Zaplanuj zbiór rzepaku. w ka dych warunkach pogody 200 SL

Transkrypt

1 Zaplanuj zbiór rzepaku w ka dych warunkach pogody 200 SL

2 Ocena metod zbioru rzepaku Rzepak jest roêlinà bardzo wra liwà na termin zbioru, atwo osypujàcà nasiona w koƒcowych stadiach okresu dojrzewania. Wielu producentów opóênia zbiór rzepaku lub decyduje si na jednà z dost pnych technologii zbioru bez oceny stanu plantacji, nara ajàc si na du e straty nasion, a tym samym na obni enie op acalnoêci uprawy tej roêliny. Szczególnie podatne na samoosypywanie si nasion sà nowe odmiany dwuzerowe o wysokiej jakoêci technologicznej, lecz niskiej odpornoêci na p kanie uszczyn po osiàgni ciu dojrza oêci pe nej. Jest ona prawie 5-krotnie ni sza w porównaniu do odmian wysokoerukowych. W zale noêci od cech odmianowych, stanu anu, czynników Êrodowiska (g ównie przebiegu pogody), stanu technicznego sprz tu niwnego, oraz wyboru niew aêciwej metody zbioru straty nasion podczas zbioru metodà jednofazowà mogà si gàç od 10% do 30% i wzrastajà gwa townie, jeêli zbierane sà nasiona o wilgotnoêci powy ej 20%. Natomast jeszcze wy sze straty, bo si gajàce 40% plonu mogà wystàpiç przy opóênionym zbiorze 2-fazowym. Wybór metod zbioru W Polsce metodà jednofazowà zbiera si obecnie oko o 60% area u rzepaku, w tym oko o 65% stanowi zbiór jednofazowy z desykacjà. Zbiór jednofazowy jest taƒszy i pewniejszy, wg badaƒ IBMER K udzienko z 1990 roku, àczne nak ady na zbiór 1-fazowy stanowi y 7,35% plonu, natomiast przy zbiorze 2-fazowym 22% plonu. W praktyce jednak zbiór 1-fazowy z pnia nie zawsze jest mo liwy do realizacji w przypadku gdy: an nie dojrzewa równomiernie ze wzgl du na wyst pujàcà na polu mozaik gleb, nieuregulowane stosunki wodne lub nierównomierne nawo enie, wyst puje zachwaszczenie wtórne spowodowane pochyleniem lub wy o eniem anu (dost p Êwiat a do gleby powoduje intensywny wzrost chwastów takich jak: rumianowate, przytulia, powój, perz). Zachwaszczenie wtórne wp ywa niekorzystnie na jakoêç plonu (wzrasta liczba kwasowa i zawartoêç chlorofilu w zbieranych nasionach). Wzrastajà tak e gwa townie straty podczas zbioru (s absza wym acalnoêç nasion, wzrost zanieczyszczeƒ nasionami chwastów) oraz nak ady na transport dosuszanie i czyszczenie, istnieje potrzeba wczeêniejszego uwalniania pola pod roêlin nast pczà, szczególnie gdy wyst pujà niekorzystne warunki pogodowe. Tak wi c, uwzgl dniajàc powy sze ograniczenia, a tak e czynniki ekonomiczne i organizacyjne w celu ograniczenia strat nasion podczas zbioru zachodzi potrzeba desykacji rzepaku. W celu okreêlenia w aêciwej metody zbioru i wyboru optymalnego terminu, nale y w okresie wchodzenia plantacji rzepaku w okres dojrza oêci technicznej dokonywaç codziennej lustracji pola. Najistotniejszym czynnikiem wp ywajàcym na samoosypywanie si nasion rzepaku jest wilgotnoêç uszczyn. Najbardziej krytycznym okresem w którym plantacja jest wra liwa na samoosypywanie si nasion jest wilgotnoêç uszczyn w przedziale 14-12%. Wówczas uszczyny po osi gni ciu dojrza oêci pe nej i ponownym nawilgoceniu (np.przez opady deszczu) stajà si najbardziej podatne na p kanie. Okres ponownego dosychania anu najbardziej wyd u a si przy zbiorze dwufazowym. Natomiast najkrócej tj. 1-2 dni dosycha an, po zastosowaniu preparatu Reglone, co znacznie skraca okres najbardziej wra liwy na samoosypywanie si rzepaku. W zbiorze rzepaku najistotniejsze jest zachowanie optymalnego terminu zabiegu oraz terminu zbioru, poniewa przed u anie jednej metody zbioru w gospodarstwie posiadajàcym du e area y rzepaku, powoduje gwa towny wzrost strat nasion podczas zbioru. Tabela 1. METODY ZBIORU RZEPAKU METODY OPTYMALNY OKRES FAZA DOJRZA OÂCI ZBIORU RZEPAKU WYKONANIA ZABIEGU /TERMIN ZABIEGU Dwufazowy Zbioru: 3-5 dni ó to-zielona (poczàtek dojrza oêci technicznej) Jednofazowy z desykacjà: preparatem Avans Premium Zabiegu: 3-4 dni Poczàtek do pe ni dojrza oêci technicznej preparatem Reglone Zabiegu: 3-4 dni Koniec dojrza oêci technicznej Jednofazowy z pnia Zbioru: 4-5 dni Dojrza oêç pe na

