Materiał powtórzeniowy na zaliczenie wykładów z Wybranych zagadnień prawnych w technice instalacyjnej.

Transkrypt

1 Materiał powtórzeniowy na zaliczenie wykładów z Wybranych zagadnień prawnych w technice instalacyjnej. 1. Ustawa Prawo budowlane + rozporządzenie Zakres i forma projektu budowlanego Spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: a) bezpieczeństwa konstrukcji, b) bezpieczeństwa pożarowego, c) bezpieczeństwa użytkowania, d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, e) ochrony przed hałasem i drganiami, f) odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii Dla budynku oddawanego do użytkowania oraz dla budynku, lokalu mieszkalnego, a także części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, w przypadkach, o których mowa w ust. 4 dokonuje się oceny charakterystyki energetycznej w formie świadectwa charakterystyki energetycznej zawierającego określenie wielkości energii w kwh/m 2 /rok niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb związanych z użytkowaniem budynku, a także wskazanie możliwych do realizacji robót budowlanych, mogących poprawić pod względem opłacalności ich charakterystykę energetyczną. Świadectwo charakterystyki energetycznej ważne jest 10 lat. Zwolnienie ze świadectwa: podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej; przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kwh/m 2 /rok; mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku Pojęcia podstawowe: budowa - wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego; roboty budowlane - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego przebudowa - wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji remont - wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym pozwolenie na budowę - należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień 1

2 architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą: projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego; kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi; kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów; wykonywanie nadzoru inwestorskiego; sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych; rzeczoznawstwo budowlane Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do: projektowania kierowania robotami budowlanymi Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach: 1. architektonicznej; 2. konstrukcyjno-budowlanej; 3. instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych; 4. instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego Uczestnicy procesu budowlanego inwestor inspektor nadzoru inwestorskiego projektant kierownik budowy lub robót Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie: opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wykonania i odbioru robót budowlanych Do obowiązku projektanta należy: opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z warunkami zabudowy i zagospodarowania terenu, wymaganiami Ustawy Prawo Budowlane, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu 2

3 Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo: wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie: a) stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia; b) wykonywania ich niezgodnie z projektem Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy: protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego. prowadzenie dokumentacji budowy podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad Kierownik budowy ma prawo: występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy. ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne Opis techniczny projektu budowlanego powinien określać Rozwiązania zasadniczych elementów wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewniające użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem, w szczególności instalacji i urządzeń budowlanych: sanitarnych, ogrzewczych, wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej, chłodniczych, klimatyzacji, gazowych, elektrycznych, telekomunikacyjnych, piorunochronnych, a także sposób powiązania instalacji obiektu budowlanego z sieciami zewnętrznymi, założenia przyjęte do obliczeń instalacji oraz podstawowe wyniki tych obliczeń, z uzasadnieniem doboru, rodzaju i wielkości urządzeń, przy czym należy przedstawić dla instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych lub chłodniczych - założone parametry klimatu wewnętrznego z powołaniem przepisów techniczno-budowlanych oraz innych przepisów w tym zakresie, dobór i zwymiarowanie parametrów technicznych podstawowych urządzeń ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i chłodniczych oraz określenie wartości mocy cieplnej i chłodniczej oraz mocy elektrycznej związanej z tymi urządzeniami. 3

