P6/1 8/8PA ISSN BARWY ZDROWIA. Better food. Better life.

Transkrypt

1 M ae D gi ac za yl n M A MG ea Z di yn ce z n y P6/1 8/8PA ISSN BARWY ZDROWIA Better food. Better life.

2 photo: Maciej Bogdański fot. Maciej Bogdański

3 Table SPIS TREŚCI of contents SPIS TREŚCI Letter to editor 4 List do redakcji Life alchemy Diary Healthily, tastily, gaily Glycemic index and diet glycemic load 45 List Alchemia do redakcji życia 56 Alchemia Pamiętnik życia 67 Pamiętnik Zdrowo, smacznie, wesoło 11 7 Zdrowo, Indeks i ładunek smacznie, glikemiczny wesoło diety Indeks zaczynam i ładunek od nowa glikemiczny diety I start anew again The lesser of two evils Pioneer transplantations zaczynam mniejsze zło od nowa mniejsze Pionierskie zło transplantacje 19 Pionierskie transplantacje Insuline-needful brain Sweet epidemic Therapy behind financial barriers 21 Insulina potrzebna mózgowi Insulina Słodka epidemia potrzebna mózgowi Słodka Terapia epidemia za finansową barierą Terapia Gorzki wynik za finansową walki z cukrzycą barierą Bitter upshot of diabetes combat The power of hope Gorzki Siła nadziei wynik walki z cukrzycą 29 Siła nadziei

4 wszystkich produktów gotowanych. Również makarony powinny być przygotowane al dente (półtwarde). Bardzo dobrym sposobem przygotowania produktów, które wymagają gotowania jest go- Przyjęto, iż glukoza ma indeks glikemiczny 100. towanie na parze. W sokach natomiast, błony komórkowe Bułka pszenna ma IG 95, czyli wchłania się niemalże zostały zniszczone w sposób mechanicz- w takim tempie jak czysta glukoza. IG marchwi ny. Tak więc, to co nie wymaga gotowania, należy gotowanej wynosi 45-90, soku z marchwi ok. spożywać w postaci surowej, wtedy nasz organizm 40, zaś surowej marchwi Z czego więc wynikają musi trochę popracować zanim strawi i wchło- tak znaczne różnice? Otóż na wartość IG ma nie węglowodany. Podobnie sytuacja wygląda np. 30 Health Dla zdrowia and 30 i urody beauty Dla zdrowia together wpływ wiele czynników, m.in.: z i urody ryżem. Wysoko oczyszczony, czy też w postaci ilość 33 i rodzaj Cult Kult węglowodanów witamin of vitamins płatków ryżowych będzie ulegał znacznie szybszemu wchłanianiu niż ryż brązowy, który jest mniej 33 Kult witamin stopień dojrzałości owoców zastosowane 36 Helix Helisa metody of smaków przetwarzania flavours 36 Helisa żywności smaków przetworzony. IG pieczywa pszennego wynosi Dla zdrowia i urody posiłki poprzedzające spożycie produktu; posiłek 42 o niskim The Miejsce 33 IG Narew może Kult dla spowodować 42 dzikiej witamin Valley Miejsce przyrody mniejszy dla dzikiej noziarnistego, przyrody już nawet 56. Indeks glikemiczny 95, natomiast chleba z mąki żytniej/ pieczywa peł- wzrost poziomu glukozy następujący po spożyciu kolejnego 36 posiłku, Helisa tzw. efekt smaków drugiego po- bardziej dojrzałe tym łatwiej są trawione. Banan, zależy również od stopnia dojrzałości owoców, im siłku; który jest mocno dojrzały (żółty) może mieć IG 70, obecność i skład 42 błonnika Miejsce pokarmowego; dla dzikiej frakcje przyrody natomiast zielony 52. błonnika rozpuszczalne w wodzie (pocho- Indeks glikemiczny określa jednak tylko tempo dzące np. z nasion roślin strączkowych, owoców, wchłaniania węglowodanów, nie uwzględnia zaś warzyw, jęczmienia i owsa) w przewodzie ich ilości. Nie jest więc wskaźnikiem idealnym. pokarmowym tworzą żele, stanowiąc barierę fizyczną Dla przykładu, indeks glikemiczny czekolady wynych; i zwalniają działanie enzymów trawiennosi ok. 43, co nie oznacza, że należy ją spożywać, frakcje błonnika nierozpuszczalne w wodzie gdyż zawiera duże ilości cukrów. Niski IG w tym (głównie celuloza i lignina) wpływają w przypadku uwarunkowany jest wysoką zawartoś- niewielkim stopniu na opróżnianie żołądka i cią tłuszczu, który zwalnia tempo wchłaniania. nie wykazują wpływu na trawienie i wchłanianie Nasuwa się tu wniosek, iż czekolada nie powinna węglowodanów; w związku z tym dieta wy- być spożywana w przypadku hipoglikemii, kiedy sokobłonnikowa nie zawsze oznacza dietę o niskim to zależy nam, aby poziom glukozy we krwi wzrósł IG jak najszybciej. stopień rozdrobnienia produktu i rozluźnienia Aby jeszcze dokładniej móc przewidzieć wzrost lub degradacji struktur ściany komórkowej, np. glukozy we krwi powstało kolejne pojęcie, mianowicie pod wpływem działania temperatury, co wpływa ładunek glikemiczny (ŁG). Bierze on pod na jego dostępność dla enzymów trawiennych; uwagę zarówno tempo wchłaniania jak też ilość podczas gotowania skrobia pęcznieje, węglowodanów zawartych w produkcie. Możemy przez co staje się ona bardziej podatna na działanie go obliczyć wykorzystując poniższy wzór: enzymów trawiennych obecność w produkcie innych składników odżywczych; białka, tłuszcze, kwasy organiczne, pektyny, taniny i kwas fitynowy 46 hamują Paryskie Parisian tra- brzany barbus 46 Paryskie barbus brzany wienie skrobi Sprawdźmy zatem ładunek glikemiczny kilku Podsumowując, warzywa i owoce 48 zbudowane są z komórek. Podczas gotowania, pod wpłynego wzrostu poziomu glukozy. i So taj be już produktów, zostanie it 48 będących i taj już świetnym zostanie przykładem róż- 50 Zatrzymać To rein up czas 50 time wem działania temperatury błony komórkowe 46 Na Paryskie początek brzany arbuz. Zatrzymać Jego IG czas wynosi 72. Węglowodany wchłaniają się więc szybko. Lecz w porcji są niszczone, przez co ulegają szybszemu trawieniu i wchłanianiu. Im dłużej gotujemy, tym bar- 53 Moc Marvel relaksacji of 53 relaxation Moc relaksacji g i taj arbuza już zostanie mamy jedynie 8g węglowodanów. dziej niszczymy struktury błon. I stąd różnica w ŁG arbuza = (72 x 8) : 100 = 5,76 50 Zatrzymać czas IG np. marchewki. Jeśli będziemy ją długo gotowali, ŁG arbuza wynosi 5,76. Co to oznacza? Węglo- to jej IG będzie wzrastał. Zasada ta dotyczy 53 wodany Moc relaksacji wchłoną się szybko (IG 72), lecz poziom 2 glukozy we krwi nie wzrośnie wysoko gdyż mamy tylko 8g węglowodanów. Teraz banan, załóżmy, iż wybieramy niespełna 200-gramowego banana, niezbyt dojrzałego. foto Anna Worowska

5 Redakcja DIABETES Magazynu AND HEALTH cukrzyca MAGAZINE a zdrowie EDITORIAL UNIT wydawca: Redakcja Magazynu cukrzyca a zdrowie wszechnica The wydawca: publisher: diabetologiczna PSd University wszechnica zw w Białymstoku of diabetologiczna Diabetes adres PSD PSd ZW zw redakcji: w in Białymstoku Białystok ul. Editors adres warszawska redakcji: address: 23, Białystok tel. Warszawska ul. 085 warszawska , Street 23, tel./fax , Białystok Białystok 74 Tel. tel. 085 pol_stow_diabetykow@wp.pl , 01, tel./fax tel/fax pol_stow_diabetykow@wp.pl Redaktor naczelna: danuta General Redaktor Maria editor: naczelna: Roszkowska Danuta danuta Maria Roszkowska z Redakcją współpracują: mgr IN z Redakcją COOPERATION edyta adamska współpracują: WITCH OUR EDITORS: prof. mgr dr edyta hab. adamska Maria Borawska prof. Edyta prof. dr dr Adamska hab. hab. n. Maria med. MA Borawska ewa otto-buczkowska Marek Prof.dr.habil. dolecki Maria Borawska Prof.dr.habil. prof. hab. n. Ewa med. Otto-Buczkowska ewa otto-buczkowska PhD dr Marek n. med. dolecki Dolecki joanna Filipowska mgr Joanna dr n. Małgorzata med. Filipowska joanna Frąś Filipowska PhD dr Małgorzata mgr n. med. Małgorzata Hanna Frąś Bachórzewska-gajewska Frąś MA mgr Hanna dr n. wiesława med. Bachórzewska-Gajewska Hanna gołąbek Bachórzewska-gajewska PhD prof. Wiesława dr hab. Gołąbek n. med. Maria MA górska Prof.dr.habil. mgr wiesława Maria gołąbek Górska PhD mgr Michał iwańczuk Michał prof. dr Iwańczuk hab. n. med. MAMaria górska prof. Prof.dr.habil. mgr Michał hab. n. iwańczuk med. Ida Kinalska ida kinalska PhD dr Małgorzata prof. n. med. dr hab. Małgorzata Korolczuk-Zarachowicz n. med. ida korolczuk-zarachowicz kinalska PhD mgr Bogumiła dr n. Bogumiła med. Ławniczak Małgorzata ławniczak MA korolczuk-zarachowicz janusz Janusz mgr Bogumiła niczyporowicz Niczyporowicz Jolanta Obidzińska ławniczak MA mgr janusz jolanta niczyporowicz obidzińska Renata Saniewska Renata Prof.dr.habil. mgr jolanta Saniewska obidzińska Jacek Sieradzki PhD prof. Anastazja Renata dr hab. Saniewska Szachowicz n. med. jacek Sieradzki anastazja Prof.dr.habil. prof. dr hab. Szachowicz n. Małgorzata med. jacek Sieradzki Szelachowska prof. Prof.dr.habil. anastazja hab. Szachowicz n. med. Mirosława Małgorzata Urban Szelachowska PhD Anna Worowska Lucyna prof. dr Szepiel Halina Wójcik hab. n. PhD med. Małgorzata Szelachowska prof. Lucyna dr hab. Szepiel n. med. Mirosława urban anna English prof. worowska dr translations: hab. n. med. Mirosława urban dr Michał anna n. med. worowska Iwańczuk Halina wójcik Urszula Tarasewicz dr n. med. Halina wójcik Tłumaczenie z języka angielskiego: Spanish translations: Michał Marcin Tłumaczenie iwańczuk Szachowicz z języka angielskiego: Tłumaczenie Michał iwańczuk z jezyka hiszpańskiego: Marcin Editor Tłumaczenie Szachowicz of graphics: z jezyka hiszpańskiego: Redakcja Lucyna Szepiel Marcin Szachowicz graficzna: Lucyna Redakcja Szepiel graficzna: Lucyna Szepiel wydanie magazynu Magazine zostało wydanie dofinansowane magazynu publishing has been przez zostało financed Państwowy dofinansowane by the Rehabilitation Fundusz przez Państwowy Rehabilitacji of osób Fundusz Disabled niepełnosprawnych Rehabilitacji Fund osób niepełnosprawnych Gdyby wszyscy ludzie na świecie nosili w sercach Gdyby miłość wszyscy i wdzięczność, ludzie na Ziemia świecie nosili odzyskałabcach swą miłość pierwotną i wdzięczność, urodę - mówi Ziemia Masaru odzyskała- Emoto, w ser- japoński by swą pierwotną uczony, zajmujący urodę - mówi się od Masaru lat badaniem Emoto, wody japoński z całej uczony, planety. zajmujący W jego się kraju, od lat zresztą badaniem tylko wody tam, z całej funkcjonuje planety. zjawisko W jego kraju, ducha zresztą słów. Ludzie tylko wiedzą, tam, funkcjonuje że duch słów zjawisko oddziałuje ducha na słów. wszyst- Lu- nie ko, dzie co wiedzą, istnieje i że ma duch moc słów niemal oddziałuje natychmiastowej wszystko, co istnieje świata i ma z tym moc większym niemal natychmiastowej skutkiem, gdy odmiany słowo odmiany np. modlitwy, świata z tym wypowiada większym wspólnie skutkiem, spora słowo grupa np. osób. modlitwy, Działa wypowiada wtedy połączona wspólnie siła spo- ich gdy woli. ra grupa osób. Działa wtedy połączona siła ich woli. Dobre słowo jedno jest równie cenne. Jego Dobre pozytywne słowo jedno wibracje jest mają równie niewyobrażalną Jego siłę, pozytywne zatem przywróćmy wibracje mają mu codzienną niewyobra- cenne. używalność. żalną siłę, zatem przywróćmy mu codzienną używalność. Jeśli wypowiemy takich słów dużo, świat stanie Jeśli się lepszy wypowiemy i będziemy takich słów na dużo, pewno świat inni stanie z miłością się lepszy i wdzięcznością i my będziemy w sercach. na pewno inni z miłością i wdzięcznością w sercach. hearts, the Earth would regain her original fairness towards beauty Masaru Emoto states, a Japanese scholar, for years engaged into water explorations. In his country, nota bene not just there, the phenomena of words spirit is in force. Humans know, that the words spirit morale influences anything in existence and marvels with its power to bring changes, ever stronger when expressed altogether by many, for example in prayer. Then so called synergy takes place. A good word one alone is equally precious. Its positive vibrations is might beyond descriptions, so let us practice it and act it day to day. Wish only people around the world nurtured love and gratitude in their If we voice plenitude of them, our world will turn for better Danuta and we Maria ourselves Roszkowska will be Danuta Maria Roszkowska certainly different loving and grateful, deep in our hearts. Danuta Maria Roszkowska