3 Desykacja Reglone 200 SL jako element agrotechniki rzepaku Zabieg desykacji roêlin uprawnych preparatem Reglone 200 SL jest powszechnie znanym i niezb dnym narz dziem wspó czesnej agrotechniki rzepaku, roêlin stràczkowych, ziemniaków i szeregu innych upraw nasiennych. Preparatem Reglone 200 SL mo emy wykonaç zabieg desykacji czyli podsuszenia ca ej roêliny, stosujàc wy sze dawki preparatu lub defoliacji czyli dosuszenia ulistnienia roêlin (stosowany do przyêpieszania dojrzewania roêlin o silnym ulistnieniu i d ugim okresie wegetacji, np. ubinu bia ego lub ó tego). Górna partia ok 1/3 uszczyn Nasiona twardniejàce ale jeszcze elastyczne, dojrzewajàce, koloru od czerwono-bràzowego do czarnego. Tylko niektóre koloru zielonkawego. Ârodkowa partia ok 1/3 uszczyn 90% nasion koloru od czerwonawodo ciemno-bràzowego i czarnego. Pozosta e 10% mogà byç mniej dojrza e, ale dosyç twarde, przy ugniataniu mi dzy palcami elastyczne. Jak dzia a Reglone 200 SL Substancja biologicznie czynna (dikwat) po wnikni ciu do roêlin powoduje rozk ad chlorofilu, co w konsekwencji prowadzi do obumierania komórek i zasychania tkanek. Preparat po wch oni ciu do roêliny nie przemieszcza si, dlatego najwa niejszym elementem techniki zabiegu jest dok adne pokrycie roêlin cieczà roboczà. Dzia anie preparatu jest szybsze w wy szych temperaturach (powy ej 15 C), w czasie wi kszego nas onecznienia i niskiej wilgotnoêci. Wówczas ju po kilku godzinach roêliny opryskane preparatem Reglone zmieniajà odcieƒ zieleni, a po 3-5 dniach zasychajà i sà gotowe do zbioru. Termin zabiegu W okresie koƒca dojrza oêci technicznej rzepaku, trwajàcej oko o 3-4 dni, mo emy dokonaç przyêpieszenia procesu dojrzewania z jednoczesnym ograniczeniem strat do minimum w okresie dosychania nasion, stosujàc preparat Reglone. OkreÊlenia optymalnego terminu wykonania zabiegu, nale y dokonaç na podstawie lustracji plantacji i analizy reprezentatywnej próby uszczyn zebranych z pola. Optymalny termin zabiegu preparatem Reglone 200 SL w rzepaku ozimym i jarym jest wówczas, gdy: ponad 90% anu jest koloru seledynowo- ó tego lub ó tego, a zebrane uszczyny w anie w 70% majà ó tawo-seledynowy kolor, po zgi ciu w kszta t litery U lub V uszczyny ulegajà lekkiemu p kni ciu i ukazujà si dojrzewajàce nasiona, WilgotnoÊç nasion w tym okresie dojrza oêci wynosi oko o 25%. Wówczas ju po kilku godzinach roêliny opryskane preparatem Reglone zmieniajà odcieƒ zieleni, a po 3-5 dniach zasychajà i sà gotowe do zbioru. Zabieg preparatem Reglone jest szczególnie polecany na plantacjach wysokoplonujàcych, na których, pod wp ywem ci aru plonu an wyleg i wystàpi o zachwaszczenie wtórne, g ównie chwastami dwuliêciennymi (np. rumianowate, przytulia). Nasiona przytulii czepnej po zabiegu preparatem Reglone szybciej dosychajà, a ich w oski czepne ulegajà stwardnieniu, co pozwala w procesie czyszczenia nasion rzepaku atwo je oddzieliç na maszynach czyszczàcych (np. p ótniarkach). Dawka preparatu i iloêç cieczy u ytkowej Dolna partia ok 1/3 uszczyn Nasiona najwczeêniej dojrzewajàce, wszystkie powinny byç koloru ciemnobrunatnego i czarnego Dawka preparatu do desykacji rzepaku wynosi od 2 do 3 l/ha i zale y od temperatury, stanu zachwaszczenia i zwartoêci anu. Do dosuszania roêlin pokrytych woskiem (np. rzepak) stosowaç preparat Reglone 200 SL z dodatkiem zwil acza 100 ml/ 100 l cieczy u ytkowej.

