PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W ŚWIDWINIE

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W ŚWIDWINIE OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU ŚWIDWIŃSKIEGO za 2014 r. Świdwin, luty 2014 r.

2 SPIS TREŚCI EPIDEMIOLOGIA I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA WYBRANYCH CHORÓB ZAKAŹNYCH 1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych, w tym: 1.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w okresie od r. do r Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w sezonie od r. do r Decyzje administracyjne wydane w I półroczu 2014r. na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi 1.3. Wirusowe zapalenie wątroby Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu B Wirusowe zapalenie wątroby typu C 1.4. Grypa sezonowa i zakażenia grypopodobne 1.5. Choroby wieku dziecięcego 1.6. Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych i/lub mózgu Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu Wirusowe zapalenie opon mózgowych Wirusowe zapalenie mózgu 1.7. Inwazyjna choroba meningokokowa 1.8. Borelioza z Lyme 1.9. Styczność, narażenie na wściekliznę- potrzeba szczepień 1.10 Choroby przenoszone drogą płciową 1.11 Gruźlica 2. Realizacja szczepień ochronnych 2.1. Niepożądane odczyny poszczepienne Podsumowanie i wnioski II. Stan sanitarny podmiotów działalności leczniczej 1. Decyzje administracyjne wydane na podmioty działalności leczniczej, z wyodrębnieniem decyzji dot. opiniowania pomieszczeń 2. Podmioty działalności leczniczej 2.1. Szpitale Stan techniczny i funkcjonalność szpitali Dezynfekcja Utrzymywanie bieżącej czystości Sterylizacja 2.2. Zakażenia szpitalne i ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych 3. Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie i ambulatoria 3.1. Indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe praktyki lekarskie, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych 2

3 Podsumowanie i wnioski HIGIENA ŻYWNOŚCI ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU 1. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków 2. Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 3. Zatrucia pokarmowe- postępowanie w ognisku choroby przenoszonej drogą pokarmową 4. Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami, organami samorządowymi podejmowana w ramach określonych akcji 5. Znakowanie środków spożywczych 6. Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów 7. Ocena sposobu żywienia i podejmowane działania związane z edukacją dotyczącą prawidłowego żywienia 8. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi oraz nową żywnością 10. Nadzór nad przebiegiem imprez masowych HIGIENA PRACY 1. Nadzór bieżący nad zakładami pracy a. Tabela 1.1. Informacje dotyczące nadzorowanych zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia czynników szkodliwych dla zdrowia (NDS/NDN) wg PKD b. Tabela 1.2. Realizacja zadań wynikających z nadzoru bieżącego w obszarze higieny pracy w powiecie świdwińskim 2. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne a. Tabela 2.1. Dane liczbowe z zakresu nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi z terenu powiatu świdwińskiego 3. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne a. Tabela 3.1. Dane liczbowe z zakresu nadzoru nad czynnikami biologicznymi na terenie powiatu świdwińskiego 4. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz produktami biob biobójczymi a. Tabela 4.1. Substancje chemiczne i ich mieszaniny w powiecie świdwińskim wprowadzający do obrotu b. Tabela 4.2. Substancje chemiczne i ich mieszaniny w powiecie świdwińskim stosujący c. Tabela 4.3. Produkty biobójcze w powiecie świdwińskim 5. Środki zastępcze 6. Choroby zawodowe a. Tabela 5.1. Choroby zawodowe w powiecie świdwińskim 3

4 HIGIENA KOMUNALNA 1. Ogółem liczba obiektów pod nadzorem 2. Ogółem liczba kontroli 3. Liczba załatwionych interwencji 4. Liczba decyzji 5. Liczba zamknięć/unieruchomień/wyłączeń z użytkowania obiektu lub jego części 6. Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych obiektów (wodnych, stałych, środków tra transportu) 7. Charakterystyka obiektów 7.1 Jakość wody przeznaczonej do spożycia 7.2. Baseny kąpielowe 7.3. Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli 7.4. Stan sanitarny obiektów 8. Cmentarze i zakłady pogrzebowe w kontekście nadzoru nad postępowaniem ze zwł zwł zwłokami i szczątkami ludzkimi 8.1. Dane dotyczące ekshumacji 8.2. Dane dotyczące zakładów pogrzebowych 9. Szpitale 9.1. Zaopatrzenie szpitali w wodę do spożycia 9.2. Postępowanie z bielizną szpitalną i pralnictwo 9.3. Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego z uwzg uwzględnieniem spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie hhk szczneszczegółowego postępowania z odpadami medycznymi 9.4. Postępowanie ze zwłokami w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego, prosektoria 9.5. Postępowanie z odpadami komunalnymi 10. Liczba i zabezpieczenie imprez masowych 11. Inne informacje o podjętych działaniach i przedsięwzięciach 10. Podsumowanie i wnioski HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY Druk MZ-53 Sprawozdanie z działalności w zakresie higieny dzieci i młodzieży za 2014r. na terenie woj. zachodniopomorskiego wraz z załącznikami 1. Dział 1 Mz-53 Nadzór sanitarny nad placówkami nauczania i wychowania 2. Dział 2 Mz-53 Higiena procesu nauczania 3. Dział 3 Mz-53 Nadzór nad warunkami wypoczynku dzieci i młodzieży 4. Dział 4 Mz-53 Działalność pokontrolna w placówkach nauczania, wychowania i opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży 5. Dział 5 Mz-53 Warunki do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w szkołach 6. Dział 6 Mz-53 Warunki do utrzymania higieny osobistej placówkach nauczania i aaaaaawychowania 7. Dział 7 Mz-53 Czas sporządzania sprawozdania 8. Załącznik Nr 1 Obsada kadrowa pionu Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE woj. aaaaaazachodniopomorskiego i liczba placówek objętych nadzorem 9. Załącznik Nr 2 Szkolenia i Narady organizowane przez Dział/Oddział Higieny Dzieci i vvvvvmłodzieży 4