6 List do redakcji Letter to editor Dear editorial team! Szanowna Redakcjo! I am writing, because I know You. I may take an edition of your magazine and again experience comfort of the message and lore, values that meet Piszę, my ponieważ own ambience, o Tobie wiem. my Mogę ailment, wziąć do in word ręki numer - we together czasopisma trying i kolejny to understand komfort all health przekazu dimensions. treści, wartości, I become kli- raz poczumat aware, własny, that gdyż there identyczny exists a collective z mą chorobą of oraz experts, pokrewny who master sferom zdrowia, every single pozostającypect mimo from health niej. Przekonać to ill and się, sick, że stale me in- jest as- zespół cluded. ludzi Still, doskonale I rank both znających addressees wszystkie and aspekty receivers choroby of the i zdrowia, magazine. tym samym Naturally, Należę Diabetes bowiem and do grona Health adresatów is not i mnie. odbiorców. the sole periodical Cukrzyca on a Zdrowie diabetes mellitus. None jedynym the less, czasopismem I have chosen w tema- it as nie jest naturalnie cie a special diabetologii. guide Wybrałam both jednak to satisfaction je of jako body swego and szczególnego spirit, as they przewod- are in- właśninika tegrated zarówno one with w sferze the other. czysto To medycznej question, jak i duchowej, what is a in są gain one integralne. for an insu- Cóż pose a bowiem lin-dependent zyska człowiek diabetes chorujący individual na cukrzycę be aiming insulinozależną, norms of glycaemia, próbując przykła- to be to dowo treating doprowadzić concomitant do normoglikemii, diseases, applying choroby internal współistniejące, and external aplikując medicines so- lecząbie for farmaceutyki, body is affected stosując here wszelakiego or there, resorting środki to zewnętrzne, conventional przypuśćmy methods. na rodzaju dotkniętą What if he zmianami or she suffers powierzchnię kinds of stagnation, feelings się do of konwencjonalnych being far from any me- skóry, ograniczając tod? sense Jeżeli at the pogłębia same time, się jego or poczucie even misery stagnacji, and disaster. zbędności, Isolating wręcz nieszczęścia? oneself, abandoning others? je dla siebie, No nie therapy wtajemniczając will help, w Rezerwując nie at least nikogo? if any Efekty will, terapii then będą surely żadne, insufficiently, in razie, the face przy of sukcesywności any hardest ef- wy- a w najlepszym siłków forts. znikome The barrier i niewystarczające. will remain. Bariera bowiem What I pozostanie. appreciate in your journal is also Ważna the graphic w periodyku, facet. It poza complements zawartością merytoryczną, knowledge contents jest oprawa and graficzna. readers impressions ona bowiem a patient przekazu, or a person odbioru care- czy- Dopełnitelnikgiver, who pacjenta spends bądź everyday kogoś, time kto with jest z nim him na or co her. dzień. Just Już the sama very okładka cover, as może, in jak w przypadku Cukrzycy a Zdrowia the case of Diabetes and Health, might be inviting to familiarize oneself with the articles inside. Thanks to it, we value what outward. For instance, do a landscape, zapoznania filled się z artykułami. with layers zachęcać Przez and to depths, czyni je is wartościowym quality itself. The środkiem whole tego, package co zewnętrzne, is important wzrokowe. for depression, Jak pejzaż, anxieties, wypełniony negative warstwami inclinations, i głębią, stanowiąc conditions wartość that sam accompany w sobie. Całościowy chronic af- the ogląd flictions. jest istotny Cause z it uwagi is true, na that częste we stany hear przygnębienia, with sight and lęku, see negacji with występujące mind. A specialized magazine chorobie. Można must combine bowiem their sły- w przewlekłej szeć communication wzrokiem, widzieć of science umysłem. with Specjalistyczne cultural, czasopismo psychological łączy w and sobie esthetical walory their przekaziciela influence. wiedzy z zakresu medycyny i oddziaływanie Press may appear kulturalno-estetyczne, the most popular psychologiczne. media indeed. It does reflect all the Prasa needs właśnie of patients może it być goals najlepiej for. That przyj-imowanym their needs medium. of personal Uwzględnia explorations, bowiem wielorakie solitude, potrzeby silence pacjenta, and serenity, któremu discretion and even Jego stand potrzebę off indywidual- or distance, jest poświęcona. nego when poznania, he or she samotności, is able to ciszy put the i spokoju, aside, dyskrecji so as a nawet to forget dystansu his or (gdy her może mala- paper zamknąć, dies or odłożyć anything gazetę), else and aby on nic the mu other hand to be o chorobie, free to return o niczym, at any wie- giv- nie przypominało dząc, en moment że może powrócić to a particular w dowolnym fragment momencie, the text, w dowolny a theme, sposób an article do wybranego or mere- of fragmentu, ly a photo. tematu, artykułu, czy choćby zdjęcia. Before the world combats diabetes to Zanim its end, świat which wyeliminuje probability cukrzycę, seems reasonable dopuszczać owing to dokonujący the medicine się po- ad- co pozwala stęp vancement, w medycynie, we osiągnięcia are quite naukowców, rightly at takie mercy czasopisma of scientists jak Cukrzyca findings, a such Zdrowie ones są niezwykle of Diabetes potrzebne. and Health. Jak znaki Like we as mgle, signs światła in mist, w wąskim, or lights ciemnym in a dark tunelu tight pełnym tunnel niebezpiecznych with numerous zakrętów. dangerous Niech trwają, swerves. aby także May dzięki they nim last diabetycy for diabetes byli w możliwie health sake. najlepszej formie. Okrena Okrena

7 Alchemia Life alchemy życia (fragment) W arkanach ułudy nikną cudu klejnoty Within bogactwo the mysteries barw of delusion Marvel rzeźbi gems dysonansu disappear kryształy. Opulence of colours Shapes crystals of dissonance. Cokolwiek dodam do mej nadziei Anything cokolwiek I contribute z niej odejmę, to my hope Whatever złotego I piasku withdraw from it, Golden w szkle sandklepsydry In clepsydra czas nie glass przesypie. Can not be turned by time. Diamenty uczuć: Diamonds of feelings: Artificial sztuczne glass szkła Or stones czy kamienie I recognize rozróżniam now dziś Via the w emocjonalnym microscope of mikroskopie. emotions. Energy Energia of dreams marzeń guides mnie prowadzi me And often thrusts me down i często strąca Into abyss of blackness Of hysterical w otchłań emptiness czarną Of so ziejącą strong pustką an essence As crimson esencją blood. mocną I rise but jak czerwień to escape krwi. Unto Wstaję, vociferous by uciec pre-dawn, Ultraviolet of time and space w krzykliwy przedświt, Paints my Fatal unfulfillment ultrafiolet czasu i przestrzeni It is so farbuje explicit moje So as I fatum am blind niespełnienia to see my way. I am in jest deep tak wyraźne dense air Caused że so nie by widzę scents drogi. and colours By all the emotions W powietrzu gęstym od zapachów i barw głębokim od emocji jak przestwór. Jestem sobą najprawdziwiej Like cosmic odizolowaniem formation. od fałszu I am i prawd myself świata w jego To jedności the bone isolation me From world s falseness and truth i kontraście In its unity w przepychu And its contrast gniewu, In nicości. splendour And outrage, and nullity. Harmonię strun powietrza łamie dźwięk, wypełniający Harmony płuca of błękit air chords being split by sound Azure infuses lungs i jaskrawość And luminance w niewysyceniu Within hungry zmysłów senses hańbi Cover szlachetną noble czerwień. crimson with shame. Imienia Name s płatki w petals wiązce interlaced koloru in colour beam zastygłe Solidified lawą intymności lava of intimacy przechodzą Pass through intuicją intuition Into background of events w tło zdarzeń. Surrounded by mysteries of language W arkanach Brightness języka is only jasność A jest sign-post tylko in darkness. drogowskazem Awareness w mroku. blossoms with awaking. Jawą świadomość My position rozkwita. somewhere in the middle Me as a choice of tomorrow right now Jestem gdzieś pośrodku I am totality and fraction wyborem in magic jutra już of teraz far off garden. jestem Whoever całością i częścią a person I am w magii If in odległego love ogrodu. I am alive Kimkolwiek Out of jestem strong essence jeśli kocham Of my own żyję blood I extract a ruby. z mocnej esencji własnej krwi Okrena wyławiam rubin. Okrena

