Stany nadzwyczajne oraz stany gotowości obronnej państwa

Transkrypt

1 Stany nadzwyczajne oraz stany gotowości obronnej państwa

2 Podstawy prawne dotyczące stanów gotowości obronnej państwa 1. Art..4a ust. 1 pkt 4, art. 20 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1430); 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218);

3 Stan gotowości obronnej państwa STAN PRZYGOTOWANIA ELEMENTÓW SYSTEMU OBRONNEGO PAŃSTWA DO UTRZYMANIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO ORAZ SKUTECZNEGO DZIAŁANIA W SYTUACJACH NADZWYCZAJNYCH, W TYM MOŻLIWOŚĆ PRZECIWSTAWIENIA SIĘ WSZELKIM ZAGROŻENIOM KRYZYSOWYM I WOJENNYM.

4 Charakterystyka stanów gotowości obronnej Ustala się następujące stany gotowości obronnej państwa na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa: 1) stan stałej gotowości obronnej państwa; 2) stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu; 3) stan gotowości obronnej państwa czasu wojny. Prezydent RP, stojąc na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, postanawia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów o wprowadzeniu albo zmianie określonego stanu gotowości obronnej państwa.

5

6 Stan stałej gotowości obronnej Stan utrzymuje się w czasie pokoju, gdy nie stwierdza się istotnych zagrożeń zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. Stan ten cechuje naturalna działalność codzienna w gospodarce narodowej na rzecz normalnego funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki. Do głównych zadań w tym stanie należą: realizacja zadań planistycznych; realizacja zadań organizacyjnych; realizacja zadań szkoleniowych i kontrolnych; mających na celu utrzymywanie w sprawności systemu obronnego państwa.

7 Stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu Wprowadza się w razie zaistnienia zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa wymagającego uruchomienia wybranych elementów systemu obronnego lub realizacji zadań ustalonych dla tego stanu. Do głównych zadań w tym stanie należą: konsolidacja społeczeństwa wokół organów władzy i administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz sił zbrojnych RP; realizacja zadań zapewniających przygotowanie do przeciwdziałania zewnętrznym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa; usuwanie skutków wystąpienia zewnętrznych zagrożeń bezpieczeństwa państwa.

8 Stan gotowości obronnej państwa czasu wojny Wprowadza się w celu odparcia bezpośredniej zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Do głównych zadań w tym stanie należą: mobilizacja społeczeństwa do obrony; przeprowadzenie powszechnej mobilizacji; wprowadzenie stanu wojennego; pełne rozwinięcie systemu obronnego państwa do odparcia agresji militarnej; uruchomienie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym; wykonywanie zadań na rzecz Sił Zbrojnych RP i wojsk sojuszniczych; rozwinięcie sił i realizacja przedsięwzięć w zakresie militaryzacji, obrony cywilnej oraz rozwinięcie systemu kierowania obroną cywilną.

9 Podstawa prawna wprowadzania stanów nadzwyczajnych 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483); 2. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz. U poz. 1928); 3. Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U poz. 1897); 4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U poz. 1932);

10 Stany Nadzwyczajne Przez stan nadzwyczajny należy rozumieć zaistnienie sytuacji szczególnych zagrożeń, w której zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające. Zaistnienie stanu nadzwyczajnego powoduje konieczność stosowania środków szczególnych, tj.: koncentracja władzy w rękach egzekutywy (prezydent i rząd), ograniczenie praw i wolności obywateli, zmiany w strukturze i zasadach funkcjonowania organów państwowych, zmiany w systemie stanowienia prawa.

11 W miejsce obowiązujących dotąd regulacji konstytucyjnych wstępuje regulacja wyjątkowa. Stany nadzwyczajne uregulowane są w XI Rozdziale Konstytucji obejmującym art oraz w ustawach.