5 WSSE dla pionu HDiM Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych 10. Załącznik Nr 4 Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach 11. Załącznik Nr 5 Prowadzenie dożywiania w szkołach 12. Załącznik Nr 6 Ochrona placów zabaw/ terenów rekreacyjnych/ terenów sportowych.przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi 13. Załącznik Nr 7 Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 5 i 6-letnich w tzw. oddziałach zerowych w placówkach oświatowych 14. Załącznik Nr 8 oraz załącznik Nr 8 tab. 2 Ocena warunków sanitarno-higienicznych w zzzzzzżłobkach i klubach malucha 15. Załącznik Nr 9 Posiadanie przez szkoły i placówki certyfikatów na sprzęt sportowy i..meble zakupione po 1997r. 16. Załącznik Nr 12 Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części.podręczników i przyborów szkolnych 17. Mz-45 Sprawozdanie o działalności kontrolno-represyjnej oraz zapobiegawczego.nadzoru sanitarnego w zakresie Higieny Dzieci i Młodzieży ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY 1. Liczba wydanych opinii sanitarnych, decyzji dotyczących dopuszczenia do użytkowania obiektu budowlanego oraz sprzeciwów w dopuszczeniu do użytkowania obiektu 2. Liczba uzgodnionych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych..dokumentacji projektowych 3. Liczba przeprowadzonych kontroli, wizji lokalnych (w tym obiektów w trakcie budowy) 4. Liczba wydanych opinii w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 5. Liczba wydanych opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko 6. Ważniejsze realizacje 7. Inne sprawy w drodze: opinii sanitarnej, decyzji, postanowienia - sprawy załatwiane w ramach zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA I Główne programy prozdrowotne realizowane na terenie powiatu: 1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Czyste powietrze wokół nas Nie pal przy mnie proszę Znajdź właściwe rozwiązanie Światowy Dzień Bez Tytoniu Światowy Dzień Rzucania Palenia 2. Program edukacyjny Trzymaj Formę! 3. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV 4. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych Środków psychoaktywnych 5

6 II Główne akcje realizowane na terenie powiatu: 1. Bezpieczne Ferie 2. Światowy Dzień Zdrowia 3. Bezpieczne Wakacje 4. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach 5. Profilaktyka używania nowych narkotyków 6. Europejski Tydzień Szczepień, w tym akcja Zaszczep w sobie chęć szczepienia 7. Wybrane dodatkowe działania lokalne Podsumowanie i wnioski 6

7 WSTĘP Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego, określone w ustawie z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, do których należą: ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem czynników środowiska, w którym żyjemy i zapobieganie powstawaniu chorób. Działania prowadzone są w obszarach, które mają zabezpieczać realizację wspomnianego celu i dotyczą: sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, polegającego m.in. na uzgadnianiu planów zagospodarowania przestrzennego i wymagań higieniczno-sanitarnych określonych dla budownictwa, sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego nad przestrzeganiem przepisów higienicznych i zdrowotnych określonych dla poszczególnych obszarów naszego życia, takich jak środowisko, szkoła, praca, czy szeroko rozumiana żywność i żywienie, prowadzenia działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i chorób wynikających z warunków pracy, inicjowania i prowadzenia działalności oświatowo-zdrowotnej zmierzającej do kształtowania właściwych postaw i zachowań zdrowotnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie wykonuje zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obszarze powiatu świdwińskiego, w którego skład wchodzą : - miasto Świdwin, - gmina miejsko-wiejska Połczyn-Zdrój - gminy wiejskie: Świdwin, Sławoborze, Rąbino, Brzeżno. Realizacja zadań statutowych odbywała sie zgodnie z planem zasadniczych przedsięwzięć na rok 2014r. obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogramem nadzoru nad obiektami, gdzie zaplanowano 1450 kontroli. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie przy pomocy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizuje zadania na terenie powiatu świdwińskiego z zakresu zdrowia publicznego, a podejmowane działania służą zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarnego na nadzorowanym terenie poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz 7

8 prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Szczególne działania o szerokim zakresie prowadzone są w kierunku szerzenia oświaty zdrowotnej. W ramach działalności kontrolno-represyjnej w2014 r. przeprowadzono ogółem 1674 kontroli w 1211 obiektach ujętych w ewidencji na koniec 2014r.. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie wydał 332 decyzji administracyjnych oraz 392 decyzje finansowe. Wydano również 2 tytuły wykonawcze w celu przymuszenia do wykonania obowiązków określonych w decyzjach, nałożono 31 mandatów karnych na kwotę zł, W związku ze zgłoszeniem chorób zakaźnych przeprowadzono 223 wywiady epidemiologiczne. W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie pobrał 600 próbek do badań laboratoryjnych, wykonano 666 oznaczeń w ramach działań nadzorowych i zapobiegawczych, w tym 608 oznaczeń fizycznych w zakresie higieny procesu nauczania. Wyniki nadzoru są wykorzystywane do planowania działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu wyeliminowania potencjalnych zagrożeń oraz stanowią podstawę do dokonania oceny bezpieczeństwa stanu sanitarnego powiatu. Należy zaznaczyć iż, w działalności kontrolnej doskonalono wdrożone systemy zarządzania jakością(zgodne z normą PN-EN ISO/IEC17020:2012). Gwarantują one uzyskanie wiarygodnych wyników kontroli, jak również skuteczną realizację zaplanowanych celów w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego. Ocenę sporządzono w oparciu o dokonaną przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdwinie analizę sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz wyniki kontroli przeprowadzonych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świdwinie. 8

9 EPIDEMIOLOGIA I SYTSYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB.ZAKAŹNYCH Monitoring sytuacji epidemiologicznej powiatu świdwińskiego prowadzony jest w oparciu o rzetelną analizę chorób zakaźnych oraz nadzór epidemiologiczny i weryfikację zgłoszonych zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Rejestracja zgłoszonych zachorowań na choroby zakaźne odbywała się w oparciu o aktualne definicje przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego opracowane przez NIZP-PZH. Od wielu lat prowadzone są przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej działania edukacyjne wśród lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia celem poprawy czułości nadzoru epidemiologicznego poprzez dopełnianie obowiązku zgłaszalności wszystkich rozpoznanych chorób zakaźnych podlegających rejestracji, co skutkuje zwiększoną liczbą zgłoszeń, a tym samym daje możliwość oceny rzeczywistej sytuacji epidemiologicznej w tym zagrożeń zdrowotnych w populacji. Utrzymuje się wysoki odsetek uodpornienia w zakresie chorób objętych Programem Szczepień Ochronnych mimo narastania zjawiska uchylania się od obowiązku szczepień. Tabela nr 1 przedstawia zestawienie zarejestrowanych chorób zakaźnych w latach 2014r. i 2013r. Lp Liczba zachorowań Rodzaj choroby zakaźnej Na choroby zakaźne Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E. coli inną i BNO 2 1 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter 1 0 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile 2 1 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy Wirusowe zakażenia jelitowe inne określone Wirusowe zakażenia jelitowe nie określone Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Płonica (szkarlatyna) Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna róża Kiła późna Borelioza z Lyme Wirusowe zapalenie opon mózgowych 1 1 9

