GMINA PRZECISZÓW. Kraków 2014 r. Wykonawca:

Transkrypt

1 GMINA PRZECISZÓW PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW Kraków 2014 r. KRAMEKO Sp. z o.o. Wykonawca: Kraków, ul. Mazowiecka 108 tel: +48(12) (do 24) fax: +48(12) sekretariat@krameko.com.pl Za firmę KRAMEKO Sp. z o. o.: Zastępca Prezesa, Dyrektor Zarządzający mgr inż. Marcin Czerny

2 Spis treści 1. Wstęp Charakterystyka studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Zawartość Cel Powiązania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów z innymi dokumentami Opis, analiza i ocena stanu środowiska Obecny stan środowiska Położenie Klimat Budowa geologiczna, rzeźba terenu i gleby Wody Formy ochrony przyrody Siedliska przyrodnicze, zbiorowiska roślinne i gatunki roślin, zwierząt i grzybów, występujące na terenach dla których zmieni się sposób zagospodarowania Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji studium Stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem Problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Dokumenty ustanowione na szczeblu międzynarodowym Dokumenty ustanowione na szczeblu wspólnotowym Dokumenty ustanowione na szczeblu krajowym Dokumenty ustanowione na szczeblu wojewódzkim Oddziaływanie studium na obszary Natura 2000 i środowisko Oddziaływanie na obszary chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody Obszar Natura 2000 "Dolina Dolnej Skawy" - PLB Rezerwat "Przeciszów" Oddziaływanie na siedliska występowania chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów Oddziaływanie na korytarze ekologiczne Oddziaływanie na otulinę biologiczną cieków i zbiorników wodnych Oddziaływanie na stosunki wodne Oddziaływanie na miejsca o wysokich walorach krajobrazowych Oddziaływanie na strefy ekotonowe Oddziaływanie na elementy środowiska Różnorodność biologiczna Ludzie Zwierzęta Rośliny Grzyby Woda Powietrze Powierzchnia ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Podsumowanie Oddziaływanie na pomniki przyrody Oddziaływanie projektowanej inwestycji celu publicznego - kopalni węgla kamiennego "Oświęcim- Polanaka 1" na środowisko Oddziaływanie transgraniczne Analiza i ocena wpływu na środowisko ustaleń studium w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami Ocena zgodności ustaleń studium z opracowaniem ekofizjograficznym Ocena zgodności ustaleń studium z podrozdziałem 3.6 opracowania ekofizjograficznego Ocena zgodności ustaleń studium z rozdziałem 6 opracowania ekofizjograficznego Ocena zgodności ustaleń studium z rozdziałem 7 opracowania ekofizjograficznego Analiza rezerw terenów inwestycyjnych i ocena rzeczywistych potrzeb gminy w tym zakresie Ocena wpływu na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem...48

3 6. Rozwiązania zapobiegające, ograniczające lub kompensujące negatywny wpływ na środowisko, mogący być efektem uchwalenia studium Rozwiązania zapobiegające, ograniczające lub kompensujące negatywny wpływ na środowisko, mogący być efektem uchwalenia studium zawarte w samym studium Rozwiązania zapobiegające, ograniczające lub kompensujące negatywny wpływ na środowisko, mogący być efektem uchwalenia studium zawarte w niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko Rozwiązania alternatywne Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy Metody analizy skutków realizacji studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Streszczenie w języku niespecjalistycznym...67

4 1. Wstęp Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów, zwana dalej prognozą. Prognoza jest elementem Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko i ma za zadanie scharakteryzować wpływ jaki będzie wywierać na środowisko, realizacja zasad gospodarowania i polityki przestrzennej zawartych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zwanym dalej studium. Podstawą prawną do sporządzenia prognozy jest Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. r. poz. 1235). Opracowanie powstało w zgodzie z wymogami formalno-prawnymi w tym uzgodnieniem zakresu i stopnia szczegółowości prognozy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie. W dokumencie zawarto informacje na temat: charakterystyki studium; obecnego stanu środowiska w Gminie Przeciszów; wpływu projektu studium na elementy środowiska i obszary Natura 2000; działań zapobiegawczych, a także rozwiązań alternatywnych. Wszystkie informacje zawarte w prognozie opracowano stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowano do zawartości i stopnia szczegółowości projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów. W prognozie nie analizowano szczegółowo wpływu planowanej budowy zakładu górniczego wraz z towarzyszącą infrastrukturą. Temu zagadnieniu poświęcony jest raport oddziaływania na środowisko tejże inwestycji. W niniejszym dokumencie skupiono się głównie na analizie ewentualnego negatywnego oddziaływania samej tylko lokalizacji zakładu górniczego oraz towarzyszącej mu infrastruktury. Załącznik do niniejszej prognozy stanowi mapa przeglądowa oddziaływania na środowisko projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów. Strona 3/74

5 2. Charakterystyka studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Zlecającym wykonanie projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów jest Wójt Gminy Przeciszów; adres: Przeciszów, ul. Podlesie 1. Projekt studium został sporządzony przez zespół projektowy w składzie: mgr inż. arch. Ewa Wacowska projektant prowadzący i mgr inż. arch. Katarzyna Gajda Zawartość Projekt zmiany studium powstał na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 647 z poźn. zm.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, celem studium jest określenie polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, po uprzednim rozpoznaniu uwarunkowań rozwoju gminy. Mimo, że opracowanie to nie jest aktem prawa miejscowego, to jednak jego zapisy są wiążące dla organów zarządzających gminą i jako takie zobowiązują władze do prowadzenia określonej w nim polityki przestrzennej. Ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego są wiążące przy sporządzaniu planów miejscowych. Prace związane ze sporządzeniem przedmiotowej edycji studium podjęte zostały na mocy uchwały nr IX/54/11 Rady Gminy Przeciszów z dnia 7 czerwca Zmiana dokumentu dotyczy korekt w całym obszarze objętym granicami administracyjnymi gminy Przeciszów. Zawartość studium obejmuje cztery części. Część I mieści krótkie wprowadzenie. Część II nosi tytuł "UWARUNKOWANIA" i zawiera warunki w jakich znajduje się obszar dla którego sporządza się opracowanie. Opisywanymi warunkami są: dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu; stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; stopień uporządkowania gospodarki wodnościekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony; stan środowiska; stan leśnej i rolniczej przestrzeni produkcyjnej; wielkość i jakość zasobów wodnych; wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; stan dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; jakość życia mieszkańców w tym ochrona ich zdrowia; zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia; potrzeby i możliwości rozwoju gminy; stan prawny gruntów; występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych; występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie odrębnych przepisów; zadania służące realizacji ponadregionalnych celów publicznych; tereny zamknięte; relacje z innymi dokumentami. Część III nosi tytuł "USTALENIA" i określa: główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz jej rozwoju; parametry, wskaźniki oraz warunki zagospodarowania i użytkowania obszaru zurbanizowanego i wskazanego do urbanizacji oraz obszaru chronionego przed urbanizacją; warunki zagospodarowania obszarów lub obiektów podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych lub Strona 4/74