8 Diary Pamiętnik Jesień... i ja w jesieni. Serce jest niczym wosk. Jeśli będę potrafiła wzniecić w the nim sun iskrę away odwagi, from me miłości and they zdoła simply rozświet- con- Autumn Co on..and nas łączy? me Pora here i and czowiek. now. Naturalna symbioza. do we have in common? Time and human bestitutlić mrok redness, bólu, density, zwątpienia. quality of blood. shield What ings. Natural Patyna symbiosis. i przezrocze zarazem. Pora przesłaniająca wyrazistość, and transparency radosną in one. jasność The barw present i rozkwi- mo- spark wiatr...bezwzględna of courage and love siła it odwrotu is bound lecz to light i złoto- up In turn Tak heart więc is mam akin to wiele wax. wspólnego If I am able z to jesienią. induce To a Verdigris ment tu, obscures otwartość clarity, ogrodów. joyful W brightness człowieku of także colours zachodzą gardens na siebie openness. cienie, wrzeciona Within human niepokornych organism od- Thus, stany me w and chorobie. autumn, we share a lot of peculiari- darkness strunna of pieśń, pain and jak disbelief. emocje. Chociażby różnorakie and there czuć are changes i płomiennych as well, myśli, shadows zasnuwają interlace niepokojem one another, drogi. spindles Zmienia of unruly się kolorystyka and fiery thoughts spojrzenia braid i stanu golden-stringed ma, a na pewno chant może.. like emanować emotions. przejmującym Comparable ties. Myślę, Wind.. że as mimo ruthless całej force aury of retreat pożegnania, is also jesień like routes duszy. with W anxiety. orzechowowinnych It transforms the oczach rainbow jesieni of humaglądają insight się and zielone then converts liście, barwne state of motyle soul. Green i kwiaty; I find, Szłam that despite ulicą, czułam of the all się aura źle. farewell Wzmagający entirety, się prze- to urokiem. sundry conditions of affliction. leaves, jak marzenia multihued do butterflies spełnienia and niebo flowers błękitne. view Dusza autumn wiatr is był about jak to ból emanate głowy. with Odnosiłam winsome nieodparte charm. themselves zmienia in kolorystykę the wine-nut nastroju, eyes of lecz autumn, przywoływane celeste I was wrażenie, walking że down cieniutkie the street, gałązki I felt łamały sick. The się, heighteninnały wind w mych then stawach I received i mięśniach, as a headache. w żyłach I had kwiaty the wygi- sky is w like niej dreams formy i yet kolory to come lata są true. jak The żywe. soul Ożywia alters je colourings właśnie of melancholia. moods also, but the recalled summer sensations, tuliły swe that płatki, thin tańcząc tree twigs do smutnej were bending piosenki. and Fizycznie all i duchowo within my byłam muscles chora. and Musialam joints, flow- przy- forms Życie and tinges człowieka are in zdrowego some way alive, lub wchodzącego melancholy w cracking revitalise nie, parafrazując, them. jest niby wiosna, lato. Oznacza a healthy rozwój, man daleki or horyzont, an infant, in radość, a paraphrase, energię, is peł- dancing istotę in aktywną. accord to Weszłam a sad song. do małej I was ailing kawiarenki, and ill o ers stanąć, cuddled uczynić petals in cokolwiek, my veins, aby each odnaleźć and every w sobie one Life of as if nię spring możliwości. and summer. Moja It paleta, signifies jako evolution, artysty faroff horizon, jest inna. gaiety, Dominuje energy, w plenitude niej tonacja of opportuni- popielu. Jakcover piosenki what vital z nostalgicznym in me. I stepped tekstem in into a small res- życia bodily intymnej and in aranżacji, spirit. I had wypełnionej to halt, do anything akurat nutami to retiesże My jednak personal zachwycająco artistic palette eksponuje of life s vision ona is different. złota, Its dominant purpury. To character naturalizowane is cinerary właśnie tone. But jesie- nostalgia Odpoczynek, tunes: krople osłodzonej orzechowym plamy taurant, A w intimately górach już styled, jesień(...). concurrently filled with yet, how nią barwy overwhelmingly liści drzew, it contrasts tak mi drogich, gold and ale royal purple! bursztyn, It is the wosk, very wino, autumn-inspired wrzos, czy płomień colours świe- of ent(...). ły mi siły, koiły me zmysły, stapiając się z melo- także There syropem, in the aromatycznej mountains, autumn kawy z wolna is already przywraca- pres- tree cy. foliage, Każdy that wie, are co so oznaczają dear to me, te but nazwy. also amber, Dla mnie Relaxing, dią. beads of nut syrup sweetened aromatic wax, są wine, czymś heath jeszcze...swego or candle flame. rodzaju Anyone symbolami, knows mapami these mego names wnętrza, stand for. domem My recognition mej duszy, of them współesgodnych uniting with cieni, the które melody. nie znały słów. Przeglądały coffee I stało little się, by little że była invigorated chata we me, wrzosach, eased my pełna sens- ła- what is even istniejącą further. rzeczywistością. For me, they are W kinds człowieku of symbols, zachodzi of tak my wiele interior, zmian my soul najdonioślejsze, homes, co-existent najpiękniej- re- shades, kolorowe, that were ciepłe, not pachnące familiar i with szelestne, words. oplecione Scruti- And się there w oknach you go, lśniących a hut in kroplą heathers, rosy full i były of delicate jak liście maps ality. sze So sprawy, many transitions momenty, take krople place wzruszeń in human krystalizują się most i zachowują momentous, we wspomnieniu ever formidable żywe ones, formy. shadows Byłam were duchem. like colour-gaily, Me ciało pozostawiło warm, fragrant, mi wol- mind nising przędzą themselves babiego in lata. the dew glossy windows, the and body split Niby seconds, żywica droplets, drzew they zaklęta crystallize w bursztynie. themselves Niczym rustling ność, której leaves, potrzebowałam. intertwined with Byłam wool daleko, of Indian a zarazem o oddech. Wchłonęła mnie magia jesieni. and kamienie continue szlachetne, themselves mające in memories być ozdobą as vibrant wnętrza, summer. forms. skarbem Akin to postrzegania, trees resin encompassed wiary, barwnymi in amber. światłami to na precious wąskich, stones, krętych serving ścieżkach as ornaments trudnego życia, of I needed. sienią. I was in a remote distance and one breath I was Zaabsorbowała an apparition. mnie My body tak, że granted sama stałam me freedom się je- Akin the core, trudnych precious sytuacji. for true Grona observation, gniewu, kary, faith, żalu, guid-czance najwznioślejszych in meanders of life uczuć, intricacies. zależnie Grapes od of tego, wrath, czy i ed z me domieszką so greatly bordo, I befell pod autumn inicjałem person. jesieni. Porzą- close. Drogi I was Pamiętniku absorbed by magic ta karta of autumn. jest złocistobeżowa It attract- punishment, jak je w sobie remorse pielęgnuję, or any other przelewam significant na innych, feelings jakiej behave perspektywy accordingly na to mnie how I i identify na innych and oddziały- treat with mknięty claret i and otwarty, initialled jak... with memento. autumn. The order z Dear dek Diary, liter, tworzących this page jej is nazwę natural to golden alfabet dnia. infused Za- them. wują, If I czy discharge pozwalam them im onto oddychać, others they przesłaniać affect of letters naming it is the alphabet of the day. Okrena Cloistered and overt as.. memento. those słońce people. tworzą I may be koloryt, influenced gęstość, by them jakość when krwi. I let them breathe my universe, I may allow them to Okrena

9 Czwartkowe Thursdays Dinners obiady u króla No, Stasia? at Diabetics Nie, u diabetyków at King Staś s? Healthily, Zdrowo, tastily, smacznie, gaily wesoło to przygotowanych share meals only. potraw. Contrarywise, Kto wie, czy the nie heart ważniejsze of it is są the w czasie union tych and spotkań opportunity przeżycia experience kulturalne, it a in także an artistic walory edukacyjne. and educa- to tional Chcieliśmy attitude. znaleźć w Białymstoku restaurację, Our intention która by was z nami to find współpracowała a restaurant, - that przy would organizacji cooperate tych with obiadów us to be mówi able Danuta Roszkowska, the catering prezes says Podlaskiego Danuta Rosz- Sto- to organize kowska, warzyszenia the chairman Diabetyków of i the redaktor Podlasie naczelna dwóch Association periodyków. and the Pierwszy chief editor odbył się of Diabetes two w periodicals restauracji Bicardi. related to Wszystko the initiative. byłoby When Kiedy the zakończyło first meeting się pierwsze has complet- spotkanie, The w original porządku, dinner gdyby was nie to, hosted że lokal by Bicar- okazał ed, którym one that 9 was października the grand zainaugurowano opening of di. się All zbyt would mały be jak fine, na nasze if not potrzeby. the insuffi- Dlatego accommodation następny, listopadowy, conditions. zorganizowa- For this the cykl Thursdays Czwartkowych Dinners Obiadów at Diabetic s u Diabetyków, we w all redakcji in one Cukrzyca in our editorial a Zdrowie of- reason, liśmy the wspólnie next November z Capitolem. diabetes I wszystko dincient series, fice odetchnięto of Diabetes z ulgą. and Health Udało się. could Czas ex- myśleć the o następnym. relief, that Kolejny we had obiad gone udał off się have trwać been dłużej. quite certain to keep the parting wskazuje we staged na to, in że the nasza Capitol. współpraca So far, będzie we press well. jeszcze Ready bardziej. to plan further on. Another nership right on. diet meal get together was better still. Vip przy garach Gościnny Capitol A V.i.p. braced to cooking pots Hospitable Capitol in Białystok Jak wygląda scenariusz takiego obiadu w Białymstoku What czwartkowego? is the typical Najpierw scenario jest deser of such dla a The fact, O tym, that że diabetes cukrzyca is jest a chorobą, disease, z then którą Thursday ducha. Dwa dinner? pierwsze The desert spotkania is to poprzedzał to participate recital rewelacyjnej in the spirit. grupy The first jazzowo- two open again da thanks się żyć to długie self-examining lata pod warunkiem and some zachowania of eating pewnej manners dyscypliny likely i reżimu being meetings folkowej had Sarakina. been introduced Ich kompozycje by recitals z naj- us regime manageable szczególnie for jeśli even chodzi several o odżywianie years, is ob- się of nowszej sensational płyty, jazz-folk inspirowane band muzyką Sarakin. Szopena, wprawiły last record gości music w doskonały compositions, nastrój, in- a vious nikogo as it is. Advisable przekonywać it is nie to trzeba. accent, Ale that na Their diet pewno systems warto do not pokazać, have że to dieta be dull nie and musi spired gorące by bałkańskie Chopin among rytmy zaostrzyły others, infused apetyty. with Ale excellent jeszcze nie atmosphere, przyszedł czas and na obiad their discouraging, być nudna i nieatrakcyjna; and we can że luckily można pair odżywiać is healthful się zdrowo, and a jednocześnie toothsome in smacznie. foods. hot właściwy. Balkan rhythms Poprzedziła sharpened go porcja our wiedzy appe- us what The idea Ideą of czwartkowych the Thursdays obiadów diabetes podobnie parties jak likewise za króla at Stasia King jest Stanley s nie tylko long wspólne ago suitable dziennej dinner. diecie. On Informacje that occasion, te przydadzą we had tites. o roli Yet i znaczeniu then, it was witaminy not the A time w naszej for the co- is spędzenie not public czasu community przy degustacji gatherings wcześniej a learning się każdemu, on vitamin nie tylko A osobom, regarding które casual mu-

