SYSTEM EKSPLOATACJI SIECI PRZESYŁOWEJ PROCEDURA P.02.O.02. Prace gazoniebezpieczne

Transkrypt

1 OPERATOR GAZOCIĄGÓW PRZESYŁOWYCH SYSTEM EKSPLOATACJI SIECI PRZESYŁOWEJ PROCEDURA Wydanie VI Obowiązuje od roku Niniejsza procedura jest własnością GAZ SYSTEM S.A. Kopiowanie całości lub fragmentu niniejszego dokumentu bez zgody Dyrektora Pionu Eksploatacji GAZ SYSTEM S.A. jest zabronione

2 Rozdzielnik procedury Dyrektor Pionu Eksploatacji GAZ SYSTEM S.A. Koordynator ds. Systemu Eksploatacji Sieci Przesyłowej GAZ SYSTEM S.A. egzemplarz archiwalny Dyrektor Oddziału w Gdańsku Dyrektor Oddziału w Poznaniu Dyrektor Oddziału w Rembelszczyźnie Dyrektor Oddziału w Świerklanach Dyrektor Oddziału w Tarnowie Dyrektor Oddziału we Wrocławiu Wydanie VI styczeń 2015 Strona 2/ Stron 38

3 Spis treści Lp. Tytuł rozdziału strona 1 Cel procedury 5 2 Przedmiot i zakres procedury 5 3 Definicje 5 4 Odpowiedzialność i uprawnienia 7 5 Przygotowanie i wykonywanie prac gazoniebezpiecznych Warunki ogólne Czynności przygotowawcze Rozpoczęcie prac Prowadzenie prac gazoniebezpiecznych Wymagania BHP, ppoż., i ochrony środowiska w zakresie prowadzenia prac gazoniebezpiecznych Zakończenie prac gazoniebezpiecznych Ewidencjonowanie wydanych poleceń i wykonanych prac gazoniebezpiecznych. 6 Informacje dodatkowe 16 7 Dokumenty związane i powołane 16 8 Załączniki Wydanie VI styczeń 2015 Strona 3/ Stron 38

4 Tabela zmian Lp. Zmiana dotyczy strona / punkt Przed zmianą Treść Po zmianie Data wprowadzenia zmiany Uwagi równoczesnego równoczesnego 3 Przyjęto w wykonywania prac w wykonywania prac w tym 1 Koordynator Pionie tym samym miejscu przez samym miejscu przez różne a) Eksploatacji różne zespoły, zespoły, Dodano nowy punkt Zmiana o 1 numerów kolejnych podpunktów punktu Dodano odnośnik Numerowanie poleceń prac gazoniebezpiecznych b) wyznacza Koordynatora c) Dodano nowy punkt dodano podpunkt c) d) b) wyznacza Dopuszczającego wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy po wystąpieniu przerwy w pracy. arkusz meldunku o rozpoczęciu pracy, którego wzór stanowi załącznik nr Z.-10 do niniejszej procedury jeżeli zachodzi konieczność wyznacza Koordynatora jeżeli zachodzi konieczność wyznacza Dopuszczającego Dopuszczający wyznaczono): (jeżeli sprawowanie nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy nad wszystkimi pracownikami, którzy wykonują pracę w tym samym miejscu. wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy i potwierdza to wpisem w Arkuszu, którego wzór stanowi załącznik nr Z.-10. wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy po stwierdzeniu gotowości zespołu i miejsca prowadzenia prac, również każdorazowo przy zmianie warunków pracy Dodano punkty a), b) i c) Załączniki Zmiana treści załączników Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Przyjęto w Pionie Eksploatacji Wydanie VI styczeń 2015 Strona 4/ Stron 38

5 1. Cel procedury Celem procedury jest wprowadzenie we wszystkich Oddziałach Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ - SYSTEM S.A. jednolitych metod postępowania przy organizacji i wykonywaniu prac gazoniebezpiecznych, tak, aby procesy te były prowadzone w sposób bezpieczny, technicznie poprawny, uporządkowany i zgodny z obowiązującymi przepisami. 2. Przedmiot i zakres procedury Przedmiotem procedury są zasady organizacji i wykonywania prac gazoniebezpiecznych na urządzeniach, instalacjach i sieciach gazowych należących do systemu przesyłowego gazu ziemnego eksploatowanego przez Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ -SYSTEM S.A. Zakresem procedury objęte są wszystkie prace eksploatacyjne uznane za prace gazoniebezpieczne. 3. Definicje W niniejszej procedurze stosuje się określenia i zwroty zawarte w procedurze P.02.O.01 Warunki techniczne eksploatacji sieci przesyłowej oraz: Atmosfera wybuchowa Dopuszczający Dyspozytor Instrukcja wykonania prac Instrukcja zabezpieczeń Kierownik zakładu Koordynator Obiekt technologiczny ODG Odpowiedzialny za eksploatację Mieszanina z powietrzem w warunkach atmosferycznych, substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów, w której po wystąpieniu zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się na całą nie spaloną mieszaninę. Osoba wyznaczona przez Odpowiedzialnego za eksploatację, posiadająca ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Pracownik Oddziałowej Dyspozycji Gazu Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. pełniący dyżur dyspozytorski. Dokument opisujący czynności oraz technologię wykonania pracy gazoniebezpiecznej. Dokument opisujący czynności oraz środki techniczne niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa wykonania pracy gazoniebezpiecznej. Dyrektor Oddziału Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ SYSTEM S.A. lub Wykonawcy zewnętrznego. Osoba wyznaczona przez Odpowiedzialnego za eksploatację w przypadku: a) równoczesnego wykonywania prac w tym samym miejscu przez różne zespoły, b) równoczesnego wykonywania wzajemnie powiązanych prac gazoniebezpiecznych, posiadający świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Budynek lub budowla wraz z pomieszczeniami technologicznymi związane z funkcjonowaniem sieci gazowych usytuowane na wydzielonym terenie. Oddziałowa Dyspozycja Gazu Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Pracownik Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. odpowiedzialny z racji zajmowanego stanowiska za eksploatację obiektów sieci przesyłowej, na których będą prowadzone prace Wydanie VI styczeń 2015 Strona 5/ Stron 38

6 Operator sieci gazowej Nadzorujący Pomieszczenie technologiczne Poleceniodawca Prace gazoniebezpieczne Prace gazoniebezpieczne awaryjne Prace gazoniebezpieczne eksploatacyjne Prace gazoniebezpieczne nietypowe Przerwa w pracy Służby eksploatacyjne Świadectwo kwalifikacyjne Urządzenie technologiczne Wykonawca zewnętrzny Zespół pracowników gazoniebezpieczne, posiadający świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Osoba wyznaczona przez Poleceniodawcę do kierowania pracami gazoniebezpiecznymi, posiadająca świadectwo kwalifikacje na stanowisku dozoru. Pomieszczenie z urządzeniami i instalacjami technologicznymi, w którym przebiegają procesy związane z przesyłaniem i dystrybucją gazu ziemnego. Kierownik zakładu lub osoba przez niego upoważniona do wydawania poleceń na wykonanie prac gazoniebezpiecznych, posiadająca świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Prace szczególnie niebezpieczne w zrozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywane na urządzeniach, instalacjach i sieciach gazowych, napełnionych lub napełnianych gazem ziemnym oraz opróżnianych z gazu ziemnego, podczas których może dojść do wypływu gazu ziemnego powodującego zagrożenie życia zdrowia ludzkiego, wybuchu lub pożaru. Prace związane z ratowaniem życia i zdrowia ludzi, mienia oraz związane z usuwaniem awarii sieci gazowej. Prace określone w instrukcjach ruchu i eksploatacji sieci operatora sieci gazowej, wykonywane przez wyznaczonych pracowników. Pozostałe prace gazoniebezpieczne nie będące pracami eksploatacyjnymi lub awaryjnymi. Przerwa w wykonywaniu pracy nie związana z technologią, wynikająca z innych uwarunkowań zewnętrznych. Służby jednostek organizacyjnych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ - SYSTEM S.A. i wykonawców zewnętrznych w skład których wchodzą osoby posiadające wymagane świadectwa kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji i dozoru urządzeń, instalacji i sieci gazowych. Dokument uprawniający do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych na stanowisku: - Eksploatacji (E) - Dozoru (D) Urządzenie, w którym następuje podwyższanie lub redukcja ciśnienia, regulacja ciśnienia, regulacja, pomiar lub uzdatnianie gazu ziemnego. Organizacja lub firma zewnętrzna, dysponująca pracownikami z wymaganymi niniejszą procedurą kwalifikacjami oraz odpowiednimi środkami technicznymi do wykonania zakresu prac określonych w umowach/zleceniach z nimi podpisanych. Minimum dwie osoby wykonujące prace gazoniebezpieczne, z których przynajmniej jedna posiada uprawnienia dozorowe. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 6/ Stron 38