6 objętych ochroną prawem miejscowym; zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego; zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; kierunki rozwoju komunikacji; kierunki rozwoju infrastruktury technicznej; zasady gospodarki odpadami; obszary na których prowadzone będą inwestycje celu publicznego; obszary dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp) oraz tych dla których gmina zamierza sporządzić taki plan; obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi oraz osuwania się mas ziemnych; obszary i tereny górnicze; udokumentowane złoża kopalin; obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji; obszary na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię odnawialną dużych mocy; granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych. Część IV zawiera uzasadnienie przyjętych rozwiązań i syntezę ustaleń Cel Przedmiotowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Przeciszów jest trzecią edycją tego dokumentu. Obecna aktualizacja wynika z ustawowego obowiązku ujawnienia udokumentowanych złóż kopalin węgla kamiennego, zalegających na terenie Gminy Przeciszów. Ujawnienie tych złóż w studium jest jednym z wymogów, które muszą zostać spełnione, aby była możliwa ich eksploatacja. Budowa zakładu górniczego wraz z infrastrukturą, to nowe, istotne uwarunkowania wpływające na rozwój gminy, a tym samym podstawa do zmiany polityki przestrzennej określonej w dotychczas obowiązującym dokumencie Powiązania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów z innymi dokumentami Analizowany dokument powiązany jest z dokumentami, sporządzonymi dla jednostek podziału terytorialnego kraju, wyższego rzędu: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego - w dokumencie tym nie jest uwzględniona budowa kopalni węgla kamiennego "Oświęcim-Polanka 1", Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata , Strategia Rozwoju Powiatu Oświęcimskiego, Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych jak również z innymi: Strategia Rozwoju Gminy Przeciszów, Plan Odnowy Miejscowości Przeciszów, Plan Odnowy Miejscowości Piotrowice, Plan Odnowy Miejscowości Las, Opracowanie ekofizjograficzne dla Gminy Przeciszów. Strona 5/74

7 3. Opis, analiza i ocena stanu środowiska 3.1. Obecny stan środowiska Położenie Gmina Przeciszów położona jest we wschodniej części powiatu oświęcimskiego; zachodniej części województwa małopolskiego. Powierzchnia gminy wynosi 35,4 km 2 (3540 ha) Klimat Klimat Gminy Przeciszów jest charakterystyczny dla warunków jakie panują w pasie kotlin podgórskich Beskidów. Typowa jest dla niego stosunkowo wysoka średnia roczna temperatura powietrza, a jednocześnie duża amplituda temperatur ekstremalnych. Średnia temperatura powietrza dla okolic Oświęcimia równa jest 8ºC. Najcieplejszym miesiącem w roku jest lipiec (17,5ºC), a najchłodniejszym styczeń (-2ºC). Okres wegetacyjny trwa 210 dni. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 741 mm. Obszar gminy charakteryzuje się przewagą wiatrów wiejących z kierunku zachodniego (ok. 57,2%). Północna część Gminy Przeciszów zlokalizowana jest w obrębie niskiej terasy Wisły, w obszarze dużych dobowych wahań temperatury i wilgotności powietrza, częstych inwersji temperatury oraz krótkiego okresu bezprzymrozkowego. Często utrzymują się tutaj zamglenia oraz zastoiska chłodnego powietrza Budowa geologiczna, rzeźba terenu i gleby Gmina Przeciszów położona jest w dwóch mezoregionach, zróżnicowanych pod względem gemorfologicznym na dwie formy tzn.: płaską (nizinną) oraz wysoczyznową (obejmującą południowy obszar gminy). W budowie geologicznej obszaru gminy wyróżnić można utwory karbońskie pokryte warstwą iłów mioceńskich o średniej miąższości około 100 m oraz utwory czwartorzędowe, które stanowią warstwę zlokalizowaną przy powierzchni. Warstwa ta zbudowana jest z osadów rzecznych (fluwialnych) tj. mad i piasków rzecznych z fragmentami deluwiów lessowych, stanowiących utwory dolinne Wisły, Bochórza, Łowiczanki oraz innych cieków. Gleby bielicowe i pseudobielicowe zajmuja 58,4% powierzchni gminy. Mady stanowią aż 30% tej powierzchni, a gleby brunatne, glejowe deluwialne oraz torfowe i murszowo-torfowe pokrywają pozostałą część obszaru Wody Obszar Gminy Przeciszów znajduje się w dorzeczu górnej Wisły i odwadniany jest przez takie cieki jak: Bachórz, Łowiczanka, Włosianka. Gmina poprzecinana jest gęstą siecią cieków stałych i okresowych, z których część ma charakter rowów melioracyjnych, które odwadniają obszary podmokłe, głównie w dolinie Wisły. Charakterystycznym Strona 6/74

