADY ZWIĄZKI EDKRYE - EMISJA, WYSTĘPWAIE, LS ŚRDWISKWY RAZ PRBLEMY AALITYCZE CZYLI ZWIĄZKI EDKRYE D A D Z Jacek amieśnik *, atalia Szczepańska *, Katarzyna wczarek *, Błażej Kudłak *, Zofia Mazerska # *Katedra Chemii Analitycznej, #Katedra Technologii Leków i Biochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. arutowicza 11/12, Gdańsk Dążność do możliwie dokładnego poznania stanu środowiska i procesów, które w nim zachodzą sprawia, że w wielu ośrodkach prowadzone są zaawansowane prace badawcze związane z opracowaniem i walidacją nowych procedur analitycznych i bioanalitycznych służących badaniu próbek środowiskowych o często złożonym składzie matrycy i różnego pochodzenia w celu określenia poziomu zawartości oraz losu środowiskowego związków endokrynnych, zaliczanych jak do tej pory do ksenobiotyków nie podlegających uregulowaniom prawnym. W wystąpieniu zostaną przedstawione informacje na temat: klasyfikacji zanieczyszczeń środowiska, źródeł emisji i właściwości związków endokrynnych, instrumentalnych metodyk analitycznych i testów biologicznych stosowanych do: oznaczania zawartości wybranych związków endokrynnych, określenia ogólnego potencjału endokrynnego próbek środowiskowych. S03-W02 MIKRSYSTEMY LAB--CHIP DLA BIAALITYKI I DIAGSTYKI MEDYCZEJ E. Jastrzębska, K. Kwapiszewska, R. Kwapiszewski, K. Żukowski, E. Tomecka, M. Chudy, A. Dybko, Z. Brzózka* Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska Miniaturyzacja urządzeń diagnostycznych, pozwala między innymi na przeniesienie skomplikowanych analiz z laboratoriów klinicznych w warunki nielaboratoryjne, co sprzyja ich upowszechnianiu. Główną zaletą korzystania z nowych mikrourządzeń jest integracja wielu, do tej pory oddzielnych, prób analitycznych w jedną kompleksową procedurę, co w znacznym stopniu ułatwia przeprowadzenie testu [1,2]. ajnowszą tematyką badawczą w miniaturowej skali jest inżynieria komórkowa i tkankowa, które stanowią jedne z najbardziej dynamicznie rozwijających się dyscyplin nowoczesnej nauki [3]. bszar ich badań obejmuje nie tylko obserwacje wewnątrzkomórkowych procesów, ale także studia dotyczące funkcji komórki w aspekcie środowiska tkankowego. Badania toksykologiczne przy wykorzystaniu hodowli komórkowej i tkankowej są niezwykle istotną alternatywą dla badań prowadzonych na zwierzętach. [1] E. Jastrzębska (Jędrych), S. Flis, A. Rakowska, M. Chudy, Z. Jastrzebski, A. Dybko, Z. Brzózka Microchimica Acta, 2013, 180, [2] R. Kwapiszewski, J. Szczudłowska, K. Ziółkowska, M. Chudy, Z. Brzózka, Indian Journal of Clinical Biochemistry, 2014, 29, [3] K. Ziółkowska, R. Kwapiszewski, A. Stelmachowska, M. Chudy, A. Dybko, Z. Brzózka, Biosensors and Bioelectronics,2013, 40, S03-W03 SPEKTRMETRIA MAS W BADAIACH ITERDYSCYPLIARYCH: WE MŻLIWŚCI I WYZWAIA Ewa Bulska, Agnieszka Krata, Eliza Kurek, Anna Ruszczyńska, Barbara Wagner, Marcin Wojciechowski Wydział Chemii, Centrum auk Biologiczno Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, Żwirki i Wigury 101, Warszawa Spektrometria mas zdobyła w ostatnich latach jedno z ważniejszych miejsc w laboratoriach chemicznych, przede wszystkim ze względu na duże możliwości nowoczesnych analizatorów mas. Dzięki ich dużej czułości i rozdzielczości możliwe jest badanie składu pierwiastkowego i izotopowego, jak również określanie struktury związków chemicznych. Analizatory mas są wykorzystywane w bardzo wielu układach pomiarowych, pozwalających na bezpośrednie wprowadzanie roztworów lub na badanie ciał stałych dzięki wykorzystaniu ablacji laserowej. W wystąpieniu omówione zostaną przykłady nierutynowych zastosowań spektrometrii mas, między innymi w badaniach obiektów archeologicznych, biologicznych i w analizie klinicznej. Przedstawione zostaną przykłady badań interdyscyplinarnych, w których techniki pomiarowe wykorzystujące analizatory mas pozwoliły na uzyskanie specyficznych informacji na temat badanych obiektów, a tym samym przyczyniły się do rozwoju innych dyscyplin naukowych. 153

106 S03-W04 CHRMATGRAFIA - METDA AALIZY I BADAIA WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZYCH I AKTYWŚCI BILGICZEJ SUBSTACJI Irena Malinowska*, Agnieszka Wronka*, Marek Studziński*, Karolina iezabitowska *Wydział Chemii, Zakład Chromatografii Planarnej, UMCS Lublin, Metody chromatograficzne mają już ugruntowaną pozycję jako metody analityczne. Jednakże obecnie analiza nie ogranicza się jedynie do oznaczeń jakościowych i ilościowych ale również wymagane jest pozyskanie wielu informacji o analizowanych substancjach tj: forma występowania substancji w danym środowisku, oddziaływanie z różnego typu powierzchniami, możliwość pokonywania przez substancje barier biologicznych oraz wpływ różnych czynników zewnętrznych na tj. pole magnetyczne i elektrostatyczne na pokonywanie tych barier przez substancje. Takie kompleksowe badania są możliwe WYKŁADY przy zastosowaniu różnorodnych metod chromatograficznych oraz ich modyfikacji - elektro i magnetochromatografii oraz analizy otrzymanych danych retencyjnych. Poddano takim analizom różne grupy związków: m.in. - pestycydy, alkaloidy, związki kompleksowe, w których ligandami są związki aktywne biologiczne - leki lub potencjalne leki. Badania wykonane we współpracy z ZIBJ w Dubnej (Protokół współpracy o /07)w ramach tematu /2014Development of the JIR Basic Facility for Generation of Intense Heavy Ion and Polarized uclear Beams Aimed at Searching for the Mixed Phase ofuclear Matter and Investigation of Polarization Phenomena at the Collision Energies up to s = 9 GeV. 154

107 S03-K01 KMUIKATY USE F SPE AD DLLME FR EXTRACTI F ESTRGES I URIE SAMPLES Elena Kupcová, Eva Maxová, Katarína Reiffová Pavol Jozef Šafárik University in Košice, Faculty of Science, Institute of Chemistry, Department of Analytical Chemistry, Moyzesova 11, Košice, Slovakia. Estrone, estradiol and estriol are endogenous estrogens important for regulating development and function of the reproductive system [1]. They are excreted mainly in urine both as free estrogens and their conjugates. Extraction techniques are important for the preconcentration of analytes and reduction of matrix effect which directly influence their determination by suitable analytical method. In this work, solid-phase extraction (SPE), a standard extraction technique for estrogens [2], and novel dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) [3] were used to isolate estrogens from urine samples. The eluates were analysed by liquid chromatography. [1] Simpson, E. R. J. Steroid Biochem. Mol. Biol., 2003, 86, [2] Zhao, Y.; Boyd, J. M.; Sawyer, M. B.; Li, X. F. Anal. Chim. Acta, 2014, 806, [3] Hadjmohammadi, M. R.; Ghoreishi, S. S. Acta Chim. Slov., 2011, 58, This work was supported by the project VEGA 1/1096/12, Slovak Chemical Society and VVGS-PF 83. S03-K02 WPŁYW PLARYCH GRUP FUKCYJYCH A WŁAŚCIWŚĆI FEYLWYCH FAZ STACJARYCH D CHRMATGRAFII CIECZWEJ Szymon Bocian*, Bogusław Buszewski* *Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń. Fenylowe chemicznie związane fazy stacjonarne do chromatografii cieczowej stanowią materiał o właściwościach znacznie rożnych od typowych faz oktadecylowych (C18). Dodatkowo, umieszczając w strukturze tych materiałów polarne grupy funkcyjne otrzymujemy materiały o zmniejszonej hydrofobowości a przez to innej retencji i selektywności. becność polarnych grup funkcyjnych, takich jak: atom tleny (B), wiązanie amidowe (C) czy grupa aminowa (D) powodują, że fazy takie wykazują lepszą stabilność w czasie analiz z dużą zawartością wody w fazie ruchomej. A Si Si B Si Si C H Si Si Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr 2013/09/D/ST4/03807 D H Si Si S03-K03 THE STUDY F METALS ACMPLEX BIDIG T PRTEI P. Pomastowski, V. Railean-Plugaru, M. Sprynskyy, B. Buszewski* *Chair of Environmental Chemistry and Bioanalytics, icolaus Copernicus University, 7 Gagarina Str., Torun, The research focused on study of protein s and kinetics of metals ions binding to protein. Proteins isoforms, zeta (ζ) potential and particle size of the separated nanocomplex were characterized using the electromigration techniques, dynamic light scattering (DLS), matrix-assisted laser-desorption/ionization (MALDI) time-of-flight (TF) mass spectrometry (MS) and other instrumental approach (e.g. FTIR, UV- Vis) respectively. The kinetics of metal-binding process was investigated in batch adsorption experiments. Furthermore, it has been presented an aspects of the drug-resistant problem of microorganisms. In addition, it was collected information on contemporary methods of producing nanoparticles based on silver in the fight against disease-causing pathogens, preventing mutations already. It has been showed two theoretical models of biomolecules silver, depending on the synthetic routes of the proceedings [1]. [1] Pomastowski, P., Coll. Surf. B. 2014, doi.org/ /j.colsurfb This study was supported by grants Sympnony-I o.2013/08/w/28/00701 from the ational Science Centre in Warsaw. 155

108 S03-K04 PLIMERY Z DCISKIEM CZĄSTECZKWYM W AALITYCE ZEARALEU IZLWAEG Z MATERIAŁU BILGICZEG Katarzyna Kwaśniewska, Renata Gadzała-Kopciuch KMUIKATY Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń. W ostatnich dziesięcioleciach odnotowuje się stale wzrastający wskaźnik zachorowalności na nowotwory. Statystycznie, co czwarta osoba umiera z powodu raka. iezwykle ważnym jest więc poszukiwanie i kontrola czynników mogących powodować lub wpływać na proliferację komórek nowotworowych. Jedną z potencjalnych przyczyn występowania zmian nowotworowych trzonu macicy prawdopodobnie jest występowanie mikotoksyny - zearalenonu [1]. Badania nad tym związkiem oraz poszukiwanie metodyk izolowania i ilościowego oznaczania tej toksyny jest w tym wypadku niezwykle ważne. W pracy wykorzystano polimery z odciskiem cząsteczkowym jako wypełnienie w ekstrakcji do fazy stałej oraz wysokosprawnej chromatografii cieczowej jako techniki końcowej analizy. [1] Tomaszewski. J. et al. Gin Pol 1998, 69, Praca ta została sfinansowana przez arodowe Centrum auki w ramach projektu PUS nr (2011/01/B/ST4/00543). S03-K05 AALITYKA WYBRAYCH LEKÓW DZIAŁAIU PRZECIWZAKRZEPWYM Z WYKRZYSTAIEM CHRMATGRAFII JWEJ R. Sadowski, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń Leki przeciwzakrzepowe są grupą najczęściej stosowanych leków w leczeniu chorób zakrzepowozatorowych. W ostatnich latach coraz bardziej skutecznie, stosuje się heparyny niskocząsteczkowe (ang. Low Molecular Weight Heparins). To zmniejszenie masy cząsteczkowej wpływa poprawienie biodostępności tych leków, co przyczynia się do poprawy działania farmakologicznego, a zmiana profilu aktywności powoduje zmniejszenie aktywności hamującej trombinę [1]. W celu analizy wybranych oligosacharydów o właściwościach przeciwzakrzepowych wykorzystano chromatografię jonową z wykorzystaniem komercyjnie dostępnych anionowymieniaczy oraz jako alternatywne wypełnienie wyżej wspomnianych wymieniaczy jonowych fazy dendrymeryczne [2]. [1] R. Lever, B. Mulloy, C.P. Page, (pod red.) Heparin A century of progress, seria: Handbook of Experimental Pharmacology, vol. 207, Springer, Berlin, iemcy, 2012 [2] M. Jaćkowska, Sz. Bocian, B. Buszewski,, Analyst, 2012, 137, Praca finansowana z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego w ramach projektu Stypendia dla doktorantów - Krok w przyszłość, V edycja, 2013/2014 S03-K06 BADAIA SKŁADU JWEG PŁYU D DIALIZ TRZEWWYCH RAZ DIALIZATÓW Rajmund Michalski*, Aleksandra Łyko** *Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PA, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, Zabrze Choroby nerek dotyczą już ponad 10% populacji ludzkiej. Schyłkowa niewydolność nerek wymaga u chorego zastosowania technik nerkozastępczych takich jak hemodializa lub dializa otrzewnowa. W dializie otrzewnowej stosuje się płyny, które wprowadzone do otrzewnej pozwalają usuwać toksyny z organizmu chorego. Ich skład i jakość mają kluczowe znaczenie dla efektów leczenia. W pracy przedstawiono wyniki oznaczania głównych nieorganicznych anionów (Cl -, 3 -, P 4 3-, S 4 2- ) i kationów (a +, K +, Mg 2+, Ca 2+ ) w płynie stosowanym do dializ oraz dializatach pobieranych od pacjenta leczonego tą metodą. kres badań obejmował 7 dni, a dializaty były pobierane 4 razy na dobę zgodnie z cyklem wymian. Zastosowane zwalidowane metodyki pozwoliły na określenie zmian stężeń poszczególnych jonów w analizowanych próbkach oraz udowodniły przydatność chromatografii jonowej do analiz próbek o tak złożonych matrycach, jak próbki płynów dializacyjnych. 156

109 S03-K07 ZASTSWAIE TECHIKI IMAGE AALYSIS D CHRMATGRAFICZEG ZACZAIA FSFLIPIDÓW Monika Skowron-Jaskólska, Robert Zakrzewski, Katarzyna Dyńska-Kukulska, Witold Ciesielski Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka Łódź, Analiza ilościowa w chromatografii cienkowarstwowej (TLC) jest zazwyczaj przeprowadzana z zastosowaniem densytometrów. Znacznie tańszą alternatywą jest technika image analysis (analizy obrazu). Umożliwia ona ilościową analizę dzięki zastosowaniu urządzenia do pozyskiwania cyfrowego obrazu płytek np. skanera oraz odpowiedniego oprogramowania np. TLSee do obróbki uzyskanych cyfrowych obrazów. Podstawą przeprowadzonych oznaczeń jest przekształcenie cyfrowego obrazu chromatogramu plamkowego w chromatogram pikowy, który zanalizowany w programie TLSee umożliwia KMUIKATY ilościową analizę badanych próbek. Przedstawiono wyniki ilościowego oznaczania fosfatydylocholiny (PC), fosfatydyloetanoloaminy (PE), fosfatydyloseryny (PS) oraz sfingomieliny (SM) w oparciu o barwną reakcję tworzenia błękitu molibdenowego. Fosfolipidy oznaczono w zakresie: PC (5.0 25) µg/plamkę, PS (1.5 15) µg/plamkę, PE (1.0 20) µg/plamkę oraz SM (2.5 20) µg/plamkę. Przeprowadzono również oznaczanie zawartości PC, PS i PE w odżywce dla sportowców EGG PRTEI 80 firmy LIMP oraz suplemencie diety SESJA firmy Aflofarm. S03-K08 WLTAMPERMETRYCZE ZACZAIE FETIU atalia Festinger *, Sylwia Smarzewska, Dariusz Guziejewski, Witold Ciesielski *Zakład Analizy Instrumentalnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Fention (tiofosforan,-dimetylo--3-metylo-4- (metylosulfanylo)fenylu) jest insektycydem kontaktowym używanym do zwalczania insektów ssących i gryzących. Celem badań było sprawdzenie elektrochemicznej aktywności fentionu na elektrodach amalgamatowych i węglowych a także porównanie, które z ww. elektrod gwarantują optymalne warunki ilościowego oznaczania fentionu. Badania prowadzono techniką woltamperometrii z falą prostokątną z zatężaniem (SWSV). Stwierdzono, że fention daje prąd piku redukcji na elektrodzie srebrnej z filmem amalgamatu srebra oraz prąd piku utlenienia na elektrodzie z węgla szklistego modyfikowanej zredukowanym tlenkiem grafenu. Dla obydwu stosowanych elektrod pracujących zbadano wpływ ph, rodzaju i stężenia buforu jako elektrolitu podstawowego oraz parametrów techniki SWSV na rejestrowane prądy pików. kreślono optymalne warunki do ilościowego oznaczenia. kreślono powtarzalność, precyzję, dokładność metody, granice oznaczalności (LQ) i granice detekcji (LD). pracowany sposób analizy zastosowano do oznaczenia fentionu w szczepionych próbkach naturalnych. S03-K09 ZACZAIE WYBRAYCH HERBICYDÓW W GLEBIE PARTE A METDZIE QUECHERS Klaudia Pszczolińska*, Monika Michel** Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu, *ddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29, Sośnicowice, **TSD Toruń, ul. Pigwowa 16, Toruń Zabiegi herbicydowe mogą być źródłem zanieczyszczenia produktów roślinnych czy gleby. becność substancji czynnych w glebie powyżej okresu karencji może powodować komplikacje w uprawach następczych, natomiast wymywanie herbicydów w głąb profilu glebowego niesie ze sobą ryzyko skażenia wód gruntowych. Celem prezentacji jest przedstawienie procedury badawczej oznaczania herbicydów w glebie, opartej na zmodyfikowanej metodzie QuEChERS w połączeniu z chromatografią gazową (GC) z detektorem wychwytu elektronów (ECD) i azotowo-fosforowym (PD). Metoda QuEChERS polega na ekstrakcji i podziale ciecz-ciecz z użyciem acetonitrylu, a następnie oczyszczeniu ekstraktu z wykorzystaniem metody dyspersyjnej ekstrakcji do fazy stałej (d-spe). Przedmiotem badań było 16 substancji czynnych charakteryzujących się różnymi wartościami współczynników podziału Ko/w i Ko/c. Procedura badawcza została poddana walidacji zgodnie z wymogami dokumentu 0 SAC/12571/

110 S03-K10 WYKRZYSTAIE PLIMERÓW Z DWZRWAYMI JAMI W AALIZIE SPECJACYJEJ CHRMU Laura Trzonkowska, Barbara Leśniewska, Anna Jeglikowska, Beata Godlewska-Żyłkiewicz Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Chemii, ul. Hurtowa 1, Białystok Specjacja chromu istotna jest ze względu na odmienne oddziaływanie jego dwóch trwałych form na organizmy żywe. Cr(III) uczestniczy w licznych procesach biochemicznych, a Cr(VI) wykazuje właściwości toksyczne. Badanie specjacji możliwe jest dzięki połączeniu odpowiednich technik wydzielania z technikami oznaczania. ajczęściej do rozdzielania i wzbogacania Cr stosuje się ekstrakcję do fazy stałej (SPE). Dostępne komercyjnie sorbenty nie zawsze charakteryzują się wystarczającą selektywnością względem różnych form Cr, dlatego ciągle poszukuje się nowych wysoce selektywnych materiałów. Dużą KMUIKATY szansę stwarza wykorzystanie do tego celu polimerów z odwzorowaniem jonowym (IIP). W przygotowanej prezentacji zostaną przedstawione, oparte na przeglądzie literatury i badaniach własnych, dotychczasowe osiągnięcia związane z wykorzystaniem IIP w analizie specjacyjnej chromu. L. Trzonkowska jest stypendystką projektu Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego, współfinansowanego w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie Regionalne Strategie Innowacji, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji DEC-2012/07/B/ST4/ S03-K11 FLURESCECJA RETGEWSKA W BADAIACH ŚREDIWIECZEG PLIPTYKU Luiza Linowska *, lga Syta*, Damian Walaszek**, Barbara Wagner** *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura Warszawa. **Centrum auk Biologiczno- Chemicznych, Uniwesytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury Warszawa Fluorescencja rentegowska w układzie przenośnym, p-xrf (portable X-ray fluorescence), jest metodą pozwalającą na nieinwazyjną i nieniszczącą analizę obiektów zabytkowych, dzięki czemu mogła zostać wykorzystana do analizy pigmentów średniowiecznego poliptyku Zwiastowanie z jednorożcem. Poliptyk składa się z predelli, korpusu i zwieńczenia oraz z dwóch par ruchomych skrzydeł. Część środkowa - szafa, predella i zwieńczenie wypełnione są pełnoplastycznymi rzeźbami, zaś pozostałe elementy pokryte są obrazami lub reliefem. XV-wieczny poliptyk pochodzący ze śląska znajduje się obecnie w Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum arodowego w Warszawie. a podstawie badań z wykorzystaniem metody p-xrf możliwe było uzyskanie informacji na temat głównego składu pierwiastkowego pigmentów oraz ich wstępną identyfikację. Badania finansowane są ze środków arodowego Centrum auki w ramach projektu 2011/01/B/ST4/ S03-K12 AALIZA CHEMICZA MALWIDEŁ ZE STARŻYTEJ UBII lga Syta*, Karol Rozum*, Barbara Wagner*, Zofia Żukowska**, Dobrochna Zielińska*** *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, osyta@chem.uw.edu.pl, **Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ***Instytut Archeologii, Wydział Historyczny, Uniwersytet Warszawski Celem badań było poznanie składu chemicznego pigmentów 26 malowideł ściennych z kolekcji Muzeum arodowego w Warszawie, reprezentujących różne fazy przebudowy katedry faraskiej, odkrytej w latach 60-tych XX wieku przez polską misję archeologiczną w Sudanie. a podstawie analizy intensywności sygnałów zarejestrowanych przy użyciu przenośnego spektrometru fluorescencji rentgenowskiej stwierdzono, że głównym pierwiastkiem wchodzącym w skład pigmentów zielonych była miedź, brązowych żelazo, a białych wapń. Zastosowanie spektroskopii Ramana w dalszych badaniach tych samych próbek wykazało obecność jedynie naturalnych pigmentów i identyfikację takich minerałów jak: gips, kreda, hematyt, getyt i atakamit. Porównanie składu próbek pochodzących z Faras oraz innych stanowisk archeologicznych Starożytnej ubii pozwoli na bliższe poznanie technologii oraz stopnia zróżnicowania warsztatu malarstwa nubijskiego. Badania finansowane przez arodowe Centrum auki, grant nr 2011/01/D/HS3/06119 oraz 2011/01/B/ST4/

111 S03-K13 ZASTSWAIE TECHIKI HEADSPACE GC-MS D ZACZAIA LTYCH ZWIĄZKÓW RGAICZYCH Marlena Płonka* KMUIKATY * Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy ddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29, Sośnicowice Laboratorium Badania Jakości Środków chrony Roślin IR-PIB ddział Sośnicowice wykonuje badania związane z oceną jakości środków ochrony roślin (ś.o.r.) oraz potwierdzające ich oryginalność. Problem walki z podrobionymi ś.o.r. jest o tyle poważny, gdyż powodują one różnorodne zagrożenia m.in. poprzez możliwość wprowadzenia do środowiska substancji toksycznych lub nie przeznaczonych do stosowania w ś.o.r. Celem prezentacji jest przedstawienie opracowanej metody pozwalającej na analizę jakościową lotnych związków organicznych (LZ), które wchodzą w skład ś.o.r. jak również na analizę jakościową oraz ilościową LZ zabronionych do stosowania w ś.o.r. W przeprowadzonych badaniach zastosowano technikę chromatografii gazowej połączoną ze spektrometrią mas oraz technikę dozowania headspace. Przedmiotem badań były ś.o.r. zawierające chloropiryfos o formulacji EC tj. koncentraty do sporządzania emulsji wodnej. Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach dotacji celowej dla młodych naukowców S03-K14 ZASTSWAIE GRAFEU W AALIZIE SPECJACYJEJ SELEU Karina Kocot*, Riccardo Leardi**, Beata Walczak*, Rafał Sitko* *Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Śląski, Katowice. **Departament of Pharmaceutical and Food Chemistry, University of Genova, Italy. Selen jest mikroelementem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych. Jego toksyczność zależy nie tylko od jego stężenia ale także formy chemicznej w jakiej występuje [1,2]. Konieczne jest zatem opracowanie metod pozwalających na oznaczanie zawartości poszczególnych form selenu, a nie tylko jego zawartości całkowitej. Celem niniejszych badań było zastosowanie grafenu jako sorbentu w dyspersyjnej mikroekstrakcji do fazy stałej (DMSPE) do oznaczania jonów selenu techniką rentgenowskiej spektrometrii fluorescencyjnej z dyspersją energii (EDXRF). W celu sprawdzenia, które z parametrów zatężania są statystycznie istotne, zastosowany został centralny plan kompozytowy (ang. face centered design). W pracy dokonano również doboru warunków prowadzenia pomiaru techniką EDXRF, co umożliwiło uzyskanie granic wykrywalności poniżej ppb (od 0,15 do 0,032 ng ml-1 w zależności od rodzaju zastosowanego filtra i średnicy próbki). [1] Tiry, C., Ruttens, A., De Temmerman, L., Schneider, Y.-J., Pussemier, L., Food Chem. 2012, 130, [2] Wake, B. D., Bowie, A. R., Butler, E. C. V., Haddad, P. R., TrAC, Trends Anal. Chem. 2004, 23, S03-K15 BADAIE PESTYCYDÓW PYRETRIDWYCH W MATERIALE RŚLIYM Z UŻYCIEM TECHIKI HPLC I EKSTRAKCJI TYPU QUECHERS Katarzyna Zięba, Paweł Miśkowiec, Agnieszka Mateja Zakład Chemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul Gronostajowa 3, Kraków. Do izolacji pestycydów pyretroidowych z materiału roślinnego (płatków róży) wykorzystano ekstrakcję typu QuECheRs. Analizy przeprowadzano z zastosowaniem wysokosprawnej chromatorgafii cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas [1], [2]. Izolację z matrycy roślinnej przeprowadzano z użyciem acetonitrylu, siarczanu(vi) magnezu i octanu sodu, a następnie ekstrakt oczyszczano na sorbencie Supel QuE. Uzyskano w ten sposób ponad 90% odzysk analitu. Analizę chromatograficzną wykonywano z użyciem acetonitrylu jako eluentu (o szybkości przepływu 2,2 ml/min, co zapewnia krótki czas trwania pomiaru) oraz kolumny Accucore C18. Zastosowane warunki analityczne zapewniły dużą powtarzalność uzyskanych wyników. Sprawdzono także możliwość wykorzystania zoptymalizowanej procedury analitycznej do izolacji i oznaczania deltametryny z materiału roślinnego po spryskaniu kwiatów środkiem ochrony roślin Decis 2.5EC (w ilości zalecanej do stosowania w ogrodnictwie). [1] Melo A, Mansilha W, Pinho, Ferreira I. Food Anal. Methods. 2013, 6, [2] Marchis D, Ferro G, Brizio P, Squadrone S, Abete M. Food Control. 2013, 25,

112 S03-K16 ADSRPCJA ACID RAGE 7 A WĘGLU AKTYWYM I PPIŁACH LTYCH Anna Kamińska*, Małgorzata Jędrzejczak*, Krzysztof Wojciechowski* KMUIKATY * Politechnika Łódzka, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Al. Politechniki 6, Łódź. Adsorpcja wydaje się być najbardziej efektywną metodą usuwania trudno biodegradowalnych związków barwnych ze ścieków [1]. ajpopularniejszym, powszechnie stosowanym adsorbentem ze względu na swoją efektywność i wszechstronność, jest węgiel aktywny. Innym obiecującym adsorbentem barwników azowych mogą być popioły lotne, stanowiące produkt uboczny ze spalania węgla kamiennego w elektrowniach [2]. Dzięki zawartości niespalonego węgla, popioły lotne mają stosunkowo dużą powierzchnię właściwą i dobrą porowatość [3]. Celem pracy było sprawdzenie możliwości zastosowania adsorpcji na węglu aktywnym oraz alternatywnym materiale sorpcyjnym (popiołach lotnych) do usuwania barwnika Acid range 7 z roztworu wodnego. Stwierdzono, że węgiel aktywny ma zdecydowanie większą pojemność adsorpcyjną w stosunku do badanego barwnika, w porównaniu z popiołami lotnymi. [1] Robinson T.; McMullan G.; Marchant R.; igam P. Bioresource Technology. 2001, 77, [2] Hycnar J.J. Wydawnictwo Górnicze, Katowice., [3] Ahmaruzzaman M. Progress in Energy and Combustion Science. 2010, 36, S03-K17 BADAIA PRZEBIEGU FTTRASFRMACJI KWASU 4-HYDRKSYBEZESWEG W RZTWRACH WDYCH Dorota Gryglik, Krzysztof Wojciechowski Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Politechnika Łódzka, Łódź, Al. Politechniki 6. Kwas 4-hydroksybenzoesowy (4HB) jest głównym produktem rozpadu parabenów [1] - konserwantów stosowanych w produktach kosmetycznych, spożywczych i lekach. Wobec ogromnych ich ilości zużywanych i emitowanych do środowiska każdego roku od ponad 90 lat znajomość przebiegu procesu ich degradacji jest niezwykle istotna z punktu widzenia zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt. W pracy zbadano 3 drogi fotodegradacji 4HB: fotolizę oraz fotosensybilizowane utlenianie typu I i II. Przeanalizowano wpływ różnych parametrów na przebieg procesu fotodegradacji 4HB m.in. ph roztworu, rodzaju sensybilizatora, stężenia tlenu. Doświadczenia przeprowadzono w układzie modelowym w temperturze pokojowej. Źródłem światła była lampa ksenonowa o mocy 100 W. Wyniki eksperymentów dostarczają wielu istotnych informacji na temat mechanizmów samooczyszczania się wód w procesach fotochemicznych z udziałem tlenu, światła słonecznego i naturalnych sensybilizatorów. [1] Gmurek, M., Bizukojć, M., Mosinger, J., Ledakowicz, S. Application of photoactive electrospun nanofiber materials with immobilized mesotetraphenylporphyrin for parabens photodegradation Catalysis Today, w druku. S03-K18 WYKRZYSTAIE DITIKARBAMIIAÓW D IMMBILIZACJI BIRECEPTRÓW W KSTRUKCJI SESRÓW I BISESRÓW Marcin Drozd, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, ul. oakowskiego 3, Warszawa Chemisorpcja jest znaną metodą immobilizacji receptorów na powierzchniach przetworników pokrytych złotem. Do najczęściej stosowanych receptorów zalicza się związki modyfikowane grupami tiolowymi. W niniejszej pracy sprawdzono możliwość wykorzystania pochodnych ditiokarbaminianowych (DTC), otrzymywanych w reakcji amin z CS 2 do tego celu [1]. Dzięki znaczącemu powinowactwu i odporności chemicznej metoda może posłużyć zarówno do immobilizacji na klasycznych przetwornikach jak również funkcjonalizacji nanostruktur złota [2]. W pracy zostały zbadane właściwości pochodnych ditiokarbaminianowych prostych związków (np. amin czy aminokwasów) oraz potencjalnych bioreceptorów (np. peptydów). Zbadano przebieg reakcji, trwałość uzyskanych produktów jak również ich zdolność do chemisorpcji na złocie w zależności od parametrów, takich jak ph roztworu czy stężenie modyfikatora. [1] Morf, P.; Raimondi, F.; othofer, H-H. Langmuir, 2006, 22, [2] Zhao, Y.; Perez-Sègarra, W.; Shi Q. J. Am. Chem. Soc., 2005, 127, Praca finansowana przez Politechnikę Warszawską 160

113 S03-K19 BADAIA WYBRAYCH (METAL)PRFIRY D ZASTSWAIA W RLI HYBRYDWYCH ZACZIKÓW BIAŁEK Kamila Konopińska, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska KMUIKATY Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, oakowskiego 3, Warszawa W ramach prezentowanej pracy badano tetrafenyloporfirynę i jej pochodne zawierające kationy manganu(iii) oraz cyny(iv) pod kątem ich potencjalnego zastosowania w roli hybrydowych znaczników białek. Właściwości spektroskopowe i elektrochemiczne (metalo)porfiryn dają możliwość ich oznaczania z zastosowaniem potrójnego układu detekcji woltamperometrii, spektrofotometrii i spektrofluorymetrii co zwiększa wiarygodność analizy oraz rozszerza zakres prostoliniowej odpowiedzi znacznika. Sprawdzano wpływ białek (naśladujących receptory lub czynniki blokujące powierzchnię) na uzyskiwane sygnały. W roli białek modelowych zastosowano m.in. immunoglobulinę G (IgG), bydlęcą albuminę osocza (BSA) oraz albuminę z jaja kurzego (CEA). Wpływ białka oceniany był na podstawie przesunięć sygnałów, zmian ich intensywności lub pojawienia się nowych. Zaprezentowane będą wyniki charakteryzacji koniugatów uzyskanych przez dowiązywanie wybranych pofiryn do białek. S03-K20 BISESRY Z WARSTWĄ DA D ZACZAIA AKTYWŚCI EZYMÓW RESTRYKCYJYCH Joanna Zajda*, Łukasz Górski*, Elżbieta Malinowska* *Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa. Enzymy restrykcyjne są jednymi z najważniejszych enzymów w biologii molekularnej. iezbędne są w technologii rekombinowania DA, genotypowaniu, mapowaniu oraz sekwencjonowaniu długich łańcuchów DA. becnie stosowane metody do oznaczania aktywności restryktaz wymagają znakowania nici fluoroforami oraz skomplikowanych procedur pomiarowych [1-2], dlatego też nieustannie poszukuje się nowych, prostszych metod. W niniejszej prezentacji zostaną przedstawione wyniki badań dotyczących opracowania sensora elektrochemicznego do oznaczania aktywności enzymów restrykcyjnych. Jako modelowy system zastosowano dwuniciowe DA o długości 20 par nukleotydów zawierające sekwencję palindromową rozpoznawaną przez wybrany enzym restrykcyjny. DA zostało zaimmobilizowane na powierzchni elektrody złotej. Podstawą oznaczenia aktywności enzymu jest spadek sygnału prądowego pochodzącego od znacznika redoks-aktywnego znajdującego się w roztworze, który oddziałuje z nicią DA. [1] Koedrith P.; Seo Y.R.; nkology Reports 2011, 26, [2] ikiforov T.T.; Analytical Biochemistry 2011, 412, Praca finansowana przez UE grant MPD/2010/4 S03-K21 ELEKTRCHEMICZY APTASESR D ZACZAIA DPAMIY Marta Jarczewska*, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska * Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny PW, oakowskiego 3, Warszawa Dopamina jest jednym z najważniejszych neurotransmiterów, który wpływa na funkcjonowanie układu krwionośnego, hormonalnego i nerwowego [1]. Jej nadmierny poziom może prowadzić do rozwoju m.in. choroby Alzheimera, Parkinsona i schizofrenii [2], dlatego konieczne jest opracowanie selektywnej i czułej metody oznaczania tej katecholaminy. W niniejszym wystąpieniu zaprezentowany zostanie elektrochemiczny aptasensor do detekcji dopaminy. Warstwę receptorową sensora stanowiła sekwencja aptamerowa, która selektywnie oddziałuje z dopaminą. Sensor umożliwił oznaczenie dopaminy za pomocą techniki woltamperometrii fali prostokątnej w zakresie od 0,05 do 1 mm. Aptasensor charakteryzował się również granicą detekcji wynoszącą 21,6 µm oraz został wykorzystany do oznaczenia dopaminy w próbce surowicy ludzkiej. [1] Zheng Y., Wang Y., Yang X., Sens. and Act., 2011, 156, [2] Colín-rozco E., Ramírez-Silva M.T., Corona-Avendano S., Romero-Romo M., Palomar-Pardavé M., El. Acta, 2012, 85,

114 S03-K22 KMUIKATY ELEKTRCHEMICZE SESRY JÓW ŁWIU Z WARSTWĄ RECEPTRWĄ ZAWIERAJĄCĄ LIGUKLETYDY DA Agnieszka Bala, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa. W analizie środowiskowej coraz większe zastosowanie znajdują sensory elektrochemiczne, w których jako warstwę receptorową stosuje się nici kwasów nukleinowych (zazwyczaj modyfikowane grupą tiolową na końcu 5 ) [1,2]. W klasycznych sensorach DA do detekcji metali stosowane są znaczniki kationowe, które konkurują z kationami metalu generując spadek sygnału prądowego. Celem niniejszej pracy było przedstawienie mechanizmu działania znaczników anionowych, w których dostęp do powierzchni elektrody jest ograniczony, a dopiero dodatek metalu silnie wiążącego się z kwasami nukleinowymi, zmniejsza siłę odpychania elektrostatycznego. Tym samym znacznie więcej cząsteczek markera dociera do powierzchni elektrody i dochodzi do przyrostu sygnału prądowego, który jest proporcjonalny do stężenia jonów metalu. [1] Ziółkowski R.; Górski Ł.; szwałdowski S.; Malinowska E., Anal.Bioanal. Chem., 2012, 402, [2] Li F.; Chen W.; Tang C.; Zhang S., Talanta, 2008, 77, 1-8. Praca finansowana przez Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej S03-K23 DISCRIMIATI F IHALED AD RAL ADMIISTRATI F BUDESIDE I CTEXT F ATI-DPIG RESEARCH Danuta Kończak 1,2), Paweł Kaliszewski 1), Dorota Michalak 1), Maria Bretner 2), Andrzej Pokrywka 1), Dorota Kwiatkowska 2) 1) Instytut of Sport, ul. Trylogii 2/16, Warsaw. 2) Faculty of Chemistry, WUT, oakowskiego 3, Warsaw According to the World Anti-Doping Agency budesonide is prohibited in sports when administered by oral, intravenous, intramuscular or rectal route. The administration the drug by inhalation or intranasal route is not prohibited [1]. Recently several metabolites of budesonide were identified in human urine [1, 2, 3]. But still it is unknown how to discriminate prohibited and permitted route of administration of the drug based on the urine sample analysis. In this study the method of determination the budesonide and its three major metabolites in human urine is presented. The method was applied to analyzing excretion urine samples collected from volunteers who agreed to take inhaled or oral budesonide by one day. The results show the concentration levels of budesonide and its metabolites in urine and elimination profile of this drug in human. [1] [2] Kaliszewski et al., Recent Advances in Doping Analysis. Sport und Buch Strauß, Köln, 2013, 21, [3] [Metabosh et al, Anal. Bioanal. Chemistry, 2012, 404, S03-K24 WYKRZYSTAIE SPEKTRSKPII FT-IR D CEY WPŁYWU KSEBITYKÓW FSFRGAICZYCH A METABLIZM CYJABAKTERII Grzegorz Bazgier*, Jacek Lipok Uniwersytet polski, Wydział Chemii, Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej Jedną z najistotniejszych cech metabolicznych cyjanobakterii, jest ich zdolność do biosyntezy i biotransformacji związków chemicznych. Cecha ta wydaje się szczególnie użyteczna w warunkach stresu fizjologicznego wywołanego obecnością ksenobiotyków fosfonoorganicznych ograniczających rozwój mikroorganizmów, gdyż decyduje o ich przetrwaniu i dalszej egzystencji. Dzięki zastosowaniu metod spektroskopowych, do badań metabolomicznych, możliwa jest holistyczna ocena zawartości poszczególnych grup metabolitów sinic. Jedną z metod częściej wykorzystywanych w tego typu badaniach jest absorpcyjna spektroskopia w podczerwieni (FT-IR), gdyż w zależności od gatunku mikroorganizmu, zmiana intensywności pasm charakterystycznych w widmach FT-IR utożsamiana jest ze specyficzną odpowiedzią metaboliczną. Badania zostały sfinansowane przez arodowe Centrum auki z projektu UM-2011/01/B/Z9/04722 Biodegradacja ksenobiotyków amino fosfonowych przez cyjanobakterie * Grzegorz Bazgier jest stypendystą projektu Stypendia doktoranckie - inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 162

115 S03-K25 AKTYWŚĆ PRZECIWUTLEIAJĄCA LEJÓW KMERCYJYCH Agnieszka Tułodziecka 1 *, Aleksandra Szydłowska-Czerniak 1, György Karlovits 2 KMUIKATY 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń, * aaga109@wp.pl 2 BUGE, Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A., ul. iepodległości 42, Kruszwica, Polska leje roślinne są bogatym źródłem kwasów omega 3. Tłuszcze nienasycone zawarte w olejach roślinnych, obniżają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, wspomagają pracę mózgu oraz pomagają w redukcji tkanki tłuszczowej. Celem pracy było oznaczenie aktywności przeciwutleniającej (AC) olejów komercyjnych (słonecznikowych, rzepakowych, rzepakowego wzbogaconego oliwą z oliwek, olejem lnianym i olejem z kiełków pszenicy, połączenia naturalnie pozyskiwanego oleju z owoców czerwonej palmy i oleju canola) za pomocą pięciu metod spektrofotometrycznych: FRAP, CUPRAC, ABTS, DPPH, IP. ajwyższą AC charakteryzowały się oleje rzepakowe (55, ,5 µmol TE/100 g), zaś najniższą oleje słonecznikowe (47,8-6870,4 µmol TE/100 g). Istnieją zależności liniowe między wartościami AC badanych olejów oznaczonymi różnymi metodami analitycznymi. Analiza głównych składowych (PCA) pozwoliła na wyodrębnienie grup olejów o podobnym potencjale antyutleniającym. Autorzy dziękują Ministerstwu auki i Szkolnictwa Wyższego za finansowanie badań grant nr , ID: oraz arodowemu Centrum auki w Krakowie grant DEC- 2013/09//Z9/ S03-K26 ZASTSWAIE ELEKTRFREZY KAPILAREJ W AALIZIE GRZYBWYCH SUBSTACJI HALUCYGEYCH Katarzyna Zielińska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek*, Marek Halama** *Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, Pl. Kopernika 11a, pole **Muzeum Przyrodnicze, Uniwersytet Wrocławski, ul. Sienkiewicza 21, Wrocław Spośród licznej grupy grzybów halucynogennych na szczególną uwagę zasługują grzyby z rodzaju Amanita oraz Psilocybe. Do substancji psychoaktywnych w nich obecnych zalicza się takie związki jak: muscymol, kwas ibotenowy, psylocybinę czy psylocynę. Ze względu na swoje właściwości grzyby te cieszą się dużym zainteresowaniem zwłaszcza wśród młodych ludzi co stanowi poważny problem medyczny z uwagi na to, iż ich spożywanie może prowadzić nawet do śmierci. W ramach niniejszego tematu zaprezentowane zostaną możliwości stosowania elektroforezy kapilarnej do oznaczania tego typu związków w próbkach rzeczywistych (materiał grzybowy, płyny ustrojowe, itd.) Badania realizowane są w ramach programu badawczego Biotechnologie i zaawansowane technologie medyczne (nr projektu PIG /08), finansowanego ze środków UE w ramach Programu peracyjnego Innowacyjna Gospodarka S03-K27 EKSTRAKCJA MEMBRAWA W ETAPIE IZLACJI I ZATĘŻAIA KSEBITYKÓW Z PRÓBEK ŻYWŚCI Katarzyna rłowska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek* *Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, Pl. Kopernika 11a, pole Ksenobiotyki to związki chemiczne niebędące naturalnym składnikiem organizmu. Dostają się do niego z powietrza, wody, gleby oraz żywności. Do tej grupy należą m.in. związki enodkrynologicznie czynne, zaburzające układ hormonalny. Znacznym problemem okazuje się być fakt, iż ksenoniotyki są trwałe i pozostają w środowisku przez długie lata, gdyż nie ulegają procesom biodegradacji. ajczęściej analizowane próbki charakteryzują się złożonym składem matrycy, co uniemożliwia bezpośrednie oznaczanie badanych związków za pomocą dostępnych technik instrumentalnych. iezbędnym okazuje się być zastosowanie odpowiednich procedur oczyszczania. Dlatego też w ramach niniejszej prezentacji omówione zostaną możliwość zastosowania ekstrakcji membranowej do izolacji i zatężania wybranych ksenobiotyków z próbek żywności. Katarzyna rłowska jest stypendystką projektu Stypendia doktoranckie- inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unie Europejską w ramach Europejskiego Funduszy Społecznego. 163

116 S03-K28 PRÓWAWCZE BADAIA BIDEGRADACJI LEJÓW METDYKĄ CEC Karolina Kozupa*, Izabela Semeniuk*, Iwona Szwach* *Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn-Koźle. cena podatności na biodegradację substancji nierozpuszczalnych w wodzie, w tym olejów opiera się na badaniu wstępnej biodegradacji dla którego stosowany jest m.in. test CEC L-33-A-93 [1, 2]. Metoda ta do niedawna cieszyła się dużą popularnością ze względu na dużą powtarzalność wyników [3]. W celu uniknięcia użycia niebezpiecznych rozpuszczalników w dotychczas stosowanej metodzie organizacja CEC (Coordinating European Council) zaproponowała nowy test CEC-L stosowany do oznaczania wstępnej biodegradacji olejów w wodzie. KMUIKATY Celem badania było porównanie obu metod CEC pod względem oceny biodegradowalności olejów referencyjnych dedykowanych do obu metod badawczych, jak również olejów bazowych. [1] CEC-L-33-A-93 Test Method: Biodegrability of Two-Stroke Cycle utboard Engine ils in Water. (CEC-L-33-T-82 do 1995) Co-ordinating European Council for the Development of Performance Tests for Lubricants and Engine Fuels, [2] Teuber, M.; Brodisch, K. E. U. European J. Appl. Microbiol., 1977, 4, [3] Yang L., Zhu Y., Fan G., Sun Y., Xie S, Test on Evaluation Method for Biodegradability of Lubricants, Trans. Tianjin Univ. 2008, 14: S03-K29 SUBSTACJE SVHC W WYRBACH PDEJŚCIE AALITYCZE Renata Kulesza, Izabela Semeniuk, Barbara Krzysiak-Warzała Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9 Kędzierzyn-Koźle Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA -European Chemicals Agency) od 2008 r. publikuje listę substancji wzbudzających szczególnie duże obawy, substancji SVHC (substance of very high concern). Substancje te mogą wywierać bardzo poważne, często nieodwracalne skutki dla zdrowia człowieka i środowiska. Lista substancji SVHC obejmuje obecnie 151 substancji i jest aktualizowana. Wskutek zamieszczenia substancji na liście, firmy mają obowiązki informacyjne dotyczące nie tylko tych substancji w postaci własnej, ale także mieszanin i wyrobów je zawierających. w stężeniu >0,1%, musi dostarczyć odbiorcom wyrobu informacje zawierające instrukcje bezpiecznego stosowania wyrobu, a od 2011 roku obowiązuje go zgłoszenie tych substancji do ECHA. ECHA dopuszcza identyfikowanie substancji SVHC w wyrobach na podstawie analiz chemicznych. Takie analizy muszą być uważnie planowane, strategia badania powinna uwzględniać informacje na temat wyrobu i dostępnych metod, analityczny limit wykrywalności substancji powinien wynosić co najmniej 0,05%. d daty zamieszczenia substancji na liście każdy dostawca wyrobów zawierających substancje SVHC Praca dofinansowana przez CBIR - nr umowy ITECH- K1/I1/21/156913/CBR/12 S03-K30 TGA DLA DDATKÓW D PALIW Ewa Sabura, Bogusław Tkacz Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn-Koźle. Pośród dodatków myjących stosowanych do uszlachetniania benzyn silnikowych, najnowszą generację stanowią zasady Mannicha [1]. W pracy badawczej zsyntezowano substancje detergentowe o charakterze zasad Mannicha, które otrzymano w procesie kondensacji wybranych alkilofenoli, diamin i formaldehydu. Przygotowano trójskładnikowe pakiety dodatków: substancja detergentowa (zasada Mannicha), olej nośny (oksypropylowany dodecylofenol) i rozcieńczalnik. Wykorzystano termograwimetrię do oceny skłonności składników pakietów i samych pakietów do tworzenia osadów, poprzez charakterystykę ich stabilności termicznej i termooksydacyjnej. pracowano przesiewową metodę (tzw. screening test) badania nowoprojektowanych dodatków myjących jeszcze przed wykonaniem wymaganych testów silnikowych [2,3]. [1] World Wide Fuel Charter, European Automobile Manufactures Association, December 2013 [2] M. Husnawan, et al, Appl. Energ. 2009, 86, [3] Z. Ye, et al, Int. J. Thermophys. 2007, 28, Praca finansowana przez w ramach dotacji podmiotowej z Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego na rok 2014 nr

117 S03-PS1 ZACZAIE TETRACYKLI W WDACH PWIERZCHIWYCH TECHIKĄ LC-MS/MS SHIMADZU Z ULTRASZYBKĄ ZMIAĄ PLARYZACJI Paweł Stalica KMUIKATY SHIM-PL A.M.BRZYMWSKI E.Borzymowska-Reszka, A.Reszka Spółka Jawna ul. Lubomirskiego 5, Izabelin, tel. (022) do 50, faks: (022) biuro@shim-pol.pl Tetracykliny, czyli antybiotyki teracyklinowe, to grupa antybiotyków o szerokim spektrum działania obejmującym bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne, jak również chlamydie, riketsje i krętki. Ich mechanizm działania polega na inhibicji biosyntezy białka i zaburzaniu procesów energetycznych w komórkach bakteryjnych. Tetracykliny stosuje się m.in. w leczeniu trądziku młodzieńczego, boreliozy, dżumy, brucelozy, nieswoistych zakażeń dróg oddechowych i innych schorzeń. Są to związki, które mogą wywoływać również działanie niepożądane takie jak: hepatotoksyczność, nefortoksyczność, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i in., stąd istotne są badania nad obecnością tetracyklin w wodach powierzchniowych i nad stopniem zanieczyszczenia środowiska tymi związkami. W prezentacji zostanie przedstawione zastosowanie nowoczesnej spektrometrii mas UHPLC-MS/MS z bardzo szybką zmianą polaryzacji (15 ms i mniej) w analizie 7 tetracyklin. Stosowanie tej techniki umożliwia analizę LC-ESI-MS/MS jednocześnie w trybie jonów dodatnich i ujemnych. Zostaną przedstawione szczegóły przygotowania próbek metodą SPE, sposoby automatycznej optymalizacji zarówno źródła jonów, jak również automatycznej optymalizacji metody w zakresie m.in. przejść MRM. Przedstawione zostaną wyniki analiz dla: minocykliny (m/z 458.2), oksytetracykliny (m/z 461.2), tetracykliny (m/z 445.2), demeklocykliny (m/z 465.1), aureomycyny (478.9), metacykliny (m/z 443.2) oraz doksycykliny (m/z 445.2). Dzięki zastosowaniu systemu UHPLC exera X2 Shimadzu połączonego z ultra szybkim spektrometrem mas LCMS-8040 Shimadzu, rozdzielono 7 powyższych związków w 5- minutowej analizie. pracowano krzywą kalibracyjną, zakres liniowości >0.999, parametry LQ oraz LD dla wszystkich analizowanych tetracyklin. Sprawdzono powtarzalność czasów retencji (0,208% RSD) oraz powierzchni pików (3,731% RSD). 165

118 S03-P01 CHIRAL CHRMATGRAPHY I DRUG AALYSIS Marianna Moskaľová*, Tatiana Kačmareková*, Taťána Gondová * PSTERY *Department of Analytical Chemistry, Faculty of Science, P. J. Šafárik University, Moyzesova 11, Košice, Slovak Republic Separation of chiral compounds is an very important topic also in drug anaysis. Most direct chiral chromatographic analyses are performed using chiral stationary phases. Chiral stationary phases for the separtion of racemic compounds using liquid chromatography are most commonly based on modified silica materials with various chiral selectors such as macrocyclic antibiotics, cyclodextrins, crown ethers, polysaccharides, etc. [1]. In this study, direct chiral high-performance liquid chromatography method was used for separation of racemic stimulants drug on cyclofructan-based chiral stationary phases. The effects of the type and content of polar modifiers and other additives on chromatographic parameters were examined. [1] Ahuja, S.; Scypinski, S. Handbook of Modern Pharmaceutical Analysis, Academic Press, ew York This work was supported by the Scientific Grant Agency of the Slovak Republic VEGA, Grant o. 1/1096/12. S03-P02 HPLC SEPARATI F VEL BIACTIVE CMPUDS CYCLFRUCTA STATIARY PHASES Marianna Moskaľová*, Matej Baláž**, Daniel W. Armstrong***, Taťána Gondová * *Department of Analytical Chemistry, Faculty of Science, P. J. Šafárik University, Moyzesova 11, Košice, Slovak Republic **Institute of Geotechnics, Slovak Academy of Sciences, Watsonova 45, Košice, Slovak Republic ***Department of Chemistry and Biochemistry, University of Texas at Arlington, Arlington TX 76019, USA A cyclofructan-based chiral stationary phases were used for direct chiral HPLC separation of new biologically active analogs of indole phytoalexins. Phytoalexins are low molecular weight secondary metabolites produced by plants. These compounds are of great concern because of their biological activity including antitumor and cancer preventive properties. The study of chiral separation was performed under normal phase conditions. The effect of the mobile phase composition, structure analytes and the temperature were investigated. A thermodynamic study of selected analytes was also performed and linear van t Hoff plots were evaluated. [1] Sun, P.; Wang, Ch.; Breitbach, Z.S.; Zhang, Y.;Armstrong D.W. Anal. Chem. 2009, 81, This work was supported by the Scientific Grant Agency of the Slovak Republic VEGA, Grant o. 1/1096/12. S03-P03 TREDS I EXTRACTI TECHIQUES FR ESTRGES Elena Kupcová, Katarína Reiffová Pavol Jozef Šafárik University in Košice, Faculty of Science, Institute of Chemistry, Department of Analytical Chemistry, Moyzesova 11, Košice, Slovakia. Estrogens are female sex hormones associated with breast and prostate cancer [1]. The crucial way to successful detection of estrogens is to establish a rapid and effective sample pretreatment method due to their low concentrations and complex character of biological and environmental samples [2]. Liquid-liquid extraction (LLE) and solid-phase extraction (SPE) have been the common techniques used for the extraction of estrogens from aqueous samples [1]. However, novel techniques, such as solid-phase microextraction (SPME), cloud-point extraction (CPE), stir-bar sorptive extraction (SBSE), microwave assisted extraction (MAE) and dispersive liquid-liquid extraction (DLLME) follow current trends of miniaturization, reduction of organic solvent use and reduction of operation time, and are applicable to the pretreatment of liquid samples containing estrogens. [1] Hankinson, S. E.; Eliassen, A. H. J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 2007, 106, [2] Yan, W.; Lin, J. Chinese J. Anal. Chem. 2010, 38, This work was supported by the project VEGA 1/1096/12, Slovak Chemical Society and VVGS-PF

119 S03-P04 DEDRYMERYCZE FAZY STACJARE W ZACZAIU UKLETYDÓW W MLEKU DLA IEMWLĄT Sylwia Studzińska, Rafał Rola, Bogusław Buszewski PSTERY *Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, Toruń, tel. (56) , fax. (56) ukleotydy zbudowane są z zasady azotowej (purynowej lub pirymidynowej), cukru oraz jednej lub więcej grup fosforanowych. Związki te pełnią kluczową rolę w procesach syntezy fosfolipidów, białek, przekształceniach węglowodanów, a także uczestniczą w szlakach przekazywania sygnałów w obrębie komórki i poza nią. Związki te są oznaczane m.in. w produktach żywnościowych, zielarskich, płynie mózgowo-rdzeniowym. ajczęściej stosowaną techniką w oznaczaniu nukleotydów jest chromatografia jonowa (IC). Głównym celem badań był dobór warunków do procesu rozdzielenia nukleotydów za pomocą IC z wykorzystaniem nowej genracji kolumn. Są to chemicznie związane fazy stacjonarne o strukturze dendrymerycznej, z czwartorzędową aminą stanowiącą centrum anionowymienne. Badano wpływ ph, siły jonowej fazy ruchomej oraz liczby zsyntezowanych warstw na proces rozdzielenia analizowanych związków. Praca finansowana w ramach grantu C 2011/01/D/ST4/04142.grant nr S03-P05 FUKCJALIZWAE DILWE FAZY STACJARE D DWRÓCEG UKŁADU FAZ CHRMATGRAFII CIECZWEJ Katarzyna Wołoszyn*, Szymon Bocian*, Bogusław Buszewski* *Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń. Diolowe fazy stacjonarne od wielu lat są stosowane w normalnym układzie faz chromatografii cieczowej. becne w strukturze fazy grupy hydroksylowe zdolne są do tworzenia wiązań wodorowych z analitami, jak również możliwe jest tworzenie wiązań estrowych z kwasami karboksylowymi i ich pochodnymi. Z tego powodu diolowa faza stacjonarna może posłużyć jako wyjściowy materiał do syntezy serii wypełnień chromatograficznych. Dołączenie w reakcji estryfikacji długich łańcuchów alkilowych, grup arylowych lub np. cząsteczki cholesterolu owocuje nadaniem materiałowi właściwości hydrofobowych i daje możliwość jego zastosowania w układzie odwróconych faz chromatografii cieczowej. Przyłączenie różnych grup funkcyjnych oferuje zmianami retencji i selektywności. Dodatkowo, obecność resztkowych grup hydroksylowych zwiększa stabilność takich faz stacjonarnych w przypadku faz ruchomych o dużej zawartości wody. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr 2013/09/D/ST4/03807 S03-P06 CHRMATGRAFIA CIECZWA SPRZĘŻA ZE SPEKTRMETRIĄ MAS W AALIZIE LIGUKLETYDÓW Katarzyna Wołoszyn*, Sylwia Studzińska*, Bogusław Buszewski* *Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń ligonukleotydy antysensowe to modyfikowane jedno lub dwuniciowe fragmenty kwasów nukleinowych DA bądź RA. Modyfikacje mogą mieć miejsce w obrębie grupy fosforanowej, zasady azotowej bądź składnika cukrowego. Celem pracy było opracowanie chromatograficznej metody analizy retencji pięciu wybranych wzorców oligonukleotydów antysensowych zawierających w grupie fosforanowej atom siarki w układzie par jonowych (IPC). Testowano różne czynniki do tworzenia par jonowych, a także selektywne wypełnienia kolumn chromatograficznych, tj. fazę -alkiloamidową i cholesterolową. Uzyskane dane porównano z fazą oktadecylową. Sprzężenie IPC ze spektrometrią mas umożliwiło przeprowadzenie badań potwierdzających strukturę analizowanych oligonukleotydów. Dokonano także porównania czułości detekcji MS i UV-Vis, a także podjęto próbę interpretacji zanieczyszczeń obecnych w próbce oligonukleotydu po syntezie. Badania realizowane były w ramach grantu arodowego Centrum auki 2011/01/D/ST4/04142 oraz w ramach programu PMST Fundacji na Rzecz auki Polskiej (PMST/2011-3/9) 167

120 S03-P07 PSTERY BADAIA MITRIGWE ZEARALEU I JEG METABLITÓW ZA PMCĄ UPLC-qTF-MS Renata Gadzała-Kopciuch, Katarzyna Kwaśniewska, Bogusław Buszewski Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń Badania związane z mikotoksykozą zearalenonową dotyczą głównie poznawania mechanizmu oddziaływania na poziomie komórkowym zarówno zearalenonu, jak i jego metabolitów na organizmy żywe, które są znacznie silniejszymi estrogenami niż sam związek wyjściowy. W tym celu niezbędne jest tworzenie programów kontroli i zapobiegania zanieczyszczeniem tą mikotoksyną płodów rolnych, poprzez określenie poziomu stężenia zearalenonu i jego metabolitów we krwi i tkance zwierzęcej czy ludzkiej. Właściwe oznaczenie ich na poziomie submikrośladów możliwe jest dzięki poszukiwaniu nowych, selektywnych sorbentów w przypadku metod przygotowania próbek oraz wprowadzeniu nowoczesnych rozwiązań do końcowego oznaczenia tegoż indywiduum. W ramach badań zostały opracowane procedury analityczne, które umożliwiły izolowanie, wzbogacanie i selektywne rozdzielanie za pomocą technik łączonych zearalenonu i jego metabolitów w jednym toku analitycznym. Podziękowania Praca ta została sfinansowana przez arodowe Centrum auki w ramach projektu PUS nr (2011/01/B/ST4/00543). S03-P08 WYKRZYSTAIE FAZ STACJARYCH STRUKTURZE DEDRYMERYCZEJ D AALIZY WYBRAYCH LIGSACHARYDÓW R. Sadowski, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń Analityka leków z naciskiem na określenie tożsamości, czystości wymaga zastosowania technik analitycznych, które umożliwią jednoczesne oznaczenie wszystkich składników w próbce, prosty sposób przygotowania próbki, krótki czas analizy. Podejmując to wyzwanie, podjęto próbę wykorzystania nowej generacji fazy stacjonarne o strukturze dendrymerycznej do jakościowej i ilościowej analizy wybranych oligosacharydów o działaniu przeciwzakrzepowym. Synteza tych wypełnień przeprowadzana była na nośniku krzemionkowym na drodze chemicznej modyfikacji i kopolimeryzacji 1,4-di-(2-hydroksy-3- metakryloksypropoksy)fenolu z trimetylopropanotrimetakrylanem o różnej ilości warstw uzyskanych w wyniku polimeryzacji [1,2]. [1] Postępy chromatografii jonowej, pod red. R. Michalskiego, Instytut Podstaw Inżynierii środowiska PA, Zabrze, [2] M. Jaćkowska, Sz. Bocian, B. Buszewski,, Analyst, 2012, Praca finansowana z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego w ramach projektu Stypendia dla doktorantów - Krok w przyszłość, V edycja, 2013/2014 S03-P09 WE MATERIAŁY DIESIEIA GLEBY I TKAEK DLA AALIZY WIELPIERŚCIEIWYCH WĘGLWDRÓW ARMATYCZYCH A. Kiełbasa, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń ieodłącznym elementem składowym systemów kontroli i oceny jakości wyników pomiarowych są certyfikowane materiały odniesienia (CRM). CRM musi charakteryzować się trwałością i jednorodnością. Wartości odniesienia muszą być ściśle określone z odpowiednią precyzją i dokładnością, a całość powinna być zawarta w postaci przejrzystej dokumentacji - certyfikatu [1,2]. bserwuje się duże zapotrzebowanie na nowe materiały. W badaniach nad materiałami odniesienia dotyczącymi WWA w matrycy glebowej i tkance (śledzia i kormorana) wykorzystano ekstrakcję rozpuszczalnikiem wspomaganą ultradźwiękami, przyspieszoną ekstrakcję rozpuszczalnikiem (ASE) oraz technikę QuEChERs. Do końcowego oznaczania zastosowano HPLC/FLD oraz GC/MS. [1] amieśnik, J.; Zygmunt, B., The Science of The Total Environment, 1999, 228, [2] Dubalska, K.; Rutkowska, M.; Konieczka, P.; amieśnik, J., Metrologia i probiernictwo-biuletyn Głównego Urzędu Miar, 2013, 2, Praca finansowana przez CBiR ze środków grantu: pracowanie i atestacja nowych typów materiałów odniesienia niezbędnych do uzyskania akredytacji europejskiej przez polskie laboratoria zajmujące się analityką przemysłową. 168

121 PSTERY S03-P11 SEPARATI AD IDETIFICATI F CASEI FRM BVIE MILK BY HPLC-MALDI TF/TF MS P. Pomastowski, J. Walczak, M. S. Bocian, B. Buszewski* *Chair of Environmental Chemistry and Bioanalytics, icolaus Copernicus University, 7 Gagarina Str., Torun, Bovine milk casein (C) has recently attracted growing interest of many researchers. Casein is a source of exogenous and endogenous amino acids and a precursor of biologically active peptides characterized by immunogenic, antioxidant, antibacterial, antiviral, antihypertensive, antitumor and opioid properties. Moreover, bioactive casein forms exhibit potential nutraceutical, medical and pharmaceutical applications. The purpose of this study was separation of bovine casein components with the use of lab-made diol-bonded silica stationary phases. Casein from bovine milk was separated in a reversedphase (RP) mode and fractionated. Characterization of the collected fractions was realized in off-line mode via combination of HPLC with MALDI-TF/TF MS [1]. [1] Pomastowski, P., Anal. Methods, 2014, DI: /c4ay00895b This study was supported by grants Sympnony-I o.2013/08/w/28/00701 from the ational Science Centre in Warsaw. S03-P12 AKTYWŚĆ PRZECIWUTLEIAJĄCA LEJU RZEPAKWEG Z RÓŻYCH ETAPÓW RAFIACJI Agnieszka Tułodziecka 1 *, Aleksandra Szydłowska-Czerniak 1, György Karlovits 2 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń, * aaga109@wp.pl 2 BUGE, Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A., ul. iepodległości 42, Kruszwica, Polska lej rzepakowy jest bogaty w składniki o właściwościach przeciwutleniających, mające zdolność niszczenia wolnych rodników, a zatem chroniące człowieka przed stresem oksydacyjnym i wieloma chorobami cywilizacyjnymi. Jednakowoż wiadomym jest, że proces technologiczny redukuje potencjał antyoksydacyjny oleju rzepakowego, a zatem i właściwości zdrowotne. Stąd wynika konieczność oceny zawartości tych związków na różnych etapach procesu technologicznego. Do oznaczenia aktywności przeciwutleniającej (AC) zastosowałam metody: FRAP, DPPH, ABTS oraz TPC. Proces rafinacji spowodował obniżenie AC o ok. 57% dla oleju ekstrakcyjnego i 63% dla oleju tłoczonego. atomiast całkowita zawartość związków polifenolowych obniżyła się odpowiednio o 69,2 i 74,5%. Autorzy dziękują Ministerstwu auki i Szkolnictwa Wyższego za finansowanie badań grant nr , ID: oraz arodowemu Centrum auki w Krakowie grant DEC- 2013/09//Z9/

122 S03-P13 BADAIA WPŁYWU BIAŁEK A ELEKTRCHEMICZE ZACZAIE TETRAFEYLPRFIRYY I JEJ WYBRAYCH KMPLEKSÓW Kamila Konopińska, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, oakowskiego 3, Warszawa znaczanie związków pochodzenia biologicznego z odpowiednią czułością wymaga najczęściej wyznakowania cząsteczek analitu. W przypadku analiz wykonywanych z zastosowaniem biosensorów powinowactwa, różnorodne białka pełniące funkcję: analitu, elementu warstwy receptorowej, składnika matrycy próbki lub czynnika blokującego powierzchnię mogą oddziaływać ze znacznikiem i mieć wpływ na jego oznaczanie, poprzez zmiany intensywności sygnałów, ich przesunięcia lub pojawienie się nowych. pracowanie nowych znaczników wymaga zatem konieczności zbadania wpływu białek na uzyskiwane sygnały. PSTERY W prezentowanej pracy przedstawiony został wpływ wybranych białek modelowych na elektrochemiczne sygnały tetrafenyloporfiryny i jej kompleksów z kationami: kobaltu(ii), manganu(iii) oraz cyny(iv), które to związki predystynowane są do roli znaczników białek. Przedstawiono również wyniki obrazujące zmiany w charakterze sygnałów porfiryn uzyskiwanych w obecności białka w zależności od anionów zawartych w stosowanych jako elektrolity podstawowe solach tetrabutyloamoniowych (porównywano borany, bromki, jodki oraz nadchlorany). S03-P14 ZASTSWAIE TETRAAZPRFIY GLIWEJ JAK JFRU W MEMBRAACH Z FUKCJALIZWAEG PLI(CHLRKU WIYLU) Agnieszka Bala, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa. Elektrody jonoselektywne we względu na wysoką selektywność oraz czułość oznaczeń wykorzystywane są w analizach klinicznych oraz środowiskowych. Konstrukcja elektrod jonoselektywnych z membranami polimerowymi czułych na hydrofilowe aniony np. F - [1], wymaga użycia jonoforu, który będzie silnie i selektywnie oddziaływał z oznaczanym anionem. Przykładem grupy związków, która spełnia powyższe wymogi, są cyrkonowe i glinowe kompleksy metaloporfiryn [2]. W ramach niniejszej pracy zbadano wpływ grup karboksylowych i aminowych (obecnych w polimerze) na działanie tetra-t-butylotetraazoporfiny glinowej jako jonoforu. Sprawdzono, jak polarność użytego plastyfikatora (DS, o-pe, 2-FPPE oraz chloroparafina) wpływa na działanie grup funkcyjnych polimeru jako dodatków jonowych. W ramach badań wyznaczono podstawowe parametry pracy sensorów potencjometrycznych m.in. selektywność, czułość oraz zakres liniowej odpowiedzi. [1] Mitchell-Koch J. T.; Pietrzak M.; Malinowska E., Electroanalysis 2006, 18, [2] Ma S. C.; Chaniotakis. A.; Meyerhoff M.E., Analytical Chemistry 1988, 60, S03-P15 PULSTRDA CZUŁA A PLIJY JAK DETEKTR W UKŁADZIE FIA Joanna Zajda 1, Andrea K. Bell-Vlasov 2, Elżbieta Malinowska 1, Mark E. Meyerhoff 2 1 Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa. 2 University of Michigan, Department of Chemistry, 930. University, Ann Arbor, MI Polijony, takie jak heparyna czy też protamina, są bardzo ważnymi analitami klinicznymi. iestety trudno jest je oznaczyć metodami bezpośrednimi, gdyż są nieaktywne elektrochemicznie oraz nie absorbują promieniowania w zakresie większym niż 260 nm. Dlatego też, opracowano w pełni odwracalne sensory elektrochemiczne z polimerową membraną pracujące w trybie nierównowagowym (pulstrody) [1,2]. W pracy przedstawione będzie zastosowanie takiej pulstrody jako detektora w układzie wstrzykowoprzepływowym. Do oznaczenia zarówno polikationów, jak i polianionów zastosowano polimerową membranę o tym samym składzie, zawierającą lipofilową sól R + R -, gdzie R + to jon tridodecylylometyloamonowy (TDMA - ), zaś R - sulfonian dinonylonaftalenu (DS - ). Pokazana zostanie również optymalizacja układu przepływowego oraz charakteryzacja odpowiedzi sensora w warunkach przepływowych. [1] Makarychev-Mikhailov S.; Shvarev A.; Bakker E.; J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, [2] Gemene K. L.; Meyerhoff M.E.; Anal. Chem. 2010, 82, Praca finansowana przez UE grant MPD/2010/4 170

123 S03-P16 ELEKTRCHEMICZA DETEKCJA USZKDZEŃ DA Marta Jarczewska*, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska PSTERY * Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny PW, oakowskiego 3, Warszawa Badanie uszkodzenia DA jest istotne ze względu na rolę, jaką kwas deoksyrybonukleinowy pełni w procesach mutagenezy, kancerogenezy i starzenia [1]. Konieczne jest zatem zastosowanie czułej i nieskomplikowanej metody oznaczania czynników, które mogą doprowadzić do degradacji DA [2]. W badaniach określono wpływ związków chromu (VI) na degradację cząsteczek długoniciowego DA, które zaimmobilizowano na powierzchni złotej elektrody dyskowej. cenę uszkodzenia DA przeprowadzono poprzez porównanie prądu redukcji znacznika redoks - błękitu metylenowego przed i po inkubacji elektrody w roztworze zawierającym chromian (VI) potasu. Zbadany został również wpływ kwasu askorbinowego i nadtlenku wodoru na degradujące właściwości związków chromu (VI). [1] Ensafi A.A., Amini M., Rezaei B., Sensors Actuat B-Chem, 2013, 177, [2] liveira S.C.B., liveira-brett A.M., Anal Bioanal Chem, 2010, 398, S03-P17 IFLUECE F SAMPLE PREPARATI THE DETRMIATI F SELECTED XEBITICS I EQUIE URIE BY HPLC/MS/MS Katarzyna Kowalczyk*, **, Piotr Chołbiński**, Danuta Stańczyk**, Dorota Kwiatkowska**, Andrzej Pokrywka**, Ewa Bulska * * Faculty of Chemistry, Biological and Chemical Research Center, University of Warsaw, Warsaw ** Department of Anti-Doping Research, Institute of Sport, Warsaw In order to protect animals and make Fair Play rule respected, the use of myriad of substances is prohibited in equine sports. The accredited laboratories with the scope covering anti-doping analysis have to prove the capability to detect selected prohibited substances. The aim of this project was to evaluate the influence of sample preparation on the screening testing by HPLC/MS/MS. Analytes of interest were within a wide range of physical as well as chemical properties and represent various types of the prohibited substances. The research were focused on the adjusting selected commonly used procedures to the specific requirements of the Association of fficial Racing Chemists [1,2]. For this purpose various conditions of the separation, purification and hydrolysis of investigated substances were tested and validated. [1] Scarth, J.P., Teale, P., Kuuranne, T., Drug Test Anal 2011, 3, [2] Wynne, P.M., Batty, D.C., Vine, J.H., Simpson,.J.K., Chromatographia 2004, 59, S51-S60. S03-P18 ZASTSWAIE TECHIKI IDMS W BADAIACH MATERIAŁÓW DIESIEIA Mateusz Kałabun*, Agnieszka Krata**, Marcin Wojciechowski**, Ewa Bulska** *Kolegium MISMaP, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93. **Wydział Chemii Centrum auk Biologiczno-Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 101. Metoda rozcieńczeń izotopowych (ID) zaliczana jest do podstawowych metod pomiarowych. Idea tej metody oparta jest na pomiarach stosunków izotopowych w próbkach, których naturalny skład izotopowy został zmieniony poprzez dodanie znanej ilości izotopowo wzbogaconego wzorca. Pomiary te wykonywane są z zastosowaniem spektrometru mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej. Metodę charakteryzuje wysoka dokładność, selektywność i precyzja prowadzonych oznaczeń. W niniejszej pracy skupiono się na oznaczaniu zawartości rtęci w kandydatach na materiały odniesienia, wytworzonych w ramach projektu ITECH MDAS. Badania obejmowały optymalizację procedury przygotowania próbek do analizy, określenie optymalnych mas dodawanego do próbek wzorca wzbogaconego izotopowo i wyznaczenie stężenia rtęci z określoną niepewnością w kandydatach na materiały odniesienia. Praca finansowana przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju grant nr ITECH-K1/I1/43/158947/CBR/12. Badania przeprowadzono w Centrum auk Biologiczno- Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego finansowanego z projektu Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Innowacyjna Gospodarka

124 S03-P19 ZACZAIE ALDEHYDU CYAMWEG TECHIKĄ CHRMATGRAFII CIEKWARTWWEJ (TLC) Robert Zakrzewski, Andrzej Leniart, Żaneta Rembisz, Monika Skowron, Witold Ciesielski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii gólnej i ieorganicznej, ul. Tamka 12, Łódź Celem prezentowanej pracy było opracowanie metody oznaczania aldehydu cynamonowego techniką chromatografii cienkowarstwowej (TLC). znaczenie aldehydu cynamonowego możliwe było po przeprowadzeniu go w barwną pochodną w wyniku reakcji derywatyzacji z 4-amino-3-hydrazyno-5- merkapto-1,2,4-triazolem (purpald). Ustalano optymalne parametry oznaczania aldehydu cynamonowego techniką TLC, takie jak: czas reakcji pomiędzy aldehydem cynamonowym a purpaldem, stabilność pochodnej aldehydu, dobór składu mieszaniny reakcyjnej, stężenia reagentów, jak i skład PSTERY fazy ruchomej do fazy stacjonarnej. kreślono zakres oznaczalności aldehydu cynamonowego, precyzję oraz dokładność. pracowaną metodę zastosowano do oznaczenia zawartości aldehydu cynamonowego w olejku eterycznym o zapachy cynamonowym. S03-P20 WYKRZYSTAIE REAKCJI JD-AZYDKWEJ W ZACZAIU PCHDYCH TIURACYLU METDĄ HPLC Justyna biedzińska*, Robert Zakrzewski*, Rembisz Żaneta* *Zakład Analityki Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź Jednymi z najczęściej stosowanych leków hamujących tworzenie się organicznych połączeń jodu w organizmie są tyreostatyki, wykorzystywane w leczeniu nadczynności tarczycy. Do wspomnianej grupy leków zaliczają się tiouracyle. Siarka dwuwiązalna będąca elementem struktury w/w związków indukuje pokolumnową reakcję azydku i jodu [Sch.1.] umożliwiającą detekcję tej grupy związków z wykorzystaniem Wysokosprawnej Chromatografii Cieczowej w odwróconym układzie faz. Rejestrowany sygnał analityczny pochodzi od ubytku jodu przereagowanego w ilości stechiometrycznej do zawartości siarki (II). ptu Sch.1. I I [1] Zakrzewski R.; Journal of Liquid Chromatography & Related Technologies, 2009; 32; [2] Zakrzewski R.; Arch Pharm Res; 2008; 31; S03-P21 ZACZAIE ZAWARTŚCI JÓW KBALTU Z WYKRZYSTAIEM TESTÓW PASKWYCH Justyna biedzińska*, Robert Zakrzewski*, Żaneta Rembisz* *Zakład Analityki Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź. Kobalt zalicza się do mikroelementów niezbędnych w ludzkim organizmie. Wchodzi w skład przynajmniej kilku enzymów, m.in. kobalaminy (wit. B 12 ). Jest on również pierwiastkiem zaliczanym do metali ciężkich, który w większych ilościach wykazuje działanie toksyczne. Stężenie kobaltu w wodnych próbkach środowiskowych można wyznaczyć przy zastosowaniu prostych testów paskowych. Do wykonania testu paskowego wykorzystano nitrozo- R-sól (sól disodową kwasu 1-nitrozo-2- hydroksy-3,6-naftalenodisulfonowego) jako odczynnik kompleksujący jony kobaltu (Sch.1), którą nasączano materiał pola testowego w środowisku kwaśnym w obecności buforu octanowego w celu uniknięcia tworzenia się trwałych połączeń kompleksowych z innym jonami. Zależność intensywności barwy od stężenia analitu była prostoliniowa w zakresie stężeń 0,5-0,001mg/ml. H 3 S Sch.1. H S 3 H H 3 S H Co S 3 H H 3 S Co/3 S 3 H 172

125 S03-P22 PSTERY AALIZA CHRMATGRAFICZA DITIKARBAMIIAÓW WYBRAYCH METALI Żaneta Rembisz, Robert Zakrzewski, Justyna biedzińska, Witold Ciesielski, Monika Skoron Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, Łódź Ditiokarbaminiany (DTC) metali (Ryc. 1) ciężkich są związkami, które znalazły wiele zastosowań w różnych gałęziach przemysłu oraz rolnictwie. R S Me n+ R S n Ryc. 1. Wzór ogólny DTC, gdzie: M = Zn 2+, Sb 3+, Pb 2+, Fe 3+ ; R: CH 2 CH 2 CH 2 CH 3 lub CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 3 Celem badań było opracowanie nowych, czułych i precyzyjnych metod detekcji oraz ilościowego oznaczania ditiokarbaminianów z zastosowaniem techniki analizy obrazu i chromatografii cienkowarstwowej. Rozdzielenie ditiokarbaminianów metali przeprowadzono w odwróconym układnie faz. Jako metodę wizualizacji chromatogramów zastosowano reakcję jodo-azydkową. Zakresy liniowości dla poszczególnych związków znajdują się w zakresie od 50 do 2000 pmol na plamkę. Granicę wykrywalności i oznaczalności oszacowano na poziomie od 10 do 90 pmoli na plamkę. szacowana precyzja metody wynosi 5 %, a dokładność 100 %. S03-P23 ZACZAIE WYBRAYCH PESTYCYDÓW Z ZASTSWAIEM CHRMATGRAFII CIEKWARSTWWEJ Żaneta Rembisz, Robert Zakrzewski, Justyna biedzińska, Witold Ciesielski, Monika Skowron-Jaskólska Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, Łódź Kwasy aminofosfonowe takie jak glifosat oraz glufosynat amonowy są związkami szeroko wykorzystywanymi w rolnictwie jako nieselektywne, dolistne herbicydy. Ich szerokie zastosowanie generuje problemy związane z zanieczyszczeniem środowiska. Innym znanym związkiem z grupy kwasów aminofosfonowych jest kwas 2-amino-etylofosfonowy nazywany potocznie ciliatyną. pracowano metodę oznaczania wymienionych związków z zastosowaniem chromatografii cienkowarstwowej połączonej z postchromatograficzną reakcją jodo-azydkową. Badane kwasy aminofosfonowe poddano reakcji derywatyzacji z izotiocyjanianem fenylu (Ryc 1). H C S + R C P 3 H 2 H 2 S C H H H C R P 3 H 2 Ryc. 1. Schemat równania reakcji derywatyzacji kwasów aminofosfonowych z izotiocyjanianem fenylu W wyniku przeprowadzonej reakcji derywatyzacji badane związki stają się induktorami reakcji jodoazydkowej, którą przeprowadzono w celu wizualizacji chromatogramów. S03-P24 CHRMATGRAFICZE ZACZAIE DISULFIRAMU Z WYKRZYSTAIEM TECHIKI IMAGE AALYSIS Monika Skowron-Jaskólska, Robert Zakrzewski, Witold Ciesielski, Żaneta Rembisz Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka Łódź, Disulfiram jest aktywnym składnikiem farmaceutyków stosowanych w leczeniu choroby alkoholowej. Ilościowego oznaczanie disulfiramu w leku Anticol i w moczu zawierającym ten lek przeprowadzono techniką chromatografii cienkowarstwowej (TLC) w połączeniu z techniką image analysis (analiza obrazu). Zastosowanie w technice analizy obrazu programu TLSee daje możliwość zamiany chromatogramu plamkowego na chromatogram pikowy, co z kolei pozwala na analizę ilościową dzięki proporcjonalnej zależności pola powierzchni piku od zawartości związku naniesionego na płytkę. Do wizualizacji chromatogramów wykorzystano reakcję tworzenia żółtego kompleksu między disulfiramem, a jonami Cu 2+. Po dobraniu optymalnych warunków prowadzenia analizy wyznaczono zakres oznaczalności disulfiramu w czystej postaci, który wyniósł (0.2-10) µl/plamkę. W optymalnych warunkach z powodzeniem przeprowadzono również oznaczanie disulfiramu w tabletkach leku Anticol, oraz w moczu zawierającym ten lek. 173

126 S03-P25 WLTAMPERMETRYCZE BADAIA TIGUAIY Witold Ciesielski *, Sylwia Smarzewska * Joanna Pokora *, Andrzej Leniart * atalia Festinger * PSTERY *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. 6-Tioguanina - jest lekiem chemioterapeutycznym, wykazującym aktywność przeciwnowotworową, stosowanym przede wszystkim w przypadku zachorowań na ostrą białaczkę szpikową i limfoblastyczną oraz przewlekłą białaczkę szpikową. Badania nad woltamperometrycznym oznaczaniem tioguaniny prowadzono techniką woltamperometrii z falą prostokątną z zatężaniem (SWSV) na modyfikowanych pochodnymi grafenu elektrodach z pasty węglowej. trzymane wyniki porównano z tymi, uzyskanymi na elektrodzie niemodyfikowanej (CPE). Dla wszystkich elektrod pracujących wyznaczono powierzchnię elektroaktywną a także wykonano zdjęcia mikroskopowe. Stwierdzono, że tioguanina daje prąd piku utleniania w zakresie potencjałów dodatnich, tj 1.1V 1.3V. vs. Ag/AgCl. Zbadano wpływ ph, rodzaju i stężenia buforu jako elektrolitu podstawowego oraz parametrów techniki SWSV na rejestrowane prądy pików. kreślono optymalne warunki do ilościowego oznaczenia, obliczono granice oznaczalności (LQ) i granice detekcji (LD). pracowany sposób analizy zastosowano do oznaczenia tioguaniny w szczepionych próbkach moczu oraz preparacie farmaceutycznym Lanvis. S03-P26 WLTAMPERMETRYCZE ZACZAIE AMBAZU atalia Festinger *, Sylwia Smarzewska *, Dariusz Guziejewski *, Monika Skowron *, Sławomira Skrzypek *, Witold Ciesielski *, Radovan Metelka ** *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. ** Katedra Chemii Analitycznej, Uniwersytet w Pardubicach, Pardubice, Czechy Ambazon jest lekiem o działaniu bakteriostatycznym, stosowanym w leczeniu stanów zapalnych gardła, migdałków i jamy ustnej oraz wewnętrznie w zakażeniach przewodu pokarmowego. Celem badań było sprawdzenie elektrochemicznej aktywności ambazonu na elektrodzie srebrowej z filmem amalgamatu srebra i opracowanie woltamperometrycznej metody jego oznaczania. Wykazano, że ambazon daje prąd piku redukcji w zakresie potencjałów ujemnych tj -1.4V. vs. Ag/AgCl. kreślono optymalne warunki do ilościowego oznaczenia (Bufor BR,pH 4.0) i w zakresie do mol L -1 uzyskano zależność liniową I=f(c AMB ). pracowany sposób analizy zastosowano do oznaczenia ambazonu w szczepionych próbkach moczu oraz preparacie farmaceutycznym Faringosept. a podstawie analizy wpływu zmian częstotliwości na prąd piku ambazonu określono mechanizm elektrodowy i wykazano, że ambazon pełni funkcję elektrokatalizatora redukcji wodoru a rejestrowany prąd ma charakter katalityczny. S03-P27 AGRMADZEIE 210 P W GLEBIE, KAPELUSZACH I TRZACH JADALYCH GRZYBÓW WIELKWCIKWYCH Z RDZIY BRWIKWATE ZEBRAYCH Z TEREÓW WJEWÓDZTWA PMRSKIEG Karolina Szymańska, Alicja Boryło, Dagmara Ida Strumińska-Parulska, Bogdan Skwarzec Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Chemii i Radiochemii Środowiska, Wita Stwosza 63, Gdańsk, Polska Głównym celem projektu było określenie zawartości 210 Po w glebie, kapeluszach i trzonach jadalnych grzybów wielkoowocnikowych zebranych z terenów województwa pomorskiego. Średnie stężenia 210 Po w kapeluszach i trzonach jadalnych grzybów mieściły się w przedziale od 0.85±0.09 mbq g -1 do 10.77±0.47 mbq g -1. Analiza radiochemiczna wykazała, że większe zawartości 210 Po cechują kapelusze, niższe natomiast stężenie odpowiada trzonom. Średnia zawartość 210 Po w próbkach gleb, z których zebrano grzyby mieściła się w przedziale od 4,89±1,42 do 100,03±1,49 mbq/g -1. Zróżnicowane wartości otrzymanych stężeń polonu w analizowanych próbkach gleb są związane z warunkami gleb i ich typami. Większe ilości polonu akumulowane są przez gleby torfowe i murszowe na torfach i muło-torfach oraz gleby bielicowe, pseudobielicowe, rdzawe na piaskach i glinach, mniejsze natomiast charakteryzują gleby brunatne wyługowane i kwaśne na piaskach, glinach i iłach. Ponadto ocena warunków glebowych omawianego rejonu wnosi informację, że polon łatwiej akumulowany jest na terenach zurbanizowanych. Praca finansowano z Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu: DS D

127 S03-P28 PLUT 241 PU W WDZIE, PLAKTIE I RYBACH PŁUDIWEG MRZA BAŁTYCKIEG PSTERY Dagmara I. Strumińska-Parulska, Karolina Szymańska, Bogdan Skwarzec Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Chemii i Radiochemii Środowiska, Wita Stwosza 63, Gdańsk, Polska Celem badań było oznaczenie stężeń 241 Pu w ptakach morskich, stale lub czasowo zamieszkujących pobrzeże południowego Bałtyku. W sumie przeanalizowano 10 gatunków ptaków: 3 stale przebywające na polskim wybrzeżu, 4 gatunki zimujące oraz 3 gatunki ptaków wędrownych. Przedstawione wyniki wskazują, że radionuklidy plutonu są nagromadzane oraz nierównomiernie rozmieszczone w organizmach analizowanych gatunków ptaków, a ich najwyższe stężenie zaobserwowano w wątrobie, piórach i wnętrznościach, a najniższe w mięśniach. Uzyskane dane wskazują, że ptaki morskie są ważnym ogniwem w migracji plutonu a jego zawartość w narządach ptaków maleje w następującej kolejności: wątroba > wnętrzności > pióra > szkielet > skóra > mięśnie. Przeprowadzone badania wskazują, że stopień nagromadzania plutonu nie zależy jedynie od jego stężenia w pożywieniu, ale również od stężenia w środowisku przyrodniczym. Prezentowane badania naukowe zostały sfinansowane przez MiSW w ramach grantu D S03-P29 ZAWARTŚĆ 210 Po i 210 Pb W PRÓBKACH GLEBY ZEBRAEJ AD JEZ. ŻARWIECKIM Alicja Boryło, Bogdan Skwarzec Zakład Analityki i Radiochemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, Gdańsk Budowana w latach Elektrownia Jądrowa w Żarnowcu miała stanowić pierwszy krok w realizacji polskiego programu energetyki jądrowej. a skutek zmiany warunków ekonomicznych w Polsce, a także długotrwałych protestów społeczeństwa, budowa została przerwana, ale w 2011 roku Żarnowiec po raz kolejny wytypowany został przez Polską Grupę Energetyczną na miejsce lokalizacji elektrowni atomowej. Teren ten owiany jest tzw. złą sławą, bowiem ruina, w jaką popadła budowa niedoszłej elektrowni, nasuwa pewne skojarzenia z wymarłym miastem Prypeć opustoszałym po czarnobylskiej katastrofie. Celem badań było oznaczenie aktywności polonu 210 Po i ołowiu 210 Pb w próbkach gleby zebranej w ruinach pozostałych po budowie elektrowni i w okolicach elektrowni szczytowo-pompowej nad Jez. Żarnowieckim. Analizę radiochemiczną wzbogacono o analizę gleboznawczą tego terenu (bardzo dobre warunki glebowe, przewaga gleb torfowych i murszowych na torfach i muło-torfach). Wyższe wartości stężeń 210 Po i 210 Pb odnotowano w próbkach gleb zebranych bezpośrednio przy elektrowni szczytowo-pompowej nad Jez. Żarnowieckim. Prezentowane badania naukowe wsparte zostały finansowo przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu: DS D S03-P30 STĘŻEIE 210 Pb W PRÓBKACH MCZU MIESZKAŃCÓW WJEWÓDZTWA PMRSKIEG Grzegorz Romańczyk, Alicja Boryło, Bogdan Skwarzec Zakład Analityki i Radiochemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, Celem pracy było oznaczenie zawartości ołowiu 210 Pb w próbkach moczu mieszkańców województwa pomorskiego. Materiał badań stanowiły próbki z dobowej zbiórki moczu. Prowadzone badania naukowe prowadzone były za zgodą Komisji Bioetycznej przy kręgowej Izbie Lekarskiej w Gdańsku. Zawartość radionuklidów w moczu może być bardzo zróżnicowana i zależy od wielu czynników, głównie takich jak dieta, podaż płynów, wysiłek fizyczny oraz czynność nerek, palenie papierosów. Próbki moczu po współstrąceniu na matrycy nieorganicznej mineralizowano za pomocą stężonych kwasach H 3 i HCl, a następnie oznaczono aktywność 210 Po w badanym materiale, wykorzystując jego zdolność do samorzutnego, bezprądowego, elektrolitycznego osadzania na blaszce srebrnej. Aktywność 210 Pb oznaczono metodą pośrednią. Przeprowadzone badania wykazały, że stężenie 210 Pb w moczu jest bardzo zróżnicowane. Podczas dyskusji wyników przeprowadzono szczegółową analizę nawyków żywieniowych, historii palenia papierosów oraz płci wolontariuszy. Prezentowane badania naukowe wsparte zostały finansowo przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu: DS D

128 S03-P31 PSTERY HYDRLITYCZA IESTABILŚĆ GLIKZYDÓW HYDRKSYATACHIWYCH W WARUKACH CIŚIEIWEJ EKSTRAKCJI CIECZY Dorota Wianowska, Magdalena Tabor Zakład Metod Chromatograficznych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, , pl. M. Curie-Skłodowskiej 2. Hydroksyantrachinony należą do farmakologicznie czynnych związków charakterystycznych dla roślin z gatunku Rumex i Rheum. Związki te w organizmie człowieka działają przeczyszczająco. Jako takie są więc nadużywane a jednym z efektów ubocznych ich działania są stomie jelitowe. Stąd konieczna jest ich dokładna analiza w materiale roślinnym. Złożoność materiału roślinnego narzuca konieczność izolowania związków przed ich chromatograficznym oznaczaniem. Jedną ze współczesnych technik ekstrakcji związków z ciał stałych jest ciśnieniowa ekstrakcja cieczą (technika PLE) [1]. Prezentacja traktuje o nietypowych rezultatach badań nad zastosowaniem techniki PLE w analizie hydroksyantrachinonów korzenia Rumex crispus L. [1] Mustafa A, Turner C Pressurized liquid extraction as a green approach in food and herbal plants extraction, 2011, Anal Chim Acta 703:8-18 S03-P32 CHEMILUMIESCECJA ISTYM ARZĘDZIEM CZUŁEJ AALIZY CHEMICZEJ Magdalena Tabor Zakład Metod Chromatograficznych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, , pl. M. Curie-Skłodowskiej 2. Fenomen emisji promieniowania towarzyszący reakcjom chemicznym tj. chemiluminescencja znany jest od dawna. Poznając chemiczną i fizyczną naturę chemiluminescencji można w kontrolowany sposób wykorzystać je w praktyce, m.in. w czułej i selektywnej analizie chemicznej. Czułe i selektywne metody analizy oparte na zjawisku chemiluminescencji wykorzystywane są w wielu dziedzinach życia: w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, w kryminalistyce czy diagnostyce medycznej i środowiskowej [1]. Techniki analizy oparte na tym zjawisku oprócz wysokiej czułości charakteryzują się szybką dynamiką pomiaru, szerokim zakresem liniowości, można je również łączyć z innymi technikami analitycznymi, między innymi z technikami chromatograficznymi. Sprzężenia te charakteryzują się bardzo dużą czułością oraz selektywnością pomiaru. Dzięki nim można oznaczać substancje na bardzo niskich poziomach stężeń nawet w wieloskładnikowych próbkach [2]. [1] Szterk A, Lewicki P, Chemiluminescencja jako metoda analityczna, 2008, Sigma-ot [2] Kaczmarek M, Lis S, Analityczne zastosowanie zjawiska chemiluminescencji, 2009, Wiadomości chemiczne S03-P33 D WDY UTLEIEJ D METD ISTRUMETALYCH CZYLI EWLUCJA METD AALITYCZYCH STSWAYCH W KRYMIALISTYCE Julia Szpakowska Koło aukowe Alkahest, Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej Lublin becnie w kryminalistyce do wykrywania i identyfikowania śladowych ilości substancji oraz innych śladów, także pochodzenia biologicznego, stosuje się w znacznym stopniu różnego rodzaju metody instrumentalne od chromatografii, przez spektroskopię na spektrometrii kończąc. Zastanówmy się jednak w jaki sposób z wykrywaniem np. śladów krwi, czy odcisków palców radzili sobie technicy kryminalistyczni 100 lat temu, nie mając do dyspozycji dzisiejszego skomplikowanego sprzętu. W swojej pracy będę starała się przedstawić ewolucję metod stosowanych w kryminalistyce od tych najprostszych jak wykrywanie śladów krwi nadtlenkiem wodoru do tych najbardziej skomplikowanych stosowanych obecnie. [1] Thorwald, J., Stulecie detektywów. Drogi i przygody kryminalistyki [2] Problemy Kryminalistyki

129 S03-P34 TLC I MAGET-TLC JAK METDY BADAŃ WYBRAYCH KMPLEKSÓW F-ELEKTRWYCH Z LIGADAMI RGAICZYMI Agnieszka Wronka*, Irena Malinowska*, Wiesława Ferenc*, Beata Cristovao* *Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowkiej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 3. Badano retencje 9 nowo otrzymanych związków koordynacyjnych wraz z ich ligandami. Zoptymalizowano układ chromatograficzny do rozdziału powyższych związków, wyznaczono parametry retencji. Wykorzystano technikę TLC do oceny parametru lipofilowości odpowiedzialnego za aktywność biologiczną danego związku. Biorąc pod uwagę fakt, że jony centralne badanej grupy związków koordynacyjnych posiadają ciekawe właściwości magnetyczne, sprawdzono również, jak zewnętrzne pole magnetyczne wpływa na ich parametry chromatograficzne. Wykorzystano w tym PSTERY celu nową odmianę technik chromatograficznych zwaną w literaturze magnetochromatografią. Chromatogramy rozwijano jednocześnie w dwóch komorach, przy czym jedna z nich umieszczona była w zewnętrznym polu magnetycznym o indukcji równej 0,4 T. Wykazano, że zadane warunki wpływają na retencje, a tym samym na parametr lipofilowości związków kompleksowych. S03-P35 WLTAMPERMETRYCZE ZACZAIE RUTYY A ELEKTRDZIE ŁWIWEJ Marta Frelik, Mateusz chab Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie- Skłodowskiej 3, Lublin Rutozyd, potocznie nazywany rutyną, jest bardzo ważną pochodną flawonu pochodzenia roślinnego. Flawonoid ten posiada szeroki zakres biochemicznych i farmakologicznych właściwości: antybakteryjnych, przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych. Rutyna spowalnia utlenianie witaminy C. Stosowana jest w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej. znaczanie rutyny metodami elektrochemicznymi bazuje głównie na jej adsorpcji na powierzchni elektrody. Jako elektrodę pracującą do jej oznaczania stosuje się elektrody z węgla szklistego, elektrody węglowe modyfikowane nanorurkami, elektrody rtęciowe czy błonkowe elektrody ołowiowe. ajniższe granice wykrywalności uzyskiwane są na wiszącej kroplowej elektrodzie rtęciowej i błonkowej elektrodzie ołowiowej [1]. W przypadku mniej toksycznych błonkowych elektrod ołowiowych, problem polega na wytwarzaniu in situ czy ex situ filmu metalu na obojętnym materiale. W tym komunikacie przedstawiono zastosowanie stałej elektrody ołowiowej do oznaczania nanomolowych stężeń rutyny metodą adsorpcyjnej woltamperometrii stripingowej. Procedura oznaczania rutyny w preparacie farmaceutycznym opiera się na jej zatężeniu z roztworu buforu octanowego na powierzchni stałej elektrody ołowiowej i jej redukcji. [1] K. Tyszczuk, J. Pharma. Biomed. 49 (2009) 558. S03-P36 MATERIAŁY Z DWZRWAIEM MLEKULARYM Marzena Cejner*, Aleksandra Tytłak**, Ryszard Dobrowolski* *Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej,. ** Zakład Chemii Środowiskowej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii,, Pl. M.C. Skłodowskiej 3, Lublin. Technika odwzorowania cząsteczkowego pozwala na uzyskanie materiałów o właściwościach zbliżonych do naturalnych biomolekuł, takich jak receptory, enzymy czy przeciwciała. piera się ona na tworzeniu kompleksu między cząsteczką analitu, a monomerem funkcyjnym, który zostaje unieruchomiony w sieci polimerycznej w trakcie syntezy danego materiału. W kolejnym etapie wzorzec zostaje usunięty pozostawiając charakterystyczny ślad o kształcie i wielkości pasujących do oznaczanej substancji [1]. Głównymi zaletami materiałów z odwzorowaniem cząsteczkowym jest wysokie powinowactwo, a także znaczna selektywność w stosunku do określonego analitu. Znajdują one szerokie zastosowanie w wielu technikach analitycznych takich jak ciekła chromatografia, elektrochromatografia kapilarna, elektroforeza kapilarna, ekstrakcja do fazy stałej oraz jako selektywne sorbenty w czujnikach chemicznych [2]. [1] Cheong, WJ.; Yang, SH.; Ali, F. Chem. Rev. 2003, 36, [2] Vasapollo, G.; Sole, RD.; Mergola, L.; Lazzoi, MR.; Scardino, A.; Scorrano, S.; Mele, G.;. Int. J. Mol. Sci. 2011, 12,

130 S03-P37 MATERIAŁY BIWĘGLWE W ADSRPCJI JÓW CHRMU Aleksandra Tytłak*, Marzena Cejner**, Patryk leszczuk* PSTERY *Zakład Chemii Środowiskowej **Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej. Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej, Wydział Chemii, Pl. M. C. Skłodowskiej 3, Lublin W celu wzbogacenia jonów Cr(VI) lub też zmniejszenia ich toksyczności można wykorzystać między innymi sorpcję na materiałach porowatych. Ze względu na wysoki stopień porowatości, dobrze rozwiniętą powierzchnię właściwą, mikroporowatą strukturę oraz znaczną pojemność adsorpcyjną najczęściej stosowanymi sorbentami są węgle aktywne. Istotnym czynnikiem decydującym o zastosowaniu danego sorbentu jest jego cena oraz dostępność na szeroką skalę. Stąd istnieje konieczność opracowania nowych tańszych sorbentów jakimi są biowęgle. Materiały te wytwarzane są w procesie pirolizy biomasy w warunkach stosunkowo niskich temperatur (<700 C) oraz ograniczonego dostępu tlenu. iski koszt produkcji, duża powierzchnia właściwa oraz wysoka pojemność sorpcyjna w odniesieniu do jonów metali ciężkich czyni te materiały atrakcyjną alternatywą dla węgli aktywnych [1,2,3]. [1] A. Baral, R.D. Engelken, Environ. Sci. & Policy [2] Lehmann, J., Joseph, S.,. Biochar for Environmental Management: Science and Technology. Earthscan, London; Sterling, VA, [3] J. Tang, W. Zhu, R. Kookoana, A. Katayama, J. Biosci. Bioeng., 2013, 116, S03-P38 WYKRYWAIE ŚLADÓW DAKTYLSKPIJYCH METDAMI CHEMICZYMII Magdalena Senderowska Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, ul. Plac Marii Curie Skłodowskiej 2, Lublin Daktyloskopia to metoda identyfikacji człowieka na podstawie śladów linii papilarnych. Linie papilarne to zaś charakterystyczne układy listewek skórnych rozdzielonych równolegle biegnącymi bruzdami. Podstawowe trzy cechy, dzięki którym możemy identyfikować linie papilarne są: niezmienność, niezniszczalność i niepowtarzalność. Ślady linii papilarnych możemy ujawnić dzięki metodom optycznym, zjawiskom adhezji (przylegania proszków i zawiesin), reakcjom chemicznym i metodom fizyko chemicznym. Do reakcji chemicznych pozwalających wykryć ślady linii papilarnych należą: metoda ninhydrynowa reakcja z aminokwasami znajdującymi się w substancji potowo tłuszczowej naniesionej z listewek skórnych, której produktem jest tzw. purpura Ruhemanna; działanie azotanem srebra, parami jodu; reakcja z czernią amidową pozwalającą wykryć aminokwasy czy metoda cyjanoakrylanowa. S03-P39 EUTRWA AALIZA AKTYWACYJA (AA) Magdalena Senderowska Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, ul. Plac Marii Curie Skłodowskiej 2, Lublin eutronowa Analiza Aktywacyjna (AA) to technika pozwalająca zbadać skład chemiczny próbki dzięki wywołaniu sztucznej promieniotwórczości. Analizowany materiał napromieniowujemy strumieniem neutronów, atomy przechodzą w stan wzbudzony i emitują promieniowanie gamma, które następnie analizowane jest przez spektrometr. To pozwana określić jakie pierwiastki i w jakich ilościach wchodzą w skład próbki. Metoda jest wykorzystywana w wielu dziedzinach nauki. Swoje powszechne zastosowanie zawdzięcza temu, że jest metodą niezwykle precyzyjną, o niskich progach detekcji, występuje możliwość identyfikacji dużej liczby pierwiastków, brak,,ślepej próby czy nieniszczący charakter badań. AA zastosowano w analizie śladowej pierwiastków, analizie bardzo małych próbek analizie składu zabytkowych przedmiotów, oznaczaniu składu materiału pozaziemskiego czy w kryminalistyce i toksykologii sądowej. 178

131 S03-P40 PRACWAIE METDYKI ZACZAIA ZAWARTŚCI KARTEIDÓW RAZ STPIA ICH UWALIAIA Z FRMULACJI KSMETYCZYCH Joanna Igielska-Kalwat*, Alicja Kapuścińska**, Izabela owak* PSTERY *Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet imienia Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b Poznań. Produkty kosmetyczne wprowadzone na rynek kosmetyczny nie powinny zagrażać zdrowiu ludzi oraz muszą spełniać określone wymogi. Receptura kosmetyków jest wynikiem wielu badań. Wykorzystywane w nich składniki aktywne muszą mieć udowodnioną skuteczność oraz charakteryzować się określonym stężeniem, dlatego też wykonałam analizę jakościową/ilościową zawartości karotenoidów wyżej wymienionych kremów komercyjnych. Pomiaru dokonano za pomocą metody wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). astępnie zbadano wpływ zawartości substancji aktywnej na jej uwalnianie z formulacji kosmetycznych. Do badania uwalniania karotenoidów z komercyjnych preparatów kosmetycznych oraz przygotowanych samodzielnie kremów wykorzystano aparat dyfuzyjny Varian Vankel Wyniki zostały przedstawione w formie wykresu zależności procentowego uwalniania poszczególnych karotenoidów od czasu trwania analizy. Literatura: [1] Jordi., J. Chromatograp. A. 2000, 881, [2] Wright S.W. Mar. Ecol. Prog. Ser. 1991, 77, [3] Edenelbos M. J. Agric. Food Chem. 2001,49, S03-P41 WYKRZYSTAIE CHRMATGRAFII JWEJ W AALIZIE PRÓBEK HERBAT CZARYCH I APARÓW WCWYCH Marcin Cybulski, dr Anetta Zioła-Frankowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, Poznań d dawna herbata jest jednym z najbardziej popularnych napojów na świecie. Początkowo uprawiano ją tylko w Chinach, a obecnie również w Indiach, Sri Lance a także w Afryce i Ameryce Południowej. Herbata jest bardzo dobrym akumulatorem glinu, nie mniej jednak, obecne w liściach herbaty jony takie jak: fluorki, siarczany, szczawiany czy cytryniany mogą tworzyć kompleksy z glinem, przyczyniając się tym samym do obniżania toksyczności glinu. W tym celu stworzono nową metodę, przy wykorzystaniu chromatografii jonowej, która pozwoliła na jednoczesne oznaczenie dwunastu anionów: F -, HC -, CH 3 C -, 2 -, Br -, 3 - ; Cl -, CH 2 (C) 2 2-, S 4 2-, C , P 4 3-, C 3 H 5 (C) 3 3- w czasie 40 min. owa metoda została z powodzeniem zastosowana w analizie próbek herbat czarnych i owocowych. a podstawie badań składu herbaty pod kątem stężenia anionów stwierdzono, że w herbatach czarnych nie oznaczono cytrynianów, natomiast w 9/12 próbek naparów owocowych stwierdzono wysokie stężenie tych jonów. Stężenie pozostałych analizowanych jonów w próbkach ekstraktów wodnych herbat i naparów owocowych było bardzo zróżnicowane. Udział Marcina Cybulskiego w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL / S03-P42 EKSTRAKTY ALGWE - WŁAŚCIWŚCI I WYKRZYSTAIE W KSMETYCE Anna Połaniecka*, Joanna Fabrowska**, Bogusława Łęska* *Zakład Chemii Supramolekularnej, Uniwersytet im. Adam Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b Poznań Algi morskie znalazły szerokie zastosowanie w kosmetologii i przemyśle kosmetycznym ze względu na wysoką zawartość kwasów tłuszczowych, witamin i minerałów. W ostatnim czasie popularne stały się kosmeceutyki, czyli preparaty kosmetyczne zawierające bioaktywne molekuły poprawiające kondycję skóry. Związki zawarte w algach mogą być stosowane w roli substancji aktywnych [1]. By ekstrakt algowy mógł być stosowany w kosmetykach musi spełniać normy, między innymi dotyczące limitów zawartości metali ciężkich. Glony dzięki zawartości związków chemicznych o właściwościach chelatują- cych mogą akumulować metale ciężkie [2]. Badania różnych gatunków alg pozwolą wybrać te o najniższej zawartości metali ciężkich [3]. Se-Kwon and IsuruWijesekara, 2012, Marine Cosmeceuticals. Trends and Prospects (ed. by Se- Kwon Kim), pp Fabrowska, J., Łęska, B., 2012, From molecules to functional architecture. Supramolecular interactions, pp Rybak A., Messyasz B., Łęska B., 2012, Chemosphere, 89, Udział autora w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, Poddziałanie Projekt Chemia Warta Poznania-nowa jakość studiowania zwiększenie liczby absolwentów oraz atrakcyjności studiów na kierunku CHEMIA na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu" 179

132 S03-P43 BADAIE WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZYCH EMULSJI KSMETYCZYCH Alicja Kapuscińska, Joanna Igielska- Kalwat, Izabela owak PSTERY *Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im.adama Mickiewicza w Poznaniu,, ul. Umultowska 89b, Poznań. Emulsja to układ dwóch niemieszających się cieczy, w którym drobne krople jednej cieczy (fazy wewnętrznej, stanowiącej mniejszość) są rozproszone (zdyspergowane) w drugiej cieczy (fazie zewnętrznej, stanowiącej większość) [1]. W pracy przygotowano trzy różne formulacje kosmetyczne: emulsję o/w, emulsję w/o oraz żel, a następnie zbadano lepkość, wartość ph oraz współczynnik refrakcji otrzymanych preparatów kosmetycznych. Zbadano także ich stabilność oraz przeprowadzono analizę rozkładu wielkości cząstek. Lepkość emulsji kosmetycznych jest bardzo istotnym parametrem, to od niej zależy między innymi smarowność emulsji oraz uwalnianie z niej substancji czynnych. Badanie stabilności przygotowanych preparatów kosmetycznych zostało przeprowadzone za pomocą urządzenia Turbiscan Lab Expert (Formulaction), natomiast w celu wykonania analizy wielkości cząstek otrzymanych formulacji wykorzystano analizator wielkości cząstek Mastersizer 2000 (Malvern). [1] Malinka W.:,,Zarys chemii kosmetycznej, Volumed Wrocław, 1999, s [2] Schramm,G.:,,Reologia. Podstawy i zastosowania. środek Wydawnictw aukowych Poznań 1998, s S03-P44 WA METDA JEDCZESEG ZACZAIA IERGAICZYCH I RGAICZYCH AIÓW W PRÓBKACH EKSTRAKTÓW WDYCH PRÓBEK LIŚCI BETULA PEDULA Dawid Ścibiorski, dr hab. Marcin Frankowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, Poznań W pracy przedstawiono wyniki badań organicznych i nieorganicznych anionów we frakcji rozpuszczalnej w wodzie w próbkach liści Betula pendula pobranych z dwóch odmiennych terenów różniących się presją antropogeniczną. W celu oznaczenia interesujących anionów (szczególnie tych, które mogą tworzyć kompleksy z glinem) stworzono metodę jednoczesnego oznaczania nieorganicznych ligandów: F -, P , S 4 obok ligandów organicznych takich jak: HC -, CH 3C -, CH 2(C) 2-2, C i C 3H 5(C) 3-3 przy wykorzystaniu metody chromatografii jonowej z zastosowaniem elucji gradientowej z KH jako eluentem. owa metoda pozwoliła na jednoczesną analizę organicznych i nieorganicznych jonów w wodnych ekstraktach liści. a podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że stężenie poszczególnych anionów dla próbek pobranych z terenu Zakładów Chemicznych w Luboniu (L) oraz z terenu Wielkopolskiego Parku arodowego (P) różnią się znacząco. W szczególności, wyższe stężenia dla anionów nieorganicznych takich jak: fluorki czy siarczany, oznaczono dla próbek liści pobranych z terenu (L). Ponadto znaczące różnice można zaobserwować w stosunku do występowania poszczególnych oznaczanych anionów. Dla wszystkich analizowanych próbek, nie stwierdzono występowania: 2 -, 3 -, oraz Br -, natomiast dla próbek liści pobranych z terenu (P) nie oznaczono ponadto stężenia siarczanów, szczawianów i cytrynianów. Badania zostały sfinansowane ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/D/Z8/01030 Udział Dawida Ścibiorskiego w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL / S03-P45 IDETYFIKACJA WYBRAYCH BIAKTYWYCH ZWIĄZKÓW W EKSTRAKTACH PRPLISWYCH Magdalena Woźniak, Kinga Szentner, Agnieszka Waśkiewicz, Paweł Kowalewski, Izabela Ratajczak Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wojska Polskiego 75, Poznań Propolis jest produktem żywicznym, pozyskiwanym z różnych gatunków drzew i roślin zielonych. Wykazuje szereg właściwości, m.in.: przeciwgrzybiczne, antybakteryjne oraz przeciwnowotworowe. Skład propolisu jest bardzo zróżnicowany. Wśród związków najczęściej identyfikowanych znajdują się: flawonoidy, kwasy aromatyczne, głównie kwas kawowy i ferulowy oraz ich estry, a także mikro- i makroelementy [1]. a podstawie opracowanych metod analitycznych (HPLC, AAS, FT-IR) uzyskano szereg bardzo ciekawych wyników. [1] Kędzia B.; Post Fitoter, 2009, 2, Projekt jest współfinansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu Polsko-orweska Współpraca Badawcza realizowanego przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju (umowa nr Pol-or/203119/32). 180

133 S03-P46 PSTERY PTYMALIZACJA WARUKÓW RZDZIELAIA SAPI BURAKA ĆWIKŁWEG W SKALI PREPARATYWEJ Katarzyna Mikołajczyk-Bator* *Katedra Przyrodniczych Podstaw Jakości, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań. Burak ćwikłowy uprawiany jest na znacznej powierzchni ponad 10 tys. ha, co jest związane z dużą tradycją spożycia tego surowca w naszym kraju 3-4,5 kg/osobę/rok, a mimo to, metabolity wtórne tego surowca z klasy saponin są mało rozpoznane. W niniejszej pracy podjęto próbę izolacji saponin z korzeni buraka wykorzystując preparatywną chromatografię cieczową celem ich wstępnej identyfikacji. Preparatywny rozdział RP HPLC-DAD prowadzono w gradiencie roztworu A (acetonitryl z 0,1% CH 3 CH) i B (woda z 0,1% CH 3 CH). Modyfikując czas analizy oraz zmianę stężenia acetonitrylu uzyskano rozdział saponin trwający 16 min, przy przepływie 4 ml/min., zachowując zadowalającą zdolność rozdzielczą (Rs) niektórych pików w zakresie 0,90-1,06. owy rozdział pozwolił na separację 5 związków obecnych w próbie. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2012/07/B/Z9/00047 S03-P47 KREŚLEIE FITTKSYCZŚCI 1,1,1-TRICHLRMETYL-2-PRPA-2-LU Barbara Pawłowska *, Piotr Bałczewski **, Robert Biczak * * IChŚiB, Akademia im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa ** CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź 1,1,1-Trichloro-2-metylopropan-2-ol (chlorobutanol) jest krystalicznym, białym proszkiem o charakterystycznym zapachu kamfory. Stwierdzenie właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych chlorobutanolu spowodowało, że substancja ta znalazła szerokie zastosowanie przy produkcji wielu leków oraz kosmetyków i preparatów stomatologicznych [1,2]. Długoletnie i wielokierunkowe stosowanie 1,1,1- trichloro-2-metylopropan-2-olu stwarzać może zagrożenie przedostania się tego związku do środowiska naturalnego i potencjalnego toksycznego oddziaływania na jego elementy. a chwilę obecną brak jest jednak jednoznacznych wyników badań dotyczących fitotoksyczności chlorobutanolu dla lądowych roślin wyższych [3]. W prezentowanej pracy wpływ 1,1,1-trichloro-2- metylopropan-2-olu wprowadzonego do gleby w różnych stężeniach, na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych określono w badaniach fitotoksyczności w oparciu o przewodnik ECD/CDE 208/2006 [4]. [1]. Habara Y., Kanno T., B. J. Pharmacol, 1993, 109, 685. [2]. Amiss T.J., Smoak I.W., J. Chromatogr. B., 1995, 673, 59. [3]. MSDS. [4]. ECD/CDE 208/2006. S03-P48 TKSYCZŚĆ BRMKU 1-BUTYL-1-METYLPIRLIDYIWEG DLA RŚLI WYŻSZYCH Barbara Pawłowska *, Piotr Bałczewski **, Robert Biczak * * IChŚiB, Akademia im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa ** CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Ciecze jonowe to bardzo interesująca klasa substancji chemicznych. Właściwości fizykochemiczne cieczy jonowych spowodowały, że związki te są wykorzystywane w wielu dziedzinach przemysłu chemicznego, a także w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i biotechnologii [1,2]. Szybki wzrost produkcji i praktycznego wykorzystania cieczy jonowych może skutkować przedostaniem się tych substancji do środowisk naturalnych i skażeniem ich [3,4]. W niniejszej pracy określono toksyczne oddziaływanie bromku 1-butylo-1-metylopirolidyniowego zastosowanenego w postaci roztworów wodnych, którymi opryskano liście popularnych w Polsce gatunków chwastów: żółtlicy drobnokwiatowej, komosy białej oraz szczawiu zwyczajnego. [1]. Ventura S.P.M., Gonçalves A.M.M., Sintra T., Pereira J.L., Gonçalves F., Coutinho J.A.P., Ecotoxicology, 2013, 22, [2]. Hoogerstraete T.V., Wellens S., Verachtert K., Binnemans K., Green Chem., 2013, 15, [3]. Pereira S.C., Bussamara R., Marin G., Giordano R.L.C., Dupont J., de Campos Giordano R., Green Chem., 2012, 14, [4]. Bałczewski P., Bachowska B., Białas T., Biczak R., Wieczorek W.M., Balińska A., J. Agric. Food Chem., 2007, 55,

134 S03-P49 PSTERY TKSYCZE DDZIAŁYWAIE CHLRBUTALU DLA WYBRAYCH GATUKÓW RŚLI WYŻSZYCH Robert Biczak *, Piotr Bałczewski **, Barbara Pawłowska * * IChŚiB, Akademia im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa ** CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Chlorobutanol (1,1,1-trichloro-2-metylopropan-2-ol) jest powszechnie stosowanym środkiem konserwującym dodawanym do wielu preparatów farmaceutycznych i kosmetycznych ze względu na właściwości przeciwdrobnoustrojowe [1,2]. Stosowanie chlorobutanolu zapewnia zachowanie jałowości i czystości mikrobiologicznej leków przez cały okres ich przydatności. W wyniku prowadzonych badań medycznych i toksykologicznych okazało się jednak, że związek ten może wpływać na centralny układ nerwowy, wywoływać reakcje alergiczne czy prowadzić do uszkodzenia mięśni [3]. Chlorobutanol jest szczególnie szkodliwy przy inhalacji, dlatego jego stosowanie w aerozolach zostało zabronione. Jednak w dostępnej literaturze brak jest informacji o oddziaływaniu tego związku na rośliny zielone [4]. W prezentowanej pracy przedstawiono wpływ 1,1,1- trichloro-2-metylopropan-2-olu, zastosowanego w postaci roztworów alkoholowo-wodnych, na wzrost i rozwój roślin żółtlicy drobnokwiatowej, komosy białej oraz szczawiu zwyczajnego [1]. Amiss T.J., Smoak I.W., J. Chromatogr. B., 1995, 673, 59. [2]. Habara Y., Kanno T., B. J. Pharmacol., 1993, 109, 685. [3]. M. Fischer, Brain Res., 2000, 106. [4]. MSDS. S03-P50 WŁAŚCIWŚCI CHWASTBÓJCZE JDKU TRIFEYLMETYLFSFIWEG Robert Biczak *, Piotr Bałczewski **, Barbara Pawłowska * * IChŚiB, Akademia im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa ** CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź rganiczne lub organiczno-nieorganiczne sole jonowe to związki chemiczne zbudowane wyłącznie z jonów, organicznego kationu i nieorganicznego lub organicznego anionu. Możliwości połączeń anionów i kationów są praktycznie nieograniczone i sięgają wartości Szczególnym przypadkiem soli jonowych są ciecze jonowe [1,2]. Wyjątkowe właściwości zarówno soli, jak i cieczy jonowych, mogą prowadzić do szerokiej gamy zastosowań tych substancji. ależące do tej grupy związków sole fosfoniowe posiadają różnorodne właściwości biologiczne i mogą być stosowane jako bakteriocydy, fungicydy, algicydy, cytostatyki, czy środki regulujące wzrost roślin [3]. dnotowano także działanie herbicydowe niektórych grup soli fosfoniowych [4]. W niniejszej pracy określono potencjalne właściwości chwastobójcze jodku trifenylometylofosfoniowego w stosunku do wybranych gatunków chwastów, tj. pokrzywa zwyczajna, mniszek lekarski i fiołek trójbarwny. [1]. Docherty K.M., Kulpa Ch.F., Green Chem., 2005, 7, [2]. Keskin S, Kayrak-Talay D, Akman U, Hortaçsu Ö., J. Supercrit. Fluids., 2007, 4, [3]. Becher H-M., Albert G., Curtze J., US5,336,671, [4]. Large G.B., Buren L., 4,341,549; S03-P51 Komunikat wycofano S03-P52 WYKRZYSTAIE METDY SPRI D ZACZAIA KETEPSY B I D W PRÓBKACH SCZA I MCZU D PACJETÓW Z RAKIEM PĘCHERZA. Anna Tokarzewicz*, Tomasz Guszcz**, Ewa Gorodkiewicz* *Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok , J.Piłsudskiego11/4, ** Wojewódzki Szpital Zespolony im. Jędrzeja Śniadeckiego w Białymstoku,ul. M. Curie-Skłodowskiej 26, Białystok Katepsyny zalicza się do enzymów proteolitycznych. Produkowane one są w komórkach kości, mięśni, naczyń krwionośnych, makrofagach i innych częściach ludzkiego organizmu. dgrywają bardzo istotną rolę we wzroście pierwotnego guza nowotworowego i powstawaniu jego przerzutów. Pomiaru katepsyn B i D dokonano w próbkach osocza krwi i moczu pochodzących od pacjentów cierpiących na nowotwory pęcherza moczowego, przed operacją wycięcia nowotworu, po wykonaniu tego zabiegu oraz 6 miesięcy po usunięciu guza. Wykorzystano do tego biosensory SPRI. a podstawie pomiarów zauważono, że istnieje podwyższona ilość katepsyny B i D w próbkach pobranych od pacjentów przed operacją, w porównaniu do próbek pobranych 6 miesięcy po usunięciu guza. Autorka publikacji jest uczestniczką projektu Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego, współfinansowanego w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie Regionalne Strategie Innowacji, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. 182

135 S03-P53 METDA REGEERACJI PWIERZCHI BICZUJIKÓW SPRI Anna Sankiewicz, Anna Tokarzewicz, Ewa Gorodkiewicz Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok , J.Piłsudskiego11/4 Bioczujniki w połączeniu z techniką Powierzchniowego Rezonansu Plazmonów w wersji Imaging (SPRI) stają się obiecującym narzędziem analitycznym w diagnostyce. Istotnym zagadnieniem jest możliwość wielokrotnego wykorzystania bioczujników w celu obniżenia kosztów analizy. Celem pracy było zbadanie możliwości wykorzystania odpowiedniej mieszaniny czyszczącej (100 mm ah w 1% Tritonie X-100) do regeneracji powierzchni konstruowanych w naszym laboratorium bioczujników. Usuwano w ten sposób warstwę receptora (inhibitora lub przeciwciała) wraz z warstwą analitu i oczyszczano czujnik do monowarstwy tiolu. Analiza PSTERY powierzchni czujników przeprowadzona za pomocą Mikroskopii Sił Atomowych (AFM) oraz pomiary z wykorzystaniem techniki SPRI potwierdziły skuteczność tej metody. Autorka publikacji jest uczestniczką projektu Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego, współfinansowanego w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie Regionalne Strategie Innowacji, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. S03-P54 EKSTRAKCJA MICELARA CYMETYDYY Ilona Kiszkiel, Barbara Starczewska Zaklad Chemii gólnej i ieorganicznej, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, Białystok Występowanie pozostałości farmaceutyków w wodach powierzchniowych skłania do poszukiwania nowych, ekstrakcyjnych metod wydzielania tego rodzaju analitów, w celu ich selektywnego oznaczenia na niskim poziomie stężeń. W poszczególnych elementach środowiska mogą być obecne leki antagonizujące działanie receptorów histaminowych typu H 2. Jednym z ich głównych przedstawicieli jest cymetydyna, szeroko stosowana w leczeniu schorzeń układu pokarmowego [1,2]. W przeprowadzonych badaniach, w celu wydzielenia tego analitu z fazy wodnej, opracowano procedurę ekstrakcji micelarnej z udziałem surfaktantów: dodecylosiarczanu (VI) sodu oraz Tween-u 80. Po dobraniu optymalnych warunków ekstrakcji i wyznaczeniu podstawowych parametrów analitycznych spektrofotometrycznych metod oznaczania cymetydyny, sprawdzono obecność badanego analitu w naturalnych próbkach wodnych. [1] Varga, R., et al. Talanta, 2011, 83, [2] Choi, K., et al. Sci. Total. Environ., 2008, 405, Autorka: Ilona Kiszkiel jest uczestnikiem projektu Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego, współfinansowanego w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie Regionalne Strategie Innowacji, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. S03-P55 ZACZAIE PARABEÓW A MDYFIKWAEJ ELEKTRDZIE DIAMETWEJ Katarzyna Mielech-Łukasiewicz, Barbara Starczewska, Anna Bliźniukiewicz Zakład Chemii gólnej i ieorganicznej, Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku Elektroda diamentowa domieszkowana borem (BDD) ze względu na swoje atrakcyjne właściwości jest coraz częściej stosowana w elektroanalizie. Perspektywą, która pozwala na rozszerzenie jej możliwości analitycznych jest modyfikacja powierzchni elektrody. Proces ten jest coraz częściej badany i wykorzystywany ze względu na wzrost czułości i selektywności pomiarów. W pracy zbadano proces modyfikacji elektrody BDD polipirolem. Badania prowadzono z wykorzystaniem woltamperometrii cyklicznej oraz woltamperometrii zmiennoprądowej prostokątnej. Do badań użyto estry kwasu p-hydroksybenzoesowego (metylo-, etylo- i propyloparaben). trzymane piki utleniania parabenów są około trzy razy wyższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na czystej elektrodzie BDD; przy czym najwyższy efekt katalityczny zaobserwowano dla metyloparabenu. W optymalnie dobranych warunkach (modyfikacji oraz ph i rodzaju elektrolitu) wykonano krzywą wzorcową tego związku. Wyznaczono czułość, precyzję oraz selektywność opracowanej metody. Zaproponowaną procedurę z powodzeniem wykorzystano do oznaczania metyloparabenu w preparatach kosmetycznych. Przeprowadzono analizę porównawczą proponowanej procedury z literaturową metodą HPLC z detekcją spektrofotometryczną. 183

