Ustalenia. Planu działań dla Warszawy na rzecz zrównoważonego zużycia energii w perspektywie do 2020 roku

Transkrypt

1 Ustalenia Planu działań dla Warszawy na rzecz zrównoważonego zużycia energii w perspektywie do 2020 roku w zakresie poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstw Warszawy Zespół ekspertów KAPE S.A. i NAPE S.A.

2 Problemy wielkich miast Ochrona środowiska Przyczyny niska jakość powietrza, duży ruch drogowy i zatory, wysokie poziomy hałasu panującego w otoczeniu, niska jakość stanu środowiska architektonicznego, opuszczona ziemia, emisje gazów cieplarnianych, zaopatrzanie w wodę, bezładna zabudowa miejska, wytwarzanie odpadów i ścieków rosnące zapotrzebowanie na energię, pogarszający się stan infrastruktury energetycznej, rosnące zagrożenie blackout ami, negatywne efekty liberalizacji rynków energii, postępujące ograniczanie uzależnienia od paliw kopalnych. zmiany demograficzne zmiany stylu życia wzrastająca zależność od własnego samochodu, wzrost jednoosobowych gospodarstw domowych, wzrastająca eksploatacja zasobów na mieszkańca, IEE Miasta podejmują inicjatywy w zakresie lokalnej polityki energetyczno-klimatycznej Porozumienie Burmistrzów CIVITAS CONCERTO LIFE

3 Założenia zrównoważonego rozwoju społeczno gospodarczego

4 Instrumenty prawne zrównoważonej polityki energetycznej

5 Instrumenty prawne zrównoważonej polityki energetycznej w Unii Europejskiej Pakiet klimatyczno-energetyczny, Dyrektywa 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, Dyrektywa 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych, Dyrektywa z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.

6 Instrumenty prawne zrównoważonej polityki energetycznej w Polsce Polityka Energetyczna Polski do roku 2030 roku, Prawo energetyczne, Prawo Ochrony Środowiska, Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów, Ustawa o Efektywności energetycznej, Krajowy plan na rzecz wzrostu efektywności energetycznej, Dokumenty dotyczące handlu emisjami.

7 Instrumenty prawne zrównoważonej polityki energetycznej w Warszawie Polityka Energetyczna m.st. Warszawy do 2020 r., Założenia planu zaopatrzenia miasta w gaz, ciepło, energię elektryczną (z lat oraz aktualnie uchwalane), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy (wraz z planowanymi zmianami), Strategia rozwoju m.st. Warszawy do roku 2020, Wytyczne do opracowania modelu prognozowania emisji CO 2 dla m.st. Warszawy.

8 Opracowanie Planu działań dla Warszawy na rzecz zrównoważonego zużycia energii do 2020 r. Bezpośrednią konsekwencją przystąpienia m.st Warszawy do Porozumienia Burmistrzów jest konieczność opracowania Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii. Plan ten uwzględnia cele Uni Europejskiej w zakresie zużycia energii i paliw oraz poziomu emisji CO 2, ale także rosnące potrzeby mieszkańców aglomeracji warszawskiej.

9 Otoczenie Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii elektrycznej i ciepła Polityka państwa Ceny energii Zjawiska makro i mikroekonomiczne Ubóstwo energetyczne Lokalny układ polityczny Finansowanie lokalne Zasoby ludzkie Przedsiębiorstwa energetyczne Duzi odbiorcy energii MSP Plan Instytucje finansujące Lokalna strategia rozwoju Polityka klimatyczna Zrównoważona polityka energetyczna Kogeneracja i sieci ciepłownicze Przedsiębiorstwa budowlane i deweloperzy Samorządy mieszkaniowe Mieszkańcy Usługi energetyczne Promocja Oświetlenie publiczne Budownictwo Generacja rozproszona Planowanie przestrzenne Sektor publiczny Indywidualne zużycie energii Transport Zarządzanie programem OZE Doradztwo energetyczne

10 Hierarchizacja działań w ramach Planu na rzecz zrównoważonego zużycia energii 1. Dążenie do zmniejszenia zużycia energii, szczególnie poprzez stosowanie metod i środków zrównoważonego projektowania i konstruowania infrastruktury technicznej Miasta oraz organizacji podstawowych usług dostarczanych mieszkańcom. 2. Dążenie do wykorzystania naturalnych zasobów energetycznych dostępnych w Mieście przy zachowaniu warunku efektywności kosztowej zaproponowanych rozwiązań. 3. Dążenie do optymalizacji zaopatrzenia w energię, w szczególności poprzez ustalenie priorytetów wyboru nośników energii, paliw i technologii energetycznych oraz rozwój generacji rozproszonej.