8 elementem sieci hydrograficznej Gminy Przeciszów są dwa kompleksy stawów hodowlanych. Na terenie gminy istnieje blisko 50 tys. m rowów melioracyjnych. Powierzchnia zdrenowanych użytków rolnych obejmuje 2146 ha, co stanowi blisko 82% ogólnej ich powierzchni w gminie Formy ochrony przyrody W obszarze ujętym w przedmiotowym studium, znajdują się następujące formy ochrony przyrody: rezerwat przyrody - "Przeciszów", obszar Natura "Dolina Dolnej Skawy", pomniki przyrody, oraz stanowiska roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową. Dolina Dolnej Skawy (PLB120005) to obszar ustanowiony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U nr 25 poz. 133). Obszar ten tworzy kompleks stawów w dolinie górnej Wisły. Stawy otaczają miasto Zator. Prowadzi się tu hodowlę ryb, ale wiele stawów jest mocno zarośniętych roślinnością wodną. W "Dolinie Dolnej Skawy" znajdują się żwirownie z wyspami, które są chętnie zasiedlane przez liczne gatunki ptaków. Obszar posiada plan zadań ochronnych ustanowiony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 18 września 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Skawy PLB W ostoi występuje co najmniej 16 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 6 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Jedno z nielicznych w Polsce stanowisk lęgowych podgorzałki; bardzo liczna populacja rybitwy zwyczajnej, rybitwy białowąsej i ślepowrona. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i C6) następujących gatunków ptaków: bączek (PCK), mewa czarnogłowa, podgorzałka (PCK), rybitwa białowąsa (PCK), rybitwa rzeczna, ślepowron (PCK), cyranka, czernica, gęgawa, głowienka, kokoszka, krakwa, perkoz dwuczuby, sieweczka rzeczna, śmieszka, zausznik; stosunkowo wysoką liczebność (C7) osiągają: bąk (PCK), krwawodziób, perkozek. Zagrożenia dla obszaru stanowią: zaniechanie lub intensyfikacja gospodarki stawowej, likwidacja wysp na stawach, likwidacja szuwarów i roślinności wodnej na stawach, regulacja rzek i wycinanie zakrzaczeń nadrzecznych, wprowadzenie masowej rekreacji połączonej ze sportami wodnymi w nieużytkowanych żwirowniach. Ostoja ma powierzchnię 6845,87 ha, z czego grunty objęte projektem studium stanowią 740,80 ha. Tabela 1. Gatunki ptaków będące przedmiotami ochrony w obszarze Natura 2000 "Dolina Dolnej Skawy" - PLB Lp. Gatunek Nazwa łacińska Kod Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG 1. bączek Ixobrychus minutus A ślepowron Nycticorax nycticorax A podgorzałka Aythya nyroca A060 Strona 7/74

9 Lp. Gatunek Nazwa łacińska Kod 4. mewa czarnogłowa Larus melanocephalus A rybitwa czarna Sterna hirundo A rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus A podróżniczek Luscinia svecica A perkozek Tachybaptus ruficollis A perkoz dwuczuby Podiceps cristatus A perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena A zausznik Podiceps nigricollis A gęgawa Anser anser A krakwa Anas strepera A cyranka Anas querquedula A hełmiatka Netta rufina A głowienka Aythya ferina A czernica Aythya fuligula A kokoszka Gallinula chloropus A sieweczka rzeczna Charadrius dubius A krwawodziób Tringa totanus A śmieszka Larus ridibundus A rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus A mewa białogłowa Larus cachinnans A zimorodek zwyczajny Alcedo atthis A229 Pomniki przyrody znajdujące się na obszarze Gminy Przeciszów wymieniono w tabeli poniżej (za tekstem studium). Tabela 2. Pomniki przyrody znajdujące się na obszarze Gminy Przeciszów. Lp. Nr w wykazie Nazwa pomnika przyrody Data utworzenia Obowiązująca podstawa prawna Opis Opis lokalizacji grupa drzew (dąb - 4 szt.) r. Dec.RL-op- 8311/13/67 PWRN w Krakowie z dn r. akty normatywne aktywizujące: Dec.RLS-op- 7141p/5/80 Woj.Bielsk. z dn r. Rozp.Nr 14/02 Woj.Małop. z dn r. (Dz.Urz.Woj.Małop.Nr 22, poz.431) Dąb 4 szt. obwód drzew: cm ul. Szkolna działka nr pojedyncze drzewo (dąb) r. Dec.RL-op- 8311/14/67 PWRN w Krakowie z dn r. dąb: 550 cm działka nr 698/ grupa drzew (dąb - 2 szt.) r. Dec.RL-op- 8311/16/67 PWRN w Krakowie z dn r. dąb (2szt.) - obwód: 380 i 420 cm działka nr 3698/6 Strona 8/74