10 eating szą przestrzegać habits. It diety seems cukrzycowej. essential not W only niecodziennej are bound scenerii to goście diabetes Capitolu diet. Within wy- unusual for those, who scenery słuchali wykładu of the Capitol prof. dr our hab. quests n. med. were Ma-giverii Górskiej What s Co the z tą exact cukrzycą. story with the diabetes? a lecture by Z prof.dr.hab. dużym zainteresowaniem Maria Górska obserwowano kulinarne great interest, wyczyny dwóch we were panów: watching wice- a perfor- Ph D. With mance prezydenta of two Białegostoku gentlemen: Tadeusza Tadeusz a Arłukowicza vice i dyrektora president Wydziału of Białystok, Spraw Społecz- and Adam a Arłukowicz a, the Kurluta, nych UM, the Adama director Kurluty, of the który Social tym Concerns razem wystąpił at jako the University młodszy kuchcik. Medicine (UM), who Department this Panowie time served przygotowali as a junior obiad. cook. Na pierwsze danie gents zupa were z dyni preparing z pestkami the dinner. słonecz-as the en- The trée, nika i it siemienia was pumpkin lnianego soup jako with że witamina A obecna seeds jest as we we wszystkich acknowledge owocach that i vitamin sunflower and flaxen A warzywach is there in w all kolorze yellow, żółtym, orange pomarańczowym i The czerwonym. second course A na drugie: was a set kur-of Bologna and red fruit and veggies. cuisine czak po bolońsku chicken, z bouqueted bukietem warzyw with vegetables, i ryż seated przygotowane in rice healthy zdrowo, fashioned bo na parze. as steam boiled. After Po kilkunastu over a dozen minutach minutes potrawy the dishes były were made ready. gotowe. We Można could było approach zasiąść the przy table stołach and i have a delicious zjeść pyszny dinner. obiad. Without Bez sponsorów Sponsors no ani how rusz In A the byli midst wśród of nich: sponsors were: - Owners życzliwi of restauratorzy, friendly restaurants, którzy są w who stanie na practiced zapleczu to lokalu be able cudownie to miracu- roz- are lously mnożyć przygotowywaną multiple small w pot jednym, amounts niewielkim 100 garnku portions potrawę for our i poczęstować all Thursday nią into guests. ponad stu gości obiadu czwartkowego; - The oraz representatives przedstawiciele of firmy AMC AMC, companynego world-wide na całym świecie admitted producenta manufactur- cudow- znaernych of garnków, marvelous a właściwie cooking całego pots, systemu who mastered do szybkiego quick i zdrowego & healthy gotowania. systems of cooking. Bez nich nie udałoby się nam zrealizować Their Czwartkowych contribution Obiadów we find u Diabetyków vital for the Thursdays mówi Redaktor Dinners Naczelna at Diabetics periodyku Cukrzyca a Zdrowie. of Diabetes and Health pe- the Executive riodical Rzeczywiście, asserts. system proponowany przez Actually, AMC to marzenie the AMC każdej system pani of domu. cooking Bo is nie like dość, a dream że cały obiad of any można true housekeeper. w ciągu Because, kilku-kilkunastu it is convienient minut, indeed to na do- to przygotować be datek able wszystko to make jest meals bardzo within smaczne, ten-odd zdrowe, niepozbawione then the witamin extra aspect i minerałów. is quali- A minutes, ty tradycyjne of healthy gotowanie, and tasty niestety, food saved wypłukuje wiele of vitamins substancji and odżywczych minerals. z warzyw, Not a from loss discovery kaszy czy ryżu. it is, that traditional kitchen preparations wash out too much DOMA of nutritives fot. Marek from Dolecki, veggies Maciej, grouts Bogdański or rice. Tadeusz Tadeusz Arłukowicz, Arłukowicz, the vice wiceprezydent president of Białystok, Białegostku and z Adam Adamem Karluta, Kurlutą, the dyrektorem director of the Departamentu Spraw Społecznych U. M. zaczynają gotować Social Concerns Department at the University Medicine (UM) timely begin cooking. DOMA

11 W niecodziennej The guests attending scenerii this goście untypical Capitolu setting wysłuchali of the Capitol wykładu received prof. the dr lecture hab. n. What s med. Marii the exact Górskiej story Co with z tą the cukrzycą. diabetes?, performed by prof. dr. hab. Maria Górska. Jazzowo-folkowa Jazz-folk band Sarakina. grupa Sarakina

12 Krzysztof Krzyszof Diller, szef the marketingu head of AMC AMC marketing w rozmowie department, z gośćmi having Czwartkowych a discussion Obiadów with guests. Okazało proved, się, that że the ditea culinary cukrzycowa presentation nie jest municipal ani nudna, authorities ani skomplikowania. offered, is not Po any prostu dull samo or complicated. zdrowie. Simply health on eating plates. 0

13 indeks Glycemic i index ładunek and diet glikemiczny glycemic load mgr MA Edyta Adamska - specjalista a dietetics dietetyk proffesional Dieta is stanowi essential bardzo in diabetes istotny treatments. element leczenia Observing cukrzycy. dietetic Przestrzeganie recommendations, zaleceń dietetycznych active with pharmacotherapy, wraz z zaleconą farmakoterapią promotes metabolic pozwala uzyskać levelling. lepsze In wyrównanie conclusion, metaboliczne. understanding Zrozumienie of recommended zaleceń z guides pewnością furthers ułatwi adequate wprowadzenie changes zmian in diet. w diecie osobom chorym na cukrzycę. We W pożywieniu differentiate wyróżniamy food into 3 główne leading grupy nutritive podstawowych Namely: składników proteins, odżywczych. fats and Są carbohy- to białka, groups. drates. tłuszcze Undoubtedly, i węglowodany. carbohydrates Największy wpływ - the na colloquiaziom glukozy sugars we - krwi render mają strategic niewątpliwie impacts węglowo- on po- glucose dany (potocznie in blood. nazywane For many cukrami). years, Przez we relied wiele on lat opieraliśmy this categorization, się jedynie that na podziale carbohydrates tej grupy divide węglowodany into Monosaccharides proste i złożone, w simple zależności ones, od and ich na Polysaccharides budowy chemicznej. compound Do węglowodanów ones, according prostych to należą their m.in. chemical glukoza structures. i fruktoza Glucose (występujące and głównie w (which owocach may i w miodzie). mainly be Węglowodany found in honey złożo- fructose and ne możemy fruit) belong zaś podzielić to the na simple dwie kolejne carbohydrates. podgrupy, turn, mianowicie the compound dwucukry carbohydrates (w tym laktoza share cu- In two kier mleczny next subgroups: i sacharoza disaccharides zbudowana z ( glukozy among i them fruktozy, lactose jest to milk cukier, sugar którego and używamy saccharose do słodzenia) table oraz sugar, wielocukry which ( is np. constituted skrobia występują- of glu- cose ca głównie and fructose w ziarnach we use zbóż in i everyday ziemniakach). life) and Węglowodany możemy (for też instance podzielić na starch, przyswajalne which polysaccharides we przez can nasz find organizm in potatoes (np. fruktoza, and cereals). skrobia) Anotheprzyswajalne, category of czyli carbohydrates błonnik pokarmowy. is their adoptive- i nie- ness Ponieważ - starch poziom and glukozy fructose we are krwi those, zależy that przede wszystkim but od węglowodanów, dietary fibre does czyli not. cukrów, w get assimilated, For diecie glucose osoby chorej standards na cukrzycę in blood powinny stay in być close one relation ściśle kontrolowane, to carbohydrates, zarówno sugars pod względem to be exact, ich diabetes ilości, jak diet też jakości. must be strictly controlled in this respect, Aby określić both ilość in quality węglowodanów, and in quantum. wprowadzono So pojęcie as to wymiennika be able to węglowodanowego prescribe quantity (WW). of carbohydrates, WW jest to taka the term ilość produktu, carbohydrates w której estimate wystę- 1 unit puje 10g (WW) węglowodanów was established. przyswajalnych. 1WW is such I tak np. an amount of a product, that embodies 10 nu- diety tritive carbohydrates. To illustrate it, 1 slice of bread is 1 WW, that means it contains 10 sugars, 1 kromka 1/3 chleba of wheat to jest roll 1 wymiennik is also 1WW, węglowodanowy, is tzn. 3WW zawiera (30g 10g of carbohydrates), cukrów, 1/3 bułki 1/5 pszen- of mix cereal so the whole roll nej to roll też jest is again 1 WW, 1WW, czyli then cała the bułka, whole stanowi mix bread 3 roll WW (30g is up węglowodanów), to 5WW (50g of 1/5 carbohydrates!!!!). bułki grahamki to też jest However 1 WW, czyli these w całej years, bułce we grahamce concentrate mamy more on aż 5 WW carbohydrate (50g węglowodanów!!!). effects on glycaemia levels. Now Ostatnimi to say, laty carbohydrates skupiamy się can jednak be digested bardziej and na assimilated węglowodanów at various tempos. na poziom Some glikemii. of them get ab- wpływie Otóż węglowodany sorbed so rapidly, mogą być that trawione they form i wchłaniane w różnym levels of tempie. sugars Niektóre in blood, wchłaniają others się get bar- assimilated very rampant dzo szybko, more slowly przez co and gwałtownie for this podnoszą fact glycaemia poziom cukru will be we increasing krwi, inne gradually. zaś wchłaniają się wol- levels niej, przez In consequence, poziom glikemii a new we classification krwi będzie of carbohydrates stopniowo. was born, that is glycemic index (IG), wzrastał Powstała one więc that defines nowa klasyfikacja what the węglowodanów tempo of absorbing is. nazwana Hence, indeksem carbohydrate glikemicznym products (IG), określająca właśnie ed into tempo 3 groups: ich wchłaniania. Produkty wę- have been dividglowodanowe - Of high zostały IG>70, podzielone so called na 3 grupy: galloping carbohydrates; IG, tzw. węglowodany galopujące, o wysokim których - Of IG average >70 IG = 55-70, called marching carbohydrates; IG, tzw. węglowodany maszerujące, o średnim których - Of IG low = IG < 55, called crawling carbohydrates. o niskim IG, tzw. węglowodany pełzające, których IG <55