11 Charakterystyka nośników energetycznych wykorzystywanych w Warszawie 1. Struktura zużycia energii elektrycznej 2. Struktura zużycia ciepła na terenie Warszawy 3. Struktura zużycia gazu ziemnego 4. Struktura zużycia oleju opałowego 5. Zużycie paliw w transporcie 6. Wykorzystanie OZE

12 Struktura zużycia energii elektrycznej na obszarze Warszawy Roczne całkowite zużycie energii elektrycznej w Warszawie w 2007 roku: 6,7 TWh Źródło: ARE

13 Struktura zużycia ciepła na obszarze Warszawy Roczne całkowite zużycie ciepła w Warszawie w 2007 roku: 16,5 TWh Źródło: ARE

14 Struktura zużycia gazu ziemnego na obszarze Warszawy Roczne całkowite zużycie gazu ziemnego do produkcji ciepła w Warszawie w 2007 roku: 3,9 TWh

15 Struktura zużycia: gazu płynnego oleju opałowego Roczne całkowite zużycie oleju opałowego i gazu płynnego do produkcji ciepła w Warszawie w 2007 roku: 1,57 TWh Źródło: ARE

16 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Warszawie Odnawialne źródła energii poza sektorem energetyki zawodowej mają w Warszawie znaczenie marginalne i są wykorzystywane w postaci: ciepła uzyskiwanego z biomasy w kotłach małej mocy i kominkach; pomp ciepła oraz kolektorów słonecznych z systemami przygotowania c.w.u.; eksperymentalnych instalacji fotowoltaicznych; termicznej utylizacji odpadów w ZUSOK-u.

17 obiekt Miasto Stołeczne Warszawa Struktura wykorzystania ciepła w obiektach użyteczności publicznej Zapotrzebowanie na ciepło na podstawie średniego zużycia ciepła w obiektach poddanych analizie muzea hotele sklepy wielkopowierzchniowe biura szpitale biblioteki uniwersytety szkoły przedszkola zużycie ciepła [kwh/m 2 a] ogrzewanie inne

18 Analiza zapotrzebowania na energię elektryczną wnioski Przeprowadzona analiza została oparta na stosunkowo niewielkiej liczbie danych dotyczących obiektów użyteczności publicznej dla różnych warunków eksploatacji, jednak widoczne są pewne ogólne cechy charakteryzujące poszczególne grupy obiektów pod względem zużycia energii elektrycznej. Ograniczona liczba danych uniemożliwiła przeprowadzenie analizy udziału poszczególnych zastosowań energii elektrycznej dla analizowanych obiektów. Z pośród analizowanych obiektów największe zapotrzebowanie na energię elektryczną wykazały sklepy wielkopowierzchniowe (569 kwh/m 2 r), co wynika ze znacznego zapotrzebowania na chłodzenie/podgrzewanie żywności jak również intensywne oświetlenie i wentylację mechaniczną oraz klimatyzację pomieszczeń. Ponadto obiekty tego typu są z reguły eksploatowane przez znaczne okresy w ciągu doby, jak przez wiele dni wolnych od pracy.

19 obiekt Miasto Stołeczne Warszawa Analiza wykorzystania energii elektrycznej Zapotrzebowanie na energię elektryczną na podstawie średniego zużycia energii elektrycznej dla obiektów poddanych analizie sklepy wielkopowierzchniowe uniwersytety biura zużycie energii elektrycznej [kwh/m 2 a]

20 Potencjał mechanizmów wzrostu efektywności energetycznej i wykorzystania OZE oszczędności dla przykładowych środków poprawy efektywności energetycznej Dziedzina gospodarki narodowej środek poprawy efektywności energetycznej Jednostka Roczne oszczędności w kwh/jedn. Sektor publiczny, usługi Kompleksowa termomodernizacji budynku w zakresie i standardzie zbliżonym do Ustawy termomodernizacyjnej m 2 pow. użytkowej 190 Sektor publiczny, przemysł Modernizacja oświetlenia ulicznego i zewnętrznego punkt oświetlen Mieszkalnictwo Przemysł Wymiana zimnego sprzętu AGD (chłodziarko-zamrażarki) na energooszczędne Wymiana napędów (silników) na energooszczędne wraz ze sterowaniem oraz urządzeniami podstawowymi szt szt Przemysł Izolacja instalacji przemysłowych (rurociągi i zbiorniki) m 3 izolacji Transport Wymiana autobusowego taboru komunikacji miejskiej szt Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła Zwiększenie wykorzystania energii chemicznej paliwa. Produkcja energii elektrycznej w jednostkach wytwarzających energię cieplną 1 MW mocy

