Cele: - kojarzenie związków gramatyczno-logicznych w strukturze zdań, - ćwiczenie spostrzegawczości i szybkości podejmowania decyzji.

Transkrypt

1 Zabawy twórcze Zabawa Przedmioty Cele: - rozwijanie umiejętności słuchania innych - zwiększanie płynności słownej. Przebieg: Rozejrzyj się po sali. Wybierz jeden przedmiot, ale nie mów jaki. Przyjrzyj mu się dokładnie, tak jakbyś miał sporządzić jego plan. Dzieci po kolei opowiadają o wybranym przedmiocie, nie nazywając go. Zadaniem grupy jest odgadnąć, o jakim przedmiocie mowa. Zabawa Układanie zdań Cele: - kojarzenie związków gramatyczno-logicznych w strukturze zdań, - ćwiczenie spostrzegawczości i szybkości podejmowania decyzji. Materiały: dwie kartki papieru, rozsypanka wyrazowa. Przebieg: Uczestnicy podzieleni są na dwa zespoły. Przed każdym zespołem w odległości 5 kroków na stoliku leżą kartka i wyrazy. Na sygnał prowadzącego pierwsi z każdego zespołu podbiegają do stolika, na kartce układają dowolny wyraz i powracają na koniec swojego rzędu. Następne osoby podbiegają kolejno do stolika, odczytują wyrazy i dokładają dalszy, starając się, by powstało sensowne zdanie. Zabawa,,trzymaj - puść Cele: - usprawnianie pamięci słuchowej, - rozwijanie koncentracji i przerzutności uwagi. Materiały: kolorowy sznurek. Przebieg: Uczestnicy zabawy stojąc w kole trzymają sznur odpowiadający długością obwodowi koła. Prowadzący staje w środku koła. Co pewien czas wskazując na dowolne dziecko, woła Puść" lub Trzymaj". Zabawa polega na tym, że wtedy gdy stojący w środku woła" Puść", należy sznurek trzymać i odwrotnie - puścić po okrzyku Trzymaj". Okrzyki te padają na zmianę, raz w formie rozkazu, kiedy indziej - prośby, co utrudnia orientację. Zabawa,,fotografia Cel: stymulowanie myślenia twórczego. Materiały: kolorowe fotografie, kartony, gazety, nożyczki, klej. Przebieg: Prowadzący rozdaje każdemu dziecku po l zdjęciu wyciętym z gazety. Następnie prosi o przyklejenie zdjęcia na karton oraz wymyślenie i przygotowanie podpisu do tego zdjęcia. Podpis powinien być wykonany metodą collage, złożony z przyklejonych wyrazów, wyciętych z gazet. Po

2 wykonaniu ćwiczenia dzieci prezentują prace na forum grupy komentarze. i odczytują wymyślone Zabawa,, podobieństwa i różnice Cel: rozwijanie myślenia indukcyjnego oraz intuicyjnego. Materiały: karteczki z nazwami przedmiotów, zwierząt i roślin. Przebieg: Przygotowujemy karteczki z nazwami przedmiotów, zwierząt i roślin. Dzieci po kolei losują (z pojemnika, w którym wymieszano wszystkie karteczki) po jednej z nich i nie czytając treści przekazują osobie prowadzącej, która jedynie informuje, do której z trzech grup należy wyraz. Karteczkę z wylosowanym słowem przypinamy szpilką na plecach danego dziecka, które ma za zadanie odgadnąć wyraz za pomocą pytań, na które odpowiadają pozostali uczestnicy tylko tak" lub nie". Im szybciej padnie prawidłowa odpowiedź, tym większe brawa otrzymuje zgadujący, wykazał się bowiem umiejętnością wyciągania wniosków z niepełnych przesłanek. Zabawa,,podobieństwa Cel: - budowanie analogii, metaforyzowanie - rozwijanie wyobraźni Materiały: duże arkusze papieru z wypisanymi w dwóch kolumnach hasłami. Ćwiczenia tego typu mają również na celu naukę rozumowania typu indukcyjnego oraz rozwój wyobraźni. Analogia jest związkiem pomiędzy dwoma obiektami o podobnej wewnętrznej strukturze, sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, dlaczego coś jest coś innego". Metafora, jako bliska analogii, często pokrywa się z nią, wybieramy takie, które są zrozumiałe same przez się lub wymagaj ą prostego wyjaśnienia poprzez szukanie podobieństw między danymi rzeczownikami. Przykład takiego ćwiczenia: na tablicy lub dużym arkuszu papieru wypisujemy w dwóch kolumnach hasła takie jak np.: Zabawa,,magiczne okręgi Cel: rozwijanie kreatywnej wyobraźni Materiały: kartki papieru z narysowanymi 15 identycznymi kołami, o średnicy 2 cm, Przebieg: Uczestnicy otrzymują kartki papieru z narysowanymi 15 identycznymi kołami, o średnicy 2 cm, które mają uzupełnić w dowolny sposób, tak by z tych okręgów powstały dowolne przedmioty, ale wyłącznie okrągłego kształtu. Nie oceniamy naturalnie wartości artystycznej tych rysunków, lecz pomysłowość dzieci w wyszukiwaniu odpowiednich kształtem przedmiotów. Im więcej okręgów dziecko wypełni w określonym czasie (od 8 do 10 minut), tym lepiej funkcjonuje jego wyobraźnia twórcza.