14 Przyjęto, It has been iż glukoza accepted, ma that indeks glucose glikemiczny is of IG 100. Bułka Wheat pszenna roll is ma IG 95, IG so 95, in czyli conclusion wchłania it się gets niemalżsorbed w takim as fast tempie as pure jak czysta glucose. glukoza. IG of IG cooked mar- abchwi carrot gotowanej is agreed wynosi 45-90, 45-90, carrot soku juice z marchwi around ok. 40, 40, but zaś raw surowej carrot marchwi is just Z So, czego what więc does wynikają from tak the znaczne differences? różnice? We Otóż need na wartość understand, IG ma arise wpływ that there wiele czynników, is a lot of dynamics, m.in.: that influence IG: ilość i rodzaj węglowodanów stopień Quantity dojrzałości and owoców classis of carbohydrates zastosowane Grade metody of fruit przetwarzania ripeness żywności posiłki Methods poprzedzające of food spożycie processing produktu; posiłek o Meals niskim eaten IG może before spowodować product consump- mniejszy tion; wzrost a meal poziomu of low glukozy IG may następujący cause po lesser spożyciu kolejnego rise that follows posiłku, the tzw. next efekt meal, drugiego so called po- glucose the siłku; second meal effect. obecność Presence i skład błonnika and composition pokarmowego; of dietary frakcje błonnika its fractions rozpuszczalne that can w dissolve wodzie (pocho- in water fibre; (ones dzące derived np. z nasion from roślin leguminous strączkowych, plants, owoców, warzyw, barley jęczmienia or oat) i owsa) generate w przewodzie gels in ali- fruit, vegetable, mentary pokarmowym tract, tworzą which żele, function stanowiąc like barierę physical fizyczną retarding i zwalniają digesting działanie enzymów enzymes; trawien- the non- barrier soluble nych; frakcje fibre błonnika fractions nierozpuszczalne (mainly cellulose w wodzie (głównie have scarce celuloza bearing i lignina) on stomach wpływają emp- w and lignin) tying niewielkim and are stopniu not recognized na opróżnianie to influence żołądka digestion nie wykazują and wpływu absorbing na trawienie of carbohydrates; i wchłania- i therefore nie węglowodanów; high fibre w diet związku does z not tym have dieta wysokobłonnikowa IG one. nie zawsze oznacza dietę o ni- to be low skim IG Degree of product fragmentation, its loosening stopień rozdrobnienia and cell walls produktu structures i rozluźnienia degradation, lub degradacji e.g. as a result struktur of temperature ściany komórkowej, power np. that directs pod wpływem the product działania to digesting temperatury, enzymes; co wpływa na jego starch dostępność swells during dla enzymów cooking trawien- and this for instance makes nych; it podczas easier gotowania be managed skrobia by enzymes. pęcznieje, przez co Company staje się ona of bardziej other different podatna na nutritive działanie enzymów in the trawiennych product; proteins, fats, or- ingredients ganic obecność acids, w produkcie pectin, tannins innych and składników phytic acids, odżywczych; curb digesting białka, of tłuszcze, starch. kwasy organiczne, all To pektyny, sum up, taniny vegetables i kwas fitynowy and fruit hamują are built trawienie In skrobi the course of cooking and temperature of cells. Podsumowując, cell membranes warzywa turn damaged, i owoce this zbudowane digesting są z komórek. quicker Podczas and fastens gotowania, absorbing. pod wpły- The prompts wem longer działania we cook temperatury the more ruin błony we komórkowe cause in the są membranes. niszczone, przez Therefore co ulegają carrot szybszemu stands trawieniparities i wchłanianiu. in IG s. Im If we dłużej cook gotujemy, longer tym and bar- long- the disdzieer the niszczymy IG will struktury be amplifying. błon. I stąd The różnica rule w applies np. marchewki. to any cooked Jeśli products. będziemy ją Likewise, długo goto- pas- IG wali, ta should to jej IG be będzie prepared wzrastał. al dente Zasada (semi-hard). ta dotyczy A wszystkich good fashion produktów of making gotowanych. food is Również steam-cooking. Membranes powinny być of przygotowane ready-made al juices dente are (pół- me- makarontwarde)chanically Bardzo broken. dobrym So, sposobem if products przygotowaniquire produktów, boiling, które we wymagają ought to opt gotowania it raw jest to force do not re- go- 2 towanie na our parze. bodies W sokach to work, natomiast, before błony carbohydrates komórkowed zostały and zniszczone absorbed. w Similarly, sposób mechanicz- we practise rice. Highly are digestny. Tak więc, purified to co or nie flakes wymaga types gotowania, will be należy assimilated faster than spożywać brown w postaci rice, surowej, which wtedy is less nasz processed. organizm IG of wheat bread is musi trochę 70-95, popracować when wholegrain zanim strawi or rye i wchłonie węglowodany. index also Podobnie behaves sytuacja accordingly wygląda to np. the ripeness of fruit, bread only 56. Glycemic z ryżem. more Wysoko mature oczyszczony, are digested czy też easier. w postaci A fully grown banana płatków ryżowych (yellow) can będzie approximate ulegał znacznie to IG szybszemu wchłanianiu Glycemic niż index ryż brązowy, specifies który just jest the mniej tempo of absorption, 70, while a green one 52. przetworzony. does IG not pieczywa identify pszennego amounts. wynosi It is not 70- a perfect indicator. 95, natomiast Exempli chleba gratia, z mąki glycaemia żytniej/ pieczywa index of pełnoziarnistego, 43, whereas już nawet it does 56. Indeks not mean glikemiczny we should be eager to eat chocolate is around zależy również it, as for od it stopnia carries dojrzałości ample of sugars. owoców, The im low IG in this case bardziej dojrzałe is justified tym by łatwiej presence są trawione. of fats, that Banan, slacken the quickness który jest of mocno absorption. dojrzały A (żółty) conclusion może mieć we can IG 70, draw is that, chocolate zielony is not 52. a friend of hypoglycaemia, which is the situ- natomiast Indeks glikemiczny ation when określa we have jednak to elevate tylko blood tempo glucose the soonest as węglowodanów, it is possible. nie uwzględnia zaś wchłaniania ich ilości. In Nie order jest to więc be capable wskaźnikiem to precise idealnym. increasing blood glucose even indeks better, glikemiczny another czekolady term wy- has been originated, Dla przykładu, nosi ok. 43, namely co nie glycemic oznacza, że load należy (GL). ją spożywać, It assesses both the rapidity gdyż zawiera of absorbing duże ilości and cukrów. amounts Niski of IG carbohydrates. w tym We can calculate uwarunkowany it using the jest given wysoką formula: zawartoś- przypadku cią tłuszczu, który zwalnia tempo wchłaniania. Nasuwa się tu wniosek, iż czekolada nie powinna być spożywana w przypadku IG x amount hipoglikemii, of carbohydrates kiedy (in grams) to zależy GL = nam, aby poziom glukozy we krwi wzrósł jak najszybciej. 100 Aby jeszcze dokładniej móc przewidzieć wzrost glukozy we krwi powstało kolejne pojęcie, mianowicie ładunek Why not glikemiczny to have a try (ŁG). and Bierze find on out pod the glycemic load of uwagę zarówno some products, tempo wchłaniania what exemplifies jak też ilość different ways of glucose upsurges. zawartych w produkcie. Możemy węglowodanów go obliczyć Water wykorzystując melon to begin. poniższy Its wzór: IG is 72. For this reason carbohydrates get absorbed swiftly. However, a 100 g portion of water melon is merely 8g of carbohydrates. Water melon GL = (72 x 8) : 100 = 5,76 Water melon GL comes to 5,76. What does it stand for? Sprawdźmy Carbohydrates zatem ładunek will get glikemiczny assimilated kilku quickly, but the level of będących glucose świetnym in blood przykładem will not rise róż- high for that contain produktów, nego wzrostu of carbohydrates. poziomu glukozy. Na początek Now, arbuz. banana, Jego suppose IG wynosi we pick 72. Węglowodany wchłaniają much ripened. się więc szybko. Lecz w porcji some 200 g banana, not 100g arbuza Banana mamy GL jedynie = (528g x 40) węglowodanów. : 100 = 20,80 ŁG arbuza We = shall (72 x 8) analyze : 100 = it. 5,76 The IG is low, yet it stands 40 g of ŁG arbuza carbohydrates, wynosi 5,76. Co still to they oznacza will? be Węglowodany wchłoną slowly, again się szybko glucose (IG will 72), sustain lecz poziom fairly longer thanks to absorbed quite glukozy we the krwi carbohydrates. nie wzrośnie wysoko gdyż mamy tylko 8g węglowodanów. Wheat roll as the next one example. Teraz banan, Wheat załóżmy, roll GL = iż (95 wybieramy x 30) : 100 niespełna = 28, gramowego How high banana, will niezbyt be the dojrzałego. glucose upgrowth? We know we are at dispose of 30 g of carbohydrates, what foto Anna must Worowska get

