System zarządzania jakością powietrza w Polsce

Transkrypt

1 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska System zarządzania jakością powietrza w Polsce Lucyna Dygas Ciołkowska Magdalena Brodowska Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz

2 System zarządzania jakością powietrza w Polsce ramy prawne: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.) dyrektywa Rady 96/62/WE z dnia r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza elementy systemu: - cele - instrumenty zarządzania - instrumenty kontroli i egzekwowania - monitoring/informacja - organy administracyjne i inne instytucje

3 Model systemu zarządzania jakością powietrza Cele normowane poziomy substancji Standardy emisyjne - instalacje LCP, IPPC, VOC, spalarnie, stacje paliw.. Instrumenty prawne: pozwolenia, opłaty, kary Standardy emisyjne - produkty Instrumenty prawne: jakość paliw, homologacja, kontrola techniczna pojazdów... Przepisy horyzontalne OOŚ, planowanie przest. Instrumenty.: decyzje o środ. uwar., decyzje lok., plany zagosp. prz., EMAS.. M o n i t o r i n g i o c e n a (diagnoza i kontrola) Programy ochrony powietrza

4 Cele zarządzania jakością powietrza Art. 85 ustawy Prawo ochrony środowiska Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez: 1) utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach; 2) zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane; 3) zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach.

5 Cele ochrony powietrza Poziomy dopuszczalne jakości powietrza obowiązujące w Polsce (wyciąg) Substancja Poz. dop. μ/m3 Margines tolerancji w kolejnych latach [%] NO 2 (1h) NO 2 (rok) SO 2 (1h) ,5 17,2 8, PM10 (24h) PM10 (rok) Pb 0, CO C 6 H O 3 (8h) Źródło: Rozporządzenie MŚ z dnia r. w sprawie poziomów dopuszczalnych niektórych substancji w powietrzu (...)

6 Cele ochrony powietrza Poziomy docelowe wg projektu rozporządzenia w sprawie niektórych poziomów substancji w powietrzu Zanieczyszczenie Arsen Kadm Nikiel Benzo(a)piren Poziom docelowy 1 6 ng/m 3 5 ng/m 3 20 ng/m 3 1 ng/m 3 (1) Dla całkowitej zawartości w PM10 średnia roczna Ww poziomy docelowe nie powinny być przekraczane począwszy od 1 stycznia 2013 r. Zmiana statusu ozonu - ze standardu twardego na miękki / poziom docelowy, który nie powinien być przekraczany od 1 stycznia 2010 r.

7 Cele jakości powietrza wg projektu dyrektywy CAFE PM10 twardy standard jakości powietrza wartość dopuszczalna (limit value): - dobowa: 50 μg/m 3 (dopuszczalne 35 dni z przekroczeniami) - roczna: 40 μg/m 3 - termin osiągnięcia wartości dop r. -możliwość wystąpienia o jednorazową derogację (maks. do 5 lat pod warunkiem potwierdzenia wdrożenia dyrektyw emisyjnych )

8 Cele jakości powietrza wg projektu dyrektywy CAFE PM2,5 Standard PM2,5 nr 1: WARTOŚĆ DOCELOWA Okres uśredniania wyników pomiarów Rok kalendarzowy Wartość docelowa 25 µg/m 3 Termin osiągnięcia wartości docelowej 1 stycznia 2010 r. -brak możliwości ubiegania się o derogację

9 Standard PM2,5 nr 1: WARTOŚĆ DOPUSZCZALNA Okres uśredniania wyników pomiarów Cele jakości powietrza wg projektu dyrektywy CAFE Wartość dopuszczalna PM2,5 - c.d. Margines tolerancji Termin osiągania wartości dopuszczalnej Rok kalendarzowy 25 µg/m 3 20% w dniu wejścia w życie, zmniejszenie od dnia 1 stycznia następnego roku, a następnie co 12 miesięcy o równe roczne udziały procentowe aż do osiągnięcia 0 % w dniu 1 stycznia 2015 r. 1 stycznia 2015 r. -brak możliwości ubiegania się o derogację