4 Charakterystykę energetyczną obiektu budowlanego, opracowaną zgodnie z przepisami dotyczącymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej, z wyjątkiem obiektów wymienionych w art. 20 ust. 3 pkt 2, określającą w zależności od potrzeb: bilans mocy urządzeń elektrycznych oraz urządzeń zużywających inne rodzaje energii, stanowiących jego stałe wyposażenie budowlano-instalacyjne, z wydzieleniem mocy urządzeń służących do celów technologicznych związanych z przeznaczeniem budynku w przypadku budynku wyposażonego w instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne lub chłodnicze - właściwości cieplne przegród zewnętrznych, w tym ścian pełnych oraz drzwi, wrót, a także przegród przezroczystych i innych parametry sprawności energetycznej instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych lub chłodniczych oraz innych urządzeń mających wpływ na gospodarkę energetyczną obiektu budowlanego, w tym wentylacyjnych i klimatyzacyjnych dane wykazujące, że przyjęte w projekcie architektoniczno-budowlanym rozwiązania budowlane i instalacyjne spełniają wymagania dotyczące oszczędności energii zawarte w przepisach techniczno-budowlanych analizę możliwości racjonalnego wykorzystania, o ile są dostępne techniczne, środowiskowe i ekonomiczne możliwości, wysokoefektywnych systemów alternatywnych zaopatrzenia w energię i ciepło do których zalicza się zdecentralizowane systemy dostawy energii oparte na energii ze źródeł odnawialnych, kogenerację oraz pompy ciepła, określającą roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia obliczone zgodnie z przepisami dotyczącymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków dostępne nośniki energii warunki przyłączenia do sieci zewnętrznych, wybór dwóch systemów zaopatrzenia w energię do analizy porównawczej: systemu konwencjonalnego oraz systemu alternatywnego lub systemu konwencjonalnego oraz systemu hybrydowego, rozumianego jako połączenie systemu konwencjonalnego i alternatywnego 2. WT 2008/2014 Określenia i definicje pomieszczenia mieszkalne - pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego. pomieszczenie techniczne - przeznaczone dla urządzeń służących do funkcjonowania i obsługi technicznej budynku pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny, pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których: łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących 4

5 ich obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy, jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą. Wyposażenie techniczne budynków: Instalacje i urządzenia do ogrzewania budynku powinny mieć szczytową moc cieplną określoną zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, a także obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej należy przyjmować temperatury obliczeniowe zewnętrzne zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczeniowych temperatur zewnętrznych, a temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszczeń - zgodnie z tabelą. W budynku zasilanym z sieci ciepłowniczej oraz w budynku z własnym (indywidualnym) źródłem ciepła na olej opałowy, paliwo gazowe lub energię elektryczną, regulatory dopływu ciepła do grzejników powinny działać automatycznie, w zależności od zmian temperatury wewnętrznej w pomieszczeniach, w których są zainstalowane. Wymaganie to nie dotyczy budynków jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, a także poszczególnych mieszkań oraz lokali użytkowych wyposażonych we własne instalacje ogrzewcze Urządzenia, o których mowa w ust. 5, powinny umożliwiać użytkownikom uzyskanie w pomieszczeniach temperatury niższej od obliczeniowej, przy czym nie niższej niż 16 C w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20 C i wyższej. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepłowniczej powinny być sterowane urządzeniem do regulacji dopływu ciepła, działającym automatycznie, odpowiednio do zmian zewnętrznych warunków klimatycznych. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna WT2008 Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynku użyteczności publicznej również oświetlenia wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość ciepła, chłodu i energii elektrycznej, potrzebnych do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie. Wymaganie określone w WT2008 uznaje się za spełnione dla budynku mieszkalnego, jeżeli: 1) przegrody zewnętrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej, przy czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza się zwiększenie średniego współczynnika przenikania ciepła osłony budynku o nie więcej niż 15% w porównaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie użytkowania, lub 2) wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia jest mniejsza od wartości granicznych określonych odpowiednio w ust. 3 pkt 1 i 2 Maksymalne wartości EP rocznego wskaźnika obliczeniowego zapotrzebowania na nieodnawialną energią pierwotną do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia, w zależności od współczynnika kształtu budynku A/Ve wynoszą: W budynkach mieszkalnych do ogrzewania i wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej (EP H+W ) w ciągu roku 5

6 a) dla A/V e <0,2 EP H+W = /(300+0,1A f ) b) dla 0,2<A/V e <1,05 EP H+W =55+90A/V e +7800/(300+0,1A f ) c) dla A/V e >1,05 EP H+W =149,5+7800/(300+0,1A f ) gdzie: A jest suma pól powierzchni wszystkich przegród budynku, oddzielających część ogrzewana budynku od powietrza zewnętrznego, gruntu i przyległych pomieszczeń nieogrzewanych, liczona po obrysie zewnętrznym V e jest kubatura ogrzewanej części budynku, pomniejszona o podcienia, balkony, loggie, galerie itp., liczona po obrysie zewnętrznym A f powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku WT Zmiana Warunków Technicznych obowiązuje od r. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna WT2014 Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych również oświetlenia wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający spełnienie następujących wymagań minimalnych: 1) wartość wskaźnika EP [kwh/(m 2 a)] określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych również do oświetlenia wbudowanego, obliczona według przepisów dotyczących metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków, jest mniejsza od wartości obliczonej zgodnie ze wzorem, o którym mowa w 329 ust. 1 lub 3. 2) przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku odpowiadają przynajmniej wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Wymagania minimalne uznaje się za spełnione dla budynku podlegającego przebudowie, jeżeli przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku podlegające przebudowie odpowiadają przynajmniej wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia 329. Maksymalną wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz oświetlenia oblicza się zgodnie z poniższym wzorem: EP = EP H+W + ΔEP C + ΔEP L ; [kwh/(m 2 rok)] 6

