Wsparcie dla osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi szansą na rozwój lokalnej gospodarki społecznej. Lublin,

Transkrypt

1 Wsparcie dla osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi szansą na rozwój lokalnej gospodarki społecznej mgr Marzena Kruk Katedra Polityki Społecznej i Etyki Politycznej Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II Lublin,

2 Dlaczego ten temat? W Polsce na zaburzenia psychiczne choruje rocznie ok. 826 tyś i liczba nadal rośnie W województwie lubelskim leczy się psychiatrycznie ok. 80 tyś. osób na 2 mln mieszkańców (13% ogółu zachorowań przypada na choroby psychiczne) Dane za 2008r podane za: bank Danych regionalnych GUS, 2

3 Zakres pojęciowy Nazewnictwo zjawisk klinicznych z zakresu zdrowia psychicznego i jego zaburzeń stosowane w psychiatrii jest w dużym stopniu odzwierciedleniem poglądów społeczeństwa na zaburzenia psychiczne, na granice między norma a patologią. 3

4 Zaburzenia psychiczne (disorder) pełnią nadrzędną rolę w odniesieniu do ogółu stanów chorobowych, którymi zajmuje się psychiatria kliniczna. Zaburzenia psychiczne tradycyjnie można podzielić na psychotyczne i niepsychotyczne (nerwice, zaburzenia psychosomatyczne, zaburzenia osobowości, upośledzenia umysłowe, większość zespołów organicznych, zaburzenia osobowości, uzależnienia. 4

5 Choroby psychiczne (psychozy) - określenie obejmujące wszystkie zaburzenia typu psychotycznego, czyli takie w których występują objawy psychotyczne (omamy, urojenia, ciężkie zaburzenia nastroju). 5

6 Obraz kliniczny charakteryzuje się jakościowymi zmianami chorobowymi w zakresie: myślenia, intelektu, świadomości, postrzegania, uczuć, napędu psychoruchowego i innych funkcji psychicznych. 6

7 Choroba psychiczna może w poważnym stopniu ograniczać kompetencje życiowe człowieka: psychiczne intelektualne emocjonalne społeczne 7

8 Osoby chore psychicznie na rynku pracy Sytuacja osób z zaburzeniami psychicznymi jest trudniejsza od sytuacji osób z innymi typami niepełnosprawności Zjawisko bezrobocia dotyka je dwukrotnie częściej niż pozostałe osoby z ograniczeniami sprawności 8

9 Zapotrzebowanie na pracę i rehabilitację dla os. chorych psychicznie w Polsce (źródło: Rocznik Statystyczny 2002) osoby bierne zawodowo 84% osoby aktywne zawodowo bezrobotne 14% osoby aktywne zawodowo pracujace 2% 9

10 Osoby z zaburzeniami psychicznymi są narażone na podwójne wykluczenie: Pierwsza płaszczyzna związana jest z samym faktem bycia osoba niepełnosprawną oraz z faktem zdiagnozowania zaburzeń psychicznych Drugim wymiarem jest samomarginalizacja, której dokonują same osoby względem siebie (dewiacja wtórna) 10

11 11

12 Wykluczenie zawodowe - skutki U osób z zaburzeniami psychicznymi, brak aktywności zawodowej prowadzi do niskiej samoakceptacji i niskiego poziomu zadowolenia z życia Taki stan może prowadzić do nawrotu czy nasilania się objawów chorobowych 12

13 Zjawisko bezrobocia osób z zaburzeniami psychicznymi to problem wieloaspektowy. Dotyczy bezpośrednio: osób chorych, pośrednio ich rodzin oraz społeczeństwa jako całości Co na to państwo??? 13

14 Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Rozwój form leczenia środowiskowego i rehabilitacji psychospołecznej gwarantujących reintegracje społeczną i zawodową Tworzenie przez przedstawicieli lokalnych samorządów wspólnie z ekspertami: - programów ochrony zdrowia psychicznego (regionalnych lub lokalnych) - zespołów ds. zdrowia psychicznego (wojewódzkich, powiatowych, gminnych) 14

15 Odpowiedzialni za organizację i funkcjonowanie różnych form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi 1. Jednostki samorządu terytorialnego, które realizują zadnia wynikające z Ustawy o pomocy społecznej ( Ustawa z dnia 12 marca 2004r. O pomocy społecznej, Dz. U. nr 64, poz. 593, z późn. zm.) 15

16 2. Niepubliczne podmioty pomocy społecznej do których zaliczamy organizacje społeczne, mogące uczestniczyć w otwartych konkursach ofert o dofinansowanie programów i projektów, wynikających z lokalnych strategii rozwiązywania problemów społecznych 16

17 Rehabilitacja poprzez pracę Najbardziej pożądanym efektem leczenia i rehabilitacji, który jest powiązany z obniżeniem poziomu objawów chorobowych, ograniczeniem liczby i czasu hospitalizacji, znaczną poprawą funkcjonowania społecznego jest aktywność zawodowa osoby chorej. 17

18 Jak wesprzeć osobę chorą psychicznie w wejściu na rynek pracy? Punkt wyjścia świadomość choroby Kompetencje społeczne Kompetencje zawodowe 18

19 I ETAP Wsparcie (rehabilitacja społeczno-zawodowa): Środowiskowe Domy Samopomocy Warsztaty Terapii Zajęciowej 19

20 II ETAP Zatrudnienie w warunkach chronionych Zatrudnienie w warunkach wspierania miejsca pracy przez organizację pozarządową np.: Model Domu-Klubu; Zakłady Aktywności Zawodowej, Zakłady Pracy Chronionej 20

21 III ETAP Otwarty rynek pracy 21

22 Reintegracja zawodowa osób chorujących psychicznie Reintegracja - działania mające na celu odbudowanie i podtrzymywanie u osoby uczestniczącej w zajęciach w CIS i KIS zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy Definicja zawarta w Ustawie o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003r. ( Dz. U. 2003, nr 122, poz z późn. zm.) 22

23 Do czego sprowadza się reintegracja społeczna? Do przekwalifikowania lub do nabycia nowych kwalifikacji (propozycje poprzez np. Priorytet VII POKL) Do udziału w zajęciach praktycznych Do uczestnictwa w zajęciach dotyczących zakładani i prowadzenia działalności gospodarczej a szczególnie spółdzielni socjalnych 23

24 Do czego zmierza reintegracja zawodowa? Przekwalifikowanie Zajęcia praktyczne Działalność gospodarcza 24

25 Formy rehabilitacji społeczno-zawodowej w Polsce Wolny rynek pracy Chroniony rynek: Zakłady pracy chronionej, ZAZ Gospodarka społeczna: Przedsiębiorstwa społeczne, Firmy społeczne Rehabilitacja społeczno-zawodowa: WTZ, ŚDS, CIS, KIS 25

26 Instytucje działające na rzecz osób chorujących psychicznie w Lublinie to m.in.: Lubelska Spółdzielnia Socjalna Koziołek Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym Misericordia Spółdzielnia Socjalna Peron 3 Lubelskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego Stowarzyszenie Emaus 26

27 Dziękuję za uwagę 27