Sprawozdanie z XXV Zjazdu Katedr Marketingu, Handlu i Konsumpcji pt. Marketing Handel Konsumpcja. Doświadczenia przeszłości i wyzwania przyszłości

Transkrypt

1 KONSUMPCJA I ROZWÓJ 2014;3(8): IWONA ESCHER, JOANNA PETRYKOWSKA Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Sprawozdanie z XXV Zjazdu Katedr Marketingu, Handlu i Konsumpcji pt. Marketing Handel Konsumpcja. Doświadczenia przeszłości i wyzwania przyszłości W dniach września 2014 r. w Toruniu odbył się XXV Zjazd Katedr Marketingu, Handlu i Konsumpcji pt. Marketing Handel Konsumpcja. Doświadczenia przeszłości i wyzwania przyszłości. Został on zorganizowany przez Katedrę Marketingu i Handlu Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Toruniu. W skład Rady Programowej weszli reprezentanci środowiska naukowego z Polski i Republiki Czeskiej. W konferencji uczestniczyło 198 osób reprezentujących 45 ośrodków akademickich, a także podmioty gospodarcze, organizacje branżowe, stowarzyszenia i wydawnictwa naukowe, których obszar działalności skupiał się wokół zagadnień wyznaczonych tematyką spotkania. Wśród goszczących na Zjeździe pracowników naukowych znaleźli się m.in. przedstawiciele (malejąco według liczby zgłoszeń): Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Akademii Leona Koźmińskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Łódzkiej, Politechniki Rzeszowskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Białostockiej, Politechniki Częstochowskiej, Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Vysoké učení technické v Brně (Czechy), Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu, Politechniki Wrocławskiej, Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku, Powiślańskiej Szkoły Wyższej w Kwidzynie, Politechniki Koszalińskiej, Społecznej Akademii Nauk w Łodzi, Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu w Szczecinie, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Wyższej Szkoły Finansów

2 90 SPRAWOZDANIE Z XXV ZJAZDU KATEDR MARKETINGU, HANDLU I KONSUMPCJI... i Zarządzania w Warszawie, Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. W spotkaniu uczestniczyli także m.in. przedstawiciele Polskiego Naukowego Towarzystwa Marketingu z Poznania, Polskiego Wydawnictwa Ekonomicznego PWE z Warszawy, firmy Henkell & CO.VINPOL Polska z Torunia, Miejskiego Zarządu Dróg w Toruniu oraz warszawskiej firmy ABM Agencja Badań Marketingowych. Przygotowane i przesłane na Zjazd opracowania naukowe zostały zrecenzowane (recenzje anonimowe double-blind review). Opublikowano 195 artykułów, napisanych przez 228 autorów ( Marketing i Rynek nr 8/2014). Tematyka artykułów dotyczyła m.in.: współczesnych teorii, trendów w obszarze marketingu, handlu i konsumpcji, interdyscyplinarności marketingu jako dyscypliny naukowej, wyzwań i problemów, przed którymi stoi dydaktyka marketingu, handlu i konsumpcji (relacje między kształceniem akademickim a oczekiwaniami praktyków, biurokratyzacja kształcenia akademickiego w ramach KRK itp.), globalnych i lokalnych aspektów marketingu oraz jego praktycznych wymiarów, innowacji w marketingu, handlu na rynkach lokalnych, regionalnych i globalnych, wirtualizacji w marketingu i handlu, szerokiej gamy zagadnień związanych z konsumpcją zachowaniami konsumenckimi, lojalnością i satysfakcją nabywców, ich edukacją konsumencką. Obrady zostały podzielone na sześć odrębnych sesji, prowadzonych w trakcie trzech dni. Wszystkie sesje odbywały się w Hotelu Filmar. W pierwszym dniu Zjazdu uroczystego otwarcia obrad dokonali Dziekan WNEiZ UMK w Toruniu prof. dr hab. Józef Stawicki oraz przewodniczący Komitetu Organizacyjnego prof. dr hab. Stanisław Kaczmarczyk. Następnie rozpoczęła się sesja praktyczna zatytułowana: Jak misje zakupowe konsumentów wpływają na zakup alkoholu w Polsce?, którą prowadziła Joanna Dolęga-Semczuk (członek Zarządu firmy Henkell & CO.VINPOL Polska). W swoim wystąpieniu prelegentka poruszyła liczne zagadnienia związane z marketingowym zarządzaniem firmą na polskim rynku alkoholi. Dotyczyły one m.in. segmentacji konsumentów na tym rynku, realizowanej w firmie Henkell & CO.VINPOL Polska strategii odświeżania marki, wprowadzania do asortymentu firmy nowego produktu (w ramach marki rodzinnej) oraz roli badań marketingowych w procesie identyfikowania misji zakupowych polskich konsumentów i tworzeniu insightu. Wystąpienie to było okazją do ożywionej dyskusji oraz licznych pytań poruszających praktyczne aspekty omawianych zagadnień. Ze względu na jubileuszowy charakter Zjazdu, podczas pierwszego dnia dokonano także przeglądu wszystkich dotychczasowych dwudziestu czterech spotkań przedstawicieli polskiego środowiska naukowego, zajmującego się szeroko rozumianą tematyką handlu, konsumpcji i marketingu. Dobrą okazją była sesja wspomnieniowa,