12 Zasady wprowadzenia stanów nadzwyczajnych W świetle art. 228 ust. 2 Konstytucji RP stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości (niezależnie od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw). Konstytucja wprowadza sześć zasad wspólnych dla wszystkich stanów nadzwyczajnych: wyjątkowości stan nadzwyczajny może zostać wprowadzony tylko w sytuacji szczególnego zagrożenia i tylko wtedy, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające; legalności wprowadzenie stanu nadzwyczajnego może nastąpić tylko na podstawie ustawy i w formie rozporządzenia, które podlegają dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Ustawa musi określić zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela. Ustawowo powinny również zostać uregulowane zasady wyrównywania przez państwo strat majątkowych, związanych ze stanem nadzwyczajnym; proporcjonalności działania podejmowane w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, a więc przede wszystkim ograniczenia praw i wolności jednostki, muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia;

13 Zasady wprowadzenia stanów nadzwyczajnych celowości i tymczasowości działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa, a zatem nie powinny trwać ponad czas do tego konieczny (Konstytucja określa górną granicę trwania stanu wyjątkowego i klęski żywiołowej); ochrony podstaw systemu prawnego w okresie stanu nadzwyczajnego nie można zmieniać, jak i uchwalać na nowo ustaw tj.: konstytucja, ustawy wyborcze (ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego oraz ustawy o wyborze prezydenta RP) oraz ustaw o stanach nadzwyczajnych; ochrony organów przedstawicielskich w czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu, w myśl art. 228 ust. 7 nie można: skrócić kadencji Sejmu (a zatem i Senatu), przeprowadzić referendum ogólnokrajowego, przeprowadzić wyborów do Sejmu, Senatu, na urząd prezydenta RP, a wybory do organów samorządu terytorialnego można przeprowadzić tylko tam, gdzie nie wprowadzono stanu nadzwyczajnego. W konsekwencji przedłużeniu ulega kadencja tych organów.

14 Stan wojenny Może zostać wprowadzony na całości lub części terytorium Rzeczypospolitej. W odróżnieniu od innych stanów nadzwyczajnych Konstytucja nie określa jego ram temporalnych. Wprowadza się go, zatem na czas nieokreślony, ale nie dłuższy niż potrzeba do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa (ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej). Może być wprowadzony wyłącznie w trzech sytuacjach: 1)zewnętrznego zagrożenia państwa (także przez działania o charakterze terrorystycznym lub działaniami w cyberprzestrzeni), 2)zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 3)jeżeli z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

15 Kto decyduje o wprowadzeniu stanu wojennego? Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego wydaje Prezydent RP na wniosek Rady Ministrów. We wniosku RM określa przyczyny i obszar, na którym ma być wprowadzony stan wojenny, a także odpowiednie do stopnia i charakteru zagrożenia, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Prezydent rozpatruje wniosek a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego albo postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania. W rozporządzeniu określa się przyczyny wprowadzenia oraz obszar, na którym wprowadza się stan wojenny, a także rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

16 Ogłoszenie stanu wojennego Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego oraz inne akty prawne dotyczące tego stanu podaje się do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody, przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze. Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyjnych są obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Prezydenta RP o wprowadzeniu stanu wojennego i innych aktów prawnych dotyczących tego stanu przekazanych im przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji lub nadawcy.

17 Kompetencje i obowiązki W stanie wojennym organy władzy publicznej działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych i w ramach przysługujących im kompetencji. Kierowanie obroną państwa należy do Prezydenta we współdziałaniu z Radą Ministrów (jeśli rząd nie może się zebrać na posiedzenie, jego konstytucyjne kompetencje wykonuje premier). Prezydent: określa (na wniosek Rady Ministrów) zadania sił zbrojnych w czasie stanu wojennego, zatwierdza (na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych) plany operacyjnego użycia Sił Zbrojnych, uznaje (na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych) określone obszary państwa za strefy bezpośrednich działań wojennych.

18 Kompetencje i obowiązki Rada Ministrów w czasie stanu wojennego w szczególności: 1)zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa 2)zarządza przejście na wojenne zasady działania organów władzy publicznej, 3)określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, zasady działania organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych, 4)może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych, 5)może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych. W terenie cywilne kierowanie realizacją zadań obronnych należy do wojewodów. Mogą oni nakładać zadania na jednostki samorządu terytorialnego. Premier na wniosek wojewody może zawiesić działalność poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego i ustanawiać w ich miejsce komisarza rządowego.

19 Ograniczenia w czasie stanu wojennego W czasie stanu wojennego w przypadku osób, których działalność zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa, można dokonać przeszukania tych osób lub przeszukania ich mieszkania, a także zajęcia przedmiotów wykorzystywanych do prowadzenia tej działalności; W czasie stanu wojennego może być wprowadzony: 1) całkowity albo częściowy zakaz lub ograniczenie przewozu osób i rzeczy w transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym, morskim i żegludze śródlądowej, 2) całkowity albo częściowy zakaz lotów polskich i obcych statków powietrznych nad terytorium lądowym i morzem terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej, 3) całkowity albo częściowy zakaz lub ograniczenie ruchu polskich i obcych jednostek pływających na morskich wodach wewnętrznych, na morzu terytorialnym i na śródlądowych drogach wodnych, 4) całkowity albo częściowy zakaz lub ograniczenie ruchu wszelkich pojazdów na drogach publicznych, 5) obowiązek wykonywania przez przewoźników przewozu na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.