136 S03-P56 PSTERY ZRÓŻICWAIE PZIMÓW STĘŻEŃ METALI BECYCH W CIEKACH WDYCH MAŁYCH ZLEWI SVALBARDU Żaneta Polkowska*, Sara Lehmann*, Waldemar Kociuba**, Grzegorz Gajek**, Łukasz Franczak**, Leszek Łęczyński***, Stanisław Chmiel** *Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk, **Wydział auk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, Lublin,***Instytut ceanografii, Uniwersytet Gdański, Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego 46, Gdynia bszar badań obejmował południowo-zachodnią część Svalbardu (W część Ziemi Wedela-Jarlsberga). Potoki funkcjonujące na przedpolu lodowców Scotta i Renarda zostały wybrane do badań dotyczących obecności metali w środowisku klimatu polarnego, a mianowicie niezlodowaciała zlewnia Potoku Renifer i Potok Wydrzyca o zasilaniu śnieżno-deszczowozmarzlinowym. Próbki wód powierzchniowych pobrane latem 2012 poddano analizie na obecność dwudziestu sześciu metali z wykorzystaniem techniki ICP-MS. a podstawie wstępnych wyników badań stwierdzono, iż ze wszystkich analizowanych metali w obu potokach odnotowano najwyższe poziomy stężeń dla strontu. atomiast wartości poniżej granicy wykrywalności odnotowano dla sześciu i dziewięciu metali dla potoków Renifer i Wydrzyca, odpowiednio. Badania finansowane przez arodowe Centrum auki, grant nr 2011/01/B/ST10/06996 S03-P57 IDETYFIKACJA I ILŚCIWE ZACZEIE ZWIAZKÓW Z GRUPY TZ, W UJĘCIU ZLEWI ARKTYCZEJ RZEKI REVLVY ZIIKMYM LKALYM WPŁYWIE ZAIECZYSZCZEŃ (SVALBARD) Żaneta Polkowska*, Katarzyna Kozak*, Marek Ruman**, Łukasz Stachnik***, Małgorzata Szopińska* *Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk.. ** Katedra Geografii Fizycznej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec ul. Będzińska 60. ***Zakład Geomorfologii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, Kraków Badania stanu środowiska mają na celu poznanie wpływu różnego rodzaju zanieczyszczeń na równowagę ekosystemów, w tym charakteryzujących się niezwykłą wrażliwością na zmiany ekosystemów arktycznych. a szczególna uwagę zasługuje problematyka związana z migracją zanieczyszczeń w środowisku tundry arktycznej. W pracy przedstawiono badania dotyczące poziomów zawartości zanieczyszczeń organicznych, w tym z grupy:pcb, WWA w poszczególnych komponentach zlewni rzeki Revelvy. Wyniki badań oprócz wartości poznawczych mogą stanowić fundament do podjęcia odpowiednich działań mających na celu zmniejszenie intensywności tych oddziaływań oraz, gdy to możliwe, eliminację źródeł zanieczyszczeń. Badania obszarów polarnych mogą posłużyć jako narzędzie służące do prognozowania zmian zachodzących w środowisku. Projekt był finansowany przez arodowe Centrum auki przyznanego na podstawie decyzji: DEC-2013/09//ST10/04191 S03-P58 IDETYFIKACJA BARWIKÓW ATURALYCH W TUBKACH FARB JAA MATEJKI PRZY UŻYCIU CHRMATGRAFII CIECZWEJ SPRZĘŻEJ ZE SPEKTRMETRIĄ MAS lga tłowska*, Magdalena Śliwka-Kaszyńska*, Marek Ślebioda** *Katedra Chemii rganicznej, Politechnika Gdańska. **Perlan Technologies Polska Sp. z.o.o., Warszawa. W krakowskim Domu Matejki, obok pamiątek po artyście, przechowywana jest kolekcja jego materiałów malarskich, w tym blisko 300 tubek farb olejnych o nieznanym składzie. Celem prowadzonych badań jest identyfikacja zawartych w nich pigmentów organicznych oraz stworzenie bazy danych składu farb stosowanych w XIX w. Identyfikacja pigmentów prowadzona jest z wykorzystaniem chromatografii cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Po wieloetapowej ekstrakcji farb, oznaczane pigmenty identyfikowane są wstępnie na podstawie czasu retencji oraz widm UV i MS. stateczne potwierdzenie dostarcza eksperyment MS/MS(QQQ) [1]. Dotychczasowe badania pozwoliły na identyfikację kilku pigmentów zawartych w farbach Matejki, w tym żółcieni indyjskiej (Indian yellow), quercitrinu i xanthorhamninu (Stil de grain). pracowane rezultaty pozwolą na lepsze rozpoznanie warsztatu malarskiego artysty. Istotne jest to zarówno dla historyków sztuki, jak i dla całego rynku aukcyjnego, oraz muzeów nabywających nowe obiekty do swoich kolekcji. [1] Karapanagiotis, I. et al., J. Cultural Heritage, 2007, 8,

137 S03-P59 PSTERY WZBGACAIE EKTU MIKRWARSTWY PWIERZCHIWEJ WDY PLSKICH PRTÓW MRSKICH W SUBSTACJE JWE I METALE CIĘŻKIE Magdalena palińska, Józef Piotr Antonowicz Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Biologii i chrony Środowiska, ul. Arciszewskiego 22b, Słupsk. antonowicz@apsl.edu.pl Ekoton mikrowarstwy powierzchniowej wody występuje na styku hydrosfery i atmosfery i stanowi strefę wymiany substancji między atmosferą i hydrosferą. Do szczególnych właściwości tego ekotonu zalicza się zdolność tej warstwy do akumulowania w niej wyższych stężeń substancji chemicznych niż obserwuje się to w toni wodnej [1]. Badania nad tym ekotonem wskazują na wpływ zasolenia na zdolność do wzbogacania się w substancje chemiczne [2]. W celu realizacji tematu analizie poddano próbki wody z portów morskich: Szczecin, Darłowo, Ustka, Rowy, Łeba. Próbki wody pobierano z: strefy wpływów morskich, wód portowych oraz strefy przejściowej. Próbki ekotonu pozyskiwano techniką siatki Garretta [3] i równolegle pobierano próbę wody podpowierzchniowej. Analizę stężenia substancji jonowych wykonano chromatograficznie (881 Compact C pro Ω Methrom), a metali ciężkich spektrofotometrycznie (Perkin Elmer AAnalyst 300). Antonowicz J. P., Cent. Eur. J. Chem. 2013, 11(5), Antonowicz J., Trojanowski J., 2008: Ecol. Chem. Eng., 15 (9), Garrett W., Limnol. ceanogr. 1965, 10, 602 S03-P60 KRÓTKTERMIWE FLUKTUACJE STĘŻEIA RZPUSZCZYCH SUBSTACJI JWYCH W MIKRWARSTWIE PWIERZCHIWEJ W STREFIE MIESZAIA WÓD RZECZYCH I ESTUARIWYCH Józef Piotr Antonowicz, Magdalena palińska, Ewelina Kasińska, Paulina Śmierzchalska Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Biologii i chrony Środowiska, ul. Arciszewskiego 22b, Słupsk. Mikrowarstwa powierzchniowa jest to cienka warstwa występująca na powierzchni każdego zbiornika wodnego. Występuje na styku hydrosfery i atmosfery tworząc unikatowy ekoton. Charakteryzuje się zdolnością do wzbogacania w substancje chemiczne i mikroorganizmy w wyższym stopniu niż obserwuje się to w toni wodnej [1]. Celem zrealizowania tematu pracy w latach w okresie wiosennym pobierano próbki wody z ujścia rzeki Łeby do jeziora Łebsko. Próbki wody pobierane były w odstępach godzinnych przez jeden dzień z mikrowarstwy powierzchniowej o grubości [2] oraz pobierano wodę z warstwy podpowierzchniowej. W pozyskanych próbkach wody analizowano stężenie substancji jonowych z grupy kationów i anionów przy użyciu chromatografu jonowego typ 881 Compact IC pro Metrohm oraz stężenie substancji biogenicznych technikami spektrofotometrycznymi. Uzyskane wyniki wskazują na kumulację substancji biogenicznych w mikrowarstwie powierzchniowej. [1] Antonowicz J. P., Cent. Eur. J. Chem. 2013, 11(5), [2] Garrett W., Limnol. ceanogr. 1965, 10, 602 S03-P61 ZACZAIE KWASU CTWEG (RZPUSZCZALIK RESZTKWY KLASY III) METDĄ GC W DMF, DMA I DMS. Anna Teodorczyk-Witt, Alina Krygier, Łukasz Czubak, Bożena Tejchman-Małecka Zakład Analizy Chemicznej, Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, ul. Starościńska 5, Warszawa. Pozostałości rozpuszczalników organicznych są kontrolowane zgodnie z wytycznymi (WH) oraz ICH Q3C; USP 467 i EP w trosce o bezpieczeństwo ludzi i zagrożenie dla środowiska. Według stopnia toksyczności podzielone są one na 3 klasy. Celem badań było oznaczenie jakościowe i ilościowe pozostałości rozpuszczalników klasy III w DMF, DMA i DMS z zastosowaniem GC-FID. W skład rozpuszczalników resztkowych klasy III wchodzi 27 rozpuszczalników organicznych z limitem 5000 ppm, w tym kwas octowy. Istotnym problemem podczas prowadzonych badań okazała się koelucja niektórych analitów ze sobą lub z pikami głównych rozpuszczalników czy brak odpowiedzi analitów. Badano wpływ różnych czynników na symetrię i rozdział pików oraz jednoznaczną identyfikację analitów. statecznie przyczyniło się to do opracowania kilku metod analitycznych, które mogą być stosowane do rutynowej kontroli rozpuszczalników resztkowych klasy III, stosowanych powszechnie podczas syntezy różnych substancji organicznych. W tej pracy przedstawiono metodę oznaczania kwasu octowego interesującą ze względu na specyfikę prób badanych. 185

138 S03-P62 PSTERY ZACZAIE IZPRPALU METDĄ CHRMATGRAFII GAZWEJ W PRÓBACH P WALIDACJI CZYSZCZEIA LIII PRDUKTU FARMACEUTYCZEG Łukasz Czubak, Anna Teodorczyk-Witt, Alina Krygier, Bożena Tejchman-Małecka Zakład Analizy Chemicznej, Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, Warszawa, ul. Starościńska 5 Walidacja czyszczenia ma potwierdzić, że rutynowo stosowane procedury są bezpieczne, skuteczne i powtarzalne. Ma ona chronić przed przedostaniem się zanieczyszczeń do kolejnej szarży produktu. Takimi zanieczyszczeniami mogą być: składniki przetwarzanych produktów, pozostałości detergentów, środki do konserwacji urządzeń oraz zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania izopropanolu w próbach po walidacji czyszczenia linii produktu farmaceutycznego. Badania rozwijano przy użyciu kapilarnych kolumn chromatograficznych DB-624, DB-1, DB-WAX, DB-FFAP. Walidację prowadzono przy użyciu chromatografu gazowego z detektorem płomieniowo jonizacyjnym. Do dalszych badań wytypowano kolumnę DB-FFAP (30m x 0,32 mm x 1,0µm), dla której zbadano specyficzność, precyzję, odporność, liniowość, limit detekcji, limit oznaczalności oraz określono przydatność układu chromatograficznego. Limit detekcji dla nowej metody oznaczono na poziomie 1,1 ppm a limit oznaczalności na poziomie 2,8 ppm. pracowana oraz zwalidowana metoda pozwala na specyficzne, dokładne oraz precyzyjne oznaczenie pozostałości izopropanolu w próbach po walidacji czyszczenia linii produktu farmaceutycznego. S03-P63 ZASTSWAIE TECHIKI HEADSPACE D ZACZEŃ BTEX W ŚRDWISKU GRUTW-WDYM Beata Kijak*, Agnieszka Markiewicz, Sylwia Mikulec *Zakład Chemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków ul. Gronostajowa 3 BTX to skrót dla monoaromatycznych węglowodorów (benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny), których obecność w środowisku świadczy o zanieczyszczeniu substancjami ropopochodnymi. Wygodną metodą ich oznaczania jest zastosowanie techniki analizy fazy nadpowierzchniowej (headspace) w połączeniu z chromatografią gazową. W ramach analiz środowiskowych badano wody powierzchniowe oraz gleby pochodzące z Krakowa i okolic. znaczenia zawartości BTEX w próbkach wzorcowych i środowiskowych pozwoliły na weryfikację tej metody. Szczególną uwagę zwrócono na reprezentatywność próbek, powtarzalność wyników oznaczeń oraz zidentyfikowanie ograniczeń metody. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie stopnia zanieczyszczenia środowiska gruntowowodnego badanego obszaru przez BTEX, różne dla obszarów miejskich i wiejskich, oraz ocenę oddziaływania potencjalnych źródeł zanieczyszczeń na jakość stanu środowiska. S03-P64 WŁAŚCIWŚCI ATYKSYDACYJE SKÓW RŚLI RDZAJU ALLIUM I BRASSICA. WPŁYW BRBKI TERMICZEJ Zofia lech, Mirosława Kot, Beata Kijak Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, Kraków Celem badań było określenie właściwości antyoksydacyjnych soków z roślin rodzaju Allium (czosnek, cebula) oraz Brassica (kapusta biała i brukselska). Badano soki w postaci surowej oraz poddane obróbce termicznej. kreślono także zawartość tiosulfinianów (TS), które nadają tym roślinom specyficzne właściwości antybakteryjne oraz charakterystyczny smak i zapach [1]. Moc przeciwutleniająca wyznaczona metodą Folina- Ciocalteu porządkuje badane rośliny w następujący szereg: k. brukselska > cebula > czosnek > k. biała Pod względem zawartości TS: czosnek > k.brukselska > cebula > k.biała Badania wykazały, że obróbka termiczna w zakresie temperatur 22-95º obniża potencjał antyoksydacyjny soków o 10-20% przy równoczesnym całkowitym zaniku zawartości TS w czosnku i k. brukselskiej. TS uważane są za związki o właściwościach antyoksydacyjnych [2], przeprowadzone badania jednak nie wskazują na występowanie takiej korelacji. [1] Kyung, K.H.; Lee, Y.C. Food Rev. Int., 2001, 17, [2] Lynett, P.T.; Butts, K; Vaidya, V.; Garretta, G.E.; Pratt, D.A. rg. Biomol. Chem. 2011, 9,

139 S03-P65 AALIZA FIZYKCHEMICZA WÓD PŁYĄCYCH I WÓD ZE ŹRÓDEŁ DLIY DŁUBI Paweł Miśkowiec, Katarzyna Zięba, Anna Łaptaś, Justyna Piotrowicz Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, Zakład Chemii Środowiska, ul. Gronostajowa 3, Kraków Dolina rzeki Dłubni stanowi jeden z ważniejszych terenów krajobrazotwórczych okolic Krakowa. a jej najcenniejszym obszarze utworzony został Dłubniański Park Krajobrazowy. Z racji swojej atrakcyjności poddany jest on jednak silnej antropopresji głównie poprzez rozwój zabudowy mieszkaniowej, turystyki oraz intensywne rolnictwo. Badaniami objęto Dłubnię, jej dopływy oraz źródła znajdujące się w górnym oraz środkowym biegu rzeki. znaczono: stężenie metali ciężkich metodą ASA, PSTERY przewodność elektrolityczną i ph metodami elektroanalitycznymi, wskaźniki tlenowe metodami miareczkowymi, wskaźniki biogenne metodami spektrofotometrycznymi, wskaźniki zasolenia metodami miareczkowymi. znaczenia wykonano w jesieni i zimie 2013 oraz na wiosnę Badane wody w większości charakteryzują się wartościami parametrów mieszczącymi się w obowiązujących normach, a zidentyfikowane przekroczenia mają charakter lokalny. S03-P66 PRACWAIE METDY AALITYCZEJ D ZACZAIA FITHRMÓW W KMPSTACH Górka Bogusława *, Lipok Jacek *, Wieczorek Piotr Paweł *, Piecyk Ewelina **, Anders Dorota ** * Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, pl.kopenika 11a, pole ** Katedra Inżynierii Środowiska, Wydział Mechaniczny, Politechnika polska, ul. Mikołajczyka 5, pole Bioodpady z gospodarstw domowych wydają się być doskonałym źródłem substancji korzystnie wpływających na wzrost i rozwój roślin uprawnych. Wytworzone komposty muszą jednak zostać poddane ocenie jakościowej. Dzięki metodom analitycznym takim jak wysokosprawna chromatografia cieczowa, możliwe jest zidentyfikowanie wielu substancji chemicznych, w tym hormonów roślinnych. znaczenie jakościowe i ilościowe związków z tej grupy, przed zastosowaniem kompostów dostarcza wstępnych informacji o mocy stosowanego produktu. Bogusława Górka i Ewelina Piecyk są stypendystkami projektu Stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego realizowanego w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki , współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Badania są finansowane ze środków grantu PBS 1/A1/2/2012: Innowacyjna technologia ekstraktów glonowych komponentów nawozów, pasz i kosmetyków, przyznanego przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju. S03-P67 EPXIDATI F RAPESSED IL WITH HYDRGE PERXIDE CATALYZED BY ACIDIC I EXCHAGE RESI AMBERLITE IR-120 Kornelia Malarczyk, Eugeniusz Milchert, Marlena Kłos West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Faculty of Chemical Technology and Engineering, Institute of rganic Chemical Technology Epoxidized rapeseed oil may be used to obtain many interesting materials, such as lubricants [1]. In industrial solutions dominate processes based on the reaction of oil and peroxy acid in the presence of sulfuric (VI) acid as a catalyst. The aim of the work was to develop a new method of epoxidation rapeseed oil using a peroxy acid generated in situ by the reaction of 30 wt% hydrogen peroxide and glacial acetic acid in the presence of an acidic ion exchange resin, Amberlite IR-120. As a result of the epoxidation was obtained epoxidized oil with the following iodine number and epoxy number: 0,092 mol/100g rapeseed oil and 0,265 mol/100g rapeseed oil. [1] Fiszer S.; Szałajko U.; Szeja W.; iemiec P., Przemysł Chemiczny, 2003, 82,

140 S03-P68 ZASTSWAIE CHRMATGRAFII JWEJ W BADAIU WÓD I APJÓW SPŻYWCZYCH Iwona Łazarska*, Andrzej Gierak**, Agata Skorupa*, Katarzyna Rasała *Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15 G, Kielce. ** Zakład Chemii Fizycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15 G, Kielce. Chromatografia jonowa (IC) jest techniką analityczną, która pozwala na szybkie, precyzyjne i selektywne oznaczenie jonów w próbkach o różnej matrycy [1]. Wody butelkowane potocznie nazywane wodami mineralnymi stanowią ważne źródło składników mineralnych dla organizmu człowieka. Ich spożycie, podobnie, jak i soków owocowych, w Polsce systematycznie rośnie, choć nie wszystkie z nich posiadają odpowiednie walory zdrowotne. W związku z tym ich spożywanie powinno być poprzedzone dobrą analizą właściwości i składu fizykochemicznego [2]. PSTERY W pracy przedstawiono wykorzystanie chromatografii jonowej do oznaczeń anionów nieorganicznych w wybranych wodach i napojach spożywczych. Zawartość anionów oznaczano metodą chromatografii jonowej z detekcją konduktometryczną. Jako metodę odniesienia zastosowano elektroforezę kapilarną. [1] Weiss, J., Handbook of Ion Chromatography. Vol WILEY-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. Weinheim. [2] Michalski, R., Łyko, A., Jabłońska, M., Szopa, S., Sarapata, A., Chromatografia Jonowa, 2012, S03-P69 KAPILARA CHRMATGRAFIA CIECZWA (calc) WA METDA AALIZY BARWIKÓW SPŻYWCZYCH Agata Skorupa*, Andrzej Gierak**, Iwona Łazarska* * Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, Kielce. ** Zakład Chemii Fizycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, Kielce. owa metoda chromatograficzna, zwana kapilarną chromatografią cieczową (calc) [1], łączy w sobie cechy chromatografii cienkowarstwowej (TLC), poprzez wykorzystanie sił wznoszenia kapilarnego fazy ruchomej [2] i chromatografii kolumnowej, w której proces rozdzielania zachodzi w zamkniętej kolumnie. pracowano metodę jakościowej analizy barwników spożywczych. Podczas analizy stosowano kapilary szklane bądź kwarcowe o różnej średnicy wewnętrznej, wypełnieniami był chemicznie modyfikowany żel krzemionkowy, głównie RP-8 i RP-18. Fazą ruchomą była mieszanina metanol-woda z modyfikatorami o różnej wartości ph. Porównywano główne parametry retencyjne: hr f, R s,, H, uzyskane podczas analizy calc i TLC. Analizy wykazały, że chromatografia kapilarna może być korzystną alternatywą dla powszechnie stosowanej TLC. [1] Zhang, B., Bergström, E.T., Goodall, D.M, Myers, P., J. Sep. Sci., , [2] Witkiewicz, Z., Kałużna-Czaplińska, J., Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych, WT, Warszawa. S03-P70 WYKRYWAIE FAŁSZERSTW ŚRDKÓW CHRY RŚLI PRZY PMCY RÓŻYCH TECHIK CHRMATGRAFICZYCH Marlena Płonka*, Marek Miszczyk*, Jarosław Ścipień* * Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy ddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29, Sośnicowice Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 nakłada na kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązek przeprowadzania niezależnej kontroli jakości środków ochrony roślin (ś.o.r.). Kontrola taka przeprowadzana jest w Polsce w Laboratorium Badania Jakości Środków chrony Roślin IR-PIB ddział Sośnicowice. Ważny element kontroli stanowi weryfikacja oryginalnego pochodzenia prób ś.o.r. podejrzanych o sfałszowanie. Celem prezentacji jest przedstawienie możliwości zastosowania techniki chromatografii gazowej oraz cieczowej w wykrywaniu podrobionych ś.o.r. na podstawie analizy jakościowej ich składu oraz na podstawie ich profili chromatograficznych. W przeprowadzonych badaniach zastosowano technikę chromatografii gazowej połączoną ze spektrometrią mas oraz technikę wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją UV-VIS. Przedmiotem badań były ś.o.r. dostarczone do Laboratorium w ramach urzędowej kontroli jakości ś.o.r. będących w obrocie handlowym. 188

141 S03-P71 PSTERY SPEKTRSKPWA CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW STRUKTURZE WŁÓKIE MIERALYCH Wioleta Śmiszek-Lindert*, Anna Bajorek**, Jerzy Kubacki** *Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Al. W. Korfantego 193A, Katowice, w.lindert@imbigs.pl **Uniwersytet Śląski, Instytut Fizyki, ul. 75 Pułku Piechoty, Chorzów Wełna mineralna wykonana z włókien szklanych lub skalnych to najbardziej rozpowszechniony wyrób wykorzystywany w budownictwie oraz przemyśle. Charakteryzuje się ona małą gęstością, dużą porowatością, nieuporządkowaną strukturą, a także złożonym i rozmaitym składem chemicznym [1, 2]. Próbki wełny zostały poddane ilościowej i jakościowej analizie z użyciem metod spektroskopowych XPS (X- Ray Photoelectron Spectroscopy) oraz XRF (X-Ray Fluorescence). a podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono korelację składu powierzchniowego i objętościowego badanego materiału. Znajomość relacji struktura właściwości materiału włóknistego stanowi podstawę opracowania szeregu problemów, które przekładają się na praktyczne znaczenie, np. wpływ struktury na termoizolacyjne właściwości materiałów. [1] Furmański, P.; Wiśniewski, T.; Banaszek, J. Izolacje cieplne, ficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2006, 16. [2] Thomasou, J.; Dwight, D. Compos Appl Sci Manuf, 1999, 30, S03-P72 MDELWAIE SYGAŁÓW SPEKTRSKPWYCH W KTEKŚCIE CEY ZDLŚCI ATYKSYDACYJEJ PAST PMIDRWYCH Joanna rzeł*, Ivana Stanimirova*, Michał Daszykowski* * Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice. Całkowita zdolność antyoksydacyjna (CZA) jest jednym z parametrów oceny jakości produktów spożywczych. Do jego wyznaczenia używane są różne metody chemiczne, które są często kosztowne i czasochłonne. Dlatego poszukuje się szybkich metod opartych na pomiarach właściwości spektroskopowych próbek. W prezentowanej pracy podjęto próbę oceny możliwości wyznaczenia CZA próbek past pomidorowych na podstawie ich widm spektroskopowych (fluorescencyjnych i rejestrowanych w podczerwieni). pracowano modele regresji częściowych najmniejszych kwadratów (ang. partial least squares regression, PLS) [1] by przewidzieć CZA próbek. CZA próbek wyznaczono metodą referencyjną zalecaną dla produktów spożywczych - test RAC (ang. oxygen radical antioxidant capacity) [2]. [1] T. æs, T. Isaksson, T. Fearn, T. Davies, Multivariate Calibration and Classification, IR Publications, Chichester, [2] D. Huang, et.al. J. Agr. Food Chem. 2002, 20, Praca finansowana przez nr 2011/03//ST4/00713 arodowe Centrum auki grant S03-P73 AALIZA EMISJI SUBSTACJI Z WYRBÓW Z ZASTSWAIEM METDY TD-GC/MS Ewa owakowska-bogdan, Renata Kulesza Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9 Kędzierzyn-Koźle Duża konkurencja na rynku produktów chemicznych wymusza na producentach otrzymanie produktu o wysokiej czystości. Również wymogi środowiskowe są coraz bardziej restrykcyjne jeżeli chodzi o emisję z gotowych produktów substancji potencjalnie szkodliwych. Dlatego, niezwykle istotne jest zastosowanie szybkich i nie destrukcyjnych metod umożliwiających ocenę preparatu chemicznego lub innego gotowego produktu pod kątem emisji lotnych zanieczyszczeń. Przedstawione zostaną prace, w zakresie wdrażania do praktyki laboratoryjnej metod analitycznych opartych na termoekstrakcji i termodesorpcji połączonej z chromatografią gazową sprzężoną z detekcją mas (TD-GC/MS). Prowadzone prace mają na celu opracowanie szybkiej metody jakościowego, jak i ilościowego oznaczania emitowanych do środowiska związków co umożliwi, kompleksową ocenę gotowego produktu, w tym oznaczenia w nim pozostałych po procesie technologicznym rozpuszczalników czy monomerów oraz identyfikację zastosowanych dodatków (plastyfikatorów czy uniepalniaczy). Praca dofinansowana przez CBIR nr umowy ITECH- K1/I1/21/156913/CBR/12 189

142 S03-P74 ZASTSWAIE TECHIKI ASE D EKSTRAKCJI SUBSTACJI SVHC Ewa Sabura, Renata Kulesza, Piotr Woszczyński, Agnieszka Czakaj Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn-Koźle. Kluczowym etapem w każdym badaniu analitycznym jest właściwe przygotowanie próbki. A w przypadku złożonego układu: selektywna izolacja analitów z matrycy, oczyszczanie ekstraktu i wzbogacanie. W niniejszej pracy badawczej wykorzystano metodę przyspieszonej ekstrakcji za pomocą rozpuszczalnika (ASE Accelerated Solvent Extraction). Przedmiot badań stanowią substancje stanowiące bardzo duże zagrożenie (SVHC substances of very high concern), które podlegają procedurze udzielania zezwoleń zgodnie z zapisami REACH i mogą potencjalnie znajdować się w gotowych wyrobach użytkowych PSTERY typu: tekstylia, meble, tworzywa sztuczne, materiały budowlane, farby i lakiery. Stosując ekstrakcję ASE i optymalizując jej parametry opracowano krótką i efektywną technikę wydzielania i wzbogacania substancji SVHC w wyrobach danej grupy, która umożliwia ich oznaczanie poniżej wartości progowej 0,1%. [1] B. E. Richter,et al, Anal. Chem. 1996, 68, [2] L. Chen, and Y.Z. Polym. Adv. Techn. 2010, 21, 1-21 [3] ASTM D Standard Practice for Extraction of Additives in Polyolefin Plastics Praca dofinansowana przez CBIR - nr umowy ITECH- K1/I1/21/156913/CBR/12. S03-P75 WIELPARAMETRWE BADAIE MULTI-CHEM Renata Kulesza, Ewa owakowska-bogdan, Barbara Krzysiak-Warzała Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9 Kędzierzyn-Koźle Przedstawione zostaną wyniki prac nad opracowaniem usługi badawczej, wieloparametrowego badania skriningowego MULTI-CHEM na zawartość w wyrobach substancji SVHC (substances of very high concern). Przedmiotem badań były wyroby (przedmioty użytku) tj. meble; tekstylia; wyroby z tworzyw sztucznych, w tym wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, farby, lakiery, kleje oraz materiały budowlane. Lista substancji SVHC, które podlegają procedurze udzielania zezwoleń zgodnie z zapisami REACH, obejmuje obecnie 151 substancji. Są to substancje zróżnicowane pod względem budowy chemicznej i ich zastosowania, takie jak: ftalany, halogenopochodne węglowodorów, alkohole i fenole, związki aromatyczne i ich pochodne, związki aminowe, włókna glinokrzemianowe oraz związki metali ciężkich. Założono, że test MULTI-CHEM pozwoli na skuteczne wykrycie uwalnianych i obecnych w wyrobach substancji SVHC i ma być narzędziem służącym do jakościowych i ilościowych badań z wykorzystaniem zaawansowanych technik pomiarowych. Praca dofinansowana przez CBIR nr umowy ITECH- K1/I1/21/156913/CBR/12 S03-P76 CEA PRÓWAWCZA TESTÓW BIDEGRADACJI DLA PRÓB LEJWYCH Karolina Kozupa*, Iwona Szwach* *Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn-Koźle. Badania podatności na biodegradację produktów opierają się na laboratoryjnej ocenie usuwania substancji organicznych przez osad czynny. Badanie biodegradowalności olejów wymaga wyboru odpowiedniego testu, gdyż test CEC L-33-A-93 [1] pozwala oceniać wstępną biodegradowalność, natomiast testy ECD [2] pozwalają oznaczać biodegradowalność ostateczną. Celem badania było porównanie metod ECD 301C oraz testu CEC L-33-A-93 pod względem oceny biodegradowalności próbek olejowych. [1] CEC-L-33-A-93 Test Method: Biodegrability of Two-Stroke Cycle utboard Engine ils in Water. (CEC-L-33-T-82 do 1995) Co-ordinating European Council for the Development of Performance Tests for Lubricants and Engine Fuels, 1995Goel, R., Mino, T., Satoh, H., Matsuo, T. Wat. Res., 1998, 32, [2] ECD Guidelines for the Testing of Chemicals., ECD, Paris,

143 S03-P77 TAUTMERIA BARWIKÓW AZWYCH P DEKLRYZACJI AKWATEM Anna Kamińska*, Krzysztof Wojciechowski* PSTERY * Politechnika Łódzka, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Al. Politechniki 6, Łódź. Tautomeria azo-hydrazonowa jest zjawiskiem związanym z istnieniem w cząsteczce barwnika niestabilnego protonu, który może być transportowany pomiędzy grupami hydroksylową a azową (ryc. 1) [1]. koło 92% stosowanych barwników monoazowych występuje w postaci równowagi form tautomerycznych azo-hydrazonowych. Wpływa to na ich właściwości użytkowe, dlatego wyjaśnienie tego zjawiska ma duże znaczenie nie tylko teoretyczne, ale też praktyczne [2]. Celem pracy było oznaczenie metodą dekonwolucji pasm absorpcji na krzywe Gaussa i udziału poszczególnych form tautomerycznych wybranych barwników azowych oraz ich agregatów w badanych roztworach po procesie koagulacji poliheksametyleno guanidyną (Akwatonem). Ryc. 1 Równowaga azo-hydrazonowa Acid range 12 [1] Gilani A.G.; Moghadam M.; Zakerhamidi M.S.; Moradi E. Dyes and Pigments, 2012, 92, [2] Antonov L.; Kawauchi S.; Satoh M.; Komiyama J. Dyes and Pigments, 1999, 40, S03-P78 METALE CIĘŻKIE W ZIŁACH. Dorota lejnik*, Krzysztof Wojciechowski *Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Politechnika Łódzka, al. Politechniki 6, Łódź. Zioła są obecne w naszej diecie od zawsze, panuje powszechne przekonanie, że produkty naturalne oraz leki ziołowe są nieszkodliwe i nawet jeśli oczekiwany efekt medycznych nie zostanie osiągnięty to ich spożycie nie jest niebezpieczne [1]. Doniesienia literaturowe są jednak niepokojące i wyraźnie wskazują iż niektóre zioła stosowane m.in. w Brazylii [2], Polsce [3], Argentynie [4], Meksyku [5] zawierają wysokie stężenie toksycznych metali ciężkich mogących powodować poważne problemy zdrowotne. Znane są również przypadki zatrucia Pb, As, Hg i Cd w wyniku spożycia preparatów tradycyjnej medycyny indyjskiej i chińskiej [6]. iniejsza praca stanowi próbę oceny skali problemu jakim jest zanieczyszczenie ziół metalami ciężkimi. [1] Arpadian, S., Celik, G., Taskesem, S., Gucer, S., Food and Chemical Toxicology, 2008, 46, [2] Calda.s, E.D., Machado, L.L., Food and Chemical Toxicology, 2004, 24, [3] Kalny, P., Wyderska, S., Fijałek, Z., Wroczyński, P., Acta Pol Pharm., 2012, 69(2), [4] Arce S, Cerutti S, isina R, Gomez MR, Martines LD., 2005, Journal of AAC International, 88, [5] Garcia-Rico L, Leyva-Perez J, Jara-Marini ME., 2007, Food and Chemical Toxicology, 45, [6] Ernst E., 2002, European Journal of Clinical Pharmacology 57, S03-P79 PRACWAIE METDY EKSTRAKCJI I CHRMATGRAFICZEG RZDZIAŁU FUMIZY Z GRUPY B W PRÓBKACH SURWICY KRWI LUDZKIEJ Piotr Goliński, Agnieszka Waśkiewicz, Monika Beszterda Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wojska Polskiego 75, Poznań Próbki krwi ludzkiej były pobierane do próżniowych probówek z aktywatorem skrzepu, a po odwirowaniu uzyskaną surowicę przechowywano w temp. -80ºC do czasu analizy. Do etapu ekstrakcji i oczyszczania fumonizyn z matrycy biologicznej użyto kolumienek BondElut [1]. Aldehyd orto-flatowy wykorzystano do przeprowadzenia reakcji derywatyzacji. znaczanie upochodnionych fumonizyn z grupy B prowadzono metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) sprzężonej z detektorem fluorescencyjnym firmy Waters: Waters Alliance 2695, Waters 2475 (FLD), przy długościach fal wzbudzenia i emisji: λ ex =335 nm, λ em =440 nm. Izokratyczny rozdział prowadzono na kolumnie mm ova Pak C- 18, 4 m. [1] Waśkiewicz A, Beszterda M, Bocianowski J, Goliński P atural occurrence of fumonisins and ochratoxin A in some herbs and spices commercialized in Poland analyzed by LC-MS/MS method. Food Microbiology 36: Część badań finansowane z projektu MiSzW

144 S03-P80 ZACZAIE ISKICH STĘŻEŃ BRMIAÓW(V) A PRZYKŁADZIE STACJI UZDATIAJĄCEJ WDĘ Z RZEKI WISŁY Aleksandra Łyko, Rajmund Michalski Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PA, Zabrze, ul. M. Skłodowskiej Curie 34 Jony bromianowe(v) są niebezpiecznym, podejrzewanych o właściwości mutagenne produktem ubocznym powstającym podczas ozonowania wód. becnie w Polsce oraz pozostałych krajach Unii Europejskiej maksymalne dopuszczalne stężenie jonów - Br 3 w wodach do spożycia wynosi 10 µg/dm 3 i zgodnie z zaleceniami toksykologów powinno ono być systematycznie obniżane. Prace związane z tym zagadnieniem toczą się zarówno na płaszczyźnie technologicznej (dobór odpowiednich parametrów ozonowania celem minimalizacji ryzyka powstawania jonów Br - 3 ), jak i analitycznej (opracowywanie nowych PSTERY metodyk pozwalających na oznaczanie tych jonów na poziomie <1 µg/dm 3 ). W niniejszej pracy przedstawiono wyniki uzyskane podczas oznaczeń prowadzonych wg nowej normy IS na przykładzie stacji uzdatniania ujmującej wodę z rzeki Wisły. S03-P81 WPŁYW WYBRAYCH CUKRÓW A WŁAŚCIWŚCI FLURESCECYJE KWASU 3-AMIFEYLBRWEG Katarzyna Kur-Kowalska*, Ewa Miller*, Małgorzata Przybyt* * Instytut Podstaw Chemii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź. Kwas 3-aminofenyloboronowy (APBA) jest fluoroforem, pochodną kwasu boronowego. Wiąże się z cukrami wiązaniem kowalencyjnym, z utworzeniem cyklicznych estrów. Wiadomo, że intensywność emisji fluorescencji APBA jest wygaszana w obecności cukrów. Dzięki przedstawionym właściwościom APBA może być wykorzystany jako czujnik optyczny do wykrywania cukrów. W prezentowanej pracy zbadano wpływ obecności wybranych cukrów: fruktoza, glukoza, sacharoza, na widmo absorpcji i emisji fluorescencji APBA w środowisku wodnym. Wyznaczono również czasy życia APBA w obecności tych cukrów. Zaobserwowano iż wszystkie cukry wygaszają emisję fluorescencji kwasu. a podstawie uzyskanych wyników wyznaczono stałe wygaszania fluorescencji APBA przez cukry, które przyjęto jako pozorne stałe równowagi reakcji tworzenia estrów. Korzystano z zależności Sterna-Volmera. Mechanizm wygaszania fluorescencji APBA przez wybrane cukry określono jako statyczny. S03-P82 ADSRPTI PRPERTIES F CARBACEUS MATERIALS CTAIIG GRAPHEE DERIVATIVES Gabriela Hotová, Václav Slovák Department of Chemistry, Faculty of Science, University of strava, 30. dubna 22, , strava, ČR, G.Hotova@seznam.cz The effect of the presence of graphene or graphene oxide on the adsorption capacity of carbon materials for Pb(II) and methylene blue from aqueous solutions was studied. Three types of materials were prepared for this study, namely graphite oxide (G) [1], resorcinol formaldehyde cryogel containing graphene (RFG) [2] and acrylamide polymer containing graphene oxide (PAMG) [3]. Adsorption capacities of Pb(II) are 1.48 mmol g 1 (G), 0.50 mmol g 1 (RF and RFG) and 0.03 mmol g 1 (PAM and PAMG), while for methylene blue are 1.47 mmol g 1 (G), 1.50 mmol g 1 (RF), 0.86 mmol g 1 (RFG) and 0.08 mmol g 1 (PAM and PAMG). It is evident that the presence of graphene derivatives decreases adsorption capacity and does not improve the properties of the adsorbents. [1] Hummers, W.S.; ffeman, R.E. J. Am. Chem. Soc., 1958, 80, [2] Cheng, W. et al. Carbon, 2013, 54, [3] Zhu, Y. et al. J. Appl. Polym. Sci., 2013, 129,

145 S03-P83 SRPTI EXPERIMETS CARB SLIDS Tomáš Zelenka Faculty of Science, University of strava, 30. dubna 22, strava 1, Czech Republic. Various carbon materials have been widely used as adsorbents for removing of pollutions from (waste) waters and/or characterized by gas sorption, as well [1,2]. In this contribution, isotherm and kinetic/diffusion studies on microporous carbon solids (coals, carbon aerogel) were carried out in order to point out the differences in sorption behaviour between carbonliquid (Pb 2+ ) and carbon-gas (C 2 ) systems. For example, calculated micropore surface areas of carbon materials used in the study range from ~200 to 1300 m 2 g -1. PSTERY [1] Pentari, D.; Perdikatsis, V.; Katsimicha, D.; Kanaki, A. J. Hazard. Mater., 2009, 168, [2] Medek, J. Fuel, 1977, 56, This contribution was supported through project TEWEP (reg. no. L1208) and by the Student grant competition (reg. no. SGS02/PřF/2014) S03-P84 ZMIEŚĆ IERGAICZYCH FRM SPECJACYJYCH ARSEU, ATYMU RAZ TALU W WDACH RZEKI KŁDICY Sebastian Szopa, Rajmund Michalski * IIPIŚ PA, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, Zabrze W pracy zastosowano zoptymalizowaną metodykę jednoczesnego oznaczania nieorganicznych form jonowych antymonu, arsenu oraz talu w wodach z wykorzystaniem techniki łączonej HPLC-ICP-MS. Wykonano analizy próbek wód pobieranych comiesięcznie w 2012 roku z rzeki Kłodnicy, w których oznaczano zawartość całkowitą Cr, As, Sb, jak również zawartość As(III)/As(V), Tl(I)/Tl(III), Sb(III)/Sb(V). kreślono występowanie relacji czasowych oraz przestrzennych w zmianach stężeń wybranych nieorganicznych form talu, arsenu i antymonu w wodach badanego ekosystemu rzecznego. ajwiększe stężenia odnotowano na stanowiskach pobierania próbek tuż za ujściem do Kłodnicy jej dopływów: Bytomki i Czarniawki. Spadek stężenia oznaczanych analitów w punktach pomiarowych nr 3 i 6 związany jest prawdopodobnie z podczyszczaniem wód Kłodnicy przez ulokowane tam oczyszczalnie ścieków, oraz intensyfikacją procesów samooczyszczania na tych odcinkach rzeki. 193

146 194

147 SEKCJA S04 CHEMIA BIRGAICZA I MEDYCZA 195

148 196

149 S04-W01 WŁAŚCIWŚCI MDYFIKWAYCH ATYBITYKÓW Adam Huczyński Wydział Chemii UAM, ul. Umultowska 89b, Poznań, Aktywność biologiczna antybiotyków jonoforowych tych jest związana z ich zdolnością do kompleksowania kationów metali i transportowania ich przez błony komórkowe. W literaturze chemicznej istniała niewielka liczba prac poświęconych modyfikacjom chemicznym tych związków. Przeprowadzone dotychczas modyfikacje trzech antybiotyków jonoforowych: salinomycyny, monenzyny i kwasu lasalowego otwarły nowy rozdział w badaniach ich struktury, właściwości oraz aktywności biologicznej. Szczególnie interesującym kierunkiem badań jest odkrywanie i wyjaśnianie niezwykłej aktywności cytostatycznej pochodnych salinomycyny [1-2]. WYKŁADY Celem wykładu jest przedstawienie dotychczasowego stanu wiedzy na temat pochodnych antybiotyków jonoforowych i korelacji pomiędzy ich strukturą, mechanizmem działania a właściwościami przeciwnowotworowymi i przeciwbakteryjnymi tych związków. [1] A. Huczynski, Chem. Biol. Drug Des. 2012, 79, [2] A. Huczyński, Bioorg. Med. Chem. Lett, 2012, 22, Prace finansowane przez MiSW (0179/IP3/2011/71, IP ,) oraz C (2011/03/D/ST5/05884). S04-W02 WSPÓŁCZESE KCEPCJE PRUKLETYDÓW ATY-HIV J. Romanowska*, M. Rożniewska*, M. Sobkowski*, A. Szymańska-Michalak*, A. Dąbrowska**, A. Lipniacki**, A. Piasek**, J. Boryski*, J. Stawiński*, A. Kraszewski* *Instytut Chemii Bioorganicznej PA, Poznań. **arodowy Instytut Leków, Warszawa. Pronukleotydy[1] należą do nowej generacji proleków antywirusowych i antyrakowych. Ich znamienną cechą w porównaniu z dotychczas stosowanymi analogami nukleozydów jest to, że ich bioaktywacja (do TP) nie wymaga zaangażowania komórkowych kinaz nukleozydowych (e.g. kinaza tymidynowa), który to etap jest kluczowy w transformacji nukleozydów do bioaktywnych ich 5 -trifosforanów. Pronukleotydy są to nukleotydy zaopatrzone w odpowiednie grupy ochronne, co umożliwia ich transport do komórek, w których ulegają przekształceniu w trifosforany nukleozydów, związki wywołujące zaprogramowany efekt biologiczny. ukleozydo H-fosfoniany ze względu na wyjątkowe właściwości chemiczne są szczególnie dobrymi substratami w syntezie różnego typu pronukleotydów. Zostaną zaprezentowane dotychczasowe główne koncepcje pronukleotydów anty-hiv z uwzględnieniem tych opracowanych w ICHB PA w Poznaniu. [1] Hecker, S. J.; Erion, M. D. J. Med. Chem. 2008, 51, 2328 Praca finansowana przez C projekt 2011/01/B/ST5/06414 S04-W03 KTRASKRYPCYJE I PSTTRASKRYPCYJE ZAKWAIE MRA A KŃCU 5 Marcin Warmiński 1, Zofia Tomasiewicz 2,3, Maciej Łukaszewicz 1, Anna Kropiwnicka 1, Joanna Żuberek 1, Edward Darżynkiewicz 1,2, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,2 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 MISMaP, UW; 3 CeT, UW a końcu 5 eukariotycznego mra znajduje się struktura kapu składająca się z 7-metyloguanozyny połączonej mostkiem 5,5 -trifosforanowym z pierwszym transkrybowanym nukleotydem. Pełni ona szereg ważnych funkcji w procesie ekspresji informacji genetycznej [1]. pracowano wydają syntezę analogów tej struktury, zawierających linkery zakończone grupą aminową lub karboksylową przyłączone do rybozy 7- metyloguanozyny. Grupy te zostały wykorzystane do przyłączania różnego rodzaju znaczników w tym biotyny i znaczników fluorescencyjnych. Analogi takie są wiązane przez białka rozpoznające strukturę kapu (np. eif4e), ulegają efektywnemu wbudowaniu do mra w procesie transkrypcji in vitro oraz ulegają efektywnej translacji. pracowano efektywną metodę wprowadzania tych znaczników zarówno metodą kotranskrypcyjną (znacznik przyłączony do dinukleotydu i tak wbudowywany jest przez polimerazę RA) lub posttranskrypcyjną (znacznik wbudowywany jest na poziomie kapowanego mra) [1] Jemielity, J., ew J. Chem. 2010, 34, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (UM- 2013/09/B/ST5/01341) 197

150 S04-W04 WYKŁADY AALGI KŃCA 5' MRA (KAPU) JAK ARZĘDZIA D MAIPULACJI PRCESAMI KMÓRKWYMI ZWIĄZAYMI Z EKSPRESJĄ GEÓW J. Kowalska 1, M. Lukaszewicz, 1 J. Zuberek, 1 A. Wypijewska del ogal, 1 Z. M. Darzynkiewicz, 1 J.Buck, 2 C. icola, 2 A. Kuhn, 2 M. Strenkowska, 1 M. Ziemniak, 1 E. Bojarska, 3 R. E. Rhoads, 4 E. Darżynkiewicz, 1,3 U. Sahin, 2 J. Jemielity 1,3,* 1 W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2 Ribological GmbH, Germany, 3 CeT UW, 4 LSU Health Sciences Center, U.S.A Wszystkie eukariotyczne mra posiadają na końcu 5 charakterystyczną strukturę zwaną czapeczką lub kapem. Kap złożony jest z 7-metyloguanozyny połączonej mostkiem 5,5 -trifosforanowym z pierwszym transkrybowanym nukleotydem. becność kapu jest niezbędna do zachowania odpowiedniej stabilności i prawidłowego przebiegu procesów składania, transportu i translacji mra. Syntetyczne analogi kapu stosowane są w badaniu wymienionych procesów, a właściwości niektórych z nich wskazują na możliwość zastosowania w eksperymentalnych terapiach, m.in. przeciwnowotworowych. W komunikacie przedstawione zostaną najnowsze postępy w badaniach nad właściwościami i terapeutycznymi zastosowaniami analogów kapu, w szczególności analogów zawierających resztę boranofosforanową. Praca finansowana przez C (UM-2013/09/B/ST5/01341 i UM- 2011/01/D/ST5/05869) S04-W05 WIELFUKCYJE PEPTYDWE DERYMERY PRZECIW BAKTERIM I GRZYBM Zofia Lipkowska*, Paulina Zielińska*, Marta Sowińska*, Jolanta Solecka**, Aleksandra Rajnisz**, Monika Staniszewska**, Małgorzata Bondaryk** *Instytut Chemii rganicznej PA, Warszawa, **arodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, Warszawa Problem oporności drobnoustrojów na terapie antybiotykowe zainicjował zainteresowanie nowymi typami związków do ich zwalczania. Tytułowe amfifilowe dendrymery to polikationowe cząsteczki zawierające wbudowane aminokwasy. Modulowanie struktury cząsteczkowej umożliwia zmianę selektywności i toksycznośći wobec różnych typów drobnoustrojów i komórek gospodarza jak też dywersyfikację mechanizmów działania. Badanie ich mechanizmu działania metodami biochemicznymi, fizykochemicznymi [1] oraz na układach modelowych pozwala stwierdzić, że chociaż membrany drobnoustrojów są ich głównym celem [2] to oddziałują one również z enzymami biorącymi udział w budowie ściany komórkowej i/lub modulującymi wirulencję i mechanizmy powstawania biofilmu [3]. [1] Polcyn, P. i wsp, Molecules, 2013, 18, [2] Kjellerup Lind, T. i wsp. ACSano, 2014, 8-1, [3] Staniszewska, M. i wsp., J. Antibiotics., 2014, DI: JA Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr S04-W06 BADAIE KIETYKI UWALIAIA WYBRAYCH LEKÓW IMMUSUPRECYJYCH Renata Gadzała-Kopciuch, Bogusław Buszewski Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, Toruń Leki immunosupresyjne uwalniane ze stentów nie wywołują reakcji zapalnej oraz cechuje je niska trombogeniczność, która pozwala na zastosowanie ich w leczeniu chorób wieńcowych, zaś leki cytotoksyczne zapobiegają restenozie czyli nawrotom zwężenia tętnicy po jej leczeniu. Leki te nanoszone są na stenty. Bardzo ważne jest uwalnianie tych substancji aktywnych ze stentów w odpowiednim przedziale czasowym wraz z biodegradacją polimeru, za pomocą którego lek jest utrzymywany na stencie. Prowadzone badania miały na celu określenie stopnia uwolnienia leków immunosupresyjnych i cytotoksycznych ze stentów wieńcowych. pracowano metodyki izolowania i oznaczania wybranych leków i poddano je optymalizacji pod kątem badanych analitów i biodegradowalnych polimerów za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z różnymi sposobami detekcji (DAD, MS). Badania przedkliniczne prowadzone na zwierzętach były możliwe dzięki opracowanym metodykom izolowania leków z tkanki i wyekstrahowanych z tętnic stentów. pracowane metodyki zostaną poddane statystycznej weryfikacji wyników i walidacji. Podziękowania Firmie Balton Sp. z o.o. Warszawa za udostępnienie nowej generacji stentów i kateterów. 198

151 S04-W07 PSITIVE MDULATR BIDIG SITES GABA-A RECEPTR Karol S. Bruzik Department of Medicinal Chemistry and Pharmacognosy, The University of Illinois at Chicago, IL Heteropentameric GABA-A receptor is a principal drug target whose fuction is modulated by general anasthetics, sedatives and anticonvulsants. The current R 2 R 1 H R 2 R 1 clinically used drugs have many disadvantages including low potency, receptor-type and -isoform nonselectivity and low therapeutic indices. Determining the locations and structures of modulator sites and the mechanisms that trigger conformational changes to the receptor is essential to improvements of R 1 H R 2 H R 1 H WYKŁADY these agents. ur approach to garner this information comprises synthesis of analogs of the drugs equipped with a small photoactivatable residue such as a diazirine, studying pharmacology of the new agents to verify their binding mode, photolabeling the cells expressing a particular isoform of the receptor, and performing Edman sequencing of the photolabeled fragments of the receptor to determine the position of modification. Using this approach, we have determined binding sites of etomidate, propofol, barbiturate and neurosteroids. In addition, structureactivity relationships are being developed that could guide future improvements of drug structures. S04-W08 BUDWA I MECHAIZMY TWRZEIA ADDUKTÓW BICZASTECZEK Z 5,5-DIETKSY-4-KSPET-2-EALALEM - MDELWYM KSALDEHYDEM Donata Pluskota-Karwatka, Malwina Muńko, Marcin Hoffmann, Martyna Kuta Uniwersytet im. Adama Mickiewicz w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, Poznań. Dwufunkcyjne związki karbonylowe stanowią grupę podobnych strukturalnie jednak różnych pod względem biologicznym połączeń chemicznych. Genotoksyczne właściwości tych związków wynikają z obecności wysoce reaktywnej w stosunku do nukleofilowych biocząsteczek elektrofilowej grupy karbonylowej sprzężonej z wiązaniem podwójnym. Dwufunkcyjne związki karbonylowe mogą powodować zmiany w strukturze aminokwasów białek. Stanowią także czynniki podwójnie alkilujące, posiadające zdolność tworzenia adduktów z zasadami DA [1]. Modyfikacja strukturalna biopolimerów uważana jest za przyczynę utraty prawidłowego funkcjonowania komórek i tkanek oraz rozwój chorób nowotworowych. Źródłem dwufunkcyjnych związków karbonylowych mogą być procesy komórkowe; peroksydacja lipidów oraz metabolizm furanu i jego pochodnych [2]. 5,5-Dietoksy-4-oksopent-2-enal powstaje w wyniku utleniania pochodnej furfuralu dimetylodioksiranem. W reakcjach z zasadami DA oraz modelowymi aminokwasami i peptydami generuje szereg adduktów. [1] Kozekov, I. D. et al., Chem. Res Toxicol. 2010, 23, [2] Peterson, L. A., Drug Metab. Rev. 2006, 38, S04-W09 BADAIA MECHAIZMU PRZEMIA STATY PMIĘDZY FRMAMI LAKTU RAZ HYDRKSY KWASU Marcin Hoffmann, Marcin owosielski, Tomasz Grabarkiewicz, Donata Pluskota-Karwatka Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań Statyny są najbardziej znanymi inhibitorami reduktazy HMG-CoA, a zarazem popularnymi lekami wykorzystywanymi w leczeniu hipercholesterolemii. Zmniejszają liczbę incydentów wieńcowych, udarów mózgu itp. Choć zazwyczaj są dobrze tolerowane, to z uwagi na długotrwałe stosownie, szczególnie istotne znaczenie ma poznanie działań niepożądanych nie tylko różnych form, w których mogą występować, ale też ich metabolitów. Z uwagi na budowę chemiczną statyny występować mogą w formach: liniowej hydroksy kwasu lub cyklicznej laktonu [1, 2]. Rozwój metod obliczeniowych chemii kwantowej [3] pozwala m. in. na badanie mechanizmów reakcji. W przypadku statyn pokazano, że w środowisku słabego kwasu karboksylowego bariera energetyczna dla powstania laktonu wynosi mniej niż 20 kcal mol -1 a forma laktonowa jest energetycznie faworyzowana. [1] Hoffmann, M.; owosielski, M. rg. Biomol. Chem. 2008, 6, [2] Grabarkiewicz, T.; Grobelny, P.; Hoffmann, M.; Mielcarek, J. rg. Biomol. Chem. 2006, 4, [3] owosielski, M.; Hoffmann, M.; Kuron, A.; Korycka-Machala, M.; Dziadek, J. J. Comput. Chem. 2013, 34,

152 WYKŁADY S04-W10 WE SPJRZEIE A WITAMIĘ E Stanisław Witkowski Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku Witamina E należy do najmniej poznanych spośród wszystkich witamin. Jej niedobór powoduje wywołane stresem oksydacyjnym m.in. zaburzenia funkcjonalne układu odpornościowego, schorzenia układu sercowonaczyniowego, choroby neurodegeneracyjne czy wzrost zachorowalności na niektóre typy nowotworów. Witamina E jest terminem określającym grupę 8 związków (witamerów) wykazujących właściwości biologiczne najaktywniejszego spośród nich: α- tokoferolu. Wyróżniamy podgrupę tokoferoli (α-, -, γ- i δ-) zawierających lipofilowy łańcuch poliizoprenoidowy (fitylowy) oraz tokotrienoli (α-, -, γ- i δ-) zawierających potrójnie nienasycony łańcuch farnezylowy. Do niedawna uwaga badaczy koncentrowała się głównie na antyoksydacyjnej aktywności α-tokoferolu, jego wpływie na właściwości strukturalnofunkcjonalne błon komórkowych, a także regulacji aktywności wielu enzymów. becnie badania rozszerzają się na pozostałe tokochromanole, głównie γ-tokoferol i α-tokotrienol. Badany jest szeroki zakres aktywności tokoferoli oraz ich metabolitów w aspekcie działania antyproliferacyjnego, przeciwzapalnego, modyfikacji systemów sygnalizacji komórkowej itd. 200

153 KMUIKATY S04-K01 BACTERICIDAL ACTIVITY F CERAGEI CSA-131 Urszula Surel 1, Katarzyna iemirowicz 1, Paul B. Savage 2, Robert Bucki 1, 3 1 Department of Microbiological and anobiomedical Engineering, Medical University of Bialystok, Mickiewicza 2c, Bialystok, Poland 2 Department of Chemistry and Biochemistry, Brigham Young University, Provo, UT, USA 3 The Faculty of Health Sciences of the Jan Kochanowski University in Kielce, Poland Ceragenins are a group of cationic amphiphiles derived from cholic acid. [1]. These compounds have a net positive charge and are electrostatically attracted to the negatively charged membranes of bacteria. [2] Ceragenins have shown strong bactericidal, fungicidal and virucidal activity against variety of pathogens, including multi-drug resistant strains of bacteria such as Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA). Here we report data indicating strong bactericidal effect of new ceragenin CSA-131 against different clinical strains of P. aeruginosa isolated from cystic fibrosis sputum. [1] Savage, P.B., Chambers, H. F., et. al. Poster F [2] Savage, P.B. Li, C. Expert. pin. Investig. Drugs, 2000, 9: This work was financially supported by grant from the ational Science Centre, Poland: UM-2012/07/B/Z6/03504 S04-K02 SYTEZA I BADAIA STRUKTURALE MDYFIKWAYCH PRFIRYIDÓW Justyna Śniechowska*, Piotr Paluch*, Marek J. Potrzebowski* *Samodzielna Pracowania Badań Strukturalnych, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekulanych PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź becnie wachlarz zastosowań porfirynoidów jest bardzo szeroki. Przez wzgląd na swoje unikalne cechy spektroskopowe, optyczne i elektronowe są chętnie wykorzystywane jako fotouczulacze w diagnostyce i terapii fotodynamicznej [1]. Modyfikacje chemiczne fotosensybilizatorów istotnie wpływają na ich właściwości fizykochemiczne, farmakokinetyczne i farmakodynamiczne, dzięki czemu wzrasta efektywność terapii fotodynamicznej. W wystąpieniu zaprezentowane zostaną różnorodne metody funkcjonalizacji wybranych porfirynoidów, np. poprzez przyłączenie łańcucha peptydowego, wprowadzenie szerokiego spektrum podstawników czy kationów metali. Dodatkowo dla wybranych zsyntezowanych układów przedstawione zostaną badania strukturalne z wykorzystaniem spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego (MR). [1] Goslinski, T.; Piskorz, J. Photochem. Photobiol C., 2011, 12, 304. S04-K03 CHELATRY ŻELAZA W TERAPI PRZECIWWTWRWEJ Robert Musioł*, Anna Mrozek-Wilczkiewicz**, Maciej Serda*, Jarosław Polański * *Instytut Chemii, ** Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice, Poland. Tiosemikarbazony to dynamicznie rozwijana grupa związków o właściwościach chelatorów żelaza. W trakcie badań zaprojektowaliśmy szereg nowych układów w oparciu o retro fragmentaryczną analizę znanych struktur. Wytypowanie najbardziej efektywnych fragmentów pozwoliło opracować bibliotekę potencjalnie wartościowych połączeń. Związki otrzymano w polu mikrofalowym i poddano badaniom w warunkach in vitro [1,2]. Aktywność oszacowano wobec szeregu komórek nowotworowych. Toksyczność oznaczono względem ludzkich fibroblastów. ajbardziej aktywne tiosemikarbazony wykazały najwyższą aktywność opisaną dotychczas w literaturze. W oparciu o wpływ badanych związków na metabolizm żelaza zastosowaliśmy je w kombinowanej terapii fotodynamicznej, oraz podjęliśmy próby wyjaśnienia mechanizmu działania [3]. Serda, M.; Kalinowski, D. S.; Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Musiol, R.; Szurko, A.; Ratuszna, A.; Pantarat,.; Kovacevic, Z.; Merlot, A. M.; Richardson, D. R.; Polanski, J. Bioorg. Med. Chem. Lett. 2012, 22, Serda, M.; Małecki, J. G.; Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Musioł, R.; Polański, J. J. Mol. Struct. 2013, 1037, Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Serda, M.; Musiol, R.; Malecki, G.; Szurko, A.; Muchowicz, A.; Golab, J.; Ratuszna, A.; Polanski, J. ACS Med. Chem. Lett. 2014, 5, Badania finansowane z grantów C 405/068440, Z oraz Z7/

154 S04-K04 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZE STEREZDEFIIWAYCH TIFSFRAWYCH AALGÓW DIUKLETYDÓW GA Agnieszka Tomaszewska, Anna Maciaszek, Katarzyna Jastrzębska, Barbara Mikołajczyk, Piotr Guga Zakład Chemii Bioorganicznej, CBMiM PA, ul H. Sienkiewicza 112, Łódź Glikolowy kwas nukleinowy (GA - ang. glycol nucleic acid) to acykliczny analog DA, w którym reszty deoksyrybozy zostały zastąpione 1,2-propanodiolem. GA wykazuje zdolność do hybrydyzacji według schematu Watsona-Cricka i stanowi obiecujący obiekt do wykorzystania w biotechnologii, nanotechnologii i bioinformatyce [1]. Przedstawione zostaną synteza (z wykorzystaniem metody oksatiafosfolanowej [2]) i fizykochemiczne właściwości tiofosforanowych analogów GA (PS-GA) o stereozdefiniowanych atomach węgla i fosforu. KMUIKATY [1] Meggers, E.; Zhang, L. Accounts of Chemical Research, 2010, 43, [2] Stec W.J.; et al. J. Am. Chem. Soc., 1995, 117, Praca finansowana przez C, grant nr 2011\03\B\ST5\02670 (A.T.) S04-K05 AALGI GUAZYY W BADAIACH STRUKTURALYCH KWADRUPLEKSÓW RA D. Gudanis 1, Ł.Popenda 2, K. Szpotkowski 1, R. Kierzek 1, D. Baranowski 1, A. Pasternak 1, Z. Gdaniec 1 1 Zakład Chemii i Biologii Strukturalnej Kwasów ukleinowych, ICHB PA, Z. oskowskiego 12/14, Poznań; 2 Centrum anobiomedyczne, UAM, Umultowska 85, Poznań Ekspansja trójnukleotydowych powtórzeń CGG wywołuje zespół łamliwego chromosomu X (FXS), który należy do grupy neurodegeneracyjnych chorób TREDs. Stosując techniki MR, ESI-MS oraz SAXS wykazaliśmy, iż dupleksy RA zbudowane z dwóch powtórzeń CGG (GC Br/Me GGCGGC), dimeryzowały do struktur nazywanych kwadrupleksami (rys. A). Ta czteroniciowa forma zbudowana jest z tetrad G:( Br/Me G):G:( Br/Me G) (rys. B) przedzielonych dwiema mieszanymi tetradami G:C:G:C (rys. C). W tetradach G:( Br/Me G):G:( Br/Me G) obie reszty Br/Me G przyjmują konformację syn, a reszty guanozyny występują w formie anti. becność analogów guanozyny ( Br G, Me G) w pozycji G3 dupleksu była kluczowa dla ich dimeryzacji oraz prowadziła do utworzenia kwadrupleksu RA o nietypowej antyrównoległej topologii. Praca finansowana przez granty C, numer oraz UM-2012/05/D/ST5/ S04-K06 UTLEIAIE ZASAD UKLEIWYCH JAK METDA DETEKCJI STRUKTUR DA D. Janiszek 1, H. Elzanowska 1, A. Girstun 2, P.J. Kulesza 1 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa, Polska, 2 Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, Warszawa, Polska. Do detekcji kwasów nukleinowych używa się często substancji redoks, które łacząc sie z DA w specyficzny sposób, pozwalają na oszacowanie ilości DA zakumulowanego w warstwie elektrodowej. Jednak substancje te mogą zmieniać strukturę DA, uniemożliwiając badanie oddziaływań między cząsteczkami kwasów nukleinowych i przewodnictwa elektronowego w warstwie. Detekcja utleniania zasad bez udziału mediatorów (ang. label free) jest zatem preferowana [1], jeśli celem jest porównanie trzeciorzędowych struktur DA, ważnych zarówno z punktu widzenia biologicznej roli DA, jak i dla tworzenia sensorów DA. W pracy pokazujemy różnice w utlenianiu superhelikalnych i liniowych plazmidów, puc19 i pgex-4t-2, cząsteczek DA o tym samym składzie i sekwencji zasad nukleinowych, ale o innej budowie przestrzennej, przy ich akumulacji na elektrodzie, i dalej, przy rozplataniu podwójnych nici tych plazmidów pod wpływem wysokich temperatur. Istotne są również różnice w podatności tych dwóch form plazmidów na szkodliwe działanie wolnych rodników w reakcji Fentona. [1] A. Gniazdowska, A. Palinska-Saadi, E. Krawczyk, H. Elzanowska, M. Maj-Zurawska, Bioelectrochemistry ,

155 S04-K07 KMUIKATY BIDYSTRYBUCJA ACZĄSTEK MAGETYCZYCH SFUKCJALIZWAYCH LIGADAMI AKIERWUJĄCYMI Katarzyna iemirowicz 1,2, Sławomir Prokopiuk 2, Kamil Bienias 2, Urszula Surel 1, Agnieszka Z. Wilczewska 3, Robert Bucki 1,4, Halina Car 1. 1 Samodzielna Pracownia Technik Mikrobiologicznych i anobiomedycznych,,uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Mickiewicza 2 C, Białystok, 2 Zakład Farmakologii Doświadczanej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 3 Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, 4 Wydział auk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego Kielce. anocząstki magnetyczne na bazie tlenku żelaza sfunkcjonalizowane powierzchniowo ligandami naprowadzającymi stanową nową multifunkcjonalnych nanomateriałów o potencjale teranostycznym. Podstawowym elementem niezbędnym do zastosowania ich jako nośników leków jest wykazanie ich braku toksyczności oraz poznanie ich parametrów farmakokinetycznych [1]. W niniejszej pracy przedstawiona zostanie biodystrybucja nanocząstek magnetycznych oraz ich wpływ na parametry narządowe w warunkach in vivo. [1] Wilczewska AW., Pharm Rep. 2012, ;64,(5): Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2012/05//Z7/00534 S04-K08 ACZĄSTKI ZŁTA UDEKRWAE AALGIEM KŃCA 5 MRA Maciej Majewski 1,2, Malwina Strenkowska 1, Joanna Żuberek 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,2 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 CeT, UW Eukariotyczne mra na końcu 5 posiada unikatową strukturę zwaną kapem, zawierającą nietypowy nukleozyd - 7-metyloguanozynę. Jego obecność odpowiedzialna jest za oddziaływanie mra z wieloma białkami, w tym z istotnym z punktu widzenia terapii przeciwnowotworowej eukariotycznym czynnikiem inicjującym translację (eif4e) [1]. iniejszy komunikat dotyczy syntezy nowych biosensorów, opartych o strukturę nanocząstek złota, udekorowanych analogiem kapu, zawierającym ugrupowanie disulfidowe. Właściwości optyczne otrzymanych koniugatów są wrażliwe na obecność białek wiążących specyficznie kap. Liniowa zależność H 2 absorbancji koniugatów od stężenia eif4e sugeruje, że koniugaty mogą być wykorzystane do wykrywania oraz oznaczania stężenia białek wiążących strukturę kapu. [1] Ziemniak, M, et al. Future Medicinal Chemistry 2013, 5.10, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (UM- 2013/09/B/ST5/01341) - H H + P P P H H H H 3 S S AuP S04-K09 PCHDA CELULZY JAK ŚIK LEKU PRZECIWWTWRWEG Jarosław Ciekot*, Mateusz Psurski*, Beata Filip-Psurska*, Janusz Boratyński*, ** * eolek Zakład nkologii Doświadczalnej, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PA, Wrocław ul. Rudolfa Weigla 12 **Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa al. Armii Krajowej 13/15 Celuloza jest obojętnym chemicznie, niedegradowanym polimerem glukozy. Znajduje szerokie zastosowanie w medycynie i biotechnologii. W badaniach jako nośnik leku w terapii doświadczalnej wykorzystano pochodną hydroksyetylową celulozy. wyborze nośnika zadecydowała rozpuszczalność tej pochodnej w wodzie. trzymano koniugaty w reakcji estryfikacji bezwodnikiem metotreksatu (MTX). Stopień podstawienie koniugatu metotreksatem wynosił 56 cząsteczek MTX na tysiąc jednostek glukozowych. Zawartość niezwiązanego leku w preparacie wynosiła 1.37%. Preparat testowany w mysim modelu raka gruczołu sutkowego 4T1 wykazywał wyższą niż wolny lek aktywność przeciwnowotworową. Realizowane badania mają charakter interdyscyplinarny, łącząc tematykę zagadnień biologicznych z tematyką chemiczną obejmującą: chemię związków niskocząsteczkowych i procedury sprzęgania z nośnikiem. Praca finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 203

156 S04-K10 RLA ADPH W IDUKWAEJ PRZEZ FLAWIDY IHIBICJI KATALAZY Justyna Krych, Jerzy L. Gębicki, Lidia Gębicka Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, Wróblewskiego 15, Łódź Katalaza to jeden z najważniejszych enzymów antyoksydacyjnych w organizmie ludzkim, którego funkcją jest rozkład nadtlenku wodoru do wody i tlenu cząsteczkowego. awet niewielkie obniżenie jej aktywności, np. na skutek oddziaływania z różnymi reagentami, może pociągać za sobą poważne skutki, m.in. stres oksydacyjny. asze dotychczasowe badania wykazały, że katalaza jest inaktywowana przez flawonoidy [1], polifenole pochodzenia roślinnego, które są nieodłącznym składnikiem ludzkiej diety. W niniejszej pracy przedstawiony zostanie kolejny etap badań zmierzających do określenia mechanizmu oddziaływań KMUIKATY katalazy z flawonoidami. Wartości parametru IC 50 (stężenie flawonoidu, które powoduje 50% inhibicję 1 nm katalazy) dla mirycetyny, kwercetyny i rutyny w obecności ADPH są odpowiednio 1,5-, 6- i 10- krotnie wyższe niż w jego nieobecności. Dodatkowo dodatek ADPH w znacznym stopniu ogranicza indukowaną przez flawonoidy konwersję katalazy w jej nieaktywną postać, tzw. Związek II. Powyższe dane sugerują, że flawonoidy wiążą się z katalazą w tym samym miejscu, co ADPH i w ten sposób, przynajmniej częściowo, przyczyniają się do inhibicji enzymu. [1] Krych J., Gebicka L., Int. J. Biol. Macromol. 2013, 58, S04-K11 CYTTKSYCZŚĆ WYCH AALGÓW 2-METKSYLIZFSFATYDYLCHLIY Anna Drzazga, Edyta Gendaszewska-Darmach, Przemysław Rytczak, Maria Koziołkiewicz, Andrzej kruszek Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Już od ponad 20 lat lizofosfolipidy są uznawane za istotne cząsteczki regulatorowe w procesach fizjologicznych i patofizjologicznych [1]. a szczególną uwagę zasługuje lizofosfatydylocholina (LPC), która, jako ligand receptora błonowego GPR119, jest zdolna do bezpośredniej aktywacji procesu wydzielania insuliny w komórkach trzustki. Ponieważ szlaki sygnałowe zaangażowane w ten proces są słabo poznane, istnieje potrzeba chemicznej syntezy analogów LPC niezbędnych w badaniach mechanizmu działania receptora GPR119 [2]. iniejszy komunikat przedstawia wyniki wstępnych badań cytotoksyczności nowych analogów LPC wobec mysich komórek trzustkowych βtc3 [2]. Wyniki te ujawniają po raz pierwszy różnice w aktywności biologicznej LPC w zależności od struktury grupy acylowej związanej z glicerolem, a także uzasadniają prowadzenie dalszych badań pod kątem terapii chorób metabolicznych [2]. [1] Grzelczyk, A.; Gendaszewska-Darmach, E. Biochimie. 2013, 95(4), [2] Rytczak, P.; Drzazga, A., Gendaszewska-Darmach, E., kruszek, A. Bioorg. Med. Chem. Lett. 2013, 23(24), Praca finansowana przez C, grant nr 2011/01/B/ST5/ S04-K12 WPŁYW EURLEPTYKÓW A UKŁADY MDELWE BŁ BILGICZYCH Piotr Skrobecki*, Anna Chmielińska**,Agnieszka Polit**, Marta Dziedzicka-Wasylewska* Maria owakowska*** *Instytut Farmakologii PA **Wydz. Biochemii, Biofiz. i Biotech. UJ, Kraków ***Wydz. Chemii UJ, Kraków Terapeutyczne działanie leków przeciwpsychotycznych związane jest z ich antagonistycznym działaniem względem błonowych receptorów białkowych D 2. iemniej niebagatelne z punktu widzenia terapeutycznego wydają się być także potencjalne efekty oddziaływania neuroleptyków z błonami biologicznymi. Przeprowadzono badania oddziaływania neurleptyków: tiorydazyny, sulpirydu i olanzapiny. Jako układ modelowy błon stosowano liposomy wykonane z PPC (ładunek obojętny) oraz z PPC/PPG (ładunek ujemny). Jako podstawową technikę stosowano izotermiczne miareczkowanie kalorymetryczne (ITC). Uzyskane rezultaty wskazują na odmienne efekty oddziaływania dla poszczególnych leków. Znaczące oddziaływanie wykazują tiorydazyna i olanzapina. atomiast sulpiryd wydaje się nie oddziaływać z badanymi układami modelowymi błon. trzymane wyniki potwierdzają, iż badania nad wpływem leków przeciwpsychotycznych na błony biologiczne są niezwykle istotne z farmakologicznego punktu widzenia i wskazują dalsze kierunki badań. 204

157 S04-K13 KMUIKATY LIGUKLETYDWE SDY ZAKWAE PIREEM CZUŁE A ZMIAY PH: WPŁYW ELEMETÓW STRUKTURALYCH A ICH WŁAŚCIWŚCI Anna Dembska*, Bernard Juskowiak* *Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89b, Poznań. Zjawisko emisji ekscymerowej pierścieni pirenowych wykorzystuje się często do celów bioanalitycznych, a spośród stosowanych sond oligonukleotydowych na uwagę zasługują latarnie molekularne [1]. Przedmiotem naszych badań są sondy czułe na zmiany ph, skonstruowane na bazie i-motywów [2], obustronnie znakowanych pirenem. Założyliśmy, iż trójwymiarowa architektura i-motywu (3D) pozwoli na efektywne oddziaływanie między fluoroforami (piren/piren), czego wynikiem będzie pojawienie się emisji ekscymerowej (EMS). Istnieje obawa, że różnica w długości wolnych końców wiszących po utworzeniu i-motywu może przeszkadzać w wygenerowaniu sygnału EMS [3]. Celem uniknięcia tego problemu zaprojektowaliśmy układ składający się z i-motywu wbudowanego w pętlę latarni molekularnej znakowanej pirenem na obu końcach nici. [1] Huang K., Marti A. A. Anal. Bioanal. Chem. 2012, 402, [2] Gueron M., Leroy J.-L. Current pinion in Struc. Bio. 2000, 10, 326. [3] Dembska A., Rzepecka P., Juskowiak B. J. of Fluorescence 2012, 23, 807. Praca finansowana przez C grant nr S04-K14 SYTEZA SIARKWYCH AALGÓW GLICERLIZFSFLIPIDÓW Przemysław Rytczak, Maria Koziołkiewicz, Andrzej kruszek Politechnika Łódzka, Instytut Biochemii Technicznej, ul. Stefanowskiego 4/10, , Łódź Glicerolizofosfolipidy (LPL) są pochodnymi fosfolipidów, które za pośrednictwem receptorów GPCR regulują m.in. proliferację i migrację komórek [1]. ajważniejszymi przedstawicielami glicerolizofosfolipidów są kwasy lizofosfatydowe (LPA), lizofosfatydylocholiny (LPC) oraz cykliczne kwasy fosfatydowe (cpa). W ramach prowadzonych badań podjęta została chemiczna synteza siarkowych (monotiofosforanowych i ditiofosforanowych) analogów LPA, LPC oraz cpa. Substratami do syntezy siarkowych analogów LPL były 1-acyloglicerole, posiadające w cząsteczce różne reszty kwasów tłuszczowych. Do syntezy wyżej wymienionych monotio/ditiofosforanowych analogów LPL zostało wykorzystane podejście oksatia/ditiafosfolanowe [2]. trzymane analogi LPA, LPC oraz cpa były wyodrębnione i oczyszczone chromatograficznie, a ich strukturę określono technikami MR oraz MS. [1] van Meeteren, L.A.; Moolenar,W.H., Prog.Lipid Res., 2007, 46, [2] Guga, P.; kruszek, A.; Stec, W.J., Topics in Current Chemistry, 2002, 220, Badania finansowane przez MiSW w ramach grantu nr PBZ- MiSW-07/I/2007 oraz przez C w ramach grantu nr 011/01/B/ST5/06383 S04-K15 KMPLEKSY METALKARBYLWE MLEKUŁY ZDLE D UWALIAIA TLEKU WĘGLA (CRM S) Aleksandra Kubicka*, Bogna Rudolf*, Ewa Parfieniuk**, Emilia Fornal** *Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Łódź. **Pracownia Zastosowań Metod Separacji i Spektroskopii, Interdyscyplinarne Centrum Badań aukowych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, al. Kraśnicka 102, Lublin. statnie badania wykazały, że kompleksy metalokarbonylowe mogą być zastosowane jako molekuły uwalniające tlenek węgla - C-RM s (Carbon Monoxide Releasing Molecules) w ilościach terapeutycznych w wyniku fotoaktywacji [1]. Aktywacja fotochemiczna daje możliwość kontrolowania lokalizacji, czasu i dawki leczniczej dostarczanego tlenku węgla [2]. Analiza spektofotometryczna UV-vis oraz analiza spektrometryczna LC-MS konwersji deoksy-mb do Mb-C stanowią główne metody umożliwiające określenie szybkości uwalniania C z kompleksów metalokarbonylowych. Monitorowanie zmian absorpcji (deoksy-mb/mb-c) zachodzących pod wpływem fotoaktywacji kompleksów metalokarbonylowych typu (η 5 -C 5 H 5 )M(C) n (η 1 --maleimidato) (gdzie: M=Fe, Mo, W; n=2, 3) pozwoliło na oszacowanie ilości uwalnianego C z badanych kompleksów, które mogą zostać wykorzystane jako potencjalne CRM s. R. Motterlini, et al., Circ. Res., 2002, 90, D. Crespy, et al., Chem. Commun., 2010, 46, Podziękowania: Praca została wykonana w ramach grantu C, grant nr. DEC-2011/03/B/ST5/

158 S04-K16 KMUIKATY TISEMIKARBAZY - REAKTYWE FRMY TLEU I ICH WPŁYW A GLUTATI Katarzyna Malarz *, Marzena Rams-Baron **, Maciej Serda *, Anna Mrozek-Wilczkiewicz **, Robert Musioł * * Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Katowice ** Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, Katowice Tiosemikarbazony (TSC) są ważnymi związkami we współczesnej medycynie, ze względu na szerokie spektrum aktywności biologicznej. TSC są obecnie intensywnie badane pod kątem wpływu na proliferację oraz wzrost komórek nowotworowych. Ich mechanizm działania opiera się na generowaniu reaktywnych form tlenu (RS), chelatowaniu żelaza, inhibicji enzymu reduktazy rybonukleotydowej [1]. RS generowane przez związki jest związane z utratą potencjału redoks komórek, który jest determinowany przez zredukowany glutation (GSH). GSH jest ważnym tripeptydem pełniącym funkcje, od regulacji transkrypcji genów, po apoptozę [2]. Podczas stresu oksydacyjnego GSH jest utleniany do disiarczku glutationu (GSSG). Wyznacznikiem, decydującym o losach komórek jest stosunek GSH do GSSG [3]. trzymane nowe analogi TSC o najwyższej aktywnością antyproliferacyjnej względem ludzkich nowotworowych komórek jelita grubego, poddano testom określającym wpływ na mitochondrialny GSH. Potwierdzono znaczną redukcję komórkowego poziomu GSH, co jest pożądanym efektem w terapiach. [1] Richardson D.R., Kalinowski D.S., Lau S., Jansson P.J., Lovejoy B.D., Biochim. Biophys. Acta 2009, 1790, Circu M.L., Aw T.Y., Biochim. Biophys. Acta 2012, 1823, Circu M.L., Aw T.Y., Free Radic Biol Med 2010, 48, S04-K17 AALIZA PEPTYDÓW W PRZYSADCE SZCZURA ZA PMCĄ MALDI-MSI Piotr Sosnowski, Beata Wileńska, Anna Puszko, Anna ieścioruk, Karolina Grabowska, Aleksandra Misicka *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura Warszawa MSI (Mass Spectrometry Imaging) jest metodą obrazowania dystrybucji związków organicznych bezpośrednio w tkance biologicznej [1]. Jej główną zaletą jest możliwość badania skrawków pochodzących z tkanek, przy bardzo małej ingerencji w strukturę i skład próbki. W komunikacie zaprezentowana zostanie metoda obrazowania bardzo małych tkanek (przysadka szczura) poprzez zatopienie i zamrożenie ich w kurzym żółtku. W eksperymencie zastosowano spektrometr mas ze źródłem jonów MALDI (Matrix Assisted Laser Desorption/Ionization) oraz analizatorem czasu przelotu TF (Time f Flight). Metoda ta nie ma negatywnego wpływu na strukturę tkanki oraz dystrybucję biomolekuł, jednocześnie umożliwiając wykonanie identyfikacji endogennych peptydów poprzez fragmentację sygnałów pochodzących bezpośrednio z tkanki [1] Chaurand P.; Stoeckli M.; Caprioli R.M. Anal. Chem., 1997, 71, Badania zostały zrealizowane w ramach Centrum auk Biologiczno- Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, utworzonego w ramach projektu współfinansowanego przez UE z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu peracyjnego Innowacyjna Gospodarka, , oraz z wykorzystaniem infrastruktury CePT finansowanej z tego samego programu. S04-K18 BADAIA PEPTYDÓW DEDRYMERWYCH W ŚRDWISKU BŁ FSFLIPIDWYCH ZA PMCĄ SPEKTRSKPII MR Katarzyna Trzeciak-Karlikowska*, Zofia Urbańczyk-Lipkowska Zespół XII, Instytut Chemii rganicznej PA, ul. M. Kasprzaka 44/52, Warszawa Podstawowym składnikiem membran biologicznych jest dwuwarstwa o składzie fosfolipidów zależnym od rodzaju i funkcji komórki. Procesy transportu leków lub leków za pomocą molekularnych systemów dostarczania leków (nośników) przez membrany biologiczne są skomplikowane i ze względu na ich dynamiczny charakter trudne do śledzenia. W związku z tym badania z wykorzystaniem modelowych membran symulujących wiele właściwości naturalnych błon komórkowych są bardzo pomocne w zrozumieniu roli fosfolipidów w procesach zachodzących na granicy faz. Zaprezentowane badania będą dotyczyły analizy oddziaływań amfifilowych peptydów dendrymerowych z modelowymi błonami fosfolipidowymi przy wykorzystaniu spektroskopii MR w ciele stałym. owością w przedstawianych badaniach będzie zastosowanie technik MAS (wirowanie próbki pod katem magicznym) w celu zrozumienia mechanizmu działania peptydów dendrymerowych uważanych za potencjalne źródło nowych związków o działaniu antybiotycznym. Praca finansowana przez C, grant Fuga 2, ST4/

159 KMUIKATY S04-K19 SYTEZA S-GERAYLWAYCH 5-PDSTAWIYCH-2-TIURYDY Paulina Bartos*, Elżbieta Sochacka*, Anna Maciaszek**, Anna Rosińska**, Barbara awrot** *Instytut Chemii rganicznej PŁ, Łódź, Żeromskiego 116, **CBMiM PA, Łódź, Sienkiewicza 112 S-geranylowane-5-podstawione-2-tiourydyny (1b, mnm 5 ges 2 U, R=CH 2 HCH 3 oraz 1c, cmnm 5 ges 2 U, R=CH 2 HCH 2 CH) zostały zidentyfikowane w cząsteczkach tra jako nowy typ modyfikowanych nukleozydów powstających w odpowiedzi na stres w komórce [1]. Przeprowadzona ostatnio wydajna synteza modelowej S-geranylo-2-tiourydyny (1a) pozwoliła wykazać, że S-geranylowanie może być etapem pośrednim w metabolicznej ścieżce tworzenia się 2-selenourydyn w komórce [2]. W niniejszym komunikacie prezentujemy wyniki badań nad syntezą naturalnych 5-podstawionych S-geranylowanych 2-tiourydyn - mnm 5 ges 2 U i cmnm 5 ges 2 U. [1] Dumelin, C. E.; Chen, Y.; Leconte, A. M.; Chen, Y. G.; Liu, D. R. at. Chem. Biol. 8, 2012, [2] Bartos P.; Maciaszek A.; Rosińska A.; Sochacka E.; awrot B. wysłane do Bioorganic Chemistry. S04-K20 SYTEZA, STRUKTURA I AKTYWŚCI BILGICZE WYCH DIPIRYDTIAZY Beata Morak-Młodawska*, Małgorzata Jeleń*, Krystian Pluta*, Małgorzata Latocha** * Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul Jagiellońska 4, Sosnowiec, ** Zakład Biologii Komórki, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul Jagiellońska 4, Sosnowiec, W ostatnich latach pojawiły się liczne doniesienia literaturowe o nowych pochodnych fenotiazyn wykazujących obiecujące aktywności przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne czy modyfikujące oporność wielolekową [1,2]. W ramach naszych badań nad modyfikacją układu fenotiazynowego otrzymaliśmy grupę dotychczas nieopisanych w literaturze diazafenotiazyn o budowie dipirydotiazyn, które zawierają w swej strukturze podstawniki alkiloaminobutynylowe. Struktura badanych związków została udowodniona przy użyciu metod spektroskopowych i spektrometrii mas. Powyższe związki wykazują cenne właściwości przeciwnowotworowe. Dla grupy badanych pochodnych została przeprowadzona analiza SAR. R S Bisi A., Meli M., Gobbi S., et al., Bioorg. Med. Chem., 2008, 16, Pluta K., Morak-Młodawska B., Jeleń M., Eur. J.Med. Chem., 2011, 46, S04-K21 WYKRZYSTAIE 2-PIRYDYYLKSAZAFSFLIDYY W SYTEZIE TRIFSFRAÓW UKLEZYDÓW Tomasz Kaczyński*, Joanna Romanowska*, Marcin K. Chmielewski* * Instytut Chemii Bioorganicznej PA, ul. oskowskiego 12/ Poznań. Prezentowana metoda syntezy trifosforanów nukleozydów wykorzystuje zdolność niektórych Termolabilnych Grup chronnych (TG) do cyklizacji i tworzenia 2-pirydynylo oksazafosfolidyny. Kluczowym etapem jest w tym podejściu podatność oksazazafosfolidyny na nukleofilowy atak pirofosforanu. W efekcie oksazafosfolidyna ulega otwarciu z odtworzeniem liniowej formy TG, którą można łatwo usunąć w wyniku termocyklizacji. W konsekwencji obserwujemy cykliczny, fosfonianofosforanowy produkt przejściowy, który pod wpływem czynnika utleniającego przekształca się w pożądany trifosforan nukleozydu. Celem dalszych badań są modyfikacje układu oksazafosfolidynowego, które pozwolą kontrolować przebieg otwierania pierścienia, wpływając na wydajność i efektywność procesu. R R P R B R P P H R I2/Py R 1. Caton-Williams J., Smith M., Carrasco., and Huang Z.: rganic Lett. (2011), 13 (16), pp Chmielewski M. K.: rganic Lett. (2009), 11 (16), pp Ratajczak, T., Chmielewski M.K. J. rg. Chem., (2012), 77, P P P R B 207

160 S04-P01 BADAIE STABILŚCI I-MTYWU WBUDWAEG W PĘTLĘ LATARI MLEKULAREJ Anna Mejs*, Anna Dembska*, Bernard Juskowiak* *Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89b, Poznań. I-motywy to czteroniciowe struktury DA powstające na obszarach bogatych w cytozyny, których trwałość jest zależna od ph oraz temperatury otoczenia [1, 2]. W niniejszym komunikacie przedstawiono wyniki badań stabilności i-motywu wbudowanego w pętlę latarni molekularnej. Poniżej zamieszczono badane sekwencje wraz z schematem i-motywu formowanego przez fragment pochodzący z protoonkogenu RET [3] oraz i-motywu wbudowanego w pętlę latarni molekularnej. Taka konstrukcja może z powodzeniem służyć jako element budulcowy sensorów czy nanomaszyn czułych na zmiany ph otoczenia. PSTERY [1] Manzini G., Yathindra., Xodo L. E. ucleic Acids Research 1994, 22, [2] Gueron M., Leroy J.-L. Current pinion in Struc. Bio. 2000, 10, [3] Brooks T. A., Kendrick S., Hurley L. FEBS Journal 2010, 277, Praca finansowana przez C grant nr S04-P02 WYKRZYSTAIE DIALIZY RÓWWAGWEJ D PSZUKIWAIA LIGADÓW DDZIAŁUJĄCYCH SELEKTYWIE Z RÓŻYMI FRMAMI STRUKTURALYMI DA Agata Głuszyńska*, Bernard Juskowiak* *Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii UAM, ul. Umultowska 89b, Poznań. Jedną z metod badania oddziaływań pomiędzy organicznymi ligandami a kwasami nukleinowymi jest dializa równowagowa. Technika ta wykorzystuje metody spektroskopowe, spektrofotometrię UV-Vis i/lub spektrofluorymetrię, do oszacowania selektywności wiązania nowych związków, potencjalnych leków, do różnych form strukturalnych DA [1,2,3]. Jedną z zalet techniki jest możliwość zbadania w jednym 24-godzinnym eksperymencie selektywności względem nawet kilkudziesięciu oligonukleotydów o różnej sekwencji i strukturze (formy jedno-, dwu-, tróji czteroniciowe). Czerwińska, I.; Głuszyńska, A.; Juskowiak, B. Wiadomości chemiczne, 2010, 64, Ragazzon, P. A.; Garbett,.. C.; Chaires, J. B. Methods, 2007, 42, Ren, J.; Bailly, Ch.; Chaires, J. B. FEBS Letters, 2000, 470, Praca finansowana przez Fundację na rzecz auki Polskiej w ramach projektu w programie PMST/2011-3/3. S04-P03 SYTEZA AALGÓW KŃCA 5 MRA ZAKWAYCH BITYĄ Sylwia Bednarek 1, Jacek Jemielity 2,1 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 CeT, UW iniejszy komunikat dotyczy opracowania metod syntezy dinukleotydowych analogów charakterystycznej struktury końca 5 mra, modyfikowanych w mostku trifosforanowym tiofosforanem, metylenobisfosfonianem lub imidodifosforanem i znakowanych biotyną w pozycji 2 7-metyloguanozyny. Analogi te zostały zaprojektowane tak, aby umożliwić ich wbudowywanie do mra w procesie transkrypcji in vitro. Dzięki obecności modyfikacji w mostku trifosforanowym analogi te mogą potencjalnie nadawać mra odporność na degradację enzymatyczną przez kompleks Dcp1/Dcp2 [1], nie wpływając przy tym znacząco na jego powinowactwo do eukariotycznego czynnika inicjującego translację 4E (eif4e). Znakowanie biotyną umożliwia szereg zastosowań w eksperymentach biologicznych z wykorzystaniem awidyny lub przeciwciał specyficznych dla biotyny. [1] Jemielity, J. et al. ew J. Chem., 2010, 34, Praca finansowana ze środków C (UM-2013/09/B/ST5/01341). 208

161 S04-P04 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI DIUKLETYDWYCH AALGÓW KAPU ZAWIERAJĄCYCH PIERŚCIEŃ TRIAZLWY W BRĘBIE MSTKA LIGFSFRAWEG Sylwia Walczak 1, Przemysław Wanat 1, Anna owicka 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,2 PSTERY 1 Zakład Biofizyki IFD, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2 Centrum owych Technologii, Uniwersytet Warszawski, Żwirki i Wigury 93, Warszawa Wykorzystując jedną z najpopularniejszych dziś strategii syntezy, jaką jest reakcja CuAAC, otrzymaliśmy serię dinukleotydowych analogów kapu zawierających pierścień triazolowy w obrębie mostka oligofosforanowego. owe struktury różnią się długością łańcucha fosforanowego oraz budową linkera łączącego triazol z resztą fosforanową. Wyniki wstępnych eksperymentów biologicznych wskazują na możliwość zastosowania uzyskanych związków w badaniach nad metabolizmem RA zależnym od jego 5 końca. X = CH 2, H, brak n = 0,1 m = 1, 2 Y =, + -CH 3 Z =, + -CH 3 Praca finansowana przez C UM-2012/05/E/ST5/03893 i UM- 2011/01/D/ST5/05869 S04-P05 AALGI KAPU ZAKWAE PIREEM JAK SDY MLEKULARE D BADAŃ BIAŁEK WIĄŻĄCYCH KIEC 5 MRA Renata Kasprzyk 1, Joanna Kowalska 1, Ryszard Stolarski 1, Jacek Jemielity 2,1 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2 CeT, UW Pochodne pirenu są szeroko stosowane do znakowania nukleotydów oraz kwasów nukleinowych. Znakowane nukleotydy posiadają ciekawe właściwości fluorescencyjne związane z tworzeniem ekscymerów, których emisja silnie zależy od otoczenia i lokalnego stężenia reszt pirenowych. Właściwość ta sprawia, że stanowią one dobry materiał do konstrukcji biosensorów opartych o nanomateriały, takie jak grafen [1] i bazujących na zmianie fluorescencji. W naszej pracy przedstawiamy metodę syntezy analogów końca 5 mra (kapu) znakowanych acetylopirenem w terminalnej pozycji łańcucha fosforanowego, za pomocą której otrzymaliśmy pięć nukleotydów. Właściwości otrzymanych związków zostały zbadane z wykorzystaniem metod spektroskopii emisyjnej i absorpcyjnej UV-Vis oraz MR. Zweryfikowaliśmy także możliwość wykorzystania znakowanych nukleotydów do tworzenia biosensorów służących do badania białek oddziałujących z końcem 5 mra, w tym eif4e (marker nowotworowy) oraz enzymu degradacji kapu DcpS. Luo, M., Chem. Commun. 2012, 48, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM- 2011/01/D/ST5/05869oraz UM-2012/05/E/ST5/ S04-P06 SYTEZA AALGÓW KAPU ZAWIERAJĄCYCH 6-TIGUAZYĘ ARZĘDZI D FTZSZYWAIA I ZAKWAIA FLURESCECYJEG Monika owakowska 1,2, Joanna Kowalska 1, Błażej Wojtczak 1, Franck Martin 4, Arnaud d'rchymont 4, Joanna Żuberek 1, Maciej Łukaszewicz 1, Edward Darżynkiewicz 1, Jacek Jemielity 1,3 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 Wydział Chemii, UW; 3 CeT, UW, 4 Architecture et Réactivité de l'ar, Université de Strasbourg, Francja Kap jest strukturą składającą się z 7-metyloguanozyny połączonej mostkiem 5 5 -trifosforanowym z pierwszym nukleotydem transkryptu na końcu 5 mra. Kap bierze udział m.in. w splicingu, transporcie dojrzałego mra z jądra do cytoplazmy, ochronie mra przed degradacją i inicjacji translacji. Wprowadzenie 6-tioguanozyny do analogów kapu umożliwia bezpośrednie przyłączenie znaczników fluorescencyjnych i grup funkcyjnych na drodze S-alkilowania. Przyłączone grupy funkcyjne pozwalają na dalsze modyfikacje wprowadzenie znaczników fluorescencyjnych i EPR na drodze 1,3-dipolarnej cykloaddycji Huisgena lub strategii aktywnych estrów typu HS. becność 6-tioguanozyny pozwala także na wykorzystanie zsyntetyzowanych związków jako narzędzi do fotozszywania. [1] trzymane analogi mogą zostać wykorzystane do badania oddziaływań kapu z białkami i kwasami nukleinowymi. owakowska, M. et al., rg. Biomol. Chem., 2014, DI: /C4B00059E 209

162 PSTERY S04-P07 WYKRZYSTAIE REAKCJI S-ALKILWAIA D SYTEZY WYCH DIUKLETYDWYCH AALGÓW KŃCA 5 MRA Kaja Fac 1,2, Błażej Wojtczak 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,3 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 W. Chemii, UW; 3 CeT, UW W niniejszym komunikacie przedstawiona zostanie metoda syntezy dinukleotydów, posiadających wiązanie 5 -S-tioestrowe pomiędzy fosforanem a resztą nukleozydu, wykorzystująca reakcję S-alkilowania terminalnych tiofosforanów [1]. Jako modelowe nukleotydy zsyntetyzowane zostały nowe, analogi kapu, które następnie scharakteryzowano metodami 31 P oraz 1 H MR. Przeprowadzono także wstępne badania biologiczne w celu wyznaczenia stałej asocjacji do białka inicjującego translację (eif4e), a także odporności na degradację enzymatyczną z wykorzystaniem enzymu DcpS. Rys. 1 gólny wzór otrzymanych związków. [1] Kowalska, J.; Lewdorowicz, M.; Darzynkiewicz, E.; Jemielity, J., Tet. Lett. 2007, 48 (31), Praca finansowana przez C, UM/2012/05/E/ST5/03893 S04-P08 AALGI TRIMETYLGUAZY KAPU MDYFIKWAE W MSTKU 5,5- TRIFSFRAWYM JAK ARZĘDZIE W DSTARCZAIU TERAPEUTYKÓW D JĄDRA KMÓRKWEG Małgorzata Żytek*, Joanna Kowalska*, **, Maciej Łukaszewicz*, Edward Darżynkiewicz*, **, Anna iedźwiecka*, ***, Jecek Jemielity*, ** *Zakład Biofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski, **CeT UW, *** Instytut Fizyki PA, Warszawa Struktura trimetyloguanozyno (TMG) kapu u eucaryota zaangażowana jest w transport dojądrowy małych jądrowych rybonukleoprotein (snrp), poprzez oddziaływanie z białkiem adaptorowym - snurportyną [1]. TMG kap przyłączony do antysensownych oligonukleotydów lub białek także umożliwia ich transport do jądra komórkowego, co może być wykorzystane w terapii genowej [2]. iniejsze wystąpienie poświęcone jest zsyntezowanym przez nas analogom TMG kapu, posiadającym różne modyfikacje (tj. imidodifosforanowa w pozycji α-β lub tiofosforanowa w pozycji β) łańcucha trifosforanowego. Wprowadzenie modyfikacji zwiększa odporność na degradację enzymatyczną in vitro prowadzoną przez hydrolazę hudt16, a zarazem nie zmniejsza powinowactwa do snurportyny. [1] Hamm, J., et al., Cell, 1990, 62, 569 [2] Moreno, P. M.D., ucl. Acid Res., 2009, 37, S04-P09 AALGI TRIMETYL KAPU, ZAKWAE FLURESCEIĄ LUB BITYĄ Aleksandra Pompa 1,2, Małgorzata Żytek 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,3 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 MISMaP, UW; 3 CeT, UW Struktura hipermetylowanego kapu, znajdująca się na końcu 5' niektórych klas snra, składa się z 2,2,7-trimetyloguanozyny (TMG) połączonej mostkiem trifosforanowym z pierwszym nukleotydem. Jedną z funkcji TMG kapu jest udział w transporcie dojądrowym snra, który następuje dzięki wiązaniu się ze snurportyną i importyną- β[1]. U nicieni TMG kap uczestniczy także w trans-splicingu[2]. Mechanizm ten może być również wykorzystany do dostarczania do jądra komórkowego terapeutyków. Przedstawiamy syntezę nowych analogów TMG kapu, modyfikowanych w pozycji 2' lub 3' rybozy linkerem umożliwiającym przyłączenie znacznika fluorescencyjnego lub biotyny, umożliwiających badanie mechanizmów transportu dojądrowego oraztworzenie nowych złóż powinowactwa do identyfikacji i oczyszczania białek wiążących TMG kap. [1] Matera AG, Terns RM, Terns MP, at Rev Mol Cell Biol, 2007, 8, [2] Cohen LS et al., RA, 2004, 10, Praca finansowana przez CBiR nr 02/EuroanoMed/2011 i arodowe Centrum auki (UM-2013/09/B/ST5/01341) 210

163 ormalized Intensity fid. ormalized Intensity fid Chemical Shif t (ppm) Chemical Shif t (ppm) PSTERY S04-P10 SYTEZA, WŁAŚCIWŚCI I ZASTSWAIE WYCH BITYYLWAYCH I FLURESCECYJIE ZAKWAYCH AALGÓW KAPU Krystian Ubych 1,2, Zofia Tomasiewicz 2,3, Marcin Warmiński 1, Maciej Łukaszewicz 1, Zbigniew Darżynkiewicz 1, Edward Darżynkiewicz 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 3,1 1 Z. Biofizyki, IFD, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 MISMaP, UW; 3 CeT, UW Koniec 5 mra (kap) zbudowany jest z 7- metyloguanozyny połączonej mostkiem 5,5 -trifosforanowym z łańcuchem mra. W komórce kap oddziałuje z wieloma białkami, odgrywając kluczową rolę w procesach związanych z metabolizmem mra [1]. Chemicznie modyfikowane analogi kapu są ważnym narzędziem ułatwiającym badanie tych procesów. W niniejszym komunikacie opisujemy syntezę i właściwości nowych analogów kapu funkcjonalizowanych linkerami umożliwiającymi koniugację ze znacznikami fluorescencyjnymi, biotyną, podłożami stałymi i nanomateriałami. Badania nad zależnością struktury i aktywności otrzymanych związków oraz ich koniugatów wykazały, że miejsce i rodzaj modyfikacji (np. długość linkera) mają znaczący wpływ m. in. na właściwości fluorescencyjne koniugatów a także na ich oddziaływanie z białkami wiążącymi i degradującymi kap. [1] Jemielity, J., ew J. Chem. 2010, 34, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (UM- 2013/09/B/ST5/01341) S04-P11 UKELTYDY ZAKWAE FLUREM W ŁAŃCUCHU FSFRAWYM JAK SDY MLEKULARE W BADAIACH EZYMATYCZYCH Marek R. Baranowski 1, Anna owicka 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 1,2 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski. 2 CeT UW. Wprowadzenie atomu fluoru do mostka fosforanowego nukleotydu pozwoliło na uzyskanie związków użytecznych do śledzenia reakcji enzymatycznych metodą 19 F MR lub fluorescencyjną. W przypadku 19 F MR śledzenie postępu reakcji możliwe jest dzięki różnicy przesunięcia chemicznego δ F substratu i produktu. Detekcja fluorescencyjna możliwa jest w przypadku nukleotydów uwalniających jon fluorkowy w trakcie reakcji enzymatycznej. Jon F - oznaczany jest następnie ilościowo w wyniku reakcji z sondą fluorogeniczną posiadającą ugrupowanie sililowe, co powoduje pojawienie się sygnału fluorescencyjnego. pracowane metody zostały wykorzystywane do śledzenia przebiegu reakcji enzymatycznych jak i wyznaczania parametrów IC 50 różnych enzymów o fluorescencja aktywności pirofosfataz. 19 F MR n=1 n=1,2,3,4 t= 0 min t= 38 min Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (UM- 2012/05/E/ST5/03893) F - F - S04-P12 FSFRAMIDWE AALGI 7-METYLGUAZYY JAK PRUKLETYDY ZWIĘKSZEJ PRZEIKALŚCI PRZEZ BŁĘ KMÓRKWĄ Michał Kopciał 1,2,3, Joanna Kowalska 2, Jacek Jemielity 1 1 CeT, Uniwersytet Warszawki; 2 Z. Biofizyki. UW; 3 MISMaP, UW. a końcu 5 eukariotycznych mra znajduje się struktura kapu, zbudowana z unikalnego nukleozydu - 7-metyloguanozyny połączonej z pierwszym nukleozydem transkryptu mostkiem 5,5 - trifosforanowym. Bierze ona udział w wielu procesach komórkowych, m.in. oddziałując z białkiem eif4e, inicjuje proces biosyntezy białek. Czynnik eif4e jest nadeksprymowany w komórkach nowotworowych, co czyni go dogodnym celem molekularnym w terapiach antynowotworowych. bdarzone ładunkiem fosforany 7-metyloguanozyny mają obniżoną zdolność do przenikania przez błonę komórkową. Aby zwiększyć zdolność do penetracji błony komórkowej, otrzymane zostały fosforoamidowe oraz tiofosforoamidowe analogi 7- metyloguanozyny, zawierające resztę tryptaminy, które zostaną użyte jako potencjalne pronukleotydowe czynniki przeciwnowotworowe. Praca finansowana przez C, grant UM-2011/01/D/ST5/

164 PSTERY S04-P13 SYTEZA WYCH AALAGÓW UKLETYDCUKRÓW MDYFIKWAYCH W MSTKU FSFRAWYM Paweł Dąbrowski-Tumański 1,2, Joanna Kowalska 1, Jan Antosiewicz 1, Jacek Jemielity 3,1 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 MISMaP, UW; 3 CeT, UW Analogi nukleotydocukrów mogą okazać się selektywnymi inhibitorami wybranych glikotransferaz, wobec czego posiadają dotąd niewyeksplorowany potencjał terapeutyczny. Po opracowaniu wydajnej metody syntezy nukleotodycodukrów [1], w niniejszym komunikacie prezentujemy pierwszą metodę syntezy analogów nukleotydocukrów modyfikowanych obecnością atomu siarki a mostku fosforanowym oraz badania dichroizmu kołowego oddziaływań analog nukleotydocukru-glikotransferaza. [1] Dabrowski-Tumanski, P.; Kowalska, J; Jemielity, J. Eur. J. rg. Chem., 2013, S04-P14 MDYFIKWAE AALGI KAPU W BADAIACH STRUKTURALYCH AD KMPLEKSEM EZYMATYCZYM DCP1/2 Marcin Ziemniak 1, Jeff Mugridge 2, Joanna Kowalska 1, John D. Gross 2, Robert E. Rhoads 3, Jacek Jemielity 1,4 1 Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2 UCSF, USA 3 Lousiana State University, USA 4 CeT, UW Zaprojektowano i przeprowadzono syntezę szeregu modyfikowanych chemicznie analogów 5' mra kapu. a podstawie wcześniejszych badań oczekiwano, że związki te mogą działać jako inhibitory kompleksu enzymatycznego Dcp1/2, który jest jednym z kluczowych białek inicjujących degradację mra w komórkach eukariotycznych [1,2]. W celu weryfikacji wspomnianej hipotezy przeprowadzono przesiewowe badania enzymatyczne, które pozwoliły na wybór najbardziej efektywnych inhibitorów. Dalsze badania kinetyczne oraz strukturalne ( 15-1 H HSQC MR) wykazały, że modyfikowany grupą tiofosforanową analog kapu, m 7 Gp S ppp S m 7 G wykazuje znacznie silniejsze powinowactwo do Dcp2 niż badane wcześniej niemodyfikowane analogi kapu. Ponadto związki te mogą znaleźć zastosowanie w dalszych badaniach strukturalnych nad kompleksami białkowymi zaangażowanymi w degradację mra. Ziemniak, M., Strenkowska, M., Kowalska, J., Jemielity, J. Future Med Chem., 2013, 5, Floor, S.., Jones, B.., Hernandes G.A., Gross, J.D. at. Struct. Mol. Biol., 2010, 17, Praca finansowana przez C (UM-2011/01/D/ST5/05896 and UM-2011/01//Z1/04326 UM-2012/05/E/ST5/03893). S04-P15 FUKCJALIZWAE KRZEMIKI W SYTEZIE KWASÓW UKLEIWYCH E. Frydrych-Tomczak *, K. Szubert *,**, K. Pasternak ***, M. K. Chmielewski ***,****, H. Maciejewski *,** * Poznański Park aukowo-technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Rubież 46, Poznań ** Wydział Chemii, Uniwersytet im. A.Mickiewicza, Umultowska 89b, Poznań *** FutureSynthesis, Rubież 46, Poznań **** Instytut Chemii Bioorganicznej, Polska Akademia auk, oskowskiego 12/14, Poznań Spośród kilku rodzajów podłoży stałych stosowanych w syntezie kwasów nukleinowych najczęściej wykorzystuje się podłoża makroporowate na bazie szkła borokrzemowego CPG (ang. Controlled Pore Glass). Zaletami tego rodzaju nośników są niezmieniona struktura porowata oraz stosunkowo wysokie upakowanie grup dzięki rozwiniętej powierzchni właściwej. Przeszkodą w powiększaniu skali syntezy biocząsteczek są fizyczne parametry podłoży (rozmiary porów), które ograniczają możliwość zwiększenia wydajności syntezy. W naszych badaniach koncentrujemy się na określeniu możliwości wykorzystania krzemionek o wysokorozwiniętych powierzchniach w syntezie biocząsteczek. W celu wygenerowania na powierzchni podłoża miejsc aktywnych zastosowano organofunkcyjne silany zdolne do późniejszego przyłączenia linkerów i w konsekwencji do prowadzenia wysokowydajnej syntezy biocząsteczek. Praca finansowana przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju, grant nr PBS1/B9/7/

165 S04-P16 TIFSFRAWE AALGI UKLETYDÓW JAK ZWIĄZKI PTECJALE ATYKSYDACYJYM Edyta Węgłowska*, Edyta Gendaszewska-Darmach* *Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Jednym z aspektów badań nad procesem gojenia, jest fakt, że w środowisku rany chronicznej, dochodzi do nagromadzenia reaktywnych form tlenu [1]. Jest to obrona organizmu przed zakażeniem bakteryjnym. Z drugiej jednak strony faza zapalna gojenia zostaje przedłużona i proces ten przebiega nieprawidłowo. Zbadano aktywność antyoksydacyjną tiofosforanowych analogów nukleotydów. Metoda spektroskopowa, w której związkiem wzorcowym był Trolox [2], pozwoliła stwierdzić, iż tiofosforanowe analogi nukleotydów wykazują potencjał PSTERY antyoksydacyjny. Takiej aktywności nie wykazują natomiast niemodyfikowane nukleotydy. Analizie poddano również zdolność modyfikowanych nukleotydów do chelatowania dwuwartościowych atomów żelaza biorących udział w reakcji Fentona [3]. Tylko niektóre z badanych związków wykazały wysoki stopień chelatowania dwuwartościowych jonów żelaza. [1] Singer A.J. & Clark R.A.. Engl. J. Med , [2] Zulueta A. et al. Food Chem , [3] Szabó Z. Coor Chemistry Rev , S04-P17 SULFIYLAMIDFSFRAWE I SULFEYLAMIDFSFRAWE PRUKLETYDY Katarzyna Kulik*, Janina Baraniak*, ** * Zakład Chemii Bioorganicznej, CBMM PA, Sienkiewicza 112, Łódź **Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, AJD, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. Celem niniejszego projektu była synteza serii - tert-butylosulfinyloamidofosforanowych i -tertbutylosulfenyloamidofosforanowych pochodnych nukleozydów przeciwwirusowych i przeciwnowotworowych. Kluczowy związek pośredni w tej syntezie -(2-okso-1,3,2-oksatiafosfolanylo)tert-butanosulfenamid (1) został otrzymany w reakcji tertbutanosulfinamidu (2) z 2-chloro-1,3,2-oksatiafosfolanem (3). 1 Reakcje takich nukleozydów jak: AZT, FTC, 3TC, d4t, gemcytabina z 1 prowadziła do - sulfenyloamidofosforanowych pochodnych 5, które finalnie pod działaniem tert-butylonadtlenku wodoru zostały przekształcone w sulfinylowe pochodne 6. Py Py uch S H 2 + Cl P S H P S H P DBU, CH S S S 3 C P uc S H tbuh S H H uch: AZT, d4t, FTC, 3TC, 2FdC P uc Uznański B., Grajkowski A., Krzyżanowska B., Kaźmier-kowska A., Stec W.J., Wieczorek M.W., Błaszczyk J., J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, Praca finansowana z badań statutowych CBMM PA nr S04-P18 SYTEZA α-tidifsfrau I α-titrifsfrau RYBAWIRYY Renata Kaczmarek*, Dariusz Korczyński*, Kamil Góźdź*, Janina Baraniak*, ** *Zakład Chemii Bioorganicznej CBMM PA, ul Sienkiewicza 112, Łódź **Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, AJD, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa Rybawiryna (1) będąca analogiem nukleozydów purynowych jest stosowana w przypadku zakażeń wirusem RSV i HCV (w połączeniu z interferonem α- 2). Jej działanie polega na hamowaniu replikacji wirusowego RA i DA. [1] iniejszy komunikat dotyczy syntezy α-tiodifosforanowych (2) i trifosforanowych (3) analogów rybawiryny jako potencjalnych inhibitorów enzymów biorących udział w syntezie kwasów nukleinowych. Związki te zostały otrzymane z wykorzystaniem chemii oksatiafosfolanowej. [2] R H H C H S S R= H (1); - - P P (2); P P P (3) [1] Sidwell, R. W.; Huffman, J. H.; Khare, G. P.; Allen, L. B.; Witkowski, J. T.; Robins, R. K. Science 1972, 177, 705 [2] Stec W.J., Grajkowski A., Karwowski B., Kobylanska A., Koziołkiewicz M., Misiura K., kruszek A., Wilk A., Guga P., Boczkowska M. J. Am. Chem. Soc. 1995, 117, Praca finansowana w ramach badań statutowych CBMM PA nr

166 PSTERY MDYFIKWAE ACYKLICZE (1,2,3-TRIAZL-1-IL)UKLETYDY S04-P19 Iwona E. Głowacka, Dorota G. Piotrowska Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, ul. Muszyńskiego 1, Łódź. becnie najważniejszą rolę w zwalczaniu infekcji wirusowych odgrywają acykliczne analogi nukleozydów oraz nukleotydów. Jednakże wszystkie dotychczas stosowane preparaty przeciwwirusowe mają ograniczone zastosowanie związane między innymi z występowaniem lekooporności, jak również efektów ubocznych. Dlatego też poszukiwanie nowych związków o lepszych parametrach farmako kinetycznych oraz lepszej biodostępności, stało się jednym z najważniejszych zadań współczesnej chemii medycznej Przedstawiamy syntezę oraz wyniki badań biologicznych serii enancjomerycznie czystych 1,2,3- triazoloalikilofosfonianów jako acyklicznych analogów nukleotydów. (Bn) 2 ()P H Bn B B = nukleozasada lub jej analog Projekt realizowany ze środków arodowego Centrum auki na podstawie umowy numer UM-2011/01/D/Z4/01276 S04-P20 IZKSAZLIDYWE PCHDE AMAFIDU Dorota Piotrowska, Kamil Kokosza Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Muszyńskiego 1, Łódź. Ugrupowanie naftalimidowe występuje w wielu pochodnych o działaniu cytostatycznym m.in. w amonafidzie i mitonafidie. Mimo że amonafid wykazuje znakomitą aktywność przeciwnowotworową w stosunku do zaawansowanego raka piersi to ma on poważne ograniczenia w stosowaniu klinicznym ze względu na wąski indeks terapeutyczny oraz wywoływanie silnych efektów ubocznych [1]. Dlatego też poszukuje się nowych pochodnych o zmodyfikowanych parametrach farmakologicznych. Zaprojektowaliśmy serię nowych pochodnych 3- (dietoksyfosfonylo)izoksazolidyny 1 i 2. Założyliśmy, że obecność odpowiednio podstawionego pierścienia naftalimidowego umożliwi skuteczną interkalację przez co związki te okażą się skutecznymi cytostatykami. R amonafid R = H mitonafid R = 2 (Et) 2 ()P H R H 3 C (Et) 2 ()P 1 2 GrScheithauer, W.; Dittrich, C.; Kornek, G.; Haider, K.; Linkesch, W.; Gisslinger, H.; Depisch, D. Breast Cancer Res. Treat. 1991, 20, R S04-P21 PCHDE ALLILIMIDAZLIDYY PTECJALE LEKI PRZECIWDRGAWKWE Renata Studzińska, Bożena Modzelewska-Banachiewicz, Renata Paprocka Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Związki zawierające pierścień imidazolidynowy wykazują znaczną aktywność biologiczną, na przykład fenytoina - znany lek przeciwpadaczkowy. Pochodne 3-allilo-2-tioimidazolidyn-4-onu otrzymano w reakcji kondensacji zasadowej odpowiednich α- halogenoestrów z allilotiomocznikiem [1]. Ze względu na analogię otrzymanych związków do fenytoiny, określono ich prawdopodobną aktywność farmakologiczną, stosując program PASS [2]. Prawdopodobieństwo aktywności przeciwdrgawkowej otrzymanych związków zawiera się w granicach 63-70%, natomiast aktywności w kierunku choroby niedokrwiennej mózgu jest wyższe i wynosi 86-93%. S H H 2 + X Et R X = Cl, Br a EtH S R = H, CH 3, C 2 H 5 Dla wszystkich otrzymanych pochodnych wyznaczono lipofilowość (log P w granicach 0,36 1,23) oraz określono prawdopodobieństwo dostępności biologicznej. trzymane pochodne spełniają regułę Lipińskiego. Studzińska, R.; Wróblewski, M..; Dramiński, M. Heterocycles, 2008, 75, H R 214

167 S04-P22 WE 1,6-DIAZAFETIAZYY SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI Beata Morak-Młodawska, Małgorzata Jeleń, Krystian Pluta PSTERY Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Jagiellońska 4, Sosnowiec, bmlodawska@sum.edu.pl Fenotiazyny stanowią grupę związków heterocyklicznych wykazujących szerokie spektrum aktywności biologicznych, będące wynikiem powinowactwa do wielu receptorów i enzymów [1]. W ramach prowadzonych badań nad modyfikacją układu fenotiazynowego otrzymaliśmy w reakcji sulfidu 3,3`dinitro-2,2`-dipirydylowego (biegnącej poprzez przegrupowanie Smilesa) 10H-1,6-diazafenotiazynę, którą następnie przekształciliśmy na drodze chemicznych transformacji w pochodne zawierające podstawniki alkilowe, arylowe, heteroarylowe oraz alkiloaminoalkilowe. Struktura badanych związków została udowodniona metodami spektroskopowymi. Dla grupy badanych diazafenotiazyn zostały oznaczone in silico właściwości lipofilowe oraz szerokie spektrum aktywności biologicznych przy użyciu programu PASS [2,3]. R S Pluta K., Morak-Młodawska B., Jeleń M.,. Eur. J.Med. Chem., 2011, 46, S04-P23 IDAZLWE I 7-AZAIDLWE PCHDE IDLU PTECJALEJ AKTYWŚCI PRZECIWWTWRWEJ iemyjska Maria, Dorota Maciejewska, Paweł Wiśniewski Zakład Chemii rganicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Farmacji, ul. Banacha 1, Warszawa Strukturami wiodącymi w syntezie leków przeciwnowotworowych są substancje występujące w przyrodzie. 3-Hydroksymetyloindol i 3,3 -metylenobis-indol (rodzina Brassica), indazol oraz 7-azaindol (gąbka Kirkpatrickia Varialosa) były inspiracją do poszukiwań nowych pochodnych o aktywności przeciwnowotworowej. Wpływają one hamująco na różne fazy rozwoju nowotworów piersi, wątroby, płuc, nerek, jelita grubego, prostaty i centralnego układu nerwowego[1]. Pochodne 3,3 metyleno-bis-indolu indukują apoptozę, natomiast pochodne indazolu i 7-azaindolu hamują aktywność kinaz. Przedstawiana praca dotyczy syntezy chalkonowych pochodnych indolu, których mechanizm działania przeciwnowotworowego oparty jest na metuozie, nieapoptycznej śmierci komórek nowotworowych[2]. iemyjska,m.; Maciejewska, D; Wolska, I; Truszkowski, P J. Mol. Struct. 2012, 1026, Robinson, M.W; vermeyer, J.H; Young, A.M; Erhardt, P.W. J.Med.Chem. 2012, 55, S04-P24 SYTHESIS AD I VITR ATIMICRBIAL ACTIVITY F EW 2,3-DISUBSTITUTED 1,3-THIAZLIDI-4-E DERIVATIVES Łukasz Popiołek 1, Anna Biernasiuk 2, Anna Malm 2, Monika Wujec 1 1 Department of rganic Chemistry, Medical University of Lublin, Lublin Chodźki 4A Street, 2 Department of Pharmaceutical Microbiology, Medical University of Lublin, Lublin Chodzki 1 Street 1,3-Thiazolidin-4-one derivatives have been reported for having interesting biological activities such as: antimicrobial, antidiabetic, and antiprotozoal [1, 2]. ew compounds were prepared by the reaction of 5- substituted-1,3,4-thiadiazole-2(3h)-thione derivatives with thioglycolic acid. The structure of the obtained compounds was confirmed by means of 1 H MR and 13 C MR. The synthesized compounds were in vitro screened for antimicrobial activities using the broth microdilution method according to EUCAST and CLSI guidelines [3]. ur results showed that some of the compounds had bactericidal or fungicidal effect against Gram-positive bacteria, mainly opportunistic S. epidermidis, M. luteus, Bacillus spp., and yeast belonging to Candida spp. R H S S HSCH 2 CH 1,4-dioxane S R H S S S R S [1]. Jain A.K. et al., Bioorg. Med. Chem. 2012, 20, [2]. Tripathi A.C. et al., Eur. J. Med. Chem. 2014, 72, [3]. EUCAST Document E, Clin. Microbiol. Infect. 2003, 9, 1-7. SH 215

168 S04-P25 PSTERY SYTHESIS F (2,4-DIXTHIAZLIDI-5-YL(IDEE))ACETIC ACIDS DERIVATIVES WITH 5-BEZYLIDEE-4-XAZLIDIE SCAFFLDS AS PTETIAL BILGICALLY ACTIVE CMPUDS azar Trotsko, Justyna Katana, Łukasz Popiołek, Monika Wujec Department of rganic Chemistry, Medical University of Lublin, 4A Chodźki Str., Lublin, Poland. 2,4-Dioxothiazolidine derivatives are well known group of compounds with wide spectrum of biological activities such as: antidiabetic, anti-inflammatory, antibacterial, antitumor, etc. Modification of the 2,4- dioxothiazolidine derivatives in position 5 by heterocyclic moieties can lead to obtain potential biologically active compounds. ovel (2,4-dioxothiazolidin-5-yl(idene))acetic acids derivatives with 5-benzylidene-4-oxoazolidines scaffolds were obtained by the Schotten-Baumann reaction. The structures of new compounds were confirmed by 1 H MR and 13 C MR spectra. X H Z R A S H R=H, CH 3, C 2 H 5, Cl, Br X=, S Z=S, H A=single bond, double bond All new synthesized compounds will be evaluated for their in vitro antimicrobial activity. S04-P26 SYTEZA, STRUKTURA I AKTYWŚĆ PRZECIWWTWRWA PCHDYCH 4-(BEZYLTI)PIRYDY-3-SULFAMIDU Jarosław Sławiński, Aleksandra Grzonek, Beata Żołnowska Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. Hallera 107, Gdańsk trzymany w kilkuetapowej reakcji 1,1-ditlenek 3- metylopirydyno[4,3-e]-1,4,2-ditiazyny (1) [1,2] (analog strukturalny znanych pochodnych 1,1-ditlenku 1,4,2- benzoditiazyny) posłużył jako materiał wyjściowy do syntezy nowych pochodnych 4-merkaptopirydyno-3- sulfonamidu. Serię soli potasowych oraz soli wewnętrznych uzyskano w reakcjach z odpowiednimi halogenkami alkilowymi. Ich przydatność do syntezy szeregu nowych -podstawionych pochodnych typu A, B lub C wykazano w reakcjach z niektórymi aminami lub kwasami karboksylowymi. Pięć spośród zsyntetyzowanych związków poddano testom in vitro w CI (Bethesda MD, USA). SR S H 2 H 2 A (2 etapy) S S 1 SMe (4 etapy) (4 etapy) SR H S B Ph SR H S R 1 Z. Brzozowski, F. Sączewski, J. Sławiński, J. Heterocyclic Chem., 2008, 45, C S04-P27 SYTEZA I AKTYWŚĆ PRZECIWGRZYBWA WYCH PCHDYCH -[IMI- (1-KS-(1H)-FTALAZY-2-YL)METYL]BEZESULFAMIDU Aneta Pogorzelska*, Jarosław Sławiński*, Anna Kędzia**, Marta Ziółkowska-Klinkosz**, Ewa Kwapisz** *Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, Gdańsk. **Katedra Mikrobiologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Do Studzienki 38, Gdańsk. Kontynuując badania nad właściwościami biologicznymi 2-merkaptobenzenosulfonamidów [1-3] zsyntetyzowano serię nowych poch. -[imino-(1-okso- (1H)-ftalazyn-2-ylo)metylo]benzenosulfonamidu w jedno- lub dwuetapowej reakcji aminoguanidyn z kwasami orto-karbonylobenzoesowymi. Aktywność przeciwgrzybową in vitro oceniono względem 31 izolatów klinicznych należących do 8 gatunków Candida i 3 gatunków innych grzybów drożdżopodobnych. Wysoką aktywność zaobserwowano wobec 12,5-37,5% testowanych szczepów C. albicans (MIC 6,2-25 µg/ml) - porównywalną lub wyższą od flukonazolu. [1] Sławiński, J.; Brożewicz, K. et al. Heterocycles 2011, 83, [2] Brożewicz, K.; Sławiński, J., Monatsh. Chem. 2012, 143, 975. [3] Żołnowska, B.; Sławiński, J.; Pogorzelska, A.; Chojnacki, J.; Vullo, D.; Supuran C. T. Eur. J. Med. Chem. 2014, 71,

169 S04-P28 WE '-(2-ALKILTIBEZESULFYL)-5-ALKIL-1H-PIRAZL-1- AMIDYY - SYTEZA I AKTYWŚĆ PRZECIWWTWRWA Aneta Pogorzelska*, Jarosław Sławiński*, Anna Kawiak**, Jarosław Chojnacki*** PSTERY *Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, Gdańsk. **Katedra Biotechnologii, Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG-GUMed, Kładki 24, Gdańsk. ***Katedra Chemii ieorganicznej, Politechnika Gdańska, arutowicza 11/12, Gdańsk. Kontynuując poszukiwania związków o spodziewanej aktywności przeciwnowotworowej wśród pochodnych 2-merkapotobenzneosulfonamidu (MBSA) [1-3] zsyntetyzowano serię nowych '-(2-alkilotio-4-chloro- 5-metylobenzenosulfonylo)-5-alkilo-1H-pirazolo-1- amidyn. W badaniach in vitro na trzech liniach komórkowych nowotworów ludzkich stwierdzono interesującą aktywność wobec linii raka okrężnicy HCT-116 (IC 50 = µm). Linie komórkowe raka szyjki macicy (HeLa) oraz piersi (MCF-7) wykazywały nieco mniejszą wrażliwość względem badanych związków. [1] Sławiński, J.; Brożewicz, K. et al. Heterocycles 2011, 83, [2] Brożewicz, K.; Sławiński, J., Monatsh. Chem. 2012, 143, 975. [3] Żołnowska, B.; Sławiński, J.; Pogorzelska, A.; Chojnacki, J.; Vullo, D.; Supuran C. T. Eur. J. Med. Chem. 2014, 71, 135. S04-P29 SYTEZA WYCH PCHDYCH -(ARYL/HETERARYL)-2-CHLRBEZE- SULFAMIDU SPDZIEWAEJ AKTYWŚCI PRZECIWWTWRWEJ Anita Bułakowska, Jarosław Sławiński Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, Gdańsk Przedstawione badania włączają się w nurt prowadzonych w naszym zespole poszukiwań potencjalnych środków przeciwnowotworowych wśród oryginalnych pochodnych benzenosulfonamidu [1-2]. Zamierzone związki -(arylo/heteroarylo)-2- chlorobenzenosulfonamidu (A-F) zsyntetyzowano w reakcji odpowiednich chlorków: 2,4-dichloro-, 2,4- dichloro-5-metylo- oraz 2,5-dichlorobenzenosulfonylu z szeregiem amin aromatycznych i heteroaromatycznych w środowisku bezwodnej pirydyny z dodatkiem katalitycznej ilości DMPA. Aktywność przeciwnowotworową wybranych związków oceniono w testach in vitro w CI (Bethesda, USA). [1] wa, T., Discovery Research Laboratories II 2006, 64, o. 11. [2] Żołnowska B., Sławiński J., Pogorzelska A. et al., Eur. J. Med. Chem. 2014, 71, S04-P30 SYTEZA I AKTYWŚĆ PRZECIWGRZYBWA WYCH PCHDYCH -(5- AMI-1H-1,2,4-TRIAZL-3-YL)PIRYDY-3-SULFAMIDU Krzysztof Szafrański*, Jarosław Sławiński*, Anna Kędzia**, Ewa Kwapisz** *Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny,** Katedra Mikrobiologii, Zakład Mikrobiologii Jamy Ustnej, Gdański Uniwersytet Medyczny. asze prace nad pochodnymi pirydyno-3-sulfonamidu dowiodły występowania w tej grupie związków aktywności przeciwnowotworowej i inhibicyjnej wobec anhydrazy węglanowej [1]. Prezentowany etap badań dotyczy poszukiwań związków o aktywności przeciwgrzybowej pochodnych -(5-amino-1H-1,2,4- triazol-3-ylo)pirydyno-3-sulfonamidu, które uzyskano w dwuetapowych reakcjach 4-podstawionych pirydyno-3-sulfonamidów z -cyjanoiminoditiowęglanu dimetylu a następnie z wodzianem hydrazyny. Aktywność przeciwgrzybową in vitro oceniono wobec 31 szczepów grzybów drożdżopodobnych izolowanych od pacjentów z kandydozą. [1] Sławiński J., Szafrański K., Vullo D., Supuran C.T., Eur. J. Med. Chem. 2013, 69,