3 Zabawa,,porównania Cel: rozwijanie myślenia słowno-pojęciowego Materiały: różnorodne obrazki. Przebieg: Prezentujemy różnorodne obrazki. Losujemy z zestawu dwa (np. krowa i koń) i pytamy: Co mają wspólnego ze sobą te obrazki? Należy wymienić jak najwięcej cech. Po nabraniu przez dzieci wprawy losujemy więcej niż dwa obrazki, np. trzy, cztery, dzieci abstrahują cechy wspólne. Dzieci mogą porównywać rzeczy, obiekty konkretne, bądź też figury abstrakcyjne, podobne w mniejszym lub większym stopniu do siebie, i nadawać im znaczenie. Zabawa,,łańcuszek skojarzeń Cel: rozwijanie wyobraźni, kształtowanie oryginalności myślenia Przebieg: Gra słowna, w której jedno dziecko mówi wyraz, drugie dodaje swoje skojarzenie, następne dziecko mówi słowo, które mu się kojarzy z ostatnim. W dalszej kolejności, po nabyciu wprawy w tworzeniu skojarzeń, wprowadzamy do gry reguły. Określamy pierwszy, środkowy i ostatni wyraz - przypisujemy je odpowiednim dzieciom (np. zima - zwierzę -praca). Zadaniem dzieci jest uzupełnienie ciągu skojarzeń, tworząc wzajemne asocjacje. Ciąg skojarzeń musi być sensowny. Np. zima - mróz - futro - zwierzę - karma - zakupy - pieniądze - praca. Zabawa,,mistrz zapamiętywania Cel: doskonalenie koncentracji uwagi, spostrzegawczości i pamięci Przebieg: Jedno z dzieci wychodzi za drzwi, a pozostałe dobierają się parami. Każda para ustala określony znak lub ruch, np. kiwanie głową, klaskanie w dłonie. Następnie dzieci rozpraszają się po całym pomieszczeniu i zapraszają do środka czekające na zewnątrz dziecko. Chodzi ono po pomieszczeniu, dotyka uczestników, którzy pokazują swoje znaki. Jego zadanie polega na połączeniu w pary dzieci pokazujące tan sam znak lub ruch. Znalezione pary odchodzą na bok. Zabawa,,gra w kolory Cel: ćwiczenie ekspresji językowej Materiały: kartki z różnymi kolorami Przebieg: dzieci losują kartki z różnymi kolorami, a następnie opisują co jest w danym kolorze, jakim chciałbym być kolorem-twórcze wypowiedzi dzieci. Projekt edukacyjny Stosowanie go przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej jest szczególnie zasadne, ponieważ pozwala on różnicować pracę. Wybór tematu, form pracy, sposobów prezentacji i zadań do