4 Na plantacjach czystych lub z niewielkim zachwaszczeniem wtórnym oraz w wy szych temperaturach zaleca si dawk 2 l/ha. Natomiast dawk 2,5-3 l/ha zaleca si przy silnym zachwaszczeniu plantacji, w okresie niskich temperatur (10-15 C) i przekropnej pogodzie. W czystych plantacjach rzepaku, gdzie roêliny dojrzewajà w miar równomiernie, mo na zastosowaç àcznie z Reglone 2 l/ha preparat Spodnam w dawce 0,6 l/ha. Istnieje tak e mo liwoêç àcznego stosowania Reglone w dawce 2 l/ha z 10% roztworem mocznika. Wp ywa to równie na wzrost odpornoêci uszczyn na p kanie. Najwa niejszym elementem desykacji jest iloêç wody zu ytej na hektar, gdy od stopnia dok adno- Êci pokrycia roêlin cieczà roboczà, zale y koƒcowy efekt desykacji. Nale y wi c dopasowaç jej iloêç do wysokoêci i zwartoêci anu, aby nastàpi o ca kowite pokrycie roêlin roztworem roboczym. W uprawach niskich przy ma ej zwartoêci anu nale y stosowaç 200 do 300 litrów wody na hektar a w uprawach wysokich i zwartych 400 do 600 litrów wody na hektar. Technika zabiegu Wa nym elementem techniki zabiegu desykacyjnego jest tak e wykonanie oprysku grubokroplistego. Nale y wi c obni yç ciênienie robocze opryskiwacza w przedziale 2-3 bara, a pr dkoêç jazdy do 4-5 km/h, co pozwoli na dok adne pokrycie grubymi kroplami ca ej roêliny. Do zabiegu desykacji zaleca si rozpylacze p askostrumieniowe typu XR, ID lub DG o kàcie wyprysku 110, co pozwoli ustawiç belki opryskiwacza na wysokoêç cm nad roêlinami. Rozpylacze typu DG i ID Teejet z kolei ograniczajà znoszenie cieczy roboczej co umo liwi wykonanie zabiegu przy wietrze powy ej 2 m/s. KorzyÊci wynikajàce z zabiegu desykacji Firma Syngenta przeprowadzi a wiele doêwiadczeƒ polowych dotyczàcych efektów zastosowania preparatu Reglone oraz jego wp ywu na plon i jakoêç zebranych nasion rzepaku. Tabela 2 ilustruje ocen wp ywu preparatu Reglone na plon rzepaku, wilgotnoêç zebranych nasion oraz ograniczenie iloêci p kajàcych uszczyn, a w efekcie zmniejszenie iloêci osypanych nasion. Przedstawione wyniki IUNG Wroc aw potwierdzajà korzystny wp yw zabiegu tym preparatem na ograniczenie strat nasion oraz znaczny wzrost plonu rzepaku. Ponadto desykacja preparatem Reglone przynosi wiele innych korzyêci: zmniejsza straty nasion podczas zbioru o 10%, w porównaniu do innych sposobów zbioru. wyrównuje stan dojrza oêci nasion oraz zwi ksza ich si kie kowania i zdrowotnoêç. obni a wilgotnoêç nasion o 10%, ale zwi ksza zawartoêç oleju w nasionach o 1-2%. u atwia zbiór, polepsza separacj nasion od chwastów, zmniejsza iloêç zanieczyszczeƒ Êrednio o 1,7% oraz zmniejsza koszty energii i zu ycia paliw, a tak e nak ady na