10 Inwentaryzacja wykonana na potrzeby raportu oddziaływania na środowisko kopalni węgla kamiennego Oświęcim - Polanka 1, której metodyka została opisana w rozdziale "8. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy", niniejszego dokumentu, wykazała występowanie następujących gatunków zwierząt chronionych na terenie Gminy Przeciszów: bezkręgowce - tęcznik mniejszy, trzmiel parkowy, biegacz skórzasty, biegacz gajowy; płazy - kumak nizinny, żaba wodna, żaba jeziorkowa, żaba śmieszka, żaba trawna, ropucha szara; gady - zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka; ptaki - gąsiorek, czajka, kląskawka, pokląskwa, trzciniak, krakwa, łabędź niemy, zielonka, rybitwa białowąsa, czapla biała, uszatka, jastrząb, turkawka, srokosz, krwawodziób, brzęczka, batalion, kszyk, pustułka, błotniak stawowy, słowik rdzawy, ślepowron, strumieniówka, perkoz dwuczuby, kokoszka, rybitwa rzeczna, pliszka żółta, łęczak, samotnik, perkozek, kwokacz, śmieszka, cyranka, sieweczka rzeczna, brodziec śniady, zimorodek, dzięcioł zielony, czapla siwa, myszołów zwyczajny, potrzeszcz, kulik wielki, gągoł, kormoran czarny, zausznik, remiz, bąk, bączek, biegus zmienny, rokitniczka, rycyk, wodnik, świstun, płaskonos, wrona siwa, dzięcioł duży, świerszczak, podróżniczek, dziwonia, rybitwa czarna, trzcinniczek, trzmielojad; ssaki - kret europejski, bóbr europejski, nocek rudy, borowiec wielki, gronostaj, nocek Brandta, łasica, karlik drobny. Inwentaryzacja wykonana na potrzeby raportu oddziaływania na środowisko kopalni węgla kamiennego Oświęcim - Polanka 1, której metodyka została opisana w rozdziale "8. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy" oraz opracowanie ekofizjograficzne z 2003 r., wykazują występowanie następujących gatunków roślin chronionych na terenie Gminy Przeciszów: objęte ochroną ścisłą - grzybieńczyk wodny, kruszczyk szerokolistny, kotewka orzech wodny, salwinia pływająca, skrzyp olbrzymi, storczyk szerokolistny, wawrzynek wilczełyko, włosienicznik wodny, włosienicznik skąpopręcikowy; objęte ochroną częściową - barwinek pospolity, bluszcz pospolity, kalina koralowa, konwalia majowa, kopytnik pospolity, pierwiosnka wyniosła, drabik drzewkowaty, przytulia wonna, czosnek niedźwiedzi, kruszyna pospolita Siedliska przyrodnicze, zbiorowiska roślinne i gatunki roślin, zwierząt i grzybów, występujące na terenach dla których zmieni się sposób zagospodarowania Powierzchnia gruntów, których przeznaczenie uległo zmianie w opisywanej edycji studium wynosi około 120 ha. Wielkość ta stanowi około 4%, użytkowanych obecnie rolniczo gruntów gminy. Elementy przyrody ożywionej, wymienione w tytule tego podrozdziału, zostały zinwentaryzowane według metodyki, która została opisana w rozdziale "8. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy". Wspomniana wyżej inwentaryzacja stwierdza, że bezkręgowce, ptaki i ssaki, których stanowiska pokrywają się z gruntami, których przeznaczenie ulegnie zmianie to: biegacz gajowy Carabus nemoralis, trzmiel parkowy Bombus hypnorum, bocian biały Ciconia ciconia, gąsiorek Lanius collurio i karlik drobny Pipistrellus pygmaeus. Strona 9/74

11 Lokalizację stanowisk dla ptaków i bezkręgowców, wskazano tworząc umowną strefę buforową (około 9 ha) wokół miejsc obserwacji, które wskazywały na prawdopodobne stałe przebywanie zwierząt w tym obszarze. Lokalizację stanowisk dla nietoperzy wyznaczono jako zasięg stawów w środkowej części gminy wraz z fragmentami zieleni towarzyszącej. Biegacz gajowy to duży, pospolity chrząszcz objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Najważniejszym środowiskiem w jakim występuje są tereny zalesione. Często przebywa pod kamieniami oraz opadłymi liśćmi i korą. Owada tego często można również spotkać na terenach rolniczych i w miejskich ogrodach. Jego pokarmem są dżdżownice. Trzmiel parkowy to duży owad z rodziny pszczołowatych. Podobnie jak inne trzmiele odgrywa ważną rolę w przyrodzie i gospodarce rolnej człowieka ponieważ zapyla ważne gatunki roślin uprawnych. Ostatnio obserwuje się bardzo duże spadki liczebności tych owadów. Największymi zagrożeniami są: głód, chemizacja rolnictwa i degradacja środowiska, zanik bazy żerowej, zmniejszanie się ilości miejsc lęgowych. Jednym z możliwych sposobów ich ochrony jest zwiększenie ich bazy pokarmowej i zakładanie skrzynek lęgowych. Bocian biały to duży ptak lęgowy Polski, który od co najmniej XVI w. gnieździ się prawie wyłącznie w pobliżu siedzib ludzkich. Gniazda zakładane są najczęściej na słupach i budynkach, a trochę rzadziej na drzewach. Żerowiskami są tereny położone poza osadami ludzkimi. Są to: łąki, pastwiska, wody płynące lub stojące oraz pola orne. Zagrożenia dla gatunku stanowią: kurczenie się areału żerowisk i spadek liczebności potencjalnych ofiar, kolizje z napowietrznymi liniami energetycznymi, zaplątywanie się piskląt w sznurki z tworzywa sztucznego, utrata miejsc gniazdowych na skutek przebudowy dachów i likwidowania platform lęgowych na słupach. W celu ochrony proponuje się następujące działania: kontynuacja budowy platform lęgowych na słupach, izolowanie przewodów elektrycznych na niewielkich odcinkach przy słupach energetycznych, eliminowanie słupów energetycznych wyposażonych w izolatory stojące lub zaopatrzenie tych słupów w dodatkową półkę, zastąpienie sznurków plastikowych sznurkami z materiałów biodegradowalnych, wprowadzenie częściowej refundacji kosztów ponoszonych na remonty budynków, na których znajdują się gniazda, rozpoznawanie miejscowych warunków żerowania, utrzymywanie możliwie naturalnego ekosystemu dolin rzecznych, unikanie osuszania i likwidacji trwałych użytków zielonych, zaniechanie zalesiania podmokłych i wilgotnych terenów otwartych oraz łąk na obszarach o najwyższych zagęszczeniach. Gąsiorek to średnio liczny ptak lęgowy w całej Polsce, prowadzący dzienny tryb życia. Jego pokarm stanowią najczęściej duże owady. Siedliskiem gniazdowania są najczęściej krajobrazy rolnicze o zróżnicowanej strukturze lub niezbyt rozległe lasy. Siedlisko zasiedlane przez gąsiorka zawiera trzy zasadnicze elementy: otwarty teren porośnięty trawami i inną niską, luźną roślinnością zielną miejsce zdobywania pokarmu, gęste zarośla krzewów, stosy gałęzi i chrustu miejsca gniazdowania oraz drzewa lub wysokie krzewy miejsca czatowania, z których gąsiorek poluje i wypatruje zagrożeń. Głównymi zagrożeniami dla gatunku są: utrata siedlisk lęgowych w wyniku urbanizacji, utrata siedlisk w wyniku intensyfikacji rolnictwa. Dla ochrony gatunku proponuje się: zachować istniejące zadrzewienia śródpolne i utrzymać w nich kolczaste krzewy, zakładać nowe zadrzewienia śródpolne z nasadzeniami krzewów kolczastych, zastąpić sznurki stosowane w rolnictwie wykonane z plastiku sznurkami z materiałów Strona 10/74