10 Cele jakości powietrza wg projektu dyrektywy CAFE Standard PM2,5 nr 2: PM2,5 - c.d. miękki standard jakości powietrza national exposure reduction target (krajowy wskaźnik redukcji narażenia) wskaźnik redukcji narażenia na poziomie tła miejskiego: 20% do roku 2020 w stosunku do roku bazowego średnie narażenie = roczne średnie stężenie z 3 lat kalendarzowych dla wszystkich stacji tła miejskiego (w ug/m 3) - prawdopodobnie Polska przyjmie lata 2009, 2010 i 2011 do określenia wskaźnika i stężenia w roku bazowym - dla określenia wskaźnika redukcji narażenia konieczne utworzenie sieci monitoringu PM2,5 do 1 stycznia 2009 r. - po rewizji dyrektywy w 2013 r. standard nr 2 może również zostać określony jako twardy

11 Monitoring i oceny jakości powietrza Na mocy wojewódzkiego programu monitoringu środowiska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska ustala system oceny jakości powietrza w województwie Na podstawie pomiarów i innych metod oceny (art. 90 ustawy-p.o.ś.), Wojewódzki Inspektor O. Ś. do 31 marca każdego roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie dokonuje klasyfikacji stref (art. 89 ustawy-p.o.ś.) Główny Inspektor Ochrony Środowiska sprawuje nadzór nad ustalaniem sposobu oraz wykonywaniem ocen i klasyfikacji stref (art. 90 ustawy-p.o.ś.).

12 Monitoring i ocena jakości powietrza Strefy: 1. dla SO 2, NO 2, NO x, benzenu i CO: aglomeracja (pow. 250 tys. mieszkańców), obszar powiatu niewchodzący w skład aglomeracji; 2. dla PM10 oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 aglomeracja (pow. 250 tys. mieszkańców), obszar 1 powiatu lub grupy powiatów niewchodzący w skład aglomeracji; 3. dla O 3 aglomeracja (pow. 250 tys. mieszkańców), obszar województwa niewchodzący w skład aglomeracji.

13 Monitoring i ocena jakości powietrza Metody oceny: Pomiary: Automatyczne Manulane (poborniki aspiracyjne) pasywne Modelowanie matematyczne Metody szacowania obowiązkowe pomiary w aglomeracjach i w strefach o stęż. powyżej górnego progu oszacowania mniej intensywne pomiary pomiędzy górnym a dolnym progiem oszacowania w pozostałych strefach: metody szacunkowe wspomagane modelowaniem (w tym w aglomeracjach)

14 System oceny jakości powietrza w Polsce Wybrane stanowiska pomiarowe: Stanowisko SO 2 NO 2 PM10 PM2,5 O 3 CO C 6 H 6 Pb As Cd Ni B(a)P automatyczne manualne pasywne RAZEM: Powyższe stanowiska obsługują: Inspekcja Ochrony Środowiska 2432 Inspekcja Sanitarna 593 instytuty naukowo-badawcze 30 samorząd terytorialny 7 zakłady przemysłowe 119 Na podstawie krajowej bazy danych JPOAT (8 maja 2007 r.)

15 Lista stref do POP na podstawie wyników ocen jakości powietrza Lista stref C na podstawie wyników ocen jakości powietrza I ocena II ocena III ocena IV ocena V ocena 1 Dolnośląskie Aglomeracja Wrocławska PM10 PM10 PM10, O3 PM10, O3 2 powiat dzierżoniowski PM10 PM10, O3 3 powiat głogowski PM10 PM10, O3 4 powiat kłodzki PM10 PM10 PM10, O3 5 powiat lubiński PM10 PM10 PM10, O3 6 powiat m. Jelenia Góra SO2, NO2, CO PM10 PM10, O3, CO 7 powiat m. Legnica PM10 PM10 PM10, O3 8 powiat świdnicki PM10, O3 9 powiat wałbrzyski SO2 O3, SO2 10 powiat zgorzelecki PM10 O3 11 powiat bolesławiecki O3 12 powiat górowski O3 13 powiat jaworski O3 14 powiat jeleniogórski O3 15 powiat kamiennogórski O3 16 powiat legnicki O3 17 powiat lubański O3 18 powiat lwówecki O3 19 powiat milicki O3 20 powiat oleśnicki O3 21 powiat oławski O3 22 powiat polkowicki O3 23 powiat strzeliński O3 24 powiat średzki O3 25 powiat trzebnicki O3 26 powiat wołowski O3 27 powiat wrocławski O3 28 powiat ząbkowicki O3 29 powiat złotoryjski O3 30 Kujawskopomorskie Aglomeracja Bygdoska PM10 PM10 PM10 31 powiat m. Toruń PM10 PM10 32 powiat m. Włocławek PM10, CO PM10, NO2 33 powiat nakielski PM10 PM10 PM10, 34 powiat świecki PM10 35 powiat toruński PM10 36 Lubelskie Aglomeracja Lubelska PM10 PM10 37 powiat m. Biała Podlaska PM10 38 powiat m. Chełm PM10 PM10 39 powiat m. Zamość PM10 PM10