21 Cel Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie 2020 r. 1. Założenia Planu 2. Wartości wskaźników emisji CO 2 3. Poziom zużycia energii i wielkość emisji CO 2 dla roku bazowego Poziom zużycia energii i wielkość emisji CO 2 dla roku bazowego Scenariusz zużycia energii i wielkości emisji CO 2 w 2020 r.

22 Proponowany Program Działań (1) Lp. Rodzaj działania Planowane oszczędności w 2020 r. Zmniejszenie emisji CO 2 Koszty Kompleksowa termomodernizacji budynku w zakresie i standardzie zbliżonym do Ustawy termomodernizacyjnej (mieszkalnictwo) Kompleksowa termomodernizacji budynku w zakresie i standardzie zbliżonym do Ustawy termomodernizacyjnej (usługi) Kompleksowa termomodernizacji budynku w zakresie i standardzie zbliżonym do Ustawy termomodernizacyjnej dla obiektów eksploatowanych przez Miasto Modernizacja sposobu dostawy ciepła (np. wymiana lokalnego źródła ciepła na źródło o wyższej sprawności) [MWh/rok] [t/rok] [PLN] Termomodernizacja budynków przemysłowych Modernizacja oświetlenia Modernizacja oświetlenia ulicznego i zewnętrznego Wymiana sprzętu RTV Wymiana sprzętu ITC

23 Proponowany Program Działań (2) Lp. Rodzaj działania Planowane oszczędności w 2020 r. Zmniejszenie emisji CO 2 Koszty [MWh/rok] [t/rok] [PLN] 10 Wymiana sprzętu AGD Wymiana zimnego sprzętu AGD (chłodziarko-zamrażarki) na energooszczędne Wymiana mokrego sprzętu AGD (pralki bębnowe typu domowego). Wymiana sprzętu gorącego (piekarniki elektryczne typu domowego) Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło do przygotowania ciepłej wody użytkowej Wymiana sprzętu biurowego Wymiana napędów (silników) na energooszczędne wraz ze sterowaniem oraz urządzeniami podstawowymi Budowa domu pasywnego

24 Proponowany Program Działań (3) Lp. Rodzaj działania Planowane oszczędności w 2020 r. Zmniejszenie emisji CO 2 Koszty [MWh/rok] [t/rok] [PLN] 18 Budowa domu niskoenergetycznego Budowa domu energooszczędnego Modernizacja sieci cieplnej Zastosowanie kolektorów słonecznych Zastosowanie paneli fotowoltaicznych Mikrokogeneracja Pompy ciepła Zastosowanie kotłów na biomasę Realizacja Planu przejścia na paliwa alternatywne w transporcie

25 Proponowany Program Działań (4) Lp Rodzaj działania Planowane oszczędności w 2020 r. Zmniejszenie emisji CO 2 Koszty [MWh/rok] [t/rok] [PLN] Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i na skutek zmian cen i zastosowanie nowych technologii Zmniejszenie zużycia ciepła na skutek zmian cen i zastosowanie nowych technologii Nie do oszacowania Nie do oszacowania Zastosowanie OZE do wytwarzania energii elektrycznej na poziomie wymagań krajowych Zastosowanie OZE do wytwarzania ciepła na poziomie wymagań krajowych Nie do oszacowania Nie do oszacowania 31. Suma Źródło: obliczenia własne kolorem zielonym wyróżniono w tabeli działania obejmujące odnawialne źródła energii

26 Zadania struktur miejskich odpowiedzialnych za realizację planu Instrumenty finansowe dla konkretnych dziedzin wynikają bezpośrednio z analizy nakładów rzeczowo-finansowych. Można je podzielić na: przeznaczone dla podmiotów samorządowych: - kredyty z wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska - kredyty z funduszu rewolwingowego - kredyty z funduszu termomodernizacji przeznaczone dla podmiotów prywatnych, spółdzielczych lub PPP: - kredyty z wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska - kredyty z funduszu rewolwingowego - kredyty z funduszu termomodernizacji przeznaczone dla podmiotów sieciowych i wytwarzania energii: - fundusze europejskie i krajowe z ewentualnymi gwarancjami miasta przeznaczone dla przedsiębiorstw transportowych: - fundusze europejskie i krajowe z ewentualnymi gwarancjami miasta.