20 Ograniczenia w czasie stanu wojennego W czasie stanu wojennego można zająć lub zarekwirować na potrzeby obronne państwa środki transportu drogowego, kolejowego, lot-niczego oraz statki morskie i żeglugi śródlądowej. W czasie stanu wojennego można: 1) zamykać lub ograniczać ruch osobowy i towarowy przez przejścia graniczne, 2) wprowadzić szczególne zasady wydawania dokumentów uprawniających obywateli polskich do przekraczania granicy państwowej, 3) wprowadzić szczególne zasady wydawania dokumentów uprawniających cudzoziemców do przekraczania granicy państwowej oraz przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

21 Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny, dla których stan wojenny został wprowadzony, oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

22 Stan Wyjątkowy W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami o charakterze terrorystycznym lub działaniami w cyberprzestrzeni, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych, Rada Ministrów może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego.

23 Wprowadzenie stanu wyjątkowego Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni lub postanawia odmówić. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania. W rozporządzeniu określa się przyczyny wprowadzenia, czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy, oraz, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Rozporządzenie podaje się do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody, przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze.

24 Przedłużenie stanu wyjątkowego Jeżeli nie ustały przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może, w drodze rozporządzenia, przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni. Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

25 Zniesienie stanu wyjątkowego Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

26 Ograniczenia w czasie stanu wyjątkowego W czasie stanu wyjątkowego może być odosobniona osoba mająca ukończone 18 lat, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pozostając na wolności będzie prowadziła działalność zagrażającą konstytucyjnemu ustrojowi państwa, bezpieczeństwu obywateli lub porządkowi publicznemu ( ). Nie narusza to immunitetów wynikających z odrębnych przepisów. Odosobniona może być również osoba, która ukończyła 17 lat, jeżeli przeprowadzona uprzednio z nią rozmowa ostrzegawcza okazała się nie-skuteczna; W czasie stanu wyjątkowego na wezwanie organów prokuratury, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej lub Służby Kontrwywiadu Wojskowego osoba mająca ukończone 17 lat jest obowiązana do udziału, we wskazanym miejscu, w rozmowie ostrzegawczej. Wezwanie to może być przekazane w dowolnej udokumentowanej formie.

27 Ograniczenia w czasie stanu wyjątkowego W czasie stanu wyjątkowego mogą być zawieszone prawa do: 1. organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń; 2. organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi; 3. strajków pracowniczych i innych form protestu w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach; 4. strajków i innych niż strajki form akcji protestacyjnych rolników; 5. akcji protestacyjnych studentów organizowanych przez studenckie samorządy, stowarzyszenia lub organizacje;

28 Ograniczenia w czasie stanu wyjątkowego W czasie stanu wyjątkowego oraz wojennego mogą być wprowadzone nakazy lub zakazy: 1.przebywania lub opuszczania w ustalonym czasie oznaczonych miejsc, obiektów i obszarów; 2.uzyskania zezwolenia organów administracji publicznej na zmianę miejsca pobytu stałego i czasowego; 3.zgłoszenia w ustalonym terminie organom ewidencji ludności lub Policji przybycia do określonej miejscowości; 4.utrwalania za pomocą środków technicznych wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów;

29 Ograniczenia w czasie stanu wyjątkowego W czasie stanu wyjątkowego oraz wojennego może być wprowadzona: 1.cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu obejmują-ca materiały prasowe w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe, (Dz. U. poz. 24, z późn. zm.), z zastrzeżeniem ust. 7; 2.kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze powszechnym lub usług kurierskich; 3.kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych; 4.emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

30 Stan Klęski Żywiołowej Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski. Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody.

31 Stan Klęski Żywiołowej W rozporządzeniu określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Rozporządzenie ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto podaje do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze. Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyjnych są obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Rady Ministrów o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, przekazanego im przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji lub nadawcy. Stan klęski żywiołowej może zostać przedłużony na czas oznaczony, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żywiołowej na całym obszarze jego obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia.