7 4. Odpowiedzialność i uprawnienia Odpowiedzialność za nadzór nad przestrzeganiem postanowień niniejszej procedury ponosi Dyrektor Pionu Eksploatacji GAZ SYSTEM S.A. Dyrektorzy, Kadra Kierownicza oraz pracownicy Oddziałów GAZ - SYSTEM S.A, a także wykonawcy zewnętrzni realizujący prace na rzecz GAZ - SYSTEM S.A. odpowiedzialni są za postępowanie zgodne z postanowieniami niniejszej procedury. 5. Przygotowanie i wykonanie prac gazoniebezpiecznych 5.1 Warunki ogólne dzielimy na: niewymagające pisemnego polecenia: prace awaryjne, czynności ruchowe związane ze zmianą stanu pracy armatury odcinającej, ruchową zmianą parametrów pracy obiektu, realizowane na polecenie służb dyspozytorskich CDG i ODG wymagające pisemnego polecenia: prace nietypowe, prace eksploatacyjne Prace, o których mowa w punkcie można prowadzić tylko na podstawie polecenia pisemnego. Wzór polecenia pisemnego pracy gazoniebezpiecznej stanowi załącznik nr Z.-01 do niniejszej procedury Numerowanie poleceń wykonania prac gazoniebezpiecznych Numer polecenia powinien mieć formę: X/N/R gdzie : X symbol komórki organizacyjnej (zgodnie z Regulaminem organizacyjnym Spółki) prowadzącej eksploatację danego obiektu sieci przesyłowej N numer kolejny polecenia wydanego w danej komórce organizacyjnej w roku kalendarzowym R rok kalendarzowy np.: GDJ/3/ Załącznikami do pisemnego polecenia na prace gazoniebezpieczne eksploatacyjne są: instrukcja zabezpieczeń (wzór instrukcji stanowi załącznik nr Z.-09 do niniejszej procedury), arkusz składu zespołu realizującego polecenie pracy gazoniebezpiecznej (wzór arkusza stanowi załącznik nr Z.-02 do niniejszej procedury), Załącznikami do pisemnego polecenia na prace gazoniebezpieczne nietypowe są: instrukcja wykonania prac wynikających z polecenia, schemat technologiczny lub szkic sytuacyjny miejsca pracy, harmonogram wykonywania planowanej pracy; harmonogram dla kilku firm uczestniczących w jednym zadaniu powinien być jeden podpisany/uzgodniony przez wszystkie firmy, instrukcja zabezpieczeń, której wzór stanowi załącznik nr Z.-09 do niniejszej procedury, arkusz składu zespołu realizującego polecenie pracy gazoniebezpiecznej (wzór arkusza stanowi załącznik nr Z.-02 do niniejszej procedury), Wydanie VI styczeń 2015 Strona 7/ Stron 38

8 arkusz do pomiaru stężenia metanu i tlenu (wzór arkusza stanowi załącznik nr Z.-03 do niniejszej procedury). arkusz meldunku o rozpoczęciu, przerwaniu i zakończeniu pracy, którego wzór stanowi załącznik nr Z.-10 do niniejszej procedury mogą wykonywać jedynie osoby posiadające aktualne świadectwa kwalifikacyjne na stanowisku dozoru i/lub eksploatacji urządzeń, sieci i instalacji gazowych (w zależności od funkcji) Osoby uczestniczące w procesie organizacji i wykonania prac gazoniebezpiecznych na polecenie pisemne: - Poleceniodawca, - Odpowiedzialny za eksploatację, - Nadzorujący prace, - Koordynator, - Dopuszczający, UWAGA: Zabronione jest łączenie funkcji Poleceniodawcy z funkcją Nadzorującego prace oraz funkcji Dopuszczającego z funkcją Nadzorującego prace należy wykonywać w zespole co najmniej dwuosobowym, w celu zapewnienia asekuracji W przypadku wykonywania prac gazoniebezpiecznych przez więcej niż jeden zespół lub w miejscu gdzie wykonywane są prace przez pracowników zatrudnionych przez różnych pracodawców Odpowiedzialny za eksploatację wyznacza Koordynatora W przypadku wykonywania prac gazoniebezpiecznych mających wpływ na ruch i eksploatacje systemu przesyłowego, Odpowiedzialny za eksploatację może wyznaczyć Dopuszczającego W przypadku prac przy których planowany jest znaczny upust gazu do atmosfery lub upust gazu jest wysoce prawdopodobny w szczególności z kolumn wydmuchowych, Odpowiedzialny za eksploatację w porozumieniu z Poleceniodawcą podejmuje decyzję o potrzebie zgłoszenia do Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP) wniosku o wydanie depeszy telekomunikacyjnej Kierownictwa Lotów NOTAM. Sposób postepowania w przypadku podjęcia decyzji o potrzebie zgłoszenia upustu do PAŻP opisany jest w załączniku Z.-11. Zgłoszenia NOTAM należy dokonać z 4 dniowym wyprzedzeniem na obiektach sieci przesyłowej eksploatowanych przez Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ - SYSTEM S.A. mogą być przygotowywane i wykonywane przez własne służby eksploatacyjne GAZ - SYSTEM S.A. lub przez wykonawców zewnętrznych w ramach podpisanych umów/zleceń Wykazy prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych, nietypowych i awaryjnych stanowią odpowiednio załączniki nr Z.-04, Z.-05 i Z.-06 do niniejszej procedury należy prowadzić w sposób technicznie poprawny, zapewniający bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi oraz bezpieczny dla mienia i środowiska. 5.2 Czynności przygotowawcze Wydanie polecenia wykonania pracy gazoniebezpiecznej. Zakres czynności osób funkcyjnych Wydanie VI styczeń 2015 Strona 8/ Stron 38

9 Poleceniodawca. a) wydaje polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej b) wyznacza Nadzorującego wykonanie pracy oraz określa zakres prac Odpowiedzialny za eksploatację: a) zatwierdza polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej, b) jeżeli zachodzi konieczność wyznacza Koordynatora c) jeżeli zachodzi konieczność wyznacza Dopuszczającego Nadzorujący prace: a) rozeznaje zakres pracy wg dokumentacji projektowej, technologiczno - ruchowej, podkładów geodezyjnych, b) identyfikuje w terenie (w przypadku prac sieciowych) lub na terenie obiektu technologicznego istotne elementy związane z organizacją pracy i potrzebnymi środkami technicznymi, c) dokonuje ustaleń na temat przygotowania sieci lub instalacji do robót, d) przygotowuje i sporządza pisemne polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej, e) posiada lub opracowuje instrukcje wykonania prac, instrukcje zabezpieczeń, schemat technologiczny lub szkic sytuacyjny Dopuszczający (jeżeli wyznaczono): a) przygotowanie miejsca dla bezpiecznego prowadzenia pracy, b) przedstawienie zasad, które muszą być spełnione w celu zapewnienia bezpiecznego wykonania prac, c) dopuszczenie do wykonania pracy po stwierdzeniu gotowości zespołu i miejsca prowadzenia prac, każdorazowo przy rozpoczynaniu prac gazoniebezpiecznych oraz przy zmianie warunków pracy, d) sprawdzenie wykonania pracy, e) nadzór nad zlikwidowaniem miejsca pracy po jej zakończeniu Koordynator (jeżeli wyznaczono): a) ustala harmonogram prac uwzględniający zadania wszystkich zespołów pracowników, b) ustala zasady współpracy, w szczególności sposoby informowania, komunikowania się poszczególnych zespołów wykonujących prace oraz sposoby postepowania w przypadku wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, c) sprawowanie nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy nad wszystkimi pracownikami, którzy wykonują pracę w tym samym miejscu Polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej wymagającej pisemnego polecenia wraz z załącznikami należy przedłożyć w Dziale Ochrony Przeciwpożarowej i w Dziale BHP w celu zaopiniowania Instrukcji zabezpieczeń Polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej wraz z złącznikami należy złożyć do uzgodnienia z ODG co najmniej na cztery dni przed planowanym terminem realizacji prac. Jeśli wykonanie pracy ma wpływ na ruch systemu i/lub warunki dostawy/odbioru paliwa gazowego należy dotrzymać terminu zgodnego z IRiESP W uzasadnionych przypadkach za zgodą Odpowiedzialnego za eksploatację dopuszcza się opiniowanie i uzgadnianie poleceń na prace gazoniebezpieczne za pomocą faksu lub poczty elektronicznej. Uzgodnienia takie należy dołączyć do oryginału polecenia. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 9/ Stron 38