10 13 Ospa wietrzna Różyczka Wirusowe zapalenie wątroby typu C Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu Zatrucia naturalnie toksycznymi substancjami spożytymi jako pokarm Ugryzienie przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę potrzeba szczepień 20 Zatrucie pokarmowe - zbiorowe 0 2 (90 osób chorych) 21 Grypa Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych, w tym: 1.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w okresie od r. do r. Na terenie powiatu świdwińskiego w okresie od r. do r. nie odnotowano ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową. W analogicznym okresie roku 2013 odnotowano dwa ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w sezonie od r. do r. W trakcie trwania sezonu letniego na terenie powiatu świdwińskiego nie odnotowano ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową. W analogicznym okresie roku 2013 zgłoszono wystąpienie 1 ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową Decyzje administracyjne wydane w 2014r. na podstawie art. 5, ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013r., poz. 947z późn. zm.) Państwowy Powiatowy Inspektor Saw Świdwinie w 2014 roku nie wydał decyzji administracyjnych nakazujących osobom podejrzanym lub osobom, u których rozpoznano zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną, poddawanie się obowiązkom wynikającym z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013r., poz. 947). 1.3.Wirusowe zapalenia wątroby Wirusowe zapalenia wątroby należą do jednego z wiodących problemów zdrowia publicznego na świecie. Do tej pory wykryto następujące wirusy odpowiedzialne za powstawanie wirusowego zapalenia wątroby (hepatitis virusalis) - A (HAV), B (HBV), C (HCV), D (HDV), E (HEV), G (HGV). W Polsce najczęściej zachorowania wywołują wirusy A, B, C, rzadziej dochodzi do skojarzonego zapalenia wątroby zarówno wirusem B i C. 10

11 W roku 2009 na potrzeby nadzoru epidemiologicznego wprowadzono drugą definicję zapalenia wątroby typu C, która szerzej definiuje zagadnienie wzw C niż w latach ubiegłych. Obecnie definicję wirusowego zapalenia wątroby typu C (wg definicji z 2009r.) spełniają także osoby będące nosicielami wirusowego zapalenia wątroby, którzy w latach ubiegłych byli zgłaszani osobno. Ponadto istnieje możliwość zgłoszenia jednego zachorowania zarówno według definicji z 2005r. jak i 2009r Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu A wywołuje bezotoczkowy wirus RNA- HAV. Choroba występuje na całym świecie, szczególnie często na terenach o złym stanie sanitarnym i higienicznym. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową poprzez zakażone produkty żywnościowe (zwłaszcza warzywa, owoce nie poddane właściwej obróbce termicznej), a także przez zakażoną wodę. Wyższe ryzyko zakażenia dotyczy również osób wyjeżdżających do krajów o wysokim stopniu endemiczności. Stąd podróżującym w te rejony zalecane są szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. W 2014 roku., jak i w analogicznym okresie 2013 roku w powiecie świdwińskim nie odnotowano zachorowań na WZW typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu B Wirusowe zapalenie wątroby typu B wywołuje wirus HBV. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą naruszenia ciągłości tkanek (droga parenteralna), które może być związane z zabiegiem medycznym (np. niezachowanie procedur aseptycznego postępowania) lub pozamedycznym (np. zabiegi kosmetyczne, fryzjerskie czy tatuaże), możliwe jest również zakażenie drogą kontaktów seksualnych. W 2014 roku, jak i w analogicznym okresie 2013 roku w powiecie świdwiński nie odnotowano zachorowań na WZW typu B Wirusowe zapalenie wątroby typu C Wirusowe zapalenie wątroby typu C występuje na całym świecie, a liczba osób zakażonych szacowana jest na około milionów (2% - 3% populacji świata). Choroba jest poważnym problemem zdrowotnym również w naszym kraju. Liczba zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C w Polsce może sięgnąć 1,5-4% populacji ( wg różnych badań) i nie jest dokładnie oszacowana, ze względu na bezobjawowy najczęściej przebieg choroby, stąd wykrycie tego zakażenia jest często przypadkowe % zachorowań rozpoznawanych jest w fazie zmian przewlekłych. W 2014 roku w powiecie świdwińskim zgłoszono jeden przypadek WZW typu C. W analogicznym okresie roku 2013 nie odnotowano zgłoszeń Grypa sezonowa i zakażenia grypopodobne W 2014 roku, na terenie powiatu świdwińskiego odnotowano 2357 przypadków zachorowań na grypę sezonową, nikt nie był poddany hospitalizacji, nie zgłoszono również zgonów z powodu grypy. Zgłoszone zachorowania nie były potwierdzone badaniami laboratoryjnymi. W 2013r. odnotowano 2044 przypadki. W 2014 roku na terenie powiatu świdwińskiego nie zgłoszono przypadków zachorowań na grypę AH1N1. W celu monitorowania sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie na bieżąco zbierano informacje od świadczeniodawców z terenu powiatu świdwińskiego. W 2014 roku w powiecie świdwińskim w ramach akcji Zaszczep w sobie chęć szczepienia zostały zrealizowane programy zdrowotne z obszaru szczepień ochronnych finansowane przez jednostki samorządowe. W ramach programu Zapobieganie grypie sezonowej 380 osób zostało objętych szczepieniami ochronnymi przeciw grypie z miasta i gminy Połczyn-Zdrój oraz w ramach programu 11