12 ulegających szybkiej biodegradacji, ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, wykaszać w terytoriach gąsiorka płatów wysokiej roślinności zielnej o powierzchni kilku metrów kwadratowych. Nie stwierdzono aby którekolwiek ze zinwentaryzowanych siedlisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych, czy stanowisk gatunków, oprócz wyżej wymienionych, znajdowały się w obrębie terenów, których przeznaczenie ulegnie zmianie wraz z realizacją omawianego studium Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji studium W przypadku braku zmiany w obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w obecnym porządku prawnym nie byłoby możliwości budowy i eksploatacji kopalni węgla kamiennego. W przedmiotowym dokumencie wprowadzono zmiany w przeznaczeniu części gruntów ze względu na wnioski jakie w tej sprawie wpłynęły. Oprócz wniosku o zmianę przeznaczenia części obszaru pod zabudowę przemysłową, wpłynęły również wnioski o zmianę gruntów użytkowanych rolniczo na grunty pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną lub mieszkaniowo-usługową, a także pod zabudowę letniskową, usługi, zagospodarowanie turystyczne i zalesienia. Część z tych wniosków została uwzględniona w studium. Pewna część gruntów będzie wymagała zmiany swego przeznaczenie na grunty nierolnicze. Większość gruntów, które w omawianej zmianie studium zostały przeznaczone na tereny przemysłowe była do tej pory gruntami ornymi. Należy również nadmienić, że dość duża powierzchnia gruntów rolnych posiada możliwość zalesienia. Duża część terenów, których przeznaczenie uległo zmianie, to grunty o dotychczasowym przeznaczeniu rolniczym. W związku z tym, brak realizacji przedmiotowego dokumentu, skutkowałoby przede wszystkim większą powierzchnią gruntów przeznaczonych pod zagospodarowanie o kierunku rolnym. Strona 11/74

13 3.4. Stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem Ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przeciszów zawierają ustalenia przeprowadzenia przedsięwzięć, które wg ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U nr 213 poz z późn. zm.), mogą znacząco oddziaływać na środowisko. Według powyższego rozporządzenia do przedsięwzięć tych zaliczone są: ) wydobywanie kopalin ze złoża metodą: b) podziemną o wydobyciu kopaliny nie mniejszym niż m 3 na rok ) instalacje związane z unieszkodliwianiem zasolonych wód kopalnianych; 89) zalesienia: c) nieużytków lub innych niż orne użytków rolnych, znajdujących się na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 tej ustawy; 90) zalesienia o powierzchni powyżej 20 ha inne niż wymienione w pkt 89; Na terenie przeznaczonym pod kopalnię węgla kamiennego Oświęcim - Polanka 1, podczas inwentaryzacji obserwowano dzierzbę srokosz, jednakże nie udało się potwierdzić, że w miejscu tym znajduje się jej stanowisko. Na terenie projektowanego zakładu górniczego znajduje się stanowisko archeologiczne. Klasoużytki II i III bonitacji stanowią 68% projektowanej powierzchni inwestycji. Powierzchnia terenów przeznaczonych pod użytkowanie rolnicze, ale z możliwością zalesienia stanowi około 158 ha. Około 79 ha tych gruntów położone jest w granicach obszaru Natura 2000 "Dolina Dolnej Skawy". W obrębie powyższych gruntów, udało się zaobserwować kilka gatunków ptaków, aczkolwiek nie udało się w tym obszarze stwierdzić ich stanowisk. Należą do nich: czajka, batalion, łęczak, kszyk pustułka. Około 47 ha tj. około 30% z tych gruntów, posiada II lub III klasę bonitacji gleb. Największy kompleks omawianych gruntów (około 51 ha) graniczy ze stawami "Przyręb" od strony południowozachodniej. Obszar ten stanowią użytki gruntowe - łąki. Obecnie tylko niewielka część tego kompleksu jest użytkowana. Większość to niekoszone łąki, które zaczęły już zarastać roślinami drzewiastymi. Prawdopodobnie stanowią one cenną ostoję wielu gatunków ptaków i innych organizmów. Opracowanie ekofizjograficzne podaje z tego terenu stanowisko kruszczyka szerokolistnego. Strona 12/74

14 3.5. Problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Zgodnie z opracowaniem ekofizjograficznym Gminy Przeciszów z 2003 r., środowisko tego terenu jest znacznie przekształcone antropogenicznie i nadal narażone na degradację ze względu na narastającą intensywność gospodarowania. Według wyżej przytoczonego dokumentu, największy wpływ na tą degradację miały lub mają następujące zjawiska: budowa szlaków drogowych oraz kolejowych, regulacja i obwałowania rzek i potoków, budowa kanału Wisła, melioracje terenów zawodnionych, budowa zbiorników wodnych, odwadnianie wód podziemnych, zmniejszenie zdolności infiltracji gruntu w wyniku zabudowy terenu i rozbudowy sieci kanalizacyjnej, przerzuty wody na skutek rozbudowy sieci wodociągów, regulacje w dolinie Wisły, melioracje gruntów rolnych, zanieczyszczenie wód podziemnych, przeobrażenie reżimu wodnego spowodowane zabudową koryt, zmianą naturalnych przebiegów cieków, meliorowaniem dolin rzecznych, wzrost gęstości sieci rzecznej na skutek budowy rowów melioracyjnych, zmniejszona retencja, będąca wynikiem melioracji i postępującej urbanizacji, zanieczyszczenie wód spowodowane odprowadzaniem nieoczyszczonych ścieków do wód, eutrofizacja stawów rybnych będąca efektem nieracjonalnej gospodarki stawowej, zanieczyszczenia powietrza będące wynikiem emisji z palenisk domowych i ciągów komunikacyjnych, kumulacja zanieczyszczeń z obszarów uprzemysłowionych, które otaczają gminę, mała siła wiatrów, która przyczynia się do stagnacji zanieczyszczeń powietrza, zmiany struktury gleby w wyniku intensywnego użytkowania rolniczego, zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, zmniejszanie się powierzchni wysokiej jakości gleb w wyniku przeznaczania ich na tereny zabudowane, erozja gleb, niski stopień lesistości gminy, zmiany siedlisk w wyniku przeprowadzonych melioracji oraz przekształcania użytków zielonych na grunty orne, wycinanie trzcin w okresie lęgowym ptaków, zmniejszenie powierzchni krajobrazu naturalnego w wyniku postępującej urbanizacji. Strona 13/74