16 Lista stref POP na podstawie wyników ocen jakości powietrza Lista stref C na podstawie wyników ocen jakości powietrza I ocena II ocena III ocena IV ocena V ocena 40 Lubuskie powiat m. Gorzów Wielkopolski PM10 PM10 41 powiat nowosolski PM10 42 powiat wschowski PM10 43 Łódzkie Aglomeracja Łódzka PM10, NO2 PM10, NO2 PM10 PM10, O3 PM10, NO2, O3 44 powiat bełchatowski O3 O3 45 powiat brzeziński O3 PM10, O3 46 powiat kutnowski O3 PM10,O3 47 powiat łaski O3 O3 48 powiat łęczycki O3 O3 49 powiat łowicki O3 O3 50 powiat łódzki wschodni O3 O3 51 powiat m. Piotrków Trybunalski PM10 PM10 PM10 52 powiat m. Skierniewice PM10, O3 PM10, O3 53 powiat opoczyński O3 PM10, O3 54 powiat pabianicki O3 O3 55 powiat pajęczański O3 O3 56 powiat piotrkowski O3 O3 57 powiat poddębicki O3 O3 58 powiat radmoszczański PM10 PM10, O3 PM10, O3 59 powiat rawski O3 O3 60 powiat sieradzki PM10, O3 PM10, O3 61 powiat skierniewicki O3 O3 62 powiat tomaszowski PM10, O3 PM10, O3 63 powiat wieluński PM10, O3 PM10, O3 64 powiat wieruszowski O3 O3 65 powiat zduńskowolski PM10, O3 PM10, O3 66 powiat zgierski O3 O3

17 Lista stref POP na podstawie wyników ocen jakości powietrza Lista stref C na podstawie wyników ocen jakości powietrza I ocena II ocena III ocena IV ocena V ocena 67 Małopolskie Aglomeracja Krakowska PM10 PM10, NO2 PM10, NO2 PM10, NO2 PM10, NO2, SO2 68 powiat bocheński PM10 PM10, SO2 69 powiat chrzanowski PM10 PM10, SO2 PM10, SO2 70 powiat krakowski PM10 PM10 PM10 PM10, SO2 71 powiat m. Nowy Sącz PM10 PM10 PM10 PM10 72 powiat m. Tarnów PM10 PM10 PM10 PM10 PM10 73 powiat myślenicki PM10 PM10 74 powiat nowotarski PM10 PM10 75 powiat olkuski PM10 PM10, SO2 76 powiat oświęcimski PM10 PM10 NO2, PM10 77 powiat proszowicki PM10 PM10 78 powiat suski PM10 PM10 79 powiat tatrzański PM10 PM10 PM10 PM10 PM10 80 powiat wadowicki PM10 PM10 81 powiat wielicki PM10 PM10 PM10, SO2 82 Mazowieckie Aglomeracja Warszawska PM10 PM10 PM10, NO2 PM10, NO2 NO2, PM10 83 powiat ciechanowski PM10 PM10 84 powiat grodziski PM10 PM10 85 powiat legionowski PM10 86 powiat m. Ostrołęka PM10 PM10 87 powiat m. Płock PM10 PM10 88 powiat m. Radom PM10 PM10 PM10 89 powiat makowski PM10 90 powiat mławski PM10 91 powiat nowodworski PM10 PM10 PM10 PM10 92 powiat ostrowski PM10 93 powiat otwocki PM10 PM10 PM10 PM10 94 powiat piaseczyński PM10 PM10 PM10 95 powiat pruszkowski PM10 PM10 PM10 PM10 96 powiat pułtuski PM10 97 powiat wołomiński PM10 PM10 PM10 98 powiat żuromiński PM10 PM10 99 powiat żyrardowski PM10 PM10 PM10

