Harry Potter. Antygony. Joanne K. Rowling zdaje si odpowiadaç na. i pytania
|
|
- Bernard Sowiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Harry Potter i pytania Antygony Po wielu latach narzekaƒ, e czytelnictwo upada, a ksià ka prze ywa swój zmierzch, po latach niepokojów, e dzieci i m odzie wybierajà atwiejsze ni lektura sposoby sp dzania wolnego czasu, korzystajàc z Internetu, grajàc w gry komputerowe czy po prostu oglàdajàc telewizj, ksià ki o Harrym Potterze udowodni y, e jednak nic nie jest w stanie zastàpiç ksià ki. MARTA JEDLICZKO-MALIK Joanne K. Rowling zdaje si odpowiadaç na pytanie zawarte w tytule przedwojennej broszury: Jak m odzie naszà zach ciç do czytania? Trzeba najzwyczajniej w Êwiecie stworzyç takà ksià k, która zaspokajaç b dzie potrzeby czytelnicze m odzie y. Fakt taki powinien uêwiadomiç nam, jak bardzo niedoskona y i ubogi jest kanon lektur szkolnych, które odpowiadajà wra liwoêci dzieci yjàcych w XXI wieku. Wi kszoêç tekstów, które proponujemy do czytania swoim uczniom, jest na ogó dla nich nieprzyswajalna, bo sà sztuczne, powsta a w Êwiecie, z którym oni majà ju niewiele wspólnego, od którego chcà si wyzwoliç, operuje niezrozumia- ym dzisiaj j zykiem. Prze ycia grup harcerzy, podchody i akcje samokszta ceniowe nie sà dzisiaj atrakcyjnà propozycjà czytelniczà. Potrzeba nowego bohatera O ile jeszcze w czasach tzw. realnego socjalizmu propozycje zawarte choçby w Syzyfowych pracach mog y budziç dreszcz emocji, dzisiaj sà ju tylko Êwiadectwem dawno minionej historii. Nowy typ bohatera i form literackà odpowiednià dla wspó czesnego czytelnika proponuje cykl powieêciowy Joanne K. Rowling. Przesadà jest twierdzenie Przemys awa Czapliƒskiego, e Harry Potter to harlequin dla dzieci. 1 Ksià ki o Potterze sà przede wszystkim o wiele lepiej napisane warsztatowo. Nie wykorzystujà zgranych do cna schematów romansowych. Nie jest jednak tajemnicà, e wykorzystujà znane od dawna schematy kompozycyjne i fabularne, a tak e struktury morfologiczne i topik istniejàcà w znacznej cz Êci ju w literaturze antycznej. Takie ukszta towanie powieêci Rowling sprzyja dzia aniom dydaktycznym. Mo na przedstawiç uczniom powieêç jako utwór korzystajàcy z wielu êróde, operujàcy ró nymi kodami w procesie komunikowania si nadawcy i odbiorcy. Mo na zwróciç uwag na realizacj antycznego toposu ycie snem oraz na pewne funkcje kompensacyjne magia jest darem, który ch opiec otrzymuje niejako w odpowiedzi na doznawane od Dursleyów krzywdy. Ksià ka mówi zatem o pewnej 1 P. Czapliƒski, Harlequin dla dzieci?, Gazeta Wyborcza 2001, nr
2 sprawiedliwoêci. Mo na wreszcie zastanawiaç si nad problemami gatunkowymi, podobnie jak czynià to autorzy ksià ki Harry Potter i nasze dzieci 2, umieszczajàc ksià ki Rowling w schemacie kompozycyjnym baêni, westernu, eposu i innych. I choç zagadnienie to zdaje si byç jednak nierozstrzygalne, bowiem literatura wspó czesna nie operuje (dotyczy to zw aszcza prozy) gatunkami czystymi, a cykl o Potterze zbli a si coraz bardziej do konstrukcji sylwicznych i czerpie z ró nych êróde, nie tylko fabularnych, ale i strukturalnych, to z pewnoêcià ksià kom o Harrym Potterze najbli ej do baêni magicznej oraz do powieêci rozwojowej. Czary i bajka Wielu czytelnikom, zw aszcza tym najbardziej zbli onym do religijnoêci ortodoksyjnej (niezale nie od wyznania), najwi cej niepokoju zgotowa y obecne w ksià kach Joanne Rowling czary. OczywiÊcie, od razu nale y odrzuciç teorie spiskowe, które widzia y w tych powieêciach inspiracje satanistyczne czy okultystyczne. Czary jako element struktury sà cechà morfologicznà bajki magicznej. Ksià ki o Harrym Potterze odpowiadajà w ca ej swojej rozciàg oêci cechom, które opisa W adimir Propp w Morfologii bajki. Zatem gdy mowa o czarach i magii w poszczególnych tomach cyklu Rowling, nie sposób nie odnosiç si do badaƒ Proppa. Szczególnie wa ne jest to przy oznaczaniu funkcji protagonistów, ich motywacji, ale tak e przy opisie atrybutów postaci i ich znaczeniu. Wed ug rosyjskiego badacza: Ksià kom o Harrym Potterze najbli ej do baêni magicznej oraz do powieêci rozwojowej. Apoteoza buntu? adnej fabu y z danego rodzaju bajek nie mo na badaç w oderwaniu od drugiej ani pod wzgl dem morfologicznym, ani genetycznym. 