10 5.2.5 W przypadku prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych oraz nietypowych w trakcie uzgadniania polecenia służba ODG nadaje nr rejestru Wykaz Poleceniodawców i Odpowiedzialnych za eksploatację upoważnionych do uzgadniania i zatwierdzania poleceń pisemnych na prace gazoniebezpieczne prowadzi oraz aktualizuje Koordynator ds. Systemu Eksploatacji Sieci Przesyłowej. Kopia wykazu, po każdej zmianie, przekazywana jest do ODG. Wzór wykazu stanowi załącznik nr Z.P.02.G do niniejszej procedury Wykaz osób upoważnionych do opiniowania instrukcji zabezpieczeń w zakresie bhp i ochrony przeciwpożarowej prowadzi Sekretariat Pionu BHP i PPOŻ. Po zatwierdzeniu przez Dyrektora Pionu BHP i PPOŻ. Wykaz przekazywany jest do Koordynatorów ds. Systemu Eksploatacji Sieci Przesyłowej w Oddziałach. 5.3 Rozpoczęcie prac Zakres czynności osób funkcyjnych Nadzorujący prace a) powiadamia ODG i użytkownika obiektu gazowniczego (jeżeli nie wyznaczono Koordynatora lub Dopuszczającego) o gotowości do przystąpienia do prac. b) informuje wykonujących prace o występujących zagrożeniach i zasadach bezpiecznego prowadzenia prac, fakt przekazania informacji należy udokumentować w Arkuszu, którego wzór stanowi załącznik nr Z.-02 do niniejszej procedury. Arkusz z podpisami pracowników realizujących prace objęte poleceniem przedstawia przed rozpoczęciem prac Dopuszczającemu (jeśli został wyznaczony) do wglądu pod kątem kompletności wpisów. c) określa sposób i kolejność wykonywania poszczególnych czynności oraz rozdzielić funkcje w brygadzie, d) sprawdza sprzęt i urządzenia przeznaczone do wykonania pracy oraz sprzęt ochrony indywidualnej i ppoż., e) dopilnowuje właściwe zabezpieczenie robót, rozstawienie sprzętu, narzędzi i środków ochrony, f) sprawdza funkcjonowanie środków łączności, g) wyznacza pracownika odpowiedzialnego za monitoring stężenia metanu i tlenu w miejscu pracy, h) przy pomocy Arkusza, którego wzór stanowi załącznik nr Z.-10 prowadzi rejestr meldunków o przerwaniu i zakończeniu prac Koordynator (jeżeli wyznaczono): a) zapewnia współpracę zespołów w przypadku równoczesnego wykonywania wzajemnie powiązanych prac gazoniebezpiecznych oraz innych prac wykonywanych w tym samym miejscu, b) kontroluje i stwierdza stan przygotowania miejsca pracy, c) powiadamia Nadzorującego prace o gotowości do przystąpienia do prac, d) wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy Dopuszczający (jeżeli wyznaczono): a) wskazuje Nadzorującemu prace, ogólne zagrożenia i warunki ruchowe występujące w miejscu prowadzenia prac oraz sprawdza wpisy w Arkuszu składu zespołu realizującego prace (załącznik nr Z.-02) potwierdzające zapoznanie pracowników z Poleceniem, występującymi zagrożeniami i zasadami bezpiecznego wykonania prac, b) kontroluje i stwierdza stan przygotowania miejsca pracy w zakresie występujących warunków ruchowych, Wydanie VI styczeń 2015 Strona 10/ Stron 38

11 c) powiadamia Nadzorującego prace o gotowości do rozpoczęcia prac, d) wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy ODG może wstrzymać rozpoczęcie prac gazoniebezpiecznych, pomimo wcześniejszego uzgodnienia prac. 5.4 Prowadzenie prac gazoniebezpiecznych Zakres czynności osób funkcyjnych Poleceniodawca a) ma prawo kontrolować przebieg pracy gazoniebezpiecznej, b) ma prawo wstrzymać wykonywanie pracy gazoniebezpiecznej Odpowiedzialny za eksploatację a) ma prawo kontrolować przebieg pracy gazoniebezpiecznej, b) ma prawo wstrzymać wykonywanie pracy gazoniebezpiecznej Nadzorujący prace a) organizuje i kieruje pracami gazoniebezpiecznymi zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami sztuki inżynierskiej w sposób zapewniający bezpieczeństwo dla otoczenia i osób wykonujących pracę, b) stosuje się do ustaleń zawartych w poleceniu, c) ma prawo wstrzymać wykonywanie pracy gazoniebezpiecznej Koordynator (jeżeli wyznaczono) a) ma prawo do wydawania poleceń pracownikom wykonującym prace w miejscu wykonywania pracy gazoniebezpiecznej. b) ma prawo wstrzymać wykonywanie pracy gazoniebezpiecznej, c) wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy po wystąpieniu przerwy w pracy Dopuszczający (jeżeli wyznaczono) a) ma prawo wstrzymać wykonywanie pracy gazoniebezpiecznej, b) wyraża zgodę na rozpoczęcie pracy po stwierdzeniu gotowości zespołu i miejsca prowadzenia prac, również każdorazowo przy zmianie warunków pracy Realizacja prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych Realizacja prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych odbywa się zgodnie z opisem zawartym w instrukcjach na realizację prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych, których wykaz znajduje się w załączniku nr Z.-04 do niniejszej procedury eksploatacyjne powinny być dokumentowane w sposób umożliwiający określenie daty, miejsca oraz osób wykonujących te prace (protokoły z czynności eksploatacyjnych) Należy każdorazowo powiadomić ODG o rozpoczęciu i zakończeniu prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych. Przy pracach trwających dłużej niż jeden dzień, należy każdego dnia powiadamiać ODG o rozpoczęciu i zakończeniu prac W przypadku prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych, które cechuje powtarzalność, na które są opracowane instrukcje Systemu Eksploatacji Sieci Przesyłowej (SESP) lub instrukcje ruchu i eksploatacji, dopuszcza się ich wykonywanie na podstawie jednego polecenia, wystawionego na okres nie dłuższy niż 1 rok Dokumentowanie wyników pomiarów stężenia metanu i tlenu prowadzone jest w protokołach z wykonania czynności eksploatacyjnych SESP Prace eksploatacyjne wykonywane są na podstawie rocznego zatwierdzonego harmonogramu czynności eksploatacyjnych. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 11/ Stron 38