12 Szczepienia ochronne przeciw grypie dla emerytów i rencistów 200 osób z powiatu świdwińskiego zostało objętych szczepieniami Choroby wieku dziecięcego Tabela nr 2 Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w ujęciu tabelarycznym Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2014r. 2013r. Ogółem Ogółem Odra 0 3 Świnka 6 4 Różyczka Ospa wietrzna Krztusiec Odra Odra jest ostrą, wirusową i wysoce zaraźliwą chorobą zakaźną, przenoszoną głównie drogą kropelkową. Najczęstsze objawy kliniczne towarzyszące odrze to: gorączka, uogólniona plamisto-grudkowa wysypka (nie pęcherzykowa), trwająca dłużej niż 3 dni oraz jeden lub więcej z następujących objawów: kaszel, nieżyt nosa, plamki Koplika, zapalenie spojówek. Powikłania w przebiegu odry występują często. W 2014 roku w powiecie świdwińskim nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na odrę. W grudniu tego roku wpłynęło jednak zgłoszenie rozpoznania odry u chłopca w wieku 2 lata, jednak w trakcie dochodzenia epidemiologicznego ustalono, iż przypadek nie spełniał wszystkich kryteriów definicji odry, tj. temperatura ciała dziecka w trakcie choroby nie przekraczała 37,5 o C, w związku z powyższym nie zgłoszono tego przypadku w MZ Świnka/nagminne zapalenie przyusznic Nagminne zapalenie przyusznic jest ostrą, wirusową chorobą zakaźną, której charakterystycznym objawem jest obustronny lub jednostronny obrzęk i tkliwość ślinianek obok innych objawów ostrej infekcji wirusowej tj. gorączka, bóle mięśniowe, złe samopoczucie. Choroba przenoszona jest drogą kropelkową. W powiecie świdwińskim zanotowano wzrost zachorowań na tę chorobę z 4 przypadków w 2013r. do 6 przypadków w 2014r Różyczka Różyczka jest łagodną chorobą wirusową, w 30-50% przypadków przebiegającą skąpo - lub bezobjawowo. Jednak ze względu na teratogenne działanie wirusa może być szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Choroba przenoszona jest drogą kropelkową i kontaktową. Charakterystyczne dla różyczki jest stwierdzenie w około 24 godziny przed wystąpieniem wysypki, bolesnego powiększenia węzłów chłonnych za uszami, w tylnej części szyi i karkowych. W 2014 roku w powiecie świdwińskim zanotowano 18 przypadków zachorowań na różyczkę. W 2013 roku zgłoszono 82 przypadki tej choroby, zanotowano więc znaczny spadek zachorowań na różyczkę. 12

13 Najskuteczniejszą metodą zapobiegania odrze, śwince i różyczce są szczepienia ochronne. W Polsce szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce są szczepieniami obowiązkowymi i wykonywane były zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych przewidzianych na 2014 r. szczepionką skojarzoną Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest wysoce zakaźną wirusową chorobą o ostrym przebiegu. Wirus szerzy się przeważnie drogą kropelkową, również przez zakażone ręce lub przedmioty. Charakterystycznym objawem ospy jest pęcherzykowata wysypka, która może lokalizować się także na śluzówce jamy ustnej, spojówce oraz rogówce. W 2014 roku na terenie powiatu świdwińskiego zanotowano znaczny wzrost zachorowań na ospę wietrzną tj. 224 przypadki w stosunku 2013 roku 109 przypadków. Chorowały głównie dzieci w wieku przedszkolnym. Szczepienia przeciwko ospie wietrznej są obowiązkowe tylko u dzieci do 12 roku życia w określonej sytuacji zdrowotnej (zwłaszcza w chorobach przebiegających z upośledzeniem odporności oraz ze względów środowiskowych (tj. dzieci uczęszczające do żłobka) określonych w Programie Szczepień Ochronnych. Szczepienia w innych sytuacjach umieszczone są w grupie zalecanych szczepień przeciwko ospie wietrznej, i nie są finansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia Krztusiec Krztusiec jest ostrą, zakaźną chorobą dróg oddechowych, głównie wieku dziecięcego o etiologii bakteryjnej, przenoszoną drogą kropelkową. Typową cechą tej choroby jest napadowy, szczekający kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Rozpoznanie kliniczne na podstawie objawów wymaga potwierdzenia laboratoryjnego. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki jest uodparnianie poprzez szczepienie ochronne szczepionką skojarzoną DTP u wszystkich dzieci do ukończenia 2 roku życia. W powiecie świdwińskim w 2014r. nie zanotowano żadnego przypadku zachorowania na krztusiec, natomiast w 2013r. zgłoszono 6 przypadków zachorowań na tę chorobę Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu W 2014 roku w powiecie świdwińskim zgłoszone 2 przypadki bakteryjnego zapalenia opon mózgowo rdzeniowych, w obu przypadkach w przebiegu choroby z Lyme. W analogicznym okresie roku 2013 w powiecie świdwińskim odnotowano 3 przypadki bakteryjnego zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu Wirusowe zapalenie opon mózgowych W 2014 roku w powiecie świdwińskim odnotowano jeden przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowych w przebiegu półpaśca. W 2013 roku również odnotowano 1 przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowych Wirusowe zapalenie mózgu W 2014 roku w powiecie świdwińskim nie odnotowano zachorowań. W analogicznym okresie 2013r w powiecie świdwińskim odnotowano 1 zachorowanie. 13