18 Lista stref POP na podstawie wyników ocen jakości powietrza Lista stref C na podstawie wyników ocen jakości powietrza I ocena II ocena III ocena IV ocena V ocena 100 Opolskie powiat kędzierzyńsko-kozielski PM10, O3, C6H6 PM10, O3, C6H6 101 powiat krapkowicki PM powiat m. Opole PM10 PM powiat namysłowski PM powiat oleski PM Podkarpackie powiat jasielski PM powiat m. Przemyśl PM10 PM10 PM10 PM powiat m. Rzeszów PM10 PM Podlaskie Aglomeracja Białostocka PM10 PM powiat m. Łomża PM10 PM Pomorskie Aglomeracja Trójmiejska PM10 PM10 PM powiat kościerski PM10 PM powiat tczewski PM10 PM10, SO2 113 powiat wejherowski PM10 PM Śląskie powiat m. Częstochowa (d.agl. PM10 PM10 Częstochowska) PM10 PM10, SO2 115 Aglomeracja Górnośląska PM10 PM10 PM10 PM10 PM10, SO2, O3 116 Aglomeracja Rybnicko- Jastrzębska PM10 PM10, SO2 117 powiat ciecszyński PM10, O3 PM10, O3 118 powiat częstochowski O3 PM10, O3 119 powiat m. Bielsko-Biała PM10 PM10 PM10 PM10, SO2 120 powiat raciborski PM10 PM powiat rybnicki PM10 PM powiat wodzisławski PM10 PM10, SO2 123 powiat zawierciański PM10 PM powiat żywiecki PM10 PM10, SO2 125 Świętokrzyskie powiat m. Kielce PM10 PM powiat ostrowiecki PM10 PM powiat starachowicki PM10 PM10

19 Lista stref POP na podstawie wyników ocen jakości powietrza Lista stref C na podstawie wyników ocen jakości powietrza I ocena II ocena III ocena IV ocena V ocena 128 Wielkopolskie Aglomeracja Poznańska PM10 PM powiat gnieźnieński PM10 PM10, O3 130 powiat m. Kalisz PM10 PM powiat m. Leszno PM powiat ostrowski PM10, O3 133 powiat pilski PM10 PM10, O3 134 powiat chodzieski O3 135 powiat czarnkowsko-trzcianecki O3 136 powiat gostyński O3 137 powiat grodziski O3 138 powiat jarociński O3 139 powiat kaliski O3 140 powiat kępiński O3 141 powiat kolski O3 142 powiat koniński O3 143 powiat kościański O3 144 powiat krotoszyński O3 145 powiat leszczyński O3 146 powiat międzychodzki O3 147 powiat nowotomyski O3 148 powiat obornicki O3 149 powiat ostrzeszowski O3 150 powiat pleszewski O3 151 powiat poznański O3 152 powiat rawicki O3 153 powiat słupecki O3 154 powiat szamotulski O3 155 powiat średzki O3 156 powiat śremski O3 157 powiat turecki O3 158 powiat wągrowiecki O3 159 powiat wolsztyński O3 160 powiat wrzesiński O3 161 powiat złotowski O3 162 Zachodniopomorskie Aglomeracja Szczecińska PM10 PM10