15 4. Cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 4.1. Dokumenty ustanowione na szczeblu międzynarodowym Idea zrównoważonego rozwoju na której opiera się analizowany dokument, uwzględnia trzy procesy pozostające ze sobą w równowadze: ochrona środowiska i racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi, wzrost gospodarczy i sprawiedliwy podział korzyści z niego wynikających oraz rozwój społeczny. Poszczególne cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, również oparte zostały na bazie zasady zrównoważonego rozwoju. Zostały one zapisane w tzw. Protokołach do Konwencji Narodów Zjednoczonych, do których Polska również przystąpiła. Wśród tych Konwencji znajdują się: 1. Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących ochrony środowiska, Aarhus 1998 r. Jej celem jest zagwarantowanie uprawnień obywateli do dostępu do informacji, udziału w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska. 2. Konwencja w sprawie zmian klimatu, Kioto 1997 r. Celem dokumentu jest walka ze zmianami klimatu. Szczegółowy cel polegał na ograniczeniu całkowitej emisji gazów cieplarnianych krajów rozwiniętych o co najmniej 5% w latach w stosunku do poziomu z 1990 r. 3. Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Nowy Jork 1992 r. Celem podstawowym tej konwencji jest doprowadzenie, zgodnie z właściwymi postanowieniami konwencji, do ustabilizowania koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiegłby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w system klimatyczny. Dla uniknięcia zagrożenia produkcji żywności i dla umożliwienia zrównoważonego rozwoju ekonomicznego poziom taki powinien być osiągnięty w okresie wystarczającym do naturalnej adaptacji ekosystemów do zmian klimatu. 4. Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, Espoo 1991 r. Celem konwencji jest podejmowanie przez strony środków mających na celu zapobieganie, redukcję i kontrolowanie znaczącego szkodliwego oddziaływania transgranicznego na środowisko; ustanowienie procedury ocen oddziaływania na środowisko oraz wzajemne powiadamianie się stron o planowanej potencjalnie szkodliwej działalności. 5. Protokół Montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową, Montreal 1987 r. Celem protokołu jest przeciwdziałanie dziurze ozonowej. 6. Konwencja Wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej, Wiedeń 1985 r. Głównym celem tej Konwencji jest ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska przed negatywnymi skutkami wynikającymi z działalności zmieniającej lub mogącej zmienić warstwę ozonową. 7. Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości, Genewa 1979 r. Podstawowym celem Konwencji jest dla stron zobowiązanie, by chronić człowieka i jego środowisko przed zanieczyszczeniem powietrza oraz dążyć do ograniczenia i tak dalece, jak to jest Strona 14/74

16 możliwe, do stopniowego zmniejszania i zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległości. 8. Konwencja o zakazie używania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub jakichkolwiek innych celach wrogich, Genewa 1977 r. Celem tej konwencji jest ustanowienie skutecznego zakazu wykorzystania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub w jakichkolwiek innych celach wrogich dla wyeliminowania niebezpieczeństwa, które takie wykorzystanie stwarza dla ludzkości, oraz potwierdzenie woli działania na rzecz urzeczywistnienia tego celu. Sama prognoza oraz cała procedura Strategicznej Oceny Oddziaływania na środowisko jest wyrazem uwzględnienia ustaleń dokumentu nr 1. Cele dokumentu nr 2 i 3 zostały uwzględnione poprzez zalecenia aby propagować w gminie odnawialne źródła energii oraz poprawić efektywność wykorzystywanych urządzeń grzewczych. Wyrazem uwzględnienia celów dokumentu nr 4 jest rozdział niniejszej prognozy, gdzie omówiono zagadnienia ewentualnego transgranicznego oddziaływania studium. Cele dokumentu nr 7 zostały uwzględnione w studium poprzez zamieszczenie zaleceń stosowania nisko emisyjnych urządzeń grzewczych. Nie ma podstaw aby sądzić, że ustalenia studium w jakichkolwiek sposób naruszają ustalenia konwencji nr Dokumenty ustanowione na szczeblu wspólnotowym Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu wspólnotowym, zostały zapisane w uchwałach, dyrektywach i rozporządzeniach Rady Unii Europejskiej. Najważniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska są: 1. Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i przyczynienie się do uwzględniania aspektów środowiskowych w przygotowaniu i przyjmowaniu planów i programów w celu wspierania stałego rozwoju, poprzez zapewnienie, że zgodnie z niniejszą dyrektywą dokonywana jest ocena wpływu na środowisko niektórych planów i programów, które potencjalnie mogą powodować znaczący wpływ na środowisko. 2. Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Celem niniejszej dyrektywy jest ustalenie ram dla działań na rzecz ochrony śródlądowych wód powierzchniowych, wód przejściowych, wód przybrzeżnych oraz wód podziemnych. 3. Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów. Celem niniejszej dyrektywy jest poprzez surowe wymagania eksploatacyjne i techniczne dotyczące odpadów i składowisk zapewnienie środków, procedur i zasad postępowania zmierzających do zapobiegania lub zmniejszenia w jak największym stopniu, negatywnych dla środowiska skutków składowania odpadów w trakcie całego cyklu istnienia składowiska, w szczególności zanieczyszczenia wód powierzchniowych, wód gruntowych, gleby i powietrza oraz skutków dla środowiska globalnego, włącznie z efektem cieplarnianym, a także wszelkiego ryzyka dla zdrowia Strona 15/74