14 1.7. Inwazyjna choroba meningokokowa W 2014 roku w powiecie świdwińskim nie odnotowano zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową, W analogicznym okresie 2013 roku odnotowano 1 przypadek Borelioza z Lyme Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) jest chorobą wielonarządową wywoływaną przez krętki Borrelia burgdorferi. W Polsce są to: Borrelia burgdorferi, B.garinii, B.afzelii, a przenoszą ją kleszcze z rodzaju Ixodes ricinus. W przebiegu boreliozy rozróżnia się 3 stadia:infekcji wczesnej, w postaci ograniczonych zmian skórnych typu rumienia przewlekłego wędrującego (ECM), infekcji uogólnionej, w której dochodzi do dalszego rozwoju zmian skórnych oraz pojawienia się ostrych zmian zapalnych narządów z zajęciem stawów, serca, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, infekcji przewlekłej, rozpoczynającej się ok. 1 roku do kilku lat po zakażeniu charakteryzującej się zmianami skórnymi w postaci przewlekłego zanikowego zapalenia skóry dystalnych części kończyn (ACA) jak też destrukcyjnymi zmianami zapalnymi stawów, przewlekłym zapaleniem mózgu i opon mózgowo - rdzeniowych. Szczególnie narażone na zachorowanie są osoby zawodowo związane z przebywaniem w lesie (leśnicy, drwale), osoby zbierające grzyby oraz runo leśne i mieszkańcy terenów zalesionych. Do ekspozycji na kleszcze dochodzi w okresie wiosenno-letnim, natomiast wzrost zachorowań obserwuje się w okresie jesienno-zimowym. W 2014 roku w powiecie świdwińskim odnotowano 19 przypadków zachorowań na boreliozę, z czego 3 osoby było hospitalizowane (2 w związku z wystąpieniem bakteryjnego zapalenia opon mózgowych). W analogicznym okresie 2013 roku odnotowano 18 zgłoszeń zachorowań na boreliozę, w tym dwie były hospitalizowane Styczność, narażenie na wściekliznę- potrzeba szczepień Wścieklizna to ostra wirusowa choroba ośrodkowego układu nerwowego ssaków, dla człowieka zawsze śmiertelna. Wirus wścieklizny jest typowym wirusem neurotropowym z rodziny Rhabdoviridae. Przenoszony jest na człowieka ze śliną chorego zwierzęcia poprzez ugryzienie albo oślinienie uszkodzonej skóry lub błony śluzowej. Głównym rezerwuarem wirusa są zwierzęta dzikie i domowe (tj. psy, wilki, lisy, nietoperze, ale także wiewiórki i koty). Jedynym sposobem zapobiegania śmiertelnym skutkom zakażenia jest jak najwcześniejsze wdrożenie szczepień p/wściekliźnie, a w szczególnych przypadkach stosowanie surowicy odpornościowej. Taka profilaktyka przynosi bardzo dobre efekty. Decyzja o podjęciu szczepień p/wściekliźnie zawsze poprzedzona jest wnikliwym wywiadem epidemiologicznym, w którym należy rozważyć: rodzaj ekspozycji; gatunek zwierzęcia, które pokąsało (dzikie, domowe) oraz okoliczności towarzyszące ekspozycji. W każdym przypadku ekspozycji na zakażenie należy dążyć do: schwytania podejrzanego o wściekliznę zwierzęcia, w celu poddania go obserwacji weterynaryjnej; poddania padłego lub zabitego zwierzęcia badaniom w kierunku wścieklizny co często pozwala wykluczyć wściekliznę, a tym samym nie wymaga wdrożenia szczepień. W powiecie świdwińskim w 2014r. przeprowadzono 124 (w tym 26 dotyczących dzieci poniżej 14 r. ż.) wywiady epidemiologiczne z powodu styczności i narażenia na wściekliznę. W 17 przypadkach styczności i narażenia na wściekliznę podjęto szczepienia p/wściekliźnie. W jednym przypadku 14

15 Kiła wrodzona i kiła noworodków pierwotna wtórna utajona wczesna utajona późna Inna i nie określona Rzeżączka zastosowano preparat do immunoprofilaktyki biernej w przypadku pokąsania przez dzikie zwierzę, pacjent był hospitalizowany w celu podania immunoprofilaktyki. W trakcie prowadzonego nadzoru epidemiologicznego współpracowano z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Świdwinie. Na bieżąco informowano o wystąpieniu pokąsań. Powiatowy Lekarz Weterynarii przesyłał informacje o wykluczeniu podejrzenia wystąpieniu wścieklizny u obserwowanych zwierząt oraz o wynikach obserwacji. W 2014r. na terenie powiatu świdwińskiego liczba zgłoszonych pokąsań ludzi przez zwierzęta oraz liczba osób zakwalifikowanych do szczepień były podobne w porównaniu do roku Choroby przenoszone drogą płciową Tabela 3 zachorowanie na chorobę przenoszoną drogą płciową w 2014 roku. kiła Choroby przenoszone drogą płciową Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie Inne choroby wywołane przez Chlamydie Inne nierzeżączkowe zakażenia układu moczopłcioweg o Powiat: Świdwiń ski w tym: Miasto Wieś Mężczyźn i Kobiety Wg grup wiekowych : i więcej Liczba osób objętych nadzorem: ogółem

16 W 2014 roku zgłoszono 1 przypadek kiły późnej u mężczyzny w wieku 47 lat. Pacjent wcześniej niezdiagnozowany, trafił do szpitala z objawami ze strony z układu nerwowego. Wykonane badania w kierunku kiły potwierdziły tę chorobę. W trakcie dochodzenia epidemiologicznego pacjent nie wskazał osób z kontaktu. Poinformowano chorego, iż ma obowiązek poinformowania osób z kontaktu seksualnego o konieczności wykonania badań w kierunku kiły Gruźlica Gruźlica stanowi poważny problem zdrowia publicznego. Wywoływana jest przez prątki gruźlicy i ma powinowactwo głównie do układu oddechowego, ale może dotyczyć również wszystkich tkanek i narządów. Początek choroby jest niecharakterystyczny z okresami zaostrzeń i remisji. Nie ma objawów specyficznych dla gruźlicy, a początkowe dolegliwości nie są uciążliwe lub w ogóle nie występują. Stąd też chorzy późno zgłaszają się do lekarza, a w związku z tym choroba jest późno rozpoznawana. Aktualnie choroba jest w większości przypadków wyleczalna poza trudnościami terapeutycznymi wywołanymi zachorowaniami szczepami wielolekoopornymi. Zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych chorzy na gruźlicę podlegają obowiązkowemu leczeniu, a osoby ze styczności z chorymi na gruźlicę w okresie prątkowania podlegają nadzorowi epidemiologicznemu, badaniu klinicznym i badaniom diagnostycznym. Tabela 4 Nowe zachorowania na gruźlicę w powiecie świdwińskim w 2014 roku 1 Wyszczególnienie wszystkie postacie razem Gruźlica płucna zakaźna ( prątkująca) w tym Niezakaźn a innych narządów 1.1 Powiat: Świdwiński w tym: Miasto Wieś Mężczyźni Kobiety Wg grup wiekowych: i więcej Liczba osób objętych nadzorem: ogółem 9 W trakcie dochodzeń epidemiologicznych w związku ze zgłoszeniem gruźlicy ustalano osoby z kontaktu, a następnie informowano ich lekarzy POZ o konieczności objęcia nadzorem lekarskim w kierunku wykrycia ewentualnych zachorowań na gruźlicę wśród tych osób. W 2014r. u jednej z osób z 16