20 Wyniki oceny jakości powietrza 1. SO 2, NO 2 Wyniki oceny rocznej za 2005 r.: SO 2 NO 2

21 Wyniki oceny jakości powietrza 2. CO, Pb, C 6 H 6 Wyniki oceny rocznej za 2005 r. CO Pb C 6 H 6

22 Wyniki oceny jakości powietrza 3. Pył PM10 zanieczyszczenie problemowe pył PM10 - to mieszanina ciekłych i stałych cząstek unoszących się w powietrzu o średnicy ziaren mniejszej niż 10μm (pył PM2,5: średnica ziaren poniżej 2,5μm) pył obecny w atmosferze to: pył pierwotny (emitowany bezpośrednio ze źródeł) oraz pył wtórny (powstaje w wyniku przemian chemicznych w atmosferze SO 2, NO x, LZO i NH 3 (prekursorów pyłu)) pył jest zanieczyszczeniem transgranicznym: - PM2,5: transportowany na odległość do 2500km; - PM2,5 < pył < PM10 (coarse fraction): do km Szkodliwy dla zdrowia ludzkiego: - brak progu stężenia poniżej którego negatywne skutki zdrowotne nie występują - oddziaływuje negatywnie na układ oddechowy i krwionośny w skrajnych przypadkach ryzyko przedwczesnych zgonów; grupa szczególnie narażona to osoby starsze, dzieci i osoby cierpiące na choroby dróg oddechowych i układu krwionośnego

23 Wyniki oceny jakości powietrza 3. Pył PM10 zanieczyszczenie problemowe Wyniki oceny rocznej za 2005 r. Źródło danych: PMŚ

24 Wyniki oceny jakości powietrza 3. Pył PM10 zanieczyszczenie problemowe Stęż. 24-godz. w 2006 r. Max 1-godz stęż. w ciągu doby w 2006 r. Źródło: Dane PMŚ; opracowanie graficzne: Instytut Ochrony Środowska

25 Wyniki oceny jakości powietrza 4. Ozon zanieczyszczenie problemowe ozon troposferyczny to gaz utrzymujący się przy powierzchni ziemi w troposferze pochodzenie antropogeniczne: formuje się w wyniku reakcji fotochemicznych NO x i LZO (prekursory ozonu) prekursory ozonu mają zdolność przemieszczania się na duże odległości (zanieczyszczenie transgraniczne) szkodliwy dla zdrowia ludzkiego: wysokie stężenia ozonu mogą wywoływać u ludzi kaszel, podrażniać ich drogi oddechowe; szczególnie groźny dla osób z chorobami układu oddechowego, osób starszych i dzieci

26 Wyniki oceny jakości powietrza 4. Ozon zanieczyszczenie problemowe Ozon Stęż. maksymalne 8-godz. (średnia krocząca) w 2006 r. Źródło: Dane PMŚ; opracowanie graficzne: Instytut Ochrony Środowska

27 Wyniki oceny jakości powietrza 4. Ozon zanieczyszczenie problemowe Uśredniona liczba dni ze stężeniami 8-godz. ozonu wyższymi od 120 ug/m 3 w kolejnych latach SP PMŚ Liczba dni Źródło: Dane PMŚ

28 Programy ochrony powietrza (p.o.p.) wg znowelizowanej ustawy P.o.ś. art. 91 ustawy-prawo ochrony środowiska...wojewoda (marszałek województwa), w terminie 12 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny/klasyfikacji stref przedstawia do zaopiniowania właściwym starostom projekt rozporządzenia (uchwały) w sprawie programu ochrony powietrza; wojewoda (sejmik województwa) w terminie 15 miesięcy określa w drodze rozporządzenia (uchwały) p.o.p... Program ochrony powietrza: - instrument uzupełniający i integrujący różne działania - zróżnicowane podejście w zależności od kategorii celu - udział społeczeństwa w postępowaniu - konsultacje w przypadku efektu transgranicznego.

29 Zróżnicowane podejście do p.o.p. wg znowelizowanej ustawy P.o.ś. 1. Programy dla SO 2, NO 2, NO x, benzenu, CO, PM10 i Pb (poziomy dopuszczalne) - art. 91 ust. 1 ustawy-p.o.ś. cel: osiągnięcie w określonym terminie (ew. przywrócenie) i utrzymanie poziomów dopuszczalnych uwaga- w przypadku PM10 konieczna analiza pod kątem zanieczyszczenia powietrza pyłem pierwotnym oraz prekursorami pyłu drobnego

30 Zróżnicowane podejście do p.o.p. wg znowelizowanej ustawy P.o.ś. 2. Programy dla As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 oraz ozonu (poziomy docelowe) - art. 91 ust. 5 ustawy-p.o.ś. cel: osiągnięcie poziomów docelowych za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych do końca 2012 roku/ metale i BaP oraz do końca 2009 roku/ozon 3. Działania w przypadku przekraczania poziomu celu długoterminowego dla ozonu - art. 91 a ustawy-p.o.ś. cel: osiągnięcie do 2020 roku poziomu celu długoterminowego za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych w ramach wojewódzkich programów ochrony środowiska o których mowa w art.17 ustawy-p.o.ś. uwaga- w przypadku ozonu konieczna analiza pod kątem zanieczyszczenia powietrza prekursorami ozonu