12 5.4.3 Realizacja prac gazoniebezpiecznych nietypowych Realizacja prac gazoniebezpiecznych nietypowych odbywa się zgodnie z poleceniem wykonania prac gazoniebezpiecznych nietypowych. Wykaz prac nietypowych znajduje się załączniku nr Z.-05 do niniejszej procedury Każdorazowo o rozpoczęciu i zakończeniu prac gazoniebezpiecznych nietypowych należy powiadomić ODG. Przy pracach trwających dłużej niż jeden dzień, należy każdego dnia powiadamiać ODG o rozpoczęciu i zakończeniu prac Realizacja prac gazoniebezpiecznych awaryjnych. Realizacja prac gazoniebezpiecznych awaryjnych odbywa się na podstawie polecenia ustnego, w trybie pilnym zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i zasadami sztuki opisanymi w procedurze P.02.O.04 Postępowanie w przypadku wystąpienia awarii.. Wykaz prac awaryjnych znajduje się załączniku nr Z.-06 do niniejszej procedury Realizacja prac gazoniebezpiecznych przez wykonawców zewnętrznych. a) uzgadnia z właściwą jednostką organizacyjną GAZ-SYSTEM S.A. Działem Eksploatacji Obiektów/Sieci polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej (Polecenie wraz z załącznikami należy przedłożyć do uzgodnienia co najmniej 4 dni robocze przed planowanym terminem realizacji prac mając na uwadze zapis w p niniejszej procedury); b) wydaje swoim pracownikom polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej zgodnie z warunkami uzgodnionymi ze służbami Oddziału w tym w szczególności z Odpowiedzialnym za eksploatację; c) po zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej oryginał Polecenia przekazuje Odpowiedzialnemu za eksploatację realizowane przez Wykonawców zewnętrznych powinny być wykonywane na podstawie polecenia wykonania pracy gazoniebezpiecznej wydanego w oparciu zawartą z nim umowę/zlecenie Polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej powinno zostać uzgodnione z właściwą jednostką organizacyjną GAZ-SYSTEM S.A. Działem Eksploatacji Obiektów /Sieci. Polecenie wraz z załącznikami należy przedłożyć do uzgodnienia co najmniej 4 dni robocze przed planowanym terminem realizacji prac W przypadku zadań remontowych lub inwestycyjnych zakres prac określonych w poleceniu powinien potwierdzić podpisem Inspektor nadzoru GAZ - SYSTEM S.A. prowadzący zadania remontowe lub inwestycyjne Koordynator ds. Systemu Eksploatacji Sieci Przesyłowej archiwizuje zatwierdzone przez Dyrektora Oddziału wykazy Poleceniodawców wykonawców zewnętrznych. Kopia wykazu przekazywana jest do ODG. Wzór formularza stanowi załącznik nr Z.-07 do niniejszej procedury. W przypadku zmian listy osób lub wygaśnięcia ważności świadectw, przedstawiciele firmy zewnętrznej zobowiązani są do przekazania do GAZ- SYSTEM S.A. aktualnej wersji wykazu osób funkcyjnych, w celu zatwierdzenia przez Dyrektora Oddziału Instrukcja wykonania prac gazoniebezpiecznych nietypowych sporządzona przez Wykonawcę zewnętrznego podlega uzgodnieniu przez Odpowiedzialnego za eksploatację. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 12/ Stron 38

13 5.5 Wymagania BHP, ppoż. i ochrony środowiska w zakresie prowadzenia prac gazoniebezpiecznych W czasie prowadzenia prac gazoniebezpiecznych należy przestrzegać wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony ppoż. i ochrony środowiska określonych w odrębnych przepisach oraz zgodnie z poniższymi warunkami: a) przy prowadzeniu w pomieszczeniach prac z użyciem otwartego ognia, prace należy przerwać przy stężeniu gazu ziemnego przekraczającym 10% dolnej granicy wybuchowości (DGW), b) w przypadku stwierdzenia w wykopie stężenia gazu ziemnego powyżej 40% DGW nie wolno prowadzić prac z użyciem otwartego ognia, c) Nadzorujący decyduje o doborze i użyciu sprzętu ochrony indywidualnej na każdym etapie prowadzenia prac, d) prace spawalnicze powinny być wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia wydane na podstawie odrębnych przepisów, e) pracowników wykonujących roboty ziemne należy przeszkolić w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie zagrożeń występujących przy wykonywaniu robót ziemnych oraz postępowania na wypadek uszkodzenia uzbrojenia podziemnego, f) pracownicy obsługujący urządzenia technologiczne powinni przed dopuszczeniem do pracy zapoznać się z instrukcjami obsługi urządzeń oraz ze schematami instalacji technologicznych, na których wyraźnie zaznaczono usytuowanie zaworów odcinających przepływ gazu, g) o ile zachodzi taka konieczność, ODG powiadamia o pracy gazoniebezpiecznej właściwe jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe (w zależności od oceny zagrożenia) oraz Policję i Państwową Straż Pożarną a pracę odnotowuje w rejestrze poleceń. Konieczność ww. powiadamiania określa w poleceniu wykonania pracy gazoniebezpiecznej Odpowiedzialny za eksploatacje, h) przed przystąpieniem do wykonania robót ziemnych należy ustalić usytuowanie uzbrojenia podziemnego w miejscu prowadzenia prac. Wymiary wykopu należy dostosować do rodzaju prac oraz liczby przebywających tam osób, i) przed przystąpieniem do prac w miejscach zagrożonych obecnością gazu ziemnego należy wykonać pomiary stężenia metanu i stężenia tlenu. Pomiary należy również wykonywać podczas prowadzenia prac, j) pracownicy przed przystąpieniem do prac w miejscach pracy zagrożonych powstaniem atmosfery wybuchowej powinni być poinformowani o występujących zagrożeniach i zasadach bezpiecznego prowadzenia prac, k) pracowników eksploatacji i dozoru należy wyposażyć w odzież trudnopalną i nie gromadzącą ładunków elektrostatycznych, l) pracowników wykonujących prace stwarzające zagrożenie powstaniem pożaru należy wyposażyć w odpowiednie urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, m) prace gazoniebezpieczne powinny być prowadzone przy zapewnieniu właściwego oświetlenia stanowisk pracy, n) przed rozpoczęciem prac polegających na demontażu metalowych elementów sieci gazowej napełnionej gazem ziemnym należy założyć połączenia zapewniające ciągłość elektryczną. W przypadku zastosowania w sieci gazowej ochrony katodowej, należy ją wyłączyć przed rozpoczęciem prac, o których mowa powyżej. Przed rozpoczęciem prac spawalniczych na metalowych elementach sieci gazowej napełnionych gazem należy również wyłączyć stacje ochrony katodowej oddziaływujące na miejsce prowadzenia prac. Szczegółowe wymagania w tym zakresie powinna regulować instrukcja wykonania pracy gazoniebezpiecznej. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 13/ Stron 38

14 o) w przypadku zagrożenia wystąpieniem metanu (przekroczenie 2% objętości metanu w powietrzu) lub niedoboru tlenu (poniżej 18%), podczas prowadzenia prac, w szczególności w wykopach, kanałach, zbiornikach, studzienkach związanych z remontami, naprawą gazociągów, usunięciem awarii, należy stosować odpowiednie do zagrożeń środki ochrony indywidualnej i sprzęt służący do asekuracji lub ewakuacji z zagrożonego obszaru (np. szelki bezpieczeństwa połączone z liną asekuracyjną), p) montaż rurowych elementów sieci gazowej powinien odbywać się w sposób niedopuszczający do niekontrolowanego przemieszczania się rur, sprzętu, urządzeń oraz skarp i zabezpieczeń wykopu. Niedopuszczalne jest przebywanie pracowników w wykopie podczas opuszczania do niego rurowych elementów sieci gazowej. q) podczas napełniania elementów sieci gazowej i urządzeń technologicznych gazem ziemnym inne prace na tych elementach należy wstrzymać, r) wylot przewodu odpowietrzającego odcinek sieci gazowej powinien być wyprowadzony poza strefę przebywania osób na wysokość co najmniej 3 m nad poziom terenu oraz odpowiednio obciążony i utwierdzony. Odpowietrzenie odcinka sieci gazowej należy dążyć aby było prowadzone bezpiecznie najlepiej przez kolumnę upustową. Dla wylotu przewodu odpowietrzającego odcinek sieci gazowej lub wylotu kolumny upustowej należy wyznaczyć strefę zagrożoną wybuchem. Niedopuszczalne jest odpowietrzanie i opróżnianie elementów sieci gazowej podczas wyładowań atmosferycznych, s) w razie zaistnienia nieprzewidzianych zagrożeń podczas wykonywania prac gazoniebezpiecznych, prace powinny zostać przerwane, pracownicy wycofani do strefy zapewniającej bezpieczeństwo, miejsce pracy zabezpieczone oraz powiadomione służby ODG. O ponownym przystąpieniu do prac decyduje Nadzorujący lub Koordynator/Dopuszczający jeżeli został wyznaczony, t) przy wykonywaniu prac zabronione jest: 1) zmiana zakresu prac i miejsca określonego w poleceniu bez zgody Poleceniodawcy, 2) dokonywanie zmian położenia napędów, aparatury i armatury odcinającej, użytej do przygotowania miejsca pracy, usuwanie ogrodzeń, osłon, barier, zaślepek i tablic ostrzegawczych, jeżeli nie wynika to z technologii wykonania prac. Jeżeli to konieczne należy stosować zabezpieczenia czasowe, u) w razie konieczności opuszczenia miejsca pracy przez Nadzorującego, wykonywanie prac powinno być przerwane, zespół pracowników wyprowadzony z miejsca pracy, a miejsce pracy odpowiednio zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. O ponownym przystąpieniu do prac decyduje Nadzorujący lub Koordynator/ Dopuszczający jeżeli został wyznaczony Dział BHP uprawniony jest do: a) prowadzenia kontroli prac gazoniebezpiecznych pod kątem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, b) wystąpienia do Nadzorującego pracami gazoniebezpiecznymi o usunięcie stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, c) niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób, d) niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób, Wydanie VI styczeń 2015 Strona 14/ Stron 38