170 S04-P31 SYTEZA PCHDYCH ADEZYY M. Prejs*, K. Dzierzbicka*, G. Cholewiński* *Katedra Chemii rganicznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. Adenozyna (AD) jest nukleozydem purynowym występującym w organizmie człowieka. Swoje działanie na wiele układów (sercowo-naczyniowy, moczowo-płciowy, immunologiczny, itd.) wywiera poprzez wiązanie się z receptorami dla adenozyny: A 1, A 2A, A 2B i A 3. Do tej pory otrzymano i opisano wiele analogów i koniugatów adenozyny wykazujących działanie przeciwarytmiczne, przeciwzapalne, immunosupresyjne oraz przeciwnowotworowe [1,2]. iektóre z nich, np. Adenocard oraz Adenoscan zostały zatwierdzone do klinicznego stosowania [3]. trzymaliśmy pochodne adenozyny w reakcji substytucji nukleofilowej diamin z rybozydem 6- PSTERY chloropuryny. Struktura zsyntetyzowanych pochodnych została potwierdzona za pomocą widm 1 H MR, 13 C MR i MS. trzymane związki zostaną wykorzystane do syntezy nowych potencjalnych leków immunosupresyjnych. [1] Samsel, M., Dzierzbicka, K., Pharmacol. Rep., 2011, 63, [2] Samsel, M., Dzierzbicka, K., Trzonkowski, P., Post. Hig. Med. Dos., 2013, 67, [3] Sachdeva, S., Gupta, M., Saudi Phamaceutical J., 2013, 21, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (C) grant nr 2013/11/B/Z7/04838.\ S04-P32 SYTEZA WYCH AALGÓW BATRACYLIY JAK PTECJALYCH ZWIĄZKÓW PRZECIWWTWRWYCH W. Januchta*, K. Dzierzbicka*, M. Serocki**, G. Cholewiński*, A. Składanowski** *Katedra Chemii rganicznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. **Katedra Technologii Leków i Biochemii, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. Batracylina (BAT), heterocykliczna amina, wykazująca silną aktywność przeciwnowotworową w licznych badaniach in vitro i in vivo [1]. BAT posiada zdolność hamowania aktywności katalitycznej topoizomeraz typu I i II [2]. asze badania opierały się na przeprowadzeniu serii zaprojektowanych syntez połączeń wiązaniem amidowym cząsteczki batracyliny z pochodnymi tuftsyny (znanego naturalnego immunomodulatora [3]), zawierającymi na grupie -aminowej lizyny między innymi rozgałęzione aminokwasy, np. Val, Ileu. Struktura zsyntetyzowanych analogów została potwierdzona za pomocą widm 1 H MR, 13 C MR i MS. trzymane związki znajdują się w trakcie badań biologicznych. [1] Dzierzbicka, K., Januchta, W., Składanowski, A., Curr. Med. Chem., 2012, 19, [2] Rao, A., Agama K., Cancer Res., 2007, 67, [3] ajjar, V.A., ishioka, K., ature, 1970, 228, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (C) grant nr 2012/05/B/Z7/ S04-P33 SYTEZA AMIDWYCH PCHDYCH BATRACYLIY W. Januchta, M. Gensicka, G. Cholewiński, K. Dzierzbicka Katedra Chemii rganicznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. Batracylina (BAT) wykazuje silną aktywność przeciwnowotworową [1-3]. Jednak ze względu na wysoką toksyczność i słabą rozpuszczalność w wodzie nie jest stosowana. Dlatego poszukuje się jej nowych analogów i koniugatów o lepszych właściwościach farmakologicznych. Zaprojektowaliśmy amidowe pochodne BAT wykorzystując różne odczynniki kondensujące. Struktura zsyntetyzowanych związków została potwierdzona za pomocą widm 1 H MR, 13 C MR i MS. Uzyskane pochodne zostaną wykorzystane do syntezy nowych koniugatów o potencjalnej aktywności przeciwnowotworowej. [1] Wang, H., Med. Res. Red., 1997, 17, [2] Dzierzbicka, K., Januchta, W., Składanowski, A., Curr. Med. Chem., 2012, 19, [3] Dzierzbicka, K., Trzonkowski, P., Sewerynek, P., Myśliwski, A., J. Med. Chem., 2003, 46, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (C) grant nr 2012/05/B/Z7/

171 PSTERY S04-P34 SYTEZA I BADAIE AKTYWŚCI BILGICZEJ HETERDIMERÓW SERTIY I FLUR-PDSTAWIEJ TAKRYY Marta Ważyńska 1, Anna Zawadzka 1, Mirosława Panasiewicz 2, Zbigniew Czarnocki 1 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, azawadzka@chem.uw.edu.pl 2 Zakład Biochemii i Biologii Molekularnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Choroba Alzheimera jest chorobą neurodegeneracyjną dotykającą głównie ludzi w wieku starczym. bjawy - zaburzenia funkcji poznawczych i wykonawczych, powodują poważne zubożenie jakości życia. Dolegliwość ta ma charakter progresywnyi nieodwracalny, powodując śmierć u wielu pacjentów. Głównym skutkiem tej choroby jest spadek przekaźnictwa cholinergicznego w ośrodkowym układzie nerwowym. Aby temu zapobiec stosuje się inhibitory acetylo- i butyrylocholinoesterazy. Kontynuując nasze wcześniejsze badania [1, 2] otrzymaliśmy serię heterodimerów o różnej długości łańcucha alkilowego łączących fluoro-pochodną tetrahydroakrydyny z serotoniną poprzez wiązanie karbaminianowe. trzymane związki poddaliśmy następnie badaniom biologicznym in vitro w kierunku inhibicji cholinoesteraz pochodzących z ludzkiej krwi, za pomocą kolorymetrycznej metody Ellmana. [1] Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M., Czarnocki, Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435. [2] Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M. Pat. Appl. o. PCT/PL2012/ Badania finansowane przez arodowe Centrum auki DEC- 2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo przez BST (CMKP). S04-P35 SYTEZA I BADAIE WŁAŚCIWŚCI BILGICZYCH ZWIĄZKÓW HYBRYDWYCH Z FRAGMETEM CYKLICZEJ PCHDEJ MELATIY Mateusz Pindral 1, Paweł Halik 1, Anna Zawadzka 1, Mirosława Panasiewicz 2, Zbigniew Czarnocki 1 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, azawadzka@chem.uw.edu.pl 2 Zakład Biochemii i Biologii Molekularnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Jednym z głównych skutków choroby Alzheimera jest spadek przekaźnictwa cholinergicznego w centralnym układzie nerwowym. Aby temu zapobiec stosuje się inhibitory acetylo- i butyrylocholinoesterazy. Prezentowane wyniki są kontynuacją naszych wcześniejszych prac [1, 2]. trzymaliśmy heterodimery zawierające ugrupowanie takryny i cyklicznej pochodnej melatoniny. Kluczowym etapem syntezy było utlenianie odpowiednio zabezpieczonej melatoniny tlenem singletowym wytworzonym in situ do formy cyklicznej, która wykazuje podobieństwo strukturalne do fizostygminy. Finalne pochodne otrzymaliśmy w reakcji diaminoalkilowych pochodnych takryny z estrem aktywnym pochodnej melatoniny. owe heterodimery poddaliśmy badaniom biologicznym in vitro w kierunku inhibicji ludzkich cholinoesteraz, za pomocą kolorymetrycznej metody Ellmana. Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M., Czarnocki, Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435. Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M. Pat. Appl. o. PCT/PL2012/ Badania finansowane przez arodowe Centrum auki DEC- 2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo przez BST (CMKP). S04-P36 WPŁYW DIFLUR-PDSTAWIEIA PIERŚCIEIA TAKRYY A AKTYWŚĆ BILGICZĄ HETERDIMERU TAKRYA-MELATIA Paweł Halik 1, Anna Zawadzka 1, Mirosława Panasiewicz 2, Zbigniew Czarnocki 1 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, azawadzka@chem.uw.edu.pl 2 Zakład Biochemii i Biologii Molekularnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa ajczęstszą chorobą neurodegeneracyjną wieku starczego jest choroba Alzheimera (AD). bjawami są poważne zaburzenia wybranych funkcji poznawczych i wykonawczych, a także zaburzenia w sferze emocji, motywacji czy też świadomości. Głównym skutkiem AD jest deficyt przekaźnictwa cholinergicznego neuronów ośrodkowego układu nerwowego. W celu usprawnienia przekaźnictwa acetylocholiny stosowane są inhibitory jej enzymu AChE oraz BuChE. Kontynuując nasze wcześniejsze badania [1-2] otrzymaliśmy karbaminianową pochodną zawierającą pierścień takrynowy podstawiony dwoma atomami fluoru połączony z fragmentem melatoniny. Proces badania aktywności biologicznej polegał na ocenie inhibicji cholinoesteraz, pochodzących z ludzkiej krwi, dzięki metodzie kolorymetrycznej Ellmana. [1] Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M., Czarnocki, Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435. [2] Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M. Pat. Appl. o. PCT/PL2012/ Badania finansowane przez arodowe Centrum auki DEC-2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo przez BST (CMKP). 219

172 PSTERY S04-P37 PRACWAIE METDY REAKCJI ZAKWAIA ATMEM F WYBRAYCH MLEKUŁ DZIAŁAIU CHLIMIMETYCZYM Paweł Halik 1, Mateusz Pindral 1, Anna Zawadzka 1, Mirosława Panasiewicz 2, Zbigniew Czarnocki 1 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, azawadzka@chem.uw.edu.pl 2 Zakład Biochemii i Biologii Molekularnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa W toku naszych wcześniejszych badań [1, 2] otrzymaliśmy związki zdolne do inhibicji cholinoesteraz. W celu oceny możliwości pokonywania bariery krew-mózg wykorzystuje się badanie PETmetodę umożliwiającą również monitorowanie lokalizacji znakowanych molekuł. pracowaliśmy metodę wprowadzania atomu fluoru do cząsteczek wybranych cholinomimetyków, będącą teoretyczną podstawą do reakcji wprowadzania znakowanego fluoru [18]F. Umożliwi to otrzymywanie znakowanych izotopowo związków aktywnych w badaniu PET. Badania aktywności biologicznej oparte na kolorymetrycznej analizie Ellmana prowadzone były w celu porównania aktywności inhibicji ludzkich cholinoesteraz nowo utworzonych produktów ze wcześniej otrzymanymi związkami. [1] Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M., Czarnocki, Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435. [2] Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M. Pat. Appl. o. PCT/PL2012/ S04-P38 SYTEZA 1-ARACHIDYIL-2-METKSYLIZFSFLIPIDÓW Agata Sowińska, Przemysław Rytczak, Andrzej kruszek Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Lizofosfolipidy zawierają pojedynczą resztę kwasu tłuszczowego przyłączoną do szkieletu fosfoglicerolowego. Pełnią funkcje strukturalne oraz działają jako cząsteczki sygnałowe regulujące wiele procesów fizjologicznych i patofizjologicznych. Udane syntezy szeregu analogów lizofosfolipidów zawierających zdefiniowane reszty kwasów tłuszczowych [1,2] skłoniły nas do badań nad otrzymaniem 2-metoksyglicerolizofosfolipidów zawierających w pozycji 1 resztę kwasu arachidonowego (20:4), wykazującego interesujące właściwości biologiczne. Syntezy obejmowały wprowadzenie funkcji acylowej w pozycję 1-glicerolu w reakcji kwasu arachidonowego z glicydolem, sililowanie 1 o grupy hydroksylowej przy użyciu TBDMSCl, metylowanie grupy 2-hydroksylowej za pomocą TMSCH 2, usunięcie bloku sililowego oraz fosforylację/tiofosforylację grupy 1-hydroksylowej. becność grupy metoksylowej w pozycji sn-2 powoduje tzw. stabilność metaboliczną otrzymanych lipidów, uniemożliwiając migrację grupy acylowej [1,2]. Rytczak, P.; Koziołkiewicz, M.; kruszek, A., ew J. Chem., 2010, 34, Rytczak, P.; Drzazga, A., Gendaszewska-Darmach, E., kruszek, A. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2013, 23, Praca finansowana przez C, grant nr 2011/01/B/ST5/06383 S04-39 SYTEZA I BADAIE AKTYWŚCI BILGICZYCH AZIRYDYWYCH PCHDYCH MCZIKA RAZ TIMCZIKA Adam M. Pieczonka, Aleksandra Strzelczyk, Paweł Stączek, Stanisław Leśniak Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12, Łódź, Polska Pochodne azirydyny są związkami dość powszechnie występującymi w przyrodzie i posiadającymi szerokie spektrum działania zarówno przeciwko drobnoustrojom chorobotwórczym jak i komórkom nowotworowym [1]. Związki takie jak pochodne Mitomycyny czy Imexon znalazły zastosowanie w leczeniu takich nowotworów jak białaczka oraz nowotwór piersi [1]. trzymane przez nasz zespół pochodne mocznika oraz tiomocznika z wbudowanym pierścieniem azirydyny zostały przebadane pod kontem aktywności przeciwko 8 szczepom referencyjnym bakterii gram ujemnych oraz gram dodatnich. Ze względu na obiecujące wyniki, 6 związków zostało przebadanych również z wykorzystaniem klinicznych szczepów S. aureus z bardzo dobrymi wynikami. Dodatkowo, zbadana została cytotoksyczność wybranych związków dla fibroblastów mysich oraz komórek HeLa. [1] Fyaz M.D. Ismail, Dmitri. Levitsky, Valery M. Dembitsky, Eur. J. Med. Chem. 2009, 44,

173 S04-P40 PCHDE CHILIY JAK BIEFEKTRY RAZ FLURCHRMY Ewelina Spaczyńska*, A. Mrozek-Wilczkiewicz**, W. Cieślik*, K. Malarz*, A. Szurko**, R. Musioł* *Zakład Chemii rganicznej, UŚ, Katowice. **Zakład Fizyki Ciała Stałego, ŚMCEiBI, Chorzów. Poszukiwanie nowych leków przeciwnowotworowych, zwłaszcza o niskiej toksyczności i wysokiej selektywności jest wyzwaniem współczesnej walki z chorobą nowotworową. biecującą grupą związków są pochodne chinoliny, zwłaszcza styrylochinoliny. Badania cytotoksyczności wybranych pochodnych chinoliny zostały określone z wykorzystaniem testu MTS na hodowlach komórkowych in vitro. Wewnątrzkomórkową lokalizację związków zbadano z wykorzystaniem techniki rejestracji obrazu komórki przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej. Dla komórek nowotworowych traktowanych pochodnymi chinolinowymi przeprowadzono analizę zmian stężenia PSTERY glutationu. Mechanizm śmierci komórkowej badanych związków określono z wykorzystaniem komercyjnie dostępnych testów. Uzyskane wyniki dowiodły, że styrylochinoliny hamują proliferację komórek nowotworowych oraz aktywują szlak apoptotyczny na etapie mitochondrium, dzięki czemu mogą być wykorzystane jako leki przeciwnowotworowe. Ponadto badania spektroskopowe z wykorzystaniem w zakresie UV-ViS, przeprowadzone dla wybranych pochodnych, wskazują na dodatkowy, potencjalny obszar zastosowania jako barwników fluorescencyjnych do obrazowania struktur biologicznych. S04-P41 WE DDCZYIKI D BADAŃ IMMUCHEMICZYCH Justyna Czechowska-Kryszk*, Karol Krzymiński* *Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk. Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego (sole akrydyniowe) jako znaczniki luminescencyjne, cechują się wysoką efektywnością i odpowiednią dynamiką emisji. Zachowują też użyteczność po przyłączeniu do znakowanej molekuły oraz cechują się brakiem konieczności użycia katalizatora w celu wywołania emisji [1]. Metody analityczne wykorzystujące tzw. estry akrydyniowe przeżywają dynamiczny rozwój w immunodiagnostyce medycznej i analizie śladowej [2]. W ramach prezentacji przedstawione zostaną nowe odczynniki immunodiagnostyczne, które zastosowano w badaniach immunochemicznych wykorzystujących chemiluminescencyjną metodę detekcji. Koniugaty chemiluminogenne zawierające znacznik związany z substratem białkowym badano pod kątem specyficznych reakcji typu antygenprzeciwciało. Reaktywność immunodiagnostyczną nowych odczynników określono z wykorzystaniem diagnostycznego modelu toksoplazmozy choroby wywoływanej przez wewnątrzkomórkowego pasożyta Toxoplazma Gonidii. [1] K. Krzymiński, A. żóg, P.Malecha, A. D. Roshal A. Wróblewska, B. Zadykowicz, J. Błażejowski, J. rg. Chem 76 (2011) [2] L.J. Krićka, Anal. Chim. Acta 500 (2003) Praca finansowana z projektu arodowego Funduszu auki nr UM- 2012/05/B/STP/01680 S04-P42 UIQUE FLURESCECE EHACEMET DUE T FRMATI F 6,7- DIHYDRXYCUMARI DIMER - SELECTIVE SESR FR 4-HYDRXY-TEMP Krzysztof Żamojć, Magdalena Zdrowowicz, Dagmara Jacewicz, Lech Chmurzyński * Faculty of Chemistry, University of Gdańsk, Wita Stwosza 63, Gdańsk Ten coumarin derivatives have been studied with the use of different analytical techniques as fluorescent sensors for a 4-hydroxy-TEMP radical. In case of 6,7-dihydroxycoumarin only under the action of 4-hydroxy-TEMP a unique fluorescence enhancement along with a slight red shift was observed, which was induced by the formation of the 6,7-dihydroxycoumarin dimer. The biological significance of this work is proven by the fact that 4- hydroxy-temp is used as a different radicals scavenger. Its detection and quantitative determination under physiological conditions might help to understand the mechanism of oxidative stress. [1] Blinco, J.P. et al, Polym. Degrad.. Stab. 2008, 93, [2] Aspée, A. et al, Photochem. Photobiol. Sci. 2003, 2, This research work was supported by the system project InnoDoktorant Scholarships for PhD students, VI th edition. Project is co-financed by the European Union in the frame of the European Social Fund. 221

174 S04-P43 PSTERY DDZIAŁYWAIA MIĘDZYCZĄSTECZKWE W UKŁADACH PLIMER WDA LEK PARTYCH A PLI(METAKRYLAIE 2-(2-METKSYETKSY)ETYLU) Magdalena. lejniczak*, Krzysztof Piechocki*, Paulina Filipczak*, Marcin Kozanecki* *Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź. Hydrożele termoczułe stanowią szczególną grupę materiałów inteligentnych zdolnych do gwałtownej zmiany swoich właściwości fizyko-chemicznych w odpowiedzi na niewielką zmianę temperatury. Powyżej dolnej krytycznej temperatury rozpuszczalności polimer z hydrofilowego staje się hydrofobowy. W przypadku żeli objawia się to objętościowym przejściem fazowym (PF). [1] Przedstawiona zostanie charakterystyka oddziaływań międzycząsteczkowych w układach polimer-woda, lek-woda oraz polimer-woda-lek, a także wpływ obecności substancji biologicznie czynnej na wartość temperatury objętościowego przejścia fazowego hydrożeli opartych na p(me 2 MA). Analizy dokonano przy użyciu spektroskopii Ramana oraz analizy termooptycznej. [1] Chaterji S., Kwon K., Park K., Prog. Polym. Sci., 2007, 32, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2013/09/B/ST4/03010 S04-P44 WYZACZAIE LIPFILWŚCI ASYMETRYCZIE PDSTAWIYCH PCHDYCH TIMCZIKA METDAMI CHRMATGRAFICZYMI Agnieszka Wronka*, Irena Malinowska*, Barbara Mirosław*, Anna Bielenica**, Marta Struga** *Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowkiej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 3 ** Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 61 Lipofilowość jest miarą hydrofobowości molekuły i koreluje z jej zdolnością do przenikania przez błony biologiczne. Wyznaczając lipofilowość, jesteśmy więc w stanie przewidzieć pierwszy etap działania leku - jego transport do miejsca działania. Ilościową miarą tej cechy jest parametr logp. Przy użyciu metod chromatograficznych wyznaczono lipofilowość 18 pochodnych 1,2,4-triazoli (Rys. 1), korzystając z równania Soczewińskiego Wachtmaistera. pierając się na powyższej zależności wyznaczono logk 0, czyli teoretyczną wartość logk ekstrapolowaną do zerowej zawartości organicznego modyfikatora w fazie ruchomej, przyjmowaną za najbardziej dokładną miarę lipofilowości uzyskaną przy zastosowaniu chromatografii wykorzystywaną w badaniach QSAR. trzymane wartości parametru logk 0 skorelowano z parametrami lipofilowości otrzymanymi metodami obliczeniowymi. Rys. 1 Schemat badanych związków. S04-P45 WPŁYW JIZACJI A SKŁAD MIESZAIY TAUTMERYCZEJ 2-TIPURYY Beata Kamińska, Ewa D. Raczyńska Katedra Chemii, SGGW, ul. owoursynowska 159c, Warszawa W literaturze w mieszaninie tautomerycznej 2-tiopuryny uwzględnia się przeważnie izomery mono-h-mono-sh oraz di-h. Pomijany jest udział CH tautomerów posiadających proton przy atomie węgla C-sp 3.[1] Wstępne obliczenia na poziomie semiempirycznym AM1 z użyciem programu HyperChem wskazują, że zmiana stopnia utlenienia 2-tiopuryny prowadzi do istotnych zmian w składzie mieszaniny tautomerycznej. Dla neutralnej 2-tiopuryny przeważają dwie formy mono-h-mono-sh (9HS2H: 99,9 % i 7HS2H: 0,1 %), co jest zgodne z danymi eksperymentalnymi. atomiast właściwości utlenionej 2-tiopuryny determinują trzy formy di-h (1H3H: 43,2 %, 3H7H: 52,5 %, 3H9H: 0,1 %) oraz dwie formy mono-ch-mono-h (C8H3H: 4,0 %, C8H9H: 0,1 %). HS HS H 9HS2H H 7HS2H S H H S H + e 1H3H 3H7H H S H H C8H9H H S S H C8H3H H H H H 3H9H [1] Stepanenko T., Lapinski L., owak M.J., Kwiatkowski J.S., Leszczynski J., Spectrochimica Acta Part A, 2001, 57,

175 S04-P46 PSTERY BADAIE TAUTMERII PRTWEJ W 2-KSPURYIE I JEJ JRDIKACH Beata Kamińska, Ewa D. Raczyńska Katedra Chemii, SGGW, ul. owoursynowska 159c, Warszawa Z użyciem programu HyperChem [1] znaleziono wszystkie stabilne tautomery neutralnej 2-oksopuryny, formy zredukowanej (kationorodnika) oraz formy utlenionej (anionorodnika). Wzięto pod uwagę 20 tautomerów powstałych na skutek migracji dwóch protonów między pięcioma heteroatomami (czterema endo-azotami i jednym exo-tlenem), jak również między heteroatomami i pięcioma węglami. bliczenia kwantowo-chemiczne pokazują, że już na poziomie semiempirycznym (AM1) preferencje tautomeryczne ulegają zmianom w trakcie przejścia z form neutralnych do jonorodnikowych. H H H H H H H 3H7H (50,8 %) 3H9H (35,3 %) 1H9H (0,9 %) 9H2H (13,0 %) - e H + e 3H7H (10,4 %), 3H9H (86,1 %), 1H9H (3,5 %) H H H 1H3H (99,0 %) 3H7H (0,8 %) H H C8H3H (0,1 %) [1] HyperChem, Autodesk Inc., Sansalito CA 94965, USA, 1992 S04-P47 ZMIAA WŁAŚCIWŚCI TG W REDUKCYJYM PRCESIE CHEMICAL SWITCH Marcin K. Chmielewski*, Daniel Baranowski, Dominika Krygier *Zespół Chemii anostruktur Instytut Chemii Bioorganicznej PA ul. oskowskiego 12/ Poznań. Termolabilne Grupy chronne (TG) bazują na wewnątrzcząsteczkowej nukleofilowej cyklizacji ściśle skorelowanej z temperaturą [1]. Częściowe odblokowanie w niższych temperaturach zmniejsza ich funkcjonalność. Idealna TG jest stabilna w niższych przedziałach temperatury, natomiast po jej podniesieniu szybko ulegać termoodblokowaniu [2]. Efekt ten możemy uzyskać stosując grupę nitrowa w pozycji 4, która poprzez wyciąganie elektronów z pierścienia pirydylowego całkowite zatrzymuje termocyklizacji. Zamiana jej na grupę aminową dostarcza elektrony powodując przyśpieszenie termocyklizacji. W celu zmiany charakteru chemicznego (elektronowego) podstawników wykorzystaliśmy kompleks Ti(0) wytwarzany z TiCl 4 i LiAlH 4. Przekształcenie analizowano za pomocą 2D MR 1 H- 15 HSQC i HMBC. ē R Ti o ē H H R [1] Chmielewski, M.K.; Marchán, V.; Cieślak, J.; Grajkowski, A.; Livengood, V.; Müchen, U.; Wilk, A.; Beaucage, S.L. J. rg. Chem. 2003, 68, [2] Chmielewski M.K. Tetrahedron Letters 2012, 53, S04-P48 ZASTSWAIE MATERIAŁÓW MAGETYCZYCH RE-M-B W MEDYCYIE Klaudia Radomska 1, Grażyna Pawłowska 1, Dorota Klimecka-Tatar 2 1 Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Katedra Chemii, Kierownik Katedry: Prof. dr hab. Henryk Bala 2 Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania, Instytut Inżynierii Produkcji, Dyrektor Instytutu: Prof. n. techn. i ekon. dr hab. inż. Stanisław Borkowski Materiały magnetyczne należą do grupy innowacyjnych materiałów inżynierskich, które charakteryzują się unikatowymi właściwościami magnetycznymi. Właściwości te zależą ściśle od zastosowanej technologii ich wytwarzania [1]. Spośród licznych materiałów magnetycznych dostępnych na rynku, na szczególna uwagę zasługują magnesy wiązane. Magnesy wiązane na bazie proszków magnetycznych zawierających w składzie pierwiastki ziem rzadkich (RE) i metale przejściowe (M) wykazują lepszą odporność korozyjną niż materiały spiekane. Materiały te są niezbędnymi elementami wielu urządzeń powszechnego użytku. dgrywają też ważną rolę w medycynie odtwórczej. W przedstawionym przeglądzie literaturowym scharakteryzowano poszczególne grupy materiałów magnetycznie twardych stosowanych w medycynie: otolaryngologii, endoskopii, diagnostyce, w leczeniu nowotworów oraz transporcie leków [2]. Przedstawiono również wyniki badań nad ich odpornością korozyjną w płynach fizjologicznych. Zastosowanie odpowiednich środków ochronnych ma wpływ na wzrost trwałości materiałów RE-M-B oraz może przyczynić się do poprawy jakości świadczonych usług medycznych. References: [1] G. Pawłowska, Procesy korozyjne materiałów magnetycznych typu RE-Fe-B otrzymanych różnymi metodami, Wyd. Politechnika Częstochowska, Częstochowa, [2] A. Sarwar, A. emirovski, B.Shapiro, ptimal Halbach permanent magnet designs for maximally pulling and pushing nanoparticles, Journal of Magnetism and Magnetic Materials 324, 2012,

176 PSTERY S04-P49 JAKŚCIWA AALIZA UKLETYDÓW I ICH AALGÓW PRZY UŻYCIU TADEMWEJ SPEKTRMETRII MAS Sebastian Chmieliński 1, Dominika Strzelecka 2, Jacek Jemielity 1,2, Joanna Kowalska 2 1 CeT, Uniwersytet Warszawski; 2 Z. Biofizyki, W. Fizyki, UW; schmielinski@biogeo.uw.edu.pl Tandemowa spektrometria mas z jonizacją typu elektrosprej pozwala na jakościowe i ilościowe badania próbek biologicznych zawierających niskie stężania analitów. Przykładem takich próbek są próbki zawierające nukleotydy oraz ich pochodne. Ze względu na istotną rolę jaką związki te odgrywają w procesach biochemicznych zachodzących w organizmach żywych, nukleotydy mogą stanowić markery chorób lub leki. Analiza ścieżek fragmentacji ponad 200 związków (Rys. 1) pozwala stwierdzić, że w wielu przypadkach na podstawie widma fragmentacyjnego możliwe jest zidentyfikowanie rodzaju oraz pozycji modyfikacji obecnej w cząsteczce a także odróżnienie izomerów oraz izobarów. trzymane wyniki mogą zostać wykorzystane w jakościowych i ilościowych badaniach nad metabolizmem nukleotydów o znaczeniu terapeutycznym. B - modyfikacje zasady azotowej P - modyfikacje reszty fosforanowej R 1, R 2 - modyfikacje rybozy Rys. 1. Wzór ogólny zbadanych związków Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr UM-2011/01/D/ST5/05869 S04-P50 BRAZWAIE TKAEK METDĄ SPEKTRMETRII MAS MALDI-MSI Piotr Sosnowski, Beata Wileńska, Anna Puszko, Anna ieścioruk, Karolina Grabowska, Aleksandra Misicka *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura Warszawa Bezpośrednia analiza dystrybucji związków w tkankach możliwa jest dopiero od niedawna dzięki opracowaniu metody MALDI-MSI (Matrix Assisted Laser Desorption/Ionization Mass Spectrometry Imaging) [1]. Klasyczne oznaczanie związków endogennych biomolekuł, polegające na ekstrakcji substancji z materiału biologicznego, jest zazwyczaj długotrwałym i skomplikowanym procesem. Zastosowanie metody MALDI-MSI powoduje znaczne skrócenie czasu i uproszczenie analizy. Celem moich badań jest zobrazowanie dystrybucji oraz identyfikacja białek i peptydów występujących w mózgu szczura. a plakacie zostanie przedstawiona procedura analizy z wykorzystaniem drukarki chemicznej ChIP-1000 oraz wybrane wyniki. [1] Chaurand P.; Stoeckli M.; Caprioli R.M. Anal. Chem., 1997, 71, Badania zostały zrealizowane w ramach Centrum auk Biologiczno- Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, utworzonego w ramach projektu współfinansowanego przez UE z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu peracyjnego Innowacyjna Gospodarka, , oraz z wykorzystaniem infrastruktury CePT finansowanej z tego samego programu. S04-P51 Komunikat wycofano S04-P52 ZASTSWAIE WCZESEJ SPEKTRSKPII MR W CIELE STAŁYM W BADAIACH BIAŁEK Piotr Paluch Marek J. Potrzebowski Polska Akademia auk, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, Sienkiewicza 112 Łódź Współczesna spektroskopia MR stała się doskonałym narzędziem w badaniach biocząsteczek. d końca lat 80 XX wieku możliwe jest badania struktury i dynamiki biocząsteczek w roztworze. Jednak dopiero niedawno możliwe stało się również użycie MRu ciała stałego do badań struktury białek. W ramach prezentowanego komunikatu przedstawione zostaną nowoczesne metody analizy protein za pomocą spektroskopii MR w ciele stałym, omówione ich zalety i ograniczenia ze szczególnym uwzględnieniem techniki UF MAS (Ultra Fast Magic Angle Spining). astępnie zaprezentuję wprowadzone przez nas sekwencje 2D CP-VC, 3D CP-VC-RFDR, 3D CP-VC- SHAGHAI dające unikalną możliwość badania dynamiki łańcuchów bocznych szkieletu polipeptydowego. Przekoje z widma 3D-CP-VC-RFDR dla białka GB-1 224

177 S04-P53 REAKCJE KWASU CHLRWEG(I) Z KATALAZĄ Justyna Krych, Joanna Dalkowska, Lidia Gębicka Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, Wróblewskiego 15, Łódź Katalaza to białko hemowe, którego główną funkcją jest rozkład nadtlenku wodoru, H22, do wody i tlenu cząsteczkowego: 1. Katalaza + H 2 2 Związek I + H 2 2. Związek I + H 2 2 Katalaza + H W przypadku niskiego stężenia H22 i w obecności odpowiedniego substratu Związek I może ulec 1-elektronowej redukcji do Związku II, nieaktywnej formy katalazy. Kwas chlorowy(i), HCl, to silny utleniacz i zarazem związek chlorujący, który powstaje in vivo w stanie zapalnym organizmu, w wyniku odpowiedzi obronnej na zagrożenie drobnoustrojami PSTERY chorobotwórczymi. Związkami narażonymi na działanie HCl są m.in. enzymy antyoksydacyjne. asze dotychczasowe wyniki wykazały, że HCl przyczynia się do zmniejszenia aktywności katalazy. Spośród badanego zakresu ph, , najsilniejsze właściwości inhibujące HCl wykazuje w ph 6.0, a najsłabsze w ph 8.0. W ph 6.0 i 7.0 HCl bardzo szybko reaguje z centrum hemowym katalazy, przekształcając enzym w Związek II. Związek II jest nietrwały i po kilku minutach ulega ponownej konwersji do natywnego enzymu. ależy przypuszczać, że za inhibicję katalazy odpowiada sprotonowana forma HCl (pka 7.5, 25 o C). S04-P54 PRACWAIE WEJ METDY PSZUKIWAIA IHIBITRÓW EZYMU DCPS Anna owicka 1, Marek R. Baranowski 1, Joanna Kowalska 1, Jacek Jemielity 2,1 1Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2 CeT, UW; anna.nowicka2@student.uw.edu.pl Enzym DcpS katalizuje hydrolizę fragmentów RA zakończonych strukturą kapu (m 7 Gppp n ) powstających w wyniku degradacji mra przez egzosom. DcpS reguluje dostępność białek wiążących kap i wpływa na procesy składające się na ekspresję genu, tj. składanie pre-mra i translacja. [1] Co więcej, DcpS został zidentyfikowany jako cel molekularny w leczeniu rdzeniowej atrofii mięśniowej (SMA) i wykazano, że jego inhibicja może mieć efekt terapeutyczny. [2] W związku z dużą potrzebą znalezienia inhibitorów enzymu DcpS opracowaliśmy nową wysokoprzepustową metodę przeszukiwania bibliotek związków pod względem właściwości inhibitorowych enzymu DcpS. Metoda ta opiera się na aktywacji sondy fluorogenicznej poprzez jony fluorkowe uwalniane podczas hydrolizy nienaturalnego substratu enzymu DcpS - m 7 GMPF. Metoda umożliwia także wyznaczenie parametru inhibicji, IC 50 dla zidentyfikowanych inhibitorów. W celu zweryfikowania metody przetestowano szereg znanych oraz nowych analogów kapu pod kątem ich zdolności do hamowania aktywności enzymu DcpS. [1] Bail, S., Kiledjian, M. RA Biology. 2008, 5, [2] Singh, J., et al. ACS Chem. Biol. 2008, 3, Praca finansowana przez C, grant nr UM-2012/05/E/ST5/03893 S04-P55 WPŁYW KARBIDPY A AKTYWŚĆ LAKTPERKSYDAZY I MIELPERKSYDAZY Beata Gąsowska-Bajger *, Yuki ishigaya **, Krystyna Hirsz-Wiktorzak *, Anna Rybczyńska *, Toshimasa Yamazaki **, Hubert Wojtasek *, * Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, Ul. leska 48, pole, ** Biomolecular Research Unit, ational Institute of Agrobiological Sciences, Kannondai, Tsukuba, Ibaraki , Japan Karbidopa jest lekiem stosowanym w leczeniu choroby Parkinsona zawierającym w swojej strukturze ugrupowanie hydrazynowe i katecholowe. Związek ten jest utleniany zarówno przez mieloperoksydazę (MP), jak i laktoperoksydazę (LP) do dwóch produktów: 6,7-dihydroksy-3-metylocinoliny i kwasu 3-(3,4-dihydroksyfenylo)-2-metylopropionowego. Szybkości reakcji są jednak znacznie mniejsze niż dla peroksydazy chrzanowej i tyrozynazy. W mieszaninie z modelowymi substratami karbidopa silnie hamowała ich utlenianie przez obie peroksydazy. Efekt ten tylko częściowo był wynikiem nieodwracalnej inaktywacji tych enzymów. Dokowanie karbidopy do centrów aktywnych obu peroksydaz pokazało, że ugrupowanie katecholowe jest skierowane w stronę żelaza hemowego, a ugrupowanie hydrazynowe w stronę przeciwną, co tłumaczy znacznie mniej efektywną kowalencyjną modyfikację centrów aktywnych aniżeli w przypadku innych pochodnych hydrazyny (np. fenylohydrazyny czy fenelzyny). 225

178 S04-P56 EZYMATYCZE SYTEZY HALGEPCHDYCH L-TRYPTFAU, L-TYRZYY I L-FEYLALAIY ZAKWYCH IZTPAMI WDRU Elżbieta Winnicka*, Małgorzata Pająk*, Katarzyna Pałka*, Katarzyna Czerwińska**, Marianna Kańska* *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. **Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 101, Warszawa. L-tryptofan (L-Trp), L-tyrozyna (L-Tyr) i L- fenyloalanina (L-Phe) są aminokwasami aromatycznymi wchodzącymi w skład wielu białek oraz prekursorami innych ważnych związków biologicznie czynnych. 5 -Br-[2-3 H]-L-Trp, 5 -Br-[2-2 H/ 3 H]-L-Trp, 5 -F-[2-3 H]-L-Trp, 5 -F-[2-2 H/ 3 H]-L-Trp, 6 -F-[2-3 H]-L-Trp oraz 6 -F-[2-2 H/ 3 H]-L-Trp otrzymano w wyniku reakcji 5-Br-, 5-F- oraz 6-F- indolu z S-metylo-Lcysteiną katalizowanej przez enzym tryptofanazę (L- Tryptophan Indole Lyase, Tpase EC ) wyizolowany z PSTERY E.coli. 3 -F-[2-3 H]-L-Tyr, 3 -F-[2-2 H/ 3 H]-L-Tyr, 3 -Cl-[2-3 H]-L-Tyr i 3 -Cl-[2-2 H/ 3 H]-L-Tyr otrzymano na drodze wymiany izotopowej katalizowanej przez enzym tryptofanazę. 2 -F-[(3S)- 3 H]-L-Phe, 2 -F-[(3S)- 2 H/ 3 H]-L-Phe, 2 -Cl-[(3S)- 3 H]-L-Phe oraz 2 -Cl-[(3S)- 2 H/ 3 H]-L-Phe, otrzymano w wyniku enzymatycznej reakcji addycji amoniaku do halogenopochodnej kwasu (E)-cynamonowego z udziałem enzymu liazy fenyloalaninowej (L-Phenylalanine Ammonia Lyase, PAL EC ). Praca finansowana: 501/86-DSM S04-P57 SYTEZA RAZ BADAIE AKTYWŚCI BILGICZEJ WYCH IHIBITRÓW SULFATAZY STERIDWEJ (STS) A BAZIE FSFRRGAICZYCH PCHDYCH TYRAMIY Witold Kozak, Sebastian Demkowicz, Janusz Rachoń Katedra Chemii rganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, arutowicza 11/12, Gdańsk. W ostatnich latach obserwuje się intensywny rozwój badań nad pozyskaniem nowych inhibitorów sulfatazy steroidowej - związków, przyczyniających się do zwiększenia skuteczności przeciwnowotworowej terapii celowanej [1]. Celem badań była synteza oraz określenie aktywności biologicznej fosforoorganicznych inhibitorów STS opartych o rdzeń tyraminowy. Dzięki podobieństwu do naturalnego substratu oraz dopasowaniu w miejscu aktywnym enzymu, związki te wydają się być bardzo obiecujące w hamowaniu jego aktywności. Do chwili obecnej zsyntezowano jedynie kilka inhibitorów zawierających funkcje fosforoorganiczne przez co potencjał tej klasy związków nie został wykorzystany [2]. Reed, M. J.; Purohit, A.; Woo, L. W. L.; ewman, S. P.; Potter, B. V. L. Steroid sulfatase: Molecular biology, regulation and inhibition. Endocrine Reviews, 2005, 26(2), Woo, L.W.L.; Purohit, A.; Potter, B.V.L. Mol. Cell. Endocrinol., 2011, 340, Badania finansowane przez Cgrant nr 2011/03/D/Z7/03985 S04-P58 SYTEZA RAZ BADAIE AKTYWŚCI BILGICZEJ IHIBITRÓW SULFATAZY STERIDWEJ A BAZIE FSFRRGAICZYCH PCHDYCH KUMARYY Mateusz Daśko, Witold Kozak, Sebastian Demkowicz, Janusz Rachoń Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. Katedra Chemii rganicznej. Według WH kluczowymi czynnikami stymulującymi wzrost nowotworów piersi wśród kobiet w krajach rozwiniętych są estrogeny. W ostatnich latach prowadzone są intensywne badania w celu pozyskania nowych, skutecznych inhibitorów sulfatazy steroidowej (STS) zaangażowanej w biosyntezę estrogenów [1]. Celem badań była synteza oraz określenie aktywności biologicznej inhibitorów STS opartych o rdzeń kumarynowy zawierających w swojej konstytucji ugrupowania fosforoorganiczne. Do chwili obecnej zsyntetyzowano kilka inhibitorów tego typu, a ich potencjał terapeutyczny nie został wykorzystany [2]. n H 2 C X P R 1 R 2 n: 1,2,3 X:, S R 1 : Me, Et, H 2, H R 2 : Me, Et, H 2, H, Cl Reed, M.J.; Purohit, A.; Woo, L.W.L.; ewman, S.P.; Potter, B.V.L. Endocrin. Rev., 2005, 26, Woo, L.W.L.; Purohit, A.; Potter, B.V.L. Mol. Cell. Endocrinol., 2011, 340, Badania finansowane przez arodowe Centrum auki grant nr 2011/03/D/Z7/

179 S04-P59 PSTERY RÓŻICWAIE WYBRAYCH GATUKÓW BAKTERYJYCH PRZY UŻYCIU ATR/FT- IR Łukasz Lechowicz*, Mariusz Urbaniak**, Wiesław Kaca* * Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce **Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce owoczesne techniki spektroskopowe znajdują szerokie zastosowanie w mikrobiologii. Umożliwiają one szybką analizę dużej liczby prób przy niewielkich nakładach finansowych [1,2]. Celem badań było opracowanie metody różnicowania pięciu gatunków bakterii (E. coli, P. vulgaris, P. aeruginosa, S. lutea, S. epidermidis) na podstawie widm w podczerwieni. Bakterie hodowano w temperaturze 37 C przez 24 godziny. astępnie dla pojedynczych kolonii bakteryjnych wykonano pomiary widm techniką ATR/FT-IR. Analiza PCA otrzymanych widm wskazuje, że zakres cm -1 najsilniej różnicuje badane szczepy bakteryjne. Metoda ta może być alternatywą dla standardowych metod mikrobiologicznych. Dawson, S.E.; Eur. J. Clin. Microbiol. Infect. Dis., 2014, doi /s Lechowicz, L., Acta Biochim. Pol., 2013, 60, Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07//Z7/ S04-P60 AKTYWŚĆ BILGICZA WYBRAYCH REZRCAREÓW Łukasz Lechowicz*, Mariusz Urbaniak**, Małgorzata Krawiec*, Wiesław Kaca* * Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce **Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, Kielce. W warunkach klinicznych obserwuje się wzrost liczby szczepów bakteryjnych opornych na antybiotyki [1]. Zjawisko to zmusza do poszukiwania nowych związków chemicznych wykazujących działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Celem pracy było określenie aktywności biologicznej różnych pochodnych rezorcarenu kompleksujących kationy metali [2,3] względem wybranej grupy bakterii gramujemnych i gramdodatnich. Wpływ związków chemicznych był określany metodą krążkowodyfuzyjną na podłożu Mueller-Hinton. ajsilniejsze działanie bakteriostatyczne wykazały pochodne sililowe. Makrocykliczne ligandy mogą być w przyszłości wykorzystywane jako substancje bakteriostatyczne i bakteriobójcze. (CH 3 ) 3 Si Si(CH 3 ) 3 R 4 H CH 3 H R 4 Leistner, R.; Infect. Drug. Resist. 2014, 13, eda, I. ;Chem. Sci., 1998, 53, , Urbaniak, M.; Tetrahedron, 2006, 62, S04-P61 SYERGISTIC EFFECT F MAGETIC APARTICLES AD CERAGEIS SELECTED BACTERIAL STRAIS. Katarzyna iemirowicz 1, 2, Urszula Surel 1, Agnieszka Z. Wilczewska 3, Paul B. Savage 4, Robert Bucki 1, 5. 1 Department of Microbiological and anobiomedical Engineering, Medical University of Bialystok, Mickiewicza 2c, Bialystok, Poland 2 Department of Experimental Pharmacology, Medical University of Bialystok, Poland 3 Institute of Chemistry, University of Bialystok, Poland 4 Department of Chemistry and Biochemistry, Brigham Young University, Provo, UT, USA 5 The Faculty of Health Sciences of the Jan Kochanowski University in Kielce, Poland umerous studies suggest that magnetic nanoparticles (MP), are promising candidates to develop new treatment against infections, including those caused by antibiotic resistant bacterial strains [1]. In this study we evaluated the bactericidal activity of selected ceragenis, magnetic nanoparticles and their combination against P. aeruginosa Xen 5 and S. aureus Xen 30, by monitoring changes of bacterial chemiluminescence intensity. Synergistic effect was observed when combination of MP with ceragenins CSA-13 was used. [1] iemirowicz K. et.al Int. J. anomedicine, 2014 (Accepted) This work was financially supported by grant from the ational Science Centre, Poland: UM-2012/07/B/Z6/

180 S04-P62 METABLMICZA AALIZA PRÓWAWCZA LEKPRYCH I LEKWRAŻLIWYCH SZCZEPÓW CADIDA Adam Ząbek*, Magdalena Klimek-chab*, Piotr Młynarz* PSTERY *Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, , Wrocław. Metabolomika to dziedzina nauki, skupiająca się na próbie wyjaśnienia zmian jakościowych i ilościowych zachodzących w profilu metabolicznym (unikalny odcisk palca fingerprint). Celem badań było zastosowanie techniki 1 H MR w połączeniu z wielowymiarową oraz statystyczną analizą danych dla wykazania różnic w metabolomie lekoopornych oraz lekowrażliwych szczepów Candida z gatunku Candida albicans oraz Candida glabrata. Przeprowadzone badania wykazały, że wszystkie badane rodzaje i gatunki grzybów różnicują się między sobą profilem zawartych w nich niskocząsteczkowych związków. Uzyskane wyniki mogą nie tylko wzbogacić wiedzę o mechanizmach oporności Candida, ale mogą stanowić punkt początkowy do stworzenia prostych i szybkich testów diagnostycznych. S04-P63 DIAGSTYKA IESWISTEG ZAPALEIA JELIT ZA PMCĄ METD METABLMICZYCH Tomasz Dawiskiba*, Stanisław Deja**, Adam Ząbek***, Ewa Jawień***, Piotr Młynarz*** *Katedra i Klinika Chirurgii aczyniowej, gólnej i Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny, , Wrocław **Wydział Chemiczny, Uniwersytet polski, , pole ***Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, , Wrocław. Uzyskane wyniki pokazują, że zastosowanie badań metabolomicznych z wykorzystaniem 1 H MR w połączeniu z wielowymiarową analizą danych może być użytecznym narzędziem w diagnostyce IBD. Bazując na profilu niskocząsteczkowych związków znajdujących się w płynach ustrojowych tj. moczu oraz surowicy krwi z powodzeniem można odróżnić pacjentów chorych na IBD od zdrowych, a także selektywnie oddzielić pacjentów z emisją od aktywnej jej formy [1]. [1] Dawiskiba, T. et all, World J Gastroenterol. 2014, 20(1), Praca finansowana przez C grant nr 15/Pbmn S04-P64 PTETIAL APLICATI F CATIIC LIPIDS T TREAT CADIDA ALBICAS IFECTIS Urszula Surel 1, Katarzyna iemirowicz 1, Ewelina Piktel 1, Paul B. Savage 2, Robert Bucki 1, 3 1 Department of Microbiological and anobiomedical Engineering, Medical University of Bialystok, Mickiewicza 2c, Bialystok, Poland 2 Department of Chemistry and Biochemistry, Brigham Young University, Provo, UT, USA 3 The Faculty of Health Sciences of the Jan Kochanowski University in Kielce, Poland Severe fungal infections have significantly contributed to the increasing morbidity and mortality of immunocompromised patients who need intensive treatment including broad-spectrum antibiotic therapy [1]. Cationic lipids and some cationic sterol-based compounds have antimicrobial activity due to their amphiphilic character [2]. Strong bactericidal activity of cationic lipids against Gram-positive and Gramnegative bacteria including multidrug resistant strains can indicate potential antifungal ability. The study showed high activity of selected cationic lipids against pathogenic strains of C. albicans. [1] Panacek, A., Kolar, M. Biomaterials, 2009, 30: [2] Fein, D. E., Bucki, R., Mol. Pharm., 2010, 78(3): This work was financially supported by grant from the ational Science Centre, Poland: UM- 2012/07/B/Z6/

181 S04-P65 PSTERY CLADPHRA GLMERATA JAK WY PTECJALY SURWIEC KSMETYCZY Joanna Fabrowska, Anna Połaniecka, Bogusława Łęska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Zakład Chemii Supramolekularnej, ul. Umultowska 89b, Poznań Cladophora glomerata należy do makroglonów z gromady zielenic, występujących w środowiskach słodkowodnych, jak i morskich. W dotychczasowych badaniach skupiano się głównie na morskich gatunkach glonów i ich zastosowaniu w przemyśle kosmetycznym [1-3]. Dzięki obecności kwasów tłuszczowych, steroli, związków terpenowych i fenolowych w glonach z rodzaju Cladophora zostały wykazane różnorodne właściwości tych alg, m.in. antyoksydacyjne i antybakteryjne [1, 2]. kazuje się, że również słodkowodne makroalgi z gatunku Cladophora glomerata mogą znaleźć potencjalne zastosowanie jako nowe surowce kosmetyczne [4]. Badania zawartości kwasów tłuszczowych i aminokwasów, a także badania aplikacyjne kremów z dodatkiem ekstraktu z Cladophora glomerata wskazują na korzystne właściwości kosmetyczne tego glonu. [1] Soltani, S. et al., Afr. J. Biotechnol., 2011, 10(39), [2] Horincar, V.B. et al., J. Appl. Phycol., 2014, 26, [3] Heiba, H.I. et al., Plant food hum nutr., 1997, 51, [4] Schroeder, G.; Messyasz, B.; Łęska, B.; Fabrowska, J.; Pikosz, M.; Rybak, A., Przem Chem, 2013, 92, S04-P66 BADAIE WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZYCH KMERCYJEG KSMETYKU ZAWIERAJĄCEG JASMIDY Dominika Gołowin, Alicja Kapuścińska, Izabela owak Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań. Przykładem fitohormonów stosowanych w kosmetyce jest kwas jasmonowy i jego pochodne, nazywane powszechnie jasmonidami. Dotychczas wykazano, że jasmonidy wykazują zdolność regulowania aktywności gruczołów łojowych skóry [1], łagodzą jej podrażnienia [2] oraz stymulują złuszczanie i odnowę naskórka [3]. Sól sodowa kwasu tetrahydrojasmonowego otrzymała nazwę handlową LR2412 i znalazła zastosowanie w kosmetykach marki L real. Zbadano właściwości fizykochemiczne (ph, lepkość oraz współczynnik refrakcji) serum Visionnaire Advanced Skin Corrector (Lancome, L real) zawierające cząsteczkę LR2412 w stężeniu 4%. Badania prowadzono w temperaturze 25 C. [1] Dalko M., L real umer publikacji patentu W A3. [2] Fagot D., L real umer publikacji patentu W A1. [3] Boulle C., Dalko M., Leveque J. L., Simonetti L umer publikacji patentu EP A2. D. Gołowin pragnie podziękować projektowi P KL Warto poczuć Chemię - zwiększenie liczby absolwentów kierunku chemia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za sfinansowanie udziału w konferencji. S04-P67 WITAMIY W KSMETYKACH Agnieszka Błasiak, Agnieszka Feliczak-Guzik*, Izabela owak* *Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań. Witaminy to związku chemiczne, które są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów biochemicznych zachodzących w organizmie. Witaminy można podzielić w następujący sposób: rozpuszczalne w tłuszczach: A, E oraz K; rozpuszczalne w wodzie: B2, B3, B9, C; quasi-witaminy: koenzym Q-10, PABA, kwas pangamowy, inozytol, karnityna [1]. Witamina E - tokoferole oraz witamina C - kwas askorbinowy, chronią nasze komórki przed utlenianiem. Tokoferole łatwo reagują z wolnymi rodnikami, przez co same przekształcają się w formę rodnikową. Z tej postaci, dzięki działaniu kwasu askorbinowego, mogą one zostać zregenerowane do postaci początkowej [2,3]. Witaminy i quasi-witaminy są bardzo popularnymi składnikami kosmetyków. ajszerzej stosowanymi w kosmetyce są witamina A, C i E oraz koenzym Q-10. [1,2]. M. Molski, Chemia piękna (2009) , [2] Praca zbiorowa pod redakcją G. Schroedera Kosmetyki bioaktywne składniki (2012) [3] A. Marzec Chemia współczesnych kosmetyków (2010) 204, 206, Udział Agnieszki Błasiak w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 229

182 PSTERY S04-P68 LEJE W KSMETYKACH Weronika Kluska, Agnieszka Feliczak-Guzik, Izabela owak Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań. leje to substancje ciekłe, będące mieszaniną estrów gliceryny i kwasów tłuszczowych, głównie nasyconych. [1]. Tłuszcze roślinne można podzielić na: schnące, półschnące, nieschnące. lej lniany zawiera substancje śluzowe, białka, glikozydy i fitosterole. Łagodzi podrażnienia skóry leczy trądzik. Znalazł zastosowanie jako składnik preparatów dermatologicznych, kosmetycznych. [3]. W skład oleju arganowego wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe, witamina E, fitosterole, skwalan, alkohole. awilża i ujędrnia skórę. [2,3]. lej makadamia zawiera takie substancje jak fitosterole, kwasy tłuszczowe. Wykazuje działanie antyoksydacyjne. Stosowany w kremach anti-aging, preparatach promieniochronnych. [2,3]. Skóra to bariera ochronna naszego organizmu, chroniąca przed wnikaniem szkodliwych substancji. Proces przenikania przez warstwę rogową i wnikania do skóry właściwej jest złożony. leje roślinne zmniejszają utratę wody z naskórka. [1]A. Marzec Chemia kosmetyków (2009) [2] A. Marzec Chemia nowoczesnych kosmetyków (2010) [3] E. Lamer - Zarawska, C. Chwała, A. Gwardys Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej (2012) , 172,186 Udział Weroniki Kluska w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL / S04-P69 KRELACJA, STRUKTURA A AKTYWŚĆ ATYKSYDACYJA I PRZECIWRDIKWA FRAKCJI WYIZLWAYCH Z JEŻÓWKI PURPURWEJ Małgorzata Urbańczyk, Ewa Klepacz, Roman Gancarz, Rafał Latajka *Zakład Technologii rganicznej i Farmaceutycznej, Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Wyb. Wyspiańskiego 27, Wrocław. Aktualnie naturalne zioła i fitofarmaceutyki cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Do prezentowanych badań wybrano jeżówkę purpurową, która stanowi składnik wielu preparatów medycznych i kosmetycznych. Kluczowymi związkami, decydującymi o leczniczych właściwościach jeżówki purpurowej, są polifenole, a w szczególności dominujący w jej składzie kwas cykoriowy. Silne właściwości przeciwrodnikowe kwasu cykoriowego determinuje jego budowa dwie sąsiadujące grupy hydroksylowe przy każdym z pierścieni fenolowych [1]. Zakres prezentowanych badań obejmował wykonanie ekstraktów z ziela Echinacea purpurea, następnie przeprowadzenie analizy jakościowej (MR) oraz ilościowej (kolorymetryczne określenie całkowitej zawartości polifenoli i flawonoidów), a także ocenę właściwości przeciwrodnikowych wyizolowanych frakcji. Yu-Ling Tsai, Shiow-Ying Chiou, Kung-Chi Chan, Jih-Min Sung, Sheng-Dun Lin, Caffeic acid derivatives, total phenols, antioxidant and antimutagenic activities of Echinacea purpurea flower extracts, LWT - Food Science and Technology, , S04-P70 ZMIAY WE WŁAŚCIWŚCIACH FIZYKCHEMICZYCH BŁY ERYTRCYTÓW U LUDZI Z ZESPŁEM DWA Barbara Szachowicz-Petelska*, Izabela Dobrzyńska*, Zbigniew Figaszewski* *Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Al. Piłsudskiego 11/4, Białystok Wszelkie zaburzenia w składzie błon, jak i zmiany w ich funkcjach będą powodować nieprawidłowości w samej komórce. Zaburzenia w funkcji komórki mogą ujawniać się w zmianie składu błony komórkowej, a zatem również w jej podwójnej warstwie decydującej o ładunkach elektrycznych. Celem pracy jest zbadanie zmian ilości fosfolipidów i elektrycznych właściwości błony erytrocytów u osób z zespołem Downa. Jakościowy i ilościowy skład fosfolipidów był oznaczany za pomocą HPLC. Powierzchniowa gęstość ładunku błony erytrocytów była wyznaczana za pomocą Zetasizer ano ZS firmy Malvern Instruments. Wykazano, że u pacjentów z zespołem Downa dochodzi do zmniejszenia ilości poszczególnych fosfolipidów i ładunku elektrycznego błony erytrocytów w porównaniu do ludzi zdrowych [1,2]. Radwańska-Wala, B.; Buszman, E.; Drużba, D. Wiad. Lek. 2008, 61, [1] Blusztajn, J.K.; Lopez Gonzalez-Coviella, I.; Logue, M.; Growdon, J.H.; Wurtman, R.J. Brain Res. 1990, 536,

183 S04-P71 STEREZDEFIIWAE TIFSFRAWE AALGI DA ZAWIERAJĄCE WTRĄCE JEDSTKI UKLEZYDWE TYPU LA Katarzyna Jastrzębska*, Piotr Guga * Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Celem projektu jest sprawdzenie, czy P- stereozdefiniowane tiofosforanowe analogi oligonukleotydów zawierające wtrącone jednostki nukleozydowe typu LA (Locked ucleic Acids) będą miały lepsze właściwości hybrydyzacyjne w stosunku do komplementarnego DA i RA niż [PS]-DA [1]. Wykonano kilkuetapowe syntezy nukleozydów LA (B=Ade, Thy, Cyt, Gua), [2] które przekształcono w monomery 3'--(2-tio-4,4-pentametyleno-1,3,2- oksatiafosfolanowe) (Rys.1). pracowano warunki ich rozdziału na P-diastereoizomery. Wykonując serię syntez dinukleotydu T LA PST zoptymalizowano warunki syntezy oligonukleotydów na nośniku stałym. DMT PSTERY kreślono konfigurację absolutną atomu fosforu w stereozdefiniowanych dinukleozydach da LA PST metodą enzymatyczną. [3] Zsyntezowano serię oligonukleotydów [All-R P - PS]- oraz [All-S P -PS]-(DA/LA) i zbadano trwałość termodynamiczną ich kompleksów z matrycami DA. Rys. 1. Monomer TP spiro LA S P S [1] Guga P.; Biophys. J., 2007, 92, ; [2] Koshkin A.; Tetrahedron, 1998, 54, [3] Karwowski, B.; Bioorg. Med. Chem. Lett. 2001, 11, Praca finansowana przez CS (DEC-2011/03/B/ST5/02671) B S04-P73 EQUILIBRIUM STUDIES I THE FRMATI F LASALCID ACID CMPLEXES WITH AMIES AD METAL CATIS Jacek Rutkowski*, Małgorzata Ratajczak-Sitarz*, Adam Huczyński*, Andrzej Katrusiak*, Bogumił Brzezinski* *Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Grunwaldzka 6, , Poznań, Poland Lasalocid acid (LAS) is natural occurring carboxylic polyether ionophore isolated from Streptomyces lasaliensis. It is able to form complexes with mono- and divalent metal cations and transport them across lipid bilayers. It is also able to form complexes with amines. [1] A new complex of lasalocid acid with propargylamine (LAS-PRP) has been obtained and studied by X-ray, and spectroscopic methods. The spectroscopic studies have shown that the structure of the complex present in the solid state is generally comparable with the structure in the solution. Affinity of lasalocid acid to form complexes with metal cations in presence of amine, or to form complexes with amines in presence of metal cation, was studied by using spectroscopic methods and discussed in detail. Huczyński A.; Rutkowski J.; Wietrzyk J.; Stefańska J.; Ratajczak- Sitarz M.; Katrusiak A.; Brzezinski B.; Bartl F., J. Mol. Struct. 2013, 1032,

184 232

185 SEKCJA S05 CHEMIA IERGAICZA I KRDYACYJA 233

186 234

187 S05-W01 WYKŁADY KMPLEKSY BEZEPLIKARBKSYLAWE LATAWCÓW W FAZIE STAŁEJ Zofia Rzączyńska*, Justyna Sienkiewicz-Gromiuk* *Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, UMCS, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 2, Lublin. Połączenia koordynacyjne jonów lantanowców(iii) z ligandami polikarboksylanowymi stanowią nową klasę materiałów mających znaczenie aplikacyjne jako związki o dużej powierzchni właściwej, zdolnościach adsorpcyjnych, właściwościach luminescencyjnych, nieliniowych właściwościach optycznych. Właściwości związków wynikają ze szczególnych sposobów koordynacji ligandów benzenopolikarboksylanowych (sztywnych, elastycznych) przez jony lantanowców. W przeanalizowanych strukturach połączeń polikarboksylanowych przeważa odmienny sposób koordynacji grup C - tych ligandów [1, 2], trwałość struktury po usunięciu wodnych lub niewodnych cząsteczek ligandów oraz odwracalność desolwatacji kompleksów. procesu [1] Rusinek, I.; Sienkiewicz-Gromiuk, J.; Mazur, L.; Rzączyńska, Z. J. Inorg.rganomet. Polym., 2013, 23, [2] Łyszczek, R.; Mazur, L. Inorg. Chem. Commun., 2012, 15, S05-W02 KWAS ASKRBIWY, DITLE I ADTLEEK WDRU BICZYIKI REDKS. KILKA UWAG ICH REAKCJACH Z JAMI METALI PRZEJŚCIWYCH Anna Katafias, lga Impert, Joanna Fenska Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, ul. Gagarina 7 Kwas L-askorbinowy, znany powszechnie jako witamina C, jest kluczowym bioreduktorem, biorącym udział w wielu procesach biochemicznych, naturalnym antyoksydantem. a drodze redukcji ditlenu, prowadzącej ostatecznie do wody, stanowiącej podstawę życia wszystkich aerobów, wytwarzane są reaktywne redoksowo produkty pośrednie, w tym nadtlenek wodoru - donor i akceptor elektronów, związek wykorzystywany przez układ immunologiczny, a jednocześnie toksyczny. Reakcje z jonami metali przejściowych należą do podstawowych reakcji wymienionych substancji. Celem wykładu jest dyskusja ich właściwości redoksowych oraz ich interakcji z kompleksami metali d-elektronowych, ze szczególnym uwzględnieniem czynników decydujących o szybkości procesu transferu elektronów. [1] Katafias, A., Impert,., Kita, P., Fenska, J., Koter, S., Kaczmarek-Kędziera, A., Różycki, H., Bajek, A., Uzarska, M., van Eldik, R., Eur. J. Inorg. Chem., DI: /ejic [2] Warren, J.J., Tronic, T.A., Mayer, J.M., Chem. Rev., 2010, 110, [3] Kryatov, S.V., Rybak-Akimova, E.V., Schindler, S., Chem. Rev., 2005, 105, S05-W03 BADAIA STRUKTURALE WYCH ZWIĄZKÓW METALI PRZEJŚCIWYCH I ZASTSWAIA D SADZAIA WARSTW HYBRYDWYCH Edward Szłyk, Magdalena Barwiołek, Robert Szczęsny Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, Toruń Badania kompleksów metali przejściowych z optycznie czynnymi zasadami Schiffa wynikają z ich wyjątkowych cech strukturalnych i potencjalnych nowych aplikacji. Związki te znane są z zastosowań w katalizie chemicznej, roli biologicznej oraz cech fluorescencyjnych, które mogą być użyte jako sensory jonów metali. Mogą być także prekursorami warstw metalicznych lub mieszanych nieorganicznoorganicznych. trzymano asymetryczne zasady Schiffa z (1R,2R)(-)cykloheksanodiaminy (chxn) lub 2-(2- aminoethyl)pyridiny oraz pochodnych benzaldehydu, które zastosowano do syntezy kompleksów i(ii) i Cu(II). Kompleksy i zasady osadzano na krzemie (111) lub szkle metodą spin coatingu oraz zbadano ich właściwości fluorescencyjne. Warstwy charakteryzowano za pomocą SEM/EDS, AFM oraz widm fluorescencji. Dla warstw Cu(II) najbardziej intensywne pasma fluorescencji od przejść intraligandowych obserwowano przy 498 i 588 nm. Flurescencję warstw odniesiono do parametrów osadzania, które optymalizowano w celu uzyskania maksymalnej luminescencji. Praca finansowana przez C projekt nr 2013/09/B/ST5/

188 S05-W04 ZASTSWAIE SRBETÓW HYBRYDWYCH W USUWAIU JÓW METALI Dorota Kołodyńska, Zbigniew Hubicki Zakład Chemii ieorganicznej, Wydział Chemii, UMCS, Lublin, Pl. Marii Curie Skłodowskiej 2. Wobec rosnącego zanieczyszczenia środowiska opracowanie skutecznych metod umożliwiających obniżenie stężenia metali ciężkich w wodach i ściekach do pożądanego poziomu jest zadaniem priorytetowym. Prace te z jednej strony koncentrują się na usprawnianiu i doskonaleniu znanych procesów wykorzystywanych do tego celu, a z drugiej na szukaniu rozwiązań nowatorskich. Zupełnie nowe perspektywy w procesie usuwania metali ciężkich stwarzają metody adsorpcyjne wykorzystujące nowoczesne materiały sorpcyjne. Ważną ich grupę stanowią sorbenty hybrydowe [1]. Zainteresowanie mini od szeregu lat jest duże i rośnie w miarę WYKŁADY odkrywania nowych ich właściwości, a więc i nieznanych dotąd możliwości zastosowania [2]. Prezentowana praca przedstawia przykłady zastosowania różnego typu materiałów hybrydowych w procesie wydzielania, zatężania oraz separacji jonów metali ciężkich ze szczególnym uwzględnieniem jonów ołowiu, kadmu, chromu, arsenu, rtęci i pierwiastków szlachetnych. [1] Judeinstein, P.; Sanchez C., J. Mater. Chem , 6, [2] Sanchez C et al., J. Mater. Chem., 2005, 15, S05-W05 IMPACT F CPPER IS PRI PRTEIS, CHEMICAL APPRACH Daniela Valensin*, Caterina Migliorini*, Adalgisa Sinicropi* and Henryk Kozlowski** *Department of Biotechnology, Chemistry and Pharmacy, University of Siena, via A. Moro 2, Siena, Italy. **Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, F.Joliot-Curie 14, Wroclaw, Poland The prion proteins seems to play an important role in copper homeostasis and its biological functioning (for reviews see [1,2,3]). The basic region which binds Cu(II) ions is the octa-repeat domain consisting of four (-Pro-His-GlyGly-Gly-Trp-Gly-Gln-) peptide fragments. This domain seems to be responsible for the in vivo metal ion binding. Mammalian prion protein contains also another effective Cu(II) binding motif in so called neurotoxic region of the protein [3]. In mammalian protein the octa-repeat domain is located in the -terminal region of the protein. This region is unstructured and contains around 100 amino acid residues which could be critical for the biological and pathological functioning of prions. The octa-repeat domain in human is able to bind up to four Cu(II) ions and the neurotoxic region two additional ones. Binding of copper ions within octarepeat domain seems to be relevant to biological functioning of prion protein (SD acitivity, copper homeostasis). [1] Gaggelli E., Kozlowski H., Valensin D., Valensin G., Chem. Rev. 2006, 106, [2] Kozlowski H., Janicka-Klos A., Stanczak P., Valensin D., Valensin G., Kulon K., Coord. Chem. Rev., 2008, 252, [3] Kozlowski H., Luczkowski M., Remelli M., Valensin D., Coord. Chem. Rev. 2012,.256, S05-W06 KMPLEKSY JÓW METALI(II) Z DWU- I WIELFUKCYJYMI LIGADAMI ZAWIERAJĄCYMI PIERŚCIEIE IMIDAZLU LUB PIRYDYY Ewa Matczak-Jon Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Celem prezentacji jest przedstawienie wyników badań nad związkami kompleksowymi dwupierścieniowych pochodnych kwasu imidazooctowego z wybranymi jonami metali dwuwartościowych. Badania strukturalne pokazały, że na specyfikę otoczenia koordynacyjnego jonu centralnego i formy powstających kompleksów (mono-, polinuklearne) mają wpływ natura chemiczna pierścienia heterocyklicznego, pozycja ugrupowania octanowego w pierścieniu aromatycznym oraz preferencje geometryczne koordynowanego jonu metalu [1]. Zaprezentowane związki zostaną przeanalizowane pod kątem zależności struktura-stabilność termiczna, dla wybranych przykładów zostanie przedstawiona charakterystyka spektroskopowa, właściwości magnetyczne i wyniki badań aktywności biologicznej. Ponadto, zaprezentowane zostaną przykłady polimerów koordynacyjnych i form oligonuklearnych tworzonych w ciele stałym i w roztworze przez wybrane difosfoniany funkcjonalizowane resztą pirydylową. [1] Dylong, A.; Sowa, M.; Goldeman, W.;.Ślepokura, K.; Duczmal, M.; Wojciechowska, A.; Matczak-Jon, E. Polyhedron 2014, 75,

189 S05-W07 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI WYCH KMPLEKSÓW METALSUPRAMLEKULARYCH LIGADÓW -HETERCYKLICZYCH Adam Gorczyński, Marta Fik, Ariel Adamski, Damian Marcinkowski, Violetta Patroniak Zakład Chemii Bionieorganicznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań Ligandy zawierające ugrupowanie/a -heterocykliczne okazały się być szczególnie interesujące pod kątem właściwości aplikacyjnych. Prezentowana tematyka wystąpienia dotyczyć będzie syntezy, charakterystyki i właściwości nowych kompleksów metalosupramolekularnych jonów metali pierwiastków d- i f- elektronowych z ligandami -heterocyklicznymi, w szczególności skupiając się na aspektach takich jak fotokataliza[1], materiały ciekłokrystaliczne oraz właściwości biologiczne[2]. Praca realizowana w ramach projektu PUS arodowego Centrum auki nr 2011/03/B/ST5/ WYKŁADY [1] Marcinkowski D.; Wałęsa-Chorab M.; Patroniak V; Kubicki M.; Kądziołka G.; Michalkiewicz B., ew J. Chem, 2014, 38, [2] Fik M.A.; Gorczyński A.; Kubicki M.; Hnatejko Z.; Giel- Pietraszuk M.; Patroniak V., wysłane do druku S05-W08 MECHAISIC STUDIES THE CATALYTIC ACTIVITY F CYTCHRME P450 AD ITS BIMIMETIC MDELS Maria szajca*, Alicja Franke**, Małgorzata Brindell*, Rudi van Eldik*, **, Grażyna Stochel* *Faculty of Chemistry, Jagiellonian University, Ingardena 3, Kraków, Poland. **Department of Chemistry and Pharmacy, University of Erlangen-uremberg, Erlangen, Germany. Substrate oxygenation reactions catalyzed by functional model systems of cytochrome P450 have been the focus of studies performed by Krakow and Erlangen groups. The following aspects were examined: (i) The formation of compound II model complexes with the application of water-soluble (TMPS)Fe III (H) porphyrin ([meso-tetrakis(2,4,6-trimethyl-3- sulfonatophenyl)porphinato]-iron(iii) hydroxide) and hydrogen peroxide as oxidant and their reactivity toward selected substrates [1]. (ii) The temperature and pressure effects on the C-H abstraction reactions involving compound I and II models as oxidizing species in aqueous solution [2]. [1] szajca, M.; Drzewiecka-Matuszek A.; Franke, A.; Rutkowska-Żbik, D.; Brindell, M.; Witko, M.; Stochel, G.; van Eldik, R. Chem. Eur. J., 2014, 20, [2] szajca, M.; Franke, A.; Drzewiecka-Matuszek, A.; Brindell, M.; Stochel, G.; van Eldik, R., Inorg. Chem., 2014, 53, The support from the ational Science Centre (grant no. DEC- 2012/05/B/ST5/00389) is gratefully acknowledged. S05-W09 CETRUM METALICZE W MDYFIKACJI LIGADÓW Janusz Szklarzewicz, Anna Jurowska, Monika Tomecka, Piotr Zabierowski, Patrycja Paciorek Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, R. Ingardena 3, Zespół Chemii Koordynacyjnej Aktywacja ligandów na centrum metalicznym stanowi bardzo istotną dziedzinę badań i zastosowań związków kompleksowych. Jest ważna nie tylko w aktywacji małych cząsteczek [1], ale stanowi podstawę katalizy i syntezy organicznej na centrach metalicznych. Koordynacja ligandów organicznych na centrum Mo(IV), W(IV) oraz V(IV,V) zmienia właściwości ligandów i umożliwia ich nietypową reaktywność. Przykładowo nitryle ulegają nie tylko hydrolizie w obecności kompleksów Mo(IV), ale w obecności ligandów cyjanowych następuje wydłużanie łańcucha węglowego. Aldehyd 2-pikolinowy w obecności centrum Mo(IV) dimeryzuje, dając skoordynowany endiol [2]. Z kolei aminy i aldehydy (lub ketony), zamiast tworzyć zasady Schiff a, tworzą układy pierścieniowe - kompleksy wanadu(iv,v) transformują 1,3-diketony i hydrazydy w wielopodstawione pirole, a sole W(IV) efektywnie generują triazafluoreny. [1] Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Lewiński, K., Polyhedron, 2008, 27, [2] Szklarzewicz, J.; Stadnicka, K, Inorg. Chim. Acta, 2012, 393,

190 S05-W10 CIEKAWA CHEMIA KRDYACYJA TKSYCZEG KADMU Barbara Barszcz, Joanna Masternak Instytut Chemii; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 15G Kielce Tematyka wykładu obejmuje fizykochemiczną charakterystykę porównawczą modelowych kompleksów toksycznego kadmu i wybranych biometali z tymi samymi ligandami [1, 2]. Informacje na temat podobieństw i różnic strukturalnych bezpośredniego otoczenia w kompleksach Cd 2+ oraz Zn 2+, Ca 2+, Cu 2+, jak również badania nad właściwościami luminescencyjnymi [1] i aktywnością antyproliferacyjną kompleksów kadmu [1, 2] są istotne przy rozwiązywaniu ważnych problemów z pogranicza chemii, medycyny i ochrony środowiska, wśród których można wymienić: WYKŁADY i) wpływ trujących jonów kadmu na homeostazę istotnych biologicznie pierwiastków w organizmie [3] ii) poszukiwanie skutecznych chelatorów i bioakumulatorów trującego kadmu iii) próby wykorzystania kompleksów kadmu w terapii antynowotworowej [1, 2] iv) QDs-kadmowe w procesach bioobrazownia i detekcji markerów komórkowych. [1] Barszcz, B., and co-authors, Inorg. Chim. Acta 2013, 399, [2] Barszcz, B., Masternak, J., Sawka-Dobrowolska, W.; Dalton Trans., 2013, 42, [3] Järup, L., Åkesson, A., Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 238, S05-W11 MAGET-PTYCZE MATERIAŁY MLEKULARE Barbara Sieklucka*, Szymon Choraży *, Koji akabayashi **, Shin-ichi hkoshi **,*** * Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków, Polska; ** Department of Chemistry, School of Science, The University of Tokyo, Hongo, Bunkyo-ku, Tokyo , Japan; **,** CREST, JST, K s Gobancho, 7 Gobancho, Chidoya-ku, Tokyo , Japan Magnetyczne materiały molekularne łączące chiralność i luminescencję mogą być wykorzystane w elektronice molekularnej. W tym kontekście przedstawiamy serię unikalnych polimerów koordynacyjnych. 2 D ferrimagnetyczne [Mn(R-/S-mpm) 2 ] 2 [b(c) 8 ]. 4H 2 wykazują efekt A i MA. [1]. 1-D [Eu(RR/SS-Pr i - Pybox)(dmf) 4 ] 3 [W(C) 8 ]. 3 dmf. 8H 2 łączą chiralną helikalność z paramagnetyzmem i termicznie przełączalną luminescencją [2]. 1-D [Ln(SS/RR-iPr-Pybox) (dmf) 4 ] 3 [W(C) 8 ] 3 dmf 4H 2, [Ln(SRSR/ RSRS-Ind- Pybox)(dmf) 4 ][W(C) 8 ] 5MeC 4MeH (Ln=Gd,d) łączą A, luminescencję i uporządkowanie magnetyczne [3]. 2-D [Tb(Box) 2 (dmf) 2 ][W(C) 8 ] H 2 wykazuje ferromagnetyzm i przełączalną światłem wzbudzającym, czerwoną lub zieloną, luminescencję. [1] Sz.Chorazy, R.Podgajny, W.itek, T.Fic, E.Görlich, M.Rams, B.Sieklucka, Chem. Commun., 2013, 49, [2]Sz.Chorazy,K.akabayashi,.zaki, R.Pełka, T.Fic,J.Mlynarski, B.Sieklucka, S.-i.hkoshi, RSC Advances., 2013, 3, [3] Sz.Chorazy, K.akabayashi, M.Arczynski, R.Pełka, S.-i.hkoshi, B.Sieklucka, Chem.Eur.J., 2014, DI: /chem Praca finansowana przez C grant DEC-2011/01/B/ST5/00716 i w ramach projektu MPD. S05-W12 WYBRAE ALUMIFRY IERGAICZE DMIESZKWAE JAMI Ln(III) I ICH FUKCJALIZWAE UKŁADY HYBRYDWE Stefan Lis, Tomasz Grzyb, Agata Szczeszak, Marcin Runowski, Mariusz Wecławiak Zakład Ziem Rzadkich, Wydział Chemii, UAM, Grunwaldzka 6, Poznan. anokrystaliczne luminofory oparte o nieorganiczne matryce (fluorki, tlenofluorki, borany, wanadany, fosforany) domieszkowane jonami lantanowców, Ln 3+, syntetyzowano, przy użyciu różnych metod, i poddano szczegółowym badaniom fizykochemicznym. Zbadano strukturę, morfologię (XRD, EDX, IR, TEM) i właściwości luminescencyjne (widma wzbudzenia i emisji, emisyjne czasy życia, wydajność kwantowa, chromatyczność barwy) w relacji do składu, rodzaju matrycy i domieszki oraz optymalnych warunków wytwarzania nanocząstek [1-3]. Badane nanocząstki to efektywne luminofory i upkonwersyjne luminofory, mogą być wielofunkcyjnymi układami typu rdzeń-powłoka (lumin.-magnet.), ze sfunkcjonalizowaną powierzchnia umożliwiającą dalszą ich modyfikację. Badane układy wykazują dużą jednorodność nanocząstek, efektywną luminescencję, dużą trwałość i dlatego są obiecującymi materiałami o charakterze aplikacyjnym. [1] Grzyb, T.; Lis, S. Inorg. Chem., 2011, 50, [2] Szczeszak, A.; Grzyb, T.; Barszcz, B.; agirnyi, V.; Kotlov, A.; Lis, S. Inorg. Chem., 2013, 52, [3] Runowski, M.; Lis, S. J. Alloy Compd., 2014, 597, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (Grant o. UM-2012/06/M/ST5/00325) 238

191 WYKŁADY S05-W13 HYBRYDWE IERGAICZ-RGAICZE ZMIATACZE MLEKULARE - SYTEZA, WŁAŚCIWŚCI, ZASTSWAIE Grzegorz Schroeder, Joanna Kurczewska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Umultowska 89b, Poznań. Zaczerpnięte z języka angielskiego słowo scavenger lub stosowane w języku polskim pojęcie zmiatacza lub wymiatacza molekularnego oznacza w chemii nową generację reagentów. Zmiatacze molekularne zbudowane są z nierozpuszczalnego, nieorganicznego lub polimerowego nośnika, na którym za pomocą łącznika osadzono reaktywne grupy funkcyjne zdolne do wiązania analitów. ajczęściej stosuje się, jako nieorganiczne nośniki: Si 2, Al 2 3, tlenki metali, glinokrzemiany piasek lub kwarc. W pracy zostanie przedstawiony sposób wytwarzania zmiataczy molekularnych na różnych nośnikach nieorganicznych, właściwości otrzymanych układów oraz zastosowanie tego typu układów w syntezie organicznej i ochronie środowiska. Praca finansowana jest przez arodowe Centrum auki w ramach grantu 2011/03/B/ST5/01573 S05-W14 ZWIĄZKI KMPLEKSWE PALLADU JAK KATALIZATRY REAKCJI SUZUKI Anna Trzeciak Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Zainteresowanie związkami kompleksowymi palladu jest związane z ich bardzo wysoką aktywnością katalityczną w reakcjach tworzenia wiązań C-C, w tym w syntezie związków diarylowych metodą Suzuki. Można w tej reakcji zastosować kompleksy z ligandami fosforowymi typu P(Ph) 3 skoordynowanymi monodentnie lub chelatowo jako palladacykle a także kompleksy z ligandami azotowymi z grupy imidazoli. Bardzo obiecujące wyniki uzyskano używając jako ligandy karbeny - heterocykliczne w kompleksach monomerycznych i dimerycznych. Dodatkowy wzrost aktywności uzyskano poprzez połączenie w sferze koordynacyjnej karbenów -heterocyklicznych i ligandów pirydynowych. W wykładzie zostaną omówione kolejne generacje katalizatorów reakcji Suzuki za wskazaniem relacji pomiędzy ich strukturą a reaktywnością. [1] Szulmanowicz M. S., Gniewek A., Gil W., Trzeciak A. M., ChemCatChem, 2013, 5, [2] Silarska E., Trzeciak A. M., Pernak J., Skrzypczak A., Appl. Catal. A: Gen., 2013, 466, [3] Błaszczyk I., Gniewek A., Trzeciak A. M., J. rganomet. Chem., 2012, 710, [4] Canseco-Gonzalez D., Gniewek A., Szulmanowicz M. S., Müller-Bunz H., Trzeciak A. M., Albrecht M., Chem. Eur. J., 2012, 18, S05-W15 KMPLEKSY JÓW METALI CIĘZKICH Z RDIKAMI SEMICHIWYMI Maria Jerzykiewicz, Maciej Witwicki, Julia Jezierska, Adam Jezierski Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, F. Joliot-Curie 14, Wrocław aturalne związki organiczne posiadające ugrupowania hydrochinonowe pod wpływem jonów metali ciężkich tworzą z nimi kompleksy paramagnetyczne [1]. Takie nowo utworzone związki kompleksowe semichinon jon metalu ciężkiego są trwałe i mogą być badane metodą EPR. Przeprowadzono badania z naturalnymi źródłami hydrochinonów: kwasy huminowe, fulwowe, hymatomelanowe oraz taniny i kwas taninowy. By określić warunki i mechanizm powstawania kompleksów jonów metali ciężkich z semichinonami pochodzącymi z naturalnych polifenoli przeprowadzono reakcje z wzorcowymi fenolami o różnej ilości i położeniu grup hydroksylowych i karboksylowych [2]. Jony Pb(II) tworzyły kompleksy rodników tylko dla modeli zbudowanych z co najmniej jednej grupy karboksylowej i dwóch sąsiadujących grup hydroksylowych. Inaczej jony Hg(II), tworzyły one kompleksy rodników również dla związków nie posiadających grupy karboksylowej [3]. [1] Jerzykiewicz M., Geoderma 2004, 122, [2] Witwicki M., Jerzykiewicz M., Jaszewski A., Jezierska J., zarowski A., J. Phys. Chem. A., 2009, 113, [3] Jerzykiewicz M.,. Chemosphere, 2013, 92, Praca finansowana przez C 2011/03/B/ST5/

192 S05-K01 KMUIKATY REAKTYWŚĆ [RuH 2 ( 2 -H 2 ) 2 {P(C 6 H 11 ) 3 } 2 ] WBEC TIFEU I JEG PCHDYCH Andrzej F. Borowski *CMPW PA, Zabrze; AJD, Częstochowa. Badania nad koordynacją ligandów i reaktywnością kompleksów metali grup przejściowych są ważne w badaniu mechanizmów procesu odsiarczania ciekłych paliw. Zauważono, że podstawniki elektronoakceptorowe w tiofenie ułatwiają rozszczepienie wiązania C S z następczym tworzeniem matallacykli [1]. W niniejszej prezentacji zostanie przedstawiona reaktywność kompleksu [RuH 2 ( 2 -H 2 ) 2 {P(C 6 H 11 ) 3 } 2 ] (1) wobec tiofenu oraz jego pochodnych, zawierających podstawniki elektronoakceptorowe w pozycjach 2 i 3, a także właściwości katalityczne 1 w procesach uwodornienia tej grupy związków. [1] S. Komiya, M. Hirano, Dalton Trans., 2003, S S CH 3 C C CH S05-K02 WŁAŚCIWŚCI KMPLEKSTWÓRCZE SKŁADIKÓW RZTWRÓW BUFRWYCH WZGLĘDEM JÓW CYKU D. Wyrzykowski*, A. Tesmar*, D. Jacewicz*, J. Pranczk*, B. Pilarski**, L. Chmurzyński* *Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Cerko Sp. z o.o. Sp.K, Gdynia. W prezentowanym komunikacie przedstawiamy wykorzystanie techniki izotermicznego miareczkowania kalorymetrycznego (ITC) oraz metody miareczkowania potencjometrycznego (PT) do wyznaczania funkcji termodynamicznych reakcji jonów cynku ze składnikami roztworów buforowych. Do badań zostały wybrane substancje powszechnie stosowane do przygotowywania roztworów buforowych stosowanych w badaniach biologicznych oraz w pomiarach kalorymetrycznych, tj. Mes (kwas 2- (-morfolino)etanosulfonowy), Pipes (kwas 1,4- piperazynodietanosulfonowy) oraz Caco (kwas dimetyloarsenowy) [1-3]. Ponadto, przedstawiamy zależność między sposobem koordynacji jonów cynku przez składnik roztworu buforowego a obliczonymi funkcjami termodynamicznymi. [1] Wyrzykowski, D. et al., J. Therm. Anal. Calorim. 2013, 111, [2] Wyrzykowski, D. et al., Inorg. Chim. Acta. 2013, 405, [3] Good,.E. et al., Biochemistry, 1966, 4, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2011/03/D/ST5/05920 S05-K03 SZKIELETY METAL-RGAICZE A BAZIE LATAWCÓW(III) I KWASU 2,6-AFTALEDIKARBKSYLWEG Renata Łyszczek, Agnieszka stasz, Halina Głuchowska, Liliana Mazur Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M.C. Skłodowskiej 2, Lublin. Szkielety metalo-organiczne (MFs) stanowią nową generację krystalicznych materiałów funkcjonalnych o szerokim spektrum zastosowań min. do separacji i magazynowaniu gazów, jako katalizatory, materiały do optoelektroniki, czujniki chemiczne [1]. Kwas 2,6-naftalenodikarboksylowy jest popularnym ligandem mostkującym stosowanym w syntezie porowatych materiałów typu MF. Praca stanowi kontynuację badań dotyczących trójwymiarowych polimerów koordynacyjnych lantanowców(iii) z tym ligandem otrzymanych ze środowiska DMF [2]. W pracy przedstawiono wyniki badań rentgenostrukturalnych oraz badań spektroskopowych i termicznych. Struktura porowata kompleksów została potwierdzona badaniami izoterm adsorpcji azotu w 77K. kreślono wpływ usunięcia cząsteczek rozpuszczalnika (DMF) na strukturę kompleksów. [1] Li, J.-R., Sculley, J., Zhou, H.-C. Chem. Rev., 2012, 112 (2), [2] Łyszczek, R., Lipke, A., Micropor. Mesopor. Mater., 2013, 168,

193 S05-K04 1-HALGEPLIYY JAK PREKURSRY ZWIĄZKÓW KMPLEKSWYCH PALLADU(II) Z LIGADAMI σ-pliyylwymi urbey Gulia, Bartłomiej Pigulski, Sławomir Szafert Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Poliynowe kompleksy metali przejściowych z powodu swoich niezwykłych właściwości i potencjału aplikacyjnego od lat cieszą się wśród badaczy olbrzymim zainteresowaniem. W wyniku przeprowadzonych badań otrzymano i scharakteryzowano (również rentgenostrukturalnie) nowe σ-poliynowe związki kompleksowe palladu wykorzystując oryginalne podejście syntetyczne. W pierwszym etapie otrzymano serię 1-halogenopoliynów z odpowiednich, komercyjnie dostępnych para-podstawionych bromoarenów wprowadzając do ich cząsteczek fragment acetylenowy, a następnie wydłużając łańcuch węglowy w KMUIKATY kolejnych etapach do związków C 4 i C 6. Kluczowym krokiem była reakcja utleniającej insercji syntezowanych 1-halogenopoliynów z Pd(PPh 3 ) 4, w wyniku której otrzymano selektywnie docelowe związki z wysokimi wydajnościami. Praca współfinansowana ze środków arodowego Centrum auki (grant nr UM-2012/05//ST5/00665),oraz wspierana w ramach projektu Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności uczelni S05-K05 WPŁYW -HETERCYKLICZYCH KARBEÓW A BUDWĘ I WŁAŚCIWŚCI KMPLEKSÓW DIALKILALKKSYGALWYCH Paweł Horeglad* * Centrum owych Technologii, Uniwersytet Warszawski, ul Żwirki i Wigury 93, Warszawa. Mimo że silnie zasadowe właściwości - heterocyklicznych karbenów (HC) pozwalają na ich szerokie wykorzystanie jako ligandów w związkach metaloorganicznych, brak jest danych dotyczących budowy i właściwości alkoksylowych i arylkosylowych kompleksów metali grup głównych z HC [1]. W ramach prowadzonych badań otrzymaliśmy monomeryczne kompleksy Me 2 GaR(HC) pozwalające na stereoselektywną polimeryzację raclaktydu [3] oraz kompleksy chelatowe Me 2 Ga(,C HC ) z ligandami alkoksylowymi lub aryloksylowymi posiadającymi grupy funkcyjne zawierające HC [4]. W prezentacji omówiony zostanie szczegółowo wpływ -heterocyklicznych karbenów oraz ligandów alkoksyi aryloksylowych na budowę otrzymanych kompleksów oraz charakter wiązania Ga C HC. [1] Willans, C. E., rganometallic Chemistry, The Royal Society of Chemistry: London, 2010; Vol. 36, p 1. [2] Horeglad, P. et al. Chem Commun. 2012, 48, [3] Horeglad, P. et al. rganometallics 2014, 33, Prowadzone obecnie badania są finansowane ze środków arodowego Centrum auki - DEC-2012/07/E/ST5/ S05-K06 WPŁYW WARUKÓW SYTEZY A STRUKTURĘ I WŁAŚCIWŚCI 1,4-KSYLILE- DITICTAÓW PIERWIASTKÓW GRUP PRZEJŚCIWYCH A. stasz*, L. Mazur*, B. Tarasiuk** *Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M.C. Skłodowskiej 2, Lublin, Wielowymiarowe metaloorganiczne struktury typu MFs, PCPs składają się głównie z dwóch komponentów jonów metalu oraz organicznego łącznika. W porównaniu do ligandów sztywnych takich jak: benzenopolikarboksylany,ligandy giętkie zastosowane w nowych połączeniach koordynacyjnych mogą tworzyć różnorodne sprężyste wielowymiarowe sieci [1] Badania przedstawione w pracy dotyczą polimerów koordynacyjnych pierwiastków bloku d a ligandem, posiadającym grupę CH 2 -S-CH 2 - pomiędzy fenylowym pierścieniem a grupą karboksylową. kreślono ich strukturę zależną od warunków syntezy oraz właściwości fizykochemiczne poprzez spektoskopię, termograwimetrię oraz analizę TG-FTIR. [1] X. Zhang, L. Hou, B. Liu, L. Cui, Y. Y. Wang and B. Wu, Crystal Growth and Design, 2013, 13,

194 S05-K07 KMUIKATY KRELACJE MAGET-STRUKTURALE W PŁĄCZEIACH DWUMETALICZYCH Z UDZIAŁEM KTACYJAMETALAÓW Robert Podgajny,* Szymon Chorąży,* Wojciech ogaś,* Wojciech itek,* Michał Rams,** Barbara Sieklucka* *Wydział Chemii UJ, ul. Ingardena 3, Kraków, **Instytut Fizyki UJ, ul. Reymonta 4, Kraków Sprzężenia magnetyczne w bimetalicznych kompleksach wielordzeniowych opartych na policyjanometalanach mogą prowadzić do sieci z dalekozasięgowym uporządkowaniem magnetycznym oraz do cząsteczek wysokospinowych nierzadko wykazujących powolną relaksację magnetyczną.[1] iniejsza prezentacja przedstawia kilka interesujących połączeń wielordzeniowych M-L-[W V (C) 8 ] z mostkami C - (M = Mn II, Co II ; L = kationy poliamoniowe, -tlenki pirydyn i diazyn, pirydyny i polipirydyny). Podkreślona zostanie rola cząsteczek organicznych w konstrukcji połączeń o zróżnicowanych właściwościach i korelacjach strukturalno-magnetycznych. [1] owicka, B.; Sieklucka, B. et al. Coord. Chem. Rev. 2012, 256, Praca finansowana przez C, projekt nr DEC- 2011/01/B/ST5/ S05-K08 PRJEKTWAIE WYCH MAGETYKÓW MLEKULARYCH Alina Bieńko* *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F.Joliot-Curie 14, Wrocław. W świecie magnetyzmu molekularnego istnieje kilka obszarów badań nowego typu materiałów wykazujących wysoki stan spinowy i spontaniczną magnetyzacje. Jedną z metod projektowania nanomateriałów magnetycznych jest metoda bloków budulcowych i procesu samoskładania. Zasadniczymi blokami budulcowymi były serie kationowych monolub bismakrocyklicznych kompleksów metali 3d elektronowych (Cu(II), i(ii)) (różniące się rodzajem paramagnetycznego centrum, długością łącznika alifatycznego, rodzajem i ilością podstawników w pierścieniu makrocyklicznym Stosując strategie syntetyczne w ramach podejścia molekularnych bloków budulcowych uzyskano połączenia o różnej topologii: układy dimeryczne, 1D- wymiarowe łańcuchy, trimery, tetrametry, heptamery oraz układy 3D- wymiarowe o właściwościach szkła spinowego. Uzyskane nowe materiały podzielono na kilka grup w zależności od rodzaju liganda mostkującego: polimeryczne kompleksy oparte na anizotropowym rdzeniu [ReCl4(ox)] 2- ; polimeryczne, heterometaliczne kompleksy oparte na politiocyjanianowych i policyjanianowych rdzeniach metali; homometaliczne kompleksy wielordzeniowe z organicznymi ligandami mostkującymi.. Praca finansowana przez C grant nr 2011/01/B/ST5/01624 S05-K09 D EFEKTÓW -ELEKTRWYCH D KRDYACJI HALAREÓW - WE KCEPCJE W PRJEKTWAIU KMPLEKSÓW TYPU HVEYDY-GRUBBSA Michał Barbasiewicz* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa, Rutenowe kompleksy typu Hoveydy-Grubbsa znajdują zastosowanie, jako homogenne katalizatory metatezy olefin o bardzo dobrych właściwościach aplikacyjnych. Poszukując nowych wariantów takich układów, oraz badając powiązania pomiędzy ich strukturą a aktywnością katalityczną zaobserwowaliśmy efekty związane z -elektronową delokalizacją w obrębie pierścienia chelatowego.[1] Wyniki te zainspirowały nas do syntezy analogów, w których koordynująca grupa ipr została zastąpiona przez atom halogenu (Br, I). Kompleksy te charakteryzują się wysoką aktywnością w modelowych reakcjach metatezy (RCM), znaczną trwałością, oraz wykazują odmienny mechanizm inicjacji.[2,3] [1] M. Barbasiewicz, et al. rganometallics 2012, 31, [2] M. Barbasiewicz, et al. Dalton Trans. 2013, 42, [3] M. Barbasiewicz, et al. Chem. Eur. J. 2014, 20, Praca finansowana z grantów oraz IP

195 S05-K10 KMUIKATY STRUCTURAL AD SPECTRSCPIC AALYSIS F CMPLEXES BASED EW TYPE F S-DR LIGAD (Ar) 3 SiS. Agnieszka Pladzyk*, Łukasz Ponikiewski*, Wiesława Ferenc**, Jan Sarzyński***, Anna Dołęga* * Department of Inorganic Chemistry, Gdańsk University of Technology, G. arutowicza St. 11/12, Gdańsk, Poland.** Department of General and Coordination Chemistry, Maria Curie-Skłodowska University, Sq. Maria Curie-Skłodowska 2, Lublin. *** Institute of Physics, Maria Curie-Skłodowska University, Sq. Maria Curie- Skłodowska 1, Lublin. We have been interested in silanethiols since it has been found that they can be used as ligands in syntheses of biomimetic compounds and polymeric constructs. ur previous experiments were mainly based on alkoxysilanethiol (tbu) 3 SiSH which was found to be fairly stable in atmospheric conditions [1]. Here we want to present novel coordination compounds which have been obtained in reactions of simple salts of Co 2+ and i 2+ ions with new type of organoxysilanethiol (Ar) 3 SiS synthesized quite recently [2]. Complexes were characterized by singlecrystal X-ray structure determination, FT-IR and magnetic measurements. [1] Piękoś, R., Wojnowski, W. ZAAC 1962, 318, [2] Dołęga, A., Marynowski, W., Baranowska, K., Śmiechowski, M., Stangret, J., Inorg. Chem., 2012, 51, The studies were supported by the Polish ational Science Centre grant o. 2013/09/B/ST5/03479 S05-K11 SPTAICZY RZDZIAŁ W UKŁADACH [C(H 3 ) (H 2 ) 6- ][Fe/Cr(C 2 4 ) 3 ] Tadeusz M. Muzioł*, Grzegorz Wrzeszcz*, atalia Tereba* * Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, Toruń, Polska. Zagadnienia związane z chiralnością stanowią ważne problemy współczesnej chemii. Jednym z niepoznanych do końca zjawisk jest spontaniczny rozdział, polegający na wydzieleniu z mieszaniny racemicznej podczas krystalizacji obu form enancjomerycznych. Zjawisko to zachodzi częściej dla kompleksów niż w chemii organicznej [1,2]. W przypadku jonów szczawianowych chiralność najczęściej obserwowana była dla sieci 3D, jednakże obecnie została także stwierdzona dla układów 2D, 1D oraz 0D [3]. W naszych badaniach spontaniczny rozdział zaobserwowano dla układów o wzorze [Co(H 3 ) n (H 2 ) 6-n ][M(C 2 4 ) 3 ] mh 2 (M Cr, Fe, n 6 3). Związki te krystalizują w układzie heksagonalnym w chiralnych grupach przestrzennych P6 1 i P6 5 lub P i P6 5 22, zależnie od składu sfery koordynacyjnej kobaltu. Za chiralne rozpoznanie odpowiedzialna jest przede wszystkim sieć silnych wiązań wodorowych. Podjęto próby określenia warunków, kiedy zjawisko spontanicznego rozdziału może wystąpić w podobnych układach. [1] Hao, H.-Q.; Liu, W.-T.; Tan, W.; Lin, Z.-J.; Tong, M.-L. CrystEngComm, 2009, 11, [2] Pérez-García, L.; Amabilino, D.B. Chem. Soc. Rev., 2007, 36, [3] Gruselle, M.; Train, C.; Boubekeur, K.; Gredin, P.; vanesyan,. Coord. Chem. Rev. 2006, 250, S05-K12 ^C^ CYKLMETALWAE KMPLEKSY PLATYY(II) SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI PTYCZE Grażyna Szafraniec, Stanisław Krompiec, Aneta Słodek, Grzegorz Ćwiertnia, Iwona Grudzka Zakład Chemii ieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice, Polska. Zsyntezowano szereg ^C^ cyklometalowanych kompleksów platyny(ii), zgodnie ze znanymi w literaturze procedurami [1]. Jako ligandy cyklometalujące użyto pochodnych bis(pirydylo)benzenu, które zostały otrzymane w wyniku reakcji sprzęgania Suzuki-Miyaury, przeprowadzonych w reaktorze mikrofalowym [2]. Zastosowanie różnych estrów kwasów borowych oraz pochodnych pirydynowych, umożliwiło uzyskanie ^C^ cyklometalujących ligandów z podstawnikami elektrono-akceptorowymi jak i elektrono-donorowymi (R 1 = H, 2, H 2 ; R 2 = H, 2, H 2, CH 2 C(CH 3 ) 3 ). Wpływ elektronowy podstawników liganda zdeterminował różnice we właściwościach optycznych, kolejno otrzymanych kompleksów platyny(ii). R 1 R 2 R 2 Pt Cl [1] S. J. Farley, D. L. Rochester, A. L. Thompson, J.A. K. Howard, J. A. G. Williams, Inorg. Chem., 2005, 44, [2] Ü. Yılmaz,S. Deniz, H. Küçükbay,. Şireci, Molecules, 2013, 18, Praca finansowana przez C grant nr DEC- 011/01/B/ST5/06309, oraz CBiR grant nr PBS2/A5/40/

196 S05-K13 DIMERYCZE I MMERYCZE KMPLEKSY JU Re(C) 3 + Z WYBRAYMI ZASADAMI SCHIFFA TYPU RAZ Marek Grzegorczyk*, Andrzej Kapturkiewicz*, ** KMUIKATY *Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. **Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii auk, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa. W literaturze przedmiotu można znaleźć informacje na temat trójkarbonylowych kompleksów renu(i) z ligandami diiminowymi (typu, ), natomiast kompleksy jonu Re(C) 3 + z ligandami typu czy też są stosunkowo słabo zbadane. W prezentowanym komunikacie przedstawione zostaną wyniki badań nad syntezą oraz właściwościami fizykochemicznymi kompleksów jonu Re(C) 3 z wybranymi zasadami Schiffa - ligandami typu oraz. W wyniku reakcji bidentnych zasad Schiffa ligandów typu z Re(C) 5 Cl otrzymuje się kompleksy dimeryczne o strukturach typu Re 2 (C) 6 ( ) 2 [1]. atomiast w wyniku reakcji tridentnych zasad Schiffa - ligandów typu otrzymuje się kompleksy monomeryczne, w których każdy z badanych ligandów w inny sposób koordynuje do jonu centralnego Re(C) 3 + [2]. [1] Grzegorczyk, M.; Kapturkiewicz, A.; owacki, J.; Trojanowska, A. Inorg. Chem. Commun., 2011, 14, [2] Grzegorczyk, M.; Kapturkiewicz, A.; Sanjuan-Szklarz, F.W.; owacki, J. Inorg. Chem. Commun., 2014, in press. S05-K14 REAKCJA JDKU REU(III) Z H 2 18 I 3-METYLPIRYDYĄ Marta S. Krawczyk, Monika K. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. W syntezie nowej klasy sześciordzeniowych oksydokompleksów renu zawierających rdzeń {Re 6 (μ-) 12 } + [1] zasadniczą rolę odgrywa woda. Stosując spektrometrię mas oraz spektroskopię w podczerwieni i dalekiej podczerwieni udowodniliśmy, że atomy tlenu izotopu 18 (pochodzące z wody H 18 2 ) wbudowują się w strukturę klasteru tworząc kompleks [Re 6 (μ- 18 ) 12 (3-Mepy) 6 ]I (Rys. 1). [1] Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T. praca przyjęta do druku w Inorg. Chem. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant UM-2011/03//ST5/04844 Re 18 Rys. 1. Struktura kationu kompleksowego [Re 6(μ- 18 ) 12(3-Mepy) 6] +. S05-K15 SZEŚCIRDZEIWE KSYDKMPLEKSY REU JAK PRDUKTY REAKCJI HALGEKÓW REU(III) Z AMIAMI ARMATYCZYMI Marta S. Krawczyk, Monika K. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław W reakcjach halogenków renu(iii) z aminami aromatycznymi, można otrzymać nowej klasy sześciordzeniowe kompleksy renu o ogólnym wzorze [Re 6 (μ-) 12 L 6 ]X {L = py, 3-Mepy (3-metylopirydyna), 4-Mepy (4-metylopirydyna); X = BPh 4, Cl, Br, I} [1]. Ponadto otrzymane klastery ulegają odwracalnym lub/i kwazi-odwracalnym reakcjom utleniania-redukcji zachowując geometrię przestrzenną (Rys. 1). ReX 3 X = Cl, Br, I Re pokojowa [1] Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T. praca przyjęta do druku w Inorg. Chem. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant UM-2011/03//ST5/04844 Rys. 1. Schemat syntez sześciordzeniowych klasterów renu o ogólnym wzorze [Re 6(μ-) 12(3-Mepy) 6] +n (n = 0, +1). 244

197 S05-P01 PSTERY KMPLEKSY IMIFSFRWE ZŁTA, PALLADU I PLATYY JAK PTECJALE ŚRDKI ATYWTWRWE Aleksandra Borkowska Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. d ponad 40 lat cisplatyna, karboplatyna oraz oksaliplatyna są stosowane jako leki przeciwnowotworowe. Ich działanie jest jednak związane z dużą toksycznością i wieloma efektami ubocznymi. Te ograniczenia zainicjowały badania nad nowymi substancjami przeciwnowotworowymi. Liczne bioanalizy kompleksów złota[1] doprowadziły do wniosków, że posiadają one inny niż cisplatyna mechanizm działania antynowotworowego. ie celują one w DA komórek, a hamują enzymy w mitochondriach oraz proteasomach. Wyniki te skłoniły naukowców do poszukiwania kompleksów nieplatynowych o analogicznym działaniu[2]. Efektem poszukiwań są iminofosforowe kompleksy metali o konfiguracji d 8 charakteryzujące się niską toksycznością oraz wysoką cytotoksycznością dla komórek rakowych[3]. [1] Vela, L.; Contel, M.; Palomera, L.; Azaceta G.; Marzo, I. J. Inorg. Biochem., 2011, 105, [2] Carreira, M.; Calvo-Sanjuán, R.; Sanaú, M.; Zhao, X.; Magliozzo, R.S.; Marzo I.; Contel, M. J. Inorg. Biochem., 2012, 116, [3] Frik, M.; Jiménez, J.; Vasilevski, V.; Carreira, M.; de Almeida, A.; Gascón, E.; Benoit, F.; Sanaú, M.; Casini, A.; Contel, M. Inorg. Chem. Front., 2014, 1, S05-P02 KATALITYCZE METDY SYTEZY FUKCJALIZWAYCH SILSESKWIKSAÓW TYPU DUBLE DECKER Dariusz Brząkalski*, Bartosz Woźniak*, Beata Dudziec*, Patrycja Żak*, Bogdan Marciniec* * Wydział Chemii, Zakład Chemii Metaloorganicznej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, Poznań, Polska. Funkcjonalizowane silseskwioksany typu doubledecker (DDSQ) to niedawno wyodrębniona grupa tzw. związków hybrydowych w ramach wielościennych silseskwioksanów (ang. PSS), w których można wyróżnić nieorganiczny rdzeń połączeń Si--Si oraz fragmenty organiczne.[1] bserwuje się szybki rozwój tej dziedziny chemii krzemoogranicznej w dwu kierunkach jeden dotyczy syntezy i modyfikacji DDSQ na poziomie związków molekularnych, a drugi jest związany z syntezą układów makromolekularnych o polepszonych parametrach termicznych, mechanicznych, optoelektronicznych itd. W komunikacie tym prezentowane są wyniki prac związanych z zastosowaniem katalitycznych reakcji, m.in. sililującego sprzęgania czy hydrosililowania do funkcjonalizacji winylo- oraz wodoropodstawionych silseskwioksanów typu double-decker. [1]. otake, K. Yoshida, K. Watanabe, Y. Yamaryo US (B2) Praca finansowana przez arodowe Centrum auki - MAESTR 2011/02/A/ST5/00472 oraz SATA 2012/05/D/ST5/03348 S05-P03 BADAIA PTECJMETRYCZE I SPEKTRSKPWE DDZIAŁYWAŃ W UKŁADACH: IKTYA/PLIAMIA I CU(II)/IKTYA/PLIAMIA Paweł Czerniawski, Romualda Bregier-Jarzębowska, Anna Gąsowska, Lechosław Łomozik, Martyna Kubik Zakład Chemii Koordynacyjnej, UAM, ul. Umultowska 89b Wydział Chemii, Poznań Badano oddziaływania niekowalencyjne nikotyny (ic) z aminami biogennymi: putrescyną (Put) i spermidyną (Spd) oraz reakcje kompleksowania w układach potrójnych Cu(II)/ic/Put lub Spd. kreślono skład, ogólne stałe trwałości (logβ) tworzących się kompleksów oraz centra oddziaływań ligandów. Ustalono, że w układach bez metalu w tworzeniu kompleksów molekularnych uczestniczą oba atomy azotu nikotyny oraz sprotonowane atomy azotu PA. Ponadto wraz ze wzrostem ph obserwuje się coraz efektywniejszy udział w oddziaływaniach atomów azotu nikotyny a spadek efektywności atomów azotu PA. Ustalono, że w układach z jonami Cu(II) tworzą się kompleksy typu: Cu(ic)H x (PA) oraz Cu(ic)(PA)(H) x. W kompleksie molekularnym Cu(ic)H 2 (Put) całkowicie sprotonowana Put oddziałuje niekowalencyjnie z kotwicującym połączeniem binarnym jonów Cu(II) z nikotyną. W formie Cu(ic)H(Put) stwierdzono wewnątrzcząsteczkowe międzyligandowe oddziaływania dodatkowo stabilizujące kompleks. atomiast w kompleksach ze spermidyną nie wszystkie donorowe atomy azotu PA uczestniczą w koordynacji. 245

198 S05-P04 EFEKTYWŚĆ CETRÓW DDZIAŁYWAŃ LIGADÓW W KMPLEKSACH W UKŁADACH: IKTYA/UKLETYD I CU(II)/IKTYA/UKLETYD PSTERY Paweł Czerniawski, Anna Gąsowska, Romualda Bregier-Jarzębowska, Lechosław Łomozik, Aleksandra Kabacińska Zakład Chemii Koordynacyjnej, UAM, ul. Umultowska 89b, Wydział Chemii, Poznań W układach ic/amp lub ATP tworzą się addukty typu (ic)h 2 (ukleotyd) i (ic)h(ukleotyd). bliczone wartości stałych równowagi reakcji tworzenia wskazują na bardziej efektywne oddziaływania w kompleksach molekularnych nikotyny z AMP niż z ATP. Wyniki badań 13 C MR sugerują udział w oddziaływaniu obu atomów azotu nikotyny oraz atomów tlenu grupy fosforanowej i endocyklicznych atomów azotu (1) i (7) z nukleotydu. W formie (ic)h 2 (AMP) ustalono występowanie efektu inwersji oddziaływań (centra elektrododatnie i elektroujemne w nikotynie i AMP). W kompleksach mieszanych z jonami Cu(II) w koordynacji uczestniczy pirydynowy atom azotu nikotyny oraz atomy tlenu grup fosforanowych nukleotydu. Wraz ze wzrostem ph obserwuje się włączenie w koordynację endocyklicznych atomów azotu (1) lub (7) z ATP. W kompleksach protonowanych zarówno z udziałem AMP jak i ATP wewnątrzcząsteczkowe międzyligandowe niekowalencyjne oddziaływania dodatkowo stabilizują kompleks. S05-P05 KWAS 6-((DIFSFMETYL)AMI)HEKSAWY I JEG WŁAŚCIWŚCI KRDYACYJE A. Dylong*, M. Sowa*, K. Ślepokura**, W. Goldeman*, E. Matczak-Jon* *Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, , Wrocław. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot Curie 14, Wrocław. Bisfosfoniany zawierające szkielet P C P to syntetyczne analogi pirofosforanu o dużym powinowactwie względem jonów metali [1]. Kwas 6- ((difosfonometylo)amino)heksanowy (Rys. 1), należy do nie opisanej dotychczas w literaturze grupy bisfosfonianowych pochodnych aminokwasów. Prezentacja ma na celu przedstawienie struktur molekularnych i krystalicznych liganda oraz jego kompleksów z jonami wapnia i potasu. Ponadto, zaprezentowane zostaną wstępne badania, za pomocą spektroskopii MR, nad właściwościami kompleksującymi tego związku względem jonów wapnia, magnezu i cynku w roztworach wodnych. [1] Matczak-Jon, E.; Videnova-Adrabińska, V. Coord. Chem. Rev. 2005, 249, S05-P06 WŁAŚCIWŚCI KMPLEKSUJĄCE BISFSFIAWYCH PCHDYCH AMIKWASÓW A. Dylong, W. Goldeman*, B. Kurzak**, M. Szpak**, E. Matczak-Jon* **Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, , Wrocław. **Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole. Bisfosfoniany to grupa różnorodnych związków, których właściwości fizykochemiczne i aktywność biologiczna zależą od natury chemicznej podstawników na atomie węgla do którego przyłączone są dwie geminalnie związane grupy fosfonowe. Celem prezentacji jest przedstawienie dotychczas nieopisanych w literaturze bisfosfonianowych pochodnych aminokwasów, w których grupa karboksylowa i ugrupowanie bisfosfonianowe przyłączone są do atomów C i C w otoczeniu atomu azotu (Rys. 1). Zostaną przedstawione wyniki badań nad równowagami protonowania i kompleksowania w roztworach wodnych czterech ligandów z jonami Ca 2+, Mg 2+ i Zn 2+ przeprowadzonych z wykorzystaniem spektroskopii MR, ph-potencjometrii i spektrometrii mas z łagodnym źródłem jonizacji ESI-MS. 246

199 S05-P07 WSPÓLA SRPCJA LATAWCÓW I JÓW FSFRAWYCH(V) Agnieszka Gładysz-Płaska, Ewelina Grabias, Marek Majdan, Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, pl. M. C. Skłodowskiej 2, Lublin Badano wspólną sorpcję jonów lantanowców Ln 3+ oraz fosforanów(v) na glinie czerwonej modyfikowanej chlorkiem sodu a-glinie. W badaniach rozpatrywano układy zawierające: 1) jony lantanowca(iii) w środowisku wodnym i w środowisku buforu octanowego 2) jony lantanowców(iii) + jony fosforanów(v) w środowisku wodnym lub w środowisku buforu octanowego 3) jony fosforanów(v) w środowisku wodnym i w środowisku buforu octanowego. PSTERY Podjęto próbę porównania sorpcji jonów Ln 3+ w całym szeregu lantanowców, wpływu jonów fosforanowych(v) na wielkość sorpcji oraz zbadano obecność efektu podwójnie podwójnego. Badania finansowane w ramach strategicznego projektu badawczego pt. Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej : umowa nr 168/ /2011. S05-P08 USTALAIE SKŁADU KMPLEKSÓW U(VI) Z FSFRAAMI A BETICIE Ewelina Grabias, Marek Majdan, Agnieszka Gładysz-Płaska Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, pl. M. C. Skłodowskiej 2, Lublin Uran jako pierwiastek radioaktywny jest toksyczny dla organizmów żywych. Zrozumienie mechanizmów usuwania jonów uranylowych ze ścieków jest istotne z uwagi na możliwość poznania dróg migracji U(VI) w środowisku oraz potencjalnego zastosowania badanych sorbentów jako barier geologicznych podczas składowania odpadów radioaktywnych [1]. Powszechnie znany jest w literaturze fakt, że obecność jonów fosforanowych w roztworach wodnych sprzyja sorpcji U(VI) na tlenku glinu, tlenku krzemu i tlenku żelaza(iii). Ustalanie składu kompleksów powierzchniowych uranu z fosforanami opiera się na dobrze znanej w chemii koordynacyjnej metodzie de Job, w której suma stężeń ligandów tworzących kompleks z jonem metalu pozostaje stała, zmienia się zaś ich proporcja. Zależność stężenia U(VI) w fazie stałej od stosunku molowego U(VI) i fosforanów wskazuje na obecność maksimum, które odpowiada składowi tworzącego się kompleksu. [1] Grabias E., Gładysz-Płaska A., Książek A., Majdan M., Environ. Chem Lett., 2013, DI /s Badania finansowane w ramach strategicznego projektu badawczego pt. Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej : umowa nr 168/ /2011. S05-P09 KMPLEKSY JÓW SREBRA (I) I MIEDZI (II) Z TETRAPIPERYDYYL-PP-LARIAT ETEREM W METALU atalia Gutowska*, Piotr Seliger*, Grzegorz Andrijewski*, Mariola Siwy** *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź. ** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie - Skłodowskiej 34, Zabrze. Stałe trwałości zostały wyznaczone za pomocą miareczkowania potencjometrycznego. Wykonane zostały również widma MR, w celu zbadania sposobu kompleksowania jonów srebra (I) i miedzi (II) przez badany ligand. Lariat etery należą do grupy eterów koronowych posiadających łańcuch boczny przyłączony do fragmentu korony przez tak zwany atom pivotowy (C, lub P). Utworzone ramię boczne zawierające atomy lub grupy z wolną parą elektronową może współdziałać z elektronami z pierścienia makrocyklicznego tworząc trójwymiarową przestrzeń dla gościa w postaci kationu, anionu lub cząsteczki obojętnej [1] [2]. Celem pracy była synteza i wyznaczenie stałych trwałości z jonami srebra (I) i miedzi (II) dla tetrapiperydynylo-pp-lariat eteru w metanolu. [1] Gokel, G.W., Chem. Soc. Rev. 1992, 39, [2] Gokel, G.W., Crown ethers and cryptand, University of Miami Coral Gables, Florida, USA,

200 S05-P10 BADAIE KMPLEKSÓW TETRAMRFLIYL-PP-LARIAT ETERÓW Z JAMI METALI TECHIKĄ ESI-MS atalia Gutowska*, Grzegorz Andrijewski*, Piotr Seliger*, Beata Pasternak* *Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź. PP-lariat etery należą do grupy eterów koronowych utworzonych przez wprowadzenie jednostki cyklotrifosfazenu do makrocyklicznego szkieletu polieterowego [1]. Spektrometria mas z techniką jonizacji electrorosprayem (ESI-MS) jest skutecznym narzędziem w badaniu niekowalencyjnych oddziaływań w kompleksach typu gość-gospodarz. ESI-MS umożliwia nam bezpośrednią analizę kompleksów tworzących się w roztworze, co pozwala na badania stanów równowagi, analizę ilościową stałych trwałości lub ocenę selektywności wiązania [2]. PSTERY Celem badań było określenie z użyciem ESI-MS struktur powstających kompleksów oraz ocena selektywności wiązania wybranych jonów: Ag(I), Ca(II), Cd(II), Cu(II) i Pb(II). [1] Brandt, K.; et al; J. Inclusion. Phenom. Macrocyclic Chem., 1999, 35, [2] Stewart, I.I.; Spectrochim. Acta Part B, 1999, 54, S05-P11 HETERLIGADWE KMPLEKSY JÓW METALI d- I f-elektrwych Małgorzata Kurzajewska, Tomasz Heese, Dorota Kwiatek, Stefan Lis, Zbigniew Hnatejko Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań d ponad 10-ciu lat prowadzimy badania nad kompleksami jonów metali z udziałem -tlenków pochodnych pirydyny w roztworach i w fazie stałej [1, 2]. Prace badawcze obejmujące sposoby koordynacji, symetrię i stabilność kompleksów tworzących się w różnych fazach, prowadzone są z użyciem spektroskopii luminescencyjnej (pomiar natężenia emisji i emisyjnych czasów życia) i spektroskopii absorpcyjnej ( badanie zmian w widmach UV-Vis i IR) oraz MR i EPR, a także z wykorzystaniem analizy elementarnej, rentgenostrukturalnej i termicznej. W komunikacie przedstawione zostaną wyniki badań spektroskopowych nad otrzymanymi nowymi heteroligandowymi kompleksami jonów Zn 2+, Co 2+, d 3+ i Eu 3+ z ligandami typu: -tlenkowe pochodne pirydyny, -diketony i związki organiczne zawierające fosfor. [1] Lis, S.; Hnatejko, Z.; Barczyński, P.; Elbanowski, M. J. Alloys. Compd., 2002, 344, [2] Hnatejko, Z.; Dutkiewicz, G.; Kubicki, M.; Lis, S. J. Mol. Struct., 2013, 1034, Udział Tomasza Heese w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL / S05-P12 -DRWE ALKILALKHLE JAK LIGADY A CETRUM MLIBDEWYM Anna Jurowska*, Janusz Szklarzewicz, Maciej Hodorowicz, Monika Tomecka Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Zakład Chemii ieorganicznej, Kraków, R. Ingardena 3. Związki kompleksowe z jednowiążącymi organicznymi ligandami są interesującym materiałem do badań ze względu na łatwość substytucji tych ligandów [1]. Zastosowane w pracy ligandy typu aminoalkohole oraz hydrazynoalkohol są potencjalnie liniowymi ligandami mostkowymi z i donorowymi atomami. Stwarza to możliwość ich zastosowania w syntezie układów polimerycznych [2]. W pracy opisano syntezę, strukturę oraz właściwości fizykochemiczne (widma IR, UV-VIS, widma cyklicznej woltamperometrii, pomiary DTG) kompleksów Mo(IV) z 2-aminoetanolem, 3- aminopropanolem oraz hydrazonem 2-hydroksyetylu. Badania strukturalne wskazują na geometrię silnie zdeformowanego oktaedru dla anionu z bardzo słabym wiązaniem do azotu liganda organicznego. mówiony zostanie wpływ liganda na typ wiązań wodorowych i upakowanie przestrzenne oraz właściwości fizykochemiczne. [1] Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Lewiński, K., Polyhedron, 2008, 27, [2] Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Samotus, A.; Burgess, J.; Fawcett, J.; Russell, D. R., Polyhedron, 2000, Praca wykonana dzięki wsparciu stypendialnemu Krakowskiego Konsorcjum aukowego im. Mariana Smoluchowskiego "Materia - Energia Przyszłość 248

201 S05-P13 KMPLEKSY WAADU Z LIGADAMI,-DRWYMI Anna Jasińska, Janusz Szklarzewicz PSTERY Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, ul. Gołębia 24. Zespół Chemii Koordynacyjnej, Kraków, ul. R. Ingardena 3 Kompleksy wanadu są w ostatnich latach intensywnie badane ze względu na ich zastosowanie jako metalofarmaceutyki [1]. W wyniku reakcji V(acac) 2 z ligandami,-donorowymi otrzymano trzy nowe kompleksy wanadu. Syntezy prowadzone były w atmosferze argonu, w etanolu, w którym najpierw rozpuszczano ligand lub go tworzono z komponentów a następnie dodawano V(acac) 2. Zastosowano trzy ligandy: hydrazon kwasu salicylowego, hydrazyd salicylowy aldehydu salicylowego wraz z 1,10- fenantroliną jako koligandem oraz hydrazyd 3- hydroksy-2-naftoesowy aldehydu 2-pikolinowego. Roztwory po syntezach pozostawiano do powolnej krystalizacji. Wszystkie preparaty wykrystalizowały w formie drobnych igieł i zostały scharakteryzowane przy pomocy metod fizykochemicznych, w tym spektroskopii IR, UV-Vis (w roztworze i w fazie stałej), pomiarów magnetycznych oraz analizy elementarnej. Uzyskano jeden preparat wanadu(iv) oraz dwa kompleksy wanadu(v). [1] Sakurai, H., J. Health. Sci., 2010, 56, S05-P14 LUMIESCET MATERIALS FRM RGAMETALLIC SUBSTRATES Magdalena Kosińska-Klähn, Łukasz John, Anna Drąg-Jarząbek, Józef Utko, Lucjan B. Jerzykiewicz, Piotr Sobota *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Recently, the interest in alkoxo derivatives of metals significantly increased as they constitute extremely attractive molecular precursors, for the fabrication of numerous oxide materials. Such materials deliver appropriate elements of a final product and the desired stoichiometry is achieved on the molecular level. We have developed two different methods to synthesize molecular precursors. The first synthetic method leads to perovskites and relies on the direct reaction of group 4 metallocenes Cp 2 M Cl 2 with metal M (M=ba, Sr, Ca) and an excess of alcohol RH [1]. The second way leads to spinel-like oxides. We prepared mononuclear strontium and barium benzofuranoxide [M(ddbfo) 4 ](ddbfo) 2 ddbfoh, where ddbfoh = 2,3-dihydro-2,2-dimethylbenzofuran-7-ol. and then used in reaction with M Me 3 (M = Al, In, Ga). [2] The highly phase pure oxides were obtained after thermal decomposition of the precursors and then doped with europium what have led to to phosphors. [1] Drąg-Jarząbek A., Kosińska M., John Ł., Jerzykiewicz L. B., Sobota P., Chem. Mater., 2011, 23, 4212 [2] Ł. John, M. Kosińska-Klähn, L. B. Jerzykiewicz, L. Kępiński, P. Sobota, Inorg. Chem., 2012, 51, 9820 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki granty : numer 2011/01//ST5/02408 oraz 2011/03/B/ST5/01040 S05-P15 CRYSTAL STRUCTURE F BIMIMETIC CADMIUM METHAL CMPLEX Agnieszka Jabłońska, Katarzyna Kazimierczuk, Anna Dołęga* *Department of Inorganic Chemistry, Chemical Faculty, Gdańsk University of Technology arutowicza 11/12, Gdańsk, Poland, anndoleg@pg.gda.pl In the ocean concentrations of zinc are low and limit the growth of phytoplankton. Marine diatoms developed a carbonic anhydrase (CA) that can use Cd instead of Zn which is beneficial in such habitat. [1] We present the crystal structure of Cd(II) complex that mimics the active site of marine diatoms CA: [Cd(CH 3 H)(TDST) 2 (C 4 H 6 2 )] where TDST is a bulky tris(2,6-diisopropylphenoxy)silanethiolato ligand, and C 4 H 6 2 is 2-methylimidazole (Fig. 1). [2] [1] Lane, T.W.; Saito, M.A.; George, G..; Pickering, I.J.; Prince, R.C.; Morel, F.M. ature, 2005, 435, 42. [2] Dołęga, A.; Marynowski, W.; Baranowska, K.; Śmiechowski, M.; Stangret, J. Inorg. Chem., 2012, 51, Financial suport of SC grant no 2013/09/B/ST5/03479 is acknowledged. 249