17 kontaktu z chorym podejrzewano zachorowanie na gruźlicę. Badania nie potwierdziły choroby. Ta osoba została wykazana jako chory na gruźlicę niepotwierdzoną bakteriologicznie. W dwóch przypadkach odnotowano wznowę choroby (jedna potwierdzona bakteriologicznie, druga niepotwierdzona bakteriologicznie). Podsumowanie i wnioski: W 2014r. w MZ-56 dla powiatu świdwińskim wykazano 455 zachorowań, w tych 136 hospitalizowanych co stanowi 29,89 % przypadków oraz przeprowadzono 233 wywiady epidemiologiczne. Przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdwinie w 2014r. kontynuowali działania w kierunku poprawy zgłaszalności podejrzeń i rozpoznań zakażeń lub chorób zakaźnych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą w powiecie świdwińskim, m. in poprzez przypomniano o w/w obowiązku w trakcie kontroli sanitarnych przeprowadzanych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, co było odnotowywane w protokołach. Dokonywano również weryfikacji zgłoszeń z danymi otrzymywanymi z Narodowego Funduszu Zdrowia, a następnie w przypadku stwierdzenia niezgłoszenia podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej przez dany podmiot wykonujący działalność leczniczą, informowano o konieczności uzupełnienia brakujących zgłoszeń. Powyższe działania doprowadziły do poprawy zgłaszalności podejrzeń lub rozpoznań zakażeń lub chorób zakaźnych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą w powiecie świdwińskim w 2014r., przykładem czego jest brak rozbieżności po weryfikacjach danych otrzymywanych od NFZ za III i IV kwartał 2014r. 2. Realizacja szczepień ochronnych Znaczący wpływ na sytuację epidemiczną w powiecie świdwińskim ma działanie Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie propagowania i nadzoru nad szczepieniami. Szczepienia ochronne są jedną z najważniejszych metod stosowanych w celu zapobiegania chorobom zakaźnym, a Program Szczepień Ochronnych jest najstarszym programem profilaktycznym. Uodpornienie czynne dzieci, młodzieży i osób dorosłych w Polsce przeprowadzane jest w oparciu o realizację Programu Szczepień Ochronnych (PSO). Program ten ogłaszany jest corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia, publikowanego do końca 31 października roku poprzedzającego realizację Programu Szczepień Ochronnych na podstawie art. 17, ust. 11 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t. j. Dz. U. z 2013r. poz. 947 Obowiązkowe szczepienia dzieci i młodzieży zapobiegające błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, gruźlicy, odrze, nagminnemu zakażeniu przyusznic (śwince), różyczce, inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu b, inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae, ospie wietrznej, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B finansowane ze środków publicznych przez Ministerstwo Zdrowia były realizowane zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na W 2014 roku Program Szczepień Ochronnych na terenie powiatu świdwińskiego realizowany był przez 14 świadczeniodawców w 16 punktach szczepień, które obejmują swoją opieką osoby, z czego 8954 stanowią osoby poniżej 19 roku życia (stan na r.). U świadczeniodawców znajduje się kart uodpornienia (stan na r.). W czasie czynności kontrolnych stwierdzano, iż liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży od 1 do 20 r. ż. jest zgodna z liczbą dzieci i młodzieży od 1 do 20 r. ż. podlegających opiece kontrolowanych podmiotów działalności leczniczej. Liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży od 0-20 roku życia zwiększyła się w stosunku do roku ubiegłego o 281 karty. 17

18 W ramach nadzoru nad realizacją szczepień ochronnych w 2014 roku przeprowadzono 31 kontroli ( w tym 28 kontroli planowych oraz 3 kontrole tematyczne/interwencyjne ) w gabinetach wykonujących szczepienia ochronne. Podczas przeprowadzonych kontroli w punktach szczepień zwrócono szczególną uwagę na: - wdrażanie obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych, - stan zaszczepienia dzieci i młodzieży, - prowadzenie dokumentacji szczepień ochronnych, - postępowanie z osobami uchylającymi od obowiązku szczepień ochronnych, - warunki przechowywania i transportu preparatów szczepionkowych (w tym zapewnienie właściwych warunków przechowywania preparatów szczepionkowych w dni wolne od pracy poprzez monitorowanie temperatury udokumentowane wpisem do rejestru w celu zachowania łańcucha chłodniczego), - sprawozdania z przeprowadzonych szczepień ochronnych, - postępowanie z preparatami szczepionkowymi zgodnie z opracowanymi procedurami, - maksymalne wykorzystanie szczepionek wielodawkowych, - daty ważności, sposób magazynowania i transportowania preparatów szczepionkowych, -prawidłowe opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi, Z przeprowadzonych kontroli w punktach szczepień wynika, że szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane u dzieci, młodzieży i osób dorosłych wykonywane są zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych. Wszyscy świadczeniodawcy mieli zawartą umowę na 2014 rok z Narodowym Funduszem Zdrowia zawierającą powierzenie wykonywania szczepień ochronnych zleconych przez Ministerstwo Zdrowia. Personel lekarze i pielęgniarki - wykonujący obowiązkowe szczepienia ochronne ma ukończone, w ramach doskonalenia zawodowego, specjalistyczne kursy w tym zakresie, zgodne z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 roku. Ponadto w trakcie przeprowadzania kontroli, przez pracownika inspekcji sanitarnej, na bieżąco udzielano instruktażu w zakresie dystrybucji i wykonywania szczepień ochronnych. Lekarskie badania kwalifikacyjne, w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego, były wykonywane przez lekarzy posiadających właściwe kwalifikacje. W kontrolowanych punktach zapisy w tym zakresie prowadzone były prawidłowo. Przechowywanie, jak i przekazywanie dokumentacji szczepień ochronnych prowadzone było zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Dane wykazywane w sprawozdaniach kwartalnych były zgodne z danymi zawartymi w kartach uodpornienia. Placówki w sposób prawidłowy powiadamiały o obowiązkowych szczepieniach ochronnych i informowały o szczepieniach zalecanych. Realizacja szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych prowadzona zgodnie z PSO. Do PPIS w Świdwinie wpłynęło pisemnie zawiadomienie z punktu szczepień dotyczące braku dostawy prądu w lodówce do przechowywania szczepionek. W związku ze złożonym zawiadomieniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie podjął niezwłocznie działania zapobiegawcze i w trakcie kontroli obiektu dokonano: 1. inwentaryzacji preparatów szczepionkowych znajdujących się w lodówce podczas awarii, 2. polecono w/w świadczeniodawcy o wystąpienie z zapytaniem do firm farmaceutycznych/producentów poszczególnych preparatów szczepionkowych o opinię, co do dalszego postępowania w odniesieniu do preparatów szczepionkowych przechowywanych niezgodnie z zaleceniem producenta, 3. polecono w/w świadczeniodawcy niezwłocznie ustalić tok dalszego postępowania z uwagi na fakt przechowywania szczepionek niezgodnie z wymogami określonymi przez producentów, 4. polecono świadczeniodawcy zabezpieczyć i oznakować preparaty szczepionkowe przechowywane niezgodnie z zaleceniem producenta (w lodówce do przechowywania szczepionek) 18