3 To nieco t umaczy problemy z magià w powieêciach Rowling sà one nieodzownym elementem Êwiata przedstawionego oraz toku fabularnego bajki magicznej. Uzasadnione jednak zostajà niepokoje zwiàzane z okultystycznymi fascynacjami, jakie mo e budziç lektura tych ksià ek. Istnieje niebezpieczeƒstwo, e dzieci i m odzie zach cone przyk adem sympatycznego i wzbudzajàcego zaufanie bohatera same zacznà poszukiwaç tajemnych mocy w innych lekturach. Stàd tylko krok do literatury ezoterycznej spod znaku New Age, praktyk czarnoksi skich etc. Dlaczego? Dlatego, e bodaj w adnej innej bajce magicznej czary nie by y a tak sugestywne i nie mia y a takiej mocy. I nie by o ich a tyle. Nie mieliêmy te obrazu takiego Êrodowiska, w którym magii i czarnoksi stwa po prostu naucza si. PowieÊci Êrodowiskowe o szkole istniejà jako doêç reprezentatywna grupa, ale nigdy przedmiot nauczania w powieêciowych szko- ach nie by tak frapujàcy. To wyraêne niebezpieczeƒstwo, któremu jednak dobrze przygotowany nauczyciel mo e zaradziç, umieszczajàc Êwiat magiczny w zbiorze zachowaƒ konwencjonalnych dla gatunku, jednoznacznie wskazujàc na fikcjonalnoêç tego elementu. Niepokoje wychowawców budzi tak e fakt, e ksià ka apoteozuje bunt Harry ego przeciw opiekunom. Filisterski Êwiat Dursleyów jest przeniesiony niemal dos ownie z XIX-wiecznej powieêci wiktoriaƒskiej (Dickens jest tu chyba prawzorcem). Nikt nie zadaje sobie pytania, dlaczego Harry traktowany jest przez nich w aênie tak. Czy wprowadzony tu zosta zestaw Êrodków przynale nych opisywaniu sierocej doli (stàd to mieszkanie w schowku pod schodami, czyli najmniej wa nym miejscu w domu)? Czy szykany, jakim jest poddawany Harry, majà zwiàzek z jego cechami osobniczymi, czy sà tylko wynikiem nienawiêci, jaka 2 P. J. Âliwiƒski OFMCap, A. Regiewicz, Harry Potter i nasze dzieci. Przewodnik nie tylko dla rodziców, Kraków W. Propp, Morfologia bajki, t um. W. Wojtyga-Zagórska, Warszawa 1976, s /
3 tkwi w Dursleyach? A mo e ukazane sà tu dwa modele wychowania mugolski (filisterski?) i czarodziejski (artystowski?). Harry Potter jest wyraênym odbiciem konfliktu tak mocno eksponowanego ju przez literatur romantycznà, konfliktu ja contra Êwiat. Dopiero odnalezienie Êwiata alternatywnego (tym Êwiatem jest tu Hogwarth) daje bohaterowi mo liwoêç odnalezienia swojego w aêciwego miejsca i odzyskania utraconej godnoêci. Sam bunt nie jest ju tak niebezpieczny. Po buncie Holdena Caufielda, bohatera Buszujàcego w zbo u J. D. Salingera, jest elementem w aêciwym dojrzewaniu postaw ideowych i Êwiatopoglàdowych m odego cz owieka. Zauwa yç mo na, e bunty te idà jakby w dwóch ró nych kierunkach: Caufield na poczàtku powieêci opuszcza szko, Potter zaê do niej trafia. Pytanie Antygony... to pytanie o granice, do jakich mo na si posunàç w walce z prawem moralnym. Co mo na czyniç, aby rezultatem dzia ania by o wy sze dobro? I to jest chyba najwi kszy problem cyklu powieêciowego o Harrym Potterze. Ksià ki te wymagajà gruntownego, aksjologicznego odczytania, wychodzàcego poza stereotypowe sposoby lektury. Niepokojàcym wychowawczo jest brak rozró nieƒ mi dzy dobrem a z em. Pozory sà takie, e mamy do czynienia z utworem dydaktycznym. PowieÊcià o wyzwalaniu si spod ci aru ograniczeƒ, ze sp tania konwencjami (takie wyzwolicielskie tendencje obserwowaç mo na by o w powieêciach o artyêcie z prze omu XIX i XX wieku). O dydaktyzmie powie- Êci Êwiadczy i miejsce akcji (szko a), i Êrodowisko bohaterów (uczniowie, nauczyciele). Ksià ka jednak nie mówi nam do koƒca, co jest dobrem, a co z em. Powoduje to pewne zamieszanie, które prowadziç mo e m odego czytelnika do b dnych konstatacji, e czyniàc z o mo na czyniç dobro. 4 I to te jest pytanie Antygony czy dla wy szych pobudek mo emy czyniç z o? To jest pytanie o to, czy z e drzewo mo e wydawaç dobre owoce? Harry Potter kieruje si cz sto wy szymi pobudkami przyjaênià, ch cià doskonalenia si, ale w walce ze z em (uosabianym w powieêciach przez Voldemorta) g ównym motorem jego dzia ania jest pami ç o rodzicach zabitych przez z ego czarnoksi nika. Mamy wi c do rozwik ania problem: Harry Potter chce walczyç ze z em w imi pami ci o rodzicach czy przez ch ç zemsty? Stajemy wobec pytania o intencje. I podobnie jak intencje Antygony równie intencje Harry ego Pottera nie podlegajà ocenie. Ocenie podlegajà jedynie jego czyny. A czyny te sà cz sto z e. Harry nie powstrzymuje si przed kradzie à (kradzie sk adników potrzebnych do sporzàdzenia eliksiru wielosokowego Harry Potter i Komnata Tajemnic), oszustwem (wy udzenie podpisu Lockharta upowa niajàcego do wypo yczenia z biblioteki zakazanej ksià ki Harry Potter i wi zieƒ Azkabanu), k amstwem (k amstwa wobec profesora Dumbledore a Harry Potter i Komnata Tajemnic), czyli czynami, które w katalogu norm moralnym opatrzone sà jednoznacznie znakiem ujemnym. Taka postawa jest z pewnà dezaprobatà odbierana przez czytelników. W wypowiedzi ucznia klasy VI na temat wartoêci moralnych prezentowanych przez Pottera czytamy: Harry Potter zaglàda do koperty Filcha i czyta treêç listu. Ciekawe, e nigdy nie ma z tego powodu wyrzutów sumienia. (...) Na Bo e Narodzenie nie kupuje przyjacio om prezentów, a sam dostaje ich mnóstwo. (...) Przyjaêni si z Hermionà, bo bez niej nie poradzi by sobie z odrabianiem licznych prac domowych. 5 Dla tego dziecka bohater jednoznacznie pope nia z o. Inny z czytelników (tak e uczeƒ klasy VI) próbuje Pottera usprawiedliwiaç: Harry Potter jest cz owiekiem, wi c nie jest idealny. (...) Chcia bym go naêladowaç szczególnie w po- 4 Na takie niebezpieczeƒstwo zwraca tak e uwag Jan Wróbel w artykule Wady i zalety Pottera ( ycie z ). 5 Ankieta Moja ocena wyborów moralnych Harrego Pottera przeprowadzona wêród uczniów klasy V i VI Katolickiej Szko y Podstawowej im. Êw. Jadwigi Królowej w Lublinie