15 e) wnioskowania do Nadzorującego prace z powiadomieniem osoby odpowiedzialnej za eksploatację o niezwłoczne wstrzymanie pracy, w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób Służby ds. ppoż. uprawnione są do: a) prowadzenia w ramach prac gazoniebezpiecznych kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej oraz doraźnych przeglądów stanowisk pracy, sprzętu i urządzeń pożarniczych, b) wystąpienia do Nadzorującego prace gazoniebezpieczne o wstrzymanie prac stwarzających zagrożenie życia, zdrowia, mienia lub stanowiących zagrożenie dla środowiska naturalnego. 5.6 Zakończenie prac gazoniebezpiecznych Zakres czynności osób funkcyjnych Poleceniodawca przyjmuje meldunek o zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej Odpowiedzialny za eksploatację przyjmuje meldunek o zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej Nadzorujący prace a) składa meldunki do ODG o zakończeniu prac (w przypadku gdy nie wyznaczono Koordynatora), b) składa meldunek do Poleceniodawcy i Odpowiedzialnego za eksploatację o zakończeniu prac Koordynator (jeżeli wyznaczono) składa meldunek do ODG o zakończeniu prac W przypadku niewykonania pełnego zakresu prac, przerwania prac przewidzianych poleceniem, Nadzorujący prace gazoniebezpieczne fakt przerwania prac odnotowuje w Meldunku o przebiegu prac (część II Polecenia wykonania pracy gazoniebezpiecznej) W przypadku prac eksploatacyjnych Nadzorujący prace fakt zakończenia prac odnotowuje w Meldunku o przebiegu prac W przypadku niewykonania pełnego zakresu prac Poleceniodawca w porozumieniu z Odpowiedzialnym za eksploatację i ODG decyduje o podjęciu dalszych działań w tym o potrzebie ponownego zgłoszenia depeszy NOTAM. 5.7 Ewidencjonowanie wydanych poleceń i wykonanych prac gazoniebezpiecznych Służby ODG prowadzą Oddziałowy rejestr prac gazoniebezpiecznych realizowanych przez pracowników OGP jak i przez Wykonawców zewnętrznych, zgodnie z załącznikiem nr Z.-08 do niniejszej procedury. Dopuszcza się możliwość prowadzenia ww. rejestru przy pomocy aplikacji komputerowej TelNote (z uwzględnieniem wszystkich danych zawartych w formularzu Rejestr poleceń prac gazoniebezpiecznych - Z.-08) Polecenia pisemne wraz z załącznikami oraz Rejestr poleceń prac gazoniebezpiecznych należy przechowywać przez okres 5 lat od daty zakończenia pracy Dokumentacja pracy gazoniebezpiecznej, po zakończeniu prac trafia w oryginale do Odpowiedzialnego za eksploatację. W przypadku, gdy oryginał dokumentacji na prace gazoniebezpieczne pozostaje u Poleceniodawcy, do Odpowiedzialnego za eksploatację powinna trafić kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez Poleceniodawcę. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 15/ Stron 38

16 6. Informacje dodatkowe 6.1 Wszelkie zmiany do niniejszej procedury mogą być wprowadzone zgodnie z procedurą P Procedury i instrukcje forma oraz zawartość. 6.2 Skuteczność działań opisanych w niniejszej procedurze oraz kontrolę przestrzegania procedury prowadzi się w drodze audytów wewnętrznych zgodnie z procedurą P.01.8,2.2 Audyt wewnętrzny SESP. 7. Dokumenty związane i powołane 7.1. Procedury i instrukcje P Procedury i instrukcje - forma oraz zawartość. P Audyt wewnętrzny SESP. P.02.O.01 Warunki techniczne eksploatacji sieci przesyłowej P.02.O.04 Postępowanie w przypadku wystąpienia awarii. Instrukcje eksploatacyjne zawarte Systemie Eksploatacji Sieci Przesyłowej. 8. Załączniki Z.-01: Polecenie wykonania pracy gazoniebezpiecznej. Z.-02: Arkusz składu zespołu realizującego polecenie pracy gazoniebezpiecznej. Z.-03: Arkusz do odnotowania pomiarów stężenia metanu i tlenu w miejscu pracy. Z.-04: Wykaz prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych. Z.-05: Wykaz prac gazoniebezpiecznych nietypowych. Z.-06: Wykaz prac gazoniebezpiecznych awaryjnych. Z.-07: Wykaz Poleceniodawców i Odpowiedzialnych za eksploatację Z.-08: Rejestr poleceń prac gazoniebezpiecznych. Z.-09: Instrukcja Zabezpieczeń wzór Z.-10: Arkusz meldunków o rozpoczęciu, przerwaniu i zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej Z.-11: Postępowanie w przypadku zgłaszania do PAŻP informacji o upuście gazu do atmosfery Wydanie VI styczeń 2015 Strona 16/ Stron 38

17 Załącznik Nr Z.-01 Nr w rejestrze ODG.. Wykonawca pracy gazoniebezpiecznej POLECENIE WYKONANIA PRACY GAZONIEBEZPIECZNEJ Nr.. z dnia. I. Opis pracy gazoniebezpiecznej oraz osoby uczestniczące w jej wykonaniu 1. Rodzaj pracy gazoniebezpiecznej i forma jej wykonania: Rodzaj pracy gazoniebezpiecznej Forma wykonania pracy gazoniebezpiecznej eksploatacyjna * nietypowa* Wykonawca zewnętrzny* Pracownicy Zakładu* 2. Miejsce pracy (obiekt, instalacja, urządzenie): Krótki opis pracy gazoniebezpiecznej:. 4. Instrukcja wykonania prac: (Nr instrukcji SESP lub indywidualne instrukcje eksploatacji dla pracy gazoniebezpiecznej eksploatacyjnej, dla pracy gazoniebezpiecznej nietypowej sporządzić i załączyć instrukcję szczegółową wykonania prac) 5. Opis i sposób zamknięcia gazu i oznakowania armatury gazowej Planowana data i godzina rozpoczęcia pracy:.., godzina Planowana data i godzina zakończenia pracy:., godzina Osoby biorące udział w przygotowaniu, wykonaniu i zakończeniu prac: Nadzorujący prace:... (Imię i nazwisko) Dopuszczający wyznaczam/ nie wyznaczam * :... (Imię i nazwisko) Koordynator wyznaczam/ nie wyznaczam * :... ( Imię i nazwisko) Wydanie VI styczeń 2015 Strona 17/ Stron 38