15 ŁG assimilated banana = as (52 if x pure 40) : 100 glucose = 20,80 (IG 95), so the Teraz level przeanalizujmy of glucose should ten przypadek. grow fast IG and jest high niski, (for jednak much zawiera of carbohydrate aż 40 g węglowodanów, substance). które After 2 wchłaniane hours later dosyć on, wolno if we are jednak keen podwyższo- to control będą ny sugars poziom in glukozy blood, będzie and to się our dłużej surprise utrzymywał it might z uwagi appear na dużą correct, zawartość and we węglowodanów. misinterpret it we are Teraz allowed bułka to pszenna. eat the products. In these circumstances, bułki pszennej due to so = (95 rapid x 30) an : 100 absorption = 28,50 (so ŁG Jaki high będzie IG), it wzrost is unusually glukozy we difficult krwi? Otóż to capture mamy aż glycaemia 30 g węglowodanów, by do it które yourself wchłaniają method, się niemal and jak altogether czysta glukoza the carbohydrates (IG 95), poziom e.g. glukozy wheat wzrośnie might więc be szybko gone i already. wysoko (z The uwagi question na dużą is ilość how roll węglowodanów). far had glucose Po reached upływie earlier 2 godzin, on? kiedy w ramach samokontroli zmierzymy poziom cukru we krwi, ku naszemu zdziwieniu okaże się, że jest prawidłowy, więc wysuwamy błędny wniosek, iż możemy spożywać te produkty. Dzieje się tak dlatego, iż przy tak szybkim wchłanianiu (wysokim IG), niezwykle trudne jest uchwycenie wzrostu glikemii w GL ramach samokontroli, a po węglowodanach np. z 28,50 bułki pszennej może już nie być śladu. Tylko jak wysoko wzrósł poziom glukozy wcześniej? GL 5,76 GL 20,80 We need to pay the attention, that consuming products of high IG may bring the out- come of an after meal hypoglycaemia. Principally among the insulin-dependent. It is when insulin-reception peaks (after 1,5 2 hours among users of fast-proceeding structural analogs), produktów but all o contents wysokim of IG alimenta- może też Spożywanie skutkować ry canal had wystąpieniem been absorbed hipoglikemii before. po For posiłkubetes Zwłaszcza of type u 2, osób the stosujących moment when insulinę. their Gdy in- dia- podana sulin releasing insulina osiąga is still swój on, szczyt the situation działania may (po 1,5-2 be comparable, godz. w przypadku it is when analogów the very szybkodziałającychas, as if a provoked w przewodzie by pokarmowym rapid glucose wszystko growth pancre- już in zostało blood, wchłonięte liberates too dużo much wcześniej. of insulin. U osób Does z cukrzycą it not typu happen 2, kiedy that zachowane hypoglycaemia jest jeszcze starts wydzielanie straight insuliny, after meal? również It may może call wystąpić for an podobnciation sytuacja, what kiedy the to then sama IG trzustka was? sprowokowa- Or the other assona way tak round szybko wzrastającym 2 hours after poziomem meal the glukozy glycaemia krwi, level uwolni is normal, zbyt duże whereas ilości insuliny. it exceeds Czyż the nie we zdarza norm się, before że po next posiłku one występuje meal instead. hipoglikemia? It might Może have warto been wtedy too low zastanowić an IG, but się in nad company IG spożytego carbohydrates posiłku? Lub volume, odwrotna does sytuacja this combina- 2 godziny of po tion posiłku prove poziom that glucose glikemii will jest w grow normie, slow natomiast high przed for a kolejnym longer period posiłkiem of owe time? normy Have prze- we yet kracza. not ignored Może IG the produktu glycemic był load odpowiednio again? niski, lecz było Brochures w nim and zawartych the charts, dużo that węglowodanów, determine carbohydrates co poziom glukozy contents będzie per products wzrastał powoli, (with the przez lecz długo tables będzie of carbohydrates podwyższony? analogs) Czyżbyśmy are zapomnielble o ładunku in almost glikemicznym? all diabetes outposts. They im- availa- Broszury prove z also tabelami to provide określającymi publications zawartość on food węglowodanów glycemic w index produktach and food (tabele glycemic wymienników węglowodanowych) Moreover, from time dostępne to time są we praktycznie manage to load. w każdej introduce placówce complete diabetologicznej. dishes and Coraz courses szerzej menus with są również their glycemic materiały index określające and load indeks char- dostępne i ładunek acteristics. glikemiczny If we produktów. are in command Niekiedy of dysponujemy WW, również then in materiałami simple way określającymi we can measure in- IG and deks GL. i ładunek A bit glikemiczny more complicated całych potraw is glycemic czy też index identification, Jeśli mamy tabele when IG oraz we WW, meet to several ŁG zestawów. możemy products w prosty in one sposób meal wyliczyć. (because Trochę a product bardziej low skomplikowane IG may make jest another obliczanie product indeksu absorp- gli- of kemicznego tion slower, kilku produktów that is one spożytych IG may w change jednym another (gdyż IG produkt in interaction, o niskim that IG może is when spowo- digest- posiłku dować ed wolniejsze together). wchłanianie With no hesitation, innego produktu, I do encourage spożyty for a oddzielnie visit at dietetician s, miałby wyższą who wartość is satis- który IG). Jednak fy safely proszę your śmiało particular zwrócić questions. się do dietetyka, który In z pewnością appreciation odpowie to many na Państwa a scientist pytania. work Dzięki from pracy all over wielu the naukowców world, we z całego can familiarize świata, możemy how certain bliżej poznać, products w jaki influence sposób produkty glucose activity, na we wzrost can poziomu understand glukozy furthermore i możemy, our wpływają choć 24-hour w pewnym glycemic stopniu, profile zrozumieć and dlaczego its variations. nasz dobowy profil glikemii wygląda tak a nie inaczej. produkt IG Rozmiar porcji (g) Ilość węglowodanów w porcji ŁG porcji Bagietka, bułka pszenna 95 ± Chleb pumpernikiel GL 50 ± Ziemniaki gotowane (35 min) 88 ± Ryż gotowany 64 ± Ryż paraboiled 47 ± Sok marchwiowy 43 ± ml Marchew gotowana (w zależności od czasu od 49 ± 2 do 92 ± gotowania) Marchew surowa Tabela: The wartość table: Values IG i ŁG of wybranych IG and GL produktów (glycemic na index and glycemic międzynarodowych load) of given products tabel IG based i ŁG (Fo- on international IG podstawie ster-powell and GL K., tables: Holt S.H.A., 2002 (Foster-Powell Brand-Miller J.: K., International Miller table J.) of glycemic index and glycemic load Holt S.H.A., Brandvalues: 2002) GL

16 Sola w sosie Solea Solea in Sauce sola 100g, pietruszka 15g, seler Sole 10g, fish olej 100g, słonecznikowy parsley 15g, 5g, Boneless veal 100g, cytryna Cultivated 10g, celery zielona 10g, pietruszka sunflower 10g, oil 5g, cielęcina Tomatoes bez kośćci 100g, 100g liść Lemon laurowy, 10g, goździki, green parsley 10g, pomidory Natural 100g yogurt 25g, estragon, True Laurel pieprz leaf, ziołowy, cloves, jogurt Basil naturalny 5g, 25 g bazylia Tarragon, herb pepper, bazylia tarragon 5 g 5g, basil estragon green 5gparsley 5g otrzeć skórk z umytej cytryny. goździki utłuc i zielona pietruszka 5g wymieszać Let us peel z posiekanym the cleaned estragonem lemon. Aside, oraz we skórka cloves cytryny. and Przyprawami mix it together natrzeć with already opłukany chopped fi- Mięso oblong umyć, its pokroić fibres, w after plastry that w we poprzek pestle włó- the meat and rest it in a pot pestle We start with dirt freeing of the veal, the next step is to rasher it let tarragon soli. oczyszczone, and lemon opłukane rinds. The warzywa prepared zalać herb kien, for rozbic 15 minutes tłuczkiem of i włożyć stewing. do Tomatoes rondla, podlać must be washed, parboiled, wodą, composition sporządzic we wywar. use to rub do wrzącego the fish with. wywaru Washed niewielką peeled, ilością cubed wody and i dusić finished przez with 15 minut. herbs. Pomidory them umyć, about sparzyć, 5 minutes obrać ze and skórki complete i pokroić it with w yogurt. Care: toma- As the last act we braise włożyć and rinsed rybę, ugotować vegetables pod are przykryciem. to be made into clear Sos soup. - olej We słonecznikowy place the fish i into wywar this przyprawić bouillon and kostkę toes oraz might dodać be zioła. exchanged Poddusić for ok. mushrooms 5 min, a na or peppers. sokiem cook it. cytrynowym, Dressing: sunflower solą potasową, oil and pieprzem bouillon i is końcu dodać jogurt naturalny. uwaga: pomidory zieloną meant pietruszką. to be seasoned with lemon juice, potassium salt, pepper and sprinkled with można P=22,11 zastąpić pieczarkami F=8,74 C=6,05 bądź papryką. parsley. B=18,79 T=6,60 W=4,65 E=145kcal P (protein)=18,79 F (fat)=6,60 C (carbohydrates)=4,65 E (energy)=145kcal Bitki cielęce Yearling rissoles in tomatoes w pomidorach B=22,11 T=8,74 W=6,05

17 Raw salad on apple and armoracia Surówka z jabłek Horseradish mash 10g (1/2 of spoonful), i chrzanu One apple 100g, A piece of carrot 100g, Currants 25g (two spoonfuls) Natural yogurt 25g (2 spoonfuls), Green parsley 5g ( 1 spoonful), chrzan Lemon tarty 10g (a (1/2 slice), łyżeczki) jedna marchew Kefir 100g 25g (two spoonfuls) jedno jabłko 100g porzeczki 25g (2 łyżki) jogurt Ksylitom naturalny (as 25g a (2 sugar łyżki) substitute), potassium salt zielona pietruszka Spices 5g (łyżeczka) cytryna For the 10g (plastrek) beginning we pulp the horseradish and kefir 25g (2 łyżki) Ksylitom moisten (zamiast it with cukru), lemon sól juice. potasowa We follow it with przyprawy the The vegetables go in the simple composition: carrot should be cleaned, peeled and grated into big- apple, we cube it and grate it into big cut-outs, to chrzan blend po it with utarciu armoracia, skropić sokiem yogurt and z cytryny. herbs. Marchew ger umyć, cut-outs obrać and i zetrzeć joined na with tarce rinsed odużych otworach, fir ought dodać to be opłukane tanged porzeczki. with seasonings ke- and com- currants. Ke- umyte jabłko pokroic w kostkę lub zetrzeć na tarce o duzych P=2 F=0,99 otwaorach, C=16,41 połączyć E=72kcal z chrzanem i jogurtem. dodać przyprawy. stałymi fir połaczyć bined z przyprawami with the rest. i wymieszać z pozo- produktami. B=2 T=0,99 W=16,41 E=72kcal Raw salad of carrot amid currants Surówka z marchwi i porzeczek P=2,35 F=0,77 C=13,78 E=50kcal B=2,35 T=0,77 W=13,78 E=50kcal