4 Êwi ceniu i dà eniu do dobra. Jednak nie podoba mi si to, e dà àc do celu posuwa si do pewnego rodzaju z a. Ale czy ktokolwiek z nas nigdy nie zrobi czegoê, z czego nie by by dumny?. 6 Czy Harry Potter czyni z o, aby czyniç dobro? To pytanie wprowadza nas w Êwiat relatywizmu moralnego. W Êwiat, gdzie nie istnieje tylko z o i tylko dobro, ale mniejsze i wi ksze z o oraz mniejsze i wi ksze dobro. W myêl takiego, dwuwartoêciowego systemu etycznego w cz owieku nie mo e jednoczeênie istnieç tak i nie. Natomiast wewn trzna organizacja bohatera pokazuje, e wykreowany zosta nowy, relatywistyczny system moralny, w którym jedne czyny sà mniej z e od innych, a motywacje zak adajàce wi ksze dobro umo liwiajà czynienie mniejszego z a. Dobro i z o sà w ksià kach Rowling nie rudymentami, wartoêciami spetryfikowanymi i niezmiennymi, ale dobro i z o poszczególnych czynów zale y od kontekstu i konsytuacji. Zatem coê, co raz jest z em, innym razem mo e nim nie byç albo byç z em mniejszym. To niebezpieczna opcja, sugerujàca, e wszystko zale y jedynie od interpretacji i e ka de z o mo na usprawiedliwiç na drodze rozumowej bàdê emocjonalnej. Bohater postmodernistyczny? Ten widoczny wp yw filozofii postmodernistycznej przek ada si tak e na konstrukcj samego bohatera. Jak zauwa y Czapliƒski, Harry Potter walczy z wielkim z em na Êwiecie, ale nie potrafi sobie poradziç ze z em w yciu codziennym. 7 Przyzwyczajeni zostali- Êmy do innej hierarchii, w myêl której najpierw nale y usunàç drzazg ze swego oka, aby móc odpowiedzialnie zajàç si belkà w oku bliêniego. Jednak ukazanie Harry ego Pottera z jednej strony jako ch opca zwyczajnego, który s abo radzi sobie ze z em na co dzieƒ, pope niajàcego podobne grzeszki, jak zbli eni do niego wiekiem czytelnicy, z drugiej zaê jako herosa, który przy pomocy magii i osobistego sprytu potrafi walczyç ze z em w Êwiecie, jest zabiegiem powodujàcym atrakcyjnoêç bohatera. Proponuje te pewnà atwoêç yciowà, w której sugeruje si, e ma e przest pstwa moralne nie przeszkadzajà w dokonywaniu wielkich czynów; e to, co robimy prywatnie, nie rzutuje na nasz wizerunek publiczny. Harry Potter jest w aênie przyk adem takiej podwójnej moralnoêci. Nie oznacza to ycia wed ug dwóch systemów moralnych, ale dzielenia swojej etyki na sfer osobistà i oficjalnà. To du y dyskomfort wychowawczy, gdy postaç skonstruowana tak atrakcyjnie, wykazujàca wiele zbie nych cech ze swoimi czytelnikami, wprowadza w ycie pewne uzasadnienia dla jego podwójnoêci. Harry Potter walczy ze z em, cz sto z nim wygrywa, czasami zostaje przez nie pokonany, jednak te doêwiadczenia w nik ym stopniu odbijajà si na rozwoju jego wn trza. Nie mamy tu bowiem do czynienia z klasycznà powieêcià rozwojowà, powieêcià o dojrzewaniu. W poetyk tego gatunku wpisana jest zmiana, jaka nast puje w bohaterze w sposób ewolucyjny lub rewolucyjny. Harry Potter jest jakby odporny na doêwiadczenia Êwiata zewn trznego. Pod wp ywem doêwiadczanych przygód Êwiat jego wartoêci nie zmienia si, a dojrzewanie spo eczne, psychologiczne i aksjologiczne pozostaje jakby niewzruszone wobec czynników ze Êwiata. Harry Potter nie rozwija si, nie doskonali si poprzez swe s aboêci. Trudno jednak daç tutaj Wewn trzne uporzàdkowanie hierarchii wartoêci w swoim yciu daje asumpt do starania si o dobro dla pozosta ej cz Êci spo eczeƒstwa, w której si yje. 6 Tam e. 7 Czapliƒski pisze: W Harrym Potterze wielkie dobro zwyci a we wspania ym stylu, nadludzkim wysi kiem pokonujàc w ochatego pajàka, besti czy mrocznego ksi cia podziemi Voldemorta, natomiast ma e dobro odwaga codzienna, màdroêç, przyzwoitoêç, gotowoêç przyznania komuê racji ponosi tu permanentnà i dotkliwà kl sk w starciu z normalnoêcià (op. cit). 2/