31 Plany działań krótkoterminowych art. 92 ustawy-p.o.ś. W przypadku występowania ryzyka przekroczeń dopuszczalnych lub alarmowych poziomów substancji w powietrzu wojewoda w porozumieniu ze starostą określi...plan działań krótkoterminowych w celu zmniejszenia ryzyka...ograniczenia czasu trwania przekroczeń... Plan działań krótkoterminowych powinien być przygotowany a priori i ogłaszany w sytuacji zaistnienia ryzyka przekroczenia poziomów alarmowych lub dopuszczalnych po to by ostatecznie do przekroczenia nie doszło art. 93 ustawy-p.o.ś. Wojewoda niezwłocznie powiadamia społeczeństwo oraz odpowiednie podmioty o ryzyku wystąpienia bądź o wystąpieniu przekroczeń..o obowiązujących ograniczeniach i innych środkach zaradczych.

32 Przekroczenia spowodowane transgranicznym zanieczyszczeniem art. 92a ustawy P.o.ś. W przypadku wystąpienia ryzyka przekroczenia na terenie Polski poziomów dopuszczalnych lub poziomów alarmowych (lub zaistnienia przekroczenia) spowodowanego przenoszeniem zanieczyszczeń z innego państwa, minister ds. środowiska po zasięgnięciu opinii GIOŚ zawiadamia o tym to państwo i za pośrednictwem właściwego wojewody prowadzi konsultacje w celu poprawy sytuacji; W przypadku uzyskania informacji o analogicznej sytuacji zaistniałej na terenie innego państwa z powodu zanieczyszczenia przeniesionego z terenu Polski konsultacje prowadzi właściwy wojewoda; o wynikach konsultacji informuje niezwłocznie ministra ds. środowiska (minister może też sam prowadzić konsultacje).

33 Harmonogram działań na rzecz ochrony powietrza (zmiana def. stref) 1. Ocena jakości powietrza za 2005 r. - dotychczasowy układ stref - zanieczyszczenia SO2, NO2, NOx, C6H6, O3, PM10, Pb, CO - POP za 2005 r. w dotychczasowym układzie stref 2. Ocena jakości powietrza za 2006 r. - dotychczasowy układ stref - zanieczyszczenia SO2, NO2, NOx, C6H6, O3, PM10, Pb, CO - POP za 2006 r. w dotychczasowym układzie stref 3. Ocena jakości powietrza za 2007 r. - w nowym układzie stref - zanieczyszczenia SO2, NO2, NOx, C6H6, O3, PM10, Pb, CO + As, Cd, Ni i B(a)P - POP za 2007 r. w nowym układzie stref; zanieczyszczenia jak wyżej

34 Podsumowanie Przepisy prawne określające cele i instrumenty zarządzania jakością powietrza w Polsce są zgodne z regulacjami UE w tym zakresie. Określone na poziomie krajowym standardy i mechanizmy ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem muszą być uzupełniane działaniami lokalnymi w ramach programów ochrony powietrza. W strefach w których stwierdzono występowanie przekroczeń normowanych zanieczyszczeń należy w pierwszej kolejności zapewnić/wyegzekwować prawidłowe funkcjonowanie wszystkich tradycyjnych instrumentów ochrony powietrza. W pracach nad programem ochrony powietrza należy zadbać o synergię i integrację z innymi działaniami podejmowanymi w zakresie ochrony środowiska i rozwoju regionalnego. Poprawne funkcjonowanie systemu zarządzania jakością powietrza w każdej skali przestrzennej wymaga zapewnienia odpowiedniej i wiarygodnej informacji. System oceny jakości powietrza działający w ramach PMŚ odpowiada wymaganiom UE jednakże konieczne jest jego wzmocnienie w zakresie danych emisyjnych i narzędzi modelowania umożliwiających analizy przestrzenne i optymalizację działań naprawczych.

35 Dziękuję za uwagę