18 9. Prace uzgodniono z ODG: (Imię i nazwisko) podpis 10. Uzgodnieni z Działem Inwestycji i Remontów - wymaga/nie wymaga*. Inspektor Nadzoru( podpis w przypadku wymaga ): 11. Wykaz numerów telefonów Imię i nazwisko podpis Pogotowie ratunkowe 999/112 Państwowa Straż Pożarna 998/112 Policja 997/112 ODG Gazowe Pogotowie Techniczne Poleceniodawca Odpowiedzialny za eksploatację Nadzorujący Dopuszczający ** Koordynator ** Inspektor nadzoru** Służba bhp wykonawcy Dział BHP GAZ SYSTEM SA Dział Ochrony Przeciwpożarowej GAZ-SYSTEM S.A. 12. Załączniki do polecenia (zaznaczyć właściwe): Instrukcja wykonania prac gazoniebezpiecznych lub indywidualna Instrukcja eksploatacji obiektu (zaznaczyć, jeżeli w pkt. 4 nie podano nr instrukcji SESP) - obligatoryjna w przypadku prac nietypowych Szkic sytuacyjny miejsca pracy lub schemat technologiczny urządzeń z zaznaczonym miejscem odcięcia dopływu gazu Instrukcja zabezpieczeń Harmonogram wykonania prac Arkusz składu zespołu realizującego polecenie pracy gazoniebezpiecznej Arkusz meldunków o rozpoczęciu, przerwania i zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej Arkusz do odnotowania pomiarów stężenia metanu i tlenu w miejscu pracy Świadectwo kalibracji urządzenia do pomiarów stężenia metanu i tlenu w przypadku prac realizowanych przez Wykonawców zewnętrznych Inne załączniki (wymienić).. Polecenie sporządził: Imię i nazwisko podpis Poleceniodawca: Odpowiedzialny za Wydanie VI styczeń 2015 Strona 18/ Stron 38

19 eksploatację: (Imię i nazwisko, podpis) (Imię i nazwisko, podpis) *niepotrzebne skreślić, ** jeżeli wyznaczono 13. Oświadczenia pracowników (wypełnić przed rozpoczęciem pracy) Oświadczam, że zapoznałem się z poleceniem i jestem przygotowany do wykonania poleconych mi prac: Nadzorujący prace:... (Imię i nazwisko) (podpis) Dopuszczający: :. (Imię i nazwisko) (podpis) Koordynator:. (Imię i nazwisko) (podpis) Wydanie VI styczeń 2015 Strona 19/ Stron 38

20 II. Meldunek o przebiegu prac 1. Dopuszczono do prac dnia o godz Prace rozpoczęto dnia.... o godz Prace zakończono dnia... o godz Prace wykonano w pełnym zakresie: tak/ nie* 5. Przyczyny nie rozpoczęcia prac/nie wykonania pełnego zakresu prac* O zakończeniu prac powiadomił... (Imię i nazwisko Nadzorującego prace, Dopuszczającego, Koordynatora*) ODG w dniu..., o godzinie:.... zgłoszenie przyjął:.. (Imię i nazwisko dyspozytora ODG przyjmującego zgłoszenie) Odpowiedzialnego za eksploatację w dniu..., o godzinie:...., zgłoszenie przyjął:.. (Imię i nazwisko przyjmującego zgłoszenie) 7. Rodzaj podjętych działań w celu wykonania pełnego zakresu prac (wypełniamy w przypadku wykonania niepełnego zakresu prac): 8. Meldunek o zakończeniu prac przyjęli: Poleceniodawca: (Imię i nazwisko, podpis) Odpowiedzialny za eksploatację: (Imię i nazwisko, podpis) * niepotrzebne skreślić Wydanie VI styczeń 2015 Strona 20/ Stron 38

21 Załącznik Nr Z.-02 Arkusz składu zespołu realizującego polecenie pracy gazoniebezpiecznej Nr... (wypełnić przed rozpoczęciem pracy) Oświadczam, że zapoznałem się z poleceniem, zostałem poinformowany o występujących zagrożeniach i zasadach bezpiecznego prowadzenia i wykonania prac. Lp. Imię i nazwisko Nr świadectwa Podpis Kwalifikacji * Data pracownika * - dotyczy pracowników Wykonawcy zewnętrznego Nadzorujący:. Imię i nazwisko podpis Wydanie VI styczeń 2015 Strona 21/ Stron 38

22 Załącznik Nr Z.-03 Załącznik do polecenia nr z dnia Arkusz do odnotowania pomiarów stężenia metanu i tlenu w miejscu pracy W przypadku pomiaru ciągłego wpisać pomiar ciągły oraz informację o ewentualnych przekroczeniach progów alarmowych. Zawartość Zawartość Miejsce Imię i Nazwisko Data Godzina metanu tlenu Podpis pomiaru wykonującego pomiar [%] [%] pomiar stężenia metanu wykonano urządzeniem typ:... nr:... pomiar stężenia tlenu wykonano urządzeniem typ:... nr:... Uwagi: Wydanie VI styczeń 2015 Strona 22/ Stron 38

23 Załącznik Nr Z.-04 Wykaz prac gazoniebezpiecznych eksploatacyjnych Lp. Numer dokumentu Praca eksploatacyjna 1 I.02.G Kontrola trasy i części nadziemnych gazociągu 2 I.02.S Kontrola stacji gazowej 3 I.02.S Przegląd urządzeń redukcyjno - zabezpieczających na ciągu redukcyjnym 4 I.02.S Przegląd filtrów, filtroseparatorów, filtropodgrzewaczy, podgrzewaczy gazu 5 I.02.S Przegląd przewodu awaryjnego 6 I.02.S Przegląd urządzeń na ciągu paliwowym do kotłowni 7 I.02.S Zmiana pracy ciągów redukcyjnych 8 I.02.S Kontrola nawanialni 9 I.02.S Regulacje nawanialni 10 I.02.S Przegląd nawanialni 11 I.02.S Pomiary stężenia THT w gazie 12 I.02.S Napełnianie i opróżnianie zbiorników THT 13 I.02.S Pobieranie próbek gazu 14 I.02.T Obsługa agregatu sprężarkowego 15 I.02.T Obsługa instalacji technologicznych tłoczni i osuszalni gazu 16 I.02.T Obsługa instalacji pomocniczych tłoczni i osuszalni gazu 17 I.02.T Obsługa instalacji wykrywania i gaszenia pożaru 18 I.02.T Obsługa systemu sterowania i nadzoru 19 P.02.O.06 Kontrola wzrokowa urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym 20 P.02.O.06 Kontrola szczegółowa urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym 21 P.02.O.07 Przygotowanie urządzeń do czynności dozorowych 22 P.02.O.07 Rewizje wewnętrzne i zewnętrzne urządzeń ciśnieniowych 23 P.02.O.07 Próby ciśnieniowe urządzeń dozorowych 24 P.02.O.08 Opróżnianie odwadniaczy zamontowanych w sieci gazowej i transport kondensatu 25 P.02.O.17 Przegląd kotłowni i automatyki kotłowni 26 P.02.O.17 Konserwacja kotłowni i instalacji grzewczej 27 P.02.O.18 Konserwacja kolumn wentylacyjnych i upustowych 28 P.02.O.18 Konserwacja budynków, kontenerów, obudów i pomieszczeń 29 P.02.O.21 Sprawdzenie szczelności zamknięcia i działania armatury 30 P.02.O.21 Sprawdzenie działania napędów i systemów sterowania armatury 31 P.02.O.21 Konserwacja armatury 32 P.02.O.21 Konserwacja napędów i systemów sterowania armatury 33 P.02.O.21 Przegląd armatury 34 P.02.O.21 Przegląd napędów armatury 35 P.02.O.21 Przegląd systemów sterowania armatury 36 P.02.O.24 Przegląd i konserwacja aparatury kontrolno-pomiarowej 37 P.02.O.24 Sprawdzenie pełne układu pomiarowego 38 P.02.O.24 Wymiana urządzenia pomiarowego 39 P.02.O.24 Sprawdzenie poprawności działania sterowników programowalnych PLC 40 P.02.O.27 Obsługa systemu detekcji gazu wybuchowego 41 P.02.O.27 Przegląd systemu detekcji gazu wybuchowego Wydanie VI styczeń 2015 Strona 23/ Stron 38