5 jakàê jednoznacznà analiz przyczyn i przewidzieç skutki takiego uformowania bohatera. Nie znamy bowiem jeszcze ca oêci cyklu, a jak wiadomo powieêç o dojrzewaniu mo na zinterpretowaç jedynie wtedy, gdy znamy wszystkie elementy tego procesu. Kogo kreuje Joanne Rowling? Wykorzystujàc szeroko rozumianà etyk postmodernizmu kreuje antybohatera czy everymana? Je eli bohaterem najbli szych lat ma byç typ nieheroiczny, pospolity, czyniàcy z o w imi wy szych, ale mrocznych i niedookre- Êlonych idei, to taka kreacja b dzie uniemo liwia a skuteczny proces wychowawczy, który ma daç nast pnym pokoleniom ludzi odpowiedzialnych i etycznych. Je eli zaê Potter jest everymanem, to podobnie usprawiedliwi i negatywne, i pozytywne cechy zawarte w swojej konstrukcji. Egoizm i antyheroizm sà granicami, o które mo e oprzeç si interpretacja aksjologiczna tej postaci. Pytanie Antygony to tak e pytanie o hierarchi wartoêci. Co jest w yciu najwa niejsze dla Harry ego Pottera? Tego nie wiemy. Nie potrafimy ustaliç katalogu cnót i zasad, jakie rzàdzà jego yciem. Mamy jedynie migotania jakichê szczàtków etyki w niektórych jego wypowiedziach. Niemo liwa jest jednak taka konstrukcja, jak choçby w przypadku innych bohaterów literatury dzieci cej i m odzie owej. Katalog taki stworzyç mo na bardzo atwo np. dla Stasia Tarkowskiego bohatera W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza. Swój katalog cnót ma tak e Andrzej Radek; swój zbuntowany porzàdek ma i Holden Caufield. Czy by Potter to bohater bez warto- Êci? Czy mo na dawaç za wzorzec kogoê, kto w yciu kieruje si jedynie wartoêciami sytuacyjnymi? Zabieg to niebezpieczny, ale mo liwy do wykonania, przy odpowiednim pokierowaniu tokiem lektury. Harry Potter jest bowiem przyk adem istnienia wartoêci negatywnych w literaturze. Jego wartoêç negatywna nie przejawia si jako przeciwieƒstwo warto- Êci pozytywnej czy jako pozorna wartoêç pozytywna, ale jako ma y stopieƒ nat enia warto- Êci pozytywnej i w najwi kszym stopniu jako brak wartoêci. ycie Harry ego Pottera cz sto jest neutralne, opatrzone znakiem zera aksjologicznego. Harry Potter nie jest zatem niebezpieczny, bo dopiero si tworzy, konstruuje, kszta tuje. Sprzymierzeniec nauczycieli Pytania o mo liwoêç pope nienia wykroczenia dla dobrego celu to pytania, jakie stawiamy ksià kom Joanne K. Rowling. Antygona wykroczy a przeciw prawom paƒstwowym, aby byç w zgodzie z w asnym sumieniem. Jakie jest sumienie Harry ego Pottera? Czy jest sumieniem równie zrelatywizowanym jak Êwiat wartoêci, w który zosta wpisany? Czy potrafi ponieêç konsekwencje równie swoich ma- ych, codziennych czynów? Czy powieêç o dojrzewaniu, w schemat której zosta y wpisane jego losy, b dzie powieêcià o dojrzewaniu w stron z a czy ku dobru? Jaki b dzie prywatny Êwiat dojrza ego Harry ego Pottera? Pytania Antygony czynià z ma ego czarodzieja sprzymierzeƒca wychowawców i nauczycieli. Pozwalajà na pokazanie z o onoêci i skomplikowania, jakie niesie ycie. Mogà te pomóc w uczeniu odpowiedzialnych postaw i zachowaƒ. Mogà byç Êwiadectwem drogi. Podsumowujà to autorzy przywo ywanego opracowania: Nawet jeêli Harry nie jest spi owym, bez skazy dzia- ajàcym bohaterem, to jednak mo e byç wzorem podà ania ku dobru 8. " MARIA JEDLICZKO-MALIK Nauczycielka j zyka polskiego w Katolickiej Szkole Podstawowej im. Âw. Jadwigi Królowej w Lublinie 8 P. J. Âliwiƒski OFMCap, A. Regiewicz, op. cit. s Podobne stanowisko prezentuje ks. J. Dunin Borkowski w artykule Odczarowaç Harry ego Pottera ( ycie z )
Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA
Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA Witaj mi oêniku podró y, cieszymy si, e kupi eê nasze ubezpieczenie. Wiemy, e podczas swojej podró y chcesz si cieszyç wolnym czasem a bezpieczeƒstwo jest
Bardziej szczegółowoPROGRAM KURSU ONLINE Asertywność i poczucie własnej wartości
PROGRAM KURSU ONLINE Asertywność i poczucie własnej wartości Marta Pyrchała-Zarzycka www.astrosalus.pl www.kosmetyka-fitness.pl http://www.astrosalus.com/ www.sukces-biznes.pl kursy@astrosalus.pl 506-320-330
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoTEMAT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ : Jak motywować uczniów do świadomego uczęszczania do szkoły.
Zespół Szkół nr 1 w Rzeszowie RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w roku szkolnym 2014/2015 TEMAT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ : Jak motywować uczniów do świadomego uczęszczania do szkoły. CELE EWALUACJI: 1. Rozpoznanie
Bardziej szczegółowoMĄDROŚĆ, WIARA i WYCHOWANIE. Koncepcja pracy Katolickiego Gimnazjum im. św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu na lata 2015/2020
MĄDROŚĆ, WIARA i WYCHOWANIE Koncepcja pracy Katolickiego Gimnazjum im. św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu na lata 2015/2020 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLI/447/2013 RADY MIEJSKIEJ GÓRY KALWARII. z dnia 28 maja 2013 r.