202 S05-P16 ZASTSWAIE DISSLVIE GL-38 W PRCESIE USUWAIA JÓW METALI CIĘŻKICH Dorota Kołodyńska, Irmina Pańczuk-Figura, Zbigniew Hubicki Zakład Chemii ieorganicznej, Wydział Chemii, UMCS, Lublin, Pl. Marii Curie Skłodowskiej 2. W przedstawionej pracy zbadano proces sorpcji kompleksów Cu(II) i Zn(II) z kwasem glutamino-,dioctowym (GLDA) na jonitach różnego typu. GLDA jest jedynym z grupy biodegradowalnych czynników kompleksujących nowej generacji, który w porównaniu z innymi tego typu kompleksonami w pełni zasługuje na określenie mianem zielonej alternatywy [1]. Czynnik ten, znany pod handlową nazwą Dissolvine GL-83 w 86 % oparty jest na substancjach naturalnych, gdyż otrzymywany jest z biomasy. Charakteryzuje się dobrą rozpuszczalnością w całym zakresie ph i wysoką stabilnością termiczną [2]. W trakcie badań PSTERY analizowano kinetykę sorpcji, wpływ stężenia początkowego oraz ph na efektywność procesu usuwania w/w jonów w obecności GLDA. Do opisu sorpcji jonów zastosowano równania kinetyczne pseudo pierwszego, pseudo drugiego rzędu oraz dyfuzji międzycząstkowej, zaś do wyznaczenia parametrów adsorpcyjnych równanie Langmuira i Freundlicha. [1] Boróen T.; Ludvig K.; Andersson K.; Seetz J. SÖFW J. 2009, 10, [2] Siegert W. SÖFW J., 2008, 1, S05-P17 HYDRAMIWAIE ALKIÓW KATALIZWAE KMPLEKSEM WLFRAMU(0). Paulina Kocięcka, Teresa Szymańska-Buzar Uniwersytet Wrocławski, Wydział Chemii, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Alkiny są szeroko dostępnym odczynnikiem do katalitycznej addycji wiązania -H aminy do potrójnego wiązania alkinu RC CH, dając enaminy. Proces ten katalizowany przez kompleksy drogich metali: Au, Ag, Rh, Ru, Pd, Pt i lantanowce, jest jednak mało wydajny [1-3]. Stosunkowo tani kompleks wolframu(0), cis- [W(C) 4 (pip) 2 ] okazał się efektywnym, regio- i stereoselektywnym katalizatorem E-enamin w stosunkowo łagodnych warunkach. Katalityczna reakcja alkinów terminalnych i amin drugorzędowych (piperydyna, pirolidyna, morfolina, metylopiperazyna) prowadzona bez rozpuszczalnika, w zakresie temperatur C i maksymalnie w ciągu 5 godz. pozwala uzyskać trans- E-enaminy z wysoką wydajnością ( 99%). [W(C)4(pip)2] C, 1-5 h [1] Hannedouche, J., Schulz, E. Chem. Eur. J. 2013, 19, [2] Müller, T.; E. et al. Chem. Rev, 2008, 108, [3] Severin, R.; Doye, S. Chem. Soc. Rev, 2007, 36, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr: 2013/09//ST5/00402 S05-P18 ALKIYLPDSTAWIE SILSESKWIKSAY - SYTEZA I ZASTSWAIE Michał Kut*, Martyna Mania*, Julia Duszczak*, Beata Dudziec*, Monika Rzonsowska*, Bogdan Marciniec* * Wydział Chemii, Zakład Chemii Metaloorganicznej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, Poznań, Polska. Wielościenne Silseskwioksany (ang. PSS) to nieorganiczno-organiczne układy zawierające dobrze zdefiniowany, nieorganiczny rdzeń połączeń Si--Si i tworzą szeroką klasę tzw. związków hybrydowych. Ta grupa związków została ostatnio poszerzona o nowy typz dwoma (lub czterema) reaktywnymi grupami, tj. silseskwioksany typu double-decker. [1] Układy te są szczególnie interesujące, nie tylko ze względu na ich konstrukcję, ale przede wszystkim z powodu ich unikatowych fizyko-chemicznych właściwości. Celem tej pracy było pokazanie możliwości wprowadzenia nowej grupy funkcyjnej, tj. podstawnika etynylowego jako jednej lub dwóch reaktywnych grup do rdzenia silseskwioksanu. owa klasa etynylopodstawionych PSS ów umożliwia ich wykorzystanie w chemii polimerów i/lub dendrymerów, dotycząc szczególnie ich potencjalnych właściwości optoelektronicznych. [1] a) R. Duchateau, Chem. Rev. 2002, 102, 3525, b) M. Y. Lo, C. G. Zhen, M. Lauters, G. E. Jabbour, A. Sellinger J. Am. Chem. Soc. 2007, 129, 5808 Praca współfinansowana przez arodowe Centrum auki grant SATA 2012/05/D/ST5/03348 oraz ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL /

203 S05-P19 KMPLEKSY Cu(II) Z AMIDAMI KWASÓW PIRYDYKARBKSYLWYCH Dorota Kwiatek*, Łukasz owaczyk**, Zbigniew Hnatejko*, Piotr Barczyński**, Stefan Lis* PSTERY *Zakład Ziem Rzadkich, **Pracownia Związków Heterocyklicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Umultowska 89b, Poznań. -tlenki związków heteroaromatycznych, w szczególności amidowe pochodne pirydyny, wykazują aktywność biologiczną, a niektóre kompleksy z jonami metali zdolność do wiązania z DA i właściwości antyoksydacyjne [1-3]. owe amidy (A i B) otrzymane w wyniku wieloetapowego procesu, obejmującego w etapach syntezę estru metylowego kwasu 2-amino-3-metylobenzenoesowego i preparatykę chlorków kwasów pirydynokarboksylowych, poddano reakcji z jonami Cu(II). trzymane produkty reakcji zidentyfikowano poprzez wykonanie analizy elementarnej i termograwimetrycznej oraz rejestrację widm 1 H i 13 C MR oraz IR. H A [1] An, B-L.; Shi, J-X.; Wong,W-K.; Cheah, K-W.; Li, R-H.; Yang,Y-S.; Gong, M-L. J. Lumin., 2002, 99, [2] Lis, S.; Hnatejko, Z.; Barczyński, P.; Elbanowski, M. J. Alloys Comp., 2002, 344, [3] Wang, Y.; Wang,Y.; Yang, Z-Y. Spectrochim. Acta, Part A., 2007, 66, H B S05-P20 KATALITYCZA AKTYWACJA WIĄZAIA WĘGIEL-WDÓR I HETERATM-WDÓR W REAKCJACH Z LEFIAMI- D PRSTYCH CZĄSTECZEK D WCZESYCH MATERIAŁÓW. Aneta Kolasa Zakład Chemii Metaloorganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu Reakcja katalitycznej trans-metalacji została odkryta w grupie prof. Marcińca 30 lat temu [1]. a przestrzeni ostatnich lat proces ten był wielkrotnie modyfikowany oraz rozwijany, poznano również dokładnie jego mechanizm [2, 3]. Metodologia ta stała się wygodnym narzędziem w syntezie nienasyconych funkcjonalizowanych pochodnych metaloidów (Si, Ge, B) oraz tlenowych połączeń tych pierwiastków zawierających ugrupowania E--E (gdzie E, E = Si, B, Ge, C). [1] B. Marciniec, J. Gulinski J. rganomet. Chem. 1984, 266, 19 [2] B. Marciniec Coord. Chem. Rev. 2005, 249, 2374 [3] B. Marciniec Acc. Chem. Res. 2007, 40 (10), 943 Podziękowania: Aneta Kolasa pragnie podziękować Fundacji Projekt PKL KL Warto poczuć chemię za sfinansowanie prezentowanych badań. S05-P21 PLIMERY KRDYACYJE SDU I PTASU Z KWASEM 4,4 -BIFEKSYDICTWYM Renata Łyszczek*, Halina Głuchowska*, Agnieszka stasz*, Liliana Mazur*, Bohdan Tarasiuk** *Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M. C. Skłodowskiej 2, Lublin. Kwas 4,4 -bifenoksydioctowy jest nowym ligandem, którego właściwości koordynacyjne nie zostały jeszcze opisane. Praca dotyczy związków kompleksowych tego liganda z jonami sodu i potasu. Wykazano, iż otrzymane w fazie stałej związki mają strukturę wielowymiarowych polimerów koordynacyjnych. W oktaedrycznym otoczeniu atomów centralnych znajdują się atomy tlenu pochodzące od: grup karboksylanowych, grup fenoksy liganda oraz cząsteczek wody. Ligand wykazuje charakter heksadentny w kompleksie z jonami sodu (rys.) i oktadentny w kompleksie z jonami potasu. Rys. Struktura krystaliczna kompleksu sodu z kwasem 4,4 - bifenoksydioctowym 251

204 S05-P22 KMPLEKSY IKLU(II) I KBALTU(II) Z KWASEM (IMIDAZ[1,2-a]PIRYMIDY-2- YL)CTWYM A. Dylong*, M. Sowa*, K. Ślepokura**, W. Goldeman*, E. Matczak-Jon* *Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, , Wrocław. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot Curie 14, Wrocław. W literaturze brak jest danych odnośnie związków kompleksowych kwasu (imidazo[1,2-a]pirymidyn-2- ylo)octowego. Istnieją natomiast nieliczne doniesienia odnośnie związków kompleksowych kwasu (imidazo[1,2-a]pirydyn-2-ylo)octowego, którego forma anionowa wykazuje zdolność chelatowania jonów metali. Właściwość ta wynika zarówno z obecności atomów donorowych i jak i giętkiego łącznika CH 2 między grupą karboksylanową i pierścieniem aromatycznym, co umożliwia dopasowanie się grupy PSTERY C - do geometrii preferowanej przez koordynowany jon metalu. [1] Celem prezentacji jest charakterystyka struktur molekularnych i krystalicznych kwasu (imidazo[1,2- a]pirymidyno-2-ylo)octowego oraz jego kompleksów z jonami niklu(ii) i kobaltu(ii). Ponadto zostaną przedstawione wyniki badań stabilności termicznej oraz charakterystyka spektroskopowa (IR i FT-Raman) liganda i otrzymanych kompleksów. [1] A. Dylong, M. Sowa, W. Goldeman, K. Ślepokura, M. Duczmal, A. Wojciechowska, E. Matczak Jon, Polyhedron, 2014, 75, S05-P23 EPXIDATI F RAPESSED IL WITH HYDRGE PERXIDE CATALYZED BY ACIDIC I EXCHAGE RESI AMBERLYST 15 Kornelia Malarczyk, Eugeniusz Milchert, Marlena Kłos West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Faculty of Chemical Technology and Engineering, Institute of rganic Chemical Technology In the epoxidation processes of vegetable oils are important mole ratios of reactants, mixing speed, temperature and reaction time. Especially important is the choice of the type of epoxidising agent. The aim of the work was to develop a new method of epoxidation rapeseed oil using a peroxy acid generated in situ by the reaction of 30 wt% hydrogen peroxide and glacial acetic acid in the presence of an acidic ion exchange resin, Amberlyst 15. As a result of the epoxidation was obtained epoxidized oil with the following iodine number and epoxy number: 0,087 mol/100g rapeseed oil and 0,251 mol/100g rapeseed oil. [1] Milchert E., Smagowicz A. J Am il Chem Soc, 2009, 86, S05-P24 DESRPCJA U(VI) Z GLIY CZERWEJ Ewelina Grabias, Marek Majdan, Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, pl. M. C. Skłodowskiej 2, Lublin Uran w przyrodzie występuje w śladowych ilościach głównie w skałach, glebach i zbiornikach wodnych. becność toksycznych jonów U(VI) w środowisku naturalnym spowodowana jest wykorzystaniem zubożonego uranu w produkcji broni oraz przetwarzaniem rud uranowych w produkcji paliwa jądrowego. Sorpcja uranu na glinokrzemianach jest tanią i skuteczną metodą eliminacji jonów uranylowych z roztworów wodnych. W obecności jonów fosforanowych w środowisku reakcji następuje wzrost sorpcji U(VI) z roztworów wodnych w porównaniu z układem bez fosforanów[1]. Tanie i łatwo dostępne sorbenty glinokrzemianowe stosowane do eliminacji U(VI) z roztworów wodnych są stosowane jako bariery geologiczne w składowiskach odpadów radioaktywnych. [1] Grabias E., Gładysz-Płska A., Książek A., Majdan M., Environ. Chem Lett., 2013, DI /s Badania finansowane w ramach strategicznego projektu badawczego pt. Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej, zadanie badawcze nr 4 pt. Rozwój techniki i technologii wspomagających gospodarkę wypalonym paliwem i odpadami promieniotwórczymi : umowa nr 168/ /

205 S05-P25 AALIZA WIDM FTIR GLIY CZERWEJ MDYFIKWAEJ SURFAKTATAMI Marek Majdan, Ewelina Grabias, Agnieszka Gładysz-Płaska, Agnieszka Lipke Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, pl. M. C. Skłodowskiej 2, Lublin Glina czerwona jest to typowy przedstawiciel materiałów ilastych występujących na terenie Polski. Stanowi ona dobry materiał sorpcyjny w stosunku do szeregu jonów występujących w ściekach, m.in. jonów uranylowych. Jej modyfikację za pomocą surfaktantów prowadzi się w celu umożliwienia usuwania ze ścieków radiochemicznych resztek substancji organicznych, tzn. pochodnych kwasów alkilofosforowych. Dobrą metodą analizy tego typu nośników jest spektroskopia FTIR. Umożliwia ona określenie struktury warstw adsorpcyjnych surfaktantu na powierzchni adsorbentu [1]. ajbardziej interesującym PSTERY wnioskiem z przeprowadzonych badań jest to, iż w obecności jonów fosforanowych, łańcuchy alkilowe przyjmują taką samą konformację w całym zakresie stężeń surfaktantu, natomiast pod nieobecność tych jonów ułożenie łańcuchów alkilowych ulega zmianie. [1] Hongping H., Frost L. R., Jianxi Z., Spectrochim. Acta Part A, 2004, 60, Badania finansowane w ramach strategicznego projektu badawczego pt. Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej : umowa nr 168/ /2011. S05-P26 SYTEZA, WIDMA SCYLACYJE RAZ BLICZEIA DFT ZWIĄZKÓW KMPLEKSWYCH 3-CHLR-7-AZAIDLU Z JAMI Pd(II) I Pt(II) Barbara Morzyk-ciepa*, Karolina Dysz*, Magdalena Malik **, Danuta Michalska** *Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza, Aleja Armii Krajowej 13/15, Częstochowa, **Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. trzymano związki kompleksowe 3-chloro-7- azaindolu (3Cl7AI) z jonami Pd(II) i Pt(II). Zmierzono widma FT-IR i FT-Ramana obu kompleksów. Wykonano obliczenia struktur molekularnych oraz teoretycznych widm oscylacyjnych z zastosowaniem metod DFT i różnych baz funkcyjnych. a podstawie analizy widm doświadczalnych i teoretycznych ustalono struktury tych kompleksów. Wykazano, że dwa ligandy (3Cl7AI) wiążą jon Pt(II) poprzez pirydynowy atom azotu tworząc strukturę cis, natomiast z jonami Pd(II) tworzą strukturę trans. bliczenia programem Gaussian 09 zostały wykonane we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym. S05-P27 STRUKTURY KRYSTALICZE, WIDMA SCYLACYJE I BLICZEIA DFT 5-BRM-7-AZAIDLU RAZ 3-CHLR-7-AZAIDLU Barbara Morzyk-ciepa*, Karolina Dysz*, Ilona Turowska-Tyrk**, Danuta Michalska** *Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza, Aleja Armii Krajowej 13/15, Częstochowa, **Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. trzymano kryształy 5-bromo- i 3-chloro-7-azaindoli, które tworzą kompleksy z Pt(II) o właściwościach przeciwnowotworowych. Wykonano badania rentgenostrukturalne. 5-Bromo-7-azaindol krystalizuje w grupie przestrzennej P2 1 /c, natomiast 3-chloro-7- azaindol w grupie P2 1 /n (R 1 wynosi odpowiednio: i ). Zmierzono widma FT-IR i FT- Ramana tych związków. Wykonano obliczenia struktur i widm oscylacyjnych z zastosowaniem metod DFT i różnych baz funkcyjnych. a podstawie obliczonych wartości PED uzyskano pełną interpretację widm IR i Ramana obu ligandów. bliczenia DFT zostały wykonane we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym. 253

206 S05-P28 BADAIA SPEKTRSKPWE CHLRKWYCH ZWIĄZKÓW Au(III) z 7,8-BEZCHILIĄ. Daria iedzielska, Leszek Pazderski Katedra Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 7,8-benzochinolina (bzq), będąca analogiem 2- fenylopirydyny (2ppy) (schemat 1), jest -donorowym ligandem heterocyklicznym typu azynowego, która koordynuje jony Au(III) w dwojaki sposób: jako ligand jednodonorowy za pomocą atomu azotu lub jako ligand dwudonorowy za pomocą atomu azotu i zdeprotonowanego atomu węgla C(2 (Schemat 2). PSTERY luminescencyjne oraz cytotoksyczność[1]. Celem badań była synteza związków kompleksowych i metaloorganicznych Au(III) z bzq oraz ich pełna charakterystyka spektroskopowa 1 H, i 13 C MR. Zostały również wykonane widma fluorescencyjne w ciele stałym oraz w dichlorometanie. Wykonano również widma oscylacyjne w zakresie średniej i dalekiej podczerwieni. Schemat 1 Schemat 2 Związki te cieszą się dużym zainteresowaniem ze względu na ich właściwości katalityczne, [1] M.A. Cinellu, A. Zucca, S. Stoccoro, G. Minghetti, M. Manassero, M. Santoni, J. Chem. Soc., Dalton Trans. 1995, S05-P29 KMPLEKSY JÓW METALI Z 2-(4-PIRYDYL)-1,3-BEZTIAZLEM Małgorzata Kurzajewska, Klaudia lenderczyk, Maciej Kubicki, Bogumił Brzezinski, Zbigniew Hnatejko Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań W ostatnich latach notuje się wzrost zainteresowania benzotiazolem i jego pochodnymi ze względu na ich szeroko pojętą aktywność biologiczną, w tym aktywność przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczną, przeciwnowotworową, właściwości antyproliferacyjne oraz zastosowanie w syntezie organicznej i w chemii nieorganicznej. trzymano homo- i heteroligandowe kompleksy jonów Zn(II), Co(II), Sm(III) i U 2 (II). Skład oraz sposób koordynacji jonów centralnych określono na podstawie wyników analizy elementarnej, termicznej, spektroskopowej (rejestrując widma UV-Vis, emisji, IR) i rentgenowskiej. W oparciu o uzyskane dane spektroskopowe (m. in. rozwiązane struktury krystalograficzne) stwierdzono udział w koordynacji atomu azotu z pierścienia pirydynowego. Udział Klaudii lenderczyk w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program peracyjny Kapitał Ludzki, projekt nr PKL / S05-P30 PLIMERY KRDYACYJE 4,4 -SULFYLDIBEZESAÓW LATAWCÓW (III) A. stasz*, R. Łyszczek*, P.Chabros, A. Bartyzel*, A. Lipke** *Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej, pl. M.C. Skłodowskiej 2, Lublin Metalo-organiczne polimery koordynacyjne to obiecująca grupa związków nowej generacji, które mogą być potencjalnie zastosowane w: katalizie, separacji gazów i ich magazynowaniu oraz luminescencji. Synteza nowych połączeń koordynacyjnych opiera się najczęściej na di- lub polikarboksylowych kwasach zawierających dodatkowe elementy strukturalne [1]. Praca niniejsza dotyczy polimerów koordynacyjnych lantanowców z kwasem 4,4 -sulfonylodibenzoesowym otrzymanych solwotermalnie. Scharakteryzowano otrzymane 4,4 -sulfonylodibenzoesany d(iii), Eu(III), Tb(III), Dy(III) oraz Yb(III) poprzez badania spektroskopowe, rentgenowską analizę proszkową, termograwimetrię oraz badania luminescencyjne. [1] D. Senthil Raja, J. H. Luo, C. Y. Wu, Y. J. Cheng, C. T. Yeh, Y. T. Chen, S. H. Lo, Y. L. Lai and C. H. Lin, Crystal Growth and Design, 2013, 13,

207 S05-P31 2,4-DICHLRFEKSYCTAY JÓW WYBRAYCH PIERWIASTKÓW PRZEJŚCIWYCH. W. Ferenc, D. sypiuk, B. Cristóvão, H. Głuchowska, B. Tarasiuk. Wydział Chemii UMCS, PL. M. Curie-Skłodowskiej 2, Lublin. Kompleksy anionu kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego z jonami wybranych pierwiastków przejściowych otrzymano jako hydraty o wzorach: ML 2 nh 2 (gdzie M(II)=Mn, i, Co, Cu) i LnL 3 nh 2 (Ln(III)=La, Pr- Lu), L=C 8 H 5 3 Cl 2 i n=2, 4, 5 i 6 zależnie od rodzaju jonu centralnego. Grupa karboksylanowa w analizowanych związkach jest bidentna chelatująca. Badane kompleksy rozkładają się w powietrzu ( K) trójstopniowo. Ulegają one dehydratacji i tworzą połączenia bezwodne, które poprzez tlenochlorki, rozkładają się do tlenków odpowiednich metali. Wartości entalpii procesów dehydratacji PSTERY analizowanych kompleksów w przeliczeniu na 1 cząsteczkę wody wynoszą: 44,64-29,86kJ/mol (kompleksy pierwiastków d-elektronowych) i 32,00 16,79kJ/mol (dla pierwiastków 4f-elektronowych). 2,4- Dichlorofenoksyoctany i(ii), Co(II), La(III) i d(iii) krystalizują w układzie trójskośnym, a pozostałych pierwiastków w układzie jednoskośnym. Wyznaczono momenty magnetyczne badanych związków. 2,4- Dichlorofenoksyoctany Mn(II), Co(II) i i(ii) są kompleksami wysokospinowymi o słabym polu ligandów. S05-P32 KMPLEKSY KWASU 4-X-4-{[3-(TRIFLURMETYL)FEYL]AMI}BUT-2- EWEG Z JAMI METALI d- I 4f-ELEKTRWYCH. W. Ferenc, P. Sadowski, D. sypiuk, B. Cristóvão, B. Tarasiuk. Wydział Chemii UMCS, PL. M. Curie-Skłodowskiej 2, Lublin. Zsyntezowano kompleksy anionu kwasu 4-oxo-4-{[3- (trifluorometylo)fenylo]amino}but-2-enowego z jonami pierwiastków d- i 4f-elektronowych. trzymano związki w postaci di- i trihydratów o wzorach: M(C 11 H 7 3 F 3 ) 2 nh 2 i Ln(C 11 H 7 3 F 3 ) 3 nh 2, gdzie M(II) = Cu, Co, i, Mn i Ln(III) = Pr, d, Sm, Gd, Dy, Ho, Er i n = 2 dla Cu, Co, Pr, d, Sm, Gd oraz n = 3 dla i, Mn, Dy, Ho i Er. Grupa karboksylanowa w badanych połączeniach jest monodentna i bidentna zależnie od rodzaju jonu centralnego kompleksu. Analizowane związki ogrzewane w powietrzu ( K) rozkładają się w trzech etapach. ajpierw tracą jednoetapowo cząsteczki wody i tworzą kompleksy bezwodne, które następnie rozkładają się do tlenków odpowiednich metali z pośrednim utworzeniem tlenofluorków. bliczono wartości entalpii procesów dehydratacji otrzymanych połączeń. Kompleksy Mn(II), i(ii) i Co(II) z analizowanym kwasem są związkami krystalicznymi. Krystalizują w układzie niskosymetrycznym, natomiast pozostałe połączenia są amorficzne. Z wartości momentów magnetycznych analizowanych kompleksów wynika, że spełniają one prawo Curie-Weissa. S05-P33 KMPLEKSY HELIKALE PIERWIASTKÓW PRZEJŚCIWYCH - SYTEZA, STRUKTURA I WŁAŚCIWŚCI Marta Fik, Adam Gorczyński, Ariel Adamski, Damian Marcinkowski, Violetta Patroniak Zakład Chemii Bionieorganicznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań Jednym z najistotniejszych atrybutów dla układów wykazujących zjawisko helikalnej samoorganizacji, jest subtelny wpływ czynników zewnętrznych determinujących przesunięcie się równowagi w kierunku tworzenia architektur helikalnych. [1] Przedstawione zostaną nowe kompleksy helikalne pierwiastków przejściowych opartych na wiązaniu koordynacyjnym, w szczególności przedstawiając wpływ czynników zewnętrznych na strukturę oraz właściwości biologiczne oraz fotokatalityczne tychże związków. [2] Praca realizowana w ramach projektu PUS arodowego Centrum auki nr 2011/03/B/ST5/ [1] Stefankiewicz A.R.; Wałȩsa M.; Jankowski P.; Ciesielski A.; Patroniak V.; Kubicki M.; Hnatejko Z.; Harrowfield J.M.; Lehn J.-M., Eur. J. Inorg. Chem., 2008, 18, [2] Wałesa-Chorab M.; Patroniak V.; Kubicki M.; Kadziołka G.; Przepiórski J.; Michalkiewicz B., J. Catal., 2012, 291,

208 S05-P34 WE ZWIĄZKI KRDYACYJE RUTEU Z AMIMETYLFFIAMI PSTERY Michał Płotek*, ***, Radosław Starosta**, Urszula K. Komarnicka**, Agnieszka Skórska-Stania*, Agnieszka Kyzioł*, Grażyna Stochel* *Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot-Curie 14, Wrocław. ***WKiRDS, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Lea27/29, Kraków. dkryta przez Rosenberga aktywność antynowotworowa cisplatyny zapoczątkowała próby znalezienia związków koordynacyjnych innych metali posiadających właściwości cytotoksyczne wobec komórek rakowych. Wśród testowanych biologicznie związków koordynacyjnych szczególnie dużą grupę stanowią związki rutenu. Prezentowane wyniki dotyczą syntezy i charakterystyki związków koordynacyjnych rutenu typu RuCl 2 (PX) 2, w których PX to aminometylofosfina zawierająca pochodne piperazyny, bądź morfolinę. Fosfina ta chelatuje jon rutenu przez atom fosforu oraz atom azotu piperazyny lub morfoliny. Cechą charakterystyczną opisanych związków jest zdolność do powolnej dekoordynacji atomu azotu aminometylofosfiny. pisane związki wykazują ponadto cytotoksyczność w badaniach in vitro na linii komórkowej ludzkiego raka płuc (A549) oraz zdolność do interakcji z albuminą (HSA). S05-P35 SYTEZA I CHARAKTERYSTYKA AMIMETYLFSFIY PSIADAJĄCEJ GRUPĘ ETYLPIPERAZYWĄ Michał Płotek*, ***, Radosław Starosta**, Urszula K. Komarnicka**, Agnieszka Skórska-Stania*, Agnieszka Kyzioł*, Grażyna Stochel* *Wydział Chemii, Uniwerystet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot-Curie 14, Wrocław. ***WKiRDS, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Lea27/29, Kraków. Wykorzystując chlorek bis(hydroksymetylo)difenylofosfoniowy zsyntezowano nową aminometylofosfinę posiadającą w swoim składzie ugrupowanie etylopiperazynowe. trzymaną fosfinę scharakteryzowano wykorzystując metody magnetycznego rezonansu jądrowego oraz spektroskopii w podczerwieni. Ponadto przy pomocy rentgenowskiej analizy strukturalnej określono strukturę krystaliczną tlenku dyskutowanej aminometylofosfiny. Cechą charakterystyczną zsyntetyzowanej fosfiny jest zdolność do chelatacji jonu rutenu(ii) poprzez atom fosforu i piperazynowy atom azotu. P atomy koordynujące jon rutenu S05-P36 WŁAŚCIWŚCI ATYUTLEIAJĄCE PLIKARBKSYLAWYCH ZWIĄZKÓW KRDYACYJYCH MIEDZI(II) J. Pranczk*, D. Wyrzykowski*, D. Jacewicz*, A. Tesmar *, L. Chmurzyński* *Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. W prezentowanym doniesieniu przedstawiamy charakterystykę fizykochemiczną binarnych oraz trójskładnikowych związków koordynacyjnych miedzi(ii), CuL nh 2 oraz CuLB nh 2, gdzie L to anion diglikolanowy lub tiodioctanowy a B to 2,2'- bipirydyl lub 1,10-fenantrolina [1]. Właściwości antyutleniające kompleksów w stosunku do anionorodnika ponadtlenkowego zostały przebadane w środowisku dimetylosulfotlenku (DMS) metodą spektrofotometryczną (UV-Vis) z wykorzystaniem błękitu nitroterazoliowego (BT) oraz techniką woltamperometrii cyklicznej [2]. Ponadto, przedyskutowany został wpływ modyfikacji sfery koordynacyjnej jonów miedzi(ii) na aktywność antyutleniającą związków koordynacyjnych. [1] Baggio, R. et al., Inorg. Chem. Commun. 2007, 10, [2] Wyrzykowski D. et al., Z. Anorg. Allg. Chem, 2013, 639, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr decyzji DEC-2012/07/B/ST5/

209 S05-P37 PSTERY 1,4-BIS(IMIDAZL-1-YL)-BUTA (BBI) JAK LIGAD -DRWY W SYTEZACH PLIMERÓW KRDYACYJYCH. Agnieszka Pladzyk*, Alicja Strągowska*, Klaudia Słowy*, Łukasz Ponikiewski* *Katedra Chemii ieorganicznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk Celem pracy było użycie 1,4-bis(imidazol-1-yl)-butanu (bbi) jako liganda -donorowego do reakcji z acetyloacetonem niklu(ii) i(acac) 2 (1) oraz tri-tertbutoksysilanotiolanem kadmu(ii) [Cd{SSi(tBu) 3 }] 2 (2). W ramach tych doświadczeń otrzymaliśmy dwa polimery koordynacyjne typu 1D o różnej topologii łańcuchów polimerycznych. ba związki zostały otrzymane w postaci monokryształów, a także scharakteryzowane strukturalnie (XRD), spektroskopowo (FT-IR) oraz termograwimetrycznie (TG/DSC). Rys. 1 Fragment sieci polimeru koordynacyjnego [i(acac) 2(bbi) 9CHCl 3] n (1) (na rysunku pominięto atomy H) Praca finansowana przez MiSW grant S05-P38 ZŁT-KRZEMIKWE I KRZEMIKW-ZŁTE ASTRUKTURY HYBRYDWE Judyta Rećko, Piotr yga Instytut ptoelektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna, Kaliskiego 2, Warszawa Hybrydowe nanocząstki typu rdzeń-płasz składające się z dielektrycznego rdzenia i metalicznej powłoki przyciągają wiele uwagi ze względu na swoje unikalne cechy. Materiały te często wykazują lepsze właściwości magnetyczne, elektroniczne, katalityczne i optyczne w porównaniu do cząstek tworzących je składników badanych osobno. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się struktury krzemionkowozłote (Si i złoto-krzemionkowe (Au@Si 2 ). Wykazują one efekt rezonansu plazmonowego polegający na oscylacji swobodnych elektronów w metalu pod wpływem padającej fali elektromagnetycznej. Dzięki temu mogą być stosowane w nowoczesnych technologiach optoelektronicznych i spektroskopowych. W niniejszej pracy przedstawione zostały sposoby otrzymywania cząstek typu rdzeń-płasz. Produkty syntezy badano technikami mikroskopii SEM oraz spektroskopii UV-VIS. Wykazano, że na właściwości optyczne cząstek mają wpływ wielkość krzemionkowego rdzenia i morfologia złotego płaszcza. S05-P39 WE KMPLEKSY i(ii) Z DI- I TETRAHYDRKSY ZASADAMI SCHIFFA Agata Bartyzel, Zofia Rzączyńska Zakład Chemii gólnej i Koordynacyjnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej W pracy przedstawiona zostanie synteza i wyniki badań strukturalnych kompleksów niklu(ii) z,donorowymi zasadami Schiffa ([il 1 ] CH 3 H (1) i ([il 2 ] 2CH 3 H (2), gdzie L 1 = C 29 H i L 2 = C 29 H ). Ligandy od syntezy badanych zawiązków otrzymane zostały w wyniku reakcji odpowiednio 2-hydroksybenzofenonu lub 2,4- hydroksybenzofenonu z 1,3-daminopropanem. Kompleksy syntezowane były z metanolu, w stosunku i:l 2:1. Związki niklu(ii) z badanymi ligandami krystalizują w układzie jednoskośnym. W obu przypadkach jony i(ii) skoordynowane są przez dwa atomy tlenu i dwa atomy azotu, a odpowiednie długości wiązań i- i i- w kompleksach są zbliżone. becność w strukturze kompleksu (2) dodatkowych grup hydroksylowych spowodowało powstanie rozbudowanej sieci wiązań wodorowych i otrzymanie polimerycznej struktury. P2 1 /n P2 1 /c 257

210 S05-P40 TW [M10] EATIMERIC CLUSTERS Józef Utko, Maria Sobocińska, Tadeusz Lis Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, Joliot-Curie 14, Wroclaw , Poland. We herein present a mixed-valent [Mn II 4Mn III 6] decametallic [Mn II 4Mn III 6Cl 4 (CH 3 CH 2 CH 2 ) 12 4 ][Mn II Cl 4 ] 1.5CH 3 CH 2 CH 2 H complex [1], with a supertetrahedral topology [(3 3 ) 4 ( ) 6 ] [2]. In the crystallographic assymetric unit two dicationic enantiomers of [Mn II 4Mn III 6Cl 4 (CH 3 CH 2 CH 2 ) 12 4 ] 2+ with opposite turn of the organic ligands around the 3-fold axis of the tetrahedron are present (Figure). PSTERY [1] Utko J., Canaj A.B., Milios C.J., Sobocińska M., Lis T. Inorg. Chem. Commun., 2014, doi: /j.inoche [2] Kostakis G.E., Ako A..M., Powell A.K., Chem. Soc. Rev., 2010, 39, S05-P41 REAKCJA TYPU HECKA KATALIZWAA AIWYMI KMPLEKSAMI PALLADU(II) Ewelina Silarska *, Anna M. Trzeciak *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot-Curie 14, Wrocław, Polska Arylowane olefiny są popularnym motywem strukturalnym, wykorzystywanym zarówno w skali laboratoryjnej, jak i w procesach przemysłowych, m.in. w farmacji i kosmetologii, w agrochemii, a także przy modyfikacji związków organicznych [1]. W pracy tej przedstawiono skuteczny sposób syntezy arylowanych olefin w atmosferze tlenu cząsteczkowego katalizowane kompleksami palladu(ii) typu [IL] 2 [PdCl 4 ] i [IL] 2 [Pd 2 Cl 6 ] [2]. Układ katalityczny toleruje obecność różnych grup funkcyjnych (np. Br, 2, CH 3 ) oraz szeroki zakres olefin: od akrylanów po mniej aktywne alkeny. Dodatkowo, arylacja olefin biegnie w łagodnych warunkach, przy zastosowaniu minimalnej ilości reagentów, w tym tlenu atmosferycznego jako reutleniacza. [1]X.Mi, M. Huang, H. Gou, Y. Wu, Tetrahedron, 69 (2013) 5123 [2] E. Silarska, A.M. Trzeciak, A. Skrzypczak, J. Pernak, Applied Catalysis A, 466 (2013) 21 S05-P42 PCHDE IMIDAZ[1,5-α]PIRYDYY JAK WE LIGADY RGAICZE W SYTEZIE KMPLEKSÓW Z WYBRAYMI METALAMI D-ELEKTRWYMI. Monika Tomecka*, Janusz Szklarzewicz, Anna Jurowska, Adán Mateu Roldán Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Zakład Chemii ieorganicznej, Kraków, R. Ingardena 3. Pochodne imidazo[1,5-α]pirydyny potencjalnie mogą być wykorzystywane jako chelatowe ligandy organiczne w syntezie nowych kompleksów z metalami bloku d. Ze względu na dużą liczbę atomów donorowych, takich jak czy, mogą pełnić rolę ligandów mostkujących w rozbudowanych układach koordynacyjnych. W pracy opisano syntezę polidonorowych ligandów na bazie pochodnych aldehydu salicylowego i 2-cyjanopirydyny (według metody opisanej w [1]). Związki te zostały wykorzystane w syntezie kompleksów wybranych metali d-elektronowych m.in. wanadu. Wszystkie wyizolowane związki scharakteryzowano pod względem fizykochemicznym (m.in. widma IR, UV-VIS w fazie stałej i w serii rozpuszczalników organicznych, widma 1 H i 13 C MR oraz zmierzono podatność magnetyczną dla kompleksów). [1] Fulwa. V.K.; Manivannan, V., Tetrahedron 2012, 68,

211 S05-P43 PSTERY KMPLEKSY i(ii) Z PCHDYMI, -BISSALICYLIDE-1,2-CYKLHEKSA- DIAMIY W DMS I CHLRKU METYLEU. Danuta Tomczyk*, Wiktor Bukowski**, Karol Bester**, Paweł Urbaniak*, Grzegorz Andrijewski* *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki,ul. Tamka 12, Łódź. ** Katedra Technologii i Materiałoznawstwa Chemicznego, Politechnika Rzeszowska, Al. Powstańców W-wy 6, Rzeszów. W celu wyjaśnienia mechanizmów działania biologicznych centrów aktywnych badane są procesy utleniania kompleksów Me(II) z pochodnymi salenu. W oparciu o badania woltamperometryczne i spektroskopowe w DMS wykazaliśmy jednoetapowe utlenianie kompleksów i(ii) do i(iii); w CH 2 Cl 2 - trójetapowe (rys.). Pierwszy i drugi pik odpowiadają utlenianiu kompleksów do rodników fenoksylowych i dirodników. Trzeci - dirodników do difenoksoniowych kationów [1]. Analiza mechanizmów I etapów procesów utleniania wykazała procesy typu E. Kinetykę określono wyznaczając wartości współczynników dyfuzji metodami woltamperometrii cyklicznej, chronokulometrii i chronopotencjometrii. 1. [1] Chen S.; Peng H.M.; Webster R.D. Electrochimica Acta, 2010, 55, S05-P44 STRUKTURA KRYSTALICZA I WŁAŚCIWŚCI PRZECIWUTLEIAJĄCE ITRYLTRICTAWEG KMPLEKSU WAADYLU A. Tesmar*, D. Wyrzykowski*, I. Inkielewicz-Stępniak**, J. Pranczk*, D. Jacewicz*, L. Chmurzyński* *Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Zakład Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego statnie badania wskazują, że diglikolanowe związki koordynacyjne wanadylu skutecznie chronią komórki HT22 hipokampa myszy przed toksycznym wpływem H 2 2 [1], stanowiącym najczęstszy czynnik ryzyka stresu oksydacyjnego w chorobach neurodegeneracyjnych, udarze mózgu i zmianach miażdżycowych w obrębie naczyń mózgowych. Między innymi z tego powodu interesującym wydało nam się zbadanie struktury oraz właściwości antyoksydacyjnych nowego związku koordynacyjnego wanadylu. W prezentowanym doniesieniu przedstawiamy strukturę krystaliczną nitrylotrioctanowego kompleksu wanadylu o wzorze: [AH][V(TA)(A)] H 2, gdzie A to 2-amino-3- hydroksypirydyna a TA to anion nitrylotrioctanowy. Właściwości antyutleniające kompleksu w stosunku do anionorodnika ponadtlenkowego zostały zbadane metodą woltamperometryczną, jak również spektrofotometryczną (UV-Vis). [1] Wyrzykowski D. et al., Z. Anorg. Allg. Chem, 2013, 639, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr decyzji DEC-2012/07/B/ST5/00753 S05-P45 SYTHESIS AD AALYSIS F STRUCTURE CMPLEXES F CPPER(II) AD ZIC IS WITH FRAGMETS F PRTEI FBP28 Dorota Uber, Paulina Hirniak, Dariusz Wyrzykowski, Joanna Makowska, Lech Chmurzyński Faculty of Chemistry, University of Gdańsk, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk Earlier study of the selected fragments of the - terminal β-hairpin of the FBP28, WW domain suggests that they have a tendency to form locally turn like conformation [1]. In order to describe the interaction of this peptides with Cu 2+ and Zn 2+ ions to gain knowledge of the mechanism of formation of a biologically relevant complex, calorimetric measurements were conducted. The studies (ITC, DSC) allowed an identification of conformational structures of chosen compounds and to determined their stability. [1] J. Makowska, D. Uber, L. Chmurzyński, J. Phys. Chem. B, 2012, 116, The publication is financed from European Social Fund project within the framework of Human Capital perational Programme, Action IV. This publication reflects the views only of the author, and the funder cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. This work was supported by a grants for Young Scientists 2014 from the University of Gdansk o B (DU) and by a grant from C 2011/01/D/ST4/04497 (JM). 259

212 S05-P46 RÓWWAGI KWASW-ZASADWE PCHDYCH TIHYDATIY SADZYCH A ZŁCIE. Urbaniak Paweł*, Tejchman Waldemar**, Polański Krzysztof***, Tomczyk Danuta*, Andrijewski Grzegorz* PSTERY *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. **Zakład Chemii, Uniwersytet Pedagogiczny im. KE, Podchorążych 2, Kraków. ***Pracownia Badań Materiałowych, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Właściwości kwasowo-zasadowe związków immobilizowanych na powierzchniach metalicznych, np. metodą SAM, istotnie różnią się od właściwości wykazywanych przez związek w roztworze. Dokładniejsze poznanie tych właściwości jest istotne np. przy konstrukcji sensorów czy optymalizacji zastosowania katalizatorów heterofazowych. Metodą samoorganizacji otrzymano monowarstwy pochodnej tiohydantoiny (L1) [1] na złocie (111). Badania tworzenia warstw SAM, równowagi kwasowo-zasadowe, a także równowagi oddziaływania SAM z jonami Cu 2+ badano metodami woltamperometrii cyklicznej, elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej oraz spektroskopii EDX. L1 [1] Johnson T.B., icolet B.H., J. Am. Chem. Soc., 1911, 33, S05-P47 WPŁYW PDSTAWIKÓW A PRCES SAMRGAIZACJI HETERARMATYCZYCH TILI A PLIKRYSTALICZYM ZŁCIE. Urbaniak Paweł*, Gębicki Krzysztof**, Mlostoń Grzegorz** *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. **Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź. Powierzchnie metaliczne, zmodyfikowane osadzonymi monowarstwami tioli, mogą znaleźć szereg zastosowań m.in. w konstrukcji sensorów czy heterofazowych katalizatorów [1, 2]. samoorganizacji, pokryto nimi polikrystaliczne złoto. trzymane w ten sposób modyfikowane elektrody badano metodami woltamperometrii cyklicznej i elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej. Stwierdzono istotny wpływ grupy CF 3 na przebieg procesu samoorganizacji związków HAT na złocie. I II III Przeprowadzono syntezę czterech heteroaromatycznych tioli (HAT) I-IV. astępnie, w procesie IV [1] Vericat C., Vela M.E., Benitez G., Carro P., Salvarezza R.C., Chem. Soc. Rev. 2010, 39, [2] Prashar D., Int. J. ChemTech Res., 2012, 4(1), Badania realizowane w ramach grantu Maestro-3 (SC Kraków, Dec-2012/06/A/ST5/00219). S05-P48 PLIKARBKSYLAWE KMPLEKSY KBALTU(II), IKLU(II) RAZ WAADYLU WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZE RAZ BILGICZE D. Wyrzykowski*, I. Inkielewicz-Stępniak**, J. Pranczk*, A. Tesmar*, D. Jacewicz*, B. Pilarski***, L. Chmurzyński* *Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Zakład Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. ***Cerko Sp. z o.o. Sp.K, Gdynia. W prezentowanym komunikacie przedstawiamy wyniki badań nad właściwościami fizykochemicznymi oraz biologicznymi grupy związków koordynacyjnych [M(L)] nh 2 oraz [M(L)(B)] nh 2, gdzie M oznacza Co 2+, i 2+ oraz V 2+, L to ligand diglikolanowy lub tiodioctanowy, a B to 1,10-fenantrolina lub 2,2 - bipirydyl. Zbadana została trwałość termodynamiczna i kinetyczna kompleksów w roztworze oraz ich aktywność antyutleniająca w stosunku do anionorodnika ponadtlenkowego oraz wybranych rodników organicznych. Związki wykazujące najwyższą aktywność w testach chemicznych zostały poddane badaniom biologicznym. Wybrane kompleksy chronią komórki HT22 hipokampa myszy przed toksycznym wpływem H 2 2, stanowiącym najczęstszy czynnik ryzyka stresu oksydacyjnego w chorobach neurodegeneracyjnych, udarze mózgu i zmianach miażdżycowych w obrębie naczyń mózgowych. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2011/03/D/ST5/

213 S05-P49 PSTERY PRZYSZŁŚCIWE ZASTSWAIE ZWIĄZKÓW KMPLEKSWYCH CYKU JAK RADIFARMACEUTYKÓW. Karolina Wereszczyńska *, dr Danuta Kroczewska **, mgr Marek Grzegorczyk ** ** * Koło aukowe Chemików Spectrum Katedra Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo- Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3go Maja Siedlce Jednym z ważniejszych zadań nauki jest znalezienie licznych doniesień naukowców wynika, że cynk może substancji, dzięki której będzie możliwa diagnoza oraz być radioizotopem, za pomocą którego będzie możliwa skuteczne leczenie stanów nowotworowych. diagnoza, jak i terapia stanów nowotworowych [1,2]. Szczególną uwagę poświęca się radiofarmaceutykom. Ze względu na specyficzne właściwości biochemiczne Możliwość ich odpowiedniego konstruowania cynku, jak i jego łatwość do tworzenia związków pozwala na uzyskanie trwałych związków o szukanych kompleksowych, wyróżnia się on wśród innych właściwościach biologicznych i chemicznych, dzięki pierwiastków niezbędnych do prawidłowego czemu pozwala to na umieszczenie radiofarmaceutyka funkcjonowania organizmu [3]. w konkretnej tkance, a dobranie odpowiedniego [1] A. Takeda, Cancer Res., 2001, 61, radioizotopu umożliwia trafną diagnozę lub skuteczne [2] A. Takeda, Brain Res., 2003, 965, leczenie stanów nowotworowych. a podstawie [3] B. L. Vallee, K. H. Falchuk, Physiol. Rev., 1993, 73, S05-P50 MCZIK JAK SUBSTACJA AKTYWA PREPARATÓW KSMETYCZYCH Alicja Kapuscińska, Joanna Igielska- Kalwat, Izabela owak *Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im.adama Mickiewicza w Poznaniu,, ul. Umultowska 89b, Poznań. Substancją aktywną kosmetyków nazywany jest każdy ich składnik, który wykazuje działanie fizyczne, chemiczne lub biochemiczne na fizjologię i/lub funckje skóry. Substancje aktywne mogą wykazywać działanie przeciwzmarszczkowe, antyutleniające czy nawilżające. Jedną z najskuteczniejszych substancji nawilżających stosowanych w kosmetyce jest mocznik, będący składnikiem naturalnego składnika nawilżającego (MF), obecnego w keratynocytach [1]. MF odpowiada za nawodnienie warstwy rogowej naskórka. Działanie kosmetyczne mocznika zależy od jego stężenia, bowiem w małych stężeniach mocznik wykazuje pośrednie działanie nawilżające, natomiast w większych stężeniach działa keratolitycznie [2]. W kosmetyce znalazły także zastosowanie pochodne mocznika - przyspieszająca regenerację naskórka allantoina, oraz diazolidynylomocznik i imidazolidynylomocznik - popularne konserwanty kosmetyczne [3]. [1]. oszczyk M.: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska.wyd. Lekarskie PZWL 2010, 114. [2]. Mężyńska I.: awilżające i keratolityczne działanie mocznika. Cosmetology Today 2010, 4, [3]. Antoniak K., Matławska I.: Leki roślinne w wybranych schorzeniach skórnych (część II). Czasopismo Aptekarskie 2011, 10 (214), S05-P51 BADAIA ESI-MS KMPLEKSÓW JÓW METALI Z MAKRCYKLICZYMI PCHD- YMI ETERÓW KRWYCH Z WBUDWAYMI PIERŚCIEIAMI TRIAZLU Piotr Seliger*, atalia Gutowska*, Monika Stefaniak **, Jarosław Romański** *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, Łódź ** Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki Tamka 12, Łódź. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie wykorzystaniem metody ESI-MS do badania równowag w roztworach metal-ligand [1]. W naszej pracy zastosowaliśmy tę metodę do weryfikacji możliwości tworzenia się kompleksów makrocyklicznych pochodnych eterów koronowych z wbudowanymi pierścieniami triazolu z wybranymi jonami metali. Analiza otrzymanych wyników pozwoliła również na wyciągnięcie wniosków co do składu stechiometrycznego powstających układów koordynacyjnych. [1] Di Marco V.B, Bombi G.G. Mass Spec.Rev. 2006, 25, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (DEC- 2011/01/B/ST5/06613) 261

214 S05-P52 PSTERY REDUKCJA I UTLEIAIE SZEŚCIRDZEIWYCH KSYDKMPLEKSÓW REU Marta S. Krawczyk, Monika K. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. Celem otrzymania nowych sześciordzeniowych oksydokompleksów renu, zawierających atomy Re na różnych stopniach utlenienia podjęto próby redukcji i utleniania klasterów o wzorze kationu kompleksowego [Re 6 (µ-) 12 (3-Mepy) 6 ] + [1]. Wykonane zostały badania elektrochemiczne metodą cyklicznej woltamperometrii dla dwóch soli: [Re 6 (µ- ) 12 (3-Mepy) 6 ]I (1) i [Re 6 (µ-) 12 (3-Mepy) 6 ]BPh 4 (2), które wykazały zdolność klasterów do ulegania odwracalnym i/lub kwazi-odwracalnym reakcjom redoks bez zmiany geometrii przestrzennej. [1] Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T. praca przyjęta do druku w Inorg. Chem. R2 R1 1 E (V) vs. Fc + /Fc 2 Rys. 1. Woltamperogram cykliczny dla kompleksu [Re 6(μ-) 12(3-Mepy) 6]I (1), Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant UM-2011/03//ST5/04844 S05-P54 Hydrolytic and electron transfer mechanistic pathways of carboplatin bioactivation Jerzy J. Jański a, Szczepan Roszak b, Janina Kuduk-Jaworska a), a) Faculty of Chemistry, Wrocław University, 14 F. Joliot-Curie St., Wrocław , Poland b) Institute of Physical and Theoretical Chemistry, Wrocław University of Technology, 27 Wyb. Wyspiańskiego St. Wrocław , Poland The mechanism of carboplatin biological activity is still unclear and its explanation constitutes a very challenging task. In continuation of our study on mechanistic aspects of pharmacological action of platinum-based drugs [1], we present computational simulation of reaction courses that might unravel how the introduced carboplatin is turned into the shape of active drug able to interact effectively with target biomolecules. The object of the study was the series of reaction paths initiated by impact of species present in biological milieu and able to trigger off the nucleophilic substitution (H2) or dissociative electron attachment (e-donors, free electrons, aquated electrons). Conclusions: a)the computational simulations of two alternative pathways, and their combinations, were investigated as hypothetical courses of carboplatin biotransformation. b)the comparison of calculated parameters allow to state that carboplatin biotransformation is not restricted to hydrolytic pathway as was commonly accepted; c)the most concurrent pathway represents the sequence of reactions initiated by electron attachment [1]. Kuduk-Jaworska, J.; Chojnacki, H.; Jański, J. J.; J. Mol. Model. 2011, 17,

215 SEKCJA S06 CHEMIA FIZYCZA I KATALIZA 263

216 264

217 S06-W01 PTYMALIZACJA PMIARU ADSRPCJI ZWIĄZKÓW RGAICZYCH A PRWATYCH I EERGETYCZIE IEJEDRDYCH CIAŁACH STAŁYCH Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska *Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. Procesy adsorpcyjne mają wielkie znaczenie przemysłowe oraz dla środowiska naturalnego. Dostosowanie warunków procesu, w tym ilości adsorbentu do objętości roztworu i jego stężenia ma zasadnicze znaczenie dla efektywności użycia adsorbentów [1]. Podobne wymagania zachodzą dla przygotowania pomiaru izoterm równowagowych i profili kinetycznych w zależności od właściwości układu adsorpcyjnego oraz możliwości pomiarowych należy dostosować zakres warunków początkowych. Przy WYKŁADY planowaniu pomiarów należy wziąć także pod uwagę charakter izoterm adsorpcji i kinetyki adsorpcji [2,3] W przypadku adsorpcji na adsorbencie porowatym i/lub energetycznie niejednorodnym dane powinny obejmować większy zakres stężeń równowagowych co stanowi utrudnienie zarówno dla samego pomiaru jak i planowania eksperymentu. [1] Deryło-Marczewska, A.; Marczewski, A.W.; Langmuir, 1997, 13, ; 1999, 15, [2] Marczewski, A.W. ; Appl. Surf. Sci. 2007, 253, ; 2010, 256, [3] Marczewski, A.W.; Langmuir 2010, 26, ; J. Colloid Interface Sci., 2011, 361, S06-W02 BADAIE DDZIAŁYWAŃ DEDRYMERU PAMAM G5-H Z 5-FLURURACYLEM Adam Buczkowski, Bartłomiej Pałecz Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź. Dendrymer poliamidoaminowy generacji 5 zakończony grupami hydroksylowymi (PAMAM G5- H) jest lepiej tolerowane przez organizm niż jego aminowy odpowiednik (G5). Dlatego może on znaleźć zastosowanie jako przenośnik cząsteczek o znaczeniu biologicznym i medycznym. Przedstawione wyniki badań oddziaływań dendrymeru PAMAM G5-H z lekiem przeciwnowotworowym 5-fluorouracylem w roztworze wodnym uzyskano wykorzystując izotermiczny kalorymetr do miareczkowań, aparaty do dializy równowagowej oraz rozpuszczalności leku. Uzyskane wyniki badań posłużyły do wyliczenia parametrów opisujących wiązanie cząsteczek leków przez makrocząsteczki dendrymeru, takich jak: liczba miejsc aktywnych dendrymeru wiążących lek, stała równowagi utworzonego kompleksu oraz entalpia wiązania liganda. Parametry wiązania leku z dendrymerem PAMAM G5-H porównano z uzyskanymi dla dendrymeru PAMAM G5. Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC- 2012/05//ST4/ S06-W03 DDZIAŁYWAIE CYKLDEKSTRY Z LEKAMI Sylwia Belica, Bartłomiej Pałecz Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź Cyklodekstryny tworzą kompleksy inkluzyjne typu gość-gospodarz z wieloma związkami wykazującymi aktywność biologiczną [1] zmieniając ich właściwości fizyczne i chemiczne [2] a także zwiększając ich biologiczną asymilację w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt oraz zmniejszając ich toksyczność [3]. Jedną z metod badawczych pozwalających na pełną charakterystykę termodynamiczną procesu wiązania leków przez cyklodekstryny jest izotermiczne miareczkowanie kalorymetryczne (ITC). Zestaw parametrów rejestrowanych w czasie oddziaływania badanych związków pozwala na uzyskanie informacji dotyczących aspektów związanych z mocą i energią tworzących się połączeń kompleksowych pomiędzy cząsteczkami gościa i gospodarza. W prezentowanej pracy wyznaczono parametry termodynamiczne łączenia cyklodekstryn z wybranymi lekami w tym z chlorowodorkiem mianseryny w temperaturze K. Wyniki porównano z danymi literaturowymi i wyciągnięto wnioski dotyczące oddziaływania badanych leków z cyklodekstrynami. [1] Hedges, A.R., Chem. Rev., 1998, 98, [2] Danil de amor, A.F.; Traboulssi, R.; Lewis, D.F.V., J. Am. Chem. Soc., 1990, 112, [3] Brewster, M.E., Loftsson, T., Adv. Drug Deliv. Rev., 2007, 59,

218 WYKŁADY S06-W04 BADAIE PRCESU MICELIZACJI KATIWYCH GEMII SURFAKTATÓW Katarzyna Łudzik, Henryk Piekarski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź. Występowania w wodnych roztworach micelarnych oddziaływań analogicznych do sił stabilizujących membrany biologiczne, oraz trzeciorzędową strukturę białek, stwarza możliwość zastosowania micel jako prostych modeli odzwierciedlających pewne cechy złożonych układów biologicznych. W niniejszej metodami kalorymetrycznymi zbadany został wpływ długości mostka na proces micelizacji dla grupy wodnych roztworów kationowych gemini surfaktantów: bromków alkileno- α,ω-bis(dimetyloalkiloamoniowych). Uzyskane eksperymentalnie krzywe kalorymetryczne, umożliwiły wyliczenie wartości parametrów temodynamicznych procesu micelizacji takich jak: krytyczne stężenie micelizacji, entalpia micelizacji, entropia micelizacji, entalpia swobodna procesu agregacji. Wyznaczone parametry stanowiły podstawę termodynamicznej analizy procesu micelizacji dla grupy surfaktantów 8-s-8 pod kątem oceny wpływu morfologii cząsteczki surfaktantu na proces samoagregacji. 266

219 S06-K01 UKŁADY HYBRYDWE PLI(1,8-DIAMIKARBAZL)/ACZĄSTKI ZŁTA Agata Fedorczyk*, Magdalena Skompska* *Pracownia Elektrochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Paseura 1, Warszawa Zastosowanie poli(1,8-diaminokarbazolu), (pdacz) jako matrycy do unieruchomienia nanocząstek metalu jest bardzo korzystnym rozwiązaniem ze względu na specjalne właściwości polimeru, który łączy w sobie cechy karbazolu i amin aromatycznych. Wolne grupy aminowe (nie biorące udziału w procesie wzrostu łańcucha), w środowisku kwaśnym ulegają protonowaniu [1], dzięki czemu prekursor nanocząstek - złota w postaci jonów AuCl 4 może zostać wprowadzony do matrycy jako przeciwjon. anocząstki złota unieruchamiane są w matrycy polimerowej w wyniku bezprądowej syntezy, polegającej na samorzutnej reakcji redoks między KMUIKATY polimerem a jonami metalu, w wyniku której następuje utlenienie polimeru z jednoczesną redukcją jonów prekursora nanostruktur do formy metalicznej. Wykorzystując właściwości pdacz oraz stosując odpowiednie warunki syntezy możliwe jest selektywne unieruchomienie nanostruktur metalu w matrycy polimerowej w postaci cienkiego filmu; zarówno na jego powierzchni jak i wewnątrz warstwy [2]. [1] Skompska M., Tarajko-Wazny A., Electrochim. Acta 2011, 56, [2] Fedorczyk A., Skompska M., Electrochim. Acta 2014, 122, S06-K02 EKSPERYMETALE BADAIA AD PREFERECJAMI KFRMACYJYMI PEPTYDÓW FRAGMETÓW BIAŁKA HUMA PI1 (DMEA WW) Dorota Uber*, **, Joanna Makowska*, Caterina Tiberi**, Anna Maria Papini**, Lech Chmurzyński* *Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk;**PeptLab, Departament of Chemistry "Ugo Schiff", University of Florence, Via della Lastruccia, 13, Sesto Fiorentino, Firenze (Italy) Białko hpin1 ma dobrze zdefiniowaną strukturę i jest modelowym białkiem do badań konformacyjnych [1]. Fragmenty peptydów pochodzących z tego białka tworzące β-zwroty zostały przebadane metodami DSC oraz spektroskopii CD w celu zbadania stabilności termodynamicznej peptydów i określenia struktury konformacyjnej. Metodą miareczkowania potencjometrycznego wyznaczono stałe pk a naładowanych reszt aminokwasowych w celu określenia ich otoczenia. [1] M. Jäger, et. al. Protein Science Journal, 2007, 16 (7), Praca naukowa współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu peracyjnego Kapitał Ludzki, Priorytetu IV oraz z BM 2014 nr B (DU). Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i projektodawca nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną. S06-K03 MECHAIZM ADSRPCJI KPLIMERU PLL-b-PEG A PWIERZCHI Cr 2 3 Iwona stolska*, Małgorzata Wiśniewska*, Katarzyna Szewczuk-Karpisz* *Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin. Dzięki selektywnej adsorpcji jednego z bloków kopolimeru na granicy faz, w zależności od zastosowanych warunków możliwe jest utworzenie warstewki adsorpcyjnej o ściśle określonych właściwościach [1]. Blok ulegający adsorpcji (tzw. kotwica) zostaje związany z powierzchnią ciała stałego, natomiast drugi z segmentów skierowany jest w stronę fazy objętościowej (tzw. boja) [2]. W niskim ph cząstki tlenku metalu posiadają ładunek dodatni, kopolimer ulega wiązaniu głównie dzięki wiązaniom wodorowym tworzonym przez grupy eterowe łańcucha PEG. dwrotna sytuacja ma miejsce, kiedy na powierzchni tlenku metalu dominują ujemnie naładowane grupy powierzchniowe, dodatnio naładowane grupy aminowe (pk a =10.5, [3]) znajdujące się w łańcuchu polilizyny są odpowiedzialne za adsorpcję kopolimeru na skutek oddziaływań o charakterze elektrostatycznym. Segmenty PEG skierowane są w kierunku roztworu zapewniając stabilizacje cząstek koloidu. [1] Qi, L., Chapel; J.-P., Castaing, J.-C.; Fresnais, J.; Berretr, J.F., Soft Matter, 2008, 4, [2] Louguet, S.; Kumar, A.C.; et all, J. Colloid. Interf. Sci, 2011, 359, [3] stolska, I.; Wiśniewska, M., Cent. Eur. J. Chem, 2013, in press. 267

220 S06-K04 KMUIKATY ZASTSWAIE METDY MIKREMULSYJEJ D SYTEZY KATALIZATRÓW REFRMIGU PARWEG METALU Justyna Pawlonka, Grzegorz Słowik, Witold Zawadzki, Wojciech Gac Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin becnie dużą uwagę poświęca się problemom środowiskowym oraz nowoczesnym technologiom pozyskiwania energii. Dlatego coraz częściej wspomina się o ogniwach wodorowych opartych na wodorze. Podstawową wadą ich wykorzystania jest magazynowanie i dystrybucja wodoru. Jednym z rozwiązań jest produkcja wodoru w niewielkich instalacjach lub na pokładzie pojazdów wykorzystując reforming parowy metanolu. W związku z wrażliwością ogniw na tlenek węgla, produkt uboczny tej reakcji, kładzie się duży nacisk na otrzymanie wysoce selektywnych katalizatorów o dużej aktywności i stabilności pracy. Jedną z nowatorskich metod otrzymywania katalizatorów jest metoda mikroemulsyjna, która daje możliwość kontroli parametrów strukturalnych otrzymywanych katalizatorów. Celem badań było określenie wpływu warunków syntezy na właściwości strukturalne i powierzchniowe katalizatorów palladowo-cynkowych. Materiały badano przy użyciu m.in. spektroskopii w podczerwieni oraz metodami rentgenowskimi. [1] S S., Silva Sá S., Silva H., Brandāo L., Sousa H.M., Mendes A., Appl. Catal. B: Enviromental, 2010, 99, [2] Boutonnet M., Lögdberg S., Svensson E.E., Current pinion in Colloid & Interface Science, 2008, 13, S06-K05 BADAIA PRZEWDICTWA RZTWRÓW GEMII SURFAKTATÓW (BRMKÓW CZWARTRZĘDWYCH SLI DIAMIWYCH) Kinga Kustrzepa, Katarzyna Łudzik, Henryk Piekarski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź. Dotychczasowe badania surfaktantów gemini wykazują, że charakteryzują się one niskimi wartościami krytycznego stężenia micelizacji (CMC) oraz efektywnie obniżają napięcie powierzchniowe wody; ich powierzchniowa czynność jest nawet krotnie wyższa niż w przypadku tradycyjnych surfaktantów. Ponadto wykazują one także zdolność do tworzenia stabilnych micel w znacznie niższych stężeniach i są znacznie lepiej rozpuszczalne od większości związków amfifilowych. Za pomocą pomiarów przewodnictwa właściwego zbadano właściwości bromków alkileno-, -bis(dimetylooktyloamoniowych) zawierających 6,7,8,12 atomów węgla w mostku łączącym polarne głowy w zakresie temperatur 293,15K 323,15K. Uzyskane wyniki badań posłużyły do wyznaczenia wartości CMC badanych surfaktantów, stopnia dysocjacji micel -, stopnia związania przeciwjonów z micelą - oraz termodynamicznych parametrów micelizacji ( H mic, G mic, S mic ) i ich zależności od temperatury. S06-K06 ETALPIA RZPUSZCZAIA CYKLICZYCH ETERÓW W MIESZAIIE DMF+CH 3 H Małgorzata Jóźwiak* *Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Pomorska 165. Cykliczne etery a w szczególności etery koronowe ze względu na swoją budowę znane są jako związki o bardzo interesujących właściwościach. Charakteryzują się hydrofobowo-hydrofilowymi właściwościami i z tego względu są szeroko stosowane w biologii, farmacji, medycynie i w chemii. Poza tym mają zdolność do selektywnego kompleksowania kationów i małych cząsteczek organicznych. Zdolność do tworzenia kompleksów jest silnie uzależniona do rodzaju liganda, kompleksowanej cząstki i rodzaju rozpuszczalnika. To właśnie proces solwatacji ma ogromny wpływ na rodzaj i moc oddziaływań w roztworze. W prezentowanym komunikacie przedstawiony zostanie aspekt zamiany cząsteczek wody na cząsteczki metanolu w mieszaninie z DMF i spowodowane tą zamianą zmiany w oddziaływaniach pomiędzy cząsteczkami cyklicznych eterów i składnikami mieszanego rozpuszczalnika. Przedstawiony zostanie również wpływ właściwości kwasowo-zasadowych mieszanego rozpuszczalnika (DMF+MeH i DMF+W) na entalpię rozpuszczania cyklicznych eterów. Właściwości zasadowe Lewis a prezentowane są przez parametr Kamleta-Tafta B KT a właściwości kwasowe Lewis a prezentowane są przez parametr Dimroth a- Reichardt a E. T 268

221 S06-K07 KMUIKATY BADAIE SLWATACJI WYBRAYCH ZWIĄZKÓW METDĄ DESYMETRYCZĄ Magdalena Tyczyńska*, Małgorzata Jóźwiak * * Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 165, Łódź Badanie funkcji objętościowych daje możliwość nie tylko określenia właściwości fizycznych badanych substancji ale może być również wykorzystane do weryfikacji zmian pojawiających się w strukturze roztworu, a spowodowanych oddziaływaniami międzycząsteczkowymi [1]. Prezentowana praca przedstawia zbadanie, poprzez analizę funkcji objętościowych, procesu hydratacji hydrofilowego mocznika i wybranych związków wykazujących właściwości hydrofilowo-hydrofobowe (15-korona-5, 18-korona-6, 1,4-dioksan, tetrametylomocznik), w mieszaninie wody z,-dimetyloformamidem (DMF). Analiza, między innymi, cząstkowych molowych objętości substancji rozpuszczonych, których wartości zostały obliczone za pomocą równania V Φ =V 0 m + b v m Redlich a i Meyer a [2], daje możliwość wykazania zmian objętości cząsteczek badanych substancji spowodowanych także zjawiskiem hydrofobowej hydratacji. [1] Illoukhani, H., Khanlarzadeh, K.,, J. Chem. Eng. Data 2006, 51, [2] Redlich,., Meyer, D.M., Chem. Rev. 1964, 64, S06-K08 WYZACZAIE STAŁYCH TWRZEIA KMPLEKSÓW IKLUZYJYCH CYKLDEKSTRY PRZY ZASTSWAIU WYCH METD KDUKTMETRYCZYCH Katarzyna Abramczyk*, Ilona Trzcińska*, Adam Bald* *Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Cyklodekstryny - cykliczne oligomery glukozy, które dzięki swojej nietypowej budowie są niezwykle interesującym przedmiotem badań głównie ze względu na zdolność do tworzenia kompleksów inkluzyjnych [1]. W literaturze istnieje wiele doniesień dotyczących badań konduktometrycznych tego typu połączeń Jednak nie są w nich uwzględniane pełne równania przewodnictwa, co sprowadza się do założenia, że przewodnictwo molowe nie zależy od stężenia. Ponadto nie było uwzględniane przewodnictwo roztworów samych cyklodekstryn co może mieć ogromne znaczenie przy wyznaczaniu wartości stałych tworzenia kompleksów inkluzyjnych. Prowadzone prace miały na celu wyznaczenie stałych tworzenia Kf kompleksów inkluzyjnych anionów karboksylanowych z β-cyklodekstryną przy zastosowaniu pełnego równania przewodnictwa. Pozwala to na wyznaczenie dokładnych wartości stałych tworzenia i granicznego przewodnictwa molowego kompleksu inkluzyjnego. [1] E. Engeldinger, D. Armspach,, D. Matt, Chem. Rev., 2003, 11, S06-K09 BADAIE PRCESU ADSRPCJI KWASU 4-CHLRFEKSYCTWEG W BECŚCI 4-ITRAILIY Magdalena Błachnio, Anna Deryło-Marczewska, Adam W. Marczewski, Małgorzata Sęczkowska Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Do metod wykazujących wysoką wydajność i selektywność w usuwaniu pestycydów z wód i ścieków należą metody adsorpcyjne [1,2]. Ze względu na duże powinowactwo węgli aktywnych do zanieczyszczeń o różnych właściwościach szczególne znaczenie mają badania adsorpcji z mieszanin wieloskładnikowych [3]. Proces adsorpcji w takich układach może mieć charakter konkurencyjny lub współzależny. Celem pracy było zbadanie wpływu obecności 4-nitroaniliny na adsorpcję herbicydu, kwasu 4-chlorofenoksyoctowego na węglach aktywnych. Badania obejmowały pomiary izoterm adsorpcji herbicydu i substancji konkurującej w układach jednoi dwuskładnikowych, jak też pomiary adsorpcji herbicydu poprzedzone preadsorpcją 4-nitroaniliny jak również pomiary adsorpcji 4-nitroaniliny poprzedzone preadsorpcją herbicydu. [1] L. Clausen, I. Fabricius, L. Madsen, J. Environ. Qual. 2001, 30, [2] K. Li, Y. Li, Z. Zheng, Journal of Hazardous Materials, 2010,178, [3] M. Belmouden, A. Assabbane, Y.A. Ichou, Ann. Chim. Sci. Mat. 2001, 26,

222 S06-K10 KIETYKA ADSRPCJI ITRFELI A WĘGLU AKTYWYM Małgorzata Sęczkowska, Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska, Magdalena Błachnio Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin itrofenole należą do aromatycznych związków organicznych wykazujących silne właściwości toksyczne. Ponieważ substancje te są na ogół dobrze rozpuszczalne w wodzie, mogą swobodnie migrować, w efekcie czego stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Skutecznym sposobem usuwania tego typu związków z wód i ścieków są metody adsorpcyjne z zastosowaniem węgla aktywnego [1]. Wyżej przedstawiona technologia oczyszczania płynów jest procesem wielofazowym. Każdy etap może przebiegać w różnym czasie, a o szybkości całego procesu będzie decydowała faza najwolniejsza. Dlatego też w celu podwyższenia wydajności metody eliminacji substancji KMUIKATY toksycznych ważne jest głębsze poznanie kinetyki procesu adsorpcji [2,3]. Celem niniejszej pracy było badanie kinetyki adsorpcji nitrofenoli na węglu aktywnym. Zmiany stężenia w czasie analizowano wykorzystując różne równania i modele kinetyki adsorpcji [3]. [1] L. Clausen, I. Fabricius, L. Madsen, J. Environ. Qual. 2001, 30, [2] K. Li, Y. Li, Z. Zheng, Journal of Hazardous Materials, 2010,178, [3] A.W. Marczewski, Appl. Surf. Sci. 2007, 253, ; 2010, 256, S06-K11 AALIZA WIDMA RTACYJ-SCYLACYJEG CZĄSTECZEK LIIWYCH ZA PMCĄ PRGRAMU LWW Michał Kozanecki* *Zakład Chemii Teoretycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. W tej pracy analizowano podstawowe i najniższe gorące przejścia rotacyjno-oscylacyjne cząsteczek liniowych: CS, 2 i C 2 (a także ich podstawionych izotopowo odpowiedników) w zakresie od 480 do 770 cm -1, czyli w obszarze wzbudzeń odpowiednich drgań zginających. Widmo wykonano na Uniwersytecie w ulu na spektrometrze z transformacją Fourierowską Bruker IFS 125 HR z rozdzielczością 0,0012 cm -1, w temperaturze pokojowej pod ciśnieniem 0,04 Torr. Do kalibracji użyto linii H 2 widocznych w całym zakresie pomiarowym. Korzystając z programu LWW (Loomis Wood for Windows; wyznaczono parametry opisujące energię poziomów oscylacyjnych i rotacyjnych, w wielu przypadkach osiągając dokładność lepszą niż we wcześniejszych pracach[1-3]. [1] Fayt, A.; Vandenhaute, R.; Lahaye, J. G. J. Mol. Spectrosc. 1986, 119, [2] Jolma, K.; Kauppinen, J.; Horneman, V.-M. J. Mol. Spectrosc. 1983, 101, [3] Paso, R.; Kauppinen, J.; Anttila, R. J. Mol. Spectrosc. 1980, 79, S06-K12 BADAIA ZAWĘGLAIA KATALIZATRÓW IKLW-REWYCH PRZY ZASTSWAIU WAGI WIBRACYJEJ Monika Pańczyk, Tadeusz Borowiecki Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin ajczęściej stosowaną metodą pomiaru zmian masy próbki w czasie reakcji jest klasyczna termograwimetria polegająca na pomiarze temperaturowej zależności zmiany masy próbki w czasie jej ogrzewania za pomocą czułej mikrowagi. Podstawową wadą tej metody jest to, że duża i trudna do określenia ilość gazu reakcyjnego omija złoże katalizatora co uniemożliwia przeprowadzenie precyzyjnych pomiarów kinetycznych. Dlatego też opracowano mikrowagę oscylacyjną TEM (Tapered Element scillating Microbalance) służącą do pomiarów zmian masy w zależności od częstości drgań elementu oscylującego. Zastosowanie wagi oscylacyjnej eliminuje problem omijania próbki przez strumień gazów reakcyjnych oraz pozwala na określenie ilości odkładanego koksu na katalizatorze, która może być mierzona w sposób ciągły podczas reakcji. Połączenie tego typu pomiarów formowania depozytu węglowego z ciągłą chromatografią gazową produktów reakcji umożliwia zbadanie katalitycznej aktywności i selektywności w funkcji zarówno czasu jaki ilości depozytu węglowego na katalizatorze. 270

223 S06-K13 KMUIKATY PEP-SEC A EW METHD FR DIRECT DETERMIATI F PRPAGATI RATE CSTAT I RADICAL PLYMERIZATI ina Bartoszek*, Piotr Sawicki*, Sławomir Kadłubowski*, **, Piotr Ulański*, ** and Janusz M. Rosiak*, ** *Institute of Applied Radiation Chemistry, Lodz University of Technology, Wroblewskiego 15, Lodz, Poland, **European Centre of Bio- and anotechnology, Lodz University of Technology Widely used and recommended by IUPAC technique for determination of propagation rate coefficient in radical polymerization is PLP SEC (Pulsed Laser Polymerization Size Exclusion Chromatography) [1]. Despite many advantages, this technique cannot be applied in non-homogeneous, non-transparent systems. In order to eliminate this limitation, the use of electron beam instead of laser light has been proposed. Tests of this approach (Pulsed Electron Polymerization - Size Exclusion Chromatography) on aqueous solutions of -vinylpyrrolidone yield correct values of propagation rate constant, and thus confirm the usability and accuracy of the proposed method. [1] Buback, M. Macromol. Symp. 2009, , This study has been financed in part by the ational Science Centre, Poland, project 2012/07/B/ST4/ S06-K14 SUCHY REFRMIG METAU KATALIZWAY MATERIAŁAMI HYDRTALKITWYMI Z RÓŻĄ ZAWARTŚCIĄ IKLU W STRUKTURZE R. Dębek*, **, M. Motak*, P. Da Costa**, T. Grzybek* *AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Energetyki i Paliw, Al. A. Mickiewicza 30, Kraków. **Sorbonne Universites, UPMC Paris 6, Insitut Jean le Rond D Alembert, Saint-Cyr l Ecole, 78210, France. Mieszane tlenki o różnej zawartości niklu otrzymano w wyniku kalcynacji hydrotalkitów w 550 C, a następnie testowano jako katalizatory reakcji suchego reformingu metanu (DRM). Właściwości otrzymanych materiałów zostały scharakteryzowane metodami XRD, H 2 -TPR, C 2 -TPD, TEM, sorpcji azotu oraz analizą elementarną. Katalizatory testowane były w reakcji DRM w temperaturze 550 C, GHSV=20000h -1 i stosunku molowym substratów CH 4 /C 2 /Ar=1/1/8. Wyniki testów katalitycznych wykazały, że aktywność katalityczna otrzymanych próbek wzrasta wraz ze wzrostem zawartości niklu. ajbardziej aktywna katalitycznie próbka wykazała średni st. konwersji CH 4 i C 2 równy odpowiednio 53 i 42%. Stosunek molowy otrzymanych produktów (H 2 /C) wzrastał wraz ze wzrostem zawartości niklu w próbce, co sugeruje zachodzenie reakcji ubocznej rozkładu metanu. Analiza XRD próbek po reakcji wykazała odkładnie się koksu katalitycznego na powierzchni próbek, jednakże podczas 5-godzinnego testu nie zaobserwowano znaczącego spadku aktywności. Praca finansowana w ramach strategicznego projektu badawczego CBiR nr SP/J/1/166183/12 zadanie nr 15. S06-K15 BADAIA KDUKTMETRYCZE RZTWRÓW CIECZY JWYCH Agnieszka Boruń*, Adam Bald* *Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Ciecze jonowe to innowacyjna grupa rozpuszczalników niezwykle popularnych w akademickich i przemysłowych ośrodkach badawczych. W wykładzie prezentowane są najważniejsze właściwości fizykochemiczne cieczy jonowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich własności konduktometrycznych. Badania przewodnictwa dostarczają nam cennych informacji na temat asocjacji jonowej, struktury rozpuszczalnika oraz oddziaływań jon-rozpuszczalnik. Pozwalają również odpowiedzieć na pytanie, jaka jest natura oddziaływań między kationem i anionem cieczy jonowej z wybranym rozpuszczalnikiem oraz jak własności fizyczne rozpuszczalnika wpływają na jego oddziaływania z cieczą jonową. Zaprezentowano wyniki badań konduktometrycznych nad zjawiskiem asocjacji jonowej dla imidazoliowych cieczy jonowych w DMF oraz propanolu w szerokim zakresie temperatur i niskim zakresie stężeń. 271

224 S06-P01 WŁASŚCI FTKATALITYCZE BiV 4 - BADAIA TERETYYCZE I EKSPERYMETALE Karolina rdon*, Abdel Hadi Kassiba**, Małgorzata Makowska-Janusik * PSTERY * Zakład Fizyki Ciała Stałego, Akademia Jana Długosza, Al. Armii Krajowej13/15, Częstochowa, Polska. ** Institut des Molecules et Materiaux du Mans, CRS 6283, Universite du Maine, Le Mans, Cedex 9, Francja. Fotokatalizatory znajdują zastosowanie w produkcji samoczyszczących szkieł oraz w fotokatalitycznym oczyszczaniu wody z zanieczyszczeń organicznych. Dotychczas najczęściej stosowanym fotokatalizatorem jest dwutlenek tytanu. W związku szeroką przerwą Ti 2 poszukuje się alternatywnych, wydajnych związków fotokatalitycznych. biecującym materiałem może okazać się mezoporowaty BiV 4, posiadający w postaci objętościowej przerwę energetyczna równą 2,4 ev. Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy było udoskonalenie metod syntezy mezoporowatego BiV 4 posiadającego dużą powierzchnię czynną. Przeprowadzono reakcję otrzymywania BiV 4 stosując metodę Xiufang a jak również metodę zol-żel. Wykonano analizę strukturalną otrzymanego materiału metodą XRD oraz spektroskopii Ramana. Własności fotokatalityczne sprawdzono metodą testu fotokatalitycznego. Przyprowadzone symulacje komputerowe, oparte na modelowaniu właściwości elektronowych i optycznych materiałów objętościowych oraz nanokryształów BiV 4 metodą DFT, potwierdziły teorię dotycząca wzrostu szerokości przerwy energetycznej wraz ze zmniejszeniem wielkości nanostruktury. Potwierdza to istnienie zjawiska kwantowania rozmiarowego badanego materiału. Wykazano, że istnieje taki rozmiar klastra, który wykazuje zarówno właściwości materiału objętościowego jak i nanostruktury. S06-P02 KDUKTMETRYCZE WŁASŚCI RZTWRÓW ai, abph 4, Bu 4 I i abf 4 W PRPALU W ZAKRESIE TEMPERATUR K K Agnieszka Boruń*, Adam Bald* *Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Poster prezentuje precyzyjne wyniki badań przewodnictwa elektrycznego rozcieńczonych roztworów jodku sodu, tetrafenyloboranu sodu, iodku tetrabutyloamoniowego i tetrafluoroboranu sodu w propanolu w szerokim zakresie temperatur. Dane przewodnictwa analizowane na podstawie modelu chemicznego dla niskich stężeń Barthel a (lccm) umożliwiły wyznaczenie stałych asocjacji, granicznych przewodnictw molowych i parametru odległości międzyjonowej. bliczono jonowe przewodnictwa graniczne oraz termodynamiczne funkcje asocjacji tj. energia Gibbsa, entropia i entalpia. Wyniki zinterpretowano w aspekcie oddziaływań jonrozpuszczalnik i tworzenia par jonowych. 272 S06-P03 SYTEZA ARMATYCZYCH AMI W BECŚCI KATALIZATRÓW PALLADWYCH Agnieszka Krogul*, Jadwiga Skupińska, Grzegorz Litwinienko * Zakład Fizykochemicznych Podstaw Technologii Chemicznej, Wydział Chemii UW, ul. Pasteura 1 Warszawa becnie aminy aromatyczne (ważne substraty w przemyśle i w laboratoriach) są otrzymywane w wyniku redukcji odpowiednich nitrozwiązków za pomocą wodorków metali albo w wyniku katalitycznego uwodornienia. Wadą tych reakcji jest konieczność stosowania drogiego i niebezpiecznego wodoru. Alternatywą okazała się katalityczna redukcja nitrozwiązków za pomocą C/H 2 (wysoka selektywność oraz brak konieczności stosowania wodoru): kat. Ar 2 + 3C + H 2 ArH 2 + 3C 2 Celem badań było poznanie mechanizmu redukcji nitrozwiązków w obecności PdCl 2 (X n Py) 2 oraz wyznaczenie kierunku, w jakim należy projektować nowe katalizatory, aby uzyskać maksymalną wydajność oraz selektywność. Praca finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach , w ramach programu Iuventus Plus (IP ) oraz ze środków BST dla członków młodej kadry naukowej.

225 S06-P04 STRUKTURA MIESZAYCH MICELARYCH RZTWRÓW SURFAKTATÓW BADAA METDĄ ISKKĄTWEG RZPRASZAIA EUTRÓW Rajewska A. *, Mędrzycka K. **, Hallmann E. ** * arodowe Centrum Badan Jadrowych, twock, Swierk, ul. Andrzeja Soltana 7,Poland; Joint Institute for uclear Research, LP, Dubna, Russia ** Politechnika Gdańska, arutowicza 11/12, Gdańsk, Poland Dwa układy micelarne mieszane klasycznych surfaktantów - niejonowego C 14 E 7 (heptaethylene glycol monotetradecyl ether) (c=0.17%, rozcieńczony roztwór ) i dwóch kationowych surfaktantów CTABr (cetyltrimethylammonium bromide) i CTACl (cetyltrimethylammonium chloride) w D 2 roztworach z dodatkiem małej ilości KBr (0.1mol/l, 0.5mol/l) oraz KCl (0.1mol/l, 0.5mol/l) były badane w temperaturze pokojowej metodą niskokatowego rozpraszania neutronów na spektrometrze "YuM" przy IBR-2 impulsowym PSTERY zródle neutronów w FLP, JIR w Dubnie (Rosyjska Federacja). Pomiary wykonane były dla zakresu wektora rozraszania Q od 8x10-3 do 0.4 Å -1. W eksperymencie określono kształt i rozmiary micel w badanych micelarnych roztworach, które to wielkości zmieniały się wraz ze zmianą koncentracji jonowego surfaktanta oraz ilości KBr i KCl w mieszanych układach. Rezultaty neutronowego eksperymentu SAS opracowano za pomoca programu PCG 2.0 prof. Glattera tto i wspólpracowników z University of Graz (Austria). S06-P05 AALIZA DDZIAŁYWAŃ MIĘDZYMLEKULARYCH W MIESZAIACH, DIMETYLFRMAMIDU Z WYBRAYMI ETERALKHLAMI Aneta Ćwiklińska, Dominika Białek, Cezary M. Kinart Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Pomorska 163 Celem badań jest analiza i próba oceny czynników mających wpływ na własności fizykochemiczne i strukturę wewnętrzną ciekłych dwuskładnikowych mieszanin,-dimetyloformamidu z 2-etoksyetanolem, 2-propoksyetanolem, 2-butoksyetanolem i 2-fenoksyetanolem. Prowadzone badania strukturalne oparte zostały o analizę zmian parametrów strukturalnych uzyskanych z pomiarów ich intensywnych właściwości fizykochemicznych (gęstość, przenikalność elektryczna i lepkość) w funkcji składu analizowanych ciekłych mieszanych rozpuszczalników w temperaturze K. S06-P06 ADMIARWA BJĘTŚĆ MLWA I DCHYLEIE D ADDYTYWŚCI PRZEIKALŚCI ELEKTRYCZEJ W MIESZAIACH PIRYDYY Z ALKKSYETALAMI JAK KRYTERIA CEY ICH STRUKTURY WEWĘTRZEJ Aneta Ćwiklińska, Cezary M. Kinart Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Pomorska 163 Tematyka badań dotyczących oceny struktury wewnętrznej ciekłych mieszanych rozpuszczalników jest bliska każdemu chemikowi prowadzącemu w nich homofazowe reakcje chemiczne lub heterofazowe procesy elektrodowe. W niniejszej pracy podjęliśmy badania strukturalne w obrębie mieszanin pirydyny z 2-metoksyetanolem, 2-etoksyetanolem, 2-propoksyetanolem i 2-butoksyetanolem w oparciu o analizę zmian nadmiarowej objętości molowej i odchyleń od addytywności przenikalności elektrycznej w temperaturze K. 273

226 S06-P07 REAKTYWŚĆ FTCHEMICZA DIBRMKU 1,10-BIS(3- HYDRKSYMETYLPIRYDYI)-DEKAU W RZTWRZE METALWYM Anna Golczak*, Małgorzata Insińska-Rak*, Anna Komasa**, Marek Sikorski* PSTERY *Pracownia Fotochemii Stosowanej, **Pracownia Chemii Związków Heterocyklicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89B, Poznań. 3-Hydroksymetylopirydyna jest analogiem kwasu nikotynowego i znalazła zastosowanie jako substancja czynna w lekach o właściwościach przeciwzapalnych, rozszerzających naczynia krwionośne i obniżających poziom stężenia tłuszczów we krwi [1,2]. Ze względu na właściwości chelatujące jest wykorzystywana jako ligand w stosunku do jonów różnych metali. Dibromek 1,10-bis(3-hydroksymetylopirydynio)-dekanu został poddany badaniom w kierunku właściwości grzybobójczych i stwierdzono, że wykazuje on silne cechy fungistatyczne względem Aspergillus niger van Tieghem [3]. Celem badań było określenie właściwości fotochemicznych dibromku 1,10-bis(3- hydroksymetylopirydynio)-dekanu w roztworach metanolowych odtlenionych i nieodtlenionych, które poddano naświetlaniu promieniowaniem o długości fali =254 nm. Podjęto próbę oznaczenia fotoproduktów reakcji z użyciem HPLC. [1] Fazekas T., Szekeres L., Acta Physiol. Hung., 1989, 74, [2] Cohen C., Life Scienc., 1985, 37, [3] Komasa A., Cofta G., informacja własna. Praca finansowana przez C (grant UM-2011/01/D/ST4/04991) S06-P08 WŁAŚCIWŚCI FTFIZYCZE 3, 4 -ETE-5-METYL-2 DEKSYCYTYDYY W ZALEŻŚCI D PLARŚCI ŚRDWISKA Anna Golczak*, Małgorzata Insińska-Rak*, Marek Sikorski*, Małgorzata Giel-Pietraszuk**, Jan Barciszewski** * Pracownia Fotochemii Stosowanej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89B, Poznań. **Instytut Chemii Bioorganicznej PA, ul. oskowskiego 12/14, Poznań Analiza metylacji DA może być wskaźnikiem diagnostycznym wielu chorób naczyniowych i nowotworowych [1-3]. Jedna z metod analizy metylacji DA opiera się na znakowaniu fluorescencyjnym 5- metylocytozyny. W reakcji nukleozydów z aldehydem chlorooctowym powstaje odpowiednia etenopochodna, która ma właściwości fluorescencyjne. Celem pracy było zanalizowanie równowagi kwasowo-zasadowej 3, 4 -eteno-5-metylo-2 deoksycytydyny w stanie podstawowym i wzbudzonym. Stacjonarne pomiary w zakresie UV-Vis (widma absorpcyjne i emisyjne) pozwoliły na wyznaczenie pka, pka *. Przy użyciu skali Δf (polaryzowalności orientacyjnej) oraz skali T E przebadano właściwości 3, 4 -eteno-5-metylo- 2 deoksycytydyny w rozpuszczalnikach o różnej polarności. [1] Gama-Sosa M.A. et al., ucl. Acid Res., 1983, 11, [2] Feinberg A.P. et al., Biochem., Biophys. Res. Commun., 1983, 111, [3] Ehlrich M., ncogene, 2002, 21, Praca finansowana przez C (grant UM-2011/01/D/ST4/04991) S06-P09 PRÓWAIE WŁAŚCIWŚCI LUMIESCECYJYCH CHEMILUMIGEÓW PARTYCH A KATIACH 9 PDSTAWIYCH 10-METYLAKRYDYIWYCH Anna Romanowska, Beata Zadykowicz Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, Gdańsk Znaczniki chemiluminescencyjne znajdują szerokie zastosowanie w diagnostyce medycznej, chemicznej, biochemicznej i środowiskowej [1 3]. Zbudowane są one z trzech części: chemiluminogenu (emitującego promieniowanie w następstwie elektronowego wzbudzenia cząsteczki reakcją chemiczną), łącznika (eliminującego oddziaływania między oznaczaną molekułą a chemiluminogenem) oraz grupy aktywnej (wiążącej się z grupą funkcyjną oznaczanej molekuły). Z powodzeniem stosowanymi chemiluminogenami są podstawione różnymi grupami funkcyjnymi w pozycji 9 rdzenia akrydyny pochodne 10-metyloakrydyniowe. W prezentacji porównane zostaną właściwości chemiluminogenne wybranych pochodnych 10- metyloakrydyniowych. [1] Zomer, G.; Stavenuiter, J.F.C. Anal. Chim. Acta, 1989, 227, [2] Adamczyk, M.; Chen, Y.-Y.; Mattingly, P.G.; Moore, J.A.; Shreder, K. Tetrahedron, 1999, 55, [3] Krzymiński, K.; żóg, A.; Malecha, P.; Roshal, A.D.; Wróblewska, A.; Zadykowicz, B.; Błażejowski, J. J. rg. Chem., 2011, 76, Praca finansowana w ramach grantu arodowego Centrum auki nr 2011/03/D/ST4/02419 (umowa nr UM-2011/03/D/ST4/02419) 274

227 S06-P10 PSTERY CZY ALTERATYWE ŚCIEŻKI REAKCJI CHEMILUMIESCECJI PCHDYCH 10-METYLAKRYDYIWYCH MGĄ PRWADZIĆ D EMISJI PRMIEIWAIA? Beata Zadykowicz, Anna Romanowska Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, Gdańsk Wzrost zainteresowania w ostatnich kilkunastu latach fotochemią jest zrozumiały, biorąc pod uwagę ogromne znaczenie procesów fotochemicznych w przyrodzie, a także ich zastosowanie w biotechnologii, farmakologii, biologii molekularnej, diagnostyce medycznej oraz ochronie środowiska [1]. Interesującym zjawiskiem jest chemiluminescencja, która występuje w efekcie powrotu elektronu ze stanu elektronowo wzbudzonego do stanu podstawowego, któremu towarzyszy uwalnianie energii w postaci światła. Proces ten odgrywa znaczącą rolę w diagnostyce medycznej, gdzie wykorzystywane są głównie znaczniki chemiluminescencyjne [2]. Powszechność zastosowań znaczników chemiluminescencyjnych sprawia, że ważne jest poznanie mechanizmu chemiluminescencji układów stanowiących fragment chemiluminogenny znaczników chemiluminescecnyjnych [3]. [1] Roda, A.; Pasini, P.; Guardigli, M.; Baraldini, M.; Musiani, M.; Mirasoli M. Fresenius J. Anal. Chem., 2000, 366, [2] Shellum, C.; Gubitz, G. Anal. Chim. Acta, 1989, 227, [3] Krzymiński, K.; żóg, A.; Malecha, P.; Roshal, A.D.; Wróblewska, A.; Zadykowicz, B.; Błażejowski, J. J. rg. Chem., 2011, 76, Praca finansowana w ramach grantu arodowego Centrum auki nr 2011/03/D/ST4/02419 (umowa nr UM-2011/03/D/ST4/02419) S06-P11 WŁAŚCIWŚCI PWIERZCHIW-BJĘTŚCIWE ALKHLI A ADSRPCJA SURFAKTATÓW A. Zdziennicka, J. Krawczyk, K. Szymczyk, B. Jańczuk Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Alkohole krótkołańcuchowe są często stosowane jako dodatki do surfaktantów lub ich mieszanin celem poprawienia właściwości powierzchniowych i objętościowych surfaktantów [1]. W literaturze można znaleźć wiele prac dotyczących wpływu alkoholi krótkołańcuchowych na wielkość adsorpcji surfaktantów na granicy faz woda-powietrze i ich micelizację. ajczęściej wpływ ten ogranicza się do wąskiego zakresu stężenia alkoholi. Z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia ważne i bardziej interesujące są zmiany efektywności adsorpcji i CMC surfaktantów pod wpływem alkoholi w całym zakresie stężenia alkoholi. Przeprowadzone przez nas badania właściwości adsorpcyjnych surfaktantów i ich mieszanin w obecności metanolu, etanolu i propanolu wykazały, że zarówno skuteczność i efektywność, jak również CMC surfaktantów jest ściśle związana z agregacją alkoholi w środowisku wodnym. [1] Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley- Interscience, ew York, S06-P12 ZALEŻŚĆ PMIĘDZY SWBDĄ EERGIĄ PWIERZCHIWĄ PLIMERÓW A WSPÓŁCZYIKIEM RZPŁYWAIA WDYCH RZTWRÓW SURFAKTATÓW A. Zdziennicka, B. Jańczuk, K. Szymczyk, J. Krawczyk Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Współczynnik rozpływania się cieczy lub roztworów po powierzchni ciał stałych decyduje o stopniu o ich zwilżania, co ma duże znaczenie praktyczne w procesach, w których ważną rolę odgrywa zwilżalność ciał stałych. Zgodnie z termodynamiką współczynnik rozpływania jest równy swobodnej energii powierzchniowej ciała stałego pomniejszonej o sumę swobodniej energii międzyfazowej ciało stałeciecz i swobodnej energii powierzchniowej cieczy [1]. Zatem wyznaczona została swobodna energia powierzchniowa modelowych polimerów oraz swobodna energia powierzchniowa wodnych roztworów substancji powierzchniowo czynnych i ich mieszanin, oraz obliczona swobodna energia międzyfazowa polimer-roztwór. kazało się, że warunek zerowej wartości współczynnika rozpływania nie jest spełniony dla swobodnej energii powierzchniowej roztworów równej swobodnej energii powierzchniowej polimeru. [1] A.W. Adamson, A.P. Gast, Physical Chemistry of Surfaces, Wiley Interscience, ew York,

228 S06-P13 PSTERY BADAIA KMPLEKSU IKLUZYJEG TEBUKAZLU Z Β-CYKLDEKSTRYĄ Pałecz B*, Stępniak A*, Belica S*, Długoński J**, Różalska S**. * Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki. ** Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii, Wydział Biologii i chrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki Cyklodekstryny dzięki swoim właściwościom mogą przyczyniać się wzrostu rozpuszczalności zainkludowanych cząsteczek organicznych. Tebukonazol jest fungicydem z grypy triazoli, o znikomej rozpuszczalności w wodzie. Wykorzystywany jest w preparatach stosowanych do zwalczania workowców, podstawczaków oraz grzybów niedoskonałych (grzybów strzępkowych - Fusarium). Interesujące wydają się badania, których celem jest określenie wzrostu rozpuszczalności w wodzie zainkludowanego wewnątrz torusa β-cykoldekstryny tebukonazolu. Do wyznaczenia stechiometrii oraz fizykochemicznych parametrów powstałego kompleksu (entalpii, entropi i stałej tworzenia kompleksu) β cykoldekstryna tebukonazol, użyto izotermicznego kalorymetru do miareczkowań VP-ITC. Wykonano również pomiary wzrostu rozpuszczalności w wodzie zainkludowanego we wnętrzu β-cykoldekstryny fungicydu wykorzystując spektrofotometr Specord 50. We współpracy z mikrobiologami prowadzono badania wpływu utworzonego kompleksu inkluzyjnego na przeżywalność hodowli grzybów strzępkowych. S06-P14 TERMDYAMICZE BADAIA DDZIAŁYWAŃ CYKLDEKSTRY Z GLIKLAMI W RZTWRACH WDYCH Stępniak A, Belica S, Pałecz B. Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź Cyklodekstryny tworząc kompleksy typu gość gospodarz z różnymi związkami hydrofobowymi. Wpływają na wzrost ich rozpuszczalności, zwiększają przyswajalność biologiczną, maskują smak i zapach, a także stabilizują łatwo lotne i nietrwałe substancje wrażliwe na czynniki zewnętrzne. Tym samym odgrywają ważną rolę w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i chemicznym. Celem pracy było określenie efektów energetycznych oddziaływania β-cyklodekstryn z glikolem etylenowym i propylenowym w ich mieszaninach z wodą w temperaturze 298,15K. Efekty energetyczne towarzyszące rozpuszczaniu β-cyklodekstryny zmierzono wykorzystując kalorymetr nieizotermiczno - nieadiabatyczny. Wyznaczone molowe entalpie rozpuszczania posłużyły do wyliczenia standardowych molowych entalpii rozpuszczania. a podstawie uzyskanych danych wyznaczono entalpowe współczynniki oddziaływania par β-cyklodekstryn z glikolami S06-P15 FIZYKCHEMICZA CHARAKTERYSTYKA PŁĄCZEŃ CYKLDEKSTRY Z CHLRWDRKIEM SERTRALIY Bartłomiej Pałecz*, Sylwia Belica*, Katarzyna Miłowska**, Maksim Ionov**, Maria Bryszewska**, Paweł Urbaniak*** *Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, UŁ, ul. Pomorska 165, Łódź. ** Katedra Biofizyki gólnej, Wydział Biologii i chrony Środowiska, UŁ, ul. Pomorska 141/143, Łódź. *** Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, UŁ, ul. Tamka 12, Łódź. Chlorowodorek sertraliny jest lekiem stosowanym w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Związek ten jest silnym i wybiórczym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny [1]. Jednakże z powodu słabej rozpuszczalności w wodzie jego biodostępność jest znacznie obniżona w stosunku do kompleksu z cyklodekstryną [2]. Właściwości cyklodekstryn pozwalają im wiązać hydrofobowe związki organiczne zwiększając tym samym ich rozpuszczalność w wodzie [3]. W celu określenia termodynamiki łączenia się chlorowodorku sertraliny z cyklodekstrynami wyznaczono parametry termodynamiczne tego procesu technikami spektroskopowymi i kalorymetrycznymi (ITC) a wyniki zostały poddane dyskusji. [1] Zahodne,L.B., et al., J. europsychiatry Clin. eurosci., 2012, 24, [2] Passos, J. J., et al., Int. J. Pharm. 2012, 436, [3] Dodziuk, H. Cyclodextrins and Their Complexes. WILEY- VCH 2006, Verlag, Weinheim, 276

229 PSTERY S06-P16 BADAIE DDZIAŁYWAŃ DEDRYMERU PAMAM G4-H Z 5-FLURURACYLEM Bartłomiej Pałecz, Adam Buczkowski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź. Dendrymery poliamidoaminowe (PAMAM) z terminalnymi grupami hydroksylowymi są lepiej tolerowane od ich kationowych odpowiedników. Mogą zatem znaleźć zastosowanie jako przenośniki cząsteczek o znaczeniu biologicznym i medycznym. Przedstawione wyniki badań metodą separacyjną oddziaływań dendrymeru PAMAM G4- H z lekiem przeciwnowotworowym 5- fluorouracylem posłużyły do wyliczenia termodynamicznych parametrów opisujących proces wiązania cząsteczek leku przez makrocząsteczkę dendrymeru w roztworze wodnym. Uzyskane liczba miejsc wiążących w makrocząsteczce dendrymeru oraz stała równowagi wskazują na odwracalne wiązanie kilku cząsteczek 5-fluorouracylu z dendrymerem w środowisku wodnym w temperaturze pokojowej (20 C). Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC- 2012/07/B/ST4/ S06-P17 BADAIE RZPUSZCZALŚCI 6-MERKAPTPURYY W WDYCH RZTWRACH DEDRYMERU PAMAM G3 Adam Buczkowski, Bartłomiej Pałecz Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź. Dendrymer poliamidoaminowy (PAMAM) generacji trzeciej (G3) stanowi dogodny model podczas badań oddziaływań dendrymerów z ligandami. Dendrymery PAMAM mogą znaleźć zastosowanie jako przenośniki leków, w tym przeciwnowotworowych. Stężenie leku onkologicznego 6- merkaptopuryny w wodnych roztworach dendrymeru PAMAM G3 w temperaturze pokojowej (20 C) oznaczano spektrofotometrycznie. Przedstawione wyniki badań rozpuszczalności leku posłużyły do wyliczenia liczby miejsc aktywnych w makrocząsteczce dendrymeru PAMAM G3 wiążących 6-merkaptopurynę. H S H Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach nr projektu IP S06-P18 KALRYMETRYCZE BADAIA DDZIAŁYWAŃ PMIĘDZY CHLRWDRKIEM GEMCYTABIY I DEDRYMEREM TYPU PAMAM G3.5 W RZTWRACH WDYCH Sylwia Belica, Adam Buczkowski, Henryk Piekarski, Bartłomiej Pałecz Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź. Gemcytabina jest nukleozydem hamującym wzrost guza nowotworowego w rezultacie apoptozy [1]. Jednym z ciekawszych nośników leków o obiecujących właściwościach umożliwiających ich zastosowanie w przyszłości w leczeniu nowotworowych zmian są dendrymery. Związki te pasują do zastosowań w wielu dziedzinach biomedycznych w tym transporcie leków, detoksykacji oraz w katalizie [2]. Leki mogą być związane z zewnętrznymi grupami dendrymerów jak również zamknięte wewnątrz luk cząsteczki gospodarza. W roztworach wodnych dendrymery mogą pełnić rolę kontenerów dla substancji takich jak chlorowodorek gemcytabiny. W prezentowanej pracy zamieszczono wyniki badań kalorymetrycznych (ITC) oddziaływań pomiędzy cząsteczkami dendrymeru typu PAMAM G3.5 a cząsteczkami chlorowodorku gemcytabiny w temperaturze K w roztworze wodnym. [1] Cerqueira,. M. F. S. A.; Fernandes, P. A.; Ramos M. J. Chem. Eur. J., 2007, 13, [2] Cong, H.; Yamato, T.; Tao, Z. J. Mol. Catal. A: Chem. 2013, 379, Projekt finansowany ze środków arodowego Centrum aukowego zgodnie z decyzją: pus DEC-2012/07/B/ST4/

230 S06-P19 ZMIAY SWBDEJ EERGII WDYCH RZTWRÓW SURFAKTATÓW W PRCESIE ADSRPCJI B. Jańczuk, K. Szymczyk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk PSTERY Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Dodatek surfaktantu do wody zwiększa jej swobodną energię poprzez zmiany entalpii i entropii. Swobodna energia Gibbsa utworzonego roztworu maleje poprzez adsorpcję surfaktantów na granica faz woda-powietrze, jak i ich micelizację [1]. Znajomość zmiany swobodnej energii Gibbsa w procesie adsorpcji pozwala na określenie skuteczności tego procesu dla danego surfaktantu, natomiast związane ze zmianą swobodnej energii Gibbsa zmiany entalpii i entropii informują między innymi o zmianach stopnia hydratacji surfaktantów oraz struktury wody w tym procesie [2]. W literaturze jest niewiele danych dotyczących ściśle zdefiniowanych zmian funkcji termodynamicznych procesu adsorpcji surfaktantów. Stąd podjęte zostały próby wyznaczenia standardowej swobodnej energii Gibbsa, entalpii i entropii procesu adsorpcji wybranych surfaktantów anionowych, kationowych i niejonowych. Do ich wyznaczenia zastosowano różne modele teoretyczne. [1] Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley- Interscience: Y, [2] Adamson, A.W.; Gast, A.P. Physical Chemistry of Surfaces, 6 th ed., Wiley-Interscience: Y, S06-P20 WPŁYW TEMPERATURY A KRYTYCZE STĘŻEIE MICELIZACJI WYBRAYCH SURFAKTATÓW B. Jańczuk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk, K. Szymczyk Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Wpływ temperatury na micelizację surfaktantów jest dość zróżnicowany i zależy od rodzaju surfaktantu, a w szczególności od zmian stopnia hydratacji jego części hydrofilowej i hydrofobowej. Stąd też wraz ze wzrostem temperatury obserwuje się najczęściej spadek wartości krytycznego stężenia micelizacji (CMC) danego surfaktantu do pewnego minimum [1]. Zmiany wartości CMC pod wpływem temperatury pozwalają na określenie standardowej energii Gibbsa, entalpii i entropii procesu micelizacji. W literaturze trudno jest znaleźć kompleksowe badania wpływu temperatury na CMC w kontekście zmian funkcji termodynamicznych związanych z tym procesem. Stąd też podjęto badania wpływu temperatury na CMC wybranych klasycznych surfaktantów poprzez pomiary napięcia powierzchniowego, gęstości, lepkości i przewodnictwa w różnych temperaturach. a ich podstawie wyznaczono wartości CMC oraz obliczono standardową energię adsorpcji Gibbsa, entalpię i entropię. [1] Zieliński, R. Surfaktanty, towaroznawcze i ekologiczne aspekty ich zastosowania, Akademia Ekonomiczna, Poznań, S06-P21 DIELEKTRYCZE WŁAŚCIWŚCI MIESZAI WDY Z 2-ALKKSYALKHLAMI Dorota Chęcińska-Majak, Adam Bald, Zdzisław Kinart Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. W pracy przedstawiono wyniki badań dielektrycznych mieszanin wody z 2- alkoksyalkoholami w pełnym zakresie stężeń, w przedziale temperatur K. Wyliczono nadmiary względnej statycznej przenikalności elektrycznej, r E, temperaturowe współczynniki ( ln r )/( T) oraz ich nadmiary ( ln r )/( T) E. admiarowe parametry opisano za pomocą równania Redlicha-Kistera. Wyznaczone zostały również współczynniki Kirkooda, g K. Rezultaty pomiarów oraz parametrów z nich wyliczonych posłużyły do oceny międzycząsteczkowych oddziaływań tworzących się mikrostruktur w obrębie mieszanego rozpuszczalnika. 278

231 S06-P22 PSTERY KDUKTMETRYCZE BADAIA TWRZEIA KMPLEKSÓW ETERU DIBEZ- 18 KRA 6 Z KATIEM SDU W MIESZAIACH DMS PRPA-1-L W TEMPERATURZE K. Zdzisław Kinart, Dorota Chęcińska-Majak, Adam Bald Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Pomorska 163. Etery koronowe należą do grupy związków o szczególnie interesujących właściwościach polegających na tworzeniu wysokoselektywnych kompleksów z kationami metali. Celem pracy było zbadanie procesów kompleksowania kationu sodu przez makrocykliczny ligand dibenzo-18-korona-6 w mieszaninach DMS propanol-1-ol w temperaturze K przy użyciu metody konduktometrycznej. Przeanalizowano powszechnie stosowane metody wyznaczania stałej tworzenia kompleksu (K f ) i wykazano konieczność ich gruntownej modyfikacji. S06-P23 WPŁYW STRUKTURY ELEKTRWEJ A EFEKTY SPEKTRALE W WIDMACH WIĄZAIA WDRWEG W ZAKRESIE PDCZERWIEI WYBRAYCH TIAMIDÓW Edyta Turek, Anna Michta, Wioleta Śmiszek-Lindert, Barbara Hachuła, Henryk Flakus Zakład Fizyki Chemicznej, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 14, Katowice Efektywną metodę badań wiązań wodorowych stanowi spektroskopia w podczerwieni, szczególne w zakresie częstotliwości pasm -H i -D. Wyniki badań spektralnych sugerują znaczny wpływ struktury elektronowej zasocjowanych molekuł na własności spektralne wiązań wodorowych w tym zakresie [1,2]. W przypadku szeregu pokrewnych układów molekularnych obserwuje się również efekty wywierane przez grupy podstawnikowe w molekułach związanych wodorowo, różnicujące w sposób istotny ich widma. Do relacjonowanych badań wybrano dwa izomeryczne tioamidy tworzące w kryształach nieskończenie długie łańcuchy zasocjowanych molekuł, połączone mostkami -H S, tioacetanilid oraz -metylotiobenzamid. Związki te dają mocno różniące się między sobą widma a dodatkowo, obecność atomów siarki pogłębia charakteryzujące je efekty elektronowe, w porównaniu z własnościami spektralnymi ich tlenowych odpowiedników. [1] Hachuła, B., Flakus, H., Polasz, A., Spectrochim. Acta A 2014, 120, [2] Hachuła, B., Flakus, H., Polasz, A., Spectrochim. Acta A 2014, 126, S06-P24 EKSTREMALIE SILE, ZALEŻE D TEMPERATURY EFEKTY RZSZCZEPIEIA DAVYDVA W SPLARYZWAYCH WIDMACH IR WIĄZAIA WDRWEG KRYSZTAŁÓW PIRAZLU I CHILI-2(1H)-U. Anna Polasz, Edyta Turek, Aleksandra Tyl, Barbara Hachuła Zakład Fizyki Chemicznej, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 14, Katowice Przedmiotem rozważań są spolaryzowane widma IR, zmierzone w zakresie częstotliwości pasm -H i -D, w temperaturach 293K i 77K, dla czystych i izotopowo rozcieńczonych kryształów pirazolu i chinolin-2(1h)- onu [1,2]. Badania doświadczalne wykazały, że zjawisko rozszczepienia Davydova pasm -H i -D jest bardzo wrażliwe na wpływ temperatury. Ewolucja kształtu pasm -H i -D, towarzysząca zmianom temperatury, udowadnia istnienie bezpośredniego związku, pomiędzy wielkością wywołanych przez temperaturę efektów rozszczepienia Davydova a elektronowymi właściwościami układu molekularnego. Ten ostatni czynnik determinuje względny udział dwóch różnych typów sprzężenia Davydova, tj. sprzężenia tail-to-head, które jest przenoszone przez łatwo polaryzowalne elektrony oraz sprzężenia ekscytonowego typu through-space, występującego w wyniku działania sił van der Waalsa. [1] Hachuła B., Flakus H. T., Tyl A., Polasz A., Chemical Physics Letters, 2014, 599, [2] Flakus H. T., Machelska A., Spectrochim. Acta A, 2002, 58,

232 PSTERY S06-P25 WSPÓŁCZYIKI AKTYWŚCI W RZCIEŃCZEIU IESKCZEIE WIELKIM RZPUSZCZALIKÓW RGAICZYCH I WDY W TRICYAMETAKU -BUTYL- -METYLMRFLIIWYM Elena V. Lukoshko, Urszula Domańska-Żelazna Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, oakowskiego 3, Warszawa Metodą chromatografii gazowej wyznaczono wartości współczynników aktywności w rozcieńczeniu nieskończenie wielkim ( 1, 3 ) n-alkanów, alkenów, alkinów, cykloalkanów, węglowodorów aromatycznych, alkoholi, eterów, ketonów, tiofenu, pirydyny i wody w cieczy jonowej tricyanometanek -butylo--metylomorfoliniowej, [BMMR][TCM] w szerokim zakresie temperatur. Wyznaczono nadmiarowe funkcje termodynamiczne w rozcieńczeniu nieskończenie E, wielkim: nadmiarowa energia Gibbsa ( G ), entalpia ( 1 H ), entropia ( E, 1 T S E, 1 ) substancji rozpuszczonej w cieczy jonowej [BMMR][TCM] w temperaturze odniesienia T = 328,15 K. Z eksperymentalnych wartości współczynników aktywności w rozcieńczeniu nieskończenie wielkim wyznaczono współczynniki selektywności ( 1, 3 wydajności ( k 3 ), które porównano z danymi literaturowymi dla innych cieczy jonowych, MP i sulfolanu. S ) i S06-P26 WPŁYW WARTŚCIWŚCI KATIU ELEKTRLITU PDSTAWWEG A WŁAŚCIWŚCI ADSRPCYJE UKŁADU Cr 2 3 / JWY PLIAMIKWAS Iwona stolska*, Małgorzata Wiśniewska*, Katarzyna Szewczuk-Karpisz*, Konrad Terpiłowski** *Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów, **Zakład Zjawisk Międzyfazowych, UMCS, Lublin. Adsorpcja jonowych poliaminokwasów na granicy faz ciało stałe roztwór zależy nie tylko od wartościowości kationów elektrolitu podstawowego, ale także od ph i rodzaju grup funkcyjnych obecnych w strukturze makrocząsteczki. Dla polimeru anionowego (ASP), zastosowanie CaCl 2 jako elektrolitu podstawowego powoduje wzrost ilości zaadsorbowanych makromolekuł bez względu na ph roztworu. Jest to spowodowane tworzeniem się kompleksów pomiędzy jonami wapnia a grupami karboksylowymi należącymi do tego samego lub różnych łańcuchów polimeru. dwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku polilizyny (LYS), której wielkość adsorpcji drastycznie spada w obecności CaCl 2 w wyniku specyficznej adsorpcji jonów elektrolitu podstawowego na powierzchni Cr 2 3 i wzrostu sił elektrostatycznego odpychania pomiędzy składnikami układu. [1] stolska, I., Wiśniewska M., Annales UMCS, 2014, article in press. S06-P27 EFEKTY DYAMICZYCH SPRZĘŻEŃ W WIDMACH W PDCZERWIEI KWASÓW DIKARBKSYLWYCH Jakub T. Hołaj-Krzak* * Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice W pracy przedstawiono analizę spolaryzowanych widm monokrystalicznych próbek wybranych kwasów dikarboksylowych: bursztynowego [1], malonowego i tereftalowego. Efekty samoorganizacji izotopowej H/D, związane z nielosowym rozkładem izotopów pomiędzy mostkami wodorowymi, będące następstwem dynamicznych oddziaływań kooperatywnych, jak również ewolucja temperaturowa widm spolaryzowanych kryształów kwasu bursztynowego oraz jego izotopomerów, wskazują na generowanie quasi-π-elektronowych struktur mezomerycznych. Dotychczasowe badania ujawniły zachodzenie dynamicznych oddziaływań kooperatywnych dalekiego zasięgu pomiędzy wiązaniami wodorowymi w obrębie relatywnie dużych domen, powstających w łańcuchowych strukturach asocjatów molekularnych sieci krystalicznej. [1] H.T. Flakus, B. Hachuła, J.T. Hołaj-Krzak, Effects of hyperconjugation on to dynamical coupling mechanisms involving hydrogen bonds in the polarized IR spectra of succinic acid crystals, wysłany do czasopisma. Praca finansowana ze środków Zakładu Fizyki Chemicznej. 280

233 S06-P28 WPŁYW, -ALKILMCZIKÓW A AGREGACJĘ LIZZYMU JAJA KURZEG J. Wawer,* J. Krakowiak*, M. Szociński, E. Wagner-Wysiecka, M. lszewski, K. Szostak* *Katedra Chemii Fizycznej, Politechnika Gdańska, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk Celem pracy było zbadanie in-vitro agregacji oraz procesu powstawania amyloidów z lizozymu białka jaja kurzego [1]. Amyloidy są to liniowe agregaty białek, których obecność przyczynia się m.in. do rozwoju choroby Alzheimera [2]. mawiany proces modyfikowano wzbogacając mieszaninę reakcyjną destabilizatorami struktury białkowej:, - dimetylomocznikiem, -dietylomocznikiem oraz,,, -tetrametylomocznikiem. Przebieg agregacji oceniano stosując spektroskopię dichroizmu kołowego, spektroskopię fluorescencyjną oraz obrazowanie za pomocą mikroskopii sił atomowych. Uzyskane rezultaty wskazują na to, że w obecności PSTERY tetrametylomocznika następuje uporządkowanie struktury lizozymu oraz powstawanie włókien amyloidowych. Dimetylomocznik nie zapobiega powstawaniu form bogatych w -kartki lecz produkty te nie mają cech typowych dla włókien amyloidowych. Dla dietylomocznika brak jest amyloidów, a wzrost zawartości struktur -kartki jest niewielki. [1] Arnaudov, L..; de Vries, R.; Biophys. J. 2005, 88, [2] Chiti, F.; Dobson, C. M. Annu. Rev. Biochem. 2006, 75, Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach projektu Centrum Studiów Zaawansowanych - rozwój interdyscyplinarnych studiów doktoranckich na Politechnice Gdańskiej w obszarach kluczowych w kontekście celów Strategii Europa 2020" S06-P29 ZMIAY SWBDEJ EERGII WDEG RZTWRU SURFAKTATU CUKRWEG W WYIKU ADSRPCJI A GRAICY FAZ RZTWÓR-PWIETRZE J. Krawczyk, B. Jańczuk, A. Zdziennicka, K. Szymczyk Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Praktyczne zastosowanie surfaktantów wiąże się między innymi z ich adsorpcją na granicy faz wodapowietrze [1]. Miarą tendencji do adsorpcji surfaktantu na granicy faz jest standardowa swobodna energia Gibbsa, która wynika ze zmian entalpii i entropii w procesie adsorpcji. W literaturze trudno jest znaleźć wiarygodne dane termodynamiczne procesu adsorpcji surfaktantów cukrowych, do których zaliczamy n-octyl-β-d-glukopiranozyd. Stąd też, została określona standardowa swobodna energia Gibbsa, standardowa entalpia oraz entropia adsorpcji tego surfaktantu na podstawie pomiarów napięcia powierzchniowego jego wodnych roztworów w różnych temperaturach. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że standardowa swobodna energia adsorpcji n-octyl-β-d-glukopiranozydu na granicy faz woda-powietrze jest znacznie wyższa od klasycznych surfaktantów i wynika w znacznej mierze ze zmian entropii w procesie adsorpcji. [1] Hill K., Fett/Lipid, 1999, 101, S06-P30 SWBDA EERGIA PWIERZCHIWA PLIMERU A JEG ZWILŻALŚĆ PRZEZ WDE RZTWRY SURFAKTATU CUKRWEG J. Krawczyk, K. Szymczyk, B. Jańczuk, A. Zdziennicka Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Zwilżalność ciał stałych przez ciecze i roztwory różnego rodzaju związków, a szczególnie powierzchniowo czynnych, ma duże znaczenie praktyczne [1]. Zwilżające właściwości wodnych roztworów surfaktantów cukrowych są mało poznane, a brak jest danych dotyczących korelacji między swobodną energią powierzchniową ciał stałych a właściwościami zwilżającymi tych surfaktantów. Z tego względu przeprowadzone zostały pomiary kąta zwilżania wodnych roztworów n-octyl-β-dglukopiranozydu na powierzchni modelowych polimerów. kazało się, że krytyczne napięcie powierzchniowe zwilżania tych polimerów jest różne od ich swobodnej energii powierzchniowej, w przypadku apolarnego politetrafluoroetylenu nieco wyższe, a dla polimetakrylanu metylu znacznie niższe nawet od składowej Lifshitza-van der Waalsa swobodnej energii powierzchniowej. [1] Rosen, M.J., Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley- Interscience, ew York,

234 S06-P31 PSTERY ELECTRCHEMICAL STUDIES F AREEDIAZIUM IS ITERACTI WITH - CYCLDEXTRI I AQUEUS SLUTIS Andrzej Sienkiewicz, Marta Szymula, Małgorzata Jurak, Jolanta arkiewicz-michałek Faculty of Chemistry, Maria Curie-Skłodowska University, Maria Curie-Skłodowska Sq. 3, Lublin, Poland, Jolanta.arkiewicz-Michalek@umcs.lublin.pl In this paper, we have explored the effect of - cyclodextrin on the electrochemical behaviour of arenediazonium ions with various substituents in the benzene ring by employing differential pulse, DP, polarography. Polarograms reflect all reduction steps of the arenediazonium ions, and provide valuable information on the effects of CDs on the substrate. There were investigated five para-substituted benzenediazonium salts: benzene(bd), methylbenzene (4MBD), metoxybenzene (4MXBD), bromobenzene (4BrBD) and nitrobenzenediazonium (4BD) tetrafluoroborates. It was found that the addition of - cyclodextrin ( -CD) to an aqueous acidic solution causes a substantial change in peak potentials, E p, and peak currents, I p, and these changes depend on the type of substituent. Either the decrease in I p, or the shift of E app can be interpreted in terms of the formation of the inclusion complex 1:1 between -CD and an arenediazonium ion. S06-P32 PTYMALIZACJA EMISJI PRMIEIWAIA AKRYDYIWYCH IDYKATRÓW LUMIESCECYJYCH Justyna Czechowska-Kryszk*, Paweł Rudnicki*, Karol Krzymiński* *Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego (sole akrydyniowe) są intensywnie badane, ze względu na możliwość stosowania ich w charakterze tzw. znaczników i indykatorów luminescencyjnych [1]. Zastosowania soli akrydyniowych obejmują szeroki obszar immunodiagnostyki medycznej, gdzie wykorzystuje się je w formie związanej (znaczniki) z badanym analitem, jak również śladowej analizy środowiskowej gdzie stosuje się je w formie niezwiązanej (indykatory) [2]. a bazie oryginalnych rozwiązań strukturalnych zsyntezowano nowe połączenia, cechujące się wysoką efektywnością emisji oraz dobrą trwałością w środowisku wodnym. kreślono i zoptymalizowano parametry luminescencji otrzymanych związków w układach wodnych zawierających różnego typu surfaktanty. [1] K. Krzymiński, A. żóg, P.Malecha, A. D. Roshal A. Wróblewska, B. Zadykowicz, J. Błażejowski, J. rg. Chem 76 (2011) [2] S.G. Schulman, J. Schulman, Y. Rakicioğlu. In: Chemiluminescence in Analytical Chemistry, p , A.M. Garcia-Campaña, W.R.G. Bayenes eds, Marcel Dekker, ew York-Basel Praca finansowana z projektu arodowego Funduszu auki nr UM- 2012/05/B/STP/01680 S06-P33 ZASTSWAIE SPEKTRSKPII FT-IR/PAS W BADAIU KATALIZATRÓW Justyna Pawlonka, Tomasz lejnik, Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Spektroskopia fotoakustyczna oparta jest na tak zwanym efekcie fotoakustycznym, polegającym na wytworzeniu fali akustycznej na powierzchni badanego materiału w wyniku zaabsorbowania przez niego modulowanego promieniowania elektromagnetycznego. Efekt fotoakustyczny zaobserwował po raz pierwszy Aleksander Graham Bell w 1880 roku, ale dopiero w latach 70-tych XX wieku powstała bardziej ogólna teoria sformułowana przez Rosencwaig a i Gersho, a teoretyczne i praktyczne aspekty tego zjawiska opisał Rosencwaig. W porównaniu z innymi stosowanymi technikami spektroskopowymi w zakresie podczerwieni spektroskopia fotoakustyczna jest wyjątkową techniką badawczą. Można za jej pomocą badać próbki optycznie nieprzezroczyste, rozpraszające promieniowanie podczerwone, o nieregularnym kształcie i różnej morfologii. Jest to technika nieniszcząca. FT-IR/PAS pozwala uzyskać widmo próbki z pominięciem etapu jej przygotowania. Celem badań była charakterystyka wybranych katalizatorów techniką fotoakustyczną. 282

235 S06-P34 WARSTWWE ZELITY PDPÓRKWAE I MDYFIKWAE ZŁTEM LUB PLATYĄ W REAKCJI UTLEIAIA C K. Grzelak*, A. Wojtaszek-Gurdak*, I. Sobczak*, M. Ziółek*, U. Hartfelder**, J.A. van Bokhoven** PSTERY *Wydział Chemii UAM w Poznaniu, Umultowska 89b, Poznań, **ETH Zürich, Vladimir-Prelog-Weg Zürich Switzerland MCM-36 należy do rodziny zeolitów warstwowych MWW. Materiały tego typu, ze względu na charakterystyczną budowę, wykazują unikatowe właściwości katalityczne. Wprowadzenie centrów metalicznych do struktury katalizatorów MCM-36 umożliwia uzyskanie nowych kontaktów aktywnych i selektywnych w wielu reakcjach. statnio szczególnym zainteresowaniem cieszą się katalizatory modyfikowane Au i Pt. Kontakty te charakteryzują się wysoką aktywnością w wielu procesach chemicznych, m.in. w procesie utleniania C, który to proces ma szerokie zastosowanie w oczyszczaniu powietrza. Przedmiotem przeprowadzonych badań była modyfikacja podpórkowanego zeolitu MCM-36 złotem i platyną w celu uzyskania nowych aktywnych katalizatorów w reakcji utleniania C. trzymane materiały zostały w pełni scharakteryzowane z zastosowaniem technik: XRD, UV-Vis, SEM, TEM, adsorpcja/desorpcja 2. Aktywność katalityczną zbadano w reakcji utleniania C. Praca finansowana z Projektu PKL "Warto poczuć chemię zwiększenie liczby absolwentów kierunku chemia na UAM Poznań S06-P35 ATYBAKTERYJE WŁAŚCIWŚCI WYBRAYCH GEMII SURFAKTATÓW Katarzyna Łudzik, Kinga Kubalczyk, Magdalena Kowalewicz Kulbat* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, Łódź Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i chrony Środowiska, Zakład Immunobiologi Komórkowej, Banacha 12/16, Łódź Zdolności do efektywnego obniżania napięcia międzyfazowego, właściwości solubilizujące, emulgujące i helatujące, a także antybakteryjne skierowane przeciwko bakteriom G + i G - powodują, iż bliźniacze tenzydy znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Kationowe gemini surfaktanty, wykazują antybakteryjne działanie wobec szerokiego spektrum patogenów. Wiele właściwości gemini surfaktantów związanych jest bezpośrednio z morfologią cząsteczki. W przedstawionej pracy zbadane zostały bakteriobójcze właściwości bromków alkileno α,ω bis (dimetyloalkiloamoniowych) o wzorze ogólnym 8-s-8 (dla s = 6,7,8,12) na szczepy między innymi: E. coli, P. aeruginosa i S. aureus. Biobójcze właściwości badanej grupy związków zostały przedyskutowane pod kątem struktury związku (długości mostka łączącego polarne głowy) a także tendencji do procesu agregacji. Analiza procesu micelizacji przeprowadzona została przy użyciu izotermicznego kalorymetru miareczkującego. S06-P36 BADAIA WLUMETRYCZE RZTWRÓW SLI SDWYCH WYBRAYCH KWASÓW FELWYCH W ZAKRESIE TEMPERATUR K Katarzyna Abramczyk*, Ilona Trzcińska*, Adam Bald* *Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, Łódź. Zmierzono gęstości wodnych roztworów soli sodowych kwasów: salicylowego, cynamonowego i ferulowego w zakresie temperatur K. Do badań użyty był ultra- precyzyjny gęstościomierz DMA5000 (Anton Paar). W celu zminimalizowania błędów pomiarowych zastosowano ciągłą metodę rozcieńczeniową. Dla wszystkich stężeń elektrolitu wyznaczono wartości pozornych objętości molowych a następnie korzystając z równania Redlicha-Rosenfelda wyznaczono wartości cząstkowych objętości molowych badanych elektrolitów. Przeanalizowano związki między wartościami cząstkowych objętości molowych a budową anionów badanych soli. Poddano również analizie wpływ temperatury na wartości wyznaczonych parametrów. Ponadto zaproponowano nową metodę wyznaczania cząstkowych objętości molowych kwasów fenolowych w formie niezdysocjowanej wykorzystując odpowiednio zmodyfikowane równanie Redlicha-Rosenfelda. 283