3 IWONA ESCHER, JOANNA PETRYKOWSKA 91 którą tego dnia, w trakcie uroczystej kolacji, poprowadził prof. dr hab. Jan W. Wiktor z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Drugi dzień rozpoczęła sesja dotycząca tematyki związanej ze współczesnymi teoriami, koncepcjami oraz problemami marketingu, handlu i konsumpcji, którą poprowadziła prof. dr hab. Krystyna Mazurek-Łopacińska z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. W trakcie tej sesji członkowie panelu (prof. dr hab. Lechosław Garbarski z Akademii Leona Koźmińskiego, prof. dr hab. Stanisław Kaczmarczyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. dr hab. Anna Olejniczuk-Merta z Akademii Leona Koźmińskiego, dr hab., prof. US, Edyta Rudawska z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. dr hab. Maria Sławińska z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, prof. dr hab. Leszek Żabiński z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach) i pozostali uczestnicy spotkania dyskutowali m. in. na temat: postępującego dysonansu pomiędzy praktykami i teoretykami marketingu w Polsce; istotnej roli marketingu w rozwoju i dyfuzji innowacji w wielu dziedzinach życia; znaczenia więzi relacyjnych jako jednej z rzadziej opisywanych w literaturze determinant trwałych i silnych relacji organizacji z jej klientami; uwarunkowań powstawania nowych trendów w marketingu; argumentów przemawiających za instytucjonalizacją marketingu jako dyscypliny naukowej. Kolejną sesję w tym dniu, zatytułowaną Praktyczne aspekty marketingu, poprowadziła prof. dr hab. Aniela Styś z Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu. W jej trakcie zaproszeni prelegenci (prof. dr hab. Wojciech Grzegorczyk z Uniwersytetu Łódzkiego, dr hab., prof. UW Grzegorz Karasiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr hab. Alicja Kusińska z Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie, prof. dr hab. Roman Niestrój z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, dr Paweł de Pourbaix z Akademii Leona Koźmińskiego, dr Katarzyna Rupik z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr Magdalena Sobocińska z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu) i pozostali uczestnicy dyskutowali m.in. na temat: innowacji produktowych w działalności marketingowej firm (w tym banków detalicznych w Polsce); wydatków marketingowych polskich przedsiębiorstw; zachodzących na rynkach przemianach, stanowiących przyczynek do rozwoju nowych koncepcji w marketingu (takich jak m.in. marketing lateralny); zależności między wahaniami wskaźników dynamiki produktu krajowego brutto a dynamiką wybranych elementów strategii marketingowych w ujęciu makroekonomicznym. Poruszono także zagadnienia związane z kształtowaniem strategii marketingowych na rynku globalnym i lokalnym oraz koniecznością rozszerzenia perspektywy projektowania marketingowego o elementy uwzględniające paradygmat zachowań strategicznych. Wskazano także sposoby postrzegania marketingu i wybranych kierunków jego rozwoju w instytucjach kultury. Moderatorem trzeciej sesji, zatytułowanej Handel na rynkach lokalnych, regionalnych i globalnych, była prof. dr hab. Halina Szulce z Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu. W jej trakcie członkowie panelu dyskusyjnego (dr hab., prof. SGH Radosław Baran ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, dr Katarzyna Bilińska-

