Czyste energie. Bariery rozwoju fotowoltaiki w Polsce. wykład 9. dr inż. Janusz Teneta. Wydział EAIiE Katedra Automatyki

Transkrypt

1 Czyste energie wykład 9 Bariery rozwoju fotowoltaiki w Polsce dr inż. Janusz Teneta Wydział EAIiE Katedra Automatyki AGH Kraków 2011

2 Znane bariery 1. Warunki przyłączenia systemu PV do sieci elektroenergetycznej, przyłączenie systemu PV do sieci, odbiór techniczny oraz dopuszczenie do eksploatacji. 2. Uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z OZE 3. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego 4. Instalacja systemów PV 5. Uzyskanie świadectw pochodzenia energii

3 Przyłączenie PV do sieci Podmiot ubiegający się o przyłączenie PV do sieci składa do właściwego przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem albo dystrybucją energii elektrycznej wniosek o wydanie warunków przyłączenia. Do wniosku dołącza się wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzję o warunkach zabudowy. Dla systemów >2MW należy również dostarczyć ekspertyzę wpływu przyłączenia na sieć.

4 Przyłączenie PV do sieci Podmiot ubiegający się o przyłączenie PV do sieci zobowiązany jest wpłacić w ciągu 7 dni od złożenia wniosku o wydanie warunków przyłączenia zaliczkę na poczet opłaty przyłączeniowej w wysokości 30 PLN/kW. Po uzyskaniu warunków przyłączenia strony mają dwa lata na podpisanie umowy o przyłączenie do sieci. Po tym czasie warunki przyłączenia wygasają. Umowa o przyłączeniu do sieci stanowi podstawę do rozpoczęcia prac projektowych i budowlano montażowych na zasadach w niej określonych.

5 Przyłączenie PV do sieci znane problemy Ze względu na brak doświadczenia operatorów systemów PV, często dużą trudność stanowi przygotowanie dokumentacji technicznej dołączanej do wniosku. Mimo ustawowego podziału kosztów wykonania przyłączenia do sieci ( dla systemów <5MW 50/50%) przedsiębiorstwa energetyczne próbują przerzucić większą ich część na inwestora np. poprzez zawyżanie kosztów całościowych. Zdarza się że sugerowana jest modernizacja znacznej części sieci przesyłowej co jest sprzeczne z ustawą bo to na przedsiębiorstwach energetycznych spoczywa obowiązek dbania o właściwy stan techniczny i rozwój sieci elektroenergetycznych

6 Przyłączenie PV do sieci znane problemy Każdy z operatorów systemu dystrybucyjnego posiada własne Instrukcje ruchu eksploatacji sieci dystrybucyjnej, wg której przeprowadza próby i odbiory częściowe oraz końcowe. Stąd też brak możliwości przygotowania jednakowej instrukcji dla inwestorów na terenie całej Polski. Czas realizacji od złożenia wniosku do odbioru końcowego (dane od STOEN S.A.): Ok. 1,5 miesiąca przy istniejącym przyłączu Ok. 1,5 roku gdy trzeba wybudować nowe przyłącze

7 Przyłączenie PV do sieci propozycje zmian Dla małych podłączanych mocy koszty wykonania przyłącza po stronie operatora sieci lub Zryczałtowana, jednakowa opłata przyłączeniowa niezależna od lokalizacji systemu PV. Wprowadzenie jednolitej instrukcji odbioru technicznego dla wszystkich operatorów sieci. Ustalenie nieprzekraczalnych terminów odbioru instalacji

8 Uzyskiwanie koncesji Koncesjonowaniu podlega zgodnie z Ustawą Prawo Energetyczne każda działalność gospodarcza (z wyjątkiem biogazowni rolniczych oraz źródeł wytwarzających energię elektryczną w oparciu o biogaz rolniczy) w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w OZE bez względu na wielkość mocy zainstalowanej źródła czy też ilości energii wyprodukowanej w tym źródle.