7 7

8 8

9 9

10 3. Świadectwa i charakterystyki energetycznej budynków Terminologia pomieszczenie o regulowanej temperaturze powietrza należy przez to rozumieć pomieszczenie, które ze względu na swoją funkcję powinno być ogrzewane lub chłodzone zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową należy przez to rozumieć ilość energii przeliczonej na energię pierwotną i wyrażoną w kwh, dostarczaną przez systemy techniczne dla następujących celów użytkowania energii: ogrzewanie i wentylację chłodzenie przygotowanie ciepłej wody użytkowej oświetlenie wbudowane Nieodnawialne źródła energii źródła, których wykorzystanie postępuje znacznie szybciej niż naturalne odtwarzanie Energia pierwotna suma energii zawartej w pierwotnych nośnikach energii, które pozyskuje się bezpośrednio z natury Energia końcowa energia dostarczana do budynku z zewnętrznej sieci nośnika energii 10

11 wskaźnik EK należy przez to rozumieć roczne zapotrzebowanie energii końcowej na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku albo lokalu mieszkalnym, wyrażone w kwh/(m 2 rok) wskaźnik EP - należy przez to rozumieć roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość technicznoużytkową, wyrażone w kwh/(m 2 rok) Obliczenia zapotrzebowania ciepła użytkowego do ogrzewania i wentylacji wykonuje się dla normatywnych warunków użytkowania oraz w oparciu o dane klimatyczne z bazy danych klimatycznych, określonych dla najbliższej stacji meteorologicznej Sprawność systemu ogrzewania stosunek energii jaka byłaby rozpraszana z pomieszczeń budynku w ciągu sezonu ogrzewczego przy założeniu utrzymania w nich określonej temperatury wewnętrznej do energii dostarczonej do systemu w ciągu całego sezonu ogrzewczego (Iloczyn współczynników sprawności lub współczynnik nakładu instalacji na pokrycie strat systemu ogrzewczego i na energię pomocniczą). W praktyce ogólną sprawność systemu ogrzewania określa się na podstawie wartości średnich sezonowych sprawności składowych, a więc: wytwarzania ciepła przemiany energii chemicznej paliwa w ciepło akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych (zbiornikach buforowych) dystrybucji (transportu) ciepła ze źródła do odbiorników ciepła (miejsca wykorzystania) regulacji i wykorzystania ciepła dopasowania ilości dostarczanego ciepła do chwilowych potrzeb cieplnych budynku/pomieszczenia Wartości współczynników sprawności wytwarzania zależy od konstrukcji urządzenia produkującego ciepło, rodzaju paliwa bądź źródła energii transportu zależy od odległości na jaką przesyłane jest ciepło i stopnia izolacji cieplnej instalacji (głównie sieci przewodów) akumulacji zależy od zastosowanych zbiorników buforowych regulacji i wykorzystania zależy od rodzaju instalacji i zastosowanych urządzeń regulacyjnych (regulacja centralna, strefowa, miejscowa) Obliczenia rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną EP = Q P /A f kwh/m 2 rok Q P roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną dla ogrzewania i wentylacji, przygotowania ciepłej wody oraz napędu urządzeń pomocniczych A f powierzchnia ogrzewana (o regulowanej temperaturze) budynku lub lokalu mieszkalnego Q P = Q P,H + Q P,W kwh/rok Q P,H = w H Q K,H + w el E el,pom,h Q P,W = w W Q K,W + w el E el,pom,w Q P,H roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną przez system grzewczy i wentylacyjny do ogrzewania i wentylacji Q P,W roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną przez system do podgrzania ciepłej wody E el,pom,h roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną końcową do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji w i - współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii (lub energii) końcowej do ocenianego budynku (w el, w H, w W ), który określa 11