dosuszanie nasion. umo liwia wzrost wydajnoêci kombajnów o 30% podczas zbioru. istotnie ogranicza straty zwiàzane z samoosypywaniem umo liwiajàc wczeêniejszy zbiór plantacji o oko o 10 dni. Pomimo tak wielu zalet desykacji, praktyka rolnicza napotyka wiele trudnoêci obiektywnych zwiàzanych z mo liwoêcià wjazdu opryskiwaczami w zwarte, wysokie any. Przejazd aparaturà opryskowà w zwarte plantacje prowadzi zawsze do licznych uszkodzeƒ roêlin poprzez przygniatanie ko ami lub podwoziem ciàgnika. Im bardziej

5 zwarty i wyroêni ty an, tym wi ksze sà uszkodzenia. RoÊliny uszkodzone póêniej dojrzewajà i dajà ni szy plon. Dla unikni cia powy szych strat firma Syngenta proponuje zamontowanie specjalnego zestawu os on. W sk ad zestawu wchodzà nast pujàce elementy: os ony kó przednich i tylnych z zamontowanymi rozgarniaczami na ko ach przednich. pochylacza anu z ekranem poêlizgowym zamontowanym od przodu ciàgnika pod jego podwoziem do koƒca zawieszenia opryskiwacza lub belki polowej. Ekran poêlizgowy chroni roêliny przed uszkodzeniami powodowanymi przez ostre i wystajàce elementy podwozia Zastosowanie rozgarniaczy anu i os on kó ciàgnika znacznie u atwia wykonywanie zabiegów ochrony roêlin na plantacjach rzepaku ju od tej fazy kwitnienia, a przejazdy sprz tem opryskowym na plantacji zawsze po tych samych Êladach i w tym samym kierunku w kolejnych zabiegach ochronnych praktycznie eliminujà uszkodzenia roêlin i zwiàzane z tym straty plonu. Trzecià metodà zbioru jest zbiór jednofazowy z pnia, który mo na wykonaç po uzyskaniu stanu pe nej dojrza oêci plantacji rzepaku. Optymalny okres zbioru tà metodà trwa 4-5 dni. W tym okresie nasiona majà poni ej 16% wilgotnoêci, a an uzyskuje jednolità brunatno-czarnà barw. Koszenie anu w terminie wczeêniejszym spowoduje wi kszà iloêç niedom otów, a tym samym wzrost strat nasion. Zielonych uszczyn nie sposób om óciç nawet przy bardzo wysokich obrotach b bna m ócàcego (powy ej 900 obr./min) i ma ej szczelinie pomi dzy b bnem a klepiskiem. Ponadto nasiona uzyskane z niejednolicie dojrza ego anu, b dà poêladem podatnym na samozagrzanie i pleênienie oraz b dà charakteryzowa y si niskà zawartoêcià kwasów t uszczowych i wysokà zawartoêcià chlorofilu. Ponadto zbiór jednofazowy z pnia opóênia om ot o kilkanaêcie dni i powoduje spi trzenie prac polowych zwiàzanych ze zbiorami zbó ozimych. Plantacje zachwaszczone perzem, chwastami rumianowatymi, czy przytulià utrudniajà, lub wr cz uniemo liwiajà zbiór. A wysoka wilgotnoêç zbieranych nasion wymaga kosztownego dosuszania. Tak wi c, istotnym elementem w wyborze metod zbioru rzepaku jest tak e ocena ekonomiczna metod zbioru.