19 5. polecono świadczeniodawcy wstrzymać w obrocie w/w preparaty szczepionkowe do wyjaśnienia sprawy. W toku prowadzonego postępowania ustalono: - listę preparatów szczepionkowych przekazanych do utylizacji wraz z poniesionymi przez budżet państwa kosztami na łączną sumę, - listę preparatów przeznaczonych do dalszego użytkowania, - przyczynę awarii (zwarcie instalacji elektrycznej na skutek czego nastąpił brak dopływu prądu w gniazdkach wtyczkowych do których była podłączona lodówka do przechowywania preparatów szczepionkowych). W związku z zaistniała sytuacją polecono w/w świadczeniodawcy zaktualizować Procedurę postępowania w przypadku awarii urządzenia chłodniczego do przechowywania preparatów szczepionkowych, Procedurę postepowania w przypadku braku dopływu prądu do urządzenia chłodniczego służącego do przechowywania preparatów szczepionkowych oraz Procedurę monitorowania temperatury w urządzeniach chłodniczych służących do przechowywania preparatów szczepionkowych. W/w procedury zostały zaktualizowane i wdrożone w bieżącej pracy. W trakcie czynności kontrolnych zwracano również uwagę na prawidłowe prowadzenie obowiązujących rejestrów. Rejestry te obejmują: rejestr przychodu i rozchodu preparatów szczepionkowych do szczepień obowiązkowych, rejestr przychodu i rozchodu preparatów szczepionkowych do szczepień zalecanych, rejestr nadzoru nad monitorowaniem łańcucha chłodniczego, rejestr kart uodpornienia otrzymanych od innego świadczeniodawcy, rejestr kart uodpornienia przekazanych innemu świadczeniodawcy, rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych, rejestr osób szczepionych przeciwko tężcowi, rejestr temperatury podczas transportu szczepionek, rejestr utylizowanych preparatów szczepionkowych. Wyżej wymienione procedury i rejestry we wszystkich punktach szczepień prowadzone są prawidłowo. W punktach szczepień objętych kontrolą, prowadzone są szczepienia przeciwko tężcowi osób narażonych na zakażenie tężcem. Szczepieniom tym podlegają osoby, które ukończyły 19 rok życia: - ze wskazań indywidualnych, - z powodu narażenia na zakażenie tężcem, - w zależności od sytuacji epidemiologicznej. Skontrolowane gabinety szczepień spełniały wymagania jakim powinny odpowiadać gabinety o charakterze zabiegowym, stan higieniczno- sanitarny i techniczny nie budził zastrzeżeń. Punkty Szczepień są wspólne dla dzieci i dorosłych zachowany jest rozdział czasowy przyjęć dzieci zdrowych. Sprzęt do szczepień: strzykawki, igły jednorazowego użytku, gaziki jałowe oraz preparaty do dezynfekcji skóry, z zachowanym terminem ważności, przechowywane były w prawidłowych warunkach. W trakcie czynności kontrolnych zwracano uwagę na dostępność i użycie środków ochrony osobistej personelu. Podczas kontroli sprawdzano stosowane procedury dotyczące prowadzenia wewnętrznej kontroli w zakresie realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących realizacji Programu Szczepień Ochronnych w zakresie realizacji szczepień obowiązkowych dzieci i młodzieży według wieku oraz szczepień ochronnych zalecanych. 19