236 S06-P37 PSTERY PRZEIESIEIE MIĘDZYFAZWE Z UKŁADEM FTGEERACJI TLEU SIGLETWEG Katarzyna Piwowar, Agata Blacha-Grzechnik, Jerzy Żak Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, Gliwice. Tlen singletowy chociaż charakteryzuje się krótkim czasem życia to jego wysoka reaktywność jest powodem szerokiego zastosowania m.in. w syntezie organicznej - produkcji fine chemicals, w oczyszczaniu wody i gazów, w terapiach antyrakowych, w wytwarzaniu powłok antybakteryjnych. Fotochemiczna generacja tlenu singletowego z wykorzystaniem fotosensybilizatorów (np. ftalocyjanin, porfiryn czy fenotiazyn) jest najbardziej skuteczną metodą otrzymania tej cząsteczki. Układy heterogeniczne zdolne do generacji wzbudzonego stanu tlenu cząsteczkowego na ogół utworzone są przez połączenia fazy stałej i ciekłej, bądź stałej i gazowej. W naszej prezentacji przedstawiamy układ heterogeniczny ciekły utworzony przez dwie niemieszające się fazy, organiczną i wodną. Faza organiczna, w której są rozpuszczone pochodne fenotiazyn, stanowi układ generujący cząsteczkę tlenu singletowego. Cząsteczka ta w wyniku przejścia międzyfazowego pomiędzy dwoma rozpuszczalnikami jest zdolna do utlenienia substancji organicznej znajdującej się w fazie wodnej. Fotosensybilizację układu przeprowadzono z wykorzystaniem lasera diodowego o długości fali 638 nm. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM-2011/01/B/ST5/ S06-P38 RLA SURFAKTATU FLURWĘGLWEG W REDUKCJI APIĘCIA PWIERZCHIWEG WDY K. Szymczyk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk, B. Jańczuk Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Dodatek surfaktantów węglowodorowych obniża napięcie powierzchniowe wody maksymalnie do m/m [1], co nie zawsze jest wystarczające w wielu procesach przemysłowych. Surfaktanty fluorowęglowe dodawane do wody powinny bardziej redukować napięcie powierzchniowe wody, aniżeli węglowodorowe ze względu na to, że fluoroalkany będące grupą hydrofobową tych surfaktantów odznaczają się niższym napięciem powierzchniowym niż n-alkany [2]. Z tego powodu przeprowadzono badania wpływu surfaktantów fluorowęglowych zarówno na napięcie powierzchniowe wody, jak i wodnych roztworów surfaktantów węglowodorowych. kazało się, że w przypadku mieszaniny surfaktantów węglowodorowych z fluorowęglowym uzyskuje się znacznie lepszy efekt w redukcji napięcia powierzchniowego wody przy niższym stężeniu surfaktantów niż wyłącznie przez surfaktanty węglowodorowe. [1] Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley- Interscience, ew York, [2] Jańczuk, B.; Méndez-Sierra, J.A.; González-Martín, M.L.;. Bruque, J.M; Wójcik, W. J. Colloid Interface Sci. 1997, 192, S06-P39 PRZEWIDYWAIE ADHEZJI WDYCH RZTWRÓW SURFAKTATÓW D PWIERZCHI PLIMERÓW K. Szymczyk, B. Jańczuk, J. Krawczyk, A. Zdziennicka Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Adhezja wodnych roztworów surfaktantów do powierzchni polimerów ma bardzo duże znaczenie w wielu gałęziach przemysłowych i w życiu codziennym, a szczególne tam, gdzie ważną rolę ogrywa proces zwilżania. ajczęściej pracę adhezji określa się z równania Younga-Dupre [1]. iestety równanie to pozwala na określenie pracy adhezji do powierzchni ciał stałych jedynie, gdy kąt zwilżania jest większy lub dokładnie równy zero. Z tego względu podjęto badania nad przewidywaniem pracy adhezji wodnych roztworów surfaktantów i ich mieszanin do powierzchni polimerów, takich jak PTFE, PMMA i nylon 6. kazało się, że znając składowe i parametry napięcia powierzchniowego polimerów można na podstawie równań van ssa [2] oraz eumanna [3] przewidzieć pracę adhezji wodnych roztworów surfaktantów do powierzchni polimerów. [1] Adamson, A.W.; Gast, A.P. Physical Chemistry of Surfaces, 6 th ed., Wiley-Interscience: Y, [2] van ss, C.J. Interfacial Forces in Aqueous Media, Mercel Dekker: Y, [3] Li, D.; eumann, A.W. Adv. Colloid Interface Sci. 1992, 39,

237 S06-P40 DDZIAŁYWAIA MIĘDZY ZWIĄZKAMI -ARYLFURYLFSFWYMI A CYKLDEKSTRYAMI Kustrzepa K.*, Grala A.*, Pałecz B.*, Belica S.*, Matusiak A.**, Lewkowski J.** PSTERY *Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź ** Katedra Chemii rganicznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź statnie badania [1] nad estrami kwasów arylo(furylo)fosfonowych wskazują, że związki te charakteryzują się znaczną aktywnością cytotoksyczną. Cyklodekstryny mają szerokie zastosowania w przemyśle, a szczególne znaczenie mają jako nośniki leków, ponieważ znacznie poprawiają rozpuszczalność w wodzie oraz zwiększają biodostępność trudno rozpuszczalnych substancji. dlatego interesujące było zbadanie ich oddziaływań z potencjalnym nośnikiem leku. Za pomocą izotermicznego kalorymetru miareczkującego VP-ITC zbadano oddziaływania między wybranymi kwasami i estrami ((2-furylo)-metoksyfenylo)aminometylofosfonowymi, a - i - cyklodekstryną w wodzie oraz w dimetylosulfotlenku. Wyznaczono energię tworzenia kompleksów inkluzyjnych. trzymane dane kalorymetryczne pozwoliły wyznaczyć stechiometrię powstających kompleksów i wartości stałych trwałości, jak również zmian entalpii i entropii zachodzących procesów. [1] Klimczak, A.A.; Kuropatwa A.; Lewkowski J.; Szemraj J. Med. Chem. Res. 2013, 22, S06-P41 WPŁYW SPSBU MIESZAIA RZTWRU A KIETYKĘ ADSRPCJI 4-CHLRFELU A WĘGLU AKTYWYM Krzysztof Kuśmierek, Katarzyna Plak, Andrzej Świątkowski Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa W pracy zbadano wpływ różnych sposobów mieszania wodnych roztworów 4-chlorofenolu na szybkość jego adsorpcji na węglu aktywnym. Rozpatrywany był sposób mieszania roztworu za pomocą wytrząsarki laboratoryjnej, mieszadła magnetycznego, mieszadła mechanicznego oraz za pomocą przepływającego gazu. Zbadano również wpływ prędkości mieszania mechanicznego na kinetykę adsorpcji. Przy takiej samej prędkości (200 rpm) proces zachodził o wiele szybciej podczas mieszania za pomocą mieszadła mechanicznego lub magnetycznego niż za pomocą wytrząsarki laboratoryjnej. Mieszanie roztworów strumieniem przepływającego gazu okazało się lepsze niż za pomocą wytrząsarki laboratoryjnej i porównywalne do mieszadła magnetycznego i mechanicznego. iezależnie od sposobu mieszania, szybkość adsorpcji 4-chlorofenolu na węglu aktywnym z roztworów wodnych zwiększała się wraz ze wzrostem prędkości mieszania roztworu. Praca finansowana z projektu RM 971/2014 S06-P42 ADSRPCJA KWASU 2,4-DICHLRFEKSYCTWEG A MATERIAŁACH WĘGLWYCH TRZYMAYCH METDĄ SYTEZY SPALEIWEJ Krzysztof Kuśmierek, Klaudia lkowicz, Mateusz Szala, Andrzej Świątkowski Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa W pracy zbadano adsorpcję herbicydu kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego (2,4-D) na dwóch materiałach węglowych otrzymanych metodą syntezy spaleniowej C-C 2 Cl 6 i C-C 6 Cl 6 oraz na dwóch komercyjnie dostępnych sadzach Carbopack B i Vulcan XC 72 o odpowiednio porównywalnych z nimi powierzchniach właściwych. Zbadano zarówno kinetykę adsorpcji jak i adsorpcję w stanie równowagi. Do opisu kinetyki adsorpcji wykorzystano modelami pseudo-pierwszego rzędu i pseudo-drugiego rzędu, natomiast izotermy adsorpcji zostały opisane równaniami Langmuira i Freundlicha. Wyniki pokazały, że adsorpcja zachodziła szybciej na materiałach C-C 2 Cl 6 i C-C 6 Cl 6 niż na komercyjnych sadzach. W stanie równowagi na materiale C-C 2 Cl 6 zaadsorbowało się mniej więcej tyle samo herbicydu co na Carbopacku B. Pojemność sorpcyjna C-C 6 Cl 6 okazała się znacznie lepsza niż komercyjnej sadzy Vulcan o takiej samej powierzchni BET. Praca finansowana z projektu RM 971/

238 S06-P43 KATALIZATRY KBALTWE D TRZYMYWAIA WDRU W PRCESIE REFRMIGU PARWEG ETALU Magdalena Greluk*, Marek Rotko, Andrzej Machocki PSTERY *Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. Podstawowym procesem wytwarzania wodoru z etanolu jest jego katalityczny reforming parowy. Spośród katalizatorów proponowanych dla reformingu etanolu na przestrzeni ostatnich lat, następujące metale są uważane za najbardziej odpowiednie do zastosowania jako faza aktywna: metale szlachetne Pt, Pd, Ru, Rh, Ir oraz metale przejściowe i i Co. Katalizatory kobaltowe (10 wag.%) z dodatkiem potasu (2 wag.%) zostały otrzymane metodą impregnacji nośnika Ce 2 amoniakalnym roztworem Co(CH 3 C) 2 lub roztworem Co( 3 ) 2 z wykorzystaniem kwasu cytrynowego. Stuprocentową konwersję etanolu uzyskano w obecności obu katalizatorów w temperaturze 420ºC i wyższych. ba katalizatory charakteryzowały się przede wszystkim wysoką selektywnością do dwóch najbardziej pożądanych produktów reakcji: wodoru i dwutlenku węgla. Badania zostały zrealizowane z wykorzystaniem aparatury zakupionej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu peracyjnego Innowacyjna Gospodarka (projekt PIG /09 Centrum anomateriałów Funkcjonalnych). S06-P44 KRYTYCZE STĘŻEIE MICELIZACJI WDYCH RZTWRÓW MIESZAIY TRITU X-100 I SDDS Z ETALEM Magdalena Bielawska, Bronisław Jańczuk, Anna Zdziennicka Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej Lublin Krytyczne stężenie micelizacji (CMC) surfaktantów zależy od wielu czynników takich jak: budowa surfaktantu, temperatura, ph, czy też obecność dodatków organicznych i elektrolitu [1]. Wśród dodatków organicznych ważną rolę pełnią alkohole krótkołańcuchowe. W zależności od ich stężenia w roztworze, mogą one być traktowane jako kosurfaktanty lub korozpuszczalniki. W praktyce często stosuje się wodno-alkoholowe roztwory mieszaniny surfaktantów. W literaturze trudno jest jednak znaleźć dane dotyczące tworzenia się mieszanych micel surfaktantów w środowisku wodno-alkoholowym. Z tego względu wyznaczono CMC mieszaniny Tritonu X-100 (TX-100) i dodecylosiarczanu sodu (SDDS) w wodno-etanolowym rozpuszczalniku na podstawie pomiarów gęstości, lepkości i przewodności roztworów. Stwierdzono, że mieszane micele TX-100 i SDDS tworzą się jedynie w zakresie stężenia etanolu w którym występuje on w postaci monomerycznej w roztworze. [1] Rosen, M.J. Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley Interscience, ew York, S06-P45 WŁAŚCIWŚCI ZWILŻAJĄCE WDYCH RZTWRÓW MIESZAIY TRITU X-100 I SDDS Z PRPALEM Magdalena Bielawska, Bronisław Jańczuk, Anna Zdziennicka Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej Lublin Zwilżalność ciała stałego przez ciecz zależy od jego charakteru chemicznego oraz właściwości powierzchniowych i objętościowych cieczy zwilżającej. Aby efektywnie zwilżyć powierzchnię ciała stałego wykorzystuje się wodne roztwory mieszaniny surfaktantów i kosurfaktantów, wśród których ważne miejsce zajmują alkohole krótkołańcuchowe [1]. W literaturze trudno jest znaleźć badania dotyczące właściwości zwilżających takich mieszanin, nawet w przypadku hydrofobowych ciał stałych. Z tego względu przeprowadzono badania właściwości zwilżających wodnych roztworów mieszaniny Tritonu X-100 (TX-100) i dodecylosiarczanu sodu (SDDS) z propanolem poprzez pomiary kąta zwilżania tych roztworów na powierzchni hydrofobowego politetrafluoroetylenu (PTFE). kazuje się, że największe zmiany kąta zwilżania badanych roztworów na powierzchni PTFE zachodzą w zakresie stężenia propanolu poniżej jego krytycznego stężenia agregacji. [1] Rosen, M.J. Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley Interscience, ew York,

239 S06-P46 PSTERY STRUCTURAL CHARACTERIZATI AD CATALYTIC PRPERTIES F Li x i 1-x Co x Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena piłka*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa **Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko ational University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, Lviv The single phase sample of Lixi 1-x Co x (x=0.7 and x=0.3) was prepared from pure LiH H 2, i(h) 2 and Co by solid state reaction at 700 o C for 49h. The X-ray powder diffraction for the phase analysis was used. The synthesized compound crystallizes as a new structure type in the cubic symmetry with P-43m space group, a=4.157(1)å. The fractional atomic parameters are Li/Cr in 1a 000, i/cr in 3c 0½½, 1 1b ½½½, 2 3d ½00. We performed additional physicochemical analyses (SEM-EDS, TG\DSC) for better characterisation of the material. Salts were used in comparison to the cereal grain rye which is popular in Poland. By using the solution according to the invention, technology effects were obtained and the methodology for the preparation of alloy of catalyst, and the methodology for the preparation of rye systems with the addition of alloy catalyst, allowing for efficiency control of the resulting pyrolysate, char and volatile products, what causes economic effects associated with the relatively low production cost of biofuels. S06-P47 WŁAŚCIWŚCI WISKZYMETRYCZE WYBRAYCH ZWIĄZKÓW RGAICZYCH Magdalena Tyczyńska*, Małgorzata Jóźwiak*, Adam Bald** * Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 165, Łódź. ** Zakład Fizykochemii Roztworów, Pomorska 163, Łódź. Badania lepkości, ważne z technologicznego punktu widzenia dają możliwość między innymi na określenie wpływu i roli substancji rozpuszczonej na strukturę rozpuszczalnika, spowodowanych również temperaturą. Wiskozymetryczne badania roztworów nieelektrolitów dają możliwość uzyskania spektrum informacji dotyczących oddziaływań pomiędzy cząsteczkami substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika. Prezentowana praca zawiera analizę wyników badań dotyczących procesu solwatacji cząsteczek hydrofilowego mocznika i związków o właściwościach hydrofobowych (eterów koronowych 15-korona-5 i 18- korona-6, 1,4-dioksanu, a także tetrametylomocznika) w mieszaninie wody z,-dimetyloformamidem, wykorzystując równanie Jones a-dole a [1]. Badania przeprowadzono metodą wiskozymetryczną w zakresie temperatur ( ) K, w całym zakresie stężeń mieszanego rozpuszczalnika. [1] Jones, G.; Dole, M., J. Am. Chem. Soc. 1929, 51, S06-P48 PREFERECYJA SLWATACJA GLIMÓW W MIESZAIIE DMF+METAL Małgorzata Jóźwiak* *Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź, Pomorska 165. Glimy czyli polietery otwarto łańcuchowe są odpowiednikami cyklicznych eterów w tym również eterów koronowych. Jest to ciekawa jednak dość mało poznana grupa związków o ogólnym wzorze CH 3 (CH 2 CH 2 ) n CH 3 charakteryzująca się właściwościami hydrofobowo-hydrofilowymi. Związki te mają szerokie zastosowanie w przemyśle, ale również stosowane są jako modele do badania biostruktur i modeli polimerycznych. W prezentowanym doniesieniu przedstawione zostanie badanie solwatacji glimów (n = 2-6): diglimu, triglimu, tetraglimu, pentaglimu i heksaglimu w mieszanym rozpuszczalniku DMF+MeH. Wykorzystując dane entalpii rozpuszczania badanych glimów w mieszaninie DMF+MeH oraz dwa modele preferencyjnej solwatacji (Covingtona z późniejszymi modyfikacjami [1] oraz model Waghorne a [2]) wyznaczone zostały parametry preferencyjnej solwatacji oraz skład otoczki solwatacyjnej cząsteczek rozpuszczonych glimów. kazało się, że cząsteczki glimów są preferencyjnie solwatowane przez cząsteczki metanolu w zakresie 0.1 x MeH 0.9 (x MeH ułamek molowy metanolu w mieszaninie z DMF). [1] Balk, R.W., Somsen, G., J. Phys. Chem. 1985, 89, [2] Waghorne, W.E., Chem. Soc. Rev. 1993, 22,

240 S06-P49 ZALEŻŚCI TEMPERATURWE KIETYKI ADSRPCJI ITRFELI A MIKRPRWATYM WĘGLU AKTYWYM Małgorzata Sęczkowska, Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Wśród szeroko stosowanych w wielu gałęziach przemysłu, a zarazem uciążliwych dla środowiska związków chemicznych interesującą grupę stanowią nitrofenole. Z uwagi na wysoki stopień toksyczności oraz dużą mobilność tego typu substancji problemem staje się ich usuwanie z wód i ścieków. aprzeciw takim wyzwaniom wychodzą metody adsorpcyjne z wykorzystaniem mikroporowatego węgla aktywnego [1]. Proces adsorpcji zachodzi w kilku etapach, a szybkość jego przebiegu uzależniona jest od szeregu czynników pochodzących od właściwości adsorbentu PSTERY i adsorbatu, środowiska prowadzenia procesu, a w szczególności od temperatury [2]. Celem niniejszej pracy było określenie wpływu temperatury na kinetykę adsorpcji nitrofenoli na mikroporowatym adsorbencie węglowym. Dane eksperymentalne badano za pomocą różnych równań i modeli kinetycznych [3]. [1] L. Clausen, I. Fabricius, L. Madsen, J. Environ. Qual. 2001, 30, [2] K. Li, Y. Li, Z. Zheng, Journal of Hazardous Materials, 2010,178, [3] A.W. Marczewski, Appl. Surf. Sci. 2010, 256, S06-P50 SYTEZA, STRUKTURA I ZDLŚCI LUMIGEE WYCH PŁĄCZEŃ AKRYDYY Marek Jaskot, Karol Krzymiński Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, Bażyńskiego 1a, Gdańsk a przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat prowadzono zintensyfikowane badania nad metodami syntezy i właściwościami luminogennymi pochodnych akrydyny. abierają one co raz to większego znaczenia w świecie analityki i diagnostyki chemicznej oraz medycznej. Perspektywy modyfikacji tych związków i zwiększenia wydajności procesów luminescencji są bardzo szerokie. Zaprezentowane zostaną syntezy pochodnych akrydyny. kreślone zostaną specyficzne charakterystyki poszczególnych pochodnych na podstawie profili kinetycznych i wydajności kwantowych. K. Krzymiński, A. żóg, P. Malecha, A.D. Roshal, A. Wróblewska, B. Zadykowicz, J. Błażejowski, J. rg. Chem., 2011, 1072 S06-P51 BADAIA DSIARCZAIA PALIWA MDELWEG ZA PMCĄ CIECZY JWYCH Michał Wlazło*, Urszula Domańska* *Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa Ciecze jonowe uważane są za nowe rozpuszczalniki o wysokich wydajnościach ekstrakcji związków aromatycznych i siarki z paliw w porównaniu do konwencjonalnych rozpuszczalników [1]. W niniejszej pracy zbadano zdolność 21 cieczy jonowych do odsiarczania modelowej mieszaniny paliwa (tiofen, benzotiofen, dibenzotiofen, toluen, tetralin i heptan). Możliwość zbadanych cieczy jonowych do ekstrakcji związków siarki została oceniona pod względem współczynników podziału i selektywności. Uzyskane wyniki zostały porównane z danymi literaturowymi [2]. Przeprowadzone badania wykazały wyższe wydajności w ekstrakcji związków siarki, niż toluenu i tetralinu. ajwyższe wartości współczynnika podziału w przypadku tiofenu otrzymano dla cieczy jonowych [bmpyr][tcm], [bmim][tcm], [bmpyr][tcb], w przypadku benzotiofenu dla cieczy [bmpy][dca], [bmpyr][tcb], [bmpyr][tcm] oraz w przypadku dibenzotiofenu dla [bmpy][dca], [bmpyr][tcm] i [P 6,6,6,14 ][TCM]. [1] Rodríguez-Cabo B, Rodríguez H, Rodil E, Arce A, Soto A. Fuel 2014, 117, [2] Rodríguez-Cabo B, Rodríguez H, Rodil E, Arce A, Soto A. Green Chem. 2011, 13, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 011/01/ST5/

241 S06-P52 TRZYMYWAIE STYREU I AILIY W SPRZĘŻEJ REAKCJI Z UDZIAŁEM KATALIZATRÓW METALICZYCH AIESIYCH A WĘGIEL AKTYWY Julia Gertig, Anna Malika, Paulina Rechnia, Mieczysław Kozłowski Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań Proces dehydrogenacji etylobenzenu jest powszechnie stosowany w przemyśle jako metoda otrzymywania cennego związku, jakim jest styren. Jednak reakcja ta jest endotermiczna i wymaga stosowania wysokiej temperatury. Dodatkowo w procesie powstają produkty uboczne, które zanieczyszczają produkt [1]. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie utleniacza np. nitrobenzenu [2]. Dzięki temu możliwe jest obniżenie temperatury procesu, a ponadto otrzymuje się drugi użyteczny produkt anilinę. W procesie dehydrogenacji etylobenzenu sprzężonej z hydrogenacją nitrobenzenu badane były głównie PSTERY katalizatory nieorganiczne [2]. Bardzo niewiele jest natomiast doniesień dotyczących prowadzenia tej reakcji na układach typu metal/węgiel aktywny. W związku z tym celem niniejszej pracy było zbadanie aktywności katalizatorów metalicznych (Fe, Co, V) naniesionych na węgiel aktywny w reakcji odwodornienia etylobenzenu sprzężonej z uwodornieniem nitrobenzenu. [1] Qin, Z., Liu, J., Sun, A., Wang, J., Ind.Eng.Chem.Res. 2003, 42, [2] Bautista, F.M., Campelo, J.M., Garcia, A., Luna, D., Marinas, J.M., Quiros, R.A., Romero, A.A., Catal. Lett. 1999, 60, S06-P53 RZKŁAD METAU A KATALIZATRACH METALICZYCH SADZYCH A WĘGLU AKTYWYM Małgorzata Szymańska, Paulina Rechnia, Anna Malaika, Aleksandra Miklaszewska, Mieczysław Kozłowski Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, Poznań Katalityczny rozkład metanu (CDM) jest ekologiczną metodą otrzymywania wodoru. ie obserwuje się tutaj emisji szkodliwych tlenków węgla, co ma miejsce w przypadku konwencjonalnej metody produkcji wodoru reformingu parowego metanu [1]. Sporą popularnością cieszy się wykorzystanie katalizatorów niklowych w procesie CDM [2]. Również węgle aktywne były wykorzystywane w tej reakcji ze względu na swoje liczne zalety takie jak wysoka stabilność termiczna czy odporność na zatrucia [1]. Ponadto materiały węglowe mogą być z powodzeniem stosowane jako nośniki fazy aktywnej katalizatora [3]. Jak dotychczas katalizatory palladowe, platynowe czy chromowe osadzone na węglu aktywnym nie były testowane w reakcji rozkładu metanu. W związku z tym celem niniejszej pracy było zbadanie aktywności katalitycznej wspomnianych metali naniesionych na węgiel aktywny w reakcji rozkładu metanu. [1] Muradov,., Smith, F., T-Raissi, A., Catal. Today, 2005, , [2] Serrano, D.P., Botas, J.A., Guil-Lopez, R., Int. J. Hydrogen Energy 2009, 34, [3] Frago, M.A., Jordao, E., Mendes, M.J., Freitas, M.M.A., Faria, J.L., Figueiredo, J.L., J. Catal. 2002, 209, S06-P54 WPŁYW PRMIEIWAIA JIZUJĄCEG A WŁAŚCIWŚCI KATALITYCZE ACZĄSTEK ŻELAZA W REAKCJI FETA Paweł Wroński*, Angelika Duszyńska *, Michał Barański*, Magdalena Szadkowska-icze* *Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15, Łódź Poznany na przełomie XIX i XX w. proces Fentona (1) jest szeroko stosowany w technologiach zaawansowanego utleniania zanieczyszczeń. Jedną z obiecujących metod zwiększających efektywność tego procesu jest dodawanie do układu reakcyjnego nanocząstek żelaza o właściwościach magnetycznych, które można poddawać modyfikacjom fizycznym, chemicznym, a także regeneracji w celu powtórnego ich wykorzystania. Celem pracy było zbadanie wpływu wiązki elektronów (EB) generowanej przez liniowy akcelerator ELU-6a na katalityczne właściwości magnetycznych nanocząstek żelaza w reakcji Fentona. Zbadano właściwości fizykochemiczne komercyjnych i zsyntezowanych w laboratorium magnetycznych nanocząstek żelaza. Aktywność katalityczną nanocząstek badano w reakcji rozkładu kationowego barwnika ksantynowego Rodaminy B (RB). Zaobserwowano wzrost odbarwienia roztworu RB gdy wykorzystano w układzie reakcyjnym nanocząstki żelaza napromienione dawką EB równą 150 kgy. Fe 2+ + H 2 2 Fe 3+ + H + H Fe 3+ + H 2 Fe 2+ + H + + H (1) H + RH R + H 2 289

242 PSTERY S06-P55 SYTHESIS F PRUS FILMS F DDECYL ALKYL CHAI SUBSTITUTED C60 FULLEREE GLD SURFACE DESIGED FR ELECTRCATALYSIS Piotr Piotrowski, Joanna Pawłowska, Jan Pawłowski, Renata Bilewicz, Andrzej Kaim University of Warsaw, Faculty of Chemistry Chemisorbtion of functionalized C 60 fullerenes to the surface of gold leads to novel materials, which, as reported in literature, have great electrochemical, photochemical, optical, catalytical and electrical importance. Highly ordered and stable arrays of macromolecules or nanoparticles such as C 60 fullerenes including their films on gold surface are conditioning most requirements for these practical applications. Electrocatalysis is to find its recognition both in science and technology. ne of purposes is indirect reduction of halogenated hydrocarbons, for example ethylene dibromide 1,2-dibromoethene which is well known pesticide. Similar to anion radicals of aromatic hydrocarbons (naphthalene, anthracene, or pyrene), the C 60 n- (n= 1-3) anion radicals were shown to be useful for this intent, too, and those properties were investigated in this work using electrochemically generated fullerene thioacetate C 60 n- anions. S06-P56 STRUCTURAL CHARACTERIZATI AD CATALYTIC PRPERTIES F Li x i 1-2x Cr x Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena piłka*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa **Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko ational University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, Lviv The single phase sample of Lixi 1-2x Cr x (2x=0.7 and 2x=0.3) was prepared from pure LiH H 2, i(h) 2 and Cr 2 3 by solid state reaction at 700 o C for 49h. The X-ray powder diffraction for the phase analysis was used. The synthesized compound crystallizes as a new structure type in the cubic symmetry with P-43m space group, a=4.157(1)å. The fractional atomic parameters are Li/Cr in 1a 000, i/cr in 3c 0½½, 1 1b ½½½, 2 3d ½00. The temperature of decomposition of Li x i 1-2x Cr x was determined by DSC measurements. Research was conducted in terms of the use of these systems, as the catalysts used in the thermal decomposition of cereal grains. All tested compounds exhibit catalytic properties. S06-P57 BADAIA WŁAŚCIWŚCI KWASWYCH KATALIZATRÓW i/cz ZA PMCĄ REAKCJI TESTWEJ Monika Radlik*, Barbara Liszka**, Waldemar Krajewski***, Wincenty Turek* *Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. M. Strzody 9, Gliwice. **Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych, PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze. ***Instytut Inżynierii Chemicznej, PA, ul. Bałtycka 5, Gliwice. Celem pracy było określenie wpływu zmiennego obładowania fazy aktywnej na właściwości kwasowe katalizatorów złożonych z tlenku niklu osadzonego na nośniku cerowo-cyrkonowym (i/cz). W tym celu zastosowano obładowanie fazy aktywnej w ilości 2, 4 i 10 % (m/m). trzymane katalizatory i/cz, nośnik oraz tlenek niklu poddano badaniu podstawowych właściwości fizykochemicznych za pomocą metod takich jak: XRD, S BET, SEM, techniki TG. Właściwości kwasowe zbadano w reakcji testowej konwersji alkoholu tert-butylowego. a podstawie uzyskanych wyników wykazano, iż ze wzrostem obładowania fazą aktywną rosną rozmiary krystalitów i oraz maleje ich stopień dyspersji na powierzchni nośnika. Przeprowadzone badania wykazały, iż tlenku niklu wpływa na wzrost właściwości kwasowych otrzymanych preparatów. Wykazano również, iż właściwości kwasowe katalizatorów i/cz nie zależą od ilości centrów aktywnych, ale od ich dostępności i oddziaływania pomiędzy fazą aktywną a nośnikiem. 290

243 PSTERY S06-P58 CATALYTIC DRY REFRMIG F METHAE T SYGAS VER i/cz AD Rh-i/CZ Monika Radlik*, Patrick Da Costa**, Małgorzata Adamowska**, Krzysztof Kozieł*, Andrzej Krztoń***, Waldemar Krajewski****, Wincenty Turek* *Department of Physical Chemistry and Technology of Polymers, Silesian University of Technology, Strzody 9, Gliwice. **Institut Jean Le Rond d Alembert, UPMC Paris 6, Saint Cyr L Ecole, France. ***Centre of Polymer and Carbon Materials PAS, M. Curie-Sklodowskiej 34, Zabrze. ****Institute of Chemical Engineering PAS, Baltycka 5, Gliwice. The purpose of this work was to determine the activity of catalysts consisting of i (10 % wt.) supported on ceria-zirconia (i/cz) in the process of dry reforming of methane (DRM). Additionally the influence of the Rh (0.5 % wt.) on stability of i/cz catalyst and the support was also studied. The activities of the catalysts and the support were evaluated in DRM with feed gas CH 4 /C 2 /Ar = 1 for 5 hours at different temperatures: 650 C and 750 C. The results showed that ceria-zirconia was not active in DRM. It was observed that the conversion of methane as well as carbon dioxide increased significantly at higher temperature over i/cz and Rh-i/CZ catalysts. It was shown that the addition of Rh improved both activity and stability of i/cz catalysts. S06-P59 STRUCTURAL CHARACTERIZATI AD CATALYTIC PRPERTIES F Li x i 1-2x Al x Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena piłka*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa **Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko ational University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, Lviv The single phase sample of Li x i 1-2x Al x (2x=0.7 and 2x=0.3) was prepared from pure LiH H 2, i(h) 2 and Al 2 3 by solid state reaction at 700 o C for 49h. The X-ray powder diffraction for the phase analysis was used. The synthesized compound crystallizes as a new structure type in the cubic symmetry with P-43m space group, 4.147(3)Å. The fractional atomic parameters are Li/Al in 1a 000, i in 3c 0½½, 1 1b ½½½, 2 3d ½00. The temperature of decomposition of Li x i 1-x Al x was determined by DSC measurements. Research was conducted in terms of the use of these systems, as the catalysts used in the thermal decomposition of cereal grains. All tested compounds exhibit catalytic properties. S06-P60 Komunikat wycofano S06-P61 PRDUKTY JED- I DWUELEKTRWEJ REDUKCJI AIWEJ PRFIRYY Tadeusz Strózik, Marian Wolszczak, Maria Hilczer Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15, Łódź. Metody terapii fotodynamicznej (PDT) i radioterapii nowotworów są znanymi w świecie i wielce obiecującymi sposobami walki z rakiem. Jako związki uczulające w tego rodzaju terapiach stosowane są głównie syntetyczne porfiryny. Przedmiotem naszych badań jest anionowy związek 5,10,15,20 tetrakis(4 sulfofenylo)-porfiryna (TSPP). Zastosowaliśmy technikę radiolizy impulsowej i radiolizy stacjonarnej do zbadania procesu redukcji tej porfiryny oraz zarejestrowaliśmy widma absorpcyjne zredukowanych form TSPP. Pomiary radiolizy impulsowej wykazały, że pierwotnym produktem redukcji anionowej porfiryny (P) w roztworach wodnych jest anionorodnik (P - ), który ulega bardzo szybkiej protonacji z wytworzeniem rodnika HP [1]. bydwa rodniki, P - i HP, ulegają reakcjom dysproporcjonacji, prowadzącym do otrzymania trwałych produktów: phloryny (Phl) i chloryny (Chl). Dzięki pomiarom radiolizy stacjonarnej w temperaturze 77 K i wyższych, zarejestrowaliśmy widma absorpcyjne produktów jedno- i dwuelektronowej redukcji TSPP. [1] Strozik, T. i in., Radiat. Phys. Chem., 2013, 91,

244 S06-P62 WPŁYW KRPEK KWATWYCH A WŁAŚCIWŚCI LUMIESCECYJE KSYDAZY GLUKZWEJ Paulina Ziółczyk, Ewa Miller, Małgorzata Przybyt Instytut Podstaw Chemii Żywności, Stefanowskiego 4/10, Łódź Kropki kwantowe to nieorganiczne fluorofory najnowszej generacji, charakteryzujące się dużą intensywnością luminescencji. ksydaza glukozowa enzym katalizujący utlenienie glukozy do kwasu glukonowego oraz nadtlenku wodoru, mający właściwości fluorescencyjne. Eksperyment obejmował określenie wpływu kropek kwantowych z siarczku cynku domieszkowanego miedzią na intensywność fluorescencji oksydazy glukozowej (GD). Zbadano wpływ stężenia kropek kwantowych na emisję fluorescencji tryptofanu oraz FAD w enzymie. Sprawdzono także, jaki wpływ na luminescencję kropek kwantowych i GD ma obecność glukozy w roztworze. ddzielny etap badań dotyczył oceny zmian fotostabilności kropek kwantowych w obecności GD oraz glukozy i polegał na wielokrotnym naświetlaniu tej samej próbki. 292

245 SEKCJA S07 FIZYKCHEMIA MATERIAŁÓW FUKCJALYCH 293

246 294

247 S07-W01 TITAIUM DIXIDE - CURRET STUDIES PHTCATALYTIC PRPERTIES WYKŁADY Ireneusz Piwoński, Aneta Kisielewska, Kinga Kądzioła, Kaja Spilarewicz, Joanna Ginter *University of Lodz, Faculty of Chemistry, Dpt. of Materials Technology & Chemistry, Pomorska 163, Lodz Titanium dioxide belongs to the group of materials exhibiting the greatest potential in photocatalytic applications. Current studies on titanium dioxide are focused on further improvement of these properties and shifting the absorption band towards the range of visible light. These challenges can be achieved by doping Ti 2 with metals, nonmetals, creating structural defects and controlling stoichiometry. However, it seems that the most advanced development can be achieved by preparing porous Ti 2 - based materials exhibiting photonic crystals properties due to the homogenous pore size distribution as well as composites of Ti 2 with silver nanoparticles and graphene. The presentation gathers recent reports provided by other groups and results of our own experiments. Fig. 1. SEM image of silver nanoparticles grown on the Ti 2 surface under UV illumination. Acknowledgments. This work was supported by the Ministry of Science and Higher Education, Republic of Poland, project number S07-W02 DYFUZJA I REAKCJE CHEMICZE Fe A PWIERZCHIACH Ti 2 Adam Busiakiewicz *, Maciej Rogala*, Paweł Dąbrowski**, Zbigniew Klusek* *Katedra Fizyki Ciała Stałego, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 149/ Łódź ** Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Wólczyńska 133, Warszawa Powierzchnie Ti 2 i osadzane na nich nanostruktury metaliczne są interesującymi układami ze względu na ich właściwości katalityczne i fotokatalityczne [1,2]. Co istotne, Fe w układzie z Ti 2 może tworzyć roztwory stałe. kazuje się, że orientacja krystalograficzna odgrywa ważną rolę podczas dyfuzji Fe do wnętrza jak i jego wytrącania na powierzchniach Ti 2. Zjawiska wzrostu nanokryształów ( -Fe, FeTi 3 ) obserwowane są na powierzchni Ti 2 (001), gdzie dodatkowo można kontrolować cyklicznie ich koncentrację i skład jonowy (Fe 0 Fe 2+ +Fe 3+ ) jedynie za pomocą temperatury z zakresu ~ K [3]. 673K 1073K FeTi 3 nanokryształ Dodatkowo rozpuszczalność cienkich warstw Fe zależy od stopnia redukcji powierzchni, koncentracji i rozmieszczenia jonów Ti 3+ i Ti 2+ [4]. S. Bonann K et al., ACS Catal. 2011, K 1, 385. L. Artiglia, et al., J. Am. Chem. Soc. 2013, 135, A. Busiakiewicz, Thin Solid Films 2014, 550, 347. A. Busiakiewicz, Appl. Surf. Sci. doi: /j.apsusc Praca finansowana przez MiSW grant IP

248 S07-K01 MECHAIZMY UWALIAIA ACZĄSTEK SREBRA W ZASTSWAIACH PRAKTYCZYCH Magdalena ćwieja*, Zbigniew Adamczyk*, Barbara Szaraniec**, Marta Kujda* KMUIKATY *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków ** Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Biomateriałów Poznanie mechanizmów osadzania-desorpcji nanocząstek srebra ma szczególne znaczenie dla efektywnego wytwarzania materiałów biobójczych uwalniających czynnik aktywny w określony sposób. Dlatego też przeprowadzone badania eksperymentalne umożliwiły wyznaczenie kinetyk desorpcji koloidalnego srebra z utworzonych monowarstw w kontrolowanych warunkach ph, siły jonowej i temperatury. Dane doświadczalne analizowane w oparciu o model losowej sekwencyjnej adsorpcji (RSA) umożliwiły wyznaczenie energii wiązania nanocząstek z powierzchniami heterogenicznymi, na podstawie których stwierdzono, że parametrem determinującym stabilność monowarstw są oddziaływania elektrostatyczne określane przez liczbę ładunków w bezpośredniej strefie oddziaływania. Poprawność zaproponowanych mechanizmów skorelowano z wynikami badań nad wielkością strefy zahamowania wzrostu bakterii E. coli oraz drożdżaków C. albicans, dla filmów srebra osadzonych na powierzchniach miki oraz Ti/Ti 2. Praca finansowana przez grant: PIG /09. S07-K02 FTPRZEŁĄCZALE CIEKŁKRYSTALICZE UKŁADY ACZĄSTEK ZŁTA. Aleksander Promiński*, Damian Pociecha*, Michał M. Wójcik* *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, Warszawa Zastosowanie układów hybrydowych, czyli połączenie metalicznych nanocząstek oraz organicznych ligandów, pozwala na otrzymanie struktur charakteryzujących się różnym stopniem uporządkowania: 1-, 2- i 3-wymiarowych.[1] becnie intensywnie poszukuję się układów zdolnych do dynamicznej samoorganizacji pod wpływem czynników zewnętrznych: np. temperatury, światła, etc. [2][3] W naszych badaniach opisaliśmy zastosowanie merkaptanowych pochodnych azobenzenu w parze z ligandami mezogenicznymi w celu otrzymania systemu nanocząstek złota o właściwościach ciekłokrystalicznych oraz możliwość sterowania nim przy pomocy światła ultrafioletowego. Charakterystyki układu dokonaliśmy przy pomocy szeregu technik (SEM, TEM, SAXRD, MR, XPS, TGA). biecujące wyniki badań pozwolą na wykorzystanie tego typu samoorganizacji w projektowaniu metamateriałów o zmiennych właściwościach optycznych. Wójcik, M. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2009, 48: Lewandowski, W. et al. Chem. Commun. 2013, 49, Dintinger, J. et al. Adv. Mater. 2013, 25, S07-K03 SILAY JAK ULTRACIEKIE WARSTWY RGAICZE D ZASTSWAŃ TRIBLGICZYCH Michał Cichomski*, Witold Kozłowski** * Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Pomorska 163, Łódź ** Uniwersytet Łódzki, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, Katedra Fizyki Ciała Stałego, Pomorska 149/153, Łódź Rozwój nowoczesnych technologii, takich jak technologie biomedyczne, elektroniczne czy informatyczne, wymaga miniaturyzacji urządzeń i systemów przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności i czasu ich działania. Wychodząc naprzeciw tym wymaganiom poszukuje się nowych materiałów oraz środków zabezpieczających powierzchnie tych urządzeń i zmniejszających ich zużycie. Jedną z metod rozwiązywania problemów wynikających z nadmiernego tarcia i zużycia jest chemiczna modyfikacja powierzchni za pomocą związków takich jak alkilosilany [1]. W prezentacji zostanie przedstawiona metoda chemicznej modyfikacji powierzchni warstwami silanowymi oraz ich charakterystyka tribologiczna w mikro- i nanoskali. [1] Cichomski, M., Mater. Chem. Phys. 2012, 136, Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo

249 S07-K04 FTGEERACJA ŚIKÓW ŁADUKU W RGAICZYCH GIWACH FTWLTAICZYCH A BAZIE P3HT:PCBM Anna Stefaniuk, Jarosław Jung KMUIKATY Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Katedra Fizyki Molekularnej, ul. Żeromskiego 116, Łódź Typowe organiczne ogniwo fotowoltaiczne (PV) stanowi półprzewodnik organiczny (tzw. warstwa aktywna) umieszczony pomiędzy dwiema elektrodami o różnej pracy wyjścia (katoda i anoda). Materiał składający się na warstwę aktywną musi wykazywać właściwości fotoprzewodzące (tj. zmieniać swoją przewodność elektryczną na skutek padającego światła). Jednym z najważniejszych parametrów określających fotoprzewodniki jest wydajność kwantowa fotogeneracji (prawdopodobieństwo wygenerowania par elektron-dziura pod wpływem oświetlenia). W pracy przedstawiono wyniki korelacji pomiędzy parametrami elektrycznymi PV opartych na mieszaninie poli(3-heksylotiofenu) (P3HT) z fulerenem C 60 modyfikowanym estrem kwasu masłowego (PCBM), a wydajnością kwantową fotogeneracji w stosowanych materiałach.. urida, B. M. Said, SATRESET, 1, Science Academy Publisher, UK, G. Weihao, Solid State Physics II, Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Diamentowy Grant nr DI S07-K05 TWRZEIE I STABILŚĆ MWARSTW PLI(CHLRKU DIMETYLDIALLILAMIWEG) A MICE WYZACZE I SITU PRZY UŻYCIU METDY PTECJAŁU PRZEPŁYWU A. Michna, Z. Adamczyk *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PA im. J. Habera, ul. iezapominajek 8, Kraków Kinetyki adsorpcji i desorpcji dwóch frakcji poli(chlorku dimetylodialliloamoniowego) (PDADMAC-u), o masie molowej 150 i 35 kda, zostały wyznaczone in situ przy użyciu techniki potencjału przepływu. Charakterystyka objętościowa polielektrolitów obejmowała pomiary współczynników dyfuzji, ruchliwości elektroforetycznych w funkcji siły jonowej ośrodka dla ph 5.8. W oparciu o powyższe pomiary zostały obliczone średnice hydrodynamiczne, potencjały zeta oraz ilości ładunków elektrokinetycznych na cząsteczce. trzymane wyniki eksperymentalne zostały ilościowo zinterpretowane w oparciu o model elektrokinetyczny 3D. Ponadto, zależności kalibracyjne umożliwiły ilościową analizę kinetyk desorpcji polikationu i wyznaczenie stałych adsorpcji i energii wiązania. Praca finansowana przez grant badawczy PIG /

250 S07-K07 KMUIKATY KTRLA ZWILŻALŚCI PWIERZCHI CIAŁ STAŁYCH PPRZEZ ICH CHEMICZĄ MDYFIKACJĘ ZWIĄZKAMI ZAWIERAJĄCYMI PERFLURWAE FRAGMETY STRUKTURALE Maciej Psarski, Daniel Pawlak, Jacek Marczak, Grzegorz Celichowski Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163, Łódź Zwilżalność odgrywa kluczową rolę w naturalnych i technicznych procesach związanych z kontaktem cieczy z powierzchnią ciał stałych. Kontrolować ją można poprzez modyfikację chemiczną i/lub kształtowanie topografii modyfikowanego materiału. W prezentowanej pracy zbadano wpływ budowy chemicznej związków organicznych zawierających perfluorowane fragmenty strukturalne, reagujących z powierzchnią w fazie ciekłej lub gazowej, na swobodną energię powierzchniową krzemu, szkła, poli(dimetylosiloksanu), żywicy epoksydowej i aluminium. Zbadano wpływ długości łańcucha i obecności atomów fluoru w szeregu alkilo i fluoroalkilosilanów oraz wybranych fluorowęglowodorów na właściwości hydrofobowe zmodyfikowanych nimi powierzchni. Zastosowanie najbardziej skutecznych metod hydrofobizacji do materiałów o odpowiednio ukształtowanej topografii umożliwiło uzyskanie powierzchni superhydrofobowych praktycznie niezwilżalnych przez wodę. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr UM- 2012/05/B/ST8/02876 S07-K08 WŁASŚCI SPEKTRELEKTRCHEMICZE UKŁADÓW DRW- AKCEPTRWYCH ZWIERAJĄCYCH PIERŚCIEŃ 3,4-DIAZLWY Aleksandra Kurowska 1, Anastasia S. Kostyuchenko 2, Alexander S. Fisyuk 2, Mieczysław Łapkowski 1,3, Wojciech Domagala 1 1 Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Ks. M. Strzody 9, Gliwice, 2 Department of rganic Chemistry, msk F.M. Dostoevsky State University, Mira Ave, 11, msk, , Russia, 3 Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii auk, M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze ligomeryczne układy zawierające w swojej strukturze ugrupowania typu donor-akceptor charakteryzują się relatywnie niską przerwą energetyczną. Poprzez niewielką modyfikację struktury monomerów wyjściowych możliwa jest modulacja właściwości elektrochemicznych i spektroelektrochemicznych otrzymywanych warstw oligomerycznych. Dodatkowo rodzaj heteroatomu w pierścieniu 3,4-diazolowym pełniącym rolę akceptora ma istotny wpływ na wydajność kwantową fluorescencji. Za pomocą woltametrii cyklicznej, elektronowego rezonansu paramagnetycznego i pomiarów UV-Vis-IR zbadano proces utlenienia analizowanych układów. a podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, iż mechanizm domieszkowania ściśle zależy od rodzaju grupy akceptorowej w łańcuchu głównym monomeru. A.Kurowska jest stypendystką w ramach projektu DoktoRIS Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska S07-K09 METDLGIA BADAŃ KKRYSZTAŁU BA/FBA UMIESZCZEG W MCM-41 Z WYKRZYSTAIEM SPEKTRSKPII MR W CIELE STAŁYM Ewa A. Skorupska*, Agata Jeziorna*, Piotr Paluch*, Marek J. Potrzebowski* *Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA; ul. Sienkiewicza 112, Łódź Z uwagi na fakt, że aż 40% związków farmakologicznie czynnych nie rozpuszcza się w wodzie, co znacznie ogranicza ich biodostępność, poprawa tego parametru jest niezwykle istotna. Rozwiązaniem może być zastosowanie systemów transportujących lekki wśród których ważną grupę stanowią nanocząstki mezoporowatej krzemionki ajlepszą metodą inkorporacji w takich materiałach jest metoda stapiania, jednak z uwagi na degradację niektórych substancji aktywnych w procesie termicznym, konieczne było zastosowanie innego podejścia. Interesującym rozwiązaniem jest zmiana właściwości fizykochemicznych, poprzez tworzenie kokryształów. iniejszy projekt dotyczy analizy kokryształu kwasu benzoesowego z kwasem 2,3,4,5,6- pentafluorobenzoesowym (BA/FBA) i układu BA/FBA-MCM-41 z wykorzystaniem spektroskopii MR w ciele stałym. Zaproponowano eksperymenty, które pozwolą określić wzajemne ułożenie cząsteczek w sieci krystalicznej, strukturę i dynamikę BA/FBA w nanokrzemionce. 298

251 S07-K10 REGIREGULARY PLI(3-HEKSYLTIFE) / IEREGIREGULARY PLI(3-HEKSYLTIFE). Anna Januszkiewicz-Kaleniak*, Agnieszka Stolarczyk*, Kinga Kępska* *Katedra Fizykochemii i Technologii polimerów, Politechnika Śląska, Strzody Gliwice. Membranowa separacja gazów polega na wykorzystaniu różnic w rozpuszczalności i dyfuzyjności gazów w polimerach tworzących membranę. Ponieważ cząsteczki 2 i 2 mają podobne promienie i zbliżone właściwości fizykochemiczne, ich efektywny rozdział wymaga zastosowania membran oddziałujących wybiórczo z jednym ze składników mieszaniny gazowej. Celem pracy było przygotowanie membran z blend zawierających regioregularny poli(3- heksylotiofen) (rrp3ht) uzyskany metodą GRIM [1] oraz nieregioregularny poli(3-hekstlotiofen) (nrp3ht) uzyskany metodą utleniającej polimeryzacji z FeCl 3 [2]. KMUIKATY rrp3ht charakteryzuje się dużą zawartością rodnikokationów zdolnych do aktywnego oddziaływania z tlenem. Stworzenie blendy z nrp3ht znacząco polepsza właściwości mechaniczne uzyskanego materiału. Membrany będące przedmiotem badań pozwalają na wzbogacenie powietrza w tlen o 10 do 15% w zależności od zawartości rrp3ht. [1] J. De Girolamo, P. Reiss, A. Pron, J. Phys. Chem. C, 2007, 111, [2] V.M. iemi, P. Knuuttila, J.-E. Österholm, J. Korvola, Polymer, 1992, 33, Praca współfinansowana przez Fundację a Rzecz auki Polskiej w ramach programu Pomost /8 S07-K11 FTCHEMICZA GEERACJA TLEU SIGLETWEG PRZEZ FETIAZYY IMMBILIZWAE W PRCESIE ELEKTRPLIMERYZACJI Katarzyna Piwowar, Agata Blacha-Grzechnik, Jerzy Żak Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, Gliwice. Wysoko reaktywny tlen singletowy jest najczęściej generowany metodą fotochemiczną z wykorzystaniem odpowiednich fotosensybilizatorów, np. porfiryn, ftalocyjanin, fenotiazyn lub innych [1]. Zazwyczaj związki te występują w ciekłej fazie objętościowej, w której bada się ich efektywność w generacji tlenu singletowego. statnio przedmiotem zainteresowania są układy, w których proces fotogeneracji zachodzi na powierzchni ciała stałego zmodyfikowanej uprzednio w procesie chemicznej immobilizacji substancji fotoaktywnej. Takie powierzchnie stałe rozszerzają możliwości wykorzystania reaktywnej formy tlenu [2]. Prezentujemy cienkie warstwy fotoaktywne otrzymane w wyniku elektrochemicznej polimeryzacji pochodnych fenotiazyn zdolne do generacji tlenu singletowego. Efektywność generacji tej nietrwałej formy tlenu badano spektroskopowo (UV-Vis) z wykorzystaniem pułapkującego znacznika 1,3-difenylobenzofuranu (DPBF) w roztworze czterochlorku węgla. Do wzbudzenia układu wykorzystano laser diodowy o długości fali 638 nm. [1] DeRosa, M.C. et al. Coord. Chem. Rev. 2002, , [2] Piccirillo, C. et al. J. Mater. Chem. 2009, 19, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM- 2011/01/B/ST5/

252 S07-P01 FUCTIALIZED SILIC MATERIALS AS SAID CARRIERS Marta Bałtrukiewicz, Łukasz John, Piotr Sobota *Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, F. Joliot-Curie 14, Wrocław, Poland Bone healing is one of the most complicated processes in clinical field. Guided bone regeneration (GBR) has been demonstrated to be a new method of filling bone defects. In order to promote effective bone regeneration using the GBR approach, the material forces specific properties to promote ontogenesis process via new bone formation. Composites were obtained via sol-gel technique and scaffolds were prepared using solvent casting with porogen leaching assay. The hybrid materials were prepared by combining 2-hydroxyethylmethacrylate (HEMA) and triethoxyvinylsilane (TEVS) chemically modified with several agents like APTES in three KMUIKATY different ways to obtain appropriate matrix for drug delivery system. [1] Arcos, D., Vallet-Regi, M., Acta Materialia 2013, 61, Research Project was funded by the ational Science Centre C Grant o. 2012/05//ST8/03727 S07-P02 PCHDE FULEREU C 60 TRWAŁŚĆ TERMICZA I WŁAŚCIWŚCI ATYKSYDACYJE Robert Czochara, Michał Symonowicz, Jarosław Kusio, Artur Gajda, Grzegorz Litwinienko Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura, Warszawa Celem pracy było otrzymanie związków złożonych z fulerenu C 60 połączonego z pochodnymi fenolu lub aniliny. Zbadano proces nieizotermicznego utleniania kwasów stearynowego i linolenowego zawierających otrzymane pochodne fulerenu C 60 używając skaningowej kalorymetrii różnicowej [1]. W obecności badanych związków kwasy stearynowy i linolenowy utleniały się wolniej. Przeprowadzono również badania kinetyki autooksydacji styrenu w obecności pochodnych fulerenu C 60, wykorzystując urządzenie do precyzyjnego pomiaru różnic ciśnienia tlenu między dwoma termostatowanymi naczyniami [2]. Podczas tego procesu badane pochodne wykazywały właściwości antyoksydacyjne wyznaczono dla nich czasy indukcji (τ) oraz stałe szybkości inhibicji (k inh ). W pracy określono również trwałość termiczną zsyntetyzowanych związków przy użyciu termograwimetrii [3]. [1] R. Czochara, P. Ziaja, P. Piotrowski, R. Pokrop, G. Litwinienko, Carbon, 2012, 50, [2] Lucarini M., Pedulli G. F., Chem. Soc. Rev., 2010, 39, 2106 [3] Singh R., Goswami T., Term. Chem. Acta, 2011, 513, 60. S07-P03 EFEKT REZASU RAMAWSKIEG W WDYCH RZTWRACH ACZĄSTEK SREBRA Paulina Filipczak*, Marcin Kozanecki* *Katedra Fizyki Molekularnej, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, Łódź Efekt rezonansu ramanowskiego w wodzie został przedstawiony przez Pastorczaka et al. [1]. Polaryzacyjne widma Ramana pokazują, że stosunek intensywności dwóch głównych pasm przy 3200 i 3400 cm -1 (przypisanych odpowiednio: silnym i luźnym wiązaniom wodorowym) jest zależny od długości fali wiązki wzbudzającej. Pokazano również, że efekt rezonansu ramanowskiego w wodzie wynika z supramolekularnej struktury wody. W prezentacji zostaną zaprezentowane badania nad efektem rezonansu ramanowskiego wodnych roztworów nanocząstek srebra (AgPs) zsyntetyzowanych na podstawie pracy Frank et al. [2]. Badania obejmują wpływ roztworów AgPs na wibracyjne widmo wody. Dodatkowo, zostanie omówiony wpływ rozmiaru AgPs oraz temperatury na zjawisko rezonansu. M. Pastorczak, M. Kozanecki, J. Ulański J. Phys. Chem. A, 2008, 112, A. J. Frank,. Cathcart, K. E. Maly, V. Kitaev, J. Chem. Ed., 2010, 87, Praca częściowo finansowana przez grant nr 013/09/B/ST4/

253 S07-P04 FUKCJALIZACJA PWIERZCHI MIKRSFER PLGA Mateusz Imiołek, Paulina Głowala, Maciej Mazur KMUIKATY Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Ludwika Pasteura 1, Warszawa PLGA (Poly(Lactic-co-Glycolic Acid)), czyli kopolimer kwasu mlekowego i glikolowego, to bezpieczny polimer budulcowy dla nanoi mikrostruktur, służących jako nośniki leków [1]. Ten sposób dostarczania substancji biologicznie czynnych ma wiele zalet np. pozwala wydłużyć ich czas obecności w krwioobiegu [2]. W pracy podjęto próbę modyfikacji powierzchni mikrosfer, prowadzącej do rozwinięcia ich funkcjonalności m.in. poprzez osadzanie nanocząstek złota metodą redukcji in situ, których obecność może umożliwić fototermiczne wspomaganie uwalniania leku [3]. Zbadano też jak proces ten wpływa na inkorporację leku antynowotworowego (doksorubicyny) do matrycy polimerowej. Charakterystykę mikrosfer prowadzono za pomocą różnych technik m.in. SEM, TEM, mikroskopii fluorescencyjnej, termograwimetrii spektroskopii UV-VIS, FTIR, Ramana, czy też pomiaru dynamicznego rozpraszania światła (DLS). [1] Muthu M S. Asian J Pharm 2009;3: [2] Gref R, Torchilin VP. et al. Science :1600. [3] 'eal, D. et al. Cancer Letters 2004, 209, (2), S07-P05 BUDWA I WŁAŚCIWŚCI FIZYKCHEMICZE MDYFIKWAEJ BREM STALI IERDZEWEJ Karina Jagielska-Wiaderek, Henryk Bala Katedra Chemii, WIPiTM, Politechnika Częstochowska W pracy przedstawiono wyniki badań nad budową i właściwościami fizykochemicznymi warstwy wierzchniej utworzonej w wyniku naborowania stali X6CriTi Proces naborowywania prowadzono w temp. 900 C przez 6 h w wyniku, którego otrzymano warstwę wierzchnią sięgającą do 80 m. Przeprowadzone naborowywanie znacznie poprawiło właściwości mechaniczne powierzchni badanej stali i wyraźnie zmieniło charakter powierzchni, szczególnie na głębokościach do 40 m. Proces ten prowadzi do wzrostu chropowatości i znacznego rozwinięcia powierzchni stali. Badana stal w stanie wyjściowym ulega efektywnej pasywacji w zakwaszonym środowisku siarczanowym. Proces naborowywania w istotny sposób pogarsza odporność korozyjną zewnętrznych warstw stali. Pogorszeniu ulegają zwłaszcza parametry stanu pasywnego i transpasywnego. S07-P06 EFEKTYWŚĆ MLEKULAREJ - FSFRESCECJI I FLURESCECJI PRFIRYWYCH KMPLEKSÓW LUTETU(III) I GADLIU(III) Bartosz Kalota, Mikhail Tsvirko Zakład Chemii ieorganicznej, Analitycznej i Środowiska, Akademia im. Jana Długosza, Armii Krajowej 13/15, Częstochowa. bartosz.kalota@ajd.czest.pl Porfirynowe kompleksy lantanowców(iii) mają duży potencjał aplikacyjny [1]. Jednak znana f-f luminescencja kompleksów Yb(III), Er(III), d(iii) nie może zostać wykorzystana w celu oznaczania stężenia tlenu. Zatem, zbadaliśmy kwantową wydajność i czasy życia luminescencji porfirynowych kompleksów Lu(III) i Gd(III) odznaczających się podwójną emisją: molekularną - fosforescencją i fluorescencją. Analiza danych doświadczalnych wskazuje, że wykorzystanie pomiaru stosunku intensywności fosforescencji do fluorescencji może otworzyć całkowicie nowy obszar zastosowań porfirynowych kompleksów lantanowców(iii) w luminescencyjnym oznaczaniu tlenu. Bünzli, J.C.G.; Eliseeva, S.V., Chem. Sci., 2013, 4,

254 S07-P07 PCHDE FLAWATRU JAK WE MATERIAŁY DLA ELEKTRIKI RGAICZEJ Kamil Kotwica, Damian Wamil, Piotr Bujak, Małgorzata Zagórska i Adam Proń KMUIKATY Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, Warszawa. R W ostatnich latach wiele prac poświęca się wykorzystaniu popularnych barwników oraz ich Toluen/H 2 RBr pochodnych jako aktywnych materiałów dla elektroniki ah a organicznej [1]. 2 S 2 4 iniejsza praca poświęcona jest funkcjonalizacji R znanego barwnika kadziowego flawantronu, poprzez wprowadzenie podstawników alkoksylowych (Schemat 1), które ułatwiają jego przetwarzalność z roztworu. Wstępne wyniki badań spektroskopowych i elektrochemicznych wskazują na możliwość zastosowania otrzymanych materiałów w tranzystorach polowych lub diodach fotoluminescencyjnych. [1] P. Bujak et al., Chem. Soc. Rev. 2013, 42, Rys. 1 Schemat otrzymywania badanych związków (R = n-heksan, n- oktan, n-dekan, n-dodekan) Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 ew solution processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional materials for electronics, optoelectronics and spintronics. S07-P08 SPEKTRELEKTRCHEMICZA CHARAKTERYSTYKA LIGMERÓW PCHDYCH TIAZLU I 3,4-ETYLEDIKSYTIFEU Aleksandra Kurowska*, Pawel Zassowski*, Przemyslaw Ledwon*, Sandra Pluczyk*, Wojciech Domagala*, Alexander Kanibolotsky**, Peter J Skabara** *Politechnika Śląska, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, Gliwice. **WestCHEM, Department of Pure and Applied Chemistry, University of Strathclyde, 295 Cathedral street, Glasgow, United Kingdom. Koncepcja modyfikacji struktury polimerów π- skoniugowanych na drodze wspólnego skojarzenia jednostek elektrono donorowych i akceptorowych jest aktualnie najszerzej rozpoznawaną strategią projektowania materiałów o pożądanych własnościach optoelektronicznych. Celem prezentowanych badań było określenie wpływu modyfikacji struktury poli(3,4-etylenodioksytiofenu) PEDT u miękkimi jednostkami elektronoakceptorowymi tiazolu i jego benzo pochodnych. Analiza otrzymanych wyników wykazała, iż objętość przestrzenna jednostki zawierającej ugrupowanie tiazolowe ma istotny wpływ na potencjał jonizacji, powinowactwo elektronowe, długość sprzężenia otrzymanych polimerów. Ponadto, umiejscowienie układu tiazolowego względem głównej linii sprzężenia π-elektronowego okazało się mieć decydujący wpływ na stopień delokalizacji nośników ładunku w tych materiałach, kształtując ich własności elektrochemiczne w stanie przewodzącym. S07-P09 WYTWARZAIE AKRYSTALICZYCH WARSTW TLEKÓW ŻELAZA Hanna Makowska*, Izabela Krygier*, Izabela Bobowska** *Studenckie Koło aukowe A, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, , Łódź. **Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, , Łódź. Warstwy tlenków żelaza stosuje się m.in. jako czujniki gazów, katalizatory lub jako anody w bateriach litowojonowych[1]. Stosunkowo najprostszą i efektywną metodą wytwarzania nanoustrukturyzowanych warstw tlenków metali jest metoda osadzania chemicznego (CBD)[2]. Celem prezentowanych badań było określenie wpływu parametrów procesu CBD (rodzaj i stężenie substratów, czas i temperatura osadzania) na strukturę i morfologię warstw tlenków żelaza. Rysunek ilustruje obraz SEM warstwy tlenku żelaza otrzymanej z roztworu FeCl 2 (0,05M) i HMTA (0,05M) w temperaturze 90 o C przez 46 godzin. Warstwa ma postać włókien o średnicy 22 3 nm P. Zhanga, Z.P. Guoa, H.K. Liua, Electrochimica Acta, 2010, 55, S.M. Pawar, B.S. Pawar, J.H. Kim,. Joo, C.D. Lokhande, Current Applied Physics, 2011, 11, Praca finansowana w ramach Funduszu Młodych aukowców na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej grant nr W- 3/FM/4G/

255 S07-P10 KIETYKA SADZAIA ACZĄSTEK SREBRA RAZ MIKRSFER PLISTYREWYCH A MWARSTWACH PLIELEKTRLITÓW A. Michna, M. Morga, Z. Adamczyk *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PA im. J. Habera, ul. iezapominajek 8, Kraków anocząstki srebra, otrzymane przez redukcję azotanu srebra sacharozą, lateksy polistyrenowe, oraz makromolekuły poli(chlorku dimetylodialliloamoniowego) PDADMAC-u scharakteryzowano w objętości przez pomiar ich współczynników dyfuzji i ruchliwości elektroforetycznej w funkcji siły jonowej ośrodka. Tworzenie monowarstwy polikationu (PDADMAC) na mice w funkcji siły jonowej i stężenia powierzchniowego polielektrolitu określono przy użyciu techniki potencjału przepływu. Powyższa metoda elektrokinetyczna została również wykorzystana do wyznaczenia kinetyki osadzania KMUIKATY nanocząstek srebra i mikrosfer polistyrenowych na powierzchni heterogenicznej utworzonej przez monowarstwę PDADMAC-u. Ponadto, kinetykę osadzania obydwu typów cząstek i ich maksymalne pokrycia wyznaczono za pomocą technik AFM i SEM. Praca finansowana przez grant badawczy PIG / S07-P11 UPRZĄDKWAE MEZPRWATE KRZEMIKI MDYFIKWAE GRUPAMI AMIWYMI Agata Wawrzyńczak, Magdalena Górzyńska, Izabela owak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, Poznań, Polska Celem przedstawionych badań było opracowanie efektywnych metod syntezy mezoporowatych materiałów krzemianowych zawierających grupy aminowe. Podjęte zostały próby wprowadzenia grup aminowych zarówno na drodze postsyntetycznego zakotwiczania, jak i poprzez zastosowanie tzw. techniki one-pot. Modyfikowane materiały krzemianowe otrzymywano zarówno w postaci proszków, jak i w formie filmów. Uzyskane substancje poddane zostały badaniom umożliwiającym ocenę ich parametrów fizykochemicznych i teksturalnych. Uzyskane wyniki badań pozwoliły stwierdzić, iż zaproponowane metody syntezy prowadzą do otrzymania mezoporowatych materiałów o zadowalającym stopniu uporządkowania struktury i dobrych parametrach teksturalnych. Syntezy prowadzone w obecności środka strukturotwórczego Pluronic P123 pozwoliły uzyskać materiały o heksagonalnym uporządkowaniu porów, podczas gdy użycie Pluronic F127 o strukturze regularnej Przeprowadzono również serię testów katalitycznych, gdzie ww. materiały posłużyły jako katalizatory w procesie kondensacji Knoevenagla. Praca finansowana przez C (DEC/2014/10/M/ST5/00652). S07-P12 Synteza i charakterystyka mezoporowatych filmów krzemianowych modyfikowanych wybranymi grupami organicznymi oraz platyną Agata Wawrzyńczak, Marta Walasińska, Izabela owak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, Poznań, Polska W niniejszej pracy zostaną przedstawione najważniejsze wiadomości dotyczące hybrydowych organiczno-nieorganicznych uporządkowanych materiałów mezoporowatych ze szczególnym uwzględnieniem tych w formie tzw. filmów. Szczegółowo przedstawiona zostanie synteza mezoporowatych materiałów krzemianowych, funkcjonalizacja ich powierzchni, metody badania właściwości oraz możliwe zastosowania. Zaprezentowane zostaną wyniki badań nad wpływem zastosowanych substratów oraz warunków reakcji na strukturę otrzymywanych materiałów. ceniona zostanie również skuteczność zaproponowanych metod usuwania templatu z matrycy otrzymanych materiałów oraz redukcji H 2 PtCl 6 jako prekursora platyny w przypadku filmów dodatkowo funkcjonalizowanych atomami metalu. Do analizy otrzymanych materiałów wykorzystano technikę dyfrakcji promieni X (XRD), spektroskopię w podczerwieni (FT-IR) oraz transmisyjną mikroskopię elektronową (TEM). Praca finansowana przez C (DEC/2014/10/M/ST5/00652). 303

256 S07-P13 KMUIKATY BADAIA SAXS I IR MATERIAŁÓW SBA-15 Z AIESIĄ WARSTWĄ ALKHLU ALIFATYCZEG Elżbieta lszewska, Dominika Krakowiak, Stanisław Pikus Zakład Krystalografii, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. Materiały porowate takie jak MCM-41 czy SBA-15 cieszą się niezmiennie dużym zainteresowaniem. ajważniejszą ich cechą jest porowatość. Wielkość porów ma wpływ na wiele właściwości. Ich pory są niezbędne, gdy wykorzystywane są jako katalizatory, membrany, filtry czy adsorbenty itd. [1]. bok klasycznych metod tj. BET, SEM, TEM, IR do charakterystyki struktur porowatych można też wykorzystać metodę małokątowego rozpraszania promieni rentgenowskich (SAXS) [2]. W niniejszej pracy otrzymano próbki SBA-15 z naniesioną warstwą alkoholu alifatycznego: heksadekanolu i oktadekanolu. Mezoporowaty materiał z naniesioną różną ilością alkoholu scharakteryzowano wykorzystując metodę SAXS oraz spektroskopią IR. [1] Margolese, D., Melero, J.A., Christiansen, S.C., Chmelka B.F., Stucky, G.D., Chem. Mater., 2000, 12, [2] Pikus, S., Kobylas, E., Fibres&Textiles in Eastern Europe, 2003,11, S07-P14 PRTECTIVE PRPERTIES F AGED SILAE FILMS X20CR13 STAILESS STEEL Edyta wczarek* * Department of Chemistry, Technical University of Czestochowa rganofunctional silanes [1] have been studied as a new pre-treatmens before organic coatings deposition for many different metallic substrates [2 ]. In the presents work, protective properties of air aged coatings obtained from solutions of different concentration of isobutyltriethoxysilane (IBTES) prepared on X20Cr13 steel substrate were evaluated. The corrosion resistance of obtained coatings in weak alkaline (ph=9) solutions containing anions: HC 3 -, C 3 2-, S 4 2- or alternative Cl - were examined. [1]. K. L. Mittal, Silanes and other coupling agents, 2009, Vol. 5, Leiden : VSP [2] W.J. van oij, D. Zhu, M. Stacy, A. Seth, T. Mugada, J. Gandhi, P. Puomi, Tsinghua Science&Technology, 2005, 10, 639 [3] M. G. S. Ferreira, R. G. Duarte, M. F. Montemor, Electrochim. Acta, 2004, 49, 2927 S07-P15 STRUCTURAL PHASE TRASITI BASED AALYSIS F LATTICE STRAI I STRTIUM-BARIUM IBATE SIGLE CRYSTALS Robert Paszkowski*, Krystyna Wokulska*, Jan Dec*, Tadeusz Łukasiewicz** * Institute of Materials Science, University of Silesia, 75 Pułku Piechoty 1A, Chorzów. ** Institute of Electronic Materials Technology, Wólczyńska 133, Warsaw, Poland. Pure and undoped single crystals of Sr x Ba 1-x b 2 6 (0.26 < x < 0.75) solid solutions were investigated. They were obtained by the Czochralski method [1]. The strain analysis of the crystal structure was carry out by using precise lattice parameters measurements. These were obtained by Bond method in temperature range K. It was found that the phase transition from ferroelectric to paraelectric phase is the order disorder type. Whereas the ferroelectric system (SB26) displays a nearly tricritical behaviour, 0.20, the relaxor one (SB61) complies with the two-dimensional Ising-model-like criticality, Details of measuring principles were presented earlier [2]. T. Łukasiewicz, M.A. Świrkowicz, J. Dec, W. Hofman and W. Szyrski, J. Crystal Growth, 310, (2008) R. Paszkowski, K. Wokulska, T. Łukasiewicz, J. Dec, Cryst. Res. Technol., 48, (2013)

257 S07-P16 MITRWAIE AKTYWŚCI FTKATALITYCZEJ KMPZYTWYCH PWŁK Ti 2 KMUIKATY Aneta Kisielewska, Kaja Spilarewicz, Joanna Ginter, Ireneusz Piwoński *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Technologii i Chemii Materiałów, ul. Pomorska 163, Łódź Zainteresowanie fotokatalizatorami o wysokiej aktywności skłania do projektowania materiałów kompozytowych opartych na ditlenku tytanu (Ti 2 ), nanocząstkach srebra (AgPs) i grafenie (RG). Połączenie właściwości każdego z tych składników w jednym kompozycie pozwala na uzyskanie wydajnych fotokatalizatorów, zarówno w zakresie UV jak i w świetle widzialnym. Przypuszcza się także, że fotokatalizatory tego typu umożliwią fotolizę wody, zwiększą wydajność ogniw fotowoltaicznych oraz poprawią właściwości samoczyszczące powłok Ti 2. Praca przedstawia metodę otrzymywania kompozytowych powłok Ti 2 -RG-AgPs. Badania właściwości fotokatalitycznych powłok kompozytowych, określone na podstawie analizy rozkładu roztworów rodaminy B wykazały, że są one lepsze w porównaniu z niemodyfikowaną powłoką Ti 2. Rys. 1. braz SEM kompozytu Ti 2 -RG-AgPs. Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego RP. Projekt numer S07-P17 WPŁYW RDZAJU GRUP DRWYCH A ELEKTRCHEMICZE I SPEKTRELE- KTRCHEMICZE WŁAŚCIWŚCI PCHDYCH DIIMIDU PERYLEWEG Sandra Pluczyk *, Mieczysław Łapkowski * **, Aleksandra Kurowska *, Renji R. Reghu ***, Juozas V. Grazulevicius *** *Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice. ** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Poleskiej Akademii auk, Zabrze *** Uniwersytet Techniczny w Kownie, LT-50254, Kowno, Litwa Pochodne diimidu perylenowego wraz z pochodnymi diimidu naftalenowego stanowią jedną z najważniejszych grup półprzewodników organicznych typu n. Scharakteryzowano elektrochemiczne i spektroelektrochemiczne bay-podstawione, ambipolarne pochodne diimidu perylenowego. a podstawie pomiarów metodą cyklicznej woltamperometri oraz metod spektroskopowych: spektroskopii w zakresie światła ultrafioletowego i widzialnego (UV-Vis) oraz spektroskopii paramagnetycznegpo rezonansu elektronowego (EPR) in situ sprzężonych z metodami elektrochemicznymi, wyznaczono podstawowe parametry opisujące materiały półprzewodnikowe (potencjały utleniania/ redukcji, stabilność, wartości energii jonizacji, powinowactwa elektronowego, pasma wzbronionego) oraz charakterystykę produktów reakcji elektrodowych. S07-P18 SPEKTRELEKTRCHEMIA ESR-UV-VIS-IR WYBRAYCH C-ITRPDSTAWI- YCH PIRAZLI I IMIDAZLI. Sandra Pluczyk*, Tomasz Jarosz*, Katarzyna Krukiewicz*, Marta Kurpet**, Paweł Zassowski*, Jerzy Suwiński**, Mieczyslaw Lapkowski* *Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. Ks. M.Strzody 9, Gliwice *Katedra Chemii rganicznej Bioorganicznej i Biotechnologii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice Elektronoakceptorowe pochodne pirazolu i imidazolu znalazły szerokie zastosowanie w projektowaniu kopolimerów donorowo-akceptorowych dla optoelektroniki. Zbadano szereg -fenylopochodnych diazoli, celem rozpoznania możliwości regulowania właściwości tych popularnych układów skoniugowanych poprzez modyfikacje strukturalne, takie jak podstawienie pierścienia fenylowego. Analiza struktury nadsubtelnej wytworzonych aninorodników wykazała obecność sprzężenia pomiędzy pierścieniem fenylowym a diazolowym. Zaobserwowano, iż zmiana podstawnika przesuwa potencjał redukcji diazoli nawet o 0.2 V, wykazując znaczny potencjał modyfikacji ich właściwości spektroelektrochemicznych. 305

258 S07-P19 KMUIKATY WPŁYW DDZIAŁYWAIA WDRU A PRZEWDICTW ELEKTRYCZE STPÓW Pd-i-Si Wojciech Prochwicz, Zdzisław Stępień Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa; w.prochwicz@ajd.czest.pl Wodór dyfundując przez membrany wykonane ze stopów Pd-i-Si powoduje lokalne zaburzenia ich struktury, które można wykryć poprzez pomiar zmian przewodnictwa elektrycznego stopu. Wykrycie tych zmian i porównanie z ilością przenikającego wodoru daje pogląd na efektywność jego dyfuzji co może być wykorzystane przy projektowaniu czujników i analizatorów wielkości strumienia wodoru. Przedstawiono wyniki badań przewodnictwa elektrycznego membran wykonanych ze stopów Pd 47 i 47 Si 6 o strukturze amorficznej. Zmiany przewodnictwa oraz zmiany wielkości strumienia wodoru przenikającego przez membranę rejestrowano w temperaturach K. Stwierdzono, że wodór powoduje znaczną zmianę charakteru przewodnictwa stopu, przy czym współczynnik temperaturowy przewodności jest ujemny od temperatury 365K. Dla wyjaśnienia charakteru tego zjawiska wykonano dokładne pomiary przejść fazowych w stopach metodą skaningowej kalorymetrii różnicowej DSC oraz dyfraktometrii rentgenowskiej XRD. S07-P20 SAMRGAIZACJA MEZGEICZYCH ACZĄSTEK ZŁTA W MATRYCY ELASTMERU CIEKLKRYSTALICZEG. Aleksander Promiński*, Damian Pociecha*, Michał M. Wójcik* *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, Warszawa Wciąż intensywnie poszukuje się sposobów otrzymywania materiałów o ściśle określonej strukturze, w których definiuje ona ich właściwości. Jedną z metod tworzenia rozbudowanych struktur jest ich samoorganizacja z mniejszych podjednostek. Pożądaną cechą układu funkcjonalnego, oprócz pożądanych właściwości fizykochemicznych, jest stabilność mechaniczna umożliwiająca ewentualne zastosowanie tego typu układów w szeroko pojętym przemyśle. Przedstawione zostaną badania, nad układami hybrydowymi składającymi się z ciekłokrystalicznego polisiloksanu (cechującego się zdolnością do odwracalnej deformacji pod wpływem działania sił mechanicznych, z zachowaniem ciągłości ich struktury) oraz nanocząstek złota. Zastosowanie metody bottom-up pozwala otrzymać, wychodząc z odpowiednio zaprojektowanych molekuł, skomplikowane struktury, nieosiągalne przy pomocy technik litograficznych. Poprzez połączeniu dwóch bloków budulcowych możliwe jest otrzymanie materiału łączącego w sobie cechy elastomeru oraz ciekłokrystalicznych nanocząstek złota. [1] Wójcik, M. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2009, 48: S07-P21 PWIERZCHIE SUPERHYDRFBWE TRZYMAE PPRZEZ CHEMICZĄ MDYFIKACJĘ PDŁŻY HIERARCHICZEJ TPGRAFII Maciej Psarski, Daniel Pawlak, Jacek Marczak, Grzegorz Celichowski Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163, Łódź Właściwości superhydrofobowe odgrywają ważną rolę ze względu na szerokie możliwości aplikacyjne, w dziedzinach takich jak budownictwo, energetyka czy lotnictwo. W celu uzyskania powierzchni superhydrofobowych konieczne jest zapewnienie niskiej swobodnej energii powierzchniowej materiału oraz odpowiedniej topografii powierzchni. Przedmiotem prezentowanej pracy jest zwilżalność zmodyfikowanych fluoroalkilosilanami hierarchicznych struktur topograficznych o różnym stopniu uporządkowania. Zbadano struktury stochastyczne (piaskowane kompozyty żywicy epoksydowej z nano- i mikrowypełniaczami), częściowo regularne (nanokompozytowe repliki matryc wytworzonych metodą mikroobróbki laserowej) i regularne (otrzymane metodą litograficzną w krzemie). Topografia badanych materiałów została scharakteryzowana za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej, mikroskopii optycznej oraz profilometrii kontaktowej. kreślone zostały kąty zwilżania oraz ich histereza. Modyfikacja chemiczna badanych struktur pozwoliła na otrzymanie powierzchni superhydrofobowych. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant nr UM- 2012/05/B/ST8/

259 S07-P22 SYSTEMY DSTARCZAIA LEKÓW ATRACYKLIWYCH PARTE A BILGICZIE AKTYWYCH ACZĄSTKACH ZŁTA Michał Sawczyk*, Michał M. Wójcik* *Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, Warszawa Spośród licznych badań nad dostarczaniem leków przeciwnowotworowych za pomocą nanostruktur takich jak nanocząstki metaliczne, niewiele uwzględnia biologiczną rolę związków modyfikujących powierzchnię otrzymywanych materiałów [1]. W naszej pracy opisujemy niezwykle selektywnie działający nanoukład dostarczający do komórek leki antracyklinowe, takie jak doksorubicyna. Dzięki użyciu L-glutationu (GSH) jako biologicznie korzystnego ligandu [2], udało się uzyskać nośniki nie tylko doskonale rozpuszczalne i łatwo aplikowalne, ale także praktycznie nietoksyczne dla zdrowych komórek. KMUIKATY Dawka IC 50 wolnego leku dostarczanego przez otrzymane nanoukłady została obniżona nawet ponad 10x, co zapobiegać może powikłaniom wynikającym z kardiotoksyczności badanych chemoterapeutyków oraz przede wszystkim redukować odporność komórek nowotworowych (MDR) na antracykliny. [1] Wang, F. et al. ACS ano 2011, vol. 5, no. 5, [2] Raj, L. et al.; ature 2011, 475, Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego S07-P23 RZDZIAŁ CYRKU D HAFU Z ZASTSWAIEM WYBRAYCH ŻYWIC JWYMIEYCH Łukasz Siepietowski, Marek Smolik *Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 6, Gliwice, Lukasz.Siepietowski@polsl.pl Podstawowym zastosowaniem cyrkonu jest produkcja koszulek na paliwo jądrowe. [1] Jest to możliwe ze względu na niewielką wartość przekroju czynnego na wychwyt neutronów termicznych. Z drugiej strony hafn obecny w rudzie Zr w ilości około 2% ma znacznie większy przekrój czynny, stąd jego oddzielenie jest niezbędne. Ze względu na procesy hydrolizy i polikondensacji jest to niezmiernie trudne. [2-4] W pracy sprawdzono możliwość rozdziału Hf i Zr za pomocą wybranych żywic jonowymiennych, w tym Purolite S-957, Lewatit MP-62 oraz Purolite S-920. Adamczyk, J.; Szkaradek, K. Materiały Metalowe dla Energetyki Jądrowej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice Smolik, M.; Jakóbik-Kolon, A; Porański, M.; Hydrometallurgy, 2009, 95, Kanazhevskii, V. V.; ovgorodov, B..; Shmachkova, V. P.; Kotsarenko,. S.; Kriventsov, V. V.; Kochubey, D. I.; Mendeleev Commun., 2001, 11, Walther, C.; Rothe, J.; Fuss, M.; Büchner, S.; Koltsov, S.; Bergmann, T.; Anal. Bioanal. Chem., 2007, 388, Jeden z autorów, otrzymał stypendium w ramach projektu DoktoRIS Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. S07-P24 FERRMAGETIC ITERACTIS I META-PHEYLEE-BRIDGED AMICARBAZLE DERIVATIVE - A JIT THERETICAL AD EXPERIMETAL STUDY Łukasz Skórka 1, Vincent Maurel 2, Jean-Marie Mouesca 2, David Djurado 3, Irena Kulszewicz-Bajer 1 1 Faculty of Chemistry, Warsaw University of Technology, oakowskiego 3, Warsaw, Poland, 2 CEA, IAC, SCIB, LRM, (UMR-E 3 CEA-UJF) F Grenoble, France, 3 CEA, IAC, SPrAM, F Grenoble, France Efficient ferromagnetic coupling within purely organic materials is of high interest due to numerous possible applications. It is crucial however, to stabilize the radical cations (located on SBU) by delocalization and avoid its pairing at the same time (SCU). Therefore, the coupling is done by breaking the conjugation and taking meta-phenylene as SCU, while leaving the fully conjugated para-phenylene counterpart as the SBU. The innovative attitude towards new high-spin organic materials is based on reducing the flexibility of the amine backbone by introducing aminocarbazole as the SBU, as presented below. [1] Bujak, P.; Kulszewicz-Bajer, I.; Zagórska, M.; Maurel, V.; Wielgus, I.; Proń, A. Chem. Soc. Rev. 2013, 42, The work has been carried out under TEAM project of prof. Adam Proń: TEAM/2011-8/6 and calculational grant o 283 in the Wroclaw Centre for etworking and Supercomputing. 307

260 S07-P25 KMUIKATY WŁAŚCIWŚCI EKSTRAKCYJE HYDRFBWYCH 2,2 -BIBEZIMIDAZLI W STSUKU D JÓW CYKU(II) Iwona Mądrzak-Litwa*, Tomasz Sokolnicki*, Anna Turguła*, Aleksandra Borowiak-Resterna* *Zakład Chemii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań Handlowy preparat ACRGA ZX 50 został zaproponowany przez firmę ZEECA Specialities do oczyszczania i zatężania roztworów otrzymanych w wyniku chlorkowego ługowania siarczkowych rud cynku. Substancjami czynnymi w tym preparacie są najprawdopodobniej 1,1 -bis(tridecyloksykarbonylo)- i 1-(tridecyloksykarbonylo)-2,2 -bibenzimidazol [1-3]. Celem naszej pracy było porównanie właściwości ekstrakcyjnych 1-alkilo- i 1,1 -dialkilo-2,2 - bibenzimidazolu w stosunku do jonów cynku(ii). Stwierdzono, że ilość podstawników alkilowych w pierścieniach imidazolowych ma istotny wpływ na zdolności kompleksowania i ekstrakcji jonów cynku(ii) przez cząsteczki badanych ekstrahentów. Ponadto efektywność ekstrakcji jonów metalu zależy od stężenia jonów chlorkowych oraz jonów cynku(ii) w surówce, jak również od stężenia ekstrahenta w roztworze organicznym. [1] Dalton, R. F. Burgess, A. Solvent Extraction in the Process Industries. Proc. ISEC 93, Vol. 3, 1993, [2] Dziwiński, E.; Szymanowski, J.; Wrzesień, E. Solvent Extr. Ion Exch., 2000, 18, [3] Cote, G.; Jakubiak, A. Hydrometallurgy, 1996, 43, Praca finansowana z /2014 DS PB S07-P26 BADAIE ZJAWISKA SAMRGAIZACJI MLEKULAREJ UKŁADÓW PEPTYDWYCH PRJEKTWAIE CZĄSTECZEK, SYTEZA, CHARAKTERYSTYKA STRUKTURALA I MRFLGICZA. Agata Jeziorna*, Karolina Stopczyk**, Ewa Skorupska*, Marek J. Potrzebowski* *CBMiM PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź; ** Wydział Chemiczny PŁ, ul. Żeromskiego 116, Łódź. Bioinspirowane układy stanowią obiecującą alternatywę jako bezpieczne (biodegradowalne, biokompatybilne) nanomateriały do wykorzystania, np. w medycynie (nośniki leków), inżynierii tkankowej czy przemyśle (nośniki katalizatorów). Celem badań jest synteza i badania strukturalne układów, których budowa opiera się na szkielecie peptydowym. Zsyntetyzowane peptydy, diketopiperazyny oraz ich pochodne otrzymane na drodze modyfikacji grup funkcyjnych występujących w łańcuchach bocznych aminokwasów, scharakteryzowano z wykorzystaniem spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego (MR) w cieczy i/lub w fazie stałej. Uformowane struktury supramolekularne zobrazowano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). S07-P27 PRZEWDCTW ELEKTRYCZE CIEKICH WARSTW CHITZAWYCH DMIESZKWAYCH ZWIĄZKAMI RUTEU Tkaczyk Stanisław Katedra Luminescencji i Biofotoniki, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa, ul Armii Krajowej 13/15. Chitozan jako naturalny polimer pełni funkcje strukturalne w organizmach żywych. Jest bioaktywny, nietoksyczny i biodegradowalny co powoduje, że jest stosowany w medycynie, weterynarii, kosmetyce i ochronie roślin [1]. a skalę przemysłową chitozan jest produkowany w procesie chemicznej deacetylacji chityny. Zasadniczym celem przedstawionej pracy było poznanie fizycznych własności naturalnego biopolimeru - chitozanu domieszkowanego kompleksami organicznymi lantanowców i metali przejściowych, a szczególnie sześciowodnym dwuchlorkiem rutenu. a szczególną uwagę zasługują dwa parametry bardzo istotne dla prawidłowego wzrostu i funkcjonowania roślin i innych żywych organizmów jakimi są temperatura i koncentracja tlenu. Pomiar przewodnictwa elektrycznego cienkich warstw chitozanu z domieszką związku rutenu w szerokim zakresie temperatur (20K do 325K) dał informację, że materiał ten może pełnić rolę czujnika temperatury. [1] A.C. Arias, J.D. MacKenzie, I. McCulloch, J. Rivnay, A. Salleo, Chem. Rev., 2010, 110 (1),

261 S07-P28 STABILŚĆ TERMICZA ACZĄSTEK MAGETYTU Urszula Wykowska*, Beata Kalska-Szostko*, *Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, Białystok. anostruktury to przełomowe odkrycie końca XX wieku. anocząstki magnetytu w ostatnich latach stały się jednym z najpopularniejszych nanomateriałów, między innymi ze względu na niską toksyczność wobec organizmów żywych [1]. Dodatkową interesującą cechą jest biokompatybilność, którą można zmodyfikować poprzez odpowiednią funkcjonalizację powierzchni [2]. Ze względu na to, że właściwości nanomateriałów zmieniają się wraz z redukcją rozmiaru, sposobem otrzymywania, stopniem utlenienia itp., w naszym zespole zostały przeprowadzone badania nad trwałością nanocząstek KMUIKATY magnetytu w zakresie temperatur RT-500 ºC. Analiza strukturalna oraz właściwości magnetycznych badanych nanocząstek, wykazała różny wpływ temperatury na proces utleniania magnetytu do hematytu w zależności od metody otrzymywania nanocząstek, oraz od rodzaju warstwy powierzchniowej. [1] M. Das, et. al., anotechnology 2008, 19 [2] B. Kalska-Szostko, et. al. Acta Physica Polonica A 2011, 119, Autor jest stypendystą w ramach projektu Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego S07-P29 SPEKTRELEKTRCHEMIA ESR-UV-VIS-IR REGIREGULARYCH I IEREGIREGULARYCH PLI(3-HEKSYLTIFEÓW) Anna Januszkiewicz-Kaleniak*, Tomasz Jarosz*, Kinga Kępska*, Agnieszka Stolarczyk*, Wojciech Domagała* *Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. Ks. M.Strzody 9, Gliwice Poli(3-alkilotiofeny) znalazły szerokie zastosowanie w urządzeniach elektrochromowych, organicznych tranzystorach polowych oraz ogniwach fotowoltaicznych. Kluczowym czynnikiem wpływającym na właściwości spektroelektrochemiczne tych polimerów jest ich regioregularność. Masy cząsteczkowe polimerów nieregioregularnego i regioregularnego wynosiły odpowiedno około i (GPC/MR), zatem różnice ich właściwości przypisano odmiennym topologiom łańcuchów poli(3-hekylotiofenowych). Widma UV-Vis-iR wykazały, iż piki absorpcji niezdomieszkowanych polimerów statystycznego i regioregularnego położone są odpowiednio przy 435nm i 445nm, wskazując na różnice w efektywnej długości układu -sprzężonego. Widma EPR w funkcji potencjału ujawniły iż dla potencjału +1.2 V dominujące nośniki ładunku dla obu polimerów mają różny charakter - w polimerze statystycznym i regioregularnym są to odpowiednio polarony i bipolarony. Praca współfinansowana przez Fundację a Rzecz auki Polskiej w ramach programu Pomost /8 309

262 310

263 SEKCJA S08 ELEKTRCHEMIA 311

264 312

265 JUBILEUSZ PRFESRA ZBIGIEWA GALUSA a początku lipca 2014 roku profesor Zbigniew Galus ukończył 80 lat. Dostojny Jubilat, jeden z najwybitniejszych polskich uczonych, twórca szkoły elektrochemii o formacie światowym, został niedawno uhonorowany przez JM Rektora UW, prof. Marcina Pałysa, tzw. odnowieniem doktoratu (na zdjęciu). Mając na uwadze ogromny autorytet naukowy i moralny Profesora, a także jego wymierne zasługi dla Polskiego Towarzystwa Chemicznego, rganizatorzy 57 Zjazdu PTCh/SITPChem w Częstochowie postanowili zadedykować Drogiemu Jubilatowi 3-dniową Sesję aukową poświęconą Elektrochemii. Prof. Zbigniew Galus uzyskał dyplom magistra w Uniwersytecie Łódzkim (1955 r.), w 1957 r. w Uniwersytecie Warszawskim podjął pracę naukową pod kierunkiem prof. Wiktora Kemuli. W 1960 roku uzyskał stopień doktora nauk chemicznych. astępnie odbył dwuletni staż podoktorski w Uniwersytecie w Kansas (USA), gdzie współpracował m.in. z profesorami R.. Adamsem i P.S. Rowlandem. Po powrocie podjął zagadnienia mechanizmu procesów elektrodowych kompleksów jonów metali przejściowych - badania te stanowią tematykę jego rozprawy habilitacyjnej (1966 r.). W 1973 roku uzyskał tytuł prof. nadzwyczajnego a w 1981 prof. zwyczajnego. d 1991 r. jest członkiem korespondencyjnym- a od 1998 r. - członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii auk. Profesor Zbigniew Galus to bez wątpienia jeden z najbardziej eminentnych polskich chemików czasów współczesnych. Jego zainteresowania badawcze były i są niezwykle szerokie, dotyczą m.in. kinetyki elektrochemicznej, zjawisk adsorpcji, elektrokatalizy, tworzenia związków międzymetalicznych w rtęci, kinetyki procesów w warunkach ekstremalnie wysokich ciśnień, temperatur i stężeń, modyfikacji elektrod i mikroelektrod, a także nowych technik elektroanalitycznych. Jest autorem lub współautorem ok. 200 publikacji w wiodących czasopismach naukowych, kilkudziesięciu rozdziałów w książkach i artykułów przeglądowych, 2 monografii. ależy do grupy najczęściej cytowanych w świecie polskich chemików. Przede wszystkim znany jest jako autor znakomitej książki Teoretyczne podstawy Elektroanalizy Chemicznej (PW, dwa wydania plus cztery wydania zagraniczne). Profesor wypromował 25 doktorów, spośród których 7 uzyskało stopnie doktora habilitowanego. iektórzy z Jego uczniów objęli prominentne stanowiska 313

266 akademickie na prestiżowych uczelniach zagranicznych, a swoimi osiągnięciami badawczymi uzyskali duży autorytet. Za swoją działalność naukową Prof. Galus otrzymał prestiżowe nagrody i wyróżnienia, m.in. członkostwo honorowe Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Medal J. Zawadzkiego, Medal J. Śniadeckiego, agrodę Prezesa Rady Ministrów, a także wysoko cenioną agrodę i Medal Marii Skłodowskiej-Curie przyznawaną przez Polską Akademię auk. Dzięki wielkiemu autorytetowi w środowisku chemików był wielokrotnie wybierany do rozmaitych organów decydujących o kształcie polskiej nauki. W szczególności, przewodniczył Sekcji Elektrochemicznej PTCh ( ) i pełnił funkcję Prezesa PTCh ( ). Przez dwie kadencje był członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułu aukowego i Stopni aukowych. d 1989 roku aktywnie uczestniczył w pracach KB (później przy MiSzW), a obecnie arodowego Centrum auki. Profesor Galus był lub nadal jest członkiem kolegiów redakcyjnych znanych czasopism naukowych, m.in.: Journal of Electroanalytical Chemistry, Current Topics of Electrochemistry czy Russian Journal of Electrochemistry. d 1989 roku był członkiem kolegium redakcyjnego Polish Journal of Chemistry, od 1994 roku zastępcą- a od 2005 r. jego redaktorem naczelnym. Zarówno studenci jak i współpracownicy Profesora Galusa są zafascynowani Jego osobowością, kulturą i życzliwością, a także ogromną wiedzą i optymizmem. Młodych adeptów nauki nie tylko potrafi nauczyć zasad rzetelnej i solidnej pracy badawczej na wysokim poziomie, ale także zawsze oferuje ogromną pomoc i wsparcie, potrafi kreować entuzjazm twórczy, a w konsekwencji - samodzielną działalność naukową swoich wychowanków. Uczestnicy 57 Zjazdu PTCh życzą Panu Profesorowi dalszych znakomitych osiągnięć naukowych, dużo dobrego zdrowia, nieustającego optymizmu i pomyślnej realizacji pasji naukowych. Władze dziekańskie Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Przewodniczący Sekcji Elektrochemii i rganizatorzy 57 Zjazdu PTCh/SITPChem 314

267 S08-W01 PÓL WIEKU PLSKIEJ ELEKTRCHEMII W KRAJU I ZAGRAICĄ Jacek Lipkowski Department of Chemistry, University of Guelph, Guelph, ntario, 1G 2W1, Canada. Wykład przedstawia historię mojej działalności jako elektrochemika. Wszystko zaczęło się od pracy magisterskiej pod opieką prof. Wiktora. Kemuli w październiku 1965 w Katedrze Chemii ieorganicznej Uniwersytetu Warszawskiego. Później uzyskałem tutaj także stopień doktora. Promotorem pracy doktorskiej był z kolei prof. Zbigniew Galus. W mojej karierze naukowej pracowałem i mieszkałem przez okresy dłuższe niż jeden rok w pięciu krajach: Polsce, Belgii, Francji, iemczech i Kanadzie. Miałem szczęście pracować z najwybitniejszymi naukowcami mojej epoki: Lucien Gierst (Bruksela), Roger Parsons (Bristol), Antoinette Hamelin (Meudon), Dieter Kolb, i WYKŁADY Heinz Gerischer (Berlin), Jean Clavilier i Juan Feliu (Alicante). Uczestniczyłem w rewolucji naukowej podczas elektrochemicznych badań pojedynczych kryształów Pt i Au, pracowałem również w Kanadzie w czasie wprowadzania metod spektroskopowych, skaningowej mikroskopii tunelowej i sił atomowych do elektrochemii. W moim wystąpieniu podzielę sie także refleksją nad priorytetami w pracy zawodowej i życiu prywatnym. S08-W02 CHARAKTERYSTYKA ELEKTRCHEMICZA AMATERIAŁÓW ZACZEIU DLA RZWJU ALTERATYWYCH ŹRÓDEŁ EERGII Paweł J. Kulesza Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, Warszawa Rozwój współczesnych elektrochemicznych źródeł energii wymaga zastosowania materiałów redoks zdolnych do szybkiej propagacji, akumulacji lub indukowanego przeniesienia elektronu na granicy faz elektroda/roztwór. W przypadku ewentualnych zastosowań do konstrukcji elektrochemicznych kondensatorów ładunku istotne jest wprowadzenie do układu rozdrobnionych nanostruktur węglowych w celu zwiększenia ogólnego przewodnictwa elektronowego układu i ewentualnego wykorzystania efektu ładowania/rozładowania warstw podwójnych tworzących się na nanorurkach czy nanocząstkach węglowych. Przedmiotem naszego zainteresowania są także układy zespolone złożone z fotoogniw barwnikowych i kondensatorów ładunku. Układy elektrokatalityczne o potencjalnym znaczeniu do konstrukcji niskotemperaturowych ogniw paliwowych wymagają zastosowania reaktywnego katalizatora (w zwykle w postaci nanoczastek metali szlachetnych lub ich stopów) oraz matrycy lub nośnika umożliwiającego łatwy dostęp elektronu i ruch jonu (protonu). Przygotowywanie nowych (pozwalających zastąpić lub zminimalizować ilość platynowych centrów aktywnych) układów katalitycznych do elektroredukcji tlenu ma bardzo istotne znaczenie dla rozwoju technologii ogniw paliwowych. Wyniki prac zespołu w ostatnich latach doprowadziły do opracowania dwufunkcyjnych układów katalitycznych zdolnych do inicjowania procesu redukcji tlenu oraz efektywnego usuwania niepożądanego produktu pośredniego nadtlenku wodoru. Przedstawione zostaną również wyniki dotyczące wykorzystania wielofunkcyjnych układów katalitycznych i biokatalitycznych do elektroutleniania etanolu i innych małych cząsteczek organicznych przy stosunkowo niskich potencjałach. Ponadto udało się nie tylko zminimalizować ilość platyny (lub innych metali szlachetnych), ale także doprowadzić do ogólnego zwiększenia reaktywności elektrokatalitycznej. S08-W03 KIETYKA PRZEIESIEIA ELEKTRU I PMIARY WYDAJŚCI TUELWAIA ELEKTRÓW W SYSTEMACH TYPU HG-HG I HG-AU. Marcin Majda University of California, Department of Chemistry, Berkeley, CA , USA pracowanie w 1956 roku wiszącej, kroplowej, elektrody rtęciowej przez Kemulę i Kublika rozszerzyło możliwości pomiarów elektrochemicznych do początkowo zupełnie niewyobrażalnych rozmiarów. Przykładami zastosowań rtęciowej elektrody kroplowej w Berkeley jest określenie mechanizmu tunelowania elektronów przez monowarstwy alkanotioli, jak również opracowanie metod pomiaru prądów tunelowania w dwuwarstwowych łącznikach molekularnych typu Hg-Hg i Hg-Au. W pierwszym przypadku nasze pomiary na kropli rtęci o stopniowo zwiększanej objętości umożliwiły pomiar efektywności tunelowania wzdłuż łańcuchów alkanotiolu jak i pomiędzy sąsiednimi łańcuchami. Zastosowanie dwuwarstwowych łączników, pozwoliło nam określić wpływ konformacji łańcuchów alkanotiolowych jak również ich długości i braku symetrii na wydajność procesu tunelowania elektronowego. 315

268 S08-W04 WYKŁADY BIELEKTRCHEMIA BIAŁEK MEMBRAWYCH W LIPIDWYCH MEZFAZACH CIEKŁKRYSTALICZYCH A ELEKTRDACH Renata Bilewicz, Ewa azaruk, Monika Szlęzak Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Pasteura Warszawa Bezpośrednia adsorpcja białek na elektrodach prowadzi zwykle do częściowej lub całkowitej utraty ich właściwości katalitycznych. Lipidowe mezofazy ciekłokrystaliczne tworzą środowisko bliskie naturalnemu otoczeniu białek membranowych [1-3]. Pozwalają zachować ich natywną strukturę, otrzymać kryształy białka, ale także utrzymać aktywność katalityczną na elektrodach. Kanały wodne kubicznej mezofazy umożliwiają szybki transport substratów i produktów procesu katalitycznego. Wymiana elektronu pomiędzy elektrodą i centrum aktywnym białka odbywa się na drodze mediowanego (MET) lub bezpośredniego (DET) przeniesienia elektronu. Pokażemy przydatność mezofaz kubicznych do unieruchomienia na elektrodzie wybranych białek membranowych: dehydrogenazy fruktozowej (FDH) i oksydazy cytochromowej (Cc). trzymane bioelektrody pozwalają poznać i wykorzystać proces katalitycznego utleniania fruktozy oraz redukcji tlenu do wody. 1. E. azaruk, R. Bilewicz, G. Lindblom, B. Lindholm-Sethson AnalBioanalChem, 391(2008) E. azaruk, E. Górecka, R Bilewicz, J. Colloids Interface Sci., 385 (2012) E. azaruk, M. Szlęzak, E. Górecka, R. Bilewicz, Y. sornio, P. Uebelhart, E. Landau, Langmuir 30 (2014) 1383 Praca finansowana w ramach Polsko Szwajcarskiego Programu Współpracy S08-W05 WE MATERIAŁY ELEKTRDWE DLA WYCH WYZWAŃ W ELEKTRCHEMII I ELEKTRAALIZIE Zbigniew Stojek Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. W wykładzie przedstawionych będzie kilka rozwiązań dotyczących syntezy różnego typu materiałów na przewodzących podłożach i omówienie ich właściwości. Dyskutowane będą pokrycia elektrod mono warstwami kowalencyjnie związanymi z podłożem, sfunkcjonalizowanymi żelami polimerowymi podlegającymi przemianom fazowym pod wpływem czynników zewnętrznych, materiałami o właściwościach magnetycznych i kompozytami polimer przewodzący nanocząstki metali i związków nieorganicznych. Przedstawione materiały będą omówione pod kątem uzyskiwania oczekiwanych właściwości elektrod i potencjalnych zastosowań w elektroanalizie, w tym w biosensorach i w elektrokalizie. Istotnym elementem wykładu będzie przedstawienie problemu mocnego związania materiału z podłożem, jego równomiernego rozłożenia na powierzchni elektrod i regeneracji po wykorzystaniu w pomiarach. Dorobek naukowy Pracowni Teorii i Zastosowań Elektrod jest bez wątpienia skutkiem m.in. wcześniejszych sukcesów naukowych Prof. Zenona Kublika, założyciela Pracowni. S08-W06 DYAMIC SELF-RGAIZATI I ELECTRCHEMICAL SYSTEMS Marek rlik Faculty of Chemistry, University of Warsaw, ul. Pasteura 1, Warsaw Dynamic self-organization is observed in numerous chemical and electrochemical systems. Such phenomena reveal striking universalities in their theoretical characteristics and within this description they all belong to the area of nonlinear dynamics. The aim of the presentation is to review examples of dynamic self-organization in electrochemical systems, studied with the participation of the author over approximately last decade: (i) electrochemically induced self-organized hydrodynamic instabilities; (ii) oscillations and multistability in the electrochemical reduction of complex compounds; (iii) temporal oscillations and spatiotemporal instabilities in the hydrogen peroxide-based chemical oscillators. [1] rlik, M. Electrochem. Commun. 2000, 2, [2] Jurczakowski R.; rlik, M. J. Phys. Chem. B, 2003, 107, [3] Wiśniewski, A.; Gorzkowski, M. T.; Pekala, K.; rlik M J. Phys. Chem. A, 2013, 117, Research partly financed through the grant from The Ministry of Science and Higher Education, Poland ( ) 316

269 S08-W07 IFRARED SPECTRSCPY F THI RGAIC FILMS AT A GLD ELECTRDE SURFACE Jacek Lipkowski Department of Chemistry, University of Guelph,Guelph, ntario, 1G 2W1, Canada. This lecture will review our research involving IR spectroscopy at the solid liquid interface. Three methods of Infrared Reflection Absorption Spectroscopy (IRRAS) will be described. The first is subtractively normalized interfacial Fourier transform infrared spectroscopy (SIFTIRS) or in short potential difference IR spectroscopy. This technique finds application to study reversible adsorption of soluble molecules at electrode surfaces. The methods of optimisation of the SIFTITS experiment will be discussed. Its application will be illustrated by the case of adsorption of a soluble surfactant such as sodium WYKŁADY dodecyl sulphate (SDS) at a gold electrode surface. The second technique to measure IR spectra at interfaces is the photon polarization modulation infrared reflection absorption spectroscopy (PM IRRAS). This technique is used to study films of insoluble molecules at various interfaces. I will discuss application of this technique to study model biological membranes supported at a gold electrode surface. The third technique is the surface enhanced infrared reflection absorption spectroscopy (SEIRAS). I will describe application of this technique to study structure of water in model biological membrane supported at a gold electrode surface. S08-W08 JAK METDY ELEKTRCHEMICZE PMGŁY WYJAŚIĆ ZACHWAIE SIĘ PLIMERÓW PRZEWDZĄCYCH Mieczysław Łapkowski Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów. U. M. Strzody 9, Gliwice; Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PA, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, Zabrze. Polimery przewodzące zostały oficjalnie odkryte pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, jednak w rzeczywistości znane były od połowy wieku dziewiętnastego. Problemy z ich identyfikacją i analizą wynikały z ich właściwości uniemożliwiających zastosowanie typowych metod analitycznych. Metody elektrochemiczne okazały się bardzo przydatne zarówno do analizy znanych polimerów przewodzących, takich jak polianilina i polipirol, jak i syntezy zupełnie nowych, nieznanych wcześniej. W niniejszej pracy zostanie pokazane, dlaczego te metody były użyteczne w początkowym okresie badań polimerów przewodzący, oraz jak aktualnie służą do analizy nowych materiałów polimerowych, stosowanych w elektronice organicznej i optoelektronice. W tych zastosowaniach konieczna jest znajomość właściwości elektronowych materiałów skoniugowanych, a metody elektrochemiczne i spektroelektrochemiczne są narzędziem, które w tani i szybki sposób pozwala oszacować poziomy energii HM oraz LUM, zarówno cząsteczek jak i polimerów. S08-W09 METDY SPEKTRALE WE WSPÓŁCZESEJ ELEKTRCHEMII Jerzy Żak* * Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, Gliwice Połączenie różnych metod badawczych w jednym eksperymencie jest podejściem badawczym dostarczającym cennych informacji i ułatwiających ich interpretację. Proces elektrochemiczny wyróżnia się wśród innych procesów chemicznych łatwością kontrolowania jego przebiegu, dzięki czemu sprzężenie z nim dodatkowej metody badawczej, najczęściej jednej ze spektroskopii, pozwala na śledzenie kolejnych stadiów procesu i ułatwia uzyskanie informacji o jego mechanizmie. Cechą nieodłączną sprzężonych metod jest ich charakter in situ. Spektroelektrochemia, która wywodzi się z połączenia spektroskopii UVVis z metodami elektrochemii, zwłaszcza woltamperometrią i chronoampreometrią, wykorzystuje obecnie także szereg innych metod spektroskopowych, w tym z obszaru IR, spektroskopii Ramana, spektroskopii EPR, spektrofluorymetrii i innych. Prezentacja omawia najważniejsze cechy i obszary zastosowań poszczególnych rodzajów spektroelektrochemii, wśród których rozróżnia się techniki transmisyjne, odbiciowe, w tymi całkowitego wewnętrznego odbicia, oraz omawia specyfikę rozwiązań instrumentalnych. 317

270 WYKŁADY S08-W10 SELEKTYWE RZPZAWAIE ZA PMCĄ MLEKULARIE WDRUKWAYCH PRZEWDZĄCYCH PLIMERÓW TIFEWYCH Włodzimierz Kutner a,b a Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii auk, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa b Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,ul. Wóycickiego 1/3, Warszawa Przewodzące polimery tiofenowe, molekularnie wdrukowane (MIPs) za pomocą szablonów ATP [1], nitroaromatów [2] i 5-fluorouracylu [3], zastosowaliśmy do selektywnego oznaczania ww. związków. Zoptymalizowaliśmy struktury kompleksów prepolimeryzacyjnych oraz obliczyliśmy i potwierdziliśmy doświadczalnie parametry termodynamiczne tworzenia tych kompleksów. Za pomocą elektropolimeryzacji, kompleksy te wbudowaliśmy w cienkie warstwy MIPs osadzone na elektrodach. Po usunięciu szablonów, w MIPs pozostały puste luki molekularne komplementarne do cząsteczek oznaczanych związków. Za pomocą mikrograwimetrii piezoelektrycznej, impedymetrii pojemnościowej, chronoamperometrii, i DPV, selektywnie oznaczyliśmy ww. związki zarówno w warunkach stacjonarnych jak i w warunkach analizy przepływowo-wstrzykowej. [1] Huynh, T-P., et al., Biosens. Bioelectron., 2013, 41, [2] Huynh, T-P., et al., Anal. Chem. 2013, 85, [3] Huynh, T-P., et al., Anal. Chem. 2013, 85, Badania częściowo sfinansowane przez FP MPD/2009/1/styp19, ERDF PIG / oraz US SF S08-W11 SPSBY BIŻEIA GRAICY WYKRYWALŚCI W AALIZIE STRIPIGWEJ Mieczysław Korolczuk Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie- Skłodowskiej 3, Lublin Metoda analizy stripingowej należy do najczulszych metod analizy śladowej dzięki zawartemu w procedurze etapowi nagromadzania analitu na elektrodzie. Jednak ciągle dąży się do dalszego obniżenia granic wykrywalności zarówno w oznaczeniach związków organicznych jak i jonów metali. mówione będą znane z literatury sposoby obniżenia granicy wykrywalności oraz nowe rozwiązania proponowane ostatnio. Do sposobów, które najczęściej wykorzystuje się należą: minimalizacja lub eliminacja prądu pojemnościowego. Przedstawione będą także sposoby wykorzystujące intensywny transport analitu do elektrody. Do rozwiązań służących obniżeniu granicy wykrywalności należy także zastosowanie nagromadzania przy bardzo wysokich potencjałach ujemnych. Proponowane najnowsze rozwiązanie to wykorzystanie podwójnego nagromadzania i strippingu. W tym rozwiązaniu w celu obniżenia granicy wykrywalności stosuje się dwie elektrody pracujące o drastycznie różniącej się powierzchni. S08-W12 ELEKTRCHEMICZA SYTEZA CUKRWYCH PCHDYCH CHLESTERLU Andrzej Sobkowiak*, Jan Kowalski*, Jolanta Płoszyńska*, Jacek W. Morzycki**, Leszek Siergiejczyk**, Aneta M. Tomkiel** *Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej, **Instytut Chemii Uniwersytetu w Białymstoku. Glikozydowe pochodne steroidów wykazują różnorodną aktywność fizjologiczną i farmakologiczną. Z tego powodu tworzenie połączeń steroidów z cukrami jest ważnym problemem w chemii. W naszych badaniach nad bezpośrednim, elektrochemicznym utlenianiem cholesterolu stwierdziliśmy tworzenie się mezomerycznie stabilizowanego karbokationu, który może reagować z dowolnym nukleofilem obecnym w środowisku reakcji [1], np. węglowodanami z wolnymi grupami hydroksylowymi. Pozwala to na syntezę zarówno glikozydów (reakcja z anomeryczną grupą H), jak i glikokoniugatów steroidów, w których występuje połączenie eterowe steroidu z jedną z pozostałych grup H cukru. W syntezie tej nie zachodzi konieczność aktywowania cząsteczki cukru [2]. Funkcjonalizacja grupy 3β-H cholesterolu obniża jego potencjał utleniania i zwiększa wydajność otrzymywanych glikokoniugatów [3]. [1] Kowalski, J.; et al., J. Electroanal. Chem., 2005, 585, 275. [2] Morzycki, J.W.; et al., Carbohydr. Res., 2010, 345, [3] Tomkiel, et al., Steroids, 2014, 82, 60. Praca finansowana przez C grant nr UM-2011/01/B/ST5/

271 S08-W13 KRZJA I PASYWACJA METALI W ALKHLWYCH RZTWRACH ELEKTRLITÓW Jacek Banaś WYKŁADY *Katedra Chemii i Korozji Metali, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica, Kraków, ul. Reymonta 23. W prezentacji przedstawiono mechanizm anodowego roztwarzania oraz pasywacji szeregu metali (Zn, Cu, Fe, i, Ti, Al) w alkoholowych roztworach elektrolitów. mówiono wpływ stałej dielektrycznej środowiska (rodzaju alkoholu), jego kwasowości, stężenia wody i koncentracji anionów chlorkowych na mechanizm trawienia i kinetykę formowania alkoksylowego filmu na powierzchni wybranych metali. Budowę warstwy pasywnej określono przy pomocy pomiarów XPS oraz spektroelektrochemicznych pomiarów FTIR, na przykładzie niklu i tytanu polaryzowanych w bezwodnych i wodnoalkoholowych roztworach nadchloranu i chlorku litu. Prezentacja ukazuje również wpływ koncentracji wody w alkoholu na transformację warstewka alkoksylowa alkosky-hydroksylowa hydroksy-tlenkowa. S08-W14 DRUGA MŁDŚĆ CHRPTECJMETRII PPRAWA PARAMETRÓW AALITYCZYCH I DIAGSTYKA ELEKTRD JSELEKTYWYCH Krzysztof Maksymiuk, Agata Michalska Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Pasteura 1, Warszawa Chronopotencjometria jest jedną z najstarszych i kiedyś dość popularnych technik elektroanalitycznych. Z biegiem czasu jej znaczenie zmniejszyło się na korzyść metod woltamperometrycznych. Jednak w ostatniej dekadzie ponownie wzrosło zainteresowanie chronopotencjometrią, przede wszystkim w odniesieniu do elektrod jonoselektywnych, do tej pory rozwijanych i optymalizowanych z punktu widzenia zastosowań w potencjometrii. Polaryzacja galwanostatyczna przynosi tu istotne korzyści; pozwala obniżyć granicę wykrywalności i zwiększyć czułość [1], umożliwia też w sposób kontrolowany modyfikację zawartości składników membrany [2], a także określanie ich zawartości. Chronopotencjometria jest też użytecznym narzędziem diagnostyki elektrod jonoselektywnych [3], może być również wykorzystana do badań fizykochemicznych procesów zachodzących w membranach jonoselektywnych. [1] Shvarev, A.; Bakker, E. J. Am. Chem. Soc., 2003, 125, [2] Pawłowski, P.; Kisiel, A.; Michalska, A.; Maksymiuk, K. Talanta, 2011, 84, [3] Bobacka, J. Anal. Chem., 1999, 71, Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki, na podstawie decyzji nr DEC-2013/09/B/ST4/00098 S08-W15 ZASTSWAIE PRZEWDZĄCEG WĘGLA PRWATEG W BATERIACH I AKUMULATRACH RAZ ELEKTRCHEMICZYCH KDESATRACH Andrzej Czerwiński Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii, Pasteura 1, Warsaw, Poland Instytut Chemii Przemysłowej, Rydygiera 8, Warsaw, Poland Przewodzący węgiel porowaty (CPC) może być stosowany jako matryca dla aktywnej masy oraz kolektor prądu w wielu "klasycznych" bateriach i akumulatorach [1]. a bazie CPC skonstruowano nowy węglowy akumulator ołowiowo-kwasowy (CLAB), o zwiększonej do 50% pojemności właściwej.. CPC zastosowano z powodzeniem w bateriach cynkowowęglowych zwiększając pojemność o 15%. Układy w postaci metali i ich stopów absorbujących wodór osadzonych na CPC z wykorzystaniem opracowanej nowej metody zwanej LVE (Limited Volume Electrode) zaproponowano jako nowy materiał do kondensatorów elektrochemicznych. Metoda LVE pozwala na badanie czystego stopu wodorochłonnego np. AB 5 stosowanego w ogniwach imh. [1]Wróbel J., Wróbel K., Lach J.,. Dłubak J,. Podsadni P, Rogulski Z., Paleska I., Czerwiński A., Przemysł Chemiczny, 2014, 93, Praca finansowana przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju (ITECH-K1/I1/47/152819/CBR/2012) oraz arodowe Centrum auki (DEC-2011/01/B/ST4/00442 ) 319

272 S08-W16 MATERIAŁY ASTRUKTURALE W ELEKTRDACH JSELEKTYWYCH Agata Michalska, Krzysztof Maksymiuk Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Pasteura 1, Warszawa W ostatnich latach nanocząstki i nanostruktury zyskały ogromne znaczenie w naukach ścisłych i technice. anostruktury są też, coraz szerzej, stosowane w konstrukcji elektrod jonoselektywnych, gdzie umożliwiają miniaturyzację elektrod i poprawę ich parametrów analitycznych. asze wielowątkowe badania doprowadziły m.in. do opracowania nowych rodzajów membran jonoselektywnych, m.in. warstwy nanocząstek złota z dołączonym kowalencyjnie ditizonem [1] lub warstwy grafenu z ligandem przyłączonym dzięki oddziaływaniom - [2]. Elektrody te charakteryzują się bardzo dobrą selektywnością i szerokim zakresem odpowiedzi WYKŁADY liniowych. Badania metodą spektroskopii impedancyjnej potwierdziły ich korzystne parametry elektryczne. Wykorzystanie nanomateriałów jako stałych kontaktów elektrod jonoselektywnych, a także wprowadzanie nanocząstek metali szlachetnych do membran poprawiło znacznie parametry czujników, przede wszystkim zwiększyło stabilność potencjału. [1] Woźnica, E.; Wójcik, M.M.; Wojciechowski, M.; Mieczkowski, J.; Bulska, E.; Maksymiuk, K.; Michalska, A. Anal. Chem., 2012, 84, [2] Jaworska, E.; Lewandowski, W.; Mieczkowski, J.; Maksymiuk, K.; Michalska, A. Analyst, 2012, 137, Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki, na podstawie decyzji nr DEC-2011/03/B/ST4/00747 S08-W17 ELEKTRKATALITYCZE UTLEIAIE ALKHLI D C 2 A AACZĄSTKACH STPÓW PLATYY UMIEJSCWIYCH W MATRYCACH TLEKÓW METALI PRZEJŚCIWYCH Krzysztof Miecznikowski*, Magdalena Murawska*, James A. Cox** *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa, **Department of Chemistry and Biochemistry, Miami Univeristy, xford, H 45056, USA, W ostatnich kilku dekadach obserwuje się wzrost zainteresowania rozwojem technologii ogniw paliwowych, jako alternatywnych źródeł energii. Wśród znacznej gamy paliw organicznych, najbardziej obiecującym w chwili obecnej jest metanol. Jednak alkohol metylowy posiada pewne wady, szczególnie istotne są jego silne właściwości toksyczne. becnie w wielu ośrodkach prowadzi się prace nad alternatywnymi paliwami organicznymi takimi jak kwas mrówkowy, mrówczan etylu, etanol czy glikol etylenowy. ajwiększą aktywność w procesie rozerwania wiązania C-C wykazuje czysta platyna, ale w przypadku elektroutleniania alkoholi pojawia się tlenek węgla, który wykazuje silną tendencję do wiązania się z platyną i tym samym blokuje jej powierzchnię aktywną. W celu rozwiązania problemu pasywacji katalizatora platynowego, zostały zaproponowane matryce złożone z tlenków metali przejściowych lub ich mieszanin (W 3, Mo 3, Zr 2, Ir 2 ). 320

273 S08-K01 SIARKA JAK MATERIAŁ KATDWY W GIWACH LITW-SIARKWYCH Agnieszka Świderska-Mocek*, Ewelina Rudnicka** Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, ul. Piotrowo 3, Poznań gniwa litowo-siarkowe (Li-S) są obiecującym układem do magazynowania energii ze względu na wysoką pojemność teoretyczną (1675 mah g -1 ) oraz teoretyczną gęstość energii wynoszącą 2600 Wh kg -1 [1-2]. Zastąpienie tradycyjnych katody (LiCo 2, LiFeP 4 ) siarką pociąga za sobą wiele korzyści, m.in.: niskie napięcie zasilania (2,15 V vs Li + /Li), które znacznie zwiększa bezpieczeństwo, niski koszt oraz brak toksyczności [3]. atomiast największym problemem katody siarkowej jest rozpuszczalność polisiarczków (PS) powstałych podczas redukcji czystej siarki (S 8 ), co prowadzi do zmniejszenia jej aktywnej masy. Można to wyeliminować głównie KMUIKATY przez modyfikację materiału katody (różne metody preparatyki) i przez wybranie najbardziej odpowiedniego elektrolitu (ciecz jonowa). Kompozyty siarka-materiał węglowy, ze względu na unieruchomienie siarki na węglu, pozwalają na efektywne wykorzystanie aktywnej masy siarki i zapobiegają dyfuzji polisiarczków do elektrolitu. [1] Peled E., Gorenshtein A., Segal M., Sternberg Y., J. Power Sources, 1989, 26, [2] Evers S., azar L.F., Accounts of Chemical Research, 2013, 46, [3] Zhang S.S., J. Power Sources, 2013, 231, Praca finansowana z grantu nr 03/31/DSPB/0277 S08-K02 WE SLE D BATERII LITWYCH I SDWYCH: STRUKTURA, SPEKTRSKPIA, ELEKTRCHEMIA B. Jurkowska, P. Jankowski, A. Bitner-Michalska, A. Szabłowska, M. Poterała, A. Gajewska, M. Dranka, G. Z. Żukowska, M. Kalita, M. Marcinek Zespół Joniki Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej Pomimo dużych sukcesów komercyjnych, baterie litowo-jonowe wciąż wymagają ulepszeń. Znaczna część z nich wynika z konieczności zastąpienia obecnie stosowanego LiPF 6. Sól ta jest niestabilna wobec wody oraz powoduje powstawanie silnie toksycznego monofluoroetanolu (w wyniku reakcji z produktów rozpadu anionu z cząsteczkami rozpuszczalnika. d około dziesięciu lat, postuluje się zastosowanie soli litowych z anionem heterocyklicznym [1,2]. Jeszcze trudniejsza sytuacja ma miejsce w przypadku elektrolitów do baterii z anodą sodowo-jonową. Dla uzyskania stabilności takiej baterii, konieczne jest opracowanie nowych komponentów elektrolitu. W ramach wykładu, przedstawione zostaną właściwości elektrochemiczne elektrolitów opracowanych dla obu typów baterii. Wyniki te zostaną uzupełnione o badania rentgenostrukturalne i spektroskopowe, prowadzone nad tymi solami. [1] P. Johansson, S. Béranger, M. Armand, H. ilsson, P. Jacobsson, Solid State Ionics 156 (2003) 129 [2] M. Egashira, B. Scrosati, M. Armand, S. Béranger, C. Michot, Electrochem. Solid-State Lett. 6 (2003) A71 S08-K03 WIELFUKCYJE UKŁADY ELEKTRKATALITYCZE D UTLEIAIA METALU Sylwia Żołądek*, Iwona Rutkowska*, Magdalena Blicharska*, Paweł Kulesza* * Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, Warszawa W przeprowadzonej pracy badawczej została przedstawiona koncepcja przygotowania wielofunkcyjnego materiału elektrokatalitycznego, opartego na nanocząstkach złota, osadzonych na wielościennych nanorurkach węglowych (schemat), aktywującego elektroutlenianie metanolu w środowisku alkalicznym [1]. Podjęte badania elektrochemiczne umożliwiły wyjaśnienie specyfiki procesów elektrokatalitycznych, w zakresach potencjałowych generowania anionów mrówczanowych oraz węglanowych, zachodzących z udziałem uwodnionych tlenków powierzchniowych złota (Au x ) oraz skompleksowanych jednostek AuH i [Au 2 (H) 9 ] 3-, wytwarzanych z metastabilnych centrów złota. Praca finansowana przez C (grant MAESTR nr 2012/04/A/ST4/00287) 321