17 ludzkiego. 4. Dyrektywa 96/61/EC z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń. Celem niniejszej dyrektywy jest osiągnięcie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska naturalnego i ich kontroli, powodowanych przez rodzaje działalności wymienione w załączniku I. Określa ona środki mające na celu zapobieganie oraz, w przypadku braku takiej możliwości, zmniejszenie emisji do powietrza, środowiska wodnego i gleby, na skutek wspomnianych powyżej działań, łącznie ze środkami dotyczącymi odpadów, w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego jako całości, bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 85/337/EWG i innych odpowiednich przepisów wspólnotowych. 5. Dyrektywa 96/62/EU z dnia 27 września 1996 r. w sprawie jakości powietrza. Ogólnym celem niniejszej dyrektywy jest zdefiniowanie podstawowych zasad wspólnej strategii poświęconej: zdefiniowaniu i określeniu celów odnośnie do jakości otaczającego powietrza na terenie Wspólnoty, wyznaczonych tak, aby unikać, zapobiegać lub ograniczać szkodliwe oddziaływanie na zdrowie ludzkie i środowisko jako całość; ocenie jakości otaczającego powietrza w Państwach Członkowskich na podstawie wspólnych metod i kryteriów; uzyskaniu odpowiednich informacji o jakości otaczającego powietrza i zapewnieniu, by informacje te były udostępnione publicznie, między innymi w formie progów alarmowych; utrzymaniu jakości otaczającego powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach. 6. Rozporządzenie (WE) Nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001 r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie eko-zarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). Celem tego rozporządzenia jest ustanowienie wspólnotowego systemu eko-zarządzania i audytu, dopuszczającego dobrowolny udział organizacji, zwany EMAS, służący ocenie i doskonaleniu efektów działalności środowiskowej organizacji oraz dostarczaniu odpowiednich informacji opinii publicznej i innym zainteresowanym stronom. Celem EMAS jest wspieranie ciągłego doskonalenia efektów działalności środowiskowej organizacji. 7. Dyrektywa Rady 90/313/EWG z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie swobodnego dostępu do informacji o środowisku. Celem Dyrektywy jest zagwarantowanie każdej osobie fizycznej lub prawnej w całej Wspólnocie swobodnego dostępu do informacji o środowisku będących w posiadaniu władzy publicznej w formie pisemnej, wizualnej, przekazu ustnego lub baz danych, dotyczących stanu środowiska, działań lub środków, które wpływają lub mogą wpływać niekorzystnie na środowisko oraz takich, które mają na celu jego ochronę. 8. Rozporządzenie Rady 1210/90/EWG z dnia 7 maja 1990 r. w sprawie utworzenia Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz sieci informacji i obserwacji środowiska. Celem tego rozporządzenia jest ustanowienie Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska i dążenie do utworzenia europejskiej sieci informacji i obserwacji środowiska. 9. Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne. Celem tej dyrektywy jest wprowadzenie zasad ogólnych dla oceny skutków wywieranych na środowisko w celu uzupełnienia i skoordynowania procedur wydawania zezwoleń na publiczne i prywatne przedsięwzięcia, które Strona 16/74

18 mogą mieć znaczny wpływ na środowisko. Niniejsza prognoza uwzględnia cele dokumentu wymienionego w pkt 1 poprzez zawarcie ocena wpływu na środowisko studium, który został uznany za plan, mogący powodować potencjalnie znaczący wpływ na środowisko. Studium uwzględnia cele dokumentu wymienionego w pkt 2 ponieważ zawiera ustalenia co do sposobów ochrony wód powierzchniowych i wód podziemnych. Ocena studium pod tym kątem znalazła się m. in. w podrozdziale Studium uwzględnia cele dokumentu z pkt 3 ponieważ jego ustalenia rozwiązują problem gospodarowania odpadami w gminie. Cele dokumentu z pkt. 4 zostały wypełnione ponieważ na terenie Gminy Przeciszów nie przewiduje się działalności wymienionych w załączniku I do dokumentu z pkt 4. Jako, że w studium zawarte są propozycje odnośnie ochrony powietrza uwzględnione są tym samym cele wymienione w dokumencie z pkt 5. Cele wymienione w dokumencie nr 6 zostały osiągnięte w tym samym dokumencie. Na mocy prawodawstwa polskiego zarówno studium jak i niniejsza prognoza będą udostępniane społeczeństwu, wobec czego cele ochrony środowiska wymienione w dokumencie z pkt 7 zostaną osiągnięte. Cele dokumentu nr 8 zostały wypełnione już w samym tym dokumencie Ponieważ studium jest dokumentem planistycznym dla którego przeprowadza się strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko, a nie przedsięwzięciem dla którego przeprowadza się ocenę oddziaływania na środowisko, cele wymienione w dokumencie nr 9 nie dotyczą studium Dokumenty ustanowione na szczeblu krajowym Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym zasymilowane zostały do polskiego systemu prawnego ze względu na nasze członkostwo w Unii Europejskiej. Na szczeblu krajowym, podstawowymi dokumentami określającymi cele ochrony środowiska są: 1. Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016", uchwalona 22 maja 2009 roku. Polityka ekologiczna jest dokumentem, który przez określenie celów w zakresie ekologii wskazuje działania konieczne dla właściwej ochrony środowiska naturalnego, wśród celów wymienia się: działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju; przystosowanie do zmian klimatu; ochrona różnorodności biologicznej. 2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Celem ustawy jest określenie środków służących ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegających i zmniejszających negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczenie ogólnych skutków użytkowania zasobów i poprawiających efektywność takiego użytkowania. 3. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Celem tej ustawy jest określenie wymagań w zakresie ochrony złóż kopalin, wód podziemnych oraz innych elementów środowiska w związku z wykonywaniem działalności w zakresie: prac geologicznych, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów. 4. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, Strona 17/74