UCHWAŁA NR XLI/447/2013 RADY MIEJSKIEJ GÓRY KALWARII z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia programu działań wspierających rodziny wielodzietne zamieszkałe na terenie Gminy Góra Kalwaria Na podstawie
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 19 marca 2009 r.
Dziennik Ustaw Nr 52 4681 Poz. 421 421 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 19 marca 2009 r. w sprawie sta u adaptacyjnego i testu umiej tnoêci w toku post powania o uznanie kwalifikacji
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVIII/294/2013 RADY GMINY NOWY TARG. z dnia 27 września 2013 r. w sprawie przyjęcia programu 4+ Liczna Rodzina
UCHWAŁA NR XXVIII/294/2013 RADY GMINY NOWY TARG z dnia 27 września 2013 r. w sprawie przyjęcia programu 4+ Liczna Rodzina Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 oraz art.51 ust.1 z dnia 8 marca 1990 r. ustawy
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoJakość oferty edukacji kulturalnej w Warszawie Raport z badania
Jakość oferty edukacji kulturalnej w Warszawie Raport z badania Wydział Badań i Analiz Centrum Komunikacji Społecznej Urząd m.st. Warszawy Warszawa, grudzień 2014 r. Informacje o badaniu Cel badania: diagnoza
Bardziej szczegółowoSatysfakcja pracowników 2006
Satysfakcja pracowników 2006 Raport z badania ilościowego Listopad 2006r. www.iibr.pl 1 Spis treści Cel i sposób realizacji badania...... 3 Podsumowanie wyników... 4 Wyniki badania... 7 1. Ogólny poziom
Bardziej szczegółowoUchwała nr V/25/2015 Rady Miejskiej w Szczytnie z dnia 26 lutego 2015 r.
Uchwała nr V/25/2015 w sprawie wprowadzenia na terenie miasta Szczytno programu działań na rzecz rodzin wielodzietnych pod nazwą Szczycieńska Karta Dużej Rodziny Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych
DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowoDZISIAJ PRZEDSZKOLAKI JUTRO JUŻ PIERWSZAKI
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 im. A. Mickiewicza 45 720 Opole ul. Sz. Koszyka 21 tel./fax.: (077) 4743191 DZISIAJ PRZEDSZKOLAKI JUTRO JUŻ PIERWSZAKI program współpracy szkolno - przedszkolnej Magdalena
Bardziej szczegółowoLEKCJA 3 STRES POURAZOWY
LEKCJA 3 STRES POURAZOWY Stres pourazowy definicje Stres pourazowy definiuje się jako zespół specyficznych symptomów, które mogą pojawić się po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia. Są to
Bardziej szczegółowoDZIECI I ICH PRAWA. Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku
DZIECI I ICH PRAWA Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku i jakiejkolwiek dyskryminacji, niezaleŝnie od koloru skóry, płci, języka, jakim się posługuje, urodzenia oraz religii. Zostały one
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne Szkolna interwencja profilaktyczna Szkolna interwencja profilaktyczna Program wczesnej interwencji Profilaktyka selektywna Program adresowany do szkół Opracowanie programu
Bardziej szczegółowoOpis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej
Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej 3.1 Informacje ogólne Program WAAK 1.0 służy do wizualizacji algorytmów arytmetyki komputerowej. Oczywiście istnieje wiele narzędzi
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM? Cele: - rozpoznawanie oznak stresu, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - dostarczenie wiedzy na temat sposobów
Bardziej szczegółowoOpracowanie: mgr Krystyna Golba mgr Justyna Budak
1 Wyniki badań ankietowych nt.,,bezpieczeństwa uczniów w szkole przeprowadzone wśród pierwszoklasistów Zespołu Szkól Technicznych w Mielcu w roku szkolnym 2007/2008 Celem ankiety było zdiagnozowanie stanu
Bardziej szczegółowoWitamy w Bibliotece Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa. Przygotowała mgr Ewelina Pilarska
Witamy w Bibliotece Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Przygotowała mgr Ewelina Pilarska Biblioteka Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Adres: ul. Umultowska 89a, 61-614 Poznań Telefon:
Bardziej szczegółowoRegulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu
Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu 1 1. Uczelnia organizuje studenckie praktyki zawodowe, zwane dalej "praktykami", przewidziane w planach studiów
Bardziej szczegółowoPOMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM PLANOWANIE DZIAŁAŃ Określanie drogi zawodowej to szereg różnych decyzji. Dobrze zaplanowana droga pozwala dojechać do określonego miejsca w sposób, który Ci
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Czym jest głos? 11. 2. Jak powstaje głos? 29. 3. W jaki sposób przygotować się do pracy nad głosem? 77
Spis treści Dla kogo przeznaczona jest ta książka? 5 Wstęp jak korzystać z poradnika? 7 1. Czym jest głos? 11 Głos jako mieszanka tonów i szumów 12 Głos jako fala 15 Głos jako jedna z funkcji krtani 17
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny dla dzieci i młodzieży
Leśna ni 19.02.2014 r. Leśniańskie Towarzystwo Sportowe Przy OŚrodku Kultury i Sportu w Leśnej 59-820 Leśna ul Świerczewskiego 5 A; email: ltslesna@gmail.com http://ltslesna.futbolowo.pl RACHUNEK LTS przy
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoElżbieta Libiszewska-Kindler AJURWEDA AJURWEDA. e-book ASTRUM. www.astrummedia.pl W R O C Ł A W
AJURWEDA AJURWEDA Elżbieta Libiszewska-Kindler AJURWEDA AJURWEDA e-book ASTRUM M E D I A www.astrummedia.pl W R O C Ł A W Copyright e-book ASTRUM MEDIA Sp. z o.o. Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone Opracowanie
Bardziej szczegółowoKolorowe przytulanki
Innowacja pedagogiczna. Kolorowe przytulanki Autorki : mgr Małgorzata Drozdek mgr Wioletta Szypowska Założenia ogólne: Każdy rodzaj kontaktu ze sztuką rozwija i kształtuje osobowość człowieka. Zajęcia
Bardziej szczegółowoMONITOROWANIE INDYWIDUALNYCH POST PÓW REINTEGRACJI SPO ECZNEJ UCZESTNIKÓW PROGRAMU NARZ DZIA MONITORINGU
Miros aw Starzyƒski MONITOROWANIE INDYWIDUALNYCH POST PÓW REINTEGRACJI SPO ECZNEJ UCZESTNIKÓW PROGRAMU NARZ DZIA MONITORINGU Przyj ty do realizacji we wrzeêniu 2004 r. Program Druga szansa zak ada, e po
Bardziej szczegółowoI. Dane wnioskodawcy: 1. Imię i nazwisko. 2. PESEL... 3. Adres zamieszkania... 4. Numer telefonu..
Wniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2011/2012 druk nr 1 (nie dotyczy uczniów słabo widzących, niesłyszących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim) I. Dane wnioskodawcy: 1.
Bardziej szczegółowoANALOGOWE UKŁADY SCALONE
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowowww.naszanatura2000.pl
1 Biuro Projektu Stowarzyszenie Tilia ul. Przysiecka 13, 87-100 Toruń Tel./fax: 6 67 60 8 e-mail: tilia@tilia.org.pl www.tilia.org.pl Szkoła Leśna na Barbarce www.szkola-lesna.torun.pl www.naszanatura2000.pl
Bardziej szczegółowoStwórzmy świat przyjazny, by dało się w nim żyć, a nie tylko wytrzymać. PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W MILANOWIE
Stwórzmy świat przyjazny, by dało się w nim żyć, a nie tylko wytrzymać. PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W MILANOWIE PODSTAWY PRAWNE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Szkołę w działaniach dotyczących edukacji
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego
Bardziej szczegółowoBadania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych
Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych ciosów jaki może nas spotkać w związku z dugą osobą jest
Bardziej szczegółowoWaldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Departament Pielęgniarek i Położnych wśród absolwentów studiów pomostowych, którzy zakończyli udział w projekcie systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek
Bardziej szczegółowoSponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów
Sponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów Obozy Zdobywców Biegunów to cykl wyjazdów na letnie i zimowe obozy rekreacyjne, których celem jest wspieranie aktywności dzieci niepełnosprawnych ruchowo, przewlekle
Bardziej szczegółowoObjaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Cynthia A. Tyson
W pogoni za możliwym: Angażowanie rodziców i lokalnej społeczności dla wzmocnienia odpowiedzialności Prof. dr hab. Cynthia A. Tyson Uniwersytet Stanowy Ohio Colubmus, OH- USA Burza mózgu... Opisz dom "typowego"
Bardziej szczegółowoI. POSTANOWIENIA OGÓLNE
Regulamin Rady Pedagogicznej Technikum, Zasadniczej Szkoły Zawodowej, Szkoły Policealnej i Technikum Uzupełniającego w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Mokrzeszowie I. POSTANOWIENIA OGÓLNE
Bardziej szczegółowoZ mamą i tatą w szkole
Z mamą i tatą w szkole Program autorski adresowany do rodziców uczniów Szkoły Podstawowej w Myślachowicach. Autorzy programu: Agnieszka Godyń Monika Wentrys Myślachowice 2004 1 WSTĘP Rodzic nie może tylko
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny
Program profilaktyczny Liceum Filmowego z Oddziałami Dwujęzycznymi przy Warszawskiej Szkole Filmowej prowadzonego przez Fundację Edukacji i Sztuki Filmowej Bogusława Lindy i Macieja Ślesickiego LATERNA
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo społeczne
Bezpieczeństwo społeczne Potrzeby współczesnego społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa Potrzeba - odczuwany brak czegoś i chęć jego zaspokojenia. W literaturze znana jest hierarchia potrzeb według Maslowa
Bardziej szczegółowoWniosek o dofinansowanie. dla ucznia klasy (nazwa szkoły) I. Dane wnioskodawcy: 1. Imię i nazwisko. 3. Adres zamieszkania. 3.
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 56/2012 Wójta Gminy Mrozy z dnia 13 lipca 2012r. Wniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2012/2013 Do Dyrektora...... dla ucznia klasy (nazwa szkoły)
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA I OGRANICZENIA NARKOMANII ORAZ PRZESTĘPCZOŚCI I DEMORALIZACJI NIELETNICH. SZKOŁA WOLNA OD NARKOTYKÓW I PRZEMOCY
PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA I OGRANICZENIA NARKOMANII ORAZ PRZESTĘPCZOŚCI I DEMORALIZACJI NIELETNICH. SZKOŁA WOLNA OD NARKOTYKÓW I PRZEMOCY Z analizy zjawiska przestępczości, demoralizacji nieletnich oraz
Bardziej szczegółowoOBECNOŚĆ I OSTĘPNOŚĆ RODZICA DAJE DZIECKU ODWAGĘ STAWIANIE GRANIC BUDUJE JEGO SIŁĘ
OBECNOŚĆ I OSTĘPNOŚĆ RODZICA DAJE DZIECKU ODWAGĘ Z. Freud: STAWIANIE GRANIC BUDUJE JEGO SIŁĘ Źródłem energii człowieka jest jego instynktowny pęd do przyjemności. Ta podstawowa żądza natychmiastowego zaspokojenia
Bardziej szczegółowoMetody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ
REGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ Warszawa kwiecień 2013 Przyjęty na XXV Walnym Zgromadzeniu ZBP w dniu 18 kwietnia 2013 r. 1. Komisja Etyki Bankowej, zwana dalej Komisją, działa przy Związku Banków Polskich
Bardziej szczegółowoProces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników
Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników poradnik dla bezpoêredniego prze o onego wprowadzanego pracownika WZMOCNIENIE ZDOLNOÂCI ADMINISTRACYJNYCH PROJEKT BLIèNIACZY PHARE PL03/IB/OT/06 Proces
Bardziej szczegółowo1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?