4 92 SPRAWOZDANIE Z XXV ZJAZDU KATEDR MARKETINGU, HANDLU I KONSUMPCJI... Reformat z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr Piotr Cyrek z Uniwersytetu Rzeszowskiego, dr hab. Marek Drzazga z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr Michał Kucia z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach) poruszyli zagadnienia związane m.in. z uczestnictwem dużych sieci handlu detalicznego w handlu elektronicznym, wykorzystywaniem przez sieci handlowe nowej koncepcji działania Customer Centric Retailing i polityką personalną firm handlu detalicznego (na przykładzie podmiotów realizujących sprzedaż na obszarze województwa podkarpackiego). Mówiono również o najpopularniejszych koncepcjach marketingowych wykorzystywanych przez współczesne przedsiębiorstwa handlu detalicznego i koncepcji wirtualizacji (ze szczególnym uwzględnieniem wirtualizacji działalności handlowej). Czwartą sesję, zatytułowaną Trendy konsumenckie w XXI wieku, poprowadził prof. dr hab. Bogdan Sojkin z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Przedmiotem wystąpienia prelegentów (prof. dr hab. Agnieszka I. Baruk z Politechniki Łódzkiej, dr Aleksandra Burgiel z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr hab., prof. SGH Bogdan Mróz ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, dr Izabela Sowa z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr Adriana Paliwoda-Matiolańska z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie) oraz debaty prowadzonej w trakcie tej sesji były m. in.: rola, jaką spełniają współcześni odbiorcy w kontekście budowania marketingowego partnerstwa z oferentami; nowy model spożycia określany mianem konsumpcji wspólnej (collaborative consumption); charakterystyka współczesnych społeczeństw konsumpcyjnych; nowe trendy w zachowaniach konsumpcyjnych (showrooming, collective intelligence, crowdsharing, sellsumeryzm) oraz idea konsumeryzmu świadomego społecznie jako alternatywnego wzorca konsumpcji. W trakcie drugiego dnia Zjazdu, obok udziału w sesjach panelowych, wszyscy zainteresowani mogli skorzystać z możliwości zwiedzania działu produkcji toruńskiej firmy Henkell & CO.VINPOL Polska i degustacji jej produktów. W tym dniu, po zakończeniu wszystkich sesji, odbyło się także tradycyjnie spotkanie kierowników katedr ze wszystkich ośrodków naukowych obecnych na Zjeździe. Było ono okazją do omówienia kierunków dalszej współpracy pomiędzy różnymi jednostkami, a jednocześnie wybrania organizatora kolejnego zjazdu (historia zjazdów katedr sięga 1955 r., ale dopiero od 1992 r. organizowane są one regularnie co dwa lata). Zaszczyt jego przygotowania w 2016 r. przypadł prof. dr hab. Krystynie Gutkowskiej kierującej Zakładem Badań Konsumpcji w Katedrze Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W ostatnim dniu Zjazdu prowadzący sesję prof. dr hab. Lechosław Garbarski z Akademii Leona Koźmińskiego skierował dyskusję w stronę wyzwań, stojących przed dydaktyką w zakresie marketingu, handlu i konsumpcji. Podczas obrad zaproszeni do panelu prelegenci (dr hab., prof. UEP Wiesław Ciechomski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, dr hab., prof. US Ewa Frąckiewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego, mgr Beata Gotwald z Uniwersytetu Łódzkiego, dr hab., prof. UŁ

5 IWONA ESCHER, JOANNA PETRYKOWSKA 93 Robert Kozielski z Uniwersytetu Łódzkiego, mgr Anna Krajewska-Smardz z Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, mgr Barbara Szymocha z Uniwersytetu Łódzkiego, dr Robert Wolny z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, dr hab. Agnieszka Żbikowska z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie) i pozostali uczestnicy dyskutowali m.in. na temat zmian strukturalnych zachodzących w polskim szkolnictwie wyższym oraz problemów szkół wyższych związanych z pozyskiwaniem i zatrzymywaniem kadry akademickiej. W trakcie dyskusji zwrócono też uwagę na potrzebę formułowania nowego modelu szkoły wyższej, uwzględniającego w większym zakresie istnienie synergicznego układu pomiędzy uczelnią i interesariuszami. Przedstawiono również doświadczenia związane z uruchamianiem kierunku Marketing na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego oraz kierunku Marketing i komunikacja rynkowa na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Poruszono także zagadnienia związane z wyzwaniami, jakie stoją przed współczesną dydaktyką marketingu w szkołach wyższych, oczekiwaniami pracodawców wobec wiedzy, umiejętności i kompetencji absolwentów handlu i marketingu oraz korzyściami, jakie uczelnia może czerpać z utrzymywania kontaktów z absolwentami. Zjazd pozwolił na większą integrację środowiska naukowego wywodzącego się ze wszystkich liczących się krajowych ośrodków naukowych zajmujących się zagadnieniami z zakresu szeroko rozumianego marketingu, handlu i konsumpcji. Sprzyjał też zbliżeniu jego przedstawicieli z reprezentantami praktyki gospodarczej. Stanowił niepowtarzalną okazję do wymiany poglądów, doświadczeń, prezentacji rezultatów prowadzonej działalności naukowo-badawczej oraz odkrycia nowych inspiracji do dalszej pracy naukowej i dydaktycznej. Ożywione dyskusje prowadzone w trakcie wszystkich sesji i w przerwach dowodzą, że w obszarze marketingu, handlu i konsumpcji zachodzą stałe zmiany, które warto obserwować, opisywać i omawiać.