274 S08-K04 KMUIKATY PRZYGTWAIE I CHARAKTERYSTYKA FIZYKCHEMICZA WYCH KATALIZATRÓW RUTEWYCH D ELEKTRREDUKCJI TLEU Anna Dobrzeniecka *, Magdalena Blicharska *, Jadwiga Stroka *, Paweł J. Kulesza * *Pracownia Elektroanalizy Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, Warszawa Podczas wystąpienia zostanie omówiona procedura przygotowania i charakterystyka fizykochemiczna nowych materiałów katalitycznych zawierających centra rutenowo-selenowe wzbogacone w azot (RuSe x y ) osadzonych na podłożu węglowym wykazujących właściwości elektrokatalityczne wobec redukcji tlenu w środowisku kwaśnym[1, 2]. Selenomocznik, który jest źródłem selenu i azotu w próbce katalizatora tworzy kompleksy z jonami rutenu umożliwiając lepszą segregację nanocentrów rutenowych i ich bardziej równomierne rozmieszczenia na sfunkcjonalizowanym uprzednio podłożu węglowym, co z kolei pozwala na zmniejszenie jego ilości i w konsekwencji ograniczenie kosztów produkcji materiałów elektrodowych. Aby zmniejszyć stężenie rutenu w układzie i obniżyć koszty przygotowania materiału zamierzam domieszkować tak zooptymalizowany materiał centrami kobaltowoselenowymi wzbogaconymi w azot. [1] Dembińska B., Dobrzeniecka A., Głowienka M., Stroka J., Kulesza P. J., ECS Transactions, 2013, 45, [2] Dobrzeniecka A., Kulesza P. J., JSST, 2013, 2, M61-M67 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant MAESTR nr 2012/04/A/ST4/ S08-K05 MECHAIZMY REAKCJI ELEKTRUTLEIAIA MAŁYCH CZĄSTECZEK RGAICZYCH Adam Lewera, Andrzej Jabłoński, Barbara Gralec, Maciej Gorzkowski Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. Reakcje elektrokatalitycznego utleniania małych cząsteczek organicznych na platynowcach są szeroko badane ze względu na wciąż nie do końca poznany mechanizm oraz ich potencjalne zastosowanie praktyczne w ogniwach paliwowych. Procesy elektrokatalitycznego utleniania cząsteczek organicznych zwykle przebiegają z dużym nadpotencjałem. Wynika to z faktu, że procesy te są wieloelektronowe, przebiegają przez wiele etapów pośrednich, które są wolne w sensie kinetycznym. W zależności od potencjału elektrody reakcja może przebiegać według różnych mechanizmów, poprzez różne etapy pośrednie i z wytworzeniem różnych produktów końcowych. Aby lepiej zrozumieć mechanizmy zachodzących reakcji, niezbędne jest więc zastosowanie metod pozwalających na identyfikacje produktów pośrednich i końcowych in situ; przykładowo w działającym ogniwie paliwowym [1-3]. [1] A. Jablonski, P. Kulesza, A. Lewera J. Power Sources, 2011, 196, [2] A. Jablonski, A. Lewera. App. Catal. B: Environmental, 2012, , 25. [3] 3. J. Seweryn, A. Lewera, J. Power Sources, 2012, 205, 264. Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/ST4/00099 S08-K06 KIETYKA PDPTECJAŁWEJ ADSRPCJI WDRU A METALACH Z GRUPY PLATYWCÓW R. Jurczakowski*, B. Łosiewicz**, H. Duncan***, A. Lasia*** * Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, CBCh, ul.żwirki i Wigury 101, Warszawa; ** Uniwersytet Śląski, Chorzów, ul. 75 Pułku Piechoty 1A, ; *** Université de Sherbrooke, Sherbrooke, Québec, Canada Silne oddziaływanie wodoru z powierzchnią metali z grupy platynowców prowadzi do podpotencjałowej adsorpcji (UPD) wodoru. Kinetyka tych procesów zbadana została przy użyciu klasycznych metod elektrochemicznych oraz elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej (EIS). Do najszybszych procesów adsorpcji wodoru, na elektrodzie Pt i Ir, konieczne było zastosowanie specjalnego układu pomiarowego pozwalającego na pomiary EIS przy dużych częstotliwościach zaburzeń potencjału elektrody (do 1MHz) [1]. Dla innych metali z grupy platynowców pomiary impedancyjne prowadzone były w układzie klasycznym. Powierzchnia rzeczywista metali określona została na podstawie ładunku adsorpcji UPD wodoru i miedzi. Wyniki wskazują, że szybkość procesów UPD wodoru zmniejsza się w następującym szeregu: Pt > Ir > Pd > Rh Ru. [1,2,3] [1] Łosiewicz, B., Jurczakowski, R., Lasia, A., Electrochimica Acta 2012, 80, [2] Łosiewicz, B., Jurczakowski, R., Lasia, A., Electrochimica Acta 2011, 56, [3] Łosiewicz, B., Martin, M., Lebouin, C., Lasia, A., J. Electroanal. Chem 2010, 649,

275 S08-K07 KMUIKATY HETERPLIKWASY KEGGIA W RLI AKTYWYCH ELEKTRLITÓW REDKS DLA CELÓW SUPERKDESATRÓW Magdalena Skunik-uckowska*, Anna Rogowska*, Joanna Szymczyk*, Katarzyna Grzejszczyk *, Paweł J. Kulesza * *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul Pasteura 1, Warszawa. W prezentacji przedstawiono zastosowanie heteropolikwasu fosfowolframowego. w roli aktywnego elektrochemicznie elektrolitu w superkondensatorze. Proponowany układ wydaje się spełniać większość wytycznych stawianych urządzeniom wysokiej mocy. Charakteryzuje się znakomitym przewodnictwem jonowym, wysoką kwasowością, dobrą rozpuszczalnością oraz występowaniem dobrze zdefiniowanych procesów redoks będących efektem przeniesienia elektronu między atomami wolframu (V,VI). Przewiduje się, że procesy te mogą przyczynić się do zwiększenia pojemności elektrody ujemnej, pod warunkiem zapewnienia jej warunków pracy w zakresie odpowiednio niskich wartości potencjału. W tym względzie przedstawiona zostanie koncepcja konstrukcji układów asymetrycznych, w których każda z elektrod pracować będzie w odpowiednio dobranym oknie potencjałowym. cenie podlegać będą takie parametry pracy jak pojemność elektryczna, gęstość zgromadzonej energii, moc, opór, prąd upływu oraz stała czasowa. S08-K08 SULFAMIDKI LITWE KWASÓW PERFLURBEZESULFWEG I TRIFLURMETASULFWEG JAK ŚIKI ŁADUKU W EACJMERYCZIE RGAIZWAYCH ELEKTRLITACH PLIMERWYCH P. Jankowski, M. Piszcz, M. Poterała, A. Gajewska, M. Kalita Zespół Joniki Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej a właściwości elektrolitu polimerowego korzystny wpływ może mieć organizacja jego struktury. Jedną z możliwości takiej organizacji jest enancjoorganizacja [1], polegająca na dodatku związku enancjomerycznie czystego do kompozycji elektrolitu. Korzystnym wariantem tego procesu, zwłaszcza gdy elektrolit ma znaleźć zastosowanie w baterii z anodą litową, jest dodatek soli litowej z anionem chiralnym. W prezentacji zostaną przedstawione wyniki badań nad elektrolitami opartymi na poli(tlenku etylenu) oraz sulfamidków liowych. Asymetryczny atom węgla w takim związku występuje w części aminowej, dzięki syntezie soli z chiralnej, enancjomerycznie czystej aminy. Prezentacja dotyczyć będzie wpływu rodzaju (struktury) zastosowanego amidku na właściwości elektrochemiczne układu w którym został zastosowany, takimi jak przewodnictwo całkowite i kationowe. [1] S. Beranger, M.-H. Fortier, D. Baril, M. B. Armand, Solid State Ionics 2002, 148, 437 Praca finansowana przez arodowe Centrum Badań i Rozwoju, nr umowy LIDER/18/23/L-2/10/CBiR/2011 S08-K09 CHARAKTERYSTYKA DDZIAŁYWAŃ FT-ELEKTRCHEMICZYCH ATE FTSYSTEMU II A PWIERZCHI ELEKTRD Z SIT-DRUKWAEG GRAGITU. Paulina Piotrowska 1,2, Joanna Bednarska 3, Maciej Garstka 1, Magdalena Maj-Żurawska 2 1 Zakład Regulacji Metabolizmu, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, Warszawa, 2 Zakład Chemii ieorganicznej i Analitycznej, ul. Pasteura 1, Warszawa, 3 Zakład Biofizyki,Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej, pl.m.curie-skłodowskiej 1, Lublin Kompleksy antenowe fotosystemu II (Light Harvesting Complex LHC II) to naturalne wzmacniacze wzbudzenia fotochemicznego, zbierające energię świetlną i przekazującą ją do centrów reakcji PSII.[1]. Właściwości izolowanego LHC II pozwalają na immobilizację w prostej matrycy na powierzchni elektrod z sito-drukowanego grafitu (GE) i charakterystykę oddziaływań białko-pigmentelektroda. Przeniesienia wzbudzenia w kompleksach LHCII immobilizowanych na powierzchni elektrody zbadano wykorzystując metody niskotemperaturowej fluorescencji chlorofilu (77K) [2]. Właściwości redoks LHCII zbadano za pomocą metod elektrochemicznych (DPV, CA) [3]. W celu określenia wydajności transferu energii w układzie zmierzono czasy zaniku fluorescencji chlorofilu dla warstwy LHCII-GE [2]. [1] Muh,F., Renger, T.; J. Phys. Chem. B 2010, 114, [2] Zubik, M., Gruszecki, W.I.; BBA, , [3] agata, M., Amao, Y., Hashimoto, H., ango, M.; ACS Macro Lett., 2012, 1, Praca finansowana przez arodowego Centrum auki na decyzja nr DEC-2013/09/B/Z1/

276 S08-K10 ZASTSWAIE MIESZAYCH TLEKÓW REU W PRCESACH ELEKTRKATALITYCZEJ REDUKCJI TLEU I ADTLEKU WDRU Beata Dembińska, Kamila Brzozowska, Sandra Moczulska, Paweł J. Kulesza Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa W pracy prowadzono badania nad nowymi układami elektrokatalitycznymi, aktywnymi wobec redukcji tlenu oraz nadtlenku wodoru, zawierającymi w swojej strukturze mieszane tlenki renu. Warstwy takie charakteryzują się stosunkowo wysoką czułością na obecność nadtlenku wodoru w roztworze. Ponadto, jak wykazały badania z wykorzystaniem wirującej elektrody dyskowej z pierścieniem platynowym, matryca złożona z mieszanych tlenków renu może częściowo rozkładać nadtlenek wodoru (produkt pośredni) wytworzony podczas redukcji tlenu np. na centrach metaloporfirynowych [1] i tym samym KMUIKATY przyczyniać się do zwiększenia selektywności procesu w kierunku wymiany czterech elektronów. Zaletą zaproponowanej matrycy jest fakt, że redukuje ona nadtlenek wodoru przy wysokich dodatnich wartościach potencjału, będąc jednocześnie nieaktywną wobec redukcji tlenu, co pozwoliło na jednoznaczne wykazanie dwufunkcyjnego charakteru układów kompozytowych. [1] J. H. Zagal, F. Bedioui, J. P. Dodelet, 4-Macrocyclic Metal Complexes, Spinger, 2006 Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr S08-K11 PTECJMETRYCZY CZUJIK Z MEMBRAĄ MICP D ZACZAIA TAURYY Justyna Kupis*, Andrzej Lewenstam**, Jan Migdalski* Katedra Chemii Analitycznej, Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Al. Mickiewicza 30, Kraków, migdal@agh.edu.pl Polimery przewodzące z wdrukowaniem molekularnym, (MICP Molecularly Imprinted Conducting Polymer) stanowią najbardziej obiecującą grupę materiałów do przygotowania warstw receptorowych o unikalnych właściwościach rozpoznania molekularnego. Technika MIT umożliwia utworzenie miejsc wiążących w strukturze polimeru, które dopasowują się pod względem wielkości i kształtu do wybranej molekuły (wzorca). W W literaturze opisano wiele metod analitycznych umożliwiających oznaczenie tauryny [1-3]. W prezentowanej pracy przedstawiono nowatorski czujnik potencjometryczny do wykonywania takich oznaczeń. Warstwy receptorowe polimeru PEDT z wdrukowanymi molekułami tauryny otrzymywano poprzez elektropolimeryzację z roztworów wodnych. [1] Kataoka H., Matsuba K., Makita M., Y Zasshi., 1984, 104, [2] Stocchi V., Palma F., Piccoli G., Biagiarelli B., Cucchiarini L., Magnani M., J. Liquid Chromatogr. B, 1994, 17, 347. [3] Kelly M.T., Faber H., Perrett D., Electrophoresis, 2000, 21, 699. Praca finansowana ze środków C ( ) oraz ze środków projektu Johan Gadolin Scholarship, Finlandia S08-K12 MATERIAŁY KMPZYTWE ZŁŻE Z FUKCJALIZWAG PLIMERU PRZEWDZĄCEG PEDT RAZ SLI PLIKSMETALAÓW I ICH ZASTSWA- IE D AKUMULACJI ŁADUKU W KDESATRACH ELEKTRCHEMICZYCH L. Adamczyk *, P.J. Kulesza ** * Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Katedra Chemii ** Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii. iniejsza praca poświęcona została zagadnieniom akumulacji ładunku w układzie: nieorganiczny związek wielocentrowy i elektronowo przewodzące polimery. Istotną zaletą proponowanych układów jest odwracalna elektroaktywność soli heteropolikwasu fosforomolibdenowego z wybranymi metalami przejściowymi w zakresie potencjałów, w którym polimer znajduje się w stanie przewodzącym. Badania wykazały, że hybrydowe układy organiczno-nieorganiczne złożone z polimerów PEDT (funkcjonalizowanych grupami pirolobenzoesowymi) oraz z soli polioksometalanów (z kontrolowaną ilością kationów podstawionych w miejsce protonów w H 3 PMo ) mogą być rozważane pod kątem przydatności w kondensatorze elektrochemicznym. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, Grant r

277 S08-K13 ELEKTRDY PKRYTE BŁKĄ FUKCJALIZWAEG PLISILKSAU MDYFIKWAEG ŁWIEM W AALIZIE STRIPIGWEJ JÓW METALI Ilona Bęczkowska, Katarzyna Tyszczuk-Rotko KMUIKATY Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. znaczanie śladowych stężeń jonów metali w próbkach o różnej matrycy jest jednym z podstawowych zadań nowoczesnej chemii analitycznej. Wśród metod elektrochemicznych, woltamperometria stripingowa (SV) jest stale rozwijającą się metodą, z wieloma możliwościami zastosowania w analizie śladowej jonów metali. W literaturze opisane jest zastosowanie całej gamy elektrod w oznaczeniach metodą SV, jednak że ciągle poszukiwane są nowe materiały elektrodowe, które mogły by się przyczynić do rozszerzenia praktycznego zastosowania woltamperometrii w analizie próbek rzeczywistych. iniejszy komunikat prezentuje procedury przygotowania elektrod pokrytych błonką funkcjonalizowanego grupami tiolowymi polisiloksanu modyfikowanego ołowiem, a także woltamperometryczne procedury oznaczania jonów metali tj.: rtęci i bizmutu z ich wykorzystaniem. Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach (nr projektu IP finansowanego przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego). S08-K14 ZASTSDWAIE ASTRUKTURALYCH TLEKÓW WYBRAYCH METALI JAK AKTYWYCH MATRYC DLA ACZĄSTEK METALI SZLACHETYCH W PRCESIE ELEKTRUTLEIAIA ETALU Iwona A. Rutkowska, Anna Wadas, Karolina Kłak, Sylwia Żołądek, Paweł J. Kulesza Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, Warszawa statnio obserwuje się wzrost zainteresowania rozwojem niskotemperaturowych alkoholowych ogniw paliwowych jako alternatywnych źródeł energii. Etanol możne być teoretycznie utleniony do C 2 w procesie elektrodowym wykorzystującym 12 elektronów. Jednak, realistycznie, pomimo użycia katalizatorów platynowych taka reakcja przebiega powolnie i mniej efektywnie z wytworzeniem aldehydu octowego czy kwasu octowego jako głównych produktów reakcji. Istnieje zatem potrzeba opracowania nowych materiałów elektrokatalitycznych. Powszechnie uważa się, że najlepszym katalizatorem stosowanym do konstrukcji takich ogniw jest platyna. Jednak jej powierzchnia jest zatruwana przez zaadsorbowany C i inne produkty pośrednie reakcji, co prowadzi do spadku aktywności układu. becnie koncentrujemy się na zastosowaniu nanostrukturalnych tlenków metali (głównie przejściowych) jako aktywnych matryc dla katalizatorów składających się z nanocząstek metali szlachetnych (np. Pt, PtRu). Zaobserwowano wzrosty elektrokatalitycznych prądów utleniania etanolu mierzonych metodami woltamperometryczną i chronoamperometryczną. ajbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem wzrostu aktywności katalitycznej układu w obecności tlenków metali (Zr 2, W 3, Ti 2 ) jest pojawienie się znacznej ilości aktywnych grup hydroksylowych na granicy faz. W wyniku oddziaływań specyficznych z centrami metali szlachetnych (Pt) dochodzi do desorpcji i powierzchniowego utleniania pasywujących grup C (do C 2 ). Badania były finansowane przez arodowe Centrum auki w ramach projektu Maestro nr 2012/04/A/ST4/

278 S08-P01 EFFECT F HYDRIDE ELECTRDE CYCLIG ITS SURFACE DEVELPMET Henryk Bala*, Martyna Dymek*, Henryk Drulis** *Chem. Dept., Czestoch. Univ.Technol.,Czestochowa **Inst. Low Temp.and Struct.Research PAS, Wroclaw A detailed analysis of potential changes on galvanostatic charge/discharge curves for RE-T 5 -type powdercomposite electrode has been carried out with regard to material surface development as a result of hydrogenation and cycling [1]. It is explicitly shown that the material cathodic treatment, and thus, crystal lattice expansion are prone to substantial surface development. For the tested powder-composite electrode this development is over 6 times (after 1 st cycle) and it further increases with cycling (up to ca 50 times after 10 th cycle). Surface increase caused by lattice contraction (hydrogen desorption) is much less intense and it is evident for the first discharge cycle only [2]. PSTERY The surface development of hydride electrodes is disadvantageous in view of material mechanical degradation and corrosion [3]. It is of great importance to determine the role of the hydride alloy modifications (alloying, heat treatment, particles encapsulation etc.) on the tendency to material surface development with the hydride electrode cycling. [1] Bala H. et al. Internat. J. Hydrogen Energy, 2012, 37, [2] Bala H.et al. Mater. Chem.Phys., in press [3] Bala H, et al. J. Solid State Electrochem. 2014, 18; DI: /s x Work supported by Wrocław Research Centre EIT+; Innov. Economy perational Program S08-P02 ZASTSWAIE FUKCJALIZWAYCH PLISILKSAÓW W WLTAMPERMETRII STRIPIGWEJ Ilona Bęczkowska*, Katarzyna Tyszczuk-Rotko*, Mariusz Barczak** *Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. **Zakład Chemii Teoretycznej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. Funkcjonalizowane polisiloksany (FP) to związki krzemoorganiczne zbudowane z powtarzających się na przemian atomów krzemu i tlenu oraz atomów węgla pochodzących od różnych grup organicznych. Jedną z podstawowych metod otrzymywania materiałów hybrydowych opartych na krzemionce jest metoda zolżel [1]. Ważną zaletą tej metody jest możliwość otrzymania końcowego materiału w formie błonki bezpośrednio na powierzchni elektrod węglowych, co pozwala na zastosowanie FP w elektrochemii do modyfikacji powierzchni elektrod pracujących w celu wzmocnienia analitycznego sygnału oznaczanych substancji. Poster prezentuje zastosowanie elektrod pokrywanych błonką funkcjonalizowanego polisiloksanu niemodyfikowanego i modyfikowanego ołowiem w analizie stripingowej jonów metali: rtęci i bizmutu. [1] Sanchez C. [Ed]: Functional Hybrid Materials, Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinhem Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach (nr projektu IP finansowanego przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego). S08-P03 IICJWAA PWIERZCHIW ELEKTRCHEMICZA PLIMERYZACJA AILIY RAZ PCHDYCH FETIAZYY A KWALETIE ZMDYFIKWAYCH PWIERZCHIACH STAŁYCH Agata Blacha-Grzechnik*, Katarzyna Piwowar*, Małgorzata Burek*, Jerzy Żak* * Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, Gliwice Filmy polimerowe kowalentnie związane z podłożem zostały otrzymane na drodze inicjowanej powierzchniowo polimeryzacji elektrochemicznej. W pierwszym etapie, powierzchnia złota lub węgla szklistego została zmodyfikowana w wyniku elektrochemicznej redukcji odpowiednich soli diazoniowych. trzymane monowarstwy, posiadające w swej strukturze człon monomeru tj. aniliny lub fenotiazyny, ulegają elektrochemicznemu utlenieniu przy potencjale znacząco niższym niż utlenienie monomeru w roztworze, co pozwala na inicjowanie procesu elektropolimeryzacji od unieruchomionej warstwy modyfikującej. Tak otrzymane polimery charakteryzują się silnym wiązaniem łańcuch-podłoże oraz uporządkowaną strukturą. A. Blacha, P. Kościelniak, M. Sitarz, J. Szuber, J. Zak Electrochimica Acta 2012, 62, 441 A.Blacha-Grzechnik, R.Turczyn, M.Burek, J.Zak, Vibrational Spectroscopy 2014, 71, 30 Praca została sfinansowana ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01//ST5/03252 oraz decyzji numer DEC- 2011/01/B/ST5/

279 S08-P04 KIETICS F THE Lai 4.5 Co 0.5 HYDRIDE ELECTRDE XIDATI- AD XIDE PHASES REDUCTI VERSUS ELECTRDE CYCLIG Klaudia Bordolińska, Henryk Bala Department of Chemistry, Czestochowa University of Technology, Al. Armii Krajowej 19, Czestochowa The kinetics of Lai 4.5 Co 0.5 powdered (20 50 µm fraction), hydrogen storage material oxidation (during the hydride electrode discharging, at potentials above V vs Hg/Hg ref. electrode) and reduction of its corrosion products (during electrode charging) have been investigated using galvanostatic ( 0.5C/+0.5C) charge / discharge method, analogously as in Refs [1,2] for Lai 5 compound. The time periods of the i and Co oxidation (t ox,me ) considerably decrease with electrode cycling (), similarly as it has been observed in [2,3]. The i and Co 3 4 oxide phases undergo efficient reduction during electrode charging, although PSTERY times of oxide phases reduction (t red,mex ) scarcely increase with the cycle number. As a consequence, the hydride electrode corrosion rate (r cor ) increases with cycling with apparent tendency to settle down for final cycles. For = 9 the alloy corrosion rate is as great as 1 g cm -3 h -1, i.e. the Co-containing material corrodes distinctly faster than Lai 5 parent alloy. [1] Bala H. et al., J. Solid State Electrochem. DI: /s x (on line, 2013) [2] Dymek H., Bala H., chr. przed Koroz. 2013, 56, 3; 113 [3] Bordolińska K. et al. chr. przed Koroz. 2014, 57, 116 S08-P05 ELEKTDA SREBRA Z DAWIALYM FILMEM AMALGAMATU SREBRA W WLTAMPERMETRYCZYM BADAIU HERBICYDU CHLRITRFE Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Dariusz Guziejewski*, Agnieszka osal- Wiercińska**, Grzegorz Andrijewski* * Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, Łódź. ** Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie, Wydział Chemii, pl. M. Skłodowskiej-Curie 3,20-0,31 Lublin. Chlornitrofen (Cnf, 4-nitrophenyl-2,4,6-trichlorophenyl ether) jest nowoczesnym pestycydem z grupy herbicydów o wybiórczym i kontaktowanym sposobie działania. Cnf pozwala kontrolować uprawy ryżu, dając doskonałe efekty w zwalczaniu chwastów jednorocznych. W prezentowanej pracy Cnf zbadano techniką woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) na elektrodzie srebrnej z odnawialnym filmem amalgamatu srebra Hg(Ag)FE. Sygnał analityczny zarejestrowano przy potencjale około -0.6 V. Dobrano optymalne parametry pomiarów, tj.: ph, potencjał i czas kondycjonowania, amplitudę, częstotliwość oraz krok potencjału. kreślono liniową zależność natężenia prądu piku od stężenia Cnp w zakresie stężeń µmol L -1. Wyznaczono granicę wykrywalności LD i oznaczalności LQ. Badania finansowane z dotacji celowej Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B S08-P06 WLTAMPERMETRYCZE (SWV) BADAIE ISEKTYCYDU CLSATEL A ELEKTRDZIE SREBREJ Z DAWIALYM FILMEM AMALGAMATU SREBRA Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Katarzyna Paradowska*, Konrad Rudnicki*, Grzegorz Andrijewski* * Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, Łódź. Closantel (Cls) jest pestycydem (insektycydem) z grupy salicylanilidów. Cls charakteryzuje się szerokim spektrum aktywności przeciwpasożytniczej wobec przywr, nicieni i stawonogów, który działa poprzez rozprzęganie fosforylacji tlenowej. Stosowany jest u owiec oraz bydła, pozajelitowo (podskórnie lub domięśniowo) lub doustnie, zarówno do celów profilaktycznych, jak i terapeutycznych. W/w insektycyd zbadano po raz pierwszy woltamperometrycznie (SWV) na Hg(Ag)FE. Elektrochemiczne właściwości Cls badano w szerokim zakresie ph buforu Brittona-Robinsona (ph od 3.0 do 12.0) oraz buforu fosforanowego (ph od 11.0 do 12.0). Jako elektrolit podstawowy wybrano bufor fosforanowy o ph Sygnał analityczny zarejestrowano przy potencjale około -1.3 V. Dobrano optymalne parametry pomiarów. Liniową zależność prądu piku od stężenia Cls zaobserwowano w zakresie stężeń µmol L -1. Wyznaczono także LD i LQ, obliczono precyzję i odzysk. Badania finansowane z dotacji celowej Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B

280 S08-P07 ELEKTRDA DIAMETWA DMIESZKWAA BREM W WLTAMPERMETRYCZYM BADAIU FEFURAMU PSTERY Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Andrzej Leniart*, Kinga Kaczmarska*, Karolina Jóźwiak*, Grzegorz Andrijewski* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, Łódź Fenfuram (Fnf) jest nowoczesnym pestycydem z grupy fungicydów, zaliczanym do grupy chemicznej anilidów. Fnf charakteryzuje się systemicznym sposobem działania i stosowany jest do zaprawiania ziarna zbóż. Technikę woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) po raz pierwszy wykorzystano do badania Fnf na elektrodzie diamentowej domieszkowanej borem (BDDE). Sygnał analityczny zarejestrowano przy potencjale około 1.3 V. Jako elektrolit podstawowy wybrano 0.35 M kwas siarkowy (VI). Dobrano optymalne parametry pomiarów, a następnie określono liniową zależność natężenia prądu piku od stężenia Fnf w zakresie stężeń mol L -1. Wyznaczono granicę wykrywalności LD i oznaczalności LQ. Badania finansowane z dotacji celowej Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B S08-P08 KATALIZATRY A BAZIE IRYDU, PALLADU RAZ PLATYY W PRCESIE ELEKTRUTLEIAIA KWASU MRÓWKWEG Kamila Brzozowska, Beata Dembińska, Paweł J. Kulesza Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa Tematyka badań obejmuje projektowanie układów elektrokatalitycznych o potencjalnym zastosowaniu w niskotemperaturowym ogniwie paliwowym zasilanym kwasem mrówkowym. ajbardziej efektywnymi katalizatorami tego procesu są pallad, platyna oraz ich połączenia, przy czym w celu zwiększenia ich aktywności bądź stabilności niezbędne jest stosowanie odpowiednich promotorów. Zarówno w przypadku platyny jak i palladu jednym ze skutecznych rozwiązań okazało się wykorzystanie irydu [1]. Ponadto, z doniesień literaturowych oraz naszych wstępnych eksperymentów wynika również, że selen może wpływać korzystnie na aktywność nanocząstek platynowych oraz irydowych [2]. W związku z tym w ramach pracy prowadzone są badania nad przygotowaniem i oceną przydatności układów trójskładnikowych typu IrSePd oraz IrSePt w procesie elektrokatalitycznego utleniania kwasu mrówkowego. [1] J. Chen, Y. Li, Z. Gao, G. Wang, J. Tian, C. Jiang, S. Zhu, R. Wang, Electrochem. Commun., 37 (2013) 24 [2] M.J. Llorca, E. Herrero, J.M. Feliu, A. Aldaz, J. Electroanal. Chem., 373 (1994) 217 S08-P09 ELECTRCHEMICAL PRPERTIES F Li x i 1-x Co x ALLY Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena piłka*, Damian Kulawik*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa **Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko ational University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, Lviv The single phase sample of Lixi 1-x Co x (x=0.7 and x=0.3) was prepared from pure LiH H 2, i(h) 2 and Co by solid state reaction at 700 o C for 49h. The X-ray powder diffraction for the phase analysis was used. This alloys was tested in Swagelok-type cell. The cells consisted of a working electrode, microfiber separators soaked with electrolyte solution a lithium foil counter/alloys reference electrode. The electrolyte solution was 1 M LiPF6 in prophylene carbonate (PC) Galvanostatic cycling was performed on the cells at room temperature with a CH Instruments Model 600E potentiostat/galvanostat. We performed electrochemical measurements using standard techniques (cyclic voltammetry, chronoamperometry, chronopotentiometry). We compared the electrochemical results with the study of commercial LiCo2 alloy. The process of the lithuation/delithuation of alloys material is very fast and shows the possibility of using an alloy as electrodes in batteries 328

281 PSTERY S08-P10 Komunikat wycofano S08-P11 ELEKTRKATALITYCZE ZACZAIE HYDRCHIÓW PRZY UŻYCIU PLATYY MDYFIKWAEJ KMPLEKSEM ŻELAZA(II) Z MEZ- TETRAFEYLPRFIRYĄ Sławomir Domagała, Sławomira Skrzypek Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Łódź, ul. Tamka 12 Pochodne hydrochinonu znajdują zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym (antybiotyki) oraz przy produkcji plastiku. iektóre katechole odgrywają istotną rolę w metabolizmie zwierząt i roślin. Stąd wydaje się istotnym opracowanie dogodnych metod ich detekcji wykorzystujących między innymi elektrody chemiczne modyfikowane. Celem niniejszej pracy było elektrokatalityczne oznaczanie pochodnych hydrochinonu przy użyciu platyny modyfikowanej kompleksem żelaza(ii) z mezo-tetrafenyloporfiryną unieruchomioną w warstwie afionu. a podstawie pomiarów metodą woltamperometrii cyklicznej i różnicowej woltamperometrii pulsowej zaobserwowano, że unieruchomienie kompleksu żelaza(ii) z mezo-tetrafenyloporfiryną w warstwie afionu na platynie zwiększa wartości prądów utleniania i redukcji badanych pochodnych hydrochinonu. Stwierdzono ponadto liniową zależność prądu piku od stężenia badanego związku co umożliwia elektrochemiczne oznaczanie analizowanych hydrochinonów. S08-P12 ELEKTRREDUKCJA HETERARMATYCZYCH TIKETÓW Sławomir Domagała *, Krzysztof Gębicki **, Małgorzata Celeda **, Andrzej Leniart *, Małgorzata Domagała ***, Grzegorz Mlostoń ** Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, *Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Łódź, ul. Tamka 12, ** Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej, Łódź, ul. Tamka 12, *** Katedra Chemii Teoretycznej i Strukturalnej, Łódź, ul. Pomorska 163/165. Z uwagi na duże znaczenie heteroaromatycznych ketonów i tioketonów w syntezie organicznej przeprowadzono szereg syntez, w wyniku których stosując odczynnik Lawesson a, otrzymano odpowiednie pochodne tioketonów zawierające podstawniki heteroarylowe. Celem pracy było zbadanie elektrochemicznych właściwości nowo otrzymanych heteroaromatycznych tioketonów metodą woltamperometrii cyklicznej oraz pulsowej woltamperometrii różnicowej. a podstawie otrzymanych rezultatów wyznaczono wartości potencjałów redukcji oraz wykorzystując wyniki preparatywnej elektroredukcji i obliczeń DFT określono wpływ efektów indukcyjnych, solwatacyjnych oraz zaproponowano mechanizm reakcji elektrodowych. Badania AFM potwierdziły modyfikację struktury powierzchni elektrody po elektroredukcji. Praca została sfinansowana ze środków arodowego Centrum auki w ramach Projektu MAESTR 3 Dec-2012/06/A/ST5/00219 S08-P13 HYDRGE DIFFUSI CEFFICIET I HYDRIDE ELECTRDE USIG RADLES- SEVČIK EQUATI Martyna Dymek*, Henryk Bala* *Department of Chemistry, Czestochowa Univ.Technology, Al. Armii Krajowej 19, PL Czestochowa The voltammetry technique has been applied to evaluate atomic hydrogen diffusivity in massive, Lai 5 hydrogen storage alloy using Randles-Sevčik dependence [1]. The electrode was cathodically charged with hydrogen in 6M KH solution (22 o C) and then anodically polarized at various, very slow potential scan rates (υ = mv s -1 ) [2]. The height of anodic peaks above the equilibrium potential of H 2 /H 2 system at given potential scan rate serves as a measure of hydrogen diffusivity in the hydride alloy. Assuming hydrogen concentration in Lai 5 material after cathodic exposure to be C 0,H = mol cm -3 [2], the hydrogen diffusion coefficient is D H = cm 2 s -1. Extrapolation of potentiodynamic Tafel segments (b a = b c 0.12V) to equilibrium potential of the H 2 /H 2 electrode determines exchange current densities of the H 2 /H 2 system on the tested material. The i o values are on the order of 1 ma cm -2, irrespectively of electrode potential scan rate. [1] Khaldi C. et al. Int. J. Hydrogen Energy 2004, 29, 307 [2] Dymek M., Bala H., J.Solid State Electrochem. 2014, 18; DI: /s [3] Dymek M., Bala H., chr. przed Koroz. 2013,56 3 and 113 The paper was supported by Wrocław Research Centre EIT+; Innovation Economy perational Program

282 S08-P14 UTLEIAIE PALIW RGAICZYCH A ACZASTKACH TYPU CRE-SHELL Maciej T. Gorzkowski, Piotr Połczyński, Rafał Jurczakowski, Adam Lewera Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura Warszawa Przedstawione zostaną wynik badań aktywności katalitycznej nanocząstek typu core shell zawierających platynowce w procesach elektroutleniania małych cząsteczek organicznych. Platyna i inne platynowce wyróżniają się wysoką aktywnością w wielu procesach chemicznych, w tym w przypadku utleniania paliw organicznych. anocząstki platynowców budzą szerokie zainteresowanie naukowe jako katalizatory procesów elektrochemicznych, głównie ze względu na bardzo duże rozwinięcie powierzchni. Wysoka cena platyny sprawia, że interesujące stają się katalizatory wykorzystujące zarówno platynę jak i tańsze metale. Przykładem PSTERY takiego układu są nanocząstki typu core shell, które pozwalają na uzyskanie wydajnych katalizatorów o bardzo małej zawartości i bardzo efektywnym wykorzystaniu platyny. Dodatkowo atomy platyny w monowarstwie leżącej na podkładzie innego metalu przyjmują stałą sieciową podkładu, co modyfikuje ich własności elektronowe i elektrochemiczne. Efekt ten pozwala lepiej zrozumieć procesy elektrokatalityczne. Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/ST4/00099 S08-P15 MDYFIKACJA PWIERZCHI ELEKTRD METDĄ ELEKTRSZCZEPIEIA Łukasz Janus, Grzegorz Rotko, Stefan S. Kurek* *Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, Warszawska 24, Kraków Przeprowadzono badania dotyczące możliwości modyfikacji powierzchni elektrod z węgla szklistego oraz metali w celu zastosowania ich jako biosensorów. Zastosowano sole diarylojodoniowe, które zaadsorbowane na powierzchni elektrody ulegają redukcji. Wiązanie węgiel jod pęka, powstaje rodnik arylowy, który łączy się wiązaniem kowalencyjnym z materiałem elektrody. sadzona warstwa wpływa na kinetykę przeniesienia elektronu. Po elektroszczepieniu stała szybkości przeniesienia elektronu maleje. Użyto analizy konwolucyjnej dla quasi-odwracalnego procesu utlenienia ferrocenu w celu wyznaczenia charakterystyk stała szybkości potencjał dla zmodyfikowanych w różnych warunkach elektrod. Badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - projekt "Bioinżynier chemiczny (BIC)" umowa nr PKL /11-00 S08-P16 ZASTSWAIE BISESRÓW GLUKZY D ZACZEŃ W PRÓBKACH PCHDZEIA ATURALEG Paweł Krzyczmonik, Sławomira Skrzypek, Ewelina Socha Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź pracowane zostały dwa biosensory glukozy. Pierwszy zmodyfikowany poli(3,4 etylenodioksytiofenem) (PEDT) domieszkowanym kwasem poliakrylowym i solą litową kwasu poli(4 styrenosulfonowego) (PEDT+PAA)/PSSLi. Drugi jest zbudowany zz dwóch warstw: PEDT/PSSLi oraz PEDTU domieszkowanego kwasem antranilowym i poli(4- styrenosulfonowym): PEDT/(PEDT+AA)/PSSH. Do wolnych grup karboksylowych poprzez karbodiimid (WSC), następowało kowalencyjne związanie oksydazy glukozowej (GD) [1]. bie elektrody pracowały, jako biosensory pierwszej generacji. W wyniku reakcji unieruchomionej oksydazy glukozowej z obecną w roztworze glukozą powstaje nadtlenek wodoru, który następnie jest detektowany amperometrycznie na powierzchni elektrody. Po wykonaniu charakterystyk opracowanych biosensorów, metodą dodatku wzorca podjęto próbę oznaczenia stężenie glukozy w produktach takich jak sok jabłkowy, napój winogronowy, miód, surowica. [1] Krzyczmonik, P.; Skrzypek,S.; Socha, E. Bioelectrochemistry, under review. 330

283 S08-P17 ELEKTRDA Z WĘGLA SZKLISTEG MDYFIKWAA PLI(3,4- ETYLEDIKSYTIFEEM) (PEDT) I WIELŚCIEYMI ARURKAMI WEGLWYMI D ZACZAIA EURPRZEKAŻIKÓW. Paweł Krzyczmonik, Karolina Sipa, Sławomira Skrzypek, Ewelina Socha Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź Modyfikacje elektrody GCE są opracowywane w celu polepszenia jej właściwości. asz komunikat przedstawia modyfikacje elektrody GCE warstwami PEDT i wielościennymi nanorurkami węglowymi. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdziliśmy, że badane elektrody bardzo dobrze nadają się do zastosowań analitycznych, są powtarzalne, trwałe, uzyskuje się na nich duże wartości prądów pików Z tych względów elektrody te zostały użyte do oznaczania dopaminy i epinefryny w roztworach wodnych o różnym ph. Pomiary wykonywane były PSTERY metodą woltamperometrii cyklicznej (CV) woltamperometrii różnicowej pulsowej (DPV). S08-P18 ELECTRCHEMICAL PRPERTIES F MWCT FUCTIALIZED BY CMPUDS CTAIIG S AD P HETERATMS Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Wojciech Ciesielski*, Volodymyr Pavlyuk* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa This poster s goals will concentrate on electrochemical properties of groups of multi-walled (MWCT) carbon nanotubes functionalized with substituents containing a stereogenic heteroatom bonded covalently to the surface of a carbon nanotube. This systems was tested in Swagelok-type cell. The cells consisted of a system (CT or CT-Br or functionalized CT by salts contained S and P atoms) working electrode, microfiber separators soaked with electrolyte solution a lithium foil counter/reference (commercial LiCo 2 ) electrode. The electrolyte solution was 1 M LiPF6 in prophylene carbonate Galvanostatic cycling was performed on the cells at room temperature with a CH Instruments Model 600E potentiostat/galvanostat. We performed electrochemical measurements using standard techniques (chronoamperometry /chronopotentiometry). We compared methods of functionalization CT on the electrochemical properties of studied systems. In all systems process of the lithuation/delithuation was observed. S08-P19 REDUKCJA ELEKTRCHEMICZA SYMETRYCZIE PDSTAWIYCH SLI DIARYLJDIWYCH. BADAIA KIETYKI PRCESU A.Kumorkiewicz, J.Radwan- Pragłowska, G.Rotko, S.S.Kurek* *Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, Warszawska 24, Kraków Sole diarylojodoniowe są powszechnie znanymi fotoinicjatorami, chętnie wykorzystanymi w polimeryzacji kationowej. W wyniku fotoindukowanego, wewnątrzcząsteczkowego przeniesienia elektronu dochodzi do rozpadu wiązania węgiel-jod i powstania kationu arylowego oraz jodobenzenu. Do dysocjacji wiązania węgiel-jod dochodzi również podczas redukcji elektrochemicznej po przeniesieniu elektronu na orbital LUM lub równocześnie z przeniesieniem elektronu. Jedną z następczych reakcji chemicznych jest sprzęganie rodników arylowych z powierzchnią elektrody (tzw. elektroszczepienie). Wykonano badania woltamperometryczne redukcji podstawionych soli difenylojodoniowych (4,4 -dibromo-, 3,3 -dinitro-, 3,3 -dikarboksy-). Dane posłużyły do analizy kinetyki procesu (zastosowano analizę konwolucyjną krzywych woltamperometrycznych) oraz do wyznaczenia potencjałów formalnych redukcji soli. Badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - projekt "Bioinżynier chemiczny (BIC)" umowa nr PKL /

284 S08-P20 PSTERY PRPERTIES F Lii 2 AD LiCo 2 CATHDES I ELECTRLYTE BASED SULPHLAE Beata Kurc*, atalia Kusa* *Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, Pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań. *Instytut Chemii i Elektrochemii Technicznej, ul. Piotrowo 3, Poznań. Lii 2 and LiCo 2 were examined as cathode materials for the lithium-ion battery [1], working with non-flammable electrolyte, obtained by dissolution of solid lithium bis(trifluoromethanesulphonyl)imide (LiTf 2 ) and lithium hexafluorophosphate (LiPF 6 ) in sulpholane (TMS) with 10% vinylene carbonate (VC). The Li/LiCo 2 and Li/Lii 2 cells were tested by cyclic voltammetry, galvanostatic charging/discharging. The Lii 2 and LiCo 2 cathodes showed good cyclability and coulombic efficiency [2,3] for the electrolyte, which contains 1 M LiPF 6 in TMS + 10% VC (195 and 140 mah g -1 after 20 cycles C/10). Correspondingly lower capacity was observed for both systems Li/LiCo 2 and Li/Lii 2 in 1 M LiTf 2 in TMS + 10%. The Lii 2 (solid) + 1 M LiPF 6 + TMS + 10% VC system shows a flash point of ca. 160 o C (classical LiFeP M LiPF 6 + EC 50% + DMC 50% system: T f 42 o C). [1] udenhoven J.F.M., Baggetto L., otten P.H.L., Adv. Energy Mater., 2011, 1, [2] Park S.H., Park K.S., Sun Y.K., ahm K.S., Lee Y.S., Yoshio M., Electrochim. Acta, 2001, 46, [3] ishida Y., akane K., Satoh T., J. Power Sources 1997, 68, Praca finansowana przez /2014DSPB (DSMK). S08-P21 KMPLEKSY FTALCYJAIY RUTEWEJ: BADAIA ELEKTRCHEMICZE I SPEKTRELEKTRCHEMICZE Katarzyna Łaba 1,2, Przemysław Data 1,2, Mieczysław Łapkowski 1,2 1 Silesian University of Technology, Faculty of Chemistry, Strzody 9, Gliwice, Poland 2 Centre of Polymer and Carbon Materials, Polish Academy of Sciences, Curie-Sklodowskiej 34, Zabrze, Poland Metaloftalocyjaniny dzięki swoim specyficznym właściwościom: spektroskopowym, luminescencyjnym i magnetycznym, zdolnościom do fotoprzewodnictwa i fotoemisji cieszą się dużym zainteresowaniem. Ftalocyjaniny rutenowe są szczególnie interesujące ze względu na wydajne generowanie stanu trypletowego, bardzo dobre fotoindukowane przeniesienie elektronów i dziur, a także silne wiązanie ligandów osiowych. 1,2 W celu optymalizacji właściwości metalokompleksów wykorzystano dwuosiową koordynację ligandów: 4-(2--oktylokarbazoilo))pirydyny oraz 3,5-bis(2-oktylokarbazoilo))pirydyny. Przedstawione zostaną właściwości elektrochemiczne i spektroelektrochemiczne kompleksów ftalocyjaniny rutenowej oraz zastosowanych ligandów. [1] Krompiec, M.; Łapkowski, M. Electrochim. Acta, 2011, 56, [2] Rawling, T.; McDonagh, A. Chem. Rev., 2007, 251, Praca finansowana przez C Projekt r 2011/03/B/ST5/ S08-P22 SKAIGWA MIKRSKPIA ELEKTRCHEMICZA W BADAIACH REAKTYWŚCI PWIERZCHI WIELFAZWYCH MATERIAŁÓW METALICZYCH Marcin A. Malik* *Katedra Chemii, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, Częstochowa, malik@wip.pcz.pl Skaningowa mikroskopia elektrochemiczna (SECM) jest techniką elektroanalityczną umożliwiającą obrazowanie reaktywności powierzchni badanych materiałów, tzn. pozwala na uzyskanie informacji o szybkości reakcji utleniania i redukcji zachodzących na analizowanych powierzchniach. Jednak w przypadku badań materiałów złożonych (wielofazowych) istotnym ograniczeniem klasycznego układu pomiarowego SECM (w którym mikroelektroda skanująca ustawiona jest prostopadle do analizowanej powierzchni) jest brak możliwości powiązania uzyskanych informacji o reaktywności z położeniem indywidualnych faz wchodzących w skład badanego materiału. W celu przezwyciężenia wspomnianych trudności interpretacyjnych skonstruowano oryginalny układ pomiarowy, w którym skanująca mikroelektroda igłowa SECM jest pochylona pod odpowiednim kątem względem badanej powierzchni i znajduje się w polu obrazowym mikroskopu świetlnego wyposażonego w długodystansowy, wodny obiektyw immersyjny. Skonstruowany układ pomiarowy wykorzystano do obrazowania reaktywności indywidualnych faz w stopach oraz kompozytach magnezowych. Praca finansowana w ramach projektu C nr

285 S08-P23 ELEKTRAALIZA PARABEÓW W PREPARATACH FARMACEUTYCZYCH Sławomir Michałkiewicz*, Agata Skorupa* * Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, Kielce. Estry kwasu p-hydroksybenzoesowego (PHB) nazywane parabenami chronią żywność, kosmetyki oraz preparaty farmaceutyczne przed rozwojem bakterii i grzybów [1]. W związku z informacjami o działaniu alergizującym, czy nawet kancerogennym, ich zawartość (zwykle podawana w przeliczeniu na PHB) jest ściśle unormowana; w lekach nie powinna przekraczać 1% (m/m). pracowano metodę woltamperometrycznego oznaczania parabenów w lekach, której podstawą jest ich anodowe utlenianie na mikroelektrodzie z włókna węglowego (CF) w CH 3 CH zawierającym 20% (v/v) CH 3 C oraz 0.1 M CH 3 Ca jako elektrolit PSTERY podstawowy [2]. Techniką pomiarową była woltamperometria pulsowa różnicowa (DPV), a analizę ilościową w realnych preparatach, bez wydzielania analitów, prowadzono metodą wielokrotnego dodatku wzorca, którym był PHB. Uzyskane wyniki charakteryzują się dobrą precyzją (RSD < 3%), są zgodne z otrzymanymi metodą odniesienia (spektrofotometria pochodna) i zawartością deklarowaną przez producentów. [1] Soni, M.G., Carabin, I.G., Burdock, G.A., Food Chem. Toxicol. 2005, 43, [2] Michałkiewicz, S., J. Appl. Electrochem. 2013, 43, S08-P24 ELECTRCHEMICAL PRPERTIES F Li x i 1-x Al x AD Li x i 1-2x Cr x ALLYS Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena piłka*, Damian Kulawik*, Wojciech Ciesielski* *Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, Czestochowa **Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko ational University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, Lviv The single phase sample of Lixi 1-x Al x (x=0.7 and x=0.3) Lixi 1-2x Cr 2x (x=0.7 and x=0.3) were prepared from pure LiH H 2, i(h) 2, Cr 2 3 and Al 2 3 using solid state reaction at 700 o C for 49h. The X-ray powder diffraction for the phase analysis was used. This alloys was tested in Swagelok-type cell. The cells consisted of a working electrode, microfiber separators soaked with electrolyte solution a lithium foil counter/alloys reference electrode. The electrolyte solution was 1 M LiPF6 in prophylene carbonate (PC) Galvanostatic cycling was performed on the cells at room temperature with a CH Instruments Model 600E potentiostat/galvanostat. We performed electrochemical measurements using standard techniques (cyclic voltammetry, chronoamperometry, chronopotentiometry). We compared the electrochemical results with the study of commercial LiCo2 alloy. The process of the lithuation/delithuation of alloys material is very fast and shows the possibility of using an alloy as electrodes in batteries S08-P25 PÓŁ-STAŁE MEDIATRY REDKS ZDLE D SZYBKIEG TRASPRTU ŁADUKU W BARWIKWYCH GIWACH SŁECZYCH Justyna rłowska, Iwona A. Rutkowska, Paweł J. Kulesza Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, Warszawa Troska o środowiska naturalne oraz wyczerpywanie się zasobów paliw kopalnych przyczyniła się do zintensyfikowania prac nad wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii, a więc również energii promieniowania słonecznego. Ciekawą alternatywą dla powszechnie stosowanych, lecz stosunkowo drogich krzemowych ogniw słonecznych wydają się być barwnikowe sensybilizowane ogniwa słoneczne (DSSC- Dye Sensitized Solar Cells), których konstrukcja jest zdecydowanie tańsza. Jednym z kluczowych elementów DSSC jest elektrolit, gdyż jego właściwości mają istotny wpływ na stabilność i wydajność ogniwa. Dotychczas najbardziej popularne i najlepiej poznane są układy zawierające parę redoks jod/jodki. Wybór elektrolitu jest bardzo istotny, ponieważ wpływa na dynamikę propagacji ładunków (elektronów, jonów) oraz na potencjały elektrod i siłę elektromotoryczną fotoogniwa. W pracy zbadano zdolność nanostrukturalnej platyny (npt) (oraz nanocząstek innych metali szlachetnych) do katalitycznego rozerwania wiązania w cząsteczce jodu (I-I), w celu zwiększenia dynamiki przeniesienia elektronu w parze redoks jod / jodek. Dzięki temu możliwe byłoby przyspieszenie transportu ładunku w półstałych elektrolitach uzyskanych na bazie 1,3-dialkiloimidazoliowych cieczy jonowych. Zastosowanie metodologii woltamperometrii ciała stałego wykazało, że po wprowadzeniu npt modyfikowanej jodem, a w szczególności gdy układ ten osadzony jest na wielościennych nanorurkach węglowych, efektywny współczynnik dyfuzji znacząco się zwiększył. Wprowadzone modyfikatory mogą więc stanowić podstawę do konstrukcji nowej generacji przekaźników ładunku w ogniwach słonecznych typu DSSC. 333

286 PSTERY S08-P26 Komunikat wycofano S08-P27 Komunikat wycofano S08-P28 KRZJA LKALA MATERIAŁÓW WDRKWYCH TYPU Lai 4,6 M 0,4 (M = Ge, Mn, Si) W RZTWRACH ALKALICZYCH ZAWIERAJĄCYCH JY CHLRKWE Beata Rożdżyńska-Kiełbik*, Volodymyr Pavlyuk*, Henryk Bala** *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa **Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19 Materiały wodorochłonne bazujące na międzymetalicznym związku Lai 5, w swych licznych zastosowaniach (a w szczególności jako materiały ujemnych elektrod ogniw imh) narażone są na działanie wielu czynników zakłócających stabilność ich pracy. Szczególnie ważnym zagadnieniem zarówno przy doborze składu materiału elektrody, jak i elektrolitu jest odporność korozyjna tych materiałów. W prezentowanej pracy badano odporność korozyjną materiałów wodorkowych typu Lai 4,6 Ge 0,4, Lai 4,6 Ge 0,2 Mn 0,2 i Lai 4,6 Ge 0,2 Si 0,2 w środowiskach alkalicznych zawierających aniony chlorkowe. W nieobecności chlorków wszystkie badane materiały efektywnie pasywują się zarówno w 1,0 M jak i 6,0 M roztworach KH. Warstwy pasywne wytworzone na wszystkich badanych stopach w stężonym, 6,0 M roztworze KH są odporne na działanie jonów Cl - o stężeniach 0,1 1,0 M. atomiast dodatek jonów Cl - do 1,0 M roztworu KH powoduje korozję lokalną i degradację warstwy pasywnej na tych materiałach. S08-P29 GIWA LITW-JWE Z ADĄ GRAFEWĄ I CIECZĄ JWĄ LiTFSI W MPPyrTFSI JAK ELEKTRLITEM Ewelina Rudnicka*, Beata Kurc* *Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, Pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań.. *Instytut Chemii i Elektrochemii Technicznej, ul. Piotrowo 3, Poznań. W ostatnich latach ogniwa litowo-jonowe cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem i szerokim zastosowaniem ze względu na szereg posiadanych przez siebie zalet (m. in. bardzo wysoką pojemność energetyczną). iestety dużym problemem przy zastosowaniu ich w transporcie jest możliwość samozapłonu, co wynika z dużej różnicy potencjałów pomiędzy elektrodami oraz lotności elektrolitu. Aby temu zapobiec urządzenia te mogą pracować z cieczami jonowymi bez udziału rozpuszczalnika, co przynosi takie korzyści jak brak lotności oraz palności układów [1, 2]. Wykonano badania dla różnych węglowych materiałów anodowych: grafen, nanopłytki grafenowe oraz mieszanina grafen-nanopłytki. Jako elektrolit zastosowano sól LiPF 6 w mieszaninie cyklicznych węglanów i jako nowość sól LiTFSI w cieczy jonowej MPPyrTFSI. Układy poddano badaniom elektrochemicznym. trzymane wyniki pokazują zdecydowanie lepsze parametry dla ogniw z cieczą jonową. [1] Wakihara M., Yamamoto (Eds)., Lithium Ion batteries, Wiley-VCH, Tokyo 1998 [2] Zhao Y., Huang Y., Wang Q. Ceramics International, 2013, 39, Praca finansowana przez /2014 DSPB (DSMK) 334

287 S08-P30 ELEKTRKATALITYCZA AKTYWŚĆ PLIMERÓW PRZEWDZĄCYCH ZAWIERAJĄCYCH AZT WBEC REAKCJI DEHALGEACJI REDUKCYJEJ PLIBRMWAYCH AREÓW. liwia Sadowska, Grzegorz Rotko, Stefan S. Kurek PSTERY *Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, Warszawska 24, Kraków Polibromowane areny takie jak dekabromodifenylowy eter, czy heksabromobenzen stosowane wcześniej jako uniepalniacze obecnie stanowią poważne zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Ulegają one łatwo dehalogenacji redukcyjnej w warunkach elektrochemicznych, co może zostać zastosowane jako metoda ich detekcji. Celowym staje się poszukiwanie materiałów przewodzących mogących elektrokatalizować proces redukcji tych związków. Zarówno eter dekabromodifenylowy jak i heksabromobenzen mogą wytwarzać wiązania halogenowe. Z tego też powodu zdecydowano się poddać badaniom szereg polimerów przewodzących zawierających atomy azotu takie jak polipirol, polianilina, poliaminofenole i ich pochodne. Badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - projekt "Bioinżynier chemiczny (BIC)" umowa nr PKL /11-00 S08-P31 BADAIA PCZĄTKWYCH PRCESÓW ELEKTRDWYCH RAZ MECHAIZMU ZARDKWAIA I WZRSTU STPU Pd-i PDCZAS ELEKTRSADZAIA A PLIKRYSTALICZYM ZŁCIE Andrzej Leniart, Barbara Burnat, Sławomira Skrzypek, Mariola Brycht, Sławomir Domagała, Grzegorz Andrijewski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii ieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, Łódź Celem prezentowanej pracy było określenie początkowych procesów elektrodowych oraz określenie mechanizmu zarodkowania i wzrostu stopu Pd-i podczas elektroosadzania na powierzchni polikrystalicznego złota. a podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że mechanizm elektroosadzania powłok stopu Pd-i jest procesem złożonym i wieloetapowym. W początkowym stadium najprawdopodobniej zachodzi najpierw adsorpcja jonów Pd(II) i ich redukcja. astępnie zachodzi już współrozładowywanie się jonów Pd(II) i i(ii) poprzedzone procesami adsorpcji. Mechanizm zarodkowania i wzrostu stopu Pd-i na powierzchni polikrystalicznego złota przebiega według mechanizmu mieszanego składającego się z mechanizmu Franka van der Merwe'a i mechanizmu Volmera - Webera. Praca finansowana przez UŁ - badania statutowe 506/1118 S08-P32 WPŁYW MLIBDEIAU SDU A KRZJĘ STALI WĘGLWEJ Joanna Trela*, Mieczysław Scendo* *Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 15G, Kielce Inhibitory korozji to związki organiczne lub nieorganiczne, które dodane nawet w niewielkich ilościach do agresywnego środowiska znacznie zmniejszają szybkość korozji. Ciągle trwają badania nad związkami organicznymi [1] lub nieorganicznymi [2], które mogą być skutecznymi inhibitorami korozji i które spełniać będą wymagania stawiane przez zieloną chemię. Celem pracy było określenie wpływu stężenia molibdenianu sodu na korozję stali węglowej, St3S w kwaśnych roztworach zawierających jony chlorkowe i azotanowe. Do badań stosowano głównie metodę woltamperometryczną (LSV) z wykorzystaniem stacjonarnej elektrody wykonanej ze stali St3S. a podstawie przeprowadzonych badań wyznaczono parametry korozji. bliczono również szybkość korozji oraz wydajność inhibitowania. Szybkość korozji St3S w roztworze zawierającym 100 mm molibdenianu sodu jest ok 11 razy mniejsza niż w roztworze elektrolitu podstawowego. Wydajność inhibitowania reakcji korozji jest wysoka i wynosi 91%. Wyniki pozwalają stwierdzić, że badany związek jest skutecznym inhibitorem korozji badanej stali. [1] Scendo, M.; Trela, J.; Radek,., Corros. Rev., 2012, 30, [2] Tang, Y.; Zhang, G.; Zuo, Y., Constr. Build. Mater., 2012, 28,

288 S08-P33 ZASTSWAIE ASTRUKTUR PALLADWYCH D ELEKTRCHEMICZEJ REDUKCJI DWUTLEKU WĘGLA Anna Wadas 1, Martyna Wisniewska 1, Iwona A. Rutkowska 1, Pawel J. Kulesza 1, Adam Gorczyński 2, Maciej Kubicki 2, Violetta Patroniak 2 1 Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, Warszawa, Polska 2 Uniwersytet Adama Mickiewicza, Umultowska 89B, Poznań, Polska procesie redukcji C w 0.1 moldm -3 Proces redukcji C 2 prowadzi do otrzymania materiałów paliwowych lub ich prekursorów. Podstawowym celem badań było porównanie elektrochemicznej aktywności komercyjnych nanocząstek palladu z nanocząstki palladu wygenerowanymi w procesie elektroredukcji jonów metalu znajdujących się w makromolekularnym kompleksie [Pd(C 14 H )Cl 2 ] 2 CH 3 H oraz określenie katalitycznej roli jaką odgrywa centrum metaliczne oraz struktura pierścienia makrocyklicznego w procesie redukcji C 2. Powstałe nanocząstki Pd (średnica, 5-10 nm) są stabilizowane i aktywowane przez miejsca koordynacyjne azotu oraz wykazują aktywność elektrokatalityczną w PSTERY KHC 3 (ph = 8.8). Z pomiarów woltamperometrycznych wynika, że proces elektroredukcji dwutlenku węgla zaczyna się przy mniej ujemnych potencjałach dla kompleksu palladu oraz bezwzględna wartość gęstości prądu piku katodowego (zarejestrowanego w elektrolicie podstawowym po nasyceniu C 2 ) jest ponad trzy razy większa w porównaniu do komercyjnych npd. Zbadano również morfologię zaproponowanych układów katalitycznych za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) oraz transmisyjnego mikroskopu elektronowego (TEM). S08-P34 GIWA SŁECZE A BAZIE UKŁADÓW Zn/CdS Zn/CdSe i Zn/CdS/CdSe Kamila Zarębska, Magdalena Skompska *Pracowania Elektrochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. Praca dotyczy zastosowania układów Zn/CdS, Zn/CdSe oraz Zn/CdS/CdSe w fotoogniwach słonecznych trzeciej generacji, w których nanoczastki półprzewodnika są materiałem fotoczułym, a Zn jest akceptorem elektronów. Układy te składają się z nanodrutów Zn otrzymanych metodą elektrochemiczną [1], pokrytych nanocząstkami półprzewodnika metodą sekwencyjnej adsorpcji i reakcji jonów (tzw. SILAR). Badano wpływ różnych parametrów procesu (liczba cykli osadzania półprzewodnika, stężenie reagentów, wpływ wygrzewania) na zakres absorbcji światła i wielkość rejestrowanych fotoprądów. [2] Układy były badane w roztworach wodnych zawierających układ redoks. Przedstawiono również wstępne wyniki zastąpienia ciekłego układu redoks polimerem przewodzącym. [1] Zarębska K., Kwiatkowski M., Gniadek M., Skompska M., Electrochim. Acta 98 (2013) [2] J. Chen, J. Wu, W. Lei, J. L. Song, W. Q. Deng, X. W. Sun, Applied Surface Science, 256 (2010) Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC- 2011/03//ST5/ S08-P35 BADAIA IMPEDACYJE ELEKTRCHEMICZEG ZACHWAIA MDYFIKWAYCH PWIERZCHIW BIMATERIAŁÓW TYTAWYCH W ŚRDWISKU BILGICZYM Bożena Łosiewicz, Magdalena Szklarska, Patrycja sak, Agnieszka Smołka, Grzegorz Dercz Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, Uniwersytet Śląski, Chorzów. Tytan i jego stopy są najczęściej stosowanymi materiałami na wszczepy śródkostne. Wykorzystanie tych materiałów w implantologii możliwe jest dzięki ich wysokiej biozgodności, odporności na korozję i wytrzymałości mechanicznej, a także niskiemu przewodnictwu ciepła oraz wadze porównywalnej do stali. a sposób interakcji implant-kość silnie wpływa jakość powierzchni wszczepu: jej właściwości chemiczne, fizyczne, mechaniczne i topografia. Do badań właściwości elektrochemicznych powierzchni biomateriałów tytanowych w środowisku biologicznym zastosowano techniki elektrochemicznej spektroskopii impedancji (ESI). Badano impedancyjne zachowanie modyfikowanych powierzchniowo biomateriałów ze stopu Ti-13Zr-13b, Ti-15Mo i iti w środowisku symulowanych płynów ustrojowych (roztwór: Ringera, sztucznego osocza krwi, sztucznej krwi, sztucznej śliny) w temp. 37 C. Przeprowadzono krótko- i długoterminowe badania in vitro odporności implantowych stopów Ti oraz wytworzonych elektrochemicznie na ich powierzchni samoorganizujących się nanotubularnych struktur tlenkowych na korozję wżerową, określono grubość i przewodnictwo nanometrycznych warstewek tlenkowych na powierzchni stopów oraz wyznaczono udział objętościowy wody zaabsorbowanej przez bioaktywne powłoki z polimerów naturalnych na powierzchni stopów Ti otrzymanych na drodze elektroforetycznego osadzania. 336

289 SEKCJA S09 CHEMIA TERETYCZA I BLICZEIWA 337

290 338

291 S09-W01 WYKŁADY TERIA SPRZĘŻYCH CLASTETRÓW GEEZA, GŁÓWE KIERUKI RZWJU, SIĄGIĘCIA I WYZWAIA Bogumił Jeziorski Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa. W wykładzie przedstawiona zostanie geneza teorii sprzężonych klasterów - jej korzenie w fizyce statystycznej, kwantowej teorii wielu ciał i fizyce jądrowej oraz recepcja w fizyce atomowej i chemii kwantowej. Przedstawione zostaną najważniejsze sformułowania: diagramatyczne, Lie-algebraiczne, oraz wykorzystujące tradycyjne metody teorii oddziaływania konfiguracji. mówione zostaną najważniejsze warianty teorii sprzężonych klasterów, jej główne kierunki rozwoju oraz aktualne możliwości i zakres zastosowań. Wykład zakończy krótkie omówienie najważniejszych wyzwań jakie stoją przed teorią sprzężonych klasterów oraz perspektyw jej dalszego rozwoju. S09-W02 PDSTAWWE MDELE BLICZEIWE TERII SPRZĘŻYCH KLASTERÓW, DIAGRAMATYCZY ZAPIS RÓWAŃ A AMPLITUDY, KRELACJA Z RACHUKIEM ZABURZEŃ Stanisław A. Kucharski* *Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii, ul. Szkolna 9, , Katowice Przewaga metody sprzężonych klasterów (CC) nad innymi metodami uwzględniającymi korelację elektronową związana jest z właściwą organizacją równań na amplitudy klasterowe. Użytecznym narzędziem pozwalającym na manipulowanie wyrażeniami algebraicznymi jest formalizm diagramatyczny. W ramach wykładu zostaną przedstawione zasady tworzenia równań na amplitudy klasterowe z wykorzystaniem tzw. diagramów pośrednich, umożliwiających ich kwaziliniowy zapis. Przeanalizowane zostaną podstawowe modele obliczeniowe sprzężonych klasterów i ich relacja do rachunku zaburzeń oraz problem skalowania się kosztów obliczeń z rozmiarem układu. S09-W03 WIELREFERECYJE METDY SPRZĘŻYCH KLASTERÓW Leszek Meissner Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 11, Toruń, Instytut Fizyki, ul. Grudziądzka 5/7, Toruń Jednoreferencyjne metody sprzężonych klasterów odniosły duży sukces w kwantowo-mechanicznych obliczeniach ab initio przeprowadzanych dla układów atomowych i molekularnych. Stosowalność tych metod jest jednak ograniczona do przypadków, gdy funkcja falowa jest zdominowana jest przez pojedynczy wyznacznik Slatera. W sytuacji, gdy dla dobrego opisu zerowego rzędu badanego stanu układu potrzebujemy kilku wyznaczników, wtedy pojedynczy wyznacznik odniesienia musi być zastąpiony wielowymiarową przestrzenią referencyjną. Uogólnienie metod sprzężonych klasterów na przypadek wieloreferencyjny okazało się problemem nietrywialnym i sformułowane zostały dwie podstawowe wieloreferencyjne metody sprzężonych klasterów: w przestrzeni Focka i w przestrzeni Hilberta. mówione zostaną podstawy obu sformułowań, ich wady i zalety oraz metody zapobiegania problemom, które pojawiają się w trakcie ich stosowania w obliczeniach. Przedstawiane zagadnienia będą ilustrowane wynikami numerycznymi uzyskanymi dla wybranych układów atomowych i molekularnych. 339

292 S09-W04 WŁASŚCI CZĄSTECZKWE W TERII SPRZĘŻYCH KLASTERÓW Tatiana Korona *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul Pasteura 1, Warszawa. Przedstawiona zostanie teoria własności w teorii sprzeżonych klasterów. Główny nacisk będzie położony na teorię odpowiedzi [1] i jej wykorzystanie do znajdowania własności pierwszego, drugiego itd. rzędu (jak np. momenty multipolowe, polaryzowalności i hiperpolaryzowalności). Zostanie też przedstawiony związek między teorią odpowiedzi a znajdowaniem energii i innych własności dla stanów wzbudzonych elektronowo, a także relacja między teorią odpowiedzi a metodami typu equation-of-motion [2]. Podane też zostanie alternatywne podejście do definiowania własności cząsteczkowych, oparte na teorii wartości oczekiwanej [3], a także porównanie WYKŁADY obu metod. Więcej informacji w języku polskim nt. własności w formalizmie sprzężonych klasterów można znaleźć na mojej stronie internetowej [4]. [1] Helgaker, T., Jorgensen,P, lsen, J., Molecular Electronic Structure Theory, Wiley, [2] Gauss, J.; Molecular properties, in: Modern Methods and Algorithms of Quantum Chemistry, IC series, [3] Jeziorski, B.; Moszynski, R. Int. J. Quant. Chem., 1993, 48, 161. [4] Korona, T.; skrypt do wykładu monograficznego S09-W05 METDA SPRZĘŻYCH KLASTERÓW W ZASTSWAIU D BADAIA UKŁADÓW TWARTPWŁKWYCH A PDSTAWIE ZAMKIĘTPWŁKWEJ FUKCJI REFERECYJEJ Monika Musiał* *Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice. Wyznaczanie metodą sprzężonych klasterów własności molekularnych i spektroskopowych w układach otwartopowłokowych prowadzi się zwykle na podstawie funkcji UHF lub RHF. iedogodności związane z takim podejściem są albo w utrudnionej zbieżności rozwiązań albo w niepożądanym łamaniu symetrii. W ostatnich latach opracowano szereg nowych sformułowań metody CC, pozwalających na opis stanów otwartopowłokowych na podstawie funkcji referencyjnej RHF. ależą do nich metody pozwalające na usunięciu, przyłączeniu elektronu do układu, które umożliwiają opis układów zawierających jeden niesparowany elektron. W przypadku metod opisujących stany po usunięciu lub przyłączeniu dwóch elektronów, mamy możliwość opisu układów trypletowych lub połączeń dysocjujących na fragmenty otwartopowłokowe. S09-W06 SZCZEGÓLE WŁASŚCI SŁABZWIĄZAYCH STAÓW RWIBRACYJYCH W DWUATMWYCH MLEKUŁACH HMJĄDRWYCH Wojciech Skomorowski*, Robert Moszyński**, Bart H. McGuyer***, Tanya Zelevinsky*** *Institute of Physics, University of Kassel, Germany. **Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski.***Departament of Physics, Columbia University, ew York, USA. Metody wykorzystywane do otrzymywania zimnych cząsteczek, takie jak fotoasocjacja [1], pozwalają na tworzenie molekuł w bardzo słabo związanych stanach rowibracyjnych, tj. stanach leżących tuż poniżej progu dysocjacji. Mimo iż energia wiązania takich molekuł jest niezwykle mała (rzędu 10-6 ev) a długość wiązania może sięgać kilkuset angstremów, własności takich molekuł mogą być diametralnie różne od ich atomowych odpowiedników. Przykładami takich własności mogą być wyjątkowo długi czas życia stanów wzbudzonych czy też anomalnie duży efekt Zeemana [2]. Jednocześnie opis teoretyczny słabozwiązanych stanów molekularnych wymaga uwzględnienia efektów nieadiabatycznych i relatywistycznych. Pominięcie tych pozornie nieznacznych poprawek w obliczeniach prowadziłoby bowiem do wyników teoretycznych znacząco sprzecznych z wynikami doświadczeń. W referacie zagadnienia te zostaną przedstawione na przykładzie dimeru strontu w oparciu o wyniki obliczeń ab initio oraz niezwykle precyzyjnych pomiarów spektroskopowych. J. Ulmanis, J. Deiglmayr, M. Repp, R. Wester, and M. Weidemülle, Chem. Rev , 112, [1] B. H. McGuyer, C. B. sborn, M. McDonald, G. Reinaudi, W. Skomorowski, R. Moszynski, and T. Zelevinsky, Phys. Rev. Lett ,

293 S09-W07 EFEKTY IEADIABATYCZE W DDZIAŁYWAIU ATMÓW HELU Michał Przybytek, Bogumił Jeziorski Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, Warszawa Wpływ efektów wynikających z uwzględnienia sprzęgania się ruchów elektronów i jąder (efektów nieadiabatycznych) na własności dimeru helu obliczony został przy wykorzystaniu teorii APT (onadiabatic Perturbation Theory), sformułowanej w 2008 roku przez Pachuckiego i Komasę [1]. W podejściu APT wiodące poprawki nieadiabatyczne do energii stanów rowibracyjnych i innych własności cząsteczki dwuatomowej otrzymuje się poprzez rozwiązanie zmodyfikowanego radialnego równania Schrödingera dla ruchu jąder. Modyfikacje obejmują wprowadzenie trzech dodatkowych potencjałów: diagonalnej poprawki do adiabatycznego potencjału WYKŁADY oddziaływania oraz dwóch poprawek do masy zredukowanej jąder. Efekty nieadiabatyczne w oddziaływaniu atomów helu były dotychczas uwzględniane w sposób przybliżony, poprzez rozwiązywanie radialnego równania Schrödingera z masą zredukowaną atomów zamiast z masą zredukowaną jąder. Podejście to było głównym źródłem niepewności teoretycznej otrzymanych wyników [2]. Zastosowanie teorii APT umożliwiło zredukowanie błędów obliczanych własności. [1] Pachucki, K.; Komasa, J., J. Chem. Phys., 2008, 129, [2] Przybytek, M.; Cencek, W.; Komasa, J.; Łach, G.; Jeziorski, B.; Szalewicz, K., Phys. Rev. Lett., 2010, 104, S09-W08 RBITALE ATURALE ZERWYCH LICZBACH BSADZEŃ Jerzy Ciosłowski Instytut Fizyki,Uniwersytet Szczeciński, ul. Wielkopolska 15, Szczecin. Chociaż pojęcie orbitali naturalnych zostało wprowadzone do chemii kwantowej prawie 60 lat temu, jedna z ich właściwości do dziś pozostaje nie do końca zbadana. Aczkolwiek kwestia istnienia orbitali naturalnych o zerowych liczbach obsadzeń w układach kulombowskich z oddziaływującymi ze sobą elektronami była tematem wielu prac naukowych, argumenty i wnioski przedstawione w tych pracach wydają się być wzajemnie sprzeczne. Wyniki ostatnich badań pokazują jednak, że ostateczne rozstrzygnięcie tego problemu, które ma fundamentalne znaczenie dla wielu zagadnień chemii kwantowej (takich jak na przykład uogólnione twierdzenie Koopmansa), jest możliwe przy użyciu układów modelowych pozwalających zarówno na obliczenia numeryczne o arbitralnej precyzji, jak i na zrozumienie właściwości orbitali naturalnych dzięki analizie matematycznej. Praca finansowana z grantu C nr DEC-2012/07/B/ST4/ S09-W09 LIIWE I IELIIWE WŁAŚCIWŚCI ELEKTRPTYCZE MLEKUŁ W GRAICZYCH PRZESTRZEIACH Wojciech Bartkowiak Zakład Chemii Teoretycznej, Instytut Chemii Fizycznej i Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław W ramach wykładu przedstawione zostanie podsumowanie teoretycznych badań, prowadzonych od kilku lat w Zakładzie Chemii Teoretycznej, nad zagadnieniem wpływu ograniczenia przestrzennego (kompresji orbitalnej) na strukturę elektronową i właściwości elektrooptyczne układów molekularnych (molekuł i kompleksów molekularnych z wiązaniem wodorowym). W szczególności skonfrontowane zostaną wyniki obliczeń kwantowo-chemicznych uzyskanych w ramach metody supermolekularnej z ujęciem opartym na modelowych potencjałach ograniczających. Ponadto, zostanie dokonana szeroka analiza możliwych kierunków zmian liniowej i nieliniowej odpowiedzi optycznej atomów i molekuł uwięzionych w ograniczonych przestrzeniach. 341

294 S09-W10 WYKŁADY TERETYCZE BADAIA EFEKTÓW RZPUSZCZALIKA W CIECZACH JWYCH Andrzej Eilmes, Piotr Kubisiak Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Ingardena 3, Kraków Ciecze jonowe są intensywnie badane ze względu na ich potencjalne zastosowania. Jonowy charakter takich układów powoduje, że ich własności solwatacyjne różnią się od typowych cieczy molekularnych, co stwarza potrzebę odpowiedniej modyfikacji (lub parametryzacji) modeli stosowanych w pracach obliczeniowych. Projekt poświęcony jest teoretycznemu modelowaniu, bazującemu na pierwszych zasadach, efektów rozpuszczalnikowych w cieczach jonowych i ich powiązaniu z oddziaływaniami między jonami i/lub cząsteczkami. Łącząc symulacje dynamiki molekularnej klasycznej i ab initio oraz obliczenia kwantowochemiczne wykonano badania wpływu rozpuszczalnika (uwzględnianego w sposób jawny) na wybrane własności modelowych układów: względne energie tworzenia par i trójek jonowych, energie oddziaływania jon-oligoeter, czy przesunięcia w widmach absorpcji sond solwatochromowych. Przeprowadzono analizę wyników pod kątem minimalnych wielkości układów potrzebnych do poprawnego oszacowania efektu, a także porównano rezultaty z przewidywaniami modeli ciągłego rozpuszczalnika. Praca finansowana w ramach projektu C 2012/07/B/ST4/00573 S09-W11 TERIA GEMIALI SILIE RGALYCH Z PPRAWKĄ KRELACYJĄ Katarzyna Pernal Instytut Fizyki, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 219, Łódź Metoda wykorzystująca antysymetryzowany iloczyn geminali silnie ortogonalnych (APSG) pozwala w efektywny sposób uwzględnić statyczną korelację elektronową, dzięki czemu możliwa jest dysocjacja wiązań w cząsteczkach opisanych tą metodą. APSG zawodzi jednak jeśli chodzi o uwzględnienie korelacji dynamicznej. Konsekwencją jest na przykład brak oddziaływań dyspersyjnych i duże błędy energii oddziaływania molekularnego. Zaproponowana przez nas poprawka korelacyjna dla APSG prowadzi do metody opisującej zarówno statyczną jak i dynamiczną korelację elektronową. Poprawka wyprowadzona została w oparciu o twierdzenie fluktuacyjno-dyssypacyjne dla geminali i przybliżenie do równań ruchu Rowe a [1,2]. Metoda poprawnie opisuje dysocjację wiązań kowalencyjnych jak i molekularnych. W szczególności, w przeciwieństwie do APSG, prowadzi ona do stabilnych dimerów dla których energia oddziaływania zdominowana jest przez oddziaływanie dyspersyjne. [1] K. Chatterjee and K. Pernal, J. Chem. Phys. 137, (2012). [2] K. Pernal, K. Chatterjee and P. H. Kowalski, J. Chem. Phys. 140, (2014). S09-W12 KWATW-CHEMICZE BADAIA WŁAŚCIWŚCI UKŁADÓW PRFIRYWYCH I IM PKREWYCH D. Rutkowska-Żbik*, A. Drzewiecka-Matuszek*, M. Witko* * Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków. Układy porfirynowe (hem i jego analogi, chlorofil, koryna itp.) stanowią grupę związków znajdujących zastosowanie jako katalizatory, nośniki substancji czynnych, terapeutyki oraz dodatki do ogniw fotowoltaicznych. becność rozbudowanego układu tetrapirolowego koordynującego różne jony metali, substytucja w obrębie tetrapirolu i zmienny stopień jego redukcji, oraz obecność ligandów metali warunkują otrzymanie szerokiej gamy związków o różnorodnych właściwościach fizykochemicznych. Celem przedstawionych badań jest wyjaśnienie, w oparciu o badanie kwantowo-chemiczne w ramach teorii funkcjonałów gęstości, reaktywności wybranych układów porfirynowych: analogów tzw. compound II (oksoporfiryny żelaza(iv)) w reakcji utleniania alkoholi i aldehydów, kobalaminy jako nośnika cisplatyny, oraz porfiryny jako modyfikatora stosowanego w organicznych ogniwach fotowoltaicznych. Prace finansowane przez arodowe Centrum auki granty nr , DEC-2012/05/B/ST5/00389 i Krakowskie Konsorcjum aukowe im. Mariana Smoluchowskiego (Krajowy aukowy środek Wiodący, MiSW). 342

295 S09-W13 SUPERHALGEY JAK EFEKTYWE UTLEIACZE Piotr Skurski* *Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk. The possibility of utilizing superhalogen molecules as strong oxidizing agents (electron acceptors) capable of forming stable compounds with moderately reactive or chemically inert systems is demonstrated and discussed on the basis of theoretical considerations supported by ab initio calculations. The provided discussion covers the explanation of the basic facts about the superhalogen systems and their daughter anions. The examples of such species are presented together with the description of their unusual properties. In particular, the issue of extremely large excess electron binding energies exhibited by superhalogen anions is discussed WYKŁADY (including the presentation of the negatively charged molecular system having the largest vertical electron detachment energy recognized thus far). The role of superhalogens is outlined, including their presence in most ionic liquids. Finally, it is demonstrated that almost any neutral molecule (including those regarded as nearly non-reactive) might be assembled into a stable, strongly bound compound when combined with a properly designed superhalogen system. Moreover, it is shown that such a resulting compound exhibits partially ionic character as its stability is a consequence of the substantial electron density flow to the oxidizing agent used. S09-W14 EXCITED STATE DYAMICS I SELF-ASSEMBLED PRPHYRI ATUBES Anna Stradomska* and Jasper Knoester* *Zernike Institute for Advanced Materials, University of Groningen, The etherlands. Excited states in molecular aggregates are coherently shared by a large number of molecules, which leads to unique optical properties and efficient energy transfer. Tubular aggregates of porphyrins [1] are of particular interest as they mimic the structure of bacterial photosynthetic antennae. However, they are challenging for theoretical modeling due to the number of molecules the aggregate contains and the complex interplay of the interactions involved. We present modelling of excited state dynamics in selfassembled nanotubes of TPPS4 porphyrin [2,3]. ur approach takes into account all the relevant interactions, and allows us to provide the interpretation of linear and non-linear optical spectra of TPPS4 tubes. This opens up the perspective for studies of the ultrafast excited state dynamics and exciton diffusion. [1] Vlaming, S.M.; Augulis R.; Stuart, M.C.A.; Knoester, J.; van Loosdrecht, P.H.M.; et al., J. Phys. Chem. B 2009, 113, [2] Stradomska, A.; Knoester, J. J. Chem. Phys. 2010, 133, [3] Wan, Y.; Stradomska, A.; Guo, Z.; Fong, S.; Schaller, R.; Wiederrecht, G.; Knoester, J.; Huang, L., submitted. S09-W15 BADAIA BLICZEIWE W CHEMII BIIERGAICZEJ: WGLĄD W MECHAIZMY REAKCJI UTLEIAIA Tomasz Borowski*, Anna Wójcik, Anna Miłaczewska *IKiFP PA, iezapominajek 8, Kraków. Reakcje utleniania z udziałem tlenu cząsteczkowego są złożonymi, wieloetapowymi procesami, katalizowanymi w naturze przez metaloenzymy wiążące w swoich miejscach aktywnych jony metali przejściowych. W badaniach stawiających sobie za cel poznanie mechanizmów takich reakcji istotną rolę odgrywają badania obliczeniowe, które wykorzystują metody chemii kwantowej, metody mechaniki molekularnej i/lub metody hybrydowe QM/MM. W wykładzie tym przedstawiam kilka przykładów prowadzonych w naszej grupie badań, starająć się ukazać ich rolę na tle studiów doświadczalnych; problemy metodologiczne są również omówione. [1] Lundberg, M., Borowski, T. Coord. Chem. Rev. 2013, 257, [2] Blomberg, M.R.A., Borowski,T., Himo, F., Liao, R.-Z., Siegbahn, P.E.M. 2014, doi: /cr400388t Praca finansowana przez C grant nr 2011/03/B/Z1/04999, 2011/01//ST4/

296 S09-K01 SPRZĘŻEIE PI-ELEKTRWE W PLIEACH Aneta Sieradzka, Marcin Palusiak Katedra Chemii Strukturalnej i Teoretycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163/ Łódź. Poliacetylen to jeden z najważnieszych polimerów liniowych, który stał się przedmiotem wielu badań eksperymentalnych i teoretycznych. Istnieje on w dwóch formach, cis i trans (a), z czego forma cis występuje, jako cis-transoid (b) i trans-cisoid (c). Podjęte badania miały na celu oszacowanie stopnia delokalizacji elektronów π w poliacetylenie (forma nieskończonego łańcucha) oraz jego analogach o skończonej liczbie wiązań. Miarą użytą do oszacowania stopnia delokalizacji był strukturalny indeks aromatyczności HMA. Kolejnym krokiem było przeprowadzenie obliczeń periodycznych, które wykonano stosując funkcjonał B3LYP oraz serię baz KMUIKATY funkcyjnych w różnym stopniu wysyconych funkcjami dyfuzyjnymi i polaryzacyjnymi. Uzyskane rezultaty odniesiono do danych eksperymentalnych dostępnych w CSD[1]. [1] Allen, F. H., Acta Crystallogr., Sect. B. 2002, B58, S09-K02 DYAMIKA RDIKA ETYLWEG Iwona Gulaczyk*, Marek Kręglewski* *Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Poznań bliczono dwuwymiarową powierzchnię energii potencjalnej dla inwersji i torsji w rodniku etylowym (B3LYP/aug-cc-pVQZ). Potencjał skorygowano o poprawki harmoniczne zerowego rzędu dla pozostałych 13 drgań wibracyjnych i dopasowano do mieszanego szeregu Fouriera obu współrzędnych. bliczono energie rotacyjno-torsyjno-inwersyjne używając modelu semi rigid pozwalającego na relaksację struktury cząsteczki. astępnie powierzchnia energii potencjalnej została zmodyfikowana, aby odtworzyć dane spektroskopowe. Efektywna bariera dla wewnętrznej rotacji wynosi 2.2 cm -1. Bariera uzyskana z obliczeń ab initio wynosi 18.9 cm -1. Różnica wynika z nieuwzględnienia poprawek anharmonicznych w obliczeniach częstości drgań. [1] M.Kręglewski, I.Gulaczyk, Chem. Phys. Lett. 2014, 592, S09-K03 BADAIE PRCESU ADSRPCJI PLIMERÓW Z WYKRZYSTAIEM TECHIK SYMULACJI KMPUTERWEJ Andrzej Sikorski*, Piotr Polanowski**, Jeremiasz K. Jeszka***, Aleksander Kuriata* *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski. **Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka. ***Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, Łódź oraz Katedra Włókien Sztucznych, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka. Badanie struktury makrocząsteczek zaadsorbowanych na powierzchniach jest obecnie jednym z ciekawszych problemów w teorii polimerów. becność powierzchni drastycznie zmienia bowiem własności łańcuchów, a wciąż brak jest ogólnej teorii, która by potrafiła przewidzieć tego typu zmiany. Procesy adsorpcji makrocząsteczek są zarazem ważnym problemem z praktycznego punktu widzenia, jako że występuje on w wielu ważnych procesach technologicznych [1]. Z kolei metody symulacji komputerowej pozwalają na zbadanie używanych przez teorie modeli oraz przewidywanie własności układów, które trudno jest określić eksperymentalnie [2]. Przedmiotem naszych badań było właśnie zjawisko adsorpcji łańcuchów polimerowych o różnej architekturze wewnętrznej na płaskiej, jednorodnej i niejednorodnej powierzchni [3]. [1] Eisenriegler, E. Polymers ear Surfaces, World Scientific, Singapore, [2] J. Rybicka. J.; Sikorski A. Macromol. Theory Simul. 2010, 19, [3] Żerko S.; Polanowski P.; Sikorski A, Soft Matter 2012, 8,

297 S09-K04 DFT FR GLD-LIGAD ITERACTIS: SEPARATIG TRUE EFFECTS FRM ARTIFACTS M. Hapka*, J. Koppen**, M. Modrzejewski**, M. M. Szczęśniak*, G. Chałasiński** *Department of Chemistry, akland University, Rochester, Michigan, USA **Faculty of Chemistry, Warsaw University, Pasteura 1, Warszawa, Poland Donor-acceptor interactions are notoriously difficult for conventional DFT methodologies. We present a reliable computational treatment of gold-ligand interactions of the donor-acceptor type within DFT. A proper account of the ionization potential of the electron donor and electron affinity of the electron acceptor is accomplished via a two-parameter tuning of rangeseparated functionals. [1] ur approach is validated using the water dimer and the (HAuPH 3 ) 2 aurophilic complex. Binding energies are KMUIKATY computed for Au 4 interacting with the following ligands: SC -, benzenethiol, benzenethiolate anion, pyridine and trimethylphosphine. The dispersion contribution is taken into account via DFT-D3 correction. [2] The presented methodology leads to very good agreement with the reference coupled-cluster values. [1] Stein, T.; Kronik, L.; Baer R. J. Am. Chem. Soc. 2009, 131, [2] Grimme, S.; Antony, J.; Ehrlich S.; Krieg, H. J. Chem. Phys. 2010, 132, S09-K05 WPŁYW EFEKTÓW TRÓJCIAŁWYCH A EERGIE WZBUDZEŃ W WIELREFERECYJEJ METDZIE SPRZĘŻYCH KLASTERÓW Justyna Cembrzyńska*, Leszek Meissner*, Monika Musiał** *Zakład Mechaniki Kwantowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Grudziądzka 5/7, Toruń **Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Bankowa 14, Katowice. Jednoreferencyjna metoda sprzężonych klasterów (CC) stanowi bardzo dobre narzędzie w opisie korelacji elektronowej. Jednak, jeżeli wyznacznik Slatera nie stanowi dobrego przybliżenia dokładnej funkcji falowej, musimy sięgnąć po ujęcie wieloreferencyjne (MR) tej metody. W niniejszej pracy zostanie zaprezentowany nowy wariant MR-CC w ujęciu przestrzeni Focka (FS) wraz z wynikami uzyskanymi dla wybranych molekuł. owoopracowany wariant zakłada nieiteracyjne włączenie efektów trójciałowych do pełnego modelu FS-CCSD, który zawiera w sobie tylko efekty jedno - i dwuciałowe. Takie podejście zapewnia uzyskanie lepszych wyników dla energii wzbudzeń dla molekuł, jak i atomów, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów takich obliczeń. [1] Musiał, M., Bartlett R.J., J. Chem. Phys., 2011, 135, [2] Meissner, L., J. Chem. Phys., 1998, 108, S09-K06 EXCHAGE EERGY F E- AD TW-ACTIVE ELECTR DIATMIC MLECULES Piotr Gniewek*, Bogumił Jeziorski* *Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. L. Pasteura 1, Warszawa Exchange energy is one of the most important concepts of molecular interactions, yet it is very difficult to calculate this effect accurately. We show that the exchange energy of one- and two-active electron molecules can be calculated directly from three different formulas: a surface integral formula of Herring and Holstein, a volume integral formula of Symmetry-Adapted Perturbation Theory (SAPT), and a new volume integral formula of a variational origin. All those formulas make use of the primitive function [1]. There are many possible approximations of the primitive function [2]: (a) the Hirschfelder-Silbey perturbation theory, (b) the polarization approximation, (c) multipole expansion, (d) variational calculation in the basis of localized functions. The new volume integral formula provides the best description of the exchange energy for the hydrogen molecular ion, which is a model system with exact solution [3]. [1] Kutzelnigg, W., J. Chem. Phys. 1980, 73, [2] Jeziorski, B., Moszyński, R., Szalewicz, K., Chem. Rev. 1994, 94, [3] Gniewek, P., Jeziorski, B., submitted to Phys. Rev. A, 2014, eprint available at arxiv.org/abs/ Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego granty nr oraz 501/86-DSM

298 S09-K07 KMUIKATY MDELWAIE PRCESU PRZEIESIEIA EERGII W LUMIFRZE YV 4 :Yb 3+,Er 3+ A. Shyichuk*, S. Lis*, L.A.. unes**, R.L. Longo***,.L. Malta*** *Wydział Chemii UAM, Poznań; **IFSC USC, São Carlos, Brazylia; ***CCE UFPE, Recife, Brazylia Zbadano dynamikę przeniesienia energii typu upconversion dla luminoforu YV 4 :Yb 3+, Er 3+ za pomocą równań opisujących zmiany obsadzenia poziomów energetycznych (rysunek) w czasie. W celu uzyskania wartości szybkości transferu energii (W ET ) musi być znana odległość pomiędzy donorem i akceptorem [1]. W niniejszej pracy zastosowano nowa-torską metodę uśrednienia odległości, tzn. można określić wpływ odległości na wartoś W ET proporcjonalnie do prawdopodobieństwa ich wystą-pienia w strukturze badanego materiału. Do rozwią-zania układu równań zastosowano metody nume-ryczne. Układ równań został rozwiązany stosując wzbudzenie ciągłe lub impulsowe. bliczenia wykazały dobrą zgodność z danymi doświadczalnymi (zależność intensywności upconversion od ilości domieszki, czasy narostu i zaniku) oraz potwierdzono dwufotonowość procesu. [1] Malta,.L. J. on-cryst. Solids, 2008, 354, Badanie wykonano w ramach projektu C Etiuda ID: , nr rej. 2013/08/T/ST5/0049 S09-K08 CAR-PARRIELL MLECULAR DYAMICS SIMULATIS F CVALET FUCTIALIZATI F CARB ATUBES WITH DIISCYAATES Mariana Kozłowska*, Jakub Goclon**, Paweł Rodziewicz* *Zakład Metod Fizykochemicznych, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, Białystok **CCC, Friedrich-Alexander-University, ägelsbachstraße 25, Erlangen Carbon nanotubes (CTs) enhance the properties of polyurethanes [1]. Such modified polymers have common applications in many areas of material science, e.g. as polymer CTs composites and coatings, which are much more resistant to wear than the pure polymers [2]. Covalent and noncovalent functionalization of CTs with polyurethanes is under researches. This work is focused on the description of the covalent functionalization of CTs with diisocyanate molecules: 4,4'-methylene diphenyl diisocyanate (MDI) and toluene 2,4 diisocyanate (TDI), which are often used in the production of polyurethanes [3]. We use Density Functional Theory and Car-Parrinello molecular dynamics (CP-MD) simulations at a finite temperature (350 K). [1] D. Yan et. al., Polymer International, 2012, 61, 7, [2] H.-J. Song, Z.-Z. Zhang, X.-H. Men, Eur. Polym. J., 2007, 43, [3] S. A. Madbouly, J. U. taigbe, Prog. Polm. Sci., 2009, 34,

299 S09-P01 MDELWAIE TERETYCZE DWUWYMIARWEJ SAMRGAIZACJI CZĄSTECZEK KRZYŻWYCH WYRÓŻIYCH CETRACH AKTYWYCH Adam Kasperski*, Paweł Szabelski* PSTERY *Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Samoorganizacja cząsteczek organicznych zaadsorbowanych na powierzchni ciał stałych w kontrolowanych warunkach może prowadzić do tworzenia dwuwymiarowych sieci molekularnych o pożądanej strukturze. Struktura ta w znacznym stopniu zależy od geometrii i składu chemicznego użytej cząsteczki budulca. W celu zbadania spontanicznego formowania się zaadsorbowanych monowarstw, złożonych z krzyżowych cząsteczek przypominających swym kształtem porfiryny i ftalocyjaniny użyliśmy metody symulacji Monte Carlo w układzie siatkowym [1,2]. Rozważyliśmy wpływ wewnątrzcząsteczkowego rozkładu miejsc aktywnych w cząsteczce na porowatość i chiralność wynikowych sieci molekularnych, w szczególności biorąc pod uwagę mieszaniny racemiczne. asze badania pokazują możliwości kontrolowania procesu samoorganizacji cząsteczek krzyżowych poprzez manipulowanie strukturą chemiczną cząsteczki-budulca. [1] Szabelski, P., Kasperski, A., Top Catal., 2011, 54, [2] Kasperski, A., Szabelski P., Adsorption, 2013, 19, Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach jako projekt badawczy w ramach programu pod nazwą Diamentowy Grant (nr projektu DI ). S09-P02 WPŁYW MDELU STRUKTURALEG I TCZEIA BIAŁKWEG A WARTŚĆ PTECJAŁÓW REDKS KLASTERU A W SYTAZIE ACETYLKEZYMU A Aleksandra Chmielowska*, Maria Jaworska*, Piotr Lodowski* *Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, Bankowa 12, Katowice Syntaza acetylokoenzymu A (ACS) katalizuje reakcje powstawania acetylokoenzymu A z C, CH 3 i koenzymu A (CoASH) w beztlenowych bakteriach. Jej centrum aktywne stanowi klaster A, [Fe 4 S 4 ]-i p - i d, który jest dwucentowym kompleksem niklu połączonym z żelazo-siarkowym kubanem [1]. Do obliczenia potencjałów redoks i pk a [2] zastosowano teorię funkcjonałów gęstości (DFT/BP86) oraz ciągły model rozpuszczalnika (PCM/ε=4, 12,20,80). Przeprowadzono optymalizacje geometrii dla trzech form utlenienia klasteru: A ox, A red1, A red2, oraz dla klasteru A z ligandami ważnymi w cyklu katalitycznym enzymu. Przyjęto trzy różne modele strukturalne: mały(a), średni(b) i duży(c). W modelu A cysteiny zstąpiono grupami CH 3. W modelu B łańcuchy boczne cysteiny, seryny i fenyloalaniny wymieniono na grupy -SCH 2 CH 3, -CCH 3, -HCH 3. atomiast w modelu C uwzględniono reszty aminokwasowe z pierwszej sfery koordynacji białka. Pozwoliło to na ocenę wpływu wielkości modelu oraz otoczenia białkowego na własności redoksowe klasteru A. [1] Can, M.; Armstrong, F.A.; Ragsdale, S.W. Chem. Rev. 2014, 114, [2] Han, W-G.; oodlemann, L. Inorg. Chem., 2011, 50, S09-P03 WPŁYW KIERUKWYCH PÓL ZEWĘTRZYCH A RZDZIAŁ CHIRALY W PWIERZCHIWYCH WARSTWACH ADSRPCYJYCH Aleksandra Woszczyk*, Paweł Szabelski* *Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin Zastosowano siatkowy model Monte Carlo w celu zbadania wpływu zewnętrznego kierunkowego pola (magnetycznego lub elektrycznego) i proporcji oddziałujących z nim cząsteczek na separację w warstwach zaadsorbowanych. Badania przeprowadzono dla mieszaniny racemicznej cząsteczki Γ, która mogła obracać się przyjmując 4 planarne orientacje [1]. Ponadto założono, że cząsteczka posiada trwały moment (magnetyczny lub elektryczny) skierowany równolegle do osi głównej cząsteczki (rys.) oraz przyjęto, że tylko część molekuł zdolnych jest do oddziaływania z polem. Symulacje przeprowadzono na kwadratowej sieci z równocennymi miejscami adsorpcyjnymi o wymiarach 100x100, 80x80, 60x60, 40x40. Ilość zaadsorbowanych cząsteczek odpowiadała 72% pokryciu powierzchni. ddziaływania międzycząsteczkowe ograniczono do najbliższych sąsiadów na sieci. W celu określenia zależności pomiędzy separacją a ilością cząsteczek czujących zewnętrzne pole magnetyczne przeprowadzono symulacje dla układów zawierających 4% - 60% cząsteczek czułych na pole. W toku przeprowadzonych symulacji określono ilość cząsteczek wartości parametrów modelu wystarczające do wywołania segregacji powierzchniowej. [1] Szabelski P., Woszczyk A., Langmuir, 2012, 28,

300 S09-P04 PSTERY BADAIE WPŁYWU RZMIARU ACZĄSTEK (La,Gd)F 3 :Eu 3+ A ICH PARAMETRY SIECIWE A. Shyichuk, M. Runowski, S. Lis* Zakład Ziem Rzadkich, Wydział Chemii UAM, ul. Grunwaldzka 6, Poznań, *blis@amu.edu.pl Zbadano wpływ rozmiaru nanocząstki (La,Gd)F 3 na parametry sieciowe krystalitów za pomocą semiempirycznych obliczeń kwantowych metodą PM3/ SPARKLE/MZYME [1]. Stosując skalowanie całej cząstki wzdłuż osi x, y, z poddano relaksacji jej parametry sieciowe [2]. Cząstka o średnicy 10,2 nm zawierająca atomów była największą z użytych do modelowania. bliczenia wykazały, że parametry sieciowe materiału nanocząstek maleją wraz ze zwiększeniem ich rozmiaru. Taki trend jest jakościowo zgadny z danymi doświadczalnymi [3]. Rozmiar nanocząstki ma bezpośredni wpływ na parametry sieciowe materiału. Zmiana parametrów sieciowych materiału, a więc pola krystalicznego oddziaływującego z jonami domieszki, jest zależna od rozmiaru badanej nanocząstki. Uzyskana rozbieżność pomiędzy eksperymentem i obliczeniami (~5%) jest wynikiem stosowanych metod semiempirycznych oraz przyjętego bardzo prostego modelu nanocząstki. Model ten odnosi się jedynie do sfery nanocząstki wyciętej z monokryształu bez uwzględnienia np. efektów powierzchni. [1] Stewart, J.J.P. J. Comp. Chem., 1989, 10(2), [2] Shyichuk, A.; Lis, S.; Meinath, G. J Rare Earth, 2014, 32, [3] Runowski, M.; Lis, S. J. Alloys Comp., 2014, 597, S09-P05 AALIZA DDZIAŁYWAŃ GRUPY TILAWEJ Z GRUPĄ KARBYLWĄ I AZTEM PIERŚCIEIA IMIDAZLWEG W CCl 4 JAK RZPUSZCZALIKU Z ZASTSWAIEM SPEKTRSKPII W PDCZERWIEI I BLICZEŃ DFT. Agnieszka Mielcarek, Anna Dołega* *Politechnika Gdańska, Katedra Chemii ieorganicznej, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. anndoleg@pg.gda.pl W pracy opisujemy wiązania wodorowe pomiędzy grupą tiolanową tri-tert-butoxysilanotiolu a grupą karbonylową acetonu lub azotem pierścienia imidazolu (Schemat 1). Badamy wpływ utworzenia wiązania wodorowego na przesunięcie pasma rozciągającego grupy SH silanotiolu w widmie IR. bliczamy energie wiązań wodorowych optymalizując geometrie poszczególnych cząsteczek oraz układów binarnych metodą DFT z użyciem funkcjonału BLYP-D w programie ADF. [1] Schemat 1 Badane wiązania wodorowe w układach binarnych. [1] S09-P06 ISIGHT IT A REACTI MECHAISM F ACIREDUCTE DIXYGEATI DFT STUDIES FR A MDEL SYSTEM A. Miłaczewska *, T. Borowski * * Jerzy Haber Institute of Catalysis and Surface Chemistry PAS, ul. iezapominajek 8, Kraków 5-methylthio-3-oxo-1-penten-1,2-diol, also known as acireductone, is a methionine salvage pathway metabolite processed by acireductone dioxygenase (ARD) - metalloenzyme that has a unique ability to catalyze different dioxygenase reactions with the same substrates depending on the type of the metal in the active center [1]. When Fe 2+ is present, the reaction of acireductone with oxygen yields the methionine precursor and formate. In attempts to reveal the mechanism, mononuclear Fe(II) model system of relevance to ARD have been synthesized [3]. To determine mechanism for ARD enzyme and gain some new insights into the reaction mechanism and metal-dependent activity, we have undertaken theoretical studies of a synthetic model system, using DFT methods. [1] Q. Xu et. al. PRTEIS: Structure, Function, and Bioinformatics, 2006, 64, [2] T. C. Pochapsky, S. S. Pochapsky, T. Ju, C. Hoefler, J. Liang, Journal of Biomolecular MR, 2006, 34, [3] C. J. Allpress, K. Grubel, E. Szajna-Fuller, A. M. Arif, and L. M. Berreau, J. Am. Chem. Soc. 2013, 135, Anna Miłaczewska has been partly supported by the EU Human Capital peration Program, Polish Project o. PKL / This research project was supported by grant o UM- 2011/03/B/Z1/04999 from the ational Science Centre, Poland 348

301 PSTERY S09-P07 WIELREFERECYJA METDA SPRZĘŻYCH KLASTERÓW W DWUWALECYJYM SEKTRZE PRZESTRZEI FCKA W ZASTSWAIU D BLICZEŃ WŁASŚCI SPEKTRSKPWYCH DLA MLEKUŁY ali DLA STAÓW TRYPLETWYCH Anna Motyl a, Monika Musiał a a Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii ul. Szkolna 9, Katowice Wyznaczono ważniejsze własności spektroskopowe charakteryzujące trypletowe stany wzbudzone cząsteczki ali. bliczenia wykonano stosując wieloreferencyjny wariant metody sprzężonych klasterów oparty na przestrzeni Focka (FS). Wariant metody FS zastosowany w niniejszej pracy jest szczególnie przydatny do opisu stanów powstałych po przyłączeniu dwóch elektronów do układu wyjściowego, innymi słowy jest realizowany w sektorze (2,0) [1]. Możliwość zastosowania tej metody dla cząsteczki ali pojawia się wtedy, gdy jako punkt wyjścia weźmiemy jon ali +2. Uzyskujemy wówczas opis stanów powstałych po przyłączeniu dwóch elektronów, a więc stanów odnoszących się do neutralnej cząsteczki ali. Metodę tę można stosować do obliczeń dla dowolnej odległości międzyatomowej. [1] M. Musiał, J. Chem. Phys., 2012,136, S09-P08 KWATWMECHAICZE BADAIA STRUKTURY SILSESKWIKSAÓW RAZ MECHAIZMU EKAPSULACJI W ICH JÓW METDĄ FUKCJAŁÓW GĘSTŚCI ELEKTRWEJ (DFT) Bartłomiej Gostyński*, Marek Cypryk* * Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PA, ul. Sienkiewicza 112, Łódź Silseskwioksany stanowią interesujący przedmiot badań z uwagi na zakres ich zastosowań: od prostych modeli powierzchni krzemionkowych [1], poprzez dodatki do polimerów poprawiające ich własności, aż po możliwość enkapsulacji atomów, jonów i niewielkich cząsteczek wewnątrz klatek silseskwioksanowych, co powoduje, że mogą one pełnić rolę potencjalnych nośników katalizatorów lub leków [2]. Badania [3] związane z wpływem anionu fluorkowego oraz kationu litowego na mechanizm tworzenia się silseskwioksanów oraz enkapsulacji jonów skłoniły nas do przeprowadzenia teoretycznych obliczeń metodą funkcjonałów gęstości elektronowej (DFT) mających na celu próbę wyjaśnienia mechanizmu oddziaływań jonów z klatkami silseskwioksanowymi. Zbadaliśmy struktury tych klatek o różnej wielkości (rys. 1) oraz wpływ enkapsulacji jonów na strukturę elektronową i deformację klatek, a także energie oddziaływań. Do obliczeń wybrano funkcjonał B3LYP z bazą funkcyjną 6-31+G(d). bliczenia przeprowadzono w programach Gaussian 09 oraz B 6. Rys. 1 Przykład struktury prostej klatki silsekswioksanowej T 8 [1] Feher, F. J. et al.; J. Am. Chem. Soc., 111, 1989 [2] McCusker C., et al.; Chem. Comun., 2005 [3] Ronchi, M. et al.; Appl. rganometal. Chem., 24, 2010 Praca została wykonana z wykorzystaniem Infrastruktury PL-Grid S09-P09 STRUKTURY LEWISA DLA ZWIĄZKÓW BRU Z UDZIAŁEM WIĄZAŃ WIELKRTYCH Grzegorz Mierzwa*, Sławomir Berski, Zdzisław Latajka. *Zespół Teoretycznego Modelowania Procesów Chemicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. Celem tej pracy jest rozważenie dowodów dotyczących wielokrotnego wiązania w związkach Boru [1]. Występuje wiele wyjątków od reguły oktetu w strukturach Lewisa, głównie z udziałem związków boru, takich jak BF 3 lub BCl 8 [1]. Topologiczna Analiza Funkcji Lokalizacji Elektronowej (ELF) została zastosowana do badania natury wiązań bor-fluor, bor-tlen i bor-azot [2]. Topologiczna Analiza ELF jest potężnym narzędziem do badania charakteru wiązań chemicznych w molekułach. [1] Darel K. Straub, J. Chem. Edu. 1995, 72, [2] S. Berski, Z. Latarka, A. J. Gordon J. Chem. 2011, 35,

302 S09-P10 PSTERY PREDICTIG THE VISCSITY AD CDUCTIVITY F IIC LIQUIDS THE BASIS F THERETICALLY CALCULATED IIC VLUMES Iwona Anusiewicz*, Dorota Wileńska*, Sylwia Freza*, Maciej Bobrowski**, Edith Laux***, Stefanie Uhl***, Herbert Keppner***, Piotr Skurski* *Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk. ** Department of Technical Physics and Applied Mathematics, Gdańsk University of Technology, arutowicza 11/12, Gdańsk. *** HES-S Arc, Institut des Microtechnologies Appliqueés, Eplatures-Grises 17, 2300 La Chaux-de Fonds, Switzerland. Selected physical properties of the ionic liquids might be quantitatively predicted based on the volumes of the ions these systems are composed of. It is demonstrated that the ionic volumes calculated using ab initio methods can be utilized to estimate the viscosities and conductivities of various commonly used ionic liquids. The fitting formulas of the exponential form are offered and their predictive usefulness is verified. The quality of such predictions is discussed on the basis of several ionic liquids involving Tf and BF 4 anions and 16 various cations. The dependence of the viscosity and conductivity of the ionic liquids on the temperature is also investigated and the temperature-dependent equations are derived and compared to the experimentally measured values. The investigations were supported by grant no PSPB-051/2010 from Switzerland through the Swiss Contribution to the enlarged European Union. S09-P11 DES THE SPATIAL CFIEMET IFLUECE THE ELECTRIC PRPERTIES AD CPERATIVE EFFECTS F H-BDED DIMERS? HC CHAIS AS A CASE STUDY Justyna Kozłowska, Agnieszka Roztoczyńska, Paweł Lipkowski, Wojciech Bartkowiak Zakład Chemii Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Despite very detailed analysis of the properties of the hydrogen bonded complexes in the field of spectroscopy and theoretical chemistry, there is still a wide range of issues that require further study. Among them, one can specify the impact of confinement effect on the hydrogen bonds characteristics in molecular systems [1]. In this study the impact of the orbital compression on the energetic and electric properties as well as cooperative effects, for the interaction energy and interaction-induced electric properties, in the H- bonded systems was investigated. The model (HC) n chains, where n=2-5, were chosen as a case study. The effect of spatial restriction was modeled by harmonic oscillator potential. Moreover changes in the structural parameters, in the presence of model confining potential, were also analyzed. The obtained results demonstrated inter alia that the spatial confinement significantly influences the analyzed electric properties and cooperative effects. [1] Lipkowski, P., Kozłowska J., Roztoczyńska A., Bartkowiak W., Phys. Chem. Chem. Phys. 2014, 16, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2011/03/D/ST4/ S09-P12 TERETYCZE BADAIA MECHAIZMÓW REAKCJI RDIKWYCH CHLRALKAÓW Z ATMWYM CHLREM Łukasz Fojcik*, Dariusz Sarzyński**, Zdzisław Latajka* *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław **Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Borowska 211A, Wrocław Głównym celem prowadzonych badań było poznanie mechanizmów reakcji rodnikowych eliminacji atomu wodoru z chloroalkanów z atomowych chlorem (są to ważne reakcje w chemii atmosfery). bliczenia przeprowadzone na poziomie metody DFT i MP2 pozwoliły na wyznaczenie energii aktywacji, która w przypadku 1,2-dichloroetanu jest prawie dwanaście razy mniejsza aniżeli dla monochloroetanu. Z kolei dla 1- chloropropanu i 2-chloropropanu, dodatkowo określono wartości entalpii i stałych szybkości reakcji w temperaturze K i 528.5K. bliczenia również przeprowadzono dla układów deuterowanych. [1] Sarzyński, D.; Fojcik, Ł.; Latajka, Z. Chem. Phys. Lett., 2014, 597, [2] Sarzyński, D. et al. Chem. Phys. Lett., 2012, 554, [3] Sarzyński, D. et al. J. Mol. Model., 2013, 19,

303 S09-P13 PRÓWAIE WYBRAYCH BAZ FUKCYJYCH RAZ PTECJAŁÓW DLA KMPLEKSU CYRKU Z TLEKIEM TRIFEYLFSFIY Łukasz Siepietowski *Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 6, Gliwice, Lukasz.Siepietowski@polsl.pl Podstawowym zastosowaniem cyrkonu jest produkcja koszulek na paliwo jądrowe. [1] Jest to możliwe ze względu na niewielką wartość przekroju czynnego na wychwyt neutronów termicznych. Z drugiej strony hafn obecny w rudzie Zr w ilości około 2% ma znacznie większy przekrój czynny, stąd jego oddzielenie jest niezbędne. Jedną z metod rozdziału jest ekstrakcja z zastosowaniem tlenków alkilofosfin. [2] Alternatywą może być ekstrakcja z zastosowaniem tlenów arylofosfin. Prezentowane wyniki stanowią wstępną optymalizację parametrów prowadzenia PSTERY obliczeń dla kompleksów tej grupy ekstrahentów z jonami cyrkonu. Do obliczeń zastosowano wybrane bazy funkcyjne: Ahlirich Coulomb Fitting, cc-pvdz-pp, aug-ccpvdz-pp, Def2-TZVPPD, LAL2DZ-ECP oraz różnego rodzaju potencjały: PW91, B3LYP, X3LYP, CAM-BELYP. [1] Adamczyk, J.; Szkaradek, K. Materiały Metalowe dla Energetyki Jądrowej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice [2] da Silva, A.; El-Ammouri, E.; Distin, P. A.; Canadian Mettallurgical Quartely, 2000, 39(1), Praca została wykonana z wykorzystaniem Infrastruktury PL-Grid. S09-P14 ATURA WIĄZAIA AZT-TLE W GRUPIE -TLEKWEJ Marlena Łukomska*, Agnieszka Rybarczyk-Pirek*, Mirosław Jabłoński**, Marcin Palusiak* *Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul.pomorska 163/165, Łódź **Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul.gagarina 7, Toruń Celem prowadzonych badań była analiza oddziaływań niekowalencyjnych między cząsteczkami -tlenków pirydyny a kwasami Lewisa. Badanie zmian w strukturze elektronowej atomu tlenu w kompleksie wymaga jednak znajomości tej struktury w izolowanej cząsteczce zasady, a w literaturze pojawia się niewiele informacji na ten temat. ieliczne prace poświęcone temu zagadnieniu nie dostarczają wyczerpującej informacji o charakterze wiązania -tlenkowego. Przeprowadzono analizę struktury szeregu związków modelowych zawierających wiązanie -tlenkowe. Zbadano też, dla porównania, związki, w których występuje pojedyncze lub podwójne wiązanie między atomami azotu i tlenu. Charakter wiązania w - tlenkach określono na podstawie obliczeń kwantowochemicznych przeprowadzonych metodą DFT, analizy B oraz w oparciu o analizę topologii gęstości elektronowej, zgodną z teorią QTAIM [1]. Wyniki uzyskane metodami chemii teoretycznej porównano z danymi eksperymentalnymi uzyskanymi z przeszukania bazy CSD [2]. [1] Bader, R. Atoms in Molecules: A Quantum Theory 1994, xford University Press, USA [2] Allen, F.H. Acta Cryst. B, 2002, 58, S09-P15 BADAIE ASTRUKTUR WĘGLWYCH Z WYKRZYSTAIEM METDY SPRZĘŻYCH KLASTERÓW I METDY FUKCJAŁU GĘSTŚCI ELEKTRWEJ. Marta lszówka*, Monika Musiał* *Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9 Katowice Celem prezentowanych badań jest modelowanie układów zawierających niesparowane elektrony, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływań w nanorurkach węglowych interkalowanych atomami metali alkalicznych [1]. Przeprowadzone zostały obliczenia kwantowochemiczne zarówno dla nanorurek, jak i dla ich uproszczonych modeli. Metoda sprzężonych klasterów, należąca do najdokładniejszych metod chemii obliczeniowej, może być stosowana jedynie dla stosunkowo niewielkich układów, ze względu na znaczny koszt obliczeniowy. Dlatego postanowiono posłużyć się dwuatomowymi rodnikami (LiC, ac) w celu oszacowania oddziaływania między ścianą nanorurki a atomami litu i sodu. Rodniki te posiadają trzy niesparowane elektrony, co umożliwia zastosowanie podejścia opartego na potrójnym powinowactwie elektronowym [2]. [1] M. Khantha et.al, Physical Review B. 78, (2008) [2] M. Musiał, M. lszówka, D. Lyakh, R. Bartlett, J.Chem.Phys., 137, (2012) Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt Forszt. 351

304 S09-P16 WŁASŚCI SPEKTRSKPWE Z BLICZEŃ PDWÓJEG PWIWACTWA ELEKTRWEG DLA CZĄSTECZKI ALI DLA STAÓW SIGLETWYCH Patrycja Kałuża*, Monika Musiał*, Stanisław A. Kucharski* *Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii ul. Szkolna 9, Katowice Skuteczna realizacja wieloreferencyjnej metody sprzężonych klasterów w ujęciu przestrzeni Focka (MRFS-CC) jest możliwa od wprowadzenia przez Meissnera formalizmu hamiltonianu pośredniego (IH) [1]. W niniejszych obliczeniach zastosowano metodę IH-MRFS do stanów powstałych po przyłączeniu dwóch elektronów do układu referencyjnego (sektor (2,0))[2]. Realizacja metody FS w sektorze (2,0) jest szczególnie użyteczna w przypadku układów, których jony dwudodatnie dysocjują na fragmenty zamkniętopowłokowe. Przykładem takich cząsteczek są PSTERY dwuatomowe połączenia metali alkalicznych. Przedmiotem niniejszych obliczeń są stany singletowe cząsteczki ali. Przy zastosowaniu metody FS- CCSD(2,0) obliczono energie wzbudzeń, energie dysocjacji, optymalną geometrię i częstości harmoniczne dla 10 najniżej położonych stanów singletowych. [1] L. Meissner, J. Chem. Phys., 1998,108, [2] M. Musiał, J. Chem. Phys., 2012,136, S09-P17 TERETYCZY PIS DDZIAŁYWAIA MDYFIKWAYCH UKŁADÓW HETERPLIKWASÓW WLFRAMWYCH I MLIBDEWYCH Z TLEEM. Piotr iemiec*, Renata Tokarz-Sobieraj *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków Przedmiotem badan w tej pracy jest opis aktywacji 2 na modyfikowanych układach heteropolikwasów wolframowych (HPW) i molibdenowych (HPMo). Modyfikacja struktury Keggina heteropolikwasów polegała na zastąpieniu jednego z atomów addenda (W/Mo) metalem z pierwszego szeregu metali przejściowych. Podstawiony kation metaliczny stanowi doskonałe centrum na którym zachodzić może aktywacja tlenu. W pracy porównano parametry struktury geometrycznej i elektronowej różnych kationów, wbudowanych w strukturę Keggina, a dodatkowo porównano aktywność w procesie aktywacji HPW i HPMo. W pracy prezentowane będą energie oddziaływania z tlenem, orbitale graniczne, widma DS, gęstości spinowe a dodatkowo różnice w aktywności poszczególnych grup przedstawione zostaną poprzez pokazanie kanałów otrzymanych w analizie CV. Podziękowania: Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/03/B/ST4/01216; P has been partly supported by the EU Human Capital peration Program, Polish Project o. PKL / S09-P18 BLICZEIA KLASTERWE DFT MDYFIKWAYCH UKŁADÓW Cu-HPA. Piotr iemiec*, Renata Tokarz-Sobieraj *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków W pracy porównane zostaną struktury elektronowe/właściwości fizykochemiczne HPA o różnej geometrii: a) układy o geometrii Keggina gdzie Cu 2+ wprowadzony został w pozycję jonu centralnego, CuW (CuW) lub w pozycję jednego z atomów 5- addenda, PW 11 Cu 39 (PWCu); b) układy o geometrii Dawsona, gdzie jon Cu 2+, jako atom addenda zajmuje n- różne pozycje w strukturze, PW 17 Cu 61 ((PW) 2 Cu); c) układy typu sandwich gdzie klastery Cu 4 położone są pomiędzy dwoma zdefektowanymi anionami Keggina. aniony Keggina anion Dawson HPA typu sandwich Podziękowania: Projekt został sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/03/B/ST4/

305 S09-P19 AKTYWŚĆ KATALITYCZA, SLI Al, Ga, In HETERPLIKWASÓW WLFRAMWYCH I MLIBDEWYCH, W EKSPERYMECIE I W TERII. PSTERY Robert Grybos*, Renata Tokarz-Sobieraj, Urszula Filek, Anna Micek-Ilnicka, Adam Bielanski, Małgorzata Witko *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków Praca przedstawia wyniki obliczeń teoretycznych (obliczenia klasterowe i periodyczne DFT) i badań katalitycznych (modelowa reakcja - konwersja etanolu w fazie gazowej) soli heteropolikwasów o wzorze ogólnym M 3 PW (MPW) and M 3 PMo (MPMo), gdzie M = Al, Ga, In. bliczenia struktury elektronowej soli mono-kationowych, wykonane odpowiednio dla soli MPW i MPMo wskazały na różnicę w szerokości przerwy energetycznej pomiędzy pasmami walencyjnym a przewodnictwa (właściwości redoksowe) i co znalazło odzwierciedlenie w badaniach katalitycznych, w których wyłącznie dla soli fosforomolibdenowych zaobserwowano aktywność w stosunku do acetaldehydu CH 3 CH (będącym miernikiem właściwości redoksowych układu). Wyznaczona w obliczeniach energia tworzenia H +, będąca miarą kwasowości układu, pozwala na uszeregowanie soli heteropolikwasów w szeregu, w których właściwości kwasowe maleją Ga > In > Al. Badania eksperymentalne wykazały, że aktywność katalityczna tych układów, w stosunku do produktów konwersji etanolu (eteru dietylowego C 2 H 5 C 2 H 5 i etylenu) zmienia się zgodnie z wyliczonym teoretycznie szeregiem. S09-P20 PIS DDZIAŁYWAIA KLASTERÓW M- I BI-METALICZYCH Z ŚIKIEM I ZAADSRBWAĄ WDĄ. Robert Grybos*, Renata Tokarz-Sobieraj, Małgorzata Witko, Alicja Drelinkiewicz, Wojciech Rojek, Tomasz Szumełda *Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków Praca przedstawia wyniki obliczeń teoretycznych dla: a) monometalicznych układów Pd, Pt, Au b) układów bimetalicznych, w których pallad domieszkowano platyną bądź złotem. Zbadano oddziaływanie klasterów o różnej wielkości i geometrii z wodą, a dla wybranych układów przeprowadzono modelowanie mające określić wpływ rodzaju nośnika (Mo 3, Si 2, węgiel aktywny) na właściwości fizykochemiczne klasterów metalicznych. W obliczeniach wykazano, że struktura geometryczna tych klasterów zależy od składu chemicznego i od rodzaju nośnika, na którym umieszczono klaster. Modelowanie oddziaływania metali z wodą pokazały, że energia wiązania H 2, w układach monocentrowych rośnie w szeregu Au < Pd < Pt. Dla układów dwumetalicznych energia oddziaływania jest funkcją nie tylko wielkości klastera i składu chemicznego, ale zależy silnie od pozycji poszczególnych atomów w klasterze (mikrostruktura klasteru np. core-shell, cluster-in-cluster itd). Podziękowania: Prace zostały wykonane w ramach projektu CBR SP/J/170071/12 Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej S09-P21 BAZA ATMWYCH MULTIPLI AMIKWASÓW Wiktor Beker* *Instytut Chemii Fizycznej i Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, Wrocław W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie opisem oddziaływań elektrostatycznych za pomocą atomowych rozwinięć multipolowych, pozwalających, w przeciwieństwie do modelu ładunków punktowych, lepiej opisać rozkład ładunku oraz potencjał elektrostatyczny wokół cząsteczek [1]. Dotychczasowe prace wykazały także, że takie rozwinięcie może posłużyć względnej ocenie oddziaływań międzycząsteczkowych [2]. Ponieważ wyższe atomowe momenty multipolowe wykazują silną zależność od konformacji cząsteczki [3], zaproponowany został algorytm liniowej interpolacji kartezjańskich multipoli atomowych CAMM pomiędzy konformerami, pozwalający uzyskać opis dowolnych konformacji biocząsteczek przy zachowaniu pożądanej dokładności obliczeń. pracowana baza multipoli atomowych aminokwasów może być stosowana m.in. w projektowaniu biokatalizatorów. [1] Cardamone, S. et al. Phys. Chem. Chem. Phys., 2014, Advance Article, DI: /C3CP54829E [2] Beker, W. et al. J. Comp. Chem., 2013, 34, [3] Kramer, C. et al. J. Comp. Chem., 2012, 33, Praca finansowana przez MiSW w ramach programu Diamentowy Grant, nr 0166/DIA/2013/

306 S09-P22 BADAIE DDZIAŁYWAŃ W KRYSZTALE METALRGAICZYM Wojciech Jankiewicz, Rafał Podeszwa, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Szkolna 9, Katowice, koło chemików UŚ 5-chloro-7-karboksy-2-metylo-,-chinoliniano)- bis(trifenylofosfina)miedź(1) (CuJ24) jest kompleksem miedzi i dwóch trifenylofosfin oraz pochodnej chinoliny, którego kryształ został niedawno otrzymany.w pracy zaprezentowano teoretyczne badania oddziaływań międzycząsteczkowych w krysztale tego układu. Wielkość badanej cząsteczki (92 atomy) stanowi spore wyzwanie dla metod opartych na funkcji falowej. Wykorzystując geometrię cząsteczek w PSTERY krysztale uzyskaną metodami rentgenograficznymi przeprowadzono obliczenia przy pomocy teorii funkcjonałów gęstości (DFT) oraz rachunku zaburzeń Møllera Plesseta (MP2). Dla oddziaływań międzycząsteczkowych niezbędne jest uzupełnienie energii odziaływania DFT o empiryczną energię dyspersyjną (DFT-D). trzymane wyniki pozwoliły ustalić preferowane konfiguracje odziaływań między cząsteczkami badanego kryształu. S09-P23 THE ATURE F ITERACTIS I ICTIAMIDE CRYSTAL Tomasz Misiaszek*, Żaneta Czyżnikowska** *Institute of Physical and Theoretical Chemistry, Wrocław University of Technology, Wyb. Wyspiańskiego 25, Wrocław. ** Departament of Inorganic Chemistry,Wrocław Medical University, Borowska 211, Wrocław. We analyze the nature of intermolecular interactions in nicotinamide complexes appearing in conformations found in the crystal structure, including manybody effects. We employ symmetry-adapted perturbation theory based on density functional theory description of monomers, and we perform the many-body variational-perturbational interaction energy decomposition. The stability of nicotinamide complexes is a complicated interplay of induction, dispersion, electrostatic and exchange repulsion energies. In the case of considered three-body complexes, the nonadditivity effects are found to be not important. Based on the results of topological analysis of charge densities we characterized also the properties of short H...H contact and identified it as a weak noncovalent closed shell interaction. S09-P24 Komunikat przeniesiony do Sekcji S10; nr streszczenia S10-P35 S09-P25 IMPLEMETACJA METDY LTDF-ADC(2) Michał Chojecki*, Tatiana Korona* *Pracownia Chemii Kwantowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, , Warszawa iniejsza prezentacja ma na celu przedstawienie implementacji metody algebraiczno-diagramatycznej konstrukcji, ADC(2), w jej postaci oryginalnej [1] oraz z użyciem narzędzi, pozwalających na zwiększenie jej efektywności oraz stosowalności, takich jak: podejście fitowania gęstości (density-fitting) dla całek odpychania międzyelektronowego czy transformacja Laplace'a dla mianowników energetycznych [2]. Przedstawione zostaną także wyniki numeryczne dla własności molekularnych drugiego rzędu, takich jak propagatory czy momenty przejścia. Zaimplementowana metoda pozwoli w niedalekiej przyszłości na efektywne badanie wzbudzonych stanów elektronowych, w tym również w pobliżu przecięć stożkowych pomiędzy stanami o tej samej symetrii. [1] Trofimov, A,; Schirmer, J., J. Phys. B. 1995, 28, [2] Kats, D.; Usvyat, D.; Schütz, M., PCCP. 2008, 10,

307 PSTERY S09-P26 STRUCTURE ACTIVITY RELETIASHIP F CARBAZLE LIGADS, PTETIAL IHIBITRS F TELMERASE I ATITUMR THERAPY Agata Głuszyńska*, Martyna Kuta**, Marcin Hoffmann** *Laboratory of Bioanalytical Chemistry,**Quantum Chemistry Group, Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Umultowska 89b Street, Poznań Investigation of the processes of interaction of new ligands in the presence of tetra-stranded DA, determination of mechanisms of the above processes should provide interesting experimental material for design of effective DA ligands potentially active in anticancer therapy and useful as fluorescence probes for structural studies of DA or detection of trace amounts of DA. All suggested carbazole ligands containing heterocyclic benzothiazolium group (possessing positive charge) and additional substituents (functional groups, C=C bond), were examined by using analysis of SAR Structure-Activity Relationship is the relationship of the molecular structure of a chemical with a physicochemical property, environmental fate attribute, and/or specific effect on human health. [1] Lu, W.; Zhang, Y.; Liu, D.; Songyang, Z. Wanb M. Exp. Cell. Res., 2013, 319, [2] Clark, D. E. Comb. Chem. High Throughput Screening, 2001, 4, [3] Lipiński, C. A. ACD European Workshop., 2001, Praca finansowana przez Fundację na rzecz auki Polskiej w ramach projektu w programie PMST/2011-3/3. S09-P27 EERGIA WIĄZAŃ WDRWYCH (+) H S ( ) PMIĘDZY CZĄSTECZKAMI IMIDAZLU I SILATILU W UKŁADZIE IZLWAYM I DWÓCH RÓŻYCH UKŁADACH ŁAŃCUCHWYCH Katarzyna Kazimierczuk, Justyna Socha, Aleksander Herman, Anna Dołega* *Politechnika Gdańska, Katedra Chemii ieorganicznej, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. anndoleg@pg.gda.pl W kryształach silanotiolanów imidazoliowych otrzymanych przy użyciu tris(2,6-diizopropylofenoksy)silanotiolu i alkilowych pochodnych imidazolu zaobserwowano trzy różne układy wiązań wodorowych: izolowane wiązanie wodorowe (+) -H (-) S; zygzakowate łańcuchy wiazań (+) -H (-) S; łańcuchy wiązań H (+) -H (-) S. Podobnie jak w pracy [1] zanalizowano energie powyższych układów wiązań wodorowych optymalizując geometrie poszczególnych cząsteczek oraz układów binarnych i trójskładnikowych. Zastosowano metody DFT (z użyciem funkcjonału B3LYP) oraz RHF zaimplementowane w programie GAMESS [2]. [1] Baranowska, K.; Piwowarska,.; Herman, A.; Dołęga, A. ew J. Chem. 2012, 36, [2] Granovsky A.A., Firefly version 8.0, www S09-P28 WYZACZAIE EERGII DDZIAŁYWAIA MIĘDZYCZĄSTECZKWEG I WŁASŚCI ELEKTRYCZYCH DLA DIMERU TIFEU METDAMI DFT Tomasz Skóra*, Tadeusz Pluta** *Koło aukowe Chemików UŚ Aqua Regia, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Katowice. ** Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski Dimery związków π-elektronowych od lat budzą duże zainteresowanie m.in. ze względu na ich znaczenie w biochemii oraz potencjalne zastosowanie np. w fotonice [1]. Standardowe funkcjonały gęstości niepoprawnie opisują słabe oddziaływania międzycząsteczkowe, np. warstwowe(stacking). Pośród metod pozwalających na naprawienie tego defektu prostotą i efektywnością wyróżnia się metoda sumowania energii oddziaływań dalekozasięgowych dla par(ew. trójek) atomów [2]. Przedstawiono wyniki obliczeń energii oddziaływania dla kilku konformacji dimeru tiofenu z wykorzystaniem poprawki D3 dla różnych funkcjonałów (BLYP, B3LYP,PBE0, TPSS, TPSSH). Uzyskane krzywe energii oddziaływania i zmiany własności elektrycznych porównano z wynikami obliczeń metodą CCSD(T) [3]. [1] Riley, K.E.; Pitonak, M.; Jurecka, P.; Hobza, P. Chem. Rev. 2010, 110, [2] Ehrlich, S.; Moellmann, J.; Grimme, S. Acc. Chem. Res., 2013, 46, [3] Tsuzuki, S.; Honda, K. J. Am. Chem. Soc., 2002, 124,