6 OCENA EKONOMICZNA METOD ZBIORU RZEPAKU Koszty bezpoêrednie oraz straty nasion przy ró nych metodach zbioru rzepaku. Metoda zbioru Koszty bezpoêrednie Straty nasion RAZEM Straty nasion % q q 1-fazowy (z pnia) 630 z 14 3,6 7,4 1-fazowy z desykacjà 490 z 3 1,0 2,6 2-fazowy 220 z 9 2,9 5,8 Z przedstawionej tabeli opisujàcej zbiór rzepaku z desykacjà preparatem Reglone 200 SL wynika, e jest ona najbardziej uzasadniona ekonomicznie, a tak- e umo liwia maksymalne ograniczenie strat nasion rzepaku podczas zbioru. Terminarz ochrony rzepaku Cruiser OSR 322 FS Fusilade Forte 150 EC Karate ZEON 050 CS Tak wi c: kluczem do zbioru rzepaku bez strat jest czas rozwiàzaniem zaê preparat Reglone. Pirimor 500 WG Stadia rozwojowe rzepaku wg MuÊnickiego Avans Premium 360 SL Reglone 200 SL Colzor Trio 405 EC Kie kowanie i wschody Formowanie rozety Formowanie odygi Pàkowanie Kwitnienie Formowanie nasion Dojrzewanie Zamieranie roêlin Colzor Trio 1. Cruiser OSR 322 FS chroni przed atakiem szkodników przez okres co najmniej 12 tygodni 2. Skutecznie zabezpiecza przed chorobami wyst pujàcymi jesienià 3. Zawiera unikalny zestaw nowoczesnych substancji aktywnych (1 insektycyd systemiczny + 2 fungicydy) 1. Zawiera trzy ró ne, uzupe niajàce si substancje aktywne trzy ró ne sposoby zwalczania chwastów zawarte w jednym produkcie 2. Zapewnia zwalczenie szerokiego spektrum chwastów 3. Charakteryzuje si zmniejszonà zale noêcià dzia ania od rodzju pod o- a i warunków klimatycznych WARTO PAMI TAå O ZACHOWANIU ÂRODKÓW OSTRO NOÂCI 1. Nowa forma u ytkowa ISO-Link Technology unikalna mieszanina ( emulsja w emulsji i cztery zwil acze) umo liwiajàca szybsze i bardziej efektywne wnikanie preparatu do chwastów 2. Szybsze zniszczenie chwastów 3. Trwalszy efekt chwastobójczy 4. Ni sze dawki na hektar 1. Szybkie i trwa e zwalczenie szkodników 2. Wielorakie dzia ania na wszystkie stadia rozwojowe owadów (jaja, larwy, owady doros e) 3. StabilnoÊç w opakowaniu i mieszaninie roboczej 4. Przed u ony okres dzia ania (bez wp ywu na karencj i zanikanie pozosta oêci 5. Zwi kszone bezpieczeƒstwo dla organizmów nie b dàcych celem zabiegu (np. pszczo y) 1. Umo liwia àczne zwalczanie perzu i innych chwastów oraz dosuszanie roêliny uprawnej przed zbiorem 2. Nale y do najszybciej wch anianych herbicydów nieselektywnych 3. Charakteryzuje si zmniejszonym uzale nieniem skutecznoêci dzia ania od warunków atmosferycznych 1. Wyrównuje dojrza- oêç nasion na plantacji poprawiajàc jakoêç plonu 2. Likwiduje zachwaszczenie wtórne umo liwiajac zbiór rzepaku z pnia 3. Ogranicza straty zwiàzane z osypywaniem si nasion rzepaku 4. Wp ywa na radykalne zmniejszenia kosztów zbioru rzepaku Uwaga: Przed zastosowaniem preparatu nale y zapoznaç si z etykietà-instrukcjà stosowania za àczonà do opakowania. Producent nie ponosi odpowiedzialnoêci za ewentualne straty lub uszkodzenia powsta e wskutek zastosowania Êrodka ochrony roêlin niezgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji, jak równie zastosowania go w warunkach niemo liwych do przewidzenia i pozostajàcych poza wp ywem producenta (niew aêciwe warunki przechowywania, nieprawid owa technika stosowania, powstanie odpornych szczepów gatunków zwalczanych, niekorzystne warunki klimatyczne i glebowe przed, w trakcie i po zastosowaniu Êrodka). CZERWIEC 02 Syngenta Crop Protection Sp. z o.o. ul. Powązkowska 44 c, Warszawa tel. (0-22) , fax (0-22)