Studia podyplomowe uwarunkowania prawne i praktyka

Transkrypt

1 Studia podyplomowe uwarunkowania prawne i praktyka Edward Jezierski Posiedzenie plenarne Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa, 14 kwietnia 2016 r.

2 Ważniejsze akty prawne regulujące kształcenie podyplomowe 1. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365); 2. Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 84, poz. 455 i Nr 112, poz. 654); 3. Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64). 2

3 Studia podyplomowe w Ustawie PoSW - wersja z 2005 roku Art Użyte w ustawie określenia oznaczają: 11) studia podyplomowe - inną niż studia wyższe i studia doktoranckie formę kształcenia przeznaczoną dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych; Art W uczelni mogą być prowadzone studia, studia doktoranckie, studia podyplomowe oraz kursy dokształcające. 6. Uczelnia może prowadzić studia podyplomowe w zakresie związanym z prowadzonymi przez nią kierunkami studiów. 7. Jeżeli program studiów podyplomowych wykracza poza zakres, o którym mowa w ust. 6, do prowadzenia tych studiów wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego wydana po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. 3

4 Studia podyplomowe w Ustawie PoSW - wersja z 2005 roku c.d. Art Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego z siedzibą w Warszawie zachowuje uprawnienia do prowadzenia studiów doktoranckich i studiów podyplomowych w dziedzinie nauk medycznych na zasadach określonych w ustawie. Na prowadzenie tych studiów Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego otrzymuje dotacje z budżetu państwa ze środków pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia. 4

5 Słuchacze studiów podyplomowych i wydane świadectwa w latach (w tysiącach) Słuchacze Wydane świadectwa Rok Ogółem 185,4 189,6 137,4 143,2 Uczelnie publiczne Uczelnie niepubliczne Instytuty PAN Instytuty badawcze 117,4 115,6 87,9 91,9 67,0 72,5 49,0 50,7 0,7 1,0 0,4 0,5 0,2 0,4 0,1 0,1 Ponad 70 % słuchaczy stanowią kobiety. 5

6 Opiniowanie przez Radę Główną wniosków o uruchomienie studiów podyplomowych Rada Główna, stosownie do art. 8 ust. 7 Ustawy PoSW, opiniowała wnioski uczelni o prowadzenie studiów podyplomowych nie związanych z prowadzonymi kierunkami studiów. Rok 2009: 29 wniosków, w tym 11 pozytywnie i 18 negatywnie. Rok 2010: 24 wnioski, w tym 13 pozytywnie i 11 negatywnie. Przyczyną negatywnych opinii były w większości zastrzeżenia dotyczące obsady kadrowej, wyposażenia badawczoedukacyjnego, prowadzenie kierunków studiów wyłącznie bardzo odległych od tematyki proponowanych studiów podyplomowych. 6

7 Studia podyplomowe w Ustawie PoSW - po nowelizacji w 2011 r. Art Użyte w ustawie określenia oznaczają: 11) studia podyplomowe formę kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający kwalifikacje co najmniej pierwszego stopnia, prowadzoną w uczelni, instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym lub Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego, kończące się uzyskaniem kwalifikacji podyplomowych; Art Uczelnia może prowadzić studia podyplomowe w zakresie obszaru kształcenia, z którym związany jest co najmniej jeden kierunek studiów prowadzony przez uczelnię. 7

8 Studia podyplomowe w Ustawie PoSW - po nowelizacji w 2011 r. c.d. 8. W przypadku gdy program studiów podyplomowych wykracza poza zakres, o którym mowa w ust. 7, do prowadzenia tych studiów wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego wydana po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Art. 8a. Studia podyplomowe trwają nie krócej niż dwa semestry. Program kształcenia powinien umożliwiać uzyskanie przez słuchacza co najmniej 60 punktów ECTS, przy czym uczelnia jest obowiązana do określenia ich efektów kształcenia oraz sposobu ich weryfikowania i dokumentacji. 8

9 Opiniowanie przez Radę wniosków o uruchomienie studiów podyplomowych po noweli 2011 r Uchwala Nr 379/2012 w sprawie informacji niezbędnych dla opiniowania wniosków o prowadzenie studiów podyplomowych wykraczających poza zakres, o którym mowa w art. 8 ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Rok 2012: 2 opinie Rok 2013: 2 opinie Rok 2014: 4 opinie Rok 2015: 4 opinie Wśród wniosków uczelni można wyróżnić bardzo potrzebne i dobrze przygotowane studia podyplomowe (np. muzykoterapia, mendżer muzyki). Na drugim biegunie znajdują się wnioski (często ze szkół zmuszonych do tego przez MNiSW) bardzo wątpliwe w dużej części adresowane do nauczycieli. 9