1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoLepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka?
Lepsze samopoczucie to lepsze oceny Jaka jest korzyść dla dziecka? Gdy dziecko przebywa w szkole, warunki nauki znacząco wpływają na jego samopoczucie i skuteczność przyswajania wiedzy. Uczenie się może
Bardziej szczegółowoProjekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Zarząd Stalprodukt S.A. podaje do wiadomości treść projektów uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, które odbędzie się
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIA OGÓLNE
Załącznik nr 2 do zarządzenia Nr 295/V/2010 Prezydenta Miasta Konina z dnia 09.09.2010 r. KSIĘGA PROCEDUR AUDYTU WEWNĘTRZNEGO URZĘDU MIEJSKIEGO W KONINIE POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Księga procedur określa
Bardziej szczegółowoOPINIA PRAWNA: MOŻLIWOŚĆ ORGANIZOWANIA DODATKOWYCH ZAJĘĆ W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM PRZEZ FIRMY ZEWNĘTRZNE PO 1 WRZEŚNIA 2013 R.
Poznań, dnia 25 września 2013 r. OPINIA PRAWNA: MOŻLIWOŚĆ ORGANIZOWANIA DODATKOWYCH ZAJĘĆ W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM PRZEZ FIRMY ZEWNĘTRZNE PO 1 WRZEŚNIA 2013 R. 1. Opis zagadnienia Opinia dotyczy stanu
Bardziej szczegółowo- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Druk nr 676 Warszawa, 9 czerwca 2006 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku
Bardziej szczegółowoChillout w pracy. Nowatorska koncepcja
Chillout w pracy Wypoczęty pracownik to dobry pracownik. Ciężko z tym stwierdzeniem się nie zgodzić, ale czy możliwy jest relaks w pracy? Jak dzięki aranżacji biura sprawić frajdę pracownikom? W każdej
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoStanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie
Bardziej szczegółowoIdea i Projekt Sieci Najciekawszych Wsi
Idea i Projekt Sieci Najciekawszych Wsi INSPIRACJA: Sieci Najpiękniejszych Wsi Francja, Walonia, Włochy, Quebek, Japonia, Hiszpania, Rumunia, Saksonia) INSPIRACJA: SIEĆ NAJPIĘKNIEJSZYCH WSI Francji Ochrona
Bardziej szczegółowoPrzygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś
Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś Druk: Drukarnia VIVA Copyright by Infornext.pl ISBN: 978-83-61722-03-8 Wydane przez Infornext Sp. z o.o. ul. Okopowa 58/72 01 042 Warszawa www.wieszjak.pl Od
Bardziej szczegółowoKomputer i urządzenia z nim współpracujące
Temat 1. Komputer i urządzenia z nim współpracujące Realizacja podstawy programowej 1. 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń
Bardziej szczegółowoWniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2014/2015
Wniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2014/2015 (nie dotyczy uczniów słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, z upośledzeniem umysłowym
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej 30 000 euro.
Zaproszenie do złożenia oferty cenowej na Świadczenie usług w zakresie ochrony na terenie Pałacu Młodzieży w Warszawie w 2015 roku Zapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej
Bardziej szczegółowoPowiatowy Urząd Pracy w Rawie Mazowieckiej
...... pieczęć firmowa wnioskodawcy (miejscowość i data) Powiatowy Urząd Pracy w Rawie Mazowieckiej WNIOSEK PRACODAWCY O PRZYZNANIE ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO NA KSZTAŁCENIE USTAWICZNE
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Kształtowanie postaw etycznych u dziecka Dr Małgorzata Głoskowska-Sołdatow Uniwersytet w Białymstoku 5 listopada 2009 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoWYPRAWKA SZKOLNA 2015
WYPRAWKA SZKOLNA 2015 Pion Edukacji i Usług Społecznych Urzędu Miejskiego w Śremie informuje, że w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2015r. Wyprawka szkolna można skorzystać z pomocy na dofinansowanie:
Bardziej szczegółowoProgram ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii
Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii WSTĘP Kształtowanie właściwego stosunku do przyrody, wyrabianie nawyków umiejętnego jej chronienia, wymaga
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoMOBILNOŚĆ OSÓB UCZĄCYCH SIĘ I PRACOWNIKÓW
Działania mające na celu upowszechnianie rezultatów projektu 1. Uczniowie realizujący Programu Erasmus + MOBILNOŚĆ OSÓB UCZĄCYCH SIĘ I PRACOWNIKÓW 2014 pt. Praktyka zagraniczna w hotelu mój start w życie
Bardziej szczegółowoZapisy na kursy B i C
Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego Zapisy na kursy B i C rok akademicki 2016 / 2017 procedura i terminarz Gdańsk, 2016 Tok studiów w Instytucie Psychologii UG Poziomy nauczania i ścieżki specjalizacyjne
Bardziej szczegółowoREGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY
REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY Program opieki stypendialnej Fundacji Na rzecz nauki i edukacji - talenty adresowany jest do młodzieży ponadgimnazjalnej uczącej się w
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoEksperyment,,efekt przełomu roku
Eksperyment,,efekt przełomu roku Zapowiedź Kluczowe pytanie: czy średnia procentowa zmiana kursów akcji wybranych 11 spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (i umieszczonych już
Bardziej szczegółowodo kwoty 175 zł do kwoty 225 zł
Informacja w sprawie dofinansowania zakupu podręczników i materiałów edukacyjnych w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2015 roku - Wyprawka szkolna W związku z uchwałą Rady Ministrów Nr 80/2015
Bardziej szczegółowoRANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE GOŁDAPSKIM W 2012 ROKU
POWIATOWY URZĄD PRACY W GOŁDAPI ul. śeromskiego 18, 19-500 GOŁDAP (087) 615-03-95, www.goldap.pup.gov.pl, e-mail: olgo@praca.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE GOŁDAPSKIM W 2012
Bardziej szczegółowoWYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: lublin.so.gov.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: lublin.so.gov.pl Lublin: Dostawa mebli dla warsztatów szkolnych na terenie Schroniska dla Nieletnich
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Na podstawie art. 95a ustawy
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXVII/236/2013 RADY GMINY RADZIEJOWICE. z dnia 23 maja 2013 r.