27 Główne zagrożenia realizacji Planu na rzecz zmniejszenia zużycia energii zmiany prawne na poziomie krajowym uniemożliwiające realizację pakietu klimatyczno - energetycznego oraz celu wyznaczonego na rok 2016 zgodnie z Dyrektywą 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych; kłopoty z finansowaniem zadań w wyniku cięć budżetowych na poziomie krajowym i samorządowym oraz zmian polityki funduszy ekologicznych; błędy w zarządzaniu procesem realizacji Planu; źle przeprowadzona lub okrojona kampania informacyjna, upowszechniająca wiedzę na temat możliwości oszczędzania energii wśród mieszkańców miasta.

28 Źródła finansowania Planu oraz podział kosztów między Miasto oraz innych interesariuszy - założenia dla każdego rodzaju działania poprawy energetycznej Planu zaproponowano aktualnie dostępne narzędzia finansowe jego realizacji, w części przypadków zaproponowano nowe rozwiązania w tym zakresie, przedstawione propozycje nie uwzględniają możliwych do uzyskania dotacji w tym dotacji UE w aktualnej oraz nowej perspektywie programowania ( ), ze strumienia kosztów realizacji Planu oraz potencjału oszczędności kosztów eksploatacyjnych wydzielono koszty oraz oszczędności po stronie Miasta.

29 Analiza możliwych źródeł finansowania Planu na rzecz zrównoważonego zużycia energii Źródła finansowania inwestycji energooszczędnych można podzielić ogólnie na rodzaje: środki własne właścicieli elementów infrastruktury lub jej wyposażenia, środki obce, które mogą być pozyskane w następujących najbardziej rozpowszechnionych formach: kredyty komercyjne kredyty o preferencyjnych finansowych warunkach spłaty dotacje bezzwrotne inwestycje bezpośrednie gwarancje umowy o spłatę inwestycji z uzyskanych oszczędności (ESCO) Natomiast narzędziem finansowym możemy nazwać schemat wydatkowania środków, o których mowa powyżej ukierunkowany na osiągnięcie zakładanego celu.

30 Zakres modelowej kampanii informacyjnej z zakresu efektywności energetycznej i OZE organizowanie przez instytucje miejskie szkoleń, spotkań, wystaw dotyczących m.in. OZE, propagowanie dobrych praktyk opisy, prezentacje, wycieczki, transmisje na żywo w Internecie, zamieszczenie tablic informacyjnych o zużyciu energii w poszczególnych budynkach miejskich, prowadzenie akcji plakatowych, rozdawanie broszur w różnych urzędach (np. w Wydziałach architektury na temat budowy energooszczędnych domów), na imprezach sportowych, kulturalnych itp., przeprowadzenie konkursu na najlepszą termomodernizację budynku, emisja programów w lokalnej telewizji i stacjach radiowych.

31 Miasto Stołeczne Warszawa System monitoringu podejmowanych działań Systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Planu przez Sekretariat ds. wdrożenia Planu, Przygotowanie rocznych raportów z realizacji zadań ujętych w Planie, Analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Planu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, Analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, Przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących.

32 Podsumowanie i wnioski dotyczące Planu na rzecz zrównoważonego zużycia energii do 2020 r. Dotychczasowe działania Miasta są potwierdzeniem determinacji Władz do przebudowy obecnego systemu energetycznego w kierunku systemu zrównoważonego, Stwierdzono aktualność i wysoką zbieżność dotychczasowej polityki energetycznej prowadzonej przez Miasto z dokumentami Unii Europejskiej i Polski w zakresie zrównoważonego rozwoju systemów energetycznych oraz racjonalnego wykorzystania energii w aglomeracjach miejskich O powodzeniu działań decydować będzie w dużej mierze zdolność Władz Miasta do przekonania jego mieszkańców o korzyściach wynikających z realizacji planowanych zmian i włączenia wszystkich podmiotów do ich realizacji; Przygotowywany Plan zrównoważonego zużycia energii powinien po wdrożeniu przynieść wymierne korzyści zarówno Miastu, jego mieszkańcom jak i środowisku naturalnemu.