10 Studia podyplomowe w Ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64 r.) Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 2) edukacja formalna kształcenie realizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły oraz inne podmioty systemu oświaty, uczelnie oraz inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego, w ramach programów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych, kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn.) 9) kwalifikacje cząstkowe kwalifikację w zawodzie, o której mowa w art. 3 pkt 19 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty; kwalifikacje potwierdzone dyplomami mistrza i świadectwami czeladniczymi wydawanymi po przeprowadzeniu egzaminów w zawodach, o których mowa w art. 3 ust. 3a ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2015 r. poz i 1782); kwalifikacje nadawane po ukończeniu studiów podyplomowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym; kwalifikacje nadawane po 10 ukończeniu kursów dokształcających i szkoleń, o których mowa w art. 6

11 Studia podyplomowe w Ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji c.d. Art Uczelnie, instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk i instytuty badawcze mogą włączyć do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji kwalifikacje nadawane po ukończeniu studiów podyplomowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli został przypisany poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji do tych kwalifikacji. Art W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 2 pkt 18a otrzymuje brzmienie: 18a) Krajowe Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego opis, przez określenie efektów kształcenia, kwalifikacji zdobywanych w polskim systemie szkolnictwa wyższego, uwzględniający ogólne charakterystyki efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomach 6 11 i 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji;

12 Studia podyplomowe w Ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji c.d. 2) art. 8a otrzymuje brzmienie: Art. 8a. 1. Studia podyplomowe trwają nie krócej niż dwa semestry. Program kształcenia powinien umożliwiać uzyskanie przez słuchacza co najmniej 30 punktów ECTS. Uczelnia jest obowiązana do określenia efektów kształcenia, uwzględniając ogólne charakterystyki efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomach 6 i 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji, oraz do określenia sposobu ich weryfikowania i dokumentowania. 2. Kwalifikacje po ukończeniu studiów podyplomowych: 1) na poziomie 6 nadaje się osobom posiadającym kwalifikację pełną co najmniej na poziomie 6; 2) na poziomie 7 nadaje się osobom posiadającym kwalifikację pełną na poziomie 6 lub 7. ; 12

13 Przykład patologiczny - Działalność nieuprawnionej firmy Firma SKK sp. z. o.o. (Studium Kształcenia Kadr) oferuje studia podyplomowe w 13 miastach Polski: Przygotowanie pedagogiczno-metodyczne dla nauczycieli języków obcych, Oligofrenopedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju małych dzieci z niepełnosprawnościami, Pedagogika opiekuńczowychowawcza, Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, Edukacja dla bezpieczeństwa wraz z kursem pierwszej pomocy dla nauczycieli, Podyplomowe studia z przygotowania pedagogicznego, Etyka dla nauczycieli, Doradztwo zawodowe i personalne, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,, Zarządzanie nieruchomościami, Wycena nieruchomości, Zarządzanie jakością, BHP, Menedżer sportu, Dietetyka i zarządzanie jakością żywienia. 13

14 Przykłady studiów podyplomowych jako quasiseminariów doktoranckich Studia podyplomowe pt. Przygotowanie do pracy naukowej i realizacji zadań badawczych w dyscyplinie ekonomia (2 lata). Podyplomowe Studium Doktoranckie w zakresie doskonalenia kompetencji naukowo - badawczych w pedagogice (3 lata). Dla osób bez skrystalizowanej wizji własnej rozprawy doktorskiej Uczelnia prowadzi PROGRAM DOKTORSKI, który obejmuje bogatą ofertę kursów doskonalących z każdej dyscypliny. Podyplomowe studium doktoranckie 14

15 Konkluzje 1. Regulacje prawne dotyczące studiów podyplomowych są coraz obszerniejsze. Czy rzeczywiście prawo staje się czytelniejsze? 2. Wskazane jest przywrócenie pierwotnego warunku uzyskiwania zgody Ministerstwa na prowadzenie niektórych studiów podyplomowych, w brzmieniu z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w wersji z 2005 roku: a. Uczelnia może prowadzić studia podyplomowe w zakresie związanym z prowadzonymi przez nią kierunkami studiów. b. Jeżeli program studiów podyplomowych wykracza poza zakres, o którym mowa w ustępie poprzednim, do prowadzenia tych studiów wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego wydana po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 15