UCHWAŁA NR XXXVII/236/2013 RADY GMINY RADZIEJOWICE w sprawie podjęcia działań zmierzających do polepszenia warunków życiowych rodzin wielodzietnych zamieszkałych na terenie Gminy Radziejowice. Na podstawie
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki.
1565 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki. Na podstawie art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 6 wrzeênia 2001 r. Prawo farmaceutyczne
Bardziej szczegółowoWYKAZ TEMATÓW ZESPOŁU SZKÓŁ IM. KEN DO WEWNĘTRZNEJ CZĘŚCI EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 DLA ABITURIENTÓW
WYKAZ TEMATÓW DO WEWNĘTRZNEJ CZĘŚCI EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 DLA ABITURIENTÓW ZESPOŁU SZKÓŁ IM. KEN W KALWARII ZEBRZYDOWSKIEJ Literatura 1. Ciekawy i intrygujący
Bardziej szczegółowoGrupy i czynniki ryzyka Komunikacja jako forma profilaktyki
Grupy i czynniki ryzyka Komunikacja jako forma profilaktyki mgr Anna Dolczewska Samela psycholog kliniczny, terapeuta tel.: 607 25 48 27 e-mail: samela@konto.pl WCZESNA ADOLESCENCJA 13 17 rok życia CENTRALNY
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku. Raport z ewaluacji wewnętrznej
Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku Raport z ewaluacji wewnętrznej Rok szkolny 2014/2015 Cel ewaluacji: 1. Analizowanie informacji o efektach działalności szkoły w wybranym obszarze. 2. Sformułowanie wniosków
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIII/191/2012 Rady Miasta Starogard Gdański z dnia 28 marca 2012 r.
UCHWAŁA NR XXIII/191/2012 Rady Miasta Starogard Gdański z dnia 28 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz przeciwdziałania bezdomności zwierząt na terenie Gminy
Bardziej szczegółowoBezpieczna dzielnica - bezpieczny mieszkaniec
Bezpieczna dzielnica - bezpieczny mieszkaniec Program realizowany w ramach Miejskiego Programu Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego. Miejski Program
Bardziej szczegółowoWniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2014/2015
Wniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2014/2015 (nie dotyczy uczniów słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, z upośledzeniem umysłowym
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ROZLICZENIA PODATKOWE ZA ROK 98 BS/71/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 99
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoReforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK
SŁOWNICZEK Konto w (I filar) Każdy ubezpieczony w posiada swoje indywidualne konto, na którym znajdują się wszystkie informacje dotyczące ubezpieczonego (m. in. okres ubezpieczenia, suma wpłaconych składek).
Bardziej szczegółowoKraków, dnia 19 kwietnia 2016 r. Poz. 2574 UCHWAŁA NR XVIII/249/16 RADY MIEJSKIEJ W NIEPOŁOMICACH. z dnia 30 marca 2016 roku
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 19 kwietnia 2016 r. Poz. 2574 UCHWAŁA NR XVIII/249/16 RADY MIEJSKIEJ W NIEPOŁOMICACH z dnia 30 marca 2016 roku w sprawie zasad rozliczania tygodniowego
Bardziej szczegółowoJak zachęcać i przygotowywać uczniów do udziału w Olimpiadzie Informatycznej Gimnazjalistów (OIG)?
PomóŜmy im rozwinąć skrzydła - czego potrzebują uczniowie o róŝnorodnych zdolnościach? 24 25 X 2011, Warszawa Jak zachęcać i przygotowywać uczniów do udziału w Olimpiadzie Informatycznej Gimnazjalistów
Bardziej szczegółowoKońcowa ewaluacja projektu
Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów wałbrzyskich szkół poprzez realizację programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i dodatkowych dla uczniów o szczególnych potrzebach Nr projektu: POKL.09.01.02-02-010/11
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1)
Dziennik Ustaw Nr 237 13670 Poz. 1654 1654 USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ARKUSZA NOMINACJI JĘZYK ANGIELSKI
INSTRUKCJA DO ARKUSZA NOMINACJI JĘZYK ANGIELSKI Arkusz nominacji dotyczy różnych obszarów aktywności ucznia, które mogą świadczyć o jego poznawczych uzdolniach kierunkowych w obszarze języka angielskiego.
Bardziej szczegółowoKlasa I szkoły ponadgimnazjalnej język polski
Klasa I szkoły ponadgimnazjalnej język polski 1. Informacje ogólne Badanie osiągnięć uczniów I klas odbyło się 16 września 2009 r. Wyniki badań nadesłało 12 szkół. Analizie poddano wyniki 990 uczniów z
Bardziej szczegółowo