12 dostawca energii lub nośnika energii; przy braku danych można korzystać z tabl. 1 (w el dotyczy energii elektrycznej, w H dotyczy ciepła dla ogrzewania, w W dotyczy ciepła do przygotowania ciepłej wody użytkowej) L.p. Nośnik energii końcowej Współczynnik nakładu w i Paliwo/źródło energii Olej opałowy 1,1 2 Gaz ziemny 1,1 3 Gaz płynny 1,1 4 Węgiel kamienny 1,1 5 Węgiel brunatny 1,1 6 Biomasa 0,2 7 Kolektor słoneczny 0,0 termiczny 8 Ciepło z kogeneracji 1) Węgiel kamienny, gaz ziemny 3) 0,8 9 Energia odnawialna (biogaz, biomasa) 0,15 10 Systemy ciepłownicze Ciepło z ciepłowni węglowej 1,3 11 lokalne Ciepło z ciepłowni 1,2 gazowej/olejowej 12 Ciepło z ciepłowni na 0,2 biomasę 13 Energia elektryczna Produkcja mieszana 2) 3,0 14 Systemy PV 4) 0,70 1) skojarzona produkcji energii elektrycznej i ciepła, 2) dotyczy zasilania z sieci elektroenergetycznej systemowej, 3) w przypadku braku informacji o parametrach energetycznych ciepła sieciowego z elektrociepłowni (kogeneracja), przyjmuje się w H = 1,2, 4) ogniwa fotowoltaiczne (produkcja energii elektrycznej z energii słonecznej) Uwaga: kolektor słoneczny termiczny w H = 0,0 Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na energię końcową: Q K,H = Q H,nd /η H,tot η H,tot = η H,g η H,s η H,d η H,e Q H,nd - zapotrzebowanie na energię użytkową (ciepło użytkowe) przez budynek (lokal mieszkalny) η H,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu grzewczego budynku od wytwarzania (konwersji) ciepła do przekazania w pomieszczeniu, η H,g średnia sezonowa sprawność wytworzenia nośnika ciepła z energii dostarczanej do granicy bilansowej budynku (energii końcowej), η H,s średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu grzewczego budynku (w obrębie osłony bilansowej lub poza nią), η H,d średnia sezonowa sprawność transportu (dystrybucji) nośnika ciepła w obrębie budynku (osłony bilansowej lub poza nią), η H,e średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w budynku (w obrębie osłony bilansowej) 12

13 4. Efektywność energetyczna Określenia efektywność energetyczna stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu audyt efektywności energetycznej opracowanie zawierające analizę zużycia energii oraz określające stan techniczny obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, zawierające wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej tych obiektów, urządzeń lub instalacji, a także ocenę ich opłacalności ekonomicznej i możliwej do uzyskania oszczędności energii; przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej działanie polegające na wprowadzeniu zmian lub usprawnień w obiekcie, urządzeniu technicznym lub instalacji, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii oszczędność energii ilość energii stanowiącą różnicę między energią potencjalnie zużytą przez obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w danym okresie przed zrealizowaniem jednego lub kilku przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej a energią zużytą przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w takim samym okresie, po zrealizowaniu tych przedsięwzięć i uwzględnieniu znormalizowanych warunków wpływających na zużycie energii Poprawie efektywności energetycznej służą w szczególności następujące rodzaje przedsięwzięć: izolacja instalacji przemysłowych; przebudowa lub remont budynków; modernizacja: a) urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, b) oświetlenia, c) urządzeń potrzeb własnych, d) urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, e) lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła; Przykłady modernizacja izolacji termicznej rurociągów ciepłowniczych oraz ciągów technologicznych w obiektach (np. izolacja: rurociągów, zbiorników, kotłów, kanałów spalin, turbin, urządzeń oczyszczających gazy wlotowe, armatury przemysłowej). izolacja termiczna systemów transportu mediów technologicznych w obrębie procesu przemysłowego ocieplenie ścian, stropów, fundamentów, stropodachów lub dachów. modernizacja lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej lub wymiana oszkleń w budynkach na efektywne energetycznie izolacja cieplna, równoważenie hydrauliczne lub kompleksowa modernizacja instalacji ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej. likwidacja liniowych i punktowych mostków cieplnych. modernizacja systemu wentylacji poprzez montaż układu odzysku (rekuperacji) ciepła oświetlenia wewnętrznego (np. oświetlenia pomieszczeń: w budynkach użyteczności publicznej, mieszkalnych, biurowych, a także budynków i hal przemysłowych lub handlowych) lub oświetlenia zewnętrznego (np. oświetlenia tuneli, placów, ulic, dróg, parków, oświetlenia dekoracyjnego, oświetlenia stacji benzynowych oraz sygnalizacji świetlnej), w tym a) wymiana źródeł światła na energooszczędne, b) wymiana opraw oświetleniowych wraz z osprzętem na energooszczędne,c) wdrażanie systemów oświetlenia o regulowanych parametrach (natężenie, wydajność, sterowanie) w zależności od potrzeb użytkowych,d) stosowanie energooszczędnych systemów zasilania 13

