ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE

Transkrypt

1 ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE OBRONA CYWILNA KRZEWIENIE IDEII OBRONNYCH Inspektor do spraw zarządzania kryzysowego, spraw obronnych, obrony cywilnej i spraw wojskowych KRYSTYNA LIPIEJKO tel. sł kom W P R O W A D Z E N I E W trosce o bezpieczeństwo człowieka, z uwagi na realizację ustawowych zadań, w obawie przed kryzysem, z zamiarem wyjścia zagrożeniom naprzeciw - -publikujemy Państwu istotne materiały, zagadnienia, poradniki, instrukcje, ciekawostki a czasami złote myśli z zakresu zarządzania kryzysowego na wypadek zagrożeń naturalnych, cywilizacyjnych i wojennych. "Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju" - art.5 KONSTYTUCJI RP. SIŁY ZBROJNE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ /definicja/ -są to siły i środki wydzielone przez Rzeczpospolitą Polską do zabezpieczenia jej interesów i prowadzenia walki. Siły Zbrojne są podstawowym elementem systemu obronnego państwa. Złota myśl "Wolność to prawo czynienia wszystkiego, na co pozwalają prawa" Monteskiusz Miejmy świadomość, że sytuacje kryzysowe towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów i są wpisane w ludzkie życie. Bądźmy czujni! Bezpieczeństwo stanowi znaczną i nadrzędną wartość w funkcjonowaniu państwa. Ważniejsze regulacje prawne i wybrane artykuły, oraz ich treść niech posłużą Państwu bardziej zobrazować niekorzystne sytuacje dla człowieka i otoczenia. PRAWO MIĘDZYNARODOWE - Konwencje Genewskie z 12 sierpnia 1949 roku o ochronie ofiar wojny /prawo humanitarne/ Konwencja I - O polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych, Konwencja II - O polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych w morzu, Konwencja III - O ratowaniu jeńców wojennych, Konwencja IV - O ochronie osób cywilnych podczas wojny. Protokoły dodatkowe I i II z 1977 r do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r.

2 Protokoły rozwijają postanowienia konwencji genewskich. Wynika z nich zasada ograniczenia stron konfliktu w stosowaniu metod i środków szkodzenia nieprzyjacielowi. Protokół dodatkowy III z 2005 r do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r. Dokument nakazuje personelowi sanitarnemu, który nie używa znaków czerwonego krzyża lub czerwonego półksiężyca używanie symbolu "czerwonego kryształu" Konwencje Genewskie ratyfikowało 167 państw w tym Polska. Niniejsze porozumienia zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. -Dz. U. z 1991r. Nr 41, poz.175, -Dz. U. z 2010 r. Nr 70, poz.447 /Z uwagi na ważność zagadnień Konwencjom Genewskim będzie poświęcona odrębna strona/ - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. - Dz.U. z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm. Art Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny i o zawarciu pokoju. 2. Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej. Art W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U. z 2012 r. poz.461 ze zm. Art. 1 Obrona Ojczyzny jest sprawą i obowiązkiem wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Art.2 Umacnianie obronności Rzeczypospolitej Polskiej, przygotowanie ludności i mienia narodowego na wypadek wojny oraz wykonanie innych zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony należy do wszystkich organów władzy i administracji rządowej oraz innych organów i instytucji państwowych, organów samorządu terytorialnego, przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych, organizacji społecznych, a także do każdego obywatela w zakresie określonym w ustawach Art Na straży suwerenności i niepodległości Narodu Polskiego oraz jego bezpieczeństwa i pokoju stoją Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "Siłami Zbrojnymi" 2. Siły Zbrojne mogą ponadto brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych i z zakresu ochrony mienia, akcjach poszukiwawczych oraz

3 ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz unieszkodliwianiu, a także w realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego. 3. W skład Sił Zbrojnych wchodzą ich rodzaje: 1) Wojska Lądowe; 2) Siły Powietrzne 3) Marynarka Wojenna 4) Wojska Specjalistyczne Art. 137 Obrona cywilna ma na celu ochronę ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny oraz współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - Dz.U. z 2013 r. poz.594 ze zm. Art. 6.1 Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Art.7.1 Zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: pkt.14 porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. - Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym - Dz.U. z 2013 r. poz.1166 Art.2 Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. Art.3 Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) sytuacji kryzysowej- należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołująca znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków. Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002r. o stanie klęski żywiołowej Dz.U. z 2002r. Nr 62 poz.558 ze. zm. Art.2 Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia. Art. 3.1 Ilekroć w ustawie jest mowa o:

4 1) klęsce żywiołowej rozumie się przez katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem, 2) katastrofie naturalnej rozumie się to zdarzenie związane z działaniem sil natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu, 3) awarii technicznej - rozumie się przez to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości. 2. Katastrofą naturalną lub awarią techniczną może być również zdarzenie wywołane działaniem terrorystycznym. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym - Dz.U. z 2002.r Nr 113 poz.985 ze zm. Art.2 W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych Rada Ministrów może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczy pospolitej Polskiej -Dz.U. z 2002.r Nr 156 poz.1301 ze zm. Art W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może, na wniosek Rady Ministrów, wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa. Ustawa z dnia 29 listopada 2000r. Prawo atomowe Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz.1689 ze. zm. Art.82 Ze względu na zasięg skutków wyróżnia się następujące rodzaje zdarzeń radiacyjnych: 1.3. zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim - zdarzenie radiacyjne, które powstało na terenie jednostki organizacyjnej albo poza nią w czasie prowadzenia prac w terenie lub w czasie transportu materiałów jądrowych, źródeł promieniowania jonizującego, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, a zasięg jego skutków nie przekracza obszaru jednego województwa.

5 Art Zdarzenie radiacyjne powodujące zagrożenie jednostki organizacyjnej, województwa albo kraju wymaga podjęcia stosownych działań interwencyjnych, określonych odpowiednio w zakładowym, wojewódzkim albo krajowym planie postępowania awaryjnego. 3. Podczas zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie o zasięgu wojewódzkim akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia kieruje wojewoda we współpracy z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, z zastrzeżeniem ust. 4. Art. 90 Działaniami interwencyjnymi wprowadzonymi w razie możliwości przekroczenia poziomów interwencyjnych są: 1) ewakuacja; 2) nakaz pozostania w pomieszczeniach zamkniętych; 3) podanie preparatów ze stabilnym jodem; 4) zakaz lub ograniczenie: spożywania skażonej żywności i skażonej wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, żywienia zwierząt skażonymi środkami żywienia zwierząt i pojenia skażoną wodą oraz wypasu zwierząt na skażonym terenie; 5) czasowe przesiedlenie ludności; 6) stałe przesiedlenie ludności. Art.91a W zakresie działań interwencyjnych, o których mowa w art. 90, wojewodzie są podporządkowane organy i jednostki organizacyjne administracji rządowej i samorządu województwa oraz inne siły i środki wydzielone do jego dyspozycji i skierowane do wykonania tych działań. Art. 92 Ludność, która w przypadku wystąpienia zdarzenia radiacyjnego mogłaby otrzymać dawkę promieniowania jonizującego przekraczającą dawkę graniczną dla ogółu ludności, jest okresowo informowana o możliwych do zastosowania środkach ochrony zdrowia oraz o działaniach, jakie powinna podjąć w razie wystąpienia zdarzenia radiacyjnego (informacja wyprzedzająca).