9 Uzyskiwanie koncesji - promesa Każdy kto zamierza prowadzić działalność polegającą na: wytwarzaniu, przetwarzaniu, magazynowaniu, przesyłaniu, dystrybucji oraz obrocie paliwami i energią, podlegającą koncesjonowaniu, może ubiegać się o wydanie promesy koncesji, która stanowi swego rodzaju przyrzeczenie udzielenia koncesji. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy. W promesie koncesji ustala się okres jej ważności, z tym, że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy ;nie określa górnej granicy okresu ważności promesy. Promesa koncesji nie daje prawa do prowadzenia działalności w zakresie, w którym wymagane jest posiadanie koncesji, nie można zatem wnioskować o wydanie świadectw pochodzenia ani skutecznie żądać zakupu i pierwszeństwa przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej. Zatem okres, na który wnioskuje się o udzielenie promesy koncesji powinien być skorelowany z procesem inwestycyjnym. Promesa może być dokumentem ułatwiającym przedsiębiorstwu uzyskanie finansowania planowanej inwestycji, a także uzyskanie w przyszłości koncesji, ponieważ na etapie wnioskowania o promesę koncesji, Przedsiębiorca musi zgromadzić określone dokumenty.

10 Uzyskiwanie koncesji Warunki konieczne, które powinien spełniać przyszły Koncesjonariusz Przedsiębiorcy występujący z wnioskami o udzielenie koncesji muszą spełniać przesłanki do jej uzyskania określone w art. 33 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Zgodnie z tym przepisem Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który: 1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; 2) dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwość ich pozyskania; 3) ma możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności; 4) zapewni zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych, o których mowa w art. 54 ustawy Prawo energetyczne; 5) uzyskał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

11 Uzyskiwanie koncesji Okoliczności uniemożliwiające uzyskanie koncesji Zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, nie może być wydana koncesja wnioskodawcy: 1) który znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji; 2) któremu w ciągu ostatnich 3 lat cofnięto koncesję na działalność określoną ustawą z przyczyn wymienionych w art. 58 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.) [3], zwanej dalej ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, lub którego w ciągu ostatnich 3 lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej; 3) skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą Prawo energetyczne.

12 Uzyskiwanie koncesji WNIOSEK O UDZIELENIE KONCESJI (lub odpowiednio promesy koncesji powinien zawierać w szczególności : 1) oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy również ich imiona i nazwiska oraz adresy do korespondencji; 2) określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja; 3) informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą; 4) określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności; 5) określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem; 6) numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP). Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.

13 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty I. Dokumenty wskazujące, że Przedsiębiorca spełnia warunki organizacyjne zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności objętej koncesją (promesą koncesji): 1) aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub wyciąg z rejestru przedsiębiorców, uzyskane nie wcześniej niż 3 miesiące przed przedłożeniem organowi koncesyjnemu 2) zaświadczenie o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej NIP 3) w przypadku spółek osobowych umowa spółki 4) aktualna informacja z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności przedsiębiorcy (w przypadku spółek prawa handlowego członków zarządu spółki, a w przypadku spółek osobowych wszystkich wspólników) oraz aktualna informacja z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności przedsiębiorstwa; uzyskane nie wcześniej niż 3 miesiące przed przedłożeniem organowi koncesyjnemu 5) oświadczenie przedsiębiorcy, że nie zgłoszono w stosunku do niego wniosku o ogłoszenie upadłości oraz że nie znajduje się w stanie likwidacji

14 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty I. Dokumenty wskazujące, że Przedsiębiorca spełnia warunki organizacyjne zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności objętej koncesją (promesą koncesji): 6) oświadczenie przedsiębiorcy, że wszystkie osoby zatrudnione przy eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń elektroenergetycznych posiadają świadectwa kwalifikacyjne wymagane na podstawie przepisów ustawy Prawo energetyczne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją tych sieci, instalacji i urządzeń 7) oświadczenie przedsiębiorcy, że nie został w ciągu ostatnich 3 lat wykreślony z rejestru działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej 8) w przypadku dokonywania czynności przez pełnomocnika, pełnomocnictwo do dokonywania czynności prawnych w imieniu Wnioskodawcy (wraz z oryginałem dowodu zapłaty należnej opłaty skarbowej w wysokości 17 zł), 9) dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej za wydanie koncesji w wysokości 616 zł (opłata nie dotyczy podmiotów określonych w dziale: Opłaty związane z uzyskaniem koncesji (promesy koncesji) ) lub za wydanie promesy koncesji w wysokości 98 zł