4 wykonania wynika z zainteresowań uczniów i powstaje przy ich współudziale - niekiedy zupełnie spontanicznie. Metoda projektu opiera się na naturalnej ciekawości dziecka, uczy stawiania pytań, komunikowania się, interakcji, rozwiązywania problemów. Czas przeznaczony na realizację projektu powinien być na tyle długi, by uczniowie mogli zrealizować zadania, ale na tyle krótki, by nie stracili zainteresowania nimi. Projekty mogą mieć charakter zadań realizowanych przez miesiąc, tydzień, dzień a nawet 1-2 godziny. Krótkie działania wymagają równie starannego przemyślenia i przygotowania, a ich realizacja może zostać powiązana, np. z zadaniem domowym. Kolejnym etapem była praca w oparciu o arkusze - uczniowie obserwowali eksponaty zgromadzone w Instytucie (owady z różnych stron świata) i wypełniali je danymi. Kolejne zadanie wykonywane było już w klasie - polegało na wykorzystaniu zebranych informacji i przygotowaniu w grupach map mentalnych. Uczniowie dobrali się w trzy grupy zadaniowe, zgodnie z danymi, które zgromadzili. Zakończeniem projektu była wystawa zorganizowana na terenie szkoły, na której uczniowie zaprezentowali: arkusze obserwacyjne zgromadzone w jeden wspólny Dziennik, gotowe mapy mentalne oraz prace plastyczne wykonane różnymi technikami (zadanie dodatkowe). Przykładem wykorzystania metody projektu na dwóch godzinach lekcyjnych są zajęcia w klasie III - Drzewa wokół nas - klon, kasztanowiec i lipa". Zadaniem uczniów było zebranie materiałów do albumu. Uczniowie dobrali się w grupy zadaniowe: 1 grupa dokonywała pomiarów (z wykorzystaniem różnych miar - miara krawiecka, nietypowe miary - stopy, klamerki do bielizny, itp.) i sporządzała odbitki (kory, liści), 2 grupa rysowała drzewa (kształt korony, kolor liści, owoce, kwiaty, najbliższe otoczenie), 3 grupa pisała twórcze teksty w formie prezentacji drzewa ( Jestem lipą..."). Po wykonaniu zadań przez wszystkie grupy, uczniowie w klasie przygotowali album, który systematycznie wzbogacany był przez kolejne karty oraz zdjęcia dotyczące innych drzew Projekt Wynalazki i ich wynalazcy" realizowany w klasie III. Celem głównym projektu było: rozwijanie twórczego myślenia i zainteresowań uczniów oraz wdrażanie do korzystania z różnych źródeł informacji. Wynalazkami wybranymi wstępnie przez uczniów do projektu były: kompas, papier, lampa naftowa, telefon, samolot, aspiryna, żelazko (w trakcie realizacji projektu uczniowie zainspirowani poszukiwaniami dołożyli kolejne wynalazki - kusza, proch, banknoty, balon). Projekt realizowany był przez okres 1 miesiąca. Realizacja projektu poprzedzona była wyjściem do muzeum na wystawę prezentującą stare eksponaty.

5 Uczniowie pracowali w czterech grupach: I grupa odpowiedzialna była za stworzenie Klasowej księgi wynalazców i ich wynalazków", II grupa za przygotowanie wystawy na terenie szkoły Wpływ wynalazków na życie ludzi" (plakaty, ulotki, informacje, zaproszenia, ekspozycja wykonanych przedmiotów), III grupa - za przygotowanie krótkich przedstawień na temat wynalazców i zaprezentowanie jej uczniom klas I i II (zadaniem uczniów było wejście w rolę wybranej postaci, poznanie ciekawostek z jej życia, przygotowanie rekwizytów, stroju z właściwej epoki, charakteryzacji), IV grupa - zajmowała się tworzeniem rebusów i gier planszowych dla uczniów klas młodszych, które wykorzystane zostały do zabaw w trakcie w/w prezentacji wynalazców. Przed przystąpieniem do projektu opracowany został harmonogram działań, zasady pracy, omówione zostały wszystkie zadania oraz sposób prezentacji i oceny grup. Uczniowie zapoznani zostali z bibliografią (przygotowana przez nauczyciela biblioteki szkolnej) oraz stronami internetowymi i programami multimedialnymi dla dzieci prezentującymi temat. Wystawa i zajęcia dla młodszych uczniów spotkały się z dużym zainteresowaniem całej społeczności szkolnej, a Klasowa księga wynalazców i ich wynalazków" stała się na długo jedną z najpoczytniejszych książek w klasie. Obserwacje, doświadczenia, eksperymenty w świetle nowej podstawy programowej Eksperyment 1 - Moje zmysły (oko) Pomoce: plastykowy kubek, 16 spinaczy biurowych, kartka i ołówek Uczniowie dobierają się w pary i siadają naprzeciw siebie przy stoliku. Pośrodku stołu stoi plastykowy kubek. Uczniowie wrzucają kolejno, za pomocą wyprostowanej ręki osiem spinaczy biurowych do kubka. W I próbie mają otwarte oczy, w drugiej próbie mają jedno oko przysłonięte. Zadaniem uczniów jest zaobserwowanie, jak przysłonięte oko wpływa na celność rzutów oraz porównanie swoich wyników Eksperyment II - Moje ciało (czas reakcji) Pomoce: prosty, długi patyk (miarka), pisaki w dwóch kolorach Uczniowie dobierają się w pary. Jeden uczeń siada na krzesełku, drugi (trzymający pionowo przed sobą patyk) staje w odległości 30 cm. Na określony sygnał (np. już") uczeń stojący wypuszcza patyk z ręki. Zadaniem ucznia siedzącego na krześle jest jak najszybsze chwycenie patyka. Każdy ma 3 próby, kolejne chwyty zaznaczane są pisakiem na patyku (każde dziecko ma swój kolor). Na koniec uczniowie porównują wyniki. Kto ma lepszy czas reakcji? Eksperyment III - Moje ciało (Jestem kwadratem, czy prostokątem?) Pomoce: ołówek, miarka krawiecka, kartka i ołówek Uczniowie dobierają się w pary. Pierwsza osoba staje prosto z wyciągniętymi w bok prostymi rękoma. Zadaniem drugiej osoby jest dokonanie 2 pomiarów: wzrost, rozpiętość ramion (od palca serdecznego prawej ręki do palca serdecznego lewej ręki). Po dokonaniu i zanotowaniu

