FAKT I. Nowotwory złośliwe sutka są najczęstszymi nowotworami u kobiet. Co 11 kobietę w Polsce atakuje rak sutka.

Transkrypt

1 Rak piersi

2 FAKT I Nowotwory złośliwe sutka są najczęstszymi nowotworami u kobiet. Co 11 kobietę w Polsce atakuje rak sutka.

3 FAKT II W Polsce notuje się prawie nowych przypadków zachorowań rocznie.

4 FAKT III Umieralność na raka piersi rośnie w tempie 1,6% rocznie, a struktura zaawansowania klinicznego jest zła, a nawet fatalna. Rak piersi po prostu wykrywany jest zbyt późno.

5 FAKT IV Wśród wszystkich nie leczonych kobiet z rakiem gruczołu piersiowego 10 lat przeżywa 5%.

6 FAKT V Co roku w Polsce umiera prawie 5000 kobiet. Skuteczniejsza profilaktyka i szybsze wykrywanie raka piersi podniosłyby wskaźnik przeżyć.

7 FAKT VI 90% wszystkich zmian piersi, stanowią procesy nienowotworowe.

8 FAKT VII Rak gruczołu piersiowego jest nowotworem o długiej fazie przedklinicznej, objawia się po latach utajonego wzrostu.

9 FAKT VIII Gdyby kobiety w Polsce przeprowadzały samodzielne badania piersi i w przypadku zmian zgłaszały się natychmiast do lekarza, można by uratować około 1000 kobiet rocznie.

10 FAKT IX Mężczyźni też chorują na raka piersi, ale znacznie rzadziej. Na 100 kobiet zachoruje 1 mężczyzna. Posiadają za to wyłączność na raka prostaty.

11 Czynniki rakotwórcze to między innymi: substancje zawarte w dymie z papierosów promieniowanie UV (słoneczne, w solarium) promieniowanie X (Rtg) konserwanty żywności środki ochrony roślin azbest spaliny niektóre wirusy

12 WCZESNE OBJAWY NOWOTWORÓW nietypowe krwawienia albo wydzielina z naturalnych otworów ciała lub brodawek sutkowych guzek albo zgrubienie w sutku lub innych miejscach, np. na skórze, wardze, języku itp. zmiany kształtu, wielkości lub koloru brodawek sutkowych zmiany barwnikowe albo brodawki skórne

13 owrzodzenie lub rany, które nie goją się w krótkim czasie przedłużające się zaburzenia w oddawaniu stolca (biegunki, zaparcia), lub moczu długotrwałe zaburzenia trawienia, uczucie ciężkości w żołądku po spożyciu pokarmów (lub trudności w połykaniu) chrypka lub kaszel utrzymujący się bez wyraźnej przyczyny.

14 CO WPŁYWA NA ROZWÓJ RAKA PIERSI? W wieku lat pod wpływem hormonów płciowych rozpoczyna się okres dojrzewania, m. in. okres rozwoju piersi, który się kończy w roku życia.

15 Zwiększa ryzyko zachorowania w rodzinie na raka piersi (dzieci, rodzice, dziadkowie) zwiększa zachorowanie na raka sutka. Około 5 10 % raków piersi ma podłoże genetyczne, wzrasta ryzyko zachorowania u nieródek i u grupy kobiet, które w pierwszą ciążę zaszły po 35 roku życia,

16 wczesna pierwsza miesiączka i późna menopauza (ogólnie mówiąc im kobieta ma więcej miesiączek w czasie życia tym ryzyko wzrasta), zmiany łagodne w piersiach torbiele (mastopatie), wyższy poziom socjoekonomiczny, czynnik urbanizacyjny (mieszkanki dużych miast chorują częściej),

17 szkodliwe działanie ma napromieniowanie klatki piersiowe (przy infekcji płuc, gruźlicy), częściej chorują kobiety otyłe, wielogodzinne noszenie staników, źle dobrana bielizna

18 pośrednio na miąższ sutka mają wpływ witaminy A i E witaminy te wpływają na prawidłowe różnicowanie się komórek, u osób z obniżonym poziomem witaminy E, beta karotenu i retinolu w surowicy częściej występował rak sutka u młodych kobiet stosujących pigułki u młodych kobiet stosujących pigułki antykoncepcyjne na długo przed urodzeniem pierwszego dziecka

19 Zmniejsza ryzyko wcześniejsze ciąże przed 26 rokiem życia, ilość urodzonych dzieci zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi styl życia dieta ubogotłuszczowa, zawierająca dużo chudego mleka, owoców i warzyw zmniejsza ryzyko zachorowania, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych nie zwiększa ryzyka nowotworu piersi

20 Objawy, które powinny cię zaniepokoić (objawy raka sutka). guz lub odosobnione zgrubienie miąższu sutka wciągniecie skóry nad guzem lub inne zmiany naciekanie, obrzęk, stan zapalny stwardnienie piersi zmiana wyglądu piersi (powiększenie, zmniejszenie, podciągniecie ku górze, zniekształcenie)

21 zniekształcenie brodawki lub otoczki, przewlekły stan zapalny i wyciek z brodawki nie gojące się owrzodzeniem piersi powiększenie i stwardnienie węzłów pachwinowych lub nadobojczykowych niekiedy pierwszym objawem może być ból kręgosłupa lub dolegliwości neurologiczne, spowodowane przerzutami raka.

