Kluczowe pojęcia i zagadnienia z teorii telewizji

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kluczowe pojęcia i zagadnienia z teorii telewizji"

Ignacy Orłowski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Kluczowe pojęcia i zagadnienia z teorii telewizji

2 Pierwsza regularna emisja telewizyjna : 2 listopad 1936 roku (BBC) Ale: jako techniczny wynalazek została opracowana już w XIX wieku (przed kinematografem) i zademonstrowana w Wielkiej Brytanii przez John Logie Bairda w 1922 roku. Pierwsza transmisja telewizyjna miała miejsce 27 stycznia 1928 roku i odbyła się z Londynu do Nowego Jorku. Pierwsza transmisja w kolorze odbyła się 3 lipca 1928 roku. Pierwsza transmisja sygnału telewizyjnego w Polsce: 1931 rok przez Polskie Radio w Katowicach. XI Igrzyska Olimpijskie w Berlinie, sierpień 1936, były transmitowane przez telewizję (sygnał odbierany głównie przez odbiorniki w Berlinie)

3 Dlaczego te daty są ważne? Jak pokazuje John Hartley, telewizja, zanim stała się medium odbieranym regularnie w domach, była medium publicznym. W Ameryce, Wielkiej Brytanii, Niemczech odbiorniki telewizyjne istniały w tawernach, pubach, na wystawach, towarzyszyły pokazom kinowym i wystąpieniom teatralnym. Co ciekawe, od 1928 roku więcej osób zobaczyło obraz telewizyjny podczas pokazów wystawowych, publicznych niż w trakcie pierwszych regularnych emisji przez BBC (było to głównie British Movietone News pierwsza faza regularnej telewizji zastępowanie radia i prasy).

4 Z czasem Od 1939 roku, a w zasadzie od 1946 roku telewizja staje się elementem codziennej wizualnej przyjemności (routine visual pleasures). W Wielkiej Brytanii propagowano telewizję jako coś ekscytującego dla chłopców, co miało oznaczać, że od tej pory panowie będą mogli oglądać mecze, derby, różnego rodzaju zawody bez wychodzenia w domu jednocząc się przed odbiornikiem telewizyjnym. Bardzo wcześnie telewizja zaczęła pokazywać kreskówki przejęte z kina, np. Mickey Mouse oraz Felix, the cat.

6 Telewizja w USA uformowała się w latach 40. i 50. początkowo z przeznaczeniem dla nielicznych grup odbiorczych, przede wszystkim rodzin nuklearnych z klasy średniej. Założenie było takie, że w każdym domu jest jeden telewizor z dostępem do kanałów publicznych o ściśle określonej ramówce (czasy tzw. paleotelewizji Casetti i Odin). Ze względu na taki a nie inny kształt TV, miała być ona źródłem informacji i przekazicielem obowiązujących społecznych norm i wartości propagowanych przez politykę państwową. W Ameryce w ówczesnym czasie były to wartości rodzinne i konserwatywne podejście do roli mediów społecznych.

7 Stacje CBS i NBC rozpoczynają nadawanie stałych, komercyjnych programów telewizyjnych. Wcześniej Sąd Najwyższy USA określił standardy takich przekazów (525linii i 30 obrazów/sek) Szwajcar Franz Fischer buduje prototyp projektora telewizyjnego (do projekcji obrazów na dużym, płaskim ekranie) NBC prezentuje pierwszy dziennik telewizyjny, oparty na systemie sieciowym Rozpoczęcie transmisji telewizji kolorowej w USA (rok wcześniej opatentowano w RCA kineskop maskowy) Szybki rozwój kablowych sieci tv w USA Amerykańska telewizja CNN (Cable News Network) Teda Turnera uruchamia 24-godzinny serwis informacyjny; jest to początek dominacji tej sieci na światowym rynku medialnym

8 Era post-network (USA) czyli przemiany, które rozpoczęły się na rynku tv od lat 80 w Wielkiej Brytanii, a od połowy lat 70. w USA: rozwój tv satelitarnej, deregulacja tv kablowej, rosnące w siłę nowe stacje tv takie jak HBO, utrzymujące się nie z reklam, lecz z abonamentu; sprawiło to, że stacje mogły sobie pozwolić na nadawanie programów dla wybranej grupy odbiorczej dzięki temu zaczęło powstawać coraz więcej ambitnych programów ; warto też pamiętać, że jest to moment, w którym mamy do czynienia z kulminacyjną fazą drugiej fali feminizmu (Marsha Lear) i znane jest określenie LGBT (lata 60.) W USA i Japonii udane próby z telewizją cyfrową.

9 Szybki rozwój nowych technologii (od lat 90. zwłaszcza Internet) = nowy sposób odbioru telewizji: - Oglądanie poza tradycyjną, ustaloną ramówką, w dowolnym czasie, w dowolnej ilości, regulowanej jedynie premierami odcinków (tzw. timeshifting); - Przedłużone życie programów tv (fora internetowe, strony poświęcone programom, działania z nurtu fun ficton (parodie, dopisywanie dalszych historii) czyli nowy rodzaj paratekstów;

10 Ważne tezy i pojęcia Francesco Casetti, Roger Odin: koncepcja paleo- i neotelewizji PALEOTELEWIZJA: Funkcje: instytucjonalna, edukacyjna, pedagogiczna, przekaz określony, zwektorowany, ścisła hierarchizacja ról Strukturyzacja strumienia: wyraźny podział programów na gatunki, sztywna ramówka, dedykowana publiczność, brak tzw. wstawek.