24 Załącznik Nr Z.-05 Wykaz prac gazoniebezpiecznych nietypowych na wykonanie których wymaga się wydawania polecenia jednorazowego wg załącznika Nr Z.-01 L.p. Nr procedury/ Prace opisane procedurami i instrukcjami SESP instrukcji 1 I.02.G Czyszczenie gazociągu tłokami 2 I.02.S Uruchomienie i stałe zatrzymanie stacji gazowej 3 I.02.T Przegląd agregatu sprężarkowego 4 I.02.T Przegląd instalacji technologicznych oraz pomiarowni gazu 5 I.02.T Przegląd instalacji technologicznej osuszalni gazu 6 I.02.T Przegląd systemu sterowania i nadzoru 7 I.02.T Przegląd systemu wentylacji 8 I.02.T Przegląd instalacji chłodzenia agregatów sprężarkowych 9 I.02.T Przegląd instalacji sprężonego powietrza 10 I.02.T Przegląd instalacji olejowej 11 I.02.T Przegląd sieci i instalacji cieplnych 12 I.02.T Przegląd systemu azotowania 13 P.02.O.12 Rozruch obiektu sieci przesyłowej 14 P.02.O.16 Wyłączenie obiektu sieci przesyłowej z eksploatacji Prace nie opisane procedurami i instrukcjami SESP 15 Prace modernizacyjne i remontowe wykonywane na urządzeniach i układach technologicznych stacji gazowych, węzłów i tłoczni gazu, a w szczególności: Odgazowanie, odpowietrzanie, nagazowanie, sprawdzanie szczelności. Montaż i podłączenie do czynnej sieci przesyłowej rezerwowych układów zasilania oraz układów obejściowych, w tym wykonywanych metodą hermetyczną. Odłączenie i demontaż rezerwowych układów zasilania oraz układów obejściowych. Montaż i demontaż urządzeń i układów technologicznych na czynnych obiektach sieci przesyłowej z wykonaniem podłączenia do czynnej sieci gazowej, jak również bez wykonania podłączenia (w tym prace przygotowawcze). Montaż, demontaż, prace naprawcze i modernizacyjne urządzeń i układów technologicznych nawanialni gazu. Montaż, demontaż rur upustowych i wydmuchowych. Wymiana i naprawa izolacji rurociągów. Montaż, demontaż kotłów grzewczych wraz z odłączeniem/podłączeniem do czynnej sieci gazowej. )* Prace spawalnicze i uszczelniające. Pomiary bezpośrednie parametrów rur gazociągów. 16 Odgazowanie, odpowietrzanie, nagazowanie części liniowej gazociągów przesyłowych i zespołów technologicznych. Montaż rur wydmuchowych i upustowych. 17 Przebudowy, włączenia, odłączenia, przełączenia, czynnej części liniowej gazociągów przesyłowych wraz z wykonaniem tymczasowych obejść, a w szczególności: Wstrzymanie/przywrócenie przepływu gazu na zespołach technologicznych. Wstrzymanie/przywrócenie przepływu gazu wykonywane metodą hermetyczną (TDW). Montaż i demontaż króćców TDW, urządzeń zamykających i obejść. Prace spawalnicze i montażowe na czynnych gazociągach i zespołach technologicznych. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 24/ Stron 38

25 18 Prace remontowe i modernizacyjne prowadzone na części liniowej gazociągów przesyłowych i zespołach technologicznych, a w szczególności: Montaż i demontaż armatury i orurowania. Prace spawalnicze i montażowe wykonywane na czynnych gazociągach i zespołach technologicznych. )* 19 Diagnostyka gazociągu tłokami )* - tylko w przypadku gdy wykonywane są w strefie zagrożenia wybuchem Wydanie VI styczeń 2015 Strona 25/ Stron 38

26 Załącznik Nr Z.-06 Wykaz prace gazoniebezpiecznych awaryjnych awaryjne to wszystkie prace wymagające natychmiastowej interwencji służb eksploatacyjnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzi oraz bezpieczeństwa mienia i środowiska w tym w szczególności usuwanie: zabezpieczanie obiektów zagrożonych w wyniku: klęsk żywiołowych, aktów wandalizmu, usunięcie zagrożeń powstałych w wyniku: klęsk żywiołowych, aktów wandalizmu, prowadzenia prac przez osoby trzecie, usuwanie nieszczelności na obiektach sieci przesyłowej, Wydanie VI styczeń 2015 Strona 26/ Stron 38

27 Załącznik Nr Z.-07 Wykaz Poleceniodawców i Odpowiedzialnych za eksploatację upoważnionych do wydawania lub zatwierdzania poleceń wykonania PRAC GAZONIEBEZPIECZNYCH EKSPLOATACYJNYCH/NIETYPOWYCH* *- niepotrzebne skreślić Legenda: Czynności eksploatacyjne zgodnie z aktualnym rozporządzeniem w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci: O obsługowe, K konserwacyjne, R remontowe, M montażowe, K-P kontrolno pomiarowe Lp. Imię i Nazwisko Poleceniodawca Świadectwo kwalifikacyjne grupy 3 nr Odpowiedzialny za eksploatację Świadectwo kwalifikacyjne grupy 3 nr Zakres świadectwa grupy 3 stanowisko pracy D stanowisko pracy E data czynności punkty ważności (1 10) ** (O, K, R, M, K- P)** punkty czynności (1 10) ** (O, K, R, M, K-P)** data ważności ** - właściwe wpisać Zatwierdził:.. Dyrektor Oddziału Wydanie VI styczeń 2015 Strona 27/ Stron 38

28 Nazwa obiektu Praca nietypowa Praca eksploatacyjna Uzgodniony termin rozpoczęcia prac Uzgodniony termin zakończenia prac Termin rozpoczęcia prac Termin zakończenia prac Procedura nr Załącznik Nr Z.-08 Rejestr poleceń prac gazoniebezpiecznych Lp. Nr w rejestrze ODG Nr polecenia Poleceniodawca Wydanie VI styczeń 2015 Strona 28/ Stron 38

29 Załącznik Nr Z.-10 Załącznik do polecenia nr z dnia Arkusz meldunków o rozpoczęciu, przerwaniu i zakończeniu pracy gazoniebezpiecznej Lp. Imię i nazwisko Nadzorującego/Dopuszczającego /Koordynatora* Data/godz. zgłoszenia przerwy w pracy Imię i nazwisko Dyspozytora przyjmującego zgłoszenie o przerwie Data/godz. zgłoszenia zakończenia prac Imię i nazwisko Dyspozytora przyjmującego zgłoszenie o zakończeniu prac Podpis Nadzorującego * niepotrzebne skreślić Wydanie VI styczeń 2015 Strona 29/ Stron 38

30 * niepotrzebne skreślić Część I informacje podstawowe 1. Środki łączności Instrukcja zabezpieczeń do Procedury SESP/Instrukcji SESP/Polecenia * nr... Załącznik Nr Z.-09 Środki łączności Ilość 2. Wykaz sprzętu technicznego (maszyny i urządzenia budowlane, narzędzia, elektronarzędzia i inne urządzenia techniczne) Maszyny, urządzenia techniczne, narzędzia i elektronarzędzia Ilość 3. Wykaz sprzętu zabezpieczającego BHP oraz sprzęt do pomiaru środowiska pracy (środki ochrony indywidualnej, środki ochrony zbiorowej, przyrządy pomiarowe: metanomierze, tlenomierze, apteczki pierwszej pomocy itp.) Przyrządy do pomiaru stężenia metanu Ilość Miejsce wykonywania pomiarów Częstotliwość pomiarów stężenia metanu Przyrządy do pomiaru stężenia tlenu Ilość Miejsce wykonywania pomiarów Częstotliwość pomiarów stężenia tlenu Wydanie VI styczeń 2015 Strona 30/ Stron 38

31 Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej Ilość 4. Wykaz sprzętu ppoż. (gaśnice, koce gaśnicze) Podręczny sprzęt gaśniczy Ilość O rozmieszczeniu sprzętu ppoż. decyduje Nadzorujący prace. Sprzęt ppoż. musi być umieszczony w miejscu prowadzenia prac 5. Sposób oznakowania i zabezpieczenia miejsca wykonania prac gazoniebezpiecznych (tablice ostrzegawcze, tablice informacyjne taśmy ostrzegawcze, zapory, oświetlenie) 6. Dodatkowe wymagania Opracował Nadzorujący prace:.. (data, imię, nazwisko i podpis) Zaopiniował: Służba BHP wykonawcy zewnętrznego.. (data, imię, nazwisko i podpis) Dział BHP GAZ SYSTEM S.A.. (data, imię, nazwisko i podpis) Dział Ochrony Przeciwpożarowej GAZ SYSTEM S.A.. (data, imię, nazwisko i podpis) Wydanie VI styczeń 2015 Strona 31/ Stron 38