14 modernizacja lub wymiana urządzeń energetycznych i technologicznych wraz z instalacjami: sprężarki, silniki, pompy, wentylatory oraz ich napędy i układy sterowania, modernizacja lub wymiana rurociągów, zbiorników, kanałów spalin, kominów, urządzeń służących do uzdatniania wody, stosowanie systemów pomiarowych i monitorujących media energetyczne wymianie lub modernizacji grupowych i indywidualnych węzłów cieplnych z zastosowaniem urządzeń i technologii o wyższej efektywności energetycznej (izolacje, napędy, wymienniki), modernizacji systemów zasilanych z grupowych węzłów cieplnych poprzez przebudowę tych systemów na węzły indywidualne, instalacji lub modernizacji systemów automatyki i monitoringu pracy węzłów i sieci ciepłowniczych zastosowaniu układów kogeneracyjnych w lokalnych źródłach ciepła, modernizacji lokalnych kotłowni Działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej Stosowanie obowiązkowych świadectw charakterystyki energetycznej dla budynków oraz mieszkań przy wprowadzaniu ich do obrotu oraz wynajmu, Oznaczenie energochłonności urządzeń i produktów zużywających energię oraz wprowadzenie minimalnych standardów dla produktów zużywających energię 5. Odnawialne źródła energii Energia słoneczna metody pozyskania Heliotermiczna doprowadzenie ciepła do turbiny parowej napędzającej generator produkujący energię elektryczną. Heliostaty lub paraboloidy zwierciadła, absorber, czynnik roboczy (np. pary litu) ponad 500 C napędza turbinę. Słoneczne kolektory termiczne przygotowanie c.w.u. i wspomaganie ogrzewania (kolektory płaskie/skupiające i próżniowe). Helioelektryczna bezpośrednia przemiana energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną (ogniwa/baterie fotowoltaiczne), dynamiczny rozwój, bardzo szerokie zastosowanie Energia geotermalna Grunty i skały do gł. 2,5 km pompy ciepła (sondy) Wody gruntowe pompy ciepła (dolne źródło) Wody gorące i ciepłe wykorzystanie bezpośrednie Para wodna elektrownie lub elektrociepłownie geotermalne Energia wiatru małe elektrownie wiatrowe (do 100 kw) Praca w ekstremalnych warunkach (oś pionowa) Prosta budowa w porównaniu do dużych turbin Systemy hybrydowe (ogniwa fotowoltaiczne, generator spalinowy, bateria akumulatorów) Produkcja na potrzeby własne (domy jednorodzinne, szklarnie, suszarnie) Energia wody Śródlądowe w turbinach wodnych zamiana energii potencjalnej na kinetyczną, następnie w hydrogeneratorach (prądnicach) na energię elektryczną ograniczone zasoby, trudny dostęp, duże koszty inwestycyjne budowli hydrotechnicznych. Pływy morskie, falowanie, prądy oceaniczne, energia wynikająca z różnic zasolenia, energia termiczna wód oceanicznych Energia biomasy Drewno, słoma, odpady komunalne (np. makulatura), odpady produkcyjne, plantacje, biogaz, fermentacja na wysypiskach śmieci, oleje, alkohole (bioetanol) 14