18 W USA zoperowano cukrzycę Niedawno pisaliśmy o rewelacyjnej metodzie chirurgicznego leczenia cukrzycy, sto- u pierwszego W USA Polaka zoperowano cukrzycę czynam In the USA an operation of diabetes has been carried sowanej z Not powodzeniem Niedawno long ago, pisaliśmy w we Cleveland reported o rewelacyjnej Clinic przez prof. al method Philipa dzie chirurgicznego Schauera of surgical i dr. leczenia approach Toma- cukrzycy, to diabe- sto- the sensation- meto- u pierwszego Polaka out on the one and only Polish so far zaczynam sza Rogulę. tes, 1 października sowanej which z has powodzeniem operację already baypassu gastrycznego ze wskazań cukrzycowych been w Cleveland successfully employed nic przez prof. in Cleveland Philipa Schauera Clinic i dr. by Toma- prof. Cli- I start Philip sza Schauer Rogulę. 1 and października dr Tomasz operację Rogula. baypassu gastrycznego the gastric ze diabetes wskazań cukrzycowych transplanta- Finally, przeszedł pierwszy Polak. d przeszedł pierwszy Polak. od nowa Zabieg rozpoczął tion was się carried o godzinie out 9. on Przeprowadzał go a single Polish individual dr Tomasz Zabieg on rozpoczął Rogula, the1st się a of anestezją o October godzinie 9. this Przepro- year. nowa kierował inny The polski transplant wadzał lekarz, go dr operation Tomasz dr Jacek commenced Rogula, Cywiński. Asystował a anestezją at 9. It anew again was kierował executed przez inny cały by dr czas polski Tomasz prof. lekarz, Philip Schauer, esthetic dyrektor wiński. support Bariatric Asystował of dr & przez Jacek Metabolic cały Cywiński, czas prof. who Phi- is Rogula dr Jacek with Cy- an- Institut. also a lip Polish Schauer, doctor. dyrektor All time Bariatric along, & prof Metabolic Philip Zdecydowałem, Schauer, Institut. że the pierwszego director Polaka of Bariatric&Metabolic powinien operować Institute, Zdecydowałem, Polak. was Wszystko że pierwszego assisting miało Polaka them. po- Polaka operował Polak. Zabieg udał Polaka operował Polak. Zabieg udał - winien My operować decision was Polak. that Wszystko the first Polish miało się znakomicie. W piątek pacjent podręcznikowy przebieg. Pacjent był na się znakomicie. W piątek stole pacjent dokładnie patient podręcznikowy dwie should godziny. be operated Nie przebieg. było najmniejszych i trafił komplikacji powiedział nam by Pacjent a Polish był surgeon. We did our best to observe any scholarly na A opuścił Polish doctor oddział operated chirurgiczny stole dokładnie dwie godziny. Nie było najmniejszych The patient komplikacji spent two hours powiedział on the nam op- opuścił oddział a Polish i chirurgiczny diabetic. trafił The rules. medical na rehabilitację. intervention na rehabilitację. has pleased to delight. wyraźnie zadowolony profesor. erating wyraźnie table. zadowolony There was profesor. not a slightest complication remarks clearly satisfied professor. Last Codzienne Friday the aplikowanie Codzienne patient was sobie aplikowanie released insuliny ma and już directed z głowy. ny ma to już a Można rehabilitation z głowy. by do- Można centre. by do- from sobie the insuli- surgery Everyday konywać insulin takich konywać injecting samych takich is zabiegów the samych past now. u zabiegów It u is nas possible i równolegle at last, nas to prowadzić conduct i równolegle such badania prowadzić treatments badania in Poland kliniczne paired ich with kliniczne skuteczności clinical ich research skuteczności mówi of its effectiveness przed wylotem prof. przed do Jerzy wylotem Cleveland Karski do of prof. the Cleveland Medi- prof. mówi cine Jerzy University Karski Jerzy z in Uniwersytetu Lublin Karski asserts z Uniwersytetu Medycznego to Cleveland. w Lublinie. dycznego w before his Me- flight Lublinie. fot. archiwum dwa lata dwa koszmaru... lata koszmaru... 2 years of nightmare. Robert W. ma 55 Robert lat i mieszka W. ma 55 w lat Warszawie. i mieszka w Warszawie. Prowadził zawsze Robert Prowadził W. bardzo is 55 zawsze aktywny years old bardzo tryb and aktywny lives życia. Przy wzroście His life-style cia. 173 Przy cm wzroście always ważył tended 173 w najlep- cm ważył to be w active. najlep- At in Warsaw. tryb żyszych czasach the height szych nawet czasach of kilogramów, cm, nawet his body 125 ale kilogramów, weight, even ale nadwaga nie through przeszkadzała nadwaga the pink nie przeszkadzała mu. years, W swoim reached mu. W even swoim 125 laptopie miał kg, wgraną while laptopie opcję his miał overweighing BMI wgraną (Body opcję Mass BMI never (Body troubled Mass Index), wskaźnika him. Index), his używanego laptop, wskaźnika he do had używanego kontroli normy i patologii związanej z masą cia- installed do a software kontroli (Body normy Mass i patologii Index) związanej a kind z of masą indica- cia- BMI tor to ła. control BMI to standard masa przypadająca and pathological na centymetr signals kwadratowy of body substance. powierzchni BMI ciała. stands for mass ła. BMI to masa przypadająca na centymetr kwadratowy equal powierzchni Poniżej to one wartości square ciała. 18,5 centimeter mamy niedowagę, of total body. pomiędzy 18,5 the mamy 18,5 value a niedowagę, 24,9 of 18,5 normę, po- we od are 25,0 do under- 29,9 Poniżej wartości Below między 18,5 weight, a 24,9 nadwagę, in-between normę, zaś od powyżej 25,0 18,5 do 30,0 29,9 24,9 otyłość. we Pan assume zaś Robert powyżej healthy śledził 30,0 norm, to na otyłość. bieżąco. from Pan 25,0 Najwyższy to 29,9 wy- is nadwagę, Robert śledził overweight, to nik, na jaki bieżąco. wyskoczył, when Najwyższy above to 41,72! wynik, jaki wyskoczył, Mr. Mówi Robert to dr 41,72! was Bożena keeping Norwa-Otto the tracks z Instytutu up-to- 30,0 obesity. Mówi dr Bożena date. Kardiologii His Norwa-Otto ever serious w Aninie: z Instytutu upgrowth was 41,72! Kardiologii Doctor w Aninie: Pan Bożena Robert jest moim Norwa-Otto pacjentem of od ponad Cardiology jest 10 moim lat w Institute związku pacjentem z nadciśnieniem in od ponad Anin tętniczym explains: Pan Robert 10 lat w związku Mr. i Robert zaburzeniami z nadciśnieniem has been lipidowymi. tętniczym my patient Chorobę for wieńcową 10 years szczęśliwie due to artery udało hypertension się wykluczyć, and ale more than i zaburzeniami lipidowymi. Chorobę wieńcową szczęśliwie udało się wykluczyć, ale fat cells dwa lata dysfunction. temu pojawiła We się did cukrzyca luckily o ascertain absence dzo ostrym of coronary przebiegu, malcondition, wymagająca poda- when bar- dwa lata temu in contrast, pojawiła wania się years jednostek cukrzyca ago intense insuliny o bardzo ostrym a strike przebiegu, cjent and dzielnie forced wymagająca walczył us to z injections poda- ograniczeniami of 240 ży- in- diabetes dziennie. rose Pawania 240 sulin jednostek ciowymi units insuliny per wynikającymi day. dziennie. The z patient walki Pacjent dzielnie brave walczył niami to cope i z udanie ograniczeniami with ograniczał everyday ży- wagę diabetes-relat- ciała. Ale ze was schorze- well ciowymi fot. archiwum wynikającymi ed limitations widać było z walki wyraźnie, and managed ze schorzeniami i udanie body mencie ograniczał size. However, oczekuje wagę jakiegoś it ciała. was obvious, radykalnego Ale that roz- his że przy to jego reduce tempera- his widać było temperament wyraźnie, wiązania. że przy Któregoś calls jego for dnia some temperamencie oczekuje jakiegoś radykalnego roz- zjawił radical się u solution. mnie z wiązania. Któregoś dnia zjawił się u mnie z

19 One day, he came with artykułem a journal na article temat saying metody there chirurgicznego is a surgical way out to conquer czenia diabetes cukrzycy in the w Cleveland Clinic [autorstwa and le- asked for my opinion. Then, niżej podpisanego it was a novelty przyp. for red.] me, i but spytał, the co o reputation of this medical tym myślę. centre Była was to beyond dla mnie any nowość, question ale renoma tego to czołowego study the światowego case via science ośrodka re-meports on the method and dycznego introduced wykluczała, Robert że może with chodzić my find- o jakieś of fooling the public. I began ings and my mind on niepoważne it, he did not poczynania. hesitate to decide Zaczęłam on studiować was dostępne already doniesienia flying straight naukowe to Cleve- na temat it. Half the September he land. metody, przedstawiłam panu Robertowi swoją - I had to be taking opinię, 4 types pozostawiając of blood overpressure jemu ostateczną medicine, without which I Zdecydował reached 240/120. się niemal Two natychmiast. medicaments decyzję. for cholesterol and triglyceride W połowie compounds, września br. values lądował of już which w Cleveland. Not alone this, because there be- I had in excess up to 20%. side, the diabetes daily combat Brałem exhausted cztery rodzaje me lekarstw to the last na nadciśnienie, które the sugar bez nich level osiągało was 240/ ). Dwa (at the phase of non-treatment The article about the rodzaje practice na cholesterol in Cleveland i trójglicerydy, I których received as close as wartości salvation. przekroczone With no miałem inch o dobre of delay I made a phone cent. call Kiedy to doctor jeszcze Tomasz doszło codzienne Rogula and zmaga- 20 pro- we agreed the appointment nie się z cukrzycą Robert (w fazie W. nieleczonej recollects. na poziomie cukru we krwi: ), miałem dość Who tego can koszmaru. afford this? Artykuł o tym, co robią w Cleveland przyjąłem For the query, what the niemal financial jak wybawienie. costs of treatment Szybko zdobyłem was, the telefon that do provided doktora Tomasza one who Roguli is capable i umówiłem of na Polish patient answers, running his own business przylot... and even mówi able Robert to buy W. private medical service in Poland in the background of zloty-dollar currency dependencies, then such a person will not end up in ruin. Apart that, he was kogo granted a na meaningful to stać? discount. The operation involves Na 25 thousand pytanie, jak dollars, wyglądało this finansowanie covers all the leczenia, polski pacjent included mówi, training że nie jest for ono fu- tanie, pre-preparations, post-operations, ture new life-mode. In majority, ale dla osób the prowadzących American medical własną działalność insurance system does not negate biznesową, validity korzystających of costs refunds. z prywatnej służby Impressing are the outcomes. zdrowia The w Polsce surgery oraz operation przy dzisiejszym expense, kursie in comparison to traditional złotówki hospitalization do dolara, nie expenses takie znów on rujnujące. diabetes, returns in two years Poza period. tym otrzymał znaczącą zniżkę. Zabieg kosztuje ok. 25 tys. dolarów, w co wchodzą wszystkie Professor badania Jerzy Karski przedoperacyjne, from Lublin Medical oraz szkolenie University, pacjenta animated pooperacyjne The Editorial Team of Diabetes do nowego życia with po zabiegu. sheer interest Większość in amerykańskich the method and medycznych intending going nie kwestionuje to Cleve- and Health offers the contact to dr. Redakcja Cukrzyca a zdrowie podaje zainteresowanym kontakt z dr zasadności land purports, refundowania that kosztów. financing such ubezpieczeń Tomasz Regula to those, who happen to be interested: - tom- już Tomaszem Regulą: tomrogula@yahoo.com oraz tel. kom. do cji w in porównaniu Poland. The z kosztami crucial leczenia problem cukrzy- is Argumentem an operation są osiągane would wyniki. be far Koszt modest rogula@yahoo.com, mob. phone - opera- USA +1(917) Once a USA: +1(917) Raz w roku ka tradycyjnymi accepting the metodami approach zwraca mentally year he visits the Collegium Medicum UJ in Cracow and can be re- się w ciągu przez miesiąc obecny jest w krakowskim Collegium Medicum UJ pod tel: Prof. legitimate Jerzy Karski therapeutic z Lubelskiego praxis. dwóch and lat. legally, just as it goes with a ached at the telephone numbers: Uniwersytetu Medycznego, - In żywo the Cleveland zainteresowany Clin- (012) oraz (012) and metodą i niebawem ic, they udający do the się research do Cleveland, to test twierdzi, że its koszty very takiego efficiency. zabiegu I wish w Polsce Poland byłyby o wiele took niższe. an initiative Główny problem to meet widzi the w efforts. We chirurgicznego would be able leczenia to adapt cukrzycy zaakceptowaniu jako pełnoprawnej metody terapeutycznej. the W system Cleveland to render Clinic prowadzone life easier, są the badania professor kliniczne expresses. nad jej skutecznością. Polska mogłaby się włączyć w ten nurt badań. Można by dokonywać I start takich my samych life anew zabiegów again u nas i równolegle prowadzić badania kliniczne skuteczności mówi W. profesor. withstood the operation Robert with flying colors. On Thursday, the next day past the surgery, he greets me zaczynam with wonderful żyć news that his sugars had dropped to 84 followed by na nowo That day around midday, he was fit Robert to W. raise zniósł himself zabieg znakomicie. and be walking. W czwartek, Friday, następnego he moved dnia po from operacji, the wita surgery się ze On ward mną informacjami, of the Cleveland że poziom Clinic to cukru rehabilitation bezpośrednio one, where po being zabiegu supervised spadł mu he do was 84, a we krwi about cztery to godziny stay till później the last do of 65. the Koło next południa week. At ma the wstać time już he z was łóżka to i fly zacząć back chodzić. to Poland. After W 3 piątek months opuścił he necessarily oddział chirurgiczny travelled i back przeniósł the się USA do for części his rehabilitacyjnej control examinations. Cleveland to - Clinic, gdzie We pod remain kontrolą in regular lekarzy miał contact przebywać doctor końca Bożena następnego Norwa-Otto tygodnia. Potem doc- with tor leci Tomasz do Polski. Rogula Po trzech admits. miesiącach She powrót, will be ma present się stawić on na the badania spot kontrolne. to inspect the stages Jesteśmy of our w patient stałym kontakcie recovering. z panią I am dr Bożeną Norwą-Otto to say it, since mówi she dr is Tomasz an out-stand- Rogula. in peace ing Będzie specialist ona na miejscu with good w Warszawie expertise monitorować przebieg the rekonwalescencji illness is, which naszego is so called pacjen- how complex metabolic ta. Jestem o aggregate to spokojny, of bo symptoms, znakomita one specjalistka, causes dokładnie interlacing rozumiejąca the complaints komplekso that with wość the schorzenia, curing jakim treatments jest tzw. results, zespół metaboliczny, on w disordered którym nakładają lipids, się sugars na siebie and do- all based blood legliwości circulation. i konsekwencje I do medyczne, highly appreciatjące the z zaburzonej fact, that gospodarki she unlike lipidowej, others cukro- nev- wynikaewej discouraged i nadciśnienia. Mr. Jestem Robert także as pełen for the uznania innovation dla jej postawy character profesjonalnej, the bowiem approach. na żadnym etapie Rogula konsultowania adds, that the pana BMI Roberta index of nie Doctor the zniechęcała patient go on do the zabiegu, operation co jest day dość proved typową 33,75. formą reagowania With such na a innowacje BMI indication medyczne. he would Dr Rogula have dodaje, been warded że wskaźnik off such BMI u obesity polskiego pacjenta here wynosił in Poland. w dniu Diabetes operacji 33,75. does Z operation not takim count wynikiem in. In the w USA Polsce BMI nie below mógłby 35 zostać denotes zoperowany just and na otyłość. only diabetes Cukrzyca indications. w ogóle nie - wchodzi I w start rachubę. a new W life USA BMI - Robert poniżej tells 35 us oznacza for good-bye. już tylko wskazania cukrzycowe. In Zaczynam the clinic żyć there, na nowo... other mówi patients nam are pan awaiting Robert na their pożegnanie. diabetes operations. So far, our W klinice Ministry czekają of Health już na badania silences przedoperacyjne the kolejni innovation polscy kandydaci of the method. do zoperowania in their tact cukrzycy. Nasz resort zdrowia na temat rewelacyjnej metody póki co dyskretnie milczy. Waldemar Piasecki Cleveland Waldemar Piasecki, Cleveland