32 Ograniczenia w czasie stanu klęski żywiołowej W stanie klęski żywiołowej ograniczenia mogą polegać na: 1)zawieszeniu działalności określonych przedsiębiorców; 2)nakazie lub zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju; 3)nakazaniu pracodawcy oddelegowania pracowników do dyspozycji organu kierującego działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia; 4)całkowitej lub częściowej reglamentacji zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły; 5)zakazie okresowego podwyższania cen na towary lub usługi określonego rodzaju; 6)nakazie stosowania cen ustalonych na towary lub usługi mające podstawowe znaczenie dla kosztów utrzymania konsumentów; 7)obowiązku poddania się badaniom lekarskim, leczeniu, szczepieniom ochronnym oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów, niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych oraz skutków skażeń chemicznych i promieniotwórczych; 8)obowiązku poddania się kwarantannie; 9)obowiązku stosowania środków ochrony roślin lub innych środków zapobiegawczych niezbędnych do zwalczania organizmów szkodliwych dla ludzi, zwierząt lub roślin;

33 Ograniczenia w czasie stanu klęski żywiołowej 10)obowiązku stosowania określonych środków zapewniających ochronę środowiska; 11)obowiązku stosowania środków lub zabiegów niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych zwierząt; 12)obowiązku opróżnienia lub zabezpieczenia lokali mieszkalnych bądź innych pomieszczeń; 13)dokonaniu przymusowych rozbiórek i wyburzeń budynków lub innych obiektów budowlanych albo ich części; 14)nakazie ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, obszarów i obiektów; 15)nakazie lub zakazie przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach; 16)zakazie organizowania lub przeprowadzania imprez masowych; 17)nakazie lub zakazie określonego sposobu przemieszczania się; 18)wykorzystaniu, bez zgody właściciela lub innej osoby uprawnionej, nieruchomości i rzeczy ruchomych; 19)zakazie prowadzenia strajku w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach; 20)ograniczeniu lub odstąpieniu od określonych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, jednakże niepowodującym bezpośredniego narażenia życia lub zdrowia pracownika;

34 Różnice i Podobieństwa Stanów Nadzwyczajnych Do podobieństw zaliczamy: podczas stanów nadzwyczajnych ograniczeniu ulegają, wolności i prawa człowieka i obywatela; są wprowadzane na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia; stan wojenny i wyjątkowy wprowadza się na podstawie Rozporządzenia Prezydenta na wniosek RM; stan wyjątkowy i stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony i za zgodą Sejmu może zostać przedłużony; decyzje podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa; ustawy określają zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela; jeżeli chodzi o ograniczenia praw człowieka i obywatela, to Konstytucja wprowadza jedną ogólną zasadę, tzn. te ograniczenia nie mogą być wprowadzone z uwagi na rasę, narodowość, pochodzenie, wyznanie, majątek;

35 Różnice i Podobieństwa Stanów Nadzwyczajnych działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa; ustawa może, określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela; W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej, ustawy o stanach nadzwyczajnych; Ważne jest, że obowiązuje to także do 90 dni bezpośrednio po zakończeniu stanu nadzwyczajnego.

36 Różnice i Podobieństwa Stanów Nadzwyczajnych Różnice: okoliczności wprowadzenia danego stanu nadzwyczajnego; rozporządzenie o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej podejmuje RM; tylko stan wojenny jest wprowadzany na czas nieoznaczony, co wynika z zewnętrznego charakteru sytuacji; Szczególne środki ograniczenia wolności i praw obywatelskich występujące tylko w czasie stanu wyjątkowego: odosobnienie; rozmowa ostrzegawcza.

37 Nie można ograniczać następujących wolności i praw: do godności człowieka, do obywatelstwa, do ochrony życia, do humanitarnego traktowania, w zakresie ponoszenia odpowiedzialności karnej, dostępu do sądu, dóbr osobistych (ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym, wolności sumienia i wyznania, prawa do petycji, skarg i wniosków, prawa do wychowywania dzieci, zakresu ograniczenia praw rodzicielskich oraz ochrony praw dziecka.

38 Nie można ograniczać następujących wolności i praw: Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie z powodu: rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego, urodzenia i majątku. Wszystkie pozostałe wolności i prawa mogą podlegać ograniczeniom pod warunkiem dochowania ogólnych wymagań postawionych przez art. 228 oraz zakazu dyskryminacji z art. 233 ust. 2 Konstytucji.

39 Dziękuję za uwagę!