308 PSTERY S09-P29 PHTSWITCHIG F A MDEL ARMATIC SCHIFF BASE MLECULE: STATIC AD DYAMIC THERETICAL STUDY Joanna Jankowska, Michał F. Rode, Joanna Sadlej, Andrzej L. Sobolewski, Lasse Spörkel, Walter Thiel Aromatic Schiff bases belong to a broad family of molecular systems whose photophysics is determined by the excited state intramolecular proton transfer (ESIPT). Their typical features, such as photochromism and the high photostability open new prospects of possible applications in optically driven molecular memories and switching devices [1]. In this communication we present results of a systematic theoretical study of photophysical properties of an isolated model Schiff base molecule salicylidene methylamine (SMA). A special attention is paid to presence of many possible forms of this chemical system (isomers and conformers). We analyze results of a static reaction path investigation [2] and a dynamic study of the SMA s photophysics obtained within an on-the-fly approach at a semi-empirical level (M2/MRCI [3]). The conclusion emerging from the obtained results confirms that molecular systems based on Schiff bases should be considered as good candidates for optically driven, reversible molecular switches and sheds light on the direction in which particular molecular engineering efforts towards obtaining the efficient devices should be made. [1] E. Hadjoudis, and I. M. Mavridis, Chem. Soc. Rev., 2004, 33, 579 [2] J. Jankowska, M. F. Rode, J. Sadlej, A. L. Sobolewski, ChemPhysChem, 2012, 13, 4287 [3] A. Koslowski, M. Beck, W. Thiel, J. Comput. Chem., 2003, 24, 714 S09-P30 ZASTSWAIE METD BLICZEIWYCH DFT I TD-DFT D AALIZY WIDM ABSRPCYJYCH PRDUKTÓW REDUKCJI PRFIRYY Tadeusz Strózik, Maria Hilczer, Marian Wolszczak Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15, Łódź. Związki porfirynowe mają duże znaczenie biologiczne (fotosynteza, reakcje enzymatyczne, itp.) i znalazły zastosowanie jako sensybilizatory w terapii fotodynamicznej (PDT) i radioterapii. becna praca jest kontynuacją naszych badań [1] dotyczących radiolitycznej redukcji wodnych roztworów porfiryn a jej przedmiotem jest 5,10,15,20 tetrakis(4 sulfofenylo)-porfiryna (TSPP). Ze względu na bardzo szybkie reakcje następcze produktów redukcji TSPP, rejestracja i identyfikacja ich widm absorpcyjnych jest utrudniona. Do zbadania właściwości spektralnych produktów redukcji porfiryny zastosowaliśmy metody obliczeniowe DFT (Density Functional Theory) i TD- DFT (Time-Dependent Density Functional Theory). bliczenia przeprowadziliśmy z wykorzystaniem programu Gaussian 09. Wyniki tych obliczeń mogą okazać się pomocne przy identyfikacji produktów redukcji, których widm nie można zarejestrować metodami spektroskopii stacjonarnej. [1] Strozik, T. i in., Radiat. Phys. Chem., 2013, 91, S09-P31 WIĄZAIE PDWÓJE I ARMATYCZE A GĘSTŚĆ ELEKTRWA FSFRAÓW RGAICZYCH Adrian Mermer, Przemysław Starynowicz *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Przedstawiono wyniki analizy eksperymentalnej gęstości elektronowej i obliczeń DFT dla soli wysokoenergetycznego fosforanu wodorofenylofosforanu litu i ich porównanie z wynikami dla fosfoenolopirogronianu amonu - związku z rodziny wysokoenergetycznych fosforanów [1]. Dyskutowane są zależności między wielkościami geometrycznymi i topologicznymi wiązań z estrowego układu P--C i ich związek z wynikami uzyskanymi z obliczeń B [2]. Porównane zostają wpływy obecności grupy fenylowej i C=CH 2 na badane układy. [1] Berg, J.; Tymoczko, J.L.; Stryer, L. Biochemia. 2002, [2] Weinhold, F.; Landis, C.R. Chem. Educ. Res. Pract., 2001, 2, Autor jest stypendystą w ramach projektu: Stypendia naukowe dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju Województwa Lubuskiego, Poddziałanie : Regionalne Strategie Innowacji. 356

309 SEKCJA S10 CHEMIA PRZEMYSŁWA I TECHICZA 357

310 358

311 S10-W01 SYTEZA KWASU (S)-RYCYLWEG Z UDZIAŁEM CIECZY JWEJ Józef Kula, Radosław Bonikowski, Kornelia Ciołak Instytut Podstaw Chemii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź. Kwas (R)-rycynolowy, czyli (Z, R)-12-hydroksyoktadec-9-enowy, stanowi % wszystkich kwasów tłuszczowych obecnych w oleju rycynowym otrzymywanym z nasion rącznika pospolitego (Ricinus communis). Światowa produkcja tego oleju sięga 1 miliona ton rocznie i jest on jednym z najważniejszych, odnawialnych surowców roślinnych dla przemysłu chemicznego, farmaceutycznego i kosmetycznego. W literaturze nie ma informacji, co do obecności jego enancjomeru, czyli kwasu (S)-rycynolowego w naturze. Wiadomo jednak, że właściwości biologiczne, w tym sensoryczne, związków chiralnych silnie zależą od konfiguracji molekuły, stąd pożądany jest praktyczny WYKŁADY dostęp do obu antypodów kwasu rycynolowego. Kluczowym etapem syntezy estru metylowego kwasu (S)-rycynolowego z estru metylowego kwasu (R)- rcynolowego jest zaadoptowana reakcja substytucji nukleofilowej z udziałem cieczy jonowej [1], 1-butyl- 3-methylimidazolium acetate (bmimac). CH 3 (CH 2 ) 5 CH 3 (CH 2 ) 5 H H Ac H (CH 2 ) 7 CMe (CH 2 ) 7 CMe MeS 3 Cl MeH CH 3 (CH 2 ) 5 H CH 3 (CH 2 ) 5 S 2 Me H Ac (CH 2 ) 7 CMe [BMIm][Ac] (CH 2 ) 7 CMe S10-W02 CIECZE JWE JAK IWACYJE KATALIZATRY DLA PRZEMYSŁWEJ SYTEZY RGAICZEJ Anna Chrobok* *Katedra Technologii Chemicznej rganicznej i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice Przemysł chemiczny stawia coraz wyższe wymagania wobec procesów katalitycznych. Idealny, nowoczesny katalizator powinien być wysoce selektywny oraz charakteryzować się stabilnością hydrolityczną oraz oksydacyjną. W prezentacji przedstawione zostaną przykłady zastosowania cieczy jonowych w katalizie homogenicznej lub heterogenicznej, w układzie cieczciecz lub ciecz ciało stałe, z wykorzystaniem immobilizowanej cieczy jonowej, np. na powierzchni krzemionki. W szczególności zaprezentowane zostaną prace dotyczące wykorzystania cieczy jonowych posiadających właściwości kwasów Lewisa lub/i Brønsteda w procesach o znaczeniu przemysłowym. Ciecze jonowe typu kwasu Lawisa lub Bronsteda gdzie M: In, Ga, Al, Sn R MCl x H R X X (CH 2) nc 2H MCl x (CH 2) ns 3H [1] livier-bourbigou H.; Magna L.; Morvan D. Appl. Catal. A: Gen., 2010, 373, [2] Chrobok A.; Baj S.; Pudło W.; Jarzębski A. Appl. Catal. A: Gen., 2010, 389, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM- 2012/06/M/ST8/00030 S10-W03 PERSPEKTYWY ZASTSWAIA CIEKŁYCH MEMBRA W PRCESACH SEPARACJI JÓW METALI Jerzy Gęga Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej19, Częstochowa Membrany o różnej budowie i mechanizmie działania, w tym membrany ciekłe, są obecnie szeroko wykorzystywane w procesach rozdzielania składników mieszanin. W niniejszej pracy opisano budowę, właściwości i konstrukcję najważniejszych rodzajów ciekłych membran. kreślono wpływ głównych parametrów operacyjnych (tj. stężenie jonów wodorowych i jonów metali w roztworze zasilającym, rodzaj i stężenie przenośnika oraz stężenie kwasu w roztworze odbierającym) na szybkość transportu jonów wybranych metali przez ciekłą membranę oraz efektywność separacji tych jonów. pisano trwałość badanych układów oraz określono ich najważniejsze wady i zalety. Stwierdzono, że najlepszymi właściwościami użytkowymi charakteryzowały się polimerowe membrany inkluzyjne (PIM). W przypadku procesu trwającego kilkadziesiąt godzin, trwałość tych membran była całkowicie wystarczająca. Uzyskane wyniki wskazują, że ciekłe membrany stanowią alternatywną technikę separacji jonów metali w stosunku do metod stosowanych dotychczas i mogą być brane pod uwagę przy opracowywaniu nowych technologii hydrometalurgicznych otrzymywania metali zarówno ze źródeł pierwotnych, jak i wtórnych. 359

312 WYKŁADY S10-W04 RLA ZWIĄZKÓW FSFRRGAICZYCH W PRCESACH SEPARACJI JÓW METALI PRZEZ PLIMERWE MEMBRAY IKLUZYJE Beata Pośpiech Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, ul. Armii Krajowej 19, Częstochowa statnio obserwuje się wzrastające zainteresowanie możliwością zastosowania procesów transportu przez polimerowe membrany inkluzyjne (ang. Polymer Inclusion Membranes, PIMs) do separacji jonów metali nieżelaznych z roztworów wodnych. Efektywność i selektywność polimerowych membran inkluzyjnych zależy głównie od ich składu i morfologii [1]. Przenośnik jonów znajdujący się w polimerowej matrycy odpowiada za transport jonów metali przez membranę. W roli przenośników stosuje się te same związki organiczne, będące ekstrahentami w procesach ekstrakcji ciecz-ciecz. Są to najczęściej ekstrahenty kwasowe (np. kwasy fosforoorganiczne), ekstrahenty zasadowe (np. aminy), a także ekstrahenty solwatujące [1,2]. [1] ghiem, L.D., et al., J. Membr. Sci. 2006, 281, [2] Smail, F., et al., C.R. Chimie, 2013, 16,

313 S10-K01 PRTWE CIECZE JWE Z AIEM TICYJAIAWYM Agnieszka Kurzawska*, Barbara Górska* KMUIKATY *Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań Protonowe ciecze jonowe są związkami chemicznymi zawierającymi co najmniej jeden atom wodoru, który jest połączony z czwartorzędowym atomem azotu. trzymywane są w wyniku reakcji zasady Brönsteda (którą stanowi trzeciorzędowa amina) z kwasem Brönsteda (będącym czynnikiem czwartorzędującym). W ramach badań przeprowadzono syntezę nowych protonowych cieczy jonowych, zawierających anion tiocyjanianowy. W tym celu odpowiednie chlorowodorki amoniowe poddawano reakcji wymiany, w wyniku której anion chlorkowy został zastępowany anionem tiocyjanianowym. Struktury otrzymanych protonowych cieczy jonowych zostały potwierdzone za pomocą techniki magnetycznego rezonansu jądrowego, protonowego 1 H MR oraz węglowego 13 C MR. Dodatkowo dla otrzymanych związków wyznaczono właściwości fizykochemiczne tj. rozpuszczalność, gęstość, współczynnik refrakcji, przewodnictwo właściwe oraz temperaturę topnienia. S10-K02 CIECZE JWE JAK REGULATRY WZRSTU RŚLI I HERBICYDY Michał iemczak*, Katarzyna Marcinkowska**, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak* *Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań ** Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy, ul. Władysława Węgorka 20, Poznań Herbicydowe ciecze jonowe to oryginalna koncepcja związków o temperaturze topnienia poniżej 100 C, składających się z kationu organicznego i anionu wykazującego aktywność chwastobójczą [1]. Herbicydowe ciecze jonowe jako związki o zerowej prężności par są bezpieczniejsze w stosowaniu w porównaniu do związków oferowanych komercyjnie. Wyniki wieloletnich badań potwierdziły hipotezę, że toksyczność ostra herbicydowych cieczy jonowych może być kontrolowana przez odpowiedni dobór kationu w cząsteczce. Jednocześnie są to substancje hydrofobowe, które nie przemieszczają się do wód gruntowych. W toku badań opracowano metodologię syntezy herbicydowych cieczy jonowych oraz określono ich stabilność chemiczną. Aktywność chwastobójcza otrzymanych związków została wyznaczona na podstawie wyników doświadczeń szklarniowych oraz polowych w Polowej Stacji Doświadczalnej IR-PIB w Winnej Górze w uprawie pszenicy oraz jęczmienia. [1] Pernak, J.; Syguda, A.; Janiszewska, D.; Materna, K.; Praczyk, T. Tetrahedron, 2011, 67(26), S10-K03 PLIMERWE CIECZE JWE Z KATIEM PLIAMIETERWYM Rafał Giszter*, Kamil Czerniak*, *Zakład Technologii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej Curie Poznań. Polimery jonowe to grupa związków chemicznych posiadających w swojej strukturze łańcuch polimerowy z czwartorzędowymi atomami azotu tworzącymi wiązania jonowe. Przykładem polimerów jonowych jest polimer poliaminoeterowy znany pod nazwą handlową Polyquaternium-2. Według najnowszych badań ten kationowo czynny związek jest nietoksyczny i bezpieczny w kontakcie ze skóra. Znalazł zastosowanie miedzy innymi jako dodatek do szamponów, mydeł w płynie, odżywek do włosów i kremów do ciała. Wymieniono anion chlorkowy na aniony nieorganiczne otrzymując nowe polimerowe ciecze jonowe. Dla otrzymanych soli przebadano rozpuszczalność oraz potwierdzono strukturę na podstawie protonowego i węglowego rezonansu jądrowego. ietoksyczność i łatwa degradacja środowiskowa pozwalają traktować otrzymywane sole jako związki przyjazne środowisku. 361

314 S10-K04 PRZEGLĄD METD USUWAIA FLURKÓW Z WÓD Marta K. Żebrowska*, Elżbieta Kociołek-Balawejder** KMUIKATY *(**) Katedra Technologii Chemicznej, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, Wrocław. Fluorki występują we wszystkich rodzajach wód naturalnych i w roztworach przemysłowych. Maksymalna ich zawartość w wodzie pitnej określona przez WH wynosi 1,5 mg/dm 3. W zależności od zawartości mogą one wykazywać korzystne lub wysoce szkodliwe działanie na organizm ludzki [1]. Występowanie nadmiernej ilości fluorków w wodach naturalnych stanowiących źródło wody pitnej ma miejsce w wielu regionach świata i stwarza poważny problem. Sposobem zapobiegania negatywnym skutkom ponadnormatywnej ilości fluorków w wodzie jest defluoryzacja, którą można przeprowadzić za pomocą następujących metod: strącania/koagulacji, adsorpcji, wymiany jonowej, odwróconej osmozy i elektrodializy [2, 3]. [1] Kociołek-Balawejder E., Żebrowska M., Przem Chem. 2013, 92, [2] Loganathan P. et al., J Hazard Mater., 2013, , [3] Singh K. et al., Desalination and Water Treatment., 2013, 51, S10-K05 SELEKTYWY TRASPRT JÓW Au(III), Pt(IV) I Pd(IV) PRZEZ PLASTYFIKWAE MEMBRAY ZAWIERAJĄCE ETER -DIETYLTIFSFRYL-AZA[18]KRA-6 Jolanta Kozłowska*, Marta Kołodziejska**, Cezary Kozłowski* *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa; j.jablonska@ajd.czest.pl **Katedra Ekstrakcji i Recyrkulacji Metali, Politechnika Częstochowska Al. Armii Krajowej 19, Częstochowa; Praca przedstawia zastosowanie aza eteru koronowego funkcjonalizowanego grupą tiofosfonową jako przenośnika jonów Au(III), Pt(IV) i Pd(IV) w transporcie przez polimerowe membrany inkluzyjne zawierające jako matrycę trójoctan celulozy oraz eter o-nitrofenylooktylowy jako plastyfikator. Wykazano wysoką stabilność działania tego układu membranowego. a podstawie parametrów kinetycznych określono mechanizm transportu membranowego układu pertrakcyjnego o dużej szybkości i specyfice działania. Selektywność tego przenośnika określona jest szeregiem Au(III) >> Pt(IV), Pd(IV). Parametryzowanie układu membranowego poprzez dobór rodzajów plastyfikatorów pozwoliło na poznanie fizykochemii transportu ze szczególnym uwzględnieniem etapów limitujących szybkość przenoszenia masy. Praca finansowana przez C, projekt nr 2011/01/D/ST5/ S10-K06 SELEKTYWY TRASPRT JÓW IKLU(II) I KADMU(II) Z RZTWRÓW CHLRKWYCH PRZEZ CIEKŁE MEMBRAY Paulina trembska, Jerzy Gęga Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, Częstochowa. Jedną z metod stosowanych w celu separacji jonów metali jest transport przez ciekłe membrany [1-3]. Mogą to być zarówno polimerowe membrany inkluzyjne (PIM) jak również immobilizowane membrany ciekłe (SLM). W prezentowanej pracy przedstawiono wyniki transportu jonów niklu(ii) i kadmu(ii) z chlorkowych roztworów wodnych przez membrany typu PIM otrzymane na bazie CTA oraz SLM zawierające wybrane kwasy fosforoorganiczne w roli przenośników jonów. Stwierdzono, że możliwe jest zastosowanie ciekłych membran w celu rozdzielania mieszanin badanych jonów metali, a skuteczność separacji zależy przede wszystkim od rodzaju zastosowanego przenośnika. [1] Gęga, J.; Walkowiak, W.; Gajda, B. Separ. Purif. Technol., 2001, 22-23, [2] Gęga, J.; trembska, P. Proc. Mineral Engineering Conference, MEC2013, Świeradów Zdrój, Poland, 39. [3] Adelung, S.; Lohrengel, B.; ghiem, L.D. Mem. Wat. Treat., 2012, 123,

315 S10-K07 KMUIKATY PRZEMYSŁWY REAKTR D ISKTEMPARATURWEJ REDUKCJI EMISJI 2 Marek Inger*, Magdalena Saramok*, Marcin Wilk*, Gabriela Grzybek**, Paweł Stelmachowski**, Andrzej Kotarba**, Zbigniew Sojka** * Instytut awozów Sztucznych, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13A, Puławy. **Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena Kraków. We współpracy Instytutu awozów Sztucznych z Wydziałem Chemii UJ opracowano katalizator do procesu niskotemperaturowego rozkładu 2 z gazów resztkowych z instalacji kwasu azotowego [1]. Zaproponowano model matematyczny reaktora, który zweryfikowano w oparciu o wyniki testów aktywności w skali laboratoryjnej i pilotowej oraz pomiary fizykochemiczne. a podstawie wyników symulacji analizowano wpływ formy katalizatora oraz parametrów procesu na efektywność reakcji rozkładu 2. Równolegle z testami aktywności śledzono zmiany właściwości fizykochemicznych badanego katalizatora w trakcie eksploatacji. Uzyskane wyniki mają duże znaczenia praktyczne, umożliwiają projektowanie przemysłowego reaktora ze złożem katalitycznym osiągającego w warunkach rzeczywistych redukcję emisji 2 na poziomie 95%. [1] Patent Pl B Pracę wykonano w ramach projektu PBS/A5/38/2013 S10-K08 SYTEZA AKRYLAU BUTYLU W REAKTRZE PRZEPŁYWWYM Tomasz Komoń, Piotr iewiadomski, Michał Malanowski, Małgorzata E. Jamróz, Jacek Kijeński Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. I. Mościckiego, ul. Rydygiera 8, Warszawa Akrylan butylu jest stosowany do produkcji polimerów i kopolimerów w postaci emulsji i roztworów. Emulsje takie są składnikami farb, emalii, spoiw i lepiszczy stosowanych w przemyśle skórzanym, tekstylnym, budowlanym i papierniczym oraz klejów. Akrylan butylu otrzymywany jest przez bezpośrednią estryfikację kwasu akrylowego butan-1-olem. Jest to równowagowa, odwracalna reakcja endotermiczna, biegnąca w obecności katalizatora kwasowego. Zastosowanie katalizy heterogenicznej zwiększa selektywność procesu oraz jest bardziej ekologiczne. Przeprowadzono badania estryfikacji kwasu akrylowego butan-1-olem w układzie przepływowym. Jako katalizatory zastosowano żywice jonowymienne (Amberlyst 39, 46, 70, 131). Zbadano aktywności wspomnianych katalizatorów przy zmiennych przepływach i stosunkach molowych reagentów w zakresie temperatur od 90 C do 120 C. Proces ten korzystnie było prowadzić w obecności Amberlystu 39 lub 131. W jego obecności tworzyły się najmniejsze ilości produktów ubocznych oraz zapewnił on wysoką wydajność (80%). Korzystny stosunek molowy kwasu akrylowego do butan-1-olu wynosił 1:1,7 w zakresie temperatur od 110 C do 120 C. Praca finansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego PIG /08 S10-K09 SELEKTYWA EKSTRAKCJA RZPUSZCZALIKWA JÓW METALI CIĘŻKICH ZA PMCĄ REZRCY[4]AREÓW Joanna Kończyk, Stanislav Miroshnichenko, Cezary Kozłowski Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, al. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa; j.konczyk@ajd.czest.pl Ekstrakcja rozpuszczalnikowa jest jednym z najpopularniejszych procesów stosowanych w wielu technologiach hydrometalurgicznych do przerobu strumieni odpadowych o dużej zawartości metali. Skuteczność tej metody zależy głównie od warunków jej prowadzenia, zatem określenie parametrów efektywnej ekstrakcji, w tym dobór odpowiedniego ekstrahenta, jest istotnym aspektem projektowania tego procesu. W prezentowanej pracy przedstawiono wyniki badań ekstrakcji rozpuszczalnikowej jonów Pb(II), Zn(II), Cd(II) i Cr(III) z wodnych roztworów azotanowych(v) przy użyciu pochodnych rezorcyn[4]arenów różniących się długością łańcucha alkilowego przyłączonego do mostka metylenowego lub grupami funkcyjnymi przyłączonymi poprzez grupy hydroksylowe w górnej obręczy pierścienia makrocyklicznego. kreślono wpływ struktury ekstrahenta, jego stężenia w fazie organicznej, czasu ekstrakcji oraz ph i składu fazy wodnej na efektywność i selektywność procesu wydzielenia badanych jonów metali. 363

316 S10-K10 UTLEIAJĄCE DSIARCZAIE FRAKCJI WĘGLWDRWYCH Jan Wójcik, Szymon Skowronek ICS BLACHWIA, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn Koźle, becnie frakcje węglowodorowe do celów paliwowych oczyszczane są w rafineriach metodą wysokociśnieniowego uwodornienia (HDS), która wiąże się z wysokimi kosztami inwestycyjnymi oraz koniecznością posiadania stałego źródła wodoru, z drugiej strony proces HDS nie pozwala na głębokie usunięcie siarki z grupy benzotiofenów oraz dibenzotiofenów. dsiarczanie paliw silnikowych poprzez utlenianie występujących w nich związków siarki do sulfotlenków DS (xidative DeSulfurization), jest rozważane jako alternatywna lub komplementarna dla HDS metoda głębokiego odsiarczania. KMUIKATY Potencjalną ścieżką procesu DS jest zastosowanie nowatorskich dwufunkcyjnych cieczy jonowych, które w tym procesie spełniają zarówno funkcję katalizatora utlenienia, jak również fazy niepolarnej w etapie ekstrakcji.wykonano badania nad usunięciem związków siarki (tiofen i benzotiofen) metodą utleniającego odsiarczania z zastosowaniem jako katalizatorów kwaśnych cieczy jonowych. [1] A. V. Anisimov and A. V. Tarakanova; Russian J. of Gen. Chem., 2009, Vol. 79, o. 6, pp ; [2] Dan Xu, Wenshuai Zhu, Huaming Li, J. Zhang, F. Zou, H. Shi, Y. Yan; Energy Fuels 2009,23, ; [3] Elizeo Lissner, Wladmir F. de Souza, Bauer Ferrera, J. Dupont; ChemSusChem2009, 2, ; S10-K11 PLIMER HYBRYDWY Z TLEKAMI ŻELAZA(III) JAK ADSRBET SIARCZKÓW Łukasz J. Wilk, Elżbieta Kociołek-Balawejder Katedra Technologii Chemicznej, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, Wrocław Do usuwania z roztworów wodnych związków siarki dwuwartościowej (ZSD - H 2 S (aq), HS - i S 2- ) wykorzystano polimer hybrydowy zawierający ok. 30% mas. żelaza(iii) w postaci uwodnionych, amorficznych tlenków, otrzymany na bazie dostępnego w handlu, makroporowatego kationitu karboksylowego Amberlite IRC50. Polimer (~0,3-0,6 g) kontaktowano metodą wsadową, w atmosferze azotu, z roztworami siarczków o stężeniu ~ mg S 2- /dm 3 i objętości 100 cm 3 przygotowywanymi na bazie wody odtlenionej. W przypadku użycia w procesie sorpcji roztworów o niższym stężeniu ZSD (np. ~100 mg S 2- /dm 3 ) i naważki ~0,5 g adsorbentu siarczki były niewykrywalne w roztworze (<5,0 µg S 2- /dm 3 ) po ok. 4 godzinach. W przypadku użycia roztworów o wyższym stężeniu siarczki pozostawały w roztworze po procesie, a stan równowagi reakcji ustalał się po ok. 6 godzinach. ajwyższą zdolność sorpcyjną (w warunkach, w jakich prowadzono badania), wynoszącą 55 mg S 2- /g adsorbentu, stwierdzono przy zastosowaniu roztworu o stężeniu ~300 mg S 2- /dm 3. S10-K12 SRBETY D ISKTEMPERATURWEG DSIARCZAIA GAZÓW A BAZIE Zn I Cu/Zn - PREPARATYKA I CEA WŁAŚCIWŚCI Katarzyna Antoniak-Jurak*, Paweł Kowalik, Wiesław Próchniak, Paweł Wiercioch, Robert Bicki *Instytut owych Syntez Chemicznych, al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13a, Puławy Materiały typu Zn i Cu/Zn znajdują szereg zastosowań jako katalizatory w wielu przemysłowych procesach chemicznych [1]. Badania nad doskonaleniem tych układów skupiają się przede wszystkim na opracowaniu metod otrzymywania materiałów o wysokiej porowatości oraz rozwiniętej powierzchni właściwej. W pracy przedstawiono prostą technikę syntezy aktywnych tlenków cynku i układów Cu/Zn w aspekcie otrzymywania aktywnych sorbentów do głębokiego odsiarczania gazów [2]. Dokonano charakterystyki parametrów fizykochemicznych, które skorelowano z reaktywnością względem modelowych związków siarki. Zastosowana technika pozwala na uzyskanie materiałów o rozwiniętej powierzchni właściwej (rzędu 60 m 2 /g) i wysokiej reaktywności. Dzięki tym cechom omawiane materiały mogą być efektywnymi sorbentami H 2 S a także organicznych związków siarki [3]. [1] Bartholomew C. H., Farrauto R. J.; Fundamentals of industrial catalytic processes, Wiley-Interscience, [2] Skrzypski J., Bezverkhyy I., Heintz., Bellat J-P.; Ind. Eng. Chem. Res., 2011, 50, [3] Kang S.K., Bae J.W., Kim H.T., Jun W., Jeong S.J., Chary K.; Energy Fuels; 2007, 21,

317 S10-K13 KMUIKATY PRMTWAY MIEDZIĄ IKLWY KATALIZATR D UWDRIEIA BEZEU Kamila Michalska*, Kazimierz Stołecki*, Tadeusz Borowiecki** *Instytut awozów Sztucznych Al lecia Państwa Polskiego 13 A Puław, **Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej, Zakład Technologii Chemicznej Wydziału Chemii Plac Marie Curie-Skłodowskiej Lublin. Uwodornienie benzenu do cykloheksanu jest jednym z etapów otrzymywania kaprolaktamu według polskiej technologii Cyclopol [ 1, 2 ]. W przemysłowym procesie uwodornienia benzenu od wielu lat z powodzeniem stosowany jest niklowy katalizator KUB-3 oferowany przez IS. Z analizy literatury i własnych badań przeprowadzonych w warunkach procesu przemysłowego wynika, że można poprawić właściwości katalizatorów i na drodze wprowadzenie promotora Cu. pracowano formułę, metodykę preparatyki i technologię produkcji nowego katalizatora i-cu-al. Stwierdzono korzystny wpływ Cu na aktywność, a szczególnie silny wpływ, na selektywność reakcji. owy katalizator ma aktywność wyższą o około 70%, przy mniejszym tworzeniu produktów ubocznych: metanu o około 80%, m-c-pentanu o 10% i m-cheksanu o 50%. Zastosowanie katalizatora, jako zamiennika dotychczas stosowanego, spowoduje mniejsze zużycie benzenu, poprawi czystość cykloheksanu oraz umożliwi wydłużenie czasu pracy katalizatora. [1] S. Ciborowski, S. Szarlik, J. Gromadowski, P. Ręczajski, A. Głowacka-Leśniak, Przem. Chem., 1974, 4, 208 S10-K14 PREREFRMIG WSPMAGAY HTR PRCES I KATALIZATRY Paweł Kowalik, Ewelina Franczyk, Wiesław Próchniak, Paweł Wiercioch *Instytut owych Syntez Chemicznych, al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13a, Puławy Koncepcje wykorzystania jądrowego źródła ciepła w procesach produkcji wodoru i gazów syntezowych są jak dotąd skoncentrowane na wysokotemperaturowej elektrolizie wody lub katalitycznym parowym reformingu węglowodorów, którego istotnym elementem jest tzw. prereforming [1,2]. Proces ten realizowany jest w obecności katalizatorów i/al 2 3 o stosunkowo wysokiej zawartości drogiego niklu. W pracy omówiono problematykę związaną z realizacją procesu prereformingu w zakresie temperatur ponad 650 C oraz przedstawiono wyniki badań nad niklowymi katalizatorami prereformingu o wysokiej powierzchni geometrycznej z jednostki objętości złoża. Wynika z nich, że na drodze zastosowania nowych katalizatorów w formie drobnoziarnistej i ciepła HTR istnieje możliwość prowadzenia prereformingu w reaktorach radialno-osiowych na katalizatorach niskoniklowych. [1] L. Lloyd, D.E. Ridler, M.V. Twigg, Catalyst Handbook, Wolfe Publishing, London, [2] Aaspberg-Petersen K., Dybkjaer I., vesen C. V., Schjoed J., Sehested J., Thomsen S. G., J. at. Gas Sci. Eng., 2011, 3, Praca wykonana w ramach projektu badawczego SP/J/166183/12 365

318 H H S10-P01 H H [Tf 2] - H 3C + CH 3 CH 3 H H H H [Tf 2] - CH 3 + CH 3 CH 3 H [Tf 2] - H H H H CH 3 + CH 3 CH 3 PSTERY CIECZE JWE A BAZIE D-GLUKZY JAK KATALIZATRY REAKCJI DIELSA- ALDERA Karol Erfurt, Anna Chrobok* *Katedra Technologii Chemicznej rganicznej i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice Węglowodany są jednymi z najbardziej obiecujących surowców odnawialnych będących bogatym i relatywnie niedrogim źródłem chiralnych cząsteczek. W ramach pracy otrzymano nowe ciecze jonowe na bazie D-glukozy. W wyniku reakcji glikozylacji z udziałem chloroalkoholi, do jednostki cukrowej przyłączany został łańcuch alkilowy. Glikozyd został następnie poddany reakcji czwartorzędowania odpowiednią aminą. Z tak powstałych chlorków w reakcji metatezy otrzymano ciecze jonowe z anionami bis(trifluorometanosulfonylo)imidkowymi. trzymane związki zostały zastosowane jako efektywne katalizatory w reakcji Dielsa-Aldera pomiędzy wybranymi dienami i dienofilami. [1] K. Erfurt, I. Wandzik, K. Walczak, K. Matuszek, A. Chrobok, Green Chem., 2014, DI: /C4GC00380B. [2] Dmochowska B.; Piosik J.; Woziwodzka A.; Sikora K.; Wiśniewski A.; Węgrzyn G. J. Hazard. Mat., 2011, 193, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr UM- 2012/06/M/ST8/00030 S10-P02 PRTWE HERBICYDWE CIECZE JWE Z KATIEM (HYDRKSYALKIL)DIMETYLAMIWYM Agnieszka Kurzawska*, Michał iemczak*, Katarzyna Marcinkowska** *Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań, **Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy, ul. Węgorka 20, Poznań Wprowadzenie w strukturę cieczy jonowych anionu o działaniu chwastobójczym doprowadziło do otrzymania nowej grupy związków - herbicydowych cieczy jonowych. W toku badań otrzymano nowe herbicydowe ciecze jonowe. (Hydroksyalkilo)dimetyloaminy poddano reakcji protonowania kwasami: (4-chloro-2-metylofenoksy)octowym (MCPA), (2,4- dichlorofenoksy)octowym (2,4-D) i 3,6-dichloro-2- metoksybenzoesowym (dikamba). Struktury otrzymanych protonowych herbicydowych cieczy jonowych zostały potwierdzone za pomocą techniki: 1 H MR oraz 13 C MR. trzymane związki przebadano pod kątem ich biologicznej aktywności w warunkach szklarniowych oraz wyznaczono właściwości fizykochemiczne: rozpuszczalność, temperaturę topnienia, gęstość i współczynnik refrakcji. S10-P03 GRZYBBÓJCZE CIECZE JWE Z KATIEM PRPIKAZLU Bartosz Łęgosz*, Bartosz Markiewicz*, Robert Alaborski*, Filip Walkiewicz*, Roman Gwiazdowski**, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak* * Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań, ** Instytut chrony Roślin PIB, Poznań Propikonazol to związek wchodzący w skład szeroko stosowanych preparatów grzybobójczych. dznacza się wysoką skutecznością działania wobec patogenów grzybiczych. becność pierścienia triazolowego, sprawia, że propikonazol można poddawać modyfikacjom, otrzymując nowe struktury i właściwości powstałych pochodnych. W pracy zaprezentowaliśmy nowe sole propikonazolu oraz sposób ich otrzymywania. Związki poddano analizie właściwości fizykochemicznych wykorzystującej techniki 1 H i 13 C MR, chromatografii TLC oraz analizy elementarnej CH. Cl H Praca wykonana w ramach działalności statutowej DS /13. Cl 366

319 S10-P04 PSTERY FLKULACJA DRŻDŻY PRZY PMCY AMIWYCH PLI(CIECZY JWYCH) Kamil Czerniak*, Michał iemczak*, Rafał Giszter*, Adrian Czerniak** *Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań **Katedra Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Poli(ciecze jonowe) zwane również polimerowymi cieczami jonowymi zalicza się do polielektrolitów i otrzymuje się poprzez polimeryzację monomerów będących cieczami jonowymi [1]. Połączenie cieczy jonowych o charakterystycznych cechach z łańcuchem polimeru pozwala na otrzymanie materiałów polimerowych nowej klasy [2]. Głównym celem pracy była synteza nieopisanych w literaturze poli(cieczy jonowych) z anionem organicznym z grupy benzoesanów, sacharynianów, acesulfamów i salicylanów oraz zbadanie ich zastosowania jako flokulantów drożdży. Dodatkowo określono właściwości fizykochemiczne otrzymanych substancji, zaś ich struktura została potwierdzona poprzez analizę widm protonowego i węglowego magnetycznego rezonansu jądrowego. [1] Yuan, J.; Mecerreyes, D.; Antonietti, M.; Prog. Polym. Sci., 2013, 38, [2] Men, Y.; Kuzmicz, D.; Yuan, J.; Curr. pin. Colloid Interface Sci., 2014, In Press. S10-P05 PLIMERYZWALE CIECZE JWE Z AIEM HERBICYDWYM Kamil Czerniak, Michał iemczak, Rafał Giszter, Juliusz Pernak Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań Herbicydowe ciecze jonowe opisywane są w literaturze jako sole posiadające jon herbicydowy i temperaturę topnienia poniżej 100 C. Układ składający się z dwóch aktywnych jonów pozwala zmniejszyć liczbę dodatkowych substancji, takich jak np. adiuwanty, niezbędne do efektywnego zwalczania chwastów [1]. W ramach badań opracowano metodę syntezy herbicydowych cieczy jonowych z kationem [2-(metakryloiloksy)etylo]trimetyloamoniowym oraz [2-(akryloiloksy)etylo]trimetyloamoniowym. Dla otrzymanych soli określono podstawowe właściwości fizykochemiczne, takie jak gęstość, lepkość, współczynnik refrakcji oraz rozpuszczalność. Dodatkowo przeprowadzono analizę termiczną nowych związków (DSC i TG). [1] Pernak, J.; Syguda, A.; Janiszewska, D.; Materna, K.; Praczyk, T.; Tetrahedron, 2011, 67, S10-P06 SYTEZA RAZ WŁAŚCIWŚCI CIECZY JWYCH Z KATIEM 2-CHLRETYLTRIMETYLAMIWYM Michał iemczak*, Rafał Giszter*, Kamil Czerniak*, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak* *Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań ** Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy, ul. Władysława Węgorka 20, Poznań Chlorek 2-chloroetylotrimetyloamoniowy jest czwartorzędową solą amoniową, wykazującą wysoką aktywność jako regulator wzrostu i rozwoju roślin [1]. Zaobserwowano, że pod wpływem tego środka rośliny wykształcają grubsze i szersze blaszki liściowe o ciemnozielonym zabarwieniu. Jego stosowanie zapobiega powstawaniu strat wynikających ze słabego wykształcenia ziarna i jego porastania oraz ułatwia mechaniczny zbiór. W toku badań opracowano metody syntezy cieczy jonowych z kationem 2-chloroetylotrimetyloamoniowym oraz anionem organicznym jak i nieorganicznym. Struktury produktów potwierdzono za pomocą 1 H i 13 C MR oraz analizy elementarnej. astępnie wyznaczono ich podstawowe właściwości fizykochemiczne oraz aktywność biologiczną. [1] Praczyk, T.; Zakrocka, K.; Wyrzykowska, D.; iemczak, M.; Pernak, J. Cent. Eur. J. Chem, 2013, 11,

320 S10-P07 PLI(DIALLILDIMETYLAMIWE) CIECZE JWE Rafał Giszter*, Kamil Czerniak*, *Zakład Technologii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej Curie Poznań. Polimery jonowe to związki zawierające w swojej budowie nie tylko wiązania kowalencyjne ale również wiązania jonowe. Można je podzielić ze względu na miejsce występowania wiązań jonowych, ilość wiązań jonowych w stosunku do ilości merów w łańcuchu oraz rodzaju jonu występującego w łańcuchu głównym [1]. Do grupy polimerów jonowych należy polimer pirolidyniowy otrzymywany w reakcji polimeryzacji rodnikowej chlorku diallilodimetyloamoniowego (DADMAC). Dokonano wymiany jonowej anionu chlorkowego na aniony nieorganiczne. Dla otrzymanych związków sprawdzono przesunięcia na widmach protonowego i węglowego rezonansu PSTERY jądrowego oraz sprawdzono rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych. trzymane związki mogą być zastosowane wszędzie tam gdzie obecnie stosowane są chlorki diallilodimetyloamoniowe. [1] Wandrey, C., Hernández-Barajas, J.,Hunkeler, D. Diallyldimethylammonium chloride and its polymers Advances in Polymer Science , pp S10-P08 PRTWE CIECZE JWE Z AIEM PCHDZEIA ATURALEG Borys Kowalczyk, Bartosz Łęgosz Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań Wiele substancji otrzymanych z biomasy, jak np. R 2 kwasy tłuszczowe, polisacharydy (lignina czy chityna), opioidy, posiadają szereg atrakcyjnych właściwości pozwalających na ich zastosowanie w farmacji, przetwórstwie tworzyw sztucznych lub lakiernictwie. Dokonano syntezy protonowych cieczy jonowych zawierających anion pochodzenia naturalnego, wykorzystując mieszaniny kwasów tłuszczowych o zdefiniowanym składzie. W wyniku reakcji otrzymano szereg produktów o zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych. R 1 H R 3 R 4 Struktury i czystość powstałych związków potwierdzono wykorzystując techniki 1 H, 13 C MR oraz TLC. Zbadano również wpływ budowy anionu na właścwiości fizykochemiczne, takie jak gęstość, lepkość, rozpuszczalność oraz stabilność termiczną. Zaproponowano przykłady zastosowania związków. S10-P09 BRMKI ALKILDIYL-BIS(DIMETYLALKILAMIWE) Damian Kaczmarek*, Kamil Czerniak*, Rafał Giszter* *Zakład Technologii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej Curie Poznań. Pierwsze informację na temat soli bisamowniowych można znaleźć już w latach 50-tych. Sole te składają się z dwóch amin połączonych łącznikiem alkilowym i są solami słabo opisanymi w literaturze światowej. Przedstawione zostaną bromki alkilodiylobis(dimetyloalkiloamoniowe) otrzymane w reakcji czwartorzędowania aminy trzeciorzędowej dibromkiem alkilowym z wydajnością przekraczającą 80%. Dla oczyszczonych bromków dokonano identyfikacji za pomocą protonowego i węglowego rezonansu jądrowego i na tej podstawie potwierdzono bisamoniową strukturę kationu. Dla otrzymanych bromków przeprowadzono badanie rozpuszczalności w rozpuszczalnikach organicznych i wyznaczono temperatury topnienia. trzymane związki mogą zostać zastosowane jako surfaktanty nowej generacji. 368

321 S10-P10 PRTWE CIECZE JWE Z GRUPAMI HYDRKSYALKILWYMI Dominika Majchrzak*, Agnieszka Kurzawska* PSTERY Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań ajbardziej atrakcyjną właściwością protonowych cieczy jonowych jest to, że odpowiednia modyfikacja kationu i anionu umożliwia uzyskanie związków o oczekiwanych parametrach fizycznych oraz chemicznych. becności ruchliwego atomu wodoru, który posiadając tendencję do tworzenia wiązań wodorowych powoduje, że dany związek nabywa unikatowych właściwości, stale przyczyniających się do poszerzania spektrum aplikacyjnego tej grupy związków. Przedmiotem badań jest synteza protonowych cieczy jonowych zbudowanych z organicznego kationu zawierającego grupę hydroksylową oraz anionu nieorganicznego. Metodami magnetycznego rezonansu jądrowego 1 H MR i 13 C MR potwierdzono struktury otrzymanych związków, a następnie określono właściwości fizykochemiczne syntezowanych cieczy jonowych: temperaturę topnienia, współczynnik refrakcji, gęstość, przewodnictwo właściwe a także ich rozpuszczalność. S10-P11 AMIW-MRFLIIWE CIECZE JWE Z AIEM WDRCYTRYIAWYM Ewa Herzog, Michał iemczak, Rafał Giszter, Kamil Czerniak Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań W ostatnich latach odnotowano wzrost zainteresowania cieczami jonowymi. becnie definiuje się je jako substancje organiczne o charakterze jonowym, które charakteryzują się temperaturą topnienia poniżej 100 o C Zainteresowanie cieczami jonowymi wynika z ich nietypowych, wielofunkcyjnych właściwości, dzięki którym mogą być zastosowane m. in. jako środki ochrony drewna, związki powierzchniowo czynne, substancje dezynfekcyjne, zmiękczające czy jako elektrolity i media reakcji chemicznych lub enzymatycznych. pracowano sposób syntezy cieczy jonowych z anionem wodorocytrynianowym oraz zawierających dwa różne kationy (amoniowy i morfoliniowy). trzymane związki zostały zbadane w celu określenia ich podstawowych właściwości fizykochemicznych np. rozpuszczalności, gęstości oraz potencjalnego zastosowania. S10-P12 HERBICYDWE CIECZE JWE Z KATIEM CYKLHEKSYLAMIWYM Hubert Rodak*, Roksana Markiewicz*, Bartosz Markiewicz*, Filip Walkiewicz*, Agata Sznajdrowska*, Katarzyna Materna*, Katarzyna Marcinkowska**, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak* * Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań ** Instytut chrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy, ul. W. Węgorka 20, Poznań Herbicydowe ciecze jonowe (ang. herbicidal ionic liquids HILs) po raz pierwszy w literaturze opisano w roku Są to związki jonowe, w których kation lub anion charakteryzują się aktywnością chwastobójczą. pisane zostały herbicydowe ciecze jonowe zawierające aktywne przeciwko chwastom aniony, takie jak 4-chloro-2-metylofenoksyoctanowy (MCPA), 2,4-dichlorofenoksyoctanowy (2,4-D) czy 3,6-dichloro-2-metoksybenzoesanowy (dikamba), lub kationy np. 2-chloroetylotrimetyloamoniowy (CCC). W toku badań opracowano metodę syntezy nowych, cykloheksyloamoniowych cieczy jonowych z anionem herbicydowym (MCPA). Po potwierdzeniu struktur oraz określeniu czystości nowych związków zbadano ich właściwości fizykochemiczne oraz aktywność przeciwko chwastom. mawiane związki wykazują wysokie działanie chwastobójcze wobec komosy białej oraz gorczycy białej. Uzyskane wyniki porównano z działaniem popularnego preparatu handlowego. 369

322 S10-P13 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI CIECZY JWYCH PCHDYCH GLICYY Ilona Kędzia, Michał iemczak, Rafał Giszter, Kamil Czerniak, Juliusz Pernak Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań Ciecze jonowe to sole organiczne o charakterze jonowym, składające się z kationu i anionu, o temperaturze topnienia poniżej 100 C. Do ich zalet można zaliczyć wysoką stabilność termiczną, bardzo niską lotność oraz występowanie w stanie ciekłym w szerokim zakresie temperatur. W toku badań opracowano metody syntezy cieczy jonowych z kationem pochodnym,-dimetyloglicyny. W wyniku reakcji wymiany anionu otrzymano związki z anionem organicznym jak i nieorganicznym. Struktury otrzymanych cieczy jonowych potwierdzono za pomocą protonowego i węglowego magnetycznego rezonansu jądrowego oraz analizy elementarnej. PSTERY astępnie wyznaczono ich podstawowe właściwości fizykochemiczne, takie jak temperatura topnienia, gęstość, współczynnik refrakcji oraz zbadano rozpuszczalność w popularnych rozpuszczalnikach o wysokiej jak i niskiej polarności. trzymane ciecze jonowe to nowe, nieopisane w literaturze surfaktanty kationowe. S10-P14 SYTEZA I WŁAŚCIWŚCI BEZETIWYCH CIECZY JWYCH Jan Kuligowski, Michał iemczak, Rafał Giszter, Kamil Czerniak Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań Wytypowany do badań kation benzetoniowy wykazuje wysoką aktywność powierzchniowo czynną oraz właściwości antyseptyczne, bakterio i grzybobójcze [1]. Wykorzystując reakcję wymiany anionu opracowano wydajne metody syntezy cieczy jonowych z kationem benzetoniowym. Struktury otrzymanych związków potwierdzono za pomocą protonowego i węglowego magnetycznego rezonansu jądrowego oraz analizy elementarnej. astępnie wyznaczono ich podstawowe właściwości fizykochemiczne, takie jak temperatura topnienia, gęstość, współczynnik refrakcji czy rozpuszczalność w popularnych rozpuszczalnikach. trzymane ciecze jonowe to nowe, nieopisane w literaturze surfaktanty kationowe. [1] Connell S.; Li J.; Shi R. J Med Microbiol, 2013, 62, S10-P15 WDRRTFSFRAWE(V) CIECZE JWE Marta Fryder*, Kamil Czerniak*, Rafał Giszter* *Zakład Technologii rganicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej Curie Poznań. Do tej pory w literaturze brak jest opisu cieczy jonowych z anionem wodorofosforanowym (V) zawierających dwa różne kationy, nie zanotowano także udanej próby wprowadzenia dwóch różnych kationów do cząsteczki cieczy jonowej zawierającej anion nieorganiczny. becność dwóch różniących się strukturalnie kationów w jednej cząsteczce cieczy jonowej prowadzi do uzyskania związku wielozadaniowego, charakteryzującego się określonymi właściwościami fizykochemicznymi oraz biologicznymi, jakie wynikają z wykorzystanych prekursorów. Zsyntezowano sole zawierające dwa kationy organiczne. Strukturę oczyszczonych związków potwierdzono za pomocą protonowego i węglowego rezonansu jądrowego. Dla otrzymanych związków zbadano temperaturę topnienia, współczynnik załamania światła i gęstość. Związki mogą zostać zastosowane jako środki dezynfekujące. R 1, R 2, R 3 łańcuchy alkilowe 370

323 S10-P16 GRZYBBÓJCZE CIECZE JWE Z KATIEM TEBUKAZLU PSTERY Robert Alaborski*, Bartosz Łęgosz*, Bartosz Markiewicz*, Filip Walkiewicz*, Roman Gwiazdowski**, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak* * Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań, ** Instytut chrony Roślin PIB, Poznań Postać użytkowa tebukonazolu, popularnego fungicydu, wymusza sporządzanie zawiesin wodnych lub odpowiednio rozcieńczonych roztworów zawierających w składzie rozpuszczalnik organiczny, co wpływa na jego efektywność. Celem pracy była synteza soli zawierających jako kation cząsteczkę tebukonazolu. Do reakcji wytypowano szereg kwasów, różniących się mocą oraz posiadających różnorodne struktury. Produkty reakcji zostały poddane wszechstronnej analizie czystości (TLC), struktury (MR, CH) i stabilności termicznej (DSC, TGA). Testowane związki okazały się zachować aktywność wobec patogenów grzybiczych porównywalną z prekursorami. H H Praca wykonana w ramach działalności statutowej DS /13. Cl S10-P17 RZPUSZCZAIE CELULZY W CIECZACH JWYCH A BAZIE CZWARTRZĘDWYCH METAKRYLAÓW AMIWYCH Tomasz Rzemieniecki, Michał iemczak, Rafał Giszter, Kamil Czerniak Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, Poznań dkrycie w 2002 roku rozpuszczalności celulozy w cieczach jonowych otworzyło nowe możliwości przetwarzania i utylizacji najbardziej powszechnego biopolimeru. d tego momentu znaleziono wiele cieczy jonowych zdolnych do rozpuszczenia celulozy, mogących służyć za medium reakcyjne w procesach funkcjonalizacji biopolimeru oraz produkcji włókien lub cienkich filmów [1]. Ciecze jonowe z kationem amoniowym stanowią obecnie mniej zbadaną pod względem rozpuszczania celulozy grupę związków [2]. adrzędnym celem badań była synteza nieopisanych dotąd amoniowych cieczy jonowych z kationem zawierającym grupę metakrylową. Dodatkowo zbadano rozpuszczalność celulozy w otrzymanych cieczach jonowych oraz właściwości fizykochemiczne nowych związków. [1] Wang, H.; Gurau, G.; Rogers, R. D.; Chem. Soc. Rev., 2012, 41, [2] Pernak, J.; Kordala, R.; Markiewicz, B.; Walkiewicz, F.; Popławski, M.; Fabiańska, A.; Jankowski, S.; Łożyński, M.; RSC Adv., 2012, 2, S10-P18 SYTEZA CIECZY JWYCH Z KATIEM ALKILCYKLHEKSYLDIMETYL- AMIWYM Tomasz Wilk*, Roksana Markiewicz* * Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, Poznań pisano syntezę nowych cieczy jonowych oraz zbadano ich właściwości fizykochemiczne. W pierwszym etapie otrzymano bromki alkilocykloheksylodimetyloamoniowe o długości podstawnika alkilowego wynoszącej 8, 10 oraz 12 atomów węgla. Bromek cykloheksylododecylodimetyloamoniowy, po wyizolowaniu poddano reakcji wymiany jonowej, w wyniku której otrzymano nowe sole zawierające aniony: mrówczanowy, octanowy, cytrynianowy, trufluorooctanowy, benzenosulfonianowy, metoksyoctanowy oraz metanosulfonianowy. Wszystkie otrzymane po reakcji wymiany jonowej sole należą do grupy cieczy jonowych. Strukturę otrzymanych związków potwierdzono za pomocą protonowego oraz węglowego magnetycznego rezonansu jądrowego. 371

324 S10-P19 PILTWA ISTALACJA D BADAŃ PRCESU de x Marek Inger, Magdalena Saramok, Monika Ruszak, Jan ieścioruk, Marcin Wilk Instytut awozów Sztucznych, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13A, Puławy. Uwzględniając skalę instalacji emisja x stanowi istotny problem w przemysłu energetycznego. Konieczne jest jej ograniczanie do poziomu określonego limitami zawartymi m.in. w dokumentach BAT i rozporządzeniach ministerialnych [1]. ajpopularniejszymi metodami ograniczenia emisji x są selektywna niekatalityczna redukcja (SCR) i selektywna katalityczna redukcja (SCR). W Instytucie awozów Sztucznych opracowano koncepcję i wybudowano pilotową instalację do badań redukcji x obiema metodami. Przyjęte rozwiązania technologiczne umożliwiają prowadzenie eksperymentów określających wpływ podstawowych PSTERY parametrów procesu na przebieg redukcji x metodą SCR oraz wykonanie badań aktywności katalizatorów w różnej postaci (wytłoczki, pastylki, monolity) stosowanych w metodzie SCR w szerokim zakresie parametrów pracy. Jako reduktorów dla metod SCR i SCR przewiduje się stosowanie amoniaku lub mocznika. [1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, Dz. U nr 95 poz. 558 Pracę wykonano w ramach projektu nr PIG /12 S10-P20 BIŻEIE ZAWARTŚCI ISKCZĄCZTECZKWYCH PCHDYCH FELU W ŻYWICACH FELW-FRMALDEHYDWYCH STSWAYCH D PRDUKCJI LAMIATÓW Magdalena Cygan*, Mariusz Szemień ** * Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole. *,** Instytut Ciężkiej Syntezy rganicznej Blachownia, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn-Koźle. Proces produkcji laminatów polega na nanoszeniu żywicy na nośnik i jego wysuszeniu. Podczas procesu suszenia występuje niepożądane zjawisko osadzania się części lotnych składników żywicy w komorach suszarniczych. Składnikami osadzającymi się w komorach jest fenol oraz jego hydroksymetylowe, oksymetylenowe, metoksymetylowe pochodne. W celu obniżenia zawartości lotnych składników w żywicy wykonano serię syntez ze stałą ilością katalizatora konwencjonalnego tj. amoniaku oraz z dodatkiem kokatalizatora poliaminowego tj. dietylenotriaminy. Porównawczo wykonano syntezy żywicy katalizowanej tylko amoniakiem. Syntezy te prowadzono w temp. 75 C, przy stosunku molowym PhH : CH 2 : H 3 = 1 : 1,2 : 0,05 do uzyskania czasu żelowania ok s [1] Fischer, K.; KEG Asia Pacific Laminates Conference and Workshop, February [2] Pilato, L.; Phenolic resins, Springer-Verlag, Berlin, [3] Szemień M., Cygan M.; Przem. Chem. Zgłoszona do druku, nr ew. 417/2013. Praca finansowana przez MiSW w ramach dotacji podmiotowej na utrzymanie potencjału naukowego, nr tematu Magdalena Cygan jest stypendystką w programie Stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę województwa opolskiego S10-P21 EPXIDATI LISEED IL WITH PERFRMIC ACID AT DIFFERET MLAR RATIS H 2 2 :L Marlena Kłos, Eugeniusz Milchert, Kornelia Malarczyk Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Instytut Technologii Chemicznej rganicznej, ul. Pułaskiego 10, Szczecin Modified vegetable oils are a good intermediate for preparing the prepolymers, polyurethane foams and elastomers [1]. The results of studies concerning the influence of molar ratios H 2 2 :L on the epoxidation of linseed oil (L). Performic acid obtained in situ in the reaction of a 30% hydrogen peroxide with formic acid (FA) and concentrated sulphuric (VI) acid as a catalyst. The degree of overreaction of linseed oil to the epoxy compound was determined by means of the epoxy number, iodine and hydroxyl number. The best results of epoxidation were achived under the following conditions: temperature 45 C, stirring speed 1500 rpm, reaction time 5 hours. The molar ratio of reagents amounted to H 2 2 :L=21,9:1, FA:L=1.75:1. [1] Czub P.,Monografia 366, Kraków

325 S10-P22 PSTERY IFLUECE F THE STIRRIG SPEED THE EPXIDATI F LISEED IL WITH PERFRMIC ACID Marlena Kłos, Eugeniusz Milchert, Kornelia Malarczyk West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Departament of rganic Technology, ul. Pułaskiego 10, Szczecin Vegetable oils as materials of the natural origin are giving applications a lot of the possibility in the industry [1]. The results of studies concerning the influence of stirring speed on the epoxidation of linseed oil (L) with performic acid obtained in situ in the reaction of a 30 wt% hydrogen peroxide and formic acid (FA). The degree of overreaction of linseed oil to the epoxide compound was determined by means of the epoxy number, iodine and hydroxyl number. It results from performed studies, that the process proceeds most advantageous in the following conditions: temperature 45 C, stirring speed 1100 rpm; reaction time 5h. The molar ratio of reagents: FA:L=1,75:1; H 2 2 :L=6,25:1. [1] Czub P., Polimery 2008, 53, S10-P23 ZGAZWAIE RZGRZAEG KARBIZATU W STRUMIEIU PRZEGRZAEJ PARY WDEJ Mateusz Szumowski*, Jacek Kluska*, Dariusz Kardaś* * Zakład Energii dnawialnych, Instytut Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego Polskiej Akademii auk, ul. Fiszera Gdańsk. W ramach wystąpienia przedstawione zostaną wyniki, których celem było określenie wpływu rodzaju oraz natężenia przepływu czynnika zgazowującego na przebieg procesu zgazowania oraz skład ilościowy i jakościowy uzyskiwanych produktów gazowych. Jako czynnik zgazowujący zastosowano przegrzaną parę wodną. Spośród czynników warunkujących przebieg zgazowania należy wymienić m.in. temperaturę procesu, rodzaj i skład chemiczny stosowanego paliwa, rodzaj i natężenie przepływu zastosowanego czynnika zgazowującego i inne. Zastosowanie pary wodnej jako czynnika zgazowującego ukierunkowuje proces na otrzymywanie gazu o zwiększonym udziale wodoru. Pozwala również na wzrost stopnia konwersji surowca. Powyższe założenia znajdują potwierdzenie w przeprowadzonych eksperymentach, będących częścią projektu badawczego nad opracowaniem technologii pozyskiwania energii z biomasy na drodze przemian termochemicznych. Praca finansowana w ramach realizacji PRGRAMU STRATEGICZEG CBiR Zaawansowane technologie pozyskiwania energii S10-P24 ZGAZWAIE RZGRZAEG KARBIZATU W STRUMIEIU PWIETRZA, PARY WDEJ I DITLEKU WĘGLA Mateusz Szumowski*, Jacek Kluska*, Dariusz Kardaś* * Zakład Energii dnawialnych, Instytut Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego Polskiej Akademii auk, ul. Fiszera Gdańsk. Zgazowanie stanowi złożony proces termochemicznej konwersji surowca zachodzący w warunkach niedoboru czynnika utleniającego. Produktami procesu są : frakcja gazowa (syngaz), frakcja stała (karbonizat), oraz popioły (głównie krzemionka, glinokrzemiany, węglany). Ze względu na wysoki udział węgla pierwiastkowego karbonizat stanowi cenny surowiec energetyczny, który może być efektywnie zawracany w celu ponownego zgazowania. Jako główne czynniki wpływające na przebieg zgazowania oraz skład ilościowy i jakościowy uzyskiwanych produktów należy wymienić m.in. temperaturę procesu, rodzaj i skład chemiczny stosowanego paliwa, rodzaj i natężenie przepływu zastosowanego czynnika zgazowującego, stopień rozdrobnienia i wilgotność wsadu. Celem prowadzonych badań jest optymalizacja procesu zgazowania karbonizatu powstającego w wyniku pirolizy i zgazowania biomasy leśnej i odpadowej. Praca finansowana w ramach realizacji PRGRAMU STRATEGICZEG CBiR Zaawansowane technologie pozyskiwania energii 373

326 S10-P25 PSTERY TLEKW-FLURKWE SZKŁA ZL-ŻELWE DMIESZKWAE JAMI TERBU Barbara Szpikowska-Sroka, Agnieszka Psiuk, atalia Pawlik, atalia Heliosz, Lidia Żur, Rozalia Czoik, Wojciech Pisarski Zakład Chemii Materiałów i Technologii Chemicznej, Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii, Katowice Materiały domieszkowane pierwiastkami ziem rzadkich ze względu na swoje ciekawe właściwości luminescencyjne znajdują szerokie zastosowania, np. w medycynie (diagnostyka obrazowa), nowoczesnych technologiach czy optoelektronice [1,2]. W niniejszej pracy przedstawiono preparatykę tlenkowo-fluorkowych szkieł zol-żelowych domieszkowanych jonami Tb 3+ oraz zbadano ich właściwości optyczne przed i po obróbce termicznej. W otrzymanych szkłach zarejestrowano charakterystyczne pasma emisji w zakresie od 490 do 620 nm, które wynikają z przejść z poziomu 5 D 4 7 F J (J=3 6) [3]. Wydłużone czasy życia luminescencji po procesie wygrzewania świadczą o skutecznym wbudowaniu domieszki optycznie czynnej do utworzonej krystalicznej fazy fluorkowej PbF 2. trzymane wyniki wskazują na możliwość zastosowania przygotowanych szkieł jako zielone emitery światła. [1] B. Padlyak, A. Drzewiecki, J. on-cryst. Solids, 2013, 367, [2] J. Dorosz, Technologia światłowodów włóknistych, Kraków 2005, [3] H. A. A. Seed Achmed,. M. twaeaborwa, M.A. Gusowski, J. R. Botha, R. E. Kroon, Physica B, 2012, 407, S10-P26 RLA ZWIĄZKÓW MAKRCYKLICZYCH W PRCESIE FLTACYJEG WYDZIELAIA KATIÓW BARU(II) I STRTU(II) Z RZTWRÓW WDYCH Katarzyna Sobianowska, Joanna Kończyk*, Władysław Walkowiak, Agnieszka Sobianowska-Turek Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, katarzyna.sobianowska@pwr.wroc.pl *Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Procesy flotacji jonowej i flotoekstrakcji kationów metali z roztworów wodnych prowadzone są na ogół za pomocą klasycznych kolektorów anionowych. Ich zastosowanie umożliwia kolektywne zatężanie jonów do niewielkiej ilości koncentratu. owe możliwości, jeśli chodzi o selektywne wydzielenie kationów metali, mogą dostarczyć związki makrocykliczne. Przewaga wielkocząsteczkowych związków nad dotychczasowymi kolektorami polega na tym, że posiadają one grupy funkcyjne, dzięki którym można wpłynąć na selektywne wydzielenie jonów metodami flotacyjnymi. W prezentowanej pracy przedstawiono wyniki badań flotacji jonów Ba(II) i Sr(II) z rozcieńczonych roztworów wodnych przy użyciu związków makrocyklicznych. kreślono wpływ struktury związku makrocyklicznego oraz ph roztworu wodnego na efektywność procesu wydzielenia badanych jonów metali. Praca finansowana przez C, projekt nr S10-P27 USUWAIE JÓW KADMU(II) W PRCESACH TRASPRTU PRZEZ PLIMERWE MEMBRAY IKLUZYJE Beata Pośpiech*, Wojciech Kujawski** *Katedra Chemii, Wydz. IPiTM, Politechnika Częstochowska, ul. Armii Krajowej 19, Częstochowa. **Katedra Chemii Fizycznej i Fizykochemii Polimerów, Wydz. Chemii UMK, ul. Gagarina 7, Toruń Procesy membranowe to jedna z wielu fizykochemicznych metod separacji jonów metali z roztworów wodnych. Spośród kilku typów membran ciekłych, polimerowe membrany inkluzyjne (ang. Polymer Inclusion Membranes, PIMs) wyróżnia znaczna odporność chemiczna [1] i wytrzymałość mechaniczna [2]. W wyniku badań scharakteryzowano proces transportu jonów kadmu(ii) z wodnych roztworów chlorkowych i siarczanowych(vi) przez polimerowe membran inkluzyjne. W roli przenośnika jonów zastosowano fosfoniową ciecz jonową Cyphos 101, eter o-nitrofenylooktylowy (PE) pełnił rolę plastyfikatora, a trioctan celulozy (CTA) stanowił polimerową matrycę membrany. Skład membrany i jej morfologia ma istotny wpływ na wydajność i selektywność prowadzonej pertrakcji membranowej. [1] Benosmane,., et al., Sep. Purif. Technol., 2009, 65, [2] Pereira., et al., Desalination, 2009, 236,

327 PSTERY S10-P28 SYERGIZM W EKSTRAKCYJYCH PRCESACH SEPARACJI JÓW CYKU(II) I MIEDZI(II) Beata Pośpiech Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, ul. Armii Krajowej 19, Częstochowa Jedną z wielu możliwości pozyskiwania metali, w tym miedzi i cynku, jest ich odzysk z roztworów wodnych. Aby otrzymać produkt w postaci metalu o wysokiej czystości, konieczna jest separacja jonów metali z roztworu wodnego. Procesy ekstrakcji ciecz-ciecz to znana i ceniona technika rozdzielania jonów metali o podobnych właściwościach chemicznych z roztworów wodnych [1]. Dodatkowe substancje wprowadzane do układu ekstrakcyjnego mogą wpływać na proces separacji, prowadząc do wzrostu lub obniżenia wydajności ekstrakcji jonów metali, w porównaniu do ekstrakcji w układach prostych [2]. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena wpływu dodatku w postaci Aliquat 336 do roztworów ekstrahentów fosforoorganicznych w nafcie, na wydajność i selektywność ekstrakcji jonów Cu(II) i Zn(II) z wodnych roztworów chlorkowych. [1] Gęga, J., Perspektywy wykorzystania ciekłych membran, Seria: Monografie, Wyd. PCz, Częstochowa [2] Kalembkiewicz, J., Wiad. Chem., 1990, 9-10, S10-P29 TRASPRT JÓW METALI PRZEZ PLASTYFIKWAE MEMBRAY ZAWIERAJĄCE SELEKTYWY MAKRCYKL JAK PRZEŚIK JÓW Anna owik-zając *, Cezary Kozłowski *, Jerzy Lisowski ** * Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, al. Armii Krajowej13/15, Częstochowa; a.zajac@ajd.czest.pl. **Zakład Chemii ieorganicznej, Uniwersytet Wrocławski, ul. Joliot-Curie 14, Wrocław Związki makrocykliczne są szeroko stosowane jako efektywne i selektywne przenośniki jonów metali w procesach separacji. Ich zdolność do rozpoznawania i rozróżniania jonów metali jest jedną z ich głównych zalet, a to sprawia, że nadają się jako specyficzne receptory jonów metali. Wykazano selektywny transport jonów Ag(I) i Cu(II) przez polimerowe membrany inkluzyjne zawierające trójoctan celulozy jako matrycę, eter o-nitrofenylooktylowy jako plastyfikator oraz selektywny makrocykl (rys.) jako przenośnik jonów. Poprzez dobór odpowiedniego stężenia przenośnika w fazie membranowej, stężenia metalu w fazie zasilającej oraz składu fazy odbierającej otrzymano wysoko selektywne układy membranowe. Praca finansowana przez C projekt nr 2013/09//ST5/02984 S10-P30 WYDZIELAIE JÓW CYKU Z RZTWRÓW CHLRKWYCH ZA PMCĄ ŻYWICY LEWATIT 112 MPLUS. Malwina CHRAPEK, Jerzy GĘGA Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, Częstochowa Cynk jest jednym z najpowszechniej stosowanych w przemyśle metali. Wzrost produkcji cynku i jego związków powoduje szybkie nagromadzenie odpadów (m.in. pyły i żużle z zakładów metalurgicznych), które mogą stać się ważnym rodzajem surowców wtórnych cynku[1,2]. Recykling tego metalu jest ważny nie tylko ze względów ekonomicznych, ale również dla poprawy bezpieczeństwa ekologicznego. W metodach odzyskiwania cynku brane są pod uwagę zarówno procesy pirometalurgiczne oraz hydrometalurgiczne[3]. W pracy przedstawiono wyniki badań sorpcji jonów cynku z roztworów chlorkowych za pomocą żywicy Lewatit MonoPlus 112. Stwierdzono, że sorpcja jonów cynku możliwa jest z roztworów o stosunkowo wysokim stężeniu HCl, a ze wzrostem ph wzrasta efektywność wymiany jonowej. [1] Zhao, M., Duncan J.R., van Hille R.P., Water Res., 1999, 33, [2] Goncharuk, V., V., Chem. Technol. Water, 2008, 30, [3] Kolodynska, D., Can. J. Chem., 2008, 86,

328 S10-P31 KATALITYCZY REFRMIG PARWY GLICERLU Magdalena Gos Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Pl. M. Curie Skłodowskiej Lublin Wyczerpywanie się zasobów konwencjonalnych źródeł energii oraz ich nagłe wzrosty cen, a także niestabilna sytuacja polityczna wielu państw, powoduje coraz silniejsze zainteresowanie społeczeństwa alternatywnymi źródłami energii odnawialnej. ajpopularniejszym obecnie produkowanym tego typu paliwem jest tzw. biodiesel. Powstaje on w wyniku transestryfikacji olejów roślinnych. Towarzyszy temu jednak wytworzenie odpadu jakim jest frakcja glicerynowa. Powstaje ona zawsze w ilości >12 % w stosunku do otrzymanych estrów, nie ma na nią wpływu dobór katalizatora, urządzenia lub technologii. W rzeczywistości nie jest to czysta gliceryna, lecz PSTERY mieszanina gliceryny, mono-di-triglicerydów, alkoholu alkilowego, soli lub kwasów tłuszczowych, białek, fosfolipidów oraz innych zanieczyszczeń. Tematyka badań dotyczy sposobu przerobu tego odpadu do gazów syntezowych i wodoru. Przetworzenie glicerolu w celu uzyskania wodoru i gazów syntezowych może przebiegać w wielu procesach tj.: reforming w fazie wodnej (APR), nadkrytycznej lub też jako jego katalityczna konwersja w fazie gazowej z parą wodną. [1] A. Melcer, E. Klugmann-Radziemska, K. Ciunel, Zagospodarowanie fazy glicerynowej z produkcji biopaliw, Archiwum Gospodarki dpadami i chrony Środowiska, 1/13 (2011) str S10-P32 WYDZIELAIE JÓW MLIBDEU(VI) Z RZTWRÓW SIARCZAWYCH ZA PMCĄ ŻYWICY AMBERLITE IRA 958 Agnieszka Mazik, Jerzy Gęga Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, Częstochowa Molibden jest metalem posiadającym cenne właściwości użytkowe[1]. Zapotrzebowania na materiały zawierające ten metal nieustanie wzrasta, a co za tym idzie wzrasta znaczenie wtórnych źródeł tego metalu[2]. W metodach odzysku molibdenu istotną rolę odgrywają procesy hydrometalurgiczne, m. in wymiana jonowa czy też ekstrakcja rozpuszczalnikowa[3]. W pracy przedstawiono wyniki badań sorpcji jonów Mo(VI) z roztworów siarczanowych na jonicie Amberlite IRA 958. kreślono wpływ parametrów operacyjnych na szybkość i efektywność sorpcji jonów Mo(VI). Stwierdzono, że efektywność sorpcji tych jonów wzrasta ze wzrostem ph w zakresie od 0 do 5. ajskuteczniejszym eluentem okazał się roztwór acl. [1] Kar, B.B., Datta, P., Misra, V.., Hydrometallurgy 2005, 72, [2] Ho, P.K., Mohapatra, D., Reddy, B.R., Journal of Hazardous Materials 2006, 138, [3] Habashi, F., Hydrometallurgy 2005, 79, S10-P33 CEA MŻLIWŚCI WYKRZYSTAIA AZTAU AMU JAK KMPETU PDŁŻA GRDICZEG A BAZIE DPADWEJ WEŁY MIERALEJ Pola Cybulska*, Maksymilian Wójcik*, Marta Huculak-Mączka*, Dawid Grzesiak* *Instytut Technol. ieorg. i awozów Mineralnych, Polit. Wrocławska, ul. Smoluchowskiego 25, Wrocław Wełna mineralna jest podłożem używanym w uprawach hydroponicznych. Zwykle wymaga wymiany po jednym cyklu uprawowym. Badania wykazały, iż zawiera ona fosfor w ilości wystarczającej do ponownego użycia [1]. Jedną z możliwości jest wytworzenie nowego produktu, poprzez wzbogacenie wełny w azot. Bogatym źródłem jego przyswajalnych form jest azotan amonu [2]. Wstępne badania wymagają oceny interakcji pomiędzy odpadową wełną a azotanem amonu, podatnym na gwałtowny rozkład w określonych warunkach. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem różnicowej analizy termicznej sprzężonej z termograwimetrią i spektrometrią mas. Zaletą układu pomiarowego jest możliwość jednoczesnej oceny efektów energetycznych, produktów rozkładu i ubytków masy danej próbki [3]. Pomiary wykonano dla azotanu amonu, wełny oraz ich dwóch mieszanek w różnych proporcjach. [1] Huculak-Mączka, M.; Hoffmann, K.; Popławski, D.; Hoffmann, J. Przem. Chem., 2014, 93(6), [2] Lityński, T.; Jurkowska, H.: Żyzność gleby i odżywianie się roślin, 1982, [3] Paulik, F.: Special trends in thermal analysis, 1995, 10. Praca finansowana ze środków CBiR w latach w ramach Projektu Badań Stosowanych o nr PBS1/A9/19/

329 S10-P34 ZASTSWAIE AALIZY TERMICZEJ D CEY HADLWYCH AWZÓW AZTWYCH Makysmilian Wójcik*, Pola Cybulska*, Dariusz Popławski*, Marta Huculak-Mączka* PSTERY *Instytut Technol. ieorg. i awozów Mineralnych, Polit. Wrocławska, ul. Smoluchowskiego 25, Wrocław awozy azotowe są często stosowanymi preparatami zwiększającymi zawartość składników odżywczych w glebie. Jedną z grup tego typu nawozów są saletrzaki, których głównym składnikiem jest azotan amonu. Rodzaj zastosowanego w nich wypełniacza istotnie wpływa na jakość nawozu [1]. Bardzo ważnym aspektem jest również bezpieczeństwo, ze względu na wybuchowe właściwości azotanu amonu. Tylko w ostatnim dwudziestoleciu miały miejsce trzy katastrofy z jego udziałem [2]. Celem badań było przeanalizowanie przemian fazowych w handlowych saletrzakach oraz reakcji i produktów ich rozkładu. Zastosowano różnicową analizę termiczną sprzężoną z termograwimetrią i spektrometrią mas. Uzyskane wyniki pozwalają na określenie wpływu składu nawozu na przemiany fizykochemiczne w nim zachodzące [3]. Biskupski, A.; chał, A.; Malinowski, P. Przem. Chem., 2006, 85(3), Kaljuvee, T.; Edro, E.; Kuusik, R. J. Therm. Anal., 2008, 92, Wrzesiński, J.; Popławska, J.; Kołaczkowski, A.; Biskupski, A. Przem. Chem., 2013, 92(12), Praca naukowa finansowana w ramach Działalności Statutowej ze środków na naukę MiSW w ramach umowy S S10-P35 KATALIZATRY HETERGEICZE W PRCESIE ESTRYFIKACJI GLICERYY Szymon Skowronek*, Jolanta Grzechowiak** *ICS BLACHWIA, ul. Energetyków 9, Kędzierzyn Koźle, **Politechnika Wrocławska, Zakład Chemii i Technologii Paliw, ul. Gdańska 7/9, Wrocław W aktualnie realizowanych w przemyśle procesach estryfikacji jako katalizatory głównie stosuje się silne kwasy nieorganiczne (kwas siarkowy) lub organiczne (kwas alkilo-benzenosulfonowy, kwas metanosulfonowy itp.) [1,2]. a podstawie wyników badań nowych układów katalitycznych otrzymanych z zastosowaniem materiałów mezoporowatych wykazano, że grupy organosulfonowe imobilizowane na powierzchni SBA- 15 charakteryzują się znacznie większą stabilnością w środowisku reakcji a niżeli grupy sulfonowe wprowadzone na powierzchni tlenków metali. Badane układy katalityczne pod względem ich malejącej stabilności oraz selektywności w kierunku trioctanu gliceryny można uszeregować następująco: Amberlyst-70>SBA-15-propyl-S 3 H> SBA-15-fenyl-S 3 H(-CH 3 )>30%HSiW/Zr 2 > S 4 2- /Ti 2 >S 4 2- /Zr 2. [1] M. Canakci, J. Van Gerpen, T.ASAE, 2003, 46, 945. [2] M. I. Goff,. S. Bauer, S. Lopes, W. R. Sutterlin, J. Am. il Chem. Soc., 2004, 81, 415. Szymon Skowronek jest stypendystą projektu Stypendia doktoranckie - inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 377

330 378 PSTERY

331 SEKCJA S11 BITECHLGIA I CHEMIA ŻYWŚCI 379

332 380

333 S11-W01 BADAIA AKTYWŚCI ATYLIPAZWEJ EKSTRAKTÓW RŚLIYCH KRYTYCZA AALIZA STSWAYCH METD Anna Podsędek, Dorota Sosnowska Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka. Stefanowskiego 4/10, Łódż Inhibicja lipaz, szczególnie lipazy trzustkowej, prowadzi do obniżenia stopnia wchłaniania tłuszczów z pożywienia, co może być korzystne dla osób z nadwagą i otyłością. Złożoność reakcji lipolizy w warunkach in vivo i brak ujednoliconych metod wymaga stosowania w badaniach aktywności antylipazowej w warunkach in vitro różnych systemów pomiarowych. znaczanie aktywności lipazy trzustkowej w obecności fitozwiązków prowadzi się w układach badawczych zróżnicowanych pod względem rodzaju i stężenia substratu, jak i enzymu oraz metody detekcji. WYKŁADY ajczęściej stosowane są metody spektrofotometryczne z zastosowaniem estrów p-nitrofenolu oraz metoda fluorymetryczna z użyciem oleinianu 4-metyloumbeliferolu. Dużą grupę stanowią metody opierające się na hydrolizie substratów lipidowych, w których przeprowadza się pomiar ilości powstałych produktów np. metodą miareczkową lub GC. Praca została sfinansowany ze środków arodowego Centrum auki grant nr DEC-2011/01/B/Z9/02046 S11-W02 CHEMICZE MARKERY MIDÓW DMIAWYCH Izabela Jasicka-Misiak*, Łukasz Zieliński*, Paweł Kafarski* *Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska 48, pole Spośród produktów pszczelich największym uznaniem konsumentów cieszą się miody. Miody z rodzimych pasiek posiadają wysokie walory smakowe, odżywcze i terapeutyczne. W sprzedaży często znajdują się miody fałszowane : z dodatkiem syropów cukrowych. Miody odmianowe nie spełniają podstawowych wymogów dla tego rodzaju miodu. W związku z tym poszukuje się komplementarnych metod analitycznych, które mogą uzupełnić klasyczną, mikroskopową analizę pyłkową w celu określenia geograficznego i botanicznego pochodzenia miodu. Badania prowadzi się w trzech kierunkach: (i) poszukuje się związków charakterystycznych (markerów) dla konkretnej odmiany i pochodzenia geograficznego miodu, (ii) tworzy się profile chemiczne konkretnej klasy produktów naturalnych (najczęściej flawonoidów lub kwasów fenolowych), które stanowią swego rodzaju odcisk palca poszczególnych miodów odmianowych czy też (iii) stosuje się techniki metabolomiczne do różnicowania odmian i definiowania miejsca pochodzenia miodów. S11-W03 BIKATALIZA W RZPUSZCZLIKACH RGAICZYCH JAK WY KIERUEK W BITECHBLGII Ryszard staszewski *Instytut Chemii rganicznej PA, Warszawa, ul.kasprzaka 44/52 Biokatalityczne metody syntezy związków organicznych znajdujących zastosowanie w chemii żywności, farmacji czy przemyśle kosmetycznym zdominowane są przez procesy wykonywane w środowisku wodnym. Woda jest naturalnym rozpuszczalnikiem dla enzymów ale jej zastosowanie jako medium reakcji związane jest z szeregiem problemów takich jak: niska rozpuszczalność substratów/produktów reakcji. Zostanie przedstawiona koncepcja syntezy chiralnych i achiralnych związków organicznych w rozpuszczalnikach organicznych w procesach katalizowanych przez hydrolazy. a wybranych przykładach zostaną pokazane wybrane procesy enzymatycznego dynamicznego i kinetycznego rozdziału enancjomerów [1]. [1] M. Zysk, A. Zadlo, A. Brodzka, C. Wisniewska, R. staszewski, J. Mol. Cat. B, 90, 2014, ; A. Brodzka, D. Koszelewski, M. Cwiklak, R. staszewski Tetrahedron Asymm., 24, 2013; S. Kłossowski, B. Wiraszka, S. Berłożecki, R. staszewski rg. Lett., 2013, 15, Badania były wykonane w ramach projektu Biotransformacje użyteczne w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym o. PIG /09-01 częściowo finansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 381

334 S11-W04 WE METDY SYTEZ PTYCZIE CZYYCH AMI Z WYKRZYSTAIEM - TRASAMIAZ Dominik Koszelewski*, Ryszard staszewski* *Instytut Chemii rganicznej PA, Warszawa, Kasprzaka 44/52. Chiralność cząsteczek naturalnych oraz ich występowanie w postaci tylko jednej z dwu możliwych form ma fundamentalne znaczenie w procesach życiowych. ptycznie czynne aminy stanowią cenne bloki budulcowe w syntezie związków o udowodnionej aktywności biologicznej. Chiralne aminy mogą być otrzymane w reakcji reduktywnego aminowania odpowiednich prochiralnych ketonów. Proces ten katalizowany jest enzymami z grupy transaminaz. Biokatalizatory te w odróżnieniu od szeroko stosowanych w rozdziale kinetycznym hydrolaz WYKŁADY prowadzą do odpowiednich optycznie czystych produktów z ilościową wydajnością (Schemat). [1] Koszelewski, D.; Tauber, K.; Faber, K.; Kroutil, W., Trends in Biotechnology 2010, 28, [2] Koszelewski, D.; Lavandera, I.; Clay, D.; Guebitz, G.; Rozzell, D.; Kroutil, W.; Angew. Chem. Int. Ed. 2008, 47, Badania były wykonane w ramach projektu Biotransformacje użyteczne w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym o. PIG /09-01 częściowo finansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 382

335 S11-K01 FITZWIĄZKI JAK REGULATRY METABLIZMU WĘGLWDAÓW Małgorzata Zakłos-Szyda*, Maria Koziołkiewicz* *Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Dane epidemiologiczne wskazują, iż cukrzyca typu 2, która prowadzi do groźnych powikłań, jest jednym z kluczowych problemów zdrowotnych współczesnego świata [1, 2]. Wiadomo, iż głównym czynnikiem patogenetycznym tej choroby jest insulinooporność wynikająca z osłabionej zdolności do reakcji tkanek na insulinę prowadząca do hiperglikemii, czyli wzrostu poziomu cukru po posiłkach. Celem pracy było zbadanie zdolności wybranych fitozwiązków do zmniejszania poziomu cukru we krwi poprzez modulowanie aktywności wybranych enzymów zaangażowanych w regulowanie metabolizmu glukozy. KMUIKATY [1] Goldenberg R., Punthakee Z., Can..J. Diabetes 2013, 37, 8-11 [2] Babu PV, Liu D, Gilbert ER., J. utr. Biochem. 2013, 24, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki (3407/B/P01/2011/40, UM-2011/01/B/Z9/04699) oraz arodowe Centrum Badań i Rozwoju (PBS1/B8/7/2013). S11-K02 EKSTRAKTY PLIFELWE HAMUJĄCE AKTYWŚĆ EZYMÓW GLIKLITYCZYCH Iwona Majewska, Maria Koziołkiewicz Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Wzrastająca zachorowalność na cukrzycę związana jest ze zmianą stylu życia i dietą bogatą w węglowodany. Mimo istnienia pewnej puli leków przeciwcukrzycowych, poszukiwane są nowe terapeutyki, w tym pochodzące z surowców roślinnych. Interesującą alternatywą, szczególnie z punktu widzenia profilaktyki cukrzycy, mogą być polifenole o właściwościach antyhiperglikemicznych. Celem badań była identyfikacja związków polifenolowych hamujących aktywność enzymów glikolitycznych. Ich inhibicja spowalnia procesy degradacji skrobi i uwalniania glukozy do krwi. W przypadku występowania insulinooporności ma to szczególne znaczenie, ponieważ z powodu upośledzonej wrażliwości komórek na insulinę, wychwyt glukozy jest mało efektywny. Prezentowane wyniki dotyczą hamowania aktywności α-amylazy i α-glukozydazy przez polifenolowe ekstrakty roślinne uzyskane z owoców, liści i odpadów przemysłu spożywczego. Wykazano, że wśród badanych ekstraktów, najsilniejszymi inhibitorami obu enzymów okazały się preparaty uzyskane z produktów odpadowych przemysłu spożywczego. Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego oraz CBiR UM R PBS1/B8/7/2013 S11-K03 LIZFSFLIPIDY JAK ZWIĄZKI MDULUJACE METABLIZM GLUKZY Edyta Gendaszewska-Darmach, Anna Drzazga, Przemysław Rytczak, Maria Koziołkiewicz, Andrzej kruszek *Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź becnie lizofosfolipidy sa postrzegane nie tylko jako składnik strukturalny błon komórkowych, ale także jako ważne cząsteczki sygnałowe [1]. Wyniki najnowszych badań wskazują, iż lizofosfatydylocholina (LPC) w sposób bezpośredni aktywuje proces wydzielania insuliny przez komórki trzustki i metabolizm glukozy. Wykazano także, że procesy te są modulowane poprzez aktywację receptora GPR119. Z tego powodu ligandy aktywujące ten receptor mogą być niezwykle użyteczne jako nowy sposób leczenia cukrzycy i otyłości. [1] Grzelczyk A, Gendaszewska-Darmach E. Biochimie , Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, projekt nr (2011/01/B/ST5/06383). 383

336 S11-K04 KMUIKATY ZASTSWAIE IZTACHFREZY KAPILAREJ W AALIZIE ZAWARTŚCI AMI BIGEYCH I ICH PREKURSRÓW W ŻYWŚCI Aneta Jastrzębska, Anna Marlena Piasta, Edward Szłyk Katedra Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej, Wydział Chemii, UMK, ul. Gagarina 7, Toruń becność i poziom zawartości amin biogennych w produktach spożywczych jest głównym parametrem służącym do oceny ich świeżości, warunków przechowywania czy poziomu dojrzałości produktów. Dlatego też ważnym aspektem jest ciągły monitoring i kontrolowanie ich zawartości w produktach żywnościowych. Jako metodę analityczną do analizy zawartości amin biogennych oraz ich prekursorów zaproponowano izotachoforezę kapilarną (ITP). Metoda charakteryzuje się prostym i szybkim przygotowaniem próbek oraz wysoką powtarzalnością i dokładnością wyników analizy. pracowano warunki oznaczania wybranych amin biogennych i ich prekursorów za pomocą jedno- i dwukolumnowej izotachoforezy kapilarnej. Analizy prowadzono dla różnych grup żywności. Praca finansowana z grantu Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego r (4656/B/P01/2011/40) S11-K05 TRASFRMACJE WYBRAYCH CHALKÓW PRZEZ CYJABAKTERIE Beata Żyszka*, Mirosław Anioł**, Jacek Lipok* *Uniwersytet polski, Wydział Chemii, Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Pl. Kopernika 11a, pole **Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział auk o Żywności, Katedra Chemii, ul. C.K. orwida 25/27, Wrocław Chalkony, reprezentujące flawonoidy jedną z najbardziej interesujących i zróżnicowanych grup polifenoli, rozpowszechnionych w królestwie roślin, są związkami lipofilowymi, z charakterystycznym trójwęglowym fragmentem połączonym z dwoma pierścieniami benzenowymi. Istniejące doniesienia literaturowe wskazują na możliwość biotransformacji chalkonów przez grzyby i bakterie właściwe. Procesy tych przemian obejmują cyklizację, hydroksylację, - demetylację i glikozydację, a także dihydrogenację. W naszych badaniach, biotransformacji przy użyciu cyjanobakterii poddano pięć wybranych, naturalnych chalkonów z podstawnikami hydroksylowymi, metylowymi, metoksylowymi i cukrowymi. Przeprowadzone analizy składu chemicznego płynów pohodowlanych wykazały, że cyjanobakterie zdolne są do transformacji tych związków. Beata Żyszka jest stypendystką projektu,,stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. S11-K06 ITERAKCJE PMIĘDZY CYJABAKTERIAMI I JAMI METALI W RZTWRACH WDYCH Monika strowska, Tomasz Płowucha, Jacek Lipok Uniwersytet polski, Wydział Chemii, Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, ul. leska 48, pole Wysokie powinowactwo jonów metali przejściowych do białek enzymatycznych oraz białek strukturalnych, indukuje dwojakiego rodzaju zmiany w zbiorowiskach mikroorganizmów narażonych na kontakt z tymi pierwiastkami. astępuje redukcja liczby wrażliwych drobnoustrojów oraz dochodzi do rozwoju mikroorganizmów o podwyższonej odporności wobec jonów metali. Wyniki naszych doświadczeń wskazują, że cyjanobakterie w obecności jonów metali aktywują szereg mechanizmów obronnych wywołujących m. in.: zmiany składu chemicznego pożywki, zmiany relacji ilościowych chlorofili a i b występujących w komórkach tych mikroorganizmów, a nawet redukcję jonów niektórych metali do postaci nanocząstek. Pawlik-Skowrońska S., Wiadomości botaniczne, 1996, 40, 17 Haferburg G., Knothe E., J. Basic Microbiol., 2007, 47, 457 Monika strowska jest stypendystką projektu Stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Praca została częściowo sfinansowana przez arodowe Centrum auki z projektu nr UM- 2011/01/B/Z9/04722 Biodegradacja ksenobiotyków aminofosfonowych przez cyjanobakterie" 384

337 S11-K07 KMUIKATY PRÓBY TRZYMYWAIA FSFWYCH AALGÓW AMIKWASÓW METDAMI BIKATALITYCZYMI atalia Kmiecik*, Ewa Żymańczyk-Duda* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Biotransformacje to procesy wykorzystujące układy biologiczne w celu przekształcenia związków chemicznych w określone produkty. Ich efektywność jest zależna od cech enzymów takich jak: chemo-, regio- i stereoselektywność [1]. Zróżnicowane funkcje grzybów stanowią największe źródło biokatalizatorów [2]. Spośród 10 przebadanych mikroorganizmów tylko G.candidum, P.funiculosum oraz B.bassiana okazały się aktywne w stosunku do fosfonowego analogu izoleucyny i metabolizowały związek według postulowanego mechanizmu, na który składają się reakcje: selektywnej oksydatywnej deaminacji, produktem jest wówczas ketofosfonian, który dalej ulega bioredukcji do odpowiedniej hydroksylowej pochodnej. Sukcesem prowadzonych badań jest skuteczna optymalizacja procesu biotransformacji. ajlepsze wyniki uzyskano prowadząc biokonwersje z zastosowaniem szczepu P. funiculosum w wodzie destylowanej, jako medium biotransformacji. [1] Żymańczyk-Duda, E., Curr. Mikrobiol. 2011, 62, [2] Borges, K.B., Tetrahedron Asymmetry. 2009, 20, Praca finansowana z projektu Biotransformacje użyteczne w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym o.pig /09-08, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Funduszu Rozwoju Regionalnego Innowacyjna Gospodarka. 385

338 S11-P01 MDYFIKACJA WŁAŚCIWŚCI BIACELULZY ZWIĘKSZAJĄCA JEJ PTECJAŁ JAK RUSZTWAIA KMÓRKWEG PSTERY Katarzyna Kubiak*, Przemysław Rytczak*, Marek Kołodziejczyk*, Edyta Gendaszewska-Darmach*, Przemysław Ceynowa**, Justyna Wittych**, Stanisław Mitura**, Sławomir Kadłubowski***, Marzena Jędrzejczak-Krzepkowska*, Karolina Ludwicka*, Stanisław Bielecki* *Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/ Łódź, **Instytut Technologii i Edukacji, Politechnika Koszalińska, ul. Śniadeckich 2, Koszalin, ***Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka ul. Wróblewskiego 15, Łódź. Bionanoceluloza (BC) to naturalny, biozgodny polimer (złożony wyłącznie z β-1,4-glukanu) wytwarzany metodami biotechnologicznymi przy użyciu bakterii Gluconacetobacter xylinus. Materiał ma postać sieci nanofibryli o przekroju poprzecznym 5-10 nm x nm, które z kolei tworzą wstęgi o szerokości nm. Średnica porów w natywnej BC wynosi 1-20 µm zatem stanowi barierę np. dla komórek patogenów a jest przepuszczalna dla cząsteczek biologicznie aktywnych. Wielkość porów ogranicza jej zastosowanie w inżynierii tkankowej jako skafoldów 3D. Aby rozwiązać ten problem wykorzystaliśmy naświetlenie strumieniem elektronów i technikę elektroprzędzenia do modyfikacji układu włókien w BC. Przędza z BC została uzyskana z roztworów bez użycia rozpuszczalników organicznych. S11-P02 WPŁYW IZMERAZY TRIZFSFRAWEJ I PDJEDSTKI PRTELITYCZEJ CLP A BISYTEZĘ BIACELULZY Marzena Jędrzejczak-Krzepkowska, Katarzyna Kubiak, Przemysław Rytczak, Marek Kołodziejczyk, Karolina Ludwicka, Stanisław Bielecki Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/ Łódź Bionanoceluloza (BC) wytwarzana przez bakterie z gatunku Ga. xylinus charakteryzuje się wysokim stopniem krystaliczności, bardzo dużą czystością i wytrzymałością zarówno mechaniczną, jak i chemiczną, silnym rozgałęzieniem struktury przestrzennej oraz biokompatybilnością. Polimer ten ze względu na unikatowe właściwości oraz możliwości modyfikacji biologicznej, chemicznej i fizycznej znalazł szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, a także w medycynie. Proces biosyntezy BC, jak również mechanizmy regulacji, nie są poznane wystarczająco, aby w sposób ukierunkowany wpływać na intensyfikację produkcji, zmieniać właściwości i strukturę celulozy. W celu weryfikacji roli białek kodowanych przez gen clpp lub tpi w biosyntezie BC przez Ga. xylinus otrzymano mutanty z przerwanymi w/w sekwencjami nukleotydowymi w chromosomalnym DA. Mutanty te mają zmienioną dynamikę biosyntezy BC a obserwacje mikroskopowe wskazują na inny proces sekrecji i budowy biofilmu celulozowego. S11-P03 CHEMICZA SYTEZA FSFATYDYLCHLIY Z ŁAŃCUCHEM IZPREIDWYM W PZYCJI sn-1 i sn-2 Czesław Wawrzeńczyk, Anna Gliszczyńska, atalia iezgoda, Anna Chojnacka, Witold Gładkowski Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. orwida 25, Wrocław, anna.gliszczynska@wp.pl Znaczenie fosfolipidów dla zdrowia ludzkiego w odniesieniu do zwiększającej się skali chorób cywilizacyjnych i związane z tym potrzeby współczesnego rynku, niezwykle intensywnie pobudzają produkcję tej grupy związków, szczególnie tych o określonej strukturze i wysokiej czystości, mających spełniać funkcje odżywcze i farmaceutyczne. Postęp wiedzy w dziedzinie lipidów w połączeniu z obecnymi możliwościami technik analitycznych zrodził wiele nowych koncepcji i osiągnięć w zakresie lipidomiki i modyfikacji fosfolipidów dla celów przemysłowych. Celem badań było wprowadzenie w niepolarny fragment fosfolipidów biologicznie aktywnych związków z grupy izoprenoidów z jednoczesnym zachowaniem w pozycji sn-3 aktywnej choliny, a także porównanie aktywności biologicznej uzyskanych połączeń z aktywnością wyjściowych związków bioaktywnych pod kątem aktywności antynowotworowej. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki projekt Sonat 2013/09/D/Z9/

339 S11-P04 BIKATALITYCZA TRASFRMACJA EPKSYFSFIAÓW Monika Górak, Ewa Żymańczyk-Duda Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław Rosnące wymagania dotyczące syntezy związków organicznych m.in. niska toksyczności danej metody, wysoka wydajność oraz wysoka stereo- i regioselektywność sprawiają, iż biokatalityczne metody otrzymywania określonych struktur stanowią alternatywę dla tradycyjnej syntezy. Pomimo faktu, że użycie całych komórek mikroorganizmów jak i izolowanych enzymów w procesach przemysłowych wzrasta, praktyczne zastosowanie biokatalizy jest często ograniczone ze względu na brak odpowiednich biokatalizatorów [1]. trzymanie optycznie czystych pochodnych fosfonianów przy wykorzystaniu całych komórek PSTERY mikroorganizmów stanowiło główny cel prowadzonych badań. Selektywna hydroliza epoksyfosfonianów przy wykorzystaniu całych komórek m.in. grzybów, prowadzi do odpowiednich dioli o zdefiniowanej konfiguracji absolutnej. H R 1 * * R P 2 H R 2 [1] Schmid, A., J. S. Dordick, B. Hauer, A. Kiener, M. Wubbolts, B. Witholt. ature2001,409, Praca finansowana w ramach dotacji na wspieranie działalność służącej rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich. H R 1 * H * H P H R2 R 2 S11-P05 BICHEMICAL BASIS FR CYABACTERIAL SESITIVITY T GLYPHSIE Damian Drzyzga*, Hanna Studnik*, Jacek Lipok*, Paweł Kafarski*, Michele Bertazzini** and Giuseppe Forlani** * Faculty of Chemistry, pole University, pole, PLAD ** SVeB Department, University of Ferrara, Italy Glyphosine (,-bis[phosphonomethyl]glycine), a phosphonic derivative of glycine and an analogue of the successful herbicide glyphosate, has been widely used in the Seventies as sugarcane ripener. Some potential targets have been reported to explain its phytotoxicity, namely PEP carboxylase [1] and glutamine synthetase [2], but a conclusive evidence has not been obtained. We investigated potential toxic effects of glyphosine on cyanobacteria, as well as their ability to use it as the only P-source. In the presence of millimolar levels of the phosphonate, the growth of some strains was severely reduced, while others were unaffected. Here we report on the effectiveness of this compound in inhibiting in vitro selected biochemical targets, possibly explaining differential effects in vivo. [1] Podestà, F.E.; Gonzalez, D.H.; Andreo, C.S. Plant Cell Physiol. 1987, 28, [2] Srivastava, R.; Amla, D.V. Indian J. Exp. Biol. 1997, 35, Damian Drzyzga is a recipient of a Ph.D. scholarship under a project funded by the European Social Fund. - The research was supported by the grant funded by the ational Science Centre o. UM-2011/01/B/Z9/ PREPARATY PRBITYCZE KMERCYJE I WŁASE JAK SRDKI CHRY RŚLI STSWAE W ZWALCZAIU PLEŚI SZAREJ BTRYTIS CIEREA PERS S11-P06 Renata Barczyńska a, Barbara Herman a, Piotr Rychter a, Rafał Dądela b a Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie b Pro-Life Jurajskie Regionalne Centrum Mikroorganizmów, Częstochowa, ul. Dekabrystów 33/15 Głównym celem badań było określenie wpływu na wzrost i rozwój szarej pleśni Botrytis cinerea Pers preparatów komercyjnych a) EmFarmaTM i b) EmFarma PlusTM c) preparatu w skład którego wchodziły komercyjne szczepy probiotyczne Lactobacillus i Bifidobacterium oraz d) preparatu własnego złożonego z korzystnych szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium izolowanych z przewodu pokarmowego dzieci rocznych. Podczas badań in vitro wykazano, iż wszystkie preparaty zarówno zawierające probiotyki komercyjne jak i izolaty ludzkie powodowały zahamowanie wzrostu badanej pleśni. Istotny stopień zahamowania rozwoju pleśni w porównaniu do próbki kontrolnej (nie traktowanej preparatami) układał się w następującej kolejności c>d>b>a, różnice w skuteczności pomiędzy preparatami były niewielkie. 387

340 S11-P07 ATYUTLEIAJĄCY EFEKT MIESZAIY ZAWIERAJĄCEJ ATURALE ATYUTLEIACZE Małgorzata Jóźwik-Dolęba, Małgorzata lszowy, Andrzej L.Dawidowicz Zakład Metod Chromatograficznych, UMCS, Pl. M.Curie-skłodowskiej 3, Lublin Tlen uważany jest za pierwiastek niezbędny do funkcjonowania każdego organizmu. Przeprowadzone ostatnio badania wykazały, że w pewnych warunkach może on tworzyć toksyczne reaktywne formy, które w dużym stężeniu powodują wiele niekorzystnych zmian w organizmie. Substancjami, które bronią organizm przed reaktywnymi formami tlenu (RFT) są antyoksydanty. Występują one w organizmie jak również są do niego dostarczane wraz z pożywieniem [1]. Wobec nieustannego narażenia człowieka na RFT rola antyutleniaczy rośnie. Mając powyższe na uwadze PSTERY naukowcy coraz więcej uwagi poświęcają naturalnym mieszaninom antyutleniaczy występującym w żywności. Literatura donosi o trzech efektach współdziałania antyutleniaczy w takich mieszaninach: antagonizmie, addytywizmie lub synergizmie [2]. Przedstawiona praca skupia swoją uwagę na właściwościach antyutleniających mieszaniny zawierającej kwercetynę i kwas chlorogenowy. [1] S. Ball, Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka, Medyk, Warszawa 2001 [2] H. J. Heo, Y. J. Kim, D. Chung & D. Kim, Food Chem., 2004, 104, S11-P08 WŁAŚCIWŚCI ATYUTLEIAJĄCE MIESZAIY ZAWIERAJĄCEJ TYML I KARWAKRL Małgorzata Jóźwik-Dolęba, Małgorzata lszowy, Andrzej L. Dawidowicz Zakład Metod Chromatograficznych, UMCS, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin, Przeprowadzone badania wykazały, że wiele chorób degeneracyjnych jest efektem utleniającego działania wolnych rodników. Wnikają one do komórek organizmu, uszkadzają materiał genetyczny, skazując komórki na powolną śmierć. rganizm potrafi zwalczać wolne rodniki przy pomocy substancji o działaniu antyutleniającym. Występują one w każdym organizmie, jednak predyspozycja do ich generowania zależy od uwarunkowania genetycznego. Stąd też w celu wzmocnienia obrony antyutleniającej człowiek powinien dostarczać do swego organizmu jak największą ilość antyutleniaczy [1], których naturalnym źródłem mogą być zioła i zawarte w nich olejki eteryczne. W wieloskładnikowych układach jakie stanowią zioła, obserwuje się wzajemnych wpływ antyutleniaczy na siebie. iniejsza praca prezentuje wyniki dotyczące wzajemnego oddziaływania składników układu antyutleniającego zawierającego dwa terpeny: tymol i karwakrol. [1]. S. Ball, Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka, Medyk, Warszawa 2001 S11-P09 BIAKTYWE SKŁADIKI EKSTRAKTÓW TRZYMYWAYCH W WARUKACH ADKRYTYCZEG C 2 R. Bonikowski, M. Sikora, A. Maciąg, A. Wajs-Bonikowska, A. Stobiecka, J. Kula Instytut Podstaw Chemii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, Łódź Poster przedstawia wyniki prac analitycznych związanych z charakterystyką bioaktywnych składników, a w szczególności: produktów lotnych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, tokoferoli i fitosteroli w trzech ekstraktach C 2 produkowanych przez IS w Puławach. Analizie metodą chromatografii gazowej poddane zostały ekstrakty szyszek chmielu, nasion czarnej porzeczki, nasion truskawki i nasion maliny. Tokoferole (witamina E) uważane są za jedne z ważniejszych składników środków pielęgnacyjnych przede wszystkim ze względu na właściwości antyoksydacyjne. ajwiększą zawartością tokoferoli charakteryzował się ekstrakt z chmielu 235 mg/100 g, z czego 70.7% stanowił składnik najaktywniejszy, czyli alfa-tokoferol. Wysoka aktywność antyoksydacyjna (IC 50 =0.29 mg/ml) ekstraktu chmielowego została potwierdzona w oparciu o testy redukcji kationorodnika za pomocą ABTS i DPPH. Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa wyższego, grant CBR r

341 S11-P10 KSEBITYKI W KSMETYCE Lidia Chrząstek, Barbara Dondela, Barbara Herman Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Streszczenie: Ksenobiotyki to substancje obce dla organizmu człowieka, które mogą dostać się do ustroju różnymi drogami: przez układ oddechowy, przewód pokarmowy lub skórę. W przypadku substancji o charakterze ksenobiotyków wykorzystywanych w przemyśle kosmetycznym drogą tą jest skóra. Ksenobiotyki mogą wpływać na układ immunologiczny dlatego dzieli się je na: immunostymulatory oraz immunomodulatory. becnie badania naukowe skupione są głównie na naturalnych immunostymulatorach pochodzenia bakteryjnego, roślinnego, zwierzęcego lub pozyskiwanych z grzybów. W przemyśle kosmetycznym wykorzystuje PSTERY się ksenobiotyki będące naturalnymi immunostymulatorami pochodzącymi z roślin oraz zwierząt. Są to aleos, jeżówka, miłorząb japoński, torf, włóknouszek, rzeń-szeń,czy olej z wąrtoby rekina. W artykule zwrócono uwagę na skład ksenobiotyków, wpływ ich na skórę oraz na podstawie składu kosmetyków wybranych firm kosmetycznych przeprowadzono analizę statystyczną zawartości ksenobiotyków w produktach kosmetycznych. Molski, M, Chemia piękna, PW.-T, 2006 Samochowie,L, Post. Fitoter.2001,1 Tietdte,J, Marks,,Cosm,Sci.Techn.2005 S11-P11 BITRASFRMATI F CARVE, CARVEL AD METHL BY BLUE-GREE ALGAE Lucyna Balcerzak*, Jacek Lipok**, Stanisław Lochyński* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska**Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Uniwersytet polski Actual data shows that only in 2% of reported studies cyanobacteria were used as biocatalysts [1,2]. In our studies, we examined the ability of four cyanobacterial species: S. platensis, C. minutus, Anabanea sp. and. moravica, to biotransform selected monoterpenes. Results of conducted experiments have showed that freshwater species of cyanobacterial can lead hydrogenation and oxidation of transformed compounds, as well as that the main product of biotransformation of mentol, carvone and carveol was dihydrocarvone, and that the yield of examined processes depended on species of biocatalyst. C. minutus. moravica Anabaena sp. [1] Simeo, Y.; Sinisterra, J.V. Mini-Reviews in rganic Chemistry 2009, 7, [2] de Carvalho C.C.C.R.; da Fonseca, M.M.R., Biotechnol Adv, 2006, 24, This work was supported partially by Polish Ministry of Science and Higher Education in the frame of ational Science Centre grant o. UM-2011/01/B/Z9/ S11-P12 GLY- ATURALE ŹRÓDŁ ZDRWEG SMAKU Katarzyna Godlewska*, Izabela Michalak** *Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Stanisława Wyspiańskiego 27, Wrocław. **Instytut Technologii ieorganicznej i awozów Mineralnych, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Stanisława Wyspiańskiego 27, Wrocław. dpowiednie odżywanie może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia wielu przewlekłych chorób, tym samym poprawiając jakość naszego życia [1]. a całym świecie jako żywność jest wykorzystywanych ok. 145 gatunków glonów. W krajach azjatyckich te morskie warzywa stanowią tradycyjny pokarm [2]. Jadalne makroalgi są cennym źródłem wielu bioaktywnych związków jak np.: białek, witamin, minerałów czy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych [1]. Wartości odżywcze alg różnią się w zależności od gatunku. ajnowsze badania dowodzą, że algi morskie posiadają lecznicze właściwości i, w przeciwieństwie do syntetycznych leków, które przy długotrwałym stosowaniu wywierają niekorzystny wpływ na wątrobę i nerki, są bezpieczne dla naszego organizmu i z powodzeniem mogą być wykorzystywane jako naturalne środki lecznicze [2]. [1] Holdt, S. L.; Kraan, S. J. Appl Phycol, 2011, 23, [2] Fleurence, J.; i in. Trends in Food Science and Technology, 2012, 27, [3] Mohamed, S.; Hashim, S.., Rahman. A. Trends in Food Science and Technology, 2012, 23,

342 S11-P13 PSTERY ZMIAY PRFILU METABLMICZEG MĄKI W ZALEŻŚCI D ZAWARTŚCI METALI CIĘŻKICH. Ewa Jawień*, Piotr Młynarz* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, Wrocław Metabolomika jest jedną z najprężniej rozwijających się dziedzin biologii systemowej w ostatniej dekadzie. Związana jest z analizą niskocząsteczkowych związków chemicznych (>1500 Da) tj. metabolitów, do których należą: aminokwasy, kwasy organiczne, nukleotydy, węglowodany substraty i produkty szlaków metabolicznych [1]. Jest to podejście holistyczne, które pozwala na jakościową i ilościową analizę składu próbek biologicznych, w tym żywności oraz na monitorowanie procesów w nich zachodzących. Celem przeprowadzonych eksperymentów była ocena zmian zachodzących w profilu metabolomicznym na skutek różnej zawartości metali ciężkich w mąkach pochodzących z sześciu różnych zbóż. Jako metodę badawczą zastosowano spektroskopię jądrowego rezonansu magnetycznego 1 H MR połączoną z analizą chemometryczną i statystyczną. [1] S. Collino, F.-P. Martin, S. Kochhar, S. Rezzi; utrients 2009, 1; S11-P14 BADAIA PRFILU METABLMICZEG W CEIE JAKŚCI MAKU SPŻYWCZEG Ewa Jawień*, Adam Ząbek*, Piotr Młynarz* *Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, Wrocław Metabolomika jest jedną z dziedzin biologii systemowej, związana jest z analizą niskocząsteczkowych związków chemicznych (>1500 Da) tj. metabolitów, do których należą substraty i produkty szlaków metabolicznych [1] Pozwala ona na jakościową i ilościową analizę składu próbek biologicznych, w tym żywności oraz na monitorowanie procesów w nich zachodzących. Celem przeprowadzonych eksperymentów była ocena zmian zachodzących w maku spożywczym podczas procesu parzenia i jełczenia. Jako metodę badawczą zastosowano spektroskopię jądrowego rezonansu magnetycznego 1 H MR połączoną z analizą chemometryczną i statystyczną. Badania pokazały zmiany zachodzące w czasie jełczenia maku wraz ze związkami odpowiedzialnymi za ten proces. Ponadto zbadano mak nieparzony, dobrze zaparzony i zbyt długo parzony i na tej podstawie wyznaczono kierunek zmian zachodzący w czasie parzenia. Dodatkowo wyjaśniono biochemiczne podstawy obu procesów.. [1] S. Collino, F.-P. Martin, S. Kochhar, S. Rezzi; utrients 2009, 1; S11-P15 RZPUSZCZALY BŁIK PKARMWY ZE SKRBI ZIEMIACZAEJ WŁAŚCIWŚCIACH PREBITYCZYCH DLA PRZEMYSŁU APJÓW Kamila Kapuśniak a,b, Arkadiusz Żarski a, Renata Barczyńska a, Ewa ebesny b, Janusz Kapuśniak a a Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie b Instytut Chemicznej Technologii Żywności, Wydział Biotechnologii i auk o Żywności, Politechnika Łódzka Głównym celem badań było otrzymanie preparatów o zwiększonej zawartości frakcji nietrawionej poprzez termolizę skrobi ziemniaczanej zakwaszonej kwasami HCl i cytrynowym; badanie związku pomiędzy metodyką syntezy preparatów, ich strukturą i opornością na trawienie enzymatyczne oraz zastosowanie preparatów o zwiększonej oporności jako substancji o właściwościach prebiotycznych. W zastosowanych warunkach kwas cytrynowy pełnił funkcję aktywatora i/lub katalizatora reakcji repolimeryzacji lub polikondensacji dając produkty trudno trawione. Badania wskazały na możliwość przygotowania dobrze rozpuszczalnych preparatów, o małej zdolności wiązania wody, obniżonym ph, niskiej lepkości, zawierających około 80% cząsteczek o M w ok g/mol, obniżonej wartości kalorycznej w porównaniu z natywną skrobią ziemniaczaną. Badania mikrobiologiczne pokazały, że korzystne szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium, w obecności preparatów, potrafiły zdominować środowisko we wspólnej hodowli z innymi bakteriami izolowanymi z przewodu pokarmowego człowieka. 390

343 PSTERY S11-P16 ZASTSWAIE PREPARATÓW BILGICZYCH W PRZECHWALICTWIE WARZYW Piotr Rychter a, Barbara Herman a, Renata Barczyńska a, Rafał Dądela b a Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie b Pro-Life Jurajskie Regionalne Centrum Mikroorganizmów, Częstochowa, ul. Dekabrystów 33/15 Probiotyki definiowane są jako żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystne skutki zdrowotne. Pomimo wielu oddziaływań probiotyków poszukuje się nowych rozwiązań wykorzystujących potencjał dobroczynnych mikroorganizmów. Jednym z zastosowań jest wykorzystanie probiotyków i ich metabolitów jako środka, korzystne oddziaływującego w ekosystemach środowiska naturalnego. Celem badań było określenie wpływu preparatów komercyjnych EmFarmaTM, EmFarma PlusTM, preparatu własnego złożonego z korzystnych szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium izolowanych z przewodu pokarmowego dzieci rocznych na proces psucia się warzyw. Przeprowadzono eksperyment polowy polegający na oprysku (2 razy w tygodniu) uprawy ogórka gruntowego odmiany Śremski oraz pomidora gruntowego odmiany Złoty żarowski. Zastosowane preparaty spowolniły proces psucia się warzyw, zarówno pomidorów jak i ogórków podczas ich przechowywania. Skuteczność preparatów układała się następująco: izolaty dziecięce > EmFarma > kontrola. S11-P17 AALIZA WPŁYWU WYBRAYCH DDATKÓW FUKCJALYCH A ZAWARTŚĆ AMI BIGEYCH W MIĘSIE Aneta Jastrzębska, Anna Marlena Piasta, Edward Szłyk Katedra Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej, Wydział Chemii, UMK, ul. Gagarina 7, Toruń jakości mięsa i jego przetworów decydują aspekty bezpieczeństwa, wartość odżywcza, jego właściwości technologiczne oraz cechy sensoryczne. Produkty te zalicza się do grupy o wysokim ryzyku występowania amin biogennych. becność w mięsie ww. związków świadczy o nieprzestrzeganiu warunków higienicznych podczas jego pozyskiwania i przetwarzania. Biorąc pod uwagę powyższe, zależność między zawartością amin biogennych w produkcie spożywczym, a czasem jego przechowywania wykorzystuje się do kontroli świeżości oraz przydatności do spożycia. Celem pracy była ocena zawartości wybranych amin biogennych pojawiających się w mięsie w zależności od sposobu przechowywania oraz stosowanych dodatków funkcjonalnych. Jako metodę analityczną zastosowano izotachoforezę kapilarną (ITP). Ponadto opracowano optymalne warunki ekstrakcji amin biogennych z badanych produktów żywnościowych. Praca finansowana z grantu Ministerstwa auki i Szkolnictwa Wyższego r (4656/B/P01/2011/40) S11-P18 WYKRZYSTAIE ŻYWRÓDKI PIERZASTEJ (KALACHE DAIGREMTIAA) D PRDUKCJI REKMBIWAYCH BIAŁEK. Katarzyna Bandurska, Katarzyna Pluskota, Piotr Krupa Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii; Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, ul. Armii Krajowej 13/ Częstochowa, k.bandurska@ajd.czest.pl Przygotowano kasety ekspresyjne zawierające syntetyczny, zoptymalizowany gen Griffithsin (GRFT) pod kontrolą promotora Rubisco. Białka kierowano do cytoplazmy lub do retikulum endoplazmatycznego dzięki obecności peptydu sygnalnego oraz C- końcowego sygnału retencji KDEL. Utworzone konstrukty przeklonowano do wektorów binarnych PBIPLUS i wykorzystano do transformacji roślin żyworódki pierzastej (Kalanchoe daigremontiana) za pomocą Agrobacterium tumefaciens. W celu optymalizacji procesów transformacji testowano m.in.: odmienne kombinacje i stężenia hormonów, wartości D hodowli Agrobacterium oraz długość okresu kokultywacji i pokokultywacji. Analizy PCR genomowego DA, wyizolowanego z wybranych roślin, wykazały obecność transgenu GRFT w pierwszych potencjalnie transgenicznych (produkujących korzenie na pożywce selekcyjnej) roślinach żyworódki. Praca finansowana przez Fundację na rzecz auki Polskiej grant Homing Plus/2010-1/1. 391

344 392

345 SEKCJA S12 DYDAKTYKA I HISTRIA CHEMII 393

346 394

347 S12-W01 IDETYFIKWAIE SIĘ AUCZYCIELI Z REFRMĄ EDUKACJI PRZYRDICZEJ Ryszard M. Janiuk WYKŁADY Zakład Dydaktyki Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, Lublin. Sukces każdej reformy edukacji zależy w decydującym stopniu od nauczycieli, którzy muszą identyfikować się z jej założeniami, odczuwać konieczność wprowadzenia wynikających z niej zmian, pomimo związanych z tym niedogodności, oraz aktywnie je wspierać [1]. Czynnik ten, zwany ownership, jest coraz częściej przedmiotem badań. [2]. Zmiany w edukacji przyrodniczej wprowadzone we wrześniu 2012 roku w szkołach ponadgimnazjalnych od początku budziły zastrzeżenia wielu środowisk [3]. Przeprowadzone badania ankietowe wykazały, że większość uczestniczących w nich nauczycieli zna założenia reformy, ale ich nie akceptuje. Trudno im wskazać wynikające z niej korzyści, natomiast widzą wiele spowodowanych przez nią problemów, a w konsekwencji nie potrafiliby przekonać innych osób o znaczeniu wprowadzonej reformy. Raczej nie angażują się we wprowadzanie w swojej pracy zmian wynikających z reformy, jak również deklarują negatywne nastawienie do ewentualnych kolejnych reform. Podobnie według badanych oceniają reformę inni nauczyciele. Wskazuje to na poważne zagrożenia i problemy związane z jej wprowadzeniem. [1] gborn, J., Physics Education, , [2] Janiuk, R. M., Journal of Baltic Science Educ, , 4 5. [3] Janiuk R. M., w: Materiały 56 Zjazdu PTChem i SiTPChem, Siedlce 2013, 605. S12-W02 EWALUACJA EFEKTÓW KSZATŁCEIA DLA KIERUKÓW CHEMICZYCH Iwona Maciejowska Zakład Dydaktyki Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków Student Centered learning zostało ostatnio zaimplementowane w polskim szkolnictwie wyższym m.in. w postaci efektów kształcenia. Podstawowym wyznacznikiem dobrze skonstruowanego efektu kształcenia jest jego mierzalność. I dlatego przygotowując sylabus konkretnego kursu planuje się jednocześnie efekty, metody kształcenia i metody oceny. ile metody ewaluacji wiedzy studentów nie nastręczają większych problemów, o tyle ocena umiejętności praktycznych, a zwłaszcza tzw. kompetencji społecznych stanowi nie łatwe wyzwanie. Można się zastanawiać, czy na przykład na podstawie sprawozdania laboratoryjnego naprawdę jest się w stanie ocenić umiejętności praktyczne? A jakie metody mogą służyć do ewaluacji takich efektów kształcenia, jak np.: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role czy potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania. S12-W03 MBILE TECHLGIE W SZKLE Hanna Gulińska *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Chemii, Zakład Dydaktyki Chemii, Umultowska 89b, Poznań W nowym roku szkolnym 2014/2015 trafi w ręce uczniów pierwsza część podręcznika Mobilna chemia w pełni dedykowanego nowym nośnikom, w szczególności ipadom. Autorzy podręcznika to doświadczeni dydaktycy przedmiotu, nauczyciele i młodzi entuzjaści. Podręcznik nie ma swojego odpowiednika papierowego i nie powiela dotychczas stosowanych rozwiązań. Wykorzystanie nowych technologii umożliwiło obudowę jego modułów wieloma aktywnościami, jak filmy w swobodniejszej niż zwykle formule, domowe laboratoria z propozycjami doświadczeń do samodzielnego wykonania, zadania w nowej formule egzaminacyjnej, zadania filmowe, bogate zbiory infografik uzupełnione zadaniami, zagadki i logogryfy, gry edukacyjne. auczyciel i uczeń mogą dobierać potrzebne elementy, tworząc własną strukturę działań na lekcji i pracy po jej zakończeniu. W niedalekich planach jest uzupełnienie podręcznika Mobilna chemia o zbiory zadań egzaminacyjnych i doświadczeń domowych. Zespół prowadzi badania pedagogiczne nad skutecznością powziętego zamysłu, w tym lekcje w szkołach, które korzystają z ipadów. 395

348 S12-W04 WYKŁADY CZY GRZI AM ZAGŁADA? KSZTAŁTWAIE ŚWIADMŚCI EKLGICZEJ STUDETÓW SGGW Beata Dasiewicz, Katarzyna Dobrosz-Teperek Katedra Chemii, Wydział auk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. owoursynowska 159C, Warszawa Świadomość ekologiczna jest to stan wiedzy, poglądów, wyobrażeń ludzi o roli środowiska w życiu człowieka. Często potoczna świadomość ekologiczna jest kształtowana na podstawie przypadkowych opinii, zasłyszanych poglądów, powszechnie panujących stereotypów, intuicyjnego zrozumienia przyrody. Zdecydowanie drugorzędną rolę w jej budowaniu odgrywa wiedza naukowa i doświadczenie. Przeprowadzone badania ankietowe wśród studentów SGGW wykazały, że wiedza ankietowanych na temat współczesnych trendów w ekologii jest stosunkowo duża. Jednak poziom wiedzy chemicznej studentów oraz jej korelacja z życiem codziennym okazuje się niewystarczająca. Istnieje konieczność podejmowania tematyki ekologicznej na wykładach różnych przedmiotów realizowanych w SGGW bez względu na kierunek studiów. W trakcie wykładu pokazane zostaną przykłady stereotypów i mitów kształtujących społeczną świadomość ekologiczną w zestawieniu z wiedzą naukową na temat wybranych zagadnień. 396

349 S12-K01 EKSPERYMET W AUCZAIU CHEMII Małgorzata Bartoszewicz KMUIKATY *Zakład Dydaktyki Chemii, Wydział Chemii, Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Umultowska 89b Poznań ajbardziej efektywnym sposobem nauczania przedmiotów przyrodniczych na wszystkich szczeblach edukacji jest eksperyment. iewątpliwie wyjaśnienie, często trudnych do zrozumienia zasad, pojęć, czy praw w sposób eksperymentalny jest znacznie atrakcyjniejsze dla uczniów. Ciekawą propozycją, z którą warto aby zapoznał się nauczyciel i uczeń gimnazjum jest podręcznik Mobilna chemia [1]. Jego ważnym elementem jest pakiet doświadczeń do wykonania w warunkach domowych i laboratoryjnych oraz propozycje eksperymentów z zastosowaniem serii produktów firmy PASC. Czujniki PASC umożliwiają pomiar m.in. temperatury, natężenia i napięcia prądu elektrycznego, stężenia tlenu, tlenku węgla(iv), odczynu roztworu (ph) czy poziomu mętności. Do wyboru jest ponad 70 rodzajów badań. [1] Gulińska H (red)., Bartoszewicz M., Mobilna chemia, Wyd. Multiedukacja, Poznań-Wrocław 2014 [2] Laboratoria przyrodnicze PASC aktualnosci- /1/nowosc-w-ofercie-image-recording-solutionslaboratoria-przyrodnicze-firmy-pasco/ [dostęp ] S12-K02 PSTĘPY EDUKACYJE CZĘSTCHWSKICH UCZIÓW W ŚWIETLE WYIKÓW EGZAMIU MATURALEG Z CHEMII Anna Drzewiecka-Świtała Samorządowy środek Doskonalenia w Częstochowie ul. Kosmowskiej 5. Kształcenie chemii w częstochowskich szkołach: profile biologiczno-chemiczne w gimnazjach i na poziomie rozszerzonym w szkołach ponadgimnazjalnych. Porównanie średnich wyników egzaminu maturalnego z chemii w częstochowskich szkołach. Porównanie średnich wyników częstochowskich maturzystów z wynikami w okręgu i kraju. Planowanie pracy nauczyciela chemii w kontekście wyników maturalnych i wymagań szczegółowych podstawy programowej. Szkolny system badania osiągnięć uczniów jako sposób na przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego i podniesienia efektywności nauczania. S12-K03 MICHAŁ SĘDZIWÓJ - D KŃCA IEPZAY Eugeniusz Kałamarz, Aleksander Żakowicz Muzeum Przemysłu Zapałczanego, Częstochowa, grodowa