11 NEOTELEWIZJA: Obecność wstawek: reklam, inkrustacji graficznych, zwiastunów, zapowiedzi, etc. Ustalają, dynamizują, strukturyzują strumień; Specjalizacja telewiziji, różnorodność kanałów, przeznaczona dla różnych grup odbiorczych (przejście od broadcastingu do narrowcastingu) Ramówka rozmywa się, strumień ma być ciągły, nieprzerywany Familiarność: telewizja zbratana z codziennością: zmiana scenografii, tematów, sposobu mówienia do widza; Nowe tematy: seks i tabu, przy czym:

12 Może się to wydać paradoksalne, ale Jane Arthurs jest zdania, że dopiero też od roku 1998, a więc roku, w którym doszło do słynnego skandalu dotyczącego prezydenta USA Billa Clintona i Moniki Lewinsky publiczna telewizja amerykańska zmieniła swoją optykę, jeśli chodzi o mówienie o seksie. Dlaczego? Według Arthurs jest to moment ostatecznego przełamania seksualnej hipokryzji w TV mówi się bezpośrednio i ze szczegółami o pozamałżeńskiej relacji głowy USA. Nie chodzi o to, ze sytuacje takie wcześniej nie miały miejsca, ani o to, że nie pojawiały się dotychczas filmy erotyczne (pierwsza część słynnej Emmanuelle to rok 1974!), ale o przewartościowanie pewnej utartej konwencji przekazu telewizyjnej i roli TV w kształtowaniu społecznych wartości. Warto dodać, że 1998 roku to początek emisji serialu Seks w wielkim mieście.

13 Zerwanie z pedagogicznym modelem komunikacyjnym Nowa rola widza. Widz staje się: - mocodawcą programów telewizyjnych - uczestnikiem takich programów Oceniającym samą telewizję Współuczestniczącym w tworzeniu TV Nie jest już przestrzenią edukacyjną, tylko przestrzenią wspólnego biesiadowania; Model instytucjonalny ustępuje indywidualnemu, a relacja hierarchiczna relacji bliskości

14 Efekt zappingu (Dominique Chateau) Zaczęto go obserwować w USA na początku lat 80. Badany dzięki systemom sprawdzania oglądalności, tzw. telemetria. Przeskakiwanie z kanału na kanał w momencie, gdy nadawane są reklamy, przyczyny: - pilot Unikanie reklam Nadejście telewizji kablowej, dziś powiemy, że rozmaitych platform etc., która sprawiła, że możemy wybierać, wycofywać z naszych decyzji, wahać się. Reakcyjny zapping Postać zappera

15 Inne rodzaje postmodernistycznej niestabilności widza Zipping: przesuwanie w przyspieszonym tempie taśmy w magnetowidzie, by uniknąć oglądania reklam Flipping: zmienianie kanału w trakcie trwania jakiegoś programu Switching: świadomie zmienienie kanału, spowodowane chęcią obejrzenia innego, wybranego. Zapper w pewien sposób dekonstruuje strumień telewizyjny Początek stopniowego przechodzenia od widza lojalnego do nomadycznego

16 John Fiske, postmodernizm i telewizja Telewizja nie tylko reprezentuje rzeczywistość, ale także ją stwarza Rzeczywistość jest tu wytworem dyskursu telewizyjnego, ze względu na ikoniczność telewizji; Stwarzane obrazy są ważniejsze od rzeczywistości; Baudrillard i symulakrum (jednocześnie reprodukcja i oryginał, obraz i rzecz) Połączenie obrazu, rzeczywistości i ideologii Odrzucenie ram i granic gatunkowych, a co za tym idzie porządku społecznego i przekazu ideologicznego przez masy Większy indywidualizm widza (zerwanie więzi społecznych), Znoszenie różnic między kulturą elitarną i popularną (obrona kultury popularnej) Opór wobec dyskursu dominującego, fragmentaryzacja znaczenia

17 Robert H. Deming Widz telewizyjny Widz telewizyjny jest podmiotem, kreowanym w obrębie rozmaitych dyskursów: kulturowych, społecznych, politycznych, ideologicznych, etc. Koncepcja podmiotu uwikłanego w ideologię (głównie w odniesieniu do kina pojawia się u Althussera i Lacana) David Morley: podmiot to formacja społeczna, nie jest on ściśle wpisany w tekst (tu w dyskurs telewizyjny), ale jest wiele podmiotowości. M. Foucault: podmiot jest rozproszony, nieciągły, który jest konstruowany na stylu antynomii władzy i oporu wobec niej - b. ważna kwestia

18 c. d. John Ellis, Widziane fikcje, 1992: widz telewizyjny nie jest voyeurem; jego spojrzenie jest pozbawione władzy, dlatego, że jest to spojrzenie zastępcze dla widza. Angażuje się raczej jego nieuważne spoglądanie, często nieświadome, fragmentaryczne, a więc pozbawione władzy. Ian Ang: telewizja przekonuje widza, by powierzył jej swoje spojrzenie, ale mówi też o tym, by pamiętać, że są różne sposoby oglądania przez widzów, różne sytuacje odbiorcze, różne czynniki poprzedzające oglądanie rozwija tę koncepcję D. Morley. John Fiske: odbiór telewizji zawsze jest w mniejszym lub większym stopniu negocjowany

Podobne dokumenty

Sponsor Tytularny. - oferta. Reklama jest tak potrzebna produktowi jak prąd elektryczny żarówce. Charles Wilp

Sponsor Tytularny. - oferta. Reklama jest tak potrzebna produktowi jak prąd elektryczny żarówce. Charles Wilp Sponsor Tytularny magazynu Oferta reklamowa żużlowego - oferta Reklama jest tak potrzebna produktowi jak prąd elektryczny żarówce. Charles Wilp O Firmie Jesteśmy producentem wykonawczym transmisji sportowych