20 W 2014 roku zgłoszono do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdwinie 7 przypadków uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych (w 2013 zgłoszono tylko 1 przypadek uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych) : 1. Matka małoletniego dziecka wykazana jako osoba uchylająca się od obowiązku poddania się szczepieniom obowiązkowym dostarczyła zaświadczenie lekarskie o czasowym odroczeniu od szczepień ochronnych małoletniego dziecka. 2. Matka małoletniego dziecka uchyla się od obowiązku stawienia się z dzieckiem na obowiązkowe szczepienia ochronne (ojciec w/w dziecka pozbawiony władzy rodzicielskiej). Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologiczne przeprowadził u w/w osoby 2 wywiady środowiskowe o charakterze instruktażowym. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie wysłał do matki małoletniego dziecka wezwanie do stawienia się wraz z dzieckiem na obowiązkowe szczepienie ochronne, w wyniku czego matka dziecka zgłosiła się do punktu szczepień i dopełniając obowiązek poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym. 3. Rodzice małoletniego dziecka uchylają się od obowiązku stawienia się z dzieckiem na obowiązkowe szczepienia ochronne. Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologiczne przeprowadził u w/w 2 wywiady środowiskowe o charakterze instruktażowym. Rodzice oświadczyli (pisemnie), iż nie będą szczepić dziecka do odwołania celem skonsultowania z lekarzami specjalistami. W związku z powyższym do rodziców małoletniego dziecka pismo informacyjne o korzyściach wynikających z uodpornienia dziecka oraz o pouczeniu o zagrożeniach związanych z chorobami, na które istnieje możliwość uodpornienia przez szczepienie, a także o konsekwencjach prawnych wynikających z odmowy poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Szczepienia nie zostały wykonane pomimo przesłanego wezwania oraz upomnienia., kierowanych do obojga rodziców małoletniego dziecka W wyniku czynności kontrolnych w przychodni lekarskiej, do której należy dziecko, udokumentowanych protokołami kontroli stwierdzono, że w/w małoletnie dziecko nie zostało poddane obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie wniósł o wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz nałożenie grzywny w celu przymuszenia na obojga rodziców małoletniego dziecka. W związku wystawieniem przez Wojewodę Zachodniopomorskiego postanowień dotyczącymi nałożenia na rodziców małoletniego dziecka grzywien. Ponownie przeprowadzono kontrolę przychodni lekarskiej udokumentowanej protokołem kontroli, stwierdzono, iż rodzice w/w nadal uchylają się od obowiązku wykonywania szczepień ochronnych. Wojewoda Zachodniopomorski przekazał PPIS w Świdwinie zgłoszenie zarzutów rodziców w/w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Wobec powyższego PPIS w Świdwinie wydał postanowienia w przedmiocie zajęcia stanowiska wobec zarzutów zgłoszonych w/s prowadzenia postępowania egzekucyjnego uznając zgłoszone zarzuty za niezasadne. 4. Rodzice małoletniego dziecka wykazani jako uchylający się od obowiązku stawienia się z dzieckiem na obowiązkowe szczepienia ochronne dostarczyli zaświadczenie lekarskie o czasowym odroczeniu od szczepień ochronnych małoletniego dziecka. 5. Rodzice małoletniego dziecka uchylają się od obowiązku stawienia się z dziećmi na obowiązkowe szczepienia ochronne. Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologiczne przeprowadził u w/w osoby 1 wywiad środowiskowy o charakterze instruktażowym. PPIS w Świdwinie wysłał do obojga rodziców pisma informacyjne o korzyściach wynikających z uodpornienia dziecka oraz pouczenie o zagrożeniach związanych z chorobami, a także o konsekwencjach prawnych wynikających z odmowy poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym. 6. Rodzice małoletniego dziecka uchylają się od obowiązku stawienia się z dziećmi na obowiązkowe szczepienia ochronne. Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologiczne przeprowadził u w/w osoby 1 wywiad środowiskowy o charakterze instruktażowym. PPIS w Świdwinie wysłał do obojga rodziców pisma informacyjne o korzyściach wynikających z uodpornienia dziecka oraz pouczenie o zagrożeniach związanych z chorobami, a także o konsekwencjach prawnych wynikających z odmowy poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym. 20

21 7. Rodzice małoletniego dziecka uchylają się od obowiązku stawienia się z dziećmi na obowiązkowe szczepienia ochronne. Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologiczne przeprowadził u w/w osoby 1 wywiad środowiskowy o charakterze instruktażowym. Rodzice w/w dziecka oświadczyli pisemnie, iż mają wyznaczony termin wizyty u lekarza specjalisty celem kwalifikacji do szczepień. Termin wizyty u lekarza specjalisty wyznaczony na dzień r. W związku ze zgłaszaniem osób uchylających się od szczepień Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie na bieżąco prowadzi działania mające na celu poprawy wyszczepialności w zakresie Podstawowych Szczepień Ochronnych na zgodność z obowiązującymi wytycznymi Niepożądane odczyny poszczepienne Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdwinie w I półroczu 2014 roku wpłynęły2 zgłoszenia wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych W każdym przypadku zgłoszenia niepożądanego odczynu poszczepiennego od lekarza niezwłocznie powiadomiono Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie, a następnie przeprowadzono dochodzenie, podczas którego ustalono: 1. w pierwszym przypadku: matka zgłosiła się z małoletnim dzieckiem do lekarza na badanie przed szczepieniem. Dziecko zostało zaszczepione szczepionką Imovax Polio (drugie szczepienie). W dniu r. matka zgłosiła się do lekarza POZ i poinformowała o fakcie, iż po szczepieniu wystąpił odczyn na przedramieniu prawym o średnicy 5 cm. Na podstawie wywiadu z matką ustalono, iż wystąpił obrzęk, zaczerwienienie i bolesność w miejscu podania szczepionki oraz podwyższona temperatura ciała. Dziecko skierowano do szpitala. Po 7 dniach nastąpił całkowity powrót do zdrowia. 2. w drugim przypadku: matka zgłosiła się z małoletnim dzieckiem do lekarza na badanie przed szczepieniem. Dziecko zostało zaszczepione szczepionką Infanrix IPV+HIB (czwarte szczepienie). Matka wezwała pogotowie ratunkowe i poinformowała o fakcie, iż po szczepieniu u dziecka wystąpił odczyn na przedramieniu prawym o średnicy 3 cm, bladość skóry i wiotkość mięśniowa. Na podstawie wywiadu z matką ustalono, iż wystąpił obrzęk w miejscu podania szczepionki oraz bladość skóry i wiotkość mięśniowa. Dziecko przetransportowano do szpitala. Po 7 dniach nastąpił całkowity powrót do zdrowia. W obu przypadkach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie po sprawdzeniu prawidłowości sporządzenia formularza zgłoszenia oraz zebraniu informacji w miejscu wykonania szczepienia oraz po uzupełnieniu formularza przesłano jego kopię do ZPWIS w Szczecinie, Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego -Państwowego Zakładu Higieny i Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych i produktów Biobójczych Wydział Monitorowania Działań Produktów Leczniczych Oba przypadki zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych zostały zakwalifikowane jako łagodne, które nie mają szczególnie dużego nasilenia, a charakteryzują się miejscowym obrzękiem, zaczerwienieniem, podwyższoną temperaturą ciała, bladość skóry i wiotkość mięśniowa. Podsumowanie i wnioski. Wykonawstwo szczepień ochronnych w powiecie świdwińskim utrzymuje się od wielu lat na wysokim poziomie. Najważniejszym celem zdrowotnym szczepień ochronnych jest zapobieganie określonemu zakażeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji. Realizacja szczepień ochronnych w ramach Programu Szczepień Ochronnych ma wpływ na sytuację epidemiologiczną nadzorowanego terenu, w szczególności przyczynia się do spadku liczby zachorowań na choroby zakaźne i spadku liczby występujących powikłań po przebytej chorobie. 21