19 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Celem tej ustawy jest określenie zasad i trybu postępowania w sprawach: udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, ocen oddziaływania na środowisko, transgranicznego oddziaływania na środowisko; zasady udziału społeczeństwa w ochronie środowiska; określenie organów administracji właściwych w tych sprawach. 5. Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych. Celem ustawy jest zapobieganie powstawaniu w przemyśle wydobywczym odpadów wydobywczych, ograniczanie ich niekorzystnego wpływu na środowisko oraz życie i zdrowie ludzi. 6. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Celem ustawy jest określenie zasad i form ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu. 7. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Celem ustawy jest określenie przedmiotu, zakresu i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasad tworzenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach, a także organizacji organów ochrony zabytków. 8. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Celem ustawy jest regulacja gospodarowania wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi. 9. Ustawa dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Celem ustawy jest określenie zasad ochrony środowiska oraz warunków korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności: zasad ustalania warunków ochrony zasobów środowiska, warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska, kosztów korzystania ze środowiska. 10. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Celem ustawy jest regulacja zasad ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania wartości użytkowej gruntów. Studium uwzględnia cele wymienione w "Polityce ekologicznej państwa [...]" ponieważ podstawowym założeniem przy sporządzaniu studium było gospodarowanie na zasadach zrównoważonego rozwoju. Studium zawiera pewne ustalenia co do przeciwdziałania zmianom klimatu, przyjęte rozwiązania przeciwpowodziowe są z kolei przystosowaniem do ewentualnych zmian klimatu. W studium znalazły się również zapisy dotyczące ochrony bioróżnorodności, wśród nich można wymienić: zapobieganie rozpraszaniu zabudowy, ochronę lokalnych korytarzy ekologicznych, czy zakaz zabudowy w obrębie stawów "Przyręb". Cele ochrony środowiska w pozostałych dokumentach realizowane są poprzez wymogi prawne wymienione w tych aktach, wg których sporządzone zostało przedmiotowe studium. Strona 18/74

20 4.4. Dokumenty ustanowione na szczeblu wojewódzkim Na szczeblu województwa podstawowym dokumentem w którym zawarte są strategiczne założenia polityki ochrony środowiska jest STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO w której jednym z celów jest Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców Małopolski w wymiarze środowiskowym, zdrowotnym i społecznym. Dokument ten zawiera określone wskaźniki do osiągnięcia oraz niezbędne działania, które mają doprowadzić do wyżej wymienionego celu strategicznego. Wskaźniki dotyczące ochrony środowiska to: odsetek ludności korzystającej z kanalizacji i wodociągów sieciowych. Procent odpadów komunalnych zebranych selektywnie z odpadów komunalnych ogółem. Studium ustala doprowadzenie sieci kanalizacyjnej do większości nieruchomości w gminie, a także ogólnie określa strategię gospodarki odpadami. Studium nie zawiera ustaleń dotyczących udziału procentowego odpadów zbieranych selektywnie. Strona 19/74

21 5. Oddziaływanie studium na obszary Natura 2000 i środowisko 5.1. Oddziaływanie na obszary chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody Obszar Natura 2000 "Dolina Dolnej Skawy" - PLB Przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 "Dolina Dolnej Skawy" są ptaki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy 92I43IEWG: A022 Ixobrychus minutus, A023 Nycticorax nycticora, A060 Aythya nyroca, A176 Larus melanocephalus, A193 Sterna hirundo, A196 Chlidonias hybridus, A272 Luscinia svecica, A004 Tachybaptus ruficollis, A005 Podiceps cristatus, A006 Podiceps grisegena, A008 Podiceps nigricollis, A043 Anser anser, A051 Anas strepera, A055 Anas querquedula, A058 Netta rufina, A059 Aythya ferina, A061 Aythya fuligula, A123 Gallinula chloropus, A136 Charadrius dubius, A162 Tringa totanus, A179 Larus ridibundus, A459 Larys cachinnans, A229 Alcedo atthis. Inwentaryzacja, która została opisana w rozdziale "8. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy", niniejszego opracowania, w obszarze Natura 2000, na terenie Gminy Przeciszów, wykazała stanowiska następujących przedmiotów ochrony: krakwa, czernica, głowienka, rybitwa białowąsa, krwawodziób, perkozek, ślepowron, kokoszka, śmieszka, zausznik, perkoz dwuczuby, bączek, gęgawa, podróżniczek, rybitwa czarna, cyranka. Wszystkie przedmioty ochrony "Doliny Dolnej Skawy" to gatunki ptaków silnie związane z obszarami wodnymi i wodno-błotnymi. Poniżej zestawiono listę zagrożeń, które mogą mieć negatywny wpływ na populacje tych ptaków. Wiele spośród tych zagrożeń dotyczy więcej niż jednego gatunku. Pogrubioną czcionką zaznaczono te działania i zjawiska na które potencjalnie mogą mieć wpływ ustalenia analizowanego studium: 1. surowe zimy, 2. likwidacja lub zmniejszanie powierzchni zajętej przez szuwary, zwłaszcza trzcinowe, na stawach i innych zbiornikach wodnych, 3. presja naziemnych i skrzydlatych drapieżników w okresie gniazdowym, zwłaszcza ze strony norki amerykańskiej, jenota, lisa, wrony, 4. aktywne prześladowanie ze strony użytkowników stawów rybnych i jezior, 5. zwiększanie się antropopresji w strefie przybrzeżnej jezior, 6. stosowanie stawnych sieci rybackich w miejscach zimowych koncentracji, 7. osuszanie mokradeł i bagien, 8. likwidacja starorzeczy, 9. intensyfikacja gospodarki stawowej prowadząca do likwidacji roślinności wynurzonej, 10. wiosenne wypalanie suchej roślinności (bezprawne), 11. pogłębianie stawów, 12. likwidacja wysp na stawach hodowlanych, 13. rekreacyjne wykorzystanie wysp na stawach i jeziorach, Strona 20/74