350 S12-P01 PSTERY ZASTSWAIE WEB2.0 W KSZTAŁCEIU AUCZYCIELI ELEMETEM PRJEKTU 7PR IRRESISTIBLE Iwona Maciejowska Zakład Dydaktyki Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków Według Wikipedii Web2.0 to potoczne określenie serwisów internetowych, w których działaniu podstawową rolę odgrywa treść generowana przez użytkowników. To oni publikują zdjęcia, pliki wideo, teksty, linki do ciekawych stron internetowych itd.. Promowana jest interakcja pomiędzy użytkownikami w postaci rozwijania sieci kontaktów, wysyłania wiadomości bezpośrednio, za pomocą forów i grup dyskusyjnych. Uruchomiony jesienią 2013 projekt 7PR IRRESISTIBLE przewiduje zastosowanie narzędzi Web2.0 w pracy tzw. Community of Learners, w skład których będą wchodzić nauczyciele, naukowcy, kuratorzy wystaw, a których zadaniem będzie opracowanie materiałów dla szkół na temat odpowiedzialnych badań i innowacji (Responsible Research and Innovation), jak również w bezpośredniej pracy projektowej z uczniami. W ramach działań wstępnych projektu przeprowadzono ankietę wśród nauczycieli polskich szkół średnich na temat ich doświadczeń z Web2.0. S12-P02 FIZYKCHEMICZA CHARAKTERYSTYKA DIAMETÓW ATURALYCH I SYTETYCZYCH W ASPEKCIE RÓŻYCH ZASTSWAŃ. WYKRZYSTAIE DYDAKTYCZE. Marian Mielniczak Lubuska Wyższa Szkoła Zdrowia Publicznego w Zielonej Górze Diament posiada strukturę regularną, tworzy kryształy ośmiościenne, niekiedy dwunastościenne, sześciościenne i czworościenne różnych rozmiarów. Jest najtwardszym z minerałów. Twardość w skali Mohsa wynosi 10. Gęstość minerału to 3,47-3,57, najczęściej 3,52 g/cm 3. Cechuje się dobrą przewodnością cieplną: 2000 W (m K) wynikającą z efektywnego przewodnictwa fenonowego ( drgania sieci krystalicznej ). Jest izolatorem z wyjątkiem diamentu niebieskiego, cechującego się półprzewodnictwem. Trudno topliwy i odporny na działanie kwasów i zasad. Może zawierać wrostki, czyli inkluzje o stanie skupienia gazowym, ciekłym i stałym. Rozróżniamy diamenty: bost, ballast, lonsdaleit, karbonado oraz klasyfikujemy na: typ I a, typ I b, typ II a i typ II b. W celach technologicznych jedynie wykorzystuje się 10% diamentów naturalnych, 90% to diamenty syntetyczne. W komunikacie scharakteryzuję fizykochemiczne właściwość diamentów naturalnych i syntetycznych, przedstawię historię ich powstawania, otrzymywanie metodami syntetycznymi oraz zastosowanie w najnowocześniejszych technologiach. S12-P03 WYIKI AKIETY EWALUACYJEJ PRZEPRWADZEJ PDCZAS XXII GÓLPLSKIEG KKURSU CHEMICZEG A PLITECHICE ŚLĄSKIEJ Agnieszka Drożdż, Andrzej Milewski, Łukasz Siepietowski *Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice, Agnieszka.Drozdz@polsl.pl Ankieta została przeprowadzana podczas I-go etapu XXII gólnopolskiego Konkursu Chemicznego dla młodzieży szkół średnich zorganizowanego przez Wydział Chemiczny Politechniki Śląskiej oraz ddział Gliwicki Polskiego Towarzystwa Chemicznego dnia 22 mara Ankietowani byli zarówno nauczyciele i opiekunowie (13 osób), jak również uczniowie (190 osób). Cel ankiety jest oczywisty, uzyskanie informacji zwrotnej od nauczycieli i uczestników Konkursu, które pomogą lepiej zorganizować lub jeśli będzie to konieczne przeorganizować Konkurs Chemiczny. W ankiecie zadano pytania dotyczące terminu przeprowadzania konkursu, poziomu trudności zadań konkursowych czy pytania są zrozumiałe dla uczestników, niezbędny czas na przygotowanie się uczestników do konkursu oraz okres czasu, jaki powinien dzielić pierwszy etap (pisemny) od drugiego (laboratoryjny). Sponsorami XXII gólnopolskiego konkursu Chemicznego byli: FLUR S.A. oraz Energopomiar S.A., AvantorTM Performance Materials, itroerg S.A. - Grupa kapitałowa KGHM Polska Miedź S.A., Petrochemia-Blachownia S.A. Spółka Grupy Wanhua BorsodChem oraz Eko-Max Sp. z o.o., Patronem medialnym był miesięcznik naukowo-techniczny Chemik. 398

351 S12-P04 JAK AUCZAĆ ATECHLGII? D.Rutkowska-Żbik, A. Drzewiecka-Matuszek, R.Tokarz-Sobieraj, J. Korecki PSTERY Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PA, ul. iezapominajek 8, Kraków anotechnologia jest wymieniana jako jedna z kluczowych technologii w przyjętym przez UE programie Horyzont Zainteresowanie nią oraz szerokie spektrum wykorzystania niesie za sobą wzrost zapotrzebowania na wysokokwalifikowanych pracowników. Konieczne jest dostosowanie dotychczasowego systemu kształcenia tak, aby odpowiadał on potrzebom rynku pracy i wpływał na podniesienie wiedzy ogółu społeczeństwa. Celem prezentowanych badań, wykonanych w ramach projektu anoeis: anotechnology Education for Industry and Society, jest sformułowanie rekomendacji dla programów edukacyjnych na pierwszym poziomie studiów. Absolwent studiów 1. stopnia, oprócz wiedzy z zakresu fizyki, chemii, biologii oraz podstaw nanotechnologii, powinien potrafić przeprowadzić podstawowe badania przy użyciu nowoczesnych metod i narzędzi badawczych, być przygotowanym do rozwiązywania standardowych problemów zawodowych, umieć wykorzystywać informacje naukowe, znać język obcy oraz posiadać tzw. kompetencje miękkie, takie jak m.in. umiejętność pracy w zespole, zdolność komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz autoprezentacji. The research leading to these results has received funding from the European Union Seventh Framework Programme (FP7/ ) under grant agreement n S12-P05 ŚRDKI CHRY RŚLI ZA I PRZECIW JAK TEMAT PRJEKTU DYDAKTYCZEG DLA STUDETÓW SGGW Katarzyna Dobrosz-Teperek, Beata Dasiewicz Katedra Chemii, Wydział auk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. owoursynowska 159C, Warszawa Środki ochrony roślin stanowią do dziś najszybszą i najradykalniejszą ochronę roślin. Już 2 tys. lat p.n.e. próbowano w Egipcie, Babilonii i w Chinach niszczyć chemicznie szkodniki zwierzęce w polu i magazynach, natomiast szkodniki roślinne przez zaprawianie nasion sokiem z rozchodnika lub bejcowanie ziarna sinym kamieniem. We współczesnym rolnictwie, leśnictwie i innych pokrewnych działach gospodarki stosuje się dwie metody ochrony roślin wykorzystujące: a) wyciągi i odwary z roślin wyższych (owadobójczych). Związki zawarte w tych roślinach działają hamująco lub zabójczo na mikroorganizmy. azwano je fitoncydami. b) syntetyczne substancje chemiczne. Związki używane w tym celu muszą uprzednio być zarejestrowane. becnie chemiczne środki ochrony roślin ogranicza się z powodu wielu szkodliwych właściwości: powstawanie odpornych ras owadów, odkładanie toksycznych substancji w żywych organizmach. a plakacie zaprezentowane zostaną szczegółowe etapy realizacji projektu przez studentów I roku grodnictwa w SGGW. S12-P06 IE TYLK CHEMIA JEST FASCYUJĄCA IWACYJY ITERDYSCYPLIARY PRGRAM ZAJĘĆ PZALEKCYJYCH Z CHEMII Izabela Dobrzyńska*, Justyna strowska** *Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, **III Liceum gólnokształcące w Białymstoku Innowacyjny interdyscyplinarny program zajęć pozalekcyjnych z chemii jest ściśle powiązany z programem nauczania biologii w zakresie rozszerzonym, w którym treści chemii i biologii są spójne. W realizacji takiego programu konieczna jest współpraca nauczycieli biologii i chemii, by realizując podobne treści używali ujednoliconej nomenklatury, aby przedstawiali uczniom procesy z punktu widzenia obu przedmiotów. W ramach praktyk studenci chemii studiów licencjackich przygotowali i prowadzili zajęcia pozalekcyjne, których celem było praktyczne zbadanie właściwości chemicznych związków ważnych biologicznie i mieszanin buforujących. Uczestniczyli w nich uczniowie szczególnie zainteresowani wymienionymi przedmiotami. Każde zajęcia dotyczyły określania właściwości fizykochemicznych innej grupy związków: tłuszczów, cukrów, aminokwasów, białek, estrów oraz roztworów buforowych. Uczniowie zapoznali się z zasadami bezpiecznej pracy w laboratorium chemicznym, podawali obserwacji i na ich podstawie formułowali wnioski. Zajęcia skonstruowano tak aby zmusić uczniów do twórczego myślenia i rozwiązywania problemów. 399

352 S12-P07 EDUKACYJE ASPEKTY ZIELEJ CHEMII Czesław Puchała Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa, al. Armii Krajowej 13/15 Wśród działań zmierzających do zmniejszenia zagrożeń chemicznych wyjątkowe miejsce zajmuje koncepcja zielonej chemii. Dotychczas ukazało się wiele pozycji literaturowych poświęconych różnym aspektom zielonej chemii (np. [1]). W piśmiennictwie polskim brakuje opracowań dotyczących aspektów edukacyjnych zielonej chemii (poza wzmiankami sygnalizującymi problem). Praca stanowi próbę wypełnienia tej luki. Problematyka zielonej chemii może występować w kształceniu chemicznym i ekologicznym. Tematyka zielonej chemii znalazła się w programach kształcenia na wyższych uczelniach. Jej PSTERY realizacja przebiega dwutorowo: może być ona wkomponowana do programów przedmiotów chemicznych lub stanowić odrębny przedmiot. W pracy przedstawiono wyniki badań ankietowych, których celem było określenie stopnia znajomości problematyki zielonej chemii wśród studentów [2]. [1] Burczyk, B., Zielona chemia. Zarys, ficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej: Wrocław, [2] Puchała, Cz., International action on chemical threats reduction, In: Cieśla P., odzyńska M., Stawoska I., Eds.; Chemistry Education in the Light of the Research, Pedagogical University: Kraków, 2012, S012-P08 UMIEJĘTŚCI ZŁŻE W ZADAIACH ZAMKIĘTYCH ARKUSZA PKAZWEG EGZAMIU MATURLAEG Z CHEMII D 2015 RKU Robert Zakrzewski*, Anna Wypych-Stasiewicz * * Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, Łódź owa Podstawa Programowa (Rozporządzenie ME, , - Dz.U poz. 977) kładzie silny nacisk na rozwijanie umiejętności złożonych takich jak argumentowanie, wnioskowanie czy rozumowanie. iejednokrotnie do tej pory nauczano oddzielnie tych umiejętności nie stwarzając możliwości sprawdzenia ich przy rozwiązaniu zadania mającego formę zamkniętą. Taki schemat postępowania nie był wystarczający do nauczania-uczenia się twórczego, krytycznego myślenia oraz rozwiązywania problemów. Egzamin maturalny od roku szkolnego 2014/2015 ma mieć nową formę. Zmianie poddane zostaną również zadania zamknięte, które w opinii wielu osób, nadają się wyłącznie do testowania wiadomości, nie zaś do sprawdzania umiejętności. becnie wymaga się od zadania zamkniętego takiej konstrukcji, aby było ono odporne na techniki rozwiązywania zadań tekstowych, nie było schematyczne ale wymagało od ucznia sporego wysiłku intelektualnego. W prezentowanej pracy przedstawimy przykłady zadań zamkniętych diagnozujących umiejętności złożone. S12-P09 MIEJSCE TECHIK SEPARACYJYCH W KRAJWYCH RAMACH KWALIFIKACJI A PRZYKŁADZIE PRGRAMU KSZTAŁCEIA DLA KIERUKU AALITYKA CHEMICZA Witold Ciesielski, Grażyna Chwatko, Monika Skowron, Robert Zakrzewski, Rafał Głowacki *Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, Łódź a Wydziale Chemii Uniwersytetu Łódzkiego z początkiem roku akademickiego 2012/2013 został uruchomiony kierunek Analityka chemiczna, obejmujący studia 1-go stopnia, a od roku akademickiego 2013/2014 studnia 2-go stopnia. Tok nauczania przewiduje m.in. zapoznanie studentów z aktualnymi technikami stosowanymi w analizie chemicznej, włączając techniki separacyjne. Moduł kształcenia dotyczący technik rozdzielania to jeden z ważniejszych komponentów programu kształcenia dla wyżej wspomnianego kierunku. Tematem rozważań jest nowe podejście do projektowania przedmiotu i tworzenia jego dokumentacji obejmującej m.in. sformułowanie celu przedmiotu, opis treści kształcenia, oraz liczne dane niezbędne do właściwej organizacji procesu kształcenia (wymiar godzinowy poszczególnych form zajęć, usytuowanie przedmiotu w programie studiów). 400

353 S12-P10 MDELWAIE PARTE A IPADZIE Halina Szczepaniec Gimnazjum przy I PL, Szczecin, ul. S. Klonowica 3 d 2011 wszyscy uczniowie Gimnazjum przy I Prywatnym Liceum gólnokształcącym w Szczecinie posiadają ipady. Z bogatej oferty serwisu AppStore można wybrać liczne aplikacje niezbędne podczas prowadzenia lekcji chemii. auczyciel decyduje o ich przydatności w procesie nauczania chemii. auczyciel powinien zadbać, aby wszyscy uczniowie przed lekcją posiadali zapisane właściwe aplikacje -wówczas lekcja odbywa się jednym frontem. Cztery lata temu zrezygnowałam z tradycyjnych modeli pręcikowokulkowych na rzecz stosowania aplikacji w ipadzie. becnie uczniowie modelują budowę substancji czy przebieg reakcji chemicznych wykorzystując aplikacje: PSTERY Keynote, HyperChem, Chemistry 101, ova Elements Interaktywna i samodzielna praca ucznia z aplikacjami podczas modelowania pomaga w lepszym zrozumieniu struktury związków chemicznych. Uczniowie chętnie wykonują liczne zadania. Każde dziecko może pracować w indywidualnym tempie. Zauważyłam, iż tworzenie przestrzennych modeli pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu myślenia abstrakcyjnego i lepszego poznawania rzeczywistości przez samodzielne odkrywanie. [1] Burewicz, A., Gulińska,H., Dydaktyka chemii. Wydawnictwo aukowe UAM. 1993, [2] Soczewka, J., Podstawy auczania chemii, WSiP, 1975,

354 402 PSTERY

355 MIKRSYMPZJUM SM1 KRYSTALCHEMIA 403

356 404

357 SM1-W01 HISTRY F CRYSTALLGRAPHY VIEWED AS MISSED PPRTUITIES Mariusz Jaskólski* and Zbigniew Dauter** WYKŁADY *Department of Crystallography UAM, Center for Biocrystallographic Research IChB PA, Poznań, Poland; **CI/AL Argonne, IL, USA Scrutinized from the comfortable perspective of time, the giants in the history of crystallography more than once missed an obvious chance to make another great discovery or went in the wrong direction. This talk will analyze such missed opportunities, focusing on macromolecular crystallographers (with Franklin, Pauling, Perutz as examples), although cases of historical (Kepler), methodological (Laue, Patterson) or structural (Pauling, Ramachandran) relevance will be described as well. Linus Pauling, in particular, will be presented several times in different light, as a man of vision, oversight, or even blindness. Pauling s example underscores the simple truth that also in science incessant creativity is inevitably connected with some probability of fault and that the only method to avoid errors is to do nothing. We have no intention to criticize the founders of crystallography for their omissions or errors. n the contrary, the faults of some of them usually emphasize the achievements of others, and as a net total illustrate the immense intellectual activity of our predecessors. Viewing the history of science from both the strongest and weaker points, also helps to appreciate the achievements better and to show the true, human nature of scientific endeavor. SM1-W02 STRUCTURAL STUDY F SILKWRM HEMLIMPH PRTEIS Grzegorz Bujacz, Agnieszka Pietrzyk Instytut Biochemii Technicznej, Wydział Biotechnologii i auk o Żywności, Politechnika Łódzka Proteins from silkworm hemolymph of fifthinstar larvae have been isolated, purified and crystallized. They belong to two main groups: 30kDa lipoproteins and 80kDa storage proteins. We determined the crystal structures of Bmlp7, Bmlp3 and Bmlp6 from the first group. They have similar structure containing two domains: an -terminal with a unique clockwise spiral assembly created by six - helices and a C-terminal with β-trefoil fold. In a group of storage proteins we determined the crystal structure of the heterohexamer (BmSP2-BmSP3) 3. These two proteins are named arylophorins due to the high content of aromatic amino acid residues and serve as storage proteins in a silkworm s body. Initially, we thought that we had solved the BmSP2 structure, but the refinement and electron density maps revealed that the investigated hexamer is composed of two different arylophorins. Praca finansowana przez C projekt nr 2013/11//ST5/01296 SM1-W03 CZY MŻA STERWAĆ DDZIAŁYWAIAMI IEKWALECYJYMI TIMCZIKA W KRYSZTAŁACH, -DIPDSTAWIYCH PCHDYCH? Anna E. Kozioł, Aleksandra Sawczenko, Barbara Mirosław Zakład Krystalografii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Badano 8 serii nowych pochodnych tiomocznika. Modyfikacje budowy chemicznej cząsteczek były prowadzone systematycznie, przy wykorzystaniu jako jednego z podstawników wybranych grup alkilowych lub arylowych, natomiast drugim podstawnikiem był fragment heterocykliczny (1,2,4-triazol, 1,3-tiazol, etyloindol, benzylopiperydyna lub cykloalkenoimidy). Dla otrzymanych kryształów została wykonana rentgenowska analiza strukturalna, która pozwoliła na analizę konformacji dipodstawionej grupy tiomocznikowej oraz oddziaływań międzycząsteczkowych. Stwierdzono, że żaden z tych związków nie przyjmuje w ciele stałym konformacji (d), a w obecności objętościowych podstawników preferowana jest konformacja (c). ddziaływania pomiędzy fragmentami tiomocznika są zależne w dużym stopniu od konformacji tej grupy, co skutkuje tworzeniem asocjatów pierścieniowych lub liniowych. R1 H S R2 ' H H R1 S H ' R2 R1 a b c d H S H ' R2 H R1 S R2 ' H 405

358 SM1-W04 STRUCTURAL STUDIES F MTA PHSPHRYLASE FRM ATARCTIC SIL UCULTURED BACTERIUM Anna Bujacz Institute of Technical Biochemistry, Lodz University of Technology MTA phosphorylase is a key enzyme of the methionine salvage pathway in most eukaryotes, Archaea and bacteria. [1] Conducted structural studies of 5-methyl-thioadenosine phosphorylase (MTAP) from Antarctic soil bacterium proved its function and mechanism of catalysis. [2] The obtained crystal structures of MTAP complexes with substrates and substrate analog show conformational changes of the enzyme active site upon ligand binding. The MTA phosphorylation is possible only in presence of the phosphate ion, which attacks the anomeric carbon of the ribose giving 5-methylthioribose phosphate WYKŁADY (MTRP) and adenine. The MTRP is utilized in further reactions leading to methionine synthesis. The complexes of MTAP with MTA and a sulfate ion, which structurally mimics the phosphate anion, allowed observation of the conformational changes of the enzyme active pocket just before phosphorylation. Crystal structures of the other presented MTAP complexes show the role of the aminoacids and flexible loops involved in this reaction. [1] Appleby T., Erion.D., Ealick S.E. 1999, Structure, 7, [2] Bartasun P., Cieślinski H., Bujacz A., Wierzbicka-Woś A., Kur J. 2013, PLS E, 8:e55697 SM1-W05 DDZIAŁYWAIA HALGEWE W KRYSZTAŁACH PCHDYCH FTALIMIDU Maciej Kubicki, Teresa Borowiak, Grzegorz Dutkiewicz Zakład Krystalografii, Wydział Chemii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, Poznań. Wiązania halogenowe mogą być istotnym czynnikiem w określaniu architektury kryształów molekularnych, mogą nawet z powodzeniem konkurować z wiązaniami wodorowymi. kreśliliśmy struktury kryształów serii pochodnych - alkilo i -fenylo ftalimidów, w których występują zarówno wiązania halogenowe C-X =C, jak i dihalogenowe C-X X C. Udało nam się uzyskać kryształy o jakości odpowiedniej dla wysokorozdzielczych badań dyfrakcyjnych, mających na celu określenie szczegółów rozkładu gęstości elektronowej. Analiza topologiczna pozwoliła na dokładniejszą charakterystykę oddziaływań, włącznie z oddziaływaniami halogenowymi; na mapach laplasjanu można określić zarówno ścieżki tych oddziaływań jak i odpowiadające im punkty krytyczne. SM1-W06 CYKLICZE FSFRAY RGAIC ZE KFRMACJA PIERŚCIEIA /P//C/C/C Katarzyna Ślepokura* *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Analizę konformacji pierścienia 1,3,2-dioksafosfinanowego (/P//C/C/C) prowadzono w dwóch klasach związków, tj. wśród 3':5'-cyklicznych nukleotydów oraz cyklicznych fosforanów prostych związków organicznych. trzymano kryształy cyklicznych fosforanów z sześcioczłonowym pierścieniem w konformacji zarówno krzesłowej, jak i skośnej (ang. Chair i Skew). Zbadano wpływ stopnia jonizacji grupy fosforanowej (protonacji, estryfikacji) oraz wpływ konformacji na parametry geometryczne, takie jak deformacja grupy fosforanowej. Wykazano też, że konformacja pierścienia w ciele stałym może ulegać odwracalnym zmianom pod wpływem zmiany temperatury. a rysunku pokazano porównanie geometrii pierścienia dioksafosfinanowego w konformacji krzesłowej i skośnej w cyklicznym fosforanie dihydroksyacetonu oraz w anionie 3':5'-cyklicznego fosforanu adenozyny 406

359 SM1-K01 IITIAL CRYSTALGRAPHIC STUDY F HSP104 - MLECULAR CHAPERE ESSETIAL FR PRTEI DISAGGREGATI Marta rlikowska*, Krzysztof Liberek**, Grzegorz Bujacz* *Institute of Technical Biochemistry, Lodz University of Technology ** Department of Molecular and Cellular Biology, University of Gdańsk The project focuses on the protein Hsp104 which belongs to the Hsp100 family and the AAA+ superfamily. Hsp104 is important in the cell due to its ability to solubilize and refold proteins trapped in aggregates formed during heat stress [1]. It achieves this in cooperation with the Hsp70 chaperone system. The active form of the protein is a ring-shaped hexamer, which is thought to drive protein disaggregation by directly translocating substrates through its central channel. However, there is still no general consensus regarding the domain organization KMUIKATY within the hexameric molecular machine [2,3]. The X- ray analysis of Hsp104 may help to answer this question, especially when the active hexamer will be crystalized. Additional crystal structure of monomer will show the relative orientation of domains and location of unique domain M. [1] Liberek, K. et al., EMB J. 2008, 27, [2] Lee, S. et al. J. Struct. Bio., 2004, 146, [3] Wendler, P. et al., Cell. 2007, 28, This work was supported by Grant 2013/08/S/Z1/00750 from ational Science Center (C) SM1-K02 AALIZA SYTÓW SUPRAMLEKULARYCH W UKŁADACH ZAWIERAJĄCYCH AKRYDYĘ/AMIAKRYDYY RAZ ARMATYCZE KWASY KARBKSYLWE Artur Sikorski* *Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. W. Stwosza 63, Gdańsk. Inżynieria kryształów stanowi dynamicznie rozwijający się obszar współczesnej chemii ciała stałego [1]. Szczególną rolę pełnią w niej badania kryształów wieloskładnikowych (kokryształów, soli, solwatów i innych) zawierających substancje aktywne farmakologicznie, ze względu na możliwość ich zastosowania w przemyśle farmaceutycznym [2]. Do substancji takich należą pochodne akrydynowe, wykazujące szerokie spektrum aktywności biologicznej, jak aktywność przeciwbakteryjna, przeciwnowotworowa, przeciwpierwotniakowa, przeciwprionowa, przeciwwirusowa i wiele innych [3]. W niniejszym wystąpieniu przedstawiona zostanie synteza, właściwości fizykochemiczne oraz struktura krystaliczna układów zawierających akrydynę/aminoakrydyny oraz aromatyczne kwasy karboksylowe. [1] Aakeröy, C.B.; Champness,.R.; Janiak, C. CrystEngComm, 2010, 12, [2] Qiao,.; Li, M.; Schlindwein, W.; Malek,.; Davies, A.; Trappitt, G. Int. J. Pharm., 2011, 419, [3] Sondhi, S.M.; Singh, J.; Rani, R.; Gupta, P.P.; Agrawal, S.K.; Saxena, A.K. Eur. J. Med. Chem., 2010, 45, Praca finansowana przez arodowe Centrum auki, grant SATA r. 2011/01/D/ST4/04943 (umowa r.um-2011/01/d/st4/04943). SM1-K03 DDZIAŁYWAIE β-laktglbuliy Z LEKAMI PRZECIWBÓLWYMI Joanna Loch*, Piotr Bonarek**, Agnieszka Polit**, Mateusz Czub*, Krzysztof Lewiński* *Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena 3, Kraków **Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, Kraków β-laktoglobulina to białko należące do rodziny lipokalin. Głównym elementem strukturalnym laktoglobuliny jest β-baryłka zbudowana z 8-niciowego arkusza β, który stanowi też główne miejsce wiązania ligandów. aturalnymi ligandami β-laktoglobuliny są kwasy tłuszczowe i retinol, ma ona też zdolność do wiązania wybranych leków z niską specyficznością. Wspólną cechą ligandów wiązanych się we wnętrzu β-baryłki jest obecność łańcucha alifatycznego. Taki element strukturalny posiadają leki należące do środków znieczulających miejscowo: tetrakaina i pramokaina. Rozwiązano i udokładniono struktury kompleksów wołowej β-laktoglobuliny z tetrakainą (2.2 Å) oraz pramokainą (2.3 Å) a także kompleksu koziej laktoglobuliny (GLG) z pramokainą (1.9 Å). trzymane struktury są pierwszymi znanymi przykładami kompleksów laktoglobuliny z lekami. Ponadto, są to pierwsze struktury krystaliczne tetrakainy i pramokainy w kompleksach z białkami. Praca współfinansowana z grantu C, DEC-2012/05/B/ST5/

360 SM1-K04 CRYSTALLGRAPHIC STUDIES F GAT AD SHEEP SERUM ALBUMIS Tałaj J., Bujacz A, Institute of Technical Biochemistry, Lodz University of Technology Serum albumins are the most abundant proteins in the blood plasma, they represent up to 60% of plasma proteins. High albumins concentration, their very good solubility in water and ability to bind a number of small molecules make them a universal carrier in the bloodstream. They are widely used in medicine, laboratory procedures and in the process of drug design. Albumins from domesticated even-toed ungulates are readily available, what facilitates their examination. Presently, among even-toed ungulates serum albumins, only crystal structure of bovine serum albumin is known. ew crystal structures of ovine (SA) and goat (GSA) serum albumins and their comparison to the KMUIKATY most commonly used human (HSA) and bovine serum (BSA) albumins are performed. Each of presented albumins possesses different crystal form. The native SA crystallized in trigonal system (P3 2 21), GSA in orthorhombic (P ) while BSA in C2 and HSA possesses a number of crystal forms. Additionally, crystals of ovine and goat serum albumins were obtained in triclinic system. Small differences in sequences of these albumins influence on different crystal packing and ligand binding abilities. [1] Bujacz, A., Acta Crystallogr. D 2012, D68, [2] Curry S. Drug Metab. Pharmacokinet. 24, 2009, Praca finansowana przez MiSW grant nr SM1-K05 GRĄCZKA ZŁTA W CHEMII SPECYFICZE DDZIAŁYWAIA I CHARAKTERYSTYCZE SYTY SUPRAMLEKULARE Z UDZIAŁEM KMPLEKSÓW CHLRKU ZŁTA(III) Z DIAZAAREAMI Beata Warżajtis*, Urszula Rychlewska* *Zakład Krystalografii, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, Poznań Prezentowane związki kompleksowe otrzymano na Uniwersytecie w Kragujewac, Serbia ( B. Glišić i D.J. Djuran) w reakcji kwasu tetrachlorozłotowego (III) z diazynami i ich wielopierścieniowymi analogami. iezależnie od stosunku stechiometrycznego substratów reakcji otrzymywano zawsze kompleksy typu AuCl 3, w których amina pełni rolę liganda jednofunkcyjnego. Stwierdzono zasadniczą zmianę w charakterze oddziaływań i rodzaju tworzonych syntonów molekularnych z chwilą zastąpienia pierścienia pirazyny szkieletem fenazyny lub chinoksaliny. Charakterystyczne dla kompleksów złota(iii) oddziaływania Au Cl ustępują na rzecz oddziaływań Cl typu donor akceptor oraz oddziaływań agostycznych. SM1-K06 CHIRALŚĆ, HELIKALŚĆ, ZAWADA PRZESTRZEA I IE DEMY W KRYSZTAŁACH AMIDÓW KWASU TRIFEYLCTWEG Wioletta Bendzińska-Berus*, Urszula Rychlewska* *Zakład Krystalografii, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, Poznań Zbadano struktury krystaliczne wybranych chiralnych amidów kwasu trifenylooctowego [1]. Analiza wyników koncentrowała się na określeniu roli grup amidowych w transmisji informacji pomiędzy centrum stereogenicznym a grupą trifenylometylową (Tr) oraz stopnia zaangażowania tych grup w oddziaływania wewnątrz- i międzycząsteczkowe. kreślono, w jaki sposób cząsteczki o znacznym zatłoczeniu przestrzennym i jednakowej chiralności realizują zasadę efektywnego upakowania w krysztale oraz sprecyzowano warunki pojawienia się kryształów mikroporowatych. 1 R 1= H R 2= Et 2 R 1= H R 2= i-pr 3 R 1= H R 2= t-bu 4 R 1= H R 2= Ph 5 R 1= H R 2= 1-aph 6 R 1= CH 3 R 2= t-bu 7 R 1= CH 3 R 2= Cy 8 R 1= CH 3 R 2= 1-aph [1] Prusinowska,.; Bendzińska-Berus, W.; Jelecki, M.; Rychlewska U.; Kwit, M., 2014, (w przygotowaniu). Praca częściowo finansowana przez arodowe Centrum auki z grantu 2011/03/ST5/

361 SM1-K07 TRASFERWALŚĆ DAYCH MULTIPLWYCH, RZKAD GĘSTŚCI ELEKTRWEJ C ar -ITR-PCHDYCH -METYLAILIY Katarzyna Gajda, Ewelina Kozubek, Zdzisław Daszkiewicz, Krzysztof Ejsmont and Bartosz Zarychta Wydział Chemii, Uniwersytet polski, pole , Polska itroaniliny są przykładem związków, w których występowanie zarówno -elektrono-donorowych jak i -elektrono-akceptorowych podstawników połączonych poprzez zdelokalizowany system aromatyczny może wywoływać zjawisko nieliniowej polaryzowalności oraz zdolność generacji drugiej harmonicznej [1]. Źródło tych interesujących właściwości może być dostępne poprzez badanie rozkładu gęstości elektronowej związków. Analizę tę można przeprowadzić zarówno opierając się na danych eksperymentalnych jak i teoretycznych z obliczeń kwantowo mechanicznych, zarówno dla izolowanej KMUIKATY molekuły [2] jak i cząsteczki w sieci krystalicznej. Mimo, iż w ostatnich latach rozwój aparatury do pomiaru dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na monokryształach, jak i oprogramowania komputerowego znacząco ułatwił tego typu badania, wciąż pozostają one trudne i czasochłonne. W związku z tym proponujemy przystępną i efektywną metodę transferu teoretycznych danych multipolowych dla trzech pochodnych -metyloaniliny. [1] Fantoni, A.C.; Pozzi, C.G.; Punte, G. J. Phys. Chem. A, 2009, 113, [2] Koritsanszky, T.S.; Coppens, P. Chem. Rev. 2001, 101, SM1-K08 BADAIA STRUKTURALE PCHDYCH -TLEKÓW PIRYDYY I IMIDAZLU Marlena Łukomska*, Agnieszka Rybarczyk-Pirek*, Krzysztof Ejsmont**, Sławomir Wojtulewski***, Marcin Palusiak* *Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163/ Łódź **Wydział Chemii, Uniwersytet polski, ul. leska pole ***Wydział Biologiczno-Chemiczny, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa Białystok Farmaceutyki na bazie imidazolu są stosowane w leczeniu m. in. choroby Changa [1]. Z kolei leki na bazie -tlenku pirydyny posiadają udowodnione działanie przeciwnowotworowe i przeciwwirusowe [2,3]. W związku z tym właśnie wśród pochodnych imidazolu i pirydyny poszukuje się nowych substancji aktywnych biologicznie. Przedmiotem badań była grupa nowych pochodnych - tlenku imidazolu oraz cząsteczkowe kompleksy pochodnych -tlenku pirydyny z kwasami Lewisa. Tytułowe związki zostały poddane dyfrakcji rentgenowskiej w niskiej temperaturze w celu ustalenia ich struktury molekularnej oraz analizy oddziaływań wewnątrz- i międzycząsteczkowych w stanie krystalicznym, ze szczególnym uwzględnieniem roli grupy -tlenkowej [1] Cerecetto, H., Gonzalez, M. Current Topic Med. Chem., 2002, 2, 1185 [2] Balzarini, J., Stevens, M., de Clercq, E., Schols, D., Pannecouque, C. JAC, 2005, 55, 135. [3] Medina-Gundrum, L., Cerna, C., Gomez, L., Izbicka, E. Invest. ew Drugs, 2005, 23, 3 SM1-K09 BADAIA AD SELEKTYWŚCIĄ REAKCJI 3- I 4-AMI-1,2,4-TRIAZLI Z IZTICYJAIAAMI Barbara Mirosław a, Paweł Rejmak b, Ewa Brocławik c, Aleksandra Drzewiecka-Antonik b, Hanna Małuszyńska d, Anna Bielenica e, Daniel Szulczyk f, Marta Struga f, Anna E. Kozioł a a Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin. b Instytut Fizyki PA, Warszawa, c Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PA, Kraków. d Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań. e Katedra i Zakład Biochemii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa. f Wydział Farmaceutyczny, Zakład Farmakogenomiki, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa. a podstawie badań strukturalnych ustalono, że reakcje 3- i 4-amino-1,2,4-triazoli z izotiocyjanianami są regioselektywne. W przypadku 3-amino pochodnych podstawienie następuje bezpośrednio na aminowym atomie 5 lub na atomie 1 pierścienia triazolu, w zależności od hybrydyzacji atomu C1 pochodnej izotiocyjanianowej. atomiast addycja do 4- aminotriazoli daje w każdym przypadku tylko jeden izomer konstytucyjny podstawiony na aminowym atomie 5. W celu wyjaśnienia selektywności reakcji przeprowadzono obliczenia kwantowochemiczne metodami DFT oraz MP2. H 1 2 H H S C 3-amino-1H-1,2,4-triazol 4-amino-4H-1,2,4-triazol pochodna izotiocyjanianu C 1 R 409

362 SM1-K10 KMUIKATY STRUKTURY PLIMRFICZE I SLWATY PCHDYCH IZTISEMIKARBAZYDU I IMIDAZ[2,1-c][1,2,4]TRIAZLU Waldemar Wysocki*, Monika Aletańska-Kozak**, Zbigniew Karczmarzyk*, Tomasz Wróbel**, Zofia Urbańczyk-Lipkowska*** i Przemysław Kalicki*** Dariusz Matosiuk**, *Instytut Chemii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. **Katedra i Zakład Syntezy i Technologii Chemicznej Środków Leczniczych, Uniwersytet Medyczny, ul. Chodźki 4a, Lublin. ***Instytut Chemii rganicznej PA, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa. W prezentowanym komunikacie przedstawiamy struktury polimorficzne i solwaty pochodnych izotiosemikarbazydu (1) oraz imidazo[2,1- c][1,2,4]triazolu (2), związków o potencjalnym działaniu przeciwcukrzycowym. Związki (2) otrzymuje się w wyniku termicznej cyklizacji odpowiednich izotiosemikarbazydów, jak również cyklizacja ta zachodzi spontanicznie w procesie krystalizacji związków (1). Potwierdza to fakt, że wszystkie pięć różnych zbadanych metodami rentgenowskimi struktur krystalicznych polimorfów i solwatów zostało otrzymanych z jednej wyjściowej próbki łańcuchowej pochodnej izotiosemikarbazydu (1). 410

363 SM1-P01 SZEŚCIRDZEIWE KSYDKMPLEKSY REU JAK PRDUKTY REAKCJI HALGEKÓW REU(III) Z AMIAMI ARMATYCZYMI Marta S. Krawczyk, Monika K. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław W reakcjach halogenków renu(iii) z aminami aromatycznymi, można otrzymać nowej klasy sześciordzeniowe kompleksy renu o ogólnym wzorze [Re 6 (μ-) 12 L 6 ]X {L = py, 3-Mepy (3-metylopirydyna), 4-Mepy (4-metylopirydyna); X = BPh 4, Cl, Br, I} [1]. Ponadto otrzymane klastery ulegają odwracalnym lub/i kwazi-odwracalnym reakcjom utleniania-redukcji zachowując geometrię przestrzenną (Rys. 1). ReX 3 X = Cl, Br, I Re pokojowa PSTERY [1] Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T. praca przyjęta do druku w Inorg. Chem. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant UM-2011/03//ST5/04844 Rys. 1. Schemat syntez sześciordzeniowych klasterów renu o ogólnym wzorze [Re 6(μ-) 12(3-Mepy) 6] +n (n = 0, +1). SM1-P02 STRUKTURY KRYSTALICZE KMPLEKSÓW [Re 6 (μ-) 12 (3-Mepy) 6 ]X (X = Cl -, Br -, I - ) Monika K. Krawczyk, Marta S. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. kreślono struktury krystaliczne kompleksów o wzorze [Re 6 (μ-) 12 (3-Mepy) 6 ]X (X = Cl -, Br -, I - ), (Rys.1). Badane związki są izostrukturalne i krystalizują w układzie regularnym, w typie grup przestrzennych Fd 3 m. Elipsoidy drgań atomów Re,, a zwłaszcza C i są większe w porównaniu do elipsoid tych atomów w kryształach analogicznych klasterów o niższej symetrii [1]. W strukturach obserwowany jest nieporządek klasterów. Taki obraz można interpretować jako nieuporządkowanie klasterów w których długości wiązań Re Re nie są identyczne. Rys. 1. Struktura kationu w związku [Re 6(μ-) 12(3-Mepy) 6]I. Dla przejrzystości rysunku usunięto atomy C i H. [1] Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T. praca przyjęta do druku w Inorg. Chem. Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant UM-2011/03//ST5/04844 SM1-P03 BADAIA SPEKTRSKPWE WYCH, -DIPDSTAWIYCH PCHDYCH TIMCZIKA Aleksandra Sawczenko*, Anna E. Kozioł*, Tadeusz Lis** *Zakład Krystalografii, UMCS, Lublin **Zakład Krystalografii, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław Tryptamina to amina biogenna, powszechnie występująca w organizmach żywych. Wiele tryptamin naturalnych jak i syntetycznych posiada właściwości psychoaktywne. Tiomocznik w przyrodzie występuje tylko sporadycznie i w niewielkich ilościach (m. in. w złotokapie i dwóch rodzinach grzybów jako metabolit), natomiast jego pochodne są stosowane w lecznictwie jako środki przeciwgruźlicze, przeciwtarczycowe czy anestezjologiczne. Połączenie takich układów może prowadzić do otrzymania związków o zmidyfikowanej aktywności biologicznej. Badano streochemię cząsteczek pięciu nowych pochodnych; w tym celu została wykonana rentgenowska analiza strukturalna oraz zarejestrowano widma w podczerwieni metodą transmisyjną. W widmach IR badanych związków są obecne H S intensywne pasma drgań grup H, kształt których świadczy o istnieniu wiązań wodorowych a także o różnicach w schematach tych wiązań. H R I II III IV V R -phe-3-f -phe-4-br -phe-3-cl-4-me -phe-4--me -C()Me 411

364 SM1-P04 UKŁAD BEZILIMIPERHYDRPIRYMIDYY: SYTEZA, BADAIA STRUKTURALE I SPEKTRSKPWE Aleksandra Sawczenko, Anna E. Kozioł, Krystian Jakimczuk Zakład Krystalografii, UMCS, Lublin Guanidyna to ważny produkt wyjściowy w syntezie wielu leków. becność grupy ketonowej w bezpośrednim sąsiedztwie ugrupowania guanidyny nadaje cząsteczkom specyficzne własności. Związki zawierające ugrupowanie benzoiloiminoperhydropirymidynowe w środowisku jonów Cu 2+ i Cl 4- ulegają równoległym reakcjom deprotonacji i protonacji, dając jako produkty sól nadchloranową i krystaliczny kompleks miedziowy. H R1 R2 R1 R2 A -phe-3cl -phe B -phe-4cl -phe C -phe-4cl -phe-4-me PSTERY W widmach IR badanych związków oraz soli i kompleksów są obecne intensywne pasma drgań grupy C= w obszarze cm -1, co jest charakterystyczne dla układu guanidyny. W okolicach cm -1 są obserwowane drgania grup C-Cl, obecne we wszystkich zarejestrowanych widmach. Prawie nie są widoczne drgania grupy H dla wyjściowych związków, co wynika z istnienia wewnątrz cząsteczkowych wiązań wodorowych. W fazie stałej występują dimery cząsteczek, połączone cyklicznym układem wiązań -H. W kompleksie B 2 Cu miejsce protonów obu cząsteczek zajmuje Cu 2+. SM1-P05 STRUKTURA KRYSTALICZA 3-BRM-9-ETYLKARBAZLU Bernard Marciniak, Ewa Różycka-Sokołowska, Sebastian Kosik, Zygmunt Bąk Akademia im. J. Długosza, Częstochowa, ul. Armii Krajowej 13/15. Wyróżniające się znaczną stabilnością termiczną i odpornością na działanie tlenu z powietrza pochodne karbazolu należą obecnie do jednej z najbardziej obiecujących grup materiałów aktywnych dla nowej generacji tanich, giętkich urządzeń elektronicznych i optoelektronicznych, w tym zwłaszcza takich jak diody elektroluminescencyjne, tranzystory wysokopolowe oraz ogniwa fotowoltaiczne i słoneczne. Do szeroko rozwijanych obecnie na świecie poszukiwań wydajnych materiałów aktywnych dla tej nowej generacji urządzeń nawiązują także badania przeprowadzone w ramach niniejszej pracy, których przedmiotem jest struktura krystaliczna 3-bromo-9- etylokarbazolu. adrzędnym celem tych badań było przede wszystkim określenie czynników decydujących o upakowaniu cząsteczek w kryształach tego związku, znajomość którego stwarza możliwość jego wstępnej oceny jako materiału aktywnego. Warto dodać, iż stosunkowo najkorzystniejsze warunki dla uzyskiwania wysokich ruchliwości nośników ładunku (determinują one wydajność elektryczną zwłaszcza tranzystorów i ogniw) stwarzają materiały ze stakingowym ułożeniem cząsteczek, które ze względu na krótkie kontakty międzyatomowe sąsiednich cząsteczek prowadzi do maksymalizacji nakładania ich orbitali -elektronowych. SM1-P06 PRDUKTY RKŁADU (H 4 ) 4 [Re 2 Cl 10 ] W RZCIEŃCZYM KWASIE SLYM Miłosz Siczek*, Tadeusz Lis Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Powolna krystalizacja dimerycznego kompleksów renu(iv) o wzorze (H 4 ) 4 [Re 2 Cl 10 ] z 3 M kwasu solnego doprowadziła do otrzymania nowych związków, produktów wymiany oraz rozkładu substratu. Stwierdzono, że pierwszym etapem reakcji jest wymiana atomu chlory w pozycji trans do tlenu mostkowego na cząsteczkę wody (1). W kolejnym etapie dochodzi do rozerwania mostka tlenowego i utworzenia kompleksu monomerycznego (2). Produktem końcowym jest związek renu(v) (3)[1] powstały w wyniku utlenienia kompleksu 2. [1] Siczek, M.; Lis T. Acta Cryst E62,

365 SM1-P07 STRUKTURA KRYSTALICZA HIPDIFSFRAU ADEZYY Marta tręba*, Katarzyna Ślepokura*, Łukasz Górecki**, Tadeusz Lis* PSTERY *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław. ** Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław. Wykorzystując aktywację karbodiimidową przeprowadzono reakcję estryfikacji pomiędzy 2,3 -izopropylidenoadenozyną, a solą tri-n-butyloamoniową kwasu hipodifosforowego [1]. W części asymetrycznej komórki znajdują się dwa aniony hipodifosforanu 2,3 -izopropylidenoadenozyny, półtora kationu sodu oraz cząsteczki wody. W obu anionach estru zasada przyjmuje konformację syn względem pierścienia rybozy. Parametry pseudorotacji w przypadku cząsteczki A wskazują, że pierścień cukru ma konformację C3'A-exo ( 3 E), a w cząsteczce B konformację C2'B-endo ( 2 E). W obu cząsteczkach wartość kąta torsyjnego β świadczy o antyperiplanarnym ułożeniu grupy hipodifosforanowej względem pierścienia cukru. [1] Setondij J., Remy P., Dirheimer G., Ebel J.P., Biochim. Biophys. Acta, 1970, 224, SM1-P08 STRUKTURY KRYSTALICZE 3,4-PDSTAWIYCH PCHDYCH 1,2,4-TRIAZL- 5-TIU PTECJALYM DZIAŁAIU PRZECIWBAKTERYJYM Waldemar Wysocki*, Anna Pachuta-Stec**, Monika Pitucha**, Zbigniew Karczmarzyk*, Sylwia Gąsior*, Zofia Urbańczyk-Lipkowska*** i Przemysław Kalicki*** *Instytut Chemii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. **Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Wydział Farmaceutyczny z ddziałem Analityki Medycznej, Uniwersytet Medyczny, ul. Chodźki 4a, Lublin. ***Instytut Chemii rganicznej PA, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa. W prezentowanym komunikacie przedstawiamy syntezę i strukturę krystaliczną trzech nowych pochodnych 1,2,4-triazolo-5-tionu o potencjalnym działaniu przeciwbakteryjnym: 3-benzylo-4-(2- bromo/fluoro/metylo)-1h-1,2,4-triazolo-5-tionów (1-3). Związki te otrzymano w wyniku reakcji cyklizacji odpowiedniego tiosemikarbazydu w środowisku zasadowym. Badania rentgenowskie tych związków potwierdziły ich struktury molekularne oraz wskazały, która spośród dwóch możliwych form tautomerycznych: amino-tionowa czy imino-tiolowa istnieje w krysztale. bliczenia teoretyczne ab initio DFT/B3LYP/ G(d,p) umożliwiły badanie tionowo-tiolowej równowagi tautomerycznej w fazie gazowej i w roztworze. (1-3) R (1) Br (2) F (3) CH3 SM1-P09 STRUKTURA WYCH AALGÓW SILDEAFILU Z UKŁADEM PIRAZL[4,3- E][1,2,4]TRIAZYY Zbigniew Karczmarzyk*, Mariusz Mojzych*, Waldemar Wysocki*, Zofia Urbańczyk-Lipkowska**, Przemysław Kalicki** *Instytut Chemii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. **Instytut Chemii rganicznej PA, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa. Analogi sildenafilu stanowią interesujący przedmiot badań będąc potencjalnie selektywnymi inhibitorami fosfodiesteraz, tyrozynazy oraz wykazując działanie cytostatyczne [1]. W komunikacie prezentujemy syntezę i strukturę nowych analogów sildenafilu zawierających układ pirazolo[4,3-e][1,2,4]triazyny. Badania rentgenowskie, których celem było potwierdzenie struktury nowych aza-pochodnych sildenafilu przeprowadzono dla pochodnej z R1=CH 3 i R2=H 2. bliczenia teoretyczne metodą DFT dostarczyły parametry geometryczne, konformacyjne i elektronowe cząsteczek badanych związków. R1=CH3, C3H7 sildenafil [1] Terret,.K.; Bell, A.S.; Brown, D.; Ellis, P., Bioorg. Med. Chem. Lett. 1996, 6, Praca częściowo finansowana przez MiSzW (grant ) R2= 413

366 SM1-P10 SYTEZA I STRUKTURA BILGICZIE AKTYWYCH SULFIDÓW 5,5 -BI-1,2,4- TRIAZYY PSTERY Zbigniew Karczmarzyk*, Waldemar Wysocki*, Danuta Branowska*, Zofia Urbańczyk-Lipkowska**, Przemysław Kalicki** *Instytut Chemii, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, Siedlce. **Instytut Chemii rganicznej Polskiej Akademii auk, ul. Kasprzaka 44/52, Warszawa rganiczne związki siarki wykazują różnorodną aktywność biologiczną. Wiele z nich znajduje zastosowanie w medycynie, ostatnio także jako skuteczne chemioterapeutyki [1]. dpowiednio zaprojektowane sulfidy zawierające układ 5,5 -bi- 1,2,4-triazyny [2] stanowiły materiał badawczy w kierunku aktywności przeciw-nowotworowej. Układy te były testowane pod kątem cytotoksyczności na zdrowych i nowotworowych liniach komórkowych. W prezentacji przedstawiamy syntezę, wyniki badań strukturalnych (X-ray i obliczenia teoretyczne ab initio DFT) oraz wyniki testów biologicznych tytułowych sulfidów. [1] Mandal, S.; Berube, G.; Asselin, E.; Mohammed, J.; Richardson, V.J..; Gupta, A.; Pramanik, S.K.; Wiliams, A.L.; Mandal, S.K., Bioorg. Med. Chem. Lett., 2007, 17, [2] Ławecka, J.; lender, E.; Karczmarzyk, Z.; Wysocki, W.; Branowska, D.; Urbańczyk-Lipkowska, Z.; Kalick,i P., Heterocycl. Chem., 2014, 1, SM1-P11 PRÓWAIE DDZIAŁYWAŃ KWASU 3,5-DIJDSALICYLWEG Z ALBUMIAMI A PDSTAWIE STRUKTUR KRYSTALICZYCH Kamil Zieliński, Julita Tałaj, Bartosz Sekuła, Anna Bujacz Instytut Biochemii Technicznej, Wydział Biotechnologii i auk o Żywności, Politechnika Łódzka Do roku 2012 w bazie danych PDB dostępna była struktura tylko jednej albuminy surowiczej krwi z organizmu człowieka HSA (ang. human serum albumin) oraz jej kilkadziesiąt kompleksów z ligandami. trzymaliśmy po raz pierwszy struktury krystaliczne kilku ssaczych albumin surowiczych krwi [1] oraz ich kompleksów z kwasem 3,5-dijodosalicylowym (DIS) [2]. Przedstawiamy struktury krystaliczne kompleksów surowiczych albumin z DIS, ukazując różnice i podobieństwa w liczbie miejsc wiązania tego ligandu przez albuminy różnych ssaków. Struktury przestrzenne uzyskane metodą krystalografii rentgenowskiej jednoznacznie pokazują nie tylko liczbę przyłączonych ligandów, ale również dokładną lokalizację miejsca ich związania oraz sposób oddziaływania z białkiem. atomiast metody fizykochemiczne uzupełniają informacje strukturalne przede wszystkim poprzez określenie siły wiązania ligandu do białka. [1] Bujacz, A., Acta Crystallogr. D 2012, D68, [2] Sekula, B.; Zielinski, K.; Bujacz, A. Int. J. Biol. Macromol. 2013, 60, Praca finansowana przez MiSW grant nr SM1-P12 BADAIA STRUKTURALE PCHDEJ 1,2,4-TRIAZL-5-TIU I JEJ SLWATU Z DMS Izabela Dybała 1, Rafał Radliński 1, Marta Struga 2, Maria Dobosz 3 1 Zakład Krystalografii, Wydział Chemii UMCS, Lublin, 2 Katedra Biochemii i Chemii Klinicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, 3 Katedra i Zakład Chemii rganicznej, Uniwersytet Medyczny, Lublin Przedstawiono wyniki rentgenowskiej analizy strukturalnej pochodnej triazolo-5-tionu (1) i jego solwatu z DMS (2). Z przeprowadzonych wcześniej badań aktywności farmakologicznej wynika, iż pochodna cykloheksylowa triazolo-5-tionu posiada wyróżniającą się aktywność farmakologiczną w stosunku do analogów podstawionych w pozycji 4 innymi grupami [1]. Przeanalizowano jaki wpływ na geometrię cząsteczek gospodarza i ich preferencje asocjacyjne ma wbudowanie dimetylosulfotlenku (DMS) w sieć krystaliczną 1,2,4-triazol-5-tionu. Phe H S H 3 C S CH 3 414

367 SM1-P13 CRYSTAL STRUCTURE F HELIX ASPERSA LECTI WITH ATURAL GLYCSYLATI AD -ACETYL-ALPHA-D-GALACTSAMIE Anna Bujacz, Agnieszka Pietrzyk Institute of Technical Biochemistry, Lodz University of Technology We report the first crystal structure of Helix aspersa agglutinin (HAA), which is the second structure of a snail lectin, deposited in the PDB. The structural analysis of HAA and its GalAc binding site revealed that the fold of HAA and the residues forming the binding cavity are consistent with those described for Helix Pomatia Agglutinin (HPA) [1]. Both snails, garden and Roman, are closely related, thus the high similarity of HAA and HPA sequences and structures are not surprising. They revealed H-type architecture and form homohexamers. The monomer of HAA creates a β- sandwich consisting of six β-strands arranged in two PSTERY antiparallel β-sheets. Both lectins are extensively studied as potential tools for diagnostics of several diseases. They can select cell types utilizing sugarbinding mechanisms. [2] We have analyzed the amino acid sequence of HAA and the saccharide chain attached to it based on the electron density maps obtained from high resolution (1.38Å) diffraction data. [1] Sanchez JF, Lescar J, Chazalet V, Audfray A, Gagnon J, Alvarez R, Breton C, Imberty A, Mitchell EP J Biol Chem. 281: [2] David W. Fountain, Barry A. Campbell Comp. Bioch. and Physiolog. Part B: Comp. Biochem. 77(2), SM1-P14 KRDYACJA JÓW METALI D 3':5'-CYKLICZYCH RYBUKLETYDÓW Katarzyna Ślepokura* *Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, Wrocław Sposób koordynacji jonów metali do 3':5'-cyklicznych rybonukleotydów purynowych przeanalizowano na podstawie wyznaczonych struktur krystalicznych serii soli sodowych, potasowych, magnezowych i wapniowych camp, cgmp i cimp. W koordynacji bezpośredniej najczęściej uczestniczą egzocykliczne atomy tlenu grupy fosforanowej, w mniejszym stopniu pozostałe atomy tlenu części cukrowo-fosforanowej oraz atomy tlenu lub azotu zasady purynowej. Sfera koordynacyjna jonów metali (LK=6 dla a +, Mg 2+, Ca 2+ lub 7, 8 dla K + ), oprócz atomów nukleotydowych, zawiera różną ilość wody: od 1 do 5 cząsteczek. bserwuje się też całkowite wysycenie sfery koordynacyjnej metalu cząsteczkami wody, np. przez tworzenie jonów [a(h 2 ) 6 ] +. a rysunku pokazano różne sposoby koordynacji kationów sodowych do anionów 3':5'-cyklicznego fosforanu adenozyny w krysztale a(camp) 4H 2. SM1-P15 KRYSTALIZACJA, STRUKTURA I WŁAŚCIWŚCI HYDRATÓW PIPERYDYY Paweł Socha, Łukasz Dobrzycki, Michał K. Cyrański Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa Układy piperydyna-woda zostały wykrystalizowane metodą in situ z wykorzystaniem lasera IR. 1 Dla tak otrzymanych kryształów wykonano pomiary dyfrakcji rentgenowskiej na dyfraktometrze monokrystalicznym. W trakcie badań udało się wykrystalizować w sumie pięć różnych hydratów piperydyny o zawartości odpowiednio 0.50, 2.00, 8.10, 9.75, cząsteczek wody na cząsteczkę aminy. kazało się, że trzy najbardziej bogate w wodę hydraty mają strukturę przypominającą klatraty 2, aczkolwiek występują w nich wiązania wodorowe między cząsteczkami wody i aminy. Co ciekawe, struktury dla hydratów 9.75 i są izostrukturalne z hydratami tert-butylo aminy. 3 [1] R. Boese, M. ussbaumer, "In Situ crystallisation Techniques", in: "rganic Crystal Chemistry", Ed. D. W. Jones, xford University Press, xford,england, 1994, [2] E. Dendy Sloan, Jr., Clathrate Hydrates of atural Gases (Monticello, Y: Marcel Dekker, Inc., 1990), 641 pp [3] R. K. McMullan, G. A. Jeffrey, T. H. Jordan, J. Chem. Phys., 47, (1967); G. A. Jeffrey, Acc. Chem. Res., 1969, 11, Praca wykonana w ramach projektu Homing PLUS/2011-4/5 finansowanego przez Fundację na rzecz auki Polskiej z funduszy europejskich Działanie 1.2. Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki PIG 415

368 SM1-P16 STRUKTURALE I ELEKTRWE ASPEKTY WIĄZAIA AZT-AZT Katarzyna Gajda, Bartosz Zarychta, Krzysztof Ejsmont Uniwersytet polski, Wydział Chemii, Katedra Krystalografii, ul. leska 48, pole Azot posiada zdolność do katenacji. Znane są zarówno układy łańcuchowe, cykliczne jak i klatkowe zawierające wiązanie azot azot. a podstawie zasobów krystalograficznej bazy danych Cambridge Structural Database (CSD) [1], można stwierdzić, iż największą grupę związków chemicznych stanowią układy zawierające dwa związane ze sobą atomy azotu. Wśród tych układów najliczniejszą grupę stanowią hydrazo, azo, azoksy, azodioksy oraz związki zawierające grupę nitraminową. W celu ustalenia zmian w długości wiązania azot azot w badanych układach, wyliczono jego średnie wartości na podstawie danych z bazy CSD oraz wyznaczono jego wartości za pomocą obliczeń PSTERY kwantowo-mechanicznych. W celu wyznaczenia wpływu na aromatyczność pierścieni fenylowych połączonych z analizowanymi grupami funkcyjnymi zastosowano indeks HMA. [1] Allen F.H., Acta Cyst B Katarzyna Gajda jest stypendystką projektu systemowego Samorządu Województwa polskiego pn. Stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego na rok akademicki 2013/14. SM1-P17 H S HYDRGE BDIG MTIFS I CRYSTALLIE SLIDS F 1,2,4-TRIAZLE- 5-THIES; CYCLIC AD -CYCLIC ARRAGEMETS - CSD Irena Wawrzycka-Gorczyca Faculty of Chemistry, Maria Curie-Sklodowska University, Maria Curie-Sklodowska 3 Sq., Lublin, Poland ver the past decade, considerable importance has been given to structures of 1,2,4-triazole-5-thione derivatives, which are mainly determined through H S hydrogen bonds. Moreover, the biological relevance of H S hydrogen bonding has been noted. But in review papers, described various types of supramolecular synthons the supramolecular synthon built by the H S interaction is not mentioned. Probably, in multi-heteroatom systems, other structure determining stronger interactions (e.g. / H /) may take precedence over weaker H S interactions and the supramolecular synthon formed by H S becomes rarer, which does not imply that it is less significant. In view of the above mentioned facts, the Cambridge Structural Database (CSD) was surveyed using ConQuest program to identify 1,2,4-triazole-5- thione derivatives and their H S hydrogen bond motifs. As a result of described methodology, 77 structures were found (there were no hydrates and/or solvates amongst them) which represents 52.4 % of the ring subset, and the remaining 70 (= 47.6 %) form non-cyclic arrangements. SM1-P18 KRYSTALCHEMIA I BADAIA FIZYKCHEMICZE HYDRATÓW CYKLPETYLAMIY Łukasz Dobrzycki, Anna Chorążak, Michał K. Cyrański Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa Z danych literaturowych wynika, że znany jest jedynie monohydrat 1 cyklopentyloaminy. W celu sprawdzenia czy powstaną inne hydraty tej aminy zastosowana została krystalizację in situ wspomagana laserem IR. 2 W trakcie badań udało się otrzymać kryształy wolnej aminy, wcześniej wspomniany monohydrat, oraz hydraty o następującej liczbie cząsteczek wody przypadających na jedną cząsteczkę aminy: 0.50, 7.00, 7.80 oraz 11,67. Co ciekawe, ze wzrostem zawartości wody w strukturze hydraty coraz bardziej upodabniały się do klatratów gazów. 3 trzymane związki różnią się jednak od klatratów tym iż w ich strukturach występują wiązania wodorowe między cząsteczkami aminy a cząsteczkami wody. Im większy stosunek H 2 :amina tym struktury krystaliczne są bardziej nieuporządkowane. [1] D. R. Allan, Acta Cryst. E, 2006, E62, o1064 o1066 [2] R. Boese, M. ussbaumer, "In Situ crystallisation Techniques", in: "rganic Crystal Chemistry", Ed. D. W. Jones, xford University Press, xford,england, 1994, [3] E. Dendy Sloan, Jr., Clathrate Hydrates of atural Gases (Monticello, Y: Marcel Dekker, Inc., 1990), 641 pp Praca finansowana przez C w ramach konkursu PUS 2 (UM- 2011/03/B/ST4/02591) 416

369 SM1-P19 PSTERY AGREGACJA SUPRAMLEKULARA ITRYLI ZAWIERAJĄCYCH GRUPĘ P= I S= Małgorzata Szyrej Instytut Chemii, chrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza Częstochowa, Al. Armii Krajowej 13/15 ptycznie czynne nitryle stanowią przedmiot badań stereoselektywności enzymatycznej hydrolizy nitryli, z prochiralnym heteroatomem [1,2]. Badane nitryle zawierają w strukturze cząsteczkowej terminalne grupy cyjanową i amidową, natomiast różnią się centralnie umieszczoną grupą S= lub P=. Istnieje możliwość obserwacji wpływu jednego akceptora o różnej sile, na konformacje cząsteczkowe i motywy supramolekularne w sieci krystalicznej. Stwierdzono, że strukturę cząsteczkową obu nitryli stabilizuje oddziaływanie C(sp 3 )-H... ( C) (motyw S(5)). W sieci krystalicznej obu związków powstały silne wiązania typu -H... z preferencją grupy C= jako akceptora. Wiązania z udziałem grup P= i S= oraz tych samych donorów formują identyczne motywy, w większości przypadków z zachowaniem tego samego kierunku. Identyfikacja oddziaływań została uzupełniona analizą molekularnych powierzchni Hirshfelda. [1] [1] Kiełbasiński, P.; Rachwalski, M.; Mikołajczyk, M.; Szyrej, M.; Wieczorek, M. W.; Wijtmans, R.; Rutjes, F. P. J. T., Adv. Synth. Catal. 2007, [2] [2] Kiełbasiński, P.; Rachwalski, M.; Kwiatkowska, M.; Mikołajczyk, M.; Wieczorek, W. Szyrej, M.; Sieroń, L.; Rutjes, F. P. J. T., Tetrahedron: Asymmetry 2007, SM1-P20 BADAIA STRUKTURALE I SPEKTRSKPWE KRYSZTAŁÓW SULFLAU. Patryk Rzepiński, Paweł Socha, Łukasz Dobrzycki, Michał K. Cyrański Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa Sulfolan jest heterocyklicznym związkiem organicznym o pierścieniu pięcioczłonowym zawierającym grupę sulfonylową podobnie jak dimetylosulfon DMS 2. ba związki są używane jako rozpuszczalniki ale tylko sulfolan jest doskonałym medium do rozdziału węglowodorów. Ze względu na brak silnych donorów wiązania wodorowego struktura obu związków powinna być zdominowana przez słabe kontakty CH... Tak jest w istocie w przypadku DMS 2 1, natomiast znana struktura sulfolanu jest nieuporządkowaną mezomeryczną fazą plastyczną (H) 2. Czy w przypadku sulfolanu jest, zatem możliwe otrzymanie uporządkowanej struktury krystalicznej tak jak ma to miejsce dla DMS 2? Korzystając z techniki krystalizacji in situ 3 wspomaganej laserem IR otrzymaliśmy kryształy lekko nieuporządkowanej fazy jednoskośnej (M). Struktura stawała się w pełni uporządkowana w 120K. Co ciekawe przejście fazowe M H jest odwracalne. [1] D. E. Sands, Z.Kristallogr., 1963, 119, 245. [2] A. Immirzia, L. Jannelli, Mol Cryst Liq Cryst, 1983, 91, [3] R. Boese, M. ussbaumer, "In Situ crystallisation Techniques", in: "rganic Crystal Chemistry", Ed. D. W. Jones, xford University Press, xford,england, 1994, Praca finansowana przez C w ramach konkursu PUS 2(UM- 2011/03/B/ST4/02591) SM1-P21 BADAIA STRUKTURALE I SPEKTRSKPWE HYDRATÓW CYKLBUTYLAMIY Kamila Pruszkowska, Łukasz Dobrzycki, Michał K. Cyrański Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, Warszawa Celem pracy było otrzymanie kryształów oraz przeprowadzenie badań strukturalnych i spektroskopowych dla cyklobutyloaminy i jej hydratów. Dotychczas znana jest jedynie struktura hemihydratu tego związku 1. W trakcie krystalizacji techniką in situ 2 wspomaganą laserem IR udało się uzyskać kryształy wolnej aminy oraz 4 dodatkowych hydratów zawierających 1.00, 6.43, 7.67 oraz z 9.50 cząsteczek wody na jedną cząsteczkę aminy. kazało się, że układy zawierające dużą ilość wody, przypominają struktury klatratów metanu 3. Cząsteczka aminy oddziałuje jednak poprzez wiązania wodorowe z cząsteczkami wody tworzącymi klatki. ie są to typowe struktury typu gość-gospodarz. Dodatkowo hydraty cyklobutyloaminy bogate w wodę są strukturami mocno nieuporządkowanymi. [1] D. R. Allan, Acta Cryst. E, 2006, E62, o751 [2] R. Boese, M. ussbaumer, "In Situ crystallisation Techniques", in: "rganic Crystal Chemistry", Ed. D. W. Jones, xford University Press, xford,england, 1994, [3] E. Dendy Sloan, Jr., Clathrate Hydrates of atural Gases (Monticello, Y: Marcel Dekker, Inc., 1990), 641 pp Praca wykonana w ramach projektu Homing PLUS/2011-4/5 finansowanego przez Fundację na rzecz auki Polskiej z funduszy europejskich Działanie 1.2. Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki PIG 417

370 SM1-P22 KMPLEKSY WCZEJ β-laktglbuliy Z LIGADAMI ALIFATYCZYMI Joanna Loch*, Magdalena Kopeć*, Krzysztof Lewiński* *Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena 3, Kraków Sekwencja owczej β-laktoglobuliny (SLG, izofoma A) różni się od białka krowiego (BLG, izoforma B) sześcioma aminokwasami. Funkcja fizjologiczna BLG i SLG nie została dotychczas jednoznacznie określona, przypuszcza sie, że białka te biorą udział w transporcie hydrofobowych ligandów. Ze względu na wysokie podobieństwo sekwencji, SLG powinna wykazywać podobną zdolność do wiązania ligandów jak BLG. Znanych jest szereg struktur kompleksów BLG z alifatycznymi ligandami, jednak próby kokrystalizacji SLG z podobnymi związkami powiodły się tylko dla 1-dekanolu (DEK). Struktura tego kompleksu ujawniła, że w przeciwieństwie do PSTERY BLG-DEK, ligand w każdej z podjednostek dimeru ma inną konformację. SLG-DEK jest pierwszą strukturą kompleksu SLG co potwierdza, że jest ona zdolna do wiązania hydrofobowych ligandów. Tym niemniej, trudności z otrzymaniem kryształów innych kompleksów SLG wskazują, że mechanizm wiązania może być różny dla SLG i BLG lub związanie liganda indukuje zmiany własności fizykochemicznych białka wpływających na proces krystalizacji. Praca współfinansowana z grantu C, DEC-2012/05/B/ST5/ SM1-P23 STUKTURA KRYSTALICZA KMPLEKSU AWIDYY Z KWASEM 2-(4-HYDRKSYFEYLAZ)-BEZESWYM Paweł Strzelczyk, Grzegorz Bujacz, Instytut Biochemii Technicznej, Wydział Biotechnologii i auk o Żywności, Politechnika Łódzka Prezentowane badania dotyczą struktury krystalicznej kompleksu awidyny z kwasem 2-(4- hydroksyfenyloazo)-benzoesowym. Do krystalizacji wykorzystana została naturalnie glikozylowana awidyna wyizolowana z białka jaja kurzego. Kompleks awidyny z ligandem krystalizuje w heksagonalnej grupie przestrzennej P Dane dyfrakcyjne zostały zebrane do rozdzielczości 2,1 Å. Struktura krystaliczna tego kompleksu została rozwiązana poprzez podstawienie cząsteczkowe. Część niezależną komórki elementarnej stanowi pojedyncza cząsteczka awidyny, a tetramer tworzony jest przez sąsiednie cząsteczki powiązane krystalograficznymi operacjami symetrii. Struktura krystaliczna kompleksu białka z barwnikiem ukazuje jak ligand stabilizowany jest w kieszeni wiążącej makromolekuły oraz jakie analogiczne oddziaływania w porównaniu z kompleksem awidyna-biotyna zostały zachowane. Prezentowana struktura pokazuje ponadto jak związanie ligandu z białkiem wpływa na zmianę w konformacji makromolekuły. Praca finansowana przez C projekt nr 2013/11//ST5/

371 MIKRSYMPZJUM SM2 WE KRYSTALICZE MATERIAŁY FUKCJALE 419

372 420

373 SM2-WZ01 GRWTH AD FUCTIALIZATI F Zn ASTRUCTURES Andrea Zappettini *IMEM-CR, Parco Area delle Scienze 37/A, Parma, Italy Zn Metal oxide nanowires have received a continuously growing attention in the last years. Among them, in particular, zinc oxide nanowires (or nanorods) have been proposed for a large number of applications such as photovoltaics, UV emitters, piezo energy harvesting, gas sensing, and transparent electronics. An approach for controlling Zn nanostructure properties is given by surface functionalization. Using vapour-based processes, or wet chemistry, we have showed that is possible to attach to Zn nanostructure surface CdS nanoprticles, Fe34 nanoparticles, gold nanoparticles, and phtalocyanine molecules. WYKŁADY The obtained composited nanostructures have been studied by SEM, TEM, XRD, and photoluminescence. Moreover, in some cases (CdS and phtalocyanine functionaization), gas sensors were realized based on the obtained nanostructures and very interesting response properties were found. In other cases (Fe34 functionalization) magnetic properties and photocatalytic properties were investigated. The new composite nanostrucures proved to be efficient for water purification and easy to be collected by an external magnetic field. The work has been supported by FP7 through AWIRIG Marie Curie Training etwork SM2-WZ02 PRCESSIG AD CHARACTERIZATI F CuInS 2 (CIS) ACRYSTAL LAYERS FR APPLICATI I VEL SLAR CELLS Filip Granek*, Magdalena Woźniak*, Michał Dusza*, **, Marek Basta* *Wroclaw Research Centre EIT+, ul. Stabłowicka 147, Wroclaw, PL; **Institute of Low Temperature and Structure Research PAS, ul. kólna 2, Wrocław, PL Solar cells based on a CuInS 2 (CIS) absorber layers show high potential for cost-effective photovoltaic energy conversion because only a very thin layer of a few µm is required to absorb the sunlight and high efficiencies above 20% were already demonstrated on laboratory scale [1]. Further reduction of processing complexity of CIS solar cells can be achieved by the application of low-temperature wet-chemical processing of CIS absorber layers from synthetized CIS nanocrystals. In our work we focus on synthesis and characterization of CIS nanocrystals solutions and layers. Properties of obtained material and layers is investigated in detail with the focus of application of these layers in solar cell structures. Investigation involves TEM, optical spectroscopy, photoluminescence dynamics. ptimization of thin CIS layers will be presented as well. [1] P. Jackson, et al., physica status solidi (RRL), 2014, 8, 219. The work was supported by Wroclaw Research Centre EIT+ within the project "The Application of anotechnology in Advanced Materials - anomat (PIG /08) co-financed by the European Regional Development Fund (perational Programme Innovative Economy, 1.1.2). SM2-WZ03 STRUCTURAL PECULIARITIES AD SPECTRSCPIC CHARACTERIZATI F (Lu x Gd 1-X ) 2 SI 5 CRYSTALS DPED WITH RARE EARTH IS. Witold Ryba-Romanowski* * Institute of Low Temperature and Structure Research, Polish Academy of Sciences, kólna 2, Wrocław, Poland wing to differences in monoclinic structures the oxyorthosilicates Gd 2 Si 5 and Lu 2 Si 5 show dissimilar but significant disadvantages. Gd 2 Si 5 exhibits a strong tendency to crack along cleavage planes. A shortcoming of Lu 2 Si 5 is related to its high melting temperature that is close to thermal breakdown of iridium crucibles employed during Czochralski growth. An important asset of (Lu x Gd 1-x ) 2 Si 5 (LGS) crystals stems from the fact that their melting point diminishes monotonously from C to C without change of the crystal structure when x parameter decreases from 1 to 0.17, thereby making the growth process easier and cheaper. We consider spectroscopic features of LGS crystal host containing trivalent samarium and dysprosium ions, single doped and co-doped with trivalent cerium aiming at evaluation of potential of these systems for the design of phosphors emitting in the visible and of all-solid-state visible lasers employing InGa/Ga pump sources. 421

374 " (emu/mol) ' (emu/mol) SM2-WZ04 ADSRPCJA ATMÓW I CZĄSTECZEK A PWIERZCHIACH PÓŁPRZEWDIKÓW Stanisław Krukowski*,**, Paweł Kempisty*, Paweł Strąk* *Instytut Wysokich Ciśnień PA Warszawa, ul. Sokołowska 29/37 Polska **Interdyscyplinarne Centrum Modelowania PA, Warszawa, ul Pawińskiego 5a, Polska Procesy adsorpcji wodoru i amoniaku oraz nośników galu i domieszek, istotne dla wzrostu azotku galu na powierzchni Ga(0001) metodami MVPE i HVPE zostały zbadane za pomocą obliczeń ab initio. Wykazano że energia adsorpcji zależy od poziomu Fermiego na powierzchni na skutek zachodzenie transferu ładunku. Zbadano warunki wystąpienia tego transferu oraz zależność wkładu od poziomu Fermiego. Wykazano, że w przypadku piningu poziomu Fermiego wkład do energii adsorpcji zależy od energii poziomu pinningujacego, natomiast w przypadku jego braku - od domieszkowania w objętości półprzewodnika [1,2]. WYKŁADY kreślono wpływ tego procesu na termodynamikę wzrostu półprzewodników z fazy gazowej wykazując, że wzrost zachodzi w stanie bez pinningu poziomu Fermiego na powierzchni. Wykazano, że dzięki temu domieszkowanie w objętości wpływa na wzrost półprzewodników oraz wbudowywanie domieszek podczas wzrostu. [1] Krukowski S.; Kempisty P.; Strak P. J. Appl. Phys. 2013, 114, [2] Krukowski S.; Kempisty P.; Strak P.; Sakowski K. J. Appl. Phys. 2014, 115, SM2-WZ05 EFEKT HPIKSA W MKRYSZTALE GdPd 2 i Ewa Talik, Monika boz, Adam Guzik Zakład Fizyki Kryształów, Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, Uniwersytecka Katowice W ramach aktualnych badań dotyczących poszukiwań nowych materiałów na magnesy do chłodziarek magnetycznych otrzymano nowy związek Gd 7 Pd 2 i w postaci monokrystalicznej i zbadano efekt magnetokaloryczny [1]. statnio przeprowadzone badania magnetyczne zmienno i stałopolowe wykazały występowanie efektu Hopkinsona w pobliżu przejścia magnetycznego (patrz rysunek) związany ze wzrostem podatności w wyniku zaniku anizotropii magnetycznej w tym obszarze. Badania stałopolowe wykazały obecność histerezy magnetycznej w zakresie temperatur K GdPd 2 i T(K) c a M. boz, E. Talik, J. Kusz, A. Winiarski. J. Alloys and Compounds 509 (2011) Praca finansowana przez arodowe Centrum auki grant nr 2011/03/B/ST5/ SM2-WZ06 ADVACES I EUTECTIC AD APARTICLE BASED CMPSITE MATERIALS THRUGH DIRECTIAL SLIDIFICATI Katarzyna Sadecka*, Marcin Gajc*, Karolina Korzeb*, Katarzyna Kołodziejak*, Andrzej Kłos*, Krzysztof rliński*, Paweł sewski*, Barbara Surma*, Sebastian Turczyński*, Dorota A. Pawlak* * Institute of Electronics Materials Technology, Warsaw We report on developments in fabricating nano and micro-structured volumetric plasmonic materials and metamaterials utilizing crystal growth techniques as the micro-pulling down method. These methods are based on: (i) directional solidification of eutectic composites [1] and (ii) anoparticles Direct Doping (PDD) - doping of dielectric matrices with plasmonic nanoparticles [2]. Materials with plasmonic resonances at visible and IR wavelengths will be presented, as well as their influence on photoluminescence or nonlinear properties of the materials. ur new approach based on novel manufacturing solutions may find applications in areas such as photonics, optoelectronics, photovoltaics and photoelectrochemistry. [1] Pawlak, D. A. et. al. Adv. Funct. Mat., v2010, 20, [2] Gajc, M. et. al. Adv. Funct. Mater., 2013, 23,

375 SM2-WZ07 SURFACE RECSTRUCTIS AD CLUSTERS GRWTH SLID SURFACES Ryszard Czajka*, Wojciech Koczorowski*, Maciej Bazarnik*, Julia Piotrowska* *Instytut Fizyki, Wydział Fizyki technicznej Politechnika Poznańska, ul. ieszawska 13A, Poznań In the field of More than Moore research [1] scaling structures down to the individual nanometer range is necessary to continue the miniaturization process in nanoelectronics. In this range the properties of nanocrystals, nanowires, quantum dots or molecular nanosystems exhibit a specific properties due to Quantum Size Effects or Coulomb Blockade phenomena which are different from bulk materials [2]. Scanning Probe Microscopy and Spectroscopy are one of the most suitable techniques to characterize various physical properties of such systems. The knowledge of surface atomic structure and surface reconstructions often appearing at surfaces, atomic and electronic WYKŁADY structure is necessary to grow functional nanostructures which could be used in construction of the new type transistors, sensors, molecular switches, etc. a) b) c) Fig.1.STM images of a) TiSi 2 nanocrystals; b) i induced r19xr19 reconstruction of Si(111) surface; c) cis and trans conformation of 4-anilino-4'-azobenzen molecule/cu(111) [1] Jia, F., Woo R., Shulu Ch., Yaocheng L., Griffin P. B., and Plummer J. D., IEEE Electron Device Lett. 28, 637 (2007). [2] Harrison P., Quantum wells, wires and dots, Wiley, Authors acknowledge the Polish Ministry of Science and Higher Education for support (Project o. 06/62/DSPB/214/2014) SM2-WZ08 METAL XIDE AFLWERS Bartłomiej Andrzejewski Institute of Molecular Physics, Polish Academy of Sciences, Smoluchowskiego 17, Poznań. anoparticles of metal oxides can aggregate in various forms during the synthesis process, the most interesting of which are nanostructures resembling living plants. Among them, the most beautiful and sophisticated forms seems to be metal oxide nanoflowers. In addition to being beautiful, these nanostructures are important because of complex physical properties and promising future applications. anoflowers can exhibit various sizes, shape of petals (plate- or sheet-like, perforated or brush-like, nanocrystalline) and morphological features (hollow cores, snowflake-like, downy-velvet-like structures). Recently, the first nanoflowers of functional materials, such as multiferroics, have been reported [1, 2]. The most interesting functional nanoflowers are composed of magnetoelectric (ME) multiferroics, which feature magnetic and charge ordering with some mutual coupling between this two order parameters. [1] Sakar, M., Balakumar, S., Saravanan, P., Jaisankar, S.., Mat. Res. Bull. 2013, 48, [2] Chybczyńska, K., Ławniczak, P., Hilczer, B., Łęska, B., Pankiewicz, R., Pietraszko, A., Kępiński, L., Kałuski, T., Cieluch, P., Matelski, F., Andrzejewski, B., J. Mat. Sci. 2014, 49, SM2-WZ09 MAGETIC PATTERIG AD ITERLAYER CUPLIG I EPITAXIAL METALLIC ULTRATHI MULTILAYERS A.Wawro 1, E.Milińska 1, M.Jakubowski 1, A.Petruczik 1, T.Wojciechowski 1, Z.Kurant 2, P.Mazalski 2, A.Maziewski 2 1 Institute of Physics Polish Academy of Sciences, Warsaw; 2 Faculty of Physics University of Białystok, Białystok Magnetic anisotropy, which determines magnetization orientation, is of essential importance in epitaxial ultrathin layered structures. In particular, it depends on crystallographic structure of the component magnetic layers, quality of the interfaces or strains induced by the lattice mismatch. In this work we show that local modification of anisotropy allows to fabricate nanostructures in nanometer scale. Deposition of the magnetic Co layer on the patterned buffer in a form of self-assembled Au islands on the Mo layer surface [1] results in formation of a magnetic nanodot array with perpendicular magnetization [2]. Periodical structural modification of Pt/Co/Pt sandwiches by ion beam irradiation [3] enables to create a new class of material magnonic crystals. We also discuss various types of structure dependent interlayer magnetic coupling appearing in the multilayers. [1] A. Wawro et al., anotechnology, 2010, 21, [2] A. Wawro et al., Phys. Rev. B, 2011, 83, [3] A. Maziewski et al., Phys. Rev. B, 2012, 85, The following projects are acknowledged for financial support: DEC-2011/03//ST3/02662, DEC-2012/06/M/ST3/00475 (SC) and SYMPHY project operated within the Team Program (FPS) cofinanced by the European Union ERD Fund, o. PIE

376 SM2-WZ10 SELF-IDUCED UCLEATI AD PAMBE GRWTH F Ga AWIRES Z.R. Zytkiewicz, M. Sobanska, K. Klosek, A. Wierzbicka, G. Tchutchulashvili, and J. Borysiuk Institute of Physics Polish Academy of Sciences, Al. Lotnikow 32/46, Warszawa, Poland Ga nanowires (Ws) are promising building-blocks of new electronic and optoelectronic devices. Due to an easy accommodation of lattice mismatch Ws offer a large degree of freedom in design of heteroepitaxy of highly lattice mismatched materials, which is crucial for many device applications. This is why Ga Ws attract so much attention recently and are of both fundamental and technological interest. In this talk we report on catalyst-free growth of Ga Ws by plasma-assisted molecular beam epitaxy (PAMBE) on nitrogen-treated Si [1, 2] and on sapphire c-plane substrates [3]. Mechanisms of self-induced nucleation and of growth of the Ws will be reviewed. WYKŁADY Then we will focus on analysis of crystallographic and optical quality of Ws studied by scanning electron microscopy, transmission electron microscopy, X-ray diffraction and optical techniques. In particular, influence of substrate microstructure on nucleation rate of Ws and ways of control of their alignment to the substrate will be discussed. [1] Wierzbicka, A., et al. anotechnology 2013, 24, [2] Borysiuk, J., et al. anotechnology 2014, 25, [3] Sobanska, M., et al. J. Appl. Phys., 2014, 115, The work supported by the European Union within European Regional Development Fund, through Grant Innovative Economy (PIG /08 anobiom). SM2-WZ11 HYDRIDE VAPR PHEASE EPITAXY AMMTHERMALLY GRW GA SEEDS Michał Boćkowski Instytut Wysokich Ciśnień PA i TopGa Sp. z o.o. Sokołowska 29/37, Warszawa It has been recently shown that the ammonothermally grown Ga crystals (Am-Ga) can be successfully used as seeds for the Hydride Vapor Phase Epitaxy (HVPE) and that it is possible to combine the HVPE and ammonothermal methods and crystallize structurally perfect HVPE-Ga [1]. Crack-free and up to 2 mm thick HVPE-Ga layers were obtained. The free-standing (FS) HVPE-Ga crystals sliced from one inch Am-Ga seeds showed high structural as well as optical, electrical and thermal qualities. Since the structural properties of the FS HVPE-Ga crystals are not different from the structural properties of the Am-Ga seeds, the FS HVPE-Ga can be successfully used as a seed for the further HVPE-Ga growth. Thus, it is feasible to multiply the ammonothermally grown Ga by the HVPE technology. In this paper the state of the art of the HVPE-Ga growth on the Am-Ga seed will be demonstrated. Particular attention will be paid to the growth rate and its influence on the structural quality of the HVPE- Ga layers. ew directions in the development of the HVPE-Ga growth will be presented. [1] T. Sochacki et al. Appl. Phys. Express 6 (2013) SM2-WZ12 Ga CRYSTALLIZATI METHDS CURRET STATUS AD IDEAS FR THE FUTURE Robert Dwiliński*, Roman Doradziński, Leszek Sierzputowski** *CeT UW, Banacha 2c str., Warsaw, Poland **IP, Annopol 6 str., Warsaw, Poland Gallium nitride (Ga) is commonly expected as material for production of advanced electronic and optoelectronic devices. However, efficient growth of large single crystals aimed on manufacturing of desired quality semiconductor substrates still remains a challenge. A number of methods including different variants of ammonothermal, HVPE, a-flux and HPSG is under continuous development, but still use of bulk Ga substrates in commercial device production is very limited. Besides competition between involved groups, researches more and more are looking for synergies of existing methods and other smart ideas, which may enable mass application of Ga. In the particular Ga case - proper strategy of chosen synergies may decide when and even whether this "Holy Grail" material will be widely adopted. This, however, requires good understanding of Ga crystals physics, growth and machining, good feeling of existing crystallization methods, requirements for the material coming from its different applications and so on. Current status of above mentioned issues will be presented and discussed. 424

377 SM2-WZ13 EW XIDE MATERIALS FR LIEAR PTICAL APPLICATIS A. Majchrowski, M. Chrunik Institute of Applied Physics, Military University of Technology, Kaliskiego 2, , Warsaw, Poland Single crystal growth of a number of new noncentrosymmetric oxide materials for nonlinear optical applications have been investigated by us recently. The most promising are congruently melting orthorhombic Bi 2 ZnB 2 6 [1] and δ-bib 3 6 phases [2], which, contrary to well known monoclinic α- BiB 3 6, can be easily doped with RE ions, and therefore used in self-frequency doubling and photoinduced L applications [3]. Moreover the materials can be also obtained by means of Pechini method in form of powders that can be used in polymer based composites. ther interesting group of L oxides is a family of incongruently melting tungstates WYKŁADY and molybdates containing tellurium and another cation, namely α- and β-batemo 2 9, CoTeMo 6 or a 2 TeW 2 9 [4]. wing to their transparency up to 5µm they can be used in middle-ir L devices. [1] Iliopoulos, K; Kasprowicz, D.; Majchrowski, A.; Michalski, E.; Gindre, D.; Sahraoui, B. Appl. Phys. Lett., 2013, 103, [2] Majchrowski, A.; et al., Mat. Lett., 2014, 122, [3] Majchrowski, A.; et al., J. Mat. Sci: Mat. Electr., 2014, in press. [4] Mączka, M.; Freire, P.T.C.; Majchrowski, A.; et al., J. Alloy. Comp., 2013, 579, SM2-WZ14 BACTERIALLY IDUCED STRUVITE AD CARBATE APATITE CRYSTALLIZATI Jolanta Prywer* *Institute of Physics, Lodz University of Technology, ul. Wólczańska 219, Łódź, Poland In the present study we describe the characterization of growth process of struvite and carbonate apatite in artificial urine in the presence of Proteus mirabilis. The investigations are done in relation to infectious urinary stones. The results of our experiments demonstrate that the morphology of struvite crystals and the growth process strongly depends on ph, which value increases with time because of urease activity. Struvite crystals have welldefined faces but they show very specific surface structures and appear like built from small subunits. Between these subunits gaps may be identified, suggesting the porous nature of struvite. Such a structuration is the unique feature of struvite grown in the presence of bacteria [1]. Moreover, bacteria may serve as active sites for heterogeneous nucleation and, probably, play an important role in the dendrites formation, which are characteristic for higher ph. Bacteria can create microenvironments with different proportions of various ions influencing mineralization process. ur results demonstrate that the growth process of crystals in the presence of bacteria is not only a physicochemical process, but is also subject of complex mechanisms of biological regulation. [1] Prywer, J., Torzewska, A., Płociński, T., Urol. Res. 2012, 40, The work was supported by the ational Science Centre (Poland), Project o. 2013/11/B/ST3/ SM2-WZ15 HYBRYDY PÓŁPRZEWDIKÓW RGAICZYCH Z AKRYSZTAŁAMI PÓŁPRZEWDIKÓW IERGAICZYCH, PREPARATYKA, WŁAŚCIWŚCI, ZASTSWAIE W ELEKTRICE I PTELKTRICE Grzegorz Gąbka, Piotr Bujak i Adam Proń* *Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, oakowskiego Warszawa. Foto- i elektroluminescencyjne nanokryształy półprzewodników nieorganicznych wykazujące efekt uwięzienia kwantowego stanowią przedmiot żywego zainteresowania w ostatnich dwóch dekadach. Ich hybrydy z półprzewodnikami organicznymi zaczęto wytwarzać i badać znacznie później. Podczas wykładu omówione zostaną cztery metody otrzymywania takich materiałów: i) poprzez wzrost epitaksjalny na powierzchni krystalizującego rozpuszczalnika; ii) poprzez wymianę ligandów pierwotnych na ligandy półprzewodnikowe; iii) poprzez przyłączenie kowalencyjne do ligandu łącznikowego; iv) poprzez rozpoznawanie molekularne. mówione zostaną również właściwości spektroskopowe, strukturalne i elektrochemiczne takich hybryd oraz ich zastosowanie do wytwarzania ogniw fotowoltaicznych i fotodiod. Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 ew solution processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional materials for electronics, optoelectronics and spintronics. 425

378 SM2-WZ16 STRTIUM-BARIUM IBATE: A PRMISIG ELECTRCALRIC RELAXR MATERIAL F. Le Goupil 1, J. Dec 2, T. Łukasiewicz 3 WYKŁADY 1 Department of Materials, Imperial College London, London SW7 2AZ, UK, 2 Institute of Materials Science, University of Silesia, 12 Bankowa Str., PL Katowice, Poland, 3 Institute of Electronic Materials Technology, 133 Wolczynska Str., PL Warsaw, Poland Results reported in our contribution represent a first direct ECE study of strongly anisotropic nonperovskite materials. It is shown that both the absolute values of ECE and the width of the temperature range over which they are observed strongly depend on the direction of applied electric field [1]. These results are confirmed both by direct experimental measurements on single crystals cut in different directions, and theoretical predictions based on statistical mechanics. ur measurements have also evidenced that the polar nanoregions are highly anisotropic in tetragonal tungsten bronze SB75. This anisotropy highlights another promising feature of these tungsten bronzes. A solid state cooling device utilizing a highly textured form of these materials would allow for an optimized use of the ECE response. [1] F. Le Goupil, A-K. Axelsson, L. J. Dunne, M. Valant, G. Manos, T. Łukasiewicz, J. Dec, A. Berenov, and. Mc Alford, Advanced Energy Materials, (to be published). SM2-WZ17 3D TPLGICAL ISULATRS - GRWTH AD PRPERTIES F BISMUTH CHALCGEIDES Agnieszka Wołoś Institute of Physics Polish Academy of Sciences, Al. Lotników 32/46, Warsaw, Poland. Faculty of Physics, University of Warsaw, ul. Hoża 69, Warsaw, Poland. Topological insulators are regarded as a new quantum state of condensed matter. They are insulating in the interior, which means that they possess an energy gap. Simultaneously, they host gapless conducting surface states resulting from the change of the topological invariant at the surface or at the interface with other material. The conducting surface states show linear dispersion, they are protected against scattering by time reversal symmetry, they are immune to impurities (non-magnetic) and geometric perturbations. Bismuth chalcogenides, Bi 2 Se 3, Bi 2 Te 3, and Bi 2 Te 2 Se, are three dimensional topological insulators. The crystals were grown by the vertical Bridgman method and their properties were investigated primarily by the microwave spectroscopy. Issues related to the growth and the difficulty of exposing the surface states will be presented and discussed. [1] M. Z. Hasan and C. L. Kane, Rev. Mod. Phys (2010). C grant no. 2011/03/B/ST3/03362 is acknowledged. 426

379 V (rad/gscm) SM2-K01 KMUIKATY MAUFACTURIG F Y 4 AL 2 9 :RE CRYSTALLIE RDS BY THE MICR-PULLIG DW METHD Sebastian. Turczyński*, Dorota A. Pawlak*, Michał Malinowski** *Institute of Electronic Materials Technology, Warsaw ** Institute of Microelectronics and ptoelectronics, Warsaw University of Technology, Warsaw Rare earth ions are still considered as promising activators for solid state lasers, scintillation detectors, optical amplifiers and various phosphors [1]. The Al 2 3 -Y 2 3 system has three different compounds. YAl 3 (YAP) and Y 3 Al 5 12 (YAG) are well known materials. Third compound is Y 4 Al 2 9 (YAM), rather less known due to various difficulties during crystallization. YAM crystallizes in a monoclinic structure with a P2 1 /c space group, close to 1400ºC phase transition appears [2]. In order to obtained YAM materials doped with rare earth ions, the micro-pulling down method has been applied. Different kind of crucibles have been used. Spectroscopic properties of rare earth ions incorporated in YAM structure were studied. Concentration and temperature dependent emission spectra and fluorescence dynamics profiles have been investigated in YAM:RE [3,4,5]. [1] S. Kück, Appl. Phys. B 72, (2001) [2] J. W. Reed and A. B. Chase, Acta Cryst. 15, 812 (1962). [3] M. Malinowski, M. Kaczkan, S. Turczynski, D. A. Pawlak; ptical Materials 33,7 (2011), [4] Z. Boruc, M. Kaczkan, B. Fetlinski, S. Turczynski, D.A. Pawlak, M. Malinowski, ptics Letters Vol. 37, Iss. 24, pp (2012) [5] Z. Boruc, B. Fetlinski, M. Kaczkan, S. Turczynski, D.A. Pawlak, M. Malinowski, J. Alloys Comp. 532 (2012) SM2-K02 SELF-RGAIZED EUTECTIC MATERIALS EABLE GIAT FARADAY RTATI Andrzej Kłos*, Marcin Mrozek**, Sebastian Turczyński*, Wojciech Gawlik**, Dorota Anna Pawlak* * Institute of Electronics Materials Technology, Warsaw. **Institute of Physics, Jagiellonian University, Cracow. ne of the best candidates for photonic integrated optical isolators is the magneto-optical isolator based on magnetophotonic crystals (MPC) [1]. Faraday rotation in visible range of the spectrum was investigated in self-organised, periodically aligned Tb 3 Sc 2 Al TbSc 3 eutectic composites [2]. btained value of Verdet constant for wavelength 524 nm was equal to rad/gs cm. This value was more than 20-fold higher than for TSAG single crystal. [1] E. Popova et al. J. Appl. Phys. (2012) 112, [2] D.A. Pawlak et al. Chem. Mater. (2006), 18, ,004 0,003 0,002 0, Wavelength (nm) TSP-TSAG TSAG SM2-K03 EGATIVE REFRACTI I Zn-ZnW 4 P, sewski 1, A. Belardini 2, G. Leahu 2, C. Sibilia 2, D. A. Pawlak 1 1 Institute of Electronics Materials Technology, Wólczyńska Street 131, Warsaw. 2 Universita di Roma La Sapienza, Via A. Scarpa 16, 00161, Rome Materials with unusual optical properties like negative refractive index or negative refraction are called metameterials. They are mostly manufactured by sophisticated top-down methods. Here, we present Zn-ZnW 4 eutectic composite which combines excitonic phenomena [1] with anisotropic nanostructure [2]. This combination enables observing anomalous refraction at visible wavelength range, as well as other unusual phenomena as strong second harmonic generation. Materials obtained by the micropulling down method, and their electromagnetic properties, will be presented. [1] Yannoppas,. V. Vitanov, Phys. Rev. B, 2006, 74, [2] J. Yao, Z. Liu, Y.Liu,. Y. Wang, C. Sun, G. Bartal, A. M. Stacy, X. Zhang, Science, 2008, 321,

380 SM2-K04 KMUIKATY DSIMETRIC PRPERTIES F LITHIUM ALUMIATE CRYSTALS GRW BY MICR- PULLIG-DW METHD Barbara Marczewska*, Paweł Bilski, Wojciech Gieszczyk, M. Kłosowski, Anna Twardak *Dept. of Radiation Physics and Dosimetry, Institute of uclear Physics, PA, ul. Radzikowskiego 152, Krakow Thermoluminescence (TL) and ptically Stimulated Luminescence (SL) are the most popular passive methods for the measurement of ionizing radiation doses. Luminophors, used as TL and SL detectors, should be characterized by high sensitivity to ionizing radiation and ability to register the absorbed dose cumulated in the detector during irradiation. The aim of our work is to develop the new kinds of luminophor crystals using the Micro-Pulling-Down (MPD) method. ne of the most promising new materials is lithium aluminate (LiAl 2 ). LiAl 2 crystals, pure and doped with different dopants, were grown at the IFJ PA in Krakow by MPD in a form of rods with a diameter of about 3 mm. The irradiations with beta rays and alpha particles, as well as the luminescence measurements, were performed with the automated TL/SL DA-20 Risø reader. The dosimetric properties of the obtained crystals, such as sensitivity to ionizing radiation, dose response and the stability of the signal after irradiation, were investigated and discussed in relation to their dopants and growth conditions. This work was supported by the ational Science Centre (Contract o. DEC-2012/05/B/ST5/00720). SM2-K05 LI 4 TI 5 12 WITH SILVER R GRAPHEE XIDE AS A ADE MATERIAL I LIBS M. Michalska*, D. Ziółkowska**, M. Krajewski***, B. Hamankiewicz****, L. Lipińska*, A. Czerwiński***, **** *ITME, Wólczyńska 133, Warsaw, Poland. **Physics UW, Hoża 69, Warsaw, Poland. ***Chemistry UW, Pasteura 1, Warsaw, Poland. ****ICRI, Rydygiera 8, Warsaw, Poland. In our work we focused on modifying the surface of lithium titanium oxide (LT) by metallic silver (Ag) nanoparticles or graphene oxide (G) to improve its electronic conductivity. The pristine Li 4 Ti 5 12 was synthesized by three-step solid state synthesis. The wet chemical method (using various chemical solutions) was used to modify the LT grains surface. All the synthesized materials have been characterized by several methods: XRD, Raman spectroscopy, SEM, TEM. The electrochemical performance of LT/n-Ag and LT/n-G composite powders was examined by chronopotentiometry in three electrode Swagelok cells. These measurements showed an excellent high-rate performance and a remarkably good cyclability of the fabricated powders. The capacity retention in excess of 86% after raising the discharge current from 1C to 10C and less than 6% of capacity loss after 50 charge/discharge cycles at 1C current rate were observed specifically for LT/n-Ag composite powders. [1] M. Krajewski, M. Michalska, B. Hamankiewicz, D. Ziolkowska, K. P. Korona, J. B. Jasinski, M. Kaminska, L. Lipinska, A. Czerwinski, J. Power Sources 245, 764 (2014). SM2-K06 WPŁYW PRCESU REDUKCJI TLEKU GRAFEU A JEG STRUKTURĘ Łukasz Majchrzycki*, Marek owicki**, Ryszard Czajka* * Instytut Fizyki, Politechnika Poznańska, ul. ieszawska 13a, Poznań. ** Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii, Uniwersytet Adama Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, Poznań Tlenek grafenu (G) jest interesującym materiałem rozważany obecnie jako prekursor do otrzymywania grafenu na masową skalę. Istotnym aspektem w dziedzinie badań i aplikacji G jest proces redukcji, który częściowo przywraca mu strukturę i właściwości grafenu [1]. W tej pracy prezentujemy wyniki badań mikroskopowych procesu termicznej redukcji G wytworzonego metodą Hummersa [2]. Przy pomocy mikroskopii sił atomowych AFM pokazaliśmy, że jakkolwiek redukcja termiczna nie wpływa na wymiary lateralne nano-płatków G, to jednak prowadzi do zmniejszenia ich grubości oraz do poprawy przewodności. [1] Pei S., Cheng H.-M., Carbon 2012, 50, [2] Hummers W.S., ffeman R.E.., J. Am. Chem. Soc. 1958, 80, Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu nr 06/62/DSPB/214/

381 SM2-K07 CZTERSKŁADIKWE STPWE AKRYSZTAŁY Ag-In-Zn-S i Cu-In-Zn-S, SYTEZA I WYMIAA LIGADÓW PWIERZCHIWYCH Piotr Bujak, Grzegorz Gąbka, Kamila Giedyk i Adam Proń Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska W prezentacji przedstawione zostaną nowe metody otrzymywania czteroskładnikowych stopowych nanokryształów półprzewodnikowych Ag-In-Zn-S i Cu-In-Zn-S, stanowiących w ostatnich latach interesującą alternatywę dla popularnych dwuskładnikowych związków półprzewodnikowych zawierających toksyczne pierwiastki takie jak kadm lub ołów (CdS, CdSe, PbS etc.). mówione zostaną również różnice w mechanizmach tworzenia się nanokryształów tych dwóch układów stopowych. Zastosowanie prekursorów o różnej reaktywności oraz odpowiedni dobór organicznych ligandów KMUIKATY stabilizujących pozwalają na otrzymywanie nanokrysztaów o różnym kształcie i rozmiarze, wykazujących wysoką wydajność kwantową fotoluminescencji. Cechą wspólną omawianych układów jest możliwość ich funkcjonalizacji poprzez zastosowanie takiej samej metody wymiany ligandów. Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 ew solution processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional materials for electronics, optoelectronics and spintronics. SM2-K08 TRZYMYWAIE STPWYCH AKRYSZTAŁÓW Ag-In-Zn-S RÓŻYM KSZTAŁCIE I RZMIARZE Kamila Giedyk, Grzegorz Gąbka i Piotr Bujak Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska Czteroskładnikowe nanokryształy stopowe Ag-In-Zn-S stanowią, w ostatnich latach, przedmiot żywego zainteresowania. ajczęściej stosowana metoda ich otrzymywania polega na termicznym rozkładzie wcześniej otrzymanego złożonego prekursora zawierającego wszystkie pierwiastki i ligandy, co preparatywnie jest trudne i ogranicza możliwości zmiany ich składu. Prezentowana przez nas alternatywna metoda polega na wykorzystaniu do syntezy tych nanokryształów mieszaniny prostych, handlowo dostępnych prekursorów. Poprzez zmianę stosunku molowego użytych prekursorów otrzymano stopowe nanokryształy o ułamku molowym AgInS 2 od 0.24 do 0.75 o różnym kształcie i różnych rozmiarach. Zaproponowana metoda pozwala również na modyfikację widma emisji nanokryształów Ag-In-Zn-S w szerokim zakresie spektralnym, z zachowaniem wysokiej wydajności kwantowej fotoluminescencji. Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 ew solution processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional materials for electronics, optoelectronics and spintronics. SM2-K09 -TYPE PBTE CMPUDS DPED WITH CHRMIUM AD IDIE PREPARED BY BALL-MILLIG THE PLYCRYSTALLIE MATERIAL A.K. Królicka, A. Hruban, M. Piersa, S. Strzelecka, A. Materna, W. Dalecki, K. rliński ITME, Wólczyńska 133, Warsaw, Poland. We synthesized PbTe doped with Cr and I by the Bridgman method. The measurements have shown high values of the Seebeck coefficient (S = -240 µv/k, T = 623 K for PbTe:Cr and S = -160 µv/k, T=700K for PbTe:Cr,I), accompanied by high thermal conductivity values (3 W/mK, T = 700 K for PbTe:Cr and 4.5 W/mK, T = 700 K for PbTe:Cr,I). Then the crystals were ground in a ball mill and the resulting particles sizes were measured. ~80 % of obtained particles diameters ranged from 300 nm to 1 μm. Then the powders were pressed into cylindrical pellets using compaction pressure of 30 atm. and sintered at 500 o C for 3 h. We have obtained a huge decrease of thermal conductivity (<1 W/mK) in the sintered material, which is due to the reduced grain size and the probable phonon scattering on the grain boundaries. The EDS analysis revealed presence of Cr and Te precipitates, suggesting that the reduction of κ could also occur due to acoustic phonon scattering at the interfaces of these precipitates. The current carrier concentration decrease was observed. This can explain low electrical conductivity values of the sintered PbTe. Finally, we have achieved an enhancement of ZT from 0.06 in the polycrystalline PbTe to 0.42 in the sintered material. 429

382 XPS, SEM AD XRD CHARACTERIZATI F Bi 2W 6 SIGLE CRYSTALS SM2-K10 Magdalena Szubka, Ewa Talik, Antoni Kania, Adrian iewiadomski A. Chełkowski Institute of Physics, Uniwersity of Silesia, Uniwersytecka 4, Katowice, Poland BW single crystals were grown by the flux method [1] and crystallized in the orthorhombic symmetry with P2 1 ab space group. Two different solvents, av 3 - B 2 3 and aw 4, were used. Light red, transparent, plate-like BW-A crystals of sharp triangular shape and size up to 10x5x1 mm 3 were grown. The BW-B crystals were obtained as transparent light green plates with dimensions up to 10x6x0.5 mm 3. XRD patterns show that both types of BW crystals possess the same Aurivillius structure. Due to large value of remnant polarization and very high Curie temperature, ferroelectric, pyroelectric and piezoelectric properties of BW has been intensively studied. BW exhibits KMUIKATY pronounced ionic conductivity and excellent photocatalytic properties. For all mentioned above application aspects the knowledge of its electronic structure is a key to understand and to control physical and chemical properties of BW. The SEM/EDS and XPS analyses showed the chemical composition of BW crystals as very consistent for both methods and it is close to nominal one. [1] Yanovsky, V.K.; Voronkova, V.I. J. Cryst. Growth 1981, 52, SM2-K11 PRPERTIES F CARBATE APATITE AGGREGATES I ARTIFICIAL URIE Rafal R. Sadowski*, Jolanta Prywer* *Institute of Physics, Lodz University of Technology, ul. Wólczańska 219, Łódź, Poland Carbonate apatite, CA, is one of the main components of the so-called infectious urinary stones, which are the result of the activity of microorganisms producing urease, mainly from Proteus species. Even in the case of healthy person it may happen that some phases may be formed within urinary tract due to high supersaturation of appropriate species in urine. Usually, the formed phases are small enough (less than 2 µm) to excrete out the urinary tract, without causing damage of the epithelial cells. Therefore, it seems that the nucleation and the preliminary growth process are not the most important mechanisms leading to urinary stone formation. Urinary stones cause problems when precipitating phases became large enough to retain inside the urinary tract. Therefore, the aggregation is suspected to be one of the primary causes for urinary stone formation. The aim of the current study is to characterize the CA aggregates forming in artificial urine. The goal of the present study is also to characterize the properties of CA and to understand the changes in CA aggregates as a function of ph and time of growth process. This work was partially supported by the Polish Ministry of Science and Higher Education, Grant o. I-3/501/ SM2-K12 EFFECT F TRISDIUM CITRATE UCLEATI AD GRWTH F STRUVITE Marcin lszynski 1, Jolanta Prywer 1, Ewa Mielniczek- Brzóska 2 1 Institute of Physics, Lodz University of Technology, ul. Wólczańska 219, Łódź, Poland. 2 Institute of Chemistry, Environment Protection and Biotechnology, Jan Długosz University of Częstochowa, ul. Armii Krajowej 13/15, Częstochowa, Poland. Struvite is a major component of so-called infectious urinary stones which constitute from 10 to 30% of all urinary stones and are formed as a result of infection by bacteria producing urease. Typical treatment procedures for infectious urinary stones do not bring positive effects and the recurrence after treatment is on the level of 50%. For these reasons it is necessary to search substances which can improve the effectiveness of treatment. In the present study we describe the effect of trisodium citrate (abbreviated as citrate) on struvite crystallization in artificial urine. ur spectrophotometric results show that increasing concentration of citrate causes an increase in induction time and decrease in growth efficiency. Additionally, citrate causes changes in size and habit of struvite. It is suggested that citrate can interact with crystal surfaces at a molecular level and in this way can influence on the faces extension. The spectrophotometric results are explained in base of speciation analysis of chemical complexes formed in urine. This work was partially supported by The Polish Ministry of Science and Higher Education, Grant no I-3/501/

383 SM2-K13 SRPCJA C 2 A DITLEKU TYTAU MDYFIKWAYM ALKALIAMI E. Piróg, J. Kapica, R. Wróbel, B. Michalkiewicz, U. arkiewicz, A. W. Morawski KMUIKATY Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Instytut Technologii Chemicznej ieorganicznej i Inżynierii Środowiska, Pułaskiego 10, Szczecin Znanych jest wiele sorbentów przeznaczonych do oczyszczania powietrza z gazów o charakterze kwaśnym C 2. W badaniach wykorzystano Ti 2 otrzymywany metodą siarczanową (Grupy Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A). Materiał poddawano modyfikacji H 4 H i KH. Do badań powierzchni właściwej BET, oraz rozkładu wielkości porów wykorzystano analizator Quadrasorb. Pojemności sorpcyjne określono w oparciu o cykliczne badania sorpcji/desorpcji gazu (C 2 ) z wykorzystaniem termograwimetru etzch STA 449C. Analizy prowadzono w atmosferze czystego azotu w temperaturze C (30ml/min). Proces adsorpcji C 2 (99,995%) prowadzono w temperaturze 30 0 C (30ml/min). Pojemność sorpcyjna modyfikowanego Ti 2 rozworami KH i H 4 H osiągnęła odpowiednio wartość 1 mmol/g i 0,81 mmol/g. Praca finansowana przez Pol-or/237761/98/2014 SM2-K14 Komunikat wycofano SM2-K15 SYTEZA I STRUKTURA MLEKULARA FUKCJALIZWAEG RGAYLKSYCYKLTETRASILKSAU Katarzyna Kazimierczuk, Anna Dołęga Politechnika Gdańska, Katedra Chemii ieorganicznej, ul. arutowicza 11/12, Gdańsk. Postęp technologiczny i nowe aplikacje tworzą duże zapotrzebowanie na nowe materiały o użytecznych właściwościach fizykochemicznych, chemicznych (np. zdolność do katalizowania określonych reakcji), optycznych czy magnetycznych [1]. Prezentujemy wyniki badań strukturalnych nowego organyloksysilanu otrzymanego w reakcji SiS 2 z 2-hydroksypirydyną. owa pochodna (Rys. 1) zawiera dodatkowe grupy funkcyjne bezpośrednio związane z atomem krzemu. Związek ten będzie wykorzystany do mostkowania jonów metali z utworzeniem trójwymiarowych polimerów koordynacyjnych. Rys. 1 Funkcjonalizowany cyklotetrasiloksan [1] Fujdala, K.L.; Tilley, T.D.; Chem. Mater. 2004, 16, Praca finansowana przez C Grant nr 2013/09/B/ST5/03479 SM2-K16 SYTEZA KATALIZATRÓW HETERGEICZYCH W DRDZE PSYTETYCZEJ FUKCJALIZACJI SZKIELETÓW METAL-RGAICZYCH (MF) Krzysztof Zwoliński, Aleksander Hurko, Michał J. Chmielewski* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Centrum auk Biologiczno-Chemicznych, Laboratorium Chemii Supramolekularnej, mchmielewski@chem.uw.edu.pl Szkielety metalo-organiczne (ang. Metal-rganic Frameworks, MFs) to krystaliczne materiały nanoporowate w których nieorganiczne bloki budulcowe (kationy lub klastery metali) połączone są organicznymi mostkami. W niniejszym komunikacie zostaną omówione wyniki badań nad syntezą nowych materiałów funkcjonalnych, ukierunkowanych na aktywność katalityczną. Wybrane szkielety metalo-organiczne zmodyfikowano m.in. przez wprowadzenie aktywnych katalitycznie fragmentów TEMP. 3 H3C H3C. CH3 CH3. H 3 C CH 3 Praca finansowana przez Ministerstwo auki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu IDEAS PLUS nr IdP , Concurrent catalysis in Metal-rganic Frameworks. H 3 C H 3 C 431

384 SM2-K17 PLASMIC MATERIALS BASED APARTICLES F TITAIUM ITRIDE Karolina Korzeb*, Marcin Gajc*, Hańcza Barbara Surma*, Dorota Anna Pawlak* * Institute of Electronics Materials Technology, Wólczyńska Street 133, Warsaw. anoplasmonics is a new field of photonics developing rapidly [1]. ne of the problems in this area is to find alternative to metals plasmonic materials in VIS and IR [2] wavelengths. Here, we present an alternative plasmonic material obtained by low-cost and fast anoparticle Direct Doping (PDD) [3] method. PDD enables fabrication of bulk rods with embedded non-metallic nanoparticles. In this work composites of a 5 B 2 P 3 13 (BP) glass matrix doped with titanium nitride nanoparticles (nti) were investigated. The obtained materials and their electromagnetic properties, characterized by KMUIKATY transmission and reflection measurements in UV/VIS and IR regions will be presented. [1] Schuller, J. A., Barnard, E. S., Cai, W., Chul Jun, Y., et al., ature Mater., 2010, 9, 193. [2] West, P. R., Ishii, S., aik, G. V., Emani,. K., Shalaev, V. M., Boltasseva, A., Laser Photonics Rev., 2010, 4, [3] Gajc, M., Surma, H. B., Klos, A., Sadecka, K., rlinski, K., ikolaenko, A. E., Zdunek, K., Pawlak, D. A., Adv. Funct. Mater., 2013, 23, SM2-K18 PHTELECTRCHEMICAL PRPERTIES F SELECTED EUTECTIC MATERIALS K. Kolodziejak*, K. rlinski*, P. sewski*, A. Klos*, M. iederberger**, D. Primc**, M. Baertsch**, D. A. Pawlak* * Institute of Electronic Materials Technology, Warsaw. ** Department of Materials, ETH Zurich, Zurich, Switzerland. Eutectic materials obtained by the self-organization mechanism [1,2] show possibilities for application in solar energy conversion field. During growth eutectics form structures with precipitate size ranging from hundreds of micrometers to tens of nanometers [3]. They have potential as photoactive materials, due to their multiphase character various available photoactive component phases and multiple band gap energies and high crystallinity. The first results performed with MnTi 3 -Ti 2, Ti 2 -W 3 and SrTi 3 - Ti 2 eutectics as photoanodes will be presented. [1] D. A. Pawlak, S. Turczynski, M. Gajc, K. Kolodziejak, R. Diduszko, K. Rozniatowski, J. Smalc and I. Vendik, Adv.Funct. Mat., 2010, 20, [2] K. Bienkowski, S.Turczynski, R. Diduszko, M.Gajc, E. Gorecka, D.A. Pawlak, Cryst. Growth & Design 2011,11,3935. [3] P. B. liete, J. I. Peña, A. Larrea, V. M. rera, J. LLorca, J. Y. Pastor, A. Martín, J. Segurado, Adv. Mat. 2007, 19, Project supported by a grant from Switzerland through the Swiss Contribution to the enlarged European Union SM2-K19 IP AWIRES FR PHTVLTAIC APPLICATIS Ewa Dumiszewska*, Piotr Knyps*, Aleksandra Krajewska *, Marek Wesołowski *, Włodzimierz Strupiński* *Iinstitute of Electronic Materials Technology, Department of Semiconductor Compounds Epitaxy Multi-junction solar cells (MJSC) are characterized by high power conversion efficiency, which makes them attractive candidates for application in the aero-space industry. With the development of epitaxy and concentrators, the MJSCs have become the major technology for large-scale electricity generation [1].Recently, free-standing semiconductor nanowires have considerable attention in applications involving photovoltaics [2]. Here in this work InP nanowires were grown on InP substrates with and without nanoparticles catalyst. Colloidal Au with diameter of about nm were used as catalyst. The growths were carried out in a metalorganic vapour phase epitaxy reactor. We achieved InP nanowires with the diameter of 20 to 200 nm and 10 micrometer in length. [1] K. Tanabe, Energies 2009,2. [2] H. Goto et al., Appl. Phys. Express 2 (2009)

385 SM2-K20 KMUIKATY SYTHESIS, CRDIATI ARCHITECTURE, LUMIESCET PRPERTIES AD ELECTRCHEMICAL STUDIES HEXAUCLEAR CPPER(I) CMPLEX WITH,S DR LIGAD Barbara Mirosław*, Zbigniew Hnatejko**, Katarzyna Tyszczuk*, Monika Pitucha***, Marcin Klepka****, Aleksandra Drzewiecka-Antonik****, Anna Wolska****, Anna E. Kozioł* *Faculty of Chemistry, Maria Curie-Sklodowska University, Lublin. **Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Poznan. *** Chair and Department of rganic Chemistry, Medical University of Lublin, Lublin. ****Institute of Physics, Polish Academy of Sciences, Warszawa. Hexanuclear Cu(I) complex of 1,2,4-triazole-3-thione derivative with cyclic metal core was studied by single crystal X-ray diffraction, IR and XAES spectroscopy. The luminescent properties of the title compound were studied in solid and in solution. The results showed stability of the complex in solution. However, cyclic voltamperometric studies revealed some irreversible changes in its structure upon oxidation-reduction cycles. The violet-blue emission with moderate quantum yield (12%) is observed for the title Cu(I) complex. This suggest its possible application as a luminescent material. H 3 C H 3 C S S Cu Cu This research has received funding from the European Community under Contract RII3-CT (IA-SFS) I EC. Cu S CH 3 433

386 SM2-P01 LiMn 2 4 /Ce 2 AS A CATHDE MATERIAL FR LITHIUM SECDARY BATTERIES PSTERY M. Michalska*, D. Ziółkowska**, B. Hamankiewicz***, M. Krajewski****, L. Lipińska*, A. Czerwiński***, **** *ITME, Wólczyńska 133, Warsaw, Poland. **Physics UW, Hoża 69, Warsaw, Poland. *** ICRI, Rydygiera 8, Warsaw, Poland. ****Chemistry UW, Pasteura 1, Warsaw, Poland. This work presents the modification of lithium manganese oxide (LiMn 2 4, LM) by n-ce 2. The low temperature chemical method (LTCM) was used to modify the grain surface of pristine lithium manganese oxide powder. The LM/n-Ce 2 powders were analyzed by: XRD, Raman spectroscopy. SEM, TEM. The galvanostatic charge/discharge tests of the pristine and Ce 2 modified LiMn 2 4 cathode materials were conducted in the potential range: 3.5 to 4.5 V vs. Li/Li + at room temperature. High current rates performance has been evaluated by determination of specific discharge capacity at current rates varied from 1 C to 30 C. ur work demonstrates that surface modification of LM grains by using 1%wt. of Ce 2 admixture improves cycling stability and capacity retention. Pristine LM reveals 10% capacity loss after 100 cycles when discharged at 1C, while the sample modified with 1%wt. Ce 2 grains retains ca. 98% of its initial discharge capacity after 100 cycles. [1] B. Hamankiewicz, M. Michalska, M. Krajewski, D. Ziolkowska, L. Lipińska, M. Kamińska, A. Czerwinski, Solid State Ionics 2014 doi.org/ /j.ssi , in press. SM2-P02 HIGH TEMPERATURE PR X LA 1-X AL 3 CRYSTALS BTAIED BY CZCHRALSKI METHD Sebastian. Turczyński*, Dorota A. Pawlak* *Institute of Electronic Materials Technology, Warsaw Pr x La 1-x Al 3 crystals have been grown by the Czochralski method. The color of the crystals changes with chemical composition. X-ray diffraction shows an increase of lattice constants with an increase of lanthanum ion concentration. LaAl 3 has a phase transition from high-temperature cubic phase to lowtemperature rhombohedral phase at 833 K, which will generate microtwins, ferroelastic domains, a rough Microtwins in LaAl 3 [3]. surface and lateral distortions [1]. PrAl 3 is a [1] Chou, M. M. C.; Chen, Ch.; Yang, S. S.; Huang, Ch.H.; Huang, rhombohedrally distorted perovskite at room H. L. J. Phys. Chem. Solids 2008, 69, 425 J. W. Reed and A. B. temperature [2]. Chase, Acta Cryst. 15, 812 (1962). [2] Glazer, A. M. Acta Crystallogr., Sect. B 1972, 28, 3384 [3] S. Turczynski, K. rlinski, D. A. Pawlak, R. Diduszko, J. Mucha, M. Pękała, J.F. Fagnard, Ph. Vanderbemden; Cryst. Growth and Design 2011, 11(4), pp SM2-P03 PTICALLY ACTIVE 'PLASM-EXCIT' ACMPSITES Karolina Korzeb*, Marcin Gajc*, Anna Kopka*, Hańcza Barbara Surma*, Dorota Anna Pawlak* * Institute of Electronics Materials Technology, Wólczyńska Street 133, Warsaw. Recently plexcitons [1], which are plasmon-exciton hybridizations [2] started to gain interest among scientists. Here, we present optically active nanoplasmonic composites obtained by anoparticle Direct Doping (PDD) [3]. It consists of a 5 B 2 P 3 13 (BP) glass matrix doped with silver nanoparticles (nag) and quantum dots (QD CdTe ). Combining plasmonic nanoparticles with quantum dots can provide control over their excitonic luminescence. Materials obtained by the micro-pulling down method, their electromagnetic properties, characterized by transmission, reflection and photoluminescence in UV/VIS and IR regions will be presented. [1] Fofang,. T., Park, T. H., eumann,., Mirin,. A., ordlander, P., Halas,. J., ano Lett., 2010, 8, [2] Zheng, Y. B, Juluri, B. K., Jensen, L. L., Ahmed, D., Lu, M., Jensen, L., Huang, T. J., Advanced Materials, 2010, 22, [3] Gajc, M., Surma, H. B., Klos, A., Sadecka, K., rlinski, K., ikolaenko, A. E., Zdunek, K., Pawlak, D. A., Adv. Funct. Mater., 2013, 23,

387 APLASMIC SELF-RGAIZED Bi 2 3 -Ag EUTECTIC CMPSITE SM2-P04 Katarzyna Sadecka*, Marcin Gajc*, Barbara Surma*, Andrzej Kłos*, Dorota A. Pawlak* * Institute of Electronics Materials Technology, Wólczyńska Street 131, Warsaw The main idea of this work is to utilize the selforganization mechanism of metallodielectric eutectic materials to create plasmonic nanocomposites trough directional solidification. In this work Bi 2 3 -Ag eutectic was obtain by the micro-pulling down method has been studied [1]. The composite exhibits threedimensional silver multiscale structure embedded in the bismuth oxide matrix. We demonstrate bulk threedimensional eutectic-based nanoplasmonic Bi 2 3 -Ag material with localized surface plasmon resonance with the maximum at yellow light wavelength range (~590 nm). To the best of our knowledge, this work is the first investigation of growth of silver-oxide eutectic PSTERY materials and also first demonstration of LSPR in the eutectic structure. [1] Sadecka, K. et. al. submitted to Advanced ptical Materials The authors has been supported by a project co-financed by the European Regional Development Fund under the perational Programme Innovative Economy. SM2-P05 A METHD F MAUFACTURIG EUTECTIC CMPSITE LAYERS P, sewski *, A. Stefański *, A. Klos *, D. A. Pawlak * *Institute of Electronics Materials Technology, Warsaw Eutectic composites can be used in many fields of science especially photonics, photoelectrochemistry and photovoltaics. Mostly they are obtained in a bulk form. However for some application direct manufacturing of an eutectic layer on a substrate would be advantageous, eg. for photoelectrochemistry. In this work we present a new method of growth of eutectic composite layers. The method allows obtaining metal-dielectric and dielectric-dielectric eutectic structures directionally in the form of layers having a homogeneous micro- or nano-structure. In the presented method, the aim was to obtain flat crystallization front at a relatively large surface area. The raw material is heated by two halogen lamps one from the upper side and one from the down side of the sample. The temperature of molten material is decreased linearly in time, in the direction from the lower to the upper surface of the layer. In this way a temperature gradient is produced in the lawyer perpendicularly from the substrate to the upper surface of the sample, giving a homogeneous organized microor nano-structure. The authors has been supported by a project co-financed by the European Regional Development Fund under the perational Programme Innovative Economy. SM2-P06 FABRICATI F ELECTRDES FR PHTELECTRCHEMICAL CELLS K. Kolodziejak*, K. Bienkowski,**, K.rlinski*, D.A.Pawlak * *Institute of Electronic Materials Technology, Warsaw **Centre of ew Technologies, University of Warsaw, Warsaw. Environmentally benign energy systems are among the most critical issues to meet the goal of a sustainable society. Hydrogen obtained by splitting water in photoelectrochemical cells (PEC) using solar energy is one of the alternatives. Here we demonstrate the idea of utilizing eutectics as PEC photoanodes. Eutectic reaction enables growth of composite materials with components pertinent to photoelectrochemistry [1,2]. Directionally solidified eutectics (DSE) [3] guarantee high crystallinity of the phases, sharp interfaces and broad absorption properties of the photoanode material. 1. DSE material (semiconductor) 2. hmic contact 3. Cu,Ti or FT substrate [1] Gratzel, M., ature. 2001, 414, [2] Gratzel, M., Inorg. Chem., 2005, 44, [3] K. Bienkowski, S.Turczynski, R. Diduszko, M.Gajc, E. Gorecka, D.A. Pawlak, Cryst. Growth & Design 2011,11,3935. The authors has been supported by a project co-financed by the European Regional Development Fund under the perational Programme Innovative Economy. 435

388 SM2-P07 EFFECT F 6H-SIC SEED RIETATI THE SIC CRYSTALS GRWTH FRM A SI:C SLUTI Emil Tymicki*, Marcin Raczkiewicz*, Kacper Grodecki*, Dominika Teklińska*, Tadeusz Łukasiewicz* *Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, ul. Wólczyńska, Warszawa In this work we present the influence of the 6H-SiC seed orientation on the growth surface morphology. The morphology is very important to the SiC crystals growth, because it affects the polytype stability, defect density, and the incorporation of dopants [1]. The SiC crystals were obtained by Top Seeded Solution Growth (TSSG) method with vertical seeds used. Such seeds allowed to observe of morphology on different orientation plane: (0001), (000-1), (1-100) simultaneously. The morphology of SiC crystal growth surfaces and the crystalline structure of SiC were studied by: optical microscopy, atomic force microscopy and Raman spectroscopy. Various PSTERY morphology was observed depending on orientation of the seed planes (Fig. 1). Fig. 1 The typical morphology of growth surface (a) (000-1), (b) (0001),(1-100) plane. [1] Can Zhu et al., Cryst. Growth Des., 2013, 13 (8) This work was supported by MSHE of Poland, grant: 2313/B/T02/2011/40 SM2-P08 SUPPRT FR THE PRTECTI F IDUSTRIAL PRPERTY RIGHTS FR THE IVETI F LG SIC CRYSTALS CRYSTALLIZATI TECHLGY Emil Tymicki*, Krzysztof Grasza*, Katarzyna Racka* *Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, ul. Wólczyńska, Warszawa The aim of the project is to obtain legal protection for the invention in the technology of growing SiC in Poland and selected EU countries. The project covers 100% of the costs associated with the preparation and submission of patent applications to the Polish Patent ffice (UPRP) and the European Patent ffice (EP). The invention relates to a technology of obtaining a long single SiC crystals from the vapor phase. Silicon carbide due to its properties such as wide band gap, high thermal conductivity, high breakdown voltage electric field is an excellent material for the construction of high power devices such as Schottky diodes and power transistors. This work was supported by the European Regional Development Fund under the perational Programme Innovative Economy (Contract o. UDA- PIG /12). SM2-P09 SYTEZA I BADAIE DDZIAŁYWAŃ W UKŁADACH HYBRYDWYCH PARTYCH A AKRYSZTAŁACH CuInS 2 -ZnS Grzegorz Gąbka, Kamila Giedyk, Piotr Bujak, Adam Proń Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. oakowskiego 3, Warszawa anokryształy o charakterze stopowym CuInS 2 -ZnS, charakteryzujące się znaczną luminescencją, stanowią nowoczesny materiał o potencjalnym szerokim zastosowaniu m.in. do wytwarzania diod elektroluminescencyjnych, fotodiod oraz znakowania biologicznego. Jednocześnie stanowią alternatywę dla nanokryształów zawierających kationy kadmu i innych metali ciężkich. Poprzez zmianę zawartości cynku w prosty sposób można kontrolować ich widmo emisji przy zachowaniu identycznych średnic (rzędu 3-4 nm). W pracy przedstawiono syntezę nanokryształów CuInS 2 -ZnS o różnej barwie emisji oraz ich funkcjonalizację poprzez wymianę ligandów pierwotnych. pisano również badania oddziaływań ligand - nanokryształ metodami spektroskopowymi (MR, UV-vis) oraz elektrochemicznymi. Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 "ew solution processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional materials for electronics, optoelectronics and spintronics." 436