15 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty II. Dokumenty wskazujące, że spełnione są warunki techniczne zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej : 1) dokumenty potwierdzające tytuł prawny przedsiębiorcy do obiektów i instalacji niezbędnych do prowadzenia działalności objętej koncesją (np. akt notarialny, odpis z księgi wieczystej, wypis z rejestru gruntów, umowy dzierżawy, umowy użyczenia, faktury zakupu elektrowni generatora/ ów, itp.) 2) opis parametrów technicznych urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej z określeniem rodzaju wykorzystywanego paliwa oraz stanu technicznego tych urządzeń 3) schemat oraz opis sposobu zainstalowania układu pomiarowego (oraz wag przy źródłach spalających biomasę), z którego wyniki odczytów produkcji energii będą przedkładane Prezesowi URE w celu uzyskania świadectw pochodzenia; schemat oraz opis powinny określać położenie układu pomiarowego w odniesieniu do jednostek wytwórczych, układów zasilania potrzeb własnych oraz innych odbiorów, w tym sieci operatora systemu elektroenergetycznego 4) decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, bądź decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego (albo dokument stwierdzający możliwość lokalizacji planowanej inwestycji na danym terenie w przypadku promesy koncesji),

16 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty II. Dokumenty wskazujące, że spełnione są warunki techniczne zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej : 5) decyzja udzielająca pozwolenia na budowę urządzeń, instalacji i sieci 6) dokumenty informujące o zakończeniu budowy oraz rozpoczęciu eksploatacji obiektu (w zależności od warunków określonych w pozwoleniu na budowę): a) pozwolenie na użytkowanie b) zawiadomienie właściwego organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy (składane co najmniej 21 dni przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania). W przypadku, gdy właściwy organ nadzoru budowlanego nie wniesie sprzeciwu dotyczącego inwestycji, po 21 dniach od dnia doręczenia ww. zawiadomienia, należy do akt postępowania dołączyć informujące o tym oświadczenie. 7) protokół sprawdzenia technicznego, dopuszczenia i przyjęcia do eksploatacji urządzeń energetycznych wydany przez operatora systemu elektroenergetycznego, do którego sieci elektrownia została przyłączona

17 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty II. Dokumenty wskazujące, że spełnione są warunki techniczne zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej : 8) decyzja o udzieleniu pozwolenia wodnoprawnego (w przypadku elektrowni wodnych), 9) decyzja określającą warunki techniczne przyłączenia do sieci elektroenergetycznej (tzw. warunki przyłączenia do sieci) lub tzw. umowę przyłączeniową. Dodatkowo w przypadku elektrowni wykorzystującej technologię spalania biomasy lub biogazu z innymi paliwami: tzw. "Dokumentacja uwierzytelniająca. Instalacja do produkcji oraz procedury rozliczeń energii ze źródeł odnawialnych" 2 egzemplarze opinia o przygotowanej dokumentacji (opracowana przez niezależną stronę trzecią) 2 egzemplarze

18 Uzyskiwanie koncesji wniosek, dokumenty III. Dokumenty wskazujące posiadanie możliwości finansowych zapewniających prawidłowe wykonywanie działalności objętej koncesją : 1) zestawienie rocznych, planowanych przychodów i kosztów dla działalności objętej wnioskiem koncesyjnym, na okres minimum trzech lat (harmonogram finansowania inwestycji w przypadku promesy), 2) sprawozdania finansowe z ostatnich trzech lat (rozliczenia roczne PIT dla osób fizycznych lub wspólników spółek cywilnych, bilanse oraz rachunki zysków i strat dla pozostałych podmiotów), a jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą prze z okres krótszy niż trzy lata ww. dokumenty od dnia podjęcia działalności 3) aktualne zaświadczenie z właściwego Urzędu Skarbowego stwierdzające, że przedsiębiorca nie zalega ze zobowiązaniami wobec budżetu państwa, uzyskane nie wcześniej niż 3 miesiące przed przedłożeniem organowi koncesyjnemu 4) zaświadczenie z właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzające, że przedsiębiorca nie zalega z wpłatą składek na ubezpieczenia społeczne, uzyskane nie wcześniej niż 3 miesiące przed przedłożeniem organowi koncesyjnemu 5) zaświadczenie z banku, w którym jest prowadzony podstawowy rachunek przedsiębiorcy, określające wielkość obrotów, zdolność płatniczą i kredytową przedsiębiorcy, zawierające informacje o udzielonych przedsiębiorcy kredytach oraz informację, czy rachunek jest wolny od tytułów egzekucyjnych, uzyskane nie wcześniej niż 3 miesiące przed przedłożeniem organowi koncesyjnemu