32 Część II- informacje uzupełniające instrukcji zabezpieczeń Uzupełnienie instrukcji zabezpieczeń bezpośrednio przed wykonywaną pracą Lp. Osoba wyznaczona do wykonywania pomiarów stężenia metanu Osoba wyznaczona do wykonywania pomiarów stężenia tlenu Typ i numer przyrządu do pomiarów stężenia metanu Typ i numer przyrządu do pomiarów stężenia tlenu Dodatkowe uwagi: Nadzorujący prace:.. (data imię nazwisko i podpis) Wydanie VI styczeń 2015 Strona 32/ Stron 38

33 Załącznik Nr Z.-11 Postępowanie w przypadku zgłaszania do PAŻP informacji o upuście gazu do atmosfery Formularz zamówienia NOTAM wg poniższego wzoru ma być wypełniony przez służby eksploatacyjne Odpowiedzialnego za eksploatację i przekazany do ODG. ODG po otrzymaniu wypełnionego formularza dokonuje zgłoszenia zmówienia NOTAM do PAŻP pod numer faksu: , , lub telefonicznie pod numerem oraz em: nof@pansa.pl. Zgłoszenie Notam powinno nastąpić z 4 dniowym wyprzedzeniem przed planowanym rozpoczęciem prac Informacje o miejscu zdarzenia, którego dotyczy zgłoszenie NOTAM - pole A) we wzorze formularza zamówienia NOTAM ma wartość stałą i będzie miało zawsze wpis- EPWW oznaczający teren Polski. Najbliższą miejscowość oraz współrzędne miejsca zdarzenia - pole E) należy ustalić na podstawie danych kartograficznych lub z odczytu z wykorzystaniem odbiornika GPS. Współrzędne maja być zapisane w następującym formacie xx o yy zz N aa o bb cc E Pola B) i C) we wzorze formularza zamówienia NOTAM, dotyczące czasu trwania prac pole B) - czas rozpoczęcia oraz w polu C) - przewidywany czas zakończenia, dane zapisane w następującym formacie: data RRRR-MM-DD, czas GG:MM:SS Pole F) dotyczące dolnej wysokości występowania strefy zagrożenia dla lotnictwa ma wartość stałą i będzie miało zawsze wpis GND oznaczający poziom gruntu, Pole G) dotyczące górnej granicy występowania strefy zagrożenia w metrach oraz zasięgu poziomego strefy promień oddziaływania w metrach. Wyznaczenia górnej granicy wysokości i zasięgu występowania strefy zagrożenia dla lotnictwa należy dokonać w oparciu o niżej przedstawiony algorytm. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 33/ Stron 38

34 Wzór formularza zamówienia NOTAM Procedura nr Wydanie VI styczeń 2015 Strona 34/ Stron 38

35 Algorytm wyznaczania górnej granicy wysokości i zasięgu występowania strefy zagrożenia dla lotnictwa podawane w Polu G) w formularzu zamówienia NOTAM. Parametry wymagane do wyznaczenia wymiarów występowania strefy zagrożenia wybuchem: Lp. Parametr Oznaczenie Jednostka 1 Pole przekroju Wylotowego A [m 2 ] 2 Maksymalne ciśnienie w odgazowywanej instalacji Pmax [bar] 3 Temperatura gazu odgazowywanej części instalacji T [K] 4 Współczynnik wypływu gazu Cd bezwymiarowy 5 Masa molowa gazu ziemnego M [kg/kmol] 6 Wysokość przekroju wylotowego gazu od powierzchni terenu H [m] 1. Wyznaczenie masowego natężenia wypływu gazu W przypadku gdy Pmax 850 mbar: Q m = 675 C d A M 0.5 T 0.5 (Pmax + 1,013) 1,05 W przypadku gdy Pmax 850 mbar: Q m = 1500 C d A M 0.5 T 0.5 Pmax 0,5 W obliczeniach należy przyjąć następujące wartości: Współczynnik wypływu gazu Cd= 0,9 Masa molową gazu ziemnego M=16,3257 kg/kmol Temperaturę gazu w odgazowywanej części instalacji T= 278 K Pole przekroju wylotowego A [m2] wyznaczyć dla średnicy upustu lub średnicy nominalnej gazociągu DN w którym nastąpiło uszkodzenie i wypływ gazu. Uwaga: W przypadku gdy dla parametrów odgazowywanej instalacji masowe natężenie przepływu Qm osiągnie wartość przekraczającą wartości zawarte w tabelach NR 1 i Nr 2 należy przyjąć, że rozmiary strefy - zasięg poziomy i pionowy przekraczają wartości maksymalne odpowiadające danej średnicy wydmuchu. W formularzu zgłoszenia NOTAM należy podać informację że górna granica i promień strefy położone są powyżej maksymalnej wysokości i promienia odczytanych z tabel dla danej średnicy wydmuchu. 2.Odczyt zasięgu poziomego strefy występowania zagrożenia (promień okręgu, którego środkiem jest źródło emisji) Wydanie VI styczeń 2015 Strona 35/ Stron 38

36 Na podstawie wyznaczonego w punkcie 1 niniejszego algorytmu, masowego natężenia wypływu gazu oraz dla danej średnicy upustu DN, z tabeli Nr 1 należy odczytać zasięg poziomy strefy Xr wyrażony w metrach. Jest to promień okręgu strefy. Uwaga: W przypadku gdy w tabelach Nr 1 i Nr 2 nie ma podanej dokładnie średnicy upustu DN, należy przyjąć z tabeli najbliższą większą od rzeczywistej średnicę DN. 3. Odczyt zasięgu pionowego strefy występowania zagrożenia (wysokości) Xh Na podstawie wyznaczonego punkcie 1 niniejszego algorytmu, masowego natężenia wypływu gazu oraz dla danej średnicy upustu DN, z tabeli Nr 2 należy odczytać zasięg pionowy strefy Xh i powiększyć go o ewentualną wysokość kolumny wydmuchowej lub wysokość wzniesienia H nad poziom gruntu instalacji z której następuje wypływ gazu do atmosfery. Uwaga: Zgłoszenia należy dokonywać w zależności od wartości pionowego zasięgu strefy występowania zagrożenia i lokalizacji lotniska lub lądowiska (na podstawie współrzędnych lokalizacyjnych udostępnionych przez PAŻP) w stosunku do położonego upustu: - każdy upust gazu o wartości pionowego zasięgu strefy występowania zagrożenia powyżej 5 metrów, w promieniu 1 km w odniesieniu do współrzędnych lokalizacji lotniska lub lądowiska, - każdy upust gazu o wartości pionowego zasięgu strefy występowania zagrożenia powyżej 50 metrów, w promieniu od 1 do 2 km w odniesieniu do współrzędnych lokalizacji lotniska lub lądowiska, - każdy upust gazu o wartości pionowego zasięgu strefy występowania zagrożenia powyżej 100 metrów, w promieniu od 2 do 3 km w odniesieniu do współrzędnych lokalizacji lotniska lub lądowiska, - każdy upust gazu o wartości pionowego zasięgu strefy występowania zagrożenia powyżej 150 metrów, bez względu na położenie lotniska lub lądowisk. Wydanie VI styczeń 2015 Strona 36/ Stron 38

37 Tabela Nr 1 Średnica nominalna upustu DN (mm) Natężenie przepływu (kg/s) Zasięg poziomy strefy zagrożenia promień strefy Xr (m) > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > Wydanie VI styczeń 2015 Strona 37/ Stron 38

38 Tabela 2 Natężenie przepływu (kg/s) Średnica nominalna upustu DN (mm) Zasięg pionowy strefy zagrożenia X b (m) > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > > Wydanie VI styczeń 2015 Strona 38/ Stron 38