20 stwie leków przeciwcukrzycowych zorganizował urząd cukrzycowe Reje- są bezpieczne, a na- w Polsce doustne leki przeciwstracji Produktów Leczniczych. wet jeśli występują objawy niepożądane, to nie zagrażają one Luiza Jakubiak /Rynek Zdrowia pacjentom ani w krótszym, ani w Not strange enough, many pacity prof. Franek singles sze zniesienia przez lekarza przede wszystkim na tendencje dłuższym doctors niż przez czasie. accept the side-effects not pacjenta. as an immoral do zakwaszania acidification organizmu. mainly. out, pointing tendencies of dyskutując choice, zdaniem o for cukrzycy profesora, the fact dostępne the czy drugs zaburzeniach not doctors. gospodarki According węglo-to In the case of metformin, doc- jego In zdaniem, his opinion, dużo far niebezpieczniejszygerous was lekiem fenformin pod tym drugs. more dan- w relieve Polsce torments doustne leki of przeciwcukrzycowe są bezpieczne, a na- względem była fenformina. w patients, wodanowej, the professor, mówimy oral o problemie, który pożądane, Poland w Polsce are to harmless, nie dotyczy zagrażają even one ok. in dyskusja, exaggerated czy przeciwwskaza- or not. antidiabetic jeśli medicines występują objawy available nie-in przypadku negatives, metforminy whether toczy się they are tors debate on its assumed wet pacjentom presence ani of some w krótszym, unpleasant ani w nia nie In są the trochę second na wyrost. group of drugs 2 mln osób. signs, the medicaments are prescribed to diabetics ones dłuższym czasie. w przypadku drugiej grupy najczęściej risk-free stosowane in long- and w chorobie są grupy bezpieczne leków to metformi- też jakość organised życia z chorobą. by the Bureau of shortrun. dyskutując that are derivatives of sulfonylurea, stosowanych which is leków gliclazide niejsze zło o cukrzycy czy zaburzeniach Our interview gospodarki in here, węglo- on przeciwcukrzycowych and glimepiride pochod- - the unde- najczęściej wodanowej, problems mówimy of diabetes o problemie, and nych sirable sulfonylomocznika, symptoms szczególnie are hypoglycaemia, gastroenteritis, those, who struggle carbohydrates który w system Polsce dotyczy disorders, ok. skin gliklazydu reaction, i glimepirydu haematological niepożądane disorders and pojawiają upgrowths 2 stands mln osób. for 2 million people in objawy Poland. najczęściej stosowane w chorobie grupy leków to metformistwie leków przeciwcukrzyco- Luiza Jakubiak się w of formie liver hipoglikemii, enzymes activity. zaburzeń Prof. żołądkowo-jelitowych, Franek convinces, re- that The Mniejsze lesser zło thanks to the medicaments, akcji patients skórnych, zaburzeń stand hematologicznych save i their wzrostu lives, aktyw- they are a potential ności likely enzymów to prevent wątrobowych. themselves Prof. from Franek diabetes przypomina, intricacies, że of dzięki tym lekom pacjenci mają szansę na przeżycie, unikają powikłamaceutical cukrzycy, poprawia safety has się been Leki przeciwcukrzycowe two evils their quality of everyday life ane w Polsce są bezpieczne też improves. jakość życia z chorobą. The conference on the phar- stosowane w Polsce powodują Medicinal Products Registry. Antidiabetic medicaments na i pochodne sulfonylomocznika. safemetformina jest dostępna konferencję o bezpieczeń- Mimo że leki insulinowe i used przeciwcukrzycowe in Poland powodują are na i pochodne sulfonylomocznikawych zorganizował urząd Health Rejestracji Produktów Leczniczych. Marketplace objawy uboczne, to i tak stanowią mniejsze zło uważa prof. na rynku od Metformina 30 lat. jej jest profil dostępna objawów that na niepożądanych Most rynku frequently od 30 lat. jej to profil employed przede ob- Luiza Jakubiak - Notwithstanding insulin edward Franek, and z anti-diabetes kliniki chorób jawów medications niepożądanych is metformin to przede /Rynek Zdrowia wszystkim schorzenia przewodu drugs wewnętrznych, engender endokrynologii side-effects, i wszystkim and derivatives schorzenia of przewodu sulfonylures. Metformin biegunka, has been nud- on- we diabetologii mind the csk first MSwia ones w as pokarmowego: warszawie. the lesser pokarmowego: biegunka, nudności, profile osłabienie. of objectionable signs of Przypomina, two evils że prof. do 1922 Edward Franek states, repreności, osłabienie. market for 30 years now. Its senting roku, kiedy Internal po raz pierwszy Diseases, podano pacjentowi and insulinę, Endocrinol- wszy- kiedy are kiedy spojrzymy na na przeciwwskazania generally do disorders of ali- Diabetology ogy scy Clinic chorzy of z CSK cukrzycą MSWiA typu wskazania in 1 mentary do stosowania canal: diarrhoea, tego Warsaw. leku, to pojawia się kwasica, niewydolność - umierali w He ciągu recollects, kilku tygodni. that nausea, attenuation. up to 1922 the moment leku, insulin dlatego was wielu introduced, lekarzy all akcep- to pojawia If we się nerek, pay kwasica, attention podawanie nie-twydolność di- środków the negative nerek, kontrastowych, aspects podawanie niewy- of the abetes tuje objawy type uboczne 1patients przyjmowania dying leków within jako mniejsze a couple środków had dolność drug, we wątroby talk of wymienia acidosis, been zło, kidneys kontrastowych, failures, niewydolność drugs wątroby necessities, wymienia liver contrast of prof. Franek, zwracając uwagę a weeks. cierpienie chorego jest łatwiejinca- rzeciwcukrzycowe o że leki insulinowe i cukrzycowe uboczne, to i tak stanoiejsze zło uważa prof. Franek, z kliniki chorób rznych, endokrynologii i logii csk MSwia w war- Przypomina, że do 1922 dy po raz pierwszy pocjentowi insulinę, wszyrzy z cukrzycą typu 1 w ciągu kilku tygodni. o wielu lekarzy akcepjawy uboczne przyjmoków jako mniejsze zło, nie chorego jest łatwiej- prof. Franek, zwracając uwagę pieczniejszym lekiem pod tym względem była fenformina. w przypadku metforminy toczy się dyskusja, czy te przeciwwskazania nie są trochę na wyrost. w przypadku drugiej grupy najczęściej stosowanych leków przeciwcukrzycowych pochodnych sulfonylomocznika, szczególnie gliklazydu i glimepirydu objawy niepożądane pojawiają się w formie hipoglikemii, zaburzeń żołądkowo-jelitowych, reakcji skórnych, zaburzeń hematologicznych i wzrostu aktywności enzymów wątrobowych. Prof. Franek przypomina, że dzięki tym lekom pacjenci mają szansę na przeżycie, unikają powikłań cukrzycy, poprawia się konferencję o bezpieczeństwie leków przeciwcukrzycowych zorganizował urząd Rejestracji Produktów Leczniczych. Luiza Jakubiak /Rynek Zdrowia