19 Uzyskiwanie koncesji znane problemy Duża ilość dokumentów wymaganych od inwestora, a pochodzących z różnych źródeł. Brak uproszczonej procedury dla małych systemów Możliwe opóźnienia w wydaniu koncesji z powodu braków formalnych we wniosku Konieczność prowadzenia działalności gospodarczej przez inwestora Wśród dokumentów dołączanych do wniosku jest pozwolenie na budowę. Nie ma jasności czy URE umożliwia zastąpienie go zgłoszeniem budowy.

20 Uzyskiwanie koncesji propozycje zmian Ze względu na czysto biurokratyczny charakter wydawania promesy koncesji należy wprowadzić maksymalnie uproszczoną procedurę dla małych systemów (np. <30kWp) Zniesienie obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej dla producentów, dla których produkcja energii elektrycznej jest działalnością uboczną. Rozważenie możliwości zniesienia procedur koncesyjnych dla małych instalacji przydomowych.

21 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na obszarach dla których istnieje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, inwestor może realizować inwestycję jeśli jest ona zgodna z przeznaczeniem terenu w tym planie. W chwili obecnej Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego istnieją zaledwie dla ok. 30% powierzchni Polski. Na pozostałych terenach władze lokalne mają dużą dowolność przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy

22 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego znane problemy Brak możliwości budowy instalacji PV na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkalną i usługową. Instalacja PV podpięta do sieci z intencją odsprzedaży energii jest traktowana jako instalacja produkcyjna i może być wybudowana jedynie na terenie z takim przeznaczeniem. W przypadku braku Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Wymaga to przedłożenia szeregu dodatkowych dokumentów, a w ostateczności zależy do indywidualnej decyzji lokalnego organu władzy samorządowej (istnieje droga odwoławcza).

23 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego propozycje zmian W przypadku inwestycji na terenie objętym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego -wykluczenie instalacji PV przewidzianych do podłączenia do sieci i odsprzedaży energii elektrycznej spod rygoru budowania ich wyłącznie na terenach przeznaczonych pod działalność produkcyjną. Dla pozostałych terenów określenie jasnych kryteriów wykluczających instalowanie PV, bez pozostawienia dowolności interpretacyjnej urzędnikom.

24 Instalacja systemów PV Zgodnie z Prawem Budowlanym zainstalowanie systemu PV może podlegać dwojakim procedurom administracyjnym: Zgłoszenie budowy Pozwolenie na budowę

25 Instalacja systemów PV pozwolenie na budowę Wniosek składa się do Starostwa Powiatowego. Decyzja powinna być wydana do 30 dni (w sytuacjach skomplikowanych do 65 dni). Inwestor zatrudnia kierownika budowy i informuje powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego o planowanym terminie rozpoczęcia prac. Projekt budowlany dołącza się do wniosku (projekt architektoniczno- budowlany oraz projekt zagospodarowania terenu wraz z odpowiednimi załącznikami). Projekt musi być podpisany przez mającego odpowiednie uprawnienia projektanta, członka Izby Architektów.

26 Instalacja systemów PV pozwolenie na budowę Budowę prowadzi się zgodnie z procedurami, normami budowlanymi i przepisami BHP. Na budowie prowadzi się dziennik budowy (odpowiada za to kierownik budowy) Istnieje możliwość kontroli budowy przez inspektora z powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego. Zakończenie prac budowlanych zgłasza się W powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego, wraz z oświadczeniem kierownika budowy i całą niezbędną dokumentacją i odbiorem instalacji elektrycznej.