6 pomiarów uczniowie zamieniają się rolami. Po zakończeniu porównują wyniki i odpowiadają na pytanie z tytułu eksperymentu. Techniki zapamiętywania: Karty ze spisem treści Kluczowe terminy, podsumowujące temat, bądź jedno z zagadnień, należy zapisać na specjalnych kartkach, natomiast na ich odwrotnej stronie umieścić kolorowy obrazek lub symbol, który ma pomóc w przypomnieniu terminu. Połóż kartki tak, by na wierzchniej stronie był obrazek bądź symbol i postaraj się ułożyć je w takiej kolejności, by obrazowały podsumowanie tematu. Pomieszaj je następnie i postaraj ponownie ułożyć. Jest to okazja, by nauczyć się wynikania jednego terminu (zagadnienia) z drugiego. Przyklejane notki Karteczki z kluczowymi terminami ponaklejaj w pokoju do nauki, sypialni i przedpokoju. Tak jak poprzednio, ich układ możesz wcześniej dowolnie zmieniać, układając je np. na blacie stołu. Metoda dobra przy pisaniu wypracowań! Plakaty Jaskrawe, kolorowe plakaty, stanowiące wizualne podsumowanie najważniejszych zagadnień, można umieścić na linii lub nad linią wzroku. Powtórki przy muzyce Powtórki przy muzyce są przyjemnym i łatwym sposobem zapamiętywania istotnych informacji. Muzyka w tempie uderzeń na minutę pozwala na osiągnięcie stanu Alfa. Jest on szczególnie korzystny dla zapamiętywania długotrwałego. Sceniczny monolog Głośne wypowiadanie tekstu bądź kluczowych zagadnień (terminów) podsumowania może pomóc w późniejszym przypominaniu wiadomości, szczególnie, jeśli wypowiadane słowa są bardzo mocno akcentowane! Poszukaj pomocnika Poproś kogoś (nie nauczyciela!), aby cię posłuchał, zrobił z tobą test lub przepytał. Z pomocą takiej osoby zrób generalny sprawdzian swojej wiedzy. Specjalne miejsce Przypominanie informacji stanie się łatwiejsze, kiedy skojarzysz je z charakterystycznymi miejscami. Każdego rozdziału książki możesz uczyć się w innym pokoju. Możesz również rozłożyć na podłodze karty z poszczególnymi zagadnieniami ze spisu treści i chodzić pomiędzy nimi. Technika ta jest bardzo pomocna dla osób posiadających inteligencję kinestetyczną.

7 Rapowanie, rytm i rym Tekst stanie się łatwiejszy do zapamiętania, jeżeli zrobisz z niego rymowankę lub skomponujesz do niego muzykę. Pomagaj sobie przy tym całym ciałem muzyka jest po to, aby się w jej takt poruszać! Technika ta świetnie nadaje się do zapamiętywania dat, okresów panowania królów, tablic matematycznych, twierdzeń, tablic okresowych, suchych faktów. Wizualizacja Umieść informację w pamięci wzrokowej. Spraw, aby obraz był jasny, duży, kolorowy i pasował do określonej osoby, miejsca lub przedmiotu. Dla zapamiętania trudnej pisowni jakiegoś wyrazu wyobraź go sobie jako szereg jasnych, grubych i kolorowych kawałków połączonych w całość. Stwórz z nich obrazek i zachowaj go w pamięci. Powinieneś być w stanie zobaczyć go zawsze wtedy, gdy będzie ci potrzebny. Dziwaczne zastosowania Najłatwiej zapamiętać to, co niezwykłe i absurdalne. Wyjmowanie informacji z kontekstu i nadawanie im zabawnych znaczeń powoduje, że dana informacja zakorzenia się w pamięci. Spróbuj wyobrazić sobie królową brytyjską i papieża walczących na ringu poduszkami wypełnionymi pierzem oraz wykrzykujących odmienne poglądy na temat reformacji! Jaskrawe mazaki Można nimi podkreślać kluczowe terminy, aby wyróżnić je spośród reszty tekstu. Ucząc się języków, używaj różnych kolorów do podkreślania różnych części zdania. Mapy pamięci Mapy pamięci mogą być dzielone, łączone, wzbogacane lub skracane. Nie nawarstwiają się one. Wpływają na intensyfikację wzajemnych oddziaływań prawej i lewej półkuli mózgowej dzięki uaktywnianiu wyobraźni, prezentowaniu kluczowych terminów i schematów. Ściąga Sporządź listę najistotniejszych dla danego tematu informacji i trzymaj ją zawsze przy sobie.