22 Poznaj budowę swoich piersi abyś umiała ocenić zmiany w nich zachodzące. Pamiętaj: 80% zmian w piersiach kobiety Pamiętaj: 80% zmian w piersiach kobiety wykrywają same!

23 Budowa gruczołów mlecznych kobiety: a - brodawka sutkowa, b - tkanka tłuszczowa, c - zatoka mleczna, d - przewód mleczny, e - płatek mleczny, f - więzadło Coopera, g - mięsień, h - obojczyk, i -żebro

24 Badanie piersi wykonuj w dwóch pozycjach: a) na stojąco z łokciem uniesionym w górze. b) leżąc z poduszką podłożoną pod ramię. Całą powierzchnią palców, ruchami okrężnymi, delikatnie ciskając zbadaj dokładnie pierś i okolice pachy. Rak piersi wcześnie wykryty jest uleczalny, a guz można usunąć zachowując pierś.

25 ZALECENIA PROFILAKTYCZNE DLA KOBIET SAMOKONTROLA PIERSI. 1. Piersi badaj tydzień po menstruacji, a jeżeli nie miesiączkujesz to w te same dni każdego miesiąca. 2. Po menopauzie badaj się raz w miesiącu.

26 3. Obejrzyj swoje piersi w lustrze, sprawdź czy są jednakowe. 4. Zwróć uwagę na wygląd i kolor skóry piersi i brodawek.

27 5. Czy brodawki obu piersi po uniesieniu rąk do góry są jednakowe. 6. Uciśnij lekko brodawkę i oceń czy nie 6. Uciśnij lekko brodawkę i oceń czy nie występuje krwawienie lub wyciek.

28 JAK CZĘSTO POWINNAM SIĘ BADAĆ? WIEK SAMOBADANIE BADANIE PRZEZ LEKARZA USG MAMMOGRAFIA lat co miesiąc, najlepiej ok. 7. dnia cyklu przy okazji wizyty * * co miesiąc, najlepiej raz w roku przynajmniej lat ok. 7. dnia cyklu raz w roku * lat co miesiąc, najlepiej ok. 7. dnia cyklu raz w roku raz na pół roku raz na miesiące 50 lat i więcej po okresie menopauzy co miesiąc, zawsze tego samego dnia miesiąca raz w roku lub częściej (zależy od zalecenia lekarza) raz na pół roku raz w roku

29 W GRUPIE RYZYKA: WIEK SAMOBADANIE BADANIE PRZEZ LEKARZA USG MAMMOGRAFIA lat co miesiąc przynajmniej raz w roku * * co miesiąc przynajmniej raz w roku * lat raz w roku lat co miesiąc przynajmniej raz w roku raz na pół roku raz w roku 50 lat i więcej co miesiąc przynajmniej raz w roku raz na pół roku raz w roku

30 SAMOBADANIE PIERSI

31

32

33

34

35

36

37

38

39 Mammografia - badanie radiologiczne, niewielka, bezpieczna dawka promieniowania uwidaczniająca zmiany od 3 mm, często tak małe, że nie wyczuwalne ręką. Badanie wykonuje się najczęściej w pozycji stojącej. Technik umieszcza badaną pierś pomiędzy specjalne płytki, uciska w celu poprawienia obrazu, dlatego badanie może być nieco przykre. Z tego powodu zaleca się badania w pierwszej fazie cyklu, zaraz po menstruacji. Zdjęcia piersi na koniec oceni i porówna radiolog.

40

41 Ultrasonografia - to badanie wspomagające mammografię. Polega na prześwietleniu sutka falami ultradźwiękowymi i "oglądaniu" zmian na specjalnym monitorze. Dzięki temu umożliwia precyzyjne określenie zmiany, np. odróżnienie torbieli od guzka. Biopsja - to pobranie wycinka i poddanie go badaniu histopatologicznemu. Dzięki niej ocenia się, czy tkanka zawiera komórki nowotworowe. Rozróżniamy biopsję chirurgiczną, cienkoigłową i gruboigłową.

42

43

44

45 PIELĘGNACJA, SAMOOBSERWACJA I ZGŁASZANIE SIĘ DO LEKARZA NA BADANIA KONTROLNE ZWIĘKSZA SZANSE NA WYLECZENIE!!!

46 Pomnożenie 1 komórki nowotworu piersi trwa 3 miesiące. Czyli trzeba mniej więcej 8-10 lat, by "wyhodować" guz o średnicy 1 cm. Pacjentki najczęściej przychodzą do onkologa, gdy zmiana ma wielkość orzecha włoskiego lub nawet jest większa.

47 Sukces terapii rozkłada się następująco: *Stopień I (najmniej zaawansowana postać) procent wyleczeń *Stopień II - 50 procent *Stopień III - 25 procent *Stopień IV - 5 procent.

48 Pamiętaj, że każdy guzek w piersi może być rakiem, chociaż nie musi. Wczesne wykrycie nowotworu daje Wczesne wykrycie nowotworu daje szanse wyleczenia.

49 Onkologiczny telefon zaufania (0 22)

50

51