27 Instalacja systemów PV znane problemy Prawo jest niejasne i nigdzie nie wspomina wprost o systemach fotowoltaicznych lub kolektorach słonecznych. Dlatego powstają wątpliwości czy potrzebne jest pozwolenie na budowę czy wystarczy samo zgłoszenie. Budowę można zacząć po 30 dniach od złożenia zgłoszenia i braku uwag ze strony organu administracji. Jeżeli miejscowe władze uznają że wymagane jest pozwolenie na budowę oznacza to konieczność pokonania kolejnych barier administracyjnych i znaczne zwiększenie kosztów inwestycji

28 Instalacja systemów PV propozycje zmian Określenie granicznej mocy - z rozróżnieniem systemów wolnostojących i zintegrowanych z budynkami (BIPV /BAPV), poniżej której wystarczającym dokumentem do rozpoczęcia budowy będzie zgłoszenie budowy

29 Uzyskiwanie świadectw pochodzenia i obrót nimi Zgodnie z prawem energetycznym, koncesja na wytwarzanie energii z OZE jedynie uprawnia do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w OZE i uprawnia do otrzymywania świadectw pochodzenia energii. Aby uzyskać świadectwa konieczne są dodatkowe procedury wnioski do Prezesa URE potwierdzone przez operatora sieci. Obrót świadectwami wymaga jednorazowego otwarcia konta na Towarowej Giełdzie Energii.

30 Uzyskiwanie świadectw pochodzenia i obrót nimi znane problemy Długi czas oczekiwania na świadectwa (do 28 dni od złożenia wniosku) Duże obciążenia administracyjne Niejasne zasady opodatkowania 19%(instrumenty finansowe) lub 5,5% (ryczałt)

31 Uzyskiwanie świadectw pochodzenia i obrót nimi propozycje zmian Wprowadzenie Feed in Tariff W przypadku utrzymania systemu zielonych certyfikatów umożliwić obrót nimi osobom fizycznym (bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej) Wprowadzić jednolitą (5,5%) stawkę podatku dla dochodów osiągniętych ze sprzedaży świadectw pochodzenia

32 Czechy przykład administracyjnych manipulacji przy taryfach stałych PV ,2178 Euro/kWh brak zainteresowania ,4545 Euro/kWh start inwestycji Stawki indeksowane do inflacji, roczna obniżka max. 5%, zwrot inwestycji nie dłużej niż 15 lat 2007 skokowa zmiana kursu CZK/EURO stawki FIT staja się bardzo korzystne, spadają ceny modułów 2009 efektywna FIT dla <30kWp 0,47Euro/kWh najwyższa stawka w Europie Zmiana ustawy obniżenie stawek o 50% (2010) i wprowadzenie wstecznego podatku 26% od wszystkich działających instalacji. Koniec 2010 zainstalowana moc ok. 1,6GWp

33 Polska rzeczywistość Zobowiązania 2020 OZE 15%(Polska) 20% (UE) Obecnie OZE w Polsce 8% (głównie E. wodna i biomasa) Wiatraki 1,1GW (2010), 15,2GW(2020) PV 1,3MWp(2010), 2MWp(2020), 32MWp(2030) PV z licencjami w Polsce ok. 30kWp (2010) Od 2013 roku Polska będzie płacić 30% za emisję CO2, o do %.

34 Przykłady FiT Wielka Brytania Energy Source Scale Generation Tariff Duration Household % Industrial % (p/kwh) [A] (years) 12.06p/kWh 8.60 p/kwh Anaerobic digestion 500kW 11, ,4 133,7 Anaerobic digestion >500kW ,6 104,7 Hydro 15 kw 19, ,0 231,4 Hydro >15-100kW 17, ,6 207,0 Hydro >100kW - 2MW ,2 127,9 Hydro >2MW - 5MW 4, ,3 52,3 Micro-CHP [B] <2 kw ,9 116,3 Solar PV 4 kw new [C] 36, ,3 419,8 Solar PV 4 kw retrofit [C] 41, ,5 480,2 Solar PV >4-10kW 36, ,3 419,8 Solar PV >10-100kW 31, ,4 365,1 Solar PV >100kW - 5MW 29, ,0 340,7 Solar PV Standalone [C] 29, ,0 340,7 Wind 1.5kW 34, ,1 401,2 Wind >1.5-15kW 26, ,4 310,5 Wind >15-100kW 24, ,8 280,2 Wind > kW 18, ,9 218,6 Wind >500kW - 1.5MW 9, ,9 109,3 Wind >1.5MW - 5MW 4, ,3 52,3

35 Dziękuję za uwagę!!!